Close
Duke shfaqur rezultatin -19 deri 0 prej 13
  1. #1
    V per Vendeta Maska e ORIONI
    Anėtarėsuar
    10-12-2003
    Vendndodhja
    Shkup-Prishtine-Ulqin-Tirane-Cameri
    Postime
    919

    Feja Islame pervec Kuranit!(Sahihu Buhari)


    NAMAZI






    1. Njė njeri e ka pyetur Pejgamberin s.a.v.s.: Ēka guxon tė vesh nė ihram
    ai qė kryen haxhin?". E ai pėrgjigjet: Nuk mund tė veshė kėmishė e as
    pantollone, as mantil me kapelė, as petk tė ngjyrosur me safran, as vers
    (dru i verdhė), e kush nuk gjen nallėn le tė mbathė meste, por le t'i
    gdhend as sa tė vinė (grykėzat) tė vinė nėn nyjet e kėmbėve.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    2. Pejgamberi s.a.v.s. e ka ndaluar tė mbėshtjellurit me petk tė ngushtė
    pa krahė (pa prerje) dhe tė ulurit nė gjunj (galuc), nėse ai petk nuk ka
    diēka (ndonjė pjesė) pėr ta mbuluar organin gjenital".
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    3. Pejgamberi s.a.v.s. i ka ndaluar dy forma tė tregtisė: tė bėrit tregti
    vetėm me kontakt dhe prekje tė lėndės qė ėshtė pėr shitblerje, gjuajtjen
    dhe hudhjen e gurėzave nė objektin (sendin) e treguar; po ashtu ka ndaluar
    tė mbėshtjellurit me petk tė ngushtė pa prerje pėr (nxjerrjen e) duar dhe
    tė ulurit nė gjunjė, duke qenė vetėm nė njė petk.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    4. Kam hyrė te Xhabiri b. Abdullahu e ai falej i mbėshtjellė nė njė petk,
    e pjesa. e epėrme e petkut tė tij e lėnė (anash). Pasi e kreu namazin, i
    kemi thėnė: O Ebu Abdullah, po falesh, e pjesa e epėrme e petkut tėnd e
    lėnė (anash)? Po, u pėrgjigj ai, - kam dashur tė mė shohin tė paditurit,
    siē jeni ju. Unė e kam parė Pejgamberin s.a.v.s. duke u falur kėshtu.
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    5. Kofsha ėshtė pjesė e turpshme e trupit. Enesi ka thėnė qė: Nganjėherė
    Pejgamberi s.a.v.s. e ka zbuluar kofshėn e vet. Ebu Musai thotė:
    Pejgamberi s.a.v.s. i ka mbuluar gjunjtė e vet kur ka hyrė Uthmani.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    6. Pejgamberi s.a.v.s. falte namazin e sabahut nė tė cilin merrnin pjesė
    edhe disa muslimane tė mbėshtjella me mbulesat e tyre tė leshta tė
    mėndafshta, e pastaj ktheheshin nė shtėpitė e tyre, pa mundur t'i njohė
    askush.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    7. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Derisa falesha kam shikuar nė shenjat
    (larat) e petkut dhe u frikova kjo tė mos mė sjellė nė sprovė.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    8. Aishja e ka pasur njė mbulesė (pėlhurė) me tė cilėn e mbulonte njėrėn
    anė tė dhomės sė vet, andaj, Pejgamberi s.a.v.s. i tha: Na e hiq kėtė
    mbulesė tėnden, ngase vazhdimisht mė paraqiten vizatimet (pikturat) (nga
    ajo) derisa falem (jam nė namaz).
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    9. I ėshtė dhuruar Pejgamberit s.a.v.s. njė mantil (anteri) mėndafshi, e
    ka veshur dhe me tė ėshtė falur, e, pasi e kreu namazin, e zhveshi
    vrazhdė, sikur ta pėrbuzte atė dhe tha: Nuk u ka hije ky tė devotshmėve.
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    10. E kam parė Pejgamberin s.a.v.s. nė njė tendė (ēadėr) lėkure tė kuqe
    dhe e kam parė Bilalin duke e marrė ujin e abdestit tė Pejgamberit
    s.a.v.s. e po ashtu, i kam parė edhe njerėzit duke vrapuar pėr atė ujė e
    merrte prej atij uji diēka, pastrohej me tė, e kush nuk mund tė
    merrte gjė prej atij uji, merrte lagėshti nga dora (e tij). Pastaj kam
    parė qė Bilali e mori njė shtizė (shkop) dhe e nguli (nė tokė), kurse
    Pejgamberi s.a.v.s. doli nė njė petk (fustan) tė kuq tė pėrvjelė (deri nėn
    gjunj) dhe, pas shkopit tė pėrmendur, me masėn i fali dy rekate (drekėn),
    dhe kam parė si njerėzit dhe devet e tyre kalojnė pas shkopit tė
    pėrmendur.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    11. Imami ėshtė i venduar qė tė pėrcillet, e kur ai e shqipton tekbirin,
    shqiptone edhe ju, kur bie nė ruku bini edhe ju, kur bie nė sexhde, bini
    edhe ju, e nėse falet nė kėmbė, faluni edhe ju nė kėmbė.
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    12. Pejgamberi s.a.v.s. falej nė hasr.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    13. Enesi ėshtė falur nė shtratin e vet dhe ka thėnė: Jemi falur me
    Pejgamberin s.a.v.s. e ndonjėri prej neve bėnte sexhde nė petkun e vet
    (nė njė kėnd apo njė krah).
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    14. Faleshim me Pejgamberin s.a.v.s. disa prej nesh pėr shkak tė vapės sė
    madhe, vendosnin njė skaj tė petkut ku binin nė sexhde.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    15. E kam pyetur Enes b. Malikun: A ėshtė falur Pejgamberi s.a.v.s. me
    kėpucė tė veta? PO
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    16. E kam parė Xherir b. Abdullahun duke u shurrė, pastaj mori abdest dhe
    mestet vetėm i preku (me dorė tė lagur) pastaj u ngrit dhe u fal. Kur e
    pyetėn mė vonė tha: E kam parė Pejgamberin s.a.v.s. duke vepruar kėshtu.
    ... Ibrahim (Nehaiu) thotė: Kjo deklaratė e Xheririt i habit disa
    (ashabe), ngase Xheriri ka qenė nga tė fundit qė pranuan aslamin.
    ... I kam shtie ujė Pejgamberit s.a.v.s. pėr abdest dhe ai vetėm i ka
    pėrshkuar (me dorė tė lagur) mestet e veta dhe ėshtė falur.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    17. Pejgamberi s.a.v.s. kur falej, i ndante duart nga trupi, pėr t'u dukur
    (parė) bardhėsia e sqetullave.
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    18. Pejgamberi s.a.v.s. thotė: Ai qė falet, gishtat (majat) e kėmbėve i
    drejton kah Kibla.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    19. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kush e fal namazin tonė, drejtohet kah
    Kibla jonė dhe han nga ajo qė na prejmė (therrim), ai ėshtė musliman qė e
    gėzon mbrojtjen e All-llahut dhe tė tė Dėrguarit tė Tij, prandaj mos e
    then mbrojtjen e All-llahut.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    20. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Mė ėshtė urdhėruar t'i luftoj
    idhujtarėt derisa tė thonė Nuk ka Zot tjetėr pos All-llahut dhe kur ta
    deklarojnė kėtė, tė kryejnė namazin tonė, tė drejtohen kah Kibla jonė dhe
    tė therrin ashtu siē therrim ne, atėherė me kėtė veprim tė tyre gjaku dhe
    pasuria e tyre pėr ne janė tė shenjta, e llogaria e tyre e fundit i takon
    All-llahut.
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    21. Mejmun b. Sijau e ka pyetur Enes b. Malikun dhe ka thėnė: Ebu Hamza,
    pse janė gjaku i robit dhe pasuria e tij tė shenjta dhe tė paprekshme?
    Pėr shkak se ai qė deklaron se nuk ka Zot tjetėr pos All-llahut, kthehet
    kah Kibla jonė dhe han ajo qė ne therrim, konsiderohet musliman dhe i
    gėzon tė gjitha tė drejtat dhe detyrimet si ēdo musliman, u pėrgjigj
    Enesi. (hadith i Pejgamberit s.a.v.s.)
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    22. Ebu Hurejre thotė se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Drejtohu kah
    Kibla dhe merre tekbirin.
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    23. Pejgamberi s.a.v.s. ka falur (nafile) nė deven e vet ashtu kah ėshtė
    sjellur ajo, e kur donte tė falė namazin e detyrueshėm (farz), zbriste nga
    ajo dhe kthehej kah Kabja.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    24. Pejgamberi s.a.v.s. ka falur (me rastin e lartėpėrmendur drekėn ose
    ikindinė) kurse Ibrahimi ka thėnė: Nuk dij nė e ka zgjatur apo shkurtuar
    (namazin) dhe pasi qė ka dhėnė selam, thotė pėrcjellėsi dikush ka thėnė: O
    i dėrguari i All-llahut, mos tė ėshtė paraqitur diēka e re nė lidhje me
    namazin? E ēka ka pėr tė qenė? pyeti Ai? Je falur kėshtu e kėshtu -
    thanė tė pranishmi. Atėherė i mblodhi kėmbėt, u kthye kah Kibla, i bėri
    edhe dy sexhde dhe dha selam. Kur, u kthye me fytyrė kah ne, tha: Po tė
    mė paraqitej diēka e re gjatė namazit, unė me siguri do t'u lajmėroja
    juve, unė jam njeri sikur ju, harroj sikur harroni edhe ju, e kur tė
    harroj, mė pėrkujtoni ju, e kur dikush nga ju dyshon nė rregullėsinė e
    namazit tė kryer, le tė bėjė ēka ėshtė nė rregull. Pastaj ai e pėrfundoi
    namazin e vet. dha selam dhe pastaj i bėri edhe dy sexhde.
    ------------------------------------------------------------------------------------------------
    25. Pejgamberi s.a.v.s. ka falur pesė rekate tė namazit tė drekės. A ėshtė
    shtuar diēka nė namaz? pyetėn, tė pranishmit. Pėrse? pyeti ai. I ke falur
    pesė rekate! thanė ata. Pastaj i mblodhi kėmbėt (u ul) dhe i bėri dy
    sexhde.
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    26. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kur dikush nga ju hedh kėlbazė, mos tė
    pėshtyjė para veti, as nė anė tė djathtė, por le tė pėshtyjė nė anė tė
    majtė ose nėn kėmbėt e veta.
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    27. Itban b. Malikut Pejgamberi s.a.v.s. i ka ardhur nė banesė dhe i ka
    thėnė: Ku don tė falem nė banesėn tėnde? Unė, thotė Itbani, i kam dhėnė
    shenjė pėr njė vend, e Pejgamberi s.a.v.s. e mori tekbirin fillestar e ne
    pas tij u rreshtuam dhe i falėm dy rekate namaz.
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    28. Ibni Umeri fillonte (hyrjen) me kėmbėn e tij tė djathtė e kur dilte e
    fillonte atė me kėmbėn e tij tė majtė.
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    29. Aishja e cila ka thėnė: Pejgamberi s.a.v.s. i ka dhėnė pėrparėsi
    anės sė djathtė nė ēdo punė tė tij aq sa ka mundur; nė pastrimin e tij
    (nė abdest, pastrim etj), nė tė krehur e edhe nė tė mbathurit e kėpucėve.
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    30. Pejgamberi s.a.v.s. falej nė torishtė tė bagėtive. Pastaj e kam
    dėgjuar Enesin se ka thėnė: Muhamedi a.s. falej nė torishtė tė bagėtive,
    para se tė ndėrtohej xhamia e tij.
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    31. E kam parė Ibni Umerin duke u falur pas deves sė vet, dhe ka thėnė e
    kam parė edhe Pejgamberin s.a.v.s. duke vepruar ashtu. -
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    32. Falni namazet tuaja nė shtėpitė tuaja, e mos i shndėrroni ato nė
    varre.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    33. Pėrmendet se Aliu r.a. nuk e ka pėlqyer tė falurit nė gėrmadha tė
    Babilonit.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    34. Nė shtėpitė e atyre qė janė tė dėnuar (me fatkeqėsi elementare) hyni
    vetėm duke qarė. Nėse nuk jeni duke qarė, mos hyni tek ata qė tė mos u
    ndodhė juve ajo ēka u ka ndodhur atyre.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    35. Umeri r.a. ka thėnė: Ne nuk hymė nė kishat (sinogogat) tuaja pėr shkak
    tė statujave dhe pikturave. ...Ibni Abbasi falej nė ēdo sinagogė, pos
    nė ato qė kishte statuja.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    36. Kur Pejgamberit s.a.v.s. i ka ardhur vdekja, filloi ta vėnė nė fytyrė
    petkun e vet me kutia, e kur e kaplonte mundi (temperatura), e heqte prej
    fytyrės sė vet. Duke qenė nė atė gjendje, thotė transmetuesi, ai ka thėnė:
    Zoti i ka mallkuar (nemur) hebrenjtė dhe tė krishterėt, pėr shkak se
    varret e tė dėrguarve (tė shenjtėve) tė tyre i kanė marrė pėr faltore!
    duke tėrhequr vėrejtjen pėr atė ēka kanė bėrė.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    37. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: I vraftė All-llahu hebrenjtė, pėr shkak
    se i kanė bėrė varret e tė dėrguarve tė tyre faltore.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    38. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Mė janė dhėnė pesė veēori, tė cilat nuk
    i janė dhėnė asnjė pejgamberi para meje; forca e cila e frikon armikun nė
    largėsi tė udhėtimit njėmujor; e gjithė hapėsira e tokės mė ėshtė bėrė
    vend pėr kryerjen e namazit dhe mjet pėr pastrim dhe kudo qė ta takoj
    ndonjė njeri nga umeti im, koha e namazit, le tė falet aty; mė ėshtė
    lejuar preja (plaēka) e luftės; ēdo pejgamber i ėshtė dėrguar vetėm
    popullit tė vet, ndėrsa unė i jam dėrguar tėrė njerėzimit dhe mė ėshtė
    dhėnė e drejta e Shefa"atit - ndėrmjetėsimit.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    39. Pejgamberi s.a.v.s. kur kthehej nga rruga sė pari shkonte nė xhami dhe
    nė tė falej.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    40. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kur dikush nga ju hyn nė xhami, le t'i
    falė dy rekat namaz para se tė ulet.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    41. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Melaiket luten pėr ēdonjėrin nga ju
    derisa tė jetė nė vendin ku e kryen namazin e vet, nė vendin ku ėshtė
    falur, e derisa tė mos i ndodhė ajo ēka e prishė abdestin. Ata thonė: Zoti
    ynė, falja mėkatet! Zoti ynė, mėshiroje atė!
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    42. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kush ndėrton xhaminė, duke dashur qė me
    kėtė tė arrijė vetėm kėnaqėsinė e All-llahut, All-llahu do t'i ndėrtojė
    ndėrtesė tė njėjtė nė Xhennet.
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    43. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kush kalon nėpėr xhamitė ose sheshet
    tona me shigjetė, le ta mbajė me dorė pėr maje, pėr tė mos e lėnduar
    ndonjė musliman. -
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    44. Pejgamberi s.a.v.s. u ngjit nė minber dhe tha: Ēėshtė me popullin?
    Ven kushte tė cilėt nuk gjenden nė Librin e All-llahut, ai kusht ėshtė i
    pavlerė edhe nėse e kushtėzon njėqind herė.
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    45. Pejgamberi s.a.v.s. ka dėrguar pėr Nexhd kalorsin qė erdhi mė vonė me
    njė njeri nga (fisi) Beni Hanife, qė i thonin Thumame b. Uthal dhe e
    lidhėn pėr njėrėn nga shtyllat e xhamisė. Pastaj iu afrua Pejgamberi
    s.a.v.s. dhe tha: Lirojeni Thumamen! Pastaj Thumame shkoi nėn njė palmė
    afėr xhamisė, u la (u pastrua) e pastaj hyri nė xhami dhe tha: DĖSHMOJ SE
    NUK KA ZOT TJETĖR POS NJĖ ALL-LLAHU DHE SE MUHAMEDI
    ĖSHTĖ I DĖRGUARI I ALL-LLAHUT.
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    46. Ibni Abbasi ka thėnė: Pejgamberi s.a.v.s. ka bėrė tavaf Kaben hypur
    nė deve.
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    47. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: All-llahu i Madhėrueshėm i ka lėnė
    njeriut tė zgjedhė ose tė mirėn e kėsaj bote ose atė qė e pret tek Ai.
    Dhe e zgjodhi atė qė e pret tek All-llahu.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    48. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Namazi i besimtarit i falur bashkarisht
    (me xhemat) ėshtė pėr 25 herė mė i vlefshėm se namazi i atij (besimtari)
    tė cilin e fal vetė nė shesh. Kur dikush nga ju merr abdest mirė dhe vjen
    nė xhami pa pasur ndėrmend asgjė tjetėr pos tė falė namaz, ai nuk do tė
    bėjė asnjė hap e qė All-llahu pėr atė (hap) tė mos e ngrejė pėr njė
    shkallė mė lart dhe t'ia heq nga njė mėkat derisa tė hyjė nė xhami. Pasi
    tė hyj nė xhami, konsiderohet se ai ėshtė nė namaz, derisa tė qėndrojė e
    falet nė xhami, ndėrsa melaiket gjatė tėrė kohės sa tė gjendet nė vendin
    ku ėshtė falur, do tė luten pėr te me fjalėt: Zoti ynė, falja! Zoti ynė,
    mėshiroje! derisa tė mos pasojė diēka qė i prish abdestin.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    49. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Besimtarėt janė si ndėrtesa, ēdo pjesė
    e tė cilės ėshtė e lidhur njėra me tjetrėn dhe atėherė i gėrshetoi gishtat
    e vet.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    50. Ebi Xhuhajfi, qė thotė: Kam dėgjuar nga babai im se Pejgamberi
    s.a.v.s. ka falur me ta nė Bat-ha dy rekate tė drekės dhe dy rekate tė
    ikindisė, e para tij njė shkop nė formė tė shtizės (si sutre) para tė
    cilit kaloi njė grua me gomar.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    51. Selhi qė ka thėnė: Ndėrmjet vendit nė tė cilin ėshtė falur Pejgamberi
    s.a.v.s. dhe murit para tij ishte njė largėsi aq sa pėr tė kaluar delja.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    52. Seleme qė ka thėnė: Muri i xhamisė ka qenė te minberi aq sa
    pėrafėrsisht tė mos mund tė kalojė delja.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    53. Ibni Umeri e ka prapsur kalimtarin para vetit derisa nė ndejė e ka
    lexuar teshehudin, dhe kur ėshtė falur nė Kabe. Ai po ashtu ka thėnė:
    Nėse kalimtari nuk don tė tėrhiqet pos qė me te tė grindesh, atėherė ti me
    te edhe grindu.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    54. Kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė: Kur dikush nga ju falet
    nė drejtim tė diēkaje qė e ndan nga masa e dikush don tė kalojė para tij,
    le ta largojė vetė. Nėse ai me kėtė nuk pajtohet, le tė grindet me tė,
    sepse ai ėshtė shejtani (i padėgjueshėm).
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    55. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Sikur tė dinte kalimtari qė kalon para
    falėsit tė namazit, se, sa mėkat i madh ėshtė, do tė ndalej nė katėrdhjetė
    sesa tė kalojė para tij. Nuk dij thotė Ebu Nadri, se Busėr b Seidi a ka
    thėnė ...katėrdhjetė ditė, apo muaj, apo vite.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    56. As-habėt kanė thėnė: Namazin e ndėrprejnė: qeni gomari dhe gruaja.
    Aishja r.a. ka thėnė: Na keni barazuar neve me gomarėt dhe qentė,
    kurse pasha All-llahun, e kam parė Pejgamberin s.a.v.s. duke u falur, unė
    isha mes tij dhe Kibles e shtrirė nė shtrat. Mua m'u paraqit nevoja
    (femėrore) dhe nuk mė pėlqente tė rrij ulur dhe ta shqetėsoj Pejgamberin
    s.a.v.s. dhe ngadalė jam tėrhequr pranė kėmbėve tė tij.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    57. Namazin nuk mund ta ndėrprejė asgjė (prej anash) - u pėrgjigj. Mua mė
    ka njoftuar Urve b. Zubejri se Aishja, bashkėshortja e Pejgamberit
    s.a.v.s. ka thėnė: I dėrguari i All-llahut ngrihej dhe falej natėn nė
    shtrat tė familjes sė vet, ndėrsa unė isha e shtrirė mes tij dhe Kibles sė
    tij.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    58. E kam dėgjuar Mejmunen e cila thotė: Pejgamberi s.a.v.s. falej e unė
    fleja pranė tij, dhe kur bėnte sexhde petku i tij mė prekte mua, e unė
    (isha) me menstruacione.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    59. Abdullah b. Mes'udi ka thėnė: E kam pyetur Pejgamberin s.a.v.s. cila
    punė ėshtė mė e dashur pėr All-llahun? e ai u pėrgjigj. Falja e namazit nė
    kohėn e vet. E pastaj? pyeti Abdullahu. T'u bėsh mirė prindėrve tė tu - u
    pėrgjigj ai. E cila ėshtė pas kėsaj? - pyeti. Xhihadi nė rrugė tė
    All-llahut - tha Pejgamberi s.a.v.s. Kėto m'i tregoi Pejgamberi
    s.a.v.s. - tha Abdullah b. Mes'udi, e po tė kėrkoja ende, ai me siguri do
    tė mė shtonte.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    60. Ebu Hurejre i cili e ka dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke pyetur: Ēka
    mendoni kur para dyerve tė ndonjėrit prej juve do tė ishte lumi nė tė
    cilin do tė lahej ēdo ditė pesė herė; ē'thua, a do tė lėrė ajo larje tek
    ai diēka nga ndyrėsia e tij? Nuk do tė lerė asgjė nga ndyrėsia e tij - u
    pėrgjigjėn as-habėt. Kjo ėshtė njėjtė me faljen e pesė namazeve tė ditės
    me tė cilėt All-llahu shlyen gabimet e vogla.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    61. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kur dikush nga ju falet, ai bisedon me
    Zotin e vet, andaj le tė mos pėshtyjė nė anėn e vet tė djathtė, por nėn
    shputėn e kėmbės sė majtė ... .
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    62. Kryeni sexhden sipas rregullit! Falėsi mos t'i hapė (shtrojė) bėrrylat
    e vet si qen, e kur pėshtyn, kurrsesi tė mos pėshtyjė para vetit as nė
    anėn e vet tė djathtė, sepse atėherė ai bisedon me Zotin e vet.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    63. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kur bėnė vapė e madhe, shtyeni faljen e
    namazit tė drekės derisa tė freskohet. Vapa e madhe ėshtė pasqyrim i
    Xhehennemit.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    64. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Atij tė cilit i kalon namazi i ikindisė
    ėshtė sikur ai tė cilit i ėshtė gjymtuar (cunguar) familja dhe pasuria e
    vet.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    65. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kush e len namazin e ikindisė, i ėshtė
    shkatėrruar puna e tij.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    66. Xheriri i cili ka thėnė: Kemi qenė te Pejgamberi s.a.v.s. dhe ai
    shikoi natėn kah hėna, domethėnė, kah hėna e plotė, dhe tha: Ju do ta
    shihni Zotin tuaj siē po e shihni kėtė hėnė dhe nuk do tė jeni tė penguar
    nė tė pamurit e Tij, prandaj nėse mundeni, e diēka nuk u pengon tė faleni
    para daljes sė diellit dhe perėndimit tė tij, kryene atė! Atėherė vazhdoi
    tė citojė (ajetin): ^Lutjuni me mirėnjohje Zotit tuaj para lindjes dhe
    perėndimit tė diellit^
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    67. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Tek ju ndėrrohen melaiket e natės dhe
    tė ditės, e takohen (tė dy palėt) nė kohė tė faljes sė namazit tė sabahut
    e tė ikindisė. Pastaj hypin (ngjiten) ato qė te ju kanė bujtur dhe Zoti i
    pyet, e Ai din mė shumė se ato: Nė ēfarė gjendje i keni lėnė robėt e mi?
    I kemi lėnė, do tė thonė ato, duke falur namaz, e kemi ardhur, edhe ata
    falin namaz.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    68. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kur dikush nga ju arrin nė sexhde tė
    namazit tė ikindisė para se tė perėndojė dielli, le ta pėrfundojė namazin
    e vet; kurse kur arrin tė kryej sexhden (e rekatit tė parė) tė namazit tė
    sabahut para se tė lind dielli, le ta pėrfundojė namazin!
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    69. Muhammed Amėr b. Hasan b. Aliu i cili ka thėnė: Erdhi Haxhaxhi (nga
    Iraku nė Medine) dhe e pyetėm Xhabir b. Abdullahun (pėr kohėt e namazit)
    dhe ai u pėrgjigj: Pejgamberi s.a.v.s.. e falte drekėn nė mesditė;
    ikindinė derisa dielli ende shkėlqen pastėr; akshamin kur dielli perėndon;
    e jacinė nganjėherė mė herėt, e nganjėherė mė vonė; kur i shihte shokėt se
    janė tubuar, ngutej, e kur vėrente se janė vonuar, e shtyente. Sabahun,
    ata, pėrkatėsisht Pejgamberi s.a.v.s. e kanė falur (nė terr) para agimit.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    70. Seleme i cili ka thėnė: Ne e falnim akshamin me Pejgamberin s.a.v.s.
    kur dielli mbulohej me mbulesė (tė kodrės).
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    71. Ibni Abbasi i cili thotė: Pejgamberi s.a.v.s. njė herė ka falur
    bashkarisht shtatė (rekate tė akshamit dhe jacisė), e njė herė bashkarisht
    tetė rekate (tė drekės dhe ikindisė).
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    72. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Mos t'u mashtrojnė beduinėt nė lidhje
    me emrin e akshamit! ...Abdullah (Buhariu) thotė: Beduinėt akshamin e
    quajnė jaci.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    73. Ibni Abbasi dhe Aishja kanė deklaruar: Pejgamberi s.a.v.s. e ka
    vonuar (shtyrė) faljen e "ishasė" deri nė pjesėn shumė tė errėt tė natės.
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    74. Ebu Berzeti ka thėnė: Pejgamberi s.a.v.s. e kishte nė qejf shtyrjen e
    faljes sė jacisė (deri vonė nė natė).
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    75. Enesi qė ka thėnė: Njė herė, Pejgamberi s.a.v.s. e ka shtyrė faljen e
    jacisė deri nė mesnatė, pastaj ėshtė falur dhe ka thėnė: Njerzit tjerė
    tashmė janė falur dhe kanė fjetur, e ju, vėrtet konsideroheni se jeni nė
    namaz (gjatė gjithė kohės) derisa ta pritni atė.
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    76. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kush e fal sabahun dhe ikindinė do tė
    hyjė nė Xhennet.
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    77. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kush arrin me kohė ta falė njė rekat tė
    cilitdo namaz, ai ka arritur, me kohė ta kryej atė namaz.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    78. Ibni Abbasi i cili ka thėnė: Ma kanė vėrtetuar disa burra me tė
    cilėt njeriu mund tė jetė i kėnaqur, e prej tyre besim mė tė madh tek unė
    gėzon Umeri, se Pejgamberi s.a.v.s. vėrtet ka ndaluar ēdo namaz pasi tė
    falet sabahu e derisa dielli tė shndritė (dhe tė mos ngrihet) dhe pasi tė
    falet ikindia derisa tė perėndojė dielli. - Abbasi thotė: kėtė (hadith tė
    lartėpėrmendur) ma kanė treguar shumė njerėz.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    79. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Nuk ka namaz pas atij tė sabahut derisa
    tė ngrihet dielli, as namaz pas ikindisė derisa tė perėndojė dielli.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    80. Abbasi ka thėnė: Mė ka treguar Ibni Umeri qė ka thėnė se Pejgamberi
    s.a.v.s. ka deklaruar: Kur paraqitet vetulla (kėndi) e diellit, shtyje
    faljen e namazit derisa ai tė ngrihet, e kur perėndon vetulla (e fundit) e
    diellit, shtyje namazin derisa ajo plotėsisht tė perėndojė.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    81. Aishja r.a. qė ka thėnė: Pejgamberi s.a.v.s. as fshehtas as haptas nuk
    e ka lėnė faljen e dy rekateve namaz, dhe ato: dy rekate para sabahut dhe
    dy rekate pas faljes sė namazit tė ikindisė.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    82. Umer b. Hattabi tha: O i Dėrguari i All-llahut gati tė mos e fali
    ikindinė, sepse dielli shpejt perėndoi. Pasha All-llahun - tha Pejgamberi
    s.a.v.s. - s'e kam falur as unė. Pastaj shkuam deri te lugina But-han dhe
    ai aty mori abdest pėr namaz, morėm edhe ne, dhe e fali ikindinė pasi qė
    dielli tashmė kishte perėnduar. Pas ikindisė e fali akshamin. -
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    83. Enesi i cili ka thėnė: I ėshtė urdhėruar Bilalit t'i pėrsėrisė fjalitė
    e ezanit, e nė ikamet mos t'i pėsėrisė, me pėrjashtim tė shprehjes "kad
    kametis salatu".
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    84. Pejgamberis.a.v.s. ka thėnė: Kur thirret ezani pėr namaz, shejtani e
    kthen shpinėn dhe ik duke e lėshuar erėn, pėr tė mos e dėgjuar thirrjen e
    ezanit, kurse, kur muzeini e mbaron thirrjen e ezanit, ai kthehet dhe kur
    fillon tė kėndohet ikameti vetėm pėr faljen, ai prapė e kthen shpinėn,
    kurse, kur muezini i jep fund kėndimit tė ikametit, ai kthehet dhe e
    pėrkujton njeriun duke thėnė: Kujtoje atė, kujtoje kėtė! ēka njeriu mė
    parė nuk ka mundur as tė mendojė, saqė njeriu mė nuk dinė sa ka falur.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    85. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kur ta dėgjoni thirrjen (e ezanit),
    thoni po atė ēka e thotė muezini.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    86. Jahjai thotė: Mua mė kanė treguar disa vllezėr tanė (nga feja) dhe
    thanė: Pasi qė muezini e shqiptoi "Hajje ales-salah", Muaviu ka thėnė:
    "La havle ve la kuvvete il-la bil-lahi" dhe pastaj ka thėnė: Kėshtu e
    kemi dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    87. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kush shqipton pas tė dėgjuarit e
    ezanit: Zoti im, Zot i kėsaj thirrje tė pėrsosur dhe lutjes sė
    pėrhershme, jepi Muhammedit pozitė, shkallė tė lartė dhe dėrgoje nė vend
    tė lavdėruar tė cilin ia ke premtuar, e meriton ndihmesėn time nė Ditėn e
    Gjykimit.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    88. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Sikur ta dinin njerėzit ēka kanė pėr
    thirrjen e ezanit dhe faljen nė rendin e parė tė xhematit, dhe po qe se
    mundėsinė e vetme pėr tė arritur te kjo ta gjenin nė hedhjen e shortit
    (tėrheqjen e shigjetėzės), ata do tė hedhnin; sikur ta dinin pėr rėndėsinė
    e faljes sė drekės (nė ēastet e para tė fillimit tė saj), do tė bėnin
    gara pėr te, e sikur tė dinin krejt ēka kanė nė jaci dhe sabah, do tė
    shkonin nė ato, po edhe duke u zvarritur.
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    89. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Ndėrmjet ēdo ezani dhe ikameti ka
    (distancė kohore) e njė namazi - ndėrsa herėn e tretė tha: Pėr atė qė don
    ta falė.
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    90. Maliku ka thėnė: Kemi ardhur te Pejgamberi s.a.v.s. si tė rinj
    (djelmosha) me vite pėrafėrsisht tė njėjtė dhe qėndruam tek ai njėzet
    ditė e net. Pejgamberi s.a.v.s. ishte i mėshirshėm dhe i butė dhe kur
    mendoi se jemi pėrmalluar pėr familjet tona, apo jemi mėrzitur, na pyeti
    pėr ata qė i kemi lėnė pas vetit dhe, kur e informuam pėr ata, ai tha:
    Kthehuni te familjet tuaja, rrini tek ata, mėsoni ata, urdhėroni ata dhe
    pėrmendi disa punė, tė cilat unė i mbajta nė mend, apo nuk i kam mbajtur
    nė mend, dhe faluni, siē mė keni parė mua duke u falur! Kur tė bėhet koha
    e namazit, le t'ua thėrrasė dikush prej juve ezanin dhe, mė i vjetri ndėr
    ju, le tė bėhet imam.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    91. Nafiu i cili tha: Ubejdullah b. Umeri njė natė tė ftohtė e thirri
    ezanin nė Daxhnan dhe tha: Faleni kėtė namaz nė shtėpitė tuaja! Mė vonė
    na informoi se Pejgamberi s.a.v.s. i ka urdhėruar muezinit ta thėrrasė
    ezanin dhe pas ezanit tė thotė: Kini kujdes, nė rrugė (udhėtim) natėn e
    ftohtė ose me shi, falni nė banesat (ēadrat) tuaja!
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    92. Derisa faleshim me Pejgamberin s.a.v.s. u dėgjua njė zhurmė burrash
    dhe kur u fal Pejgamberi s.a.v.s. pyeti: Ēka keni? U ngutėm nė namaz -
    u pėrgjegjėn ata. Mos veproni kėshtu! tha ai. Kur tė vini nė namaz, duhet
    tė vini heshtur. Pjesėn qė e keni arritur faleni (me imam), kurse atė
    pjesė qė u ka kaluar plotėsojeni.
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    93. Atė qė e keni arritur faleni (me imam), kurse atė qė u ka kaluar,
    plotėsojeni, thotė Ebu Katade duke transmetuar nga Pejgamberi s.a.v.s.
    94. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Namazi i falur me xhemat 27 shkallė
    ėshtė mė me vlerė se namazi i falur individualisht.
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    95. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Nga masa shpėrblimin mė tė madh pėr
    namazin e vet e kanė ata qė banojnė mė larg xhamisė; e kush e pret
    namazin (nė xhami) pėr ta falur me imam, ka shpėrblim mė tė madh nga ai
    qė falet (pa pritur qoftė nė xhemat ose vetė) dhe pastaj flen.
    --------------------------------------------------------------------------------------
    96. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Ka pesė lloj shehidėsh: personi i
    vdekur nga murtaja, nga tė hequrit bark, i mbyturi, personi i vdekur nėn
    gėrmadha dhe personi i vdekur nė rrugė tė All-llahut xh.sh.
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    97. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Pėr munafikėt nuk ka namaz mė tė rėndė
    se sabahu e jacia, e po ta dinin se ēfarė shpėrblime kanė ato, do tė
    shkonin t'i falnin qoftė edhe duke u zvarritur.
    --------------------------------------------------------------------------------
    98. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Shtatė lloj personash All-llahu do t'i
    vejė nėn mbrojtjen (hijen) e Tij nė ditėn kur nuk do tė ketė hije pos
    hijes sė Tij, dhe ate: imamin e drejtė; tė riun qė rritet duke i kryer me
    rregull ibadetet fetare; njeriun zemra e tė cilit ėshtė e lidhur me
    xhaminė; dy njerėz tė cilėt janė dashur nė emėr tė All-llahut, pėr shkak
    tė Tij janė bashkuar dhe pėr shkak tė Tij janė ndarė; njeriun tė cilin e
    thėrret gruaja e pashme dhe e bukur, e ai asaj i pėrgjigjet: I frikohem
    All-llahut; njeriun i cili fshehtas jep sadaka ashtu qė e majta nuk e
    din ēka shpėrndan e djathta dhe njeriun i cili e kujton All-llahun xh.sh.
    e nė tė njėjtėn kohė i lotojnė sytė.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    99. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kush shkon nė xhami herėt nė mėngjes e
    mbrėmje, All-llahu xh.sh. do t'i pėrgatisė vendosje nė Xhennet, dhe ate sa
    herė qė shkon nė mėngjes ose mbrėmje.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    100. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kur dikujt prej jush i shtrohet darka
    dhe njėkohėsisht kėndohet ikameti pėr namazin e akshamit, sė pari
    darkoni dhe askush tė mos nxitojė derisa tė pėrfundojė tė ngrėnit.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    101. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Nėse dikush ėshtė duke ngrėnė, po
    edhe sikur tė kėndohet ikameti, mos tė nxitojė derisa ta mbushė nevojėn e
    vet.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    102. Pejgamberi s.a.v.s. e ka falur masėn, edhe atė ulur, gjatė sėmundjes
    sė tij nga e cila edhe ka ndėrruar jetė. Ibni Mes'udi thotė: thotė: Kur
    xhematliu ngrihet (nga cilado pjesė e namazit) para imamit do tė kthehet
    prapa dhe nė tė tė qėndrojė aq kohė sa ka qenė i ngritur, e pastaj do tė
    vazhdojė ta ndjekė imamin.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    103. Aishja r.a. e cila ka thėnė: Pejgamberi s.a.v.s. ėshtė falur nė
    dhomėn e tij (nė basllkonin e Aishjes). Atėherė ka qenė i dobėt dhe ėshtė
    falur ulur, ndėrsa njerėzit pas tij janė falur duke qėndruar nė kėmbė dhe
    u dha shenjė tė ulen e kur e ka mbaruar namazin, ka thėnė: Imami ėshtė
    emėrtuar pėr t'a ndjekur; andaj kur ai bie nė ruku, bini edhe ju pas tij;
    kurse kur tė ngrihet, ngrihuni edhe ju pas tij; e kur tė falet ulur,
    faluni edhe ju ulur.
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    104. Kur Pejgamberi s.a.v.s. shqiptonte "Semiall-llahu li men hamiden",
    askush nga ne nuk e lakonte (pėrkulte) shpinėn derisa Pejgamberi s.a.v.s.
    tė lėshohej nė sexhde. Pastaj, binim nė sexhde pas tij.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    105. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: A nuk frikohet ēdo njėri prej jush,
    apo, a nuk ka druajtje ēdo njeri prej jush, kur ta ngrejė kokėn (nga
    rukuja apo sexhdja) para imamit, qė All-llahu kokėn e tij ta bėjė kokė
    gomari, ose ta bėjė (shndėrrojė) All-llahu fizionominė e tij nė fizionomi
    gomari.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    106. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Masės u bėhet imam ai qė nė mesin e
    tyre mė sė miri e lexon Librin e All-llahut.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    107. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Do t'u falin imamėt, e, nėse falin
    sipas rregullit, dobia ėshtė edhe pėr ju edhe pėr ata, e nėse gabojnė, pėr
    ju ėshtė dobia, pėr ata dėmi.
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    108. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kur dikush nga ju e fal masėn, le tė
    jetė i shkurtė, ngase nė mesin e atyre ka ndonjė tė pafuqishėm, tė
    sėmurė, dhe plak, kurse kur dikush nga ju falet vetė le ta zgjasė sa tė
    dojė.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    109. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Fillova me namazin me qėllim qė ta
    zgjasė me tė kėnduarit. Atėherė dėgjova qarjen e njė fėmije dhe e
    shkurtova kėndimin nė namazin tim. duke mos dashur qė me kėtė t'i shkaktoj
    telashe nėnės sė tij.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    110. Muadhi ishte falur pas Pejgamberit s.a.v.s., pastaj shkonte te
    njerėzit e vet dhe i falte si imam.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    111. Pejgamberi s.a.v.s. i ka falur vetėm dy rekate tė namazit tė drekės
    dhe i ėshtė thėnė: Ke falur dy rekate! dhe ai i ka falur edhe dy rekate,
    pastaj ka dhėnė selam dhe i ka bėrė dy (sehvi) sexhde.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    112. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Ose do t'i barazoni safet tuaj nė
    namaz ose All-llahu do t'u kthejė fytyrat prapa.
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    113. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Shehidė janė: i fundosuri, i vdekuri
    nga dezinteria, nga murtaja dhe ai qe ka ndėrruar jetė nėn gėrmadha.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    114. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Drejtoni safet tuaja, ngase tė
    drejtuarit (tė rregulluarit) e safeve ėshtė pjesė e tė rregulluarit tė
    namazit.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    115. Maliku qė ka thėnė: Unė si jetim jam falur nė shtėpinė tonė pas
    pejgamberit s.a.v.s. e nėna ime , Ummi Sulejme, prapa neve.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    116. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Nga ajo qė kam parė kuptova pėr
    veprimin tuaj. Njerėz, faluni nė shtėpitė tuaja! Namazi mė i vlefshėm
    ėshtė namazi i njeriut tė cilin ai e fal nė shtėpi tė vet, pėrpos namazit
    tė detyrueshėm tė caktuar.
    -------------------------------------------------------------------------------------
    117. Abdullah b. Umeri r.a. qė ka thėnė: E kam parė Pejgamberin s.a.v.s.
    qė gjatė fillimit tė namazit i ngrinte duart e veta aq sa ishin mbi supet
    e tij. Kėtė ai e bėnte kur e shqiptonte tekbirin pėr tė rėnė nė ruku, e
    kėshtu bėnte edhe kur e ngrinte kokėn nga rukuja dhe shqiptonte
    Semiall-llahu li men hamideh, ndėrsa gjatė kryerjes sė sexhdes nuk
    vepronte kėshtu.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    118. Humejdi nė prani tė shokėve tė vet ka deklaruar: Pejgamberi s.a.v.s.
    i ka ngritur duart drejtė supeve tė veta.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    119. Ebu Hurejre ka thėnė: Pejgamberi s.a.v.s. heshtte ndėrmjet tekbirit
    tė shqiptuar dhe kėndimit tė fatihas.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    120. Ebu Ma'meri qė ka thėnė: E kemi pyetur Habbabin, a ka kėnduar Kur'an
    Pejgamberi s.a.v.s. nė namazin e drekės dhe ikindisė? Po, u pėrgjegj ai.
    Prej nga e dini ju kėtė? - kemi pyetur ne. Nga tė tundurit e mjekrės sė
    tij - u pėrgjigj Habbabi.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    121. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Ēka ėshtė me masėn, nė namaz po i
    ngrenė shikimet e veta kah qielli! Pastaj e ngriti zėrin e tha: Ose le ta
    mėnjanojnė kėtė, ose do t'u merret tė pamurit.
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    122. Aishja e cila ka thėnė: E kam pyetur Pejgamberin s.a.v.s. pėr tė
    kthyerit nė namaz dhe ai m'u pėrgjigj: Ajo ėshtė grabitje tė cilėn
    shejtani e rrėmben nga namazi i njeriut.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    123. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Nuk ėshtė (i plotė) namazi i atij qė
    nuk e kėndon Fatihanė e Kur'anit.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    124. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kur tė nisėsh namazin shqiptoje
    tekbirin, pastaj kėndo nga Kur'ani ēka tė vie mė lehtė e bjer nė ruku
    derisa nė te tė qetėsohesh plotėsisht, atėherė ngrihu, qė nė tė qėndruar
    (nė kėmbė) tė drejtohesh plotėsisht, pastaj bjer nė sexhde qė nė te tė
    qetėsohesh plotėsisht, pastaj ngrihu nė tė ulur ashtu qė tė qetėsohesh
    plotėsisht. Ashtu vepro nė ēdo namaz (qoftė farz apo nafile)!
    --------------------------------------------------------------------------------------
    125. Pejgamberi s.a.v.s. nė dy rekatet e para (farz) tė namazit tė
    drekės lexonte suren fillestare tė Kur'anit dhe dy sure: tė kėnduarit nė
    rekatin e parė zgjaste e nė tė dytin e shkurtonte e nganjėherė ato ajete
    edhe dėgjoheshin. Nė ikindi kėndonte Fatihanė dhe dy sure: nė rekatin e
    parė e zgjaste tė kėnduarit, e, e zgjaste edhe nė rekatin e parė tė namazit
    tė sabahut, dhe e shkurtonte nė tė dytin.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    126. Pejgamberi s.a.v.s. kėndonte nė dy rekatet e para tė drekės dhe
    ikindisė Fatihanė dhe nga njė sure, e nganjėherė i kemi dėgjuar edhe
    ajetet.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    127. Ebu Hurejre r.a. ka thėnė: Kur'ani kėndohet nė ēdo namaz, e ku na ka
    mundėsuar Pejgamberi s.a.v.s. ta dėgjojmė edhe ne jua mundėsojmė ta
    dėgjoni, e ku na e ka lexuar nė vete (pa zė) edhe ne jua lexojmė juve nė
    vete. Nėse Fatihasė nuk i shton asgjė (nga Kur'ani), namazin e ke tė
    vlefshėm, nėse i shton kjo ėshtė mė mirė.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    128. Abassi ka thėnė: Pejgamberi s.a.v.s ka lexuar zėshėm nė namaz nė tė
    cilin i ishte urdhėruar, kurse ka heshtur (ka lexuar nė vete) nė tė cilin
    ėshtė urdhėruar (tė hesht).
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    129. Ata'u thotė: Amin ėshtė dua. Ibni Zubejri, dhe ata qė ishin pas
    tij, kanė shqiptuar "amin" aq saqė nė xhami ushtonte.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    130. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kur imami shqipton: "gajril-magdubi
    alejhim veled-dalin", ju thuani "amin". Dhe shprehja "amin" e tė cilit
    puthitet me tė shqiptuarit e melaikeve do t'i falen mėkatet e vogla tė
    bėra.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    131. Imrani ėshtė falur me Aliun r.a. nė Basra dhe ai na ka pėrkujtuar
    namazin tė cilin e kemi falur me Pejgamberin s.a.v.s. Ka pėrmendur se ka
    shqiptuar tekbir sa herė qė ėshtė ngritur dhe ka rėnė.
    132. Ebu Hurejre, ka falur dhe ka shqiptuar tekbir sa herė qė binte ose
    ēohej, e kur kthehej kah ata thoshte: U bėjė namaz tė ngjashėm me namazin
    e Pejgamberit s.a.v.s.
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    133. Ikrime qė ka thėnė: Jam falur nė Mekke pas njė imami. I ka shqiptuar
    njėzetedy tekbire dhe i kam thėnė Ibni Abassit se ai ėshtė ndonjė i marrė.
    Jo, tė pastė nėna jote! Ky ėshtė sunnet i Ebu-L-Kasimit s.a.v.s. tha Ibni
    Abassi. ---
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    134. Ebu Hurejre ka thėnė: Sa herė qė Pejgamberi s.a.v.s. ngrihej pėr
    namaz, shqiptonte tekbirin sapo ngrihej nė kėmbė, pastaj shqiptonte tekbir
    kur binte nė ruku, e kur drejtonte shpinėn nga rukuja shqiptonte:
    Semiall-llahu li men hamideh.
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    135. Abdullah b. Salihu nga Lejthi thotė: ...ve lekel-hamd, kur lėshohej
    nė sexhde shqiptonte tekbir, kur e ngrinte kokėn nga sexhdja shqiptonte
    tekbir; pastaj tekbir shqipton kur bie nė sexhden e dytė dhe prapė
    shqiptonte tekbir edhe kur e ngrinte kokėn (nga ajo sexhde). Ashtu ka
    vepruar pastaj gjatė tėrė namazit derisa e pėrfundonte. Ai shqiptonte
    tekbir edhe kur ngrihej pas ndejės pas kryerjes sė dy rekateve (tė parė).
    136. Ebu Humejdi nė prani tė shokėve tė vet ka thėnė: Pejgamberi s.a.v.s.
    i vinte duart e veta nė gjunjė tė vet.
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    137. Ebu Humejdi nė prani tė shokėve tė vet ka deklaruar: Pejgamberi
    s.a.v.s. ėshtė pėrkulur nė ruku dhe e ka lakuar shpinėn e vet (duke e
    rrafshuar me kokėn e vet).
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    138. Pejgamberi s.a.v.s. nė ruku e nė sexhde shqiptonte: Subhane
    kell-llahume rabbena ve bi hamdike. All-llahumme gfirli! d.m.th. Lavdia tė
    qoftė ty All-llah. Zoti ynė! Falėnderimi tė qoftė Ty. Zoti im, mė fal mua.
    --------------------------------------------------------------------------------------
    139. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kur imami shqipton "Semiall-llahu li
    men hamideh", ju thuani "All-llahumme rabbena lekel-hamd", sepse atij, tė
    cilit i pėrputhet shqiptimi i kėtij teksti me shqiptimin e melaikeve, do
    t'i falen mėkatet e vogla (tė bėra ndaj All-llahut).
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    140. Ebu Humejdi thotė: Pejgamberi s.a.v.s. drejtohej ashtu qė ēdo pjesė
    e kurrizit tė kthehej nė vend tė vet.
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    141. Ebu Hurejre e ka informuar se masa e ka pyetur: O i Dėrguari i
    All-llahut tonė nė Ditėn e Gjykimit? A dyshoni ju nė hėnėn e natės sė
    plotė para tė cilės nuk ka kurrfarė reje? Pyeti Pejgamberi s.a.v.s. Jo, o
    i Dėrguari i All-llahut - u pėrgjigjėn ata. A dyshoni ju nė diellin para
    tė cilit nuk ka kurrfarė reje? - Pyeti Pejgamberi s.a.v.s. Jo, u
    pėrgjigjėn ata. Po ju pra, ja kėshtu, vėrtet do ta shihni. Kur masa tė
    mblidhet nė Ditėn e Gjykimit, ai do tė thotė: Kush kend e ka adhururar,
    le ta ndjekė edhe tash! Atėherė, dikush nga ajo masė do ta ndjekė diellin,
    dikush do ta ndjekė hėnėn, dikush shtatoret (edhe shejtanėt), e do tė
    mbesin (nė vend) kėta ithtarėt e mi dhe mes tyre munafikėt. Pastaj do t'u
    paraqitet All-llahu e do tė thotė: Unė jam Zoti juaj. Ata, atėherė, do tė
    thonė: Ky ėshtė vendi ynė derisa tė na vij Zoti ynė, dhe kur tė na vijė Ai
    ne do ta njohim Atė. Atėherė, vėrtet, do t'u paraqitet All-llahu dhe do
    t'u thotė: Unė jam Zoti juaj. Ti je Zoti ynė do tė pėrgjigjen ata.
    All-llahu, atėherė do t'i thėrrasė dhe atėherė do tė vendoset edhe ura
    nėpėr mes tė Xhehennemit dhe unė do tė jem i dėrguari i parė tė cilit do
    t'i lejohet qė me ummetin tim tė kaloj. Atėherė askush asgjė nuk do tė
    flasė pos Pejgamberit s.a.v.s. kurse fjalimi i Pejgamberit s.a.v.s. do tė
    jetė vetėm: O Zot, shpėto, shpėto! A i keni parė therrat e sa'danit?
    Po, do tė pėrgjigjen ata. Ja pra ato hanė si therrat e sa'danit, pos qė
    madhėsinė e tyre nuk e din askush pos All-llahut, ato do ta rrėmbejnė
    masėn sipas veprave tė tyre dhe disa do tė jenė tė shkatėrruara pėr shkak
    tė veprave tė tyre, ndėrsa disa tė copėtuar dhe pastaj tė shpėtuar.
    All-llahu kur don t'ua tregojė Mėshirėn e vet disa personave nė Xhehennem,
    ai do t'u urdhėrojė melaikeve t'i nxjerrin, e i nxjerrin ata tė cilėt e
    kanė adhuruar All-llahun. Melaiket do t'i nxjerrin nė saje tė gjurmėve tė
    sexhdeve tė namazeve, kurse All-llahu ia ka ndaluar Zjarrit tė Xhehennemit
    ta djeg gjurmėn e sexhdeve. Kėshtu ata do tė dalin nga Xhehennemi. Zjarri
    i Xhehennemit gėlltit tė gjitha organet e njeriut, pos vendeve me gjurmė
    tė sexhdeve. Mėkatarėt do tė dalin nga Xhehennemi krejtėsisht tė djegur
    dhe te ata do tė derdhet uji i jetės dhe do tė fillojė tė gufojė siē gufon
    kokrra nė lymin qė ka sjellur vėrshimi. Atėherė All-llahu do ta pėrfundojė
    gjykimin ndėrmjet robėrve dhe do tė mbetet vetėm njė njeri ndėrmjet
    Xhennetit dhe Xhehennemit. Ai ėshtė njeriu i fundit i Xhehennemit, i cili
    do tė duhej tė hyjė nė Xhennet i kthyer me fytyrė kah Xhehennemi dhe do tė
    thotė: O Zoti im, largoje fytyrėn time nga Xhehennemi, mė ka helmuar era e
    tij, e mė ka djegur flaka e ashpėr! Nėse tė mundėsohet kjo, mos do tė
    kėrkosh ti ndoshta edhe diēka tjetėr? - do tė pėrgjigjet All-llahu. Jo,
    pėr nderin Tėnd - do tė pėrgjigjet ai. Atėherė, All-llahu do t'i jep ēka
    tė dojė nga premtimi dhe marrėveshja dhe do t'ia largojė fytyrėn nga
    zjarri. Pasi qė e ktheu kah Xhenneti dhe ai pa bukuritė e tij, do tė
    heshtė aq sa tė dojė All-llahu tė heshtė, e pastaj do tė thotė: All-llahu
    im, mė afro vetėm deri te dera e Xhennetit. All-llahu do t'i pėrgjigjet:
    A nuk e ke dhėnė tashmė premtimin dhe obligimin se nuk do tė kėrkosh
    asgjė pėrpos asaj qė tashmė ke kėrkuar! O Zoti im, do tė thotė ai -
    mbase, nuk jam, krijesa Yte mė fatkeqe? All-llahu do t'i thotė: Mos,
    ndoshta, nėse tė jepet kjo, do tė kėrkosh edhe diēka tjetėr? Jo Do tė
    thotė ai pasha Madhėrinė Tėnde, nuk do tė kėrkoj asgjė pos asaj. Ai,
    pastaj do t'i japė All-llahut, betimin dhe obligimin tė cilin do ta dojė
    Ai dhe pastaj do ta ofrojė te dyert e Xhennetit. Kur tė vijė te dyert e
    Xhennetit, e sheh shkėlqimin e tij, gjelbėrimin e gjithanshėm dhe gėzimin,
    do tė heshtė aq sa tė dojė All-llahu e pastaj do tė thotė: O Zoti im, mė
    fut nė Xhennet! All-llahu i Madhėrueshėm do tė thotė: I mjeri ti, njeri!
    ke bėrė deklaratė tė ēuditshme. A nuk ke dhėnė premtimin dhe detyrimin qė
    nuk do tė kėrkosh asgjė tjetėr pos asaj qė tashmė tė ėshtė dhėnė! O Zoti
    im - do tė thotė ai, mos mė bėnė krijesėn Tėnde mė fatkeqe! Shumė i larti
    All-llah qeshet me te, e pastaj i lejon hyrjen nė Xhennet dhe do t'i
    thotė: Kėrko ētė duash tjetėr! Ai do t'i paraqesė dėshirat e veta dhe kur
    tė pėrfundojnė dėshirat e tij, Shum i Larti All-llahu i Madhėrueshėm do
    t'ia pėrkujtojė tė gjitha ato njė nga njė dhe kur tė mbarojnė ato dėshira,
    All-llahu i Madhėrueshėm do tė thotė: Do t'i kesh tė gjitha ato e edhe mė
    shumė.
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    142. Ibni Abassi ka treguar se: I ėshtė urdhėruar Pejgamberit s.a.v.s. tė
    bėjė sexhde me shtatė organe tė trupit dhe tė mos i mbledh (tėrheq) flokėt
    e as petkun, dhe atė: me ball, me duar (shuplaka), me gjunjė dhe me kėmbė
    (me shputa).
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    143. Bera' b. Azibi, ka thėnė: Ne faleshim pas Pejgamberit s.a.v.s. dhe
    kur ai shqiptonte: Semiall-llahu li men hamideh, askush nga ne nuk do ta
    lakonte shpinėn e vet derisa Pejgamberi s.a.v.s. ta vejė nė tokė ballin e
    vet.
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    144. Enesi r.a. ka thėnė: Nuk ngurroj t'u fali ashtu siē e kam parė
    Pejgamberin s.a.v.s. tė falė me ne. Enesi, thotė Thabiti, ka bėrė diēka qė
    nuk kam parė tė bėni ju: kur e ngrinte kokėn nga rukuja, qėndronte nė
    kėmbė aq saqė dikush do tė mendonte se e ka harruar sexhden, e ndėrmjet
    sexhdeve prapė aq, saqė njeriu do tė mendonte se tashmė e ka harruar
    (sexhden e dytė).
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    145. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Bėhuni tė pėrpiktė nė kryerjen e
    sexhdes dhe askush nga ju tė mos i hap nė tokė bėrrylat e veta siē
    veprojnė qentė.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    146. Malik b. Huvejrith el-Lejthij qė ai e ka parė Pejgamberin s.a.v.s.
    duke u falur, dhe kur ka qenė nė rekatin tek tė namazit tė tij nuk ėshtė
    ngritur nė kėmbė menjėherė, por ndreqej pas nė ndejtje.
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    147. Seid b. Harithi qė ka thėnė: Na ka falur Ebu Seidi dhe ēdo tekbir e
    shqiptonte zėshėm: kur e ngrinte kokėn prej sexhdes, kur binte nė sexhde,
    kur ngrihej nė kėmbė dhe kur ēohej nga ndeja e rekatit tė dytė e thoshte:
    Kėshtu e kam parė Pejgamberin s.a.v.s.
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    148. Aishja r.a. ka thėnė: E kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. qė nė namaz
    tė vet kėrkon strehim nga Sprova e Dexhxhallit.
    --------------------------------------------------------------------------------------
    149. Itbani, i cili ka thėnė: Jemi falur me Pejgamberin s.a.v.s. kurse
    selam kemi dhėnė kur jepte ai.
    -------------------------------------------------------------------------------------
    150. Abassi r.a. i cili ka thėnė: E di qė namazi i Pejgamberit s.a.v.s.
    kryhej me tekbir (dhikėr)
    --------------------------------------------------------------------------------------
    151. Enesi r.a. ka thėnė: Pejgamberi s.a.v.s. e ka vonuar njėherė faljen
    e jacisė deri pas mesnate, pastaj, doli e, kur na fali, u kthye kah ne me
    fytyrėn e vet dhe tha: Masa tjetėr tashmė janė falur dhe kanė fjetur, e ju
    konsideroheni se jeni nė namaz derisa prisni namazin.
    ------------------------------------------------------------------------------------
    152. Pejgamberi s.a.v.s. jepte selam, gratė pastaj ktheheshin dhe hynin nė
    shtėpitė e tyre para se tė kthehej Pejgamberi s.a.v.s.
    ------------------------------------------------------------------------------------
    153. Rreth deklaratės sė Pejgamberit s.a.v.s. Kush ka ngrėnė qepė ose
    hudhėr pėr shkak tė urisė ose pėr nevojė tjetėr, kurrsesi tė mos i afrohet
    xhamive tona.
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    154. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: Kur gratė e juaja t'u kėrkojnė leje
    pėr tė shkuar natėn nė xhami lejoni ju.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    155. Ummi Selemeja r.a. qė ka thėnė: Kur Pejgamberi s.a.v.s. jepte selam,
    gratė ngriheshin sapo ai e mbaronte selamin, e ai mbetej edhe pak nė
    vendin e vet para se tė ngrihej. Zuhriu thotė: Mendojmė, e All-llahu e
    din mė sė miri, qė e tėrė ajo ka qenė pėr tė dalur gratė mė parė, qė tė
    mos i arrinė meshkujt.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga ORIONI : 25-07-2005 mė 15:42

  2. #2
    V per Vendeta Maska e ORIONI
    Anėtarėsuar
    10-12-2003
    Vendndodhja
    Shkup-Prishtine-Ulqin-Tirane-Cameri
    Postime
    919
    TĖ PARFYMOSURIT PĖR HIR TĖ NAMAZIT TĖ XHUMASĖ

    880. -Unė dėshmojė pėr Ebu Seidin qė dėshmon se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “Larja-gusli, ditėn e xhumasė ėshtė vaxhib pėr ēdo person tė moshėrritur, tė lajė edhe dhėmbėt edhe tė parfymoset, nėse ka”. Amr b. Sulejmi thotė: “Unė dėshmoj se kjo larje ėshtė vaxhib, ndėrsa a ėshtė e domosdoshme larja e dhėmbėve me misvak dhe parfymosja, mė mirė e di All-llahu xh.sh., por kjo kėshtu ėshtė transmetuar nė kėtė hadith”.

    PARFYMOSJA E FLOKĖVE PĖR NAMAZIN E XHUMASĖ

    883. “Ai qė lahet ditėn e xhumasė, pastrohet sa ėshtė e mundėshme mė mirė, parfymos flokėt ose parfymoset me kozmetikė nga shtėpiarėt e vet, dhe del nė xhami mė heret, nė mėnyrė qė tė mos i pengojė tjetrit nė safa-rreshta, pastaj fal ēka ėshtė e paraparė, mandej nė heshtje dėgjon hutben e imamit, All-llahu do t’ia falė mėkatet e bėra ndėrmjet kėtyre dy xhumave.

    PĖR TĖ SHKUAR NĖ XHAMI VISHEN TESHAT MĖ TĖ MIRA

    O pejgamber i All-llahut, sikur ta blejshe kėtė uniformė dhe ta veshje ditėn e xhuma edhe kur t’i pranosh delegacionet qė tė vijnė!
    Pejgamberi i All-llahut iu pėrgjegj: “Kėto tesha i veshė vetėm personi qė nuk dėshiron tė ketė shpėrblim nė ahiret”
    Mė vonė Pejgamberit tė All-llahut i erdhėn disa uniforma tė tilla si dhuratė dhe njėrėn prej tyre ia dha Umer ibn Hattabit r.a.
    -O Pejgamber i All-llahut, tha Umeri, mė mbulove me kėtė, por pėr teshat e Utaridit the ēka pate me thėnė? Pejgamberi i All-llahut iu pėrgjegj: “Nuk tė mbulova me tė qė ti t’i veshėsh”.
    Pastaj Umer b. Hattabi r.a. me atė mbuloi vėllaun e vet prej nėne, politeist nė Mekke.

    PREJ NGA VIHET NĖ XHUMA DHE PĖR KEND ĖSHTĖ E DETYRUAR

    All-llahu i lartmadhėruar thotė: “...kur tė thirreni pėr namazin e ditės sė xhumasė shpejtoni ta falni namazin!”.
    Ata’u ka thėnė: “Nėse je nė vendbanim tė shpeshtė, me shtėpi afėr njėra tjetrės, dhe thirret ezani i xhumasė, e pėr detyrė tė prezentosh nė atė namaz me xhematė, e dėgjove apo nuk e dėgjove ezanin, njėlloj”.
    Enesi r.a. banonte nė oborrin e vet dhe herė e falte xhumanė herė nuk e falte. Oborri i tij gjendej nė njė kėnd dy fersah larg Basrės (rreth 16 km).

    KOHA E NAMAZIT TĖ XHUMASĖ ĖSHTĖ KUR KALON ZENITIN

    903. -Disa njerėz punonin punėt e veta dhe kur shkonin nė xhuma, shkonin me tė njejtat tesha dhe nė gjendje qė kishin, andaj u thuhej: “Duhet tė laheshit, pastroheshit!”

    MĖNYRA E SHKUARJES NĖ NAMAZIN E XHUMASĖ

    908. -E kam dėgjuar Pejgamberin e All-llahut qė thotė: Kur tė thirret ikameti pėr namaz, mos vraponi, por ejani me ecje mesatare; ēka arrini e falni, ajo qė u ka kaluar plotėsone vetė!”

    NJĖ MUEZIN DITĖN E XHUMA

    913. Osman b. affan r.a. ėshtė ai qė e shtoi tė kėndohet ezani i tretė ditėn e xhuma, pasi qė popullata e Medines u shumua, e Pejgamberi s.a.v.s. kishte vetėm njė muezin dhe ezani, ditėn e xhuma thirrej kur ulej imami, jezidi thotė -nė minber.

    KĖNDIMI I HUTBES NĖ MINBER

    Ebu Hazim b. Dinar i ka treguar qė kanė ardhur disa njerėz te Sehl b. Sa’d Es-Saidi, pėr shkak se kishin dyshim nė llojin e drurit tė minberit (tė Muhammedit a.s.) dhe e pyetėn kurse ai u pėrgjegj: Pasha Zotin, unė shumė mirė e di prej ēka ishte ai dru. Unė e kam parė ditėn e parė kur ėshtė vendosur edhe ditėn e parė kur aty ėshtė ulur Pejgamberi i All-llahut. Pejgamberi s.a.v.s.filan filanes, njė grua, tė cilėn e emroi Sehli, i dha kėtė porosi “Urdhėroje shėrbėtorin tėndė, zdrukthtar, tė ma mbaroj diēka prej druri ku do tė ulesha kur tė mbajė ligjėratė, hutbe!”. Ajo urdhėroi shėrbėtorin dhe ai e bėri kėtė nga druri i frashėrit dhe e solli dhe ajo ia dorėzoi Pejgamberit s.a.v.s. e ky dha urdhėr tė vendosur kėtu.
    Mė vonė e kam parė Pejgamberin e All-llahut duke u falur nė tė, kėndonte dhe bėnte ruku derisa ishte mbi tė, e pastaj zbriste, duke shkuar prapa dhe bėnte sexhde nė atosin e minberit dhe prapė kthehej, hipte mbi tė, por kur e kreu kėtė, u kthye kah njerėzit dhe tha: “Burra, unė kėtė e bėra vetėm pėr arsye qė ju tė mė pėrcillni mė lehtė dhe tė mėsoheni nga namazi im.
    KUSH THA NĖ HUTBE “Emma ba’du”, E PASTAJ

    923. Pejgamberit s.a.v.s. i kanė sjellė njė pasuri (zeqat nga Bahrejni) apo ndonjė plaqkė lufte e ai e shpėrndau nė atė mėnyrė qė disa njerėzve u dha e disa tė tjerėve nuk u dha.
    Mė vonė ka dėgjuar se ata tė cilėve nuk u pat dhėnė gjė e kritikuan dhe ky i falėnderoi All-llahut dhe e madhėroi, e pastaj tha: “E tash, pasha Zotin, unė dikujt i dhash e dikujt nuk i dhash ndihmė. Atė tė cilit nuk i kam dhėnė e dua mė shumė se atė tė cilit i kam dhėnė nga ajo ndihmė. Disa njerėzve u kam dhėnė nga ajo pasuri ngase e dija mosdurimin dhe luhatshmėrinė e zemrave tė tyre. Tek disa njerėz jam mėshtetur nė pasurinė dhe mirėsinė qė u ka dhuruar All-llahu zemrave tė tyre”.
    Amr b. Taglib thotė: “Pasha All-llahun, nuk e kam dashur pasurinė e kuqe sa desha fjalėt e Pejgamberit tė All-llahut. Mė tepėr dua fjalėn e tij se sa pasurin qė do tė ma jepte”.

    AI QĖ ERDHI DERISA IMAMI KĖNDONTE HUTBEN DHE FALI DY REQATE

    931. -Njė ditė hyri nė xhami njė njeri, kurse Pejgamberi s.a.v.s. kėndonte hutben dhe i tha: “A je falur?”
    -Nuk jam falur -u pėrgjegj ky.
    -Fali pra, dy reqate!- tha Alejhiselami.

    LUTJA PĖR SHI NĖ DITĖN E XHUMASĖ

    933. -Nė kohėn e Pejgamberit s.a.v.s. vendin e pėrfshiu thatėsia, ishte moti shumė i thatė, dhe derisa Pejgamberi s.a.v.s. kėndonte hutben nė minber, njė beduin u ngrit dhe i tha: “O Pejgamber i All-llahut, bagėtia shkuan posht, e familja vuan pėr bukė, lute All-llahun pėr ne!” Atėherė ai ngriti duart, por nė qiell nuk shihej asnjė fije re. Po betohem nė atė nė durtė e tė cilit ėshtė jeta ime, akoma pa i lėshuar durt poshtė, retė mbi ne u bėnė sikur male. E shihja shiun si po binte nė mjekėr tė tij, e ai akoma nuk kishte zbritur nga minberi. Atė ditė u lagėm aq shumė, por edhe tė nesėrmen, edhe tė pasnesėrmen e deri nė xhumanė e ardhme, kur u ngrit po ai beduin ose njė tjetėr, thotė Enes b. Maliku, dhe tha: “O Pejgamber i All-llahut, u shembėn shtėpitė dhe u pėrmbytėn kafshėt! lute All-llahun pėr ne”. Atėherė ai pėrsėri i ngriti duart dhe u lut: “O Zoti ynė, lėsho shiun rreth nesh, e jo mbi ne!” Dhe kėshtu, gati se akoma pa bėrė me dorė kah rrethina e retė u shkarkuan dhe Medina u duk si njė fushgropė, kurse luginės Kanat ka rrjedhur uji njė muaj ditė. Secili qė vinte nga ajo luginė rrėfente pėr atė shi tė madh.

    HESHTJA DERISA DITĖN E XHUMA IMAMI KĖNDON HUTBEN

    934. Nėse njeriu i thotė shokut tė vet qė e ka pranė “Hesht!” do tė gabojė (e humb shpėrblimin e xhumasė).
    Nėse i thua shokut tėndė qė e Kur'anore pranė, :hesht”, derisa imami kėndon hutben ditėn e xhuma, do tė gabosh.

    TĖ FALURIT PARA DHE PAS NAMAZIT TĖ XHUMASĖ

    937. Pejgamberi s.a.v.s. falte para drekės dy edhe pas drekės dy reqate, dy reqate pas namazit tė akshamit nė dhomėn e vet dhe dy reqate, pas (farzit) tė jacisė. Pas namazit tė xhumasė nuk falte asgjė derisa tė kthehej nė shtėpi, ku pėrsėri i falte dy reqate.

    NAMAZI NĖ KOHĖ LUFTE

    942. -E kam pyetur Zuhriun a e falte Pejgamberi s.a.v.s. namazin mendoj namazin nė rrezik? -Mė ka informuar Salimi, thotė Zuhriu, se Abdullah b. Umeri r.a. ka thėnė: “kam qenė nė luftė me Pejgamberin e All-llahut kah Nexhdi, zumė pozitat kundėr armikut dhe u rreshtuam pėrballė tij. Pastaj Pejgamberi i All-llahut u ngrit tė na falė dhe me te u ngrit njė grup, kurse grupi tjetėr rrinte nė gatishmėri kundėr armikut. Pejgamberi s.a.v.s. bėri ruqu dhe dy sexhde me ata qė ishin ngritur tė falen me te, dhe ata u kthyen nė pozitat e grupit qė nuk ishte duke u falur. Tash erdhėn kėta dhe hynė nė namaz dhe Pejgamberi i All-llahut e kreu me ata njė reqatė me dy sexhde dhe dha selam, e mandej secili prej tyre u ngrit dhe e fali edhe njė reqatė me dy sexhde.

    FALJA E NAMAZIT GJATĖ DOMINIMIT DHE BALLAFAQIMIT ME ARMIKUN

    Evzai thotė: “Nėse ėshtė bėrė pėrgatitja, nė tėrėsi, pėr ta pushtuar, kurse luftėtarėt nuk janė nė gjendje tė falin namazin, do tė falen secili pėr vete me anė tė mimikės. Por nėse uk kanė mindėsi as me mimikė, kėtė namaz do ta shtyejnė deri kur tė mbarojė sulmi luftarak, ose derisa tė sigurohen luftėtarėt me ardhjen e pėrforcimit ushtarak. Atėherė do tė falin dy reqate, po nėse nuk janė nė gjendje ta bėjnė as kėtė, do ta falin vetėm njė reqat me dy sexhde. E nėse nuk kanė mndėsi as pėr kėtė, do ta shtyjnė derisa tė sigurohen, ngase vetėm marrja e tekbirit nuk mjafton”. kėtė e thėnė edhe Mekhul.
    Enesi thotė: “Kam marrė pjesė nė pushtimin e fortifikatės Tuster (nė Huzistan), nė agim. Lufta ishte ndezur nė kulminacion dhe luftėtarėt nuk ishin nė gjendje tė falin namazin e sabahut, prandaj e kemi falur sabahun tek pasi ėshtė zdritur krejtėsisht. E kemi falur derisa ishim me Ebu Musanė, kurse fortifikata atėherė ishte pushtuar”. Enesi ka deklaruar edhe kėtė: “Kėtė namaz nuk e jap as pėr tėrė botėn dhe gjithēka nė tė”.

    FESTA E BAJRAMEVE PĖRDORIMI I SHIGJETAVE DHE MBUROJAVE TĖ LĖKURĖS PĖR BAJRAM

    949. Hyri Pejgamberi i All-llahut te unė, e nė dhomėn time ishin dy shėrbėtore qė kėndonin Buath, Ai u shtri nė dyshek dhe ua ktheu shpinėn. Nė atė moment hyri Ebu Bekri, mė pėrzuni dhe tha: “A kavalli i dreqit tek Pejgamberi i Allahut?” Atėherė atij iu kthye Pejgamberi i All-llahut dhe i tha: “Leri le tė kėndojnė” kur Ebu bekri ktheu shpinėn, unė ua bėra me shenjė dhe ato dolėn.

    950. Ajo ditė ishte ditė Bajrami kur Sudanezėt luajnė me shigjeta e mburoja. E kam pyetur Pejgamberin s.a.v.s. apo mė tha ai vet: “A dėshiron t’i shikosh?”
    -po iu pėrgjegja.
    Ai mė vuri pas vetes, ashtu qė fytyra ime ishte drejt fytyrės sė tij, dhe tha: “Vazhdoni o Erfidij”.
    Kur fillova tė mėrzitem ai mė pyeti: “A ėshtė mjaft?”
    Po, u pėrgjegja unė. Hajde, pra ec!

    SHKUARJA NĖ NAMAZIN E BAJRAMIT NĖ KĖMBĖ DHE KALUAR PĖR FALJEN E NAMAZIT PARA HUTBES, PA EZAN DHE PA IKAMET

    957. Pejgamberi s.a.v.s. sė pari falte namazin e bajramit, edhe tė kurbanit edhe tė Ramazanit, e pastaj e kėndonte hutben, pas namazit.

    961. E kam dėgjuar ibn Xhurejxhin duke thėnė: Pejgamberi s.a.v.s. u ngrit dhe sė pari filloi tė falė namazin (e bajramit), e mandej kėndon hutben. pasi qė e kreu Pejgamberi s.a.v.s. hutben, kaloi te gratė dhe duke u mbėshtetur nė krah tė bilalit u mbajti njė ligjėratė, kurse bilali shtroi xhyben ku ato hidhnin sadaka”.
    I kam thėnė Ata’ut (thotė Xhurejxhi): “A konsideron se edhe tani ėshtė detyrė e imamit qė pas kryerjes sė hutbes tė shkojė e t’u mbajė ligjėrat grave?” “Kjo ėshtė pa dyshim, edhe tash detyrė e tyre-u pėrgjegj Ata’u-por fatėkeqėsisht qė kėtė nuk e bėjnė!”

    TEKBIRET NĖ DITĖN E MINNES DHE NĖ MĖNGJEZIN E ARAFATIT

    Umeri r.a. kėndonte tekbir nė shatorin e vet kurse njerėzit tjerė nė xhami, duke dėgjuar kėtė, kėndonin edhe ata, madje edhe burrat nėpėr vendet e tyre tė punės, kėndonin aq shumė tekbir sa Minna ushtonte nga telbiret.
    Ibn Umeri kėndonte tekbir edhe nė Minne, nė kėto ditė, edhe pas kryerjes sė namazit, nė dyshek dhe nė shator, edhe nė ndejė, madje edhe rrugės kah ecte nė ditėn e haxhit. Mejmun kėndonte tekbir ditėn e parė tė Bajramit tė kurbanit, por edhe gratė tjera kėndonin tekbir pas Eban b. Uthmanin dhe me Umer b. Abdu-l-Azizin gjatė netėve tė bajramit tė kurbanit, nė xhami bashkė me burrat.

    NĖSE DIKUJT I KALON NAMAZI I BAJRAMIT, DO TĖ FALĖ DY REQATE: KĖSHTU DO TĖ VEPROJĖ EDHE GRUAJA EDHE ANĖTARĖT TJERĖ TĖ FAMILJES QĖ JANĖ NĖ FSHATRA

    988. Aisheja rrėfen e kam parė Pejgamberin s.a.v.s. qė mė mbulonte, fshehurazi, derisa po shikoja Etiopianėt nė xhami duke luajtur 9me armė). Umeri u ndaloi, porse Pejgamberi s.a.v.s. i tha: “Lėri! Mos kini dert o Erfidi!”

    LUTJA PĖR SHI

    LUTJA E PEJGAMBERIT S.A.V.S.


    1007. Kemi qenė te Abdullahu (b. Mesudi) dhe ai tha: “Kur hetonte Pejgamberi s.a.v.s. se njerėzit largohen nga feja islame, thoshte: o Zot, dėnoi ata me shtatė vjet, sikurse ata shtatė vjetėt e Jusufit!”
    Ata i godiste viti i thatėsisė kur u tha tėrėsisht ashtu qė patėn ngrėnė lėkura, xhenaze dhe coftina. Nėse dikush shikonte kah qielli, nga uria, shihte vetėm pluhur e tym. Atėherė i erdhi Ebu Sufjani dhe i tha: “O Muhammed, ti po urdhėron, kėrkon dėgjueshmėri ndaj All-llahut dhe lidhje familjare ndėr veti, kurse populli yt po shkatėrrohet, lute All-llahun pėr kėta!”
    Muhammedi a.s. u pėrgjegj se All-llahu i Lartmadhėrishėm ka thėnė: “Prite ditėn kur qielli do tė jetė pėrplotė tymė!” ...dhe citoi deri... ju me siguri do tė ktheheni prapė; por atė ditė kur do t’i rrėmbejmė me tėrė forcėn, njėmend do t’u hakmerremi” (Kur’an, 44:10, 16).

    DEKLARATA E PEJGAMBERIT A.S.

    1035. “Unė jam i ndihmuar me erėn e mėngjesit (nga lindja), kurse populli Ad ėshtė shkatėrruar nga era e perėndimit”.

    PĖR TERMETET DHE FENOMENET TJERA

    1036. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “nuk bėhet Dita e Kijametit pa u zhdukur dituria, pa u shumuar tėrmetet, pa e humbur koha kuptimin e vet tė paraqiten llojlloj ngatėresash dhe tė shpeshtohen tollovitė dhe vrasjet, dhe tė shumohet kapitali-pasuri mė tepėr se nevojat”.

    VETĖM ALL-LLAHU E DI SE KUR DO TĖ BJERĖ SHI


    1039. -Pejgamberi i All-llahut ka thėnė: “Ēelėsin e pesė fshehtėsive nuk e di askush pėrveē All-llahut; Askush nuk e di se ēka do tė ndodhė nesėr, askush nuk e di se ēka do tė formohet nė mitėr, asnjė njeri nuk mund ta dijė se ēka e pret nesėr, askush nuk e di se ku do tė vdesi, dhe askush nuk e di se kur do tė bjerė shi”.

    NAMAZI KUR ZEHET DIELLI

    GJATĖ ZĖNIES SĖ DIELLIT NAMAZI FALET BASHKARISHT


    1052. Nė kohėn e Pejgamberit s.a.v.s. ndodhi zėnia e Diellit dhe Pejgamberi s.a.v.s. u fal. Qėndroi gjatė nė kijam, qėndroi aq sa mund tė kėndohet sureja Bekare, shkoi nė ruqu dhe kėtu ndejti shumė, u drejtua dhe qėndroi shumė nė kėmbė, por mė pak se herėn e parė. Pėrsėri ra nė ruqu dhe ndejti shumė, por mė pak se herėn e parė e pastaj bėri sexhde. u ngrit dhe prap qėndroi shumė nė kėmbė, por mė shkurt se nė kijamin e parė; ra nė ruqu dhe ndejti gjatė, por mė shkurt se nė ruqun e parė, e bėri sexhden dhe u kthye kah xhemati. Dielli tanimė ishte liruar dhe Pejgamberi i All-llahut tha: “Dielli dhe Hėna janė dy argumente tė All-llahut! Zėnia e tyre nuk bėhet pėr shkak tė vdekjes sėdikujt, as tė lindjes sė dikujt. sa herė qė ta shihni kėtė, pėrkujtone All-llahun!”
    -O Pejgamber i All-llahut, i thanė tė pranishmit, ne tė pamė se duke qėndruar nė kijam nė namaz diēka kapshe me dorė, e pastaj tėrhiqeshe prapa?
    Muhammedi a.s. u pėrgjegj:
    “Kam parė Xhennetin dhe dėshiroja tė arrijė njė kalavesh, dhe sikur tė kisha arritur, do tė kishit ngrėnė edhe ju diēka nga ai dhe mė nuk do tė ishte kjo botė.
    Mė ėshtė prezentuar edhe Xhehennemi dhe nuk kam parė diē mė tė tmerrshme kurrė deri sot. Vura re se gratė ishin pjesa dėrmuese e banorėve tė tij”.
    -Pėrse, o Pejgamber i All-llahut -e pyetėn as-habėt.
    -Pėr shkak tė mosbesimit tė tyre.
    -Nuk besojnė nė All-llahun? - pyeti dikush.
    -Nuk i besojnė burrit dhe janė jomirėnjohėse pėr bėmirėsinė qė u afrohet. nėse ndonjėrės gjithmonė i Kur'anore bėrė mirė, por vetėm njė herė t’i bėshė ndonjė tė padėshiruar, do tė thotė: “Prej teje kurrė nuk kamparė asgjė tė mirė!”

    SEXHDET E KUR’ANIT

    SEXHDEJA E KUR’ANIT NUK ĖSHTĖ FARZ (konsiderojnė disa)


    Ebu Bekri thotė: “Rebi’a ka qenė njė nga njerėzit e mirė”, ky ėshtė rrėfimi pėr prezentimin e Rebi’ut nė xhuma, kur Umer .b. Hattabi r.a. njė ditė xhumaje nė minber citoi suren “Nahl”. Kur arriti Umeri te ajeti i sexhdes, zbriti dhe bėri sexhde, e kėshtu bėnė edhe tė pranishmit tjerė. Nė xhumanė e ardhme Umeri pėrsėri e kėndoi tė njejtėn sure dhe kur erdhi te ajeti i sexhdes tha: “Burra, po e kalojmė sexhden. Kush bėn sexhde bėn mirė, por kush nuk bėn, nuk bėn gabim”. Umeri me atė rast nuk ka bėrė sexhde.
    nafi’u shton, duke transmetuar nga ibn Umeri r.a.: “All-llahu nuk na e ka bėrė farz sexhden e Kur’anitt, dhe ne bėjmė sipas mundėsisė tonė”.

    LEXIMI DHE KRYERJA E SEXHDES NĖ NAMAZ, MENJĖHERĖ

    1078. -E kam dėgjuar babėn tim, tė cilit ia ka transmetuar Bekri ga Ebu Rafi’u duke thėnė: “Kam falur jacinė me Ebu hrejren. Ai kėndoi suren “Idhasemaun-shekkat” dhe bėri sexhde”.
    -Ēka ėshtė kjo? - e pyeta. Kėshtu kam bėrė sexhde duke u falur pas Ebu-l-Kasimit s.a.v.s. dhe do tė doja ta bėjė sa tė jem gjallė.

    NUK GJETI VEND PĖR SEXHDE PĖR SHKAK TĖ NGUSHTĖSISĖ

    1079. “Pejgamberi s.a.v.s. e kėndonte suren qė ka ajete tė sexhdes dhe menjėherė e bėnte sexhden. Edhe ne kemi bėrė sexhde, ashtu qė disa prej nesh nuk gjenin dot vend ku ta vejnė balllin”.

    VEPRIME NĖ NAMAZ
    NĖSE GJATĖ NAMAZIT IK KAFSHA E TRANSPORTIT


    Katade ka thėnė: “Nėse atij qė fal namaz i mirret tesha, ai do ta ndėrpresė namazin dhe ta ndjek vjedhėsin”.
    1211. -Kemi luftuar nė Ehvaz kundėr Haruriut, dhe derisa isha nė breg tė lumit njė njeri falej, kurse nė dorė mbante frenin e kafshės pėr transport. Pastaj vėrejta se kafsha filloi ta tėrheqė zvarrė kurse ai i shkonte pas. Shu’be thotė: “Ai ishte Ebu Berzet El-Eslemij”. Atėherė njėri nga Harurijt tha: “O Zot, gjeja ēaren kėtij plaku!” Pasi e kreu plaku namazin, tha: “E dėgjva fjalėn tuaj. Unė kam marrė pjesė bashkė me Pejgamberin s.a.v.s. nė gjashtė, shtatė ose tetė lutėra, madje kam marrė pjesė edhe nė udhėtimet tjera tė tij. Mua mė vjen, me tė vėrtetė mirė tė kthehem bashkė me kafshėn time se sa ta lė qė tė kthehet vetė e unė tė mbes tė vuaj.

    PĖSHTYRJA DHE TĖ FRYRIT NĖ NAMAZ

    “Kur ėshtė besimtari nė namaz ai bisedon me Krijesin e vet, andaj mos tė pėshtyjė pėrpara vetes, por as nė anė tė djathtė, le tė pėshtyjė nė anė tė majtė, nėn shuplakė tė kėmbės sė majtė”.

    NGRITJA E DUARVE NĖ NAMAZ, NĖSE KA ARSYE

    1218. “Pejgamberi s.a.v.s. e mori vesh se ndėrmjet fiseve Benu Amr b. Avf nė anė tė Buka kishte njė mosmarrveshje, dhe bashkė me disa nga as-habėt e vet, Pejgamberi s.a.v.s. u nis qė t’i pajtojė. Pejgamberi s.a.v.s. u vonua atje dhe erdhi koha e namazit, andaj Bilali erdhi te Ebu Bekri r.a. dhe tha:
    -A po bėhesh imam i kėtij xhemati?
    -Mirė pasi po thua, u pėrgjegj ai.
    Bilali kėndoi ikametin, kurse Ebu Bekri r.a. kaloi pėrpara dhe e shqiptoi tekbirin e fillimit pėr namaz. Nė kėtė moment erdhi Pejgamberi s.a.v.s. kaloi nėpėr rreshta, duke i larguar ngadalė, deri kur erdhi nė rreshtin e parė kurse xhemati filluan tė duartrokisin”.
    Ebu Bekri r.a. nuk ia vuri veshin. Pasi xhemati duartrokiti shumė ai vuri vesh, kur aty e pa Pejgamberin s.a.v.s. i cili i bėnte shenjė me dorė qė tė falej. Ebu Bekri, atėherė, ngriti dorėn, Madhėroi All-llahun dhe kaloi pėrpara dhe xhematit ua fali namazin. Pasi qė kreu namazin u kthye dhe tha: “O Burra, ēka ėshtė me ju puna? Kur u ndodh ndonjė send e papritur nė namaz, ju durtrokitni! Duartrokitja ėshtė vetėm pėr gra. Kujt i ndodh diēka nė namaz, le tė thotė “Subhanall-llah!” Pastaj u kthye kah Ebu Bekri r.a. dhe tha: “O Ebu Bekr, ēka tė pengoi ty tė falish njrėzit pasi qė unė ta bėra me shenjė pėr kėtė?”
    -Nuk i ka hije tė birit tė Ebu Kuhafes qė ai tė prij para Pejgamberit s.a.v.s. -u pėrgjegj Ebu Bekri”.

    TĖ MBĖSHTETURIT NĖ NAMAZ

    1220. “Ėshtė e ndaluar qė njeriu tė falet me durt mbėshtetur nė kryca” (bel)

    MEDITIMI NĖ NAMAZ

    Umeri r.a. ka thėnė: Unė e pėrgatita ushtrinė duke qenė nė namaz .
    1221. E kam falur ikindin me Pejgamberin s.a.v.s. Pasi dha selam, me tė shpejt u ngrit dhe hyri te njėra nga bashkėshortet e veta. Mandej doli, por nė fytyrat e njerėzve shihej njė shenjėė habie pėr shkak tė shpejtimit tė tij, prandaj tha: “Nė namaz mė ra ndėrmend pėr njė copė ari tė papėrpunuar tek ne, dhe nuk dėshirova qė ta zėjė nata tek ne ose ta kaloj natėn, por urdhėrova qė tė shpėrndahet”.

    1222. Ebu Hurejre r.a. ka thėnė: “Pejgamberi s.a.v.s. thotė: Kur ezani pėr namaz, shejtani ia kthen shpinėn duke lėshuar erė, qė tė mos ndiej thirrjen e ezanit, e kur ndalet muezini, ky kthehet. Kur fillon tė kėndohet ikameti, ai pėrsėri kthen shpinėn dhe pasi e kryen mezini ikametin, ky kthehet, vazhdimisht rri pranė njeriut duke i thėnė: “Mendoje kėtė e kėtė!” gjėra qė mė parė kurrė nuk i ka ditur, ashtu qė ky nuk e di sa reqate ka falur”. “Kur dikush prej jush kėtė e bėnė kėshtu, le tė bėjė nė fund tė namazit edhe dy sexhde (sehvi)! Kėtė e ka dėgjuar Ebu Seleme nga Ebu Hurejre.

