Psikiatria dhe psikoterapia sistemike

[Psikiatria]

Ikja anësore
Botekuptimet dhe Tabutë lidhur me marrëdhëniet seksuale paralele
Tradhëti apo rifreskim i raporteve bashkeshortore

(paralajmërim teme)

[Psikiatria]

Kur e donja të frustruar pyeste pse i duan meshkujt lotët e femrave, kur e donja të
lumtur kacafytej me meditimet e saj destruktive dhe bindjen se lumturia e saj pengonte ndokend. Propozimi i miqësisë pa interes ishte maska e saj..maska ime apo pseudoshpresa se një mashkull edhe një femër mund të bisedojnë si dy shokë gjenuin pa i nxjerrur instrumentet që bëjnë të qartë diferencat biologjike. Më kujtohen ca citate të biografëve të perëndeshave apo princeshave e mbretëreshave që konfrontoheshin me kërshërinë e tyre për raporte seksuale dhe me dëshirën për t’u eksponuar në korniza të dinjitetit perandoresk që donin ta reprezentonin. Në një anë kastronin baronët dhe burrat inteligjent e në anën tjetër onanonin me pastruesit dhe hamallët e oborrit të tyre. Në rrethana të tilla lindin historira diskrete që pasqyronin histeritë e tyre në kërkim të vazhdueshëm të HISTERIVE (Mitrave të groposura dhe të humbura). Në vend se t’i kerkonin deficitet e tyre, duke mos i besuar vagjinës, nga inati dhe frika, kastronin çdonjërin që e zinin. Freudi mendonte se ndoshta pikërisht për këtë shkak u ndëshkua me kancerin e laringut. Ai shprehu „pro feminizmin“ e tij duke pohuar se Inati ndaj penisit është inati më i madh që mund ta kaplojë një femër e cila në zhvillimin e saj psikologjik ka ngelur diku në kryqëzimin e Edipit, pa arritur të ndërtojë identitetin e plotë emocional që do ta karaterizonte një femër të pjekur. Duke i falemnderuar këtij retardimi jemi të dënuar të takojmë femra që mbajnë metrin në dorën dhe kanë harruar gishtin e tyre në mollëzën e Klitorisit (mollëza feminine e Adamit) dhe bërtasin „NE JEMI TË VIRGJËRA“. Në këtë kontekst harrojnë të kapen në premtimet primare se janë te gatshme të të pranojnë për shok të mirë, pa llogaritur në gjatësinë dhe fortësinë e Zotit Penis, i cili edhe po t’i kishte këto kuantitete do të dënohej me vdekje: do të tërhiqet zvarrë me duarë të djersitura nga histaminizimi i tepruar nga frustet e kaluara dhe të papërpunuara, të cilat rrjedhin zakonisht nga lidhjet e ndërprera në mënyrë brutale dhe të realizuara për shkaqe krejtësisht tjera, si sigurimi i lejeve te qëndrimit, mirësisë materiale, kërkesave defrustuese nga raportet e mëparshme. Ky circulus vicioz do të vazhdojnë derisa të rritet aftësia e tyre emancipuese se edhe Penisi është një pjesë apendikulare e njeriut, i cili me hallin e tij dëshiron të mos jetë destruktiv por edhe mos të amputohet dhe viktimizohet për shkak të një vrime.[/SIZE]

[Psikiatria]

Homoseksualizmi

Homoseksualizmi pasqyron prezencën e preferencave bivalente seksuale (ndaj të dy sekseve) apo preferencave ndaj gjinisë autoktone. Deri vonë homoseksualizmi trajtohej si problem psikopatologjik dhe për këtë shkak individët që posedonin me këto preferenza detyrohesh t’u nënshtroheshin tretmaneve të ndryshme terapeutike, në të këndurtën margjinalizoheshin nga rrethi i tyre social dhe u nënshtroheshin konsekuencave të nduarnduarshme sociale, siç është humbja e vendit të punës, lirimi nga obligimi ushtarak, privimi nga e drejta për të krijuar familje, etj. Martesa homoseksuale për të gjitha kulturat ishte diç që nuk mund të paramendohej fare. Me liberalizimin dhe demokratizimin e shoqërisë, homoseksualizmi nuk pasqyron më tabu, por një realitet të ri që këtyre grupacioneve sociale u lë hapsirë më të madhe për të vepruar me trupin dhe ndjenjat e tyre ashtu si atyre u konvenon. Në aspektin psikodinamik kjo pasqyron një ngushtim të Super-egos, mundësisë së disciplinimit të sjelljes dhe adaptimit të individit kundrejt normave shoqërore. Secili individ posedon me botën e vet fantastike. Ëndërrat janë programuese të sjelljeve tona dhe sjelljet pasqyrojnë një prodhim real që rrjedh pas përpunimit të ëndërrave (kërkesave të pavetedijshme të ndjenjave tona) dhe reralitetit shoqëror (Normat e akceptueshme sociale dhe ligjore që determinojnë sjelljen e individit në shoqëri). Në shumë shtete të perëndimit sot është e mundur të bëhet vënia e raporteve martesore ndërmjet partnerëve të seksit të njëjt. Homoseksualët pranohen në të gjitha sferat e veprimtarive shoqërore si partnerë të barbartë dhe në mënyrë të lirë shprehen për botëkuptimet e tyre në kontekst të jetës sëksuale. Edhe në politikë hasim gjithnjë e më shumë individ që haptaz deklarojnë preferencat e tyre seksuale, psh. Kryetari i Këshillit të qytetit të Berlinit para Reihstag-ut gjerman deklaroi haptaz se posedon me preferenca të tilla.

Duke pasur parasysh mënyrën atipike të zhvillimit të aktit seksual ndërmjet partnerëve të gjinisë së kundërt nuk duhet nënçmuar se kemi të bëjmë me një akt i cili shfrytëzon instrumente atipike për kryerjen e tij, që shpeshëherë bartin rreziqe të caktuara për traumatizimin e organeve seksuale, transmetimin e bartësve të infeksioneve të ndryshme, injorimin e palës së natyrshme për kryerjen e raportit seksual, kalimin në marrëdhënie poligamike, problematizimin e çështjes së trashëgimisë, lëkundjen e respektit ndaj gjinisë së kundërt që rezulton me krizë morale të qarqeve më të gjëra shoqërore, etj. Nga shkaqet e lartëpërmendura Homoseksualizmi, pa pretendime të pathologhizimit, duhet trajtuar si një fenomen i cili ka shkakun e paraqitjes së tij. Në këtë kontekst interpretimet më të hollësishme i bëjnë pjesëtarët që përfaqësojnë shkollat e ndryshme psikoanalitike.

