berat96
Diskutant i rregjistruar
Posts: 4
(4/21/02 5:06:38 pm)
Reply Bibla, Arkeologjia dhe Historia.
--------------------------------------------------------------------------------
Per myslimanet dhe grupe te tjera Bibla eshte pothuajse e pavlefshme si zbulim i vertete nga Zoti. Ata besojne se eshte korruptuar e per rrjedhoje nuk mund te besohet. Megjithate, nese kqyrim dokumentat biblike duke perdorur standartet qe cdo historian do te perdorte, zbulojme se vertetesia e Bibles eshte e pakundershtueshme.
Ka mbi 24000 kopje te Dhjates se Re ose pjeseve te saj qe datojne para vitit 350 A.D. (te eres sone). Per krahasim, libri i dyte eshte Iliada e Homerit me 643 kopje.
Dr. John Warwick Montgomery, dekani i Simon Greenleaf School of Law (Shkolla e Ligjit: "Simon Greenleaf") dhe nje theolog i njohur, thote se: "Qe te jesh skeptik/dyshues per vertetesine e Dhjates se Re do te thote qe te hedhesh poshte gjithe historine e para Krishtit pasi asnje dokument nuk eshte aq i mbeshtetur sa Dhjata e Re."
Nga leximet ne Dhjaten e Re mesojme se autoret e ketyre librave te frymezuara prej Zotit ishin deshmitare okulare, ose shume te lidhur me deshmitaret okulare per ngjarjet qe ata tregojne.
Pervec shkrimeve te Dhjates se Re ku fakt deshmohet edhe nga shume dokumenta te tjere historik. Per shembull: Papias, nje nga dishepujt e apostullit Gjon, konfirmon se Marku ka shkruar Ungjillin e Markut. Polycarp, nje dishepull tjeter i Gjonit, i mesoi dishepullit te tij Irenaeus se ungjijte jane shkruar nga Marku, Mateu, Lluka dhe Gjoni.
Ketyre provave mund tu shtojme zbulimet me te fundme arkeologjike. Shume e shume here arkeologjia ka deshmuar per vertetesine e tregimeve biblike, madje dhe per ato tregime biblike qe me perpara konsideroheshin nga jo-besimtaret qofshin keta arkeologe apo jo, si qesharake. Ne lidhje me kete, Nelson Glueck, nje nder arkeologet me te njohur ne bote, thote se: "mund te thuhet pa me te voglin dyshim se asnje zbulim arkeologjik nuk ka kundershtuar tregimet biblike."
Ne cdo shqyrtim te pergjegjshem te dokumentave biblike provat kane dale pozitive. Madje edhe
historiane nga me te njohurit ne bote qe nuk besojne i kane pranuar tregimet biblike si historikisht te verteta. A.N. Sherwin-White, nje jo i krishtere, pranon pa asnje dyshim vertetesine e ungjijve dhe veprat e apostujve.
Eshte interesante te veresh se Yusuf Ali, ne perkthimin e tij te Kuranit ne anglisht, i referohet dy here Sir Frederick Kenyon si nje ekspert i famshem. Kenyon, ish kujdestari kryesor i Muzeut Britanik, ka qene nje nga autoritet me te medha ne bote persa i perket kriticizmit tekstual (textual criticism) te dokumenteve te vjetra. Persa i perkete besueshmerise se Bibles si tekst, ai arriti ne perfundimin se: "te krishteret mund ta marrine te gjithe Biblen ne doren e tyre dhe te thone pa frike apo hezitim se cfare mbajne ne dore eshte Fjala e veretete e Zotit."
berat96
Diskutant i rregjistruar
Posts: 5
(4/21/02 6:30:40 pm)
Reply Doreshkrime, Arkeologjia, Profecite.
--------------------------------------------------------------------------------
A ju ka rene rasti qe t'i tregoni dikujt qe nuk beson ne Zotin per vertetesine historike te Shkrimeve te Shenjta? Jane tre pika te thjeshta qe ndihmojne ata qe nuk besojne ne Zotin per te kuptuar vertetesine e Bibles dhe pse Bibla eshte e vetmja Fjale e Zotit.
1. Doreshkrimet
2. Arkeologjia
3. Profecite
1. DORESHKRIMET
Per te vertetuar besueshmerine e nje doreshkrimi, duhet t'i pergjigjemi pyetjes: "Si mund te testojme qe teksti i doreshkrimit qe ne kemi sot eshte i njejte me tekstin e origjinalit?"