    SEXHDJA E HARESĖS
    HARRESA (NĖ NAMAZ) DHE NGRITJA PAS FALJES SĖ DY REQATEVE FARZ


    1224. “Pejgamberi i All-llahut ka falur me ne dy reqate tė njė namazi (drekė apo ikindi) dha pastaj u ngrit 9nė reqatin e tretė), pa ndejtur ulur, dhe pas tij u ngritėn edhe xhemati. Pasi kreu namazin, ne pritnim tė japė selam. Ai, ndėrkaq, para se tė japė selam shqiptoi tekbir ulur, bėri dy sexhde dhe pastaj, pasi ndejti ulur, dha selam”

    SHQIPTIMI I TEKBIRIT GJATĖ DY SEXHDEVE

    1229. -Pejgamberi s.a.v.s. fali njėrin nga dy namazet e mbrėmjes. Unė mendoj se - thotė Muhammed b. Sirin - ato ishin dy reqate tė ikindisė. Ai pastaj dha selam, mandej u ndal te njė shtyllė prej druri nė krye tė xhamisė dhe i vuri duart mbi ta. Nė mesin e as-habėve, aty ishte edhe Ebu Bekri dhe Umeri r.a. dhe kishin dro t’i thonė pėr kėtė. Dikush mė i shpejtė nga xhemati pyeti: “A ėshtė shkurtuar namzi?” Njė njeri tė cilin Pejgamberi s.a.v.s. e quante Dhu-l-jedejn tha: “A Kur'anore haruar ti diēka apo ėshtė shkurtuar nanazi?
    -Nuk kam haruar kurgjė, e as ėshtė shkurtuar -u pėrgjegj Muhammedi a.s.
    -Po Kur'anore harruar-shtoi Dhu-l-Jedejni.
    Pastaj Muhammedi a.s. fali edhe dy reqate, dha selam, shqiptoi tekbir dhe e bėri sexhden sikurse sexhdet e namazit tė rregullt, ose ca mė tė gjatė. Pastaj ngriti kryet duke thėnė tekbirin, dhe pėrsėri duke thėnė tekbirin e uli kryet bėri sexhde sikurse sexhdet e zakonshme pėr nanaz, ose diēka mė tė gjatė dhe, duke kėnduar tekbirin e ngriti kryet.

    KUR AI QĖ FALET BĖN SHENJĖ ME DORĖ-”PRIT” DERISA ĖSHTĖ NĖ NAMAZ

    1233. “Bėri selam prej nesh dhe pyete ėr faljen e dy reqateve pas farzit tė ikindis!”
    -Ne-thuaj asaj-jemi tė informuar se ti i fal, kurse jemi nė dijeni se Pejgamberi s.a.v.s. kėtė e ka ndaluar, kurse nė anėn tjetėr ibn Abbasi thotė: “Unė pėr kėtė shkak me Umer b. Hattabin kam rrahur njerėzit”.
    -Hyra te Aisheja r.a. thotė Kurejb, dhe ia pėrcolla porosinė pėr ēka mė patėn dėrgur.
    Ajo mė tha: Pyete Ummi Selemen!
    -U ktheva te ata dhe i informova lidhur me pėrgjigjen e saj. Kėta mė kthyen te Ummi Selemeja pėr tė njėjtėn gjė qė mė dėrguan te Aisheja.
    Ummi Seleme r.a. u pėrgjegj:
    -E kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. qė e ka ndaluar kėtė, por mė vonė e kam parė se i falte, pasi qė falte ikindinė dhe hante nė dhomėn time, derisa te unė ishin disa Medinase tė fisit Benu Haram. Ia dėrgova njė vajzė dhe i thash: “Rri afėr tij dhe pyete: O Pejgamber i All-llahut, Ummi Seleme po thotė:
    -Tė kam dėgjuar se e Kur'anore ndaluar faljen e dy rekateve, kurse tash po tė shoh duke i falur! Nėse ai tė thotė diēka me dorė, ti prit pak!”
    Vajza veproi ashtu. Ai i bėri me dorė (tė presė) dhe ajo e priti. Pasi e kreu namazin i ka thėnė: “Oj bij e Emevijve, mė pyete pėr dy rekate pas kryerjes sė farzit tė ikindis. Mė kanė ardhur njerėz nga fisi Abdu-l-Kajs dhemė kanė penguar t’i fali dy rekate (sunnet) pas farzit tė drekės. Ja, ato rekate (tė mbetura) janė kėto dy rekate”.

    NAMAZI I XHENAZES

    XHENAZJA DHE PĖRFUNDIMI I JETĖS ME FJALĖT LA ILAHE IL-LALL-LLAHU


    A nuk janė fjalėt “La ilahe il-lall-llah” ēelėsi i xhennetit?
    -Gjithsesi - u pėrgjegj ai - por nuk ka ēelės pa dhėmbė, prndaj nėse Kur'anore ēelės me dhėmbė, ai do tė hapet, nė tė kundėrtėn nuk do tė hapet.
    1237. “Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “Erdhi i Dėrguri i Krijuesit tim dhe mė ka lajmėruar, ose ka thėnė, mė ka gėzuar, se ai pasardhėsi imi qė vdes e qė nuk i ka bėrė shok All-llahut, do tė hyjė nė xhennet.
    -A edhe nėse ka bėrė amoralitet dhe ka vjedhur? -e pyeta.
    -Edhe nė past bėrė amoralitet dhe nė past xjedhur-tha.

    LAJMĖRIMI I FAMILJES-FAREFISIT PĖR VDEKJEN E ANĖTARIT TĖ TYRE

    1246. -Pejgamberi s.a.v.s. ka deklaruar: “Flamurin (nė luftėn nė ***’i) e mbante Zejdi dhe uvra, pastaj e mori Xhaferi (b.Ebi Talib), edhe ky u vra, pas kėtij e mori Abdullah b. revaha edhe ky u vra. Sytė e Pejgamberit s.a.v.s. lėshuan lotė. Mandej flamurin e mori Halid b. Velid pa autorizimin e askujt dhe korri fitore”.


    LAJMĖRIMI PĖR FALJEN E XHENAZES


    -Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “Pse nuk mė keni lajmėruar?
    -Pėrse nuk mė keni lajmėruar?-pyeti Pejgamberi.
    -Ma tregoni ku e ka varrin!
    Pastaj Muhammedi a.s., i shkoi te varri dhe ia fali xhenazen.


    SHPĖRBLIMI PĖR PĖRBALLIM TĖ VDEKJES SĖ FĖMIUT ME SHPRESĖ TE ZOTI

    1249. Disa gra i kanė thėnė Pejgamberit tė All-llahut: “Na cakto njė ditė!” (pėr ligjėratė), dhe ai u mbajti ligjėratė.
    Muhammedi a.s. tha: “Gruas tė cilės do t’i vdesin tre fėmijė, ata do tė jenė mburojė e saj nga zjarri i xhehennemit.
    -Po dy?-Pyeti (Ummi Sulejm)
    -Edhe dy-u pėrgjegj Muhammedi a.s.

    LARJA E TĖ VEKURIT DHE ABDESIT I TIJ ME UJĖ DHE GUR SHTUFI


    1253. “Erdhi te ne Pejgamberi s.a.v.s. kur i vdiē e bija (Zejnebja) dhe tha: -Lane tri ose pesė herė, ose nėse e shihni tė nevojshme edhe mė tepėr se kaq, me ujė dhe gur-shtufi, e herėn e fundit veni kamfor, ose ka thėnė, ca kamfor dhe kur ta kryeni mė lajmėroni!” Kur e kryem, e lajmėruam, dhe ai na dha xhyben e vet dhe tha: “Mbėshtillnia trupin me tė!”


    LARJA E TĖ VDEKURIT, TEK, TRI, PESĖ HERĖ-ĖSHTĖ MUSTEHAB


    1254. -Derisa po e lanim tė bijėn e tij, hyri Pejgamberi s.a.v.s. dhe na tha: “Lane me ujė dhe gur-shtufi tri ose pesė herė, ose mė tepėr se kaq, kurse herėn e fundit veni kamfor dhe kur ta kryeni mė lajmėroni mua!” Pasi qė e kryem e lajmėruam dhe ai na hudhi, nga teshat e veta, mbulojėn e poshtme-hikve, dhe tha: “Mbėshtillne tėrėsisht!”
    Ejjubi thohtė: “Mua mė ka rrėfyer hafsa njėlloj sikurse edhe Muhammedi, me pėrjashtim qė nė deklaratėn e Hafsės thuhet: “...lane me larje tek numėr!” Dhe kjo ishte: ...tri, pesė ose shtatė herė, si dhe se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “...Fillone nga ana e djathtė e saj dhe nga ku fillon abdesti!” Nė deklaratėn e saj ėshtė thėnė edhe se Ummi Atije ka thėnė: “Dhe e krehėm, ia ndamė flokėt nė tre bishtaleca”.

    QEFINI PREJ DY PJESĖSH

    1265. “Derisa njėri po rrinte nė Arefat, u rrėzua nga kafsha kalėruese dhe theu qafėn, ose ka thėnė, ia theu qafėn, dhe Pejgamberi s.a.v.s. tha: -Lane me ujė dhe gur shtufi dhe mbėshtillne me dy mbėshtjellės. Mos e parfymosni dhe kryet mos ia mbuloni me shall, sepse ai Ditėn e Kijametit do tė ringjallet duke kėnduar telbije”.

    VESHJA E TĖ VDEKURIT ME QEFIN TĖ QEPUR APO TĖ PAQEPUR

    1269. “Kur vdiq Abdullah b.Ubejj (b.Seluli), djali i tij, Abdullahu erdhi te Pejgamberi s.a.v.s. dhe tha:
    -O Pejgamber i All-llahut, ma jep kėmishėn tėnde ta pėrgatis me tė babėn tim! Falja xhenazen dhe lutu tė jetė i falur! Pejgamberi s.a.v.s. ia dha kėmishėn e vet dhe tha: “Mė lajmėro (kur tė jetė gati) dhe unė do t’ia fal xhenazen!” Ky e lajmėroi dhe kur deshi Muhammedi a.s. t’ia falė xhenazen, Umeri r.a. e tėrhoqi dhe i tha: “A nuk tė ka ndaluar All-llahu t’ia falėsh xhenazen hipokriti?” -Kam dy zgjidhje-tha Muhammedi a.s. I Lartmadhėrishmi All-llah ka thėnė: “Kėrkove apo nuk kėrkove falje pėr ata, njėlloj! Tė kėrkosh falje madje edhe shtatėdhjetė herė, All-llahu nuk ua fal”.
    Pastaj Muhammedi a.s. ia fali xhenazen, por edhe sqaroi: “Kurrė askujt prej tyre kur tė vdesin mos ia fal xhenazen!”
    1270. “Pejgamberi s.a.v.s. ka ardhur te Abdullah b. bejj, pasi qė ky ishte varrosur, e nxorrėn,bėri sikur e pėshtyu dhe ia veshi kėmishėn e vet”.

    QEFINAT MERREN NGA PASURIA E TĖRĖSISHME

    1274. Abdurrahman b. Avfit r.a. njė ditė i sollėn (nė uhud) ushqim, kurse ai tha: “Ėshtė vrarė Mus’ab b. Umejr, e ai ka qenė mė i mirė se unė, por nuk u gjet asgjė me ēka do tė mbėshtillej pėrveēse xhybes sė tij dhe ėshtė vrarė edhe Hamza, ose ka thėnė, ėshtė vrarė njė njeri tjetėr, mė i mirė se unė dhe nuk kishte asgjė pėr t’u mbėshtjellė, pėrveēse njė xhybeje tė tij, dhe me tė vėrtetė jam frikėsuar se mos veprat tona tė mira nė kėtė botė janė tė nxituara, dhe ia filloi tė qajė”.

    NĖ RAST SE QEFINI MBULON VETĖM KRYET OSE VETĖM KĖMBĖT, ATĖHERĖ DO TĖ MBULOHEN VETĖM KRYET

    1276. “Kemi bėrė hixhret bashkė me Pejgamberin s.a.v.s. (nga Mekkanė Medine) pėr tė gjetur kėnaqėsinė e All-llahut. Shpėrblimin e pritnim vetėm prej All-llahut xh.sh. Dikush prej nesh vdiē pa filluar t’i gėzojė shpėrblimet. Nė mesin e tyre ėshtė edhe Mus’ab b. Umejri. E dikush tjetėr pasi janė pjekur frytet pa i vjel. Mus’abi ėshtė vrarė ditėn e betejės sė Uhudit dhe ne nuk gjenim me ēka ta mbėshtjellim, pėrveēse njė mbulojė tė tij: kur ia mbulonim kryet me tė, kėmbėt i mbetnin pa mbuluar, e kur ia mbulonim kėmbėt, i mbetej kryet i pambuluar. Pastaj Pejgamberi s.a.v.s. urdhėroi qė t’ia mbulojmė kryet, kurse te kėmbėt t’i vejmė ndonjė copė harrne-”idhhir”.


    AI I CILI NĖ KOHĖN EPEJGAMBERIT A.S. PĖRGATITI QEFINAT DHE NUK PAT VĖREJTJE, NUK IU BĖ VĖREJTJE

    1277. -E dini ēka ėshtė burde (mbulojė) pyeti Sehl?
    -Ajo ėshtė mbulojė - iu pėrgjegjen tė pranishmit.
    -Po, tha ai.
    -E kam mbaruar, vejur, tha ajo gruaja, me duart e mia dhe erdha tė ta jap qė ta veshish.
    Pejgamberi s.a.v.s. pasi qė kishte nevojė, e mori, erdhi te ne dhe e veshi. Kjo “burde i pėlqeu njėrit, dhe i tha: “A ma jep? Qenka shumė i bukur!” Tė pranishmit i thanė: “Nuk bėre mirė! Pejgamberi s.a.v.s. e pat marrė pėr vete, sepse i duhej. Ti ia kėrkove, e ti e di se ai nuk tė refuzon”.
    -Pasha All-llahun -tha ky- nuk e kėrkova qė ta vesh. E lypa ta kem pėr qefin.
    -Dhe kjo mbuljė, njė mend ishte qefin i tij- thotė Sehl.


    PJESMARRJA E GRAVE NĖ PĖRCJELLJE TĖ XHENAZES

    1278. “Na ėshtė ndaluar pėrcjellja e xhenazes, por kjo nuk ėshtė ndalesė kategorike”.

    A MUND TĖ MBAJĖ ZI GRUAJA PĖR TJETĖRKĖND PĖRVEĒ BURRIT?

    1280. “Kur arriti lajmi nga Shami-Siria, pėr vdekjen e Ebu Sufjanit, Ummi Habiba (bija e Ebu Sufjanit) r.a. lypi kozmetikėn nė mbarim tė ditės sė tretė, i bėri me ngjyrė edhe brylat dhe tha: Kėtė nuk do ta kisha bėrė po tė mos e kisha dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė: “-Asnjė gurjae qė beson All-llahun Ditėn e Gjykimit nuk i lejohet tė mbajė zi pėr tė vekurin mė tepėr se tri ditė, pėrveēse pėr burrin, pėr tė cilin bashkėshortja do tė mbajė zi katėr muaj e dhjetė ditė”.

    DEKLARATA E PEJGAMBEIT A.S. PĖR VAJTIMIN

    “I vdekuri dėnohet (nė varr) pėr shkak tė vajit tė shtėpiarėve tė tij, dhe kjo (thotė Buhariu) nėse ėshtė vajtim me recitim, sepse All-llahu xh.sh. ka thėnė: “Ruane veten falmiljen uaj nga zjarri i xhehennemit!”
    Ndėrkaq Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: ..“Secili nga ju ėshtė roje dhe secili do tė jetė pėrgjegjės pėr atė ēka i jepet nė besim pėr ta ruajtur”.
    Vajtimi nuk ėshtė nga tradita islame siē thotė edhe Aisheja r.a. kur citon “Askush nuk do tė bartė barrėn e huaj...”, qė ėshtė nė harmoni me fjalėt e lartmadhėrishmit: “Nėse njeriu i ngarkuar me mėkate kėrkon ndihmė nga vėllau i vet, ai nuk do tė ngarkohet me tė”.
    Kėtu del nė shesh se ēka lejohet, tė qarėt pavajtim lejohet.
    Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “Nuk do tė bėhet vrasje e qė njė pjesė e atij mėkati tė mos i shkojė-ngarkesė, Kabilit, djalit tė Ademit a.s. Kjo ėshtė pėr shkak se ai i pari e praktikoi vrasjen”.

    1284. “Bija e Pejgamberit s.a.v.s. (Zejnebja) e ka thirrur Muhammedin a.s. “Djalin e kam pėr vdekje, eja te unė! Ai i ēon selam dhe i tha: “All-llahut i takojnė edhe ajo qė e merr edhe ajo qė ia ka dhėnė dikujt. Te Ai ėshtė i caktuar afati me pėrpikmėri, prndaj le tė bėjė durim dhe le tė shpresojė nė shpėrblim!”
    Ajo pėrsėri ēoi e thirri dhe i bėri tė vijė pa asnjėfarė kushti, dhe Muhammedi a.s. u ngrit, bashkė me tė edhe Sa’d b. Ubade, Muadh b. Xhebel, Ubej b. Ka’b Zejd b. Thabit dhe disa tė tjerė. Pasi erdhi Pejgamberi s.a.v.s. ia lanė nė duar fėmiėn e ai dha shpirt. Mė duket thotė Usame-se ka thėnė edhe kėtė: “Po ky qenka terur kretėsisht!” Sytė iu mbushėn me lot, dhe, sa’di i tha: “O Pejgamber i All-llahut, ē’ėshtė kėshtu?” -Kjo ėshtė mėshira qė e vė All-llahu nė zemrat e robėrve tė vet. All-llahu ėshtė i mėshirshėm vetėm ndaj robėrve qė kanė mėshirė”.

    1288. -All-llahu e mėshiroftė Umerin! Pasha All-llahun, Pejgamberi s.a.v.s. nuk ka thėnė: “All-llahu, me tė vėrtetė, i ndeshkon besdrejtėt pėr shaka tė vajtimit tė farefisit tė tij pėr kėtė, por Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “All-llahu, pa dyshim mosbesimtarit ia shton mundimet me vajtimin e familjes sė tij pėr tė”. -Pėr kėtė u mjafton-tha -Aisheja -Kur’ani: “Askush nuk do tė bartė barrėn e tjetėrkujt”. Pastaj Ibni Abbasi r.a. ka thėnė: “All-llahu e bėn njeriun tė qeshė dhe tė qajė”.


    VAJI I PEJGAMBIRT S.A.V.S. PĖR SA’D B. HAVELIN



    1295. -Nė vitin e Haxhit lamtumirės mė ka vizituar Pejgamberi s.a.v.s. pėr shkak tė sėmundjes sė rndė qė mė pat goditur, dhe i thash: “Sėmundja ka arritur kulminacionin. Unė jamė i pasur por nuk mė trashėgon askush pėrveēse njė vajzė, prajda a mid tė shpėrndaj nga pasuria sadakė, dy tė tretat e pasurisė time?”
    “Jo, u pėrgjigj ai.
    -As gjysmėn e pasurisė?- pyeta pėrsėri.
    -Jo, nuk mundesh, u pėrgjegj Ai.
    Mandej e pyeta: “Po njė tė tretėn?”
    -Edhe njė e treta ėshtė shumė-ose tha, e madhe. Ėshtė mė mirė t’i lesh pasardhėsit tu tė pasur se sa tė varfėr e tė jenė tė necojshėm pėr sadakė. Ti nuk do tė shpėrndash asnjė sadakė, me qėllim qėė tė arish mėshirėn e All-llahut, e tė mos jeshė i shpėrblyer pėr atė, madje edhe pėr atė ēka ia le bashėshortes tėnde.
    -O Pejgamber i All-llahut, i thash, unė jam mbas shokėve tė mi (nė Mekke)?
    -Ti nuk do tė mbetesh prapa tyre-tha ai-duke bėrė punė tė mirė e tė mos rritet shkalla dhe pozita. Ti, me siguri, nuk do tė mbeteėsh prapa tyre populli yt tė ketė dobi, kurse tjerėt dėm.
    O Zot, vazhdojau shokėve tė mi zhvendosjen pėr Medine dhe mos i kthe prapė (nė Mekke). Mirėpo Pejgamberit s.a.v.s. i erdhi keq, qau, pėr Sa’d b. Havelin qė vdiq nė Mekke.


    QĖNDRIMI I PIKĖLLUESHĖM NĖ RAST FATKEQĖSIE


    1300. “Pejgamberi i All-llahut ka kėnduar lutjen e kunutit, njė muaj rresht kur u vranė (nė Nexhran) hafizėt e Kur’anit, dhe kurr nuk e kam parė Pejgamberin s.a.v.s. mė tė pikėlluar se atėherė”.

    MOSSHFAQJA E PIKĖLLIMIT NĖ RAST FATKEQĖSIE

    1301. -U sėmur djali i Ebu Talhas (Ebu Umejr), dha pastaj vdiq thotė Enesi. Ebu Talha nuk ishte prezent (ishte te Pejgamberi). Kur e pa gruaja e tij se ky vdiq pėrgsaditi (diqka pėr larje) dhe e shmangu nė njė kėnd tė shtėpisė.
    Kur erdhi Ebu Talha e pyeti, si u bė djali?”
    -Ėshtė qetėsuar shpirtėrisht-u pėrgjejgj ajo-dhe shpresoj se ka pushuar.
    Ebu Talha mendoi se kjo i thoshte tė vėrtetėn, prandaj -thotė Enesi-ky fjeti. Kur u zgjua nė mėngjez, u la dhe Kur'anor deshi tė shkojė, ajo i tha se djali ka vdekur. Mandej ky me Pejgamberin s.a.v.s. ia faėn xhenazen dhe e informoi Pejgamberin s.a.v.s. pėr kėtė qė i ndodhi me bashėshorten, dhe Pejgamberi s.a.v.s. i All-llahut tha: -All-llahu u bekoftė, edhe netėt tuaja! Sufjani ka treguar, mė vonė: Njė ensari (Ihja b. Rafije) ka deklaruar: “E kam parė mė vonė kėtė (bashkėshorten e Talhas) me nėntė fėmijė dhe qė tė gjithė kėndonin Kur’an”.


    DEKLARATA E PEJGAMBEIRT S.A.V.S. “NE JEMI TĖ PIKĖLLUAR ME TY”

    1303. -Hyra me Pejgamberin s.a.v.s. te Ebvu Sejfu-l-Kajn, tutor i Ibrahimit, dhe Pejgamberi i All-llahut e mori ngryk Ibrahimin, e puthi dhe i mori erė.
    Pas kėsaj here hymė pėrsėri...Ibrahimi kishte dhėnė shpirt, kurse sytė e Pejgamberit a.s. u mbushėn lot.
    Atėherė Abdurrahman b. Avfi i tha:
    “Ti Pejgamber i All-llahut, a po qanė!?
    -O Ibn Avf-tha-loti ėshtė mėshirė.
    Mandej pas kėsaj, i rrodhėn lotėt tjerė.
    atėherė Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “Syri vetėm oton, kurse zemra pikėllohet. Ne themi vetėm ashtu si ėshtė i kėnaqur All-llahu. O Ibrahim-ne me tė vėrtetė jemi tė pikėlluar nga ndarja me ty!”

    TĖ QARIT, VAJI, TE I SĖMURI

    1304. -Sa’d b. Ubade ishte i sėmurė, kishte sėmundje tė rėndė, dhe i erdh Pejgamberi s.a.v.s. ta vizitojė sė bashku me Abdurrahman b. Avafin, Sa’di b. Vekasi dhe Abdurrahman b. Mesudi r.a. Pasi hyri dhe e pa se e kishin mbuluar anėtarėt e familjes, tha: -Po ky paska vdekur?
    -Jo, O Pejgamber i All-llahut -u pėrgjegjėn,
    Pejgamberi atėherė qau. Kur e panė ata se po qanė Pejgamberi s.a.v.s. edhe ata qanė. Ky nė atė moment u tha: “Dėgjoni! All-llahu nuk dėnon pėr shkak tė lotėve, as pėr pikėllim tė zemrės, por dėnon pėr kėtė!” dhe bėri shenjė nė gjuhė, ose bėn mėshirė. I vdekuri, me tė vėrtetė, dėnohet nga vaji i tė gjallėve pėr tė.”
    Umeri r.a. pėr shkak tė vajit i ka rrah (grat) me shkop, me gur dhe u ka futur dhe nė goj.


    NDALIMI DHE PENGIMI I VAJTIMIT DHE ULURIMĖS


    1305. -Kur arriti lajmi pėr vrasjen e Zejd b. Harithit, Xhaferit dhe Abdulla b.Revahės, Pejgamberi s.a.v.s. u ul (nė xhami) dhe u vėrejt te ai pikėllimi. Unė vrojtoja nėpėr plasa tė derės, dhe i erdhi njė njeri e tha: O Pejgamber i All-llahut, gratė e Xhaferi...” dhe pėrmendi vajin e tyre. Pejgamberi urdhėroi qė t’ua ndaloi kėtė. Ai shkoi, e pas pak u kthye dhe tha: “I urdhėrova dhe i tregoi se nuk e kanė dėgjuar, prandaj ky e urdhėroi pėr sė dyti herė tė shkojė dhe t’ua ndalojė. Ai shkoi, por prapė u kthye dhe tha: “Pasha All-llahun, ato mė mundėn, mposhtėn,” ose ka thėnė:” tregohen mė tė forta se ne -nuk dėgjojnė”! Kėtu dyshimi pėr shprehjen e lartpėrmendur vjen nga Muhammed b. Havsheb. Aisheja konsideron se Pejgamberi s.a.v.s. tha: “Mbushjau gojėn me dhe!”
    -All-llahu tė poshtroftė! Ti nuk Kur'anore vepruar siaps urdhėrit dhe uk e Kur'anore zbatuar fjalėn e Pejgamberit s.a.v.s..

    TĖ NGRITURIT NĖ KĖMBĖ PĖR SHKAK TĖ XHENAZES

    1307. “Kur tė shihni xhenazen, ngrituni nė kėmbė dhe qėndroni kėshtu derisa tė kalojė.”

    KUR ULET AI QĖ ĖSHTĖ NGRITUR PĖR SHKAK TĖ XHENAZES

    1309. -Kemi qenė nė njė xhenazedhe Ebu Hurejre r.a. e mori pėrdore Mervanin dhe u ulėn para se tė lėshohet xhenazja nė tokė. Pastaj erdhi Edu Seid r.a. e kapi Mervanin pėr dore dhe i tha: -Ngritu! Pasha All-llahun, kėtė e di, me siguri edhe Ebu Hurejre se Pejgamberi s.a.v.s. na ka ndaluar kėt veprim. Ebu Hurejre pastaj tha: “E tha tė vėrtetėn (Ebu Seidi)”.

    KUSH E PĖRCJELL XHENAZEN NUK ULET DERI SA TĖ LKĖSHOHET XHENAZJA NĖ TOKĖ, NĖSE ULET DO TĘI URDHĖROHET QĖ TĖ NGRITET


    1310. “Kur ta shihni xhenazen, ngrituni nė kėmbė, kurse ai qė e pėrcjellė, mos tė ulet deri sa tė mos e lėshojnė nė tokė”

    NGRITJA NĖ KĖMBĖ PĖR SHKAK TĖ XHENAZES SĖ HEBREUT

    1311. -Kaloi pranė nesh njė xhenaze dhe Pejgamberi s.a.v.s. u ngrit nė kėmbė, prandaj u ngritėm edhe ne, e pastaj i tham: -O Pejgamber i All-llahut, kjo ishte xhenaze hebreje!?
    -Kur tė shihni xhenaze, e kujtdo qoftė, -tha ai- ngrituni nė kėmbė! (pastaj me vone vjen qe nuk ngrihesh me ne kembe Pejgamberi a.s)

    XHENAZEN E BARTIN VETĖM MESHKUJT

    1314. “Kur i vdekuri vendoset (nė tabut) dhe burrat e bartin nė krah, nėse ka qenė njeri i mirė, shpirti i tij thotė: mė bartni mė shpejt, e nėse nuk ka qenė njeri i mirė, shjpirti thėrret: i mjeri ky, ku po e ēoni! Kėtė zė e ndiejnė tė gjithė, pėrveē njeriut, dhe sikur ta dėgjonte njeriu, do tė binte pa mend”.

    SHPEJTIMI I XHENAZES

    1315. “Shpejtoni me xhenazen, sepse nėse ka qenė njeri i mirė do ta ketė mirė ku e ēoni, por nėse nuk ka qenė e tillė, atėherė njė tė keqe e hiqni qafet mė shpejtė”.

    KU RRI IMAMI PĖR XHENAZEN MASHKULL E KU PĖR FEMĖR

    1332. “Kam falur me Pejgamberin s.a.v.s. xhenazen e njė femre e cila kishte vdekur me nifas, dhe ky qėndroi drejt saj, nė mes”.

    AI QĖ DĖSHIRON TĖ VARROSET NĖ VEND TĖ SHENJTĖ A TĖ NGJASHĖM

    1339. -Musait a.s. iu dėrgua engjėlli i vdekjes. Kur i erdhi, Musa ia lėndoi syrin. Engjulli iu drejtua All-llahut dhe i tha:
    -Mė dėrgove te njė popull qė nuk e do vdekjen!
    All-llahu i lartmadhėruar ia shėroi syrin dhe i tha: “Ktheu prapė te ai dhe thuaji, le ta vejė dorėn e vet nė shpinė tė kaut, dhe sa kime qė i mbulon dora e tij aq vite jetė do tė ketė”.
    -O Zot, -tha Musa-pastaj?
    -Pastaj vdekje! -iu pėrgjejgj All-llahu.
    -Atėherė, pra, mundet edhe tash-tha mUsa, dhe e luti All-llahun qė ta afronte kah vendi i shenjtė, sa e arrin hudhja e gurit, qė tė vdes atje. -Pejgambeir i All-llahut -thotė Ebu Hurejre-pastaj ka thėnė: “Sikur tė isha atje, do t’ua kisha treguar varrin e tij pranė rugės, (nė Tur) te njė kaqubė e kuqe me rėrė”.

    NDĖRTIMI I FALTORES TE VARRI-NDĖRTIMI I TYRBES

    1341. -Kur u sėmur Pejgamberi s.a.v.s. disa nga bashkėshortet e tij i pėrmendėn njė kishė qė e kishin parė nė Etiopi, e cila quhej “Marija”. Kėto ishin Ummi Seleme dhe Ummi Habiba r.a. tė cilat kishin shkuar nė Etiopi-nė Hixhret. Kėto pėrmendėn bukurit e asaj dhe freskat e ndryshme nė tė.
    Muhammedi a.s. atėherė ngriti kryet dhe tha: “Ata janė tė cilėt kur u vdes ndonjė njeri i mirė, te varri i ndėrtojnė faltore dhe pastaj aty bėjnė ato fotografi. ata janė te All-llahu krijesat mė tė kėqia”.

    FALJA E XHENAZES SĖ SHEHIDIT

    1343. -Pejgamberi s.a.v.s. i bashkonte nė njė qefin dy veta, nga tė vrarit nė luftėn e Uhudit dhe pyeti:
    -Cili prej tyre ka kėnduar mė shumė Kur’an?
    Pasi qė iu tha pėr njėrin prej tyre, i vuri pėrpara, buzė varrit dhe tha: “Unė jamė dėshmitarė nė Ditėn e Gjykimit pėr kėta, -e mandej urdhėroi qė tė mbulohen me gjithė gjak, pa u pastruar plagėt nga gjaku. Ata as nuk u lanė e as xhenazja nuk iu ėshtė falur”.

    1344. Pejgamberi s.a.v.s. doli njė ditė dhe ua fali luftėtarėve tė vrarė nė Uhud, namazin e xhenazes, mandej hypi nė minber dhe tha:
    -Unė jam udhėheqės dhe dėshmitarė i juaj!
    -Pasha All-llahun, ja , unė po e shoh burimin tim. Mua mė janė dhėnė ēelėsat e depove tė botės, ose ka thėnė, ēelėsat e tokės. Unė, pasha All-llahun, nuk frikėsohem se ju do tė ktheheni pas vdekjes time nė idhujtari, por kam frikė se ju do tė bėni gara (nga zilia), pėr tė arritur pasuri.


    A LEJOHET NXJERRJA E TĖ VDEKURIT NGA VARRI PĖR NDONJĖ ARSYE

    1350. “Pejgamberi s.a.v.s. erdhi pasi qė Abdullah b. Ubejj ishte lėshuar nė varr dhe urdhėroi ta nxjerrin. Mandej e mori nė prehėr, bėri sikur pėshtyu, dhe ia veshi kėmishėn e vet, njė Zot e di mė sė miri pėrse. Abdullahu, menjėherė, ia kishte veshur kėmishėn e vet Abbasit”.

    1351. “Kur u bė lufta nė Uhud, diku natėn mė thirri babai im dhe mė tha: “Unė jam i sigurt se do tė vritem ndėr tė parėt nga as-habėt e Pejgamberit s.a.v.s. Unė pas meje nuk lė asgjė mė tė ēmueshme se sa ty, pas Pejgamberit s.a.v.s. Jam borxh, prandaj paguaje borxhin, kurse motrave tua (ishin nėntė) gjithmonė porositu punė tė mira!
    Pastaj doli drita dhe me tė vėrtetė ai ishte i pari nga tė vrarėt, dhe bashkė me tė nė njė varr ėshtė varrosur edhe njė tjetėr. mirėpo mua nuk mė vinte mirė ta lė kėshtu, dhe, pas gjashtė muajsh e nxora, e ai, pothuaj se i njėjti, hiq pa prishur, sikurse atė ditė kur e varrosėm, pėrveēse njė veshi”.


    A I FALET XHENAZJA FĖMIJĖS I CILI PRANON ISAMIN DHE VDES

    1354. Umeri r.a. kishte shkuar me Pejgamberin s.a.v.s. te njė grup njrėzish te ibn Sajjadi dhe e gjetėn duke luajtur me fėmijėt te kėshtjella e fisit Benu Megale. Ibn Sajjadi ishte afėr moshės madhore, dhe nik hetoi kurgjė derisa Pejgamberi s.a.v.s. i ra dorės dhe tha:
    -A dėshmon ti se unė jamė Pejgamber i All-llahut?”
    -Ibn Sajjadi e shikoi dhe i tha: “Dėshmoj dhe besoj se ti je Pejgamber”
    Pastaj Sajjadi e pyeti Pejgamberin s.a.v.s. “A beson ti se unė jam Pejgamber i All-llahut?”
    Muhammedi a.s. e largoi ca anash dhe i tha: “Besoj All-llahun dhe Pejgamberėt e Tij”.
    -Ēka mendon ti (pėr pejgamberėt), e pyeti Muhammedi.
    -Nonjėherė tė sinqertė, ndonjėherė gėnjeshtarė.
    Pejgamberi a.s. i tha: “Ti i paske gjėrat tė pėrziera”
    Pastaj Pejgamberin s.a.v.s. i tha: “Kam pėr ty njė fshehtėsi”.
    -Ai ėshtė tym-u pėrgjegj Ibn Sajjadi.
    -Largohu prej meje -i tha mUhammedi a.s. Ti kurrė nuk do tė arish te dėshira jote.
    Atėherė Umeri r.a. tha: “O Pejgamber i All-llahut, ta vras!”
    Pejgamberi s.a.v.s. iu pėrgjegj: “Nėse ky ėshtė Dexhal, ti nuk Kur'anore pushtet mbi tė, po nėse nuk ėshtė, atėherė nuk ka kurrfarė dobie nėse edhe e vret”.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    1358. “Ēdo tė porsalinduri i falet xhenazja, madje edhe nėse ėshtė kopil, ngase ai ėshtė i lindur pėr nga natyra nė fenė islame, nėse tė dy prindėrit janė tė fesė Islame, ose vetėm baba, madje edhe nė pastė nėnė tė krihterė, por nėse kur lind qanė. Fėmijės tė tillė i falet xhenazja, por nuk do t’i falet xhenazja atij fėmije i cili kur lind nuk qanė, nuk bėn zė fare. Kėshtu veprohet nga shkaku se ky konsiderohet dėshtim”.

    POLITEISTI QĖ NĖ ORĖ TĖ VDEKJES THOTĖ “LA ILAHE IL-LALL-LLAH”

    1360. “Kur iu paraqitėn shenjat vdekjes Ebu Talibit, erdhi Pejgamberi s.a.v.s. dhe kėshtu i gjeti: Ebu Xhehl b. Hishamin dhe Abdullah b. Ebi Umejje b. Mugirėn. Pejgamberi i All-llahut i tha Ebu talibit: “O mixhė, thuaj La ilahe il-lall-llah, dhe unė kėtė do ta dėshmojė te All-llahu”.
    Ebu Xhehli dhe Abdullah b. Ebi Umejje kanė thėnė: “O Ebu Talib, a do ta lėsh fenė e Abdu-l-Muttalibit?”
    Pejgamberi s.a.v.s. vazhdimisht kėrkonte prej tij qė tė thoshte shehadetin, kurse ata pėrsėri fjalėt e tyre, tėrė kohėn, derisa mė nė fund Ebu Talibi tha se ėshtė nė fenė e Abdu-l- Muttalibit, duke refuzuar me kėt tė thotė La ilahe ilall-llah.
    Atėherė Pejgamberi i All-llahut ka thėnė: “Pasha All-llahun, unė, me siguri, do tė kėrkoj falje pėr ty deriku tė mė ndalohet”.
    Pėrkitazi me kėtė rast i Lartmadhėrishmi shpalli ajetin: “Pejgamberi dhe ata qė besojnė mos tė kėrkojnė falje pėr politeistėt!” (9:113)

    VĖNIA E DEGĖS MBI VARR

    1361. “Kėta dy dėnohen. Mirėpo nuk dėnohen pėr ndonjė gabim tė madh. I pari dėnohet se nuk ėshtė ruajtur nga nevoja e vogėl, kurse i dyti merrej me pėrgojime”. Pastaj mori njė degė tė njomė, e ndau pėrgjysmė, dhe nga njė gjysmė e vuri te secili varr. As-habėt e pyetėn: “O Pejgamber i All-llahut, pse veprove kėshtu?”
    Ndoshta u lehtėsohet dėnimi deridiku, sa tė jenė tė njoma -u pėrgjegj Pejgamberi s.a.v.s.

    MBAJTJA E FJALIMIT NĖ VARRE

    1362. Kemi qenė nė njė xhenaze, nė varrezat Beki’u-l-Garkad, e atje erdhi Pejgamberi s.a.v.s. dhe u ul, kurse rreth tij u ulėm edhe ne. Kishte diēka nė duar. E uli kryet kah toka dhe me shkopin e vet filloj tė shupurit nė dhe, pastaj tha: -Secili prej nesh dhe ēdo i krijuar e ka vendin e caktuar nė xhennet ose nė xhehennem, dhe e ka tė caktuar a ėshtė i pafat apo fatlum.
    Atėherė njėri i tha: “O Pejgamber i All-llahut, atėherė pra tė mbėshtetemi vetėm nė atė ēka na ėshtė caktuar dhe ta lėmė punėn, sepse ai, tė cilit i ėshtė caktuar tė jetė i lumtur, do t’i vijė pėrdore puna fatlume, kurse ai tė cilit i ėshtė caktuar tė jetė i pafat, pa tjetėr do tė vijė tek puna fatkeqe?” -Sa u pėrket fatlumėve-tha Muhammedi a.s. -atyre vetėm u lehtėsohet rruga kah fati, kurse fatkėqinjve kah e keqja. Pas kėsaj citoi ajetin: “Sa i pėrket atij qė jep edhe ruhet; Edhe e dėshmon mė tė bukurėn; Atij do t’ia lehtėsojmė-rrugėn-pėr lehtėsim; Kurse ai qė koprracon dhe kėrkon tė pasurohet; dhe e pėrgėnjeshtron tė bukurėn; Atij do t’ia lehtėsojmė-rrugėn-pėr nė vėshtėrėsi”. (92:5-10)

    VETVRASJA, NATA E VARRIT

    KERAHETI PĖR FALJEN E XHENAZES HIPOKRITĖVE


    1366. -Kur vdiq Abdullah b. Ubejj b. Selul, e thirrėn Pejgamberin s.a.v.s. t’ia falė xhenazen. Kur doli Pejgamberi s.a.v.s. para xhematit, unė iu afrova dhe i thashė:
    -O Pejgamber i All-llahut, a di t’ia falėsh xhenazen Ibn Ubejjit i cili filan ditė ka thėnė kėshtu-kėshtu, e kėtė ditė, kėshtu-kėshtu (ishte pra hipokrit). Unė ia numrova deklaratat e tij, kurse Pejgamberi s.a.v.s. qeshi dhe tha: “Rri prapa meje, o Umer!” Pasi qė unė isha kėmbėngulės, ai mė tha: “Unė kam tė drejtė tė zgjedh, dhe unė e zgjodha kėtė. Sikur tė dija se po tė ltesha shtatėdhjetė herė di t’i falej, unė do tė kisha bėrė mė shumė se kaq”.
    Pastaj Pejgamberi i All-llahut, tha Umeri r.a. fali xhenazen e pastaj shkoi, dhe shumė shpejt, pas kėsaj, u shpllėn dy ajete tė sres Tevbe: “Asnjėri prej tyre, kur tė vdesin mos ia fal xhenazen, sepse ata nuk besojnė nė All-llahun dhe Pejgamberin e Tij. Ata kanė vdekur si dyftyrėsh-mėkatarė”. (9:84)
    -Pastaj jam habitur-deklaroi Umeri-me guximin tim ndaj Pejgamberit s.a.v.s., por mė sė miri e di All-llahu dhe i Dėrguari i Tij.


    LAVDĖRIMI I TĖ VDEKURIT NGA XHEMATI PREZENTĖ

    1367. -As-habėt kaluan pranė njė xhenazeje dhe e lavdėruan si njeri tė mirė, e Pejgamberi s.a.v.s. tha: “Ėshtė e pashmangshme!” Mandej kaluan pran njė xhenazeje tjetėr dhe e gjykuan, e ky pėrsėri tha: “Ėshtė e pashmangshme!”
    -Ēka ėshtė e pashmangshme? pyeti Umer b. Hattabi r.a.
    -Atė qė e lavdėruat, si tė mirė, -tha Muhammedi a.s. -atij i takon xhenneti, kurse atij, tė cilin e gjykuat, i takon pashmangshėm xhehennemi. Ju jeni dėshmitarė tė All-llahut nė tokė.


    1368. Ebu Esvedi ka thėnė: Erdha nė Medine ku mbizotėronte sėmundje dhe u ula te Umeri b. hattabi r.a. Nė atė moment kalonte njė xhenaze tė cilėn e kishin lavdėruar.
    -Ėshtė e pashmangshme! tha Umeri r.a.
    Pastaj kaloi xhenazja tjetėr e cila poashtu ishte e lavdėruar.
    -Ėshtė e pashmangshme!-tha pėrsėri Umeri r.a.
    mė vonė kaloi edhe nj xhenaze, e treta, e gjykuar.
    -Ėshtė e pashmangshme!-Tha Umeri r.a. sė treti herė.
    Atėherė-thotė Ebu-l-Esvedi-unė thashė: “O sundimtar i besimtarėve! Ēka ėshtė e pashmangshme? “ -Unė jam pėrgjigjur-thotė Umeri r.a.-me fjalėt e Pejgamberit s.a.v.s.: “ecilin musliman tė cilin katėr vetė e dėshmojnė si tė mirė, All-llahu do ta shpjerė nė xhennet”.
    -Po tre? e pyetėm ne.
    -Edhe tre-u pėrgjegj ai.
    -Edhe dy? -thamė ne.
    -Edhe dy-u pėrgjegj Umeri.
    Mė nuk e pyetėm pėr njė.

    ---------------------------------------------------------------------------------------------------

  3. #3
    V per Vendeta Maska e ORIONI
    Anėtarėsuar
    10-12-2003
    Vendndodhja
    Shkup-Prishtine-Ulqin-Tirane-Cameri
    Postime
    919
    Sahih“ ul “Buhari 1 Shqip

    Me Emrin e Allahut, Tė Gjithėmėshirshmit, Mėshirėplotit


    SHPALLJA

    1. Na ka treguar Humejd Abdullah b. Zubejri, kėtij Sufjani, kėtij Jahja b. Se’id
    Ensariu, e kėtė e kishte njoftuar Muhammed b. Ibrahim Tejmiu se e ka dėgjuar
    Alkame b. Vekkas Lejthiun duke thėnė: E kam dėgjuar Omer b. Hattabin r.a. kur nė
    minber tha se e ka dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė:
    "Veprat ēmohen vetėm sipas qėllimeve. Ēdonjėrit i takon vetėm ajo pėr tė cilėn ka
    menduar (ka pėr qėllim). Kush shpėrngulet me qėllim qė tė arrijė tė mira nė kėtė botė, ose pėr shkak tė femrės me tė cilėn do tė martohej, shpėrngulja e tij do tė jetė ajo pėr tė cilėn edhe ėshtė shpėrngulur."
    ------------------------------------------------------------------------------------------------
    -
    2. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, ky nga Maliku, ky nga Hisham b. Urve, ky nga
    babai i tij, ky nga Aishah r.a., e cila transmeton se Harith b. Hishami r.a. e ka pyetur
    Pejgamberin s.a.v.s.:
    "O Resulullah, si tė vjen ty Shpallja (Vahji)?’
    Pejgamberi s.a.v.s. i qe pėrgjigjur:
    ‘Herė-herė mė vjen si tingujt e ziles. Kjo pėr mua ėshtė mėnyra mė e vėshtirė e Shpalljes,e mė ndėrpritet pasi ta kem mbajtur nė mend atė qė mė ėshtė thėnė. Dhe, herė-herė meleku (Xhibril) mė paraqitet nė formė njeriu. Ai mė flet dhe unė e mbaj nė mend atė qė mė thotė.’
    Aishah r.a. ėshtė shprehur kėshtu:
    ’E kam parė atė (Pejgamberin s.a.v.s.) duke i zbritur atij Shpallja nė ditėt shumė tė ftohta
    dhe kur i ndėrpritej (Shpallja), vėrtet, ballin ende e kishte qull me djersė’."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    3. Na ka treguar Jahja b. Bukejri, kėtij Lejthi, ky nga Ukajli, ky nga Ibni Shihabi,
    ky nga Urve b. Zubejri, ky nga Aishah r.a., e cila ka thėnė:
    "Kur Pejgamberi s.a.v.s. pėr herė tė parė ka filluar ta marrė Shpalljen, ishin ato ėndrra tė mira qė i pėrjetonte nė gjumė. Nuk ka pasur ndonjė ėndėrr qė nuk do t’i dilte qartė si agimi i mėngjesit. Pastaj ai u dashurua nė vetmi. Vetmohej nė shpellėn Hira dhe aty ruhej (nga gabimet) dhe lutej me net tė tėra, para se tė zbriste te familja e tij qė tė furnizohej me ushqim pėr kėtė qėllim. Pastaj kthehej te Hatixheja dhe furnizohej si mė parė. (Kėshtu veproi) derisa i erdhi E VĖRTETA kur ai ndodhej nė shpellėn Hira.
    I erdhi meleku dhe i tha: ‘Ikre’, d.m.th. ‘Lexo, mėso!’
    ’Nuk di tė lexoj’ – iu pėrgjigj (Pejgamberi s.a.v.s.).
    ’Mė mori’, - tha ai (Muhammedi a.s.) – ‘dhe mė shtrėngoi aq sa mė kaploi mundimi, e
    pastaj mė lėshoi dhe mė tha: ’Ikre’, d.m.th. ’Lexo, mėso!’
    ’Nuk di tė lexoj,’ – ’i thashė, e ai (Xhibrili) mė mori edhe pėr herė tė dytė mė shtrėngoi
    derisa mė kapi mundimi, pastaj mė lėshoi dhe mė tha:
    "Lexo! Me emrin e Zotit tėnd, i Cili krijoi (ēdo gjė). Ka krijuar njeriun nga Alak (copė
    gjaku e mpiksur nė mitrėn e nėnės). Lexo! Dhe Zoti yt ėshtė mė i Begati Dhurues." (Al
    ‘Alak: 1-3).
    Pastaj, Pejgamberi s.a.v.s. u kthye, e duke iu dridhur zemra (nga frika), hyri te Hatixhe b.
    Huvejlidi r.a. tė cilės i tha: ‘Mė mbuloni! Mė mbuloni!’ E mbuluan derisa i kaloi frika.
    Pasi ia tregoi ndodhinė Hatixhes, tha: ‘Po frikohem!’ ndėrkaq Hatixheja ia ktheu: ‘Jo, pėr Zotin, kurrsesi! Allahu nuk tė turpėron dhe nuk tė lėshon ty asnjėherė, sepse ti i viziton tė afėrmit, po u ndihmon jetimėve dhe atyre qė nuk janė tė aftė, u jep tė varfėrve, je mikpritės dhe po u ndihmon atyre tė cilėt e mbrojnė tė vėrtetėn.’
    Atėherė Hatixheja e ēoi te djali i mixhės sė vet, Vereka b. Neufel b. Esed b. Abdi Uzza.
    Ky njeri e kishte pranuar krishterimin nė kohėn e xhahilijetit. E dinte mirė shkrim-leximin hebrej dhe pėrshkruante (transkriptonte) nga Inxhili nė gjuhėn hebreje, atė qė Allahu xh. sh. donte tė shkruhej. Ishte plak i kėputur (shumė i moshuar) dhe, vėrtet, ishte verbuar.
    Hatixheja i tha (Verekės):
    ‘O djal i xhaxhait, dėgjo diē nga djali i vėllait tėnd!’
    Vereka i tha (Muhammedit a.s.):
    ‘O djal i vėllait tim, ē’ėshtė ajo qė ke parė?’
    Pejgamberi s.a.v.s. ia shpjegoi Verekės ndodhinė qė e kishte pėrjetuar, e Vereka i tha:
    ‘Ai ėshtė Namusi, tė cilin Allahu ia dėrgoi Musait. Ah, ta kisha fatin tė isha i ri nė ditėt e
    thirrjes sate. Ah, ta kisha fatin tė isha gjallė kur populli yt do tė dėbojė.’
    ‘A thua do tė mė dėbojė? – pyeti (Pejgamberi s.a.v.s.).
    ‘Po’ – tha ai – ‘sepse asnjėherė askush nuk ka sjellur diē t ngjashme si ti, e qė nuk ėshtė sulmuar. Po tė jem gjallė, do tė ndihmoj ty sa tė mundem.’
    Nuk kaloi shumė pas kėsaj e Vereka vdiē. Edhe Shpallja pėr njė kohė pushoi.

    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    4. Ka thėnė Shihabi: Mė ka njoftuar Ebu Seleme b. Abdurrahmani, se me tė vėrtetė,
    Xhabir b. Abdullahu Ensariu ka thėnė: Ai (Pejgamberi s.a.v.s.) nė njė fjalim tė tij,
    duke folur pėr pushimin (ndėrprerjen e pėrkohshme) e Shpalljes, ndėr tė tjera tha:
    "Unė duke ecur (njė ditė), dėgjova njė zė nga qielli. E ngrita shikimin lart dhe pashė tė
    njėjtin melek i cili mė vinte nė shpellėn Hira; rrinte ulur njė nė pozitė nė mes qiellit dhe
    tokės. U ktheva (nė shtėpi) dhe ashtu i frikėsuar, thashė: ’Mė mbuloni!’
    Pėr kėtė shkak, Allahu i Madhėruar shpalli ajetet e Kur’anit:
    "O ti (Muhammed) i mbėshtjellur nė rroba! Ngrihu dhe kėshillo! Dhe madhėroje Zotin
    tėnd! Dhe rrobat e tua i pastro! Dhe larg nga Er-Ruxhz (idhujt) qėndro!" (El
    Muddethir: 1-5).
    Prej kėtij momenti, Shpallja vazhdoi t’i arrijė rregullisht.
    (Vargu tjetėr i transmetuesve pėr hadithin e lartėpėrmendur) ėshtė: Jahjain e ndjek
    Abdullah b. Jusufi dhe Ebu Salihu, kėta i ndjek Hilal b. Reddadi duke transmetuar
    nga Zuhriu. Ndėrkaq, Junusi dhe Ma’meri kanė thėnė: ’I janė dridhur nėnsqetullat’."
    5. Na ka treguar Musa b. Ismaili, kėtij i ka treguar Ebu Avane, kėtij Musa b. Ebi
    Aishe, kėtij Se’id b. Xhubejri nga Ibni Abbasi r.a., i cili pėr Fjalėn e Allahut tė
    Madhėruar: " (O Muhammed) mos e shqipto me gjuhėn tėnde kur e kėndon atė
    (Kur’anin), pėr ta pėrvetėsuar me tė shpejtė! (El Kijameh: 16), tha:
    "Pejgamberi s.a.v.s. shumė pėrpiqej pėr ta mbajtur nė mend Shpalljen dhe pėr kėtė shkak i lėvizte buzėt gjithnjė.’ Duke e thėnė kėtė, Ibni Abbasi vazhdoi:
    ‘Edhe unė po i lėviz buzėt para jush, ashtu siē i lėvizte Pejgamberi s.a.v.s., kurse Se’idi i ka thėnė (Musait):
    ‘Ja, edhe unė po i lėviz buzėt ashtu siē e kam parė Ibni Abbasin duke i lėvizur.’
    Allahu i Madhėruar lidhur me kėtė, e ka shpallur ajetin e Kur’anit:
    -
    "(O Muhammed) mos e shqipto me gjuhėn tėnde kur e kėndon atė (Kur’anin), pėr ta
    pėrvetėsuar me tė shpejtė! Ėshtė pėr Ne ta mbledhim atė dhe tė tė japim ty aftėsinė pėr ta kėnduar atė (Kur’anin). (El Kijameh: 16, 17).
    Ibni Abbasi (kėtė ajet) e ka shpjeguar:
    ’Tė ėshtė tubuar (Kur’ani) nė gjoksin tėnd dhe ti me lehtėsi do ta lexosh atė.’ Pastaj
    ajetin:
    "Dhe kur Ne ta lexojmė atė ty (me anė tė Xhibrilit), atėherė ti pėrcille leximin e tij." (El
    Kijameh: 18).
    Ibni Abbasi e komenton: ’Dėgjo dhe hesht!’ Ndėrkaq ajetin:
    "Dhe pastaj ėshtė detyrė e Jona qė ta bėjmė atė ty tė qartė." (El Kijameh: 19).
    (Ibni Abbasi) e komenton:
    ’Vėrtet, detyra jonė ėshtė qė ti pastaj me lehtėsi ta mėsosh atė.’
    Pas kėsaj, sa herė qė vinte Xhibrili, Pejgamberi s.a.v.s. vetėm do ta dėgjonte, e kur shkonte
    ai, Pejgamberi s.a.v.s. i pėrsėriste (ajetet e Kur’anit) pikėrisht ashtu siē i kishte lexuar
    Xhibrili."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    6. Na ka treguar Abdani, kėtij Abdullahu, kėtij Junusi, i cili ka transmetuar nga
    Zuhriu, kurse sipas njė vargu tjetėr tė transmetuesve, qėndron: Na ka treguar Bishr
    b. Muhammedi, kėtij Abdullahu qė ka thėnė se e ka njoftuar Junusi dhe Ma’meri,
    duke transmetuar nga Zuhriu, ky nga Ubejdullah b. Abdullahu, ky nga Ibni Abbasi
    r.a., i cili ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. ishte njeriu mė shpirtgjerė e mė bujarė, e mė shpirtgjerė ishte nė
    Ramazan, kur i vinte Xhibrili, e Xhibrili i vinte ēdo mbrėmje tė muajit Ramazan dhe ia
    mėsonte Kur’anin. Pejgamberi s.a.v.s. pėr punė tė mira, ishte mė zemėrgjerė se era e
    dėrguar."

    -
    7. Na ka treguar Ebu-l-Jeman Hakem b. Nafiu duke transmetuar nga Shu’ajbi, ky
    nga Zuhriu, ky nga Ubejdullah b. Abdullah b. Utbe b. Mes’udi, kėtij i ka thėnė
    Abdullah b. Abbasi se e ka njoftuar Ebu Sufjan b. Harbi se Herakleu ka dėrguar pas
    tij (Ebu Sufjanit) pėrfaqėsues te njė karvan i kurejshitėve, tė cilėt kishin ardhur si
    tregtarė nė Sham (Damask) mu nė kohėn kur Pejgamberi s.a.v.s. kishte lidhur
    marrėveshje paqėsore me Ebu Sufjanin dhe me pabesimtarėt tjerė tė fisit Kurejsh.
    Ata (Ebu Sufjani me shokėt e vet) erdhėn nė Jerusalem. Herakleu i thirri nė
    rezidencėn e tij, e tek ai ishin edhe krerėt (paria) bizantine. Kur Herakleu i thirri ata,
    e thirri edhe pėrkthyesin e vet dhe (pėrmes tij) pyeti:
    "Cili njeri ėshtė mė i afėrt pėr nga origjina me atė njeri qė vėrteton pėr vete se ėshtė
    Pejgamber?’
    ‘Unė, i thashė, jam mė i afėrt me tė pėr nga afria farefisnore’, tha Ebu Sufjani.
    ‘Ma afroni, tha ai (Herakleu), edhe shokėt e tij afroni, por rradhitni pas tij!’
    Pastaj Herakleu iu drejtua pėrkthyesit tė vet: ‘Thuaju atyre se unė do ta pyes kėtė (duke menduar nė Ebu Sufjanin) pėr atė njeri (pėr Muhammedin a.s.) dhe ēka tė mė gėnjejė, ju tregoni se po gėnjen!’
    (Ebu Sufjani) tha: ‘Pėr Zotin, po tė mos turpėrohesha se do tė mund tė mė zbulonin
    (shokėt e mi) se gėnjej, unė pėr tė edhe do tė gėnjeja diēka.’ Pyetja e parė qė ma shtroi ishte:
    ’Si ēmohet origjina e tij nė mesin tuaj?’
    ’Ndėr ne ai njifet se ka origjinė tė ndershme’ – i thashė.
    ‘A ka folur ndonjė prej jush para tij ndonjėherė kėshtu?’ – pyeti.
    ‘Jo, nuk ka folur.’ – u pėrgjigja.
    ‘A ka qenė mbret ndonjė nga tė parėt e tij?’ – pyeti (Herakleu).
    ‘Jo, nuk ka qenė’ – i thashė.
    ‘A e pėrkrahin atė njerėzit e lartė apo masat e gjera?’ – pyeti ai.
    ’Masat e gjera, gjithsesi’ – i thashė.
    ’Numri i tyre rritet apo pakėsohet?’ – pyeti.
    ‘Nuk pakėsohet, por pėrkundrazi, rritet’ – i thashė.
    ‘A e lėshon fenė e tij ndonjė pasi ta ketė pranuar, duke e urrejtur atė?’ – pyeti.
    ’Jo’ – thashė.
    ’A e keni fajėsuar pėr rrenė, para se tė fillojė tė shpall atė qė po shpall tash?’ – pyeti.
    ’Jo’ – u pėrgjigja.
    ’A e then fjalėn e dhėnė?’ – pyeti.
    ‘Jo, por tash jemi nė njė marrėveshje paqėsore me tė, e nuk dimė se si do tė veprojė’ – u pėrgjigja.
    Ebu Sufjani pastaj tha (thotė transmetuesi): ‘Pėrveē kėtyre fjalėve qė i thashė, asnjė
    pėrgjigje nuk mė dha mundėsi qė pėr tė tė hedh ēfarėdo lloj dyshimi.’
    Herakleu vazhdoi tė pyes:
    ‘A keni luftuar kundėr tij?’
    ’Po’ – i thashė.
    ’Si ka qenė rezultati i luftės me tė?’ – pyeti.
    ‘Lufta mes nesh dhe atij ka qenė me pėrfundime tė ndryshme, nganjėherė fitonte ai, e
    nganjėherė fitonim ne’ – i thashė.
    ‘Ēka ju urdhėron?’ – pyeti Herakleu.
    ‘Na urdhėron’ – i thashė: ‘Adhuroni vetėm Allahun, mos i bėni shok Atij, lėreni atė qė u
    thonė prindėrit tuaj; na urdhėron namazin, sinqeritetin, virtytet e larta morale dhe
    bashkimin.’
    Pasi i bėri tė gjitha kėto pyetje, (Herakleu) i tha pėrkthyesit tė vet: Thuaj kėtij (Ebu
    Sufjanit):
    ‘Tė pyeta pėr origjinėn e tij, e ti mė the se ai nė mesin tuaj njihet se ka prejardhje tė
    ndershme. Ajo ėshtė dukuri te tė gjithė Pejgamberėt; ata paraqiten nga familja mė e lartė e popullit tė tyre.
    Tė pyeta se a ka folur diēka tė ngjashme ndonjėherė para tij ndokush prej jush, e ti u
    shprehe se jo, nuk ka folur. Po tė them se po tė kishte folur dikush diēka tė ngjashme para tij, do tė thoja se ėshtė njeri qė lakmon fjalėt e thėna pėrpara tij.
    Tė pyeta se a ka qenė mbret ndonjė nga tė parėt e tij; mė the se nuk ka qenė, e unė po tė them se po tė kishte qenė mbret ndonjė nga tė parėt e tij, do tė mendoja se ai ėshtė njeri, i cili kėrkon pushtetin e babait tė vet.
    Tė pyeta: a keni dyshuar se gėnjen para se ka filluar tė flasė atė qė flet tash. U pėrgjigje, jo. Kam bindje tė fortė se kur nuk e ka gėnjyer popullin, si do tė mund tė gėnjejė Allahun!
    Pastaj, tė pyeta: a e pėrkrahin njerėzit e lartė, apo masat popullore, e ti m’u pėrgjigje se e pėrkrahin masat e gjera. Po tė them se pjesa dėrrmuese e tyre kanė qenė pėrkrahės tė Pejgamberėve.
    Tė pyeta: Numri i tyre shtohet, apo pakėsohet. Ti mė pėrmende se numri i tyri shtohet.
    Ashtu ėshtė ēėshtja e fesė dhe e besimit, derisa ajo tė bėhet e plotė.
    Pastaj tė pyeta: a e ka lėshuar ndonjė fenė e tij (Islamin), duke e urrejtur atė, pasi ta ketė pranuar njė herė. Ti u pergjigje jo, nuk e ka lėshuar. Po tė them se ashtu ėshtė besimi (imani) kur dashamirėsia e tij pėrzihet dhe mbizotėron zemrat e besimtarėve.
    Tė pyeta: a e then fjalėn e dhėnė. Mė the, nuk e then. Tė tillė janė Pejgamberėt, ata nuk e thyejnė fjalėn.
    Tė pyeta: ēka ju urdhėron, e ti u pėrgjigje se ju urdhėron ta adhuroni Allahun dhe Atij tė mos i bėni shok; ju ndalon t’i adhuroni idhujt dhe ju urdhėron namazin, sinqeritetin dhe vetitė e larta morale. Prandaj, nėse kėto qė i the janė tė vėrteta, ai sė shpejti do tė zotėrojė tokėn nėn kėto kėmbėt e mia. Unė, vėrtet, e kam ditur se ėshtė paraqitur (Pejgamber), por nuk kam menduar (nuk kam besuar) se pikėrisht ėshtė nga mesi juaj. Po ta di se, me tė vėrtetė do tė jem i pranuar nga ai,
    do tė pėrpiqesha qė tė takohem me tė. E, po tė isha pranė tij, do t’ia kisha larė edhe kėmbėt.
    Pastaj, Herakleu e kėrkoi letrėn e Pejgamberit s.a.v.s qė ia kishte dėrguar kryetarit tė
    Busrės nėpėrmjet Dihjes, i cili tashmė ia kishte dėrguar Herakleut.
    Herakleu e lexoi letrėn nė tė cilėn shkruante:
    Bismi-l-Lahi-r-Rahmani-r-Rahim!
    Nga Muhamemedi, rob i Allahut dhe Pejgamber i Tij,
    Herakleut, mbretiz tė Bizantit.
    "Shpėtimi i takon atij qė ndjek rrugėn e drejė. Po tė ftoj me ftesė islame: pranoje Islamin, do tė jesh i lumtur dhe i shpėtuar! Allahu do tė japė ty shpėrblim tė dyfishtė, e nėse nuk e pranon kėtė ftesė, do tė mbash nė qafėn tėnde gjynahun e bujqve (tė varfėrve) tė tu".
    (Letra vazhdon me ajetin e poshtėshėnuar):
    "Thuaj (O Muhammed): "O ithtarė tė Librave tė Parė! (jehudi e tė krishterė): Ejani te
    njė fjalė qė ėshtė e drejtė dhe e pėrbashkėt mes nesh dhe jush: qė tė mos adhurojmė askėnd pėrveē Allahut, qė tė mos i vėmė shokė Atij nė adhurim, dhe qė asnjė prej nesh tė mos marrė tė tjerė pėr zot pėrveē Vetėm Allahut." Pastaj nė qoftė se ata largohen, thuaju: "Dėshmoni pėr ne se jemi muslimanė (besimdrejtė)." (Al Imran: 64)
    Ebu Sufjani vazhdoi tė tregojė: Kur Herakleu tha atė qė kishte pėr tė thėnė dhe kur mbaroi leximin e letrės, filloi zhurma rreth tij dhe u ngrit tensioni. Ne na nxorėn nga ai tubim.
    (Kur mbeta vetėm me shokėt e mi) u thashė atyre: ’Fama e Ibni Ebu Kebshes
    (Muhammedit a.s.) me tė vėrtetė ėshtė rritur, e ja, i frikohet edhe mbreti i rasės sė verdhė –
    Bizantit (Beni Asfar – emėrtim i arabėve pėr bizantinėt).
    Prej kėtij ēasti kam pasur bindjen e thellė se ai, me tė vėrtetė do tė ngadhnjejė. Allahu edhe mua mė bėri ta pranoj Islamin,’ – tha Ebu Sufjani.
    Ibni-n-Naturi, mėkėmbės i Jerusalemit (Ilijės), mik i Herakleut dhe peshkop i tė
    krishterėve tė Sirisė, ka thėnė: Kur arriti Herakleu, ishte i mėrzitur, prandaj disa nga
    patrikėt i thanė: ’Tė shohim paksa tė mėrzitur.’
    Herakleu, tha ibni-n-Naturi, ishte astrolog dhe i vėrente yjet. Kur e pyetėn (ēka shikon), u pėrgjigj: ’Kur i shikoja yjet njė natė, kam vėnė re se mbreti i popullit, qė bėhet synet, po korr fitore. E kush bėhet synet?’ – pyeti.
    ’Askush nuk bėhet synet pėrveē hebrenjve. Mos tė tė brengos pozita e tyre. Shpalle nėpėr qytetet e mbretėrisė sate qė tė gjithė hebrenjtė tė vriten’, i thanė ata.
    Derisa ata ende ishin duke biseduar, Herakleut ia sollėn njeriun tė cilin e kishte dėrguar mbreti i Gassanės tė lajmėrojė pėr Pejgamberin s.a.v.s. Kur Herakleu e pranoi atė nė bisedė, tha: ’Shkoni dhe shikoni se a ėshtė bėrė synet apo jo?’ Ata e shikuan dhe e lajmėruan Herakleun se ėshtė bėrė synet. Ai vazhdoi ta pyes edhe mė pėr arabėt, e njeriu u pėrgjigj: ’Ata bėhen synet’. Atėherė Herakleu tha: ’Ai (Muhammedi a.s.) ėshtė mbreti i kėtij populli, pikėrisht ėshtė paraqitur.’
    Pastaj Herakleu i shkroi letėr njė miku tė tij nė Romė, i cili nė dijeni ishte i barabartė me tė, e pastaj u nis pėr nė qytetin Hims. Derisa Herakleu ishte ende nė Hims, i erdhi letėr nga miku i tij, pėrmbajtja e sė cilės pajtohej me mendimin e Herakleut lidhur me paraqitjen e Pejgamberit s.a.v.s. dhe se ai, me tė vėrtetė ėshtė Pejgamber i Allahut. Herakleu prandaj, i thirri nė rezidencėn e tij nė Hims autoritetet e Bizantit dhe urdhėroi qė sė pari t’i mbyllin dyert. Doli para masės dhe tha:
    ‘O popull i Bizantit! A dėshironi shpėtim!? A dėshironi rrugė tė drejtė!? A dėshironi
    pushtet tuajin tė gjatė!? (Nėse pajtoheni) atėherė bėhuni ithtarė tė kėtij Pejgamberi!’
    Kur i dėgjuan kėto fjalė, ata u vėrsulėn kah dera si gomarė tė egėr. Mirėpo, dyert ishin tė mbyllura. Kur Herakleu shikoi mllefin e tyre pėr kėtė besim, tha:
    ‘Kthehuni nga unė!’ e pastaj vazhdoi: ’Pak mė parė e mbajta fjalimin tim pėr tė vėrtetuar qėndrueshmėrinė dhe besnikėrinė tuaj ndaj fesė suaj dhe, ja, tash jam i bindur.’ Ata kur i dėgjuan kėto fjalė, u pėrulėn dhe u pajtuan me tė.
    Ky ishte fundi i rastit tė Herakleut." Kėtė e transmetojnė Salih b. Kajseni, Jusufi dhe
    Ma’meri nga Zuhriu.
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    KREU – 2.
    Besimi (Imani)


    8. Na ka treguar Ubejdullah b. Musa, kėtij Handhale b. Ebu Sufjani, ky nga Ikrime
    b. Halidi, ky nga Ibni Omeri r.a., i cili ka thėnė se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Islami ndėrtohet nė pesė shtylla: dėshmia se nuk ka zot tjetėr pėrveē Allahut dhe se,
    vėrtet, Muhammedi ėshtė Pejgamber i Tij; falja e namazit; dhėnia e zekatit; haxhxhi dhe agjėrimi i Ramazanit."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    9. Na ka treguar Abdullah b. Muhammedi, kėtij Ebu Amir Akadiu, kėtė e kishte
    njoftuar Sulejman b. Bilali nga Abdullah b. Dinari, ky nga Ebu Salihu, ky nga Ebu
    Hurejre, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s. i cili ka thėnė:
    "Besimi i pėrkryer pėrbėhet nga gjashtėdhjetė e sa degė (pjesė). Edhe turpi ėshtė pjesė e besimit (imanit)."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    10. Na ka treguar Adem b. Ebu Ijasi, ky nga Shu’be, ky nga Abdullah b. Ebu Seferi
    dhe Ismaili, kėta nga Sha’biu, ky nga Abdullah b. Amri r.a., e ky nga Pejgamberi s.a.
    v.s., i cili ka thėnė:
    "Musliman i vėrtetė ėshtė ai, qė nga gjuha dhe dora e tij janė tė qetė muslimanėt e tjerė, kurse shpėrngulės (muhaxhir) i vėrtetė ėshtė ai, i cili e largon atė qė Allahu xh.sh. e ka ndaluar."
    Ebu Abdullahu (Buhariu) pėr hadithin e lartėpėrmendur jep edhe kėtė varg tė
    transmetuesve: Na ka treguar Ebu Muaviu, duke thėnė se na ka treguar Davudi duke
    transmetuar nga Amiri, i cili ka thėnė se e ka dėgjuar Abdullahun se transmeton nga
    Pejgamberi s.a.v.s.; kurse Ebul-l-A’lai transmeton nga Davudi, ky nga Amiri, ky nga
    Abdullahu, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s.
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    11. Na ka treguar Se’id b. Jahja b. Se’id Kurejshiu, kėtij babai i tij, kėtij Ebu Burde
    b. Abdullah b. Ebu Burde, ky nga Ebu Burde, ky nga Ebu Musai r.a., i cili ka thėnė
    se e kanė pyetur Pejgamberin s.a.v.s.:
    "O Resulullah, cili ėshtė muslimani mė i vlefshėm?’ Ai ėshtė pėrgjigjur: ’Ai, qė nga gjuha dhe dora e tij janė tė qetė muslimanėt e tjerė’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    12. Na ka treguar Omer b. Halidi, kėtij i kishte thėnė Lejthi, duke transmetuar nga
    Jezidi, ky nga Ebu-l-Hajri, ky nga Abdullah b. Amri r.a. se njė njeri e ka pyetur
    Pejgamberin s.a.v.s.:
    "Ēka ėshtė mė sė miri tė punohet sipas Islamit?’ Pejgamberi s.a.v.s. u pėrgjigj: ‘Ta
    ushqesh tė uriturin dhe t’i japėsh selam atij qė e njeh dhe qė nuk e njeh’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    13. Na ka treguar Museddedi, kėtij i ka treguar Jahjai, ky nga Shu’be, ku nga
    Katade, ky nga Enesi r.a., e ky nga Pejgamberi s.a.v.s., ose: nga Husejni, ky nga
    Katade, ky nga Enesi, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s i cili ka thėnė:
    "Asnjėri nga ju nuk do tė jetė besimtar i mirė derisa nuk ia dėshiron vėllait tė vet atė qė e dėshiron pėr vete".
    -------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    -
    14. Na ka treguar Ebu-l-Jemane, kėtij i ka treguar Shu’ajbi, kėtij Ebu-z-Zinadi, ky
    transmeton nga A’rexhi, e ky nga Ebu Hurejre r.a. se Pejgamberi s.a.v.s ka thėnė:
    "Betohem nė Atė, nė duart e tė Cilit ėshtė jeta ime, se asnjė nga ju nuk do tė jetė besimtar i vėrtetė, derisa unė nuk do tė jem mė i dashur se prindėrit dhe fėmijėt e tij".