- Gjeneza e homoseksualitetit ke femrat qëndron në lidhjen persistente dhe më intensive se zakonisht me të ëmën. Në këto raste një femër më e re zgjedh për partnere një grua më të vjetruar, e cila reprezenton të ëmën apo një grua e vjetër zgjedh për partnere një femër më të re ku simbolikisht provon të përsëris raportin E ËMA – E BIJA dhe ndaj partneres merr funkcionin e së ëmës. Raportet e tilla ndërmjet femrave zgjojnë femrës. Problemi qëndron në pengesat gjatë ndërrimit të objektit primar të dashurisë në atë sekondar (Objekt primar është e ëma, objekt sekondar është babai). Nga frika për të kaluar në objektin sekondar (në të jatin) ajo fiksohet në identifikimin e saja me të ëmën. Format neurotike të marrëdhënieve seksuale ndërmjet femrave janë të karakterizuara me frikën subkoshiente ndaj mashkullit. Për këtë shkak vie deri ke përjashtimi i mashkullit nga preferencat seksuale. Mashkulli merr funksionin e një objekti fobik në botën e fantazive të femrës. Struktura e këtij lloji të homoseksualitetit të femrave është shumë e ngjashme me strukturën e fobive.

- Raportet lezbe pasqyrojnë një formë të homoseksualitetit të femrave ku proceset regresive ndërmjte partnereve janë aq të lidhura ndërmjet vedi, saqë nuk ekziston një linjë ndarëse ndërmjet egove të tyre. Këtë formë të homoseksualitit e ndeshim më së shumti tek personat që kanë personalitet të dobët, që në psikiatri njihet si fenomen i Dobësisë së EGO-s. Këta individë janë shumë të prirë të sëmuhen nga sëmundjen e ndryshme psikotike, siç janë Schizofrenitë, psikozat bipolare afektive, psikozat Shizo-afektive etj. Për raportet lezbe në kontekstin gjenital flasim atëherë kur pozitën qëndrore në këtë raport e zë seksualiteti gjenital. Për rrjedhshmërinë teknike është shumë vështirë të fitohen informata të besueshme. Një përshkrim interesant të raporteve lezbe e bënë autorja Charlotte Wolff (1975) në librin e saj “Raportet lezbe-përshkrime të aktoreve të këtyre marrëdhënieve” (Librin mund ta porosisni përmes redaksisë sonë).

[Psikiatria]

[EMAIL="dalipi@bluewin.ch"]http://www.psikiatria.ch[/EMAIL] 

TRAJTIMI MEDIKAMENTOZ I SHIZOFRENISE

Në shumicën e insitucioneve terapeutike në Zvicër sot flitet shumë rrallë për Haldolin dhe mundësinë e aplimit të tij në trajtimin e shizofrenisë. Duket se me anëtarët më të rinj të neuroleptikëve modern i erdhi fundi efekteve anësore, si syndromes malinje neuroleptike, symptomeve ekstrapiramidale dhe diskinezive të herschme dhe tardive. Olanzapina (Zyprexa), Quetiapina (Seroquel) dhe Aripiprazoli (Abilify) janë tre anëtarët e neuroleptikëve që kohëve të fundit aplikohen me të madhe në tratjimin e Shizofrenisë dhe syndromeve tjera paranoide. Së shpejti do të gjenden në tregun farmaceutik edhe Depo-Forma të këtyre antipsikotikëve (neuroleptikëve).

[Psikiatria]

Informata për pacientët dhe familjarët e tyre

Çka ndodhë në tru gjatë një depresioni ?

Çka janë depresionet ?
Çka nuk janë depresionet ?
Depresioni dhe dhimbjet trupore
Si dallohet një depresion ?
Ndjenjat e fajit – shenja të depresionit
Depresioni – një sëmurje e shpeshtë
Depresioni – një sëmurje e rrezikshme për jetë
Kur ekziston rreziku i suicidit ?
Ndihma e shpejtë gjatë krizave
Bashkëjetesa me pacientët depresivë
Trajtimi i depresioneve
Trajtimi parandalues i depresioneve
Kohëzgjatja e trajtimit – kohëzgjatja e sëmurjes

• Depresioni është një sëmundje që duhet të
kuptohet seriozisht, ai shoqërohet mes tjerash me
disponim të pikëlluar, gjendje frike, shqetësim të
brendshëm, pengesa në të menduarit dhe në
gjumë. Ai karakterizohet përmes çrregullimit të
metabolizmit në tru.

• Depresion nuk është pikëllimi ose disponimi i
pikëlluar, për shembull pas një humbjeje të
rëndë.
• Depresivët nuk mund të gëzohen dhe kanë
vështirësi të mëdha që t’i marrin edhe vendimet
e thjeshta.
• Depresionet shoqërohen shpeshherë me dhimbje
trupore rezistente.

• Depresionet munden të dallohen kryesisht me
ndihmën e pyetjeve të qëlluara.

• Ndjenjat e paarsyeshme të fajit bëjnë pjesë në
she-njat kryesore të një depresioni.

• Tek disa njerëz, më shpesh tek burrat, një
depresion mund të tregohet edhe krejt ndryshe.
Në vend të pikëllimit dhe mbylljes këta persona
reagojnë me agresivitet, zemërim dhe/ose
konsumim të shtuar të alkoolit. Nën rrethana të
caktuara ata ushtrojnë sport në mënyrë shumë të
tepruar, ndihen të stre-suar dhe të djegur.

• Depresivët, sikurse të gjithë njerëzit e sëmurë
rëndë, kanë nevojë për mirëkuptimin dhe
përkrahjen nga rrethi i tyre.

• Depresionet janë të shërueshme. Për trajtim
qëndrojnë në dispozicion barna që ndriçojnë
disponimin (antidepresivët) dhe forma të ndryshe
të terapisë përmes bisedave.

• Antidepresivët nuk ndikojnë menjëherë.
Kryesisht kalojnë disa ditë e deri disa javë deri
tek përmirësimi i dhimbjeve.