Kjo perdoret per cdo lloj shkrimi, jo vetem per Biblen. Per shembull, per vertetesine e Iliades ose Odisese, apo veprave te tjera. Ka tre testime per doreshkrimet:
(a) Bibilografik.
(b) Deshmitaret okulare.
(c) Burime te jashtme.
Testimi bibliografik merr parasysh numrin e doreshkrimeve apo pjeseve te doreshkrimeve si dhe intervalin kohor midis doreshkrimeve te ndryshme. Sa me shume kopje, aq me e lehte eshte per te pare nese eshte i njejte me origjinalin. Sa me i ngushte te jete intervali kohor, aq me pak mundesi ka per ndryshime midis kopjeve dhe origjinalit. Bibla ka me shume mbeshtetje bibliografike se cdo dokument tjeter , per shembull Homeri, Tacitus, Pliny, Aristoteli etj.
Kemi me shume se 14000 kopje dhe pjese nga Dhjata e Vjeter. Dhjata e Vjeter eshte perfunduar rreth vitit 400 B.C. (para Krishtit) dhe nder kopjet me te vjetra qe kemi sot eshte njera e vitit 250-200 B.C. Kjo periudhe e shkurter kohore si dhe sasia e madhe e kopjeve deshmojne per vertetesine e Dhjates se Vjeter.
Kjo eshte e vertete edhe per Dhjaten e Re. Numri i kopjeve te plota ose pjeseve te saj eshte i jashtezakonshem mbi 24000. Koha midis perfundimit te Dhjates se Re dhe kopjes me te hershme qe kemi ne dispozicion eshte rreth 60 vite. Mbeshtetja bibliografike e Bibles eshte e pamohueshme.
Testimi nga deshmitaret okulare, qe ndryshe quhet testimi i brendshem, fokusohet ne kredencialet e autoreve si deshmitare te ngjarjeve. Ata qe shkruan Dhjaten e Vjeter dhe te Re ishin deshmitare okulare ose intervistuan deshmitare okulare per shumicen e ngjarjeve per te cilat shkruan. Moisiu morri pjese dhe ishte deshmitare i ngjarjeve qe ndodhen ne Egjipt, i Eksodit, dyzet viteve ne shkretetire, dhe arritjen afer Tokes se Premtuar. Per keto ngjarje ai shkroi ne 5 librat e pare te Dhjates se Vjeter. Po keshtu edhe per shkrimtaret e Dhjates se Re. Lluka thote se mblodhi deshmi dhe se me shume kujdes i hetoi ati. Pjetri u kujton lexuesve se dishepujt ishin deshmitare te Jezusit dhe se nuk ndoqen historira te trilluara (lexoni 2 Pjeter 1:16). Vete Bibla mbeshtet deshmine e atyre qe e shkruan.
Testimi ne burimet e jashtme, sic thuhet edhe nga emri, shikon jashte tekstit per te mbeshtetur besueshmerine historike te ngjarjeve te ndryshme, gjeografine e vendeve, pershkrimet kulturore etj. Shkrimet e shume besimeve te ndryshme nuk kane asnje reference historike ose trillojne historira. Bibla nuk e ben kete gje. Bibla u referohet shume ngjarjeve historike. Bibla eshte jo vetem Fjale e Zotit, por eshte edhe nje liber historie. Dhe referencat historike qe behen ne Bibel jane provuar si te verteta shume e shume here. Shume nga ngjarjet, njerezit, vendet dhe zakonet per te cilat flitet ne Dhjaten e Re jane konfirmuar nga historiane jo-besimtare qe kane qene bashkekohes me autoret e Dhjates se re. Keshtu per shembull, historiani jo-besimtare si hebreu Josephus (para vitit 100 A.D. (pas Krishtit)), romaku Tacitus(rreth 120 A.D.),
romaku Suetonius (110 A.D.) etj. si dhe guvernatori Pliny Secundus (100-110 A.D.) mbeshtesin shume tregime te Dhjates se Re. Edhe historianet me skeptike thone se Dhjate e Re eshte nje dokument historik i mrekullueshem. Eshte shume e qarte qe ka prove te forte nga burimet e jashtme per besueshmerine e doreshkrimeve.
2. Arkeologjia
Arkeologjia ne shume e shume raste ka konfirmuar dhe asnje here nuk ka kundershtuar ngjarjet e Bibles.