    15. Na ka treguar Ja’kub b. Ibraihimi, kėtij Ibni Ulejje, ky transmeton nga Abdu-l-
    Aziz b. Suhejbi, ky nga Enesi, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s (sipas njė senedi tjetėr): Na
    ka treguar Ademi, ky nga Katade, ky nga Enesi, i cili ka treguar se Pejgamberi s.a.v.
    s ka thėnė:
    "Asnjė nga ju nuk do tė jetė besimtar (i mirė) derisa unė nuk do tė jem mė i dashur te ai se prindėt e tij, fėmija i tij dhe njerėzia pėrgjithėsisht".
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    16. Na ka treguar Muhammed b. Muthennai, kėtij i ka treguar Abdu-l-Vehhab
    Thekafiu, kėtij Ejjubi, duke transmetuar nga Ebu Kilabe, ky nga Enesi, e ky nga
    Pejgamberi s.a.v.s., i cili ka thėnė:
    "Ai qė i ka tri cilėsi, e pėrjeton kėnaqėsinė e besimit (imanit): qė Allahu xh.sh. dhe
    Pejgamberi i Tij tė jenė te ai mė tė dashur se ēdo gjė tjetėr; tė dojė ēdokėnd, por vetėm nė Emėr tė Allahut; tė urrejė kthyerjen nė mosbesim (kufėr), ashtu siē urren tė hudhet nė zjarr."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    17. Na ka treguar Ebu-l-Velidi, ky nga Shu’be, ky nga Abdullah b. Abdullah b.
    Xhebri qė ka thėnė se e kam dėgjuar Enesin kur ka transmetuar nga Pejgamberi s.a.
    v.s., kėtė:
    "Dashuria ndaj Ensarėve ėshtė shenjė e besimit, ndėrsa shenja e hipokrizisė (dyfytyrėsisė) ėshtė urrejtja ndaj Ensarėve."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    18. Na ka treguar Ebu-l-Jemani, i cili tha se e ka njoftuar Shu’ajbi nga Zuhriu, kėtė
    e kishte njoftuar Ebu Idris Aidhullah b. Abdullahu se Ubade b. Samiti r.a., i cili
    kishte marrė pjesė nė luftėn e Bedrit dhe ėshtė njėri nga paria e fisit tė vet qė kishte
    marrė pjesė nė bisedimet e natės sė Akabes, ka treguar se:
    "Kur njė grup i sahabeve ishte rreth Pejgamberit s.a.v.s., ai (Pejgamberi s.a.v.s.) kishte thėnė:
    ‘Zotohuni se nuk do t’i bėni shok Allahut, se nuk do tė vidhni, se nuk do tė bėni zina
    (prostitucion), se nuk do t’i mbytni fėmijėt tuaj, se nuk do t’i bėni shpifje tjetrit me ndonjė gėnjeshtėr pėr ta dobėsuar (nėnēmuar) para jush dhe se nuk do t’i kundėrshtoni (gjėrat) qė janė plotėsisht tė njohura (urdhėrat e Allahut). Ai qė i kryen detyrimet, do tė shpėrblehet te Allahu xh.sh., ndėrsa ai qė nuk e plotėson ndonjė nga kėto pika, do tė dėnohet nė kėtė botė (sipas sheriatit). Dhe, dėnim pėr tė ėshtė mosbesimi. Ai qė diēka nuk respekton nga kjo, e Allahu ia mbulon, ajo ėshtė dėshirė e Allahut, nėse dėshiron e fal, e nėse dėshiron e dėnon.’
    Edhe ne nė kėtė u zotuam (u betuam)."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    19. Na ka treguar Abdullah b. Mesleme, kėtij Maliku, ky nga Abdurrahman b.
    Abdullah b. Abdurrahaman b. Ebu Sa’sa, ky nga babai i vet, e ky nga Ebu Se’id el-
    Hudriu, i cili ka thėnė:
    Ka thėnė Pejgamberi s.a.v.s.: "Ndoshta pasuria mė e mirė e muslimanit do tė jetė bagėtia, me tė cilėn ai do tė shkojė nėpėr majat e maleve dhe vendet ku mblidhet uji, duke ikur me fenė e tij nga ngatėrresat."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    20. Na ka treguar Muhammed b. Selami, kėtij i ka treguar Abde, kėtij Hishami, ky
    nga babai i vet, e ky nga Aisha r.a., e cila ka thėnė:
    "Kur Pejgamberi s.a.v.s. u ka urdhėruar diēka shokėve tė tij, ua ka urdhėruar vetėm atė qė kanė mundur ta mbajnė (ta realizojnė).
    ‘O Pejgamber i Allahut, ne nuk jemi sikur ti! – i kanė thėnė. Allahu ty t’i ka falė gabimet e mėparshme, por edhe ato tė mėvonshmet.’
    Ai pėr kėtė u zemėrua, sa qė zemėrimi vėrehej nė fytyrėn e tij, e pastaj tha: ‘Unė jam mė i devotshėm (takva) dhe di mė shumė se ju pėr Allahun’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    21. Na ka treguar Sulejman b. Harbi, ky nga Shu’be, ky nga Katade, ky nga Enesi r.
    a., e ky nga Pejgamberi s.a.v.s. i cili ka thėnė:
    "Te ai qė ka tri gjėra, do tė ndiqet kėnaqėsia e besimit: te ai i cili nuk ka mė tė dashur se Allahun dhe Pejgamberin e Tij, te ai i cili e do tjetrin vetėm pėr hir tė Allahut dhe, te ai i cili urren tė kthehet nė mosbesim, pasi e shpėtoi Allahu, ashtu siē urren tė hudhet nė zjarr."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    22. Na ka treguar Ismaili, duke transmetuar nga Maliku, ky nga Amr b. Jahja el-
    Maziniu, ky nga babai i vet, ky nga Ebu Se’id el-Hudriu r.a., e ky nga Pejgamberi s.a.
    v.s., i cili ka thėnė:
    "Nė Xhennet do tė hyjnė besimtarėt, kurse nė Xhehenem pabesimtarėt.’
    Pastaj Allahu i Madhėrueshėm do tė thotė:
    "Nxirreni (nga zjarri-Xhehenemi) tė gjithė ata, nė zemrat e tė cilėve ka pasur besim tė
    peshės sė njė thelbi tė hardelit (bizele).’
    Dhe kur tė jenė nxirė nė tėrėsi, do tė nxirren nga aty (nga zjarri) dhe do tė hidhen nė
    lumin e turpit, ose nė lumin e jetės – dyshon Maliku. Pastaj do tė mbijnė sikur fara nė
    bregun e lumit. A nuk e ke parė se ajo, me tė vėrtetė del e verdhė dhe e pėrdredhur?"
    Vuhejbi ka thėnė: "Na ka treguar Amri: ‘…el-hajati", d.m.th. "…nė lumin e jetės" dhe
    vazhdoi: "hardelin min hajrin", d.m.th. "tė bėjė mirė sa pesha e njė hardeli."
    ----------------------------------------------------
    23. Na ka treguar Muhammed b. Ubejdullahu, kėtij Ibrahimi b. Sa’di, ky nga
    Salihu, ky nga Ibni Shihabi, e ky nga Ebu Umame b. Sehli, i cili ka dėgjuar nga Ebu
    Se’id el-Hudriu se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Kam parė nė ėndėrr disa njerėz. Ata mė janė paraqitur qartė. Kishin veshur kėmisha,
    disave u vinin deri nė gjoks (gji), e disave nėn gjoks. M’u paraqit edhe Omer b. Hattabi.
    Ai e kishte kėmishėn e cila i shkonte pėr toke.’
    ’O Resulullah, si e shpjegon ti kėtė?’ – e pyetėn tė pranishmit.
    ’Me fe (sipas shkallės sė besimit),’ – u pėrgjigj."
    24. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij Malik b. Enesi, kėtij Ibėn Shihabi, kėtij
    Salim b. Abdullahu, kėtij babai i tij se Pejgamberi s.a.v.s. ka kaluar pranė njė
    ensariu, i cili e kėshillonte dhe e qortonte vėllain e vet pėr turpin. Pejgamberi s.a.v.s.
    i tha:
    "Lėre, mos e nga! Turpi, vėrtet ėshtė pjesė e besimit."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    25. Na ka treguar Abdullah b. Muhammed Musnediu, kėtij Ebu Revh Haremijj b.
    Umare, kėtij Shu’be, kėtij Vakid b. Muhammedi, i cili ka thėnė: E dėgjova babain
    tim kur e transmetonte hadithin nga Omeri, duke thėnė se Pejgamberi s.a.v.s. ka
    thėnė:
    "Mė ėshtė urdhėruar qė tė luftojė kundėr njerėzve derisa ata tė dėshmojnė se nuk ka zot tjetėr pėrveē allahut dhe se Muhammedi ėshtė Pejgamber i Tij; derisa tė fillojnė tė falin namazin e tė japin zekatin. Kur ta bėjnė kėtė, do t’ua garantoj jetėn e tyre dhe pasuritė e tyre, por vetėm sipas sė drejtės islame. Ndėrkaq, llogaria pėrfundimtare i pėrket Allahut xh.sh."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    26. Na ka treguar Ahmed b. Junusi dhe Musab b. Ismaili, kėtyre u kishte treguar
    Ibraimi b. Sa’di, kėtij i kishte thhėnė Shihabi, kėtij Se’id b. Musejbi, ka nga Ebu
    Hurejre se Pejgamberi s.a.v.s e kanė pyetur:
    "Cila punė ėshtė mė e vlefshme?
    ‘Besimi nė Allahun dhe nė Pejgamberin e Tij’ – ėshtė pėrgjigjur.
    Mandej i ėshtė thėnė: ‘E ēka pastaj?’
    ‘Lufta nė rrugėn e Allahut’ – ėshtė pėrgjigjur.
    Pėrsėri e kanė pyetur: ’E tjetėr?’
    ’Haxhillėku - qė pėr shkak tė pėrkushtimit ndaj tij, bėhet pa gabime’ – ėshtė pėrgjigjur
    Pejgamberi a.s.v.s."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    27. Na ka treguar Ebu-l-Jemani, kėtij i ka thėnė Shu’ajbi nga Zuhriu, kėtij Amir b.
    Sa’d b. Ebu Vekkasi, ky nga Sa’di r.a., i cili ka treguar:
    "Pejgamberi s.a.v.s. u ka ndarė lėmoshė (sadaka) disa njerėzve. Aty kishte ndodhur edhe Sa’di. Pejgamberi s.a.v.s. e la njėrin (pa i dhėnė sadaka). Ai pėr mua (thotė Sa’di) ishte mė i dashur (nė atė grup), prandaj i thashė:
    ’O Resulullah, ē’ėshtė puna me filanin? Pėr Zotin, unė atė e di si besimtar!’
    ’Mos thuaj ashtu, (thuaj) edhe musliman,’ – tha (Pejgamberi s.a.v.s.).
    Unė heshta pak, por nuk u durova sepse e njihja atė, prandaj e pėrsėrita fjalėn:
    ’O Resulullah, ē’ėshtė puna me filanin? Pėr Zotin, unė e njoh atė pėr besimtar!’
    ‘Mos thuaj ashtu, (thuaj) edhe musliman.’ – tha.
    Unė heshta pak, por nuk munda tė pėrmbahem sepse i dija cilėsitė e tij, prandaj pėrsėri e pyeta:
    ‘O Resulullah, ē’ėshtė puna me filanin? Pėr Zotin, unė e di atė besimtar!’
    ’(Thuaj) edhe musliman,’ – tha (Pejgamberi s.a.v.s.).
    Pėrsėri heshta, por ajo qė dija pėr tė, mė shtyu tė pėrsėris tė njėjtėn pyetje. Edhe
    Pejgamberi s.a.v.s. e pėrsėriti tė njėjtėn pėrgjigje. Pejgamberi s.a.v.s. pastaj tha:
    ‘O Sa’d, unė i ndava sadaka atij njeriu, ndonėse tjetri mė ishte mė i dashur, duke u
    frikėsuar qė Allahu tė mos e hedh nė zjarr’."
    Ky hadith transmetohet edhe nga: Junusi, Salihu, Ma’meri, nga djali i vėllait tim,
    Zuhriu, transmetuar nga Zuhriu.
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    28. Na ka treguar Kutejbe, i cili thotė se na ka njoftuar Lejthi, kėtij Jezid b. Ebu
    Habibi, ky nga Ebu-l-Hajri, ky nga Abdullah b. Amri se njė njeri e ka pyetur
    Pejgamberin s.a.v.s.:
    "Ēka ėshtė mė sė miri tė veprohet sipas Islamit?’
    Pejgamberi s.a.v.s. i ėshtė pėrgjigjur:
    ‘Ta ushqesh tė uriturin, tė pėrsėndesėsh (t’i japish selam) atė qė e njeh dhe qė nuk e
    njeh’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    29. Na ka treguar Abdullah b. Mesleme, ky nga Maliku, ky nga Zejd b. Eslemi, ky
    nga Ata b. Jesari, ky nga Ibėn Abbasi r.a., i cili ka thėnė se Pejgamberi s.a.v.s. ka
    thėnė:
    "Mė ėshtė paraqitur zjarri (Xhehenemi) dhe kam parė nė tė se shumica ishin gra. Ato
    kishin bėrė kufėr (kishin mbuluar tė vėrtetėn).’
    ‘A kanė bėrė kufėr ndaj Allahut?’ – ėshtė pyetur.
    ‘Ato kanė bėrė kufėr ndaj bashkėshortėve tė tyre, kanė bėrė kufėr ndaj mirėsisė. Kur
    ndonjėrės prej tyre, gjithė jetėn i bėn mirė, e mė vonė nė ty vėren diēka qė nuk i pėlqen, do tė thotė: ‘Nuk kam parė prej teje asnjėherė ndonjė tė mirė’ – ėshtė pėrgjigjur."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    30. Na ka treguar Sulejman b. Harbi, kėtij i ka treguar Shu’be, kėtij Vasėll el-
    Ahdedi, kėtė e kishte njoftuar Ma’muri, i cili ka thėnė:
    "E takova rastėsisht Ebu Dherrin. Ai dhe fėmiu i tij, kishin veshur tesha tė njėjta. E pyeta pėr kėtė, e ai u pėrgjigj:
    ’(Njė herė) jam fjalosur me njė njeri, e unė e ofendova dhe e turpėrova atė nė nėnėn,
    prandaj Pejgamberi s.a.v.s. mė tha:
    ’O Ebu Dherr, a e turpėrove dhe e ofendove nė nėnėn? Ti je njeri me shprehi tė
    xhahilijetit (injorancės). Robėrit tuaj, vėllezėrit tuaj, Allahu i ka vėnė nėn pushtetin tuaj dhe kushdo qė tė ketė tė tillė nėn pushtetin e tij, le ta ushqejė ashtu si ushqehet vetė dhe le ta veshė ashtu siē vishet vetė. Mos i ngarkoni deri nė rraskapitje, e nėse i ngarkoni, ndihmojuni’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    31. Na ka treguar Abdurrahman b. Mubareku, kėtij i kishte treguar Hammad b.
    Zejdi, kėtij Ejjubi dhe Junusi nga Hasani, kėtė e ka lajmėruar Ahnef b. Kajsi i cili ka
    thėnė:
    "Shkova t’i ndihmoj kėtij njeriu, por mė takoi Ebu Bekre dhe mė tha:
    ‘Kah ia ke mėsyer kėshtu?’
    ‘T’i ndihmoj kėtij njeriu,’ – i thashė.
    ‘Kthehu! – tha Ebu Bekre. Me tė vėrtetė kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė:
    ‘Kur pėrleshen dy muslimanė tė armatosur me shpata, nė zjarr (Xhehenem) do tė hyjė
    edhe vrasėsi edhe i vrari.’
    ‘O Resulullah, vrasėsi po, por pse edhe i vrari?’ – i thashė.
    ‘Pėr shkak se edhe ai ka lakmuar ta vrasė vėllain e vet musliman.’ – u pėrgjigj
    (Pejgamberi s.a.v.s.)’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    32. Na ka treguar Ebu-l-Velidi, kėtij Shu’be, e sipas vargut tjetėr tė transmetuesve:
    Mė ka treguar Bishri, kėtij i ka treguar Muhammedi, kėtij Shu’be, ky nga
    Sulejmani, ky nga Ibrahimi, ky nga Alkame, e ky nga Abdullahu, se kur ėshtė
    shpallur ajeti:
    "…ata qė besojnė (nė Njėsinė e Allahut dhe nuk adhurojnė tjetėr pėrveē Atij) dhe nuk e pėrziejnė besimin e tyre me Dhulm (me tė gabuarėn)…" (En Aam: 82).
    Sahabėt e pyetėn Pejgamberin s.a.v.s.:
    ’E, cili nga ne nuk ka bėrė dhulm (nuk ka gabuar)?’
    Allahu i Madhėruar (lidhur me dhulmin – gabimin mė tė madh) dėrgoi kėtė ajet:
    "Vėrtet qė bashkimi i tė tjerėve nė adhurim me Allahun ėshtė Dhulm (padrejtėsi, gabim) i madh (mė i madhi)." (Lukman: 13).
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    33. Na ka treguar Sulejman Ebu Rebiu dhe ka thėnė se atij i kishte treguar Ismail b.
    Xha’feri, kėtij Nafi’ b. Malik b. Ebu Amir Ebu Suhejli, ky nga babai i vet, ky nga
    Ebu Hurejre r.a., e ky nga Pejgamberi s.a.v.s. i cili ka thėnė:
    "Shenjat e dyfytyrėshit (munafikut) janė tri: kur flet, gėnjen; kur premton, nuk e mban
    fjalėn dhe kur diēka i besohet, tradhton."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    34. Na ka treguar Kabisa b. Ukbe, ky ka dėgjuar nga Sufjani, ky nga A’meshi, ky
    nga Abdullah b. Murre, ky nga Mesruku, ky nga Abdullah b. Amri se Pejgamberi s.a.
    v.s. ka thėnė:
    "Do tė jetė dyfytyrėsh (munafik) i vėrtetė ai qė ka katėr karakteristika, ndėrsa ai qė ka
    vetėm njė nga kėto karakteristika, do tė konsiderohet dyfytyrėsh pėrderisa nuk e largon atė: kur i besohet diēka – tradhton, kur flet – gėnjen, kur premton diēka – nuk e realizon, e kur hasmohet – e kalon kufirin."
    Kėshtu e transmeton kėtė (kėtė hadith) edhe Shu’beja nga A’meshi.
    ---------------------------------------
    35. Na ka treguar Ebu-l-Jemani, kėtė e kishte njoftuar Shu’ajbi, kėtė Ebu Zinadi,
    kėtė A’rexhi, e kėtė Ebu Hurejre, i cili ka thėnė se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Kush e kalon Natėn e Kadrit duke bėrė ibadet dhe duke llogaritur (vetėm nė shpėrblimin e Allahut), do t’i falen gabimet e bėra mė parė."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    36. Na ka treguar Harem b. Hafsi, kėtė e ka njoftuar Abdu-l-Vahidi, kėtė Umarja,
    kėtė Ebu Zur’a b. Amr b. Xheriri, i cili ka thėnė se e ka dėgjuar nga Ebu Hurejre, e
    ky nga Pejgamberi s.a.v.s. duke thėnė:
    "Allahu me kėnaqėsi do t’ia plotėsojė dėshirėn atij qė niset (nė luftė) nė Emėr tė Allahut: - atė e ka shtyer tė niset nė luftė, vetėm duke mė besuar Mua dhe Pejgamberėt e Mi – dhe se nuk do ta kthej nė shtėpi pa dhuratė, ose pa pasuri lufte tė cilėn e ka merituar, ose do ta fus nė Xhennet.
    Dhe po tė mos i ngarkoja pasardhėsit e mi me vėshtirėsi, nuk do tė ndahesha nga asnjė front dhe do tė doja tė vdes nė Rrugėn e Allahut, pastaj tė jetoj njė kohė e tė vdes, e pastaj pėrsėri tė jetoj njė kohė e tė vdes."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    37. Na ka treguar Ismaili, kėtė e kishte njoftuar Maliku, kėtė Ibėn Shihabi, kėtė
    Humejd b. Abdurrahmani, kėtė Ebu Hurejra se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Kush e kalon muajin e Ramazanit nė ibadet pėr shkak tė besimit (duke e besuar Allahun) dhe duke llogaritur vetėm nė shpėrblimin e Tij, do t’i falen gabimet e mėparshme."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    -
    38. Na ka treguar Ibėn Selami, kėtė e ka njoftuar Muhammed b. Fudajli, kėtij i ka
    treguar Jahja b. Se’idi, ky nga Ebu Seleme, ky nga Ebu Hurejra i cili ka deklaruar se
    Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Kush e agjėron muajin e Ramazanit duke besuar dhe duke llogaritur (vetėm nė
    shpėrblimin e Allahut), do t’i falen gabimet e bėra mė parė."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    39. Na ka treguar Abdu-s-Selam b. Mutahhari, ky nga Omer b. Aliu, ky nga Ma’n b.
    Muhammed el-Xhifariu, ky nga Se’id b. Ebu Se’id el-Makburiu, ky nga Ebu
    Hurejra, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s. i cili ka thėnė:
    "Feja Islame ėshtė fe e lehtė. Nė kėtė fe, asnjė nuk duhet tė pėrpiqet tepėr, e qė nuk do tė ngadhnjejė nė tė. Bėhuni tė matur dhe mos e teproni. Gėzohuni dhe kėrkoni ndihmėn e Allahut xh.sh. nė mėngjes, nė mbrėmje dhe pak para natės."
    40. Na ka treguar Amr b. Halidi, kėtė e kishte njoftuar Zuhejri, kėtė Ebu Is-haku,
    duke transmetuar nga Berai:
    "Kur Pejgamberi s.a.v.s. erdhi nė Medine, sė pari qėndroi te gjyshėrit ose te dajallarėt e tij Ensarė, siē thotė Ebu Is-haku, dhe gjashtėmbėdhjetė apo shtatėmbėdhjetė muaj e fali namazin duke u drejtuar kah Bejtul-Mukaddesi (nė Jerusalem), por duke dėshiruar gjithnjė qė Kibla tė jetė kah Kaba. Namazi i parė qė e fali nė drejtim tė Kabės, ishte namazi i ikindisė. Me tė u falėn disa njerėz. Njėri nga ata qė faleshin me tė, doli dhe kaloi pranė njė xhamie. Derisa ata ishin duke u falur dhe qėndronin nė ruku, bėrtiti: ‘Betohem nė Allahun, tash jam falur me Pejgamberin s.a.v.s. i kthyer kah Mekka.’ Atėherė edhe kėta, pa e prishur namazin, u kthyen kah Kaba, sikur edhe ata mė parė. Hebrenjtė dhe ithtarėt e tjerė tė Librit, u entuziazmuan pse ata u kthyen kah Bejtul- Mukaddesi, e kur u kthyen kah Kaba, nuk e pėlqyen kėtė."
    Zuhejri ka thėnė:
    Na ka treguar Ebu Is’haku, ky nga Berai, i cili nė familjen e tij ka thėnė edhe kėtė:
    "Para se tė ndryshojė Kibla, (i pari) qė ėshtė kthyer kah ajo, ka vdekur (duke falur
    namazin). Kishte edhe disa tė tjerė qė ishin vrarė. Nuk kemi ditur ē’tė themi pėr ta.
    Pastaj Allahu i Madhėruar ka shpallur kėtė ajet tė Kur’anit:
    "Dhe Allahu kurrė nuk do t’ua humbasė besimin." (El Bekareh: 143).
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    41. Maliku ka thėnė se e ka njoftuar Zejd b. Eslemi, kėtė A’ta b. Jesari, kėtė e ka
    njoftuar Ebu Se’id el-Hudriu, i cili ka thėnė se e ka dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s.
    duke thėnė:
    "Kur njeriu e pranon Islamin dhe kur detyrimin Islam e kryen nė mėnyrė tė sinqertė,
    Allahu xh.sh. do t’ia falė tė gjitha veprat e kėqia tė cilat i ka punuar, e pastaj do ta
    shpėrblejė me shpėrblimin pėrkatės. Veprat e mira shpėrblehen me dhjetė shpėrblime, e bile edhe deri nė shtatėqind herė, kurse vepra e keqe dėnohet vetėm aq sa i pėrgjigjet, po qe se Allahu edhe atė nuk e falė."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    42. Na ka treguar Is-hak b. Mensuri, kėtij i kishte treguar Abdurrezaku, kėtij
    Ma’meri, ky nga Hemmami, ky nga Ebu Hurejre, i cili ka deklaruar se Pejgamberi s.
    a.v.s. ka thėnė:
    "Kur ndonjė nga ju i kryen detyrat e veta islame nė mėnyrė tė drejtė, ēdo vepėr e mirė tė cilėn e kryen, shėnohet me dhjeta (dhjetėfishohet), bile deri nė shtatėqindfish dhe ēdo punė e keqe qė e ka bėrė, i shėnohet aq sa ka bėrė."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    43. Na ka treguar Muhammed b. Muthennai, ky nga Jahjai, ky nga Hishami, i cili
    ka thėnė se e ka njoftuar babai i vet, e kėtė Aisha r.a. se me tė vėrtetė Pejgamberi s.a. v.s. ka hyrė te ajo kur aty kishte qėlluar njė grua dhe e kishte pyetur:
    "Kush ėshtė kjo?’
    ‘Ėshtė filanja’ – tha Aisha. Tregon diēka rreth namazit tė saj.
    ‘Lėrini (kėto fjalė), bėni ato punė qė u shkojnė pėr dore. Pėr Zotin! Allahu nuk mėrzitet
    (nuk brengoset), pėrderisa ju nuk brengoseni (pėr punėn tuaj)’ – tha Pejgamberi s.a.v.s. – ‘Te Ai vepra mė e dashur ėshtė ajo qė njeriu vazhdimisht e bėn nė Emėr tė Tij’."
    ---------------------------------------------------------
    44. Na ka treguar Muslim b. Ibrahimi, kėtij i kishte treguar Hishami, kėtij Katade,
    ky nga Enesi, i cili thotė se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Do tė dalė nga zjarri (Xhehenemi) ai qė dėshmon: ‘Nuk ka zot pėrveē Allahut’ dhe nė
    zemrėn e tė cilit ka vepra tė mira sa pesha e njė kokrre tė elbit. Do tė dalė nga zjarri ai qė dėshmon: ‘Nuk ka zot pėrveē Allahut’ dhe nė zemrėn e tė cilit ka vepra tė mira sa pesha e njė kokrre tė grurit. Do tė dalė nga zjarri ai i cili dėshmon: ‘Nuk ka zot pėrveē Allahut’ dhe nė zemrėn e tė cilit ka vepra tė mira sa pesha e njė atomi."
    Ebu Abdullahu (Buhariu) transmeton se Ebani ka thėnė, kėtij i kishte thėnė Katade, ky nga Enesi se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: "fjala ‘tė mira’, pėrdoret me kuptim ‘besim-iman’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    45. Na ka treguar Hasan b. Sabbahu se ka dėgjuar nga Xha’fer b. Avni, i cili ka
    thėnė se i ka treguar Ebu-l-Umejsi, kėtij ia transmeton Kajs b. Muslimi, kėtij Tarik
    b. Shihabi, e ky nga Omer b. Hattabi r.a. se njė hebre i ka thėnė (Omerit):
    "O kryetar i besimtarėve! Nė Librin tuaj (nė Kur’an) ka njė ajet tė cilin ju e lexoni. Po tė
    na ishte shpallur ai ajet neve, hebrenjve, ne atė ditė do ta shpallnim ditė feste.’
    ‘Cili ėshtė ai ajet’ – e pyeti Omeri.
    "...Kėtė ditė Unė e pėrsosa fenė tuaj pėr ju, plotėsova Mirėsinė Time mbi ju dhe zgjodha pėr ju Islamin fe..." (El Maideh: 3). – u pėrgjigj ai.
    ’Ne, vėrtet e dimė edhe ditėn edhe vendin kur i ėshtė shpallur Pejgamberit s.a.v.s., e ajo ėshtė dita e premte, derisa qėndronte nė Arafat.’ – tha Omeri."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    46. Na ka treguar Ismaili, kėtij i ka treguar Malik b. Enesi, kėtij xhaxhai i vet Ebu
    Suhejl b. Maliku, kėtij babai i vet, i cili e ka dėgjuar Talha b. Ubejdullahun duke
    thėnė:
    "Pejgamberit s.a.v.s. i erdh njė njeri nga Nexhdi me qėllim hakmarrjeje. Dėgjohej zhurma e zėrit tė tij, por nuk kuptohej se ē’fliste, derisa u afrua. E kur pyeti pėr Islamin, Pejgamberi s.a.v.s. u pėrgjigj:
    ’Pesė kohė tė namazit brėnda ditės dhe natės.’
    ’E, diēka tjetėr pėr mua pėrveē tij (pėrveē pesė kohėve tė namazit)?’ – pyeti ai.
    ’Jo, vetėm nėse do vullnetarisht,’ – iu pėrgjigj (Pejgamberi s.a.v.s.).
    Pastaj Pejgamberi s.a.v.s. tha: ’Agjėrimi i muajit tė Ramazanit.’
    ‘Diēka tjetėr pėrveē tij?’ – pyeti ai.
    ‘Jo, vetėm nėse do vullnetarisht,’ – u pėrgjigj Pejgamberi s.a.v.s.
    Pejgamberi s.a.v.s. ia pėrmendi edhe zekatin (tha transmetuesi).
    ‘Diēka tjetėr pėrveē tij?’ – pyeti ai.
    ‘Jo, vetėm nėse do vullnetarisht.’ – u pėrgjigj Pejgamberi s.a.v.s.
    Atėherė u kthye njeriu, - thotė transmetuesi – dhe tha:
    ‘Pėr Zotin, nuk kam as ēka tė shtoj, e as ēka tė pakėsoj.’
    Pejgamberi s.a.v.s. (pasi e dėgjoi) u shpreh me kėto fjalė:
    ‘Nėse e ka thėnė tė vėrtetėn, ka shpėtuar’."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    47. Na ka treguar Ahmed b. Abdullah b. Ali el-Menxhufiu, kėtij i ka treguar Revhu,
    kėtij Avfi, ky nga Hasani dhe nga Muhammedi, kėta nga Ebu Hurejra r.a. se
    Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Kush e pėrcjell muslimanin e vdekur pėr shkak tė besimit tė tij tė fortė (duke besuar
    sinqerisht) dhe, duke llogaritur (vetėm nė shpėrblimin e Allahut) do tė jetė me tė derisa tė falet namazi i xhenazez dhe tė mbarojė varrimi i tij, me tė vėrtetė ai do tė kthehet me shpėrblimin prej dy kirateve (masė pėr matjen e sevapeve, sasinė e saj e di vetėm Allahu xh.sh.). Secili prej kėtyre kirateve ka peshėn e malit Uhud. Kush ia fal xhenazen tė vdekurit, por kthehet para se ai tė varroset, do tė kthehet me njė kirat."
    Nė senedin e dytė Revhu transmeton nga Uthmani, ky nga Muedhini, ky nga Avfi, ky
    nga Muhammedi, ky nga Ebu Hurejre, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s.
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    48. Na ka treguar Muhammed b. Ar’are, kėtij i ka treguar Shu’be, ky nga Zejdi, i
    cili ka thėnė:
    "E kam pyetur Ebu Vailin pėr murxhitė, e ai tha: Mė ka treguar Abdullahu se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    ‘Ta turpėrosh (ofendosh) muslimanin ėshtė mėkat, ndėrsa ta mbysėsh atė ėshtė mosbesim (kufėr)’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    49. Na ka treguar Kutejbe b. Se’idi, kėtij Ismail b. Xha’feri, kėtij Humejdi, kėtij
    Enesi, e kėtė e kishte njoftuar Ubade b. Samiti se:
    "Pejgamberi s.a.v.s. ka dalė t’i njoftojė Sahabėt pėr Natėn e Kadrit (Lejletu-i-Kadr), kur atje grindeshin dy muslimanė. Pėr kėtė shkak Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    ‘Kam dalur t’ju njoftoj pėr Natėn e Kadrit, e pasiqė grindeshin filani e filani, ajo ėshtė
    grindur. Ndoshta kjo do tė jetė mė mirė pėr ju. Tashmė kėrkojeni ju atė (Natėn e Kadrit) nė tė shtatėn, nė tė nėntėn ose nė tė pestėn (pas natės sė njėzetė tė Ramazanit)’."
    ------------------------------------------------------------------------
    50. Na ka treguar Museddedi, kėtij i kishte treguar Ismail b. Ibrahimi, kėtij Ebu
    Hajjan et-Tejmiu, ky nga Ebu Zur’a, e ky nga Ebu Hurejre r.a. i cili ka thėnė:
    "Njė ditė Pejgamberi s.a.v.s. doli nė mesin e njerėzve; iu afrua atij njė njeri dhe e pyeti:
    ‘Ēka ėshtė besimi (imani)?’
    ’Besim (iman) ėshtė tė besosh Allahun, melekėt e Tij, takimin me Tė (nė Ditėn e Kijametit),tė besosh pejgamberėt e Tij dhe ringjalljen.’ – u pėrgjigj (Pejgamberi s.a.v.s.).
    ’Po, ēka ėshtė Islami?’ – pyeti ai.
    ‘Islami ėshtė ta adhurosh Allahun, tė mos i pėrshkruash shok Atij, tė falėsh namazin, tė japėsh zekatin dhe tė agjėrosh Ramazanin.’ – u pėrgjigj Pejgamberi s.a.v.s.
    ‘Po, ēka ėshtė mirėsia (ihsani)?’ – pyeti ai.
    ‘Ta adhurosh Allahun sikur e sheh Atė. Nėse ti nuk e sheh Atė, Ai padyshim tė sheh ty.’ – u pėrgjigj.
    ‘Kur do tė jetė Dita e Kijametit?’ – pyeti njeriu.
    Lidhur me kėtė pyetje Pejgamberi s.a.v.s. tha:
    ‘I pyeturi nuk ėshtė nė dijeni mė tė madhe pėr kėtė ēėshtje se pyetėsi. Vetėm po tė tregoj ty pėr shenjat e tij: kur robėresha tė lind pronarin (d.m.th. zotėriun) e saj; kur barinjtė e deveve zeshkane me mburrje do tė shtyhen nė ndėrtimin e pallatit. Ajo (Dita e Kijametit) ėshtė njė nga pesė fshehtėsitė qė nuk i askush, pėrveē Allahut xh.sh.’
    Pastaj Pejgamberi s.a.v.s. citoi ajetin e Kur’anit:
    "Vėrtet qė Allahu! Vetėm tek Ai ėshtė dija e Orės (e Ēastit tė Fundit,
    Kijametit)..." (Lukman: 34).
    Pastaj njeriu u nis tė shkojė, (e Pejgamberi s.a.v.s.) tha:
    ’Kthejeni atė!’
    Meqė ata nuk e panė mė atė (sepse u flak para syve tė tyre), Pejgamberi s.a.v.s. tha:
    ’Ai ėshtė Xhibrili a.s., ka ardhė t’ua mėsojė njerėzve fenė e tyre’."
    Ebu Abdullahu (Buhariu) ka thėnė: "E gjithė kjo ėshtė pjesė e besimit (imanit)."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    51. Na ka treguar Ibrahim b. Hamza, kėtij Ibrahim b. Sa’di, kėtij Salihu, ky nga
    Ibni Shihabi, ky nga Ubejdullah b. Abdullahu se Abdullah b. Abbasi i ka thėnė:
    "Mė ka thėnė Ebu Sufjani se Herakleu i ka thėnė:
    ’Tė kam pyetur se numri i muslimanėve shtohet apo pakėsohet? E ti u pėrgjigje: shtohet.
    Ashtu vazhdon tė shtohet besimi derisa tė plotėsohet. Tė kam pyetur se a e lėshon ndokush fenė, pasi ta ketė pranuar njėherė, duke e urrejtur atė? U pėrgjigje: jo. Ashtu ėshtė edhe besimi (imani) kur mirėsia e tij pėrzihet me shpirtin, atė mė askush nuk e urren’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    52. Na ka treguar Ebu Nu’ajmi, kėtij ia ka transmetuar Zekerijai, kėtij Amri, kėtij
    Nu’man b. Beshiri, i cili ka treguar se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Hallalli ėshtė i qartė, edhe harami ėshtė i qartė. Nė mes tyre ka gjėra tė dyshimta, tė cilat nuk i dinė shumė njerėz. Kush ruhet nga punėt e dyshimta, e ruan pastėrtinė e fesė sė vet dhe nderin e tij, e kush bie nė punė tė dyshimta, ėshtė i njėjtė me bariun i cili e ruan bagėtinė e vet pėrreth vendit tė ndaluar nė tė cilin ajo mund tė hyjė nė ēdo ēast. Dijeni se ēdo mbret e ka ndalesėn e vet, e kini kujdes, se ndalesa e Allahut nė tokėn e tij ėshtė ēėshtje tė cilėn Ai e ka ndaluar. Poashtu, dijeni se ēdo trup ka pjesė mishi, e kur ėshtė e sėmurė (ajo pjesė), i sėmurė ėshtė krejt trupi. Ja, ajo (pjesė mishi) ėshtė zemra!"
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    53. Na ka treguar Ali b. Xha’di, ky nga Shu’be, ky nga Ebu Xhemre, i cili ka thėnė:
    "Kam ndenjur me Ibni Abbasin i cili mė uli nė shtratin e vet dhe mė tha:
    ’Rri tek unė derisa tė tė jap ty njė pjesė tė pasurisė sime!’
    Pasi qėndrova me tė dy muaj, mė tha: ’Kur Pejgamberit s.a.v.s. i erdh delegacioni i Abdu-l-Kajsit (njė fis), ai i pyeti:
    ’Cili popull jeni ju’ – respektivisht – ’cili delegacion?’
    ’Jemi nga (fisi) Rebi’a’ – u pėrgjigjėn ata.
    ’Mirė se keni ardhur o njerėz – ose delegacion (dyshim i transmetuesit) – pa tė meta dhe pa nevojė pendimi’ – u tha Pejgamberi s.a.v.s.
    ’O Resulullah, ne mund tė vijmė te ti, vetėm nė ndonjė muaj tė shenjtė, sepse nė mes nesh dhe teje ėshtė lagja e pabesimtarėve Mudar. Prandaj, na urdhėro neve me njė urdhėr tė prerė tė cilin do t’ia pėrcjellim atyre qė kanė mbetur pas nesh dhe i cili do tė na ēojė nė Xhennet’ – i thanė Pejgamberit s.a.v.s.
    E pyetėn edhe pėr pijen.
    Pejgamberi s.a.v.s. i urdhėroi pėr katėr gjėra dhe ua ndaloi katėr gjėra. I urdhėroi tė
    besojnė nė Njė tė Vetmin Allah dhe i pyeti: ‘A e dini ēka ėshtė besimi nė Allahun?’
    ’Allahu dhe Pejgamberi i Tij e dinė mė sė miri’ – thanė ata.
    ‘Tė dėshmosh se nuk ka zot tjetėr pėrveē Allahut dhe se Muhammedi ėshtė Pejgamber i Tij, tė falėsh namazin, tė japėsh zekatin, tė agjėrosh muajin e Ramazanit dhe tė japėsh njė tė pestėn e pasurisė sė zėnė nė luftė’ – tha Pejgamberi s.a.v.s.
    Ndėrkaq, nga katėr gjėrat qė ua ndaloi atyre, janė pijet (qė rrijnė) nė testi, nė kungull tė ujit, nė pagur (matare), nė varell ose nė koritėn e lyer me rrėshirė ose – sikur thotė
    ndonjėherė transmetuesi – nė koritėn e katranosur.
    ‘Mbani nė mend kėto dhe tregojuni atyre qė janė pas jush’ – tha Pejgamberi s.a.v.s.
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    54. Na ka treguar Abdullah b. Mesleme, kėtij Maliku, kėtij Jahja b. Sa’di, kėtij
    Muhammed b. Ibrahimi, kėtij Alkame b. Vekkasi, ky nga Omeri r.a. i cili ka
    dklaruar se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Veprat vlerėsohen sipas qėllimit dhe ēdo njeriu i pėrket ajo pėr tė cilėn mendon (ka pėr qėllim). Kush ėshtė shpėrngulur pėr Allahun dhe pėr Pejgamberin e Tij, shpėrngulja e tij ėshtė nė Emėr tė Allahut dhe tė Pejgamberit tė Tij, ndėrkaq, ai qė ėshtė shpėrngulur pėr shkaqe tė mira (interesa) tė kėsaj bote, ose pėr shkak tė ndonjė gruaje me tė cilėn do tė martohej, shpėrngulja e tij ėshtė nė emėr tė asaj qė ėshtė shpėrngulur."
    --------------------------------------------------------------
    55. Na ka treguar Haxhxhaxh b. Minhaili, kėtij Shu’be, kėtij Adi b. Thabiti, ky
    kishte dėgjuar nga Abdullah b. Jezidi, ky nga Ebu Mes’udi, e ky nga Pejgamberi s.a.
    v.s., i cili ka thėnė:
    "Kur njeriu pėrpiqet ta furnizojė familjen e vet (duke llogaritur nė shpėrblimin e Allahut), ajo punė ėshtė mirėsi pėr tė (sadaka)."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    56. Na ka treguar Hakem b. Nafiu, kėtij i ka treguar Shu’ajbi nga Zuhriu, i cili ka
    thėnė se i ka treguar Amir b. Sa’d b. Ebu Vekkasi, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s. i cili
    ka thėnė:
    "Me tė vėrtetė nuk bėn asnjė shpenzim, kur me tė kėrkon kėnaqėsinė e Allahut.
    Pėrkundrazi, pėr kėtė vetėm do tė shpėrblehesh. Bile (do tė shpėrblehesh) edhe pėr
    kafshatėn qė ia shtie nė gojė gruas sate."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    57. Na ka treguar Museddedi, kėtij i kishte treguar Jahjai, kėtij Ismaili, kėtij Kajs b.
    Ebu Hazimi, ky nga Xherir b. Abdullahu, i cili ka thėnė:
    "Ia kam dhėnė betimin Pejgamberit s.a.v.s. se do tė fal namaz, do tė jap zekat dhe,
    sinqerisht do t’ia mendoj tė mirėn ēdo muslimani."
    ------------------------------------------------------------------
    58. Na ka treguar Ebu-n-Nu’mani, kėtij i ka treguar Ebu Avane, ky nga Zijad b.
    Ilaka, i cili ka thėnė:
    "E kam dėgjuar Xherir b. Abdullahun nė ditėn kur vdiq Mugire b. Shu’be. Sė pari u ngrit
    dhe e falėnderoi Allahun xh.sh., e pastaj tha:
    ‘Kini frikė vetėm Allahun, i Cili nuk ka shok, bėhuni krenarė dhe tė qetė, derisa tė vijė njė komandant. Ai do tė ju vijė sė shpejti.’ Pastaj tha:
    ‘Kėrkoni falje (lutuni) pėr komandantin tuaj, sepse Allahu xh.sh. dėshiron tė falė! E tash – vazhdon ai – njė herė kam shkuar te Pejgamberi s.a.v.s. dhe i kam thėnė:
    ‘Ty tė betohem nė Islam,’ kurse ai mė kushtėzoi:
    ‘Edhe t’ia mendosh sinqerisht tė mirėn ēdo muslimani.’
    Unė edhe nė atė u zotova. Me tė vėrtetė ua mendoj tė mirėn juve!’
    Pastaj kėrkoi falje dhe u ul."

  4. #4
    V per Vendeta Maska e ORIONI
    Anėtarėsuar
    10-12-2003
    Vendndodhja
    Shkup-Prishtine-Ulqin-Tirane-Cameri
    Postime
    919
    KREU – 3.
    Dituria


    59. Na ka treguar Muhammed b. Sinani, kėtij i kishte treguar Fulejhu, e sipas njė
    vargu tjetėr tė transmetuesve, mė ka treguar Ibrahim b. Mundhiri, kėtij Muhammed
    b. Fulejhu, kėtij babai i vet, kėtij Hilal b. Aliu, ky nga Ata b. Jesari, ky nga Ebu
    Hurejre r.a., i cili ka thėnė:
    "Derisa Pejgamberi s.a.v.s. nė njė rast ishte duke folur para popullit, erdh njė beduin dhe
    pyeti:‘Kur do tė jetė Ēasti i Kijametit?’
    Pejgamberi s.a.v.s., megjithatė, vazhdoi tė flasė. Disa njerėz (tė pranishėm aty) thanė se
    Pejgamberi s.a.v.s. e dėgjoi se ēka e pyeti ai, por nuk i pėlqeu ajo qė e pyeti, kurse disa tė
    tjerė thanė se Pejgamberi s.a.v.s. nuk e dėgjoi fare.
    Kur Pejgamberi s.a.v.s. e mbaroi fjalimin e tij, si duket, pyeti:
    ‘Ku ėshtė ai qė, mendoj se pyeti pėr Ēastin e Kijametit?’
    ‘Ja, unė o Resulullah’ – u pėrgjigj beduini.
    ‘Momentin e Kijametit prite, kur tė zhduket siguria’ – u pėrgjigj.
    ‘Si do tė shkatėrrohet?’ – ishte pyetja tjetėr.
    ‘Kur t’i besohet detyra atij qė nuk ėshtė pėr tė i aftė dhe kompetent, prite Ditėn e
    Kijametit’ – tha (Pejgamberi s.a.v.s.)."
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    60. Na ka treguar Ebu-n-Nu’man Arim b. Fadili, kėtij i kishte treguar Avane, ky
    nga Ebu Bishri, ky nga Jusuf b. Maheku, ky nga Abdullah b. Amri, i cili ka thėnė:
    "Nė njė udhėtim qė e patėm, Pejgamberi s.a.v.s. mbeti pas nesh. Na mbėrrini, kur koha pėr
    faljen e namazit ishte kah mbarimi. Ne morėm abdes dhe filluam t’u japim mes-h
    kėmbėve (filluam t’i lajmė kėmbėt me shumė pak ujė), prandaj, (Pejgamberi s.a.v.s.) me
    njė zė tė lartė, bėrtiti dy a tri herė:
    ’Mjerė thembrat nga zjarri i Xhehenemit’!"
    ----------------------------------------------------------------------------
    61. Na ka treguar Kutejbe, kėtij Ismail b. Xha’feri, ky nga Abdullah b. Dinari, ky
    nga (Abdullah) Ibni Omeri r.a., i cili ka deklaruar se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Ėshtė njė pemė tė cilės nuk i bien gjethet. Ėshtė e njėjtė me muslimanin. Mė thuani se cila
    ėshtė ajo?’Njerėzit menduan pėr ndonjė pemė tė shkretėtirės.
    Abdullahu tha: ‘Unė kam menduar se ajo pemė, ėshtė hurma, por kam pasur turp ta them.’
    Pastaj tė pranishmit thanė: ‘O Pejgamber i Allahut, na thuaj cila ėshtė ajo pemė?’
    Pejgamberi s.a.v.s. u pėrgjigj:‘Ajo pemė ėshtė hurma’."
    -----------------------------------------------------------------
    62. Na ka treguar Halid b. Mahledi, kėtij Sulejmani, kėtij Abdullah b. Dinari, ky
    nga Ibni Omeri r.a., i cili ka deklaruar se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Ėshtė njė pemė, gjethet e sė cilės nuk bien; ajo i ngjan muslimanit. Mė tregoni cila ėshtė
    ajo?’Abdullahu ka thėnė: ‘Njerėzit menduan pėr ndonjė pemė tė shkretėtirės, kurse mua mė shkoi mendja se ajo ėshtė hurma.’Pastaj tė pranishmit pyetėn: ‘O Resulullah, na thuaj cila ėshtė ajo?’ Pejgamberi s.a.v.s. u pėrgjigj: ‘Ajo pemė ėshtė hurma’."
    ---------------------------------------------------------------------------
    63. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtė e kishte njoftuar Lejthi, kėtė Se’id
    Makburiu, kėtė Sherik b. Abdullah b. Ebu Nemiri, i cili e kishte dėgjuar Enes b.
    Malikun, duke thėnė:
    "Derisa rrinim me Pejgamberin s.a.v.s. nė xhami, erdh njė njeri hypur nė deve. E ndali aty
    dhe e lidhi, e pastaj u drejtua kah ne dhe pyeti: ’Cili nga ju ėshtė Muhammedi?’
    Pejgamberi s.a.v.s. qėndronte i mbėshtetur nė mesin e tyre, prandaj ne u pėrgjigjėm:
    ‘Ky njeri i bardhė, i mbėshtetur!’ Pastaj, njeriu iu drejtua (Pejgamberit s.a.v.s.):
    ‘O djali i Abdu-l-Muttalibit!’ ‘Tė pėrgjigjem’ – tha Pejgamberi s.a.v.s.
    Ai vazhdoi: ‘Do tė pyes ty dhe, nė ēdo pyetje do tė jem i ashpėr, por mos m’u hidhėro!’
    ‘Pyet ē’tė duash!’ – i tha Pejgamberi s.a.v.s.
    ‘Po tė pyes, pėr Zotin tėnd dhe Zotin e atyre para teje (thuaj): A tė ka dėrguar ty Allahu
    pėr gjithė botėn (njerėzimin)?’ ‘Po, padyshim.’ – iu pėrgjigj Pejgamberi s.a.v.s.
    ‘Pėr Allahun, a tė ka urdhėruar Allahu tė falim pesė kohėt e namazit gjatė njė dite dhe njė
    nate?’ – pyeti ai. ‘Po, pėr Zotin’ – u pėrgjigj.
    ‘Pėr Allahun’ – tha pėrsėri njeriu – ‘A tė ka urdhėruar Allahu tė agjėrojmė muajin e
    Ramazanit pėr ēdo vit?’
    ‘Po, padyshim.’ – u pėrgjigj.
    ‘Pėr Allahun, a tė ka urdhėruar Allahu qė nga pasanikėt tanė tė marrėsh kėtė sadaka
    (zekat) dhe t’ua ndash tė varfėrve tanė?’ – pyeti.
    ‘Po, pėr Zotin,’ – iu pėrgjigj Pejgamberi s.a.v.s.
    Pastaj njeriu tha: ‘Besoj nė gjithė atė qė e ke sjellė (nga Allahu xh.sh.). Unė jam Dimam b.
    Tha’lebe, vėllai i Beni Sa’d b. Bekrit, pėrfaqėsues i popullit tim, i cili ka mbetur pas
    meje’."Kėtė hadith kėshtu e ka transmetuar edhe Musai dhe Ali b. Abdu-l-Hamidi nga
    Sulejmani, ky nga Thabiti, ky nga Enesi, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s.
    -----------------------------------------------------------------------------------
    64. Na ka treguar Ismail b. Abdullahu, kėtij i kishte treguar Ibrahim b. Sa’di, kėtij
    Salihu, kėtij Ibni Shihabi, kėtij Ubejdullah b. Utbe b. Mes’udi se Abdullah b. Abbasi
    e kishte lajmėruar kėtė se:
    "Pejgamberi s.a.v.s. e kishte dėrguar njė njeri me letrėn e tij dhe e kishte urdhėruar qė
    (letėrn) t’ia dorėzojė mėkėmbėsit tė Bahrejnit, e qė ky t’ia dėrgojė mbretit tė Persisė. Ky
    (mbreti) pasiqė e lexoi, e grisi. (Ibni Shihabi, i cili ishte njėri nga transmetuesit) tha: Mendoj se e kam dėgjuar nga Ibni Musejjebi, duke thėnė:
    ’Pejgamberi s.a.v.s. i mallkoi qė edhe ata tė jenė plotėsisht tė shkatėrruar’."
    -----------------------------------------------------------------------------
    65. Na ka treguar Muhammed b. Mukatil Ebu-l-Hasani, kėtij Abdullahu, kėtij
    Shu’be, kėtij Katade, kėtij Enes b. Maliku, i cili ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. ka shkruar letėr, ose ka dashur tė shkruajė, por i ėshtė thėnė se ata do
    ta lexojnė vetėm nėse ėshtė e vulosur. Atėherė e ka marrė unazėn e argjendtė nė tė cilėn
    ishte gdhendur: ’Muhammedi, Pejgamber i Allahut.’ Mė vjen sikur po e shoh unazėn nė
    dorėn e tij.Pastaj e kam pyetur Kataden, tha Shu’be:
    ’Kush ka thėnė se nė unazė qėndronte: ’Muhammedi, Pejgamber i Allahut.’
    ’Ai, Enesi,’ – u pėrgjigj (Katade)."
    ----------------------------------------------------------------------------------
    66. Na ka treguar Ismaili, ky nga Maliku, ky nga Is’hak b. Abdullah b. Ebu Talhai,
    ky nga Ebu Murre, rob i liruar i Akil b. Ebu Talibit, ky nga Ebu Vakid el-Lejthiu, i
    cili ka thėnė:
    "Derisa Pejgamberi s.a.v.s. ende rrinte nė xhami me njerėzit, erdhėn tre persona: dy nga
    ata u drejtuan kah Pejgamberi s.a.v.s., kurse njėri shkoi. Transmetuesi tha se ata (tė dy) u
    ndalėn para Pejgamberit s.a.v.s. Njėri prej tyre vėrejti njė vend tė zbrazėt nė mesin e
    dėgjuesve dhe aty u ul, tjetri u ul pas tyre. Sa i pėrket tė tretit, ai e ktheu shpinėn dhe shkoi.Kur Pejgamberi s.a.v.s. e pėrfundoi fjalimin, tha:
    ‘Dėgjoni, do t’ju tregoj pėr gjendjen e kėtyre tre personave: I pari i fshehet (ruhet) Allahut
    dhe Allahu e vendos atė nė strehimore (nė vend tė sigurt); i dyti, pėrmbahet nga turpi, e
    edhe Allahu ėshtė i pėrmbajtur (nga dėnimi i tij). Sa i pėrket tė tretit qė e ktheu shpinėn,
    edhe Allahu ia kthen shpinėn’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    67. Na ka treguar Museddedi, kėtij Bishri, ky nga Ibni Avni, ky nga Ibni Sirini, ky
    nga Abdurrahman b. Ebu Bekre, e ky nga babai i vet, i cili ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. kishte hipur nė deve (gjatė Haxhxhit lamtumirės). Kapistrėn e deves
    ia mbante njė njeri. Pas pak pyeti:
    ‘Cila ditė ėshtė kjo?’Ne heshtėm, duke menduar se do ta quante me njė emėr tjetėr e jo me emrin e saj.‘A nuk ėshtė kjo dita e thejrjes sė kurbanit?’ – pyeti.
    ‘Po, pa dyshim.’ – thamė .‘Cili muaj ėshtė ky?’ – pyeti.
    Ne pėrsėri heshtėm dhe menduam se do ta quante me njė emėr tjetėr.
    ‘A nuk ėshtė Dhu-l-hixhxhe?’ – tha ai.‘Po,’ – thamė.Pastaj tha:
    ’Gjaku juaj, pasuria juaj, nderi juaj, janė tė shenjta dhe tė paprekshme,
    sikurse qė ėshtė e shenjtė kjo ditė e juaj, nė kėtė qytetin tuaj, nė kėtė vendin tuaj. Ēdonjėri qė ėshtė i pranishėm, le ta njoftojė atė qė nuk ėshtė kėtu (i pranishėm), sepse mund tė ndodhė qė ai i cili nuk ėshtė i pranishėm, ta kuptojė mė mirė se ai qė ia kumton’."
    -------------------------------------------------------------------------------------
    68. Na ka treguar Muhammed b. Jusufi, kėtij Sufjani, ky nga A’meshi, ky nga Ebu
    Vaili, ky nga Ibėn Mes’udi, i cili ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. na pajiste me kėshilla (ligjerata) gjatė ditėve, duke mos na lėnė
    asnjėherė tė mėrzitemi."
    ------------------------------------------------------------------------------------
    69. Na ka treguar Muhammed b. Beshshari, kėtij i kishte treguar Jahja b. Se’idi, ky
    nga Shu’be, ky nga Ebu Tejjahu, ky nga Enesi, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s., i cili ka
    thėnė:"Lehtėsoni dhe mos vėshtirėsoni! Gėzoni dhe mos shpėrndani (duani dhe mos urreni)."
    ----------------------------------------------------------------------------------
    70. Na ka treguar Uthman b. Ebu Shejbe, kėtij Xheriri, kėtij Mensuri, ky nga Ebu
    Vaili, i cili ka thėnė:
    "Abdullahu i mėsonte njerėzit ēdo tė enjte, prandaj njė person i tha atij:
    ‘O Ebu Abdurrahman, me tė vėrtetė do tė doja tė na mėsoje pėr ēdo ditė.’
    Ai u pėrgjigj:‘Ajo qė ma ndalon kėtė ėshtė se nuk kam dėshirė qė t’ua bėj tė mėrzitshėm (mėsimin).Unė ju pajis me dituri, ashtu siē na pajiste neve Pejgamberi s.a.v.s. Ai frikėsohej se mos na kalon (mėsimi) nė monotoni’."---
    -------------------------------------------------------------------------------------
    71. Na ka treguar Se’id b. Ufejri, kėtij Ibėn Vehbi, kėtij Junusi, ky nga Ibėn Shihabi,
    ky nga Humejd b. Abdurrahmani, i cili ka thėnė se e ka dėgjuar Muaviun duke
    thėnė, se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Atij qė Allahu ia do tė mirėn, e udhėzon t’i kuptojė parimet e fesė. Unė vetėm shpėrndaj
    (dituri), kurse Allahu e jep atė. Ky popull le tė vazhdojė tė mbesė nė rrugėn e Allahut, e
    nuk do tė mund ta dėmtojnė ata qė e kundėrshtojnė, pėrderisa nuk vjen urdhėri i Allahut’."
    ---------------------------------------------------------------------------------
    72. Na ka treguar Aliu, kėtij Sufjani, kėtij Ibėn Ebu Nexhihu, duke transmetuar nga
    Muxhahidi, i cili ka thėnė:
    "E kam shoqėruar Ibėn Omerin deri nė Medine. Nuk e kam dėgjuar atė tė thotė diēka mė
    tepėr nga Pejgamberi s.a.v.s., pėrveē njė hadithi:
    ’Ishim te Pejgamberi s.a.v.s., kur atij i kishin sjellur njė palcė me hurma. Ai (Pejgamberi s.
    a.v.s.) tha:‘Nė mesin e pemėve, ka njė pemė e cila shumė i ngjan muslimanit.’
    Kam dashur tė them se ajo pemė ėshtė hurma, mirėpo, meqė isha mė i riu nga tė
    pranishmit, heshta.‘Ajo ėshtė hurma’ – tha Pejgamberi s.a.v.s."
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    73. Na ka treguar Humejdiu, kėtij Sufjani, kėtij Ismail b. Ebu Halidi, kurse Zuhriu
    ka thėnė se e ka dėgjuar nga Kajs b. Ebu Hazimi, ky nga Abdullah b. Mes’udi, i cili
    ka thėnė se e ka dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė:
    "Mund tė kesh zili nė dy raste: ndaj njeriut tė cilit Allahu i ka dhėnė pasuri dhe atė e
    shpenzon nė rrugė tė drejtė dhe ndaj njeriut, tė cilit Allahu i ka dhėnė dituri, qė gjykon
    sipas saj dhe i mėson edhe tė tjerėt."
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    74. Na ka treguar Muhammed b. Gurejr ez-Zuhriu, kėtij i kishte treguar Jakub b.
    Ibrahimi, kėtij babai i vet, kėtij Salihu, ky nga Ibėn Shihabi, i cili ka treguar se
    Ubejdullah b. Abdullahu ka treguar, duke transmetuar nga Ibėn Abbasi, se ai dhe
    Hurr b. Kajs b. Hisn Fezariu kanė diskutuar pėr rastin e Musait dhe shokut tė tij,
    pėr tė cilin Ibėn Abbasi, me bindje tė thellė, tha se ėshtė Hidri. Nė atė moment, pranė
    tyre kaloi Ubej b. Ka’bi, e Ibėn Abbasi e thirri dhe i tha:
    "Unė dhe ky shoku im po diskutojmė pėr shokun e Musait. Musai a.s. ka pyetur dhe ka
    kėrkuar mėnyrėn qė tė takohet me tė. E, ti a e ke dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. ndonjėherė
    qė tė flasė diēka pėr kėtė ēėshtje?’
    ’Po, e kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. kur thoshte:
    "Derisa Musai a.s. ishte tek njė i parė i Beni Israilėve, i ka ardhur njė njeri dhe e ka
    pyetur:’A di ndonjė mė tė ditur se ti?’
    ‘Jo’ – ka thėnė Musai a.s.Atėherė, Allahu xh.sh. i shpalli Musait: "Po, padyshim ėshtė robi Ynė, Hidri."Pastaj, Musai kėrkoi rrugė dhe mėnyrė qė tė shkojė te ai, e Allahu i Madhėruar ia bėri peshkun shenjė dhe i ėshtė thėnė: "Kur ta humbėsh peshkun, kthehu prapa dhe, sigurisht do ta takosh atė!" Ai e vėzhgonte me kujdes nėpėr det peshkun, pėr tė cilin i ishte thėnė. Mė pastaj, Musait i tha pėrcjellėsi i tij:
    "Ai (djaloshi - Jushaė bin Nun) i tha: "A tė kujtohet kur arritėm te shkėmbi? Unė e
    harrova peshkun; askush veēse shejtani mė bėri qė tė mos e kujtoj…" (El Kehf: 63).
    "(Musai) i tha: "Kjo ėshtė ajo qė po kėrkonim." Kėshtu ata u kthyen prapė duke
    ndjekur gjurmėt e tyre tė para." (El Kehf: 64).
    Dhe, kėshtu e gjetėn Hidrin. Ky ėshtė rasti i Musait me Hidrin, pėr tė cilin Allahu i
    Madhėruar tregon nė Librin e Tij (nė Kur’an)’."
    --------------------------------------------------------------------------------------
    75. Na ka treguar Ebu Ma’meri, kėtij Abdu-l-Varithi, ky nga Halidi, ky nga Ikrime,
    e ky nga Ibėn Abbasi r.a., i cili ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. mė pėrqafoi dhe mė shtrėngoi, duke thėnė:
    ‘O Zot, mėsoja Librin (diturinė)’."
    ----------------------------------------------------------------------------------
    76. Na ka treguar Ismail b. Ebu Uvejsi, kėtij i kishte treguar Maliku, kėtij Ibėn
    Shihabi, ky nga Ubejdullah b. Abdullah b. Utbe, e ky nga Abdullah b. Abbasi, i cili
    ka thėnė:"Jam nisur me njė kafshė samari (gomar). Gati isha i moshės madhore. Pejgamberi s.a.v.s.falej nė Mine jashtė mureve (nė hapėsirė). Kalova pėrballė njė safi (rreshti). E lėshova kafshėn tė kulloste dhe hyra nė saf. (Pėr kėtė veprim qė e bėra) asnjė nuk ma zuri pėr tė madhe."
    ---------------------------------------------------------------------------------
    77. Mė ka treguar Muhamed b. Jusufi, ky nga Ebu Mus-hiri, ky nga Muhammed b.
    Harbi, ky nga Zubejdi, ky nga Zuhuriu, ky nga Muhammed b. Rebiu, i cili ka thėnė:
    "Kur i kisha pesė vjet, mė kujtohet se Pejgamberi s.a.v.s. njė herė mori ujė (nė gojė) nga
    kova dhe mė stėrpiku nė fytyrė."
    ------------------------------------------------------------------------------
    78. Na ka treguar Ebu-l-Kasim Halid b. Halijj, kėtij Muhammed b. Harbi se Evzaiu
    ka thėnė: Na ka njoftuar Zuhriu, duke transmetuar nga Ubejdullah b. Abdullah b.
    Utbe b. Mes’udi, ky nga Ibėn Abbasi se ai dhe Hurr b. Kajsi b. Hisn Fezariu kanė
    biseduar pėr bashkudhėtarin e Musait, e pranė tyre, rastėsisht, ka kaluar Ubejj b.
    Ka’bi, tė cilin Ibėn Abbasi e ka thirrė dhe i ka thėnė: "Ja, unė dhe shoku im po
    diskutojmė rreth bashkudhėtarit tė Musait, e qė Musai ka kėrkuar mėnyrėn tė takohet me
    tė. Po ti, a e ke dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. ta ketė pėrmendur kėtė rast?’
    ‘Po’, - tha Ubeji, - ‘e kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė:
    ‘Derisa Musai ishte te njėri nga tė parėt e Beni Israilėve, i ka ardhur njė njeri
    dhe e ka pyetur: A di ndonjė njeri mė tė ditur se ti?"
    ‘Jo’, - i ėshtė pėrgjigjur Musai.
    Pastaj Allahu i Madhėruar e ka frymėzuar Musain:
    ‘Po gjithsesi, ėshtė robi ynė, Hidri.’
    Pėr kėtė arsye, Musai filloi tė gjejė mėnyrėn qė tė takohet me tė dhe, Allahu xh. sh., ia bėri
    peshkun shenjė (argument), duke i thėnė (Musait):
    ‘Kur ta humbėsh peshkun, kthehu prapa dhe me siguri do ta takosh atė.’
    Musai e pėrcjelli me kujdes nėpėr det gjurmėn e peshkut. Pėrcjellėsi (shoku) i tha Musait:
    "Ai (djaloshi - Jushaė bin Nun) i tha: "A tė kujtohet kur arritėm te shkėmbi? Unė e
    harrova peshkun; askush veēse shejtani mė bėri qė tė mos e kujtoj…" (El Kehf: 63).
    E, Musai tha:"(Musai) i tha: "Kjo ėshtė ajo qė po kėrkonim." Kėshtu ata u kthyen prapė duke ndjekur gjurmėt e tyre tė para." (El Kehf: 64).
    Kėshtu, e gjetėn Hidrin. Ky ėshtė rasti i Musait a.s. me Hidrin pėr tė cilin Allahu i
    Madhėruar tregon nė Librin e Tij’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    79. Na ka treguar Muhammed b. Alai, kėtij Hammad b. Usame, ky nga Burejd b.
    Abdullahu, ky nga Ebu Burde, ky nga Ebu Musai, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s., i cili
    thotė:"Udhėzimi (Kur’ani) dhe dituria me tė cilat Allahu i Madhėruar mė ka dėrguar, janė si
    shiu i madh i cili bie nė tokė. Toka pjellore e pranon dhe prodhon barin, e edhe shumė
    gjelbėrime tė tjera, kurse toka jopjellore e mban nė vete ujin. (Prej kėsaj toke) Allahu bėn
    qė njerėzit ta shfrytėzojnė atė: tė pijnė, t’u japin kafshėve tė pinė dhe tė mbjellin; (shiu)
    bie, ndėrkaq edhe nėpėr vende tė tjera: nėpėr shkretėtira, tė cilat nuk pranojnė e as qė
    mbajnė ujė nė vete dhe nuk prodhojnė kurrfarė bari (bereqeti).
    Ky ėshtė shembull pėr atė qė e ka njohur ligjin e Allahut dhe e shfrytėzon atė (Kur’anin) tė
    cilin Allahu ma ka dėrguar mua, prandaj, mėso dhe tė tjerėt mėsoi. Ėshtė shembull
    poashtu, pėr atė, qė pėr kėtė nuk e ka qarė kokėn fare, e as qė e ka pranuar udhėzimin e
    Allahut me tė cilin jam dėrguar."
    ------------------------------------------------------------------------------------------------
    80. Na ka treguar Imran b. Mejsere, kėtij Abdu-l-Varithi, kėtij Ebu Tejjahu, ky nga
    Enesi i cili tregon se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Shenjat e Kijametit janė: ērrėnjosja e diturisė, jetėsimi i mosdijes, pirja e alkoolit dhe
    prostitucioni (zinaja)."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    81. Na ka treguar Museddedi, kėtij Jahjai, kėtij Shu’be, kėtij Katade, e kėtij Enesi, i
    cili ka thėnė: "Do t’ju tregoj njė hadith, tė cilin pėrveē meje, askush nuk do t’ua tregojė. E kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė:
    ’Shenjat e Ēastit (Kijametit) janė: ērrėnjosja e diturisė, paraqitja e mosdijes, prostitucioni
    dhe shtimi i tepėrt i grave dhe pakėsimi i meshkujve, pėr aq, sa njė burrė tė jetė pėr
    pesėdhjetė gra’."
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    82. Na ka treguar Se’id b. Ufejri, kėtij Lejthi, kėtij Ukajli, kėtij Ibėn Shihabi, ky nga
    Hamza b. Abdullah b. Omeri se Ibėn Omeri r.a. ka thėnė:
    "E kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė:
    ’Derisa po flija, mė kanė sjellur njė gotė qumėsht. Aq kam pirė sa qė kam hetuar se mė
    ėshtė shuar etja; sikur ajo (etja) mė dilte nga thonjtė. Atė qė mė mbeti, ia dhash Omer b.
    Hattabit.’ ‘O Resulullah, si e shpjegon ti kėtė?’ – i thanė.
    ‘Me shkencė’ – tha Pejgamberi s.a.v.s."
    ------------------------------------------------------------------------------
    83. Na ka treguar Ismaili, kėtij Maliku, ky nga Ibėn Shihabi, ky nga Isa b. Talha b.
    Ubejdullahu, ky nga Abdullah b. Amr b. el-Asi, i cili ka treguar se Pejgamberi s.a.v.s.
    gjatė Haxhxhit lamtumirės, ka mbetur nė Mine pėr shkak tė njerėzve tė cilėt i kanė
    parashtruar pyetje. Ndėr tė tjerė, njė njeri iu afrua dhe e pyeti:
    "Meqė nuk kam ditur, jam rruar para se tė ther (kurban)!?’
    Pejgamberi s.a.v.s. iu pėrgjigj: ’Nuk ka gabim (gjynah), ther kurban tash.’
    Pastaj iu afrua njė njeri tjetėr dhe e pyeti: ’Meqė nuk kam ditur, kam prerė (kurban) para se tė hedhi guralecat (nė Mine)!?’ (Pejgamberi s.a.v.s.) iu pėrgjigj: ’Nuk ka gabim (gjynah), hidh (tash).’ Pejgamberi s.a.v.s. nuk ėshtė pyetur pėr asgjė qė ėshtė bėrė mė vonė, nė vend qė tė bėhej mė herėt, e tė mos jetė pėrgjigjur: -’Bėre tash, nuk ka dėm’."
    ----------------------------------------------------------------------------------
    84. Na ka treguar Musa b. Ismaili, kėtij Vuhejbi, kėtij Ejjubi, ky nga Ikrime, e ky
    nga Ibėn Abbasi, i cili ka thėnė se Pejgamberi s.a.v.s. nė Haxhxhin lamtumirės ėshtė
    pyetur nga dikush:"Kam prerė kurban para se tė hedh guralecat!?’
    Ai pastaj sinjalizoi me dorė dhe tha:‘Nuk ka dėm (gabim).’
    Njė tjetėr pyeti:‘Kam rruar kokėn para se tė pres kurban!?’
    Pejgamberi s.a.v.s., pėrsėri sinjalizoi me dorė dhe tha:
    ’Nuk ka gabim (gjynah)’."85. Na ka treguar Mekkijj b. Ibrahimi, ky nga Handhale b. Sufjani, ky nga Salimi,ky nga Ebu Hurejre r.a., e ky nga Pejgamberi s.a.v.s. i cili ka thėnė:
    "Do tė bie interesimi pėr dituri, do tė paraqitet mosdija dhe ngatėrresat. Edhe ērregullimi
    (herxhi) do tė shumėfishohet.’
    ‘O Resulullah, ēka ėshtė herxhi?’ – pyeti dikush.
    ‘Kėshtu’ – e lėvizi dorėn, bile e pėrmbysi, sikur tė kishte pėr qėllim therje (prerje)’."
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    86. Na ka treguar Musa b. Ismaili, kėtij Vuhejbi, kėtij Hishami, ky nga Fatimja, e
    kjo nga Esmaja, e cila tregon:
    "Erdha tek Aisha, e cila ishte duke u falur dhe e pyeta:
    ’Ē’farė ngjet me kėtė popull (nga ēka frikėsohet)?’
    Ajo sinjalizoi me kokė kah qielli. Tė gjithė qėndruan nė namaz, ajo (Aisha)
    tha: ‘Subhanallah!’‘A ėshtė kjo ndonjė shenjė?’ – e pyeta. Ajo mė sinjalizoi me kokė ‘po’. Pėr kėtė shkak edhe unė qėndrova (nė namaz). Qėndrova derisa mė ra tė fikėt. Fillova ta lag kokėn me ujė. (Pas namazit) Pejgamberi s.a.v.s. e falėnderoi Allahun e Madhėruar dhe tha: ‘Nuk ka asgjė qė nuk mė ėshtė treguar dhe qė nuk e kam parė duke qenė nė kėtė pozitė, bile (i kam parė) Xhennetin dhe Xhehenemin.
    Mė ėshtė shpallur (jam frymėzuar) se nė varret tuaj do tė sprovoheni sikurse, ose sė
    shpejti – nuk e di se cilėn shprehje e ka pėrdorur Esmaja, thotė transmetuesi – me provėn e Dexhallit. Do tė pyetet (ndonjėri nė varr):
    ‘Ēka di pėr atė njeri (d.m.th. pėr Pejgamberin s.a.v.s.)?’
    Sa i pėrket besimtarit, pėrkatėsisht atij qė ėshtė i bindur nė besim – nuk e di se cilėn nga
    kėto dy shprehje i ka pėrdorur Esmaja, dyshon transmetuesi – do tė pėrgjigjet: ‘Ai ėshtė
    Muhammedi, Pejgamber i Allahut, i cili na ka sjellur neve argumente dhe udhėzime tė
    qarta. Ne i jemi pėrgjigjur thirrjes sė tij dhe e ndjekim rrugėn e tij. Ai ėshtė Muhammedi!’,
    do tė thotė tri herė.
    Atėherė do t’i thuhet atij: ‘Fli i qetė! E kemi ditur se me bindje tė thellė e ke besuar atė.’
    Dyfytyrėshi (munafiku) ndėrkaq, ose ai i cili ka dyshuar nė Shpallje – nuk e di se cilėn
    shprehje e pėrdori Esmaja – do tė shprehet kėshtu: ’Nuk di. Kam dėgjuar se njerėzit diēka
    flisnin pėr tė (pėr Muhammedin), po edhe unė kam folur ashtu pėr tė’."
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    87. Na ka treguar Muhammed b. Beshshari, kėtij Gunderi, kėtij Shu’be, e kėtij Ebu
    Xhumre, i cili ka thėnė:
    "Kam qenė pėrkthyes nė mes Ibėn Abbasit dhe palės tjetėr dhe vazhdoi:
    Pejgamberit s.a.v.s. i erdhi delegacioni i fisit tė Abdu-l-Kajsit, tė cilit i tha:
    ‘Delegacion i cilit fis, ose i cilit popull jeni?’
    Ata u pėrgjigjėn: ‘I (fisit) Rebi’a.’
    Pejgamberi s.a.v.s. tha: ‘Mirė se keni ardhur! Popull, ose delegacion i cili s’ka pse tė
    turpėrohet e as tė pendohet!’
    Ata thanė: ‘Ne kemi ardhur nga njė vend i largėt. Nė mes nesh dhe teje ėshtė fisi
    pabesimtar Mudar, prandaj, ne mund tė vijmė vetėm nė ndonjė muaj tė shenjtė. Na
    urdhėro ēka t’i njoftojmė ata pas nesh dhe ēka do tė na ndihmojė pėr tė hyrė nė Xhennet.’
    (Pejgamberi s.a.v.s.) i urdhėroi pėr katėr detyra, ndėrsa ua ndaloi katėr vese. I urdhėroi tė
    besojnė Njė tė Vetmin Allah, duke i pyetur:
    ‘A dini si shprehet besimi nė Allahun?’
    Ata u pėrgjigjėn: ‘Kėtė mė sė miri e di Allahu dhe Pejgamberi i Tij.’
    Atėherė Pejgamberi s.a.v.s. u tha:
    ‘Me dėshminė se nuk ka zot tjetėr pėrveē Njė, Allahut dhe se Muhammedi, me tė vėrtetė
    ėshtė Pejgamber i Tij; me faljen e namazit; me dhėnien e zekatit; me agjėrimin e muajit tė
    Ramazanit dhe me dhėnien e njė tė pestės sė pasurisė sė zėnė nė luftė.’
    Ua ndaloi: (lėngjet e prishura nga tė ndenjurit) nė kungullin e ujit, nė testi nė bardak tė
    lyer me katran (rrėshirė).
    Sipas Shu’bes, nganjėherė ka thėnė ‘nė koritė’ e nganjėherė ‘nė fuēinė e katranosur.’
    Nė fund u tha: ‘Mbajeni nė mend kėtė dhe ua transmetoni atyre pas jush’."
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    88. Na ka treguar Muhammed b. Mukatil Ebu Hasani, kėtij Abdullahu, kėtij Omer
    b. Se’id b. Ebu Husejni, kėtij Abdullah b. Mulejke, kėtij Ukbe b. Harithi se ky ishte
    martuar me vajzėn e Ebu Ihab b. Azizit. Pėr kėtė arsye, te ky erdh njė grua e cila i
    tha: "Unė i kam dhėnė gji Ukbes dhe asaj me tė cilėn ėshtė martuar.’
    ‘Nuk e di se mė ke dhėnė gji, e as qė mė ke lajmėruar pėr kėtė.’ – i tha Ukbe.
    Ai atėherė, ia mėsyu udhėtimit. I hipi deves dhe u nis pėr nė Medine te Pejgamberi s.a.v.s.
    E pyeti pėr rastin. Pejgamberi s.a.v.s. iu pėrgjigj:
    ‘Si mund tė ndodhė kjo (tė martohesh me tė), e flitet se e ke motėr (nga gjiri)?!’
    Ukbe menjėherė u nda nga ajo. Edhe ajo u martua me njė burrė tjetėr."
    ------------------------------------------------------------------------------
    89. Na ka treguar Ebu Jemani, kėtij ia kishte transmetuar Shu’ajbi, kėtij Zuhriu, e
    sipas njė vargu tjetėr tė transmetuesve, Ebu Abdullahu (Buhariu) thotė se Ibėn
    Vehbi ka deklaruar se atij ia ka transmetuar Junusi, kėtij Ibėn Shihabi, ky nga
    Ubejdullah b. Abdullah b. Ebu Thevri, ky nga Abdullah b. Abbasi, e ky nga Omeri r.
    a. i cili ka thėnė:
    "Unė dhe fqiu im ensar (nga ensarėt) kemi banuar nė vendin Beni Umejje b. Zejd. Ky
    vend ishte nė Avali tė Medines (Avali ishte katund nė Medine), prandaj zbritnim te
    Pejgamberi s.a.v.s. herė njėri e herė tjetri. Ai zbriste njė ditė, e tė dytėn unė. Kur zbritja
    unė, atė ditė sillja lajme pėr Shpalljen e Allahut xh.sh. dhe pėr tė tjerat. Edhe ai kur
    zbriste, e bėnte tė njėjtėn. Njė ditė, sipas radhės, shkoi shoku im ensar. (Kur u kthye)
    trokiti rreptė te dera ime, duke thėnė:
    ’Ai (duke menduar nė mua) a ėshtė kėtu?’
    Unė u frikova dhe dola para tij. Mė tha:
    ‘Ka ndodhur njė gjė e madhe! Hyra te Hafsa, e ajo qante!’
    E pyeta: ’Ju ka lėshuar juve Pejgamberi s.a.v.s.?’
    ’Nuk e di’ – tha. Pastaj hyra te Pejgamberi s.a.v.s. dhe, duke qėndruar nė kėmbė e pyeta:
    ’A i ke lėshuar gratė e tua.’ ‘Jo’ – tha. Pastaj thashė: ‘Allahu ėshtė mė i madhi’."
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    90. Na ka treguar Muhammed b. Kethiri, kėtij Sufjani, kėtij Ibėn Ebu Halidi, ky
    nga Kajs b. Ebu Hazimi, ky nga Ebu Mes’ud el-Ensariu, i cili ka thėnė se njė njeri i
    ka thėnė Pejgamberit s.a.v.s.:
    "O Resulullah, filani aq na zgjat namazin, sa qė shpesh mė vjen ta lė atė (namazin).’
    Asnjėherė nuk e kam parė Pejgamberin s.a.v.s. mė tė zemėruar nė fjalimin e tij sa atė ēast
    kur tha: ‘O ju njerėz! Ju me tė vėrtetė jeni shkapėrderdhės (tė xhematit). Kush e fal namazin para njerėzve (kush bėhet imam), le ta lehtėsojė atė, sepse nė mes tyre (xhematit) ka ndonjė tė sėmurė, shėndetlig dhe nevojtar!"
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    91. Na ka treguar Abdullah b. Muhammedi, kėtij Ebu Amiri, kėtij Sulejman b. Bilal
    el-Mediniu, ky nga Rebi’a b. Ebu Abdurrahmani, ky nga Jezidi, rob i liruar i el-
    Munbeithit, ky nga Jezid b. Halid Xhuhejniu se njė njeri e ka pyetur Pejgamberin s.a.
    v.s. pėr njė gjė tė gjetur. Pejgamberi s.a.v.s. i ėshtė pėrgjigjur atij:
    "Mbaje nė mend rrypin e saj ose kutinė e saj dhe strajcėn e saj dhe shpalle atė (publikisht) njė vit, pastaj shėrbehu me tė, e nėse vjen zotėriu i saj, ti jepja!’
    ‘E devja e humbur?’ – pyeti njeriu.
    Ai (Pejgamberi s.a.v.s.) aq u zemėrua, sa qė faqet iu skuqėn, ose, si tha transmetuesi,
    fytyra iu skuq dhe tha: ’Ēka ke ti me tė! Ajo ka me vete lugun e vet tė ujit (rezervoarin) dhe mbathjen e vet; vjen te uji dhe bren drunjtė, prandaj, lėre atė derisa ta gjejė zotėriu i saj!’ ‘E, bagėtia e humbur?’ – pyeti pėrsėri njeriu.
    ’Ajo ėshtė e ytja, e shokut tėnd ose e ujkut.’ – u pėrgjigj."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    92. Na ka treguar Muhammed b. el-Alai, kėtij Ebu Usamja, kėtij Burejdi, ky nga
    Ebu Burde, ky nga Ebu Musai, i cili ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. ishte pyetur pėr disa gjėra tė papėlqyeshme dhe kur ato u shpeshtuan,
    ai u zemėrua dhe tha: ’Mė pyetni ēka tė doni?’ ‘Cili ėshtė babai im?’ – e pyeti dikush.
    ’Babai yt ėshtė Hudhafja.’ – u pėrgjigj. ’Cili ėshtė babai im?’ – e pyeti njė tjetėr.
    ’Babai yt ėshtė Salimi, rob i liruar i Shejbės’ – tha. Kur Omeri vėrejti nė fytyrėn e tij zemėrimin, tha: ‘O Resulullah, i drejtohemi Allahut tė Madhėrueshėm tė na i fal gabimet’!"
    ----------------------------------------------------------------------------------------------------
    93. Na ka treguar Ebu-l-Jemani kėtij Shu’ajbi, kėtij Zuhriu, ky nga Enes b. Maliku
    se (njė ditė) kur Pejgamberi s.a.v.s. kishte dalė para njerėzve, Abdullah b. Hudhafja,
    ishte ngritur dhe e kishte pyetur: "Cili ėshtė babai im?’ ’Babai yt ėshtė Hudhafja,’ – i qe pėrgjigjur. Pasi u shtuan pyetjet, tha: ’Mė pyetni ende.’ Pėr kėtė arsye, Omeri ra nė gjunj dhe tha: ’Ne jemi tė kėnaqur qė Allahu ėshtė Zot; Islami fe dhe, Muhammedi s.a.v.s. Pejgamber!’ Pastaj Pejgamberi s.a.v.s. u qetėsua.
    --------------------------------------------------------------------------------------------------
    94. Na ka treguar Abde, kėtij Abdu-s-Samedi, kėtij Abdullah b. Muthennai, kėtij
    Thumame b. Abdullahu, ky nga Enesi, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s. se ai (Pejgamberi),
    kur do tė pėrshndeste, pėrshendeste nga tri herė, kur do tė fliste diēka, e pėrseriste nga tri herė.
    ------------------------------------------------------------------------------------------------
    95. Na ka treguar Abde b. Abdullahu, kėtij Abdu-s-Samedi, kėtij Abdullah b.
    Muthennai, ky nga Thumame b. Abdullahu, ky nga Enesi, e ky nga Pejgamberi s.a.v.
    s., se ai (Pejgamberi s.a.v.s.), kur diēka fliste, e pėrsėriste tri herė, qė tė kuptohej mė mirė,
    e kur dilte para masės, pėrshėndeste tri herė.
    ------------------------------------------------------------------------------------------------
    96. Na ka treguar Museddedi, kėtij Ebu Avane, kėtij Ebu Bishiri, ky nga Ebu Jusuf
    b. Mahiku, ky nga Abdullah b. Amri, i cili ka thėnė:
    "Nė njė udhėtim qė e bėmė sė bashku, Pejgamberi s.a.v.s. mbeti prapa. Na mbėrrini kah
    mbarimi kohės sė namazit tė ikindisė. Ne kishim marrė abdest dhe u bėnim mes-h
    kėmbėve (i lanim me shumė pak ujė), e ai (Pejgamberi s.a.v.s.) me njė zė tė lartė bėrtiti dy
    herė: ’Mjerė pėr thembrat (qė do tė digjen) nga zjarri i Xhehenemi’."
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    97. Na ka njoftuar Muhammed b. Selami, kėtij Muharibiu, kėtij Salih b. Hajjami,
    kėtij Amir esh-Sha’biu, ky nga Ebu Burde, duke transmetuar nga babai i vet, i cili ka
    treguar se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Tri lloje tė njerėzve do tė kenė nga dy shpėrblime: ithtari i Librave tė mėparshme, i cili i
    ka besuar Pejgamberit tė tij dhe e beson edhe Muhammedin s.a.v.s.; robi (shėrbėtori) i cili
    e kryen detyrėn e tij ndaj Allahut xh.sh. dhe ndaj zotėriut tė tij dhe; njeriu i cili ka pasur
    shėrbėtore (robėreshė) tė cilėn e ka rritur dhe e ka mėsuar mirė dhe kėshtu, e ka
    pėrmirėsuar edukimin e saj arsimor, pastaj e ka liruar dhe e ka martuar. Kėta do tė kenė
    nga dy shpėrblime." Pastaj amir esh-Sha’biu ka thėnė:
    "Ta kemi dhėnė kėtė sqarim, pa asnjė kompenzim. Pėr njohuritė, bile mė tė vogla, shkohet
    madje deri nė Medine."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    98. Na ka treguar Sulejman b. Harbi, ky nga Shu’be, ky nga Ejjubi ky nga Atai, ky
    nga Ibėn Abbasi r.a., i cili ka thėnė:
    "Isha i pranishėm te Pejgamberi s.a.v.s., ose vetė Atai ka thėnė:
    ‘Mbėshtetem nė Ibni Abbasin se Pejgamberi s.a.v.s., duke menduar se gratė nuk do tė
    mund tė dėgjojnė, ndonėse me tė ishte Bilali, doli para tyre, e mbajti ligjėratėn dhe tha qė
    tė japin lėmoshė (sadaka). (Kėto fjalė patėn ndikim tė madh) prandaj, njė grua ia hodhi
    qaforen dhe unazėn, e Bilali, i mbledhi nė skajin e teshės sė vet’."
    Hadithin e sipėrshėnuar Ismaili e ka transmetuar nga Ejjubi, ky nga Atai, ky nga
    Ibėn Abbasi, i cili ka thėnė: "Kam qenė prezent tek Pejgamberi s.a.v.s."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    99. Na ka treguar Abdulaziz b. Abdullahu, kėtij i ka treguar Sulejmani, kėtij Amr b.
    Ebu Amri, ky nga Se’id b. Ebu Se’id el-Makburiu, e ky nga Ebu Hurejre r.a., i cili
    tregon: "Ėshtė thėnė: ‘O Resulullah, cili do tė jetė nė Ditėn e Kijametit mė sė shumti nėn mbrojtjen tėnde?’ Pejgamberi s.a.v.s. tha:
    ‘O Ebu Hurejre, e kam ditur se para teje, asnjė nuk do tė mė pyes pėr kėtė ēėshtje, sepse
    kam vėnė re dėshirėn tėnde tė zjarrtė pėr hadithe. Nė Ditėn e Kijametit, mbrojtja ime
    (shefaati) do tė jetė pėr atė i cili nga zemra, sinqerisht ose nga shpirti ka thėnė:
    ‘Nuk ka zot pėrveē Allahut’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------
    100. Na ka treguar Ismail b. Uvejsi, kėtij Maliku, kėtij Hisham b. Urve, ky nga
    babai i vet, e ky nga Abdullah b. Amr b. el-Asi, i cili ka deklaruar se e ka dėgjuar
    Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė:
    "Allahu nuk do ta zhdukė shkencėn me heqjen e saj nga pėrdorimi, por, sigurisht qė
    shkencėn (diturinė) do ta heqė me zhdukjen e dijetarėve. Dhe kur nuk do tė ketė dijetarė,
    njerėzit do t’i zgjedhin pėr kryetarė tė paditurit. Populli do t’i pyes, e ata do tė japin
    shpjegime (fetva) pa ndonjė dituri. Kėshtu, ata edhe vetė do tė bien nė katastrofė, e edhe tė tjerėt do t’i largojnė nga udha e drejtė." Firebriu ka thėnė: "Na ka treguar Kutejbe, i cili ka treguar ashtu siē ia ka transmetuar atij Xheriri nga Hishami."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    101. Na ka treguar Ademi, kėtij i ka treguar Shu’be, kėtij Ibėn Asbahaniu, ky e ka
    dėgjuar nga Ebu Salih Dhekvani, ky nga Ebu Se’id el-Hudriu, i cili ka thėnė:
    "Gratė i kanė thėnė Pejgamberit s.a.v.s.: ‘Mashkujt na e kanė bėrė tė pamundur pjesėmarrjen (pėr shkak tė kallaballėkut) nė ligjėratat tuaja, prandaj, caktoje njė ditė vetėm pėr ne.’ Ai, pastaj caktoi njė ditė vetėm pėr ato. Ua mėsoi dhe ua caktoi urdhėrat dhe nė mes tjerash u tha: ‘Ēdo grua nga ju e cila i ēon nė ahiret tre fėmijė tė vet (pėrpara saj), do t’i ketė (ata) njė mbrojtje ndaj zjarrit tė Xhehenemit.’ ‘E dy?’ – tha njėra.
    ’Edhe dy,’ – u pėrgjigj ai."
    ------------------------------------------------------------------------------------------------
    102. Na ka treguar Muhammed b. Beshshari, kėtij Gunderi, kėtij Shu’be, ky nga
    Abdurrahman b. Asbehaniu, ky nga Dhekvani, ky nga Ebu Se’id el-Hudriu, e ky nga
    Pejgamberi s.a.v.s. (njėlloj sikurse u tha nė hadithin e mėsipėrm) dhe nga
    Abdurrahman b. el- Asbahaniu, i cili ka thėnė:
    "E kam dėgjuar Ebu Hazmin, e ky Ebu Hurejren, duke thėnė:
    ’...tre fėmijė qė nuk e kanė arritur moshėn madhore’."
    -----------------------------------------------------------------------
    103. Na ka treguar Se’id b. Ebu Merjem, kėtij i ka treguar Nafi’ b. Omeri, ky nga
    Ibni Ebu Mulejke, se Aisha, bashkėshortja e Pejgamberit s.a.v.s., kur dėgjonte diēka
    qė nuk e kuptonte si duhet, kthehej nė atė ēėshtje derisa e kuptonte mirė. Pejgamberi
    s.a.v.s. ka thėnė: "Atij qė i kėrkohet llogaria e hollėsishme (nė Ditėn e Gjykimit), ai ėshtė i dėnuar.’ Ndėrsa unė, thotė Aisha, i kam thėnė: ’A nuk thotė Allahu i Madhėruar (nė Kur’an):
    " Ai me tė vėrtetė qė do tė ketė llogari tė lehtė." (El Inshikak: 8)
    Ai (Pejgamberi s.a.v.s.) u pėrgjigj, tha Aisha:
    ’Ajo nė tė vėrtetė, ėshtė tė shprehurit (e besimtarit pėr njė llogari sipėrfaqėsore), por ai, tė
    cilit llogaria do t’i shqyrtohet nė mėnyrė tė hollėsishme, do tė shkatėrrohet’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    104. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij Lejthi, kėtij Se’idi, ky nga Ebu
    Shurejhu, i cili i ka thėnė Amr b. Se’idit, kur i dėrgonte aradhat kah Mekka:
    "O komandant, mė lejo tė paraqes fjalimin tė cilin e ka mbajtur Pejgamberi s.a.v.s. ditėn e
    nesėrme, pas ēlirimit tė Mekkes, tė cilin e kam dėgjuar personalisht, e kam pėrjetuar dhe e
    kam shikuar me sytė e mi. Pasi e falėnderoi Allahun e Madhėruar, tha:
    ’Allahu i Madhėruar ėshtė Ai i Cili e ka bėrė Mekken tė shenjtė; atė nuk e kanė bėrė tė
    shenjtė njerėzit. Pėr kėtė arsye, asnjėrit qė beson nė Allahun dhe nė botėn e ardhshme
    (ahiret) nuk i lejohet qė nė tė tė derdhė gjak dhe tė presė dru. Nėse ndonjė e lejon kėtė
    vetėm pėr atė se Pejgamberi s.a.v.s. ka luftuar nė tė, thuani atij: - ’Allahu ia ka lejuar atė
    vetėm Pejgamberit s.a.v.s., e juve jo.’ Mua ma ka lejuar nė tė, vetėm njė pjesė (ēast) tė
    ditės, kurse sot e ka kthyer statusin e paprekshmėrisė sė saj, e ka kthyer shenjtėrinė e saj,ashtu siē ishte edhe dje. Ata qė janė tė pranishėm, le t’ua transmetojnė kėtė atyre qė nuk janė tė pranishėm’!"
    Dikush e ka pyetur Ebu Shurejhun: "E, si ėshtė pėrgjigjur Amri?’
    ’Unė atė e di mė mirė se ti, o Ebu Shurejh, por ajo (Mekka) nuk i bėn strehim atij qė varet,
    as atij qė ka ikur qė nė tė tė fshehet pėr shkak tė derdhjes sė gjakut tė huaj, e as atij qė ka ikur pėr shkak se ka shkaktuar ērregullime, vjedhje (dhe gjėra tjera tė ndyta).’ – qe
    pėrgjigjur Amri."
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    105. Na ka treguar Abdullah b. Abdu-l-Vehhabi, kėtij Hammadi, ky nga Ejjubi, ky
    nga Muhammedi, ky nga Ibėn Ebu Bekre, ky nga babai i vet, Ebu Bekre, i cili
    transmeton se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: "...edhe gjaku juaj, edhe pasuria juaj," e
    unė mendoj, thotė Muhammedi, se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: "...edhe nderi juaj ėshtė i
    shenjtė, siē ėshtė e shenjtė kjo dita juaj nė kėtė muajin tuaj. Pra, ēdonjėri qė ėshtė i
    pranishėm le t’ia tregojė atij qė nuk ėshtė i pranishėm!"
    Muhammedi (transmetuesi i hadithit) ka thėnė: "Pejgamberi s.a.v.s. e ka thėnė tė vėrtetėn. Ai ashtu, dy herė ėshtė shprehur: ‘Ja, a u kam njoftuar mirė’?"
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    106. Na ka treguar Ali b. Xha’di, kėtij i ka treguar Shu’be, kėtij Mensuri, i cili ka
    dėgjuar nga Rib’ijj b. Hirashi, ky nga Aliu, i cili ka treguar se Pejgamberi s.a.v.s. ka
    thėnė: "Mos mė bėni shpifje! Ai qė mė bėn shpifje mua, padyshim qė do tė futet nė Xhehenem!"
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    107. Na ka treguar Ebu Velidi, kėtij ia ka transmetuar Shu’beja, ky nga Xhami’ b.
    Sheddadi, ky nga Amir b. Abdullah b. ez-Zubejri, e ky nga babai i vet, i cili ka thėnė:
    "I kam thėnė Zubejrit:
    ‘Nuk dėgjoj qė ti tė transmetosh hadithe nga Pejgamberi s.a.v.s., siē transmeton filani e
    filani!’ Sa mė pėrket mua, unė nuk jam ndarė nga Pejgamberi s.a.v.s., por e kam dėgjuar duke thėnė: ‘Kush bėn shpifje ndaj meje, do tė hyjė nė Xhehenem’!"
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    108. Na ka treguar Ebu Ma’meri, kėtij Abdu-l-Vahithi, ky nga Abdu-l-Azizi, ky nga
    Enesi, i cili ėshtė shprehur me kėto fjalė:
    "Mė pengon tė transmetoj shumė hadithe, meqė Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    ‘Kush bėn shpifje pėr mua me dashje, le t’ia gjejė vendin vetes nė Xhehenem’!"
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    109. Na ka treguar Mekkijj b. Ibrahimi, ky nga Jezid b. Ebu Ubejdi, ky nga
    Selemja, i cili ka thėnė se e ka dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. kur thoshte:
    "Kush ma mvesh mua atė qė unė nuk e kam thėnė, le tė pėrgatitet pėr nė Xhehenem!"
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    110. Na ka treguar Musa, ky nga Ebu Avane, ky nga Ebu Hasini, ky nga Ebu
    Salihu, ky nga Ebu Hurejre, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s. i cili ka thėnė:
    "Vėni (mbani) emrin tim, por mos e vėni ofiqin tim! Kush mė sheh nė ėndėrr, ai padyshim
    mė ka parė, sepse shejtani nuk mund tė paraqitet nė formėn time. E, kush mė bėn shpifje
    me dashje, le ta gjejė vendin e vet nė Xhehenem!"
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    111. Na ka treguar Muhammed b. Selami, kėtij Vekiu, kėtij Sufjani, kėtij Mutarrifi,
    ky nga Sha’biu, e ky nga Ebu Xhuhajfe, i cili ka thėnė se e ka pyetur Aliun r.a.:
    "A ka ndonjė libėr tė veēantė te ju?’ ’Jo, pėrveē Librit tė Allahut, ose mendjemprehtėsisė sė muslimanėve, ose qė ėshtė nė kėtė fletė.’ – u pėrgjigj. ’E ēka ka nė atė fletė?’ – e pyeta, thotė (Ebu Xhuhajfja). ’Rregullat pėr dėmshpėrblimin, pėr lirimin e robėrve dhe (nė tė qėndron se) nuk vritet muslimani pėr mosbesimtarin (kafirin).’ – u pėrgjigj (Aliu)."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    112. Na ka treguar Ebu Nu’ajm el-Fadl b. Dukejni, kėtij i ka treguar Shejbani, kėtij
    Jahjai, ky nga Ebu Seleme, e ky nga Ebu Hurejre, i cili tregon:
    "Fisi Huza’ (nė vitin e ēlirimit tė Mekkes) e ka vrarė njė njeri nga fisi Benu Lejth, pėr
    shkak tė hakmarrjes qė fisi Lejth mė parė e kishte vrarė. Kur pėr kėtė ngjarje ėshtė
    njoftuar Pejgamberi s.a.v.s., i hipi deves sė tij dhe udhėtoi pėr atje. Pastaj, mbajti fjalimin:
    ‘Allahu e ka ndaluar vrasjen nė Mekke, ose grupin (tufėn) e elefantėve, - dyshon Ebu
    Abdullahu se cilėn nga kėto dy shprehje ai i ka pėrdorur, - ndėrsa e ka autorizuar
    Pejgamberin s.a.v.s. dhe besimtarėt tė marrin pushtetin nė duart e tyre, duke i kėshilluar:
    - Dijeni se kjo nuk ka qenė e lejuar pėr asnjė para meje dhe nuk do tė jetė e lejuar pėr asnjė pas meje! Ajo ishte e lejuar nė njė ēast tė ditės! Dijeni, Mekka nė kėtė ēastin tim (kur
    jam duke ju folur) ėshtė e shenjtė dhe e paprekshme; gjembat nuk shkulen dhe drunjtė nuk prehen, kurse gjėnė e humbur nė tė, e merr vetėm ai i cili shprehet publikisht dhe e
    kėrkon! Atij qė i ėshtė vrarė dikush, ka tė drejtė tė zgjedhė dy kushte: ose qė vrasėsi t’i paguajė dėmshpėrblimin (tė vrarit), ose tė largohet nga aty.’
    Atėherė, (Pejgamberit s.a.v.s.) iu afrua njė njeri nga Jemeni dhe i tha:
    ’O Resulullah, shkruama kėtė!’ Pejgamberi s.a.v.s. urdhėroi, duke thėnė:
    ‘Shkruajani filanit!’ Ndėrkaq, njė nga kurejshitėt iu afrua (Pejgamberit s.a.v.s.) dhe i tha:
    ‘Pėrveē kallamit, o Resulullah, sepse ne atė e shfrytėzojmė atė pėr tė mbuluar shtėpitė dhe
    varret tona?’ Pejgamberi s.a.v.s. tha: ’Pėrveē kallamit! Pėrveē kallamit!’
    Pastaj i ėshtė thėnė Ebu Abdullahut: ‘Ēka i ėshtė dhėnė me shkrim atij (jemenasit)?’
    ‘I ėshtė dhėnė me shkrim fjalimi (me kėtė plotėsim).’ – u pėrgjigj."
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    113. Na ka treguar Ali b. Abdullahu, kėtij i ka treguar Sufjani, kėtij Amri, kėtij
    Vehb b. Munebbihu, ky nga vėllau i vet, i cili ka thėnė se e ka dėgjuar Ebu Hurejren
    duke thėnė: "Asnjė nga sahabet e Pejgamberit s.a.v.s. nuk ka pasur (nuk ka tubuar) mė shumė hadithe se unė, pėrveē Abdullah b. Amrit, sepse ai i ka shkruar, ndėrsa unė nuk i kam shkruar."
    (Nė senedin tjetėr: Vehb b. Munebbihu kėtė hadith e transmeton nga Ma’meri, ky
    nga Hemmami, e ky nga Ebu Hurejra r.a.).
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    114. Na ka treguar Jahja b. Sulejmani, kėtij Ibėn Vehbi, kėtij Junusi, kėtij Ibėn
    Shihabi, ky nga Ubejdullah b. Abdullahu, e ky nga Ibėn Abbasi i cili tregon:
    "Kur Pejgamberit s.a.v.s. i ėshtė keqėsuar sėmundja, ka thėnė:
    ‘Ma sillni letrėn tė shkruaj pėr ju librin, pas tė cilit nuk do tė hutoheni (nuk do tė humbni
    rrugėn e drejtė)!’ Omeri atėherė ka thėnė: ‘Pejgamberin s.a.v.s. e ka kapluar sėmundja. E kemi Shpalljen e Allahut dhe ajo ėshtė e mjaftueshme.’ Sahabet nuk kishin tė njėjtin mendim. Shushuritja (pėr kėtė ēėshtje) u shtua, prandaj Pejgamberi s.a.v.s. u ka thėnė:
    ’Shkoni nga unė! Kjo grindje nuk ėshtė e nevojshme te unė!’ Ibėn Abbasi doli duke thėnė: ‘Me tė vėrtetė dėm i madh, bile dėm i pėrgjithshėm qė iu bė e pamundur Pejgamberit s.a.v. s. pėr ta shkruar librin e tij.’
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    115. Na ka treguar Sadeka, kėtij i ka treguar Ibni Ujejne, ky nga Ma’meri, ky nga
    Zuhriu, ky nga Hindja, kjo nga Ummu Seleme dhe Amri, kėta nga Jahja b. Se’idi, ky
    nga Zuhriu, ky nga Hindja, kjo poashtu nga Ummi Seleme, e cila ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. ėshtė zgjuar njė natė dhe ka thėnė: ‘Subhanallah! Sa ngatėrresa dhe ērregullime kanė ngjarė sonte, sa thesare janė hapur! Zgjojini gratė e dhomave tjera! Shumė (gra) tė veshura me stoli nė kėtė botė, do tė jenė tė zhveshura nė botėn tjetėr’!"
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    116. Na ka treguar Se’id b. Ufejri, kėtij i ka treguar Lejthi, kėtij Abdurrahman b.
    Halidi, ky nga Ibni Shihabi, ky nga Salimi dhe nga Ebu Bekr b. Sulejman b. Ebu
    Hathme, ky nga Abdullah b. Omeri, i cili ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. kah fundi i jetės sė vet, na e fali namazin e jacisė. Kur dha selam, u ngrit dhe tha: ’A e vėrejtėt kėtė natė tuajėn? Me tė vėrtetė, prej tash, e deri nė shekullin e ardhshėm, nuk do tė jetė asnjė nga ata qė tash janė nė sipėrfaqe tė tokės’."
    ------------------------------------------------------------------------------------
    117. Na ka treguar Ademi, ky nga Shu’be, ky nga Hakemi, ky e ka dėgjuar nga
    Se’id b. Xhubejri, e ky nga Ibėn Abbasi i cili ka thėnė:
    "Kam kaluar natėn nė dhomėn e tezes sime, Mejmunes, vajzės sė Harithit, bashkėshorte e
    Pejgamberit s.a.v.s. Atė natė tek ajo ishte edhe Pejgamberi s.a.v.s.. Pejgamberi s.a.v.s. e
    fali namazin e jacisė (nė xhami), erdh nė shtėpi, i fali edhe katėr rekate, e pastaj ra tė flejė.
    Mė vonė u zgjua dhe tha: ‘A ka fjetur djaloshi?’, ose pėrdori shprehje tė ngjashme. Pastaj
    u ngrit dhe fali namaz. U ngrita edhe unė. Unė qėndrova nė anėn e tij tė majtė, por ai mė
    vendosi nė anėn e djathtė. I fali pesė rekate, pastaj fali edhe dy dhe ra tė flejė, sepse e kam dėgjuar krikėllimėn e tij. Pastaj (pasi u zgjua) shkoi nė xhami pėr tė falur namazin e
    sabahut."
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    118. Na ka treguar Abdulaziz b. Abdullahu, kėtij i ka treguar Maliku, ky nga Ibėn
    Shihabi, ky nga A’rexhi, e ky nga Ebu Hurejra r.a., i cili tregon se populli thoshte:
    "Ebu Hurejre ėshtė mė i frytshmi (transmetues) i haditheve.’
    ‘E, unė nuk do tė kisha thėnė asnjė hadith, po tė mos ishin kėto dy ajete nė Librin e
    Allahut (nė Kur’an).’ Pastaj i citoi:
    "Sigurisht se ata qė fshehin provat e qarta, dėshmitė dhe udhėzimet tė cilat Ne i kemi
    dėrguar…" (El Bekareh: 159).
    Deri te fjala, "...dhe Unė padyshim jam Ai i Cili e pranon pendimin (e robėve tė Mi),
    Mėshirėploti." (EL Bekareh: 160).
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    119. Na ka treguar Ahmed b. Ebu Bekr Ebu Mus’abi, kėtij Muhammed b. Ibrahim
    b. Dinari, ky nga Ibėn Ebu Dhi’bi, ky nga Se’id el-Makburiu, e ky nga Ebu Hurejra r.
    a., i cili i ka thėnė Pejgamberit s.a.v.s.:
    "O Resulullah, unė me tė vėrtetė prej teje dėgjoj shumė hadithe, tė cilėt pėrsėri i harroj!’
    ‘Shtroje gunėn tėnde,’ – tha ai.
    Unė e shrova gunėn, kurse ai (Pejgamberi s.a.v.s.) rrėmbeu diēka me duart e tij, e hodhi
    mbi tė dhe tha: ‘Mbėshtillu me tė!’, tregon Ebu Hurejre.
    U mbėshtjella dhe pas kėsaj asgjė nuk harrova.
    Na ka treguar Ibrahim b. Mundhiri, ky ka dėgjuar nga Ibni Ebu Fudejku tė njėjtėn gjė, ose
    ka thėnė: ‘…rrėmbeu diēka me duart e tij dhe e hodhi nė gunė…’"
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    120. Na ka treguar Ismaili, kėtij i ka treguar vėllai i tij, kėtij Ibni Ebu Dhi’bi, ky
    nga Se’id Makburiu, e ky nga Ebu Hurejra r.a., i cili ka thėnė:
    "Kam mbajtur nė mend nga Pejgamberi s.a.v.s. dy lloje tė diturive: Njėrėn prej tyre ua
    kam treguar. Sa i pėrket tjetrės, po t’ua kisha treguar atė, do tė mė pritej ky laring (fyt)."
    121. Na ka treguar Haxhxhaxhi, kėtij i ka treguar Shu’be, kėtij ia ka transmetuar
    Ali b. Mudriku, ky nga Ebu Zur’a, ky nga Xheriri, se Pejgamberi s.a.v.s. nė
    Haxhxhin Lamtumirės (Haxhxhetu-l-Veda’) i ka urdhėruar atij, duke i thėnė:
    "Qetėsoi njerėzit dhe le tė dėgjojnė!’ (pasi u qetėsua masa) tha:
    ‘Mos u ktheni nė pabesimtarė pas meje, e t’i bini njėri tjetrit nė qafė’."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    122. Na ka treguar Abdullah b. Muhammedi, kėtij i ka treguar Sufjani, kėtij Amri,
    kėtė e ka njoftuar Se’id b. Xhubejri, i cili ka thėnė:
    "I kam thėnė Ibni Abbasit se Nevf el-Bikaliu konsideron se Musai, nuk ėshtė Musai i Beni
    Israilėve, por ėshtė njė Musa tjetėr? Ka gėnjyer armiku i Allahut, - tha Ibni Abbasi. Neve
    na ka treguar Ubejj b. Ka’bi nga Pejgamberi s.a.v.s. i cili ka thėnė:
    Pejgamberit Musa, duke u mbajtur fjalim Beni Israilėve, i ėshtė shtruar pyetja: ‘Kush
    ėshtė mė i dituri?’ Ai u pėrgjigj: ‘Unė jam mė i dituri.’
    Allahu i Madhėruar e qortoi (pėr kėtė) se atė njohuri nuk ia la atij, prandaj i shpalli:
    ‘Ėshtė njė rob nga robėrit e Mi aty ku bashkohen dy detet, ai ėshtė mė i ditur se ti.’
    ‘O Zot, si tė takohem me tė?’ – tha Musai.I ėshtė thėnė:
    ‘Mbaje njė peshk nė torbė dhe kur ta humbėsh atė, aty ėshtė ai.’
    (Musai a.s.) u nis pėr rrugė. Me tė u nis edhe djaloshi i tij (bashkėudhėtari) Jusha b. Nuni.
    Ky e mbante peshkun nė torbė derisa arritėn te shkėmbi (vendi ku bashkohen dy detet). U
    mbėshtetėn pėr shkėmbi dhe i zuri gjumi. Peshku pa u dėgjuar doli nga torba dhe vazhdoi
    rrugėn kah deti duke hapur rrugė. Kjo pėr Musain dhe bashkėudhėtarin e tij ishte
    mrekulli. Vazhduan tė udhėtojnė edhe atė pjesė tė ditės e tė natės qė u kishte mbetur. Kur zbardhi drita, Musai i tha djaloshit (pėrcjellėsit) tė vet:
    ’Na jep atė sillėn (ushqimin) tonė, sepse jemi lodhur nga ky udhėtim i yni.’
    Musai (a.s.), megjithatė, nuk e hetoi lodhjen, derisa e kaloi vendin qė i ishte thėnė.
    Atėherė i tha pėrcjellėsi:
    ’Shiko! Kur zbritėm te ai shkėmbi, unė e harrova peshkun.’
    Kurse Musai i tha: ’Zaten, ai ėshtė vendi tė cilin e gjurmojmė (e kėrkojmė)’, prandaj, u kthyen nėpėr gjurmėt e veta (nga kishin ardhur) duke i treguar njėri-tjetrit.’
    Kur arritėn te ai shkėmb, aty e panė njė njeri tė mbuluar me tesha, ose siē thotė
    transmetuesi, ishte mbuluar me teshat e tij. Musai i dha selam, kurse Hidri i tha:
    ‘Prej nga nė vendin tėnd selami?’ ‘Unė jam Musai,’ – i tha.
    ‘Musai i Beni Israilėve?’ – e pyeti (Hidri). ‘Po’ – u pėrgjigj Musai.
    Pastaj Musai (a.s.) i tha: ‘A mund tė tė pėrcjell qė tė mė mėsosh mua njė pjesė tė diturisė sė mrekullueshme qė t’u ka dhėnė ty?’ (Hidri) iu pėrgjigj:
    ‘Ti nuk mund tė durosh (nė shoqėri) me mua. Unė kam dituri tė tillė qė ma ka dhuruar
    Allahu i Madhėruar nga dituria e Tij, ti nuk e di atė, kurse ti ke dituri tė tillė tė cilėn
    Allahu ta ka dhuruar, e qė unė nuk e di.’ (Musai) i tha:
    ‘Do tė mė gjesh tė durueshėm, nė dashtė Allahu, e ty nuk do tė kundėrshtoj asgjė.’
    Pastaj, meqė nuk e kishin anijen e tyre, e vazhduan udhėtimin duke ecur bregut tė detit.
    Pranė tyre kaloi njė anije pranė tyre. Filluan tė bisedojnė me pronarėt e anijes, pėr t’u
    bėrė shėrbim kėtyre. Hidrin e njihnin, prandaj i bėnė shėrbim falas. (Duke udhėtuar me
    anije) erdh njė shpend, u lėshua nė buzė tė anijes dhe me sqepin e tij i shpoi njė ose dy
    vrima. Hidri tha: ‘O Musa, dituria ime dhe e ytja, nė krahasim me diturinė e Allahut ėshtė e vogėl, sa vrima e kėtij shpendi ndaj detit.’ Pastaj, Hidri shkoi dhe u mbėshtet nė njė dėrrasė tė anijes dhe filloi ta zbirojė atė. Musai i tha: ‘Njerėzit na bėnė shėrbim pa tė holla (falas) e ti po e prish anijen e tyre dhe dėshiron t’i mbysėsh udhėtarėt e saj!’
    Hidri: ‘A nuk tė thash se ti nuk do tė mundesh tė durosh me mua?’
    Musai: ‘Mos mė qorto pėr atė qė kam harruar.’ Kjo ishte harresa e parė e Musait (a.s.).
    Pastaj vazhduan udhėtimin. Kur e takuan njė fėmijė qė luante me fėmijėt tjerė, Hidri e
    rrėmbeu pėr koke dhe me dorėn e tij ia hoqi kokėn. Prandaj, Musai i tha:
    ‘Pse e mbyte njeriun e pafajshėm qė nuk ka mbytur asnjė!?’
    Hidri pėrsėri tha: ‘A nuk tė thash unė se ti nuk mund tė durosh (nė shoqėri) me mua?’
    Ibni Ujejne ka thėnė se ky ėshtė sinjalizimi i theksuar.
    E vazhduan pėrsėri udhėtimin. Arritėn te njė lagje, nga banorėt e sė cilės kėrkuan ushqim.
    Banorėt e asaj lagjeje nuk deshėn t’ju ndihmonin. Nė atė fshat, vėrejtėn njė mur i cili ishte
    duke u rrėzuar. Hidri e drejtoi atė. Kur Musai i tha:
    ‘Po tė doje, pėr kėtė (vepėr) do tė merrje ndonjė shpėrblim!’ Hidri iu pėrgjigj:
    ‘Kjo ėshtė ndarja nė mes meje dhe teje.’ Pejgamberi s.a.v.s. (pasi e tregoi tregimin deri kėtu) tha: ’Allahu e mėshiroftė Musain. Me tė vėrtetė do tė ishim tė kėnaqur sikur tė duronte Musai deri sa tė na tregohej neve (nga Allahu) tregimi pėr kėta tė dy’."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    123. Na ka treguar Uthmani, kėtij i ka treguar Xheriri, kėtij Mensuri, ky nga Ebu
    Vaili, ky nga Ebu Musai, i cili tregon se te Pejgamberi s.a.v.s. ka ardhur njė njeri dhe
    e ka pyetur:
    "O Resulullah, ē’ėshtė lufta nė Emėr tė Allahut? Disa nga ne luftojnė nga zemėrimi e disa
    nga mendjemadhėsia?’ Ai (Pejgamberi s.a.v.s.) e ngriti kokėn kah ai. E ngriti kokėn kah ai, thotė (transmetuesi) vetėm pėr shkak se bashkėbiseduesi (pyetėsi) qėndronte nė kėmbė, e u pėrgjigj: ’Kush lufton qė Fjala e Allahut tė Madhėruar tė mbizotėrojė, ai ėshtė nė rrugėn e Allahut tė Madhėruar’."
    ---------------------------------------------------------------------------------------------------
    124. Na ka treguar Nu’ajmi, kėtij Abdulaziz b. Ebu Seleme, ky nga Zuhriu, ky nga
    Isa b. Talhai, e ky nga Abdullah b. Amri, i cili ka thėnė se e ka parė Pejgamberin s.a.
    v.s. me rastin e hedhjes sė guralecave. Njė njeri e pyeti:
    "O Resulullah, kam prerė kurban para se tė hedhi guralecat?’
    ‘Nuk ka dėm (gjynah), hidhi tash,’ – u pėrgjigj (Pejgamberi s.a.v.s.).
    Tjetri e pyeti: ’O Resulullah, jam rruar para se tė pres kurban?’
    ‘Nuk ka dėm, preje tash!’ – u pėrgjigj. Nuk ėshtė pyetur pėr asgjė qė ėshtė bėrė mė herėt, apo qė ėshtė shtyer mė vonė, e qė (Pejgamberi s.a.v.s.) tė mos jetė pėrgjigjur:
    ‘Nuk ka dėm, bėje tash’!"
    --------------------------------------------------------------------------------------------------
    125. Na ka treguar Kajs b. Hafsi, kėtij i ka treguar Abdulvahidi, kėtij A’mesh
    Sulejmani, ky nga Ibrahimi, ky nga Alkame, e ky nga Abdullahu i cili ka thėnė:
    "(Njė ditė) ecnim me Pejgamberin s.a.v.s. nėpėr djerrinat (vende jopjellore) e Medines. Ai
    (Pejgamberi s.a.v.s.) mbahej nė shkopin qė e kishte me vete. Kaloi pranė njė grupi tė
    jahudive (hebrenjve). Ata (jahuditė) i thanė njėri-tjetrit:
    ‘Pyetni pėr shpirtin!’ Njėri nga ata tha:‘Mos e pyetni! Do t’iu pėrgjigjet nė atė mėnyrė qė juve nuk do t’ju pėlqejė!’ Disa thanė: ‘Megjithatė, do ta pyesim!" Atėherė, u ngrit njėri nga mesi i tyre dhe tha: ‘O Ebu-l-Kasim! Ēka ėshtė shpirti?’
    Ai (Pejgamberi s.a.v.s.) heshti, e unė thashė (nė vete): ‘Po frymėzohet (i vjen Shpallja)’
    dhe u ndala.Kur Shpallja iu ndal, tha: "Dhe tė pyesin ty (O Muhammed) pėr Ruhun (Shpirtin). Thuaj: "Ruhu (Shpirti) ėshtė prej atyre gjėrave, dija pėr tė cilat ėshtė vetėm tek Allahu, ndėrsa nga Dija (juve o njerėz) ju ėshtė dhėnė vetėm fare pak." (El Isra: 85).
    --------------------------------------------------------------------------------------------------
    126. Na ka treguar Ubejdullah b. Musai nga Israili, ky nga Ebu Is-haku, ky nga el-
    Esvedi, i cili ka thėnė: "Ibėn Zubejri mė ka thėnė: ‘Aishja tė ka treguar ty shumė fshehtėsi, e ēka tė ka treguar pėr Kaben?’ ‘Mė ka thėnė,’ – u pėrgjigjia: - Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    ‘Aishe, ky populli yt, tė mos ishte i ri dhe i freskėt nė kujtesė, - e Ibni Zubejri ka thėnė, nė
    mosbesim, - unė Kaben do ta zgjeroja dhe do t’i kisha vėnė dy dyer: njėra nėpėr tė cilėn
    do tė hynin njerėzit dhe tjetra nėpėr tė cilėn do tė dilnin.’ Atė mė vonė e bėri Ibėn Zubejri."
    ------------------------------------------------------------------------------------------------
    127. Na ka treguar Ubejdullah b. Musai, ky nga Ma’ruf b. Hurrebuthi, ky nga
    Tufejli, e ky nga Aliu r.a. i cili ka thėnė: "Tregoni popullit atė qė e kupton! A dėshironi tė pėrgėnjeshtrohet Allahu dhe Pejgamberi i Tij?’
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    128. Na ka treguar Is-hak b. Ibrahimi, kėtij Muadh b. Hishami, kėtij babai i vet, ky
    nga Katade, ky nga Enes b. Maliku, i cili tregon se Pejgamberi s.a.v.s. ishte ulur nė
    shalė, kurse Muadhi pas tij, tė cilit i ka thėnė:
    "O Muadh b. Xhebel!’
    ‘Urdhėroni, o Resulullah, jam i lumtur qė po ju shėrbej juve,’ – iu pėrgjigj Muadhi.
    ‘O Muadh!’ – tha pėrsėri.
    ‘Urdhėroni, o Resulullah, jam i kėnaqur qė po ju shėrbej juve,’ – iu pėrgjigj.
    Duke e pėrsėritur dialogun tri herė, tha (Pejgamberi s.a.v.s.):
    ‘Ai i cili nga thellėsia e shpirtit dėshmon se – Nuk ka zot pėrveē Njė Allahu dhe se
    Muhammedi ėshtė Pejgamber i Tij, – Allahu do ta ruajė nga zjarri i Xhehenemit.’
    ‘O Resulullah, a ta lajmėroj popullin pėr kėtė, qė tė gėzohet?’ – pyeti Muadhi.
    Pejgamberi s.a.v.s. tha:
    ‘Atėherė do tė mbėshtetet vetėm nė kėtė’.
    Duke pasur frikė se do tė bie nė gabim pėr shkak tė fshehjes sė diturisė, kėtė hadith
    Muadhi e paraqiti mu para vdekjes sė tij."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    129. Na ka treguar Museddedi, kėtij i ka treguar Mu’temiri, ky ka dėgjuar nga
    babai i vet, ky nga Enesi, i cili ka thėnė:
    "Mė ėshtė pėrmendur se Pejgamberi s.a.v.s. i ka thėnė Muadhit:
    ‘Ai qė e takon Allahun (nė Ditėn e Gjykimit), e qė nuk i ka bėrė shok Atij, do tė hyjė nė
    Xhennet.’ Mu’adhi e kishte pyetur (Pejgamberin s.a.v.s.): ’A ta gėzoj popullin?’ ‘Jo, kam frikė se mos po mbėshteten vetėm nė kėtė,’ – i qe pėrgjigjur (Pejgamberi s.a.v.s.)."
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    130. Na ka treguar Muhammed b. Selami, kėtij i ka treguar Ebu Muaviu, kėtij
    Hishami, kėtij babai i vet, ky nga Zejnebja, vajza e Ummi Selemes, kjo nga Ummi
    Selemja, e cila ka treguar se ka ardhur tek Pejgamberi s.a.v.s. dhe e ka pyetur:
    "O Resulullah, Allahu nuk turpėrohet nga e vėrteta, prandaj, a ėshtė e detyruar gruaja tė lahet kur ėndėrron (marrėdhėnie intime)?’ ‘Vetėm kur sheh lėng’ – u pėrgjigj Pejgamberi s.a.v.s. Ummu Selemja pastaj u mbulua nė fytyrė dhe tha: ‘E, a mund tė pėrjetojė gruaja ejakulimin?’ ‘Po, oj e turpshme,’ – tha ai. ’Po si ngjan fėmija i saj’?"
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    131. Na ka treguar Ismaili, kėtij i ka treguar Maliku, ky nga Abdullah b. Dinari, ky
    nga Abdullah b. Omeri, i cili ka thėnė:
    "Ka thėnė Pejgamberi s.a.v.s.:
    ‘Ėshtė njė pemė nė mesin e pemėve, gjethet e sė cilės nuk bien. Ajo ėshtė e ngjashme me
    muslimanin. Mė thuani cila ėshtė ajo?’ Njerėzit menduan nė ndonjė pemė tė shkretėtirės, e unė, tha Abdullahu, mendova se ėshtė hurma, por u turpėrova tė them.
    Atėherė sahabėt thanė: ‘O Resulullah, na thuaj cila ėshtė ajo?!’
    ‘Ajo pemė ėshtė hurma,’ – tha Pejgamberi s.a.v.s.
    Abdullahu pastaj tha: ‘I kam treguar babait tim se e kam pasur ndėrmend ta them kėtė.’
    E, ai tha:’Ta kishe thėnė, do tė tė doja ty mė shumė se kjo dhe kjo’."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    132. Na ka treguar Museddedi, kėtij ia ka transmetuar Abdullah b. Davudi, ky nga
    A’meshi, ky nga Mundhir eth-Thevriu, ky nga Muhammed b. Hanefiu, e ky prej
    Aliut r.a., i cili ka thėnė:
    "Jam nga ata njerėz qė kam pasur mezi (lėng), prandaj e urdhėrova Mikdadin qė pėr kėtė
    ta pyes Pejgamberin s.a.v.s. Ai e pyeti, kurse Pejgamberi s.a.v.s. iu pėrgjigj:
    ‘Nė atė rast duhet tė mirret vetėm abdest’."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    133. Mė ka treguar Kutejbe b. Se’idi, kėtij i ka treguar Lejth b. Sa’di, kėtij Nafiu,
    rob i liruar i Abdullah b. Omer b. Hattabit, ky nga Abdullah b. Omeri, i cili tregon se
    njė njeri u ngrit nė xhami dhe pyeti:
    "O Resulullah, prej ku po na urdhėron qė haptas ta shprehim telbijen?’
    Pejgamberi s.a.v.s. iu pėrgjigj:‘Medinasit do ta shprehin nga Dhu-l-Hulejfe, sirianėt nga el-Xhuhfe, kurse ata tė Nexhdit,nga Karni.’ Disa sahabė mendojnė se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:‘Jemenasit do ta shprehin (telbijen) nga Jelemlemi.’
    ‘Unė kėtė nuk e kam kuptuar nga Pejgamberi s.a.v.s.’ – tha Omeri."
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    134. Na ka treguar Ademi, ky nga Ibėn Ebu Dhi’bi, ky nga Nafiu, ky nga Ibėn
    Omeri r.a., e ky nga Pejgamberi s.a.v.s., por edhe nga Zuhriu, sipas senedit tjetėr, ky
    nga Salimi, ky nga Ibėn Omeri r.a. e ky nga Pejgamberi s.a.v.s. se njė njeri e ka
    pyetur Pejgamberin s.a.v.s.:"Ēka mund tė vesh haxhiu kur ėshtė me ihram?’
    Pejgamberi s.a.v.s. i ėshtė pėrgjigjur: ‘Mos vish kėmishė, sarrėk, pantallona, kapuē, e as tesha tė ngjyrosura me vers (dyell) ose safran, pra, le tė vishen meste dhe tė prehen qė tė arrijnė deri nė nyjen e kėmbėve’."

