Për të mjerin B.B.
I stepur, i shtangur. Me bërryla mbështetur mbi gjunjë, trupin e shtrirë para, duar që mbanin numrin e Prillit të revistës Poetry, fund e krye me përkthime nga poetë të gjithë botës, sytë e mi lexonin dhe rilexonin disa prej vargjeve të poezisë “Vom armen B.B.” të Bertolt Brehtit; ndërsa treni Q i mesnatës linte Manhatenin e kapte Brooklinin, kur ora shënonte diçka më shumë se 15 minuta në datën 26 Prill të 2006.
Përpija në anglisht vargjet dhe shënimet shoqëruese që përkthyesi Micheal Hofmann kishte sjellë, dhe ndonëse një udhëtar i kahershëm i këtij intinerari, pa nevojën për të parë pamjen dhe ndriçimin e ngrohtë që ura e Bruklinit dhe lindja e qendrës së Manhatenit japin, tani kthjellohem se sa e madhe ka qënë stepia dhe shtangia ime, kur nuk kam ngritur kokën të shihja se si ajo që lexoja unë shkruar nga njezetekatërvjeçari Bertold Breht duke udhëtuar me tren nga Berlini në Munih natën e 26 Prillit të vitit 1922, pa qënë asnjëherë në Manhaten, në mënyrë profetike ka rënë mbi fatin e këtij qyteti.
Më e pakta që mund të them është se po lexoja një profeci aspak eterike por me kohë të tokëzuar, se poetët janë profetë, se atë kanë aftësinë të hyjnë në brendësi të qënieve njerëzore, të shohin dhe të parashohin për të thënë dhe parathënë të pathueshmet.
Kam qënë këtu në 9/11/01, kam parë shkatërimin e sulmit terrorist, ndiej përkimin në lëkurë, dhe ndërsa pranoj sa thuhen kam guximin të shkoj tek më e shumta, të them se një poezi ndryshon botën, një poezi e ndryshoi botën, një poezi me vargje si këto:
…
Ne jemi ngulmuar, një tribu tekanjoze,
Në banesa që pëlqejmë ti mendojmë të pashkatërueshme
(Kështu ne ngrejmë ndërtesat e larta në ishullin e Manhattanit
Dhe antenat e holla që përcjellin Oqeanit Atlantik.
Nga këto qytete do të mbetet: ç’kalon mes tyre, era!
Shtëpia e kënaq hamësin: ai e boshon atë krejt.
Ne e dimë që jemi të përkohshëm
Dhe mbas nesh do të vijë: asgjë që vlen të përmendet.
...
Për mua këto vargje janë një provë. Ndërsa mposhtja e mundimshme dhe jo pa pasoja që kjo botë ju ka bërë deri më sot kërcënimeve nazist, komunist, bërthamor, pa folur për të kudogjendur natyrë e lë mënjanë si një send të kotë kureshtinë e llojit: A e ka lexuar Bin Ladeni, të mjerin B.B.? Po të tjerët para tij? Pyetje të tilla nuk marrin përgjigje të sakta, por duhet pranuar se plot kanë ëndërruar rrafshime qytetërimesh.
Mundet, ndoshta, mbase është një rastësi, thjesht një rastësi e tillë si kjo e përkimit të datës, trenit të natës, rrugës që bëra pasi ndërova trenat? Treni N ndëroi trase e më largonte rrugës sime. Zbrita në stacionin më të afërm të mundshëm për të pritur autobusin. Në rrugën e zbrazur ishim vetëm unë, një kinez dhe oraret aspak premtuese. Era e ftohtë që frynte nga veriperëndimi përshkonte bluzën e lehtë sportive që kisha veshur. I besoj atletizmit tim: i lashë shëndenë kinezit, rrumbullakosa në dorë si shkop stafete të thjeshtën Poetry dhe u nisa me vrap. Stacion mbas stacioni ktheva kokën mbrapa, në fillim për të parë kinezin dhe autobuzin, pastaj autobuzin, pastaj… mbas meje vinte: asgjë që ja vlen të përmendet.
Mos vallë një përjetim të tillë ka pasur vërtet B.B. teksa ka zbritur prej trenit atë natë të largët?
Aty ku mora kthesën, ku dikur ishte një shtëpi funeralesh në parkimin e të cilës binte në sy cinikja “Parkoni në riskun tuaj.” një rrethim ndërtuesish tregon se do të ngrihet një pallat disakatësh. I nxehtë, ngadalësoj hapat. “Në tërmetet që po vijnë besoj” buçet vazhdimi i Bertold Brehtit, këtij poeti që siç thotë vetë është “i shpërngulur në qytetet me asfalt, nga pyjet e errta në bark të nënës kohë të shkuara.”
Deri më sot kemi parë shumë B.B., por … le të vijnë.
Përgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt