Mendime mbi Kreshmet

[NoName]

MENDIME MBI KRESHMËT


“Ati yt që sheh në fshehtësi do të të shpërblejë” (Mt 6, 6). Kjo fjalë e Jezusit që është në të njëjtën kohë edhe mësim edhe premtim, përveç liturgjive të ndryshme pendestare dhe lutjeve intenzive që bëhen, është në njëfarë mënyre shenja dalluese e krezhmëve. I krishteri ka shpresë të madhe në këtë fjalë të Jezusit që na mëson se Ati na shikon dhe na shpërblen. Kështu ne mbushemi me shpresë të pastër dhe u japim kuptim veprave tona që duam t’ia kushtojmë Zotit si fli në këtë periudhë pendese.

Shikimi i Atit i drejtohet fshehtësisë dhe fshehtësia është kushti për shpërblim. Fjalën fshehtësi mund ta marrim në së paku dy kuptime: se shikimi i Atit është shumë diskret dhe nuk bën shumë bujë, është misterioz, ai sheh disi si prej së largu dhe vetëm feja e vërtetë mund ta pranojë këtë shikim; gjithashtu edhe se ky shikim është i interesuar për intimitetin e njerëzëve dhe jo për veprat e jashtme të tyre nëse janë të mbyllura në vetvete. Veprat e jashtme meritojnë shpërblim nëse janë shenja konkrete që tregojnë një vendim të brendshëm të prerë dhe serioz për kthim kah Zoti. Ata duhet të shprehin fenë e besimtarit që për ta jetuar jetën në mënyrë autentike duhet ta dhurojë atë, ta jetojë për të tjerët. I krishteri ia dhuron vetveten Hyjit dhe të afërmve, Hyjin dhe të afërmit i ka në qendër të vëmendjes. Kurdo që vepron, mundohet të shprehë dashurinë pa rezervë që ka për Hyjin dhe për të gjithë njerëzit.

Kur veprat e njeriut shprehin vetëm ego, ato shprehin interes vetëm për vetvete dhe i përçmojnë krejtësisht njerëzit. Në pamje të parë edhe mund të duken të shenjta, porse nëse shprehin dashurinë e njeriut për vetvete, ata vetvetiu eliminojnë të tjerët dhe shndërrohen në veprime gati vrastare.

Veprat e Kreshmëve duhet të shprehin edhe përultësi dhe kush i bën këto vepra e pranon vetveten si krijesë të Zotit. Kur njeriu e zbulon vetveten krijesë, gjen se është shumë i vogël, i padenjë për ekzistencë dhe për të gjitha të mirat që ka. Zbulimi i vetvetes si krijesë e Zotit e padenjë por e dashur prej tij ndihmon secilin ta krijojë një imazh të drejtë për vetveten, të mos mbivlerësohet e të mos nënvlerësohet, por të vendoset në vendin që i takon. Kjo lejon edhe pranimin e dinjitetit të barabartë midis njerëzëve në kuptimin që të gjithë njësoj janë krijesa të Zotit: kush bën vepra pendese është i përqendruar tek Hyji, rrugë drejt të cilit janë edhe flitë.

Nëse besimtari don që të jetë shembull për të tjerët, do të mundohet të jetë shembull përvujtërie: “të mos e dijë e majta çfarë bën e djathta, që lëmosha jote të jetë e fshehtë” (Mt 6, 3). E përvujtëria është një ndër frytet e para të pendesës kreshmore: është kontradiktore që dikush që bën pendesë të shesë mend për pendesën që bën. Pendesa është një gjë krejtësisht intime dhe dallon prej njeriut në njeri qoftë në formë qoftë në intensitet, varësisht prej nevojave dhe mundësive që njeriu ka. Edhe pse nuk hynë në sferën e sekretit, pendesa duhet të mbetet gjithmonë krejtësisht personale, edhe në rastin kur një pendesë të caktuar ta vendosë një bashkësi e tërë.

Kemi edhe një fryt tjetër shumë të madh dhe të rëndësishëm të pendesës kreshmore: religjoziteti autentik. Ka porositur Jezusi: “kur të agjëroni, mos u mërrolni porsi shtiracakët, të cilët marrin një hije të rëndë në fytyrë për t’u treguar njerëzëve se agjërojnë” (Mt 6, 16). Besimi në Zotin mund të shprehet edhe publikisht dhe shpesh shndërrohet në dëshmi të madhe për ata që akoma nuk besojnë ose e kanë shumë të vështirë për të besuar dhe për ta shprehur fenë. Megjithatë, kjo shprehje publike e besimit assesi nuk duhet të jetë hipokrite, nuk duhet të gjykojë as të paragjykojë nivelin fetar të të tjerëve. Aq më pak lejon pretendime të tepërta për religjozitetin personal. Nëse kemi fe, kemi një hir prej Zotit. Me këtë hir krenohemi, patjetër, porse nuk jemi mendjemëdhenj! Një hir i tillë kërkon prej nesh përgjegjësi shumë të madhe. E nga ana tjetër, fytyrat e mërroluna – shpesh edhe fytyrat shumë të qeshura – nuk janë treguesa të sigurtë të religjozitetit autentik. Njeriun nuk e bëjnë besimtar serioz fjalët e mëdha dhe premtimet e shumëta, as edhe kërkesat radikale që njeriu mund t’ia bëjë vetes dhe të tjerëve, por marrëdhënia e vërtetë që ka me Jezusin.
Në këtë marrëdhënie me Jezusin do të mundohemi ta kuptojmë edhe kohën e kreshmëve.

Katekizmi i Kishës Katolike (KKK), përmend Kreshmët vetëm 3 herë: në numrat 540, 1095 dhe 1438.

Në nr. 540 kur KKK flet për Tundimin e Jezusit në shkretëtirë ku shpjegohet se djalli është munduar ta tundojë Jezusin duke u përpjekur ta bëjë t’i bijë mohit qënies së tij si Biri i Hyjit, gjë që nuk ka arritur sepse Jezusi, Adami i Ri na ka shpëtuar të gjithëve pikërisht me dëgjesën e tij kundrejt Atit dhe na ka bërë të gjithëve Bij të tij në të, përfundon KKK duke thënë se “Kisha çdo vit i bashkohet misterit të Krishtit në shkretëtirë me katërdhjetë ditët e Kreshmëve” . Ditët e Kreshmëve si ditë pendese përkojnë saktësisht me ditët e agjërimit të Jezusit në shkretëtirë, janë taman katërdhjetë (kuptohet, pa numëruar të dielat: dita e diel në asnjë mënyrë nuk mund të shndërrohet në ditë pendese). Në imitim të Jezusit, i krishteri gjatë kreshmëve verifikon dhe forcon birësinë e vet me Atin.
Në nr. 1095 KKK tregon se Kisha sidomos gjatë kohërave të forta liturgjike, ndër të cilat është edhe Koha e Kreshmëve, me ndërmjetësinë e Shpirtit Shenjt përgatitë të krishterët për ta pranuar Krishtin.

Duke qenë se Kreshmët përgatisin për kremtimin e Misterit të Pashkëve, mund të thuhet se gjatë kreshmëve liturgjia na ndihmon të marrim vetëdijen e të mirave që na presin dhe që në liturgji kremtojmë për Pashkë.

Në kontekstin e shpjegimit të Sakramentit të Pendesës, në nr. 1438 KKK flet për kohërat dhe ditët e pendesës gjatë vitit liturgjik, ku thekson se Kreshmët janë kohë e përshtatshme për “ushtrime shpirtërore, liturgji pendestare, shtegtime [pelegrinazhe] në shenjë pendese, heqje të vullnetshme siç është agjërimi dhe lëmosha, bashkëndarja vëllazërore (vepra bamirësie dhe misionare).

Kjo është gjithashtu një kohë kur besimtarët janë të ftuar të marrin sakramentet, sidomos Sakramentin e Pendesës dhe të Kungimit; t’i shtojnë uratët, sidomos Rruzaren e Zojës së Bekuar; të pajtohen dhe të bashkohen me njëri tjetrin.

[toni77_toni]

Kreshmet, një kohë pendese dhe agjerimi!


Të mërkuren e përhime hymë në kreshme - kohë e pendesës, e cila zgjat deri të Shtunden e Madhe. Shtat javë kohë e kreshmeve (mot i lidhur) ndërsa dyzet dit kreshmet duhet të jenë një kohë pendese dhe agjerimi. Në Bibel kemi shumë raste tëtilla. Për agjërimin kemi raste individuale dhe të përbashkëta. Rasti i parë që e njohim në Bibel është ai i Moisiut, kur Moisiu shkoi në malin Sinai për t'i marrë rrasat e beslidhjes (dalja 34,28). Atje ai qëndroi i vequar nga të tjerët, bashk me Zotin, për dyzet dit e dyzet net.


Ndërkaq, agjerimi i parë i përbashkët ishte kur biet e Izraelit (gjitë populli) u penduan për luftën që bënë kundër bijëv të Beniaminit dhe agjeruan (gjygjtarët 20,26). Agjerimi në përgjithësi është shenjë e të perulurit. Mirpo, rasti i Elisë, ashtu si edhe i Moisiut, nënkupton të qentë i vequar nga jeta e rëndomtë, për të qenë bashk me Zotin ( 1 i Mbretërve 19,8). Ka edhe shumë raste të tjera pendese e agjerime në Belsidhjen e Vjetër.