Per vite me radhe, shume skeptike te Bibles e hidhnin poshte Librin e Danielit pjeserisht te nisur nga fakti se nuk kishte asnje evidence qe nje mbret i quajtur Belshazzar udhehiqte Babilonine ne ate kohe. Megjithate, zbulime te mevonshme arkeologjike treguan se Nabonidus, monarku ne krye, emeroi Belshazzar si monark per kohen kur ai ishte jashte Babilonise.
Nje nga shembujt me te njohur nga Dhjata e Re ka lidhje me Ungjillin sipas Llukes dhe Veprat e Apostujve. Sir William Ramsay, nje skeptik i Bibles dhe arkeolog i njohur, vendosi qe te provonte se keta libra nuk ishin historikisht te vertete. Pas kerkoi me vite me radhe u be besimtar pasi provat qe gjeti per te mebshtetur vertetesine e ketyre librave ishin te shumta.
3. Profecite
Pika e trete e besueshmerise se Bibles lidhet me profecine ose aftesine e saj per te parashikuar ngjarje te se ardhmes. Bibla ka profeci per shume ngjarje. Cuditerisht, shume jane perpjekur per te perdorur pikerisht profecite biblike per te provuar se Bibla eshte e pavertete. Ata kane hedhur akuzat se profecite Biblike ishin shkruar pasi ngjarjet kishin ndodhur. Por kjo akuze eshte e pabaze. Profecite e shumta per lindjen e Krishtit, jeten dhe vdekjen jane te pakundershtueshme dhe jane te shkruara shume me para se keto ngjarje te ndodhin. Per shembull
profecite e mesiperme gjenden ne dokumenta qe ne i kemi sot dhe qe jane te gjithe me qindra vite para lindjes se Krishtit; keshtu, Dead Sea Scrolls te Isaise, libra te tjere profetike, perkthimi Septuagint etj.
Profecite e Dhjates se Vjeter ne lidhje me qytetin fenikas te Tyre u plotesuan ne kohet e lashta, duke perfshire dhe profecite se
(a) qyteti do te sulmohej nga shume kombe (Ezek. 26:3)
(b) muret dhe kullat e tij do te shkaterroheshin (Ezek. 26:4)
(c) guret dhe druri do te hidhej ne uje (Ezek. 26:12)
Profeci te ngjashme jane plotesuar ne lidhje me Sidonin(Ezek. 28:23, Isa. 23, Jer. 27:3-6, 47:4), Babilonine (Jer. 50:13, 39; 51:26, 42-43, 58; Isa. 13:20-21) etj.
Meqenese Krishti eshte tema me kulminante e Dhjates se Vjeter dhe Fjala e Gjalle e Dhjates se Re, nuk duhet te na befasoje qe profecite ne lidhje me Krishtin jane me te shumta. Eshte e pamundur per nje person te zakonte te plotesonte keto profeci. Si per shembull, prejardhja e Krishtit prej Abrahamit, Isakut dhe Jakobit (Gen. 12:3, 17:19; Num. 24:21-24); vendlindja e tij ne Bethlehem (Mik. 5:2); kryqezimi i tij midis kriminelesh (Isa. 53:12); vrimat ne duart dhe kembet e tij ne kryqezim (ps. 22:16); hedhja e shortit nga ushtaret per rrobat e tij (Ps. 22:1 ; shpimi ne ane me ushte dhe fakti qe asnje kocke nuk iu thye (Zek. 12:10; Ps. 34:20);
varrimi i tij mes te pasurve (Isa. 53:9). Jezusi gjithashtu parashikoi vdekjen dhe ringjalljen e tij (Gjoni 2:19-22).
Profecia eshte nje deshmi e fuqishme er vertetesise se Bibles dhe ka ndryshuar edhe ate me skeptiket.
Drita2002
Diskutant i rregjistruar
Posts: 1
(4/24/02 7:14:49 am)
Reply Pergjigje per pretendimet e Beratit!
--------------------------------------------------------------------------------
Pėrshėndetje Berat!
Atėherė po mundohemi tė tė kthejmė pėrgjigje pėr pretendimet e tua
Sa pėr informim, nė pėrgjigjen time, do tė bazohem shumė mbi shkrimet e Albforumit
Ti na thua:
nese kqyrim dokumentat biblike duke perdorur standartet qe cdo historian do te perdorte, zbulojme se vertetesia e Bibles eshte e pakundershtueshme.