  5. #5
    V per Vendeta Maska e ORIONI
    Anėtarėsuar
    10-12-2003
    Vendndodhja
    Shkup-Prishtine-Ulqin-Tirane-Cameri
    Postime
    919
    KREU – 4.
    Abdesti


    135. Na ka treguar Is’hak b. Ibrahim el-Hanzaliu, kėtė e ka njoftuar Abdurrezaku,
    kėtė Ma’meri, kėtė Hammam b. Munebbihu, e ky e ka dėgjuar Ebu Hurejren r.a., i cili ka thėnė se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Nuk i pranohet namazi atij qė ka bėrė "hadeth", derisa nuk merr abdest.’
    ’E, ēka ėshtė "hadethi" o Ebu Hurejre?’ – pyeti njėri nga Hadrameuti.
    ’Tė lėshuarit e frymės pa zė (tė fendurit) dhe me zė (tė pordhurit),’ – u pėrgjigj ai."
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    136. Na ka treguar Jahja b. Bukejri, kėtij Lejthi, ky nga Halidi, ky nga Se’id b. Ebu
    Hilali, ky nga Nu’ajm el-Muxhmiri, i cili ka thėnė:
    "Dolėm me Ebu Hurejren pėr tė shikuar pas xhamisė. Ai aty mori abdest dhe tha:
    ‘E kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė:
    ’Nė Ditėn e Gjykimit, pa dyshim qė trashėgimtarėt e mi do tė thirren (nė llogari) sipas
    shkėlqimit tė gjurmėve tė abdestit tė cilat kanė mbetur nė gjymtyrėt (e abdestit). Pėr kėtė arsye, kush ka mundėsi prej jush qė ta zgjasė edhe mė shumė shkėlqimin e tij (nė ballė, nė duar dhe nė kėmbė), le ta bėjė atė’."
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    137. Na ka treguar Aliu, kėtij i ka treguar Sufjani, kėtij Zuhriu, kėtij Se’id b.
    Musejjebi, ky nga Abbad b. Temimi, ky nga xhaxhai i vet, i cili ka treguar se u ankua
    te Pejgamberi s.a.v.s. njė njeri i cili kishte dyshuar (nė vete) se diēka ka hetuar gjatė
    faljes sė namazit, ndėrsa Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Le tė mos e ndėrpresė, ose le tė mos largohet (nga namazi) derisa tė dėgjojė zė ose tė
    hetojė erė."
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    138. Na ka treguar Ali b. Abdullahu, kėtij i ka treguar Sufjani, kėtij Amri, kėtė e ka
    njoftuar Kurejbi, ky nga Ibėn Abbasi r.a. i cili tregon se Pejgamberi s.a.v.s. ėshtė
    kotur derisa ka fryrė (me gojė), pastaj ėshtė falur, e nganjėherė ka thėnė transmetuesi): "ka fjetur derisa ka fryrė (me gojė), e pastaj ėshtė ngritur dhe ka falur
    namaz."
    Kėtė deklaratė na e ka treguar Ebu Sufjani herė pas here, duke transmetuar nga
    Amri, ky nga Kurejbi, e ky nga Ibėn Abbasi r.a., i cili ka thėnė:
    "Kam buajtur njė natė te halla, Mejmunja dhe, Pejgamberi s.a.v.s., pasi fjeti njė pjesė tė
    natės, u zgjua dhe u ngrit. Pastaj, nga njė calik tė lėkurės qė ishte varur, mori abdest tė
    lehtė (me nga njė tė larė tė gjymtyrėve tė abdestit) – Amri e ka bėrė tė lehtė marrjen e
    abdestit dhe e ka zvogėluar larjen e gjymtyrėve (tė abdestit) – dhe u ngrit tė falė namazin.
    Edhe unė mora abdest siē mori ai. Pastaj, erdha dhe qėndrova nga ana e majtė e tij, por ai mė nxori dhe mė vendosi nė anėn e djathtė tė tij. (Sufjani shpeshherė e pėrdor termin
    "shimal" qė ka kuptimin, ndėr tė tjera edhe "ana e majtė", nė vend tė "jesar", qė do tė thotė "ana e majtė".). Pastaj fali atė qė Allahu e deshti. Pasi u fal, ra me fjetė; e zuri gjumi derisa edhe fillojė tė fryejė (me gojė). Pastaj, erdhi lajmėtari (muezini) dhe e njoftoi pėr namazin.
    U ngrit me tė tė falet. Pejgamberi s.a.v.s. u fal, por tash nuk mori abdest (d.m.th. nuk e
    pėrsėriti abdestin).’ I thamė Amrit, thotė Sufjani se njerėzit thonė:
    ‘Me tė vėrtetė, syri i Pejgamberit s.a.v.s. fle, kurse zemra e tij nuk fle.’
    E, Amri tha se e ka dėgjuar Ubejd b. Omerin duke thėnė:
    ’Ėndėrrat e pejgamberėve janė Shpallje – frymėzim (Vajh).’
    Pastaj citoi ajetin e Kur’anit:"...Kam parė nė ėndėrr qė po tė prisja ty (duke tė bėrė kurban pėr Allahun)..." (Es Saffat: 102).
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    139. Na ka treguar Abdullah b. Mesleme, duke transmetuar nga Maliku, ky nga
    Musa b. Ukbe, ky nga Kurejbi, rob i liruar i Ibėn Abbasit, e ky nga Usame b. Zejdi,
    tė cilin e ka dėgjuar duke thėnė:-
    "Pejgamberi s.a.v.s. u kthye nga Arafati. Kur arriti te rruga (malore), zbriti nga devja dhe
    bėri nevojėn e vogėl (prishi abdestin), e pastaj mori abdest tė plotė. E pyeta:
    ’O Resulullah, namaz do tė falėsh?’ Ai m’u pėrgjigj:
    ‘Namazi ėshtė para teje’, dhe hipi nė deve. Kur arriti nė Muzdelife, zbriti nga devja dhe mori abdest. Mori abdest tė plotė dhe, pasi u bė ikamet pėr namaz, ai (Pejgamberi s.a.v.s.) e fali namazin e akshamit. Pastaj, ēdonjėri e la deven e vet para para vendqėndrimit tė tyre pėr tė zbritur. Pasi u bė ikamet pėr namazin e jacisė, Pejgamberi s.a.v.s. u fal. Ndėrmjet kėtyre dy namazeve (tė akshamit dhe tė jacisė) nuk fali asgjė."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    140. Na ka treguar Muhammed b. Abdurrahimi, i cili thotė se e ka dėgjuar nga Ebu
    Seleme el-Huza’i Mensur b. Seleme, ky nga Ibni Bilali d.m.th. Sulejmani, ky nga
    Zejd b. Eslemi, ky nga Ata’ b. Jesari, e ky nga Ibėn Abbasi r.a., i cili mori abdest
    kėshtu: "E lau fytyrėn, pastaj, mori njė grusht ujė dhe e shpėrlau me tė gojėn dhe thithi nė hundė, pastaj mori njė grusht ujė (me njėrėn dorė) dhe e bashkoi me dorėn tjetėr dhe e lau (me tė dyja) fytyrėn, pastaj mori njė grusht ujė dhe e lau me tė dorėn e djathtė, pastaj mori njė grusht ujė dhe e lau me tė dorėn e majtė (deri nė bėrryl), pastaj me dorė tė lagėt e pėrshkoi kokėn (i dha mes-h), pastaj mori njė grusht ujė e derdhi mbi kėmbėn e djathtė dhe e lau atė, pastaj mori njė grusht tjetėr me ujė dhe e lau me tė kėmbėn, d.m.th. tė majtėn, e pastaj tha:‘Kėshtu e kam parė Pejgamberin s.a.v.s. duke marrė abdest’."
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    141. Na ka thėnė Ali b. Abdullahu, kėtij ia ka transmetuar Xheriri, ky nga Mensuri,
    ky nga Salim b. Ebu Xha’di, ky nga Kurejbi, ky nga Ibėn Abbasi r.a., i cili e ka
    dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė: "Kur dikush prej jush i afrohet bashkėshortes (pėr marrėdhėnie intime), tė thotė: ‘Bismilahi – O Zoti im, na ruaj neve nga shejtani dhe largoje shejtanin nga ajo qė na ke dhėnė.’ Kėshtu pra, ėshtė caktuar tė fitohet fėmija, e (shejtani) nuk do tė mundet t’i bėjė dėm atij’."
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    142. Na ka treguar Ademi, kėtij i ka treguar Shu’beja, kėtij Abdulaziz b. Suhejbi, i
    cili ka thėnė:
    "E kam dėgjuar Enesin duke thėnė se kur Pejgamberi s.a.v.s. do tė hynte nė nevojtore,
    thoshte:
    ‘O Zot, prej Teje kėrkoj mbrojtje nga gjithė ajo qė ėshtė e dėmshme dhe e keqe.’
    Ibni Ar’are pajtohet me Ademin nė tekstin e hadithit, tė cilin ai e transmeton nga
    Shu’be, kurse Gunderi, duke transmetuar nga Shu’beja, thotė (variantin): "…kur do
    tė vinte nė nevojtore…"
    Musai duke transmetuar nga Hammadi, ka thėnė (variantin): "…kur do tė hynte…",
    kurse Se’id b. Zejdi ka thėnė se hadithin e sipėrpėrmendur ia kishte transmetuar
    Abdulazizi me fjalėt: "…kur donte qė tė hyjė…"
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    143. Na ka treguar Abdullah b. Muhammedi, kėtij i ka treguar Hashim b. Kasimi,
    kėtij ia ka transmetuar Verkai, kėtij Ubejdullah b. Ebu Jezidi, e ky nga Ibėn Abbasi
    r.a., i cili ka treguar se Pejgamberi s.a.v.s. njėherė kishte hyrė nė nevojtore, kurse
    unė i vura ujė (para derės). Pastaj, ai ka pyetur pėr kėtė veprim. Kur ėshtė njoftuar,
    ka thėnė:
    "O Zot, udhėzoje nė fenė e vėrtetė!"
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    144. Na ka treguar Ademi, kėtij Ibni Ebu Dhi’bi, kėtij Zuhriu, kėtij Ata’ b. Jezid el-
    Lejthiu, ky nga Ebu Ejjub el-Ensariu, i cili ka thėnė:
    "Ka thėnė Pejgamberi s.a.v.s.:
    ’Kur dikush nga ju e kryen nevojėn e madhe, tė mos kthehet me fytyrė ose me shpinė nė
    drejtim tė Kibles. Kthehuni kah lindja ose kah perėndimi’!"
    145. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij Maliku, kėtij Jahja b. Se’idi, ky nga
    Muhammed b. Jahja b. Habbani, ky nga xhaxhai i vet Vasi’ b. Habbani, e ky nga
    Abdullah b. Omeri, i cili i ka dėgjuar njerėzit duke thėnė:
    "Kur tė ulesh tė kryesh nevojėn, mos u kthe nė drejtim tė Kibles, e as nė drejtim tė Bejtu-l-Mukaddesit (nė Jerusalem)!"Abdullah b. Omeri tregon:
    "Njė ditė kam dalur dhe kam qėndruar pas shtėpisė. E kam parė Pejgamberin s.a.v.s. dukeqėndruar pupas nė dy qerpiqa, pėr tė kryer nevojėn, i kthyer kah Bejtu-l-Mukaddesi.
    (Ibėn Omeri) i tha:‘Ndoshta ti je njė nga ata qė falen nė kofsha (duke qėndruar ulur)?’
    ‘Pėr Zotin nuk e di,’ – iu pėrgjigja.Maliku ka thėnė: ’D.m.th., ai fal (namazin) dhe nuk ngritet nga toka, bėn sexhde, duke qėndruar ngjitur (me bark) pėr toke’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------
    146. Na ka treguar Jahja b. Bukejri, kėtij i ka treguar Lejthi, kėtij Ukajli, ky nga
    Ibni Shihabi, ky nga Urve, ky nga Aisha r.a., e cila ka thėnė se bashkėshortet e
    Pejgamberit s.a.v.s. pėr nevoja fiziologjike dilnin natėn deri nė lagjen e quajtur
    Menasi’ (ėshtė quajtur kėshtu sepse nė tė ka pasur nevojtore publike), i cili ėshtė vend i
    hapėt.
    Omeri i ka thėnė Pejgamberit s.a.v.s.:
    "(Thuaju) le tė mbulohen bashkėshortet tua!’
    Pejgamberi s.a.v.s., megjithatė, nuk e bėri kėtė menjėherė. Sevdija, e bija e Zemates,
    bashkėshorte e Pejgamberit s.a.v.s. e cila ishte shtat-hedhur, kur doli njė natė, Omeri i
    thirri:
    ‘Me tė vėretė tė kemi njohur, oj Sevde!’, duke shprehur dėshirė qė tė vijė Shpallja pėr
    mbulesė. Dhe, me tė vėrtetė, Allahu i Madhėruar, shpalli ajetin pėr mbulesė."
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    147. Na ka treguar Zekerijai, kėtij Ebu Usame, kėtij Hisham b. Urve, ky nga babai i
    vet, ky nga Aisha r.a., e kjo nga Pejgamberi s.a.v.s. i cili ka thėnė:
    "U ėshtė lejuar nė tė vėrtetė, tė dilni pėr tė kryer nevojat tuaja fiziologjike."
    Hishami ka thėnė: "D.m.th. nė nevojtore."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    148. Na ka treguar Ibrahim b. Mundhiri, kėtij Enes b. Ijadi, Ubejdullah, ky nga
    Muhammed b. Jahja b. Habbani, ky nga Vasi’ b. Habbani, ky nga Abdullah b.
    Omeri, i cili ka thėnė:
    "Kam shkuar pas shtėpisė sė Hafsės, pėr shkak tė disa nevojave tė mia. Aty e pashė
    Pejgamberin s.a.v.s. duke kryer nevojėn, i kthyer me shpinė kah Kaba, kurse me fytyrė
    kah Sirija (Shami)."
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    149. Na ka treguar Ja’kub b. Ibrahimi, kėtij i ka treguar Jezid b. Haruni, ky nga
    Muhammed b. Jahka b. Habbani, ky nga xhaxhai i vet Vasi’ b. Habbani, e ky nga
    Abdullah b. Omeri, i cili ka thėnė:
    "Njė ditė u ngjita pas shtėpisė sonė. E pashė Pejgamberin s.a.v.s. se si qėndronte pupas
    mbi dy qėrpiq, i kthyer kah Bejtu-l-Mukaddesi (nė Jerusalem)."
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    150. Na ka treguar Ebu Velid Hisham b. Abdu-l-Meliku, ky nga Shu’be, ky nga Ebu
    Muadhi, emri i tė cilit ėshtė Ata’ b. Ebu Mejmune, e ky e ka dėgjuar Enes b.
    Malikun duke thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. ka dalur pėr tė kryer nevojėn, kurse unė dhe njė djalosh i dėrguam njė enė tė vogėl me ujė, d.m.th. tė pastrohet me tė."
    ---------------------------------------------------------------------------------------------------
    151. Na ka treguar Sulejman b. Harbi, kėtij Shu’be, ky nga Ebu Muadhi, e ky ėshtė,
    nė tė vėrtetė, Ata’ b. Ebu Mejmune, e ka dėgjuar Enesin duke thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. ka dalur pėr nevojat e veta fiziologjike, kurse unė dhe njė djalosh i
    yni, e pėrcjellėm me njė enė me ujė."
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    152. Na ka treguar Muhammed b. Beshshari, kėtij Muhammed b. Xha’feri, kėtij
    Shu’beja, ky nga Ata b. Ebu Mejmune, ky e ka dėgjuar Enes b. Malikun duke thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. hyri nė nevojtore, kurse unė dhe njė djalosh ia kemi mbajtur njė shkop dhe njė enė tė vogėl (prej lėkure) me ujė. Ai u pastrua me ujė."
    Kėshtu e transmetojnė kėtė hadith edhe Nadri dhe Shadhani nga Shu’be.
    "Anatezun" ėshtė shkop mė i shkurtėr se shigjeta, me njė hekur nė fund.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    153. Na ka treguar Muadh b. Fadale, kėtij Hishami, e ky ėshtė Destevaiu, duke
    transmetuar nga Jahja b. Ebu Kethiri, ky nga Abdullah b. Ebu Katade, ky nga babai
    i vet, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s. i cili ka thėnė:
    "Kur dikush prej jush pi (diēka), le tė mos fryejė nė enė, e kur shkon nė nevojtore, organin e tij gjenital tė mos e kap me dorėn e djathtė dhe tė mos e pastrojė me dorėn e djathtė."
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    154. Na ka treguar Muhammed b. Jusufi, kėtij Evzaiu, kėtij Jahja b. Ebu Kethiri,
    ky nga Abdullah b. Ebu Katade, ky nga babai i vet, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s., i cili
    ka thėnė:
    "Kur dikush prej jush pėrmjerret (e bėn shurrėn), le tė mos e mbajė me dorėn e djathtė
    organin e tij gjenital; le tė mos e pastrojė me dorėn e djathtė, si dhe le tė mos fryejė nė enė nė tė cilėn pi."
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    155. Na ka treguar Ahmed b. Muhammed el-Mekkiu, kėtij Amr b. Jahja b. Se’id b.
    Amr el-Mekkiu, ky nga gjyshi i tij, e ky nga Ebu Hurejre r.a., i cili ka thėnė:
    "E kam pėrcjellur Pejgamberin s.a.v.s. kur shkoi pėr ta kryer nevojėn. Nuk shikoi pėrreth
    (nuk i kushtoi kujdes), prandaj iu afrova. Mė tha:
    ‘Shiko, gjeji disa gurė, me tė cilėt do ta evitoj papastėrtinė, ose shih diēka tė ngjashme me ta, por, mos mė sjell eshtra e as bajga.’
    Unė shkova dhe me skajin e kėmishės sime i sjella gurėt, i lashė pranė tij dhe u largova.
    Kur e kreu nevojėn, u pastrua me ata gurė."
    -------------------------------------------------------------------------------------
    156. Na ka treguar Ebu Nu’ajmi, kėtij Zuhejri, ky nga Ebu Is-haku, i cili ka thėnė
    se kėtė hadith nuk ia ka transmetuar Ebu Ubejde, por Abdurrahman b. Esvedi, ky
    nga babai i vet, i cili, me tė vėrtetė e ka dėgjuar Abdullahun, duke thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. shkoi pėr ta kryer nevojėn e madhe, e mua mė urdhėroi t’ia ēoj tre
    gurė. Unė i gjeta vetėm dy, tė tretėn e kėrkova, por nuk e gjeta, prandaj e mora njė bajgė dhe ia solla. Ai i mori gurėt, kurse bajgėn e gjuajti dhe tha:
    ’Kjo ėshtė e papastėr’!" Ka thėnė Ibrahim b. Jusufi, ky nga babai i tij, ky nga Ebu Is-haku; mė ka treguar Abdurrahmani.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    157. Na ka treguar Muhammed b. Jusufi, kėtij i ka treguar Sufjani nga Zejd b.
    Eslemi, ky nga Ata’ b. Jesari, e ky nga Ibėn Abbasi r.a., i cili ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. ka marrė abdest (duke i larė gjymtyrėt e abdestit) nga njė herė."
    158. Na ka treguar Hysein b. Isai, kėtij Junus b. Muhammedi, kėtij Fulejh b.
    Sulejmani, ky nga Abdullah b. Ebu Bekr b. Amr b. Hazmi, ky nga Abbad b. Temimi,
    ky nga Abdullah b. Zejdi, i cili ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. ka marrė abdest (duke i larė pjesėt e trupit tė caktuara pėr abdest) nga dy herė."
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    159. Na ka treguar Abdulaziz b. Abdullah el-Uvjesiu, kėtij Ibrahim b. Sa’di, ky nga
    Ibni Shihabi, ky nga Ata’ b. Jezidi, ky nga Humrani, rob i liruar i Uthmanit, i cili ka
    treguar se:
    "Uthman b. Affani ka kėrkuar njė enė me ujė (pėr tė marrur abdest); derdhi ujė tri herė nė pėllėmbat e duarve dhe i lau (duart). Pastaj, e futi dorėn e djathtė nė enė (dhe pasi mori ujė nga ena) e shpėrlau gojėn dhe hundėn. Pastaj e lau fytyrėn tri herė dhe duart deri nė bėrryla nga tri herė. I dha mes-h kokės (e fshiu me dorė tė lagėt) dhe i lau kėmbėt tri herė deri nė nyje. Pastaj tha se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    ’Kush merr abdest ashtu sikurse unė dhe fal dy rekate namaz, duke u pėrqėndruar me tėrė qenien nė namaz, pa menduar fare pėr ndonjė interes personal, do t’i falen gabimet (e vogla) tė cilat i ka bėrė mė parė’."
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    160. Ibrahimi transmeton nga Salih b. Kejsani dhe Ibni Shihabi, kanė thėnė, kurse
    Urve transmeton nga Humrani:
    "Pasi Uthmani mori abdest, tha:
    ‘Dėgjoni! Do t’ju tregoj njė hadith – e po tė mos kishte ndonjė ajet, unė nuk do t’ua
    tregoja juve (hadithin). E kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė:
    ’Ēdonjėrit, qė nė mėnyrė tė rregullt merr abdest dhe fal namazin, do t’i falen gabimet
    (gjynahet) gjatė kohės nė mes abdestit dhe namazit pėrkatės, derisa tė falė atė namaz’."
    Urve thotė: Ajeti qė i dedikohet kėsaj ēėshtjeje, ėshtė:
    "Sigurisht se ata qė fshehin provat e qarta, dėshmitė dhe udhėzimet tė cilat Ne i kemi
    dėrguar…" (El Bekareh: 159).
    -----------------------------------------------------------------------------------
    161. Na ka treguar Abdani, kėtė e kishte njoftuar Abdullahu, kėtė Junusi, ky nga
    Zuhriu, ky nga Ebu Idrisi, i cili e ka dėgjuar Ebu Hurejren kur transmetonte nga
    Pejgamberi s.a.v.s.:
    "Kur ndonjė nga ju merr abdest, le tė ujin nga hunda, e kush e largon ndyrėsinė (pas
    kryerjes sė nevojės sė madhe) me gurė, le t’i pėrdorė ata nė numrin tek!"
    ----------------------------------------------------------------------------------
    162. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij i ka treguar Maliku, ky nga Ebu ez-
    Zinadi, e ky nga A’rexhi, ky nga Ebu Hurejre se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Kur ndokush nga ju merr abdest, le tė thithė ujin nė hundė dhe pastaj le ta nxjerrė jashtė,e kush e largon papastėrtinė (pas kryerjes sė nevojės) me guraleca, le tė pėrdorė numrin tek. Nėse ndonjė nga ju zgjohet pas fjetjes, le tė pastrojė dorėn para se ta fusė nė ujin e abdestit, sepse me tė vėrtetė, asnjė nga ju nuk di se ku e ka pasur dorėn nė gjumė."
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    163. Na ka treguar Musai, kėtij Ebu Avane, ky nga Ebu Bishri, ky nga Jusuf b.
    Maliku, ky nga Abdullah b. Amri, i cili tregon se:
    "Pejgamberi s.a.v.s. me rastin e njė udhėtimi qė patėm, mbeti pas nesh. Na mbėrrini para
    se tė mbarojė koha e namazit tė ikindisė. Ne morėm abdest, kurse kėmbėve u dhamė mes'h (i fshimė me dorė tė lagėt), prandaj, me njė zė tė lartė ai (Pejgamberi s.a.v.s.) bėrtiti dy a tri herė: ‘Mjerė kėmbėt (qė do tė digjen) nga zjarri i Xhehenemit’!"
    -----------------------------------------------------------------------
    164. Na ka treguar Ebu-l-Jemani, kėtij i ka treguar Shu’ajbi, ky nga Zuhriu, ky nga
    Ata’ b. Jezidi, ky nga Humrani, rob i liruar i Uthman b. Affanit, i cili e ka parė
    Uthmanit duke marrur abdest dhe tregon:
    "(Uthmani) kėrkoi njė enė me ujė; derdhi ujė nga ena nė duar dhe i pastroi tri herė. Pastaj, e futi dorėn e djathtė nė enė (mori njė grusht ujė) dhe e lau gojėn, thithi ujė nė hundė dhe e nxorri jashtė, pastaj e lau fytyrėn tri herė. I lau edhe duart deri nė bėrryla tri herė. Pastaj i dha mes-h (e fshiu me dorė tė lagėt) kokės dhe, nė fund, i lau kėmbėt nga tri herė dhe tha: ‘Kėshtu e kam parė Pejgamberin s.a.v.s. duke marrur abdest dhe e kam dėgjuar duke thėnė:
    ’Kush merr abdest kėshtu siē marr unė dhe fal dy rekate namaz, duke pėrqėndruar
    vėmendjen vetėm nė namaz, pa menduar tjetėr gjė, Allahu do t’ia fal gabimet (e vogla) qė i ka bėrė mė parė’."
    -------------------------------------------------------------------------------------
    165. Na ka treguar Adem b. Ebu Ijasi, kėtė e ka njoftuar Shu’be, ky nga
    Muhammed b. Zijadi, i cili ka thėnė se kur ishim duke marrur abdest nga njė enė, kaloi
    aty pranė Ebu Hurejra, i cili tha:
    "Merrni abdest ashtu si duhet, sepse Ebu Kasimi (Pejgamberi s.a.v.s.) ka thėnė:
    ’Mjerė shputat (qė do tė digjen) nga zjarri i Xhehenemit’!"
    -----------------------------------------------------------------------------
    166. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtė e ka lajmėruar Maliku, ky nga Se’id el-
    Makburiu, ky nga Ubejd b. Xhurejxhi, i cili i ka thėnė Abdullah b. Omerit:
    "O Ebu Abdurrahman, tė kam parė se ke bėrė katėr punė, qė nuk kam parė t’i ketė bėrė
    asnjė nga shokėt e tu.’
    ’Cilat janė ato punė, o Ibni Xhurejxh’ – pyeti ai.
    ’Tė kam parė se po i prek vetėm dy ruknet jemenase (skajet e Kabes me Gurin e Zi); tė
    kam parė se mban mbathje tė lėkurės sė regjur (pa qime – meste); tė kam parė se e pėrdor ngjyrėn e verdhė, e pastaj, kur ke qenė nė Mekke, tė kam parė se nuk e ke lexuar telbijen, ndėrsa njerėzit e lexonin kur e shihnin hėnėn e re,’ – tha (Ibni Xhurejxhi).
    Abdullahu (ose Ebu Abdurrahmani) iu pėrgjigj:
    ’Sa i pėrket skajeve, unė nuk e kam parė Pejgamberin s.a.v.s. tė prekė ndonjė skaj (tė
    Kabes), pėrveē kėtyre dy skajeve tė Jemenit; sa i pėrket mbathjes nga lėkura e regjur, e
    kam parė Pejgamberin s.a.v.s. i cili ka veshur mbathje nė tė cilat nuk kishte qime, e
    kėmbėt pėrsėri i lante, prandaj edhe unė, shikoni, kam dėshirė tė veshi aso lloj mbathjeje.
    Sa i pėrket ngjyrės sė verdhė, edhe pėr kėtė e kam parė Pejgamberin s.a.v.s. se e ka
    pėrdorur, prandaj edhe unė dėshiroj ta pėrdor. Ndėrkaq, kur ėshtė fjala te telbija, kėtė nuk e kam vėnė re as te Pejgamberi s.a.v.s., derisa nuk e pėrgatiste karavanin’."
    --------------------------------------------------------------------------------------------------
    167. Na ka treguar Museddedi, kėtij ia ka transmetuar Ismaili, ky e ka dėgjuar nga
    Halidi, ky nga Hafsa b. Sirini, kjo nga Ummu Atijja, e kjo nga Pejgamberi s.a.v.s., i
    cili me rastin e larjes sė vajzės sė tij, tha:
    "Filloni nga ana e djathtė e organeve tė saj, ashtu siē lahet edhe gjatė abdestit."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------------
    168. Na ka treguar Hafs b. Omeri, kėtij Shu’be, kėtij Esh’ath b. Sulejmani, ky nga
    babai i vet, ky nga Mes’udi, ky nga Aisha r.a., e cila ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. i jepte pėrparėsi anės sė djathtė, pėr mbathjen e kėpucėve, pėr krehje dhe pėr pastrim tė pėrgjithshėm."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    169. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij Maliku, ky nga Is-hak b. Abdullah b.
    Ebu Talhai, ky nga Enes b. Maliku, i cili ka thėnė:
    "E kam parė Pejgamberin s.a.v.s. kur ka filluar koha e namazit tė ikindisė. Njerėzit
    kėrkonin ujė pėr abdest, por nuk gjetėn. Atėherė, Pejgamberit s.a.v.s. i ėshtė sjellur pak
    ujė. Pejgamberi s.a.v.s. e futi dorėn nė atė enė (me pak ujė) dhe i urdhėroi njerėzit qė prej saj tė marrin abdest. E kam parė – vazhdon (Enes b. Maliku) – ujin se si buronte nėn
    gishtėrinjtė e tij gjatė kohės derisa mori abdest edhe mė i fundit nga ata."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    170. Na ka treguar Malik b. Ismaili, kėtij i ka treguar Israili, kėtij Asimi, e ky nga
    Ibėn Sirini, i cili ka thėnė:
    "I kam treguar Abides. Ne kemi disa qime tė Pejgamberit s.a.v.s. tė cilat i kemi marrur nga
    Enesi, ose nga familja e Enesit.’ Ai (Abidja) tha:
    ‘Po tė kisha njė qime tė tij, ajo do tė mė ishte mė e dashur se gjithė bota dhe gjithēka qė
    ėshtė nė tė’!"
    -----------------------------------------------------------------------------------
    171. Na ka treguar Muhammed b. Abdurrahimi, kėtij Se’id b. Sulejmani, kėtij
    Abbadi, kėtij Ibėn Avni, ky nga Ibėn Sirini, e ky nga Enesi, i cili tregon se i pari qė do
    tė merrte ndonjė qime nga flokėt e Pejgamberit s.a.v.s. kur ai do tė rruhej, do tė ishte Ebu Talhai.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    172. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, duke transmetuar nga Maliku, ky nga
    Zinadi, ky nga A’rexhi, e ky nga Ebu Hurejra r.a., i cili ka thėnė:
    "Ka thėnė Pejgamberi s.a.v.s.:
    ‘Nėse qeni ka pi (ujė etj.) nga ena e ndonjėrit prej jush, le tė pastrohet ajo shtatė herė’."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------------
    173. Na ka treguar Is-haku, kėtij Abdu-s-Samedi, kėtij Abdurrahman b. Abdullah
    b. Dinari, i cili thotė se e ka dėgjuar babain e vet, ky nga Ebu Salihu, ky nga Ebu
    Hurejre,e ky nga Pejgamberi s.a.v.s., i cili ka thėnė:
    "Me tė vėrtetė njė njeri e ka parė njė qen, qė nga etja e madhe e lėpinte tokėn e lagur.
    Njeriu e mori mestin (kėpucėn) e tij dhe, pasi e mbushi me ujė (nė njė pus) i dha tė pijė me tė derisa ia shuajti etjen. Allahu xh.sh. e shpėrbleu atė (njeriun) duke ia dhuruar
    Xhennetin."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    174. Ahmed b. Shebibi ka thėnė: Mė ka treguar babai im, duke transmetuar nga
    Junusi, ky nga Ibėn Shihabi, ky nga Hamza b. Abdullahu, ky nga babai i vet, i cili ka
    thėnė:
    "Nė kohėn e Pejgamberit s.a.v.s., qentė kanė hyrė nė xhaminė e tij, janė pėrmjerrė (e kanė bėrė shurrėn), kanė dalur, e (sahabėt) nuk kanė stėrpikur nė xhami asgjė (nuk e kanė larė)."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    175. Na ka treguar Hafs b. Omeri, kėtij Shu’beja, kėtij Ibni Ebu Seferi, ky nga
    Sha’biu, ky nga Adijj b. Hatimi, i cili ka thėnė: E kam pyetur Pejgamberin s.a.v.s., e
    ai mė ėshtė pėrgjigjur:
    "Kur ta lėshosh qenin tėnd tė mėsuar dhe ai vetėm e mbyt gjahun, ti haje atė (gjahun), e
    nėse e ka kafshuar (ia ka hequr ndonjė copė), ti mos e ha atė, sepse ai e ka mbajtur pėr
    vete atė (gjahun).’Pastaj e pyeta:
    ’E lėshova qenin tim, e sė bashku me tė e kam gjetur edhe njė qen tjetėr?’
    (Pejgamberi s.a.v.s.) tha:
    ‘Mos e ha (atė gjah), sepse ti ke bėrė Bismi-l-Lahi… vetėm kur e ke lėshuar qenin tėnd, e
    jo edhe qenin tjetėr’."
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    176. Na ka treguar Adem b. Ebu Ijasi, kėtij Ibni Ebu Dhi’bi, ky nga Se’id el-
    Makburiu, ky nga Ebu Hurejre r.a. i cili ka thėnė:
    "Ka thėnė Pejgamberi s.a.v.s.:‘Njeriu ėshtė nė namaz derisa ėshtė nė xhami dhe e pret namazin e qė nuk i ėshtė paraqitur "hadethi".’
    ‘Po ēka ėshtė "hadethi" o Ebu Hurejre?’ – pyeti njėri.
    ‘Zė, d.m.th. frymė e lėshuar me zė (pordhė),’ – u pėrgjigj."
    -----------------------------------------------------------------------------------
    177. Na ka treguar Ebu Velidi, ky nga Ebu Ujejne, ky nga Zuhriu, ky nga Abbad b.
    Temimi, ky nga xhaxhai i tij, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s., i cili ka thėnė:
    "Ai qė fal namazin, le tė mos dalė nga namazi, derisa nuk dėgjon ndonjė zė, ose nuk heton erė tė keqe!"
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    178. Na ka treguar Kutejbe b. Se’idi, kėtij i ka treguar Xheriri, kėtij A’meshi, ky
    nga Mundhir Ebu Ja’la eth-Thevriu, ky nga Muhammed b. Hanifijje, i cili ka thėnė
    se Aliu r.a., ka thėnė:
    "Unė jam njeri, i cili pas njė nxitjeje, menjėherė dhe shpesh mė paraqitet lėngu (mezia) nė organin gjenital. Kisha turp qė pėr tė ta pyes Pejgamberin s.a.v.s., prandaj e kam shtyrė Mikdad b. Esvedin ta pyes Pejgamberin s.a.v.s. Ai ėshtė pėrgjigjur:
    ‘Nė atė rast, duhet tė pėrsėritet vetėm abdesti’." Kėtė hadith e transmeton edhe Shu’be nga A’meshi.
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    179. Na ka treguar Sa’d b. Hafsi, kėtij Shejbani, ky nga Jahjai, ky nga Ebu Seleme,
    ky nga Ata b. Jesari, ky nga Zejd b. Halidi, i cili tregon se personalisht e ka pyetur
    Uthman b. Affanin:
    "Ēka mendon ti, kur njeriu ka marrėdhėnie seksuale me bashkėshorten, e nuk ka polucion (nuk e derdh farėn, spermėn)?’ ‘Organin e tij gjenital ta pastrojė dhe tė merr vetėm abdest, siē merr pėr namaz. Kėshtu e kam dėgjuar nga Pejgamberi s.a.v.s.’ – tha Uthmani. Pėr kėtė e kam pyetur pastaj edhe Aliun, Zubejrin, Talhanė dhe Ubejjin r.a. Edhe ata e thanė tė njėjtėn gjė."
    --------------------------------------------------------------------------------------------------
    180. Na ka treguar Is-hak b. Mensuri, kėtij Nadri, kėtij Shu’be, ky nga Hakemi, ky
    nga Dhekvan b. Salihu, ky nga Ebu Se’id Hudriu, i cili tregon se Pejgamberi s.a.v.s. e
    ka dėgjuar njė njeri pas njė ensari, i cili ka ardhė, me kryet (flokėt) ende tė lagėt (i
    pikonte ujė).
    "Pejgamberi s.a.v.s. i tha:
    ‘Ndoshta tė kemi bėrė tė shpejtosh?’
    ‘Po,’ – iu pėrgjigj ai.
    Me kėtė rast Pejgamberi s.a.v.s. tha:
    ‘Kur je nė nguti ose je pėrmbajtur nga polucioni (derdhja e spermės pa kontakt), je i
    detyruar ta pėrsėrisėsh vetėm abdestin’."
    Vehbi pajtohet me tekstin e Nadirit dhe tha se Shu’beja ia ka treguar tė njėjtin
    hadith.
    Ebu Abdullahu (Buhariu) ka thėnė: "Gunderi dhe Jahjai, duke transmetuar kėtė hadith
    nga Shu’be, nuk e kanė pėrmendur dot shprehjen "vudu" d.m.th. "abdest".
    Ibėn Hazmi ka thėnė: "Sipas rastit tė sipėrpėrmendur, larjen e konsiderojnė tė
    domosdoshme: Aisha, Ebu Bekri, Omeri, Abdullah b. Omeri, e mė vonė mendimin e tyre
    e kanė mbėshtetur edhe: Uthmani, Aliu, Ibni Mes’udi, Ibni Atai dhe shumė sahabė tė tjerė.Kėtė mendim e mbėshtesin edhe: Ebu Hanifja, Maliku, Shafiu, Ahmedi, Nehahiu dhe
    Sufjan Thevriu."
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    181. Mė ka treguar Muhammed b. Selami, kėtij Jezid b. Haruni, ky nga Jahjai, ky
    nga Musa b. Ukbe, ky nga Kurejbi, rob i liruar i Ibni Abbasit, ky nga Usame b.
    Zejdi, i cili tregon se Pejgamberi s.a.v.s. duke u kthyer nga Arafati u ndal tek njė dhiare,
    pėr ta kryer nevojėn. Pastaj, unė, tregon Usame b. Zejdi, i qita ujė dhe ai mori abdest.
    "O Resulullah, ado tė falesh?’ – e pyeta.
    ‘Vendi pėr t’u falur ėshtė para teje.’ – u pėrgjigj."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    182. Na ka treguar Amr b. Aliu, kėtij Abdu-l-Vehhabi, ky ka dėgjuar nga Jahja b.
    Se’idi, kėtė e ka lajmėruar Sa’d b. Ibrahimi, ky nga Nafi’ b. Xhubejr b. ***’imi, ky
    nga Urve b. Mugire b. Shu’be, i cili transmeton nga Mugire b. Shu’be, i cili ka
    udhėtuar sė bashku me Pejgamberin s.a.v.s. Gjatė udhėtimit, Pejgamberi s.a.v.s. ėshtė
    kthyer nė njė anė ta kryej nevojėn. Mugirja, mė pastaj i shtiu ujė pėr abdest. Ai mori
    abdest duke larė fytyrėn dhe duart. Kokės i dha mes-h (e fshiu me dorė tė lagėt), e ashtu u dha mes-h edhe mesteve.
    ----------------------------------------------------------------------------------------------------------
    183. Na ka treguar Ismaili, kėtij Maliku, ky nga Mahreme b. Sulejmani, ky nga
    Kurejbi, rob i liruar i Ibni Abbasit, i cili tregon se Abdullah b. Abbasi e ka njoftuar
    atė se njė natė ka buajtur tek Mejmunja, bashkėshorte e Pejgamberit s.a.v.s., e ajo
    ishte hallė e tij (e Abdullah b. Abbasit):
    "U mbėshteta pėrtej jastėkut, ndėrsa Pejgamberi s.a.v.s. ra tė flejė me bashkėshorten e vet, pėr sė gjati. Kah mesi i natės, respektivisht, pak para, ose pas mesnatės, Pejgamberi s.a.v. s. u zgjua. Me dorėn e tij e fėrkoi fytyrėn, pėr tė larguar kotjen, e pastaj i lexoi dhjetė ajetet e fundit tė sures Al Imran. Pastaj shkoi te ena me ujė qė ishte e varur, me tė mori abdest, duke i larė mirė pjesėt e trupit (tė abdestit) dhe u ngrit tė falė namazin. U ngrita edhe unė – thotė Ibni Abbasi. Veprova ashtu si ai; shkova e qėndrova pranė tij. Atėherė, ai e vuri dorėn e djathtė mbi kokėn time dhe mė kapi pėr veshin e djathtė, mė rrotulloi nė anėn e djathtė tė tij. Ai fali dy rekate namaz, pėrsėri edhe dy, pėrsėri edhe dy, prapė dy, pastaj edhe dy, pėrsėri edhe dy, pastaj numėr tek. Pastaj u mbėshtet derisa erdhi muezini. (Kur erdh muezini), u ngrit dhe fali dy rekate tė shkurtėra namaz, e pastaj shkoi (nė xhami) pėr tė falė namazin e sabahut."
    --------------------------------------------------------------------------------------------------
    184. Na ka treguar Ismaili, ky nga Maliku, ky nga Hisham b. Urve, ky nga
    bashkėshortja e vet Fatimja (vajza e Mundhirit), kjo nga gjyshja e vet Esmaja, vajzė
    e Ebu Bekrit, e cila ka thėnė:
    "Erdha te Aisha, bashkėshortja e Pejgamberit s.a.v.s., kur perėndoi dielli dhe njerėzit ishin ngritur tė falin namaz. Edhe Aisha u ngrit tė falet. Unė e pyeta:
    ’Ēka ėshtė me kėtė popull?’
    Ajo mė sinjalizoi kah qielli dhe tha:
    ‘Subhanallah!’
    E pyeta:
    ‘Ndonjė shenjė?’
    Ajo mė sinjalizoi me krye "po". Atėherė edhe unė nisa tė fal namazin, por filloi tė mė bie
    tė fikėt, prandaj fillova tė derdh ujė nė kokė.
    Kur Pejgamberi s.a.v.s. e mbaroi namazin, e falėnderoi Allahun dhe tha:
    ‘S’ka asgjė qė mė ėshtė treguar e tė mos e kam parė, duke qenė nė kėtė pozitė, bile edhe Xhennetin dhe Xhehenemin. Mė ėshtė shpallur se nė varre do tė jeni nė sprovė,
    respektivisht afėr sprovimit tė Dexhallit.’
    Nuk e di – thotė transmetuesi, cilėn nga kėto dy shprehje i ka pėrdorur Esmaja. Ēdonjėrit
    nga ju – thotė Esmaja – do t’i vijė dhe do ta pyesė: ‘Ēka di ti pėr kėtė njeri?’
    Besimtari ose muslimani, nuk e di thotė transmetuesi, cilėn nga kėto dy shprehje i pėrdori
    Esmaja, do tė thotė: ‘Ai ėshtė Muhammedi, Pejgamberi i Allahut, i cili na ka sjellur argumente tė qarta dhe udhėzime. Ne i jemi pėrgjigjur thirrjes sė tij, e kemi besuar dhe jemi ithtarė tė tij.’
    ‘Fli qetė! – do t’i thuhet atij – e ne, edhe mė herėt kemi qenė nė dijeni se ti je
    musliman i bindur.’Dyfytyrėshi, megjithatė, respektivisht, i luhatshmi nė besim, nuk e di, thotė transmetuesi se cilėn nga kėto dy shprehje i ka pėrdorur Esmaja, do tė thotė:
    ‘Saktėsisht nuk di asgjė, por kam dėgjuar qė njerėzit flisnin diēka, prandaj
    edhe unė thoja tė njėjtėn’."
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    185. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij Maliku, kėtij Amr b. Jahja el-Maziniu,
    ky nga babai i vet, se njė njeri e ka pyetur Abdullah b. Zejdin, e ky ėshtė gjyshi i
    Amr b. Jahjait:
    "A mund tė mė tregosh praktikisht si ka marrur abdest Pejgamberi s.a.v.s.?’
    Abdullah b. Zejdi iu pėrgjigj "po", prandaj kėrkoi njė enė me ujė: derdhi ujė nė duart e
    veta dhe i lau nga dy herė, pastaj e lau gojėn dhe hundėn nga tri herė, e lau fytyrėn tri herė, i lau krahėt deri nė bėrryla nga dy herė, pastaj, me duar tė lagura e fshiu kokėn (i dha mesh), duke e lagur edhe para edhe prapa, duke filluar nga pjesa e parme e kokės (prej ku fillojnė flokėt) dhe i ēoi deri te qafa, e pastaj i ktheu deri te vendi nga ia filloi dhe nė fund i lau kėmbėt’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    186. Na ka treguar Musai, kėtij Vuhejbi, ky nga Amri, e ky nga babai i vet, i cili ka
    treguar:
    "Kam qenė tek Amr b. Ebu Hasani kur Abdullah b. Zejdi e pyeti pėr abdestin e
    Pejgamberit s.a.v.s. (Pėr kėtė arsye) ai kėrkoi njė enė me ujė dhe para tyre mori abdest,
    ashtu siē kishte marrė Pejgamberi s.a.v.s.: nė dorėn e vet derdhi nga ena ujė dhe e lau tri herė, pėrsėri e futi dorėn nė enė (dhe pasi mori ujė nė pėllėmbė) e lau gojėn dhe hundėn nga tri herė, duke e nxjerrur ujin jashtė, pastaj, pėrsėri e futi dorėn nė enė dhe e lau fytyrėn tri herė, pastaj krahėt i lau deri nė bėrryla nga dy herė. Pėrsėri e futi dorėn nė enė dhe, me dirėn e lagur, e fshiu kokėn (i dha mes-h kokės) para dhe prapa njė herė dhe nė fund i lau kėmbėt deri nė nyje."
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    187. Na ka treguar Ademi, kėtij Shu’be, kėtij Hakemi, i cili ka dėgjuar nga Ebu
    Xhuhejfi, duke thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. erdh te ne. I ėshtė sjellur ujė pėr abdest. Ai aty mori abdest, kurse
    njerėzit shpejtuan tė marrin abdest me ujin e mbetur nga abdesti i tij dhe tė stėrpiken me tė. Pejgamberi s.a.v.s. e fali drekėn dy rekate, pastaj ikindinė dy rekate, ndėrsa para tij (e nguli) shkopin e tij (sutren)."
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    188. Ebu Musai ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. ka kėrkuar njė enė me ujė, nga ajo i pastroi duart dhe fytyrėn dhe
    nxori ujin nga goja, e pastaj i tha Ebu Musait dhe Bilalit:
    ‘Pini kėtė ujė, derdhni nė fytyrat tuaja dhe te gishtėrinjtė tuaj’!"
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    189. Na ka treguar Ali b. Abdullahu, kėtij i ka treguar Ja’kub b. Ibrahim b. Sa’di,
    kėtij babai i vet, kėtij Salihu, ky nga Ibni Shihabi, i cili ka thėnė:
    "Mė ka njoftuar Mahmud b. Rebiu, duke thėnė se ai ėshtė qė Pejgamberi s.a.v.s. e ka
    stėrpikur me ujė nė fytyrė nga pusi i tyre kur ai ishte fėmijė.
    Urve transmeton nga Misveri dhe nga tė tjerėt dhe ēdonjėri nga ata e vėrteton deklaratėn e vet:
    ‘Kur Pejgamberi s.a.v.s. ka marrė abdest (nė Hudejbi), sahabėt gati janė grindur pėr ujin e mbetur tė abdestit tė tij’."
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    190. Na ka treguar Abdurrahman b. Junusi, kėtij Hatim b. Ismaili, ky nga Xha’di, i
    cili ka thėnė:
    "E kam dėgjuar Sa’id b. Jezidin duke thėnė: Kemi shkuar me tezen tek Pejgamberi s.a.v.s.
    Ajo e pyeti:
    ‘O Resulullah, djali i motrės sime ėshtė shėndetlig.’
    Ai (Pejgamberi s.a.v.s.) mė pėrkėdheli nė kokė dhe u lut pėr mua. Pastaj mori abdest. Unė piva ujin e mbetur nga abdesti i tij. Qėndrova pas tij dhe pashė nė mes shpatullave tė tij vulėn e pejgamberisė, sikurse veza e thėllėnzės."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    191. Na ka treguar Museddedi, kėtij Halid b. Abdullahu, kėtij Amr b. Jahjai, ky nga
    babai i vet, e ky nga Abdullah b. Zejdi, i cili derdhi ujė nga ena nė duart e tij dhe i lau.
    Pastaj e lau, gjegjėsisht, e shpėrlau gojėn dhe hundėn me njė grusht ujė. Kėtė e bėri tri
    herė. Pastaj i lau duart dhe krahėt deri nė bėrryla dy herė, pastaj e fshiu kokėn me dorė tė lagur (i dha mes-h) para dhe prapa. Pastaj i lau kėmbėt deri nė nyje dhe tha:
    "Ja, ky ėshtė abdesti i Pejgamberit s.a.v.s."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    192. Na ka treguar Sulejman b. Harbi, kėtij i ka treguar Vuhejbi, kėtij ia ka
    transmetuar Amr b. Jahjai, ky nga babai i vet, i cili ka thėnė:
    "Kam qenė aty kur Amr b. Ebu Hasani e pyeti Abdullah b. Zejdin pėr abdestin e
    Pejgamberit s.a.v.s. Ai kėrkoi njė enė me ujė dhe para tyre mori abdest: derdhi pak ujė nė duart e tij dhe i lau ato tri herė. Pastaj, e futi dorėn nė enė (dhe pasi e muarr njė grusht ujė) e shpėrlau gojėn dhe hundėn dhe e nxori ujin pėrsėri nga ato (goja dhe hunda), e kėshtu veproi tri herė. Pėrsėri e futi dorėn nė enė (mori njė grusht ujė) dhe e lau fytyrėn tri herė, prapė mori ujė nga ena dhe i lau krahėt deri nė bėrryla nga dy herė. Pastaj e futi dorėn e tij nė enė (dhe pasi e lagu), ashtu me dorė tė lagur e fshiu kokėn (i dha mes-h) para dhe prapa. Nė fund e futi dorėn pėrsėri nė enė (mori ujė) dhe i lau kėmbėt." Na ka treguar edhe Musai, kėtij Vuhejbi, i cili ka thėnė: "…i dha mes-h kokės vetėm njė herė…"
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    193. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij i ka treguar Maliku duke transmetuar
    nga Nafiu, e ky nga Abdullah b. Omeri, i cili ka thėnė:
    "Burrat dhe gratė (bashkėshortet), nė kohėn e Pejgamberit s.a.v.s. kanė marrur abdest sė bashku (nga njė enė)."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    194. Na ka treguar Ebu-l-Velidi, kėtij i ka treguar Shu’be, ky nga Muhammed b.
    Munkediri, i cili e ka dėgjuar Xhabirin duke thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. erdhi tė mė vizitojė kur unė isha shumė i sėmurė, bile isha pa vetėdije. Ai mori abdest dhe mė stėrpiku me ujin e mbetur tė abdestit tė tij. Atėherė, m’u kthye vetėdija dhe e pyeta:
    ‘O Resulullah, kujt i takon pasuria? Mua do tė mė trashėgojė vetėm fruti i largėt.’
    Pastaj ėshtė shpallur ajeti pėr tė drejtėn e trashėgimisė."
    -------------------------------------------------------------------------------------
    195. Na ka treguar Abdullah b. Muniri, kėtij Abdullah b. Bekri, ky nga Humejdi, e
    ky nga Enesi, i cili ka thėnė:
    "Filloi koha e namazit dhe kush ishte afėr shtėpisė sė vet, u ngrit dhe shkoi nė shtėpi,
    ndėrsa tė tjerėt mbetėn aty. Pejgamberit s.a.v.s. ia sollėn njė enė guri me ujė. Ena ishte aq e vogėl sa qė mezi e shtiu dorėn nė tė. Megjithatė, tė gjithė tė pranishmit morėn abdest nga ajo. ‘E sa ishit?’ – pyetėm, tha Humejdi.
    ‘Mė shumė se tetėdhjetė,’ – u pėrgjigj Enesi."
    ------------------------------------------------------------------------------------------------
    196. Na ka treguar Muhammed b. el-Alai, kėtij Ebu Usame, ky nga Burejdi, ky nga
    Ebu Burejdi, ky nga Ebu Musai, i cili transmeton se Pejgamberi s.a.v.s. ka kėrkuar njė
    shtambė me ujė, nė tė cilėn i lau duart, fytyrėn dhe nė tė stėrpiku (e hodhi ujin).
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    197. Na ka treguar Ahmed b. Junusi, kėtij Abdulaziz b. Ebu Seleme, kėtij Amr b.
    Jahjai nga babai i vet, e ky nga Abdullah b. Zejdi, i cili ka thėnė: "Erdh tek ne Pejgamberi s.a.v.s. e ne i nxorėm ujė nė njė enė prej bronzi. Ai mori abdest; e lau fytyrėn tri herė, duart dhe krahėt (deri nė bėrryla) nga dy herė, kokėn e fshiu me dorė tė lagur (i dha mes-h), duke e bėrė atė para dhe prapa, kurse kėmbėt i lau."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    198. Na ka treguar Ebu-l-Jemani, kėtij i ka thėnė Shu’be, ky nga Zuhriu, i cili ka
    thėnė se e ka lajmėruar Ubejdullah b. Abdullah b. Utbe se Aisha ka thėnė:
    "Kur Pejgamberin s.a.v.s. e ka rėnduar sėmundja dhe i ėshtė keqėsuar shėndeti, kėrkoi leje nga bashkėshortet e tij qė tė dergjė nė dhomėn time. Ato e lejuan dhe Pejgamberi s.a.v.s. doli duke e tėrhequr kėmbėn rrėshqitasi dhe duke u mbėshtetur nė dy njerėz: nė Ibėn Abbasin dhe nė njė mashkull tjetėr.-Ubejdullahu e pyeti:
    ’A e di kush ishte ai tjetri?’
    ’Jo’ – i thashė.
    ‘Ai ishte Aliu’ – u pėrgjigj ai.
    Aisha tregoi se kur Pejgamberi s.a.v.s. hyri nė dhomėn e saj, edhe sėmundja iu keqėsua.
    Pejgamberi s.a.v.s. tha:
    ‘Mė lagni nga shtatė kacekė (shakuj, calike) tė vegjėl, gjalmat e tė cilėve akoma nuk janė
    zgjidhur, qė njerėzve tė mund t’u jap udhėzim.’
    Atėherė e ulėn nė koritėn e Hafses, bashkėshorte e Pejgamberit s.a.v.s. dhe filluam ta
    lagim nga ata kacekė tė vegjėl, derisa filloi tė na thotė mjaft. Pastaj doli para njerėzve (dhe mbajti fjalim)."
    ----------------------------------------------------------------------------------
    199. Na ka treguar Halid b. Mahledi, kėtij i ka treguar Sulejmani, ky nga Amr b.Jahjai, ky nga babai i vet, i cili ka thėnė: "Xhaxhai im rregullisht merrte abdest, prandaj Abdullah b. Zejdit i tha: ’Mė trego si e ke parė Pejgamberin s.a.v.s. duke marrur abdest.’ Atėherė ai kėrkoi njė enė me ujė – njė qyp. Derdhi (nga ena) ujė nė duart e veta dhe i lau tri herė. Pastaj e futi dorėn nė enė dhe me nga njė (grusht – pėllėmbė) ujė e shpėrlau gojėn dhe hundėn tri herė. Pėrsėri e futi dorėn nė enė (mori ujė) dhe i lau duart deri nė bėrryla, nga dy herė. Pastaj, e futi dorėn (pėrsėri nė enė) dhe ashtu me dorė tė lagėt e fshiu kokėn (i dha mes-h), duke e ēuar dorėn para e prapa kokės. Nė fund i lau edhe kėmbėt dhe tha:‘Kėshtu e kam parė Pejgamberin s.a.v.s. duke marrur abdest’."
    ------------------------------------------------------
    200. Na ka treguar Museddedi, kėtij Hammadi, kėtij Thabiti, e ky nga Enesi, i cili
    tregon se Pejgamberi s.a.v.s. kėrkoi njė enė me ujė. Ia sollėn njė kavanoz tė gjerė, nė tė
    cilin kishte pak ujė. Ai i futi gishtėrinjtė nė tė. Enesi thotė:-
    "Kam vėnė re se si rridhte uji pėrmes gishtėrinjėve tė tij. Kam llogaritur se kishte aty
    shtatėdhjetė-tetėdhjetė njerėz, tė cilėt merrnin abdest nga ajo enė."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    201. Na ka treguar Ebu Nu’ajmi, kėtij i ka treguar Mis’ari, ky nga Ibėn Xhebri, i
    cili e ka dėgjuar Enesin duke thėnė:"Pejgamberi s.a.v.s. pastrohej ose lahej me njė "sa" ujė, kurse merrte abdest me njė "mudd" ujė."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------
    202. Na ka treguar Esbeg b. Ferexh el-Misriu, duke transmetuar nga Ibėn Vehbi,
    kėtij Amri, kėtij Ebu Nadri, ky nga Ebu Seleme b. Abdurrahmani, ky nga Abdullah
    b. Omeri, ky nga Sa’d b. Ebu Vekkasi, i cili tregon Pejgamberi s.a.v.s. i ka fshirė mestet
    me dorė tė lagur (u ka bėrė mes-h). Abdullah b. Omeri e ka pyetur Omerin lidhur me
    kėtė. Ai ėshtė pėrgjigjur:
    "Po, sepse, kur Sa’di tė transmeton diēka nga Pejgamberi s.a.v.s., atėherė, pėr atė ēėshtje mos pyet tjetėr." Edhe Musa b. Ukbe ka thėnė:
    "Mė ka njoftuar Ebu Nadri, kėtė Ebu Seleme, se rastin e sipėrshėnuar ia ka treguar Sa’di,
    duke thėnė se Omeri, gjithashtu, ia ka treguar Abdullahut."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------
    203. Na ka treguar Amr b. Halid el-Haraniu, kėtij ia ka transmetuar Lejthi, kėtij
    Jahja b. Se’idi, kėtij Sa’d b. Ibrahimi, ky nga Nafi’ b. Xhubejri, ky nga Urve b.
    Mugire, e ky nga babai i vet, Mugire b. Shu’be r.a., i cili transmeton se Pejgamberi s.a.
    v.s. ka dalur pėr tė kryer nevojėn, kurse Mugirja e ka pėrcjellur duke mbajtur njė enė tė
    vogėl prej lėkure me ujė. Kur Pejgamberi s.a.v.s. e kreu nevojėn, Mugirja i qiti ujė dhe ai
    mori abdest. Mestet ndėrkaq, i fshiu me dorė tė lagur (iu dha mes-h).
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------
    204. Na ka treguar Ebu Nu’ajmi, kėtij Shejbani, ky nga Ebu Seleme, ky nga Xha’fer
    b. Amr b. Umejje ed-Damriu, e kėtė e ka njoftuar babai i vet se Pejgamberi s.a.v.s. i
    ka fshirė mestet (mbathjen) me dorė tė lagur.Hadithin e sipėrshėnuar e transmeton edhe Harb b. Sheddadi dhe Ebani, e ky nga Jahjai.
    --------------------------------------------------------------------------------------------------------
    205. Na ka treguar Abdani, kėtij Abdullahu, kėtij Evzaiu, ky nga Jahjai, ky nga Ebu
    Seleme, ky nga Xha’fer b. Amri, e ky nga babai i vet, i cili ka thėnė:
    "E kam parė Pejgamberin s.a.v.s. kur i jepte mes-h sarrėkut dhe mesteve tė veta."
    Ma’meri pajtohet me Evzaiun, duke e transmetuar kėtė rast nga Jahjai, ky nga Ebu
    Seleme, e ky nga Amri, i cili thotė: "E kam parė Pejgamberin s.a.v.s...."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------------------
    206. Na ka treguar Ebu Nu’ajmi, kėtij Zekerijai, ky nga Amri, ky nga Urve b.
    Mugire, ky nga babai i vet, i cili ka treguar:
    "Kam qenė me Pejgamberin s.a.v.s. nė njė ekspeditė. Desha qė t’ia heq mestet, por ai mė tha: ‘Lėri, sepse i kam veshur me kėmbė tė pastra (me abdest)!’ Dhe vetėm i pėrshkoi me duar tė lagura (u dha mes-h)."
    ---------------------------------------------------------------------------------------------------------
    207. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij Maliku, ky nga Zejd b. Eslemi, ky nga
    Ata b. Jesari, ky nga Abdullah b. Abbasi, i cili tregon se Pejgamberi s.a.v.s. ka ngrėnė
    mish nga shpatulla e deles dhe pastaj ka falur namazin, por nuk e pėrsėriti abdestin.
    ----------------------------------------------------------------------------------------------------------
    208. Na ka treguar Jahja b. Bukejri , kėtij i ka treguar Lejthi, ky nga Ukajli, ky nga
    Ibėn Shihabi, i cili tregon se e ka njoftuar Xhafer b. Amr b. Umejje, tė cilin e ka
    njoftuar babai i vet se Pejgamberin s.a.v.s., kur ishte duke prerė mishin e shpatullės sė
    deles, e thirrėn pėr namaz. E hodhi thikėn dhe fali namazin, kurse abdestin nuk e pėrsėriti.
    ------------------------------------------------------------------------------------------------------
    209. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij i ka treguar Maliku, kėtij Jahja b.
    Se’idi, ky nga Bushejr b. Jesari, rob i liruar i Beni Harithes, ky nga Suvejd b.
    Nu’mani, i cili tregon se Pejgamberi s.a.v.s. dhe ai, gjatė pėrgatitjes sė aksionit luftarak
    pėr nė Hajber, kanė dalė dhe kur kanė arritur nė Sahba’, nė anėn e poshtme tė Hajberit,
    Pejgamberi s.a.v.s. e fali namazin e ikindisė. Pastaj, kėrkoi ushqim dhe nga ushqimi qė e
    kėrkoi, i sollėn vetėm miell tė pjekur. Pastaj, ai urdhėroi qė ai (mielli) tė laget me ujė.
    Hėngri Pejgamberi s.a.v.s., por edhe ne. Mandej u ngrit ta falė akshamin, duke e larė gojėn ai, por edhe ne. U falėm, kurse abdestin nuk e pėrsėritėm.
    -------------------------------------------------------------------------------------------------------
    210. Na ka treguar Esbegu, kėtij Ibėn Vehbi, ky nga Amr b. Bukejri, ky nga
    Kurjebi, e ky nga Mejmunja, e cila tregon se Pejgamberi s.a.v.s. ka ngrėnė te ajo mish
    nga shpatulla dhe pastaj ka falur namazin, por nuk e ka pėrsėritur abdestin.
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    211. Na ka treguar Jahja b. Bukejri dhe Kutejbe, kėtyre Lejthi, ky nga Ukajli, ky
    nga Ibėn Shihabi, ky nga Ubejdullah b. Abdullah b. Utbe, ky nga Ibėn Abbasi, i cili
    ka thėnė se Pejgamberi s.a.v.s. ka pirė qumėsht, pastaj e ka shpėrlarė gojėn dhe ka thėnė:"Qumėshti pėrmban nė vete yndyrė."
    Nė senedin tjetėr tė hadithit, Ukajli nga Junusi dhe Salih b. Kejsani, duke
    transmetuar nga Zuhriu.
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    212. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij Maliku, ky nga Hishami, ky nga babai i
    vet, e ky nga Aisha r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Kur ndokush nga ju kotet duke e falur namazin, le tė bie tė flejė derisa t’i kalojė kotja
    (plogėshtia), sepse ēdonjėri prej jush, nėse falet duke u kotur, nuk e di, ndoshta duke
    kėrkuar falje, e urren dhe e mallkon veten."
    ---------------------------------------------------------------------------------------------------
    213. Na ka treguar Ebu Ma’meri, kėtij i ka treguar Abdu-l-Varithi, kėtij Ejjubi, ky
    nga Ebu Kilabe, ky nga Enesi, se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Nėse dikush nga ju kotet nė namaz, le tė flejė, derisa tė jetė nė gjendje tė kuptojė se ēka po lexon."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------
    214. Na ka treguar Muhammed b. Jusufi, kėtij i ka thėnė Sufjani, ky nga Amr b.
    Amiri, ky nga Enesi, e sipas senedit tjetėr, na ka treguar Museddedi, kėtij Jahjai,
    kėtij Sufjani, kėtij Amr b. Amiri, ky nga Enesi, i cili ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. merrte abdest pėr ēdo namaz.’
    ‘E si keni vepruar ju?’ – e pyeta.
    ’Pėr ne ishte i mjaftueshėm abdesti i mėparshėm, derisa nuk kishte ndonjė element tė
    prishjes sė tij’."
    --------------------------------------------------------------------------------------------------
    215. Na ka treguar Halid b. Mahledi, kėtij Sulejmani, kėtij Jahja b. Se’idi, kėtij
    Bushejr b. Jesari, ky nga Suvejd b. Nu’mani, i cili ka thėnė:
    "Nė vitin e ēlirimit tė Hajberit, kemi dalur me Pejgamberin s.a.v.s. dhe kur gjendeshim nė
    Sahba, Pejgamberi s.a.v.s. e fali namazin e ikindisė sė bashku me ne dhe pasi u fal, kėrkoi ushqim. Isollėn vetėm qull (kaēamak). Hėngrėm dhe pimė, e pastaj Pejgamberi s.a.v.s. u ngrit tė falė namazin e akshamit. E shpėrlau gojėn dhe na e fali namazin, ndėrkaq abdestin nuk e pėrsėriti."
    ------------------------------------------------------------------------------------------------
    216. Na ka treguar Uthmani, kėtij Xheriri, ky nga Mensuri, ky nga Muxhahidi, ky
    nga Ibėn Abbasi, i cili ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. ka kaluar pranė njė muri nga muret e Medines, apo tė Mekkes dhe ka dėgjuar zėrin e dy personave tė cilėt vuanin nė varret e tyre.
    Atėherė Pejgamberi s.a.v.s. tha:
    ‘Janė nė mundime, jo pėr shkak tė ndonjė shkeljeje tė rėndė’ – dhe vazhdoi: ‘njėri prej
    tyre nuk ėshtė ruajtur nga shurra e tij, e tjetri ka folur gėnjeshtra (ka bėrė shpifje).’
    Pastaj kėrkoinjė degė tė hurmės, e theu nė dy pjesė dhe, nė ēdo varr e vuri nga
    njė pjesė. Ne e pyetėm:’O Resulullah, pse veprove ashtu?’
    Ai u pėrgjigj:‘Ndoshta ato do t’ua lehtėsojnė (mundimet) derisa tė thahen’."
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    217. Na ka treguar Ja’kub b. Ibrahimi, kėtij i ka thėnė Ismail b. Ibrahimi, kėtij Revh b. Kasimi, kėtij Ata b. Ebu Mejmune, ky nga Enes b. Maliku, i cili ka thėnė: "Kur Pejgamberi s.a.v.s. doli pėr nevojat e tij fiziologjike, unė ia solla ujin, e ai u pastrua me tė."
    -------------------------------------------------------------------------------------
    218. Na ka treguar Muhammed b. Muthennai, kėtij i ka thėnė Muhammed b.
    Hazimi, kėtij A’meshi, ky nga Muxhahidi, ky nga Tavusi, e ky nga Ibėn Abbasi, i cili
    ka thėnė: "Pejgamberi s.a.v.s. kaloi pranė dy varreve dhe tha:
    ‘Ata tė dy, me tė vėretė janė nė mundime, por nuk vuajnė pėr shkak tė ndonjė shkeljeje tė rėndė; njėri prej tyre nuk ėshtė ruajtur nga shurra e vet, e sa i pėrket tjetrit, ai ka bartur fjalė (ka bėrė shpifje duke gėnjyer).’
    Pastaj, mori njė degė tė njomė, e theu nė dy pjesė dhe nė dy varret nguli nga
    njė prej tyre. E pyetėm:
    ‘O Resulullah, pse veprove kėshtu?’
    Ai u pėrgjigj:
    ‘Ndoshta deri sa tė thahen ato, do t’u zbutet (lehtėsohet) mundimi’."
    Ibėn Muthenai dhe Vekiu tregojnė se e kanė dėgjuar A’meshin duke
    thėnė: E kam dėgjuar Muxhahidin duke transmetuar tė njėjtin tekst.
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------
    219. Na ka treguar Musa b. Ismaili, kėtij Hemmami, kėtij Is-haku, kėtij Enesi, se
    Pejgamberi s.a.v.s. njė ditė e pa njė beduin duke e bėrė shurrėn nė xhami. Me kėtė rast tha:
    "Lėreni atė!’ – dhe kur mbaroi sė pshurruri, Pejgamberi s.a.v.s. kėrkoi ujė dhe e derdhi nė vendin qė ishte me shurrė."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------------
    220. Na ka treguar Ebu-l-Jemani, kėtij Shu’ajbi, ky nga Zuhriu, ky nga Ubejdullah
    b. Abdullah b. Utbe b. Mes’udi, i cili e ka dėgjuar Ebu Hurejren r.a. duke thėnė:
    "Njė njeri u ngrit dhe u pshurr nė xhami. Njerėzit u vėrsulėn kah ai, kurse Pejgamberi s.a.v.s. u tha:
    ‘Lėreni, por nė shurrėn e tij hidhni ujė tė pastėr ose njė kovė ujė. Jeni tė dėrguar vetėm t’i lehtėsoni, e jo t’i vėshtirėsoni punėt."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------------------
    221. Na katreguar Abdani, kėtė e ka njoftuar Abdullahu, kėtė Jahja b. Se’idi, i cili
    ka thėnė:-
    "E kam dėgjuar Enes b. Malikun qė transmetonte nga Pejgamberi s.a.v.s. ..."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    221a. Na ka treguar edhe Halidi, kėtij Sulejmani, ky nga Jahja b. Se’idi, i cili ka
    thėnė se e ka dėgjuar Enes b. Malikun duke thėnė:
    "Erdhi njė person dhe u pshurr nė njė skaj tė xhamisė. Njerėzit filluan ta ndjekin atė, por
    Pejgamberi s.a.v.s. kėtė ua ndaloi. Kur e kreu nevojėn ai, Pejgamberi s.a.v.s. urdhėroi qė
    nė atė vend me urine, tė derdhet njė kovė me ujė."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    222. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij i ka treguar Maliku, kėtij Hisham b.
    Urve, ky nga babai i vet, e ky nga Aisha, nėna e besimtarėve, e cila ka thėnė:
    "E sollėn njė fėmijė te Pejgamberi s.a.v.s. Ai u pshurr nė tesha (tė Pejgamberit s.a.v.s.), e
    Pejgamberi s.a.v.s. kėrkoi vetėm ujė dhe e pastroi atė pjesė qė ishte me urinė."
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    223. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtė e ka lajmėruar Maliku, ky nga Ibėn Shihabi, ky nga Ubejdullah b. Abdullah b. Utbe, ky nga Ummu Kajs b. Mihsani, se kjo ia solli Pejgamberit s.a.v.s. fėmijėn e saj tė vogėl (foshnjėn) qė ende nuk kishte filluar tė hajė ushqim (gjellė). Pejgamberi s.a.v.s. e mori atė nė krah, por ai iu pshurr nė esha.Atėherė, Pejgamberi s.a.v.s. kėrkoi ujė dhe e derdhi nė atė pjesė tė teshave, por nuk e lau.
    ------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    224. Na ka treguar Ademi, kėtij Shu’be, kėtij A’meshi, ky nga Ebu Vaili, e ky nga
    Hudhejfe r.a., i cili ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. iu afrua njė grumbulli tė bėrllogut, u pshurr duke qėndruar nė kėmbė, e pastaj kėrkoi ujė. Unė i solla ujė dhe ai mori abdest."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------------
    225. Na ka treguar Uthman b. Ebu Shejbe, kėtij i ka treguar Xheriri, kėtij Mensuri,
    ky nga Ebu Vaili, e ky nga Ebu Hurejre r.a., i cili ka treguar:
    "Sikur po e shoh veten dhe Pejgamberin s.a.v.s. kur ishim duke ecur. Ai iu afrua njė
    grumbulli tė njė bėrllogu pas gardhit. Aty qėndroi dhe e kreu nevojėn e vogėl, ashtu siē do tė vepronte ēdonjėri prej jush. Unė u largova nga ai, e ai mė sinjalizoi tė afrohem. Unė
    erdha dhe qėndrova pas tij derisa e kreu nevojėn e vogėl."
    ------------------------------------------------------------------------------------------------------
    226. Na ka treguar Muhammed b. Ar’are, kėtij ia ka transmetuar Shu’be, ky nga
    Mensuri, ky nga Ebu Vaili, i cili ka thėnė:
    "Ebu Musa el-Esh’ariu ka qenė shumė i ashpėr ndaj shurrės dhe thoshte se Israelitėt, kur u binte shurrė nė teshat e tyre, e prenin atė pjesė tė teshės ku kishte rėnė shurra.
    Hudhejfeja ka thėnė:
    ’Ku tė ishte fati qė Musa Esh’ariu t’i pėrmbahej kėsaj! Pejgamberi s.a.v.s. erdh pranė njė
    grumbulli tė mbeturinave dhe e kreu nevojėn e vogėl duke qėndruar nė kėmbė’."
    --------------------------------------------------------------------------------------------------
    227. Na ka treguar Muhammed b. Muthennai, kėtij i ka treguar Jahjai, ky nga
    Hishami, ky nga Fatimja, e kjo nga Esmaja, e cila ka treguar:
    Erdhi tek Pejgamberi s.a.v.s. njė grua dhe e pyeti:-’Ē’mendon, kur ndonjė nga ne ka gjurmė gjaku tė menstruacioneve nė tesha, si tė veprojė?’’Ta largojė atė njollė, pastaj ta lajė me ujė, e pastaj tė falet me tė.’ – iu pėrgjigj."
    ------------------------------------------------------------------------------
    228. Na ka treguar Muhammedi, kėtij Ebu Muavija, kėtij Hisham b. Urve, ky nga
    babai i vet, e ky nga Aisha r.a., e cila ka thėnė:
    "Erdhi te Pejgamberi s.a.v.s. Fatime b. Ebu Hubejshi dhe e pyeti:
    ‘O Resulullah, unė jam grua me gjakderdhje tė shpeshta tė menstruacioneve dhe nuk mund tė pastrohem, prandaj, a ta lė namazin?’
    Pejgamberi s.a.v.s. iu pėrgjigj asaj:
    ‘Jo, ai ėshtė gjak i kapilarėve e nuk ėshtė menstruacion. Kur do tė paraqitet ty
    menstruacioni, lėre namazin, e kur tė ndėrpritet, pastroje gjakun nga trupi yt dhe atėherė falu!’ Babai im (thotė Hisham b. Urve) ka thėnė: "Merr abdest pėr ēdo namaz, kur tė fillojė koha e tij."
    -----------------------------------------------------------------------------
    229. Na ka treguar Abdani, kėtij i ka treguar Abdullahu, kėtij Amr b. Mejmun el-
    Xhezeriu, ky nga Sulejman b. Jesari, e ky nga Aisha r.a. e cila ka thėnė:
    "Unė i kam larė gjurmėt e papastėrtisė (sė spermės) nga teshat e Pejgamberit s.a.v.s. dhe, edhe pse tesha dukej e lagur nga uji, ai shkoi tė falė namazin."
    -----------------------------------------------------------------------------------
    230. Na ka treguar Kutejbe, kėtij Jezidi, ky nga Amri, ky nga Sulejmani, i cili ka
    thėnė:
    "E kam dėgjuar Aishen..." e sipas njė senedi tjetėr: na ka treguar Museddedi, kėtij
    Amr b. Mejmuni, ky nga Sulejman b. Jesari, i cili ka thėnė:
    "E kam pyetur Aishen pėr spermėn qė bie nė tesha, e ajo mė ėshtė pėrgjigjur:
    ‘Unė e kam larė (atė pjesė) tė teshės sė Pejgamberit s.a.v.s. nė tė cilėn ka rėnė sperma. Ai e ka falur namazin, edhe pse tesha ishte ende e lagur nga uji’."
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    231. Na ka treguar Musai, kėtij i ka treguar Abdu-l-Vahidi, kėtij Amr b. Mejmuni, i
    cili ka thėnė: E kam pyetur Sulejman b. Jesarin pėr teshėn nė tė cilėn bie sperma. Ai
    i transmetoi fjalėt e Aishes:
    "E kam larė papastėrtinė e spermės nga teshat e Pejgamberit s.a.v.s., e ai doli ta falė
    namazin, ndėrsa nė teshat e tij gjendej ende gjurma e ujit."
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    232. Na ka treguar Amr b. Halidi, kėtij i ka treguar Zuhejri, ky ka dėgjuar nga
    Amr b. Mejmun b. Mihrani, kėtij ia ka transmetuar Sulejman b. Jesari, e ky nga
    Aisha r.a., se ajo e ka larė spermėn nga teshat e Pejgamberit s.a.v.s. dhe se ai e ka parė
    gjurmėn e ujit nė tesha, pėrkatėsisht gjurmėn e tė larit.
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    233. Na ka treguar Sulejman b. Harbi, kėtij Hammad b. Zejdi, ky nga Ejjubi, ky
    nga Kilabe, e ky nga Enesi, i cili ka treguar:
    "Erdhėn nė Medine disa njerėz nga fisi Ukle ose Urejne (pėr tė jetuar), por e pėrbuzėn
    Medinen (pėr shkak se u sėmurėn). Pejgamberi s.a.v.s. (me qėllim qė tė shėrohen) i
    urdhėroi qė tė shkojnė te vatha e deveve qumėshtore (ishte pronė shoqėrore e
    muslimanėve) dhe tė pijnė shurrėn dhe qumėshtin e tyre. Ata shkuan atje dhe kur u
    shėruan, e vranė ēobanin e deveve tė Pejgamberit s.a.v.s.. ndėrsa kafshėt i vunė pėrpara (pėr t’i grabitur). Lajmi pėr kėtė arriti qė herėt nė mėngjes, prandaj Pejgamberi s.a.v.s. i lėshoi njerėzit pas tyre qė t’i ndjekin. Kur zbardhi dita, i sollėn ata. Atėherė, ai urdhėroi qė t’u priten duart dhe kėmbėt, sytė t’u digjen dhe ata tė nxirren nėn rrezet e nxehta tė diellit. Kėrkonin ujė, por nuk iu ėshtė dhėnė."
    Ebu Kilabe ka thėnė: "Ata janė njerėz qė kanė vjedhur, kanė vrarė, janė kthyer nė
    mosbesim, pasi kanė besuar dhe kanė luftuar kundėr Allahut dhe Pejgamberit tė Tij."
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    234. Na ka treguar Ademi, kėtij i ka treguar Shu’be, kėtij Ebu Tejjah Jezid b.
    Humejdi, e ky nga Enesi r.a., i cili ka thėnė:
    "Para se tė ndėrtohej xhamia e tij, Pejgamberi s.a.v.s. falej nė vathėn e kafshėve."
    ------------------------------------------------------------------------------------