Në Beslidhjen e Re në Gjon Pagëzuesin gjejmë shembullimin tipik të agjeruesit. Ai jetonte i vequar dhe agjeronte (Mateu 3,4). Ai i mesonte edhe nxënësit e tij që të agjerojnë. Pastaj Jezusi agjeroi dyzet ditë e dyzet netë në shkretëtirë, kur tundua nga djalli, para se t'ia fillonte veprimtarisë. Mbi agjerimin e Jezusit duhet të shtojmë këtu se Ai nuk kishte nevojë për pendesë sepse ishte plotësisht i pa mëkat. Shën Pali shkruan për të se ishte i ngjajshëm me ne, përveq mekatit. Jezusi thot se edhe nxënësit e tij do të agjerojnë, por pasi Ai të mos jet në mesin e tyre. Jezusi na thërret edhe na të agjerojmë e t'ia përngjajmë atij për nga karakteri dhe të qëndrojmë në tundim që na vjen nga ana e djallit dhe bashkpunëtorëve të tij.


Edhe apostujt e Jezusit agjeronin. (vap 13, 2-3; 14, 23; 2, kor. 11,27). Pastaj shumë të krishterë, të nxituar nga Kisha, bënë pendesë dhe agjerime. Po ç'po ndodhë në kohën tonë? A jemi duke agjeruar apo jo? Kisha, për sa i përket mundësisë për pendesen, len çdo besimtar të vëndosë sipas vullnetit të tij të lirë. Pos asaj, ne nuk duhet të ndalemi vetëm te pendesa dhe agjerim; por ne duhet të bëjmë vepra të mira si për shembull të kujdesemi për të varfërit, të ndihmojmë ndonji skamnor, ndonji të sëmuar, të gjitha këto që janë një shprehje e dashurisë vëllazërore dhe cilësi e të krishterit. Në qoftë se nuk tregojmë kujdes dhe dashuri ndaj të varfërve, të sëmurëve, pleqëve dhe jetimëve, të afërmit tanë, (ata janë njerëzit me të cilët kemi kontakt të përditshme) atëherë si mundemi ta duam Hyjin, të cilin nuk e shohim? Vetëm duke bërë mirë dhe mund të dëshmojmë Zotin. "Gjithqka dëshiron të j'u bëjnë juve njerëzit, bëni edhe ju atyre!" - thot Jezusi (Mat 7, 12).


Dëshira e Jezusit është të jetojmë ashtu që duke i parë veprat tona, të mund ta lavdojmë Atin tonë qiellorë. Është mirë qysh tash të përpiqemi t'i përngjajmë Jezust, të ndjekim shembullin e tij dhe t'i zbatojmë mësimet e tij. Disa njerëz nuk medojnë seriozisht për këtë dhe gjejnë arsyetime të ndryshme, shumë her edhe thojnë se; "Më vonë, kur të vijë pleqëria". Mirpo, këto shprehje nuk duhet të gjejnë vend te një njeri i krishterë dhe të ndërgjegjëshëm. Kur është fjala për Zotin, nuk guxojmë ta lëjmë për më vonë. "Kthehuni se Mbretëria qiellore është afër" - Thot Jezusi (Mk 4, 17). Që nga fëmijria njeriu duhet të edukohet për t'ju nënshtruar Zotit dhe për të pasur respekt ndaj Tij. Pastaj në pjekuri të jetë i qendrueshëm, kurse në pleqëri të mund të mburret me jetën që ka bërë si besimtarë i denjë, duke pritur atë që çdo besimtarë pret; jetën e amshueshëm.


Nëse në fillim njeriu nuk merr urtinë të duhur por futet në rrugë të gabuar, atëherë do t'i nevojitet shumë kohë për të gjetur rrugen e drejtë. Nëse që në fillim i merr veset e këqia si; duhani, alkoholi, droga, jeta e pamuralshme, veshja e paturpshme, fjalët e ndyra, gënjeshtra, betimet, sharjet, truarjet e shumë eshumë vese të tjera jasht vullnetit të Zotit, të jenë i sigurtë se ato e robërojnë njeriun.

Lufta kundër djallit do të përfundojë në dobinë tonë me ndihmen e Zotit. AMEN


toni77

[NoName]

Çdo vit Koha e Kreshmeve na paraqitet si një kohë e volitshme për ta shtuar lutjen dhe pendesën tonë, duke ia hapur zemrën pranimit të ëmbël të vullnetit hyjnor. Kjo kohë na paraqitet si një itinerar shpirtëror që na përgatit për ta rijetuar misterin e madh të vdekjes dhe të ringjalljes së Krishtit, sidomos nëpërmjet dëgjimit më të vëmendshëm të Fjalës së Hyjit dhe praktikimit më bujar të pendesës, falë së cilës mund t’i vijmë në ndihmë të afërmit që ka nevojë.

Këtë vit mund ta propozojmë, një temë kaq aktuale, që ilustrohet kaq mirë prej rreshtave të librit të Ligjit të përtërirë: “Ai është jeta jote, gjatësia e ditëve të tua” (Lp 30, 20b). Janë fjalët që Moisiu ia drejton popullit për ta ftuar atë që të lidhë një besëlidhje me Hyjin në Moab: “që të jetosh ti e trashëgimtarët e tu, e duaje Zotin, Hyjin tënd, dëgjoje zërin e Tij, qëndroji besnik” (Lp 30, 19c-20a). Besnikëria ndaj kësaj besëlidhjeje është për Izraelin garanci për të ardhmen: “që të banosh në tokën për të cilën Zoti iu përbetua etërve të tu Abrahamit, Izakut e Jakobit, se do t’ua japë” (Lp 30, 20c). Arritja në moshën e pjekur, në vizionin biblik, ishte shenjë mirësie dhe bekimi nga ana e Tejetlartit. Për këtë jetëgjatësia paraqitet si një dhuratë e veçantë hyjnore.

Mbi këtë temë do të doja t’ju ftoja të reflektonit gjatë Kreshmeve, për të thelluar kështu vetëdijen e rolit të të moshuarve në shoqëri dhe në Kishë, si dhe për ta përgatitur shpirtin që t’i mirëpritni gjithmonë me dashamirësi. Në shoqërinë e sotme, edhe falë kontributit të shkencave dhe të mjekësisë, po përjetojmë një zgjatje të jetës njerëzore dhe si rrjedhojë, edhe një shtim të numrit të të moshuarve. Kjo kërkon me ngut një vëmendje më të kujdesshme për të ashtuquajturën moshë “të tretë”, për t’i ndihmuar ata që t’i jetojnë në mënyrë më të plotë potencialet e tyre, duke i vënë këta potenciale në shërbim të bashkësisë. Besimtarët dhe, sidomos Bashkësitë kishtare të shoqërisë perëndimore, ku problemi është veçanërisht i pranishëm, duhet ta kenë për zemër kujdesin ndaj të sëmurëve, veçanërisht në çastet e tyre të vështira.

Jeta e njeriut është një dhuratë e çmueshme, të cilën duhet ta duam dhe ta mbrojmë në çdo fazë të saj. Urdhri “Mos vra!” kërkon që jeta të respektohet dhe të nxitet gjithmonë, që nga fillimi deri në vdekjen e saj natyrore. Është një urdhër që vlen edhe kur personi është i sëmurë, edhe kur dobësimi i forcave ul aftësitë për autonomi. Nëse plakja, me kushtëzimet e saj të pashmangshme, pranohet me qetësi në dritën e fesë, mund të bëhet rast i çmueshëm për të kuptuar më mirë misterin e Krishtit, që i jep domethënie të plotë ekzistencës njerëzore.

I moshuari ka nevojë të kuptohet dhe të ndihmohet në këtë perspektivë. Dëshiroj të shpreh vlerësimin tim për ata që punojnë për plotësimin e nevojave të tyre dhe ftoj edhe të tjerë, që të përfitojnë nga koha e Kreshmeve për të dhënë edhe ata kontributin e vet në këtë çështje. Kjo do të bëjë të mundur që shumë të moshuar të mos e ndiejnë veten si një peshë për bashkësinë dhe nganjëherë, edhe për vetë familjet e tyre, në një situatë vetmie që i shtyn ata të mbyllen dhe të ligështohen.

Në opinionin publik duhet të rritet vetëdija se të moshuarit në çdo rast janë një burim për t’u vlerësuar. Për këtë, duhet të shtohet mbështetja ekonomike dhe nismat legjislative që u krijojnë mundësi për të mos u përjashtuar nga jeta shoqërore, e cila në dhjetëvjeçarët e fundit është bërë më e vëmendshme ndaj nevojave të tyre dhe mjekësia ka zhvilluar kura qetësuese të përkohshme që, me një përçapje integrale ndaj të sëmurit, rezultojnë veçanërisht të dobishme për jetëgjatët.

Koha më e shumtë që të moshuarit kanë në dispozicion në këtë fazë të ekzistencës, u jep mundësi atyre që të përballen me pyetjet e thella, që ndoshta më parë i kishin lënë pas dore, për shkak të interesave të ngutshme apo të konsideruara si parësore. Duke pasur vetëdijen se i janë afruar fundit, të moshuarit përqendrohen në atë që është thelbësore, duke i dhënë rëndësi asaj që vitet nuk arrijnë ta shkatërrojnë.

I moshuari, pikërisht për shkak të këtyre kushteve mund të zhvillojë një rol të vetin në shoqëri. Nëse është e vërtetë që njeriu jeton me trashëgiminë e atij që e ka paraprirë, dhe e ardhmja e tij varet në mënyrë përcaktuese prej mënyrës se si i janë përçuar vlerat e kulturës së popullit të cilit i përket, urtia dhe përvoja e të moshuarit mund ta ndriçojnë ecjen e tij në rrugën e përparimit drejt një forme qytetërimi gjithmonë e më të plotë.