Ti i nderuar Berat kqyri sa tė duash dokumentat biblike (bile unė do tė nxisja pėr njė gjė tė tillė), por ato aspak nuk tregojnė vėrtetėsinė e Biblės si libėr i Zotit, pėrkundrazi ata tregojnė tė kundėrtėn e asaj qė ti beson
Pra, njė libėr si Bibla e sotme aspak nuk mund tė konsiderohet si libėr i Zotit
Kėtė nuk ta them unė o i nderuar, ja lexo se ēfarė pohon "Grande Commentario Biblico" (Komenti i madh i Biblės), njė tekst qė ėshtė qė ėshtė rezultat i punės dhe i bashkėpunimit tė mė tepėr se 50 klerikėve tė lartė, pedagog nė seminarė (Universitete teologjike) tė njohur.
Nė faqen 1495 ju mund tė lexoni se ēfarė thuhet mbi tė ashtuquajturėn libėr tė Zotit:
"Ndoshta asnjė koncept tjetėr, mbi frymėzimin hyjnor tė shkrimit nuk ka shkaktuar kaq shumė probleme.
Ėshtė e lehtė qė tė formulohet problemi themelor: E ashtuquajtura Bibėl e pagabueshme pėrmban pohime qė nė ēdo dokument tjetėr do tė konsideroheshin tė gabuara
Pra njė libėr, tek i cili gjenden me qindra pohime tė gabuara, si mund tė pretendosh ti se ai nė mėnyrė tė pakundėrshtueshme, vėrtetoka se na qenka libėr i Zotit tė pagabueshėm?????
Vazhdojmė mė poshtė, ku ti pohon:
Ka mbi 24000 kopje te Dhjates se Re ose pjeseve te saj qe datojne para vitit 350 A.D .
Sė pari, po tė bėj njė pyetje, a e di ti se si u pėrcaktua Dhiata e Re dhe nė veēanti 4 ungjijtė kanonikė???
Sė dyti, e din ti se ēfarė pėrmbakan kėta 24 000 kopje???
A bien dakort me njėra-tjetrėn???
Ne vepren e tij "L'ispirazione e l'autoritą della Bibbia" René Pache, drejtor i Institutit Biblik "Emmaus", citon R.D.Wilson dhe B.Kennicot, te cilet jane nder specialistet e rralle qe kane punuar drejpersedrejti me doreshkrimet, qe te jene shprehur per keto perfundime ne lidhje me punen e tyre:
1. Ne analizen, ne te cilen moren mbi 400 doreshkrime te Dhjates se Vjeter kane gjetur e numeruar rreth 900 mije variante (mosperputhje e korruptura tekstuale)
2. Ne analizimin e rreth 4000 doreshkrimeve shume te vjetra greke te Dhjates se Re (pra jo te gjithave) kane gjetur e llogaritur afro 200 mije variante.
Pra vetem ne 4 mije e 400 doreshkrime biblike, jane gjetur jo nje, jo dy e tre, por plot 1 milione e 100 mije variante ("variante" eshte nje emer i zbutur qe Wilson dhe Kennickot perdorin per te emertuar korrupturat tekstuale).
Mendoni sikur tė merren nė shqyrtim tė 24000 kopjet, sa gabime mund tė gjenden??????????
Gjithmone sipas po te njejteve studjues, nga te gjitha keto korruptura tekstuale te pakten 150 mije jane serioze dhe kjo ndikon shume negativisht ne pergatitjen e tekstit standard, i cili, per pasoje, nuk mund t'i shpetoje gabimeve.
Njė fakt tė tillė (qė gjitha kėto kopjet e shumta kundėrshtojnė njėra-tjetėrn) na e tregon edhe Dom Simon Filipaj nė komentin qė i ka bėrė Biblės (pavarsisht se kėtu gabimet minimizohen nė maksimum), i cili na tregon se Mons.Dr, Jozef Oroshi nė pėrkthimin e tij tė ungjijve dhe tė Veprave tė Apostujve pohon:
ndryshimet arrinė deri nė 200
(Shkrimi i Shenjtė, 4 ungjijtė dhe veprat e apostujve Romė 1978 fq.15)
Siē e sheh edhe vetė o Berat spate fare fat me pėrdorimin e kėtij argumenti, pėrkundrazi ai u bė funerali i pretendimeve tė tua
Drita2002
Diskutant i rregjistruar
Posts: 2
(4/24/02 7:16:38 am)
Reply vazhdim...