  6. #6
    V per Vendeta Maska e ORIONI
    Anėtarėsuar
    10-12-2003
    Vendndodhja
    Shkup-Prishtine-Ulqin-Tirane-Cameri
    Postime
    919
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    235. Na ka treguar Ismaili, kėtij ia ka transmetuar Maliku, ky nga Ibėn Shihabi, ky
    nga Ubejdullah b. Abdullahu, ky nga Ibėn Abbasi, ky nga Mejmunja, e cila tregon se
    Pejgamberi s.a.v.s. qe pyetur njė herė, lidhur me miun qė ka rėnė nė yndyrė.
    (Pejgamberi s.a.v.s.) ka thėnė:
    "Hidheni atė (miun) dhe atė qė ėshtė rreth tij, tė gjitha ato i hidhni, e atėherė hani yndyrėn qė ka mbetur."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    236. Na ka treguar Ali b. Abdullahu, i cili ka thėnė se i ka treguar Ma’ni, kėtij
    Maliku, ky nga Ibėn Shihabi, ky nga Ubejdullah b. Abdullah b. Utbe b. Mes’udi, ky
    nga Ibėn Abbasi, ky nga Mejmunja, e cila tregon se kur ėshtė pyetur Pejgamberi s.a.
    v.s. lidhur me miun qė bie nė yndyrė, ėshtė pėrgjigjur:
    "Nxirreni atė dhe atė qė ėshtė rreth tij, tė gjitha ato i hidhni!"
    Ma’ni ka thėnė: "Kėtė hadith na ka treguar Maliku, duke e pėrsėritur shpeshherė, e duke
    e transmetuar gjithnjė nga Ibėn Abbasi, e ky nga Mejmunja."
    --------------------------------------------------------------------------------------
    237. Na ka treguar Ahmed b. Muhammedi, kėtė e ka njoftuar Abdullahu, kėtė
    Ma’meri, ky nga Hammam b. Munebbihu, ky nga Ebu Hurejre r.a., e ky nga
    Pejgamberi s.a.v.s. qė ka thėnė:
    "Ēdo plagė qė e merr njeriu nė rrugė tė Allahut, nė Ditėn e Gjykimit, ajo (plaga) do ta
    ketė formėn ashtu siē ka qenė kur ėshtė shpuar, gjaku qė ka rrjedhur do ta ketė ngjyrėn e gjakut tė zakonshėm, kurse era e tij, sikur era e parfumit."
    ------------------------------------------------------------------------------
    238. Na ka treguar Ebu-l-Jemani, kėtij Shu’ajbi, kėtij Ebu-z-Zinadi se Abdu-r-
    Rahman b. Hurmuz el-A’rexhi ka treguar se e ka dėgjuar Ebu Hurejren r.a., e ky
    Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė:
    "Ne jemi tė fundit (nė kėtė botė), kurse tė parėt nė botėn tjetėr."
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    239. I njėjti varg i transmetuesve (transmeton edhe kėtė hadith):
    "Askush nga ju, nė asnjė rast tė mos pshurret nė ujin e qetė qė nuk rrjedh, e pastaj me tė tė lahet!"
    -----------------------------------------------------------------------------------
    240. Na ka treguar Abdani, kėtij i ka treguar babai i vet, ky nga Ebu Is-haku, ky
    nga Amr b. Mejmuni, e ky nga Abdullahu, i cili ka thėnė:
    "Derisa Pejgamberi s.a.v.s. ishte nė sexhde…, e sipas njė senedi tjetėr: mė ka treguar
    Ahmed b. Uthmani, kėtij Shurejh b. Mesleme, kėtij Ibrahim b. Jusufi, ky nga babai i
    vet, ky nga Ebu Is-haku, ky nga Amr b. Mejmuni, ky nga Abdullah b. Mes’udi, i cili
    ka treguar se Pejgamberi s.a.v.s. derisa falej pranė Kabes, Ebu Xhehli me shoqėrinė e tij
    rrinin ulur aty. Nė atė moment njėri nga ata u tha tė tjerėve:
    ‘Cili nga ju do ta sjellė lėkurėn e deves sė therur tė filan filanit dhe t’ia hedhė nė shpinė
    Muhammedit kur ai tė bie nė sexhde?’
    Mė shpirtligu nga ata vrapoi me tė shpejtė, e solli dhe priti derisa Pejgamberi s.a.v.s. ra nė sexhde. Nė atė ēast ia hodhi nė shpinė, nė mes dy shpatullave.
    Unė atė e vėrejta, tha Abdullah b. Mes’udi, por nuk kisha mundėsi tė bėj gjė, bile tė kisha
    tė drejtė mbrojtjeje. Filluan ata tė zgėrdhihen dhe tė hidhen pupas kah njėri-tjetri.
    Pejgamberi s.a.v.s. qėndroi nė sexhde dhe nuk e ngriti kokėn derisa i erdhi Fatimja dhe ia
    hoqi nga shpina. Atėherė, ai e ngriti kokėn dhe tha tri herė:
    ‘O Zot, zhduki kurejshitėt pabesimtarė!’
    Ky mallkim i brengosi rėndė ata, thotė Abdullahu, sepse e kanė ditur se ēdo lutje nė kėtė
    qytet, tek Allahu xh.sh. ėshtė e pranueshme.-
    Pastaj, (Pejgamberi s.a.v.s.) i emėroi me emėr:
    ‘O Zot, zhduke Ebu Xhehlin, zhduke Utbe b. Rebian, Shejb b. Rebian, Velid b. Utben,
    Umejje b. Halefin, Ukbe b. Ebu Muajtin.’ E numėroi edhe tė shtatin, por nuk e kanė
    mbajtur nė mend, - tha (Abdullahu).
    Betohem nė atė (Allahun) nė duart e tė Cilit ėshtė jeta ime (tha Abdullah b. Mes’udi), i
    kam parė ata tė cilėt Pejgamberi s.a.v.s. i ka numėruar, tė hedhur nė Kalibe, d.m.th. nė
    gropėn (fushėn) e thatė tė Bedrit."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    241. Na ka treguar Muhammed b. Jusufi, kėtij Sufjani, kėtij Humejdi, kėtij Enesi, i
    cili ka thėnė: "Pejgamberi s.a.v.s. ka pėshtyer nė teshėn (fasuletėn) e tij."Kėtė hadith, nė variant tė zgjeruar e jep Ibni Ebu Merjemi, ky nga Jahja b. Ejjubi, ky nga Enesi, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s.
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    242. Na ka treguar Ali b. Abdullahu, kėtij Sufjani, kėtij Zuhriu, ky nga Ebu Seleme,
    ky nga Aisha r.a., e kjo nga Pejgamberi s.a.v.s., i cili ka thėnė:
    "Ēdo pije qė deh, ėshtė haram."
    ------------------------------------------------------------------------------------
    243. Na ka treguar Muhammedi, kėtij Sufjan b. Ujejne, ky nga Ebu Hazimi, ky nga
    Sehl b. Sa’d es-Sa’diu, i cili ka qenė prezent kur njerėzit e pyetėn:
    "Me ēka i ėshtė shėruar varra Pejgamberit s.a.v.s.?’
    ‘Nuk ka asnjė qė e di mė mirė se unė,’ – tha Sehli – Aliu i solli ujė me mburojėn e vet, e
    Fatimja ia lau gjakun nga fytyra. Pastaj u muar njė shtroje (si hasėr), e dogjėn dhe me hirin e saj iu mbush varra (plaga)’."
    ----------------------------------------------------------------------------------
    244. Na ka treguar Ebu-n-Nu’mani, kėtij i ka treguar Hammad b. Zejdi, ky nga
    Gajlan b. Xheriri, ky nga Ebu Burde, e ky nga babai i vet, i cili ka thėnė:
    "Erdha te Pejgamberi s.a.v.s. E gjeta atė duke i pastruar dhėmbėt vetė me misvak dhe duke e pasur misvakun ende nė gojė, bėnte "ua, ua", sikur do tė villte."
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    245. Na ka treguar Uthmani, kėtij Xheriri, ky nga Mensuri, ky nga Ebu Vaili, e ky
    nga Hudhejfe, i cili ka thėnė:
    "Kur Pejgamberi s.a.v.s. ngrihej natėn, i lante dhėmbėt me misvak."
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    246. Ka thėnė Affani: Na ka treguar Sahr b. Xhuvejrije, ky nga Nafiu, duke
    transmetuar nga Ibėn Omeri se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Kam ėndėrruar se i laja dhėmbėt me misvak. Mė erdhėn dy persona; njėri mė i vjetėr se
    tjetri. Unė ia afrova misvakun mė tė riut. Atė moment mė ėshtė thėnė:
    ‘Jepja mė tė vjetrit!’ Edhe unė ashtu veprova, ia dhash mė tė vjetrit."
    Ebu Abdullahu (Buhariu) ka thėnė:
    "Tekstin e kėtij hadithi e ka shkurtuar Nu’mani, duke transmetuar nga Ibni Mubareku, ai
    nga Usameja, ky nga Nafiu, e ai nga Ibėn Omeri."
    -----------------------------------------------------------------------------
    247. Na ka treguar Muhammed b. Mukatili, kėtij i ka treguar Abdullahu, ky nga
    Sufjani, ky nga Mensuri, ky nga Sa’d b. Ubejde, ky nga Bera’ b. Azibi, i cili tregon se
    Pejgamberi s.a.v.s. i ka thėnė: "Kur dėshiron tė shkosh nė shtratin tėnd, merr abdest, ashtu sikurse merr pėr namaz, pastaj bjer nė anėn (krahun) e djathtė dhe thuaj:
    ‘Allah! Ty tė nėnshtrohem dhe ēdo punė timen Ty ta besoj. I frikėsohem dėnimit Tėnd dhe
    Ty tė bindem. Strehimi dhe shpėtimi ėshtė prej Teje dhe vetėm tek Ti. O Zot, e besoj Librin Tėnd tė cilin e ke shpallur dhe Pejgamberin tė cilin e ke dėrguar.Nėse vdes atė natė, ke vdekur musliman. Ēkado qė tė flasėsh (tjetėr), pėrpiqu qė nė fund ta mbarosh me fjalėt e sipėrpėrmendura! Unė, - tha Berai, - e pėrsėrita tekstin para Pejgamberit s.a.v.s. dhe kur arrita te fjalėt: "O Zot, besoj nė Librin Tėnd tė cilin e ke shpallur", thashė dhe: "tė Dėrguarin Tėnd (duke e pėrdorur fjalėn - resul)", ai tha: "Jo ashtu, por edhe Pejgamberin (duke e pėrdorur fjalėn nebijj) Tėnd, tė cilin e ke dėrguar..."

  7. #7
    V per Vendeta Maska e ORIONI
    Anėtarėsuar
    10-12-2003
    Vendndodhja
    Shkup-Prishtine-Ulqin-Tirane-Cameri
    Postime
    919
    KREU – 5.
    Gusli – larja

    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    248. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij i ka treguar Maliku, ky nga Hishami,
    ky nga babai i vet, ky nga Aisha, bashkėshorte e Pejgamberit s.a.v.s., e cila ka
    treguar:
    "Pejgamberi s.a.v.s. sa herė qė lahej pėr ta larguar papastėrtinė nga xhunubllėku (polucioni), fillonte dhe i lante duart, pastaj merrte abdest, ashtu siē merrte pėr namaz.Pastaj, i fuste gishtėrinjtė nė ujė dhe i pėrshkonte nėpėr rrėnjėt e flokėve tė veta, pastaj derdhte tri grushta ujė nėpėr kokė, e nė fund derdhte ujė nė gjithė trupin."
    ---------------------------------------------------------------------------------------
    249. Na ka treguar Muhammed b. Jusufi, kėtij Sufjani, ky nga A’meshi, ky nga
    Salim b. Ebu-l-Xha’di, ky nga Kurejbi, ky nga Ibėn Abbasi, ky nga Mejmunja,
    bashkėshorte e Pejgamberit s.a.v.s., e cila ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. merrte abdest para larjes sė tėrėsishme (guslit), ashtu sikurse merrte pėr namaz, pėrveē (larjes) sė kėmbėve. E lante organin e tij gjenital dhe gjithēka qė gjente nė mes shalėve qė duhej tė lahej, pastaj lėshonte (derdhte) ujė nėpėr trup, e pastaj largohej anash dhe i lante kėmbėt. Kjo ishte larja e Pejgamberit s.a.v.s. pas xhunubllėkut (polucionit)."
    -----------------------------------------------------------------------------------
    250. Na ka treguar Adem b. Ebu Ijasi, kėtij Ibėn Ebu Dhi’bi, ky nga Zuhriu, ky nga Urve, ky nga Aisha r.a., e cila ka thėnė:
    "Unė dhe Pejgamberi s.a.v.s. jemi larė nga njė enė qė quhej "ferek"."
    -------------------------------------------------------------------------------------
    251. Na ka treguar Abdullah b. Muhammedi, kėtij Abdu-s-Samedi, kėtij Shu’be, ky nga Ebu Bekr b. Hafsi, i cili e ka dėgjuar Ebu Selemen, duke thėnė:
    "Unė dhe vėllai i Aishes kemi hyrė te Aisha. Vėllai i saj e pyeti atė (Aishen) pėr lėrjen e Pejgamberit s.a.v.s. (pas xhunubllėkut). Atėherė, ajo kėrkoi njė enė tė ngjashme me "sa’"-in, u la dhe derdhi ujė mbi kokėn e saj, e nė mes nesh dhe asaj kishte perde."
    Ebu Abdullahu ka thėnė:
    "Jezid b. Haruni dhe Xhudiu e kanė transmetuar hadithin e sipėrpėrmendur nga Shu’be me fjalėt: "…sa madhėsia e "sa’"-it…"
    -------------------------------------------------------------------------------------
    252. Na ka treguar Abdullah b. Muhammedi, kėtij Jahja b. Ademi, kėtij Zuhejri, ky nga Is-haku, i cili tregon se Ebu Xha’feri ka thėnė se ka qenė te Xhabir b. Abdullahu ai dhe babai i tij, kurse te ai kishin qenė edhe disa njerėz tė tjerė tė cilėt e pyetėn pėr larjen e tėrėsishme (guslin):
    "Mjaft e ke njė "sa’" me ujė’ – u pėrgjigj Xhabiri.
    ‘Pėr mua nuk ėshtė mjaft’ – tha njė njeri tjetėr.
    Xhabiri iu pėrgjigj:
    ‘Ka qenė e mjaftueshme edhe pėr atė qė ka pasur flokė mė tė shpeshta dhe ka qenė mė i plotė se ti, bile na ėshtė bėrė imam me njė veshje (teshė si fustan)."
    ---------------------------------------------------------------------------------
    253. Na ka treguar Ebu Nu’ajmi, kėtij Ibnu Ujejne, kėtij Amri, ky nga Xhabir b.
    Zejdi, ky nga Ibėn Abbasi r.a., i cili ka dėgjuar se Pejgamberi s.a.v.s. dhe Mejmunja (bashkėshorte e tij) janė larė nga njė enė.
    Ebu Abdullahu (Buhariu) ka thėnė:
    ‘Zejd b. Haruni, Behzi dhe Xhudiu, hadithin e sipėrshėnuar e kanė transmetuar nga Shu’be: ‘…ena e madhėsisė sė "sa’"-it…"
    ----------------------------------------------------------------------------
    254. Na ka treguar Ebu Nu’ajmi, kėtij Zuhejri, ky nga Ebu Is-haku, ky nga
    Sulejman b. Suredi, kėtij Xha’fer b. ***’imi, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s., i cili ka
    thėnė:"Sa mė pėrket mua, unė mbi kokėn time hedhi tri herė ujė, duke e treguar kėtė edhe praktikisht me duart e veta."
    -----------------------------------------------------------------------------
    255. Na ka treguar Muhammed b. Beshshari, kėtij Gunderi, ky nga Shu’be, ky nga Mihvel b. Rashidi, ky nga Muhammed b. Aliu, ky nga Xhabir b. Abdullahu, i cili ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. derdhte mbi kokėn e tij nga tre grushta (ujė)."
    ------------------------------------------------------------------------------
    256. Na ka treguar Ebu Nu’ajmi, ky nga Ma’mer b. Jahja b. Sami, kėtij Xha’feri, e
    kėtij Xhabiri, i cili ka thėnė:
    "Mė erdh djali i xhaxhait tėnd, - duke menduar nė Hasan b. Muhammed b. Hanefijjen, i cili pyeti se si bėhet pastrimi nga xhunubllėku (polucioni)?’
    ‘Pejgamberi s.a.v.s. merrte tre grushta ujė dhe i derdhte mbi kokė, e pastaj derdhte ujė nė tėrė trupin e tij,’ – iu pėrgjigja (tha Xhabiri).
    Atėherė, Hasani mė tha:
    ‘Unė jam njeri me flokė tė gjata!’
    ‘Pejgamberi s.a.v.s. kishte flokė mė tė gjata se ti,’ – i thashė."
    -------------------------------------------------------------------------------------
    257. Na ka treguar Musai, kėtij i ka treguar Abdu-l-Vahidi, ky nga A’meshi, ky nga Salim b. Ebu Xha’di, ky nga Kurejbi, e ky nga Ibėn Abbasi, i cili ka thėnė se
    Mejmunja ka treguar:
    "Ia pėrgatita ujin Pejgamberit s.a.v.s. pėr t’u larė. Sė pari i lau duart dy apo tri herė, pastaj derdhi ujė nė dorėn e majtė dhe e lau organin e tij gjenital dhe e fėrkoi dorėn pėr toke, pastaj e shpėrlau gojėn dhe hundėn, pastaj e lau fytyrėn dhe duart deri nė bėrryla dhe derdhi ujė nė tėrė trupin. Nė fund u largua pak anash dhe i lau kėmbėt."
    --------------------------------------------------------------------------------------
    258. Na ka treguar Muhammed b. Muthennai, kėtij Ebu Asimi, ky nga Hanzale, ky nga Kasimi, e ky nga Aisha r.a., e cila ka thėnė:
    "Kur Pejgamberi s.a.v.s. deshti tė pastrohej (lahej) nga xhunubllėku (polucioni), kėrkoi njė enė tė njėjtė si kova. E mori atė me dorėn e vet dhe filloi tė lahet nga gjysma e djathtė e kokės, pastaj nga ana e majtė, e pastaj me dy duart derdhi ujė nė kokė."
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    259. Na ka treguar Omer b. Hafs b. Gijathi, kėtij babai i vet, kėtij A’meshi, ky nga Salimi, ky nga Kurejbi, ky nga Ibėn Abbasi r.a., i cili ka thėnė:
    "Na ka treguar Mejmunja duke thėnė:
    ‘I kam derdhė (shtėnė) ujė Pejgamberit s.a.v.s. gjatė larjes (nga xhunubllėku): sė pari me dorėn e djathtė derdhi ujė nė tė majtėn dhe i lau qė tė dyja, pastaj e lau organin e tij gjenital, e vuri dorėn nė tokė dhe e fėrkoi nė dhe, pastaj e lau. Pastaj, e lau gojėn dhe hundėn (dhe e nxori ujin prej tyre), pastaj e lau fytyrėn, e pastaj derdhi ujė nė kokė. Pas kėsaj, u largua anash dhe i lau kėmbėt. Pasi u pastrua, i sollėn njė leckė (peshkir), por ai me tė nuk u fshi’."
    ----------------------------------------------------------------------------
    260. Na ka treguar Humejdiu, kėtij Sufjani, kėtij A’meshi, ky nga Salim b. Ebu
    Xha’di, ky nga Kurejbi, ky nga Ibėn Abbasi, e ky nga Mejmunja, e cila ka thėnė:
    "Kur Pejgamberi s.a.v.s. ėshtė pastruar nga xhunubllėku ashtu qė sė pari e ka larė organin e tij gjenital me dorė, pastaj dorėn e ka fėrkuar pėr muri (ose pėr toke) dhe e ka larė, pastaj ka marrur abdest, ashtu sikurse ka marrur pėr namaz, kurse kėmbėt i lante pasi e lante tėrė trupin."
    ----------------------------------------------------------------------------
    261. Na ka treguar Abdullah b. Mesleme, kėtij Eflehu, ky nga Kasimi, e ky nga
    Aisha r.a., e cila ka thėnė:
    "Unė dhe Pejgamberi s.a.v.s. jemi larė nga njė enė nė tė cilėn i pėrzienim duart tona."
    --------------------------------------------------------------------------------
    262. Na ka treguar Museddedi, kėtij Hammadi, ky nga Hishami, ky nga babai i vet, e ky nga Aisha r.a., e cila ka thėnė:
    "Kur Pejgamberi s.a.v.s. lahej pėr shkak tė marrėdhėnieve seksuale, mė sė pari e lante dorėn e tij."
    -------------------------------------------------------------------------------
    263. Na ka treguar Ebu-l-Validi, kėtij i ka treguar Shu’be, ky nga Ebu Bekr b.
    Hafsi, ky nga Urve, e ky nga Aisha r.a., e cila ka thėnė:
    "Unė dhe Pejgamberi s.a.v.s. jemi larė nga njė enė, pasi kemi pasur marrėdhėnie intime."
    Nė mėnyrė tė ngjashme me Shu’ben ka transmetuar edhe Abdu-r-Rahman b.
    Kasimi, ky nga babai i vet, e ky nga Aisha r.a.
    -----------------------------------------------------------------------------------
    264. Na ka treguar Ebu-l-Velidi, kėtij i ka treguar Shu’be, ky nga Abdullah b.
    Abdullah b. Xhebri, i cili ka thėnė: E kam dėgjuar Enes b. Malikun duke thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. dhe njė grua nga bashkėshortet e tij, janė larė nga njė enė."
    Muslim b. Ibrahimi dhe Vehb b. Xheriri, duke transmetuar tė njėjtin hadith nga
    Shu’be, e kanė plotėsuar: "…pėr shkak tė marrėdhėnies seksuale."
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    265. Na ka treguar Muhammed b. Mahbubi, kėtij i ka treguar Abdu-l-Vahidi, kėtij
    A’meshi, ky nga Salim b. Ebu Xha’di, ky nga Kurejbi, rob i liruar i Ibėn Abbasit, ky nga Ibėn Abbasi, e ky nga Mejmunja, e cila ka thėnė:
    "I pėrgatita ujė Pejgamberit s.a.v.s. pėr t’u larė me tė. Ai sė pari derdhi ujė nė duart e tij, tė cilat i lau dy apo tri herė, pastaj me tė djathtėn derdhi (ujė) nė tė majtėn dhe e lau organin gjenital, pastaj dorėn e fėrkoi pėr dheu, pastaj e shpėrlau gojėn dhe hundėn, e lau fytyrėn, duart (dhe krahėt deri nė bėrryla), e lau kokėn, tė gjitha nga tri herė, pastaj derdhi ujė nėpėr trupin e tij. Nė fund u largua nga vendi (ku lahej) dhe i lau kėmbėt."
    -------------------------------------------------------------------------------------
    266. Na ka treguar Musa b. Ismaili, kėtij Ebu Avane, kėtij A’meshi, ky nga Salim b. Ebu Xha’di, ky nga Kurejbi, rob i liruar i Ibėn Abbasit, e ky nga Mejmune b.
    Harithi, e cila ka thėnė:
    "I pėrgatita ujė pėr larje Pejgamberit s.a.v.s. dhe e mbulova. Ai derdhi nė duart e tij dhe i lau njė apo dy herė.’
    Sulejmani ka thėnė: ‘Nuk e di se a e ka pėrmendur (Salim b. Ebu Xha’di) tri herė ose jo.’
    Pastaj me tė djathtėn derdhi ujė nė tė majtėn dhe e lau organin e tij gjenital, pastaj e fėrkoi dorėn e tij pėr dheu ose muri, pastaj futi ujė nė gojė dhe nė hundė (duke e nxjerrur ujin prej tyre), e lau fytyrėn dhe duart, e lau kokėn dhe derdhi ujė nėpėr trup, pastaj u largua anash dhe i lau kėmbėt. Unė ia kapa leckėn (pėshkirin), ndėrsa ai me dorėn e tij mė sinjalizoi "kėshtu" dhe nuk e deshi atė’."
    -----------------------------------------------------------------------------------
    267. Na ka treguar Muhammed b. Beshshari, kėtij i kanė thėnė Ibni Ebu Addiu dhe Jahja b. Se’di, ky nga Shu’be, ky nga Ibrahim b. Muhammed b. Munteshiri, e ky nga babai i vet, i cili tregon se ia ka pėrmendur Aishes thėnien e Ibėn Omerit. Ajo, ndėrkaq, ėshtė pėrgjigjur:
    "Allahu e mėshiroftė Ebu Abdu-r-Rahmanin! Unė e kam bėrė me parfum Pejgamberin s.a. v.s. dhe ai i ka vizituar bashkėshortet e veta dhe, pastaj ka zbardhur si muhrim i parfumosur."
    ------------------------------------------------------------------------------------
    268. Na ka treguar Muhammed b. Beshshari , ky nga Muadh b. Hishami, ky nga
    babai i vet, ky nga Katade, ky nga Enes b. Maliku..... (teksti i njėjtė si nė hadithin e mėparshėm)
    -------------------------------------------------------------------------------------
    269. Na ka treguar Ebu-l-Vahidi, kėtij Zaide, ky nga Ebu Hishami, ky nga Ebu
    Huseini, ky nga Abdu-r-Rahmani, e ky nga Aliu r.a., i cili ka thėnė:
    "Unė jam njeri qė, pas njė nxitjeje tė vogėl tė organit gjenital, mė paraqitet mezia (lėngu).E kam urdhėruar njė njeri qė ta pyes Pejgamberin s.a.v.s., se ashtu e kėrkonte pozita e vajzės sė tij.
    Ai e kishte pyetur, e Pejgamberi s.a.v.s. i ishte pėrgjigjur:
    ‘Laje organin tėnd gjenital dhe merr abdest’!"
    --------------------------------------------------------------------------------------
    270. Na ka treguar Ebu Nu’mani, ky nga Ebu Avane, ky nga Ibrahim b.
    Muhammed b. Munteshiri, e ky nga babai i vet, i cili ka thėnė:
    "E kam pyetur Aishen dhe ia kam pėrmendur thėnien e Ibėn Omerit: ’Nuk dua tė jem me ihramin nga i cili vjen era e parfumit.’
    Aisha, ndėrkaq tha:
    ‘Unė e kam parfumosur Pejgamberin s.a.v.s. dhe ai i ka vizituar bashkėshortet e veta, e pastaj (pas larjes) e ka veshur ihramin."
    ------------------------------------------------------------------------------------
    271. Na ka treguar Ademi, kėtij i ka treguar Shu’be, kėtij Hakemi, kėtij Ibrahimi,
    ky nga Esvedi, e ky nga Aisha r.a., e cila ka thėnė:
    "Sikur e shoh shkėlqimin e parfumit nė flokėt e Pejgamberit s.a.v.s. kur ishte i veshur me ihram (kur ishte muhrim)."
    ---------------------------------------------------------------------------------
    272. Na ka treguar Abdani, kėtij i ka treguar Abdullahu, kėtij Hisham b. Urve, ky
    nga babai i vet, kurse ky nga Aisha r.a., e cila ka thėnė:
    "Kur Pejgamberi s.a.v.s. lahej pėr shkak tė marrėdhėnieve seksuale, sė pari i lante duart, pastaj i lante pjesėt pėrkatėse tė trupit sikurse pėr abdest, pastaj lahej dhe i pastronte me dorė flokėt nė mėnyrė qė tė ishte i sigurtė se edhe lėkurėn e ka lagur mirė, pastaj derdhte ujė nė kokė tri herė, e pastaj i lante pjesėt e tjera tė trupit."
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    273. (Aisha r.a.) ka thėnė (edhe kėtė):
    "Unė dhe Pejgamberi s.a.v.s. jemi larė nga njė enė dhe ujin e kemi marrur sė bashku (nga ajo enė)."
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    274. Na ka treguar Jusuf b. Isai, kėtij Fadil b. Musai, kėtij A’meshi, kėtij Salimi, ky nga Kurejbi, rob i liruar i Ibėn Abbasit, ky nga Ibėn Abbasi, e ky nga Mejmunja, e cila ka thėnė:
    "Pejgamberi s.a.v.s. kishte vėnė ujė pėr vete, pėr tu larė pėr shkak tė marrėdhėnieve seksuale dhe me dorėn e djathtė derdhi ujė nė dorėn e majtė dy ose tri herė, pastaj e lau organin gjenital dhe dorėn e fėrkoi pėr dheu apo pėr muri, dy apo tri herė; e shpėrlau gojėn dhe hundėn (duke e nxjerrur ujin jashtė nga kėto); e lau fytyrėn dhe duart (deri nė bėrryla).
    Pastaj, derdhi ujė nėpėr kokė; e lau tėrė trupin, pastaj u largua anash dhe i lau kėmbėt. Unė ia solla, thotė Mejmunja, njė leckė (peshkir), por ai nuk deshti ta pėrdorė dhe filloi tė fshihet me dorėn e vet."
    -----------------------------------------------------------------------------------
    275. Na ka treguar Abdullah b. Muhammedi, kėtij Uthman b. Omeri, kėtij Junusi,
    ky nga Zuhriu, ky nga Ebu Seleme, e ky nga Ebu Hurejre r.a., i cili ka thėnė:
    "U bė ikamet pėr namaz, xhemati ishte radhitur nė safe dhe Pejgamberi s.a.v.s. doli (nga shtėpia e tij). Pasi qėndroi nė vendin nė tė cilin falej zakonisht, i ra ndėrmend se kishte qenė xhunub, prandaj na tha:
    ’Qėndroni nė vendet tuaja!’ Pastaj u kthye nė shtėpi dhe u pastrua, doli, ndėrsa nga koka i pikonte ende ujė, bėri tekbir dhe ne e falėm namazin me tė."
    Uthman b. Omeri, nė senedin tjetėr tė tė njėjtit hadith, transmeton nga Abdu-l-Alai, ky nga Ma’meri, ky nga Zuhriu, por edhe Evzaiu drejtėpėrdrejtė nga Zuhriu.
    -------------------------------------------------------------------------------------
    276. Na ka treguar Abdani, kėtij Ebu Hamzai, ky ka dėgjuar nga A’meshi, ky nga
    Salimi, ky nga Kurejbi, ky nga Ibėn Abbasi, e ky nga Mejmunja, e cila ka thėnė:
    "Ia kam pėrgatitur Pejgamberit s.a.v.s. pėr t’u larė (pėr shkak se ishte xhunub) dhe e kam mbuluar me njė pėlhurė. Mė sė pari, Pejgamberi s.a.v.s. ka derdhur ujė nė duart e tij dhe i ka larė. Pastaj, me dorėn e djathtė ka lėshuar nė tė majtėn, e ka larė organin gjenital, e ka lėshuar dorėn nė tokė dhe e ka fėrkuar pėr dheu, pastaj e ka larė. Shtiu ujė nė gojė dhe nė hundė (pastaj e nxorri ujin nga kėto), e lau fytyrėn dhe duart deri nė bėrryla. Pas kėsaj,
    derdhi ujė nė tėrė kokėn dhe i lau pjesėt e tjera tė trupit. Pastaj, shkoi pak anash dhe i lau kėmbėt. Unė atėherė ia afrova leckėn (peshkirin), ndėrsa ai nuk e mori atė, por ia nisi ta shkundė (ta heq) ujin nga trupi me dorėn e vet."
    --------------------------------------------------------------------------------
    277. Na ka treguar Hal-lad b. Jahjai, kėtij Ibrahim b. Nafiu, ky nga Hasan b.
    Muslimi, ky nga Safija, vajza e Shejbes, e kjo nga Aisha r.a., e cila ka thėnė:
    "Kur ndonjė nga ne kishte marrėdhėnie seksuale, merrte ujė me dy duart dhe nga tri herė derdhte nė kokė. Pastaj, me njėrėn dorė merrte pėr gjysmėn e tė djathtės dhe me tė djathtėn merrte pėr gjysmėn e tė majtės."
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    278. Na ka treguar Is-hak b. Nasri, kėtij Abdurrezaku, ky nga Ma’meri, ky nga
    Hammam b. Munebbihu, ky nga Ebu Hurejre, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s., i cili ka thėnė:
    "Israelitėt janė larė lakuriq, duke e shikuar njėri-tjetrin, kurse Musai ėshtė larė gjithnjė vetėm. Ata bisedonin nė mes veti: ‘Pėr Zotin, Musai i largohet larjes me ne, vetėm pėr arsye se ėshtė i dėkuar (ka tė meta fizike).’
    Njė ditė Musai kishte shkuar tė lahet, kurse teshat i kishte lėnė mbi njė gur, i cili u zhduk bashkė me teshat e tij. Atėherė ka dalur duke folur:
    ‘O gur, teshat e mia, teshat e mia!’
    Nė kėtė gjendje e panė Musain israelitėt dhe thanė:
    ’Pėr Zotin, Musai nuk ka diēka tė mangėt.’
    Mė pastaj i rrėmbeu teshat e tij dhe filloi t’i pėrplasė pėr guri."
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    279. Ebu Hurejre ka thėnė edhe: "Musai, pėr Zotin, duke i pėrplasur ato (teshat) pėr guri, ka marrė 6 apo 7 plagė nga ai gurė.’
    Ebu Hurejre transmeton nga Pejgamberi s.a.v.s. edhe kėtė:
    "Kur Ejjubi nė njė rast ėshtė larė lakuriq, te ai ka rėnė njė karkalec i artė. Ejjubi ėshtė kėrrusur ta hedhė atė te teshat e veta, mirėpo Zoti i tij i thirri:
    ‘O Ejjub, a nuk tė kam dhėnė pasuri mė tė madhe se ai, tė cilin ti tash po e sheh?’ ‘Po, gjithsesi, pėr Lartmadhėrinė Tėnde. Unė pa dėshirėn Tėnde nuk mund tė jem i pasur.’ – u pėrgjigj Ejjubi."
    Kėtė hadith e ka transmetuar Ibrahim b. Tahmani, ky nga Musa b. Ukbe, ky nga
    Safvani, ky nga Ata b. Jesari, ky nga Ebu Hurejre, e ky nga Pejgamberi s.a.v.a. i cili ka thėnė:
    "Derisa Ejjubi lahej lakuriq..."
    -------------------------------------------------------------------------------------
    280. Na ka treguar Abdullah b. Mesleme, duke transmetuar nga Maliku, ky nga
    Ebu Nadri, rob i liruar i Omer b. Ubejdullahut, se Ebu Murre, rob i liruar i Ummu
    Hanisė, vajzė e Ebu Talibit, e ka njoftuar kėtė Ummu Hanija, duke thėnė:
    "Nė vitin e ēlirimit tė Mekkes, kam shkuar te Pejgamberi s.a.v.s. dhe e kam gjetur duke u larė, kurse Fatimja e mbuloi.
    ’Kush ėshtė?’ – pyeti. ‘Unė, Ummu Hani.’ – u pėrgjigja.
    -------------------------------------------------------------------------------
    281. Na ka treguar Abdani, kėtij i ka treguar Abdullahu, kėtij Sufjani, ky nga
    A’meshi, ky nga Salim b. Ebu Xha’di, ky nga Kurejbi, ky nga Ibėn Abbasi, e ky nga Mejmunja, e cila ka thėnė:
    "E kam mbuluar Pejgamberin s.a.v.s. kur pastrohej nga xhunubllėku. Sė pari i lau duart, pastaj me dorėn e djathtė derdhi ujė nė dorėn e majtė, e lau organin gjenital dhe gjithēka qė gjeti ndėrmjet shalėve, e pastaj dorėn e tij (tė majtė) e fėrkoi pėr muri ose pėr dheu; mori abdest sikur nė namaz sikur pėr namaz, pėrveē larjes sė kėmbėve; pastaj i lau pjesėt tjera tė trupit, u tėrhoq anash dhe i lau kėmbėt."
    (Nė senedin tjetėr tė hadithit) lidhur me ēėshtjen e tė mbuluarit, Sufjanin e ndjek Ebu Avane dhe Ibėn Fudajli.
    --------------------------------------------------------------------------------------
    282. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij ia ka transmetuar Maliku, ky nga
    Hisham b. Urve, ky nga babai i vet, ky nga Zejnebe b. Ebu Seleme, kjo nga Ummu Selemja, nėna e besimtarėve, e cila ka thėnė:
    "Te Pejgamberi s.a.v.s. erdhi Ummu Sulejmi, bashkėshorte e Ebu Talhait dhe e pyeti:
    ’O Resulullah, Allahu nuk turpėrohet nga paraqitja e sė vėrtetės, prandaj tė pyes se a ėshtė e detyruar gruaja tė lahet kur derdhet nė ėndėrr?’
    ’Po, kur sheh lėng.’ – u pėrgjigj Pejgamberi s.a.v.s.
    ------------------------------------------------------------------------------------
    283. Na ka treguar Ali b. Abdullahu, kėtij Jahjai, kėtij Humejdi, kėtij Bekri, kėtij
    Ebu Rafiu, ky nga Ebu Hurejre, i cili ka thėnė se mė ka takuar Pejgamberi s.a.v.s. nė njė rrugė tė Medines, e unė duke qenė xhunub, u fsheha nga ai, - tha Ebu Hurejre. Pastaj shkova, u pastrova dhe u ktheva. Pejgamberi s.a.v.s. mė pyeti: ‘Ku ishe, o Ebu Hurejre?’ ‘Isha xhunub dhe duke qenė i papastėr, nuk e ndjeva veten tė disponuar tė tė shoqėroj,’ – u pėrgjigja, tha Ebu Hurejra.
    ‘Subhanallah! Muslimani nė thelb nuk ėshtė i papastėr.’ – tha Pejgamberi s.a.v.s.
    --------------------------------------------------------------------------------------
    284. Na ka treguar Abdu-l-A’la b. Hammadi, kėtij Jezid b. Zurej’, kėtij Sa’idi, ky
    nga Katade, se Enes b. Maliku u ka treguar atyre se Pejgamberi s.a.v.s. njė natė i ka vizituar bashkėshortet e veta, e atėherė i kishte nėntė.
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    285. Na ka treguar Ajjashi, kėtij i ka treguar Abdu-l-A’lai, kėtij Humejdi, ky nga
    Bekri, ky nga Ebu Rafiu, e ky nga Ebu Hurejre, i cili ka thėnė:
    "Mė ka takuar Pejgamberi s.a.v.s. si xhunub, mė kapi pėr dore, e unė kam ecur me tė derisa u ul, (pasi u ul) u tėrhoqa, shkova nė shtėpinė time, u pastrova dhe pėrsėri u ktheva.
    Ai akoma rrinte ulur.
    ’Ku ishe, Ebu Hurejre?’ – mė pyeti.
    Unė ia tregova rastin tim, e ai mė tha:
    ‘Subhanallah! O Ebu Hirr, besimtari (muslimani) nė esencė nuk ėshtė i papastėr’."
    ------------------------------------------------------------------------------------
    286. Na ka treguar Ebu Nu’ajmi, duke transmetuar nga Hishami dhe Shejbani, ky nga Jahjai, ky nga Ebu Seleme, i cili ka thėnė:
    "E kam pyetur Aishen:
    ’A ka rėnė me fjetė Pejgamberi s.a.v.s. duke qenė xhunub?’
    ’Po, por ka marrur abdest,’ – u pėrgjigj."
    --------------------------------------------------------------------------------------
    287. Na ka treguar Kutejbe, kėtij Lejthi, ky nga Nafiu, ky nga Ibėn Omeri, se Omer b. Hattabi e kishte pyetur Pejgamberin s.a.v.s.:
    "A mund tė flejė xhunub ndonjė nga ne?’
    ‘Po, kur tė merr abdest si xhunub, atėherė le tė flejė.’ – u pėrgjigj Pejgamberi s.a.v.s.
    ----------------------------------------------------------------------------------------
    288. Na ka treguar Jahja b. Bukejri, kėtij Lejthi, ky nga Ubejdullah b. Ebu
    Xha’feri, ky nga Muhammed b. Abdu-r-Rahmani, ky nga Urve, ky nga Aisha r.a., e cila ka thėnė:
    "Kur Pejgamberi s.a.v.s. donte tė flente si xhunub, e lante organin e tij gjenital dhe merrte abdest, ashtu sikurse merrte pėr namaz."
    -----------------------------------------------------------------------------------------
    289. Na ka treguar Musa b. Ismaili, kėtij Xhuvejriu, ky nga Nafiu, ky nga
    Abdullahu, i cili ka thėnė:
    "Omeri ka kėrkuar nga Pejgamberi s.a.v.s. shpjegim se a mundet qė ndonjėri nga ne tė bie xhunub tė flejė?’
    ‘Po, pasi tė merr abdest,’ – i ėshtė pėrgjigjur Pejgamberi s.a.v.s.
    -----------------------------------------------------------------------------------
    290. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij Maliku, ky nga Abdullah b. Dinari, ky
    nga Abdullah b. Omeri, ky nga Omer b. Hattabi, i cili i ka treguar Pejgamberit s.a.v.s. se ka polucion (ėshtė derdhur) gjatė natės.
    Pejgamberi s.a.v.s. i ka thėnė atij:
    "Merr abdest, pastroje organin dhe fli!"
    ------------------------------------------------------------------------------------
    291. Na ka treguar Muadh b. Fedale, kėtij Hishami dhe sipas senedit tjetėr: na ka treguar Ebu Nu’ajmi, duke transmetuar nga Hishami, ky nga Katade, ky nga
    Hasani, ky nga Ebu Rafiu, ky nga Ebu Hurejre, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s., i cili ka thėnė:
    "Kur (mashkulli) vendoset nė mes tė katėr pjesėve (duarve dhe kėmbėve) tė gruas dhe pėrpiqet rreth saj (e vie deri tek puthitja e organit gjenital), e ka pėr detyrė tė lahet."
    Tė njėjtin hadith e transmeton Amr b. Merzuku, ky nga Hishami, ky nga Shu’be;
    edhe Musa b. Ismaili thotė:
    "Neve na ka treguar Ebani, kėtij Katade, duke thėnė se pėr tė njėjtin rast e ka njoftuar Hasani."
    ------------------------------------------------------------------------------------
    292. Na ka treguar Ebu Ma’meri, kėtij Abdu-l-Varithi, ky nga Husejni, ky nga
    Jahjai, ky nga Ebu Seleme, ky nga Ata b. Jesari, ky nga Zejd b. Halid Xhuhejniu, i cili e ka pyetur Uthman b. Affanin:
    "Ēka mendon kur njeriu ka marrėdhėnie seksuale me gruan dhe nuk ejakulon?’
    Uthmani nė kėtė u pėrgjigj:
    ‘Tė merr abdest sikurse merr pėr namaz dhe ta lajė organin gjenital. Kėshtu e kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s.’.Pėr kėtė ēėshtje e kam pyetur edhe Ali b. Ebu Talibin, Zubejr b. Avvamin, Talha b. Ubejdullahun dhe Ubejj b. Ka’bin r.a. Edhe kėta kėshtu kanė urdhėruar." Jahjai ka thėnė: mė ka njoftuar Ebu Selemja, ky nga Urve b. Zubejri se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė tė njėjtėn gjė.
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    293. Na ka treguar Museddedi, kėtij ia ka transmetuar Jahjai, ky nga Hisham b.
    Urve, i cili ka thėnė:
    "Mė ka njoftuar babai im, kėtė e ka njoftuar, Ubejj b. Ka’bi, i cili e ka pyetur Pejgamberin s.a.v.s.:
    ’O Resulullah, kur njeriu ka marrėdhėnie seksuale me gruan, e nuk ejakulon, ēka tė bėjė?’
    ’Ta lajė atė pjesė (tė organit) me tė cilin e ka prekur bashkėshorten, pastaj tė merr abdest dhe tė falet,’ – ishte pėrgjigjur."
    Ebu Abdullahu (Buhariu) ka thėnė:
    "Tė larėt (e tėrėsishėm) ėshtė mė i sigurtė. Ky ėshtė hadithi i fundit (i kėsaj kaptine) tė cilin e kemi dhėnė vetėm pėr tė treguar mendimet e ndryshme tė sahabėve."

  8. #8
    V per Vendeta Maska e ORIONI
    Anėtarėsuar
    10-12-2003
    Vendndodhja
    Shkup-Prishtine-Ulqin-Tirane-Cameri
    Postime
    919
    KREU – 6.
    Hajzi – Menstruacioni


    294. Na ka treguar Ali b. Abdullahu, kėtij i ka treguar Sufjani, kėtij Abdu-r-
    Rahman b. Kasimi, kėtij Kasimi, e ky nga Aisha, e cila ka thėnė:
    "Kemi dalė me qėllim qė tė bėjmė vetėm haxhxhin. Kur arritėm nė Serif, mua mė erdhėn menstruacionet. Pejgamberi s.a.v.s. hyri te unė, e unė qaja.
    ’Ēka ke, a tė kanė ardhur menstruacionet?’ – mė pyeti.
    ‘Po,’ – i thashė.Pejgamberi s.a.v.s., atėherė tha:
    ‘Kjo ėshtė diēka qė Allahu i Madhėruar ua ka pėrshkruar (dhėnė) bijave tė Ademit,prandaj bėje atė qė e bėn ēdo haxhi, vetėm mos shko rreth e pėrqark Kabes (mos bėn tavaf)!’Pejgamberi s.a.v.s. ka prerė lopėn si kurban pėr bashkėshorteve tė veta, tha Aisha."
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    295. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij Maliku, ky nga Hisham b. Urve, ky nga babai i vet, e ky nga Aisha, e cila ka thėnė:
    "Unė ia kam krehur flokėt Pejgamberit s.a.v.s., duke qenė me menstruacione."
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    296. Na ka treguar Ibrahim b. Musai, kėtij Hisham b. Jusufi, ky nga Ibėn
    Xhurejxhi, ky nga Hishami, ky nga Urve, tė cilin e kanė pyetur:
    "A mund tė mė shėrbejė gruaja me menstruacione, respektivisht a mund tė mė afrohet,duke qenė ajo xhunub?’ Urve ėshtė pėrgjigjur:
    ‘Kjo ėshtė pėr mua e lehtė. Personat e kėtillė mund tė na shėrbejnė edhe kėtu dhe, pėr kėtė nuk ka anjė tė keqe. Aisha mė ka treguar se, duke qenė me menstruacione, ia ka krehur flokėt Pejgamberit s.a.v.s. kur ai ka qenė nė i’tikaf nė xhaminė e tij. Ai ia ka afruar kokėn asaj, kur ka qenė nė dhomėn e saj, e ajo ndonėse ka qenė me menstruacione, e ka krehur’."
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    297. Na ka treguar Ebu Nu’ajm el-Fadl b. Dukejni, i cili e ka dėgjuar Zuhejrin,
    duke transmetuar nga Mensur b. Safija, tė cilit i ka treguar nėna e tij, se Aisha ka thėnė: "Pejgamberi s.a.v.s. mbėshtetej nė gjoksin tim dhe lexonte Kur’an, ndonėse unė isha me menstruacione."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    298. Na ka treguar Mekijj b. Ibrahimi, kėtij Hishami, ky nga Jahja b. Ebu Kethiri,
    ky nga Ebu Selemja, ky nga Zejnebja, vajzė e Ummu Selemes, kjo nga Ummu
    Selemja (nėna e vet), e cila ka thėnė:
    "Rrija shtrirė pranė Pejgamberit s.a.v.s. Unė kisha veshur fustanin e qėndisur me gurė tė ēmueshėm. Mė erdhėn menstruacionet dhe pa e bėrė tė madhe, u tėrhoqa anash dhe e vesha fustanin pėr menstruacione.
    ’A ke gjakderdhje – menstruacione,’ – pyeti.
    ‘Po’ – i thashė.
    Pastaj mė thirri dhe rashė me tė, duke u mbuluar me mbulojėn prej kadifeje."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    299. Na ka treguar Kabise, kėtij Sufjani, kėtij Mensuri, ky nga Esvedi, e ky nga
    Aisha, e cila ka thėnė:
    "Unė dhe Pejgamberi s.a.v.s. jemi larė sė bashku nga njė enė dhe kemi qenė tė dy xhunub (tė papastėr)."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    300. "Ai mė urdhėroi, prandaj u mbulova me teshėn e poshtme dhe, pastaj, ndonėse unė isha me menstruacione, ai filloi tė mė prekė."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    301. "E, kur ishte nė i’tikaf, ma ka afruar kokėn, ndėrsa unė ia kam larė, ndonėse isha me menstruacione."
    ------------------------------------------------------------------------------------------
    302. Na ka treguar Ismail b. Halili, kėtij Ali b. Mus-hiri, kėtij Ebu Is-hak Shejbaniu,ky nga Abdu-r-Rahman b. Esvedi, ky nga babai i vet, e ky nga Aisha, e cila ka thėnė:
    "Kur ndonjėra nga ne ishte me menstruacione, e Pejgamberi s.a.v.s. dėshironte tė bie nė kontakt me tė, e ka urdhėruar atė qė nė valėn e gjakderdhjes (menstruacioneve) tė mbulohet, e atėherė do ta prekte. Mirėpo, cili prej jush ėshtė nė gjendje ta mbizotėrojė epshin e tij, siē e ka mbizotėruar Pejgamberi s.a.v.s.?’ – tha Aisha."
    --------------------------------------------------------------------------------------------------
    303. Na ka treguar Ebu Nu’mani, kėtij Abdu-l-Vahidi, kėtij Shejbaniu, ky nga
    Abdullah b. Sheddadi, i cili thotė se e ka dėgjuar Mejmunen duke thėnė:
    "Kur Pejgamberi s.a.v.s. donte tė ledhatohej me ndonjėrėn nga bashkėshortet e veta, po tė ishte ajo me menstruacione, e urdhėronte tė mbulohej me pjesėn e poshtme tė veshjes sė saj."
    Hadithin e sipėrshėnuar e ka transmetuar edhe Sufjani nga Shejbaniu.
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    304. Na ka treguar Se’id b. Ebu Mejremi, kėtij i ka treguar Muhammed b. Xha’feri,kėtij Zejdi, ky ėshtė Ebu Eslemi, ky nga Ijad b. Abdullahu, ky nga Ebu Se’id el-Hudriu, i cili ka thėnė:
    "Dual Pejgamberi s.a.v.s. nė vendin ku zakonisht e falte namazin nė Ditėn e Kurban-Bajramit, apo Fitėr-Bajramit. Kaloi pranė disa grave tė cilat i pyeti:
    ‘O ju gra, a keni dhėnė sadaka? Mė ka rėnė tė vėrej se shumica nga ju janė nė
    xhehennem.’
    ‘Pėrse, O Resulullah?’ – pyetėn ato.
    Pejgamberi s.a.v.s. tha:
    ‘Shpesh mallkoni dhe ndaj bashkėshortėve tuaj nuk jeni mirėnjohėse. Unė nuk kam parė asnjė mė mendjelehtė dhe me besim mė tė mangėt, e qė ia merr mendjen edhe njeriut mė tė vendosur.’
    ‘Ēka mungon nė besimin tonė dhe nė mendjen tonė, o Resulullah?’ – pyetėn ato.
    ‘A nuk ėshtė dėshmia e gruas sa gjysma e dėshmisė sė burrit?’ – u pėrgjigj (Pejgamberi s.a.v.s.).
    ‘Po’ – thanė ato.
    ‘Pra, ajo rrjedh nga mangėsia e mendjes suaj,’ – tha.
    ‘E, a nuk ėshtė gruaja me menstruacione ajo qė nuk falet dhe nuk agjėron?’ – tha (Pejgamberi s.a.v.s.).
    ‘Po,’ – thanė.‘Kjo ėshtė pra, mangėsia e besimit.’ – tha."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    305. Na ka treguar Ebu Nu’ajmi, kėtij Abdu-l-Aziz b. Ebu Seleme, ky nga Abdu-r-
    Rahman b. Kasimi, ky nga Kasim b. Muhammedi, ky nga Aisha, e cila ka thėnė:
    "Kemi dalur me Pejgamberin s.a.v.s. tė bėjmė haxhin. Kur arritėm nė Seif, mua mė erdhėn menstruacionet. Pejgamberi s.a.v.s. hyri te unė dhe mė gjeti duke qarė.’Pse po qan?’ – mė pyeti.
    ‘Pėr Zotin, do tė dėshiroja tė mos jem nė haxh kėtė vit,’ – i thashė.
    ‘Ndoshta ke gjakderdhje sikur pas lindjes (duke menduar nė menstruacione)?’ – mė pyeti dhe vazhdoi tė thotė:
    ‘Ai ėshtė diēka qė Allahu i Madhėruar ua ka pėrshkruar (dhėnė) bijave tė Ademit. Vepro ashtu siē veprojnė haxhinjtė tjerė, vetėm mos bėj tavaf rreth Kabes, derisa tė pastrohesh’!"
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    306. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij Maliku, ky nga Hisham b. Urve, ky nga babai i vet, e ky nga Aisha, e cila ka thėnė:
    "Fatime b. Ebu Hubejshi e ka pyetur Pejgamberin s.a.v.s.:
    ‘O Resulullah, nuk mund tė pastrohem! A ta lė namazin?’
    Pejgamberi s.a.v.s. iu pėrgjigj:
    ‘Ai ėshtė vetėm gjak i (plasjes sė) kapilarėve, e nuk janė menstruacione. Kur tė tė paraqiten ty menstruacionet, lėre namazin, e kur tė kalojė afati i tyre, pastroje gjakun (laju) dhe falu’!"
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    307. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij Maliku, ky nga Hishami, ky nga Fatime b. Mundhiri, kjo nga Esma b. Ebu Bekri, e cila ka thėnė:
    "Njė grua e ka pyetur Pejgamberin s.a.v.s. me kėto fjalė:
    ‘Ēka mendon, o Resulullah, kur nė teshat e ndonjėrės nga ne bie gjaku i menstruacioneve,si tė veprojė?’Pejgamberi s.a.v.s. iu pėrgjigj:‘Kur teshat tuaja stėrpiken nga gjaku i menstruacioneve, le tė pastrohen duke i fėrkuar derisa tė evitohet njolla, pastaj le tė lahen me ujė dhe me to tė falet namazi’!"
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    308. Na ka treguar Asbegu, kėtij Ibėn Vehbi, kėtij Amr b. Harithi, ky nga Abdu-r-
    Rahman b. Kasimi, ky nga babai i vet, e ky nga Aisha, e cila ka thėnė:
    "Kur ndonjė nga ne ka menstruacione, ajo para sė gjithash e pastron gjakun duke e fėrkuar teshėn e saj, e lan atė pjesė, i lan edhe pjesėt tjera qė janė me gjak dhe me tė mund tė falė namazin."
    ------------------------------------------------------------------------------------------------
    309. Na ka treguar Is-haku, kėtij Halid b. Abdullahu, ky nga Halidi, ky nga Ikrime,e ky nga Aisha, e cila tregon se kur Pejgamberi s.a.v.s. shkonte tė qėndrojė nė i’tikaf, e merrte me vete njė nga bashkėshortet e veta, ndonėse ishte me gjakderdhje tė ērregulluara.
    Ajo e hetonte gjakderdhjen e ērregulluar dhe pėr kėtė shkak, nganjėherė vėnte njė tas (si legen) nėn tė.
    (Ikrime) thotė se, nė tė vėrtetė, Aisha ka parė lėng tė verdhė, por ka treguar se gjoja e ka pasur njė (bashkėshorte) tjetėr."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    310. Na ka treguar Kutejbe, kėtij Jezid b. Zurej’u, ky nga Halidi, ky nga Ikrime, e
    ky nga Aisha, e cila ka treguar:
    "Sė bashku me Pejgamberin s.a.v.s. ka qėndruar nė i’tikaf edhe njė nga bashkėshortet e tij,e cila, ndonėse ka pasur gjak dhe lėng tė verdhė (tė gjakderdhjes sė jashtėzakonshme), e nėn tė legenin, ka falur namazin."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    311. Na ka treguar Museddedi, kėtij Mu’temiri, ky nga Halidi, ky nga Ikrime, ky
    nga Aisha, e cila ka thėnė se disa nga nėnat e besimtarėve (mendon nė bashkėshortet e Pejgamberit s.a.v.s.) kanė qėndruar nė i’tikaf edhe me gjakderdhje tė jashtėzakonshme.
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    312. Na ka treguar Ebu Nu’ajmi, kėtij i ka treguar Ibrahim b. Nafiu, ky nga Ibėn
    Ebu Nexhihu, ky nga Muxhahidi, e ky nga Aisha, e cila ka thėnė:
    "Ēdonjėra nga ne ka pasur vetėm nga njė teshė, tė cilėn e veshte edhe gjatė kohės sė menstruacioneve dhe, nėse nė atė teshė binte ēfarėdo lloj gjaku, e lagte me pėshtymėn e saj dhe e fėrkonte me thonjtė e vet."
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    313. Na ka treguar Abdullah b. Abdu-l-Vehhabi, kėtij Hammad b. Zejdi, ky nga
    Ejjubi, ky nga Hafsa, ndėrsa Ebu Abdullahu ka thėnė: ose Hisham b. Hassani nga Hafsa, kjo nga Ummu Atija, e kjo nga Pejgamberi s.a.v.s., e cila ėshtė shprehur me kėto fjalė:
    "Pėr ne ishte e ndaluar tė vajtonim tė vdekurin mė tepėr se tri ditė, pėrveē burrit, tė cilin e vajtojmė katėr muaj e dhjetė ditė. (Nė kohėn e pikėllimit) tė mos pispillosemi, tė mos parfumosemi dhe tė mos veshim tesha tė ngjyrosura, pėrveē asb-it (lloj pėlhure nga Jemeni). Kur ndonjėra nga ne lahej pėr shkak tė menstruacioneve, ishte e lejueshme pėr ne tė paktėn tė parfumosemi me njė lloj parfumi tė quajtur Kusti-azfar. Pėrcjellja e xhenazes pėr ne ishte e ndaluar." Hadithin e sipėrpėrmendur e ka transmetuar edhe Hisham b. Hasani, ky nga Hafsa, kjo nga Ummu Atija, e kjo nga Pejgamberi s.a.v.s.
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    314. Na ka treguar Jahjai, kėtij Ibni Ujejne, kėtij Mensur b. Safija, ky nga nėna e vet, kjo nga Aisha, e cila tregon se njė grua e ka pyetur Pejgamberin s.a.v.s. pėr larjen nga menstruacionet. Prandaj, ai i tregoi se si duhet tė pastrohet, duke i thėnė:
    "Merre njė leckė tė bėrė me parfum dhe pastrohu mirė me tė!’
    ‘Si tė pastrohem me tė?’ – pyeti ajo.
    ‘Pastrohu me tė,’ – i tha.
    ‘E si?’ – tha pėrsėri ajo.
    ’Subhanallah!’ – bėrtiti ai, - ’fėrkohu me tė!’
    Atėherė e tėrhoqa nga vetja dhe i thashė (thotė Aisha).
    ‘Ēoje nėpėr gjurmėn e gjakut (duke e fėrkuar)’!"
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    315. Na ka treguar Muslimi, kėtij i ka treguar Vuhejbi, kėtij Mensuri, ky nga nėna e vet, e kjo nga Aisha, se njė grua ensare e ka pyetur Pejgamberin s.a.v.s.:
    "Sitė lahem pas menstruacioneve?’
    ’Merre njė pėlhurė tė bėrė me parfum dhe pastrohu,’ – duke i thėnė tri herė.
    Pastaj, Pejgamberi s.a.v.s. u turpėrua, prandaj u kthye anash, e unė – tha Aisha, e tėhhoqa kah vetja dhe ia shpjegova atė qė dėshironte (t’ia shpjegojė) Pejgamberi s.a.v.s."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    316. Na ka treguar Musa b. Ismaili, kėtij i ka treguar Ibrahimi, ky nga Ibni Shihabi,ky nga Urve, ky nga Aisha r.a., e cila ka treguar:
    "E kam veshur ihramin me Pejgamberin s.a.v.s. nė Haxhxhin Lamtumirės (Haxhxhetu-l-Veda). Kam pasur ndėrmend ta bėj haxhxhin dhe kam qenė njėra nga ato qė e kanė shfrytėzuar Umren dhe qė nuk kanė pėrgatitur (siguruar) kurban.(Aisha) ka menduar se i ka menstruacionet dhe nuk ėshtė pastruar derisa hyri nata e Arafatit. Tha:
    ’O Resulullah, kjo ėshtė nata e Arafatit, e unė e kam bėrė vetėm umren?’
    Pejgamberi s.a.v.s. iu pėrgjigj:
    ’(Qė tė pastrohesh) shpėrndaji flokėt nėpėr kokėn tėnde, krihu dhe pėrmbaju (hiq dorė) nga umreja!’
    Unė e bėra kėtė dhe kur e kreva haxhxhin, e urdhėroi Abdu-r-Rahmanin nė prag tė natės sė hasbetit-guralecave (nė el-Muhassab – vend nė mes Mekkes dhe Mines, ku hidhen gurėt), e mė mundėsoi tė hyj nė umre nga Ten’imi, nė vend tė umres sime tė mėparshme tė cilėn e kisha filluar."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    317. Na ka treguar Ubejd b. Ismaili, kėtij ia ka transmetuar Ebu Usame, ky nga
    Hishami, ky nga babai i vet, e ky nga Aisha r.a., e cila ka thėnė:
    "Kur e pamė hėnėn e re tė muajit dhu-l-hixhxhe, dolėm me Pejgamberin s.a.v.s. (pėr tė bėrė haxhxhin), e ai tha:
    ’Kush dėshiron tė paraqitet pėr tė bėrė umren, le tė vendosė pėr tė, sepse unė, po tė mos e kisha gjetur kurbanin, do tė kisha vendosur ta bėj umren.’
    Atėherė, disa nga shokėt e Pejgamberit s.a.v.s. vendosėn pėr umren, e disa pėr haxhxhin. Unė isha nga ata qė u paraqitėn pėr umren. Dita e Arafatit mė gjeti me menstruacione, prandaj iu ankova Pejgamberit s.a.v.s., e ai mė tha:
    ’Lėre umren, derdhi flokėt nėpėr kokė, krihu dhe vendos (pėrcaktohu) pėr haxhxh!’ Ashtu edhe kam vepruar. E, kur ishte nata e hasbetit – gurėve (nė el-Mahassab – vend nė mes tė Mekkes dhe Mines), e dėrgoi me mua vėllain tim, Abdu-r-Rahmanin. Kam dalur me tė tek Ten’imi dhe atje, pėrsėri u pėrcaktova pėr umre, - nė vend tė umres sime tė mėparshme."
    Hishami ka thėnė: "Nė raste tė kėtilla, nuk duhet prerė as kurban, as agjėrim, e bile asfarė sadake."
    --------------------------------------------------------------------------------------------------
    318. Na ka treguar Museddedi, kėtij i ka treguar Hammadi, ky nga Ubejdullah b.
    Ebu Bekr, ky nga Enes b. Maliku, e ky nga Pejgamberi s.a.v.s., i cili ka thėnė:
    "Allahu i Madhėruar ēdo mitre ia ka besuar njė melek, i cili thotė:
    ‘O Zot, ky ėshtė embrioni i farės sė njeriut;’ – pastaj: ‘O Zot, ky ėshtė gjaku i ngjizur;’ pastaj: ‘O Zot, kjo ėshtė pjesa e mishit;’ e kur dėshiron t’ia jep formėn e tij pėrfundimtare,meleku e pyet: ‘A ėshtė mashkull apo femėr; i pafatshėm apo me fat; si ėshtė risku dhe fati i tij i jetės?’
    E gjithė kjo i shkruhet, pėrderisa ėshtė nė barkun e nėnės."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    319. Na ka treguar Jahja b. Bukejri, kėtij Lejthi, ky nga Ukajli, ky nga Ibni Shihabi, ky nga Urve, ky nga Aisha r.a., e cila ka thėnė:-
    "Kemi dalur me Pejgamberin s.a.v.s. nė vitin e Haxhxhit Lamtumirės. Disa kishin
    ndėrmend tė bėjnė umren, e disa haxhxhin. Kur erdhėm nė Mekke, Pejgamberi s.a.v.s. tha:
    ’Kush e ka veshur ihramin pėr umren dhe nuk ka gjetur (nuk ka siguruar) kurban, le ta heqė atė, e kush e ka veshur ihramin me qėllim qė ta bėjė umren dhe ka gjetur (siguruar) kurban, le tė mos e zhveshė atė derisa ta ther kurbanin. Megjithatė, kush ka menduar ta bėjė haxhxhin, le ta bėjė atė tė plotė!’ Mua, - thotė Aisha, - gjatė udhėtimit mė erdhėn menstruacionet dhe kam qenė me menstruacione deri nė ditėn e Arafatit. Prandaj kam menduar ta bėj vetėm umren. Mirėpo, Pejgamberi s.a.v.s. mė urdhėroi t’i derdh flokėt nėpėr kokė, tė krihem dhe tė vendos pėr ta bėrė haxhxhin, e ta lė umren. Kėshtu veprova dhe e bėra haxhxhin. Pastaj, ai (Pejgamberi s.a.v.s.) e dėrgoi me mua Abdu-r-Rahman b. Ebu Bekrin dhe mė urdhėroi ta filloj umren
    nga Ten’imi, nė vend tė umres sė mėparshme."
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    320. Na ka treguar Abdullah b. Muhammedi, kėtij Sufjani, kėtij Hishami, ky nga
    babai i vet, e ky nga Aisha, e cila tregon se Fatime b. Ebu Hubejshi ka pasur
    gjakderdhje tė jashtėzakonshme, prandaj e pyeti Pejgamberin s.a.v.s.:
    "Ai ėshtė gjaku i arterieve, e jo i menstruacioneve. Kur tė tė paraqiten ty menstruacionet,lėre faljen e namazit, e kur tė ndėrpriten, lahu (pastrohu) dhe falu!" – iu pėrgjigj Pejgamberi s.a.v.s.
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    321. Na ka treguar Musa b. Ismaili dhe tha se i ka treguar Hemmami, kėtij Katade,kėtij Muadhi, i cili tregon se njė grua e ka pyetur Aishen r.a.:
    "A t’i plotėsojmė namazet e lėshuar kur tė pastrohemi?’
    ‘A je ti harurije (degė e harixhive)?’ – e ka pyetur (Aisha).
    ’Nė kohėn e Pejgamberit s.a.v.s. kemi pasur menstruacione dhe ai pėr kėtė nuk na ka urdhėruar,’ – ose Aisha ka thėnė, thotė transmetuesi: "...edhe ne atė nuk e kemi bėrė."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    322. Na ka treguar Sa’d b. Hafsi, kėtij Shejbani, kėtė e ka njoftuar Jahjai, ky nga Ebu Seleme, ky nga Zejnebe b. Ebu Seleme, e cila tregon se Ummu Selemja i ka thėnė:-
    "Mė kanė ardhur menstruacionet. Kam qenė e veshur me fustanin prej kadifeje dhe isha pranė Pejgamberit s.a.v.s. U tėrhoqa disi dhe shkova e u vesha me tesha qė janė tė pėrshtatshme pėr menstruacione. Pastaj, Pejgamberi s.a.v.s. mė pyeti: ’A tė kanė ardhur menstruacionet?’
    ‘Po,’ – i thashė. Atėherė, duke qenė edhe me fustanin prej kadifeje mė thirri dhe mė mori pranė vetes." Mė ka treguar Ummu Selemja, thotė Zejnebja, se Pejgamberi s.a.v.s. i ėshtė afruar asaj (e ka ledhatuar) edhe duke qenė si agjėrues. Pastaj, ka thėnė edhe: "Unė dhe Pejgamberi s.a.v.s. jemi larė pėr shkak tė xhunubllėkut,nga njė enė."
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    323. Na ka treguar Muadh b. Fadale, kėtij Hishami, ky nga Jahjai, ky nga Ebu
    Selemja, ky nga Zejnebe b. Ebu Seleme, e kjo nga Ummu Selemja, e cila ka thėnė:
    "Derisa rrija shtrirė pranė Pejgamberit s.a.v.s. dhe e veshur me fustan prej kadifeje, mė erdhėn menstruacionet. Pa u hetuar, u tėrhoqa dhe i mora teshat qė i kisha pėr menstruacione.‘A tė erdhėn menstruacionet?’ – mė pyeti Pejgamberi s.a.v.s. ‘Po,’ – iu pėrgjigja.Ai, pastaj mė thirri pranė vetes. Rashė me tė duke qenė e veshur me fustanin prej kadifeje."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    324. Na ka treguar Muhammedi, e ky ėshtė Ibni Selami, kėtij Abdu-l-Vehhabi, ky
    nga Ejjubi, ky nga Hafsa, e cila ka thėnė:
    "Ua kemi ndaluar vajzave tona tė dalin nė festėn e Bajrameve. Pastaj erdh njė grua e cila qėndroi tek shtėpia e Benu Halefit. Kjo na tregoi pėr motrėn e vet. Burri i motrės sė saj kishte marr pjesė nė dymbėdhjetė lufta sė bashku me Pejgamberin s.a.v.s., kurse motra ime nė gjashtė. E cila ka treguar:
    ’I kemi shėruar tė plagosurit, e nganjėherė, agonte duke qėndruar mbi tė sėmurėt.’Edhe motra ime e ka pyetur Pejgamberin s.a.v.s.:
    ’A ėshtė e penguar tė dalė ndonjėherė nga ne, nėse nuk e ka tė veshur gėzofin e femrave (xhilbabin – kėmishė e gjerė dhe e gjatė)?’
    ’Le tė vishet shoqja e saj me gėzofin (xhilbabin), le tė merr pjesė nė veprat e mira dhe le t’i pėrgjigjet thirrjes sė muslimanėve.’ – u pėrgjigj.
    Kur erdhi Ummu Atija, e pyeta:
    ’A e ke dėgjuar ti Pejgamberin s.a.v.s.?’
    ’Po, pėr nder tė babait, - tha Ummu Atija, e ajo gjinjė betohej nė babain, kur pėrmendej emri i Pejgamberit s.a.v.s. Kam dėgjuar kur ka thėnė:
    ’Do tė dalin vajzat e moshuara dhe ato tė tėrhequra, pėrkatėsisht vajzat e moshuara e tė tėrhequra (tė rezervuara). Le tė marrin pjesė nė punėt e dobishme dhe nė festėn e muslimanėve edhe gratė me menstruacione, vetėm se gratė me menstruacione do tė largohen nga vendet ku falet namazi.’
    ’A vėrtetė edhe gratė me menstruacione?’ – e pyeta, thotė Hafsa.
    ‘A nuk ka qenė e tillė nė Arafat, pastaj nė Muzdelife dhe nė lutjet (pėr shi)!?’ – tha (Ummu Atija)."
    --------------------------------------------------------------------------------------------------
    325. Na ka treguar Ahmed b. Ebu Rexhai, kėtij i ka treguar Ebu Usame, kėtij
    Hisham b. Urve, kėtij babai i vet, ky nga Aisha, e cila ka thėnė se Fatime b. Ebu
    Hubejshi e ka pyetur Pejgamberin s.a.v.s.:
    "Kam menstruacione tė jashtėzakonshme (tė ērregulluara) dhe kurrsesi nuk mund tė pastrohem. A ta lė namazin?’
    ‘Jo, ajo ėshtė gjakderdhje e arterieve’ – tha ai – ‘ti lėre namazin aq ditė (brenda muajit) sa tė kanė zgjatur zakonisht menstruacionet e mėparshme, e atėherė, lahu dhe fale namazin’!"
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    326. Na ka treguar Kutejbe b. Se’idi, kėtij i ka treguar Ismaili, kėtij Ejjubi, ky nga Muhammedi, e ky nga Ummu Atija, e cila ka thėnė:
    "Lėngun e zverdhur dhe lėngun e bardhė nuk i kemi numėruar nė asgjė."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------
    327. Na ka treguar Ibrahim b. Mundhiri, kėtij i ka treguar Ma’ni, kėtij ia ka
    transmetuar Ibni Ebu Dhi’bi, ky nga Ibni Shihabi, ky nga Urve, ky nga Amreja, e
    kjo nga Aisha, bashkėshortja e Pejgamberit s.a.v.s., e cila tregon se Ummu Habibja ka pasur gjakderdhje tė ērregulluara shtatė vjet. Pėr kėtė arsye e ka pyetur Pejgamberin s.a.v.s.
    Pejgamberi s.a.v.s. i ka rekomanduar qė tė lahet, e pastaj i ka thėnė:
    "Ai ėshtė gjak i kapilarėve."Pėr kėtė arsye, ajo ėshtė larė pėr ēdo kohė tė namazit. (Praktika e Ummu Habibes ėshtė anuluar me thėniet plotėsuese tė mėvonshme tė Muhammedit a.s., sipas tė cilave gratė e tilla kanė marrur vetėm abdest pėr ēdo kohė tė namazit).
    --------------------------------------------------------------------------------------------------
    328. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij ia ka transmetuar Maliku, ky nga
    Abdullah b. Ebu Bekr b. Muhammed b. Amr b. Hazmi, ky nga babai i vet, ky nga
    Amr b. Abdu-r-Rahmani, ky nga Aisha, bashkėshorte e Pejgamberit s.a.v.s., e cila i ka thėnė Pejgamberit s.a.v.s.:
    "O Resulullah, Safije b. Hujejit i kanė ardhur menstruacionet. Ndoshta ajo do tė na vonojė?’ ‘A nuk ka qarkulluar me ju rreth Kabes?’ – e pyeti Pejgamberi s.a.v.s. ‘Po’ – u pėrgjigjėn ato.‘Atėherė dil!’ – tha ai.
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    329. Na ka treguar Mual-la b. Esedi, kėtij Vuhejbi, kėtij Abdullah b. Tavusi, ky nga babai i vet, e ky nga Ibni Abbasi, i cili ka thėnė:
    "Gruas sė cilės i kanė ardhur menstruacionet, i ėshtė bėrė e lejueshme tė udhėtojė (tė shkojė nėse e ka bėrė tavafin)."
    ------------------------------------------------------------------------------------------------
    330. Ibni Omeri nė rastin e parė ka thėnė:
    "Ajo tė mos udhėtojė (tė mos shkojė), e pastaj e kam dėgjuar duke thėnė: ’le tė shkojė’,sepse kėtė ua ka lejuar Pejgamberi s.a.v.s."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    331. Na ka treguar Ahmed b. Junusi, kėtij Zuhriu, kėtij Hisham b. Urve, ky nga
    Aisha, e kjo nga Pejgamberi s.a.v.s. i cili ka thėnė:
    "Kur tė tė fillojnė ty menstruacionet, lėre namazin, e kur tė tė ndėrpriten, lahu, pastrohu dhe fale namazin."
    --------------------------------------------------------------------------------------------------
    332. Na ka treguar Ahmed b. Ebu Surejxhi, kėtij Shebabe, kėtij Shu’be, ky nga
    Husejn el-Mual-limi, ky nga Ibni Burejde, ky nga Sumre b. Xhundubi, i cili ka
    treguar se njė grua ka vdekur pėr shkak tė barkut (gjakderdhjes nė lindje).
    Pejgamberi s.a.v.s. e fali namazin e xhenazes sė saj, duke qėndruar nė drejtim tė mesit tė trupit tė saj.
    ----------------------------------------------------------------------------------------------------
    333. Na ka treguar el-Hasan b. Mudriku, kėtij Jahja b. Hammadi, kėtij Ebu Avane, emri i tė cilit ėshtė el-Veddah, nga libri i tij ka thėnė: Na ka treguar Sulejman Shejbaniu, kėtij Abdullah b. Sheddadi, duke thėnė:
    "E kam dėgjuar tezen time Mejmunen, bashkėshorte e Pejgamberit s.a.v.s. se ajo, duke qenė me menstruacione, nuk e ka falur namazin, por megjithatė, ka qėndruar afėr vendit ku Pejgamberi s.a.v.s. ka bėrė sexhde.
    ’Ai e ka filluar namazin nė shallin e tij dhe, kur ra nė sexhde, mė ka prekur njė pjesė e teshės sė tij,’ – tha Mejmunja."
    ----------------------------------------------------------------------------------------------------

  9. #9
    V per Vendeta Maska e ORIONI
    Anėtarėsuar
    10-12-2003
    Vendndodhja
    Shkup-Prishtine-Ulqin-Tirane-Cameri
    Postime
    919
    KREU – 7.
    Tejemmumi

