Sali Ēeku ndėr prijatarėt e Rezistencės sė Armatosur nė Kosovė
--------------------------------------------------------------------------------
Sali Ēeku
5 shtator 2002 / Shkruan: Shefqet DIBRANI
Sali Ēeku, padyshim ėshtė ndėr figurat mė koherente dhe ndėr prijatarėt e Rezistencės sė Armatosur Ushtarake tė Kosovės, qė nė pėrvijim tė kohės u emėrtua Ushtria Ēlirimtare e Kosovės.
Alibia e kėsaj enigme zgjidhet vetėm atėherė, kur tė pranohet e vėrteta se gjatė vitit 1991/92 nė Shqipėri janė stėrvitur dhe pėrgatitur grupe ushtarakėsh, tė cilėt mė vonė do ta bartin tėrė peshėn e organizimit dhe tė luftės nė konfliktin e paevitueshėm me policinė dhe ushtrinė serbe.
Nismėtari kryesor i kėtyre ushtrimeve pėrgatitore ushtarake ishte padyshim nėnkryetari i Lidhjes Demokratike tė Kosovės nė Gjermani, funksionari politik i komunės sė Deēanit, Sali Ēeku. Kjo analogji ndriēon tė vėrtetėn se nė grupin e tė ushtruarve nė Shqipėri gjatė asaj periudhe ndėr tre-katėr bartėsit kryesor tė zonave tė caktuara, Sali Ēeku ishte politikisht dhe nė aspektin universitar mė i arsimuari.
Pra, njėri ndėr organizatorėt dhe njeriu i parė qė e ka bėrė shtėpinė e tij nė Broliē tė Deēanit depo armėsh, dhe s'ka fije dyshim se futja e armėve me shumicė nė Kosovė ėshtė bėrė pikėrisht nga ai, qė pastaj ato armė tė transferohen nė Drenicė, Llap e gjetiu.
Sali Ēeku ishte figurė politike e pranuar dhe e ēmuar, jo vetėm nė Degėn e LDK-sė nė Gjermani, por nė gjithė diasporėn shqiptare, nė Evropė, Amerikė e deri nė Australinė e largėt. Ai ka qenė bartėsi kryesor i gjithė aktivitetit dhe i organizimit tė LDK-sė nė Gjermani dhe nė tėrė diasporėn. Me njė fjalė ishte udhėkryqi i tė gjitha lidhshmėrive tė Kosovės me botėn, punė kėto qė i ka kryer me pėrkushtim tė rrallė. Ndonėse ishte nėnkryetar i LDK-sė, ai ka bartur tėrė barrėn e njė sekretari administrativ pėr Degėn e LDK-sė nė Gjermani.
Kur kihet parasysh se Kolegjiumi i Degėve tė LDK-sė pėr Diasporė selinė e ka pasur pikėrisht zyrėn e LDK-sė nė kėtė shtet, atėherė mund tė vetėkuptohet edhe puna dhe kontributi i Sali Ēekut. Ai, ka qenė i mirėpritur, i respektuar nėpėr tubimet e shumta dhe fjala e tij ka shėmbėllyer, duke mbetur njė kujtim i gjallė pėr tė gjithė ata qė kanė pasur fatin ta takojnė apo ta dėgjojnė nėpėr tubimet ku ai ka prezentuar.
Sali Ēeku ishte shumė i pranishėm edhe tė bashkatdhetarėt dhe anėtarėt e LDK-sė nė Zvicėr, ka marrė pjesė nėpėr tė gjitha protestat qė janė organizuar nė kėtė vend dhe ka asistuar shpeshherė edhe nėpėr tubimet e shumta tė nėndegėve dhe tė Degės sė LDK-sė nė Zvicėr, prandaj personaliteti i tij politik dhe njerėzor kurdoherė ka qenė i respektuar edhe nė Zvicėr, duke lėnė mbresa tė pashlyera dhe kujtimin e pėrhershėm tė tė pranishmit. Pėr kėtė arsye, nuk gabojmė kur themi se figura e tij identifikohej me frytet e punės sė LDK-sė.
Por, pėr t'u ndriēuar personaliteti politik dhe kontributi organizativ i Sali Ēekut edhe nė themelimin e Ushtrisė, sė pari duhet pėr t'u sqaruar gjėrat qė nė gjenezė, pra duhet tė qartėsohen disa nga vrasjet enigmatike, qė kanė ndodhur nė Kosovė, para luftės sė armatosur. Si duket kjo ka ndodhė sipas njė planimetrie tė caktuar, e cila ka bėrė qė pastaj njė strukturė dhe njė klan t'ia vėrė "kornizat" historisė mė tė re tė Kosovės, ashtu siē patėn vepruar partizanėt kur e morėn "pushtetin popullor" me Partinė Komuniste tė Shqipėrisė, nė kohėn e fitores sė Revolucionit Socialist nė Evropėn Juglindore dhe nė Ballkan qė u printe dhe i ndihmonte Rusia.