Depresionet
Njohja – shërimi
1
• Antidepresivët trajtojnë shenjat (simptomet) e
depresionit. Andaj ato duhet të mirren për aq
kohë sa zgjat sëmurja.
• Depresionet që shpeshherë riparaqiten mund të
trajtohen në mënyrë parandaluese.
• Depresionet shpesh janë shkaqe të veprimeve
suicide (suicid = vetëvrasje). Rreziku suicid mund
të dallohet me kohë dhe të rrezikuarit nga suicidi
duhet sa më shpejt që mundet të shkojnë në
trajtim mjekësor.
• Për të rrezikuarit nga suicidi krahas këshillimit
nga mjeku shtëpiak ose specialisti qëndrojnë në
dispozicion qendra të intervenimit krizor,
shërbime psikosociale ose përkujdesja e
përshpirtshme përmes telefonit.
(paraqitje e thjeshtuar)
shëndosh depresiv
qeliza A qeliza A
aktivizim aktivizim i
normal i zbogluar i
neurotransmetuesit neurotransmetuesit
serotoninë serotoninë
bartje e mirë bartje e keqe
Place of transfer
receptor receptor
qeliza B qeliza B
vendi i bartjes vendi i bartjes
qeliza B qeliza B
Çka ndodh në tru gjatë një depresioni ?
2
Depresionet janë gjendje të sëmura, gjatë të
cilave vjen deri tek një mërzi e pikëlluar e lidhur
me gjendje frike, shqetësim i brendshëm si edhe
pengesa në të menduarit dhe në gjumë. Të
menduarit është i ngadalësuar dhe sillet kryesisht
rreth një teme, domethënë rreth asaj, se sa keq
është, se sa e dëshprueshme është situata e
tanishme dhe sa e pashpresë është ardhmëria.
Shumë pacientë kanë ndjenja faji dhe mendime të
mëkatimit, të cilat mund të ngriten deri në gjendje
të vërteta. Flasim edhe për detyrim të brengosjes,
sepse detyrimisht mendohet përherë rreth
mendimeve të njëjta negative. Pengesat në gjumë
në njërën anë shprehen në vështirësi për të fjetur,
në një sjellje të penguar të fjetjes pa ndërprerje
me zgjuarje të përsëritur dhe në anën tjetër me
zgjuarje të hershme.
Për këtë arsye gjumi përjetohet si i pamjaftueshëm
dhe shumë sipërfaqësor dhe në mëngjes nuk sjell
freskim. Madja mëngjesi është shpesh koha më e
keqe për pacientët depresiv, pasi që kryesisht në
mëngjes ndihen veçanërisht keq. Kah dreka gjendja
mund të përmirësohet dhe në mbrëmje të jetë
relativisht e durueshme. Kjo ndjenjë veçanërisht e
mjerueshme në mëngjes pas zgjimit quhet ulje e
mëngjesit.
Secili disponim i pikëlluar nuk është depresion.
Depresionet dallohen nga pikëllimi ashtu që
depresivët janë të paaftë që të gëzohen rreth
diçkaje dhe kanë edhe vështirësitë më të mëdha të
marrin vendime. Shpesh nuk munden për asgjë më
të vendosin dhe qysh në mëngjes nuk dijnë se a
duhet të ngriten apo të qëndrojnë të shtrirë.
Ky dallim mes pikëllimit dhe depresionit mund të
vërehet, nëse mirret pjesë në një varrim si person
relativisht pak i prekur nga rasti i pikëllimit.
Nganjëherë përjetohet që farefisi i afërt pranë
varrit gati ligështohen, mirëpo një orë më vonë
gjatë drekës së përmortshme kur flitet për jetën e
të vdekurit e ndoshta kur dikush madje tregon
edhe një anekdotë nga jeta e të vdekurit, atëherë
farefisi mund të buzëqeshin, ndonjëherë madje
edhe të qeshin.
Kjo për depresivët e rëndë nuk do të ishte e
mundshme. Ata nuk do të ishin në gjendje të
ndiejnë gëzim apo kënaqësi. Përderisa depresivët
kryesisht nuk mund të vendosin, tek të pikëlluarit
përjetojmë që kohë të shkurtë pas rastit të
pikëllimit mund të marrin vendime befasisht të
shpejta dhe të qarta. Një njeri i pikëlluar mundet
edhe të argëtohet, ndërsa një njeri i depresionuar
rëndë nuk mundet.
Depresionet shfaqet shpesh me dhimbje trupore, të
cilat kryesisht janë mjaft rezistente. Këtu bëjnë
pjesë dhimbjet e kokës, të qafës, të kryqeve,
dhimbjet në krahë dhe këmbë, ndjenja shtypjeje
në hapësirën e krahërorit, ndjenja se nuk mundet
të mirret frymë tërësisht (e cila shpesh përjetohet
sikur të ishte një gur i rëndë në gjoks), dhimbje të
paqarta në zemër, vështirësi në tretje (ose në
formë të diarres ose të kapsllëkut), mundim me
dhimbje në pjesën e lukthit dhe gjendje e
dhimbjeve spezmodike (me ngërçe) në bark.
Këto dhimbje trupore mund të qëndrojnë në vijë të
parë në atë masë që pas dhimbjeve shpirtërore
shpe-shherë ato as që mund të dallohen. Si pacienti
ashtu edhe farefisi shumë shpesh mendojnë se
bëhet fjalë për vuajtje trupore. Gjatë analizave
mjekësore pastaj zakonisht nuk mundet të
vërtetohet ndonjë diagnozë e sëmundjes trupore,
d.m.th. nuk mundet të gjindet asnjë shkak trupor
për këto dhimbje. Vetëm një bisedë rreth gjendjes
shpirtërore mund të sjell sqarim. Pran-daj në raste
të tilla flasim edhe për depresione të ma-skuara
ose larvuara, sepse depresionet fshehen pas
simptomeve trupore sikurse pas një maske ose një
larve. Kjo situatë shpeshherë vështirësohet në atë
mënyrë që këta pacientë i përmbahen asaj se janë
fizikisht të sëmurë, sepse e ndiejnë si dobësi apo
turp që të vua-jnë nga një sëmundje psikike. Nëse
këtyre pacientëve u thuhet, se në të vërtetë nuk
janë fizikisht por shpir-tërisht të sëmurë, kjo mund
të sjell reagime zemërimi dhe ofendimi. E pastaj
dëgjohen akuza, se pacienti trajtohet si një
hipokondër ose histerik, çka ai në të vërtetë nuk
është.
Çka janë depresionet ?
Çka nuk janë
depresionet ?
Depresioni dhe dhimbjet
trupore
3
Për të arritur këtu deri tek gjurma e vërtetë,
prefero-het që të mendohet për këto pyetje:
• A ekziston ende mundësia, që të gëzohet?
• A është si më parë lehtë që të mirren vendime?
• A është keqësuar disponimi para se të
paraqiteshin këto dhimbje trupore, ose a është
keqësuar disponi-mi pas paraqitjes së
ankimeve?
• A ekzistojnë gjendje të frikës?
• A ekzistojnë pengesa në fjetje, gjumë pa
ndërprerje ose në zgjuarje?
• A është gjendja në mëngjes më e keqe sesa në
mbrëmje?
• A janë paraqitur depresione, suicide ose
alkoolizëm në familje tek farefisi i gjakut?
• A kanë ekzistuar më parë ndonjëherë periudha
me gjendje të ngjajshme ose periudha me
çrregullim de-presiv ose edhe aktivitet i
veçantë, të cilat janë pa-raqitur me ndonjë
ndjenjë fati?
Vështirësi të veçanta për pacientët depresivë
paraqiten me tjerash edhe përmes asaj që ata
mendojnë, se personalisht janë të prekur nga një
fatkeqësi e njëhershme dhe se ndjenja të tilla faji
ose mendime suicidi nuk ka askush tjetër. Andaj
është shumë e rëndësishme që ata janë vërtet të
sëmurë dhe prandaj ndihen kaq keq, sepse dikur
janë bërë të fajshëm dhe ndjenjat e fajit janë
simptome të kësaj sëmundjeje.
Depresivëve duhet t’u bëhet e vetëdijshme, se
depresionet bëjnë pjesë tek sëmundjet më të
shpeshta. Sipas vlerësimeve të Organizatës
Botërore të Shëndetësisë në secilën ditë nga
depresionet vuajnë 3-5 % e popullsisë botërore.
Këta janë çdo ditë 120-200 milionë njerëz.
Mundësia që gjatë jetës të sëmuhet nga një
depresion vlerësohet në 20-30 %, d.m.th. çdo i
treti prej nesh me gjasë kurdoherë në jetën e tij
do të sëmuret nga një depresion i rëndë. Nga
çrregullimet depresive të lehta e të kalueshme nuk
mbetet i kursyer asnjë njeri.
Një problem veçanërisht të rrezikshëm paraqet
prirja për vetëvrasje. Prirja e suicidit tek
depresivët vjen nga ndjenja e mungesës së
rrugëdaljes, pesimizmit absolut dhe mungesa e
shpresës. Depresionet bëjnë pjesë tek shkaqet më
të shpeshta për veprime suicide, qofshin ato
suicide apo tentime suicidi.
Prandaj është e rëndësishme që tek secili depresiv
të dihet, se sa i madh është rreziku i suicidit. Më së
miri mund të provohet ai të vlerësohet ashtu që
pacientët drejtëpërsëdrejti të pyeten për këtë se
sa intensivisht dhe sa shpesh mendojnë në suicid.
Kohë të gjatë është përfaqësuar mendimi, se me
depresivët nuk duhet të bisedohet për këtë temë,
sepse përmes kësaj atyre u sillet ndërmend ideja
që të mendojnë në suicid. Kjo është krejtësisht e
gabuar, sepse secili depresiv mendon së paku në
mundësinë dhe zakonisht e ndien si lehtësim, nëse
mundet të flet rreth kësaj.