    -
    334. Na ka treguar Abdullah b. Jusufi, kėtij Maliku, kėtij Abdu-r-Rahman b.
    Kasimi, ky nga babai i vet, ky nga Aisha, bashkėshortja e Pejgamberit s.a.v.s., e cila ka thėnė:
    "Kam qenė me Pejgamberin s.a.v.s. nė njėrėn nga ekspeditat e tij. Derisa ishim nė Bejda ose nė Dhatu-l-Xhejsh, mė ishte kėputur gjerdani (qaforja). Pejgamberi s.a.v.s. u ngrit dhe shkoi ta kėrkojė atė. Me tė shkuan edhe ca tė tjerė. Meqė nuk kishim marrur ujė me vete, njerėzit erdhėn dhe u ankuan te Ebu Bekr es-Siddiku, duke i thėnė:
    ‘Ja, shih ēka bėn Aisha! E ngriti Pejgamberin s.a.v.s., por edhe njerėzit e tjerė, e kėtu nuk ka ujė, e as qė kanė marrur me vete.’
    Dhe, derisa Pejgamberi s.a.v.s. ende e mbante kokėn nė kofshėn time dhe flente, erdh Ebu Bekri dhe tha:
    ’E ke ndaluar (penguar) Pejgamberin s.a.v.s. dhe njerėzit tjerė, e kėtu nuk ka ujė, e as qė kanė marrur me vete.’
    Ebu Bekri mė qortoi, duke thėnė gjithēka qė Allahu deshti tė mė thotė dhe filloi, - thotė Aisha, - tė mė shtyjė me dorėn e tij pėr krahu qė, vetėm pozita e Pejgamberit s.a.v.s. nė kofshėn time, mė pengoi tė mos lėviz nga vendi.
    Agoi dita dhe Pejgamberi s.a.v.s. u ngrit. Meqė nuk kishte ujė, Allahu xh.sh. shpalli ajetin pėr tejemmumin dhe ata morėn tejemmum. Usejd b. Hujdari atėherė tha:
    ‘Oj familja e Ebu Bekrit, tejemmumi nuk ėshtė dhurata e parė e juaja!’
    Mė vonė, - tha Aisha, - e ngritėm devėn me tė cilėn unė udhėtoja dhe, nėn tė e gjetėm gjerdanin tim."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    335. Na ka treguar Muhammed b. Sinani, kėtij Hushejmi, e sipas senedit tjetėr: mė ka treguar Se’id b. Nadri, kėtij Hushejmi, kėtij Sejjari, ky nga Jezid b. Suhejb el-Fakiri, kėtij Xhabir b. Abdullahu se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    "Mė janė dhėnė mua pesė dhurata tė cilat nuk i janė dhėnė askujt para meje: fuqia pėr ta frikėsuar armikun nga njė distancė tė njė ecjeje njėmujore; gjithė toka mė ėshtė bėrė vend pėr tė bėrė lutje (mesxhid) dhe pastrim, prandaj, cilindo nga ithtarėt e mi qė e zė ndonjė namaz, le ta falė namazin aty (nė tokė tė pastėr); mė ėshtė bėrė e lejueshme (hallall) pasuria e luftės, qė nuk ka qenė e lejueshme pėr asnjė para meje; mė ėshtė dhuruar mbrojtja (shefaati) nė Ditėn e Gjykimit; ēdo pejgamber ka qenė i dėrguar vetėm pėr popullin e vet, kurse unė pėr gjithė njerėzimin."
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    336. Na ka treguar Zekerija b. Jahjai, kėtij Abdullah b. Numejri, kėtij Hisham b.
    Urve, ky nga babai i vet, e ky nga Aisha, e cila tregon se ia ka marrė hua gjerdanin Esmasė dhe ia ka humbur. Prandaj, Pejgamberi s.a.v.s. e dėrgoi njė njeri qė ta kėrkojė dhe e gjeti. Atėherė, erdhi edhe kohae faljes sė namazit. Meqė nuk kishin ujė, u falėn pa abdest. Mė pastaj, iu ankuan pėr kėtė Pejgamberit s.a.v.s., prandaj Allahu i Madhėruar shpalli ajetin pėr tejemmum.
    Mė vonė Usjed b. Hudajri i ka thėnė Aishes:
    "Allahu tė ka shpėrblyer me mirėsi! Pėr Zotin, Allahu asnjėherė nuk tė ka dhėnė ndonjė gjė tė pakėndėshme (tė papėlqyeshme), e qė nė kėtė nuk tė ka dhėnė edhe ty edhe muslimanėve ndonjė tė mirė."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    337. Na ka treguar Jahja b. Bukejri, kėtij Lejthi, ky nga Xha’fer b. Rebi’a, ky nga
    A’rexhi, i cili tregon se e ka dėgjuar Umejrin, robin e liruar tė Ibni Abbasit, duke
    thėnė:
    "Jemi nisur me Abdullah b. Jesarin, rob i liruar i Mejmunes, bashkėshortes sė Pejgamberit s.a.v.s. dhe kemi hyrė te Ebu Xhuhejm b. Harith b. Simme Ensariu. Pastaj, Ebu Xhuhejmi tregon:
    ‘Pejgamberi s.a.v.s. ka shkuar nė drejtim tė Bi’ri Xhemelit dhe nė udhėtim e sipėr, atė (Pejgamberin s.a.v.s.) e ka takuar njė njeri dhe e ka pėrshėndetur (i ka dhėnė selam).
    Pejgamberi s.a.v.s. nuk ia ktheu selamin menjėherė, por u kthye nė drejtim tė njė muri, i fėrkoi duart (pėr muri) dhe e fshiu fytyrėn dhe duart (u dha mes-h), e pastaj ia ktheu selamin’."
    -------------------------------------------------------------------------------------------------
    338. Na ka treguar Ademi, kėtij Shu’be, kėtij Hakemi, ky nga Dherri, ky nga Se’id b. Abdu-r-Rahman b. Ebzai, e ky nga babai i vet, i cili ka thėnė:
    "Erdhi njė njeri te Omer b. Hattabi dhe tha:-
    ’Unė jam bėrė xhunub dhe nuk kam gjetur ujė (pėr t’u larė)!’
    Atėherė Ammar b. Jasiri i tha Omer b. Hattabit:
    ‘A nuk tė kujtohet kur ne, unė dhe ti, kemi qenė nė njė ekspeditė ushtarake, e ti nuk e fale namazin, ndėrsa unė jam fėrkuar pėr toke dhe e fala namazin. Mė vonė, kėtė ia kam thėnė Pejgamberit s.a.v.s., e ai mė tha:
    ‘Ka qenė e mjaftueshme (tė veprosh) vetėm kėshtu: i lėshoi Pejgamberi s.a.v.s. shuplakat pėr dheu, fryu nė to dhe pastaj, me to e fėrkoi fytyrėn dhe duart e tij’."
    ------------------------------------------------------------------------------------------------
    339. Na ka treguar Haxhxhaxhi, kėtij Shu’be, kėtij Hakemi, ky nga Dherri, ky nga Se’id b. Abdu-r-Rahman b. Ebzai, ky nga babai i vet, kėtij i ka treguar Ammari, se Shu’beja i ka lėshuar duart nė tokė, pastaj i ka afruar ato tek goja, e pastaj me duar e ka fshirė fytyrėn dhe duart (deri nė bėrryla).
    Nadri ka thėnė se e ka njoftuar kėtė Shu’be, kėtij Hakemi, kėtė Dherri, ky nga Ibni Abdu-r-Rahman b. Ebzaiu. Hakemi, ndėrkaq, ka treguar se e ka dėgjuar
    drejtėpėrdrejtė nga Ibni Abdu-r-Rahmani, ky nga babai i vet, i cili ka thėnė se
    Ammari i ka treguar kėtij.
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    340. Na ka treguar Sulejman b. Harbi, kėtij Shu’be, ky nga Hakemi, ky nga Dherri,ky nga Ibni Abdu-r-Rahman b. Ebzai, ky nga babai i vet, i cili ka qenė i pranishėm te Omeri, kur Ammari i ka thėnė (Omerit):
    "Kemi qenė nė tė njėjtėn njėsi dhe jemi bėrė xhunub…’ dhe i tha edhe ‘…ka fryrė nė to (shuplaka)’."
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    341. Na ka treguar Muhammed b. Kethiri, kėtij Shu’be, kėtij Hakemi, ky nga
    Dherri, ky nga Ibni Abdu-r-Rahman b. Ebzai, e ky nga Abdu-r-Rahmani, i cili i ka
    thėnė Omerit:
    "Jam fėrkuar (jam shkrryrė) nė tokė, e pastaj kam shkuar te Pejgamberi s.a.v.s. (pasi i kam treguar se si kam vepruar) Ai mė tha:
    ‘Ka qenė e mjaftueshme tė fėrkohet vetėm fytyra dhe duart (deri nė bėrryla)’."
    --------------------------------------------------------------------------------------------
    342. Na ka treguar Muslimi, duke transmetuar nga Shu’be, ky nga Hakemi, ky nga Dherri, ky nga Ibni Abdu-r-Rahmani, ky nga Abdu-r-Rahmani, i cili ka thėnė:
    "Kam qenė i pranishėm te Omeri, kur Ammari i tha (Omerit) duke i sjellur si shembull hadithin e sipėrshėnuar."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    343. Na ka treguar Muhammed b. Beshshari, kėtij Gunderi, kėtė e ka njoftuar
    Shu’be, ky nga Hakemi, ky nga Dherri, ky nga Ibni Abdu-r-Rahman b. Ebzai, ky
    nga babai i vet, i cili tregon se Ammari ka thėnė:
    "Dhe pastaj, Pejgamberi s.a.v.s. i lėshoi duart pėr toke dhe e fėrkoi fytyrėn dhe duart e veta."
    ------------------------------------------------------------------------------------------------
    344. Na ka treguar Museddedi, kėtij Jahja b. Se’idi, kėtij Avfi, kėtij Ebu Rexhai, ky nga Imrani, i cili ka thėnė:
    "Kam qenė me Pejgamberin s.a.v.s. nė njė ekspeditė ushtarake. (Nė kthim e sipėr) kemi udhėtuar natėn dhe kah fundi i natės ramė pėr tė fjetur. Kemi ėndėrruar, e nuk ka pasur ėndėrr mė tė kėmdėshme se ajo, sepse nuk ka mundur tė na zgjojė asgjė, pėrveē diellit tė fortė. I pari qė u ngrit ishte filani, pastaj filani, pastaj filani. Ebu Rexhai tė gjithė kėta i numėroi me emra, por Avfi, (thotė transmetuesi), i kishte harruar. I katėrti qė u ngrit ishte
    Omer b. Hattabi. Ndėrkaq, Pejgamberi s.a.v.s. flente. Atė nuk e zgjonim derisa zgjohej vetė, sepse nuk e dinim se ēka i paraqitej atij gjatė tė fjeturit – thonin sahabėt. Pasi qė Omeri u zgjua dhe i pa njerėzit se ēka po bėjnė, e ka qenė njeri i fuqishėm, bėri tekbir dhe kėtė e bėri me zė tė lartė dhe tė fortė. E bėri me zė tė lartė, saqė Pejgamberi s.a.v.s. u zgjua nga zėri i tij. Kur u zgjua, ata u ankuan te ai pėr atė qė u kishte ngjarė.
    ‘Nuk ka dėm, respektivisht, nuk prish punė,’ – tha Pejgamberi s.a.v.s. – ‘Nisuni!’
    U nis, udhėtoi, por jo shumė, e pastaj u ul dhe kėrkoi ujė pėr tė marrur abdest. Pasi mori abdest dhe u bė ikamet pėr namaz, ai me njerėzit e tjerė qė ishin tė pranishėm, e fali namazin. Pasi e fali namazin, u kthye prapa dhe, kur e vėrejti njė njeri i cili nuk u fal me tė, iu drejtua:‘Ēka tė pengoi ty tė mos falesh me ne?’
    ‘Jam bėrė xhunub (nė ėndėrr), e ujė nuk ka,’ – iu pėrgjigj.
    ‘Shėrbehu me sipėrfaqen e pastėr tė tokės, ajo ėshtė e mjaftueshme,’ – i tha (Pejgamberi s.a.v.s.). Pastaj, Pejgamberi s.a.v.s. vazhdoi tė udhėtojė, por njerėzit u ankuan nga etja. Ai u ul, e thirri filanin, emrin e tė cilit Ebu Rexhai e ka pėrmendur, por Avfi e kishte harruar (thotė transmetuesi). E thirri edhe Aliun dhe u tha: ‘Shkoni dhe hulumtoni pėr ujė!’
    Ata shkuan dhe u ndeshėn nė njė grua e cila nė dy barakaliqe, respektivisht nė
    dy calikė qė i kishte nė deve, kishte ujė. ‘Ku ėshtė uji?’ – e pyetėn (kėta tė dy).
    ‘Dje, pikėrisht nė kėtė kohė, unė i kam mbushur me ujė, ndėrsa shokėt tanė mbetėn pas.’ –u tha ajo.Kur i thanė ata: ‘Shko nisu!’, ajo i pyeti: ‘E ku?!’
    ‘Te Pejgamberi s.a.v.s.,’ – i thanė. ‘A te ai qė i thonė sabejas (i Sabejit)?’ – pyeti ajo. ‘Mu ai ėshtė, pėr tė cilin ti mendon.’ – i thanė.
    Atėherė ajo u nis dhe kėshtu e sollėn te Pejgamberi s.a.v.s. Ia treguan rastin Pejgamberit dhe kėrkuan nga ajo, - thotė transmetuesi, - qė tė zbresė nga devja. Pejgamberi s.a.v.s. kėrkoi njė enė dhe e vendosi nė vendin e hapur tė calikut, respektivisht aty ku caliku e derdh ujin; i shtrėngoi vendet e tjera tė hapura, e lėshoi pipin e calikut dhe e thirri popullin me zė tė lartė:
    ‘Mbushni dhe pini!’ Piu dhe u ngop kush deshi. I fundit, tė cilit i ėshtė dhėnė ena me ujė, ishte ai i cili qe bėrė xhunub. Edhe kėtij i tha Pejgamberi s.a.v.s.: ‘Shko dhe laju!’ Gruaja qėndroi dhe pa se ēka u bė me ujin e saj:
    ‘Pėr Zotin, gjithė ujin e nxorrėn nga caliku!’ – sikur tha nė vete.
    Neve na u duk se tash ishin tė mbushura mė shumė se sa qė ishin mė parė. Pejgamberi s.a.v.s. tha: ‘Mblidhni pėr tė gjithēka!’
    Atėherė, pėr tė ata mbledhėn hurma, miell, bile edhe kaēamak; ia mbėshtjellėn nė pėlhurė dhe ia ngarkuan nė deve, pėrpara saj. Pastaj, Pejgamberi s.a.v.s. i tha: ‘Ta dish, ne nuk e pakėsuam aspak ujin tėnd, por Allahu ėshtė Ai i Cili na ngopi me ujė.’ Ajo pastaj, shkoi te familja e vet, e meqė u vonua, e pyetėn:
    ’Oj grua, pse u vonove aq shumė?’’Gjė e ēuditshme,’ – u pėrgjigj ajo – ’Mė takuan dy persona dhe mė dėrguan te ai, pėr tė cilin flitet se ėshtė sabejas, i cili e bėri kėtė dhe kėtė. Pėr Zotin, ai, ose ėshtė fallxhori mė i madh nė mes tė kėtij dhe kėtij,’ – duke treguar me dy gishtat e vet, me gishtin tregues dhe
    tė mesmin, duke i ngritur ata kah qielli dhe duke pasur pėr qėllim me kėtė qiellin dhe tokėn, - ’ose ėshtė me tė vėrtetė Pejgamber i Allahut.’
    Mė vonė muslimanėt u ndeshėn nė idhujtarėt, por jo nė lagjen nga e cila ishte ajo. Njė ditė ajo i tha popullit tė vet: ‘Ajo qė unė mendoj, ėshtė se kėta njerėz u kanė lėnė juve tė qetė me qėllim, prandaj, a doni ta pranoni Islamin?’
    Ata e dėgjuan dhe e pranuan Islamin."
    ---------------------------------------------------------------------------------------------
    345. Na ka treguar Bishr b. Halidi, kėtij Muhammed Gunderi, ky nga Shu’be, ky
    nga Sulejmani, ky nga Ebu Vaili, i cili tregon se Ebu Musai e ka pyetur Abdullah b. Mes’udin:-
    "Kur (xhunubi) nuk gjen ujė, a nuk do tė falė namazin?’, e ai u pėrgjigj:
    ’Po t’ua lejoja atyre kėtė, do ta shfrytėzonte ndonjėri prej tyre edhe po tė hetonte sado pak tė ftohtė.’Kėshtu e ka transmetuar Ebu Musai, duke pasur pėr qėllim me kėtė qė xhunubi mund tė merr tejemmum dhe ta falė namazin.
    Ebu Musai ka thėnė:
    ’E kam pyetur Abdullahun, e prej nga fjala e Ammarit tė cilėn ia ka drejtuar Omerit?’ ’Unė nuk kam vėrejtur se Omeri ka qenė i kėnaqur me fjalėn e Ammarit (e jo qė nuk e ka lejuar tejemmumin).’ – u pėrgjigj Abdullahu."
    -------------------------------------------------------------------------------------------
    346. Na ka treguar Omer b. Hafsi, ky nga babai i vet, ky nga A’meshi, ky nga
    Shekik b. Seleme, i cili ka treguar:
    "Kam qenė te Abdullahu dhe te Ebu Musai. Atij i tha Ebu Musai:
    ‘Ēka mendon o Ebu Abdu-r-Rahman, kur njeriu bėhet xhunub dhe nuk gjen ujė pėr t’u larė, ēfarė tė bėjė?’
    ‘Nuk do tė falė namazin derisa tė gjejė ujė (dhe me tė tė lahet),’ – u pėrgjigj Abdullahu. ‘E si tė shpjegohet thėnia e Ammarit, tė cilit Pejgamberi s.a.v.s. i ka thėnė: "Tė mjafton (tė fėrkosh vetėm fytyrėn dhe duart)",’ – kishte vėrejtur Ebu Musai. ‘A nuk e kuptove qė Omeri nuk ishte i kėnaqur me kėtė!?’ – tha Abdullahu. ‘Ta lėmė tash thėnien e Ammarit!’ – tha Ebu Musai – ‘por si vepron ti me ajetin e Kur’anit qė flet pėr tejemmumin?’
    Abdullahu nuk diti si tė pėrgjigjet dhe tha:
    ‘Po t’ua lejonim atyre kėtė, ndonjėri prej tyre, sado pak qė tė ishte ftohtė, do tė merrte tejemmum, e do ta lente ujin.’
    Unė (thotė A’meshi) i kam thėnė Shekikut:
    ‘Abdullahu e ka pėrbuzur (tejemmumin), vetėm pėr shkak se mund tė keqpėrdoret!?’‘Po’ – u pėrgjigj ai."
    ------------------------------------------------------------------------------------------------
    347. Na ka treguar Muhammedi, kėtij Ebu Muaviu, ky nga A’meshi, ky nga
    Shekiku, i cili ka thėnė:
    "Kemi ndenjur me Abdullahun dhe me Ebu Musa Eshariun. Ebu Musai tha:
    ‘Nėse njė njeri bėhet xhunub dhe nuk gjen ujė gjatė njė muaji, a tė merr tejemmum dhe tė falė namazin dhe, si do tė veproni me ajetin nė suren Maideh?’ "…dhe nuk gjeni ujė, atėherė merrni Tejemum me dhe tė pastėr…" (El Maideh: 6). Abdullahu u pėrgjigj:
    ‘Po t’u lejohet kjo, ndoshta do tė marrin tejemmum edhe kur uji do tė jetė sado pak i ftohtė.’
    ‘Ju po e pėrbuzni tejemmumin vetėm nėse xhunubi e shrytėzon pėr kėtė qėllim?’ – i thashė.
    ‘Po’ – u pėrgjigj ai.
    Pastaj, Ebu Musai pyeti:
    ‘A nuk e ke dėgjuar thėnien e Ammarit qė ia drejtoi Omerit: ‘Pejgamberi mė ka dėrguar pėr njė punė e unė u bėra xhunub (pėr shkak tė ejakulimit), e ujė nuk kam mundur tė gjej, prandaj jam fėrkuar pėr toke, ashtu sikurse shkrryhet kafsha. Kėtė ia tregova Pejgamberit s.
    a.v.s., e ai mė tha:
    ‘Mjafton tė veprosh kėshtu’ – dhe i lėshoi pėllėmbėt (shuplakat) e duarve nė tokė njė herė, i shkundi dhe me dorėn e majtė e fėrkoi tė prapmen e dorės sė djathtė (deri nė bėrryl),respektivisht, tė prapmen e tė majtės me tė djathtėn, e pastaj me kėto e fėrkoi fytyrėn e vet.’
    Abdullahu e qortoi (e kundėrshtoi):
    ’A nuk ke vėrejtur se Omeri nuk ishte i kėnaqur me thėnien e Ammarit?’
    Ja’la shtoi, duke transmetuar nga A’meshi, e ky nga Shekiku:
    "Kam qenė me Abdullahun dhe me Ebu Musain. Ebu Musai ka thėnė:
    ‘A nuk i ke dėgjuar fjalėt e Ammarit, drejtuar Omerit:
    ‘Pejgamberi s.a.v.s. na dėrgoi mua dhe ty (pėr njė punė). Unė u bėra xhunub dhe u fėrkova (u shtriva) nė sipėrfaqen e tokės. Pastaj erdhėm te Pejgamberi s.a.v.s. dhe e njoftuam (pėr kėtė rast), e ai tha:
    ‘Ishte e mjaftueshme vetėm kaq,’ – dhe i lėshoi shuplakat nė tokė, e fėrkoi (i dha mes-h) fytyrėn dhe duart (deri nė bėrryla) nga njė herė."
    ------------------------------------------------------------------------------------------------
    348. Na ka treguar Abdani, kėtij Abdullahu, kėtij Avfi, ky nga Ebu Rexhai, ky nga
    Imran b. Husejn el-Huzaiu, i cili tregon se Pejgamberi s.a.v.s. e vėrejti njė njeri qė nuk e fali namazin me tė tjerėt, prandaj e pyeti:
    "Pėrse nuk u fale me tė tjerėt?’ Ai u pėrgjigj:
    ‘Jam bėrė xhunub, e ujė nuk ka.’ Pejgamberi s.a.v.s. i tha:
    ‘Tė mjafton ta shfrytėzosh sipėrfaqen e tokės (pėr pastrim)’."
    -----------------------------------------------------------------------------------------------

  10. #10
    V per Vendeta Maska e ORIONI
    Anėtarėsuar
    10-12-2003
    Vendndodhja
    Shkup-Prishtine-Ulqin-Tirane-Cameri
    Postime
    919
    Sahihul - Buhari 4

    Nė emėr tė All-llahut tė Gjithmėshirshmit, Mėshiruesit


    KAPITULLI PĖR ZEQATIN, me fjalė tė All-llahut xh.sh.:

    “Falni namazin dhe jepni zekatin!”

    Ibn Abbasi r.a. ka thėnė:
    Mė ka treguar Ebu Sufjani r.a. dhe pėrmendi fjalėt e Pejgamberit s.a.v.s. duke thėnė:
    “Na urdhėron faljen e namazit, dhėnien e zekatit, vizitėn e farefisit dhe modestinė....”


    1395. – Na ka rrėfyer Ebu Asim-Dahhak ibn Mahled duke transmetuar nga Zekerijja bin Is-haku, e ky nga Jahja b. Abdull-llah b. Sajfijje, kurse ky nga Ebu Ma’bedi, e ai nga Ibn Abbasi r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. e dėrgoi Muadhin pėr nė Jemen dhe i tha: “Thirri ata tė dėshmojnė se nuk ka Zot tjetėr pėrveē Njė, te vetmit All-llah, se unė jam pejgamber i All-llahut, dhe nėse ata i binden kėsaj, atėherė informoi dhe mėsoji se All-llahu u ka caktuar si detyrė faljen e pesė kohėve tė namazit brenda njė dite dhe njė nate. Nėse edhe kėtė e respektojnė, atėherė njoftoi se All-llahu u ka vėnė si detyrė tė japin zekatin e pasurisė sė tyre, qė do tė mirret nga tė pasurit e mesit tė tyre dhe t’u jepet tė varfėrve nė mesin e tyre”.


    1396. – Hafs b. Umer na ka treguar nga Shu’be, kurse ky nga Muhammed b. Osman b. Abdull-llah b. Mevhibi, i cili transmeton prej Musa b. Talhės, kurse ky nga Ebu ejjubi r.a. se njė njeri i ka thėnė pejgamberit s.a.v.s. : “ Mė informo pėr punėn e cila do tė shpiente nė xhenet!”
    “Ēka? Ēka?” pėshpėritėn tė pranishmit.
    Pejgamberi s.a.v.s. tha “Ka ndonjė hall”.
    “Tė adhurosh vetėm All-llahun dhe tė mos i bashkėngjesish asgjė, tė falish namazin, tė japish zekatin dhe tė vizitosh tė afėrmit”.
    Ndėrsa Behzi thotė se i ka treguar Shu’be, tė cilit ia ka transmetuar Muhammed b. Osman dhe babai i tij Osman b. Abdull-llah se tė dy e kanė dėgjuar Musa b. Talhėn duke transmetuar kėtė nga Ebu Ejjubi.
    Ebu Abdull-llah thotė: “Kam frikė se Muhammed b. Osman nuk ėshtė askush tjetėr pėrveē atij qė e dimė me emrin Amr”.


    1397. – Na ka treguar Muhammed b. Abdurrahim, atij Afan b. Muslim tė cilit ia ka transmetuar Vuhejbi nga Jahja b. Seid b. Hajjan, e ky e ka marrė nga Ebu Zur’a, ndėrsa ky nga Ebu Hurejre r.a., se njė beduin erdhi te Pejgamberi dhe i tha:

    “Mė udhėzo nė njė punė pas kryerjes sė tė cilės do tė hyj nė xhennet”.
    “Tė adhurosh vetėm All-llahun dhe nė kėtė tė mos i bėsh shok, tė falish namazin qė ėshtė detyrė, tė japish zekatė dhe tė agjėrosh Ramazanin” iu pėrgjegj Muhammedi a.s.
    “Pasha atė nė duar tė tė cilit ėshtė jeta ime, kėsaj nuk do t’i shtoj asgjė”- tha beduini.
    Kur shkoi ai, Pejgamberi s.a.v.s. tha: “Kush dėshiron tė shohė njeri tė xhennetit, le ta shikoj kėtė(beduin)”.
    - Na ka treguar Museddedi duke transmetuar Jahjanė, kurse ky transmeton Ebu Hajjanin i cili ka thėnė se kėtė ia ka kumtuar Ebu Zur’a nga Pejgamberi s.a.v.s.


    1398. – Haxh-xhaxhi na ka treguar, kurse kėtij ia ka pėrcjellur Hammad b. Zejdi nga Ebu Xhemra i cili thotė: E kam dėgjuar Ibn Abbasin r.a. qė thonte:

    - Pejgamberit s.a.v.s. i erdhi delegacioni i fisit Abdul Kajs dhe i tha: “O Pejgamber i
    All-llahut, ky fis ėshtė nga soji i Rebi’ave. Ndėrmjet nesh dhe teje jetojnė dhe qarkullojnė mosbesimtarėt e fisit Mudar, andaj nuk jemi tė sigurtė tė vijmė te ti, pėrveē se nė ndonjė muaj tė shenjėt, prandaj urdhėrona ndonjė gjė tė cilėn do ta marrim prej teje me ēka do tė thėrrasim ata qė lėmė pas nesh!”

    Ju urdhėroj, tha Muhammedi a.s., katėr punė dhe ua ndaloj katėr tjera. Ju urdhėroj: besimin nė All-llahun dhe dėshminė se nuk ka Zot tjetėr pėrveē njė
    All-llah, dhe dorėn e drejtoi kėshtu, thotė Ibn Abbasi, me gishtin tregues nė formė vertikale, se ėshtė Njė, falnie namazin, tė jepni zekatin dhe bashkėsisė t’ia jepni tė pestėn e plaēkės sė luftės. Ua ndaloj: tė pėrdorni cėrpkat, shtambat, mataret dhe enė tjera, tė lyera me rrėshirė (nė kėso enėsh arabėt mbanin dhe pinin alkool).

    Sulejmani dhe Ebu Nu’mani, duke transmetuar nga Hammadi, thonė:
    “Tė besosh nė All-llahun do tė thotė tė deklarosh se nuk ka Zot tjetėr pėrveē njė tė vetmit All-llah”.


    1399. – Na ka treguar Ebu-l-Jeman el Hakem b. Nafi, tė cilit i ka treguar Shuajb b. Ebi Hamza nga Zujberi, e kėtij i ka treguar Ubejdullah b. Abdullah b. Utbe b. Mesud, se Ebu Hurejra r.a. ka thėnė: Ku ndėrroj jetė Pejgamberi s.a.v.s. dhe Ebu Bekri u bė halif, disa arabė iu kthyen mosbesimit, andaj Umeri tha:

    - Si po lufton ti kundėr idhujtarėve, kur Pejgamberi i All-llahut ka thėnė: “Mė ėshtė urdhėruar qė tė luftoj kundėr idhujtarėve derisa tė dėshmojnė: La ilahe il-lall-llah, e ai i cili dėshmon kėshtu, e ruan nga unė pasurinė dhe jetėn e vet, me pėrjashtim tė njė detyrimi tjetėr qė e zė asgjė, e dhėnia e llogarisė sė tij ėshtė punė e
    All-llahut”.


    1400. – “Pasha All-llahun - tha Ebu Bekri – do tė luftoj vendosmėrisht kundra secilit qė bėn dallim ndėrmjet faljes sė namazit dhe dhėnies sė zekatit. Zekati ėshtė detyrim material. Pasha Zotin, kush nuk e jep shaptoren, qė mė parė ia kanė dhėnė Pejgamberit tė All-llahut, unė do tė luftoj vendosmėrisht kundėr tyre pėr kėtė ngurrim tė tyre”.

    Umeri r.a. tha: “Pasha All-llahun, kjo nuk ėshtė asgjė tjetėr pėrveē qė All-llahu ia hapi krahėrorin Ebu Bekrit r.a. dhe unė e kuptova se ai ėshtė me tė vėrtetė nė tė drejtė”.


    DHĖNIA ME RREGULL E ZEKATIT

    “Po, nėse ata pendohen, e falin namazin dhe e japin zeqatin, atėherė i keni vėllezė nė fe. Ne i sqarojmė argumentet pėr ata njerėz qė kuptojnė.” (Kur’an, 9/11)

    1401. – Na ka treguar Ibn Numejri nga ana e babės sė vet, i cili thotė se ia ka transmetuar Ismaili, e ky nga Kajsi, se Xherir b. Abdullahu r.a. ka thėnė:

    “Ia kam dhėnė besėn Pejgamberit s.a.v.s. pėr kryerjen me rregull tė namazit, dhėnien e zekatit dhe pėr kėshillimin e secilit musliman”.

    MĖKATI PĖR MOSDHĖNIEN E ZEKATIT

    “...Ata tė cilėt e ruajnė arin e argjendin e nuk e japin pėr rrugėn e All-llahut, lajmėroi pėr njė dėnim tė dhembshėm.Atė ditė kur ajo (pasuri e deponuar) fėrgohet nė prushin e xhehennemit, e me tė (ashtu zharavė) lyhen ballėt, anėt dhe shpinat e tyre (do t'u thuhet): "Kjo ėshtė ajo qė e depozituat pėr veten tuaj, pra shijoni atė qė e depozitonit!" (Kur’an, 9: 34,35)

    1402. – Na ka treguar Hakem b. Nafi, tė cilit i ka kumtuar Shuajbi, e kėtij Ebu Zinadi, ndėrsa kėtij i ka treguar Abdurrahman b. Hurmuz el-Arexh, i cili e ka dėgjuar Ebu Hurejren duke thėnė:

    - Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “Nė ditėn e Kijametit deveja do t’i vijė tė zotit tė vet mė e mirė dhe mė e madhe se sa ka qenė, dhe, nėse nuk ka dhėnė zekatė pėr tė, ajo do ta shkelė me kėmbė. Do t’i vijė edhe delja e pronarit tė vet mė e mirė se sa ka qenė, dhe nėse nuk ka dhėnė pėr tė zekatė ajo do ta shkelė me thundra dhe do ta shpojė me brirė. Nė Ditėn e Kijametit asnjėri prej jush nuk do tė vijė e tė mos e ketė delen-dashin, varur nė qafė, duke blegėruar,e ai do tė thėrrasė: O Muhammed!”
    Unė do t’i pėrgjigjem: Ta kam komunikuar urdhėrin e All-llahut kurse tash nuk kam mundėsi asgjė tė ndihmoj. Asnjėri prej jush nuk do tė vijė me devėn qė po pėllet, varur nė qafė, e tė mos thėrrasė: “O Muhammed!” E unė do t’i pėrgjigjem: Unė tė kam komunikuar me kohė, kurse tash asgjė s’mund tė bėj”.


    1403. – Na ka treguar Ali b. Abdullah, e kėtij i ka treguar Hashim b. Kasimi nga Abdurrahman b. Abdullah b. Dinar, kurse ky nga babai i vet, e ai nga Ebu Salih Semmam kurse ky nga Ebu Hurejreja, i cili thotė:

    - Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “Atij tė cilit All-llahu i ka dhėnė pasuri por ky nuk ka dhėnė zekatė pėr tė , ajo pasuri do t’i paraqitet nė Ditėn e Kijametit sikur gjarpėr me ballė tė bardhė e me dy pika tė zeza pėrmbi sy, do t’i mbėshtillet rreth qafės e pastaj do ta vejė ndėrmjet nofullave, d.m.th. ndėrmjet dy nofullave, e do t’i thotė: - Unė jam pasuria jote , unė jam thesari yt i deponuar, - e pastaj do t’i kėndojė ajetin :
    “Ata qė bėjnė koprraci.....kurrsesi le tė mos mendojnė se ajo ėshtė mirė pėr ata...” (Kur’an, 3:180)

    PASURIA NGA E CILA ĖSHTĖ DHĖNĖ ZEKATI NUK TRAJTOHET KAPITAL I GRUMBULLUAR

    Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:

    “Nuk jepet zekat pėr pasurinė me vlerė nėn pesė okė”.

    1404. – Ahmed b. Shebib b. Seid thotė se babai i tij ia ka transmetuar nga junusi, e ky nga Ibn shihabi ndėrsa ky nga Halid b. Eselmi i cili ka thėnė: “Dolėm nga qyteti me Abdullah bin Umerin r.a. dhe njė beduin tha: - Mė informo pėr fjalėt e All-llahut:
    -....Ata tė cilėt deponojnė ar dhe argjend dhe nuk e shpenzojnė pėr hirė tė
    All-llahut... (Kur’ani, 9:34)
    Ibn Umeri iu pėrgjegj: “Ai i cili grumbullon, dhe nuk jep zekat pėr tė, i mjeri ai! Kėshtu ka qenė para se tė shpallet norma pėr zekatin, kurse pas normėzimit tė zekatit, All-llahu e ka bėrė mjet pėr pastrimin e pasurisė sė fituar”.


    1405. – Na ka treguar Is-hak bin Jezid, atij i ka kumtuar Shuajb b. Is-hak se i ka thėnė Evzai se e ka lajmėruar Jahja b. Ebi Kethir, se Amr b. Jahja b. Umara e ka informuar nga babai i vet Jahja b. Umara b. Ebi-l-Hasan i cili ka dėgjuar Ebu Seidin r.a. duke thėnė:

    - Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “Pėr pasurinė me vlerė nėn pesė okė nuk jepet zekatė, pėr deve, mė pak se pesė, nuk ka zekatė, edhe pėr pasuri mė pak se pesė barrė nuk ka zekatė”.


    1406. – Na ka treguar Aliu se e ka dėgjuar Hushejmin tė cilit i kishte transmetuar Husejni nga Zejd b. Vehbi, i cili ka thėnė: “Kam kaluar pranė Rebedhės, (lagje afėr Medinės) dhe aty u takova rastėsisht me Ebu Dherr-rrin r.a. dhe e pyeta:
    “Ēka tė ka sjellė nė kėtė shkallė?”
    “Kam qenė nė Siri” – mu pėrgjegj ai – “dhe nuk jemi pajtuar me Muaviun lidhur me ajetin: “... Ata, tė cilėt deponojnė ar dhe argjend dhe nuk e shpenzojnė pėr hirė tė All-llahut ...” (9:34)
    Muaviu ngul kėmbė se ky ajet ėshtė shpallur lidhur me rastin e hebrejve dhe tė krishterėve, kurse unė po them: “Ėshtė shpallur edhe pėr ne edhe pėr ata”. Kėshtu qė ndėrmjet nesh doli njė mospajtim, prandaj ai i shkroi Osmanit r.a. dhe mė paditi mua Osmani mė shkroi tė vij nė Medine. Unė erdha dhe rreth meje u mblodh njė masė e madhe njerėzish, sikur tė mos mė kishin parė kurrė mė parė. Unė ia thash Osmanit, e ai mė tha: “Nėse je larguar anash, e ke qenė afėr”. Dhe ja, kjo ėshtė ajo qė mė solli nė kėtė shkallė. Sikur tė mė emėronin komandant nė Etiopi do tė kisha dėgjuar dhe do tė isha bindur”.


    1407. – Na ka treguar Ajjashi, e kėtij Abdul-A’la tė cilit ia ka transmetuar Xhurjeri nga Ebul-A’la, kurse ky nga Ahmed b. Kajsi i cili ka thėnė: “Kam ndjekur... kurse nė senedin tjetėr: mė ka treguar Is-hak b. Mensur, ndėrsa kėtij i ka thėnė Abdussamed: Im atė mė ka thėnė: Na ka rrėfyer Xhurejri, tė cilit i ka kumtuar Ebu-l-A’la b. Shihhar, se u ka thėnė Ahnef b. Kajs:

    Kam qenė duke ndejtur me disa fisnikė kurejshit dhe erdhi njė njeri me flokė e tesha tė pahijshme dhe pamje tė vrazhdė u ndal tek ata, dha selam dhe citoi:
    “Ata qė grumbullojnė pasuri pėrgėzoji me gurė tė nxehtė, mbi tė cilėt do tė digjen nė zjarrin e xhehennemit. Pastaj ata do t’iu vėhen secilit prej tyre nė maje tė sisės e do t’i arrijė deri nė cep tė krahut kurse pastaj, do t’i vėhet nė cep tė krahut duke lėvizur derisa t’i vijė prap nė majė tė sisės”. Mandej shkoi e u ul afėr njė shtylle. Unė e shoqėrova dhe u ula pranė tij. Nuk e dijsha kush ėshtė por i thashė:
    “Mė duket se kėtyre njerėzve nuk u pėlqeu se ēka u the”.
    “Ata nuk kuptojnė asgjė” - u pėrgjegj ai.


    1408. - Mė ka thėnė miku im.
    “Kush ėshtė miku yt?” e pyeta.
    “Pejgamberi s.a.v.s.” , m’u pėrgjegj ai.
    “O Ebu Dherr, a e sheh Uhudin?” – mė pyeti Muhammedi a.s.
    Shikova diellin. Dita gati ishte ngrysur. Unė kujtova se Pejgamberi i All-llahut mė drejton atje pėr ndonjė punė, prandaj i thashė: “Po, e shoh”.
    “Kisha dėshiruar tė kem ari sa ėshtė Uhudi, vetėm me dėshirė qė ta shpėrndajė tė tėrė, pėrveē tre dinarėve” – tha Muhammedi a.s.
    “Ata nuk e kuptojnė kėtė, prandaj grumbullojnė vetėm pasuri tė kėsaj bote”.
    “Jo, pasha Zotin! Unė nuk kėrkoj prej tyre atė pasuri tė kėsaj bote, e as qė do t’i pyes pėr normat e fesė deri nė ballafaqim me All-llahun”.

    SHPENZIMI I PASURISĖ NĖ VEND TĖ SIGURTĖ

    1409. – Na ka treguar Muhammed b. Muthenna, kurse kėtij Jahja qė e ka transmetuar nga Ismaili, ndėrsa kėtij Kajsi nga Ibn Mes’udi r.a., i cili ka thėnė:
    -E ka dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. qė thoshte:
    “Zili duhet pasur vetėm nė dy raste : njeriut tė cilit All-llahu i ka dhėnė pasuri dhe ai e shpenzon nė vend tė sigurtė pėr qėllime bėmirėsie dhe njeriut, tė cilit All-llahu i ka dhėnė dituri, e ai vepron sipas asaj dhe i mėson tė tjerėt”.

    HIPOKRIZIA NĖ DHĖNIE TĖ SADAKĖS

    Sipas fjalėve tė All-llahut xh.sh.:

    “O ju qė besuat, mos i prishni lėmoshat tuaja me tė krenuar e me ofendim siē bėn ai qė e jep pasurinė e vet sa par sy e faqe tė njerėzve, e nuk e beson All-llahun dhe as botėn tjetėr. Shembulli i tij ėshtė si njė gur i madh e i lėmuar qė mbi tė ka pak dhe, e kur e godet atė njė shi i madh e lė tė zhveshur (lakuriq). Ata (formalistėt) nuk arrijnė asgjė nga ajo qė punuan. All-llahu nuk e udhėzon popullin jobesimtar”.(Kur’an, 2:264)

    ALL-LLAHU NUK E PRANON SADAKĖN NGA PASURIA E FITUAR ME SHPĖRDORIM

    Por vetėm nga fitimi me djersė tė ballit, sipas fjalėve tė All-llahut xh.sh.:

    “....dhe e shton lėmoshėn, All-llahu nuk e do asnjė besėprerė dhe mėkatar.S'ka dyshim se ata qė besuan dhe bėnė vepra tė mira, e falėn namazin dhe e dhanė zekatin, ata i pret shpėrblim i madh te Zoti i tyre, ata nuk do tė kenė kurrfarė frike as brengosje”. (Kur’an, 2:276 – 277)


    1410. - Na ka treguar Abdullah b. Munir i cili ka dėgjuar Ebu Nasrin qė thotė se i ka transmetuar Abdurrahman b. Abdull-llah b. Dinar nga babai i vet, kurse ky prej Ebu Salihut, ndėrsa ky nga Ebu Hurejre r.a. i cili ka thėnė:

    Resulu-ll-llahu s.a.v.s. ka thėnė: “Kush jep sadakė nė vlerėn e njė hurme, nga fitimi i tij me nderė, e All-llahu as qė e pranon pėrveēse nga fitimi i tij me nderė, All-llahu do t’ia pranojė nga e djadhta, e pastaj pronarit do t’ia ngrisė vlerėn sikur qė ēdo njėri prej jush rrit mazin, derisa tė bėhet sikur kodėr”.
    Nė senedin tjetėr tė Abdurrahmanit, Sulejmani e transmeton nga Ibn Dinari. Vereka thotė: “Hadithi ėshtė transmetuar nga Ibn Dinari, i cili e tregon prej Seid b. Jaserit, e ky prej Ebu Hurejres r.a. ndrėsa ky prej Pejgamberit s.a.v.s.”
    Tė njėjtin hadith e transmetojnė Muslim b. Ebi Mejrem, Zejd b. Eslem dhe Suhejl nga Ebu Salih, kurse ai nga Ebu Hurejra r.a. e ky nga Pejgamberi s.a.v.s


    1411 - Na ka treguar Ademi, nga Shu’be, tė cilit i ka treguar Ma’bed b. Halid, qė i ka thėnė se e ka Dėgjuar Harith b. Vehbin, i cili ka deklaruar: -E kam dėgjuar Pejgamberin qė ka thėnė:

    “Shpėrndani sadaka, sepse do tė vijė koha kur njeriu do tė bartė sadakėn e nuk do tė gjejė njeri qė t’ia pranojė”. Njeriu qė ka nevojė, do tė thotė: “Po tė ma kishe sjellur dje pata pėr ta pranuar, sot nuk kam nevojė”.


    1412. - Na ka treguar Ebu-l-Jeman, tė cilit i ka treguar Shuajbi nga Ebuzzinadi, duke i transmetuar prej Abdurrahmanit e ky nga Ebu Hurejre r.a. i cili ka thėnė:

    Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “Nuk do tė bėhet Dita e Kijametit derisa tek ju tė mos shumohet kapitali, dhe pronarėt tė brengosen se kush do ta pranojė zekatin, dhe derisa t’ia afrojė dikujt, e ai tė cilit i afrohet zekati do tė thotė: “Nuk kam nevojė”.


    1413. - Na ka treguar Abdullah b. Muhammed, kėtij Ebu Asim Nebil tė cilit ia transmeton Sa’dan b. Bishr, se si i ka treguar Ebu Muxhahid qė i ka thėnė Muhhil b. Halife Tai:

    - E kam dėgjuar Adijj b. Hatim r.a. kah thotė: Kam qenė tek Pejgamberi s.a.v.s. kur i erdhėn dy vetė, njėri ankohej pėr varfėri kurse tjetri ankohej pėr plaēkitjet nė rrugė. Resulull-llahu s.a.v.s. u pėrgjegj: “Sa i pėrket plaēkės nė rrugė, nuk do tė kalojė kohė shumė e gjatė kur karavanėt do tė mund tė vijnė nė Mekke edhe pa mbrojtje, pėrcjellje; ndėrkaq sa pėr varfėrinė, me siguri Dita e Kijametit nuk do tė vijė derisa individėt nga ju tė mos shetitin me zekatin e vet, duke mos gjetur njeri i cili do t’ia pranojė. Pastaj secili prej jush, me siguri, do tė qėndrojė para All-llahut pa asnjėfarė ndėrmjetėsimi ndėrmjet All-llahut dhe atij dhe pa interpretues i cili do t’i jepte sqarime, dhe do t’i thotė:
    “A nuk tė kam dhėnė pasuri?”
    “Po mė ke dhėnė” – do tė pėrgjigjet ai.
    Pastaj pėrsėri do t’i thotė:
    “ A nuk tė kam dėrguar Pejgamber?”
    “Ke dėrguar” – do tė pėrgjigjet ai. Pastaj do tė shikojė nė anėn e djathtė dhe nuk do tė shoh asgjė pėrveē zjarrit tė xhehennemit, pastaj do tė shikojė nė anėn e majtė dhe nuk do tė shoh asgjė pėrveē zjarrit tė xhehennemit, prandaj secili prej jush le tė ruhet mirė, qoftė edhe me njė gjysmė hurme, e nėse nuk e ka as kėtė, atėherė me njė fjalė tė mirė”.


    1414. - Na ka treguar Muhammed b. Ala’a, tė cilit ia ka transmetuar Ebu Usame nga Burejdi, e ky nga Ebu Burda, e ky nga Ebu Musa r.a. ndėrsa ky prej Pejgamberit s.a.v.s. qė ka thėnė:

    “Do tė vijė koha, nė tė cilėn njeriu do tė endet me zekatin nė valutė ari dhe nuk do tė gjejė askėnd i cili do ta pranonte prej tij; dhe njė njeri do ta pėrcjellin katėrdhjetė gra duke kėrkuar mbrojtjen e tij, e kjo ėshtė pėr shkak tė numrit tė vogėl tė burrave, dhe numrit tė madh tė grave”.

    RUAJUNI NGA ZJARRI I XHEHENEMIT, QOFTĖ ME NJĖ GJYSMĖ HURME, QOFTĖ ME NJĖ SADAKA TĖ VOGĖL

    “E shembulli i atyre qė pasurinė e vet e japin nga bindja e tyre e duke kėrkuar kėnaqėsinė e All-llahut, i pėrngjan njė kopshti nė njė rrafshnaltė qė i bie shi i madh, e ai jep fruta tė dyfishtė. Po edhe nėse nuk i bie shi i madh, i bie njė rigė (qė i mjafton). All-llahu sheh atė qė veproni. A dėshiron ndonjėri prej jush qė ka njė kopsht me hurma e rrush, nė tė cilin rrjedhin lumenj,qė nė tė ka nga tė gjitha frutet,...” (Kur’an, 2:265 – 266)


    1415. - Na ka treguar Ubejdull-llah b. Seid, kurse kėtij Ebu Nu’man Hakem b. Abdullah el-Basri, tė cilit i ka treguar Shu’be, i cili transmetonte nga Sulejmani, kurse ai prej Ebu Vail, e ky nga Ebu Mesudi r.a. i cili ka thėnė:

    “Kur ėshtė shpallur detyrimi i dhėnies sė zekatit, ne bartnim barrėt tona. Erdhi njė njeri dhe nė emėr tė zekatit dha diēka mė shumė”.
    – Hipokrit – thanė tė pranishmit.
    Mė vonė erdhi njė njeri tjetėr i cili dha nė emėr tė zekatit njė sa’ė.
    - All-llahu nuk ka nevojė pėr njė sa’a, i thanė. Pastaj ėshtė shpallur ajeti:
    “Ata tė cilėt i pengojnė besimtarėt nė dhėnien vullnetare tė kontributeve, madje i pėrbuzin edhe ata tė cilėt japin me pėrpjekje tė madhe...” deri nė fund tė ajetit. (Kur’an 9:79-80)


    1416. – Na ka treguar Seid b. Jahja, e kėtij babai i tij me fjalė tė A’meshit, kurse ky prej Shekikut, ndėrsa ky nga Ebu Mes’ud Ensariu r.a. i cili ka thėnė: “Kur na urdhėronte Pejgamberi s.a.v.s. pėr tė dhėnė zekatin dikush prej nesh shkonte nė treg dhe i barte barrėt dhe fitonte njė mudd, kurse dikush atė ditė fitonte deri njėqindmijė mudd-a”.


    1417. - Na ka treguar Sulejman b. Harb, atij i ka treguar shu’be nga Ebu Is-haku, i cili e ka dėgjuar Abdull-llah b. Ma’kilin, kur ka deklaruar se ai kishte dėgjuar adijj b. Hatimin r.a. duke thėnė:

    “E kam dėgjuar Resulull-llahun s.a.v.s. qė thoshte: “Ruajuni nga zjarri i xhehennemit, qoftė edhe me njė gjysmė hurme!”


    1418. - Na ka treguar Bishr b. Muhammed, tė cilit i ka kumtuar Abdullahu nga Ma’mer, ndėrsa ky nga Zuhriu, i cili thotė se i ka treguar Abdullah b. Ebi Bekr b. Hazm, e ky nga Urve, ndėrsa ky prej Aishes r.a. e cila ka thėnė:

    Mė erdhi njė grua, e bashkė me tė edhe dy bijat e saj, dhe lypnin. Unė nuk kisha asgjė pėrveē se njė hurmė. Unė kėtė ia dhash asaj, e ajo ua ndau vajzave tė veta pa e shijuar vetė aspak. Pastaj u ngrit dhe shkoi, kurse tek ne erdh Pejgamberi s.a.v.s. dhe kur e informova pėr kėtė rast tha: “Kush ėshtė vėnė nė sprovė me kėto dy vajza, ato do tė jenė njė lloj perdje ndėrmjet atij dhe zjarrit tė xhehennemit”.

    SADAKA MĖ E VLEFSHME DHE PĖR SADAKĖN E KOPRRACIT TĖ VĖRTETĖ

    Nė fjalėt e All-llahut:

    “Dhe jepni nga ajo qė Ne u kemi dhėnė juve, para se ndonjėrit prej jush t'i vijė vdekja, e atėherė tė thotė: "O Zoti im, pėrse nuk mė shtyve edhe pak afatin (e vdekjes), qė tė jepja lėmoshė e tė bėhesha prej tė mirėve!" (Kur’an, 63: 10).


    1419. - Na ka treguar Musa b. Ismail, e kėtij Abdulvahid nėpėrmjet Umara b. Ka’kasė, tė cilit ia ka transmetuar Ebu Zur’a nga Ebu Hurejre r.a. se ka thėnė:

    I erdhi Pejgamberit njė njeri dhe e pyeti: “O Pejgamber i All-llahut, cili kontribut, sadakė, e pasurisė shpėrblehet mė shumė?” Tė japish sadakė sa tė jesh i shėndosh, frikėsohesh nga varfėria, dhe ke lakmi pėr pasuri.
    Mos e vono sadakėn pėr nė momentin kur tė vjen shpirti nė fyt, e tė thuash: “Kėtė kėtij, e atij tjetrit kėtė, ndėrsa pasuria mė nuk ėshtė e ytja”.


    1420. - Na ka treguar Musa b. Ismail, kėtij i ka kumtuar Ebu Havane nga Firasi e ai nga Sha’bi, ndėrsa ky nga Mesruku, kurse ky nga Aisheja r.a. se disa bashkėshorte e kanė pyetur Pejgamberin:

    Cila prej nesh do tė bashkohet ty mė shpejt – pėr ahiret?
    Ajo qė ėshtė mė dorėgjatė prej jush – u pėrgjigj ai.
    Pastaj ato morėn njė shkop kallami dhe filluan tė masin duart. Duart mė tė gjata i kishte Sevda. Ne tek mė vonė e kuptuam se shprehja mė “dorėgjatė” do tė thoshte dhėnia mė shumė sadakė. Me tė vėrtetė ajo para nesh iu bashkua Pejgamberit, a njėmend ajo jepte shumė sadakė.

    DHĖNIA E SADAKĖS HAPTAZI

    Sipas fjalėve tė Lartėmadhėrishmit:

    “Ata, tė cilėt pasurinė e vet e shpėrndajnė (nė rrugė tė Zotit) natėn e ditėn, fshehurazi ose haptazi, ata shpėrblimin e vet e kanė te Zoti i tyre dhe pėr ta nuk ka as frikė as pikėllim”. (Kur’an, 2: 274).

    DHĖNIA E SADAKĖS FSHEHURAZI

    Ebu Hurejre r.a. ka transmetuar nga Pejgamberi s.a.v.s. “...dhe njeriu qė e shpėrndanė pasurinė, e atė e bėn fshehurazi aq sa nuk din e majta se ē’ka bėrė e djathta”.

    Ndėrsa fjalėt e All-llahut janė:
    “Bukur ėshtė kur jepni sadakė haptazi, por ėshtė mė mirė pėr ju nėse ua jepni tė varfėrve fshehurazi!...” (Kur’ani, 2:271)


    DHĖNIA E SADAKĖS PASANIKUT ME PADIJE – PA HIRĖ

    1421. - Na ka treguar Ebul-Jeman, atij i ka thėnė Shuajbi, tė cilit ia ka transmetuar Ebuzzinad, nga A’rexh, e ai nga Ebu Hurejre r.a. se Resulull-llahu s.a.v.s. ka thėnė:

    Njė njeri ka thėnė: “Pasha Zotin, tash do tė jap sadakė”. Pastaj e dha sadakėn por ra nė dorė tė vjedhėsit. Tė nesėrmen flitej se si iu dha sadakė vjedhėsit, kurse ai tha:”O Zoti im, qofsh i lavdėruar! Pasha Zotin, pėrsėri do tė japė sadakė. Pėrsėri dha sadakė, edhe kėtė ia dha lavirės. Tė nesėrmen prap flitnin: “Sonte i ėshtė dhėnė sadakė lavires!”
    O Zoti im, Ty tė lavdėroj! Tani sadakėn ia dhash lavires! Pasha Zotin, prap do tė jap sadakė. Prap e dha sadakėn, por ia dhash pasanikut. Tė nesėrmen flitnin: “I ėshtė dhėnė sadakė pasanikut!” O Zoti im! Qofsh i lavdruar! I dhash sadakė vjedhėsit, edhe lavires, e mė nė fund edhe pasanikut.
    Mė vonė kėtij njeriu iu tha: (nė ėndėrr)
    Sa i pėrket sadakės tėnde te vjedhėsi, ndoshta ajo do ta largojė, ca pak, nga vjedhja. Sa i pėrket lavires, ndoshta ajo sadakė do ta shpėtojė nga prostitucioni, kurse nė rastin e pasanikut, ndoshta ajo sadakė do ta mėsojė qė edhe ai tė fillojė tė japė sadakė nga ajo qė ia ka dhėnė All-llahu atij”.

    DHĖNIA E SADAKĖS FĖMIJĖS TĖND PA QĖLLIM

    1422. - Na ka treguar Muhamed b. Jusuf, tė cilit i ka treguar Israili, si i ka treguar Ebu Xhuvejri se Ma’n b. Jezid r.a. i ka rrėfyer:

    I kam dhėnė besėn Resulull-llahut s.a.v.s. unė, babai dhe gjyshi im. Bėri mėsitni dhe mė martoi, ra puna t’i ankohem: Babai im Jezidi nxorri ca dinarė, tė jepėn pėr sadakė, dhe i la te njė njeri te xhamia. Unė erdha dhe i mora prej atij dhe shkova te babai im”. Pasha Zotin, mė tha ai, nuk kam pasur qėllimin pėr ty.
    Pastaj kėtė ia paraqita Pejgamberit s.a.v.s. e ai tha: “O Jezid, ty tė takon ajo ēka e ke pasur mendjen, e ty o Ma’n, ajo ēka e ke marrė”.

    DHĖNIA E SADAKĖS ME TĖ DJATHĖN

    1423. - Museddei thotė: Na ka treguar Jahja se i ka treguar Ubejdullahu tė cilit ia ka transmetuar Hubejbe. B. Abdurrahman nga Hafs b. Asimi, i cili ka dėgjuar Ebu Hurejren r.a. kurse ky Pejgamberin s.a.v.s. i cili ka thėnė:

    All-llahu i Lartėmadhėruar, atė ditė kur nuk do tė ketė hijė tjetėr pėrveē hijes sė Tij, shtatė vetė do t’i vendosė nė hijen e vet, e ata janė: “Prijėsi i drejtė, i riu qė ėshtė rritur duke adhuruar vetėm All-llahun, njeriu zemra e tė cilit ėshtė e lidhur ngushtė me xhaminė, dy vetė tė cilėt njėri-tjetrin e duan pėr hirė tė All-llahut – ky qėllim i ka afruar dhe kėshtu kanė mbetur deri nė vdekje; njeriu tė cilin e ka thirrė njė femėr e bukur, e ky i ėshtė pėrgjigjur “I frikėsohem All-llahut”, dhe njeriun i cili ka ndarė pasurinė e vet aq fshehtė, sa qė nuk e ka ditur dora e majtė se ēka ka dhėnė e djadhta, si edhe njeriu i cili kur e ka kujtuar All-llahun nė vetmi, ka qarė”.


    1424. - Na ka treguar Ali b. Xha’d tė cilit i ka kumtuar Shu’be pėrmes Ma’bed b. Halidit, kurse ky ka dėgjuar Harith b. Vehb-Huzajin r.a. kah thotė:

    E kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė: Jepni sadakė, sepse do t’u vijė koha kur njeriu do t’ia ēojė sadakėn njeriut, kurse ai do t’i thotė: “Po tė ma kishe sjellur dje, do ta kisha pranuar, por sot nuk kam nevojė pėr kėtė”.

    URDHĖRIMI SHĖRBĖTORIT TĖ JAPĖ SADAKANĖ DHE MOSDHĖNIA E SAJ PĖRSONALISHT

    Duke transmetuar nga ana e Pejgamberit s.a.v.s., Ebu Musa r.a. thotė: “Edhe shėrbėtori ėshtė njė nga bamirėsit”.

    1425. - Na ka treguar Osman b. Ebi Shejbe, se, i ka transmetuar Xheriri prej Mensurit, kurse ky nga Shekiku, tė cilit i ka thėnė Mesruku qė e ka dėgjuar Aishen r.a. se ka thėnė:
    Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “Kur bashkėshortja jep sadakė nga ushqimi i shtėpisė sė vet, me maturi, do tė ketė shpėrblim pėr dhėnie tė sadakės, bashkėshorti i saj do tė ketė shpėrblim pėr atė ēka e ka fituar, a edhe roja gjithashtu, dhe asnjėri prej tyre nuk ia zvoglon shpėrblimin tjetrit”.


    SAKRIFICA MATERIALE BĖHET VETĖM NGA PASURIA

    Kush sakrifikon nga pasuria, duke qenė vetė i nevojshėm, ose anėtarėt e familjes janė tė nevojshėm, apo ai ka borxh, e kthimi i borxhit ėshtė mė i rėndėsishėm- mė urgjent- se dhėnia e sadakasė, lirimi i robit ose shpėrndarja e dhuratave, ai sakrifikim i refuzohet te All-llahu xh.sh. , sepse nuk guxon tė shkatėrrohet pasuria e njerėzve.

    Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė

    “Kush e merr pasurinė e tjetrit, me qėllim qė ta shkatėrrojė atė, All-llahu do ta shkattėrojė atė, me prijashtim nėse ai ėshtė i njohur pėr durim dhe i jep pėrparėsi tjetrit, edhe pse ėshtė edhe vetė i nevojshėm pėr atė send, siē ka qenė sjellja e Ebu Bekrit, kur nė emėr tė sakrifikimit material e dha tė gjithė pasurinė e vet, dhe sikurse janė medinasit qė jepnin pėrparėsi imigrantėve, muhaxhirėve, nga Meka”.
    Pejgamberi s.a.v.s. e ka ndaluar shkatėrrimin e pasurisė, dhe njeriu nuk ka tė drejtė qė nė emėr tė sakrifikimit material tė shkatėrrojė pasurinė e njerėzve.
    Ka’bi r.a. thotė:
    I kam thėnė: “O Pejgamber i All-llahut, pasurinė time dua ta japė sadakė, pėr shkak se mungova nė luftėn e Tebukut dhe me qėllim tė pendimit, te All-llahu dhe Pejgamberi i Tij”.
    Mbaje njė pjesė tė pasurisė pėr vete, sepse kjo ėshtė mė mirė, - u pėrgjigj Muhammedi a.s.
    Unė do tė mbajė pjesėn time qė kam nė Hajber, - i thashė.


    1426. - Na ka treguar Abdan (Abdullah b. Osman), tė cilit i ka transmetuar Abdullah (b. Mubarek) nga Junusi, kėtij i ka treguar Zuhriu tė cilit i ka kumtuar Sejjid b. Musejjab se Ebu Hurejre r.a. e ka dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. qė ka thėnė: “Sakrifica mė e mirė materiale ėshtė ajo qė jepet nga pasuria dhe filloje prej atij qė e mban!”


    1427. - Na ka treguar Musa b. Ismail, dhe thotė se i ka treguar Vuhejbi, nga Hishami, e ky nga babai i vet, kurse ai nga Hakim b. Hizam r.a. i cili transmeton se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:

    “Dora e lartė (qė jep) ėshtė mė e mira se dora e poshtme (qė pranon sadakėn). Fillon me atė qė e mban!
    Sakrifica materiale mė e mirė ėshtė nga pasuria. Kush dėshiron modesti dhe ndershmėri, All-llahu do ta bėjė modėst, por kush dėshiron pasuri, All-llahu me atė do ta pasurojė”.


    1428. - Ky hadith ėshtė transmetuar edhe nga Vuhejbi, i cili thotė se atij i ka treguar Hishami nga babai i vet, kurse ky e ka dėgjuar nga Ebu Hurejra.


    1429. - Na ka treguar Ebu Nu’man, e kėtij Hammad b. Jezid nga Ejjubi kurse kėtij Nafiu, kurse ky nga Abdullah(b. Umeri) r.a. qė thotė:

    “ E kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. kurse me senedin tjetėr, na ka rrėfyer Abdullah b. Mesleme qė transmeton nga Maliku e ky nga Nafiu, ndėrsa ai prej Abdullah b. Umerit r.a. se Pejgamberi s.a.v.s., derisa ishte nė minber, me tė vėrtetė e ka pėrmendur dhėnien e sadakės, tė pėrmbajturit nga marrja e sadakės dhe nga tė lypurit, duke thėnė: “Dora e lartė ėshtė mė e mirė se dora e poshtme. Dora e epėrme ėshtė ajo qė jep kurse e poshtmja ėshtė ajo qė lyp”.

    VĖREJTJE NJERIUT PĖR ATĖ ĒKA E JEP

    Nė bazė tė fjalėve tė All-llahut:
    “Ata qė pėr hir tė All-llahut e japin pasurinė e tyre, e pastaj atė qė e dhanė nuk e pėrcjellin me tė pėrmendur e me mburrje,...” (Kur’an, 2:262).

    AI QĖ DĖSHIRONTE TĖ JAPĖ SA MĖ PARĖ

    1430. - Na ka treguar Ebu Asimi, duke transmetuar nga Umer b. Seidi, kurse ky nga Ibn Ebi Mulejke, tė cilit Ukbe b. Harith r.a. i ka thėnė:

    Pejgamberi s.a.v.s. na e fali namazin e iqindisė e pastaj me tė shpejtė shkoi dhe hyri nė banesė tė vet. Nuk ndejti gjatė doli. Unė i thash apo iu tha nga tė tjerėt, kurse ai u pėrgjegj: “E kam pasė lėnė nė shtėpi, nė emėr tė sadakės, njė copė ari tė papėrpunuar. E konsiderova si gjė tė keqe, ta mbaja nė shtėpi gjatė natės, prandaj ua shpėrndava”.

    NXITJA PĖR TĖ DHĖNĖ SAKRIFICA MATERIALE DHE ANGAZHIM PĖR ATA

    1431. - Na ka treguar Muslimi, tė cilit ia ka transmetuar Adijj nga Seid b. Xhubejri, kurse ky nga Ibn Abassi r.a. i cili thotė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. doli ditėn e Bajramit nė xhami dhe fali dy reqatė. Nuk fali asgjė pėrpara as pas kėsaj. Pastaj shkoi me Bilallin te gratė dhe u mbajti kėshillime, duke i urdhėruar tė japin sadakė. Atėherė secila grua hudhi bylyzikat, unazat e gjerdanėt”.


    1432. - Na ka treguar Musa b. Ismail, kėtij ia ka transmetuar Abdul-Vahidi nga Ebu Burejda b. Abdullah b. Ebi Burde, i cili thotė se i ka thėnė Ebu Burde b. Ebi Musa nga babai i vet r.a. i cili ka thėnė:

    Pejgamberi s.a.v.s. kur i vinte ndonjė lypės ose kur lypej ndonjė send prej tij, thoshte: “Ndihmohuni dhe angazhohuni (nė punė tė mira) dhe do tė shpėrbleheni, kurse All-llahu pėrmes gojės sė Pejgamberit tė vet vendos ashtu si do Ai”.

    1433. - Na ka treguar Sadeka b. Fadl, tė cilit ia ka transmetuar Abda nga Hishami, e ky nga Fatimeja kurse kjo nga Esma r.a. e cila ka thėnė:

    - Pejgamberi s.a.v.s. mė ka thėnė: “Mos e shtrengo grykėn e thesit se tė shtrėngon edhe ajo ty”.
    - Na ka treguar Osman b. Ebi Shejbe I cili transmeton nga Abda qė ka thėnė: “Mos i numėro, bėmirėsitė, se t’i numėron edhe ty All-llahu!”.

    PĖR DHĖNIEN E SADAKASĖ SIPAS MUNDĖSISĖ

    1434. - Na ka treguar Ebu Asim, qė transmeton nga Inbu Xhurejxhi, kurse sipas senedit tjetėr, mė ka treguar Muhammed b. Abdurrahman duke transmetuar prej Haxhxhaxh b. Muhammedit, e ky nga Ibn Xhurejxhi i cili ka deklaruar:

    - Mė ka informuar Ibn Ebi Mulejka, duke transmetuar nga Abbad b. Abdullah b. Zubejri, e ai ka treguar nga Esma b. Ebi Bekr r.a. se ajo ka ardhur te Pejgamberi s.a.v.s. i cili ka thėnė:
    “Mos e mbaj pasurinė nė enė, pa e shpėrndarė, e qė edhe All-llahu tė mbajė ndaj teje! Jep aq sa ke mundėsi!”

    DHĖNIA E SADAKASĖ I MBULON DISA MĖKATE

    1435. - Na ka treguar Kutejbe, kurse atij i tregoi Xheriri i cili ka dėgjuar nga A’mashi, e ky nga Ebu Vaili qė e kishte dėgjuar Hudhejfen r.a. duke thėnė:

    Umeri r.a. ka pyetur: “Kush e ka mbajtur mend prej jush fjalėn e Pejgamberit s.a.v.s. lidhur me fitnen?”
    - Unė, u pėrgjigj Hudhejfe, e kam mbajtur mend ashtu siē ka folur ai.
    - Me tė vėrtetė ti jė trim- i tha Umeri. –Si ka thėnė?
    - Sprova (fitneja) e njeriut mund tė jetė me familjen e vet, me fėmiun e vet dhe me fqinjin e vet. Kėso fitne i mbulon falja e namazit me rregull, sadaka dhe bamirėsia.

    Sulejmani ka shtuar:
    - Ebu Vaili ka thėnė edhe: “…falja e namazit, dhėnia e sadakės dhe urdhėrimi pėr punė tė mira, e ndalimi nga e keqja”.
    - Nuk ėshtė ky qėllimi im – tha Umeri. – Unė mendoj nė fitnen (pėrzirjen ) qė do tė pėshtillet sikur vala e detit.
    - O sundimtar I muslimanėve – I thash- nė atė pėrzierje nuk ka pėr ty kurrėfarė dėmi. Ėshtė e mbyllur dera ndėrmjet teje dhe asaj (fitneje)
    - A do tė hapet ajo derė a do tė thehet? Pyeti Umeri.
    - Jo, por do tė thehet – I thash – thotė Hudhejfeja.
    - E kur do tė thehet, a nuk do tė mbyllet kurrė mė? – pyeti Umeri, pėrsėri.
    - Po , - iu pėrgjegja thotė Hudhejfe.
    - Ebu Vail thotė:
    - U frikėsuam tė pyesimHudhejfen, cila ėshtė ajo derė, prandaj I thamė Mesrukut: “Pyete ti!” Ai, thotė Ebu Vail, epyeti, e ai tha:”Umeri r.a.”
    - A e dinte Umeri se ēka mendon ti?
    - Po, e ka ditur – u pėrgjegj ai,- sikurse qė dihet se para mėngjezit ka natė; Kjo ėshtė e gjithė ēka rrėfeva, pa asnjė gabim.

    KUSH KA DHĖNĖ SADAKA DUKE QENĖ POLITEIST E PASTAJ PRANON FENĖ ISLAME

    1436. - Na ka treguar Abdullah b. Muhammed, tė cilit I ka thėnė Hashimi, tė cilit ia ka transmetuar Ma’meri nga Zuhejri, e ky nga Urva, ndėrsa ky transmeton Hakim b. Hizamin r.a. I cili ka thėnė:

    - O Pejgamber I All-llahut, I kam thėnė, ēka mendon pėr punėt qė kam bėrė nga devotshmėria nė periudhėn paraislame: dhėnia e sadakės, lirimi I robėrve dhe vizita e farefisit, a kam shpėrblim pėr kėtė nė Ditėn e Kijametit?
    - E ke pranuar fenė Islame, por edhe pėr atė tė mėparshmen do tė kesh tė mira – u pėrgjegj Pejgamberi s.a.v.s.

    SHPĖRBLIMI I SHĖRBĖTORIT KUR JEP SADAKĖ ME URDHĖR TĖ ZOTĖRIUT TĖ VET PA IA DĖMTUAR PASURINĖ

    1437. – Na ka treguar Kutejbe b. Seid, kėtij ia ka transmetuar Xheriri duke u mbėshtetur nė A’meshin, ndėrsa ky prej Ebu Vailit, ky nga Mesruku, kurse ky e ka dėgjuar Aishen r.a. e cila ka thėnė:
    Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    “Kur gruaja jep sadakė nga ushqimi i burrit tė vet, pa e dėmtuar me kėtė pasurinė, ajo pėr kėtė ka shpėrblimin e vet; burri i saj ka shpėrblim pėr atė qė ka prodhuar, fituar, kurse shėrbėtori gjithashtu, ngase e ka ruajtur”.


    1438. – Na ka treguar Muhammed b. A’la i cili thotė se i ka treguar Ebu Usame fjalėt e Burejd b. Abdullahut, e ky nga Burejdi, ky nga Ebu Musa i cili ka dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. i cili ka thėnė:

    “Arkėtari musliman, i besuar, i cili zbatob urdhėrin, e ndonjėherė thoshte: ai i cili shpėrndanė nė tėrėsi atė ēka i urdhėrohet, me ēka ėshtė edhe vetė i kėnaqur, dhe sadakėn ia ofron atij qė i ėshtė urdhėruar, ai ėshtė njėri nga bėmirėsit”.

    SHPĖRBLIMI I GRUAS E CILA JEP SADAKĖ OSE E USHQEN TĖ NEVOJSHMIN NGA PASURIA E BURRIT TĖ VET PA DĖMTUAR PASURINĖ

    1439. – Na ka treguar Ademi, kėtij treguar Shu’be, tė cilit i kanė transmetuar Mensuri dhe A’meshi prej Ebu Vailit, e ky prej Mesrukut, e ky nga Aisheja r.a. ndėrsa kjo nga Pejgamberi s.a.v.s. ku gruaja jep sadakė nga pasuria e burrit tė vet.


    1440. – Na ka treguar Umer b. Hafs, tė cilit i ka treguar babai i vet, e kėtij ia transmeton A’meshi nga Shekiku, ky prej Mesrukut, ndėrsa ky prej Aishes r.a. e cila ka thėnė:
    - Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:

    “Nėse gruaja e ushqen tė nevojshmin, nga shtėpia e burrit tė vet, pa ia dėmtuar pasurinė, ajo ka shpėrblim pėr kėtė, edhe burri gjithashtu, por edhe ai qė e ruan pasurinė: burri shpėrblehet qė e ka fituar kurse gruaja qė e ka shpėrndarė


    1441. – Na ka treguar Jahja b. Jahja se i ka treguar Xheriri, ky nga Mensuri, e ky nga Shekiku, ky prej Mesrukut tė cilit i ka treguar Aisheja r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:

    “ Kur bashkėshortja shpėrndan ushqim nga shtėpia e vet ose e burrit tė vet, pa e dėmtuar pasurinė, pėr kėtė ka shpėrblim burri pėr atė qė e ka fituar, por njėlloj edhe rojtari qė e ka quajtur”.

    FJALA E ALL-LLAHUT xh.sh.

    “E, sa i pėrket atij qė jep dhe ruhet, Dhe vėrteton bindshėm pėr mė tė mirėn, Ne do ta pėrgatitim atė pėr mė tė lehtėn. E sa i pėrket atij qė bėn koprraci dhe ndien veten tė pavarur (nga Zoti), Dhe qė pėrgėnjeshtron atė mė tė mirėn, Ne do ta pėrgatisim pėr mė tė vėshtirėn”. (Kur’an, 92 : 5 – 10)

    - O Zot! – shton Buhariu – atij qė e jep pasurinė e vet tė nevojshmėve, kompenzoja.

    1442. – Na ka treguar Ismaili i cili ka dėgjuar nga vėllau i vet qė i ka treguar Sulejmani nga Muavi b. Ebi Muzerrid i cili ka treguar nga Ebu Hurejre r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:

    Nuk ka asnjė ditė qė gdhinė e njerėzve, tė mos u vijnė dy engjuj: njėri prej tyre thėrret: “O Zoti im! Kushdo qė i ka dhėnė sadakė tė nevojshmit jepi kompenzim”. Tjetri thotė: O Zoti im! Atij qė e ruan pasurinė aq shumė sa qė nuk jep asgjė, jepi shkatėrrim!”.

    SHEMBULLI I KOPRRACIT DHE BĖMIRĖSIT

    1443. – Na ka treguar Musa, tė cilit i ka treguar Vuhejbi nga Ibn Tavusi, e ky prej babės sė vet i cili e ka dėgjuar Ebu Hurejre r.a. i cili thotė:
    - Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:

    “Koprraci bėmirėsi janė si dy vetė tė cilėt kanė dy parzmore tė metalta”, kurse nė senedin tjetėr, na ka treguar Ebu-l-Jeman, i cili thotė se ia ka transmetuar Shuajbi fjalėt e Ebi Zinadit se Abdurrahmani e ka dėgjuar Ebu Hurejren r.a. e ky ka dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė: “Koprraci dhe bėmirėsi u ngjajnė dy vetėve me dy prazmore tė metalta prej krahėrori deri nė qafė. Bėmirėsi sa herė qė jep sadakė parzmorja i zgjatet dhe i zgjerohet derisa i mbulon edhe majet e gishtėrinjėve dhe do t’ia fshijė gjurmėt qė i lėnė kėmbėt e tij nė tokė. Sa i pėrket njeriut koprrac sa herė qė tė mos dėshirojė tė japė diēka ēdo verigė e prazmores do t’i ngushtohet dhe ngjitet pėr trupi, e ky do tė pėrpiqet ta zgjerojė, por nuk i zgjerohet”.
    Nė senedin tjetėr thuhet tė Ibn Tavusit pason Hasan b. Muslimi qė transmeton nga Tavusi: “...nė dy prazmore...”
    Hudhejfe ka transmetuar nga Tavusi :”...tek tė cilėt ka dy prazmore...”


    1444.- Lejthi thotė: Mua mė ka treguar Xheferi prej Ibn Hurmuzit i cili ka thėnė: “E kam dėgjuar Ebu Hurejren r.a. si transmeton fjalėt e Pejgamberit s.a.v.s. “...mbi tė cilėt ka dy mbuloja”.

    ZEKATI NGA FITIMI ME NDER DHE TREGĖTIA

    Sipas fjalėve tė Lartėmadhėrishmit All-llah: “O besimtarė shpenzoni nga ato gjėra tė mira qė tė fitoni dhe prej atyre qė u japim nga toka...” deri te fjalėt: “...Dhe ta dini se All-llahu ėshtė i pasur dhe i denjė pėr lavdatė”. (Kur’an, 2: 267).

    SECILI MUSLIMAN ĖSHTĖ I DETYRUAR TĖ SHPĖRNDAJĖ NGA PASURIA, POR AI QĖ NUK KA, LE TĖ BĖJE MIRĖ

    1445.- Na ka treguar Muslim b. Ibrahim, e kėtij Shu’beja ia transmeton nga Said b. Ebi Burde, e ky nga babai i vet, ndėrsa ky nga gjyshi i cili tregon se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:

    “Secili musliman ėshtė i ngarkuar me sadakė”
    - O Pejgamber i All-llahut, po ai qė nuk ka –pyetėn as-habėt.
    Do tė punojė me duartė e veta dhe do tė ketė dobi edhe pėr vetė edhe do tė shpėrndajė- u pėrgjegj Pejgamberi a.s.
    - Po nėse nuk gjen punė? – Pyetėn tė pranishmit.
    Do t’i ndihmojė personalisht atij qė ka nevojė, tė brengosurit, tė nėpėrkėmburit – tha Muhammedi a.s.
    Nėse nuk gjen tė tillė? – e pyetėn pėrsėri.
    Atėherė le tė veprojė ashtu si ėshtė mirė dhe tė ruhet nga e keqja dhe mbrapshtitė, edhe kjo ėshtė sadakė pėr te.

    SASIA QĖ JEPET NĖ EMĖR TĖ ZEKATIT DHE SADAKASĖ DHE RASTI I ATIJ QĖ E KA DHĖNĖ DELEN

    1446.- Na ka treguar Ahmed b. Junus, e kėtij Ebu Shihab nga Halid Hadh-dhai, e ky nga Hafs b. Sirin, kurse ky nga Ummi A’tije r.a. e cila ka thėnė:

    “Nusejbije Ensarijes i ėshtė dėrguar (nga ana e Pejgamberit a.s.) njė dele, dhe ajo pjesė njė pjesė tė asaj ia dėrgoi Aishes r.a. Pejgamberi a.s. pastaj kishte pyetur: A keni ndonjė send ushqim?
    Nuk ka, i thash, pėrveē asaj nga ajo delja qė e dėrgoi Nusejba (pėrgjigjet Aisheja).
    Jepe atė! Ajo e ka arritur qėllimin e vet – tha ai.

    ZEKATI NĖ ARGJĖND – NĖ TĖ HOLLA

    1447. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf tė cilit i ka treguar Maliku nga Amr b. Jahja el-Mazini, qė ka dėgjuar babėn e vet i cili ka thėnė:

    - E kam dėgjuar Ebu Seid Hudarin kur tha: “Pejgamberi i All-llahut s.a.v.s. ka thėnė:
    “ Nuk jepet zekat pėr deve qė janė mė pak sė pesė krenė, nuk ka zekat pėr tufė dhensh mė pak se pesė krenė, dhe nuk jepet zekat pėr prodhime tė tokės kur ka mė pak se pesė barrė(vesak) “.

    Na ka treguar Muhammed b. Muthenna, atij Abdulvehabi tė cilit i ka transmetuar Jahja b. Seid nga Amri qė ka dėgjuar babėn e vet i cili tregon pėr Ebu Seid Hudarin r.a. qė ka thėnė: “...kėte kėshtu e kam dėgjuar nga Pejgamberi s.a.v.s.”.

    ZEKATI PĖR SENDET E SHTĖPISĖ

    Tavusi tregon se Muadhi r.a. u ka thėnė jemenasve:
    “Mė sillni, nė emėr tė zekatit diēka nga sendet shtėpiake: teshė tė re ose tė vjetėr nė vend tė elbit dhe tė grurit, se kjo u vjen mė lehtė, kurse pėr shokėt e Pejgamberit, nė Medine, ėshtė mė mirė”. Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    “Halidi ka ndalur pėr vete prazmoren dhe rekuizitat e veta ushtarake pėr hirė tė rrugės sė All-llahut”. Shpėrndanie pasurinė, qoftė edhe pėr stolitė tuaja!” Nga kjo nuk ka theksuar nė mėnyrė tė veēantė zekatin, thotė Buhariu.
    Nė kėtė moment secila grua filloi t’i lė nė sexhade florinjėt eveshit, madje edhe qaforet. Ai nuk e precizoi pėr sendet shtėpiake arin dhe argjendin.


    1448. – Na ka treguar Muhammed b. Abdullah, e kėtij babai i bet tė cilit i ka treguar Thumame nga Enesi r.a., kurse kėtij i ka shkruar Ebu Bekri r.a. pėr atė ēka All-llahu xh.sh. i ka urdhėruar nė mėnyrė decidive Pejgamberit tė vet:

    “Edhe ai zekati i tė cilit ka arritur pėr deve qė ka hy nė vitin e dytė, por tė tillė nuk ka tek ai, ama, ka deve qė ka hy nė vitin e tretė, ajo do tė pranohet prej tij, nė emėr tė zekatit, dhe ai qė e pranon kėtė zekatė do t’i japė 20 dirhem ose dy dhen pėr ndryshim-kompenzim. Nėse i ngarkuari me zekatė nuk ka dy vjeēe, siē ėshtė e paraparė pėr zekatė, por do tė ketė deve mashkull nė vitin e tretė, ajo do tė pranohet prej tij, por pėr kėtė nuk pranohet ndryshimi’.


    1449. – Na ka treguar Muemmel, kėtij i ka treguar Ismaili, e ky nga Ejjubi, ndėrsa ai prej Ata b. Rebahit i cili ka thėnė:

    - Abdullah b. Abbas r.a. ka thėnė: “Kam prezentuar kur Pejgamberi i All-llahut falte Bajramin para se tė lexohet hytbeja. E hetoi se gratė qė prezentonin nuk e dėgjuan, prandaj shkoi tek ato, bashkė me te edhe Bilalli, i cili e shtroi xhyben e vet. Muhammedi a.s. pastaj u mbajti ligjėratė dhe urdhėroi tė japin zekatė, dhe secila grua filloi ta zbatoi kėtė, ndėrsa Ejjubi tregoi me dorė duke prekur veshėt dhe fytin (d.m.th. vathėt dhe qaforet)”.

    GJEDHET E NDARA TĖ DY PRONARĖVE NUK BASHKOHEN, POR AS TUFA E BASHKUAR E DY PRONARĖVE TĖ PĖRBASHKĖT NUK NDAHET

    Kėtė e ka treguar Salimi i cili e ka dėgjuar nga Ibn Ymeri r.a. kurse ky nga Pejgamberi s.a.v.s.

    1450. – Na ka treguar Muhammed b. Abdullah Ensari, duke thėnė se i ka transmetuar babai i tij, tė cilit i ka rrėfyer Usame se i ka thėnė Enesi r.a. se Ebu Bekri i ka shkruar ashtu siē i ka urdhėruar Pejgamberi i All-llahut pėr zekatin dhe se gjedhet e ndara tė dy poseduesve nuk bashkohen, kurse tė bashkuarat nuk ndahen, me qėllim tė shmangies nga zekati.

  11. #11
    V per Vendeta Maska e ORIONI
    Anėtarėsuar
    10-12-2003
    Vendndodhja
    Shkup-Prishtine-Ulqin-Tirane-Cameri
    Postime
    919
    ZEKATI NĖ PJESĖ TĖ BARABARTA TĖ DY PRONARĖVE KA TĖ BĖJĖ ME BARAZINĖ PĖR TĖ DY PRONARĖT

    Tavus dhe Ata’i kanė thėnė:
    - Kur e dinė pronarėt sasinė e pasurisė sė vet, pasuria e tyre nuk mund tė trajtohet si tėrėsi e pėrbashkėt, kurse Sufjani thotė: “Nuk duhet tė jepet zekatė derisa nuk bėhen pėr njėrin 40 krenė dhen, dhe pėr kėtė tjetrin 40 dhen”


    1451. – Na ka treguar Muhammed b. Abdullah, kurse kėtij babai i vet tė cilit i ka treguar Thumame, se i ka treguar Enes, se Ebu Bekri r.a. i ka shkruar atė ēka ka caktuar Pejgamberi i Zotit: qė zekati pėr pjesė tė barabarta tė dy pronarve u referohet tė dyve nė mėnyrė tė barabartė.

    ZEKATI PĖR DEVE

    Kėtė e kanė pėrmendur Ebu Bekri, Ebu Dherri dhe Ebu Hurejre r.a. tė cilėt transmetojnė nga Pejgamberi s.a.v.s.

    1452. – Na ka treguar Ali b. Abdullah, kėtij i ka treguar Velid b. Muslim, tė cilit i transmetoi Evzai prej Ibn Shihabit, kurse ky nga Ata’b Jezid, e ky prej Ebu Jezidit, ndėrsa ky prej Ebu Said Hudari r.a. se njė beduin e ka pyetur Pejgamberin e Zotit s.a.v.s. pėr t’u shpėrngulur nė Medine, dhe i ėshtė pėrgjegjur:

    “I mjeri ti! Shpėrngulja nė Medine ėshtė e rėndė. A ke ndonjė deve pėr tė cilat jep zekatė?”
    “Po kam “ – u pėrgjegj beduini.
    “Vepro kėshtu edhe mėtėj, pas kėtij lumi shpėrnguljesh, se All-llahu, pa dyshim, nuk ta zvogėlon aspak punėn tėnde” – i tha Pejgamberi a.s.

    RASTI I ATIJ QĖ I ARRIN ZEKATI PĖR DEVE DYVJEĒARE, POR AI NUK E KA

    1453. – Na ka treguar Muhammed b. Abdullah, kurse kėtij baba i vet, tė cilit i ka treguar Thumame nga Enesi r.a. se Ebu Bekri r.a. i ka shkruar pėr kontributin nė pasuri qė ia ka urdhėruar All-llahu xh.sh. Pejgamberit tė vet:

    “Pronari, zekati i tė cilit i arrin pėr deve nė pesė vjeēe, ai nuk ka ka deve nė vjetin e pestė, por ka deve nė vitin e katėrtė, nga ai do tė pranohet ajo deve nė vjetin e katėrtė dhe bashkė me tė do tė mbjell edhe dy dhen, nėse i vjen mė lehtė, ose njėzet dėrhem. Kurse pronari zekati tė cilit arrinė pėr deve nė vjetin e katėrtė, e ai nuk ka deve nė vjetin e katėrtė, por ka deve nė vjetin e pestė, prej atij do tė pranohet ajo deve nė vjetin e pestė, por mbledhėsit e zekatit do t’i kthejnė njėzet dėrhem, dallimin, ose dy dhen.
    Pronari, tė cilit zekati i arrinė katėr vjeēe, por ai nuk ka, ama e ka deven nė vjetin e tretė, prej tij, nė emėr tė zekatit do tė pranohet deveja nė vjetin e tretė por do t’i jepen njėzet dėrhem ose dy dhen pėr kompenzim.
    Individi, tek i cili zekati i arrinė deven nė vjetin e tretė, e ai ka deve nė vjetin e katėrtė, prej tij do tė pranohet deveja nė vjetin e katėrtė, kurse mbledhėsit e zekatit do t’i paguajnė dallimin prej njėzet dėrhemėsh ose dy dhen.
    Pronari zekati tė cilit arrinė deven nė vjetin e tretė, por ky nuk e ka, dhe ka deve nė vjetin e dytė, prej tij do tė pranohet, deveja nė vjetin e dytė, por ky do tė japė bashkė me tė edhe njėzet dėrhem ose dy dhen”.

    ZEKATI NĖ BAGĖTI TĖ IMTĖ – DHEN


    1454. – Na ka treguar Muhammed b. Abdullah b. Muthenna el-Ensari, se i ka thėnė baba i vet, se i ka treguar Thumame b. Abdullah b. Enes, nga Enesi se Ebu Bekri r.a. kur e ka dėrguar pėr nė Bahrejn i ka shkruar kėtė letėr:


    NĖ EMĖR TĖ ALL-LLAHUT, TĖ GJITHMĖSHIRSHMIT, MĖSHIRĖPLOTIT

    Ky ėshtė kontribut i detyrueshėm nė pasuri, tė cilėn e ka caktuar Resulull-llahu s.a.v.s. detyrim pėr muslimanėt, sipas urdhėrit tė All-llahut qė e ka urdhėruar Pejgamberin e vet. Prandaj ai musliman prej tė cilit kėrkohet zekati sipas normave tė poshtėshėnuara, le ta japė, kurse atij qė i kėrkohet sasi mė e madhe se ajo, le tė mos e japi atė tepricė.
    Pėr 24 deve ose mė pak, zekati me dhen, ėshtė: pėr 5 deve jepet njė dash. Pėr tufėn prej 25 devesh deri nė 35, zekati ėshtė njė deve femėr nė vjetin e dytė; kurse nė tufėn prej 36 devesh deri nė 45, zekati ėshtė njė deve femėr nė vjetin e tretė.
    Pėr tufėn prej 46 deri nė 60 deve, zekati ėshtė njė deve femėr nė vjetin e katėrt dhe barsė(plle), kurse prej 61 deri 75 deve, zekati ėshtė njė deve nė vjetin e pestė. Nė tufėn prej 76 deri 90, zekati ėshtė dy deve nė vjetin e tretė, kurse prej 91 deri 120, atėherė zekati ėshtė pėr ēdo 40 krerė njė deve nė vjetin e tretė, kurse nė ēdo 50 krerė pėrmbi kėto zekati ėshtė njė deve nė vjetin e katėrt. Ai qė ka vetėm katėr deve, nuk jepet zekat pėr ato, pėrveē nėse dėshiron pronari i tyre, ndėrsa pėr pesė deve zekati ėshtė njė dele.
    Zekati pėr bagėti tė imta qė kanė kaluar nė kullosė mė tepėr se gjysmė viti ėshtė, pėr tufė prej 40 deri 120, njė dele. Kur ato shtohen pėrmbi 120 deri nė 200 krerė, zekati ėshtė dy dhen, kurse pėrmbi 200 deri 300, zekati ėshtė tre dhen, por kur kalon 300 e mė tepėr, pėr ēdo qind krerė jepet njė dele pėr zekat. Nėse tufa e njė pronari e cila ka kaluar nė kullosa mė tepėr se gjysmė viti ėshtė mė pak se 40 krerė, nuk ka zekatė pėr kėto, pėrveēse nėse dėshiron pronari i tyre.
    Pėr argjend (dhe tė holla) zekati ėshtė njė e katėrdhjeta pjesė (2.5%), andaj nėse njeriu ka vetėm 190 dėrhem, pėr kėtė nuk ka zekatė, vetėm nėse dėshiron pronari nė mėnyrė vullnetare”.

    NUK MERRET PĖR ZEKATĖ GJĖJA (KAFSHA) PLAKĖ OSE E VERBĖR, AS EDHI, VETĖM NĖSE DĖSHIRON UDHĖHEQĖSI I ZEKATIT

    1455. – Na ka treguar Muhammed b. Abdullahu nga babai i vet i cili ka ka thėnė se ia ka transmetuar Thumame tė cilit i ka treguar Enesi, se Ebu Bekri r.a. i ka shkruar ēka i ka urdhėruar All-llahu Pejgamberit s.a.v.s. dhe ka pėrmendur: “Pėr zekatė nuk jepet lopė shumė e plakur, e verbėr, por as edhi, pėrveē nėse dėshiron udhėheqėsi i mbledhjes sė zekatit”.

