"Qyteterimi shqiptar"

[Davius]

Busti i Veqilharxhit, arrestohen dy vëllezër

D.Zisi

KORÇË - Dy vëllezërit Edion dhe Artan Agolli, 25 dhe 26 vjeç, të dy nga qyteti i Korçës janë vendosur në pranga nga policia e Korçës, pasi kanë qenë të shpallur në kërkim si autorë të vjedhjes dhe më pas copëtimit të bustit prej bronzi të rilindasit të shquar Naum Veqilharxhi, vepër e Skulptorit të Popullit, Odise Paskali. Policia e Korçës i arrestoi mbrëmjen e dy ditëve më parë dy vëllezërit, të cilët akuzohen se në bashkëpunim me 2 persona të tjerë kanë vjedhur dhe dëmtuar bustin e rilindasit të njohur. Dy të arrestuarit u shpallën në kërkim nga Prokuroria e Korçës pas arrestimit që u krye më 2 gusht, ditën e vjedhjes, të Bujar Latkës dhe Ergys Hysit, si bashkëpunëtorë në këtë vjedhje që ka tronditur mbarë komunitetin e këtij rajoni. Ka qenë Latka, ai që i ka treguar policisë se si grumbullues hekurishtesh, bustin e copëtuar ia kishin sjellë në hekurishten e tij dy vëllezërit Agolli. Ndërkohë që Bashkia e qytetit ka kërkuar ndihmë për zëvendësimin e bustit të dhunuar të Veqilharxhit, i cili është edhe hartuesi i abetares së parë shqipe, me të cilën u zhvillua mësimi edhe në Mësonjëtoren e Parë. Por pasi nuk ekziston asnjë bocet nga skulptori i madh, busti i zvendësuar nuk do të jetë më vepër e Skulptorit të Popullit Odise Paskali. Vjedhja dhe dëmtimi i bustit të Naum Veqilharxhit ka ndodhur në datën 2 gusht të këtij vitit, kur katër persona nga qyteti i Korçës, pasi e larguan atë nga piedestali, e sharruan në 14 copa, me qëllim përfitimi nga shitja e bronzit. Për këtë ngjarje, policia arrestoi fillimisht 57-vjeçarin Bujar Latka dhe 21 vjeçarin Ergys Koleci, të dy nga qyteti i Korçës, mbi të cilët rëndon e njëjta akuzë, për të cilën u ndaluan dy javë më pas dhe dy vëllezërit Agolli.

Gazeta BALLKAN

[Brari]

Policia ka shkatërruar një rrjet trafikantësh të veprave të artit. Arrestohen gjatë shkëmbimit me tregtarin grek