--------------------------------------------------------------------------------
Vazhdojmė mė tej
Ti thua:
Nga leximet ne Dhjaten e Re mesojme se autoret e ketyre librave te frymezuara prej Zotit ishin deshmitare okulare, ose shume te lidhur me deshmitaret okulare per ngjarjet qe ata tregojne
Aspak nuk ėshtė e vėrtetė, kjo qė ti na pohon
Mjafton qė tė lexosh me vėmendje ungjijtė dhe do tė shikosh se e ke shumė gabim kur ti pretendon diēka tė tillė.
Kėshtu sipas pohimeve tuaja, Mateu dhe Gjoni i bie qė tė jenė dishepuj tė vetė Jezusit, lexoi ungjijtė e tyre dhe do tė shikosh se ata haptaz kundėrshtojnė
njėri-tjetrin.
Po deshe citime, vetėm mė bėj njė shenjė se menjėherė kam pėr ti treguar.
Pra ata jo vetėm qė nuk kanė pasur kurrėfarė frymėzimi kur kanė shkruajtur ungjijtė e tyre, por as qė kanė qenė dėshmitarė tė ngjarjeve tė pėrshkruara nėpėr ungjijtė e tyre
Ungjilltarėt, janė njerėz anonimė dhe kanė kopjuar nga njėri-tjetri pėr tė sajuar ungjijtė e tyre, dhe aspak nuk kanė qenė dėshmitarė okularė
Kėshtu tre ungjijtė tė Mateut, Markut, dhe Lukės, teologėt e sotėm qė i shohin gjėrat me syrin objektiv i quajnė, ndryshe ungjij sinoptikė, sepse janė tepėr tė ngjashėm me njėri-tjetrin
Por ngjashmėria e tyre nuk vjen aspak pėr shkak se ata na paskan qenė dėshmitarė okularė, apo se u frymėzuan nga Shpirti i Shenjtė, pėrkundrazi, ngjashmėria e tyre vjen si shkak se ata kanė kopjuar nga e njėri-tjetri.
Kėshtu nė parathėniet e Biblave tė sotme tregohet se i ashtuquajturi Mate ka kopjuar prej Markut
Shiko se ēfarė thuhet pėr Ungjillin qė sot njihet si i Mateut:
autori ėshtė i panjohur (Regensburger Neues Testament, 1961, vėll. 3, f. 8, komentar biblik i parė si shumė i besueshėm). Ai ka pėrdorur lirshėm Ungjillin e Markut pėr tė shkruar tė vetin (J. B. Philips, The Gospels Translated into Modern English, cit. nga A. Deedat, Is the Bible Gods Ėord, Maj 1994, f. 2 dhe ...ka futur disa modifikime aksidentale nė pėrkthimin e disa pjesėve tė bėra nė kuptim, nė zėvendėsimin e citimeve tė Septuagintės, nė shtimin e ndonjė pjese, nė pėrshtatjen e tekstit tė Mateut (nė hebraisht) me atė tė ungjillit tė Markut, i cili duket se ėshtė mbajtur parasysh (Enciclopedia Cattolica Citta del Vaticano, Firenze, Sansoni, 1951, vėll. VIII, f. 491).
Siē e sheh edhe vet, janė vetė tė krishterėt qė pohojnė qė ungjilli i sotėm i tė ashtuquajturit Mate, ėshtė njė vepėr e njė autori anonim (jo e njė dishepulli e njė dėshmitari okular tė ngjarjeve), i cili e ka kopjuar prej atij qė ėshtė vetėquajtur Mark dhe ky i fundit ka kopjuar nga njė vepėr tjetėr
Pra edhe ky argument rrėzohet me kokėposhtė (pėr mė shumė lexo mė poshtė)
Vazhdojmė mė tej me argumenetet e tua, ku ti pretendon:
Pervec shkrimeve te Dhjates se Re ku fakt deshmohet edhe nga shume dokumenta te tjere historik. Per shembull: Papias, nje nga dishepujt e apostullit Gjon, konfirmon se Marku ka shkruar Ungjillin e Markut
Mirė le tė flasim pak pėr Papiasin
Ai ka qene peshkop i Hierapolis dhe ka jetuar rreth viteve 140 e.r.
Kam lexuar (nga shkrimet e servirura tek Albforumi) se Papiasi jep dėshmi pėr Ungjillin e Mateut (jo pėr atė qė sot kristianėt mbajnė) ku thotė:
Mateu prodhoi nje Ungjill te shkruar midis hebrenjve dhe ne gjuhen e tyre...
Prej kėsaj dėshmie varen edhe dėshmitė e Ireneut, Origjenit, Klementi i Aleksandrisė dhe Eusebit (A. Ėickenhauser J. Schmidt, Introduzione al Nuovo Testamento, Brescia, Paideia, bot. 4, 1981, f.272).