    PRANIMI (I EDHIT KATĖRMUAJSH) NĖ EMĖR TĖ ZEKATIT

    1456. – Na ka treguar Ebu-l-Jeman, tė cilit i ka kumtuar Shuajbi i cili transmeton fjalėt e Zuhejrit, kurse sipas rendit tjetėr; Lejthi ka thėnė se i ka treguar Abdurrahman b. Halid, qė transmeton nga Ibn Shihabi, e ky nga Abdullah b. Utbe b. Masud, se Ebu Hurejre r.a. ka thėnė:

    Ebu Bekri r.a. ka thėnė: “Pasha All-llahun, po tė ma ndalin edhin katėrmuajsh, tė cilin ja jepnin Pejgamberit tė All-llahut nė emėr tė zekatit, unė pėr kėtė ndalesė, do tė kisha luftuar kundra tyre me vendosmėri”.


    1457. – Kjo nuk ėshtė asgjė tjetėr – ka thėnė mė vonė Umeri r.a. – pėrveēse njė argument qė e pashė se All-llahu ia ka hapur krahėrorin Ebu Bekrit pėr luftė, dhe unė atėherė jam bindur se kjo ėshtė luftė e drejtė.

    NĖ EMĖR TĖ ZEKATIT NUK MERRET GJĖKAFSHA MĖ E MIRĖ

    1458. – Na ka treguar Umeje b. Bistam, kurse kėtij Jezid b. Zurej, tė cilit i ka transmetuar Revh b. Kasim nga Ismail b. Umejje, e ky nga Jahja b. Abdullahu b. Sajfije, kurse ky nga Ebu ma’bedi, e ky nga Ibn Abbasi r.a. se Pejgamberi i All-llahut kur e ka dėrguar Muadhin nė Jemen ka thėnė:

    “Ti shkon tek njė popull qė ka pranuar njė libėr qiellor. Pikėsėpari do t’i thėrrasish tė adhurojnė vetėm All-llahun, e kur tė binden nė kėtė, tė pranojnė All-llahun, informoi se All-llahu ua ka bėrė detyrė pesė kohė tė namazit gjatė njė dite dhe njė nate, e kur tė bėjnė namazin, tregoju se All-llahu ua ka bėrė detyrė zekatin qė mirret nga pasuria e tyre dhe u jepet tė varfėrve nga mesi i tyre. Kur t’i binden edhe kėsaj mblidhe zekatin prej tyre dhe ruaju nga pasuritė mė tė ēmueshme tė tyre”.

    NUK KA ZEKATĖ PĖR TUFĖN ME MĖ PAK SE PESĖ DEVE

    1459. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf tė cilit i ka kumtuar Maliku i cili transmeton nga Muhammed b. Abdurrahman b. Ebu Sa’sa el-Mazini, e ky nga baba i vet ndėrsa ky prej Ebu Seid el-Hudani r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:

    “Pėr pasurinė qė ėshtė mė pak se pesė barrė (vesakė) hurma nuk jepet zekatė; pėr pasuri qė ėshtė mė pak se pesė evakė argjend nuk ka zekatė dhe nė pasuri mė pak se pesė krerė deve nuk ka zekatė”.

    ZEKATI PĖR LOPĖ

    Ebu Humejdi thotė: - Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:

    “Do t’ju informoj pėr ardhjen e njė njeriu para All-llahut me lopėn e cila do tė pėllasė”
    Thuhet se do tė pėllasė, sikur lutet, “ndihmo”! d.m.th. e ngrit zėrin pėr ndihmė kur i thuhet diēka.

    1460. – Na ka treguar Umer b. Hafs b. Gijath se i ka treguar baba i vet, kėtij i ka treguar A’meshi, duke pėrcjellur prej Ma’mur b. Suvejdit, e ky prej Ebu Dherrit r.a. i cili ka thėnė: Iu afrova Pejgamberit a.s. (duke ndejur nė hije tė Qabes) dhe dėgjova se tha:

    “Pasha atė, nė duart e tė cilit ėshtė shpirti im! Ose ka thėnė: Pasha All-llahun qė ėshtė Njė, apo si po betohet, secili njeri qė ka deve, lopė ose dhen, e nuk e jep hakun e tyre nė zekatė, ato kafshė nė Ditėn e Kijametit do t’i vijnė mė tė mėdha e mė tė majme se qė kanė qenė e me thundrat e tyre do ta shkelin kurse me brinjė do ta therrin; sapo e shkel e fundit, i kėthehet e para, dhe kėshtu do tė vazhdojnė derisa tė zgjasė pagimi i hakut ndėrmjet njerėzve”.
    Kėtė hadith e transmeton edhe Bukejri prej Salihut, kurse ky nga Ebu Hurejre r.a. ndėrsa ky nga Pejgamberi s.a.v.s.

    DHĖNIA E ZEKATIT FAMILJES – TĖ AFĖRMVE

    Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:
    “Ai ka dy shpėrblime: shpėrblim qė e ndihmon tė afėrmin e vet dhe shpėrblim qė ka dhėnė sadakė”.

    1461. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf, tė cilit i ka kumtuar Maliku, duke transmetuar prej Is-hak b. Abdullah b. Talhas se e ka dėgjuar Enes b. Malikun r.a. duke thėnė:
    Ebu Talha ka pasur nė plantazhin e hurmave pasurinė mė tė madhe se ēdo ensari tjetėr nė Medine, por pasuria mė e dashur nga pasuria e tij ka qenė Bejruha pėrballė xhamisė. Pejgamberi s.a.v.s. hyri aty dhe piu ujė, ishte ujė i mirė.
    Enesi r.a. thotė: Kur ėshtė shpallur ajeti:

    “Nuk do tė arrini mirėsinė e plotė deri sa tė mos e ndani njė pjesė tė asaj qė e keni mė tė dashur”. (Kur’an, 3:92)

    Ebu Talha iu qas Pejgamberit tė All-llahut dhe i tha:
    O Pejgamber i All-llahut i Lavdruari dhe i Madhėruari All-llah po thotė:
    “Nuk do ta arrini mirėsinė e plotė derisa tė mos e ndani njė pjesė tė asaj qė e keni mė tė dashur”, kurse pėr mua nga pasuria ime, mė e dashur ėshtė pa dyshim Bejruha. E adhuroj nė emėr tė All-llahut dhe shpresoj se kjo ėshtė bėmirėsi e vėrtetė dhe ėshtė deponuar te All-llahu, dhe ti, o Pejgamber i All-llahut vepro me atė si tė ka udhėzuar All-llahu!
    - Tė lumtė! Ajo ėshtė pasuria qė do tė tė pėrparojė! Ajo ėshtė pasuri qė do tė shtohet! Dėgjova se ēka the dhe unė e shoh tė arsyeshme qė t’ia falish familjes tėnde!
    Ebu Talha iu pėrgjegj: “Do tė veproj ashtu, o Pejgamber i All-llahut”
    Pastaj Ebu Talha ua shpėrndau familjes sė vet dhe kushėrinjėve tė vet.
    Nė senedin tjetėr tė Abdullah b. Jusufit pason Revh.
    Jahja b. Jahja dhe Ismail, nė bazė tė fjalėve tė Malikut, kanė thėnė: “...pasuri pėr shpėrblime tė pėrditshme...”.


    1462. – Na ka treguar Ibn Ebi Mejrem, se i ka transmetuar Muhammed b. Xhafer, tė cilit i ka treguar Zejdi nga Ijad b. Abdullah, kurse ky prej Ebu Seid Hudariut r.a. :
    Pejgamberi s.a.v.s. doli nė Bajram tė Kurbanit a tė Ramazanit nė musal-la. Pastaj (pas namazit) iu drejtua tė pranishmėve, dhe u mbajti ligjėratė, i urdhėroi tė shpėrndajnė nga pasuria e vet, duke iu thėnė: “Burra, shpėrndani nga pasuria!” Pastaj kaloi te gratė dhe u tha; “O xhematė i grave! Shpėrndani nga pasuria!. Unė shumicėn prej jush e shoh nė mesin e shoqėrisė sė xhehennemit!”.
    - Po pse ashtu, o i Dėrguar i All-llahut?” – pyetėn ato
    - Shumė mallkoni dhe nuk jeni mirėnjohėse tė burrit (dhe familjes) – u pėrgjegj ai.
    - O gra tė tubuara, unė akoma nuk kam parė qė ndonjėra prej jush me besim dhe menēuri mė tė vogėl tė pėrfitojė burrė tė menēur dhe tė zgjuar”. –Pastaj shkoi.
    Kur erdhi nė banesėn e vet, i erdhi Zejnebeja, bashkėshortja e Ibn Mesudit dhe kėrkoi leje tė hyjė brenda tek ai.
    “O Pejgamber i All-llahut, i thanė, ajo ėshtė Zejnebja”.
    “Cila Zejnebe?” pyeti ai.
    “Bashkėshortja e Ibn Mesudit”.
    “Mirė, le tė hyj” – tha ai.
    I treguan asaj dhe ajo hyri. Pastaj tha: O Pejgamber i All-llahut, ti sot ke urdhėruar tė shpėrndahet pasuri. Unė kam stolitė e mia dhe dėshiroj t’ua shpėrndajė tė nevojshmėve, por Ibn Mesudi mendon se ai dhe fėmiu i tij janė mė tė nevojshmit qė kjo t’iu jepet atyre”.
    Pejgamberi s.a.v.s. tha: “Ibn Mesudi ka thėnė tė vėrtetėn. Bashkėshorti yt dhe fėmiu yt janė mė tė nevojshmit qė t’u ndihmosh”.

    MUSLIMANI NUK JEP ZEKATĖ PĖR KALIN E SAMARIT (TĖ PUNĖS)

    1463. – Na ka treguar Ademi, dhe thotė se i ka treguar Shube nga Abdullah b. Dinari i cili ka dėgjuar Sulejman b. Jaserin, e qė e transmeton nga Irak b. Maliku, e ky prej Ebu Hurejres r.a. ku thotė:

    - Pejgamberi i All-llahut s.a.v.s. ka thėnė: “Muslimani pėr kalin e vet dhe shėrbėtorin e vet nuk ka zekatė”.

    NUK KA ZEKATĖ PĖR ROBIN

    1464. – Na ka treguar Musedded, kėtij i ka transmetuar Jahja b. Seid prej Huthejm b. Irakut, tė cilit i ka treguar babai i vet duke transmetuar Ebu Hurejren r.a. kurse ky prej Pejgamberit a.s. por me anė tė njė senedi tjetėr, mė ka treguar Sulejman b. Harb, e kėtij Vuhejb b. Halid, tė cilit i ka transmetuar Huthejm b. Irak b. Malik nga babai i vet, kurse ky prej Ebu Hurejres r.a. , ndėrsa ky prej Pejgamberit s.a.v.s. se ka thėnė:

    “Nuk ka zekatė pėr robin dhe kalin”

    DHĖNIA E ZEKATIT (SADAKĖS) BONJAKĖVE

    1465. – Na ka treguar Muadh b. Fedale, tė cilit i ka thėnė Hishami, nga Jahja, kurse ky prej Hilal b. Ebu Mejmun, qė thotė se i ka treguar Ata b. Jaser se ka dėgjuar Ebu Seid Hudariun r.a. qė po rrėfen se Pejgamberi s.a.v.s. u ulė njė ditė nė minber, ndėrsa ne u ulėm pėr reth tij dhe ai na tha:

    “Ajo pėr ēka ne frikėsohem pėr ju, pas meje, ėshtė ēėshtja se do t’ju hapen rrugė tė luksozit nė kėtė botė dhe do t’ju mundėsohen stoli”.
    Atėherė njė njeri i tha: O Pejgamber i All-llahut, me ato tė mira a vjen edhe e keqja?”
    Pasi heshti pėr njė moment Pejgamberi s.a.v.s., kėtij personi i bėnė vėrejtje: “Ēka ėshtė puna e jote? I flet Pejgamberit tė Zotit, e ai nuk do tė pėrgjigjet fare”.
    - Atėherė e kemi parė- thotė Ebu Seid- se si po vinte shpallja, e ai i fshinte djersėt, dhe tha:
    “Ku ėshtė ai qė pyeti?” Njė herė sikur i shprehi mirėnjohje, e pastaj tha: E mira, vetėvetiu, nuk sjell tė keqe. Prej asaj qė mbinė, mugullon, nė pranverė, dikush vdes, dikujt i shkaktohen dhembje, ndėrsa dikush atė gjelbrim e han dhe han aq shumė sa i rriten krycat, fryhet, e pastaj kthehet kah dielli dhe shtrihet, baglon, pėshurr dhe pėrsėri kullot me kėnaqėsi. E mira e kėsaj bote ėshtė kullosė e mirė dhe e shishme, andaj ėshtė i mirė, fantastik, poseduesi i asaj- muslimani i cili nga kjo jep kontributin tė varfėrit, bonjakut dhe udhtarit tė rastit”.
    Ose, siē ka thėnė Pejgamberi s.a.v.s. :

    “Ndėrsa pasuria tė cilėn njeriu e rrėmben i ngjanė atij qė han, por nuk mund tė ngrihet, dhe ajo pasuri do tė jetė dėshmitare kundra tij nė Ditėn e Kijametit”.

    DHĖNIA E ZEKATIT BASHKĖSHORTIT DHE BONJAKĖVE NĖN KUJDES

    1466. – Na ka treguar Umer b. Hafs nga babai i vet, i cili thotė se i ka treguar A’mesh, kėtij Shekiku nga Amr b. Harthi, e ky nga Zejnebe b. Abdullahu r.a., dhe kėtė, thotė A’meshi, ia pėrmenda Ibrahimit, kurse Ibrahimi mė tregoi, duke transmetuar nga Ebu Ubejdi, e ky nga Amr b. Harthi, e ky nga Zejnebe b. Abdullahu se ka treguar njėlloj sikur Shekiku.

    - Kam qenė nė xhami- thotė Ebu Seid dhe kam parė Pejgamberin s.a.v.s. kur u ka thėnė (grave): “Shpėrndani nga pasuria juaj, qoftė edhe nga stolitė!”
    Zejnebja jepte nga pasuria e vet Abdullahut dhe bonjakėve qė i ishin nėn kujdesin e saj, andaj i tha Abdullahut: Pyete Pejgamberin e All-llahut ,a e kam tė lejuar tė tė jap sadakė ty dhe bonjakėve qė i kam nėn kujdesin tim!”
    - Pyete ti Pejgamberin e All-llahut, iu pėrgjegj ai.
    - Unė , pasta, shkova te Pejgamberi i Zotit dhe para dyerve tė tij gjeta njė ensare. Edhe ajo kishte tė njėjtėn pyetje. Nė kėtė moment pranė nesh kaloi Bilalli dhe ne i thamė:
    - Pyete Pejgamberin e All-llahut, a ėshtė e lejuar tė jap sadakė bashkėshortit tim dhe bonjakėve, qė i kam nė mbikėqyerje, por mos i trego pėr ne, i thamė!
    Bilali hyri dhe e pyeti, por ai e pyeti Bilalin: “Kush janė ato?” “Zejnabja”, u pėrgjigj Bilali. “Cila Zejnebe?” pyeti pėrsėri Pejgamberi. “Bashkėshortja e Abdullahut” – pėrgjegj Bilali.
    - Po, mundet – tha ai. Ajo ka dy shpėrblime: Shpėrblimin qė e ndihmon familjen dhe shpėrblimin qė jep kontributin e pasurisė.


    1467. – Na ka treguar Osman b. Ebu Shujbe se i ka treguar Abda prej Hishamit, kurse ky nga baba i vet, e ky nga Zejnebe b. Ummi Seleme, e cila ka thėnė:

    - I kam thėnė Pejgamberit tė All-llahut: “A kam shpėrblim nėse nga pasuria ime u jap tė bijve tė Ebu Selemes? Kėta janė bijtė e mi”.
    - Jepu! – pėrgjegj ai – dhe pėr ēdo gjė qė u jep do tė kesh shpėrblim.

    “...ROBĖRIT, PĖR HIRĖ TĖ ALL-LLAHUT...”

    Sipas fjalėve tė All-llahut xh.sh.:

    “All-llahu caktoi obligim qė lėmosha (zeqati etj.) t'ju takojnė vetėm: tė varfėrve (nevojtarėve), tė ngratėve (qė s'kanė fare), punonjėsve (qė e tubojnė), atyre qė duhet pėrfituar zemrat (tė dobtėve nė besim), e duhet dhėnė edhe pėr lirim nga robėria, tė mbyturve nė borxhe, (luftėtarėve), nė rrugėn e All-llahut dhe atij qė ka mbetur nė rrugė. All-llahu e di gjendjen e robėrve, punon sipas urtėsisė sė vet”. (Kur’an, 9:60)

    Transmetohet nga Ibn Abbasi r.a.: “Lejohet ta ēlirosh robin me anė tė zekatit nga pasuria jote dhe tė japėsh zekatė pėr nevojė tė haxhit”.

    Hasan el Basriu thotė: “Lejohet qė individi me zekatė tė kompenzojė, lirojė, babėn e vet (tė robėruar), dhe qė zekatin t’ua japė luftėtarėve pėr hirė tė All-llahut, dhe atij qė nuk mund tė shkojė nė haxh (me mundėsitė e veta), e pastaj kėndoi:
    “All-llahu caktoi obligim qė lėmosha (zeqati etj.) t'ju takojnė vetėm: tė varfėrve (nevojtarėve), tė ngratėve (qė s'kanė fare), punonjėsve (qė e tubojnė), atyre qė duhet pėrfituar zemrat (tė dobtėve nė besim), e duhet dhėnė edhe pėr lirim nga robėria, tė mbyturve nė borxhe, (luftėtarėve), nė rrugėn e All-llahut dhe atij qė ka mbetur nė rrugė. All-llahu e di gjendjen e robėrve, punon sipas urtėsisė sė vet”. (Kur’an, 9: 60).

    Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “Halidi e ka ndalur pėr vete parzmoren e vet pėr hirė tė All-llahut”.

    Nga Ebu Asi transmetohet: “I Dėrguari i All-llahut xh.sh. na ka ngarkuar njė deve prej zekatit pėr nevoja tė haxhit”.

    1468. – Na ka treguar Ebu-l-Jeman, tė cilit i ka treguar Shuajbi nga Ebu Zinadi, ky nga A’rexhi, kurse ky nga Ebu Hurejre r.a. i cili ka thėnė:

    - Pejgamberi s.a.v.s. ka urdhėruar dhėnien e zekatit, dhe i ėshtė thėnė:
    “Ibn Xhemil, Halid b. Velid dhe Abbas b. Abdu-l-Muttalibi nuk e kanė dhėnė”.
    Pejgamberi s.a.v.s. u pėrgjegj: “Ibn Xhemil nuk e mohon zekatin, por ka qenė i varfėr, kurse All-llahu dhe i dėrguari i tij, e kanė pasuruar. Sa i pėrket Halidit, ju bėni padrejtėsi ndaj tij. Ai ka mbajtur pėr vehte parzmoren e vet dhe almiset ushtarake nė emėr tė rrugės sė All-llahut, e sa pėr Abbas b. Abdu-l-Muttalibin ai ėshtė axhė i Pejgamberit tė All-llahut dhe zekatin e ka detyrė edhe mė tė madhe”.
    Nė senedin tjetėr tė A’rexhit pason Ibn Ebi Zinad, i cili transmeton hadith nga babi i vet.
    Ibn Is-hak, duke transmetuar nga Ebu Zinadi, thotė: “...Kjo njėlloj mė ėshtė transmetuar nga A’rexhi”.

    NGURRIMI NGA KĖRKESAT (LYPSIA)

    1469. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf, kėtij Maliku i cili transmeton nga Ibn Shihabi, e ky nga Ata’a b. Jezid Lejthij, kurse ky nga Ebu Said Huderi r.a. , se disa ensarė kanė kėrkuar nga Pejgamberi s.a.v.s. sadakė, dhe ai u ka dhėnė. Mė vonė prapė kėrkuan, dhe ai pėrsėri u dha, ashtu qė pasuria e tij mbarua prandaj u tha: “Tek unė nuk ka mė asgjė nga pasuria dhe unė nuk e fshehi nga ju. Kush dėshiron jetė modeste dhe tė ruhet nga harami,All-llahu do t’i japė modesti, kush dėshiron tė bėhet i pasur All-llahu do ta pasurojė, e kush dėshiron tė jetė i durueshėm All-llahu do ta pajisė me durim. Askujt nuk i ėshtė dhėnė shpėrblim mė i mirė se durimi”.


    1470. – Na ka treguar Abdull-llah b. Jusuf, qė thotė se i ka treguar Maliku nga Ebu Zinadi, kurse ky nga A’rexh, e ky nga Ebu Hurejre r.a. , se Pejgamberi i All-llahut ka thėnė:

    “Pasha Atė, nė dorė tė tė cilit ėshtė shpirti im, pėr cilindo qoftė prej jush ėshtė shumė mė mirė tė marr litarin dhe tė bartė dru nė shpinė se sa t’i drejtohet ndonjė njeriu dhe tė lyp lėmoshė prej tij, pavarsisht i dha apo nuk i dha”.


    1471. – Na ka treguar Musa, kurse kėtij Vuhejbi tė cilit i ka transmetuarHishami prej babai tė vet, e ky nga Zuhejr b. Avvami r.a. kurse ky nga Pejgamberi s.a.v.s. i cili ka thėnė:

    “Ėshtė mė mirė qė dikush prej jush tė marrė litarin dhe nė shpinėn e vet tė sjell njė barrė dru dhe ta shesė me kėtė All-llahu t’ia ruaj fytyrėn, se sa tė lypė prej njerėzve sadakė, qoftė t’i japin apo jo”.


    1472. – Na ka treguar Abdan, tė cilit i ka kumtuar Abdullahi, kėtij i ka transmetuar Junusi prej Zuhriut, e ky prej Urve b. Zuhejrit dhe Seid b. Musejjeb, se Hakim b. Hizam r.a. ka thėnė:

    - Kam lypur sadakė nga Pejgamberi i Zotit dhe ai mė dha. Pastaj pėrsėri lypa dhe ai prapė mė dha. Mė vonė, pėrsėri lypa, ai pėrsėri mė dha, por pastaj mė tha:
    “O Hakim, kjo pasuri materjale ėshtė livadh i jeshilit dhe i ėmbėl, kush e pranon pėr hirė tė bujarisė, do tė ketė bekim dhe pėrparim, por kush e merr nga egoizmi, ai nuk do tė ketė as bekim as pėrparim; ky ėshtė sikur ai i cili han por nuk mund tė ngihet. Dora qė jep ėshtė me e mirė se dora qė merr”.
    Hakimi atėherė tha: “O Pejgamber i All-llahut, pasha atė qė tė ka dėrguar me tė vėrtetėn, pas teje nga askush nuk do tė marrė asgjė deri sa tė jem gjallė”.
    Ebu Bekri r.a. mė vonė, e ka thirrur t’i japė sadakė Hakemit, por ai nuk ka dashur ta pranojė. Pastaj e ka thirrur edhe Umeri r.a. qė t’i japė sadakė, por ai edhe prej tij nuk deshi ta pranojė.
    Me kėtė rast Umeri r.a. ka thėnė: “ O burra muslimanė! Ju kam dėshmitarė pėr Hakimin se i kam ofruar tė drejtėn e vet ligjore nga kjo pasuri e luftės, por nuk deshi ta pranojė”. Hakimi kėshtu ka vdekur, e pas Pejgamberit s.a.v.s. nuk ka pranuar nga askush sadakė.

    AI TĖ CILIT ALL-LLAHU I KA DHĖNĖ DIĒKA PA E LYPUR DHE PA E LAKMUAR

    1473. – Na ka treguar Jahja b. Bukejr, kėtij i ka kumtuar Lejthi prej Junusit, e ky prej Zuhriut, ndėrsa ky prej Salimit, se Abdullah b. Ymer r.a. ka thėnė:

    - Kam dėgjuar Umerin duke thėnė: “Pejgamberi s.a.v.s. mė dha njė dhuratė, e unė i thash: “Jepja atij qė ėshtė mė i nevojshėm se unė!”
    - Merre kėtė – mė tha ai. – Kur tė bie nė dorė diēka nga kjo pasuri, qė ti nuk e ke lypur as e ke lakmuar, merre! Kurse ajo qė nuk tė takon, mos e lyp!”.

    TĖ LYPURIT PĖR TĖ GRUMBULLUAR PASURI

    1474. – Na ka treguar Jahja b. Bukejr se i ka treguar Lejthi prej Ubejdullah b. Ebi Xha’ferit i cili ka dėgjuar Hamz b. Abdullah b. Umerin i cili thotė:

    - E kam dėgjuar Abdullah b. Umerin r.a. i cili ka thėnė: Pejgamberi i All-llahut s.a.v.s. ka deklaruar:
    - Njeriu i cili vazhdimisht kėrkon lėmoshė nga njerėzit, nė Ditėn e Kijametit do tė vij me fytyrėn pa asnjė grimė mish.


    1475. – Nė Ditėn e Gjykimit, dielli –tha ai- do tė lėshohet aq poshtė, sa qė djersa njerėzve do t’u arrij deri nė gjysmė tė veshėve dhe nė atė gjendje do ta lusin pėr ndihmė Ademin, pastaj Musain a.s. e pastaj Muhammedin s.a.v.s.
    Abdullah ka shtuar, nė senedin tjetėr, se i ka treguar Lejthi, kurse kėtij Ibn Ebi Xhaferi: “...Ai pastaj do tė angazhohet qė tė fillojė gjykimi i njerėzve, do tė shkojė dhe tė kapė rezen derės (nė xhennet), por All-llahu xh.sh. atėherė do ta vendosė nė pozitė tė lartė e tė lakmueshme, kurse njerėzit e tubuar tė gjithė do t’i falenderojnė”.
    Mual-la ka thėnė se i ka treguar Vuhejbi e ky prej Nu’man b. Rashidit, e ky prej Abdullah b. Muslimit, vėllaut tė Zuhriut, e ky nga Hamza i cili ka dėgjuar Ibn Umerin r.a. qė nga Pejgamberi s.a.v.s. po transmeton deklaratėn pėr lypjen.

    FJALĖT E TĖ LARTMADHĖRISHMIT ALL-LLAH

    “Mos e lypni zekatin me ashpėrsi nga njerėzit”

    SASIA E PASURISĖ DHE DEKLERATA E PEJGAMBERIT s.a.v.s.

    “ Nuk ka pasuri e cila do ta bėjė tė pasur tjetrin”, sipas fjalėve tė All-llahut xh.sh. “Zekati ėshtė pėr tė varfėrit qė janė tė angazhuar nė rrugė tė All-llahut dhe nuk kanė mundėsi tė fitojnė nga toka...” deri tek fjalėt e Tij: “...All-llahu me siguri e di”. {53}.


    1476. – Na ka treguar Haxhxhaxh b. Munhal duke thėnė se i ka treguar Shu’be nga Muhammed b. Zijadi i cili thotė:

    - E kam dėgjuar Ebu Hurejren r.a. qė transmeton prej Pejgamberit s.a.v.s.: “Nuk ėshtė varfėnjak i vėrtetė ai tė cilin e largon nga dera me njė e dy kafshata buke, por ėshtė varfėnjak i vėrtetė ai i cili nuk asfarė pasurie, dhe, turpėrohet (tė lypė ndihmė), gjegjėsisht nuk lyp nga njerėzit qė t’i mėrzisė”.


    1477. – Na ka treguar Jakub b. Ibrahim, e kėtij Ismail b. Ulejje, i cili thotė se i ka treguar Halid Huzai prej Ibn Eshva, e ky nga Sha’bi, tė cilit i ka treguar sekretari Mugire b. Shu’be:

    - Muaviju i shkroi Mugire b. Shu’bes: “Shkruaj diēka ēka ke dėgjuar prej Pejgamberit s.a.v.s. !”
    Pastaj i shkroi: - E kam dėgjuar Pejgamberit s.a.v.s. qė thoshte: “All-llahu i ka qortuar tri lloj punėsh pėr ju: bisedėn e padobishme, shkatėrrimin e pasurisė dhe lypsarinė e tepruar”.


    1478. – Na ka treguar Muhammed b. Gurejr Zuhri, tė cilit i ka treguar Jakub b. Ibrahim, ky ka dėgjuar nga babai i vet, kurse ky nga Salih b. Kesjan, e ky prej Ibn Shihabit, i cili thotė se i ka kumtuar Amr b. Sa’d, qė e pėrcjell nga babai i vet:

    - Pejgamberi s.a.v.s. u jepte ndihmė materjale njė grup njerėzish, kurse unė isha nė mesin e tyre. Pejgamberi i All-llahut thotė Sa’d, njė njeri e kapėrcei pa i dhėnė ndihmė, kurse ai mė pėlqente mė sė shumti nga ata. U ngrita, iu afrova Pejgamberit s.a.v.s. dhe i thash: “Ēka ke ti kundra filan fistekut? Pasha Zotin, unė e konsideroj besimtar tė mirė!”
    - Ose musliman – tha Pejgamberi a.s.
    - Unė pastaj – thotė Sa’d – heshta pėr nji moment, pastaj mė pushtoi ajo ēka dijsha pėr atė, prandaj i thash: “O Pejgamber i Zotit, ēka ke ti kundra kėtij? Pasha Zotin unė e di pėr besimtar tė mirė”
    - Ose musliman – pėrsėriti Pejgamberi a.s.
    Pėrsėri heshta pak, thotė Sa’d, dhe prap mė kaploi ajo ēka dijsha pėr atė, andaj i thash: “O Pejgamber i Zotit, ēka ke ti kundra tij? Pasha Zotin unė e konsideroj besimtarė tė mirė”
    - Musliman – tha ai.
    Atėherė Pejgamberi a.s. tha: “Unė nganjėherė i jap ndihmė materjale njė njeriu, a tjetrin e dua mė shumė, nga frika qė tė mos bjerė me fėtyrė nė zjarr”.
    Nė senedin tjetėr Jakubi transmeton nga baba i vet, kurse ky prej Salihut, ky nga Ismail b. Muhammedi, se ka thėnė: E kam dėgjuar babėn tim si po e paraqet kėtė njėlloj, dhe kėtij diskutimi i shton edhe : “... Dhe Pejgamberi i Zotit i ra , kurse ky u rrudh. Pastaj Pejgamberi i tha: “Sa’d, kėtė kie parasysh dhe kėthehu, shko! Unė nganjėherė i jap ndihmė materiale njeriut...”
    Ebu Abdull-llah Buhariu ka thėnė: “Kubkibu” do tė thotė ta pėrmbysishme krye teposhtė. “Ekebber-rrexhulu”, do tė thotė, njeriu u pėrkul, pėrdoret kur veprimi i foljes nuk bie nė tjetėr objekt. Nėse veprimi kalon nė tjetėr njeri, atėherė do tė thuash, “Keebbehull-llahu livexhhihi...” d.m.th. “All-llahu e pėrmbysi”
    Ndėrsa “kebebtuhu ene” do tė thotė “pėrmbysi unė”.


    1479. – Na ka rrėfyer Ismail b. Abdullah, tė cilit i ka treguar Maliku, pėrmjet tė Ebu Zinadit, ky nga A’rexhi ndėrsa ky prej Ebu Hurejres r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:

    “Nuk ėshtė varfėnjak i mirėfilltė ai i cili ec nėpėr njerėz dhe refuzon njė e dy kafshata ose njė a dy hurma, por varfanjak i mirėfilltė ėshtė ai i cili nuk ka pasuri qė e bėn tė panevojshėm pėr tė tjerėt, por edhe i rrit nevojat e veta, e t’i jepet ndihmė dhe nuk rrin duke lypur sadakė”.


    1480. – Na ka treguar Umer b. Hafs, b. Gijath, kėtij A’mesh nga Ebu Salihu i cili transmeton nga Ebu Hurejra r.a. ndėrsa ky nga Pejgamberi s.a.v.s.:

    “Qė dikush prej jush tė marrė litarin e tė ngrihet herėt – Ebu Hurejre thotė, mendoj se ka thėnė – deri te ajo kodėr, e tė mbledhė dru, t’i shes dhe diēka tė hajė e diēka tė ndaj sadakė, e ka mė mirė se tė kėrkojė mėshirė nga njerėzit”.
    Ebu Abdullah (Buhariu) ka thėnė: “Salih b. Kejsan (qė pėrmendet nė sened) ėshtė mė i vjetėr se Zuhriu dhe ka pasė mundėsi tė dėgjojė personalisht Abdullah b. Umerin dhe ta mbajė mend”.

    VLERĖSIMI I HURMAVE NĖ RREMB

    1481. – Na ka treguar Sehl b. Bekkar, tė cilit i ka thėnė Vuhejbi me anė tė Amr b. Jahja, e ky nga Abbas b. Saidij, e ky nga Ebu Humejd Saidijj r.a. i cili ka thėnė:

    U nisėm me Pejgamberin s.a.v.s. nė Luftėn e Tebukut. Nė Vadi-l-Kura njė grua rrinte nė kopshtin e vet dhe Pejgamberi s.a.v.s. u tha shokėve tė vet: “Vlerėsonie frytin!” Pejgamberi i All-llahut e vlerėsoi nė dhjetė barrė dhe i tha gruas: “Numroi ti sa do tė dalė!” Kur erdhėm nė Tebuk, tha: “Sonte do tė fryjė erė shumė e fortė por askush prej jush le tė mos ngrihet. Ai qė ka deve le ta lidh atė” , andaj edhe ne i lidhėm. Fryu njė erė e fortė dhe njė njeri u ngrit, mirpo era e hodhi nė kodrėn Tajj.
    Mbreti Ejle i dhuroi Pejgamberit s.a.v.s. njė mushkė tė bardhė (duldul), e mbuloi me njė plaf dhe i shkroi pėr nėnshtrimin e tij (qė tė paguaj xhizjen).
    Kur Pejgamberi s.a.v.s. gjatė kthimit, arriti pėrsėri nė Vadil-l-Kura, e pyeti po atė grua: “Sa prodhim ka dhėnė bahēja?”
    - Dhjetė vesakė – u pėrgjigj ajo - siē e kishte vlerėsuar edhe Pejgamberi i
    All-llahut.
    Atėherė Pejgamberi s.a.v.s. tha : “Unė po ngutem pėr nė Medine, prandaj kush dėshiron tė vij me mua , nga ju, le tė ngutet”
    Ibn Bekkar, thotė Buhariu, ka thėnė, pėrafėrsisht kėtė: “Pasi iu afrua Medines, thirri: “Kjo ėshtė Taba!” E kur e pa Uhudin, tha: “Kjo ėshtė kodrina tė cilėn na e duam edhe ajo na don! A dėshironi t’ju informoj pėr shtėpitė mė tė mira ensare?”
    - Dėshirojmė, thanė.
    - Shtėpitė e Benu Nexhxharėve, pastaj shtėpitė e Benu Abdu-l-Eshhelėve, mandej shtėpitė e Benu Saidėve, pėrkatėsisht shtėpitė e Benu Harith b. Hazrexhėve, por edhe pėr tė gjitha shtėpitė tjera, ensarije mendonte mirė.


    1482. – Sulejman b. Bilal thotė, se i ka treguar Amri: “...pastaj shtėpia e Benu Harith, e mandej shtėpia e Benu Saidėve...”

    Sulejmani edhe njė herė tjetėr transmeton nga Sa’ad b. Seid, e ky nga Umare b. Gazijje, ndėrsa ky nga Abbasi, e ky nga babai i vet r.a. i cili ka dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė: “Uhudi ėshtė kodėr e cila na don dhe tė cilėn ne e duam...”
    Ebu Abdullah thotė: “Ēdo kopsht i rrethuar me rrethojė ėshtė bahēe, kurse pa rrethojė nuk quhet bahēe”.

    PĖR TĖ DHJETĖN NĖ TĖ ARDHURA PREJ TOKĖS E CILA UJITET NGA TĖ RESHURAT DHE UJĖRAT RRJEDHĖSE

    Umer b. Abdu-l-Aziz ka konsideruar se pėr mjaltė nuk jepet asgjė. {56}


    1483. – Na ka treguar Seid b. Ebi Merjrem, duke thėnė se i ka transmetuar Abdullah b. Vehbi nga junus b. Jezid i cili ka transmetuar nga Zuhriu, ky nga salih b. Abdullahu ndėrsa ky nga babai i vet r.a. e ai nga Pejgamberi s.a.v.s. qė ka thėnė:

    “E dhjeta ėshtė njė tatim nga toka qė ujitet nga tė reshurat dhe ujėrat rrjedhėse ose ėshtė vetvetiu e lagur (kėnetė), kurse gjysma e tė dhjetės ėshtė pėr tė ardhurat nga toka e cila ujitet nė mėnyrė artificiale”.
    Ebu Abdullahi ka thėnė: Ky sqarim ėshtė i transmetuesit tė parė (Abdullah b. Umerit) dhe te ai nuk ėshtė caktuar vėllimi i tė ardhurave, d.m.th. nė deklarimin e Ibn Umerit.
    “Nė tė ardhura tė tokės qė e ujit shiu dhe...” , e kjo ėshtė sqaruar nė hadithin vijues, d.m.th. ėshtė caktuar vėllimi dhe teprica qė pėrfillet. Hadithi i qartė pėr ndonjė vendim ėshtė mė i rėndėsishėm se ai i paqarti, vetėm nėse transmetuesi ėshtė gjithmonė i besueshėm. Ashtu Fadil b. Abbasi ka transmetuar se Pejgamberi s.a.v.s. nuk ėshtė falur nė Qabe, ndėrsa Bilali thotė se ėshtė falur, andaj ėshtė pėrfillur deklerata e Bilalit kurse deklerata e Fadilit ėshtė refuzuar.

    PĖR TĖ ARDHURAT NGA BUJQĖSIA MĖ PAK SE PESĖ BARRĖ (VASAKĖ) NUK JEPET ZEKATĖ


    1484. – Na ka treguar Musedded, kėtij Jahja tė cilit i ka treguar Maliku, kurse kėtij Muhamed b. Abdullah b. Abdurrahman b. Ebi Sa’sa, duke transmetuar nga Ebu Seid Hudari r.a., kurse ky e ka dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. duke thėnė:

    “Pėr pasuri mė pak se pesė vesakė nuk jepet zekatė dhe pėr mė pak se pesė krerė deve si edhe pėr mė pak se pesė ukije argjend”.
    Ebu Abdullahu ka thėnė: - Ky komentim ėshtė nga transmetuesi i parė (Ibn Abdullah) i cili thotė: “Pėr pasuri mė pak se pesė vesakė nuk ka zekatė”, qė nuk ėshtė e qartė si duhet, kurse nė shkencat islame gjithmonė mirret parasysh e dhėna tė cilėn e kanė thėnė njerėz tė sigurtė.

    MARRJA E ZEKATIT NGA HURMAT ME RASTIN E VJELJES DHE A LEJOHET QĖ FĖMIJA TĖ MARRĖ HURMA SI SADAKĖ?


    1485. – Na ka treguar Umer b. Muhammed b. Hasan Esedi, tė cilit i ka treguar babai i vet, duke i thėnė se i ka transmetuar Ibrahim b. Tahman qė transmeton nga Muhamed b. Zijad, e ky nga Ebu Hurejre r.a. i cili ka thėnė:

    - Pejgamberit s.a.v.s. i kanė sjellė hurma me rastin e vjeljes; secili i sillte hurmat e veta ashtu qė tek ai (nė xhami) u bė njė grumbull hurmash, andaj Hasani dhe Hyseini r.a. filluan tė luajnė me ato hurma, kurse njėri prej tyre e mori njė hurmė dhe e futi nė gojė, Pejgamberi i All-llahut e pa kėtė, ia nxori nga goja dhe tha:
    “A nuk e di se familja e Muhammedit nuk han zekatė?”.


    SHITJA E PRODHIMIT (PEMĖVE) OSE TRUPAVE TĖ PEMĖVE OSE TOKĖS APO TĖ MBJELLAVE


    1486. – Na ka treguar Haxhxhaxh, e kėtij Shu’be, tė cilit i ka thėnė Abdullah b. Dinar:

    E kam dėgjuar Ibn Umerin r.a. qė thotė: “Pejgamberi s.a.v.s. e ka ndaluar shitjen e frytave para se tė piqen”.
    Kur e pyetėn Ibn Umerin pėr pjekjen e frutave tha:
    “Derisa tė kalojė rreziku nga ato”.


    1487. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf se i ka thėnė Lejthi, ndėrsa kėtij Halid b. Jezidi nga Ata’a b. Ebi Rebah, kurse ky nga Xhabir b. Abdullah r.a., se Pejgamberi s.a.v.s. e ka ndaluar shitjen e fryteve ende tė pa pjekura.


    1488. - Na ka treguar Kutejbe i cili transmeton nga Maliku, kurse ai nga Humejdi, e ky nga Enes b. Malik r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. e ka ndaluar shitjen e fryteve derisa ato tė marrin ngjyrėn e vet tė zakonshme (tė fillojnė tė piqen), derisa tė mos skuqen mirė- ka thėnė ai.

    A MUND TA BLESH ZEKATIN TĖND QĖ MĖ PARĖ IA KE DHĖNĖ DIKUJT?

    Nuk ėshtė gabim qė dikush, pėrveē atij qė e ka pasė detyrė, tė blejė zekatin, sepse Pejgamberi s.a.v.s. kėtė blerje, nė mėnyrė decidive ia ka ndaluar vetėm atij qė e ka pasė detyrė ta japė, ndėrsa tė tjerėve jo.


    1489. Na ka treguar Jahja b.Bukejr,kėtij i ka thėnė Lejthi qė transmeton nga Ukajli, e ky nga Ibn shihabi, ndėrsa ky prej Salimit se Abdullah b. Umer r.a ka treguar, se Umer b. Hattab ka dhėnė pėr hirė tė All-llahut njė kalė (ndonjė luftėtari),mė vonė e gjeti duke e shitur dhe ka dėshiruar ta blejė pėr vete. Shkoi te Pejgamberi s.a.v.s. dhe kėrkoi lejen e tij.

    - Mos u kthe te zekati yt! i tha Muhammedi a.s.
    Pėr kėtė shkak Ibn Umeri r.a. nuk ka ngurruar, tė gjitha gjėrat e blera, tė cilat mė herėt i ka shpėrndarė si kontribute vullnetare, qė pėrsėri t’i jepte si kontribut.


    1490. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf, se i ka treguar Malik b. Enesi, duke transmetuar nga Zejd b. Eslemi, e ky nga babai i vet i cili ka thėnė:

    E kam dėgjuar Umer b. Hattabin r.a. duke thėnė:”I kam falur njė luftėtari njė kalė pėr hirė tė All-llahut, por ai shumė shpejt e dobėsoi, prandaj dėshirova qė pėrsėri ta blej duke menduar se do tė ma shiste dhe do tė kisha privilegje pėr kėtė. Lidhur me kėtė e pyeta edhe Pejgamberin s. a. v. s. dhe ai mė tha:

    - Mos e blej pėr vete dhe mos u kthe tek sadaka yte, qoftė edhe sikur tė ta shiste pėr njė metelik.Ai i cili kthehet tek sadaka e vet i ngjan atij qė do tė kthehej te ajo qė e ka vjellur”.

    PĖR ZEKATIN DHE PEJGAMBERIN s.a.v.s.


    1491.- Na ka treguar Ademi se i ka transmetuar Shu’be kurse atij i ka treguar Muhammed b. Zejd:

    - E kam dėgjuar Ebu Hurejren i cili thotė: Hasan b. Alij r.a. mori njė hurmė nga zekati dhe e vuri nė gojė, ndėrsa Pejgamberi s.a.v.s. tha:
    - Lere atė! Hudhe! – ashtu qė ai e hudhi. Pastaj e pyeti:
    - A nuk e din se ne me tė vėrtetė nuk hamė nga zekati?


    DHĖNIA E ZEKATIT ROBĖRVE TĖ LIRUAR



    1492. – Na ka treguar Seid b. Ufejr, kėtij Ibn Vehb duke transmetuar nga Junusi e ai nga Ibn Shihabi, tė cilit i ka treguar Ubejdullah b. Abdullah nga Ibn Abbasi r.a. i cili ka thėnė:

    - Pejgamberi s.a.v.s. e gjeti njė dele tė coftė nė zekatin e mbledhur, qė i kishin dhėnė robėreshės sė liruar tė Mejmunit, prandaj tha:
    “Ta kishit shfrytėzuar lėkurėn e saj!”
    -Po kjo ėshtė e cofur – u pėrgjigjėn tė pranishmit.
    - E ndaluar ėshtė vetėm ngrėnia e saj, tha Pejgamberi


    KUR ZEKATI E NDĖRRON STATUSIN E VET


    1493. – Na ka treguar Ademi se i ka treguar Shu’be, e kėtij Hakemi nga Ibrahimi, ndėrsa ky nga Esvedi, e ky nga Aisheja r.a. se ka dėshiruar ta blejė Berirėn me qėllim qė ta lirojė, kurse zotėrinjėt e saj kushtėzonin mbikėqyrjen.
    Aishja kėtė ia pėrmendi Pejgamberit s.a.v.s. dhe ai tha:
    “Bleje pėr vete! Mbikqyrja i takon atij qė e liron”.
    Nė kėtė moment, thotė Aisheja, Pejgamberit i sollėn ca mish e unė i thash:
    - Ky i ėshtė dhuruar Berirės pėr sadakė.
    - Ky ėshtė sadakė pėr ate, kurse pėr ne ėshtė dhuratė – u pėrgjegj Pejgamberi.


    1494. – Na ka treguar Ali b. Abdullah, kėtij i ka thėnė Jezid b. Zurej, ndėrsa kėtij Halidi me anė tė Hafse bintu Sirinė nga Ummi Atije Ensarije r.a. e cila ka thėnė:

    - Pejgamberi s.a.v.s. ka hyrė tek Aisheja r.a. dhe i tha: “A ke ndonjė send (pėr tė ngrėnė)?
    - Pėrveē ēka na ka dėrguar Nusejba nga ajo delja qė ia ke dėrguar ti nga zekati.
    - Kjo ka ardhur nė vendin e vet – tha ai.


    1495. – Na ka treguar Jahja b. Musa se i ka treguar Veki’a e ky ka dėgjuar nga Shu’be i Katades, kurse ai nga Enesi, se Pejgamberi s.a.v.s. pėr mishin e sjellur kėtij, qė mė parė i ėshtė dhėnė Berirės si sadakė, ka thėnė: “Ai pėr atė ėshtė sadakė, kurse pėr ne ėshtė dhuratė”.
    Ebu Davud ka thėnė: “Na ka informuar Shu’be, duke transmetuar nga Katade, se ky hadithin e lartėpėrmendur e ka dėgjuar nga Enesi r.a. kurse ky nga Pejgamberi s.a.v.s.


    MARRJA E ZEKATIT NGA PASANIKĖT DHE DHURIMI TĖ VARFĖRVE KUDO QĖ TĖ JENĖ ATA


    1496. – Na ka treguar Muhammedi, tė cilin e ka informuar Abdullahu se i ka transmetuar Zekerijja b. Is-hak nga Jahja b. Abdullah b. Sajfa, e ky nga Ebu Ma’bedi – rob i liruar i Ibn Abbasit kurse ai prej Ibn Abbasit r.a. i cili ka thėnė:

    -I Dėrguari i All-llahut xh.sh. i ka thėnė Muadh b. Xhebelit, kur e ka dėrguar pėr nė Jemen: “Ti do tė shkosh tek njė popull qė i pėrmbahet Librit, prandaj kur tė shkosh tek ata, thirri tė dėshmojnė: Se nuk ka Zot tjetėr pėrveē njė tė Vetmit
    All-llah dhe se Muhammedi ėshtė i Dėrguar i All-llahut. Nėse binden nė kėtė, lajmėroji se All-llahu ka caktuar kryerjen e pesė kohėve tė namazit pėr ēdo ditė. Pasi qė tė binden edhe pėr kėtė informoi se All-llahu u ka caktuar detyrimisht ndarjen e zekatit, qė mirret nga tė pasurit e tyre dhe u jipet varfėnjakėve tė tyre.
    Ruaju nga pasuria e tyre mė e ēmueshme dhe frikėsoju mallkimit tė atyre qė u ėshtė bėrė dėm, sepse ndėrmjet atij dhe All-llahut nuk ka kurrfarė perdje (ndėrmjetės).

    NAMAZI I UDHĖHEQĖSIT DHE BEKIMI I TIJ PĖR DHĖNIEN E ZEKATIT DHE FJALĖT E TĖ LARTMADHĖRISHMIT:

    “Merre nga pasuria e tyre zekatin me tė cilin do t’i pastrosh dhe me ēka do t’ua shtosh dhe lutu pėr ata! Pa dyshim lutja yte ėshtė qetėsim pėr ata.
    All-llahu tė gjitha i di mirė”.


    1497. – Na ka treguar hafs b. Umer, kėtij Shu’be, duke transmetuar nga Amri, e ky nga Abdullah b. Ebi Evfa i cili ka thėnė:

    - Kur i sillnin njerėzit zekatin e tyre, I Dėrguari i All-llahut u thoshte: “O Zot, bekoje dhe mėshiroje familjen e filan fistekut!” Nė kėtė kohė ia solli zekatin edhe babai im dhe ai i tha: “O Zot! Mėshiroje dhe bekoje familjen e Ebu Evfit!”.

    PĖR GJĖRA QĖ NXIRREN NGA DETI

    Ibn Abbasi r.a. ka thėnė: Xhevahirėt nuk janė sikur pasuria e nėntokės. Ajo ėshtė diēka qė nxjerr deti nė sipėrfaqe.

    Hasan Basriu thotė: “Pėr xhevahirė e margaritarė jepet e pesta”.

    Pejgamberi s.a.v.s., thotė Buhariu, ka caktuar njė tė pestėn vetėm pėr pasurinė qė ėshtė e gjetur nėn tokė, e jo edhe pėr atė qė gjendet nė ujė.

    1498. – Lejthi tregon se i ka treguar Xhafer b. Rebia duke transmetuar nga Abdurahman b. Hurmuzi, e ky nga Ebu Hurejra r.a. ndėrsa ky nga Pejgamberi s.a.v.s. se si njė izrealit kėrkoi nga njė irealit tjetėr qė t’i japė hua 1000 dukat. Ai ia dha, kurse mė vonė ky shkoi nė det dhe pasi nuk gjeti ndonjė barkė, e mori njė dru, e gdhendi i bėri njė gropė dhe nė atė gropė i futi 1000 dukatė dhe ashtu nė atė dru tė gdhendur e hudhi nė det.
    Mė pastaj njeriu qė ia pat dhėnė huanė doli, buzė detit, dhe e pa atė dru, e mori dhe e solli nė shtėpi pėr ta djegur.
    Ebu Hurejre, pastaj e pėrshkroi tėrė rastin dhe tha: Kur e ēau ky drurin, aty gjeti pasurinė e vet”.

    PĖR PASURINĖ E GJETUR NĖN TOKĖ JEPET NJĖ E PESTA

    Malik dhe Ibn Idris kanė thėnė: “Nė “rikaz”, d.m.th. nė pasurinė e nėntokės nė periudhėn para kur’anore, qoftė shumė ose pak, jepet njė e pesta, por as xehja nuk ėshtė “rikaz”.

    Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “Pėr mineralet, xehet, nuk ka pagesė me tė holla, kurse pėr pasurinė e gjetur nėn tokė duhet njė e pesta”.

    Umer b. Abdulaziz ka marrė prej xehes pėr ēdo 200 dėrhem pesė dėrhem.

    Hasan Basriu ka thėnė: “Pėr atė qė gjendet nėn tokė nga pasuria, nė vendin joislam jepet njė e pesta, kurse pėr atė qė gjendet nė vendin me tė cilin ka marrėveshje paqe, jepet zekatė. Nėse gjėsendin e humbur e gjen nė vendin armiqėsor, shpalle, e nėse i takon armikut pėr atė jepet e pesta”.

    Dikush nga tė pranishmit, thotė Buhariu, ka thėnė: “Xehja ėshtė pasuri nėntoksore sikurse pasuria nėntokėsore paraislame”. Mirėpo, kur nga kjo del diēka nė sipėrfaqe tė tokės, thuhet: “Ka gjetur xehe”.

    I ėshtė thėnė edhe kjo:

    -Ndonjėherė individit i thuhet: “Ke gjetur pasuri nėntoksore, kur diēka i dhurohet ose kur i afrohet ndonjė fitim i madh, apo pleshmėri e madhe.

    Ai pastaj ra nė kundėrshtim me vetvetėn duke thėnė: Nuk ka dėm nėse njeriu pasurinė e gjetur nėntoksore ose xehen e fshehė qė tė mos i japė tė pestėn (arkės sė shtetit).

    1499. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf, duke thėnė se i ka transmetuar Maliku nga Ibn Shihabi, e ky nga Seid b. Musejjeb dhe Ebu Hurejra r.a., se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:

    “Kafshėt (e lėnduara, axhmau) janė tė liruara nga pagesa, bunari ėshtė i liruar, xeherorja ėshtė e liruar, kurse pėr pasurinė nėntokėsore jepet e pesta”.






    KAPITULLI NĖ BAZĖ TĖ FJALĖ TĖ ALL-LLAHUT:

    “... Edhe atyre qė punojnė nė mbledhjen e zekatit”
    (Tevbe: 60)



    Dhe ata qė japin llogari udhėheqėsit kompetent pėr mbledhjen e zekatit.


    1500. – Na ka treguar Jusuf b. Musa, kėtij Ebu Usame, tė cilit i ka transmetuar Hisham b. Urve nga babai i vet, e ky nga Ebu Humejd Saidi r.a. i cili ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. ka marrė nė shėrbim njė njeri i cili quhej Ibn Lutbijje nga fisi Esed, pėr tė grumbulluar zekatin tek fisi Benu Sulejm dhe kur u kthye prapė paraqiti llogari pėr mbledhjen e zekatit”.

    EMERIMI I NĖNPUNĖSIT PĖR MBLEDHJEN E ZEKATIT NGA DEVET DHE NDARJA E QUMĖSHTIT TĖ TYRE UDHĖTARĖVE TĖ NEVOJSHĖM

    1501. – Na ka treguar Musedded se i ka treguar Jahja nga Shu’be, tė cilit i ka transmetuar Katade, duke pėrcjellur nga Enese r.a., se disa njerėz nga fisi Urjene e urrenin banimin nė Medine, prandaj Pejgamberi i Zotit i lejoi tė vijnė te devet qė ishin pėr zekatė, tė pijnė qumshtin e tyre dhe tė shėrbehen me urinėn e tyre, Mirėpo, ata i vranė barinjėt dhe devet i morėn me vete, andaj Pejgamberi s.a.v.s. kėrkoi tė ndiqen. U zunė dhe u sollėn, kėtyre u prenė duartė dhe kėmbėt, kurse sytė iu dogjėn duke i lėnė nė diell tė nxehtė tė pėrtypin gurė.
    Nė njė sened tjetėr Kateden e pasojnė: Ebu Kilabe, Humejd dhe Thabit tė cilėt njėlloj kėtė rast e pėrcjellin nga Enesi.


    SHENJIMI I DEVEVE NGA UDHĖHEQĖSI I MBLEDHJES SĖ ZEKATIT


    1502. – Na ka treguar Ibrahim b. Mundhir, kėtij i ka treguar Velidi i cili thotė se i ka treguar Ebu Amr Evzaijj qė thotė se i ka treguar Is-hak b. Abdullah b. Ebi Talha, tė cilit Enes b. Malik r.a. i ka thėnė:

    “Njėherė shkova heret me Abdullah b. Ebi Talhėn tek i Dėrguari i Zotit pėr t’i zbutur hurmat (rexhur hurmat) dhe i gjeta nė dorė njė mjet me tė cilin shenjonte devet e mbledhura nga zekati”.

    KREU 24/a
    Sadakatu-l-fitri

    DHĖNIA E SADAKATU-L-FITRIT


    Ebu Alije, Ata’a dhe Ibn Sirin kanė konsideruar se dhėnia e sadakatul-fitrit ėshtė farz (detyrė e dosdoshme).


    1503. – Na ka treguar Jahja b. Muhammed b. Seken se i ka treguar Muhamed b. Xhehdam, tė cilit i ka transmetuar Ismail b. Xhafer nga Umer b. Nafia, kurse ky nga babai i vet dhe ky nga Ibn Umer r.a. i cili ka thėnė:

    Pejgamberi s.a.v.s. ka caktuar zekatulfitrin nė kėtė mėnyrė: njė sa’ė hurma, ose njė sa’ė nga elbi pėr besimtarin e lirė, mashkull apo femėr, i vogėl ose i madh dhe ka urdhėruar qė ky tė jepet para se tė shkojnė njerėzit nė namaz( tė Bajramit)”.

    PĖR DETYRĖN E MUSLIMANIT QĖ TĖ JAPĖ SADAKUTU-L-FITRIN PĖR RROGTARIN E VET DHE SHTĖPIARĖT E TJERĖ


    1504. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf, tė cilit i ka treguar Maliku qė ka transmetuar nga Nafiu, e ky prej Ibn Umrit r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. e ka caktuar zekatulfitrin nė sasi prej njė sa’ė hurma ose sa’ė elbi ēdo muslimani tė lirė apo tė robėruar, burrit dhe gruas.

    SADAKATU-L-FITRI ĖSHTĖ NJĖ SA’Ė ELBI

    1505. – Na ka treguar Kabise se i ka thėnė Sufjani nga Zejd b. Eslemi, kurse ky nga I’jad b. Abdullah, ndėrsa ky nga Ebu Saidi r.a. i cili ka thėnė:

    “ I kemi ushqyer (tė varfėrit) me sadakatulfitėr prej njė sa’a elbi”

    SADAKATULFITRI ĖSHTĖ NJĖ SA’A USHQIM

    1506. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf, tė cilit i ka trasnmetuar Maliku nga Zejd b. Eslemi, e ky nga Ijad b. Abdullah b. Sa’d b. Ebi Ser-ha al –Amirij, i cili e ka dėgjuar Ebu Seid Hudariun r.a. se si thotė:

    “Ne nė emėr tė sadakatulfitrit kemi dhėnė njė sa’ė ushqim (grurė), ose njė sa’ė elbi, ose njė sa’ė hurma, ose njė sa’ė djathė tė terur ose nga njė sa’ė rrush tė thatė”.

    NJĖ SA’Ė HURMA PĖR SADAKUTU-L-FITĖR


    1507. – Na ka treguar Ahmed b. Jusuf, kurse kėtij Lejthi, i cili transmeton nga Nafi’a se Abdullah (b. Umeri) r.a. ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. ka urdhėruar qė nė emėr tė sadakatulfitrit tė jepet njė sa’ė hurma ose njė sa’ė elbi, kurse njerėzit, thotė Abdullahu, filluan qė kėtė ta barazojnė me vlerėn e dy mudde gruri”.

    DHĖNIA E NJĖ SA’Ė RRUSHI TĖ THATĖ

    1508. – Na ka treguar Abdullah b. Munir se e ka dėgjuar Jezid Adeniun tė cilit i ka transmetuar Sufjani nga Zejd b. Eslemi, tė cilit i ka treguar Ijad b. Abdullah b. Ebi Serh qė transmeton nga Ebu Seid Hudariu r.a. i cili ka thėnė:

    - Nė kohėn e Pejgamberit s.a.v.s. kemi dhėnė nga njė sa’ė ushqim (grurė), njė sa’ė hurma, ose njė sa’ė elbi, ose njė sa’ė rrush tė thatė. Kur erdhi Muaviju (nė post) arriti edhe gruri i Sirisė dhe ai tha: “Mė duket se njė mudde nga ky grur ėshtė barazi me dy mudde tė (grurit) tjetėr”

    SADAKUTU-L-FITRI JEPET PARA NAMAZIT TĖ BAJRAMIT

    1509. – Na ka treguar Ademi, kėtij Hafs b. Mejsere, tė cilit i ka transmetuar Musa b. Ukbe nga Nafiu, e ky nga Ebu Umeri r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. ka urdhėruar dhėnien e sadakatu-l-fitrit para se tė shkojnė njerėzit nė namazin e Bajramit.


    1510. – Na ka treguar Muadh b. Fedale, se i ka transmetuar Ebu Umeri nga Zejdi, kurse ky nga Ijad b. Abdullah b. Seid, e ky, nga Ebu Seid Huderiu r.a. i cili ka thėnė:

    “Ne nė kohėn e Pejgamberit s.a.v.s. kemi dhenė nė Ditėn e fitrit ( dita e parė e Ramazan Bajramit), nga njė sa’ė ushqim, kurse ushqimi jonė, thotė Ebu Seid, kryesisht ka qenė: elbi, rrushi i thatė, djathi i thatė dhe hurmat.


    I LIRI DHE ROBI TĖ JAPIN SADAKUTU-L-FITRIN


    Zuhriu ka thėnė: “Pėr robėrit qė janė pėr tregti zekati jepet sikur pėr artikuj tregėtarė, por jepet edhe kontributi nė emėr tė sadakatu-l-fitrit”.


    1511. – Na ka treguar Ebu Nu’man se i ka dhėnė Hamad b. Zejd, tė cilit i ka transmetuar Ejubi Nga Nafi’a, kurse ky nga Ibn Umeri r.a. i cili ka thėnė:

    “Pejgamberi e ka caktuar sadakatu-l-fitrin, ose ka thėnė, sadakatu-l-fitrin e Ramazanit, pėr burrė dhe grua tė lirė, por edhe pėr robin, nha njė sa’ė hurma, ose nga njė sa’ė elb. Pastaj njerėzit (Muaviu dhe bashkėpuntorėt e tij) e barazuan kėtė me njė gjysmė sa’ė gruri. Mirpo, Ibn Umeri edhe mėtej jepte vetėm hurma. Banorėt e Medinės njė vjet kishin mungesė tė hurmave, andaj ky dha elb. Ibn Umeri ka dhėnė (sadakatulfitėr) pėr tė mitur dhe pėr tė rritur, madje ka dhėnė edhe pėr foshnje”.

    Ibn Umeri ua jepte kėtė atyre (tė varfėrve) qė e pranonin edhe njerėzit e jepeshin njė ose dy ditė para ditės sė parė tė Bajramit tė Ramazanit.


    SADAKATUL FITRI PĖR TĖ MITUR DHE TĖ RRITUR


    1512. – Na ka treguar Musedded duke thėnė se i ka transmetuar Jahja nga Ubejdullahi, tė cilit i ka treguar Nafi’a, duke transmetuar nga Ibn Umeri r.a. i cili ka deklaruar:

    “Pejgamberi i All-llahut ka caktuar, nė emėr tė sadakatulfitrit, nga njė sa’ė elb ose njė sa’ė hurma pėr tė mitur, por edhe pėr persona tė rritur, qoftė ai pėrson i lirė apo rob”.


    KREU 25
    HAXHILLĖKU

    HAXHXHI DHE RĖNDĖSIA E TIJ


    All-llahu xh.sh. nė Kur’an thotė: “Njerėzit e kanė detyrė qė nė emėr tė All-llahut tė vizitojnė Qaben, kush ka mundėsi pėr tė shkuar atje. Ai i cili nuk beson, lere, All-llahu me tė vėrtetė ėshtė i pavarur nga njerėzit”. {1}

    1513. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf tė cilit i ka kumtuar Maliku qė transmeton nga Ibn Shihabi, e ky nga Sulejman b. Jesara, kurse ky nga Abdullah b. Abbasi r.a. i cili thotė:

    “Fadl b. Abbas kishte hypur pas shpinės sė Pejgamberit tė All-llahut nė tė njėjtėn deve. Nė kėtė moment erdhi njė grua nga fisi Hath’am. Fadli filloi ta shikonte, por edhe ajo e shikonte kėtė, ndėrsa Pejgamberi s.a.v.s. ia ktheu Fadlit fytyrėn nė anėn tjetėr.
    - O Pejgamber i All-llahut! – tha gruaja- Pa dyshim All-llahu ua ka bėrė detyrė haxhin robėrve tė vet. Babai im ėshtė nė pleqėri tė thellė, ai nuk mund tė kalėrojė, andaj a mundem unė ta kryej haxhin nė vend tė tij?
    - Po, mundesh, u pėrgjigj Pejgamberi a.s.
    Kjo ka qenė - thotė Ibn Abbasi – nė haxhin lamtumirės.

    FJALĖT E ALL-LLAHUT TĖ LARTMADHĖRUAR

    “ Do tė vijė nė kėmbė dhe me deve tė lodhura qė do tė vijnė nga tė gjitha anėt e largėta dhe le tė merrni pjesė nė tė mira tė kėsaj bote dhe botės tjetėr:

    “Fixhaxhun” d.m.th. rrugė tė gjera. {3}

    1514. – Na ka treguar Ahmed b. Isa, qė thotė se i ka treguar Ibni Vehb, duke transmetuar nga Junusi, e ky nga Ibn Shihabi, kurse ky nga Salim b. Abdullah se Ibn Umer r.a. ka thėnė:

    “ E kam parė Pejgamberi s.a.v.s. duke shkuar kaluar dhe me zė madhėronte
    All-llahun, mu atėherė kur kafsha me tė cilėn kalėronte ishte ngritur nė kėmbė.


    1515. – Na ka treguar Ibrahimi, tė cilit i ka thėnė Velidi se i ka treguar Evzaij i cili ka dėgjuar nga Ata’a se e transmeton nga Xhabir b. Abdullahu r.a. se tė shqipėtuarit e telbijes me zė nga Pejgamberi s.a.v.s. fillonte nga Dhul-l-Hulejfe pasi qė deveja mbi tė cilėn kishte hypur ai ngritej.
    Kėtė e kanė transmetuar edhe Enesi dhe Ibn Abbasi r.a.

    KRYERJA E HAXHXHIT HYPUR NĖ DEVE


    1516. – Ebani ka deklaruar se i ka treguar Malik b. Dinar i cili transmeton nga Kasim b. Muhammed, e ky nga Aisheja r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. e dėrgoi me tė vėllain e saj Abdurrahmanin dhe ajo vendosi tė kryejė umren nga Ten’imi, kurse ai e hypi nė deve.
    Umeri r.a. ka thėnė: “Shtrėngoni shalėt nė kohėn kur bėni haxhin sepse haxhi ėshtė njėra nga dy luftėrat”.


    1517. – Muhammed b. Ebu Bekr thotė se i ka thėnė Jezid b. Zurej, tė cilit i ka transmetuar Azret b. Thabit nga Thumame b. Abdullah b. Enes:

    “Enesi e ka kryer haxhin nė shalė tė deves, por nuk ka qenė koprrac. Ai ka treguar se edhe Pejgamberi i All-llahut e ka kryer haxhin nė shalė tė cilėn e kishte edhe si bagazh”.

    1518. – Na ka treguar Amr b. Ali qė thotė se i ka treguar Ebu Asim nga Ejmen b. Nail, tė cilit i ka treguar Kasim b. Muhamed se Asisheja r.a. me siguri ka thėnė:

    - O Pejgamber i All-llahut, ju e keni bėrė nijet pėr umre, kurse unė jo?
    - O Abdurahman! – thirri Muhammedi a.s. – shko me motrėn tėnde dhe mundėsoja qė ta bėjė nijet pėr umre prej Ten’imi.

    Ky e vuri atė pas vetes nė deve dhe ajo e bėri nijet qė ta kryej umren

    RĖNDĖSIA E HAXHXHIT QĖ KRYHET SIPAS NORMAVE TĖ HAXHIT
    DHE PRANOHET TE ALL-LLAHU



    1519. – Na ka treguar Abdulaziz b. Abdullah dhe tha se i ka transmetuar Ibrahim b. Sa’di nga Zuhriu, e ky nga Seid b. Musejjeb, ndėrsa ky nga Ebu Hurejre, i cili ka thėnė:

    - E kanė pyetur Pejgamberin s.a.v.s.:
    “Cilat punė janė mė tė rėndėsishme?”
    “Besimi nė All-llahun dhe Pejgamberin e Tij” – u pėrgjegj.
    “E pas kėsaj?” e pyetėn pėrsėri?
    “Lufta pėr hirė tė rrugės sė All-llahut” – tha ky.
    “ E pas kėsaj?” e pyetėn pėrsėri.
    “Haxhi qė kryhet sipas normave (pa gabime) dhe pranohet te All-llahu”.


    1520. – Na ka treguar Abdurrahman b. Mubarek, kėtij Halidi tė cilit i ka transmetuar Habib b. Ebu Amre, i cili transmeton nga Aishe b. Talha, kurse kjo nga Aisheja r.a. nėna e besėdrejtėve qė tha:

    - O Pejgamber i All-llahut, ne e konsiderojmė xhihadin punė mė tė rėndėsishme, e pse nuk shkojmė edhe ne tė luftojmė pėr hirė tė All-llahut?”
    - Jo –u pėrgjigj ai. Xhihadi mė i mirė pėr ju ėshtė kryerja e haxhit pa gabime dhe tė jetė i pranuar te All-llahu.


    1521. – Na ka treguar Ademi duke transmetuar nga Shu’be tė cilit i ka thėnė Sejjar Ebu Hakem se e ka dėgjuar Ebu Hazmin qė thotė se e ka dėgjuar Ebu Hurejren r.a. kur ka thėnė:

    - E kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. qė thotė: “Ai i cili e kryen haxhin pėr hirė tė
    All-llahut dhe nuk ka kontakt me gruan( nė kohė tė haxhit) dhe qė nuk ka bėrė edhe ndonjė tjetėr mėkat, do tė kthehet sikur nė ditėn kur e ka lindur nėna”.

    VENDET E CAKTUARA PREJ KU FILLON KRYERJA E HAXHIT DHE UMRES


    1522. – Na ka treguar Malik b. Ismail, duke thėnė se i ka transmetuar Zuhejri nga Zejd b. Xhubejri i cili ka treguar se i ka ardhur nė banesė Abdullah b. Umeri r.a. , e ai atėherė kishte njė shator (tendė) shavari dhe njė si derė. Unė e pyeta:

    “Nga cili vend ėshtė e lejuar ta bėj (vendos) nijetin pėr kryerjen e umrės (tė vesh ihramin)!”
    Pejgamberi s.a.v.s. – mė tha ai – pėr kėtė ka caktuar pėr Karnin, pėr medinasit, Dhul-lHulejfin, kurse banorėt e Nexhdit, Xhuhfėn banorėt e Sirisė.

    FJALĖT E ALL-LLAHUT xh.sh. “FURNIZOHUNI, PA DYSHIM FURNIZIMI
    MĖ I MIRĖ ĖSHTĖ DEVOTSHMĖRIA”


    1523. – Na ka treguar Jahja b. Bishr, tė cilit i ka transmetuar Shehabi nga Vereka, ky nga Amr b. Dinari, kurse ky nga Ikrime ndėrsa ai prej Ibn Abbasit r.a. se ka thėnė:

    “Banorėt e Jemenit e kanė kryer haxhin por nuk ishin tė furnizuar, por thoshin “Ne i mbėshtetemi All-llahut”. Kur arrinin nė Meke atėherė lypnin nga tė tjerėt, prandaj All-llahu xh.sh. shpalli ajetin “Furnizohuni! Pa dyshim furnizimi mė i mirė ėshtė devotshmėria”. Kėtė dekleratė e ka transmetuar edhe Ibn Ujejne nga Amri, ky nga Ikrime, pa e pėrmendur Ibn Abbasin.

    MIKATI PĖR MEKASIT PĖR HAXH APO UMRE


    1524. – Na ka treguar Musa b. Ismail tė cilit i ka transmetuar Vuhejbi nga Ibn Tavusi, e ky nga babai i vet, ndėrsa ky nga Ibn Abbasi:

    Pejgamberi a.s. e ka caktuar kohėn dhe vendin ku fillon lavdėrimi i All-llahut me zė, dhe ku duhet veshur ihramin: Dhu-l-hulejfen pėr medinasit, Xhuhfėn pėr sirianėt, Karnul Menazlin pėr banorėt e Naxhdit kurse pėr banorėt e Jemenit vendin Jelemlem. Kėto vende janė pėr kėta dhe pėr secilin qė kalon kah kėto vende me qėllim tė kryerjes sė haxhit ose umres. Pėr atė qė ndodhet pas kėtij vendi, pra brenda mikatit dhe Mekkės, ai e vesh ihramin nė momentin kur e bėn nijet pėr tė kryer haxhin. Nė kėtė mėnyrė banori i Mekės vesh ihramin brenda nė Mekke (nė Haremin e Qabes)”.

    MIKATI PĖR MEDINASIT

    Ata nuk veshin ihramin deri kur tė arrijnė nė Dhu-l-hulejfe

    1525. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf tė cilit i ka kumtuar Maliku qė i transmeton nga Nafi’u, e ky prej Abdullah b. Umerit r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:

    “Medinasit fillojnė tė bėjnė telbijen me zė prej Dhu-l-hulejfes, banorėt e Sirisė prej xhuhfės, kurse banorėt e Nexhdit nga Karni”.
    - Mė ėshtė kumtuar – ka thėnė Abdullahu – se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė edhe kėtė: “Banorėt e Jemenit hyjnė nė ihramin nga Jelemlemi”.

    MIKATI PĖR BANORĖT E SIRISĖ

    1526. – Na ka treguar Musedded, tė cilit i ka treguar Hammadi duke transmetuar prej Amr b. Dinarit, e ky nga Tavusi, kurse ky nga Ibn Abbasi;

    “Pejgamberi i All-llahut medinasėve ua ka caktuar vendin dhe kohėn pėr tė veshur ihramin nė Dh-l-hulejfe, banorėve tė Sirisė Xhihfėn, banorėve tė Nexhdit Karnul-Menazil, kurse banorėve te Jemenit u ka caktuar Jelemlemin. Kėto vende janė pėr ata dhe tė tjerėt qė kalojnė kah ato vende, pėrveē banorėve tė kėtyre vendeve, me qėllim tė kryerjes sė haxhit dhe umres. Banorėt e kėtyre vendeve, hynė nė ihram nga shtėpitė e tyre. Nė kėtė mėnyrė mekasit hyjnė nė ihram nė Mekke (te Haremi i Qabes).

    MIKATI PĖR BANORĖT E NEXHDIT

    1527. – Na ka treguar Aliu tė cilit i ka thėnė Sufjani:

    - Kemi mbajtur mend hadithin nga Zuhriu i cili e ka transmetuar nga Selimi, e ky nga babai i vet se Pejgamberi s.a.v.s., e ka caktuar vendin dhe kohėn pėr tė filluar telbijen me zė, si edhe veshjen e ihramit...

    1528. – Nė bazė tė senedit tjetėr, na ka treguar Ahmedi, kėtij Ibn Vehbi qė thotė se i ka kumtuar Junusi duke transmetuar nga Ibn Shihabi e ky nga Selim b. Abdullah, e ky nga babai i vet r.a. i cili ka thėnė:

    E kam dėgjuar Pejgamberi s.a.v.s., qė thoshte: “Vendi pėr tė hyrė nė ihram medinasit ėshtė Dhul-lhulejfe, kurse vendi pėr tė hyrė nė ihram banorėt e Sirisė ėshtė Mehje’a, e kjo ėshtė Xhuhfa, kurse pėr banorėt e Nexhdit ėshtė Karn”.

    Ibn Umeri r.a. ka thėnė:
    “As’habėt thoshin se Pejgamberi s.a.v.s., ka thėnė edhe kėtė (por unė personalisht nuk e kam dėgjuar):... kurse vendi pėr tė hyrė nė ihram jemenasit ėshtė Jelemlemi

    MIKATI ATIJ QĖ ĖSHTĖ I VENDOSUR BRENDA KUFIJVE TĖ CAKTUAR PĖR MIKATE

    1529. – Na ka treguar Kutejbe, tė cilit i ka transmetuar Hamadi prej Amrit, e ky e ka dėgjuar nga Tavusi, kurse ky nga Ibn Abbasi r.a. se Pejgamberi s.a.v.s., pėr medinasit Dhu-l-hulejfen, e ka caktuar vendin dhe kohėn pėr tė hyrė nė ihram pėr Sirianėt Xhuhfen, pėr Jemenasit Jelemlemin, kurse pėr banorėt e Nexhdit, Karnin. Kėto janė vende pėr ata dhe tė tjerėt qė vijnė nga kėto drejtime dhe kanė pėr qėllim kryerjen e haxhit dhe umres, ndėrsa ai qė ndothet nė brendi, prapa kėtyre vendeve, ai hyn nė ihram nga shtėpia e vet (familja). Nė kėtė mėnyrė banorėt e Mekkes hyjnė nė ihram brenda Mekes.

    MIKATI PĖR JEMENASIT

    1530. – Na ka treguar Mual-la b. Esedi se i ka treguar Vuhejbi nga Abdullah b. Tavus, kurse ky nga babai i vet, i cili tregon nga Ibn Abbasi r.a. se Pejgamberi s.a.v.s., ua ka caktuar medinasve vendin dhe kohėn pėr tė hyrė nė ihram Dhu-l-hulejfen, pėr banorėt e Sirisė Xhuhfen, pėr Nexhdasit Karnul Menazilin, kurse pėr banorėt e Jemenit Jelemlemin. Kėto vende janė edhe pėr vendėsit por edhe pėr tė gjithė tė tjerėt qė kalojnė kėndej dhe mendojnė tė kryejnė haxhin ose umren. Ai qė ndodhet nė brendi tė kėtyre vendeve, ai hyn nė ihram nga vendi ku e ka vendosur (bėrė nijet) pėr haxh. Kėshtu qė pėr mekasit mikati ėshtė nė Mekke (nga Haremi i Qabes).

    DHATU’IRK ĖSHTĖ MIKAT PĖR BANORET E IRAKUT

    1531. – Na ka treguar Ali b. Muslim duke thėnė se i ka treguar Abdullah b. Numejr, kėtij Ubejdullahi nga Nafi’a kurse ky nga Ibn Umeri r.a. se ka thėnė:

    - Kur u morėn kėto dy qytete (Basra dhe Kufa) banorėt e tyre erdhen te Umeri dhe i thanė:
    O sundimtarė i besėdrejtėve! Pejgamberi i All-llahut ka caktuar pėr banorėt e Nexhdit Karnin pėr vend, cak, ku duhet tė hynė nė ihram, i cili vend ndodhet nė anėn tjetėr tė rrugės tonė dhe neve na vjen vėshtirė tė shkojmė atje, nė Karn!”
    “Po ju shikoni ndonjė vend tjetėr, nė rrugėn tuaj, nė atė drejtim”.
    Tha Muhammedi a.s.
    Kėshtu ai caktoi Dhatu’Irkun.


    1532. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf, tė cilit i ka transmetuar Maliku nga Nafi’a, kurse ky nga Abdullah b. Umeri r.a. se Pejgamberi s.a.v.s., e detyroi deven tė bijė nė Bat’ha nė Dh-l-hulejfe dhe aty u fal, e tė njėjtėn gjė e bėri edhe Abdullah b. Umeri r.a.

    KALIMI I PEJGAMBERIT S.A.V.S. NĖPĖR VENDIN SHEXHERE

    1533. – Na ka treguar Ibrahim b. Mundhir se i ka transmetuar Enes b.Ijad nga Ubejdullah, kurse ky nga Nafi’u, e ky nga Abdullah b. Umeri r.a. se Pejgamberi i Zotit nga Medina doli rrugės Shexheret, kurse hyri nga rruga (ana) Muarres, dhe se kur ka shkuar nė Mekke ėshtė falur nė midis tė luginės Dhu-l-hulejfe dhe aty ka qėndruar, deri nė agim.

    FJALĖT E PEJGAMBERIT S.A.V.S.

    “AKIKE ĖSHTĖ LUGINĖ E BEKUAR”


    1534. – Na ka treguar Humejdi, kurse kėtij Velid dhe Bishr b. Bekr tinnisi, qė tė tre kanė thėnė se u ka treguar Evzai, kėtij Jahja tė cilit i ka treguar Ikrime qė e ka dėgjuar Ibn Abbasin r.a. duke treguar se Umeri r.a. ka thėnė:

    - E kam dėgjuar Pejgamberin e Zotit se pėr luginėn Akikė thotė: “Mbrėmė mė ka ardhur nga krijuesi im, All-llahu, engjulli (Xhebrail) dhe mė ka thėnė: “Falu nė kėtė luginė tė bekuar dhe bėre nijet pėr umre dhe haxh!”


    1535. – Na ka treguar Muhamed b. Ebi Bekr, i cili thotė se i ka treguar Fudajl b. Sulejman nga Musa b. Ukbe, e kėtij Salim b. Abdilah duke transmetuar nga babai i vet r.a., kurse ky nga Pejgamberi s.a.v.s. se i ėshtė paraqitur nė ėndėrr kur ishte nė konak nė midis tė luginės nė Dhu-l-hulejfe dhe i ėshtė thėnė:

    “Ti me tė vėrtetė po ndodhesh nė Ba’t h tė bekuar”.
    Salimi – thotė Musa b. Ukbe – ndejti me ne tė ======= atė vendin ku kishte qėndruar Abdullah i cili gjithmonė kishte buajtur aty ku kishte buajtur Pejgamberi s.a.v.s. kurse ky luginės. Pikėrisht ndėrmjet kėtyre dhe kėsaj rruge gjendet mesi i kėsaj lugine.

    LARJA E PARFYMOSJES SĖ TEPRUAR NGA TESHAT TRI HERĖ

    1536. – Ebu Asimi thotė se i ka transmetuar Ibn Xhurejxh nga Ata’a tė cilin e ka informuar Safan b. Ja’la i ka thėnė Umerit r.a.:

    “Mė trego pėr Pejgamberin s.a.v.s. nė momentin kur i vie shpallja!”
    Derisa Pejgamberi s.a.v.s. ishte ende nė Xhiran – thotė Ja’la me disa as-habė, erdhi njė njeri dhe i tha:
    O Pejgamber i Zotit, ēka mendon pėr njeriun qė ka hyrė nė ihram pėr tė bėrė umren dhe ėshtė parfymosur pėr tepėr? Pejgamberi s.a.v.s. heshti pėr njė moment. Pastaj i erdhi shpallja, e Umeri r.a. i bėri me shenjė Ja’las dhe Ja’la u afrua, ndėrsa pėrmbi Pejgamberin s.a.v.s. kishte njė copė pėlhure qė i bėnte hije. Ky e futi kryet dhe e pa se Pejgamberi s.a.v.s. ishte i stėrkuqur nė fytyrė dhe me vėshtirėsi merrte frymė. Pasi u qetėsua pyeti:
    - Ku ėshtė ai qė pyeti pėr umrėn?
    Kur e sollėn kėtė njeri, tha:
    - Parfymosjen e tepruar qė e ke ti shpėrlaje tri herė, hiqe xhylynin (xhyben) dhe pėr tė bėrė Umrėn vepro njėlloj sikur qė do tė kishe vepruar nė rastin e haxhit!
    - E pyeta – thotė Ibn Xhurejxh –Ata’in:
    - Kur Pejgamberi s.a.v.s. e urdhėroi qė kėtė ta lajė tri herė, kishte pėr qėllim pastrimin e plotė?”
    - “Po” , konstatoi ai

    PARFYMOSJA (ZBUKURIMI) KUR HYN NĖ IHRAM

    Lidhur me atė ēka duhet tė vesh haxhiu kur dėshiron tė hyjė nė ihram, krehjen dhe parfymosjen, Ibn Abbasi r.a. ka thėnė:
    “Ai qė hynė nė ihram mund tė parfymoset me borsilok, mund tė shikohet nė pasqyrė dhe tė shėrohet vetėm me ato gjėra qė hahen, siē vaji dhe tlyni”.

    Ata’u thotė: Mund tė ketė edhe unazė dhe tė ngjesh brezin (qemerin). Ibn Umeri r.a. e ka bėrė tavafin rreth Qabes si muhrim, kurse rreth mjedisit kishte ngjeshur njė teshė (brez) H. Aisheja r.a. nuk e konsideronte tė ndaluar veshjen e brekėve tė shkurtėra pėr ata qė kujdeseshin pėr hevaxhin e saj.

    1537. – Na ka treguar Muhammed b. Jusuf dhe ka thėnė se i ka transmetuar Sufjani prej Mensurit, e ky nga Seid . Xhubejri i cili ka thėnė:

    Ibn Umeri r.a. ėshtė lyer me vaj, e kėtė ia pėrmenda Ibrahimit (Nehaijjut) dhe ai tha:Ēka tė bėsh me rastin e tij?


    1538. – Mua mė ka transmetuar Esvedi nga Aisheja r.a. se ajo ka thėnė:

    “Mė duket se po e shoh parfymosjen nė flokėt e Pejgamberit tė All-llahut, derisa ishte nė ihram”.


    1539. – Na ka treguar Abdull-llah b. Jusuf, tė cilit i ka rrėfyer Maliku, duke transmetuar nga Abdurr-rrahman b. Kasimi, e ky nga babai i vet, ndėrsa ky nga Aisheja r.a. bashkėshorte e Pejgamberit s.a.v.s.

    “E kam parfymosur tė Dėrguarin e All-llahut s.a.v.s. pėr tė hyrė nė ihram dhe pėr tė dalur nga ihrami, edhe kėtė e kam bėrė para se tė kryente tavafin rreth Qabes”.

    KĖNDIMI I TELBIJES ME FLOKĖ TĖ NGJITURA

    1540. – Na ka treguar Esbeg tė cilit i ka transmetuar Ibni Vehbi nga Junusi, e ky nga Ibn Shihabi, ai nga Salimi ndėrsa ky nga babai i vet r.a. se ka thėnė:

    ”E kam dėgjuar tė Dėrguarin e All-llahut s.a.v.s. duke kėnduar me zė telbijen me flokė tė ngjitur pėr koke”.

    FILLIMI I TELBIJES TE XHAMIA NĖ DHU-L-HULEJFE

    1541. – Ali b. Abdull-llahu na tregon me anė tė Sufjanit, tė cilit i ka treguar Musa b. Ukbe se e ka dėgjuar Salim b. Abdull-llahun duke thėnė se ka dėgjuar Ibn Umerin r.a. kurse sipas senedit tjetėr: Na ka treguar Abdull-llah b. Mesleme, ky nga Maliku, ai nga Musa b. Ukbe, ndėrsa ky prej Salim b. Abdull-llahut, se ky e ka dėgjuar babėn e vet duke thėnė:

    “I Dėrguari i All-llahut s.a.v.s. e ka kėnduar me zė telbijen vetėm nė xhami”. Abdull-llahu mendonte – thotė- Musa – nė xhaminė nė Dhu-l-Hulejfe.

    Ē’FARĖ TESHASH NUK I LEJOHEN TĖ VESH MUHRIMIT

    1542. – Na ka treguar Abdull-llah b. Jusuf se i ka rrėfyer Maliku, e ky nga Nafiu, kurse ky nga Abdull-llah b. Umeri r.a. se njė njeri i ka thėnė:

    “O i Dėrguar i All-llahut, ēka i lejohet tė vesh muhrimit?”
    - Nuk do tė vesh – tha Pejgamberi s.a.v.s. kėmishė, ēallmė, brekė, brez dhe meste. Mirėpo, nėse dikush nuk gjen mbathje tjetėr, le tė mbath meste, por mė parė duhet t’i presė deri nėn nyje, dhe mos vishni asgjė nga teshat qė janė bėrė me shafran ose vers.

    KALĖRIMI DHE KALĖRIMI NĖ VITHE PAS KALORĖSIT NĖ KOHĖN E HAXHIT

    1543 – 1544. – Na ka treguar Abdull-llah b. Muhammed, Vuhejb b. Xherir, kurse babai i tij nga Junus El-Ejlije, Zuhejri, Ubejdullah b. Abdullah, prej Ibn Abbasit r.a. se Usemeja r.a. ka hypur pas Pejgamberit s.a.v.s. nė tė njėjtėn kafshė prej Arefatit deri nė Muzdelife, kurse nga Muzdelife e mori pas vetes edhe Fadlin dhe nga Mina tė dy kanė qenė bashkė( nė vithe) thoshte Abdull-llahu.
    Pejgamberi s.a.v.s. nuk e ndėrpreu – deklaroi Abdullahu – kėndimin e telbijes deri kur filloi tė hudh guralecėt nė Akabe.

    ĒKA MUND TĖ VESH MUHRIMI NGA TESHAT E HOLLA, TĖ TRASHAT DHE TESHAT E POSHTME

    Aishja veshi tesha ngjyrė portokalli derisa ishte nė ihram dhe tha:

    “Mos e mbulo pjesėn e poshtme tė fėtyrės, mos ven perēe nė fėtyrė dhe mos vish tesha tė ngjyrosura me vers dhe shafran!”

    Xhabiri thotė: “Ngjyrė portokallin nuk e konsideroj kozmetikė me parfem”. Aisheja nuk e ka konsideruar se femres i ndalohet bartja e stolive, teshat e zeza ose tė ngjyrosura me ngjrė vjollce dhe meste.

    Ibrahimi ka thėnė: “Nuk prish punė nėse muhrimi i ndėrron teshat e veta-ihramin”. {12}

    1545. – Na ka treguar Muhammed b. Ebi Bekr Mukaddem, tė cilit i ka transmetuar Fudajl b. Sulejman nga Musa b. Ukbe, qė i ka treguar Kurejbi nga Abdull-llah bin Abbasi r.a.