Trafik 30 mijë euro me veprat arkeologjike në Greqi


Jorgjeta Gjançi

KORÇË- Objekte arkeologjike 3 mijë vjeçare kanë rënë në duart e një tregtari grek, por plani i trafikimit ka dështuar, falë ndërhyrjes së policisë. Në orët e para të mëngjesit të djeshëm ka përfunduar operacioni për shkatërrimin e një rrjeti të trafikut të veprave të artit në Korçë, operacion ky i realizuar nga zyra kundër krimit të organizuar në Ministri të Brendshme dhe policia lokale. Në orën 05:00 të mëngjesit u vendos arrestimi i katër personave, por burime nga grupi hetimor pohojnë se ekzistojnë dyshimet për persona të tjerë të implikuar në këtë rrjet. Pas bllokimit të disa ikonave të vjetra, por edhe të objekteve arkeologjike, policia po vazhdon hetimet intensive për të zbuluar se ku janë vjedhur veprat e artit, që u bllokuan në momentin e shitjes tek një shtetas i huaj.
Operacioni
Rrjeti i trafikantëve të veprave të artit duket se mbahej prej kohësh nën vëzhgim, ndërkohë që ndërhyrja është vendosur të bëhet në momentin e shkëmbimit të objekteve arkeologjike me paratë. Ishte ora 21.00, kur Nesti Tanka, 45- vjeç, banor i lagjes 4 të Korçës dhe Skënder Dauti, 53 vjeç, u takuan tek trotuari përbri ish-hotel Turizmit me një shtetas grek, identiteti i të cilit nuk është bërë i ditur nga policia. Tregtari grek, pasi i ka hedhur një vështrim të shpejtë makinës së ngarkuar me vlerat e artit dhe kulturës shqiptare, ka filluar t’u numërojë dy korçarëve 30.000 euro. Zyrtarët e policisë pohojnë se greku duhej ta kishte verifikuar më parë mallin, ku ishte rënë dakord edhe për shumën e parave. Në këtë orë të vonë, duket se kishte mbetur vetëm akti formal për t’u përfunduar. Në momentin që greku po dorëzonte 30 mijë eurot ka ndërhyrë policia, e cila u ka vënë prangat Tankës dhe Dautit si dhe ka bllokuar objektet me vlerë të madhe monetare dhe kulturore.
Trafiku
Hetimet për zbardhjen e këtij rrjeti të trafikut kanë vazhduar përgjatë gjithë natës. Policia e Korçës ka marrë në pyetje dy personat e arrestuar, të cilët kanë pohuar se mallin e kishin siguruar tek Gjergji Nastasi dhe Vangjush Sulidhi. Mësohet se për një pjesë të objekteve, kryesisht monedha të vjetra, është vetëdeklaruar pronar 36- vjeçari Vangjush Sulidhi, edhe ky i arrestuar. Ndërkohë që i akuzuari si “furnizues”, Gjergji Nastasi nuk ka pranuar të flasë për policinë. Burime të sigurta në policinë e Korçës pohojnë se në mjet ka pasur disa ikona të vjetra dhe me vlerë, të cilat dyshohet se janë vjedhur në kishat e qarkut të Korçës, përfshi këtu edhe ikonat e grabitura në Voskopojë, gjatë viteve të fundit. Por shumica e mallit që po trafikohej kanë qënë objekte arkeologjike rreth 3000 vjeçare prej guri, poçerie, metalesh të ndryshme dhe një sasi e konsiderueshme monedhash të vjetra romake e ilire. Ende nuk dihet se si janë gjetur këto vlera arti shumë të vjetra, por dyshimi kryesor bie edhe mbi institucionet që administrojnë arkiva me objekte të vlerave të artit dhe kulturës arkeologjike. Një tjetër pistë hetimi nuk përjashton edhe mundësinë që persona të veçantë t’i kenë gjetur apo blerë këto vlera arti me qëllim tregtimin e tyre. Në kuadër të hetimeve që po zhvillohen drejtues të policisë së krimit të organizuar nuk përjashtojnë mundësinë që t’i shtrijë hetimet e veta edhe në kontrolle dhe verifikime të inventarit të arkivave që disponojnë Muzeu Kombëtar i Artit Mesjetar dhe Muzeu i Arkeologjisë në Korçë.


PËRGJEGJËSI

“Dëshiroj të jenë ikonat e
vjedhura në Voskopojë”

Përgjegjësi i degës së monumenteve të Kulturës në Korçë, Theodhor Theodhori është shprehur për “Shekullin” se ende nuk është në dijeni të veprave që u tentua të trafikoheshin jashtë vendit. “Nuk e di saktësisht se çfarë vlerash arti ka kapur duke u trafikuar policia, por përderisa klasifikohen si objekte me shumë vlera, unë i përshëndes për rolin që po luajnë në mbrojtjen e tyre. Do të dëshiroja që mes tyre të jenë ikonat e vjedhura gjatë viteve të fundit në kishat e Voskopojës, sepse kjo do të plotësonte atë boshllëk që ka mbetur në Ikonostaset e tyre, pas dy vjedhjeve të bujshme të baltakinit, ikonostasit dhe një mori ikonash në këto kisha. Ne vazhdimisht u kemi kërkuar organeve të specializuara të policisë që të thellohen në hetimet e tyre rreth vjedhjes së këtyre vlerave dhe më gëzon fakti që një pjesë e vlerave të artit i shpëtuan trafikimit jashtë vendit tonë”. J.GJ