Sa i rëndësishëm është zbulimi i këtij pasurimi të ndërsjelltë mes brezave të ndryshëm! Koha e Kreshmeve, me ftesën e saj të fortë për bashkëndarje dhe solidaritet, na çon këtë vit që t’i vëmë në fokus këta tematika të rëndësishme me interes për të gjithë. Çfarë do të ndodhte nëse Populli i Hyjit do të dorëzohej përpara një lloj mendësie të sotme që i konsideron gati të kotë këta vëllezër e motra, atëherë kur aftësitë e tyre pakësohen nga mosha apo sëmundjet? Sa e ndryshme do të ishte bashkësia, sikur, duke nisur nga familja, do të kërkonte të ishte gjithmonë e hapur dhe mirëpritëse ndaj tyre!

Shumë të dashur Vëllezër dhe Motra, gjatë kohës së Kreshmeve, të ndihmuar nga Fjala e Hyjit, të reflektojmë se sa e rëndësishme është që çdo Bashkësi t’i shoqërojë me një mirëkuptim dashamirës këta të moshuar. Gjithashtu, duhet të mësohemi të mendojmë me besim mbi misterin e vdekjes, me qëllim që takimi përfundimtar me Hyjin të ndodhë në një klimë paqeje të brendshme, në vetëdijen se ai që do të na mirëpresë është Ai “që na ka endur në kraharorin e nënës” (krh. Ps 139, 13b) dhe që na ka dashur “në shëmbëlltyrën dhe në përngjasimin e Vet” (krh. Zan 1, 26).

Maria, udhëheqësja jonë, në itinerarin e kohës së Kreshmeve, i drejtoftë të gjithë besimtarët, sidomos të moshuarit, për një njohje gjithnjë e më të thellë të Krishtit të vdekur dhe të ringjallur, që është arsyeja e fundit e ekzistencës sonë. Ajo, shërbëtorja besnike e Birit të vet hyjnor, së bashku me Shenjtërit Ana dhe Joakin, ndërmjetësofshin për secilin prej nesh “tani e në fill të vdekjes sonë”.


Zoti ju bekoft të gjithëve!

[NoName]

Të shndërruar shpirtërisht presim ringjalljen e Krishtit



Jemi në kohën e kreshmëve. Koha liturgjike e kreshmëve mund të quhet edhe kohë e “fortë”, e privilegjuar për një jetë më intenzive për të shqyrtuar dhe për të jetësuar krishtinitetin dhe për t`iu ngjasuar Jezu Krishtit. Gjatë kreshmeve, tërë Kisha orvatet të futet në misterin e Krishtit. Besimtarët e përshpirtshëm me shumë vepra të mira: lutje, pendesë dhe vepra të dashurisë vëllazërore, vërtetë japin shembullin e dëshmitarëve të denjë për ta bërë Krishtin të kapshëm për të gjithë njerëzit vullnetmirë.

Jo rrallë, në jetën tonë, kemi patur momente ku kemi qenë kategorik në mendimet dhe vlersimet tona, për vetveten dhe për të tjerët. Bindjet tona kanë qenë autoritare dhe të palëkundshme. Kemi krijuar pesonalitete të forta dhe të qëndrueshme me bindjen tonë të sigurtë se, kemi gjetur personalitetin e vërtetë dhe të lakmueshëm për jetën e një të krishteri. Kemi krijuar konceptin për Zotin sipas mendimit tonë dhe kemi menduar se Zoti duhe të jetë dhe të veprojë sipas nevojave tona.

Sa i rëndë dhe i gabueshëm është ky mendim dhe ky realitet i njeriut të sotshëm!

Në kohën e Kreshmeve porosia e fjalës biblike na jep shembullin më të mirë se ne jemi njerëz që nuk e kuptojmë vetveten e aq më pak Zotin në mënyrë të drejtë dhe të shëndosh. Ne i krijojmë vetes paraqykime dhe përfytyrime që janë shabllon i syve dhe zemrës sonë.

Krishti pas gjashtë ditëve, pas dëshmisë së Pjetrit në Cesaren e Filipit, i mori me vete tre nxënëxit e vetë, Pjetrin, Jakobin e Gjoni, e i çoi në vetmi, në një mal dhe u shndërrua para tyre.

Pse Jezusi u shndërrua!?
Sepse ata nuk e kuptonin, përkundër pranisë së tij dhe pëkundër shpjegimeve të Jazusit. Kur, në kontekst të ungjillit, Jezusi e paralajmëron mundimin dhe vdekjen e tij, nxënësit ishin ata që u skandalizuan dhe mbetën të shtangur, sepse nuk e kuptonin se Biri i Zotit mund të jetë i kapur dhe i internuar prej parisë fetare të asaj kohe. Apostujt mendonin se Jezusi do të bëhet mbreti i tyre në mënyren e mendimit tonë njerëzor.

Jesusi deshi që t`iu tregojë nxënësve se ai është Mesia, që ka ardhur ta shpëtoi popullin e Izraelit dhe gjithë njerëzimin prej robërisë së mëkatit. Ai është shndërruesi i jetës së njerëzve dhe mbretëria e tij nuk është e kësaj bote. Prandaj edhe kur Pjetri njëherë nuk u pajtua më pohimet e Jezusit se ai duhet të vdes për mëkatet e njerëzimit, e quajti atë djallë, sepse nuk i kishte mendimet hyjnore por tokësore, djallëzore. Edhe ne kur mendojmë me shumë mënyra, që nuk janë në përputhshmëri më planet e Atit qiellor, dëshirojmë të krijojmë një mbretëri tokësore, Jezusi na tërheq vemendjen se, kemi mendime djallëzore dhe se duhet të largohemi prej tyre. Atheu ynë, mbretëria jonë përfundimtare është në Zotin në qiell.

Jezusi me shndërrimin e tij e tregojë lavdin e vetë që e ka. Këtë deshi t`iu tregojë nxënësve të tij, atyre të cilët do të jenë dëshmitarët më të mdhenjë të misterit dhe të porosisë së tij. Në shndërrim u duken edhe dy figura (Elia dhe Moisiu) të rëndësishme të Beslidhjes së vjetër, si treguesit dhe dëshmuesit e traditës (ligjit dhe profetëve) së hershme të popullit të zgjedhur, kurse apostujt, Pjetri, Jakobi dhe Gjoni dësmitarët e Beslidhjes së re. Në këtë bashkësi të personave të rëndësishëm të historisë së shëlbimit, Krishti e shfaq realitetin më thelbësor hyjnor të vetin.

Me këtë na tregon të gjithë neve se trupi ynë do të jetë i zbardhuar dhe i ndriçuar si asnjë zbardhues mbi tokë, atëherë kur të bëhemi antarë të denjë në mbretërin e tij në eshaton.

Ia vlenë të flijohemi për ta arritur atë shndërrim hyjnor. Ia vlenë të vuajmë për të vërtetën dhe të drejtën për të qenë pjestarë të së Vërtetës.

Në kreshme, siç e përmenda në fillim, është koha kur në si nxënës dhe deshmitarë të Jezusit sot, të zhvillojmë një jetë intenzive të krishtereë që jeta jonë të shndërrohet në Krishtin. Të pastrojmë zemrën tonë e ta zbardhojmë që të ndriçojë te të gjithë njerëzit në rrethin tonë, që ta ndiejnë dhe të shohin se në jemi ithtarët e Birit të Zotit, që e dha jetën për mëkatët e njerëzimit.
Veprat tona kreshmore që do të jenë të zbatuara, mos të jenë vetëm për vetën tonë, por të shpërndahen edhe në ata që ende nuk mbrri te vetëdija e shënsosh e krishterë – deri te mëkatarët.

Por para se gjithash duhet të pyesim vetveten: Sa jemi munduar që ne ta shndërrojmë veten? Unë si pjestarë i Kishës së Krishtit, a e kam penguar që ajo Kishë të përjeton shndërrimin e vetë? A mos ndoshta kam harruar se unë mund të jemi shkaktar që Kisha ime është e pashndërruar dhe me shabllone të ngurta?

Ne jemi Kisha dhe ne jemi dëshmitarët e kishës sot. Çfarë jemi ne, e tillë do të jetë Kisha jonë! Të mundohemi në kohën e kreshmeve të lirohemi nga të gjitha shabllonet dhe mjegullimet që na kanë mjegulluar dhe errësuar brendësinë e zemrës, e të pastrohemi duke u shndërruar në fytyrën e Krishtit të shndërruar. Të lëjojmë që Krishti me shndërrim t`na lirojë nga paragjykimet tona të shtrembëruara, që t`i presim Pashkët të shndërruar me mëndje e me zemër.

[NoName]

KRESHMET - Kohe urate, flijimi dhe bamiresie


Emertimi i Kreshmeve rrjedh nga fjala latine: "quadragesima" - e dyzeta - kreshmet. Prejardhja e Kreshmeve si pervoje fetare, shpirterore, flijuese dhe dhuruese, por edhe si rast falenderimi ndaj Zotit per vepren e shelbimit: mundimin, vdekjen dhe ngjalljen e Jezu Krishtit per ne dhe per shelbimin tone, dhe bamiresie ndaj te afermit, eshte mjaft e lashte, do te thoja qysh nga koha apostolike.