Si dallohet një depresion ?Ndjenja e fajit – shenja të
depresionit
Depresioni – një sëmurje
e shpeshtë
Depresioni – një sëmurje
e rrezikshme për jetë
4
Udhëzime të tjera për të vlerësuar rrezikun mund
të mirren, nëse personat e prekur nga kjo pyeten,
se në përgithësi a mendojnë në mundësinë e një
suicidi apo a kanë edhe parafytyrime konkrete se si
do ta bënin këtë. Sa më konkrete që të jenë
parafytyrimet, aq më i madh është rreziku. Ky
rrezik është edhe më i madh, nëse personat
përkatës veçmë kanë bërë përgatitje, për shembull
tek mjekët e ndryshëm kanë marrë receta për
barna për gjumë ose janë furnizuar me një armë
apo me një litar.
Profesori Erwin Ringel ka përshkruar tri shenja të
rëndësishme, të cilat tregojnë një prirje të veçantë
për suicid:

1. Ngushtia
Pacientët përkatës ndjehen në një situatë të
ngush-tuar, nga e cila vështirë mund të dalin. Ata
edhe në mendime merren gjithnjë me këtë
problematikë e edhe në marrëdhëniet
ndërnjerëzore ndiejnë një ngushti, ashtu që
gjithnjë e më shumë izolohen dhe vetmohen.
2. Kthesa e agresionit
Ajo përbëhet nga ajo që njerëzit, të cilët vuajnë
nga agresionet dhe këtë nga arsyet e ndryshme nuk
munden ta shfaqin apo diskutojnë, këtë agresion të
frenuar e drejtojnë kundër vetëvetes.

3. Fantazitë e vdekjes
Njerëzit e rrezikuar nga suicidi në mendimet e tyre
mirren me mundësitë e ndryshme të vetëvrasjes
ose edhe parafytyrojnë se si do të pikëlloheshin të
afërmit pasi që ata ndonjë ditë do të jenë të
vdekur. Ata munden të bëjnë edhe parafytyrimin e
varrimit të vet. Nëse ekzistojnë fantazi të tilla të
vdekjes, atëherë është me rëndësi që të pyeten, se
këto fantazi a krijohen vetëdijshëm apo a
imponohen ato pa dëshirë. Sa më shumë që të
imponohen ide të tilla, aq më i madh është rreziku.
Pasi që mendimet e suicidit dhe qëllimet e suicidit
janë shumë të shpeshta, kuptohet vetvetiu se të
gjithë këta pacientë nuk munden të trajtohen në
spital. Por, është tejet e rëndësishme që atyre t’u
ofrohet sa më shpejt një trajtim mjekësor, sepse
munden të trajtohen jo vetëm disponimi depresiv,
por në mënyrë speciale edhe këto mendime dhe
qëllime suicide. Prandaj është shumë e
rëndësishme që depresivët të binden për të shkuar
tek mjeku ose së paku për të thirrë në telefon
anonimisht kujdesin e përshpirtshëm ose një
qendër intervenimi krizor ose një Shërbim
Psikosocial. Këto institucione gjenden në zgjerim e
sipër. Numrat e telefonave të tyre mund të merren
tek mjeku gje-gjësisht në librin vendës të
telefonave.