Sipas dėshmisė sė Papias, Mateu kishte mbledhur njė numėr logia-sh (=thėniesh) tė Jezusit nė gjuhėn aramaike dhe ...kishte transmetuar secilėn prej tyre nė mėnyrėn mė tė mirė qė mundi. (Hist. Eccl. III. 39, 16) Mirėpo kjo pėrmbledhje thėniesh tė Jezusit qenkėsh zhdukur shpejt nga qarkullimi pa lėnė asnjė gjurmė.
Pėrsa i pėrket shkrimit nė greqisht, tė titulluar Ungjilli sipas Mateut, i cili gjendet sot nė Dhjatėn e Re, ai nuk duhet tė identifikohet me variantin e pėrmendur nga ipeshkvi i lashtė (Papiasi), por, sic na thotė La Bibbia Parola di Dio scritta per noi (Torino, 1980, vėll. III, f. 53):
...duhet tė konsiderohet si njė vepėr praktikisht e re nė krahasim me origjinalin nė aramaisht, si pėr nga cilėsia, ashtu edhe pėr nga orientimi
(Bibla qė pėrdorėm si referencė ėshtė njė tekst i pėrgatitur nga mbi dyzet specialistė tė shkencave biblike, mes tė cilėve bije nė sy emri i kardinal Carlo-Maria Martini-t, presidenti i Konferencės Episkopale Europiane, arkipeshkv i Milanos, rektor i Pontificio Instituto Biblico dhe i Pontificia Universita Gregoriana
Pra dėshmia, e Papiasit na tregon se ekzistonte njė pėrmbledhje thėniesh tė Jezusit (dhe jo tregimet qė pėrmend sot, i ashtuquajturi ungjilli i Mateut), qė i kishte pėrmbledhur Mateu, por siē pohojnė sot vetė teologėt e krishterė, ky ungjill pėr tė cilin na bėn fjalė Papiasi, pothuajse ėshtė zhdukur, dhe ėshtė tėrėsisht ndryshe nga Ungjilli qė sot nga tė krishterėt njihet si Ungjilli i Mateut.
Pėrveē dėshmisė pėr pėrmbledhjen e Mateut, Papiasi ėshtė i vetmi i cili na jep dėshminė pėr ungjillin e Markut.
Tani mendoni pak ju lutem:
Ungjilli i Markut supozohet se eshte shkruajtur ne vitin 50-55 dhe deshmia e pare qe na jipet per eksistencen e tij daton rreth viteve 140.
Rruga neper te cilin ka kaluar ky Ungjill gjate ketyre 90 vjeteve eshte e panjohur per ne.
Mundesia per nderhyre ne kete ungjll dhe per te pasqyruar idete e tua ne kete liber,ka qene shume e madhe gjate kesaj kohe.
Ungjilli qė sot nga tė krishterėt e sotėm konsiderohet si i shenjtė, tė paktėn deri nė vitin 140,
nuk njihej fare se ekzistonte apo jo, e mos tė flasim fare pastaj pėr shenjtėrinė e tij???
Njė libėr, tė cilin vetė gjenerata mė e mirė, e tė krishterėve (ajo e dishepujve dhe e nxėnėsve tė tyre) nuk e konsideronin si tė shenjtė, si vallė mund ta fitojė shenjtėrinė nė tė ardhmen??????????????
Vėrtet Papiasi, na pėrmend ekzistimin e ungjillit tė Markut dhe tė Mateut, por kur ai shkruante librat e vet, mbėshtetej nė thėniet e traditės dhe shumė pak nė kėta dy ungjij (tė cilat sot nuk janė nė formėn qė i njihte Papiasi).
Ē farė tregon ky fakt???
Qė Papiasi mė shumė rėndėsi i jepte rėndėsi traditės (tė cilėn e konsideronte si tė shenjtė), se sa kėtyre ungjijve (qė i konsideronte si diēka jo tė shenjtė, por thjesht plotėsuese).
Vlen tė theksohet se Papiasi pėrmendte vetėm kėta dy ungjij, ndėrsa pėr tė tjerėt nuk na thotė asnjė fjalė
Nisur nga ky fakt shumė teologė, pohojnė se Papiasi nuk i ka njohur fare Ungjillin e Lukės dhe tė Gjonit.
Interesante, o Berat!
Tepėr interesante!
Ju mė habitni pa masė!