Qellimet kryesore ishin dy: se pari kujtimi i gjalle dhe veprues ne vepren e shelbimit, si dhe pjesemarrja e besimtareve ne mundimin, vdekjen dhe ngjalljen e Krishtit nepermjet urates, flijimit dhe bamiresise; kujtimi dhe nderimi ndaj martireve dhe martirizimit te krishtereve te pare, te cilet sipas shembullit te Jezusit e flijuan edhe jeten per dashuri ndaj Zotit dhe ndaj te afermit. Kjo ishte njekohesisht edhe pergatitje e afert, teknike per Pashket e krishtera, per kremtimin e ngjalljes se Jezu Krishtit, si ngjarja me e rendesishme dhe vendimtare per cdo njeri, fitore perfundimtare ndaj Djallit, mekatit dhe vdekjes, dhe ne prizmen afatgjate te shelbimit, shtegtimit kah Pashket e amshuara, kalimit ne amshim.



Dyzet ditet kane tradite dhe mbeshtetje biblike

Moisiu agjeroi per 40 dite para se ta merrte Ligjin e Zotit per popullin e zjedhur (Dal 24, 12-17); Izraelitet per dyzet vjet udhetuan neper shkretetire dhe ngrenen manen para se te vinin ne token e premtuar, ne Kanaan (Dal 16, 35); edhe Jezusi ka agjeruar per 40 dite para se ta fillonte jeten dhe veprimtarine boterore per shelbimin e mbare njerezimit (Mt 4,2; Mk 1, 12-13; Lk 4, 1-13). Pali apostull e nderlidh vepren e shelbimit edhe me pjesemarrjen dhe vuajtjet tona te tanishme ne perspektiven e shelbimit tone duke shkruar keshtu: Ne te vertete, une mendoj se te gjitha vuajtjet e tanishme nuk jane te denja te krahasohen me lumturine e ardhshme qe do te zbulohet né ne (Rom 8, 18).

Menyrat me te pershtatshme per kete pjesemarrje jane: urata, pendesa ose flijimi dhe bamiresia. Jezusi vuajtjes, pesimit, mundimit, pendeses, flijimit ia dha nje domethenie teresisht te re, sepse Ai vullnetarisht, me dashuri dhe per dashuri vuajti qysh prej lindjes ne shpellen e Betlehemit, jetoi plotesisht ne varferi, dhe se fundi vdiq ne kryq mes dy hajnave, qe varrosur ne nje varr te huaj. Kryqezimi ishte denimi me i rrepte ne kohen romake, dhe cka eshte edhe me keq, dukej edhe interpretohej si cmenduri per paganet, si shkandull per hebrenjte, ndersa per ne te krishteret eshte i vetmi burim i shelbimit (krh. 1 Kor 1, 25). Vdekja e tij ne kryq eshte burim jete, falje, pajtimi, siguri shelbimi dhe ngjallje per te gjithe (krh. 1 Kor 15, 3), sepse ai vdiq per mekatet tona, sipas paralajmerimit te Shkrimit shenjt. Nga vdekja dhe ngjallja e Jezu Krishtit lindi jeta dhe ringjallja, bota e re dhe njeriu i ri, si teologjia e kryqit, e vetmja pergjigje konkrete dhe kuptimplote ne shume pse-he te mbare njerezimit.



Kryqi i Krishtit ka dy dimensione: vertikale dhe horizontale

Vertikale: Ati e ka derguar ne bote per flijim dhe per shelbim te tere njerezimit, dhe Biri i tij, Jezu Krishti, kete e ka zbatuar me perpikeri dh eme dashuri - lidhja e Jezusit me Atin dhe me Shpirtin Shenjt dhe dergimi i tij ne bote.

Horizontale: Jezu Krishti kete e beri per ne dhe per shelbimin tone, atehere pa ne, por tani se bashku me ne, qe nepermjet kryqeve dhe flijimeve tona te jemi pjesemarres ne vdekjen e tij, si parakusht per pjesemarrje edhe ne ngjallje, ne vepren e shelbimit.

Keshtu nderlidhet dhe gershetohet ne menyre te mrekullueshme hyjnorja dhe ngjerezorja, dhe duke u flijuar per te tjeret, ne né te tjeret e shohim, njohim, duam dhe sherbejme vete Jezu Krishtin te pranishem ne cdo njeri, ne vecanti ne ata qe vuajne dhe pesojne jeten (Mt 25, 31-46).

Kete shembull feje dhe dashurie e deshmoi anekend botes e Lumja Nena jone Tereze, e cila thoshte keshtu: Une jam me e lumtura ne bote, sepse 24 ore ne dite jetoj me Jezusin dhe per Jezusin, me Njeriun dhe per Njeriun.

Flijimi dhe dhurimi me dashuri dhe per dashuri, eshte nje mundesi e madherishme qe ta duam, nderojme dhe dashurojme Zotin nepermjet njeriut, dhe njeriun nepermes Zotit.

Ja, pra, pendesa apo flijimi yne qe qenesisht na lidh me Zotin dhe me te afermin, na bene te lumtur dhe te hareshem ne kete jete dhe bote, dhe cka eshte edhe me e rendesishme, na siguron pavdeksine - amshimin e lumtur.

[NoName]

Kush na udhëheqë neve në jetë?




Njeriu në jetën e vetë është vazhdimisht në kërkim të një prijësi apo të një udhëtreguesi, qoftë ai person apo ndonjë ligj i shkruar. Ky realitet e përcjell atë edhe në ditët tona moderne, edhe pse ne shpesh na kaplon një ngazëllim se koha e jonë moderne që po e jetojmë e ka tejkaluar këtë kërkesë të njeriut, sepse ka krijuar një botë aq teknologjike e kompjuteristike sa që me një të shtypur mund të fitosh atë që e dëshiron.

Shekulli XXI, përkundër kësaj përparësie, kërkesën qenësore të njeriut për udhëheqës, drejtimtregues të brendshëm shpirtëror, përkatësisht ekzistencialo-jetësor ende nuk ka mund ta zbatoi apo ta gjejë, madje, mund të them, sot një prirje e tillë është edhe më e kërkueshme dhe më aktuale se kurrë më parë.

Edhe pse bota ka arritur një jetë teknologjike të lartë, ajo ka mbetur e paaftë për ta bërë njeriun të lumtur dhe për t`ia treguar atij rrugën e mirëfilltë të lumturisë përfundimtare dhe të realizueshme, përkundrazi e ka larguar edhe më nga ai qëllim dhe e ka bërë shterp për gjëra shpirtërore dhe e ka izoluar në teknikën e vetë të akullt dhe të rëndë për jetën normale njerëzore. Madje, nëse shkojmë dhe e vërejmë komunikimin mbarënjerëzor, do të shohim se nuk ka fare komunikim në kuptimin e mirëfilltë të fjalës. Mendoj se kjo është “dhuratë” e botës së teknologjikisht të sofistikuar.

Gjatë kohës së krezhmeve meditojme kur Zoti, Jahve, ia jep Moisiut 10 Urdhërimet apo siç quhet ndryshe Dhjetë Fjalët (Dekalogun), si udhëteguesin dhe ligjin e njeriut për mardhënie me Zotin dhe me njeriun vëlla-motër. Ne e dimë se si jetonte populli i Izraelit para se t`i kishte Urdhërimet e Zotit. Ata e ndjenin vetën të lënë pas dore dhe pa kurrfarë prijësi dhe ligji të sjelljes. Urdhërimet kishin një rëndësi të madhe për mbarë jetën e popullit të zgjedhur, sepse përmes tyre i rregulluan mardhëniet dhe komunikimin e mirëfilltë me Zotin dhe me njeriun. Ende sot, Dhjetë Urdhërimet janë norma më e lartë e jetës së krishterë në mbarë botën.

Për atë kërkesën e vazhdueshme të njeriut që e përmenda më lartë, Zoti u kujdesua që njeriu ta ketë përgjithmonë, dhe që ta përbledh të gjithë jetën e njeriut në tërësi. Nga adhurimi i Zotit të vetëm, nderimit dhe lavdërimit të tij, që janë tre urdhërat e partë, deri të nderimi i prindërve, të afërme, respektimin e kurorës shenjte, respektimin e të drejtës për jetë të çdo pesoni dhe të drejtën e pronësisë, që janë 7 të tjerët.
Me fjalë tjera, 10 Urdhërimet janë udhëtreguesi më i mirë i yni dhe norma më e mirë e jetës sonë të përditshme. Prandaj, duke u bazuar në 10 Urdhërimet, mund të them se, ai njeri i cili e ka shtrirë jetën e vetë të lundërojë në barkën e 10 Urdhërimeve, ai do të mbërrijë në qëllimin e dëshiruar, dhe nuk ka valë që do ta valavitë barkën (lexo: jetën) e tij. Sepse barka është e sigurtë në themele hyjnore.