1. Pacientët depresivë janë njerëz të sëmurë, të
cilët nuk janë as dembelë, as histerikë e as
hipokondrikë.

2. Pasi që tek depresionet bëhet fjalë për
sëmundje, të cilat janë të trajtueshme dhe të
shërueshme, është e rëndësishme që depresivët
mundësisht shpejt të trajtohen nga mjeku.
3. Pasi që pacientët depresivë kanë vështirësitë më
të mëdha për të marrë vendime, gjatë sëmurjes
ata nuk duhet të detyrohen për marrjen e
vendimeve. Ata pas kalimit të depresionit për këto
do të pendoheshin prapë.

4. Nuk ka kurrfarë kuptimi që depresivët, e para së
gjithash depresivët e rëndë gjatë sëmurjes të
dërgohen në kurim apo pushim, sepse ata atje edhe
më shumë do të vetmoheshin, ashtu që do të kishin
kohë që të gërryejnë rreth fatkeqësisë iluzore të
tyre. Kjo e zmadhon rrezikimin nga suicidi. Kjo nuk
vlen për pacientët pas sëmurjes së tejkaluar (shiko
pikën 8).

5. Depresivët nuk kanë vullnet, prandaj është e
pakuptim që të apelohet në vullnetin e tyre.
Përmes apeleve të tilla gjendja mundet madje të
keqësohet, sepse pacientët atëherë bëhen të
vetëdijshëm, se nuk kanë vullnet, nga e cila vuajnë
në mënyrë të veçantë. Poashtu nuk ka kuptim nga
këta njerëz të kërkohet që të mbledhin veten ose
të nxiten për aktivitete të veçanta. Ata këtë e
përjetojnë vetëm si mundim.
Kur ekziston rreziku i vetëvrasjes
Ndihma e shpejtë gjatë
krizave
Bashkëjetesa me pacientët
depresivë
5
6. Për pacientët është e rëndësishme që të afërmit
e tyre t’i përforcojnë për t’i marrë rregullisht
barnat dhe eventualisht duhet këtë t’a mbikqyrin
në mënyrë diskrete. Që pacientët të këshillohen që
të mos marrin barnat e tyre, mund të jetë e
rrezikshme për jetë. Në lidhje me këtë është e
rëndësishme të përmendet, se antidepresivët nuk
shpiejnë deri tek varëshmëria nga barnat.
7. Rreth rrezikimit nga suicidi duhet të flitet hapur
me depresivët, sepse vetëm kështu mund të
krijohet një pasqyrë rreth rrezikut të vërtetë.
Megjithatë duhet të mirret parasysh se të
rrezikuarit e rëndë nga suicidi tentojnë të
mbulojnë ose të fshehin qëllimet e tyre, sepse
kanë frikë se do të pengohen në zbatimin e tyre.
Pacientët e rrezikuar rëndë nga suicidi për këtë
arsye duhet të trajtohen në spital.
Është e rëndësishme që të pranohet gjendja e
depresivëve ashtu siç e përshkruajnë. Nëse
dëshirohet që pacientët depresivë të binden, se
janë më mirë se sa që ndjehen, kështu vetëm
humbet besimi i tyre. Depre-sionet janë sëmurje të
rënda ashtu që pas kalimit të depresionit është
plotësisht e drejtë që ata të dërgohen në kurime
ose në pushime. Por siç u tha, jo gjatë
depresioneve, por pas depresioneve.
Që nga zbulimi i barnava që ndriçojnë disponimin,
të ashtuquajturat antidepresivë, depresionet e çdo
lloji munden të trajtohen edhe në mënyrë
medikamentoze. Kjo është njëra nga mundësitë e
trajtimit që veprojnë më intensivisht dhe më
shpejtë.
Antidepresivët e ndryshëm ndikojnë në mënyra të
ndryshme tek njerëzit e ndryshëm. Nëse ilaçi i
shkruar pas disa javësh sipas mendimit tuaj ndikon
tejet pak ose ka reaksione tejet të pakëndshme,
mos ngurroni që të flitni me mjekun për këtë. Falë
lajmërimit tuaj ai mund të zgjedhë një ilaç më të
përshtatshëm.
Krahas terapisë medikamentoze rëndësi e veçantë i
kushtohet formave të ndryshme të terapisë
biseduese.
Gjatë rrjedhës periodike ose edhe me paraqitje
mania-ko-depresive të depresioneve mund të
kryhet jo vetëm një trajtim, por edhe një
profilaksë – një trajtim pa-randalues. Për këtë
qëllim përdoren para së gjithash
lidhje të litiumit. Tek disa forma të sëmurjeve
depresi-ve, tek depresionet që paraqiten
periodikisht, preven-tivisht angazhohen edhe
antidepresivë.
Antidepresivët nuk ndikojnë menjëherë. Kryesisht
kalojnë disa ditë deri disa javë deri tek fillimi i
ndikimit.
Depresionet mund të zgjasin me javë dhe muaj.
Prandaj mund të jetë e nevojshme marrja e
rregulltë e barnave edhe për një kohë të gjatë.
Mjeku juaj do të shqyrtojë me ju kohëzgjatjen
eventuale të trajtimit si dhe në rastin e nevojshëm
edhe parandalimin e rishfa-qjes së sëmundjes.