VËLLAI

“I gjetëm monedhat romake
në themelet e shtëpisë”

Vëllai i njërit prej të arrestuarve me akuzën e trafikimit të veprave të artit jashtë vendit pohon se 50 monedhat metalike janë gjetur në themelet e shtëpisë. Vëllai i Vangjush Sulidhit, Kristaqi pohon për gazetën “Shekulli“ se: “vëllanë tim e ka ndaluar policia se po shiste një sasi monedhash të vjetra, të cilat i gjetëm kur ndërtuam shtëpinë tonë të re. Unë di se janë 50 monedha metalike romake të llojeve të ndryshme. Ato i gjetëm teksa hapëm themelet e reja dhe vëllai mendoi t’i shiste për të nxjerrë ca fitim“. Kristaq Sulidhi shton më tej se vëllai i tij nuk e mendoi gjatë se ato janë vepra arti të cilat përbëjnë vlera të artit dhe kulturës shqiptare, por mendoi të fitonte ca para me “thesarin“ e gjetur në themelet e shtëpisë së re. J. Gj




20/08/2006
KATEGORIA: Kronike nga rrethet

shekulli

[Albo]

KORÇE/ Këshilli Bashkiak jep 200 mijë lekë. Reagimi: Të dënohen dhunuesit e artit


Ringrihet busti i Veqilharxhit

Copëzat e grabitura të bronzit do të rikrijojnë veprën

JULI KAPURANI/ KORÇE
Këshilli Bashkiak i Korçës ka miratuar një fond prej 200 mijë lekësh për meremetimin e bustit të patriotit rilindas, Naum Veqilharxhi.

Vetëm pak javë nga vjedhja e bustit të vendosur në një nga lulishtet e qytetit, pas gjetjes së pjesëve të tij nga ana e policisë, (të copëtuar dhe të ndarë në pjesë dhe gati për shkrirje), Këshilli ka vendosur që ky bust t'i rikthehet sërish qytetit pas një ndërhyrjeje me fonde për të realizuar ngjitjen dhe meremetimin.
Pas këtij meremetimi, të kërkuar nga këshilli i kulturës, busti i Naum Veqilharxhit do të vendoset në të njëjtin vend ku ka qëndruar për më shumë se 30 vjet. Eshtë parashikuar që copat e gjetura të bustit të ribashkohen nga specialistët dhe të ngjiten për të risjellë figurën e patriotit që ka munguar qysh nga dita e vjedhjes për qëllime fitimi. Busti, i cili u realizua nga Odise Paskali, do të meremetohet bazuar në një bocet të ruajtur nga vajza e skulptorit. Ky bocet do të shërbejë për të rindërtuar sipas origjinalit bustin e patriotit, të shkatërruar për qëllime përfitimi nga shkrirja e tij dhe marrja e materialit të bronzit. Por, ndonëse tashmë janë arrestuar të katër personat mbi të cilët rëndon akuza e "vjedhjes dhe të shkatërrimit të veprave të artit dhe kulturës", në mbledhjen e përqendruar kryesisht në këtë çështje ka pasur qëndrime dhe propozime të çuditshme, si dhe kërkesa për masa të rrepta ndaj atyre që cenojnë veprat e artit. Ka qenë këshilltari socialist, Ilo Konstandini, i cili ka propozuar që të kërkohet nëpërmjet këtij organi vendimmarrës një dënim publik për grabitësit, duke e konsideruar këtë si një ngjarje tepër të rëndë për qytetin e Korçës dhe kulturën qytetare. "Edhe dëmtuesit e bustit të Naum Veqilharxhit duhet të dalin në publik dhe të dënohen edhe nga populli për aktin e tyre", u shpreh Kostandini. Kërkesa e bërë prej tij ka sjellë nga pas dhe reagime të tjera për këtë rast. Me qëllim që të tregohet se do të zbatohen masa të ashpra dhe të rrepta për ata që cenojnë rëndë imazhin e kulturës korçare është kërkuar jo vetëm ndëshkimi publik nga Këshilli Bashkiak, por dhe angazhimi i juristit të bashkisë me zhvillimin e procesit gjyqësor. Ndërkohë që çështja për vjedhjen e bustit i ka kaluar tashmë Gjykatës së Rrethit, këshilltarët kanë kërkuar që juristi të interesohet nga afër mbi zhvillimet e procesit gjyqësor dhe të kërkojë një dëmshpërblim material nga të akuzuarit për vjedhjen dhe shkatërrimin e bustit të Naum Veqilharxhit.
Vjedhja e bustit në lulishten tek trekëndëshi i qytetit të Korçës ndodhi në datën 2 gusht. Tre persona, tashmë të prangosur nga policia, e morën atë pasi e sharruan natën dhe e transportuan për në fshatin Pojan, ku e dërguan për shkrirje. Busti u gjet nga policia i ndarë në 14 copë dhe i bërë gati për shkrirje në një nga pikat e shkrirjes së metaleve.
Në pranga u vu dhe personi i cili do të realizonte shkrirjen. Gjithë kjo histori do t'u sillte tre të rinjve korçarë një fitim prej 5 mijë lekësh. Busti i patriotit rilindas u vendos në lulishte qysh në vitin 1976.