Jo, po ju tė lini fare pa mend more djalė!!!!!!!!!
Jeni gallatė
Dikush qė nga ana jote konsiderohet dishepulli i ungjilltarit Gjon asnjė dėshmi nuk jep pėr ekzistimin e ungjillit tė mėsuesit tė vet!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
A ka gjė mė absurde!!!!
Kaq pėr sot me Papiasin, pėr mė tej shiko librat Introduction to the Neė Testament"Hoėard clarce kee"; "Introduction to the Neė Testament"A.H. Mc Neile;"Introduction to the Neė Testament" Raimond Collins.
Vazhdojmė mė tej me pohimet e tua
Kėshtu ti na thua:
Polycarp, nje dishepull tjeter i Gjonit, i mesoi dishepullit te tij Irenaeus se ungjijte jane shkruar nga Marku, Mateu, Lluka dhe Gjoni
Ti na thua neve se ai, paska dhėnė mėsime se 4 ungjijtė janė shkruar nga Marku, Mateu, Luka dhe Gjoni, por, autori i librit "Introduction to the New Testament" A.H. Mc Neile pohon :
" me gjithe rėndėsinė e vendit qė zė Polikarpi nė historinė e traditės kristiane, ai nuk ka dhėnė asnjė evidencė tė qartė mbi kanonicitetin e 4 ungjijve "
(Introduction to the Neė Testament, Mc Neile , botim i Oksfordit ,viti 1953,f323)
Tani si thua ti?
Kujt ti besojmė neve?
Fjalės tėnde (apo fjalės sė atij nga ku ke kopjuar), qė deri tani asgjė tė saktė nuk na keni thėnė, apo Mc Neilit qė duket se ėshtė njė studiues tepėr objektiv (dhe nė mos gabofsha mund tė jetė edhe teolog)?????????
Unė pėr vete do ti besoj kėtij tė fundit, Dėshmuesi nuk e di kujt ka pėr ti besuar???
Hė Dėshmues si thua?
Fol o burrė i dheut?
Jepe edhe ti mendimin tėnd
Ti gjithmonė i ke mbėshtetur, kristianėt, pavarsisht se ēfarė kanė broēkollitur, gjėra tė sakta apo jo
Nejse puna e Dėshmuesit se kė do tė besoj, kur sot nė botė ekzistojnė njerėz qė besojnė tek minjtė, lopėt, pse Dėshmuesi tė mos besoj tek Bibla
Kthehemi tek Polikarpi
Thuhet qė ai , ndoshta ka njohur Aktet, ndoshta ka njohur Lukėn, ndoshta ka njohur edhe Markun ndėrsa Mateun ndoshta e ka njohur nė Smirne, por asnjė nga kėto lajme nuk ėshtė i sigurtė.
Nė njė nga veprat e tij kapitulli i dytė faqe tre, ai citon njė pjesė qė duket sikur e ka marre nga Luka por sipas Mc Neile forma e citimit dhe zinxhiri i thėnies i ngjajnė shume librit te Klementit dhe kjo thenie pak a shume gjendet edhe tek Mateu dhe Luka, por kėto dy libra nuk ishin shumė tė shenjtė pėr tė, kėshtu qė ai e ka marrė kėtė nga koleksioni i Klementit (ky i fundit, ėshtė njė figurė tjetėr e shquar e tė krishterėve, pėr tė cilin do tė flasim mė vonė).
Pėrpara se ta pėrfundojmė (pėr sot) me Polikarpin deshiroj qė tė ndalemi edhe njė herė dhe tė mendojmė pak
Pra sipas Ireneusit, Polikarpi ishte nxėnės i apostullit Gjon.
Duke pasur parasysh kėtė fakt habitesh pamasė, kur merr vesh pėrsėri qė Polikarpi nuk e ka pasė besuar ungjillin e Gjonit si tė vėrtetė.
Si eshte e mundur qė nxėnėsi i apostullit tė mos besojė nė librin e mėsuesit te tij?
Si ėshtė e mundur qė ai ta ketė parė shpirtin e Shenjte duke e frymezuar mėsuesin e tij dhe tė mos ta kete besuar kėtė libėr si fjala e Perendise?
A nuk ėshtė ky njė nga faktet mė tė mėdha qė apostulli Gjon nuk e ka shkruar ungjillin sipas Gjonit?
Dhe pikėrisht sot kėtė gjė pohojnė shumė teologė tė krishterė
Qė autori i ungjillit qė sot njihet si i Gjonit, nuk ka nė tė vėrtetė si autor dishepullin Gjon, por konsiderohet si anonim.