[Psikiatria]

[URL="http://psikiatria.ch"]http://psikiatria.ch[/URL] 

Askush nuk mund ta përshkruajë më mirë dhembjen shpirtërore sa ata që kanë fatin të jetojnë gjithmonë me të. Ne parashtrojmë pyetjen: "Vallë si kalojnë ata që janë të dënuar ta fshehin përjetësisht atë?! (Dr.med. S. Dalipi, Switzerland 2005)

[Psikiatria]

[URL="http://psikiatria.ch"]http://psikiatria.ch[/URL] 

Askush nuk mund ta përshkruajë më mirë dhembjen shpirtërore sa ata që kanë fatin të jetojnë gjithmonë me të. Ne parashtrojmë pyetjen: "Vallë si kalojnë ata që janë të dënuar ta fshehin përjetësisht atë?! (Dr.med. S. Dalipi, Switzerland 2005)

[Psikiatria]

Dikur i quanin neuroza të karakterit (crregullimit të karakterit). Në nomenklaturën ndërkombëtare të klasifikimit te sëmundjeve psiqike so njihen sie crregullime të personalitetit. Këto çrregullime i takojne grupit te çrregullimeve që kaplojnë pjeset më strukturale dhe fundamentale të psikës së njeriut. Bashkëkohanikët e Krepeli-it dhe Bleulerit i quanin PSIKOPATI.
Struktura e personalitetit është më fragjile gjatë zhvillimit të indentitetit të njeriut. Në këtë fazë është me rëndësi që fëmijët dhe adolescentët të kursehen nga ndërhyrjet e dhunshme në procesin edukativ, ngase përmes aplikimit të dhunës vie der ke stagnimi dhe devijimet zhvillimore.
Artikujt shkencor lidhur me këto tema mund t'i porositni në www.psikiatria.ch

[Psikiatria]

Shkaqet më të shpeshta të çthurrjes së bashkëshortësisë

Periudhat e ndryshimeve të statusit hormonal, sëmundjet, ndodhitë relevante në milieun social si dhe ngarkesat psikosociale janë shkaqet më të shpeshta të shkatërrimit të institucionit martesor. Padyshim se çmimin më të shtrenjtë për këtë e paguajnë fëmijët, të cilët në fazën më të ndijshme të zhvillimit të identitetit të tyre braktisen nga njëri prej prinderve. Në kërkim të zgjidhjeve detyrohen të kapen në mënyra joadekuate dhe të papjekura të zgjidhjes së problemeve me të cilat konfrontohen në këtë fazë të jetës së tyre. Metodat bashkëkohore të trajtimit psikiatrik janë të preokupuara në trajtimin e familjes dhe çifteve bashkëshortore. Bazat e trajtimit të familjeve i vunë psikoterapeutët italian Mara Selvini Palazzoli, MArko BSocolo dhe rrjeti i psikoterapeutëve sistemik nga SHBA-të në uhdëhqje të Paul Watzlawick, Jeem Halley, Inso Kim Berg, etj. [/SIZE][/QUOTE][/COLOR]

[Benito Graziani]

Shkeputur nga www.gazetadita.com
STUDIMI/ Mutacionet hormonale ndihmojnë funksionin imunitar të organizmit

Gjumi ndikon në forcimin e sistemit imunitar

Në një studim të kohëve të fundit, të kryer prej disa shkencëtarëve gjermanë, ka rezultuar se gjumi forcon sistemin imunitar të njeriut. Eksperimenti është kryer mbi një grup personash, të cilët janë vaksinuar kundër Hepatiti A me dëshirën e tyre. Në përfundim të këtij eksperimenti, u vu re se kush flinte më shumë, kishte një përgjigje më të mirë imunizuese ndaj vaksinës. Përfundimet e studimit janë publikuar në faqet e revistës së njohur mjekësore “Psychosomatic Medicine”. Vaksina kundër Hepatiti A, ashtu si edhe shumë vaksina të tjera të ngjashme, bëjnë të mundur që sistemi imunitar i organizmin të përballet me një formë inaktive të virusit. Organizmi i njeriut është i ndërtuar në një mënyrë të tillë, që mund të prodhojë antitrupa kundër virusit. Kështu, nëse organizmi infektohet prej një virusi, ai do të mund jetë i parapërgatitur për të reaguar ndaj tij. Studiuesit e Universitetit të Lubekut kanë kryer matjen e niveleve të antitrupave, që ndodheshin në vaksinën kundër Hepatiti A, në gjakun e 19 burrave dhe grave. Këto matje kanë vazhduar deri 28 ditë pas vaksinimit. Gjysma e pjesëmarrësve, pasi është imunizuar nëpërmjet vaksinës, ka fjetur për një natë të tërë, ndërsa gjysma tjetër ka ndenjur zgjuar atë natë dhe ditën tjetër. Pas katër javësh, grupi i parë kishte një mesatare prej gati dyfishin e antitrupave, në krahasim me grupin tjetër (edhe pse numri i antitrupave në grupin e dytë, ishte i mjaftueshëm për të pasur të njëjtin efikasitet). Studiuesit kanë hedhur disa hipoteza në lidhje me këto përfundime, duke supozuar se mutacionet hormonale që verifikohen gjatë gjumit, mund të ndihmojnë funksionin imunitar të organizmit.

[Psikiatria]

Shpresa për trajtimin e depresionit dhe epilepsisë Dr.med. Sami Dalipi
26-02-2005

Për mjekësinë ka qenë i njohur fakti se njerëzit që vuajnë nga çrregullime epileptike në tru ndjejnë edhe simtoma të tjera. Ata janë më të ndjeshëm edhe ndaj depresionit sesa të tjerët. Nga ana tjetër gjithmonë e më shumë prova tregojnë se edhe e kundërta është e vërtetë. Njerëzit që kanë një histori depresioni e kanë më të lehtë të zhvillojnë sëmundje epileptike. Korrespondenti i Zërit të Amerikës David McAlary njofton se pritet që zbulimet të sjellin metoda më të mira për të trajtuar të dyja sëmundjet.
Organizata Botërore e Shëndetsisë përllogarit se rreth 50 milionë njerëz në botë vuajnë nga epilepsia, e cila praktikisht është mbingarkesë e një aktiviteti elektrik që zhvillohet periodikisht në tru dhe shkakton humbje ndjenjash dhe lëvizje të pakontrolluara. Studimet tregojnë se numri i atyre që vuajnë nga epilepsia në vendet në zhvillim është dy herë më i madh duke u krahasuar me vendet e industrializuara.
Lidhja e epilepsisë me depresionin është vënë re shekuj më parë. Hipokrati, fizikan i Greqisë së lashtë, 1700 vjet më parë, kishte vënë re se epileptikët shndërohen në melankolikë. Me të vërtetë epileptikët vuajnë nga depresioni jo vetëm më shumë sesa njerëzit e shëndoshë, por edhe sesa njerëzit me sëmundje kronike si për shembull diabeti. Si rezultat shkencëtarët e kanë konsideruar depresionin si një komplikim të epilepsisë.
Neurologu Andres Kaner i qendrës mjekësore të Shën Lukës në Nju Jork thotë se lidhja midis dy sëmundjeve zhvillohet edhe në drejtim të kundërt.
“Të dhëna nga studime të bëra në Suedi dhe në Universitetin Kolumbia në Shtetet e Bashkuara, tregojnë se në fakt njerëzit me depresion, duke u krahasuar me ata normalë, janë 3 deri në 7 herë më shumë në rrezik për të kaluar në epilepsi.”