200 mije leke
lekë është fondi që do të akordohet për meremetimin e bustit të rilindasit Naum Veqilharxhi, pas shkatërrimit të tij në fillim të këtij muaji
4 persona
u ndaluan pas dhunimit të veprës së ngritur në lulishten e qytetit të Korçës, tre prej të cilëve grabitës, ndërsa tjetri personi që do të shkrinte bronzin
30 vjet
më parë, pikërisht më 1976 u vendos në Korçë busti i Naum Veqilharxhit, vepër e punuar nga skulptori Odise Paskali, për nder të rilindasit
5 mije leke
mendohet se do të ishte vlera e parave të fituara që do të realizohej nga shitja e bustit të Rilindasit Kombëtar Veqilharxhit, pas shitjes nga grabitësit


Reagimet

1- Dëmtuesit e bustit të Naum Veqilharxhit të dalin në publik dhe të dënohen edhe nga populli për aktin e tyre, si dhunues të veprave të artit korçar

2 - Juristi i Bashkisë së Korçës të interesohet nga afër mbi zhvillimet e procesit gjyqësor dhe të kër-kojë një dëmshpërblim material nga të akuzuarit për vjedhjen dhe shkatërrimin e bustit


Panorama

[Albo]

E bija e Paskalit: Vepra e tim eti, e sharruar per disa kile bronx?!

E Diele, 13 Gusht 2006

Busti i mesonjesit Naum Veqilharxhi, i skalitur nga babai i skulptures shqiptare Odhise Paskali, shnderrohet ne nje fraze “na ishte njehere ne Korce...“. E bija e Paskalit, Floriana ngre dyshime per hedhjen ne plehra te kesaj vepre duke thene se “dyshoj shume qe busti te jete sharruar per disa kile bronx“

Anisa YMERI

Na ishte njehere! Kjo eshte fjalia e pare tejet familjare per cdo imcak te mesuar me perrallat e me te rriturve mbremjeve te vona. Kete here, na ishte njehere do ta degjojme nese pyesim se ku gjendet busti i perhapesit te shkronjave shqipe, mesonjesit Naum Veqilharxhit. I skalitur prej te paarritshmit Odhise Paskali, kjo veper do te mbetet thjesht ne kujtesen e korcareve dhe albumet e krijimtarise se Paskalit, por busti origjinal s’mund te jete me. Te indinjuar apo jo, ajo cka verehet ne keto momente eshte “pafuqia“ per te mbrojtur ate cka na perket te gjitheve. Vajza e Paskalit, Floriana keto dite pas ketij rasti qe shumkush e ka cilesuar si te paprecedent shprehet: “Thuhet qe nje veper e tille, e nje figure te madhe kombetare eshte sharruar per disa kile bronx. Dyshoj qe e verteta te jete keshtu, pasi me zhdukjen e nje vepre te tille, forca qe une do t’i cilesoja anti-kombetare, kerkojne qe te zhdukin nje pjese te kultures kombetare“. Paraditen e djeshme, nje apel ka derjtuar edhe drejtori i Galerise Kombetare te Arteve, Nestor Jonusi i cili kerkon te mbrohen monumentet, dhe jo vetem prej shtetit kete here, por edhe prej qytetareve, pasi morali qytetar ne kete mes eshte shume thelbesor.