Po alibija e krijimit tė UĒK-sė i ka edhe disa ēėshtje tė mjegulluara dhe pa u sqaruar e vėrteta, si u bė burgosja masive e oficerėve shqiptarė gjatė vitit 1993/94, tė Ministrisė sė Mbrojtjes dhe Ministrisė sė Mbrendshme tė Republikės sė Kosovės. Pėrderisa nuk shtjellohen format e eliminimit nė kreun e LDK-sė, e mė pas likuidimi fizik i Enver Malokut dhe prof. Fehmi Aganit, tė cilėt ishin emblema tė LDK-sė. Kjo ēėshtje do tė mbetet e amullt edhe pėr njė kohė.
Ky skenar bėhet gjithnjė mė enigmatik kur kuptojmė se nė Kuvendin e Tretė tė LDK-sė kanė marrė pjesė edhe diplomatėt rusė dhe grekė, tė cilėt tė fundit kanė dalė nga salla nė kohėn, kur fraksioni marksistė nė formė triumfi bllokoi veprimin e mėtutjeshėm politik tė LDK-sė dhe tė kreut shtetėror. Derisa Kuvendi i Tretė i LDK-sė i ka zhvilluar punimet mė 26 shkurt 1998, forca tė mėdha tė ushtrisė serbe kishin mėsyer Prekazin ngase ishin mirė tė informuara se ēfarė ka ngjarė nė sallėn ku mbahej Kuvendi i LDK-sė dhe kishin informacion tė saktė se pas sa e sa vitesh jetė nėpėr malet e Drenicės, Adem Jashari ishte kthyer nė shtėpinė e tij.
Ēėshtja e pėrimtimit faktik tė gjenezės sė themelimit tė UĒK-sė po pėrcillet edhe sot me defekte tė shumta nga ata qė synojnė pėr tė pėrimtuar kėtė tė vėrtetė, sepse vazhdimisht e anashkalojnė, madje duke e mohuar rolin e LDK-sė nė kėtė plan, nė kohėn kur dihet se Dega e LDK-sė nė Zvicėr dhe ajo nė Gjermani i kanė vėnė themelet e njė ushtrie qė duhej tė lindte nė Kosovėn e pushtuar nga serbėt.
Pra, ishte pikėrisht figura qėndrore dhe njėra nga shtyllat kryesore tė LDK-sė nė Gjermani me funkcionin politik nėnkryetar i LDK-sė pėr kėtė shtet, Sali Ēeku, i cili bėri mė sė shumti pėr t'u realizuar projekti i ushtrimeve gjatė vitit 1991/92. dhe mė pas duke e shndėrruar shtėpinė e tij nė Broliē bazė armatimesh tė cilat nga aty do tė pėrcilleshin pėr nė Drenicė e Llap nga Adem Jashari dhe Zahir Pajaziti qė pėr fat tė keq vetėm pas vdekjes iu dhanė kėto grada, kurse Sali Ēeku edhe pas rėnjes nė ballė tė UĒK-sė nė prag lirie injorohet.
Sali Ēeku do tė mbetet komandanti i vetėm qė i ka shėrbyer ushtrisė qė nė embrion dhe nuk iu kanė njohur meritat e themelimit, zhvillimit dhe udhėheqjes sė luftės, duke shėnuar nė analet e kėsaj lufte njėrėn nga epopetė mė tė lavdishme qė ka shėnuar UĒK-ja gjatė gjithė luftės nė terren. Sali Ēekut edhe nė kohė paqeje i mohohet roli dhe akti i flijimit nė shėrbim tė Atdheut.
Ndėrtimi i Historisė sė re tė Kosovės mbi mite e legjenda tė rreme apo tė trilluara, do tė ketė pasoja pėr tė ardhmen e Kosovės. Padyshim kur tė shtjellohen kėto ēėshtje do tė zbulohet e vėrteta pėr rolin e LDK-sė nė pėrgatitjen e Ushtrisė sė Kosovės si dhe do tė pasqyrohet saktėsisht roli i nėnkryetarit dhe aktivistit tė saj Sali Ēeku, pėr themelimin dhe zhvillimin e Ushtrisė, e mė pastaj si njėri ndėr udhėheqsit vizionar tė Luftes sė Armatosur nė Kosovė.
-------
trepca.net
Krijoni Kontakt