Në një konventë të Shoqatës Amerikane për Zhvillimin e Shkencës, të zhvilluar në Uashington kohët e fundit, Z. Kaner shpjegoi.

“Kjo lidhje e dyfishtë midis depresionit dhe epilepsisë ndoshta shpjegohet me faktin se tek të dy sëmundjet mund të veprojnë mekanizëma biologjikë të përbashkët.”

Këta mekanizëma përfshijnë çrregullime në strukturat e trurit të quajtura vrigulli ballor dhe tëmblor, të cilat sipas skanografive të bëra në Shtetet e Bashkuara, Kanada dhe në Evropë kanë tendencë të mblidhen nga epilepsia dhe depresioni.”

“Kështu që nuk është depresioni që shkakton epilepsinë apo anasjelltas, por këto dy sëmundje kanë të njëjtat çrregullime, prandaj në praninë e njërës krijohen kushtet për t’u zhvilluar tjetra.”
Ky këndvështrim i ri i lidhjes midis depresionit dhe epilepsisë, nxit përpjekjet për gjetjen e ilaçeve të përbashkëta në përmirësimin e kurës së dy sëmundjeve. Filip Xhob, farmakologjist nga Universiteti i Illinoit thotë:

“Ne kemi zbuluar një fenomen i cili ka hapur një fushë krejt të re terapeutike. Me të dhënat e reja ne kemi mundësinë të krijojmë trajtime mjekësore më efektive të cilat mund të përdoren tek moshat e reja duke u dhënë kështu mundësinë njerëzve të mos ndjejnë më kurrë simtomat e depresionit dhe epilepsisë.”
Nga studimet e bëra theksohet se depresioni kërkon një kurë agresive sepse pacientët me këtë lloj sëmundje janë tre herë më shumë në rrezik ndaj paralizës, diabetit, krizave të zemës dhe Parkinsonit.

[Psikiatria]

Psikoterapia Sistemike


Njohuritë e mija në Terapinë Sistemike (Terapinë me individë, Cifte bashkëshortore, Familje dhe Familje të zgjëruara) bazohen në përvojën intenzive shumëvjecare dhe përkrahja direkte nga autorët themelues të kësaj rryme terapeutike në Europën Perëndimore e sidomos në Zvicër (Helm Stierlin, Jürg Liechti, Martin Rufer, Tony Eggel, Achim Möbes, etj). Gjatë kësaj kohe takuam shumë njerëz që kishin nevojë për përkrahjen tonë. Ne mundoheshim të kuptonin natyrën e problemeve të tyre dhe t’i përcjellim në rrugën e procesit të ndryshimeve që dëshironon t’i arrinin. Së bashku me anëtarët e ekipit tonë terapeutik, në kuadër të së cilit punojnë mjekë, psikiatër/psikolog, teknik medicinal, filizofë dhe punëtorë social, të mësojmë nga brëndia dhe nga shumë aspekte t’i njohim rregullat e lojës së ngatërresave njerëzore dhe përpjekjet që të mësojmë sie të sillemi më mirë me to. Gjatë kësaj pune mësuam se nuk ekziston një teori dhe formë terapeutike e vetmuar për NDRYSHIMIN e njeriut. Më së miri do të ishte që të këto gjera të akceptohen me multidimensionalitetin e tyre siç është edhe vetë Jeta.
Të gjithë ata që punojnë në profesionet psiko-medicinale, qofshin ato institucione stacionare apo ambulantore e kanë të njohur PERZIERJEN SPECIFIKE të rikthimit të përsëritshëm të SË NJEJTËS, në njërën anë, dhe SPECIFITETIN ABSOLUT, në anën tjetër.

[Psikiatria]

CKA ËSHTË ALEXITHYMIA

Për herë të parë u përshkrua nga Psikiatri amerikan Sifneos.

Sëmundja karakterizohet me:
1. Vështirësitë në përceptimin, përshkrimin dhe shprehjen e ndjenjave vetanake
2. Vështirësitë në dallimin e emocioneve dhe përjetimeve trupore,
3. Aftësitë e zvigëluara imagjinative, mangësia e fantazive, mungesa e ëndërrave,
4. Të menduarit dhe shprehja verbale dirigjohen nga jashtë- mungesë e intencave interne.

[Psikiatria]

Hipokriti dhe Hipokrati

Dikush i përzien keto dy koncepte. Fatalizëm..edhe më i madh kur merret me gjërat për të cilat nuk është i profesionalizuar por i vjedh nga gazetat bulevardeske dhe mendon se brënda natës u bë psikiatër apo mjek. E po te ishte aq lehte t'i demisionosh njerëzit nuk do kishim ndeshur këtë mosmarrëveshje primitive konceptuale. Shumëkush prej nesh mendon se është i autorizuar për gjithcka. Guxim i tepruar. Kur udhëtova për herë të parë në Shqipëri takova një njeri, të cilin nga malli për të parë shqiptarin ideal e pyeta: "a di të vozitësh aeroplanin?". AI ma ktheu: "DO e kisha provuar...por si duket ore ai?! Është i ngjashëm me traktorin?!"

[Psikiatria]