Në anën tjetër, në një pjesë të Ungjillt kemi pastrimin e Tempullit të Jerusalemit. Jezusi kur i kishte parë se si tregtarët ishin futur në Tempull e po tregtonin, protestoi kundër tyre dhe me forcë i dëboi nga Tempulli. Sepse ata njerëz që tregtonin në Tempull nuk e kishin respektuar ligjin e Zotit dhe normat e jetës dhe fjalës së tij. Këtu është thyer ligji i cili është i shkruar se, në Tempull duhet të lutet e të adhurohet Zoti e jo të tregtohet. Fjalët e Krishtit “Hiqeni këta prej këndej e mos e bëni shtëpin e Atit tim, shtëpi tregtie!”, na përkujtojnë se Tempulli është shtëpi e Zotit. Hyrja në të duhet të jetë dinjitoze dhe me përkushti e jo sikur të hyhet në ndonjë shtepi tregtare apo biznesi.
Tempulli sot është Kisha. Edhe neve Jezusi na qorton, kur e shndërrojmë Kishën në vend të bisedave të tregtisë dhe thashethemeve tona, sepse ajo nuk është vend bisedash të kota por vend i shenjtë ku ne takohemi me Zotin dhe jetojmë me të. Në Kishë është i shenjtërueshmi sakrament, d.m.th. vetë Krishti në trajten e bukës – Hostia. Ne shkojmë në Kishë për ta adhuruar atë. Mesha shenjte që është darka e mbrame dhe kalvari i papërgjakur i Krishtit, duhet të na vetëdijësojë që, kur ne shkojmë në meshë, të jemi të përqëndruar në atë realitet hyjnor ndër ne. Krishti hyri në historinë e njerëzimit dhe mbeti përgjithmonë ndër ne. Ai është vetë vendi, Tempulli, Kisha ku ne e adhurojmë Zotin.
Çka adhurojmë ne? Mund ta pyesim vetveten, duke u mbështetur në këtë realitet të përmendur. Pasurinë tonë apo Zotin – Jezu Krishtin? Kush është prijësi dhe udhëtreguesi im në jetë? Dhjetë Urdhërimet e Zotit apo gjërat tokësore – teknologjike?

[NoName]

DASHURIA nuk dashurohet!



Shpehherë në përdishmërinë tonë hasim biseda dhe pohime të solidaritetit, miqësisë ndaj njëri tjetrit, por edhe të refuzimit dhe braktisjes të të afërmve.
P. sh., kur një njeri që cilësohet se është i mirë, njerëzit thonë se për të, për shkak se është i mirë dhe sjellshëm, i do njerëzit, ju ndihmon njerëve...etj, mund të japim shumëçka, madje edhe jetën. Kurse për ndonjë njeri që është i keq në sjellje dhe në vepra, apo e shqetëson vendin dhe mjedisin e vetë, themi se ai njeri nuk e meriton as t`i bëhet një përshëndetje e aq më pak t`i ndihmohet, bile në fjalorin tonë përdorim edhe fjalët më të vrazhdta për të. Kështu ne njerëzit mendojmë dhe mbesim të bindur se jemi në qëndrime të mira.

Gjatë kohës së kreshmeve kemi një porosi `thellësisht të krishterë`. Populli i Zotit, i cili ka marrë një rrugë të gabueshme, e ka harruar Zotin e vetë. Jeta e tyre ka fituar kahje të paganizmit dhe të çrregullimit moral. Në popullin e Izraelit nuk ka më jetë që i pëlqen Zotit. Zoti, i cili etërve të tyre u dha vendet më të mira dhe përherë i ruajti nga armiqët e tyre, tani ky Zot nuk po nderohet nga i njëjti popull. Por, kur i gjithë populli i zgjedhur prishet e thehet shpirtërish, Zoti për dashurinë e vetë që ka ndaj këtij populli, dërgon lajmërues dhe njerëz që t`i zgjoj nga gjumi, që të zgjohen dhe të jetojnë sipas urdhërimeve të tija. Në këtë rast e kemi Kirin, mbretin e Persisë, një mbret pagan, që nëpërmjet tij të kthehet vazhda historike e popullit të izraelit. Zoti mund të përdor edhe njerëz të pafe që ne të vetëdijsohemi dhe jeta jonë të kthehet në favor tonin fetar.

Shën Pali na përkujton cilësinë e Zotit. Zoti është i pasur me mëshirë, në sajë të dashurisë së madhe që ka për ne. Përkundër mëkateve tona, paudhësive tona, ai është përherë afër nesh dhe na i fal të gjitha, nëse kthehemi kah Ai.

Shën Frani i Asizit (Sh`Françesku), me lotë për faqe kishte thënë: “Dashuria nuk dashurohet”, duke e përkujtuar dashurinë e madhe e të pakufijshme të Jezu Krishtit që e ka treguar për njerëzit, po që njerëzit nuk iu përgjegjen plotësisht (e disa aspak) kësaj dashurie.

Pikërisht në ungjill i kemi fjalët e Jezusit, me të cilat na tregon se si DASHURIA që erdhi në botë, nuk qe e pranuar, sepse për ata që erdhi (lexo: ne), ata nuk e pranuan. Dashuria më e madhe që ka dhënë Zoti për njerun është, kryqëzimi i Birit të Zotit – Kulminimi i dashurisë hynore.

Ne mund të flijohemi vetëm për njerëzit që na bëjnë mirë, por jo edhe për ata që na bëjnë këq, siç u cek më lart. Jezu Krishti, përkundrazi, ata që e munduan dhe e kryqëzuan i fali dhe lutej për ta, ata i pranoj dhe i thirri më anë të dashurisë. Çfarë dashurie duhet të jetë ajo që t`i do edhe armiqët e vetë?! Vetëm dashuri hyjnore.

Phil Bosmans, në betsellerat e veta shpirtërora thotë: të krishterët duhet të jenë njerëzit më të dashurit në botë, sepse ata janë të përshkuar me dashurinë e Zotit, Jezu Krishtit, që është DASHURI. I krishteri duhet të jetë i ndijshëm në dashurinë e Jezusit. Dashuria e krishterë është dashuri flijuese, plotë sakrifica. Porse dashuria e krishterë, nëse është e tillë në kuptimin e plotë të fjalës, është edhe ngadhënjyese, ajo që të jep kënaqësi për të jetuar një jëtë plotë kuptim.

Ta kujtojmë për një çast dashurinë e Zotit që e tregoj për ne. Sa e madhe mund të jetë ajo? Zoti është më i madh se ne, dhe dashuria e tij është më e madhe se dashuria jonë. Ne kurrë nuk mund t`ia kthejmë dashurinë në atë masë sa ishte dashuria e Zoti për ne. Mirëpo, dashuria nuk matet, ajo thjeshtë dhurohet. Zoti e pranon dashurinë tonë të sinqertë, të dëlirë, të çiltër. Ai nuk e shikon sasinë por cilësinë e dashurisë sonë.

Sa ka sot njerëz, fatkeqësisht edhe të krishterë, që dashurisë së Zotit i përgjigjen me mohim dhe urrejtje! Edhe mbas 2000 e ca viteve dashuria e Zotit kërkon vazhdimisht njerëz që t`iu dhurohet. Krishti është përherë i njëjtë: dje, sot, përgjithmonë. Ligji i tij është dashuria. Ne duhet ta kemi këtë ligj mbi të gjithë ligjet tjera.

[toni77_toni]

"Mendo o njeri se hi ke qenë dhe se ne hi do të kthehesh"

Mag. Don. Kolë Gjergji,
kapelan në famullinë Bruck a. d. Mur në Austri


"Kreshmet janë kohë posaqërisht e përshtatur, për tu hapur ne brendi, që është burimi i mëshirës. Është një shtegtim në të cilin na shoqëron". Me këto fjalë fillon porosia apo mesazhi i papës Benediktit XVI. Për kreshmet e vitit 2006.

Kjo ditë, e mërkura e përhime është ditë hyrëse në kohën e shenjt liturgjike të Krezhmeve. Kjo kohë është një kohë e pendesës ku jetën tonë e paraqet si një detyrë për secilin prej nesh, që ta marrim jeten tonë krishtere ma me seriozitet.

Ungjilli i kësaj dite na i paraqiti tri gjëra të parapara dhe rrolin shumë të madhe për tna mundësuar që sa ma mirë këtë kohë të shenjt 40-ditëshe ta përjetojmë dhe atë ta jetojmë. Në këtë kohë janë tri elemente shumë të rendësishme, që na i ndëgjuam në ungjill, pra rrolin tonë ndaj lëmoshës, lutjes dhe agjerimit, ku këto nga ana e jashtme na e paraqësin një dëvotshmëri.

Në agjërim - përvujtëria para Zotit;
Në lutje – shpresa;
Në lëmoshë – dashuria humane.


Këto të tria nuk janë në asgjë të vlevshme, nëse njeriu më qëllim dhe me zemër të pastër nuk e kërkon Zotin.

Në ditën e parë të kreshmeve bëhet edhe pluhuritja me hi, apo kryqi me hi në ballë të besimtarit. Kryqi me hi në bashkësitë e krishtera simbolizon pendesën dhe pastrimin. Të ky gjest meshtari i flete fjalët ne heshtje: "Mendo o njeri se hi ke qenë dhe se ne hi do të kthehesh" ose "Kthehuni e besoni Ungjillit".

Ne i filluam ditët e pendesës, atëherë çka janë kto ditë të nevojshme për jetën tonë krishtere? Krezhmet mund t´i quajmë edhe dyzetditësh, kohë liturgjike, e cila na mundëson që ta ringjallemi jetën, ndërgjegjën tonë të mbrendshme krishtere. Në këtë kohë besimtarët e Krishtit veç, por edhe në bashkësinë e Kishës vetën krejtësisht ia kushtojnë Krishtit dhe kështu mundohen të janë gjithmonë në lidhje intime me Krishtin dhe me të gjithë ata të cilët e mbajnë emrin apo me ata të cilët janë veshur me petkun e tij.

Nevojat e veta shpirtërore i ngrisin dhe mundohen, që sa më mirë të kthehen ka Zoti në mënyra t´ndryshme të së përdit´shmës sonë.

Megjille dhe njinesë; leximi më i shumtë i Shkrimit Shenjt - i Fjalës së Zotit, lutjet dhe përkushtitë e pandërpreshme; zellshëm marrin pjesë në karitas; jetën e marrin më me seriozitet e cila është e orijentuar ka jeta e pasosur. E tashmja jonë, e sotmja jonë është e nevojshme për ta fituar amshimin tonë.