Vallė ka gjė mė absurde?????????????????????????
Dikush qė nuk njihet fare se kush ėshtė, pohon se Jezusi na qenka Fjala dhe fjala Perėndi, dhe tė tėrė tė krishterėt o burra hajt ta besojmė se Jezusi na qenka Perėndia vetė??????????????????!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! !!!!!!!!
Po ku ju ēon mendja more djema?????
Ēėshtė ajo fjalė, se latė nam, more???
Po futjuni punės me seriozitet, dhe keni pėr ta parė se sa gabim jeni???
Sinqerisht, uroj qė tė mos vdisni nė atė gjendje qė jeni, se pasha Zotin, shumė keq do t i keni punėt
Hė, o Berat, si thua???
Do tė vazhdojmė mė tej tė sqarojmė diēka pėr zbulimet e fundit arkeologjike?
Tė shohim se sa e mbėshtesin ata Biblėn?
Mė duket se tė zuri koka???
E mirė po e lėmė pėr radhės tjetėr, jo se mė vjen keq pėr dhimbjen e kokės tėnde, por sepse edhe unė mėrzita duke shkruajtur.
Qė thua ti o Berat unė kam qef qė tw jap kėshilla, pavarsisht se nėse i merr dikush parasysh apo jo
Kėshtu edhe juve po ju japė njė kėshillė
Sot or djalė, siē thotė Jezushaus ka njerėz me shkollė, prandaj kur tė kopjosh herė tjetėr, mos kopjo shkrimet e Xhosh Mekdaullit (sepse unė mendoj se nga ai i ke kopjuar, pasi ai pak a shumė ka shkruajtur kėto pėrralla, qė na i the ti) , sepse kėtė tė fundit, vetė tė krishterėt e kanė akuzuar pėr fallsifikim faktesh, si dhe pėr njė person tėrėsiht tė papėrgjegjshėm
Ja kėshtu, ua sqarojmė faktet njerėzve me mend, me shpresė se ata do ti studjojnė.
Ėshtė detyra jonė qė tu tregojmė njerėzve tė Vėrtetėn
Ju pėrshėndes tė gjithėve, pa pėrjashtim!
berat96
Anetar i ri
Posts: 20
(4/24/02 8:20:13 am)
Reply Rreth historise...
--------------------------------------------------------------------------------
Drita 2002,
Do perpiqem te te pergjigjem sot. Por varet sa kohe te lire do te kem, pasi jane ditet e fundit te shkolles dhe jam goxha i zene.
Disa sqarime per shkrimin. Jan perkithime te disa shkrimeve te bera nga presidenti i CRI (Christian Research Institute). Nese do te shohesh artikujt origjinale shko tek www.equip.org, dhe aty shko tek Free Articles dhe bej nje search per new testament canon.
Hank Hanagraaf (preseidenti i CRI) u be i krishtere pasi u bind nga deshmia arkeologjike dhe historike. Do shkruaj me vone me gjere, keshtu qe per tani po e mbyll me kaq.
Drita2002
Diskutant i rregjistruar
Posts: 6
(4/24/02 8:37:24 am)
Reply Merre shtruar...
--------------------------------------------------------------------------------
Pershendetje "Berat"...
Mos u ngut, per punen e pergjigjes, merre shtruar, se per mua s'ka fare problem...
Shiko njehere mesimet se edhe ata kane rendesine e vet.
Suksese dhe dalsh ashtu siē deshiron vete.
Sa i perket presidentit te CRI, me vjen keq, qe te paskam paragjikuar, prandaj me fal, nese u ndjeve i "fyer" (megjithese s'besoj se kishe arsye per t'u ndjer i tille).
Shkaku i ketij keqkuptimi eshte se ky Xhosh Mekdowell ka bere nje liber "Kush eshte Jezu Krishti?" dhe kishte pothuajse te njejtat argumente, qe ti perdorje...
Por, nejse ē'rendesi ka se kush i perdor Xhoshi apo Presidenti i CRI, apo qofte edhe vete ti, mua me del si detyre se meqe nuk pajtohem me mendimin tuaj, qe te gjej argumente qe t'i hedh poshte ato argumenta qe ju na i paraqisni...
Dhe kete inshallah do te mundohem ta bej ne te ardhmen...
Eshte detyra jone qe t'u tregojme njerezve te verteten...
Pershendetje dhe suksese ne mesime...
Krijoni Kontakt