Freudi dhe inati ndaj Penisit

--------------------------------------------------------------------------------

Kur e donja të frustruar pyeste pse i duan meshkujt lotët e femrave, kur e donja të
lumtur kacafytej me meditimet e saj destruktive dhe bindjen se lumturia e saj pengonte ndokend. Propozimi i miqësisë pa interes ishte maska e saj..maska ime apo pseudoshpresa se një mashkull edhe një femër mund të bisedojnë si dy shokë gjenuin pa i nxjerrur instrumentet që bëjnë të qartë diferencat biologjike. Më kujtohen ca citate të biografëve të perëndeshave apo princeshave e mbretëreshave që konfrontoheshin me kërshërinë e tyre për raporte seksuale dhe me dëshirën për t’u eksponuar në korniza të dinjitetit perandoresk që donin ta reprezentonin. Në një anë kastronin baronët dhe burrat inteligjent e në anën tjetër onanonin me pastruesit dhe hamallët e oborrit të tyre. Në rrethana të tilla lindin historira diskrete që pasqyronin histeritë e tyre në kërkim të vazhdueshëm të HISTERIVE (Mitrave të groposura dhe të humbura). Në vend se t’i kerkonin deficitet e tyre, duke mos i besuar vagjinës, nga inati dhe frika, kastronin çdonjërin që e zinin. Freudi mendonte se ndoshta pikërisht për këtë shkak u ndëshkua me kancerin e laringut. Ai shprehu „pro feminizmin“ e tij duke pohuar se Inati ndaj penisit është inati më i madh që mund ta kaplojë një femër e cila në zhvillimin e saj psikologjik ka ngelur diku në kryqëzimin e Edipit, pa arritur të ndërtojë identitetin e plotë emocional që do ta karaterizonte një femër të pjekur. Duke i falemnderuar këtij retardimi jemi të dënuar të takojmë femra që mbajnë metrin në dorën dhe kanë harruar gishtin e tyre në mollëzën e Klitorisit (mollëza feminine e Adamit) dhe bërtasin „NE JEMI TË VIRGJËRA“. Në këtë kontekst harrojnë të kapen në premtimet primare se janë te gatshme të të pranojnë për shok të mirë, pa llogaritur në gjatësinë dhe fortësinë e Zotit Penis, i cili edhe po t’i kishte këto kuantitete do të dënohej me vdekje: do të tërhiqet zvarrë me duarë të djersitura nga histaminizimi i tepruar nga frustet e kaluara dhe të papërpunuara, të cilat rrjedhin zakonisht nga lidhjet e ndërprera në mënyrë brutale dhe të realizuara për shkaqe krejtësisht tjera, si sigurimi i lejeve te qëndrimit, mirësisë materiale, kërkesave defrustuese nga raportet e mëparshme. Ky circulus vicioz do të vazhdojnë derisa të rritet aftësia e tyre emancipuese se edhe Penisi është një pjesë apendikulare e njeriut, i cili me hallin e tij dëshiron të mos jetë destruktiv por edhe mos të amputohet dhe viktimizohet për shkak të një vrime.[/size]
__________________
Dr.med. Sami Dalipi
Psychiatrie & Psychotherapie FMH
Regional Hospital
Langenthal 4900
Switzerland

[Psikiatria]

Pse inkorporoni një emër të tillë: "Vajza pa fat"?
Nga profili Juaj mësoj se jeni studente e mjekësisë dhe se ju vajnë punët mirë në studime. Përvojat që ne bëjmë gjatë jetës do duhej të kishin vetëm vlerë eksperienceje. Unë mendoj se nga takimet me njerëzit duhet profituar nga interakcioni që përjtojmë dhe nuk duhet lejuar që të lëshohemi në iluzionet se akoma ekziston dashuria e tipit shekspirian. Unë mendoj se cdonjëri nga ne duhet falemnderuar perëndisë apo natyrës (mvarësisht në cka besojmë) që mund të zgjohemi pa dhembje, të frymojmë lirshëm dhe të ushqehemi me atë që ne dëshirojmë. Cdo kënaqësi tjetër është e fshehur në trabekulat e valvulave të zemrave tona. SHpirtin mund ta gjejmë cdo kund ku ne e kërkojmë.
Ju përshëndes dhe Ju dëshiroj një kalim të shëndetshëm në vitin tjetër në të cilin do të realizoheshin ambicjet Tuaja në të gjithë sektorët jetësor.
Sami Dalipi
sdalipi@hotmail.com
Tel: 0041 79 752 49 31

[Psikiatria]

GJENEZA E ZHVILLIMIT TË NEUROZAVE
Tendenca të harrosh një gjë që e ke përjetuar, sidomos kur është fjala për diçka të pakëndshmë është provë iracionale për t'ju shmangur mundësisë së konfrontimit me të pakëndshmen. Personaliteti i njeriut ndërtohet pikërisht përmes këtyre përovojave, të cilat nuk duhet harruar por duhet përpunuar në atë mënyrë që ato të fitojnë vlerë PËRVOJE, e cila ka karakter mësimor në procesin zhvillimor të karakterit¨(personalitetit) të njeriut, kualiteti vendimtar i të cilit do të ishta aftësia e eksternalizimit (rrëfimit të përvojave të pakëndshme të tjerëve) të gabimeve jetësore. Për këtë harresa e gjërave të perjetuara ka domethënien e ikjes në nerozë, e cila herë do kur do do të eruptojë në formë të symptomebe neurovegjetative, të cilat nuk kan spjegim organik dhe dialektik. Meqë më vonë shumë gjëra mbulohen nga harresa, do të jetë më vështirë të gjejmë shkakun e paraqitjes së simptomeve të lartëpërmendura.

[journalisti]

Dua te di me shume rreth neurozave, si mund te trajtohen ato dhe sa kohe mund te zgjasin.

[alibaba]

BASHKEJETESA

Mendoj se BASHKEJETESA jashtëmartesore është një fenomen i kohës, produkt i modernizimit te jetës dhe mënyrë konstrukcioniste e rregullimit të raporteve të seksualizuara (mashkull-femër, femër-femër apo mashkull- mashkull) dhe sie e tillë duhet pranuar në konceptin e sjelljeve normale të shoqërisë së sotme.
Në perëndim kjo formë e jetesës po zë gjithnjë e më shumë vend ngase kushton më lirë, ruan individualitetin e partnerëve dhe është me e lehtëpër t'u divorcuar.
Unë jam për këtë formë të Jetesës.

E tani po kerkoni te drejta.
Duhet tju mbyllim ne burg {lexo shtepi} te gjithave.
Sepse vete po tregoni se nuk e meritoni lirine.
Nga nenat tradhetare dalin bij psikopate qe eshte e vertetuar edhe me shkence, se nenat jane fajtore kryesore qe te bijte behen vrases serike.
Nese je per kete forme te "bashkejeteses" qe une e quaj "prostitucion gratis" do te kisha lutur te qendrosh ne ndonje vend jashte trojeve shqipetare.
Nese lakmon perendimin me mire rri atje pra.

[iliria e para]

Psikoza me duket se eshte edhe paranoia?
A ka shpetim per njerz qe vaujne nga kjo semundje?
Njerz qe jane te bindur se kan pare dicka, qe ne te vertete nuk e kan pare, qe mendojne se jane te perndjekur, degjojne gjera qe nuk eksistojne, thone se ju ke thene gjera qu nuk jau ke thene.......