Fjalët e librit të Urtisë na përforcojnë ne fe na zgjojnë ndërgjegjën tonë dhe na mundësojnë të takohemi me Zotin e gjithëpushtetshëm, e mëshirshëm dhe me atë, të cilin gjithmonë na falë dhe na thërret të marrim rrugën ka ai, sepse ai është burimi i jetës sonë, ai është burrimi i pashterrshëm i hireve dhe i bekimeve.
Koha e Krezhmeve është një kohë rikthimi, po, rikthim ka Zoti, atij duke i´u kushtuar, atij duke i shërbyer dhe me të duke jetuar!

Të kthehemi prej vdekjes në jetë, prej madhështisë në përvujtëri, prej koprracisë në dorëdhani, prej flligështisë në pastri, prej idhnimit në durim, prej gjelozisë në dashurinë e të afërmit, pra në vepra të mëshirshme të shpirtit dhe në ato të trupit, prej pritese në hiti, prej mallkimit në bekim, prej jetmarrësve në jetdhanës, prej kreminelit në pacifist... Të kthehemi ka Urdhërimet e Zotit, kah Sakramentet-kah Burimi dhe shenjtërimi i jetës sonë.

Ky 40 ditësh na e paraqet qëndrimin e Jezusit duke agjëruar dhe ishte i tunduar në shkreti. Ai qe tunduar prej djallit dhe atje predikonte Ungjillin e Hyut: “Koha u plotësua e Mbretëria e Hyut është ngjat! Kthehuni e besoni Ungjillit”! (Mt 4,17; Mk 1,13; Lk 4,17).

40 ditë përçdo vitë ne përgatitemi për festën e madhe të kremtimit të Misterit të Pashkëve, për ta kremtuar atë sa më të denjë vdekjen dhe ringjalljen e Zotit tonë Jezu Krishtit.

[NoName]

Çfarë është e Mërkura e Hirit? Sepse të krishterët e festojnë atë

Çdo vit, E Mërkura e Hirit shënon fillimin e Kreshmës dhe është gjithmonë 40 ditë para të Dielës së Pashkëve. Kreshmët janë një periudhë 40-ditore (duke përjashtuar të Dielën) e karakterizuar nga pendimi, agjërimi, reflektimi dhe më në fund kremtimi. Periudha 40 ditore përfaqëson kohën e tundimit të Krishtit në shkretëtirë, ku ai agjëroi dhe ku Djalli e tundoi. Kreshmët u kërkojnë besimtarëve të lënë një kohë çdo vit për një agjërim të ngjashëm, duke shënuar një sezon të qëllimshëm të përqendrimit në jetën, shërbesën, sakrificën dhe ringjalljen e Krishtit.

Kush feston të Mërkurën e Hirit?

A keni vërejtur ndonjëherë se si një herë në vit, zakonisht në shkurt ose mars, ka shumë njerëz që ecin me një kryq hiri në ballë? Ju ndoshta e dinit që kishte të bënte me Kreshmën, por nuk ishit të sigurt pse kryqi i hirit ishte kuptimplotë. Ose mbase jeni rritur në një kishë katolike që kremtonte shërbimet e së Mërkurës së Hirit çdo vit, kështu që tashmë jeni njohur me shërbimin, por nuk jeni shumë të sigurt për historinë e të Mërkurës së Hirit dhe Kreshmës dhe çfarë kanë të bëjnë me që kanë të bëjnë me besimin e krishterë. Nëse doni të dini më shumë rreth kësaj dite të rëndësishme në kalendarin liturgjik dhe pse kaq shumë festojnë të Mërkurën e Hirit dhe Kreshmën shpesh e quajtur Dita e Hirit, e Mërkura e Hirit fillon Kreshmët duke përqendruar zemrën e të Krishterit në pendim dhe lutje, zakonisht përmes rrëfimit personal dhe të komunitetit. Kjo ndodh gjatë një shërbimi të veçantë të Mërkurën e Hirit.



Cili është kuptimi i së Mërkurës së Hirit dhe çfarë ndodh?

Gjatë meshës (për katolikët) prifti zakonisht bëjnë një predikim të një natyre pendese dhe reflektuese. Atmosfera është solemne: shumë shërbime do të kenë periudha të gjata heshtjeje dhe besimtarët shpesh do ta lënë shërbimin në heshtje. Zakonisht, ka një pasazh të ndjeshëm të Shkrimit, zakonisht të përqendruar tek rrëfimi, lexuar me zë të lartë për udhëheqësin dhe komunitetin. Pjesëmarrësit do të përjetojnë rrëfim të përbashkët, si dhe momente kur ata nxiten të rrëfejnë në heshtje mëkatet dhe të luten. Pas gjithë kësaj, komuniteti do të ftohet të marrë hirin në ballë. Prifti do të zhyjë gishtin në hi, do t'ia bëj kryqin mbi ballin e tij dhe do të thotë: "Kthehuni dhe besoni Ungjillit!"

Nga erdhi hiri dhe çfarë simbolizon hiri?

Në shumë kisha hiri përgatitet duke djegur degë palme të Dielën e Larit. Të Dielën e Larit, kishat bekojnë dhe shpërndajnë degë larit për të pranishmit, një referim në tregimin e Ungjillit për hyrjen triumfale të Jezusit në Jeruzalem, kur vëzhguesit vendosën degë palme në rrugën e tij. Hiri i kësaj feste simbolizon dy gjëra kryesore: vdekjen dhe pendimin. "Hiri është i barabartë me pluhurin dhe mishi i njeriut përbëhet nga pluhuri ose balta (Zanafilla 2,7) dhe kur një kufomë njerëzore prishet, ai kthehet në pluhur ose hi." "Kur shkojmë përpara për të marrë hirin të Mërkurën e Hirit, ne po themi se na vjen keq për mëkatet tona dhe se duam të përdorim koheën e Kreshmëve për të korrigjuar të metat tona, për të pastruar zemrat tona, për të kontrolluar dëshirat tona dhe për t'u rritur në shenjtëri. Kështu ne do të jemi gati ta festojmë Pashkën me shumë gëzim”. Me këtë përqendrim në vdekshmërinë dhe mëkatshmërinë tonë, të krishterët mund të hyjnë solemnisht në kohën e Kreshmëve, ndërsa gjithashtu presin me pritje dhe gëzim më të madh mesazhin e Pashkëve dhe fitoren përfundimtare të Krishtit mbi mëkatin dhe vdekjen.

[NoName]

Këshilla për të jetuar këto Krezhme si katolikë të vërtetë

Ecje e një katoliku të vërtetë nga e Mërkura e Përhime gjer në të Dielen e Pashkëve për të kremtuar Ringjalljën e Zotërisë

Tē Mërkurën e Përhime fillojnë Krezhmët, kohë Liturgjike e veçantë në përgaditje për Pashkët e Shenjta. Kam menduar që t’i përmbledhi për ju disa nga momentet më të nevojshme për të jetuar në plotësi këtë periudhë të Krezhmeve, që na kujtojnë katerdhjetë (dyzet) ditë Jezu Krishtit që i kaloi në shkretëtirë, ku dhe ishte i tunduar nga djalli, para se të fillonte jetën e tij publike.

E MËRKURA E PËRHIME
E Mërkura e Përhime është dita e agjërimit dhe e përmbajtjës nga ushqimet, (nga produktet e mishit dhe të bylmetit), besimtarët katolikë marrin pjesë në kremtimin e Meshës në të cilën Meshtari kryen ritin e vendosjës së hirit, ku në traditë shpërndarja e pak hirë në kokë ose në ballë, me shenjë të kryqit, na kujtohet vogëlsia jonë dhe delikatesa e të krijuarit tonë si njerëz dhe na fton në konvertim dhe në pendesë të përditshme.

⇒ Kur është e Mërkura e Përhime?
E Mërkura e Përhime, është pikërisht dita e për e kësaj kohe të Krezhmeve të Kishës Katolike, pra i bjen gjithmonë 46 ditë para së Dielës së Pashkëve. Është një Festë ‘e lëvizshme’, të së cilës i caktohet një datë në calendar vetëm pas kalkolimit të datës të së Dielës së Pashkëve.
- Si kalkulohet kjo datë?
- Në bazë të normave të stabilizuara në Koncilin e Nicesë (në vitin 325) dhe më pas të stabilizuara për të krishterët e perëndimit në Sinodin e Ëhitby, e Diela e Pashkëve i bjen çdo vit e diela e parë e cila e ndjek hënën e parë të plotë pas ekuinoksit të pranverës.
Këtë vit ekuinoksi i pranverës i bjen të hënë me 20 mars, dhe hëna e plotë e parë e ardhshme është të martën me 11 prill. E Diela e Pashkëve kremtohet pra, me 16 prill. Dhe kështu në qoftë se keni dëshirë kur i bie e Mërkura e Përhime, vetëm numroni 46 ditë më parë, dhe i bie me 1 mars.
- Por, përse pikërisht 46 ditë?
Edhe pse ne e dimë që Krezhmet janë 40 ditë të Krishtit në shkretëtirë…
Pra, gjashtë të diele të Krezhmeve nuk janë të kalkoluara si ditë të ‘agjërimit krezhmorë’; zyrtarisht (çdo e diele është një kujtim i veqant e Ringjalljës së Krishtit), për këtë arsye në qoftë se i zbrisni gjashtë të diele nga ato katërdhjet e gjashtë, i bien me qen katërdhjet ditë të Krezhmeve.