Kjo edhe te tjera vepra perbejne ne thelb identitetin kombetar, ndaj edhe indinjimi i vajzes se Paskalit nuk mund te kaloje ne heshtje. Ajo shprehet se “mbi te gjitha kjo eshte nje goditje per identitetin tone, prej disa njerezve te cilet duan te zhdukin nje kulture te tere, eshte edhe nje gositje shume e madhe perkarshi puneve te babait“. Padyshim qe fajtor ka ne kete mes, dhe “gishti“ i Florianes shkon tek shteti, i cili sipas saj ka per detyre jo vetem te gjeje “fajtoret“ por edhe te mbroje ate cka nuk lejon me tej perdhosjen e identitetit tone kombetar. Te gjitha keto vepra e te tjera te cilat jane pjese e koleksoinit apo arkivit te familjes Paskali jane nje histori e tere e derdhur ne bronx, e qe askush nuk luan me te voglin gisht per ta ruajtur, ashtu te paprekur kete thesar te kultures sone kombetare. Thesari qe ai la pas ne 62 vitet e ktijimtarise se tij, eshte tejet i madh, arrin ne 523 skulptura. Nje pjese e madhe e tyre nuk jane me, disa nuk dihet se ku gjenden, te tjerat neper sheshe, disa neper galeri e nje fond i cmuar eshte per familjen, e cila ngurron te beje te ditur numrin e skulpturave qe kane trasheguar prej babait te skulptures dhe babait te tyre, Odhise Paskalit.

Kerkesa

Busti i Skenderbeut, jo ne kryeministri por ne galeri

Shteti shqiptar identifikohet me Skenderbeun, dikur kete fat e ka pasur edhe Galeria Kombetare e Arteve, tani jo me. Qe prej vitit 1999, nje urdher e ka larguar kete bust prej galerise duke e shnderruar ne “prone” te kryeministrise. E bija e Paskalit, Floriana pohon se ka nderhyre disa here qe busti origjinal i Skenderbeut te kthehet aty ku i takon, por me kot. “Ai e ka pasur vendin ne pavionin e Motres “Tone”, pasi kane qene edhe dy shtyllat qe mbanin galerine, ndersa tani Paskalin e perfaqesojne me nje Vazllov per ze thene qe e kemi edhe nje Paskal, po ky eshte turp”, shprehet ajo. Busti i Skenderbeut tanime gjendet ne kupolen e shtetit shqiptar, ne kryeministri, por trashegimtarja kerkon qe ai te kthehet ne vendin e tij, dhe mund te behet nje kopje me pas per t’ja dhuruar kryeminstrise apo cdo institucioni qe kerkon te kete nje figure te tille ne mjediset e tij. Thirrja qe ben Floriana eshte: Galeria te ktheje kete bust ne “shtepi”, pasi ai e ka vendin aty dhe duhet te jete ne fondin e saj. Por ndersa drejtori i Galerise se Arteve, Nestor Jonusi ben apel per mbrojtjen monumenteve, duke marre shkase nga zhdukja e me te fundit veper, bustit te Naum Veqilharxhit, nuk ka kthyer asnje pergjigje per kthimin e bustit te Skenderbeut apo te tjera veprave te larguara nder vite nga fondi i Galerise.