[NoName]

AGJERIM – LËMOSHË - LUTJE

Në kohë të Krezhmëve besimtari katolik është i thirrur që të lutet, që të agjërojë dhe të jap lëshmoshë, janë këto tri zakone – ligje që të kthehet – të konvertohet, në qetësi të shpirtit dhe të bëj pendesë.

Pra:

1. Lutja – Kthimi apo konvertim;
2. Agjërimi - në qetësi të shpirtit;
3. Lëmosha - Pendesa personale.

Secila nga këto është e ndërlidhur me tjetrën: na ndihmojnë të jetojmë me përgjegjësi ecjen tonë shpirtërore.

[NoName]

Agjërimi sipas Shkrimit Shenjtë - Biblës

Agjërimi, riforcim i lutjes dhe përgaditja e pranimit të Hireve të Zotit.

1. Për agjërim nënkuptohet në mënyrë të përgjithshme të agjërojmë nga ushqimet ose nga pijet, por edhe nga knaqësitë trupore të cilat çdo ditë i përjetojmë në jetë. Nga e tërë kjo, duhet të ushtrojmë shpirtin tonë të ndryshon ritmin dhe të nxjerrë nga kjo praktikë dobi për të afërmit tanë, që kan më shumë nevojë, për Lavdi Zotit.
2. Në Bibël, në Besëlidhjën e Vjetër është e praktikuar nga vet Mojsiu që të përgaditet trupi dhe shpirti që të pranohet Ligji i Zotit në Urdhërimet e Tija: “qëndroi me Zotin katërdhjetë ditë dhe katërdhjetë netë pa ngrënë bukë dhe pa pirë ujë” (Libri i Daljës 34,28). Kjo praktikë duhet të praktikohet nga të gjithë, që të përulemi para Zotit, që të jemi të lirë nga dhimbjet dhe nga preokupimet, që të largohen ligshtitë, që të jemi të pranuar para Zotit të fortë ne lutje me një sakrificë personale.
3. Për hebrenjtë me ligj ishte e paraparë vetëm “agjërimi i madh”, në Ditën e Sakrificës, që quhej “Iom Kippur” (Levitiku 16,29-31), që u kremtonte diku ne equinocin e vjeshtës. Kjo praktikë ishte një kusht i të bërit pjesë të popullit të Zotit (Levitiku 23,29). Që zgjaste, dhe si pushim apsolut, tërë ditën dhe për ata që nuk e përfillnin ishte e paraparë edhe denimi capital.
4. Në kohën e Jezu Krishtit disa nga hebrenjtë agjëronin për devotshmëri personale, siq lexohet tek Ana e vjetër e cila duket në momentin e prezantimit të Jezu Krishtit në Tempull. Kështu që e forconte me agjërim, lutjën që ja drejtonte Zotit që ta dërgonte në tokë një Mesi (një të Dërguar): “Nuk u largonte kurrë nga Tempulli, duke e shërbyer Zotin ditë e natë me agjërime dhe me lutje” (Luka 2,37). Në këtë praktikë dhe zakon ishin edhe nxënësit e Gjon Pagëzuesit dhe farizenjtë, disa nga ata agjëronin dy herë në javë (Luka 18,12).
5. Edhe vet Jezu Krishti agjëronte për katerdhjetë ditë dhe katërdhjetë netë. Por, agjërimi i tijë ishte me një kuptim të ri. Ndërsa Mojsiu, duke agjeruar, përgaditej për të pranuar Ligjin e Zotit, Jezu Krishti i cili është vet Ai – Rishpallja e Zotit i cili shpallët në një natyrë njreëzore, agjëron për të merituar ata që do ta dëgjonin Fjalën e Tijë, të kenë forcën ta hapin zemrën e tyre ndaj kësaj Dashurie.
6. Agjërimi i cili do të plotësohej nga të krishterët do të ruan kuptimin e agjërimit të Beslidhjës se Vjetër: sakrifica, fuqizimi i lutjës, përgaditja e pranimit të Hireve. Por, do ta shtojnë edhe kuptimin e agjërimit të plotësuar nga Jezu Krishti: një formë apo mënyrë konkrete të bashkimit me Zotin dhe sakrificën e Tijë për të kompletuar në mishin e jetën tonë atë që Jezu Krishti ka vuajtur dhe pësuar për secilin nga ne (pjesëmarrja e jonë) për të mirë të Kishës, për kthimin e shumë njerëzve ndaj Fjalës së Krishtit, pra ndaj Dashurisë.
7. Kisha Katolike Apostolike e ruan me gjelozi edhe disa tradita hebraike mbi agjerimin, duke e plotësuar me një përshpirtëri të fortë të definuar nga vet Krishti. Apostujt agjërojnë në disa raste për t’u përgaditur për vullnetin e Zotit edhe për të komunikuar më me shumë bindje vullnesës së Zotit. Mund të kujtojmë: “Ndërsa ata ishin duke kremtuar kultin e Zotërisë dhe duke agjëruar, Shpirti Shenjtë tha: ‘Ruani për mua Barnabën dhe Saulin për detyrë që unë do ti thërras’. Pra, pasi që kan agjëruar dhe pasi që janë lutur, i vuan duart e tyre dhe i përcollën” (Veprat e Apostujve 13,2-3). Dhe kështu Paolo dhe Barnaba kur në Kisha të ndryshme shuguruan meshtarë: “e caktuan që në çdo Kishë disa nga pleqët, pasi që janë lutur dhe pasi që kan agjëruar, ja paraqitën Zotit, në të cilin kishin besuar” (Veprat e Apostujve, 14,23).
8. Dhe për këtë që Kisha sheh në Krezhme si një kohë përbushjeje shpirtërore, si një pranvere e re shpirtërore. Dhe nga kjo, riforcohet hapja e zemrës dhe kthimi kah Zoti.

[NoName]

25 gjëra të thjeshta që mund të ofrohen për këto Krezhme

• Nga e Mërkura Përhime për gjithë kohën e Krezhmeve… por edhe për gjithë jetën, për një jetë më të lumtur dhe të hareshme.
• Pra, kthimi apo konvertimi dëshiron të thotë të jesh vetvetja në Dashuri të Zotit e të njerëzve. E gjithë kjo, të jesh vetvetja në tërësi.
• Këtë kthim e pret Zoti nga ne, ta çrrënjosim të keqen nga vetja jonë e nga kjo botë!

1. Çdo herë që ndjehesh i nervozuar me dikë, thuaje lujten Ati ynë… per vete e për atë njeri!
Në qoftë se të duket lehtë që bëhesh nervoz, me atë lehtësi thuaje lutjen e Të Falemi Mari ose Ati ynë. (për ata që nuk e njohin këtë lutje… kërkoje se do ta gjesh), dhe ki me pa, sa shpejt qetësohesh…

2. Çdo herë që do të lidhesh në rrjete sociale, thuaje një Të Falemi Mari… dhe kështu në fund të Krezhmeve i ke thënë shumë Rruzare… dhe je lut për ata që i ke në Facebook, Twitter, Instagram, Snapchat…etj.

3. Mos hyr në celularë kur je duke ngrënë, kur flet me të tjerët, mos përdor rrjete sociale me humb kohë kot… - kujto të shikosh personat në fytyrë kur flet me ta apo ata me ty… interesohu për jetën e tyre… kërko të njoftosh e të dish shumë për të tjerët… je njeri.



4. Lutu më shumë… e më shpesh… lutu për prindërit… për vëllezër e motra… për miq e dashamir… lexo gjëra të këndshme dhe të vërteta… o Zot me ndihmo!

5. Mos u bëj i padashur… bëhu gjithmonë i dashur… korrekt… mos u vono askund… mëso gjithmonë… trego dëshirë për dituri… mos shaj e mos mallko… bëhu i ditur cdo ditë…

6. Çdo ditë prano dhe korrigjo defektet tua… dhe falendero Zotin për këtë… do të arrish të jesh i përsosur… kultivo virtytet e tua… buzëqesh… kënaqu… le të kënaqen të tjerët afër teje… lexo e studioje Biblën… është burimi i çdo dashurie… shko në Kishë… bëj mirë.



7. Shko në Meshë edhe gjatë javës… të dielave e festave patjetër… rri me Zotin, se Zoti rrin me ty… edhe kur nuk din si të lutësh apo si të flasësh… mos u merakos, Zoti flet me ty, e ai i din lutjet e tua…

8. Fali të gjithë ata persona që të kan lënduar… mos hezito… lejoje Zotin që të hyj në zemrën tënde, sepse Ai të ka në zemër… shëroi plagët e tua të së kaluarës, në qoftë se dëshiron që e ardhmja jote të jetë e mrekullueshme.

9. Thuaj po, çdo herë që të kërkojnë ndonjë gjë për të bashkëndarë… fjala është për gjëra që ti mund të bashkëndash: miqësinë, dashamirësinë, afërsinë, pasurinë, etj… ji zemërgjërë dhe i dashtun…



10. Shpreh gjithmonë harmoni dhe lumturi në punën tënde… në mësimet e tua… ky është qëndrimi i Katolikut të mirë… ji i lidhun ngusht me të gjithë miqtë e dashmirët… mos krijo ndasi… mos krijo dallueshmëri… tregoju njeri i VLERAVE MADHORE… GJITHMONË.

11. Blej vetëm atë që e ke të domosdoshme… mos lakmo… mos kërko gjëra të veçanta, përkundrazi krijo gjëra të veçanta…

12. Çdo natë shkruaj një listë për të cilën e falënderon Zotin... para gjumit lutu… thuaj uratë… sepse nesër zgjohesh edhe më i gëzuar… sepse ke falenderuar sot e Zoti nuk do të të mungojë në asnjë moment…

13. Kërko paqen edhe në diskutime në familje… mos u bëj shkak i përqamjeve… fol, diskuto me vëmndje e edukatë të madhe… mos kthe fjalë … por bëhu i ndërgjegjshëm dhe paqedashës… mos lëndo… mos fyej… mos mendo që ti je pronar i të së VËRTETËS… pra, me qetësi e butësi… Zoti i don njerëzit e Paqes dhe Dashurisë.



14. Prano çdo lloj qortimi apo korigjimi nga të dashurit e tu… dediko kohë prindërve, gjyshëve, miqëve të mirë… mos rri me njerëz vullgar dhe prepotent… përqafo.

15. Vizito familjarët e tu… posaçërisht kur ata nuk mund të bëjnë punë të shtëpisë… ndihmoju… rri me ta… bëju nder dhe rri me ta… fol me ta… dëgjoji edhe kur janë shumë të mërzitshëm… lutu për ta… dhuro për ta kohë, energji dhe shendet.

16. Mos u vono… mbrri me kohë në punë, në shkollë, në takime… mbrri me kohë edhe në një “RRËFIM” të mirë… është ushqim dhe palestër e shpirtit… do ta vlerësosh këtë Sakrament.



17. Bëj diçka që krijon kujtime… mos humb kohë shumë para telefonit, kompjuterit apo tabletit… shkruaj… lexo… bëj sport… shetit… mendo… vizato… këndo… krijo!

18. Bëj ushtrime jo vetëm për trup por edhe për shpirt… buzëqesh… rregulloje trupin… shpirti do të knaqet… largoi dhimbjet tua… ndihmo të tjerët në punë … mos u kurse… SEPSE, KA MË SHUMË KËNAQËSI KUR JEP SESA KUR MERR!

19. Mos shpreh asnjë mendim apo koment negativ… askund… as në rrjete sociale… mbroje tënden dhe mos e shaj të huajen… shpreh dashuri dhe mirësi… Zoti don vetëm Dashuri dhe asgjë tjetër…



20. Mbaj gjithmonë tek vetja ushqim dhe para për të tjerë… për të tjerë në vështirësi… ndoshta çanta e rëndë ka lehtësi në kënaqësi… mendo për të mirën e të tjerëve.

21. Forco dashurinë në martesë (në qoftë se je i martuar)… në qoftë se ke fëmijë… duaji ata… e në qoftë se jo, Zoti të don… do t’i dërgon Zoti ata të cilët duhet t’i rritësh, t’i edukosh e t'i udhëzosh për jetë… ji i/e lutmur gjithmonë.

22. Mjaft me dembeli… mjaft me përtaci… ji zemërgjërë… dorëlirë… dhuro… ti meriton shumë, si të tjerët.



23. Mos u stolis e mos u vesh me gjëra të shtrenjta… sepse të tjerët nuk kan… kujdes ndaj atyre që nuk kanë… ji i thjesht por i thellë, ji i menqur dhe i zgjuar… duaje tëndën e të huajen mos e lakmo.

24. Mos ushqe vizione apo shikime pornografike… është një varësi… dobëson personalitetin dhe karakterin… (njëherë nuk e vëren, por më vonë të bjen ndërmend…), hutojnë trurin dhe shpirtin… përziejnë ndjenja… të dëmtojnë me kohë.

25. Mjaft me religjione false… mjaft me bestytni… mjaft me fe të çuditshme… por dije, që e vërteta është Dashuria, pra, Zoti që është Dashuri, ai Zoti dhe Kisha e Krishtit.

[NoName]

Rregullat e Krezhmes shêjte katolike



Simbas ligjeve të Kishës, gjatë Krezhmes, besimtarët katolikë duhen me mbajtë njinesën dhe abstinencen, nën dënimin e mkatit të randë.

Në kohen e Krezhmes tâna ditët, përjashtue të Dielat, janë ditë njineset, kurse e Mërkurja e Përhime, të Premtet dhe të Shtundet e Krezhmes janë gjithashtu edhe ditë abstinencet.

Njinesa âsht ushqimi i nji vakti kryesor t'vetëm n'ditë, pa limit sasijet, por Kisha Katolike tash lejon me marr pak ushqim n'mjes e n'darkë, përveç vaktit kryesor. Mes ktyne 3 vakteve nuk lejohet me marrë asnji ushqim por lejohet me pi langje joushqyese, si ujë, kafe, vênë, birrë por jo supë, tamël (qumësht), çokollatë apo langje të tjera ushqyese. Sidokjoftë, konsumimi i langjeve të lejueshme midis vakteve zvoglon ose hjekë krejt meriten e njinesës. Simbas rregullave të Ligjit Kanonik, tashti nuk ka nji orar të caktuem me marrë vaktin kryesor, por n’konformitet me ligjin e maparshëm, ky vakt kryesuer mundet me u konsumue në mesditë (ose në orët e para mbas mesditës) ose në darkë. Gjithashtu, për nji motiv të ligjshëm, lejohet me u bâ ndrrimi i vakteve : për shembull, me marrë mjesin n'darkë dhe anasjelltas. Për mâ tepër, në ditët kur mbahet vetëm njinesa, nuk âsht e ndalueme me hangër në të njêjtin vakt mish edhe peshk. (Kanoni 1251 § 2).

Në kjoft se dikush ka hangër dy vakte të plota në nji ditë njineset (me díje ose jo), atherë njinesa âsht prishë për at ditë dhe ai mundet me marrë edhe nji vakt tjetër. Megjithaté, mkati duhet kallxue n'Rrëfim.

Pra me mbajtë njinesen duhet me hangër vetëm 1 vakt kryesor n'ditë. Nuk ka limit n'sasínë apo llojet e ushqimeve që merren n'kyt vakt kryesuer të njinesës por ai nuk duhet me u zgjàtë mâ shumë se 2 orë dhe nuk duhet me u ndërpré për mâ shumë se 30 minuta. N'kjóftë se vakti ndërprehet për nji kohë mâ t'gjatë se 30 minuta, bâhet mkat veniel (i lehtë); n'kjóftë se ndërpritet mâ shumë se 1 orë, pa arsye shumë serioze (p.sh me ndêjë te kryet e atij që âsht tuej dekë), bâhet mkat mortar (i rândë). Ata që parashikojnë se nuk kanë me mujtë me mbajtë Krezhmen, për arsye shndetit, pune t'rândë, etj., duhen me u kshillue me Rrfysin e tyne apo me nji meshtar t'aprovuem dhe të konsakruem në mnyrë të vlefshme, dhe jo me pseudo-meshtarët që shërbejnë sod gjithkund në dioqeza.

N'mjes, sasia e lejueme e ushqimit shkon deri në 60 gram, kurse n'darkë, rreth 240 gram. Megjithaté, në varsi të rezistencës fizike të sejcillit, të natyrës së punës apo të klimës së vendit, kto sasi munden me ndryshue. Prandej, në rastet e veçanta, lypet me u konsultue Rrfyesi. Në kto dy vakte të vogla, përsa i përket cilsisë së ushqimit, munden me u konsumue buka, frutat, arrat, langjet e frutave, kafja, por nuk lejohen as mishi, as vezët e as produktet e bylmetit.

Abstinenca âsht mos-konsumimi i mishit apo i langjeve të mishit, por lejohen me u përdorë vezët, tàmëli (qumështi). (Kanoni 1250)

Në kjoft se dikush ka hangër mish në ditë abstinencet, me díje ose jo, ai mundet prapë me e mbajtë abstinencen për at ditë dhe nuk i lejohet me hangër mâ mish n'at ditë. Megjithaté, mkati i randë duhet kallxue n'Rrëfim.

Në ditët e abstinencës âsht e ndalueme me hangër mishin e shtazorve, zogjve, përfshi ktu dhjamin, gjakun, palcin, trunin, zemren, melqinë e tyne, etj. Në të kundërt, në ditë abstinencet lejohet me u hangër peshku.

Kanonet 1250-1254 urdhnojnë njinesen për çdo t'krishtênë prej moshes 21 vjeç deri në moshen 61 vjeç (Kanoni 1254 § 2) dhe abstinencen për çdo besimtar që ka mbushë 7 vjeç (kanoni 1254 § 1).

Zyrtarisht Krezhma shejte Katolike, simbas ritit latin, fillon të Mërkuren e Përhime, prej mesnatës, dhe mbaron të Shtunden e Madhe, në mesnatë (Dekreti « Maxima redemptionis nostrae », 16 Nanduer 1955).

Shënim:

* Rregullat e mâsipërme janë për Kishen Katolike Universale; vende te ndryshme munden me pasë rregjim tjetër, prandej lypet me konsultue arshivat e Arqipeshkvisë, me dijtë si janë kênë rregullat e krezhmës në Kishat lokale, deri në kohen e Papes Piu XII.

* Në kohen e Mesjetës, Kisha Katolike ka pasë urdhnue me mbajtë edhe Krezhmen e vogël, Krezhma e Kohës së Ardhjes, e cilla âsht Krezhma 4 javshe që paraprin KRISHTLINDJEN. Sod (tuej ndjeke rregullat e Krezhmes si n'kohen e Papes Piu XII), kjo krezhëm e vogel nuk âsht mâ e detyrueshme, nën mkat, por ata që munden me e mbajtë me ndihmen e Zotit, si devocjon, për dashni për Hyjin, ta mbajnë dhe Ati qielluer ka me i bekue.

Bibliografi:

Rev. P. Héribert Jone O. M. Cap., Précis de théologie morale catholique, 1958.