Nuk eshte vetem “Veqilharxhi“ i pafat

Fati i veprave te Odhise Paskalit duket se i perngjan atij te shesheve publike. Ne qender te Kolonjes gjendet edhe nje obelisk, u cili dikur ka pasur si aureole “”Deshmorin Kolonjar”, veper e vitit 1938. Fati i tij ka qene thuajse i njejte me Veqilharxhin pasi ai jo vetem eshte shkulur prej tij, por nuk dihet edhe ku gjendet ne keto momente. Te tjera vepra jane larguar edhe nga qendra e Korces, qe jane 2 baso-relieve, “Rruga e Historise”. Ndersa prej nje tjeter sheshi ne Tirane, prane Librit Universitar, pasi eshte dhene leja per shesh ndertimi per pallate, i “penalizuari” ka qene busti i Jeronim De Rades, i cili ende nuk dihet se ku gjendet, ne ndonje bodrum a pertej kufujve te Shqiperise. Keto edhe te tjera raste, kane bere qe trashegimtarja Paskali te ngreje edhe padi penale, per te drejtat e autorit dhe nje sere shkeljesh te tjera mbi vepren e tij.

Korrieri

[qorri_30]

Eshte per te ardhur keq kur degjon per te tilla akte . Mund ta quaj me plot gojen " fundi i nje qyteterimi " , akoma me keq kur akti i tupshem vjen nga nje qytet qe ka dhene per zhvillimin e qyteterimit shqipetare si , Korca ( parisi i vogel )

[kiniku]

KORÇË- Prej mëse njëzet vjetësh, busti i Naum Veqilharxhit lartohej mbi një piedestal në qendër të qytetit të Korçës, por në orët e para të mëngjesit të djeshëm, ai është shkatërruar dhe shitur me kilogramë për bronz.

Edhe? Nuk shoh asgje te keqe ketu. Veprimet e ketilla vetem tregojne se ku ka uri, nuk ka art. Do shtoja maksimen time te preferuar, "Askush nuk lexon Shekspirin ne stomak te zbrazet".

Eshte koha te mirremi me prioritete e jo me art. Pushtetaret nuk duhet te harxhojne te mira materiale duke ndertuar 'toteme' duke anashkaluar nevojat e popullates.

Mos te behem hipokrit. Gjoja 'Artista'. Vuani per art e harroni fqiun e uritur. Vuani per koncept kur njerezit real, nga mishi dhe gjaku jetojne me dy kafshore buke ne dite.

Art nuk eshte te ndertosh 'gjera' te vdekura, kinse artistike\patriotike kur populli vuan.

Te behemi pragmatik.

Arti qe paguhet nga te mirat publike duhet te vjen ne fund te listes.

[Edvin83]

Papapapapa, e lexoni kete lart se ca thote apo jo????!!!!!
Kjo eshte per te qare e per te qeshur, ne vend qe ta denoje aktin e perkrah....

[kiniku]

Papapapapa, e lexoni kete lart se ca thote apo jo????!!!!!
Kjo eshte per te qare e per te qeshur, ne vend qe ta denoje aktin e perkrah....

Qesh, eshte dhurate perendish; mos perqesh dhe mos fto tjeret qe te bashkohen ne perqeshje.

Denimi im per aktin e bere nenkuptohen,por, nese mban qendrimin,"bota e madhe sipas Edvinit te vogel 1983" mbase leshon shume gjera. Kjo veper nuk ka te beje asgje me 'qytetrim'.

Por me e hidhur se injoranca e atyre dy shqiptareve te pashkolle.

Injoranca nuk eshte semundje, eshte gjendje e krijuar si pasoje e rrethanave te ndryshme. Kur Parlamentaret e juaj qe ju i keni zgjedhur ne Shqiperi rrahen e bejne skena sic ndodhi para ca kohesh, 'vjedhja' e bronzit nuk eshte asgje.


Qellimi i postit tim te meparshem ishte se veprat e kesaj natyre jane barometer i gjendjes alarmante e cila mbizotron ne Shqiperi. Mos gjykoni hajnat e vegjel.