    “Pejgamberi s.a.v.s. ėshtė nisė (pėr Mekke) nga Medina pasi qė u kreh, u parfumos, veshi teshat e poshtme dhe pelerinėn e vet, ai dhe shokėt e tij, dhe nuk ndaloi asgjė nga pelerinat dhe mbulojat e poshtme qė vishen, pėrveē asaj qė ėshtė e ngjyrosur me shafran qė ngjitet pėr lėkure. Kur gdhini nė Dhu-l-Hulejfe vazhdoi kalėrimin dhe kur u ndal nė Bejda, filloi kėndimin me zė tė telbijes me gjithė as-habė dhe i vari pėr qafe shenjėn e kurbanit deves sė vet. Kjo ishte kur mbeten vetėm edhe pesė ditė nga Dhu-l-ka’de. Nė Mekke arriti kur kishin kaluar katėr netė tė Dhu-l-Hixhxhes. Kreu tavafin rreth Qabes, sa’jin (vrapimi) ndėrmjet Safa dhe Merves dhe nuk doli nga ihrami pėr shkak tė deveve tė veta, pėr shkak secilės ia kishte varur shenjėn. Mė vonė u pat ndalur tek Haxhuni, nė pjesėn e epėrme tė Mekkes, duke kėnduar telbijen pėr haxh. Qabes nuk i ėshtė afruar pasi kishte kryer tavafin rreth asaj, deri kur tė kthehej nga Arafati. Shokėve tė vet (qė nuk kishin kurban) u urdhėroi tė bėjnė tavaf rreth Qabes dhe tė kryejnė sa’jin ndėrmjet Safas dhe Merves, pastaj tė rruajne krerėt e vet e pastaj tė heqin ihramet. Kjo ishte kėshtu pėr atė i cili nuk kishte me vete deve (pėr kurban) sė cilės do t’i varte shenjė. Ai qė e kishte me vete bashkėshorten e kishte tė lejuar. E kishte tė lejuar edhe parfymosjen e teshave tė mėparme”.
    Kėtė e transmeton Ibn Umeri r.a. nga Pejgamberi s.a.v.s. .

    PĖR ATĖ QĖ KA BUAJTĖ NĖ DHU-L-HULEJFE

    Kėtė e transmeton Ibn Umeri r.a. nga Pejgamberi s.a.v.s.

    1546. – Na ka treguar Abdullah b. Muhammed, kėtij Hisham b. Jusuf se i ka transmetuar Ibn Xhurejxhi, kurse kėtij Muhammed b. Munkedir nga Enes b. Malik r.a.

    “Pejgamberi s.a.v.s. ka falė nė Medine katėr rekatė( tė drekės) kurse nė Dhu-l-Hulejfe dy rekatė (ikindi). Ai kėtu bėri natėn dhe kėshtu nė Dhu-l-Hulejfe u gdhi, dhe kur i hipi deves sė vet e ajo u ngrit, filloi kėndimin me zė tė telbijes”.


    1547. – Na ka treguar Kutejbe, kėtij i tha Abdu-l-Vehabi qė ka dėgjuar nga Ejjubi kurse ky nga Ebu Kilabe, ndėrsa ky prej Enes ibn Malikut r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. nė Medine i ka falur katėr rekatė tė drekės, kurse nė Dhu-l-Hulejfe dy rekatė tė ikindisė.

    - Mendoj – thotė Ebu Kilabe - Pejgamberi s.a.v.s. aty kaloi natėn dhe e zuri drita.

    NGRITJA E ZĖRIT GJATĖ SHQIPTIMIT TĖ TELBIJES

    1548. – Na ka treguar Sulejman b. Harb se i ka transmetuar Hammad b. Zejd me anė tė Ejubit, kurse ky nga Ebu Kilabe, e ai nga Enesi r.a. i cili ka thėnė:
    “I Dėrguari i All-llahut ka falur katėr rekatė tė drekės nė Medine, kurse dy rekatė tė ikindisė nė Dhu-l-Hulejfe, dhe i kam dėgjuar tė gjithė sė bashku duke shqiptuar telbijen pėr haxh dhe umre”.

    TEKSTI I TELBIJES

    1549. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf se i ka trasmetuar Maliku, nga Nafiu, e ky nga Abdull-llah b. Umeri r.a. se telbija e Pejgamberit s.a.v.s. ka qenė kėshtu:

    “Lebbejke All-llahumme lebbejke, lebbejke, la sherike leke lebbejke; Inne-l-hamde venni’mete leke ve-l-mulke, la sherike leke”
    “Tė pėrgjigjem o Zot, Ty, Zoti im. Tė pėrgjigjem! Tė pėrgjigjem, qė nuk ke shok. Tė pėrgjigjem Ty! Pėr ty ėshtė ēdo lavdatė, e falėnderimi, dhėnti e pushtet dhe nuk ke shok!”


    1550. – Muhammed b. Jusuf na ka treguar se i ka transmetuar Sufjani, nėpėrmjet tė A’meshit, e ky nga Ummare, ai nga Ebu Atija, kurse ky nga Aisheja r.a. e cila ka thėnė:

    - Pa dyshim unė e di mė sė miri se si e ka kėnduar Pejgamberi s.a.v.s. telbijen: “Lebbejke All-llahumme lebbejke, lebbejke, la sherike leke lebbejke; Inn-l-hamde venni’mete leke”.
    “Tė pėrgjigjem Ty, o Zoti im, tė pėrgjigjem! Tė pėrgjigjem, Ti nuk ke shok! Tė pėrgjigjem! Ty tė takon ēdo lavdatė e dhėnti!”

    Nė senedin tjetėr Ebu Sufjani e pason Muaviu, duke transmetuar hadithin nga A’mesh, kurse Shu’be prapė thotė se kėtė e ka lajmėruar Sulejmani se e ka dėgjuar Hajthemin qė transmetonte nga Ebu Atije, i cili ka thėnė: “Kam dėgjuar Aishen r.a....”

  12. #12
    V per Vendeta Maska e ORIONI
    Anėtarėsuar
    10-12-2003
    Vendndodhja
    Shkup-Prishtine-Ulqin-Tirane-Cameri
    Postime
    919
    PĖR FALENDERIMIN, LAVDRIMIN DHE MADHĖRIMIN E ALL-LLAHUT XH.SH. GJATĖ KALĖRIMIT, PARA SHQIPTIMIT TĖ TELBIJES

    1551. – Na ka rrėfyer Musa b. Ismail, dhe thotė se i ka transmetuar Vuhejbi, kėtij Ejjubi me anė tė Ebu Kilabit, kurse ky nga Enesi r.a. i cili ka thėnė:

    “I Dėrguari i All-llahut ėshtė falur nė Medine, dhe ne bashkė me tė, i falėm katėr rekatė tė drekės, kurse nė Dhu-l-Hulejfe dy rekatė tė ikindisė. Aty ka kaluar natėn, buajti, dhe ėshtė gdhirė. Pastaj i hipi deves dhe kur u ndal me atė nė Bejda, i falėnderoi All-llahut e lavdoi dhe e madhėroi, e pastaj shqiptoi talbijen pėr haxh dhe umre. Edhe njerėzit e pranishėm shqiptuan talbijen pėr tė dy ceremonitė. Kur arritėm( nė Mekke), njerėzve u urdhėroi dhe ata u liruan nga ihramet. Ditėn e tetė tė Dhu-l-Hixhes hynė nė ihram pėr haxh. Pejgamberi s.a.v.s aty ka pre –thotė Enesi- deven prej nė kėmbė me duart e veta, kurse nė Medine Pejgamberi s.a.v.s ka therė dy desh ngjyrėhiri”.
    Ebu Abdullah (Buhariu) ka thėnė: “Kėtė e ka thėnė dikush prej tyre duke transmetuar nga Ejubi, e ky prej njė njeriu tjetėr, kurse ky nga Enesi.

    SHQIPTIMI I TELBIJES PASI TĖ NGRITET DEVJA NĖ KĖMBĖ

    1552. – Na ka treguar Ebu Asim, se e ka lajmėruar Ibn Xhurejxh, kėtė Salih b. Kejsan, duke transmetuar nga Nafiu e ky nga Ibn Umeri r.a. se ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s e ka shqiptuar telbijen nė momentin kur deveja e tij ėshtė ngritur nė kėmbė me gjithė atė”.

    SHQIPTIMI I TELBIJES DUKE U KTHYER KAH KIBLA

    1553. – Ebu Mameri ka thėnė se i ka treguar Abdu-l-Varithi, tė cilit i ka transmetuar Ejubi, nga Nafiu:

    “Kur e falte Ibn Umeri sabahin nė Dhu-l-Hulejfe, e kėrkonte deven e vet. Kur ajo i sillej e shaluar, ai i hipte, dhe kur ajo ngritej me gjithė tė, do tė kthehej kah kibleja, i drejtuar, dhe shqiptonte talbijen deri kur tė arrinte nė Harem (rrethinė e Mekkes). Pastaj pėrmbahej deri kur arrinte nė Dhu Tuva. Aty e zinte terri dhe drita, dhe kur e falte sabahin do tė lahej dhe thoshte: Kėshtu ka vepruar i Dėrguari i All-llahut, s.a.v.s..

    Nė senedin tjetėr Abdu-l-Varthin e pason Ismaili i cili pėr larjen e pėrmendur ka treguar edhe nga Ejubi


    1554. – Na ka treguar Sulejman b. Davud Ebu Rebi’i, qė thotė se i ka treguar Fulejh nga Nafi’u:

    - Kur dėshironte Ibn Umeri tė dal nė Mekke, parfymosej me diēka qė nuk kishte erė tė fortė, pastaj shkonte nė xhaminė e Dhu-l-Hulejfes dhe aty falej. Pastaj kalėronte dhe sapo tė ngritej nė kėmbė bashkė me tė deveja e tij, shqiptonte telbijen dhe thoshte:
    “Kėshtu e kam parė, duke vepruar, Pejgamberin s.a.v.s. “.

    SHQIPTIMI I TELBIJES KUR HAXHIU LĖSHOHET NĖ LUGINĖ

    1555. – Na ka treguar Muhammed b. Muthenna, kėtij Ibn Ebi Adij, duke transmetuar nga Ibn Avni, kurse ky nga Muxhahidi, i cili ka thėnė:

    - Kemi qenė te Ibn Abbasi r.a. dhe tė pranishmit e pėrmendėn Dexhallin dhe se ai do tė ketė tė shkruar, thotė Muxhahidi, ndėrmjet syve fjalėn “mosbesimtar”, e pastaj Ibn Abbsi ka thėnė:
    - Unė kėtė nuk e kam dėgjuar nga Pejgamberi , por kam dėgjuar se ka thėnė: “Sa i pėrket Musaut, sikur po e shoh mu tash duke shqiptuar me zė telbijen dhe zbret luginės”.

    SI DO TĖ VEPROJĖ NĖ IHRAM GRUAJA ME HAJZ DHE NIFAS

    “Ehel-le” do tė thotė, shpjegon Buhariu, “ka shqiptuar diēka me zė”. “Vestehlelna”, “ve ehlelna-l-hilale” e tėrė kjo do tė thotė dukuri dhe manifestim. “Vestehel-le-l-metaru” d.m.th. u paraqitė shiu nga retė”. “Ve ma uhil-le li gajril-lahi bihi”, do tė thotė “dhe pėr kafshėn te e cila ėshtė manifestuar (shqiptuar) emėr tjetėr pėrveē emrit tė All-llahut”, ėshtė shprehja “istihlalus-sabijji”, qė do tė thotė “paraqitja e shenjave tė jetės sė fėmiut”.

    1556. – Na ka treguar Abdullah b. Mesleme, tė cilit i ka rrėfyer Maliku, me anė tė Ibn Shihabit, ky nga Urve b. Zubejri kurse ai nga Aisheja r.a. bashkėshorte e Muhammedit a.s. e cila ka thėnė:

    ” Nė kohėn e haxhxhetu-l-veda (haxhit lamtumirės), kemi dalė nga Medineja me Pejgamberin s.a.v.s. dhe e manifestuam Umrėn. Pastaj Pejgamberi s.a.v.s. tha: “Kush ka kurban le ta bėjė nijet kryerjen e haxhit dhe umrės dhe le tė mos dal nga ihrami deri kur tė lirohet nga tė dyja kėto ceremoni bashkė”. Mandej kam shkuar nė Mekke dhe duke qenė me menstruacion nuk e bėra tavafin rreth Qabes e as sa’jin ndėrmjet safa dhe Merves. Pėr kėtė iu ankova Pejgamberit s.a.v.s. e ai mė tha: “Lėshoi, shprishi flokėt tua, krehu dhe shqiptoje telbijen vetėm pėr haxh, kurse umrėn lere!” Unė e bėra kėtė. Kur e kreva haxhin, Pejgamberi s.a.v.s. mė dėrgoi me abdurrahman b. Ebi Bekrin nė Ten’im, dhe unė atje pėrsėri e bėra nijet pėr kryerjen e Umrės. Mė ka thėnė edhe kėtė: “Kjo ėshtė nė vend tė umrės tėnde qė tė ka kaluar”.
    Atė tė cilėt kishin hyrė nė ihram, tha Aishja, pėr umre, e kryen tavafin rreth Qabes edhe sa’jin ndėrmjet Safa dhe Merves, e pastaj u liruan nga ihrami dhe pastaj, kur u kthyen nga Mina, kryen njė tavaf rreth qabes, ndėrsa ata qė e bashkuan kryerjen e haxhit dhe umres, e kryen edhe njė tavaf tjetėr.

    HYRJA NĖ IHRAM NĖ KOHĖN E PEJGAMBERIT s.a.v.s.

    Sikurse hyrja e tij, qė transmeton Ibn Umeri r.a. nga Pejgamberi a.s.

    1557. – Na ka treguar Mekij b. Ibrahim, i cili transmeton nga Ibn Xhurejxhi se Ata’u i ka thėnė se Xhabiri r.a. ka thėnė:

    “ Pejgamberi s.a.v.s. ka urdhėruar Aliun r.a. qė tė qėndrojė edhe mė tej nė ihram( pėr shkak se kishte kurban). Xhabiri e ka pėrmendur edhe dekleratėn e Surakės”.


    1558. Na ka treguar Hasan b. Ali al-Hal-lal al Hudheli se i ka transmetuar Abdu-samedi nga Selim b. Hajjani i cili ka dėgjuar Mervan al-Asferin se e transmeton nga Enes b. Maliku r.a. qė ka thėnė:

    - Ka ardhur nga Jemeni Aliu r.a. dhe Pejgamberi s.a.v.s. i ka thėnė:
    “Si ke hyrė nė ihram?”
    - Ashtu siē ka hyrė nė ihram Pejgamberi - u pėrgjigj ai.
    - Po tė mos kisha kurban tė pėrgatitur, unė – i tha Pejgamberi – do tė isha liruar nga ihrami.
    Muhammed b. Bekr ka transmetuar nga Xhurejxhi:
    Pejgamberi e ka pyetur: “Ali, si ke hyrė nė Ihram?”
    - Ashtu siē ka hyrė nė ihram edhe Pejgamberi s.a.v.s. – u pėrgjegj ai.
    - Rri nė ihram ashtu, sikur qė je tash, dhe mė vonė there kurbanin.


    1559. – Na ka treguar Muhammed b. Jusuf, kėtij Sufjani pėrmes Kajas b. Muslimit, ky nga Tarik b. Shihabi, e ai nga Ebu Musa r.a. i cili ka thėnė:

    - Pejgamberi s.a.v.s. mė ka dėrguar te banorėt e Jemenit. Unė pastaj u ktheva; kurse ai ishte nė Bat-ha, dhe mė tha: “Si ke hyrė nė ihram?”
    -Kam hyrė nė ihram ashtu siē ka hyrė edhe Pejgamberi s.a.v.s. – iu pėrgjigja.
    “A ke pėrgatitur kurban “? – pyeti ai.
    “Nuk kam” - i thash unė.
    Pastaj mė urdhėroi dhe unė e kreva tavafin rreth qabes, sa’jin ndėrmjet Safa dhe Merves, e pastaj mė urdhėroi, dhe unė u lirova nga ihrami dhe shkova te njė grua (e vllaut tim) nga populli im dhe ajo mė krehi, gjegjėsisht mė lau flokėt.
    Pastaj hypi nė hilafet Umeri r.a. dhe tha: Nėse i pėrmbahemi Librit tė All-llahut, ai na urdhėron tė vazhdojmė ceremonitė pa i ndėrprerė, pėr shkak se i Lartėmadhėrishmi thotė: “plotėsoni ceremonitė e haxhit dhe Umrės nė emėr tė All-llahut...” Nėse i pėrmbaheni praktikės sė Pejgamberit s.a.v.s. ai nuk ėshtė liruar nga ihrami deri kur e therte kurbanin (deven).

    FJALĖT E TĖ LARTĖMADHĖRISHMIT ALL-LLAH:

    “HAXHI ĖSHTĖ NĖ MUAJT E NJOHUR”


    “Ai i cili obligohet tė kryej haxhin nė kėta muaj, nuk ka mė kontakt seksual, nuk ka fjalė tė kėqija, nuk ka zėnka nė kohėn e haxhit...”

    “Tė pyesin pėr hėnė e re. Thuaj: “ajo ėshtė udhėtreguese pėr kohėn e njerėzve (shenja tė kohės) dhe pėr haxhillėk...”

    Ibn Umeri r.a. ka thėnė: “Muajt e haxhit janė: Sheval, Dhu-l-kade dhe dhjetė ditėt e para tė Dhu-l-hixhxhes”.

    Ibn Abbasi thotė: “Praktika e Pejgamberit s.a.v.s. ėshtė qė nė ihram tė hyhet vetėm nė muajt e haxhit”.

    Osmani r.a. nuk e pėlqente hyrjen nė ihram prej Horasani ose Kermani.

    1560. – Na ka treguar Muhammed b. Beshshar se i ka thėnė Ebu Bekr Hanefiu, kėtij Efleh b. Humejd se e ka dėgjuar Kasim b. Muhammedin i cili transmeton se Aishja r.a. ka thėnė:
    Kemi dalė (nga Medina) me Pejgamberin s.a.v.s. nė muajin e haxhit, netėve tė haxhit dhe kohės sė haxhit dhe kemi ndejur nė Selif. Pastaj, thoshte ajo, Pejgamberi s.a.v.s. u nda nga shokėt e vet dhe tha: “Ai i cili nuk ka tė pėrgatitur kurban, prej jush, dhe dėshiron qė haxhin ta shndėrrojė nė umre, le ta bėjė, por ai qė ka kurban me vete, le tė mos e bėjė”. Ashtu qė dikush nga shokėt e tij, tha ajo, ka kryer umrėn e dikush e ka pasė lėnė pa e kryer.
    Sa i pėrket Pejgamberit tė All-llahut dhe disa shokėve tė tij, ata kanė qenė tė fortė dhe secili kishte me vete kurban, dhe nuk kanė mundur,tha ajo, tė kryejnė umrėn. Pastaj hyri i Dėrguari i All-llahut, kurse unė isha duke qarė dhe ai mė tha: “Oj zojė e shtėpisė, ēka po tė shtyen tė qajsh?”
    “Dėgjova se ēka u the shokėve tė tu, - i thash unė – kurse unė jam penguar nė kryerjen e umres.
    “Ēka ke ti?” – mė pyeti ai.
    “Nuk falem” – i thash unė.
    “Kjo nuk tė pengon” – tha ai. –Ti je grua nga bijat e Ademit. All-llahu tė ka obliguar atė ēka u ka bėrė detyrė atyre. Ti jij nė haxhin tėnd, kurse All-llahu umren do ta dhurojė sigurisht (mė vonė).
    Pastaj, tha Aishja, dolėm nė kėtė haxh tė tij nė Minė. Unė aty u pastrova dhe pastaj dola nga Mina dhe ja mėsyva Qabes. Pastaj dola me tė ditėn e 13 tė Dhu-l-Hixhes. Ai u ndal nė Muhassab. Bashkė me tė ndejtėm edhe ne, kurse ai e thirri Abdurrahman b. Ebi Bekrin dhe i tha atij: “Nxirre motren tende nga Haremi dhe le tė hyjė nė ihram pėr umre” kryeje dhe ejani kėtu, dhe unė do tė ju pres derisa tė vini”.
    -Mandej, tha ajo, kemi dalė. Unė e kam kryer umren, bile e kam kryeredhe tavafin rreth Qabes dhe erdha para agimit. Ai mė pyeti
    “A e keni kryer?”
    -Po e kryem – iu pėrgjegja. Atėherė ai dha lajmin pėr nisje, njerėzit u nisėn, por edhe ai shkonte drejtė Medines.

    IHRAMI PĖR KRYERJE NĖ MUAJT E HAXHIT, DHE PAS KRYERJES SE HAXHIT; IHRAMI PĖR TĖ KRYER HAXHIN; mikati dhe umre, nė tė njėjtėn kohė edhe ihrami vetėm pėr haxh (ose vetėm pėr umre) si edhe ndėrprerja e haxhit pėr pėrsonin i cili nuk ka marrė kurban

    1561. – Na ka treguar Osmani tė cilit i ka transmetuar Xheriri nga Mensuri, e ai nga Ibrahimi, kurse ky nga Esvedi, ndėrsa ai prej Aishes r.a. e cila ka thėnė:

    “Jemi nisur me Pejgamberin s.a.v.s. duke pasur pėr qėllim vetėm haxhin. Pasi qė erdhėm nė Mekke dhe e kryem tavafin rreth Qabes, Pejgamberi s.a.v.s. urdhėroi tė dalin nga ihrami kushdo qė nuk kishte marrė kurban me vet. Edhe bashkėshortet e tij nuk kishin marrė me vete kurban, andaj edhe ato u liruan nga ihrami.
    - Unė atėherė kam pasur menstruacionin – thotė Aishja, dhe nuk kam kryer tavafin rreth Qabes.
    Kur erdhi nata nė tė cilėn hudhen guralecėt, ajo tha: “ O Pejgamber i Zotit, njerėzit po kthehen nga kryerja e umres dhe haxhit, kurse unė po kthehem vetėm me haxh tė kryer”
    - “Po a e ke kryer tavafin rreth Qabes nė ato netė kur erdhėm nė Mekke?” – pyeti ai.
    - “Nuk e kam kryer” – i thash unė.
    Shko me vėllaun tėnd deri nė Ten’im dhe hyra atje nė ihram pėr umre, sepse vendi i premtimit tėnd ėshtė aty dhe ashtu...”
    Safija ka deklaruar edhe kėtė:
    “Mė duket se vonesa ime kushtėzoi edhe vonesėn e tyre”.
    - U shofsh oj gjagajdure; po a nuk u solle – rreth Qabes ditėn e parė tė Bajramit – tha Pejgamberi?
    - “Po” – i thash – tregon Aishja.
    - Nuk prish punė – tha ai – Shko!
    - Pastaj – thotė Aishja – mė takoi Pejgamberi i All-llahut kur dilte nga Mekka, kurse unė shkoja drejtė asaj, gjegjėsisht derisa une po dilja ai shkonte drejt saj.


    1562. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf se e ka lajmėruar Maliku duke transmetuar nga Ebu-l-Esvedi, e ky nga Muhammed b. Abdurrahman b. Nevfel, ky nga Urve b. Zubejri, kurse ky nga Aisheja r.a. se ka thėnė:

    “Kemi dalė (nga Medina) me Pejgamberin e Zotit nė vitin e haxhit lamtumirės dhe dikush prej nesh shqiptoi telbijen (hyri nė ihram) pėr umre e dikush pėr haxh dhe pėr umre, kurse dikush hyri nė ihram vetėm pėr haxh. I Dėrguari i All-llahut s.a.v.s. hyri nė ihram vetėm pėr haxh.
    Sa u pėrket atyre qė hynė nė ihram vetėm pėr haxh ose i bashkuan edhe haxhin edhe umren, ATA NUK DOLĖN NGA IHRAMI DERI NĖ DITĖN KUR U THERĖN DEVET (ditėn e parė tė Bajramit).


    1563. - Na ka treguar Muhammed b. Beshshar se i ka transmetuar Gunder, kėtij Shu’be nga hakemi, e ky nga Ali b. Huseini, kurse ky nga Mervan b. Hakemii cili ka thėnė:

    - Kam qenė prezent Osmani dhe Aliu r.a. dhe Osmani e ndalonte bėrjen e haxhit ***’i dhe bashkimin e nijetit pėr umre dhe haxh. Kur e vėrejti kėtė Aliu, e shqiptoi telbijen pėr tė dy ceremonitė (me fjalėt) “Tė pėrgjigjem me umre dhe haxh” dhe tha:”Unė nuk do tė lejė praktikėn e Pejgamberit s.a.v.s. pėr asnjėfarė deklerate”.


    1564. – Na ka treguar Musa b. Ismail, nga Vuhejbi, ky nga Ibn Tavusi pėrmes babės sė vet, e ai nga Ibn Abbasi r.a. se ka thėnė:

    - Arabėt kryerjen e umrės nė muajt e haxhit e kanė konsideruar njė nga mėkatėt mė tė mėdha. Muajin muharrem e kanė quajtur safer dhe thoshin: Kur tė mbyllen plagėt e deves (tė shkaktuara nga bartja e haxhinjve), humbasin gjurmėt e kėmbėve tė haxhinjve dhe pėrfundon muaji safer, atėherė lejohet umreja pėr atė qė e ka bėrė nijet ta kryejė”.
    Pejgamberi s.a.v.s. dhe shokėt e tij erdhen nė Mekke nė mengjezin e natės sė katėrtė (Dhu-l-hixhe, ditėn e diele) duke shqiptuar telbijen pėr haxh, prandaj ai e urdhėroi ta zėvendėsojnė me umren dhe tė lirohen nga ihrami. Atyre kjo u erdhi shumė e rėndė, prandaj i thanė: O Pejgamber i Zotit, ēka na lejohet neve, nė pėrgjithėsi?
    - Tė gjitha i keni tė lejuara – u pėrgjegj ai.


    1565. – Na ka treguar Muhammed bin Muthenna se i ka transmetuar Gynder, e ky nga Shu’be, e ky nga Kajsi b. Muslim, ai nga Tarik b. Shihabi, ndėrsa ky nga Ebu Musa r.a. i cili ka thėnė:

    “Erdha tek Pejgamberi s.a.v.s. dhe ai mė urdhėroi tė dal nga ihrami (pas kryerjes sė umrės).

    1566. – Na ka treguar Ismaili, kėtij Maliku, kurse sipas senedit tjetėr: Na ka treguar Abdullah b. Jusuf se e ka lajmėruar Maliku qė transmeton nga Nafiu, e ai nga Ibn Umeri, kurse ky nga Hafsa, bashkėshorte e Pejgamberit s.a.v.s. se ka thėnė:

    “O Pejgamber i Zotit, nė ēfarė gjendje janė kėta njerėz? Dalin nga ihrami sapo e kanė kryer umren, kurse ti nuk ke dalė nga ihrami pas kryerjes sė umres”
    “Unė i kam ngjitur flokėt e mia dhe e kam shenjuar kurbanin tim, dhe unė – tha ai – nuk lirohem nga ihrami derisa nuk e kam prerė kurbanin”


    1567. – Na ka treguar Ademi se i ka treguar Shu’be tė cilit i ka treguar Ebu Xhemre Nasr bin Imran Dubei, dhe ka thėnė:

    - E kam veshur ihramin nė tė njėjtėn kohė pėr umre dhe pėr haxh. Njerėzit ma ndalonin kėtė prandaj e pyeta Ibn Abbasin r.a. dhe ai ma urdhėroi kėtė. Mė vonė e pashė njė njeri nė ėndėrr i cili thoshte:
    “Ky haxh ėshtė i ēmuar te All-llahu, por edhe umra ėshtė e pranuar”.
    Mė vonė e lajmėrova pėr kėtė Ibn Abbasin dhe ai mė tha:
    “Ajo ėshtė padyshim praktikė e Pejgamberit s.a.v.s “ Mandej mė tha edhe kėtė: “Rri tek unė, unė do tė jap njė pjesė tė pasurisė time!” “Po pėrse “ – thotė Shu’be.
    - Pėr shkak tė ėndėrrės qė kam ėndėrruar – u pėrgjegj Ebu Xhemre.


    1568. – Na ka treguar Ebu Nuajm, se Ebu Shihabi i ka thėnė:

    “ Kam ardhur nė Mekke, duke bėrė ihramin pėr umre nė muajt e haxhit, e pastaj tė njėjtin vit tė kryej edhe haxhin, dhe kemi hyrė tri ditė para ditės sė tervijetit (ditės sė tetė Dhu-l-hixhe) Ca njerėz nga populli i Mekkes mė thanė:
    “ Haxhi yt u bė sikur i mekkasve ( me shpėrblim mė tė vogėl)”. Pastaj i hyra nė shator, Ata-it, dhe e pyeta pėr kėtė, e ai tha: “Mė ka treguar Xhabir b. Abdullah r.a. se ai ka bėrė haxhin me Pejgamberin s.a.v.s. kur ai kishte marrė me vehte devet(kurbanėt), kurse as-habėt e bėnė ihramin vetėm pėr haxh, prandaj Pejgamberi a.s. tha: “Lirohuni nga ihramet tuaja pasi tė kryeni tavafin rreth Qabes dhe Sa’jin ndėrmjet Safa dhe Merves dhe nėnqethuni, e pastaj rrini sikur qytetarė tė lirė (tė Mekkes), deri kur tė vij dita e tetė Dhu-l-hixhe. Atėherė hyni pėrsėri nė ihram pėr haxh, kurse atė qė e keni bėrė mė heret, bėjeni (shndrrojeni) nė umre!”
    - Si ta bėjmė umre kur e kemi emruar si haxh – pyetėn ata.
    - Veproni ashtu siē ju kam urdhėruar! – tha ai.
    - Unė, po tė mos kisha sjellur kurbanė , me siguri do tė veproja njėlloj ashtu sikur u kam urdhėruar juve. Mua, ndėrkaq, nuk mė lejohet ajo qė ėshtė e ndaluar, derisa tė arrijė kurbani nė vend tė vet.
    Ata ashtu edhe vepruan.


    1569. – Na ka treguar Kutejbe b. Seid, duke thėnė se i ka transmetuar Haxhaxh b. Muhammed A’ver nga Shu’be, ky nga Amr b. Murre, kurse ai nga Seid b. Musejjeb i cili ka thėnė:

    - Aliu dhe Osmani r.a. kur ishin nė Usfan nuk u pajtuan lidhur me umren, prandaj Aliu tha: “A do ta ndalosh punėn qė e ka bėrė Pejgamberi s.a.v.s.
    Ku e pa kėtė Aliu, shqiptoi telbijen pėr haxh edhe pėr umre sė bashku.

    TELBIJA PĖR HAXH DHE EMĖRTIMI I SAJ

    1570. – Na ka treguar Musedded se i ka thėnė Hammad b. Zejd i cili transmeton nga Ejubi qė thotė:

    “E kam dėgjuar Muxhahidin duke thėnė se i ka transmetuar Xhabir b. Abdullahu r.a.: “Erdhėm me Pejgamberin e All-llahut (nė Mekke) dhe e shqiptuam: “Tė pėrgjigjem Ty, o Zoti im ! Tė pėrgjigjem me haxh!” dhe i Dėrguari i Zotit na urdhėroi ta bėjmė umren”.

    HYRJA E HAXHINJVE NĖ IHRAM PĖR UMRE NĖ MUAJT E HAXHIT NGA MIKATI

    Dhe kryerja e tė njėjtės ceremoni nė muajt e haxhit, e pastaj kryerja e haxhit nė tė njėjtin vjet.

    1571. – Na ka treguar Musa b. Ismail se i ka transmetuar Hemmam e ky nga Ka tade, ky nga Mutarrifi se Imrani ka thėnė:

    “ E kemi bėrė umrėn nė kohėn e Pejgamberit s.a.v.s. dhe pėr kėtė ka edhe rregull (normė) nė Kur’an. Njė njeri (H.Osmani) megjithatė, sipas mendimit tė vet, tha ēka dėshiroi”.

    FJALĖT E TĖ LARTĖMADHĖRISHMIT ALL-LLAH:
    “KJO ĖSHTĖ PĖR ATĖ FAMILJA E TĖ CILIT NUK ĖSHTĖ E
    VENDOSUR NĖ MESXHIDU-L-HARAM”


    1572. – Ebu Kamil Fudajl b. Husein Basri thotė se ia ka transmetuar Ebu Ma’sher, kėtij Osman b. Gijath ky nga Ikrime, e ky nga Ibn Abbasi r.a. tė cilin e kanė pyetur pėr haxh dhe umre dhe ai ėshtė pėrgjigjur:

    - Muhaxherėt, ensarėt dhe bashkėshortet e Pejgamberit s.a.v.s. kanė hyrė nė ihram me rastin e Haxhit Lamtumirės, por edhe ne kemi hyrė nė ihram. Kur arritėm nė Mekke, Pejgamberi s.a.v.s. na tha: “Nijetin tuaj pėr haxh bėnie pėr umre, pėrveē atyre tė cilėt u kanė vėnė kurbanėve tė tyre qaforen”. Pasi qė e kryem tavafin rreth Qabes dhe sa’jin ndėrmjet Safa dhe Merves, erdhem tek bashkėshortet tona dhe u veshėm me teshat tona (tė zakonshme).
    “Ai i cili i ka vėnė kurbanit tė vet qaforen, ai nuk e ka tė lejuar, tha ai, derisa kurbani i tij nuk arrin nė vendin e vet”.
    Mė vonė, me tė afruar nata, nė prag tė ditės sė tetė tė Dhu-l-hixhes, urdhėroi pėrsėri tė hyjmė nė ihram pėr haxh. Pasi i kryem ritet e haxhit nė (Arafat dhe Muzdelife) erdhėm dhe kryem tavafin rreth Qabes dhe sa’jin ndėrmjet Safa dhe Merves. Me kėtė haxhi jonė u plotėsua, dhe na mbeti detyrė vetėm edhe therja e kurbanit, siē ka urdhėruar i Lartmadhėrishmi Zot xh.sh. “ Kurbanin qė e gjeni mė lehtė, kurse ai qė nuk e ka, do tė agjėrojė tri ditė gjatė kohės sė haxhit dhe shtatė ditė pasi qė tė ktheheni nė shtėpitė tuaja”. Mjafton delja (pėr kurban). Ata i kanė bashkuar (pėr njė vit) dy rite fetare – haxhin dhe umren. Kėtė All-llahu xh.sh. e ka shpallur nė Librin e Shenjtė kurse i Dėrguari i tij e ka praktikuar dhe ia ka lejuar njerėzisė, me pėrjashtim tė banorėve tė Mekkes. All-llahu xh.sh. ka thėnė: “Kjo ėshtė vetėm pėr atė familja e tė cilit nuk ėshtė e vendosur nė Mesxhidu-l-haram...”
    Muajtė e haxhit tė cilėt i ka pėrmendur All-llahu janė : shevval, dhu-l-kade dhe dhu-l-hixhe, prandaj ai i cili nė kėta muaj ėshtė mutemetti, ka pėr detyrė tė therrė kurban, ose tė agjėrojė (dhjetė ditė).

    LARJA PARA SE TĖ HYHET NĖ MEKKE

    1573. – Na ka treguar Jakub b. Ibrahim se i ka transmetuar Ibn Ali tė cilin e ka informuar Ejubi,qė e ka transmetuar nga Nafiu i cili ka thėnė:

    “ Ibn Umeri r.a. kur hynte nė vendin mė tė afėrtė tė Haremit, pėrmbahej nga shqiptimi i telbijes, pastaj buante nė Dhu Tuva, falte namazin e sabahut dhe lahej. Ai ka treguar se kėshtu ka vepruar edhe Pejgamberi s.a.v.s.”

    HYRJA NĖ MEKKE DITĖN OSE NATĖN

    Pejgamberi s.a.v.s. ka buajtur nė Dhu Tuva, aty e ka zėnė drita, e pastaj ka hyrė nė Mekke. Ashtu ka vepruar edhe Ibn Umeri r.a.

    1574. – Na ka treguar Museddedi se i ka transmetuar Jahja nga Ubejdullah, e kėtij Nafiu, duke transmetuar nga Ibn Umeri r.a. se ka thėnė: “Pejgamberi s.a.v.s. ka kaluar natėn (ka buajtur) nė Dhu Tuva dhe aty ka gdhirė, e pastaj hyri nė Mekke. Kėshtu ka vepruar edhe Ibn Umeri r.a.

    NGA CILA ANĖ HAXHIU HYN NĖ MEKKE

    1575. – Na ka treguar Ibrahim b. Mundhir, i ka treguar Ma’ni, kėtij Maliku nga Nafiu, e ky prej Ibn Umerit i cili ka thėnė:

    “I Dėrguari i All-llahut ka hyrė nė (Mekke) anės shpatit tė epėrm, kurse ka dalė anės shpatit tė Poshtėm”.

    NĖ CILĖN ANĖ DEL HAXHIU NGA MEKKA?

    1576. – Na ka treguar Musedded b. Muserhad Basri se i ka transmetuar Jahja nga Ubejdullahi, e ky nga Nafiu, e ai nga Ibn Umeri r.a. se Pejgamberi i All-llahu s.a.v.s. ka hyrė nė Mekke nga ana e shpatit tė Epėrm, kah Keda, qė gjendet nė Bat’ha, kurse ka dalė nga ana e shpatit tė poshtėm.
    Ebu Abdullah (Buhariu) ka thėnė: “Flitej se : Musedded b. Musedded ėshtė i sigurtė dhe kategorik si pėr emrin e vet”.
    Ebu Abdullah (Buhariu) ka thėnė edhe kėtė: “ E kam dėgjuar nga Jahja bin Mein qė thoshte se ai ėshtė me tė vėrtetė kategorik, prandaj i kam shkuar nė shtėpi dhe ia rrėfeva kėtė. Ai me tė vėrtetė ėshtė i denjė pėr kėtė dhe unė nuk kam frikė, qofshin librat (shėnimet) e mia tek unė apo te Museddedi”.


    1577. – Na ka treguar Humejdi dhe Muhammed b. Muthenna se u ka transmetuar Sufjan b. Ujejne nga Hisham b. Urve, e ky nga babi i vet, kurse ai nga Aishja r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. pasi qė erdhi nė Mekke, hyri aty nga ana e epėrme, kurse doli nga ana e poshtme e saj.


    1578. – Na ka treguar Mahmud b. Gajlan, kėtij Ebu Usame tė cilit i ka treguar Hisham b. Urve nga babi i vet, kurse ky nga Aishja r.a. , se Pejgamberi s.a.v.s. vitin e ēlirimit tė (Mekkes) ka hyrė nė Mekke nėpėr Keda, kurse ka dalė nėpėr Kuda – ana e epėrme e Mekkes.


    1579. – Na ka treguar Ahmedi tė cilit i ka transmetuar Ibn Vehb nga Amri, e ky nga Hisham b. Urve, e ky nga babai i vet kurse ai prej Aishes r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. nė vitin e ēlirimit tė (Mekkes) ka hyrė nė (Mekke) nėpėr Keda – ana e epėrme e Mekkes.
    Hishami ka deklaruar: “Urve hynte nėpėr dy vendet: edhe nėpėr Keda edhe nėpėr Kuda, por mė sė shumti ka hyrė nėpėr Keda, sepse kėtė e kishte mė afėr banesės sė vet.

    1580. – Na ka treguar Abdullah b. Abdu-l-Vehab se i ka transmetuar Hatimi nga Hishami, kurse ky nga Urve:

    “Pejgamberi s.a.v.s. vitin e ēlirimit tė (Mekkes) ka hyrė nėpėr Keda, pjesa e epėrme e Mekkes. Edhe Urve mė sė shumti ka hyrė kah Keda, pėr shkak se kėtė vend e ka pasur mė afėr banesės sė vet”.


    1581. – Na ka treguar Musa, kėtij Vuhejbi tė cilit i ka transmetuar Hishami nga babai i vet:

    “Pejgamberi s.a.v.s. ka hyrė nė vitin e ēlirimit nėpėr Keda. Urve hynte nga tė dy anėt, por mė sė shpeshti hynte nėpėr Keda, qė e kishte afėr banesės sė vet”.
    Ebu Abdullah (Buhariu) thotė: “Keda dhe Kuda janė dy vende (para lagje tė Mekkes).

    RĖNDĖSIA E MEKKES DHE E NDĖRTIMIT TĖ SAJ

    Me fjalėt e All-llahut : “All-llahu ka bėrė Qaben tempull tė shenjtė pėr t’u mbledhur njerėzit dhe vend tė sigurt... Merrnie Mekami Ibrahimin si vend pėr tė kryer namazin. E kemi obliguar Ibrahimin dhe Ismailin ta pastrojnė tempullin tim (nga idhujt) pėr ata qė do ta vizitojnė, pėr vendėsit dhe pėr ata tė cilėt aty do tė bėjnė ruku dhe sexhde.

    Kujtoje kur Ibrahimi tha: “O Zoti im! Bėn qė ky qytet tė ndėrtohet ne qetėsi; furnizoji banorėt e kėtij me fryte tė llojllojshme, ata tė cilėt i besojnė All-llahut dhe Ditės sė Kijametit”.

    All-llahu xh.sh. ka thėnė: “kurse atij qė nuk do tė besojė do t’i jap kėnaqėsi afatshkurtėr e pastaj do ta shtyj nė dėnimin e xhehennemit. Vend i tmerrshėm ėshtė ku do tė hyjė ai”.

    Kujtoje kur Ibrahimi dhe Ismaili ngriten temelet e Qabes duke u lutur: “O Zoti ynė, pranoje kėtė vepėr prej nesh. Ti i dėgjon tė gjitha dhe i di tė gjitha. O Zoti ynė bėna neve tė dyve besnikėt e tu, por edhe pasardhėsit tanė popull besnik tėndin! Tregonia ritet e haxhit dhe pranoje pendimin tonė. Ti je ai qė pranon pendimin dhe qė ėshtė i mėshirėshėm”. {22}

    1582. – Na ka treguar Abdullah b. Muhammed se i ka transmetuar Ebu Asim, tė cilin e ka lajmėruar Ibn Xhurejxh se Amr b. Dinar ka thėnė:

    - Kam dėgjuar Xhabir b. Abdullahu r.a. duke thėnė:
    “Kur ėshtė rindėrtuar Qabeja, ka shkuar Pejgamberi s.a.v.s. dhe Abbasi tė bartin gurė, dhe Abbasi i ka thėnė Pejgamberit a.s. “Vėre njė teshė nė qafė”. Ai pastaj ėshtė rrėzuar pėr tokė i trullosur, me sy tė drejtuar kah qielli dhe ka thėnė: “Mė jep pjesėn e poshtme tė teshave tė mia”. Pastaj shtrėngoi rreth vehtes”.


    1583. – Na ka treguar Abdullah b. Mesleme, transmeton nga Maliku, e ky nga Ibn Shihabi, ky nga Selim b. Abdullahu b. Ebu Bekri i ka kumtuar Abdullah b. Umerit, duke transmetuar nga Aisheja r.a. bashkėshorte e Pejgamberit s.a.v.s. se Pejgamberi s.a.v.s. i ka thėnė Aishes:

    “A nuk e din se kurejshitėt tu (populli yt) kur e kanė ndėrtuar Qabes ia kan ngushtuar temelet e Ibrahimit?”
    O Pejgamber i All-llahut i thashė unė, a nuk e kthen nė temelet e Ibrahimit?
    - “Sikur tė mos ishte afėrsia e kohės sė popullit tėnd (kurejshitėve) me mosbesimin, unė do ta kisha bėrė atė” – tha ai.
    Abdullahu r.a. ka thėnė;
    Aishja r.a. kėtė e ka dėgjuar me siguri nga Pejgamberi s.a.v.s. dhe unė nuk mendoj se Pejgamberi i All-llahut e ka lėnė anash kėto dy kėnde-qoshe afėr Hixhrės, vetėm se pėr shkak qė Qabeja nuk ėshtė ndėrtuar plotėsisht nė temelet e Ibrahimit”.


    1584. – Na ka treguar Musedded, kėtij Ebu-l-Ehves tė cilit i ka transmetuar Esh’ath nga Esved b. Jezid, ky nga Aisheja r.a. e cila ka deklaruar:

    - E kam pyetur Pejgamberin s.a.v.s. pėr Hixhrin (Hatim): A ėshtė ky nga Qabeja?
    - Po – u pėrgjegj ai.
    - Po pėr ēka nuk e kanė pėrfshirė nė Qabe ? – pyeta unė.
    - Populli yt (kurejshitėt tu) nuk kanė pasur mjete (tė fituara me nder) – mė tha ai.
    - Po derėn pėrse e ka tė ngritur lart (mbi tokė)? – pyeta unė.
    - Kėtė e ka bėrė populli yt (kurejshitėt) qė tė mund tė lėshojė kėnd tė dojė dhe tė refuzojė, ndalė, kėnd tė dojė. Sikur populli yt tė mos ishte i ri dhe afėr dhe pėr pak kohė shumė afėr me paganizmin, unė do ta kisha pėrfshirė nė Qabe. Mirėpo, kam frikė se mos po i lėndojė zemrat e tyre, nėse atė Hixhėr, e pėrfshijė nė Qabe, kurse derėn e saj ta lėshoj mė poshtė pėr toke.


    1585. – Na ka treguar Ubejd b. Ismail se i ka transmetuar Ebu Usame nga Hishami, ky nga babai i vet, kurse ai nga Aisheja r.a. e cila ka thėnė:

    “I Dėrguari i Zotit s.a.v.s. ka thėnė:
    “Sikur populli yt tė mos ishte afėr mosbesimit, nė distancė kohore, unė do ta kisha shembur Qaben dhe pastaj do ta kisha ndėrtuar, pa kushte, nė themelet qė i pat venė Ibrahimi a.s. pasi qė kurejshitėt e kanė zvogluar ndėrtesėb Qabes, dhe derėn do t’ia kisha vėnė normalisht.


    1586. – Na ka treguar Bejan b. Amr, se i ka treguar Jezidi nga Xherir b. Hazim, tė cilit i ka transmetuar Jezid b. Ruman nga Urve, kurse ai nga Aisheja r.a. sė cilės Pejgamberin s.a.v.s. i ka thėnė:

    “Aishe, po tė mos ishte populli yt, nė distancė kohore aq afėr paganizmit, unė me siguri do ta kisha urdhėruar (pėr Qaben tė rrėzohet) dhe ajo do tė ishte shembur, e pastaj do ta kisha pėrfshirė aty atė pjesė e cila ka mbetur jashtė saj, do ta kisha bashkuar (derėn) me tokė dhe do t’i kisha bėrė dy dyer: derė nga lindja dhe derė nga perėndimi dhe me kėtė do ta kisha vėnė nė themelet qė ia pat venė Ibrahimit”.
    - E kjo ėshtė arsyeja – tha Ibn Amri – qė e ka shtyė Ibn Zubejrin qė ta shembė.
    Jezid (b. Rumman) ka thėnė: “Kam qenė prezent kur Ibn Zubejri e ka shembur Qaben dhe (gjatė rindėrtimit) e ka pėrfshirė aty Hixhrin dhe kam parė nė themelet e Ibrahimit gurė sikur gunga e deves”.
    Pastaj, thotė Xheriri, e kam pyetur: “Ku e ka vendin”?
    - Po ta tregoj tash – mė tha ai.
    Mandej bashkė me tė hyra nė hapsirėn e Hixhres. Ai mė tregoi njė vend dhe tha:”Kėtu”.
    E kam vlerėsuar, thotė Xheriri, gjatėsinė e hixhrit nė gjashtė arshinė ose njė kaq.

    RĖNDĖSIA E HAREMIT TĖ MEKKES

    Nė bazė tė fjalės sė All-llahut xh.sh. unė jam i urdhėruar t’i falem vetėm Zotit tė kėtij qyteti, tė cilin All-llahu e ka bėrė tė shenjtė – Atij i takon ēdo gjė – dhe jam urdhėruar tė jem njėri nga muslimanėt. Ata thonė: “Nese pasojmė rrugėn e drejtė me ty, do tė jemi tė pėrzėnė nga vendlindja jonė”. Po ne a nuk u afrojmė rastin tė qėndrojmė nė vendin e shenjtė e tė sigurtė ku, si dhuratė e jona derdhen fryte tė ndryshme, por shumica sish nuk e dinė.

    1587. – Na ka treguar Ali bin abdilah se i ka transmetuar Xherir b. Abdi-l-hamid nga Mensuri, ai nga Muxhahidi, ky nga Tavusi, kurse ky nga Ibn Abbasi r.a. qė ka thėnė:

    “All-llahu kėtė qytet e ka bėrė tė shenjtė dhe tė pacenueshėm dhe as therat e kėtij quteti nuk guxon tė priten, as kafshėt e gjahut tė ndiqen, dhe aty as tė mos mirret ndonjė gjė e humbur, pėrveē asaj e cila do tė lajmėrohet”.

    TRASHIGIMI I SHTĖPIVE NĖ MEKKE, SHITJA DHE BLERJA E TYRE BARAZIA E PLOTĖ E NJERĖZVE SIDOMOS NĖ OBORRIN E QABES, SIPAS FJALĖVE TĖ ALL-LLAHUT : (22:25)

    Mosbesimtarėt dhe atyre qė pengojnė nga rruga e All-llahut dhe Mesxhidi-l-Harami, tė cilin ne e kemi dedikuar pėr tėrė njerėzimin – tė jenė tė barabartė si ai vendės ashtu edhe ai i ardhuri. Kush bėn ēfardo krimi qoftė do tė bėjmė tė shijojė vuajtje tė dhėmbshme.

    1588. – Na ka tregu Esbagu, qė thotė se i ka transmetuar Ibn Vehbi nga Junusi, ai nga Ibn Shihabi, ky nga Ali b. Huseini, ky nga Amr b. Osman, kurse ky nga Usame b. Zejdi r.a. se ka thėnė:

    - O Pejgamber i All-llahut, ku po vendosesh ti nė shtėpinė tėnde nė Mekke?
    - A ka lėnė Akili ndonjė banesė apo shtėpi? – pyeti ai.
    - Akili (tha mė vonė Usame) ka trashėguar Ebu Talibin dhe atė, ai dhe Talibi, e prej atij kurrgjė nuk trashėgoi Xhaferi as Aliu, pėr shkak se ata tė dy ishin muslimanė, kurse Akili dhe Talibi ishin mosbesimtarė.
    Umer bin hatab, thotė Buhariu, ka thėnė: “Besėdrejti nuk e trashėgon mosbesimtarin”.
    Ibn Shuhabi ka thėnė: As-habėt ashtu i kanė komentuar fjalėt e All-llahut: “Me tė vėrtetė ata qė besojnė dhe shpėrngulen, dhe nė luftė pėr rrugė tė All-llahut marrin pjesė me pasurinė dhe jetėn e tyre, edhe ata qė afrojnė strehim dhe ndihmojnė, ata janė miq tė njėri-tjetrit. Kurse ata, tė cilėt besojnė por nuk janė shpėrngulur – ju nuk mund t’i ndihmoni, deri sa tė shpėrngulen, me asgjė, po nėse kėrkojnė ndihmė prej jush nė fe, jeni tė detyruar tė ndihmoni, pėrveē kundėr popullit me tė cilin keni marrėveshje. Ndėrkaq All-llahu e sheh se ēka punoni”.

    QĖNDRIMI I PEJGAMBERIT S.A.V.S. NĖ MEKKE

    1589. – Na ka treguar Ebu-l-Jeman, atij i ka transmetuar Shuajbi nga Zuhriu, tė cilit i ka treguar Ebu Seleme se Ebu Hurejre r.a. ka thėnė:

    - Pejgamberi i All-llahut kur dėshironte tė hyjė nė Mekke ka thėnė:
    “Qėndrimi jonė, me vullnet tė All-llahut, nesėr do tė jetė nė luginėn Benu Kinane, ku (idhujtarėt) i kanė dhėnė besėn njėri-tjetrit pėr besnikėri nė mosbesim”.


    1590. – Na ka treguar Humejdi, qė i ka kumtuar Ebu-l-Vail nga Evzaiu tė cilit i ka transmetuar Zuhriu nga Ebu Seleme, e ai nga Ebu Hurejre r.a. i cili ka thėnė:

    - Pejgamberi s.a.v.s. derisa ende ishte nė Minne ka thėnė:
    “Prej mėngjezit tė ardhshėm ėshtė dita e parė e Kurban Bajramit, dhe tė nesėrmen (ditėn e dytė tė Bajramit) do tė qėndrojnė nė luginėn Benu Kinane, ku politeistėt iu betuan njėri-tjetrit pėr besnikėri nė politeizėm”.
    Pejgamberi mendonte mė kėtė, thotė Seleme, pėr Muhassab. Ai ėshtė terren, ku kurejshitėt dhe fisu Benu Kinane i dhanė besėn njėri-tjetrit pėr tė bojkutuar Hashimit dhe pasardhėsit r Abdu-l-Mutalibit, gjegjėsisht Muttalibėt, se me kėtė nuk do tė lidhin kunora dhe nuk do tė bėjnė tregti deri sa ata tė mos u dorėzojnė Pejgamberin s.a.v.s.
    Selemi transmeton nga Ukajli, kurse Jahja nga Dahhak, e ky nga Evzaiu tė cilit ia ka transmetuar Ibn Shihabi, kanė thėnė: “...kundra hashimitėve dhe bijve tė Muttalibit”.
    Ebu Abdullah (Buhariu) ka thėnė se mė afėr mendsh ėshtė “ ...kundra bijve tė Muattalibit”.

    FJALĖT E TĖ LARTMADHĖRISHMIT ALL-LLAH:

    Dhe kur Ibrahimi tha, Zoti im, bėne kėtė qytet nė rrugė pa krye. Pra, kush mė pason mua – ėshtė nė anėn time, kurse ai qė ėshtė ngritur kundėr meje, ani, - Ti njė mend fal dhe je mėshirėplotė. O Zoti yn! Unė disa pasardhės tė mij i kam vendosur nė njė luginė, ku nuk mbillet asgjė, te tempulli i shenjėt i yti, pėr tė kryer faljen! O Zoti ynė, prandaj bėn qė zemrat e disa njerėzve tė mallėngjehen pėr ata dhe pėr tė qenė mirėnjohės furnizoi ata me frute.


    FJALĖT E TĖ LARTMADHĖRISHMIT ALL-LLAH: “ALL-LLAHU E KA BĖRĖ QABEN TĖ SHENJĖT; MUAJT E HAXHIT TĖ SHENJTĖ, SI EDHE KURBANĖT DHE VARJEN E QAFOREVE, PĖR TĖ MBAJTUR SIGURIMIN E BOTĖS”

    “E tėrė kjo ėshtė qė tė dini, se All-llahu me siguri e di tėrė atė ēka ka nė qiej edhe nė tokė. All-llahu pa dyshim i di tė gjitha”. (Kur’an, 5:97)

    1591. – Na ka treguar Ali b. Abdil-lah, kėtij Sufjani tė cilit i ka transmetuar Zijad b. Sa’di nga Zuhriu, ai nga Seid b. Musejjeb, ndėrsa ky nga Ebu Hurejre r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:

    “Qaben do ta shemb njė dykėmbėsh nga Etiopia”.


    1592. – Na ka treguar Jahja b. Bukejr se i ka transmetuar Lejthi nga Ukajli, ky nga Ibn Shihabi, ai nga Urve, kurse ky nga Aisheja r.a. kurse sipas senedit tjetėr mė ka treguar Muhammed b. Mukatil se e ka lajmėruar Muhammed b. Ebi Hafs, qė transmeton nga Zuhejri ky nga Urve, kurse ky nga Aisheja r.a. se ka deklaruar:

    - Muslimanėt mė herėt kanė agjėruar ditėn e dhjetė tė muharremit, por kjo ishte edhe dita kur Qabeja ėshtė mbuluar me (mbulojė tė re). Kur e caktoi All-llahu (tė agjėrohet) Ramazani, Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “Kush dėshiron le tė agjėrojė edhe mėtutje, a kush nuk dėshiron tė agjėrojė, le tė mos agjėrojė”.


    1593. – Na ka treguar Ahmedi, kėtij babai i vet se i ka transmetuar Ibrahimi nga Haxhxhaxha, ky nga Katade, ai nga Abdullah b. Ebi Utbe, kurse ky nga Ebu Seid Huderiu r.a. e ai nga Pejgamberi s.a.v.s. se ka thėnė:

    - Qabeja pa dyshim do tė vizitohet dhe umreja do tė bėhet edhe pas paraqitjes sė Je’xhuxh e Ma’xhuxhve”
    Nė senedin tjetėr Abdullah b. Ebi Utbe pason Ebanin dhe Imranin tė cilėt hadithin e transmetojnė nga Katade.
    Abdurrahmani ka thėnė, duke transmetuar nga Shu’be, i cili ka thėnė: “Shkatėrrimi i botės nuk do tė bėhet derisa tė mos ndėrpritet vizita e Qabes”.
    - Transmetuesit e parė (tė hadithit tė parė) – thotė Buhariu – janė mė tė shumtė nė numėr dhe mė tė besueshėm (se Shu’be).

    MBULOJA E QABES

    1594. – Na ka treguar Abdullah b. Abdilvehab se i ka transmetuar Halid b. Harithi, nga Sufjani, tė cilit i ka treguar vasil Ahdeb, e ky nga Ebu Vaili i cili ka thėnė: kam ardhur te Shejbi... “ kurse sipas senedit tjetėr: Na ka treguar Kabise dhe ka thėnė se i ka transmetuar Sufjani nga Vasili e ky nga Ebu Vaili:

    - Kam ndejur nė tribinė me Ebu Shejben pėrpara Qabes, e ai mė tha: “Mė pėrpara kėtu ka ndejtur Umeri dhe ka thėnė: “Kam vendosur qė nė Qabe tė mos lė ari (tė verdhė) as tė bardhė (serm) por atė ta shpėrndajė’.
    - Dy shokėt e tu (Muhammedi a.s. dhe Ebu Bekri) i thash unė, thotė Shejbe – nuk kan vepruar ashtu.
    - Ata janė me tė vėrtetė dy njerėz tė njohur, - tha Umeri – dhe unė do tė pasoj rrugėn e atyre.

    SHEMBJA E QABES

    Aisheja r.a. ka thėnė: Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:

    “Do tė niset njė ushtri nė akcion ushtarak kundra Qabes, por do tė shkatėrrohet (nė Bejda)”.

    1595. – Na ka treguar Amr b. Ali se i ka transmetuar Jahja b. Seid nga Ubejdullah b. Ahnes tė cilit i ka transmetuar Ibn Mulejke nga Ibn Abbasi r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė:

    “Mė duket sikur po e shoh njė zezak (armik) kėmbėshtrembėr, si po ia heq gurėt njė nga njė”.


    1596. – Na ka treguar Jahja b. Bukejr, tė cilit i ka thėnė Lejthi pėrmes Junusit e ky nga Ibn Shihabi, kurse ai nga Seid b. Musejjeb se Ebu Hurejre r.a. ka thėnė:

    - Pejgamberi i Zotit ka thėnė:
    “Qaben do ta rrėzojė njė dykėmbėsh nga Etiopia”.

    Kjo ben fjale per nje shenje te kijametit kur mbas kesaj do te fryeje era nga e cila do te vdes cdo besimtar dhe pastaj do te behet kijameti me kafirat.(sqarimi im)

    RRĖFIMI PĖR HAXHERU-L-ESVEDIN

    1597. – Na ka treguar Muhammed b. Kethir se i ka treguar Sufjani pėr mes A’meshit, ky nga Ibrahimi, ai nga A’bis b. Rebia, kurse ky nga Umeri r.a. se ka ardhur te Haxheru-l-esvedi, e ka puthur dhe ka thėnė:

    “Unė me siguri e di se ti je gur qė nuk mundesh as tė bėsh dėn as tė bėsh dobi, dhe sikur tė mos e kisha parė Pejgamberin e All-llahut s.a.v.s. qė po tė puth, as unė nuk do ta kisha bėrė kėtė”.

    PĖR MBYLLJEN E QABES DHE FALJEN NĖ CILĖN DO ANĖ TĖ SAJ QOFTĖ

    1598. – Na ka treguar Kutejbe b. Seid, tė cilit i ka transmetuar Lejthi nga Ibn Shihabi prej Salimit e ky nga babai i vet se ka thėnė:

    - Pejgamberi i All-llahut ka hyrė nė Qabe (me rastin e ēlirimit tė Mekkes), kurse Usame b. Zejd, Bilali dhe Osman b. Talha, dhe e ndrynė (derėn) pėr mbrapa. Kur e hapėn unė isha i pari qė hyra (nė Qabe), takova Bilalin dhe e pyeta: “A ėshtė falur Pejgamberi i All-llahut nė Qabe?”
    -“Po” – tha ai, ndėrmjet atyre dy shtyllave (tė para) nga ana e Jemenit.

    PĖR TĖ FALURIT NĖ QABE

    1599. – Na ka treguar Ahmed b. Muhammed, tė cilin e ka informuar Abdullahu, tė cilit i ka transmetuar Musa b. Ukbe nga Nafiu, e ky nga Ibn Umeri r.a. se ky me rastin e hyrjes nė Qabe ka ecur pėrpara, duke i lėnė dyert e saj pas shpine. Ka ecur pėrpara derisa ndėrmjet tij dhe murit pėrpara atij nuk u afrua, pėrafėrsisht, tre arshinė. Pastaj, duke u shmangur pak nė njė anė, u fal nė atė vend pėr tė cilin i ka thėnė Bilali se ishte falur Pejgamberi s.a.v.s.
    Pėr askėnd nuk prish punė tė falet nė cilėndo anė tė Qabes qoftė, nga tė dėshirojė ai.

    MOS - HYRJA NĖ QABE

    (Abdullahi) Ibn Umeri r.a e ka kryer haxhin disa herė, por asnjėherė nuk ka hyrė nė Qabe.

    1600. – Na ka treguar Museddedi, kėtij Halid b. Abdullah, duke i thėnė se i ka transmetuar Ismail b. Ebi Halid nga Abdullah b. Ebi Evfa i cili ka deklaruar:

    “Pejgamberi i All-llahut s.a.v.s. e ka kryer umren, ka bėrė tavafin rreth Qabes dhe ka falur dy rekatė pas Mekami Ibrahimit, e bashkė me tė ishte ai qė e mbulonte, fshehte nga njerėzit”.
    Me atė rastė njė njeri pyeti:
    - A ka hyrė Pejgamberi i All-llahut nė Qabe?
    - Jo – ėshtė pėrgjegjur ai.




    KĖNDIMI I TEKBIRIT NĖ ANĖT E QABES

    1601. – Na ka treguar Ebu Ma’mer, nga Abdu-l-Varith tė cilit i ka kumtuar Ejjubi, qė ka transmetuar nga Ikrime, e ky nga Ibn Abbasi r.a. i cili ka thėnė:

    - Kur erdhi Pejgamberi i All-llahut (nė Mekke) nuk dėshironte tė hyjė nė Qabe. Aty atėherė kishte shumė idhuj, prandaj urdhėroi dhe ata u hodhėn jasht. Mandej hodhėn jashtė fotografinė e Ibrahimit dhe tė Ismailit, tė dy nė duar mbanin shigjetat. Pejgamberi i All-llahut, mandej, tha:
    “All-llahu i vraftė. Pasha All-llahun, ata me siguri e dinė se Ibrahimi dhe Ismaili asnjėherė nuk kanė kėrkuar tė gjejnė fatin me kėto (shigjeta)”
    Atėherė hyri nė Qabe, mori tekbir nė anėt e saj por nuk u fal aty.

    FILLIMI I VRAPIMIT RRETH QABES DUKE LĖVIZUR KRAHĖT

    1602. – Na ka treguar Sulejman b. Harb, se i ka transmetuar Hamed b. Zejdi nga Ejjubi, ky nga Seidi b. Xhubejr, kurse ky nga Ibn Abbasi i cili ka thėnė:

    - Pejgamberi s.a.v.s. ka ardhur nė Mekke me shokėt e vet, kurse politeistėt thoshin:
    “Ju arriti ai, por e kanė molisur ethet e Jethribit (Medines)”
    Pejgamberi s.a.v.s. pas kėsaj, i urdhėroi shokėt qė tri tė sjellurit e parė rreth Qabes t’i bėjnė me vrap, duke kėrcyer, me lėvizje tė krahėve, kurse nė mes tė dy kėndeve tė Qabes kah Jemeni tė ecin si zakonisht. Kėtė e ka penguar qė tė mos i urdhėrojė tė vrapojnė gjatė gjithė tevafit, asgjė tjetėr pos mėshirės ndaj tyre.

    PREKJA (PĖRSHENDETJA) E HAXHERU-L-ESVEDIT (GURIT TĖ ZI)

    Kur arrin haxhiu nė Mekke sė pari sillet rreth Qabes, duke kėrcyer, vrapuar, nė tre tavafėt e parė duke lėvizur edhe krahėt.

    1603. – Na ka treguar Esbeg b. Ferexh se e ka informuar Ibn Vehb qė transmeton nga Junusi, ky nga Ibn Shihabi, ndėrsa ai nga Salimi, kurse ky nga babai i vet r.a. i cili ka thėnė:

    “E kam parė Pejgamberin e All-llahut s.a.v.s. kur ka ardhur nė Mekke dhe kur e ka prekur Haxheru-l-esvedin. Punėn e parė qė ka bėrė ishte tavafi rreth Qabes, duke u shkundur nė tre tavafet e parė, nga shtatė tevafet”.

    VRAPIMI PĖR RRETH QABES NĖ KOHĖN E HAXHIT DHE TĖ UMRES

    1604. – Na ka treguar Muhammedi, kėtij Surejxh b. Nu’man tė cilit i ka transmetuar Fulejh nga Nafiu, e ky nga Ibn Umeri r.a. qė ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. nė tre tavafėt e parė rreth Qabes ka shpejtuar (duke lėvizur me krah) por shkonte normalisht nė katėr tavafėt e fundit edhe nė haxh dhe umre”
    Nė senedin tjetėr Surejxhin e pason Lejthi i cili ka thėnė se hadithin ia ka transmetuar Kethir b. Ferkad nga Nafiu, kurse ky nga Ibn Umeri r.a. e ky nga Pejgamberi a.s.


    1605. – Na ka treguar Seid b. Ebi Mejrem se i ka kumtuar Muhammed b. Xhafer tė cilit i ka transmetuar Zejd b. Eslem, e ky nga babai i vet se Umer b. Hattabi r.a. i ka thėnė Gurit tė zi:

    “Pasha Zotin, unė e di me siguri se ti je gur qė nuk mundesh tė bėjsh dėm, por as dobi, edhe po tė mos e kisha parė Pejgamberi e All-llahut qė po tė prek as unė nuk do tė kisha prekur” e pastaj e preku.
    Pastaj prep tha: “Ēka kemi nė lidhje me tė shkundurit. Ne me kėtė nė kohėn tonė vetėm u kemi treguar forcėn politeistėve, kurse ata All-llahu i shkatėrroi”.
    Pastaj prapė ka thėnė: “Kjo ėshtė diēka qė e ka bėrė Pejgamberi s.a.v.s. dhe unė nuk dėshiroj ta shmangu”.


    1606. – Na ka treguar Musedded, atij i ka treguar Jahja, duke transmetuar nga Ubejdullahu, ky nga Nafiu, e ai nga (Abdullah) Ibn Umeri r.a. se ka thėnė:

    “Nuk e kam lėnė prekjen e kėtyre dy kėndeve tė Jemenit as nė kohė tė vėshtirė as nė qetėsi, prej se e kam parė Pejgamberi s.a.v.s. duke i prekur.
    Pastaj, thotė Ubejdullah, e kam pyetur Nafiun:
    - A ka shkuar (Abdullah) Ibn Umeri normalisht ndėrmjet atyre dy kėndeve?
    - Ai ka shkuar me ecje tė zakonshme pėr arsye qė ta ketė mė lehtė ta prekė ēdo njėrin prej tyre – u pėrgjegj Nafiu.

    PREKJA E GURIT TĖ ZI ME KRRAB

    1607. – Na ka treguar Ahmed b. Salih dhe Jahja b. Sulejman, duke thėnė se u ka transmetuar Ibn Vehbi nga Junusi, ky nga Ibn Shihabi, e ky nga Ubejdullah b. Abdullah, ndėrsa ai prapė nga Ibn Abbasi r.a. se ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. me rastin e haxhxhetu-l-veda-sė ėshtė sjellur rreth Qabes me deve, duke e prekur Gurin e Zi me shkopin me krrabė”.
    Nė senedin tjetėr, Junusi e pason Deraverdi, duke transmetuar hadithin nga Ibn Abdilahu, djali i vėllaut tė Zuhriut kurse ky nga mixha i vet.

    PUTHJA VETĖM E DY KĖNDEVE TĖ JEMENIT NĖ QABE

    1608. – Muhammed b. Bekr ka thėnė se i ka kumtuar Ibn Durejdi tė cilit i ka transmetuar Amr b. Dinar nga Ebu Sha’tha, qė ka thėnė:

    “Kush ruhet nga gjithēka qė ėshtė e Qabes?”
    Muaviu i ka prekur dhe tė gjitha kėndet e Qabes, andaj Ibn Abbasi r.a. i ka thėnė:
    - Kėta dy kėnde tė Qabes kah ana e Sirisė nuk preken.
    - Nė Qabe nuk ka asgjė qė mund tė hiqet (zihet asgjė) – u pėrgjegj Muaviu. Ibn Zuhejri, thotė Buhariu, i prekte tė gjitha kėto.


    1609. – Na ka treguar Ebu-l-Velid, kėtij i ka treguar Lejthi, qė transmeton nga Ibn Shihabi, ky nga Selim b. Abdilahu, e ky nga babai i vet r.a. se ka thėnė:

    “Nuk e kam parė Pejgamberi s.a.v.s. qė tė prekė ndonjė pjesė tjetėr tė Qabes pėrveēse ato dy kėndet nga ana e Jemenit”.

    PUTHJA E HAXHERU-L-ESVEDIT (GURIT TĖ ZI)

    1610. – Na ka treguar Ahmed b. Sinan se i ka treguar Jezid bin Harun, kėtij Verka qė e transmeton nga Zejd b. Eslemi, e ky nga babai i vet i cili ka thėnė:

    “E kam parė Umer bin Hattabin r.a. kur e ka puthur Gurin e zi dhe ka thėnė: Sikur tė mos e kisha parė Pejgamberi s.a.v.s. qė tė ka puthur, as unė nuk do ta kisha puthur”.


    1611. – Na ka treguar Musedded se i ka transmetuar Hammadi nga Zubejr b. Arebi i cili ka thėnė: Njė njeri nga Jemeni e ka pyetur Abdullah Ibn Umerin r.a. pėr prekjen e gurit tė zi, dhe ai ėshtė pėrgjigjur:

    “E kam parė Pejgamberi s.a.v.s. duke e prekur dhe puthur”.
    E kam pyetur, thotė i njėjti njeri: “A ke pa se kam qenė i ngushtuar? A e ke parė se kam qenė i mposhtur?
    - Lerė atė”A e ke parė...?” pėr Jemen. Unė e kam parė Pejgamberi s.a.v.s. duke e prekur dhe puthur – u pėrgjigj Ibn Umeri.

    TĖ BĖRIT ME SHENJĖ KAH GURI I ZI KUR ARRIHET PĖRBALLĖ TIJ

    1612. – Na ka treguar Muhammed b. Muthenna se i ka treguar Abdurrahmani, kėtij Halidi nėpėrmjet tė Ikrimes, e ai nga Ibn Abbasi r.a. se ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. e ka vizituar, ėshtė sjellė rreth Qabes mbi deve dhe sa herė qė arrinte pėrballė Gurit tė zi, bėnte me shenjė kah ai me dorė ose me shkop”.

    MARRJA E TEKBIRIT TE GURI I ZI

    1613. – Na ka treguar Musedded, kėtij halid b. Abdullah tė cilit i ka transmetuar Halid Hadhai nga Ikrime, kurse ky nga Ibn Abbasi r.a. qė ka thėnė”

    “Pejgamberi s.a.v.s. ėshtė sjellė rreth Qabes mbi deve dhe sa herė qė vinte te Guri i Zi, jepte shenjė kah ai me ndonjė send qė e kishte pranė veti dhe merrte tekbir”
    Nė senedin tjetėr, Halid b. Abdullahin e pason Ibrahim b. Tahman, duke e transmetuar hadithin nga Halid Hadhaiu.

    AI QĖ ĖSHTĖ SJELLĖ RRETH QABES KUR KA ARDHUR NĖ MEKKE, PARA SE TĖ KĖTHEHET NĖ SHTĖPI TĖ VET, PASTAJ KA FALUR DY REKATĖ, E PASTAJ ĖSHTĖ NISUR PĖR NĖ SAFA

    1614. – 1615. – Na ka treguar Esbeg qė transmeton nga Ibn Shihabi, dhe thotė se i ka thėnė Amr kurse kėtij Muhammed b. Abdurrahmani i cili ka thėnė:

    “Ia kam parashtruar Urves sjelljen e lartpėrmendur”.
    -Mua mė ka informuar – tha ai- Aishja r.a.: Kur vinte nė Mekke Pejgamberi s.a.v.s. punė tė parė kishte tė merrte abdest dhe pastaj sillej rreth Qabes, por kjo nuk ishte umre”.
    - Mė vonė e bėnte tė njėjten punė nė haxh Ebu Bekr dhe Umeri r.a. – thotė Urve. –Pastaj kam kryer haxhin me babėn tim Zubejrin r.a. dhe puna e parė qė fillonte ishte tavafi rreth Qabes. Pastaj kam parė muhaxhirė dhe ensarė qė vepronin po kėshtu, por mė ka deklaruar edhe nėna ime (Esma, e bija e Ebu Bekrit) se kanė hyrė nė ihram ajo dhe motra e saj (h.Aishja) Zubejri dhe ndokush tjetėr dhe sapo e kanė prekur Gurin e Zi(pas tavafit rreth Qabes dhe vrapit ndėrmjet Safa dhe Merves), kanė dalė nga ihrami.


    1616. – Na ka treguar Ibrahim b. Mundhir dhe ka thėnė se ia ka transmetuar Ebu Damre Enes, kėtij Musa b. Ukbe nga Nafi’u ndėrsa ai e ka dėgjuar nga Abdullah b. Umeri r.a.:

    -Puna e parė qė bėnte Pejgamberi s.a.v.s. kur sillej rreth Qabes, me rastin e haxhit ose tė umres, kryerja duke u shkundur ishte kryerja e tre tavafėve tė parė rreth Qabes, kurse nė katėr tė fundit do tė shkonte me ecje tė zakonshme, e pastaj falte dy rekatė namaz, e pastaj vraponte ndėrmjet Safa dhe Merves.


    1617. – Na ka treguar Ibrahim b. Mundhir se i ka transmetuar Enes b. Ijad nga Ubejdullahi, ky nga Nafi’u ndėrsa ai nga Ibn Umeri r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. duke u sjellur rreth Qabes, dhe kėtė nė tė sjellurit e parė(pas ardhjes nė Mekke) shkundej (kėrcente) nė tre tavafėt e parė, nė katėr tavafėt tjerė ecte mesatarisht, por kur shkonte ndėrmjet Safa dhe Merves, vraponte luginės Mesil.

    TAVAFI I FEMRAVE RRETH QABES SĖ BASHKU ME MASHKUJT

    1618. – Mė ka treguar, thotė Buhariu, Amr b. Ali, duke thėnė se i ka transmetuar Ebu Asim nga Ibn Xhurejxh, kėtij i ka kumtuar ata se kur Ibn Hishami ua ka ndaluar femrave tavafin rreth Qabes bashkė me meshkujt, ky ka thėnė:

    - Pse u ndalon, edhe gratė e Pejgamberit s.a.v.s. kanė bėrė tavafin rreth Qabes bashkė me meshkujt?
    - A ka qenė ajo pas urdhėrit pėr t’u mbuluar apo pėrpara? – e pyeta (thotė Ibn Xhurejxhi)
    - Po, pasha jetėn time – tha Ata. – E mbaj mend se kjo ka qenė me siguri pas shpalljes sė urdhėrit pėr mbulesė.
    - E si janė pėrzier ato me meshkujt? – e pyes – Ato nuk janė pėrzier me meshkujt – u pėrgjigj Ata’u – Aishja r.a. ėshtė sjellur rreth Qabes anash pas meshkujve dhe nuk ėshtė pėrzier me meshkujt. Pastaj njė grua i tha asaj: “Oj nėnė e besėdrejtėve, ta prekim (Gurin e Zi)?”
    - Largohu prej meje – i tha Aishja dhe nuk deshi ta bėnte kėtė.
    Femrat, ka thėnė Ata, dilnin natėn tė mbuluara dhe e vizitonin, silleshin rreth Qabes me meshkujt. Vetėm kur duhej tė hynin nė Harem, ndaleshin (ashtu tė mbuluara) derisa meshkujt dilnin e kėto hynin.
    Kam ardhur te Aishja unė dhe Ubejd . Umer derisa ajo qėndronte (nga devotshmėria) midis malit Thebir (nė Muzdelife)
    - Ēfarė strehimi (shatori) kishte atėherė Aishja – e pyeta, thotė Ibn Xhurejxhi.
    - Ajo ishte nė njė shator tė thjeshtė, qė kishte njė perde, dhe ndėrmjet nesh dhe asaj nuk kishte asgjė tjetėr. Kam parė te ajo, thotė Ata’u, kėmishėn ngjyrėvjollce.


    1619. – Na ka treguar Ismaili qė i ka transmetuar Maliku nga Muhammed b. Abdurrahman b. Nevafil, ky nga Urve b. Zubejr, kurse ai nga Zejneb b. Ebi Selem, e ajo nga Ummi Seleme, bashkėshorte e Pejgamberit s.a.v.s. , e cila ka thėnė:

    I jam ankuar Pejgamberit s.a.v.s. se jam e dobėt.
    - Bėnė tavaf pas njerėzve, e hypur nė deve, tha ai.
    Unė, pastaj, u solla rreth Qabes, kurse Pejgamberi s.a.v.s. atėherė falte namazin e sabahit pranė Qabes dhe kėndonte suren “Vet-turi ve kitabin mestur”.

    BISEDA GJATĖ KRYERJES SĖ TAVAFIT

    1620. – Na ka treguar Ibrahim b. Musa, tė cilit i ka treguar Hishami qė i ka kumtuar Ibn Xhurejxh, se e ka informuar Sulejman Ahvel se Tavusi i ka kumtuar nga Ibn Abbasi r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. duke u sjellė rreth Qabes, ka kaluar pranė njė njeriu i cili dorėn e vet e kishte lidhut me njė rryp apo konop ose diēka tjetėr pėr njė njėri tjetėr, prandaj Pejgamberi s.a.v.s. kėtė e kėputi me dorė tė vet duke thėnė ”Mbaje pėr dore”

    NĖSE HAXHIU GJATĖ TAVAFIT SHEH RRYP OSE DIĒKA TJETĖR QĖ ĖSHTĖ E URREJTUR, DUHET TA KĖPUSĖ

    1621. – Na ka treguar Ebu Asim duke transmetuar nga Ibn Xhurejxhi, e ky nga Sulejman Ahveli, kurse ai nga Tavusi, ndėrsa ky nga Ibn Abbasi r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. e ka parė njė njeri se si po sillet rreth Qabes me gojezė ( i zėnė me fre) ose me diēka tjetėr, dhe Pejgamberi ia kėputi atė.

    I XHVESHURI NUK MUND TĖ BĖJĖ TAVAF RRETH QABES AS POLITEISTI TĖ BĖJĖ HAXH

    1622. – Na ka treguar Jahja b, Bukejr, se i ka thėnė Lejthi ky ka dėgjuar nga Junusi se Ibn Shihab ka thėnė se i ka treguar Humejd b. Abdurrahman qė i ka kumtuar Ebu Hurejre se Ebu Bekri r.a. e ka dėgjuar nė kohėn e atij haxhi nė tė cilėn Pejgamberi i All-llahut e kishte emėruar komandant, para Haxhit Lamtumirės, dhe atė ditėn e parė tė Bajramit, te njė grupi as-habėsh qė opinionit t’i kumtojė:

    - Ta dini! Prej vitit tė ardhshėm nuk mund tė bėjė haxh politeisti, por as njeriu i xhveshur nuk ka tė bėjė tavaf rreth Qabes!”

    FILLIMI I TAVAFIT RRETH QABES

    Ata’u ka thėnė pėr pėrsonin i cili bėn tavaf rreth Qabes dhe fillon namazi i pėrbashkėt, e ai person largohet nga vendi i vet, pasi tė jap selam do tė kthehet aty ku i ėshtė ndėrprerė tavafi (do tė vazhdojė vetėm).

    Nė mėnyrė tė ngjajshme e pėrmend edhe Ibn Umeri dhe Abdurrahman b. Bekri r.a.{41}

    PEJGAMBERI S.A.V.S. KA FALUR NGA DY REKATE PAS KRYERJES SĖ SHTATĖ TAVAFEVE RRETH QABES

    Nafi’u u ka thėnė: (Abdullah) Ibn Umeri r.a. falte pas shtatė tavafeve rreth Qabes nga dy rekatė (nafile)”.

    Ismail b. Ummejje thotė;

    - I kam thėnė Zuhriut: “Ata’u thotė: Haxhiut i lejohet ta kryejė namazin qė e ka obligim, nė vend tė dy rekateve tė tavafit”. Pastaj ka thėnė edhe : “Praktika e zakonshme e Pejgamberit s.a.v.s. prapėseprapė ėshtė mė e mira. Pejgamberi a.s. asnjėherė nuk ėshtė sjellė rreth Qabes shtatė herė, e pas kėsaj tė mos i falė dy rekatė (nafile)”

    1623. – Na ka treguar Kutejbe b. Seid se i ka transmetuar Sufjani nga Amr (b. Dinar), por e kemi pyetur edhe Ibn Umerin r.a.:

    “A ėshtė e lejuar pėr njeriun tė ketė kontakt seksual me gruan e vet kur ėshtė nė umre, para se tė kryej sa’jin ndėrmjet Safa dhe Merve?”
    - Pejgamberi i All-llahut ka ardhur nė Mekke, tha ai, u soll rreth Qabes shtatė herė, pastaj fali dy rekatė, pas Mekami Ibrahim dhe e bėri sa’jin ndėrmjet Safa dhe Merves, e ju pa dyshim te Pejgamberi i All-llahut keni shembullin ideal – tha Ibn Umeri.


    1624. – Por e kam pyetur – thotė Amr (b. Dinar) – edhe Xhabir b. Abdullahun r.a. e ai tha:

    “Le tė mos i afrohet gruas sė vet derisa tė kryejė edhe vrapimin (sa’jin) ndėrmjet Safa dhe Merves!”

    MOSAFRIMI NĖ QABE PASI TĖ KRYHET TAVAFI I PARĖ DERI SA TĖ SHKOHET NĖ AREFAT DHE TĖ KTHEHET (NĖ MEKKE)

    1625. – Na ka treguar Muhammed b. Ebi Bekr se i ka thėnė Fudajl tė cilit i ka treguar Musa b. Ukbe, kėtij Kurejb, qė transmeton nga Abdullah b. Abbasi r.a. se ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. erdhi nė Mekke, e kreu tavafin rreth Qabes, vrapoi ndėrmjet Safa dhe Merves dhe pas kėtij tavafi tė vet rreth saj nuk iu afrua mė Qabes deri kur u kthye nga Arefati”.

    FALJA E DY REKATĖVE TE TAVAFIT JASHT OBORRIT TĖ QABES

    Umeri r.a. i ka falur jasht Haremit tė Qabes. {42}

    1626. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf, dhe thotė se i ka rrėfyer Maliku, qė transmeton nga Muhammed b. Abdurrahmani, ky nga Urve, e ai nga Zejnebja, e ajo nga Ummi Seleme r.a. se ka thėnė:

    - I jam ankuar Pejgamberit s.a.v.s. kurse sipas senedit tjetėr mė ka treguar Muhammed b. Harb se i ka transmetuar Ebu Mervan Jahja b. Ebi Zekerijja Gassani, nga Hishami, ky nga Urve, e ai nga Ummi Seleme r.a. bashkėshorte e Pejgamberit s.a.v.s. se Pejgamberi i All-llahut ka qenė ende nė Mekke dhe dėshironte tė shkojė nga Mekka , por Ummi Seleme akoma nuk e kishte kryer tavafin rreth Qabes, e deshti tė dalė bashkė me tė, ndėrsa Pejgamberi s.a.v.s. i tha asaj: “Kur fillojė tė falet namazi i sabahut, njerėzit do tė falen, kurse ti kryeje tavafin rreth Qabes me deven tėnde”.
    - Ajo e bėri kėtė – thotė Urve – dhe nuk fali (dy rekatė tė tavafit) derisa nuk doli (nga oborri i Qabes).

    FALJA E DY REKATĖVE TE TAVAFIT PAS MEKAMI IBRAHIMIT

    1627. – Na ka treguar Ademi, kėtij Shu’beja se Amr b. Dinar ka thėnė:
    “Kam dėgjuar (Abdullah) Ibn Umerin r.a. duke thėnė:

    Pejgamberi s.a.v.s. erdhi nė Mekke, u soll rreth Qabes shtatė herė dhe i fali dy rekatė pas Mekami Ibrahimit. Pastaj Alejhis-selami doli deri nė Safa, kurse All-llahu xh.sh. ka thėnė: “Ju te Pejgamberi i All-llahut keni shembullin mė tė mirė”.

    TAVAFI PAS NAMAZIT TĖ SABAHUT DHE TĖ IKINDISĖ

    (Abdullah) Ibn Umeri r.a. i falte dy rekatė pas kryerjes sė tavafit rreth Qabes ende pa lindur dielli, kurse Umeri pėrsėri sillej rreth Qabes pas kryerjes sė namazit tė sabahut, e pastaj hypte nė deve dhe falte dy rekatė tė tavfit, tek nė Dhu Tuva (luginė)

    1628. – Na ka treguar Hasan b. Umer Basriu, tė cilit i ka transmetuar Jezid b. Zurej’ ky e ka dėgjuar nga Habibi, ky nga Ata, ai nga Urve kurse ai nga Aisheja r.a. se njerėzit kanė bėrė tavaf rreth Qabes pas namazit tė sabahut, mandej ėshtė ulur me ligjeruesin, e kur dilte dielli (mbi horizont), ngriheshin dhe faleshin.
    Aisheja r.a. ka shtuar edhe kėtė: “Kanė ndejtur derisa zgjaste ora nė tė cilėn ėshtė i papėlqyeshėm namazi, e pastaj ngriheshin dhe faleshin”.


    1629. – Na ka treguar Ibrahim b. Mundhir, kėtij i ka treguar Ebu Damre tė cilit i ka transmetuar Musa b. Ukbe nga Nafi’u se Abdullahu r.a. ka thėnė:

    “ E kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. qė u ndalonte faljen e namazit nė prag tė lindjes sė diellit dhe nė prag tė perėndimit”.


    1630. – Na ka treguar Hasan b. Muhammed, kurse ky nga Za’feran, se i ka transmetuar Abida b. Humejd se Abdu-l-Aziz b. Rufej’a ka thėnė:

    “E kam parė Abdullah b. Zubejrin r.a. duke bėrė tavaf rreth Qabes edhe pas sabahut dhe i falte dy rekatė (tė tavafit)”.


    1631. – Abdu-l-Azizi ka shtuar edhe kėtė: “Por e kam parė Abdullah b. Zubejrin duke falur dy rekatė tė tavafit pas kryerjes sė namazit tė ikindisė, dhe deklaron se si Aisheja r.a. i ka treguar se Pejgamberi s.a.v.s. nuk hynte nė dhomėn e saj derisa tė mos i falte”.

    I SĖMURI QĖ BĖN TAVAF KALUAR

    1632. – Na ka treguar Is-hak Vesiti, tė cilit i ka treguar Halid (b. Abdullah), duke transmetuar nga Halid Hadhai, ky nga Ikrime, e ai nga Ibn Abbasi r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. ka bėrė tavaf si kalorės. Sa herė qė arrinte te Guri i Zi, bėnte me shenjė kah ai me ndonjė send(ēfardo qoftė) qė kishte nė duar dhe merrte tekbir.


    1633. – Na ka treguar Abdullah b. Mesleme, kėtij Maliku duke transmetuar prej Muhammed b. Abdurrahman b. Nevfelit, ky nga Urve kurse ai nga Zejnebe b. Ummi Seleme r.a. se ka thėnė:
    I jam ankuar Pejgamberit s.a.v.s. se jam i dobėt, dhe ai mė tha: “Bėn tavaf rreth Qabes kaluar pas njerėzve!” Kėshtu e kam krye tavafin rreth Qabes, derisa Pejgamberi i All-llahut falej pranė Qabes dhe kėndonte “Vet-turi ve kitabin mestur”

    PĖR DHĖNIEN UJĖ HAXHINJĖVE

    1634. – Na ka treguar Abdullah b. Ebi-l-Esved dhe thoshte se i ka transmetuar Ebu Damre, kėtij Ubejdullahu nga Nafi’u, ky nga Ibn Umeri r.a. se ka thėnė:

    “Abbas bin Abdi-l-Muttalib r.a. ka kėrkuar nga I Dėrguari i All-llahut leje qė nė netėt e Minės (11, 12, dhe 13-ta, ditė e Dhu-l-hixhes) tė bujė nė Mekke pėr t’iu dhėnė ujė (haxhinjėve), dhe ai ia lejoi”.


    1635. – Na ka treguar Is-haku tė cilit i ka transmetuar Halid nga Halid Hadhai, ky nga Ikrime, e ai nga (Abdullah) b. Abbasi r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. ka ardhur deri nė vendin ku jepet ujė dhe kėrkoi tė pij ujė, e Abbasi i tha:

    “Fadil, shko deri te nėna jote dhe prej atje silli Pejgamberit s.a.v.s. pije!”
    - Mė jep ujė ti! – i tha ai.
    - O Pejgamber i All-llahut, - tha Abbasi – ata i shtijnė nė ujė duartė e tyre.
    - Ti mė jep ujė mua! – pėrsėriti ai dhe piu ujė nga ai. Pastaj shkoi te Zemzemi. Aty njerėzit, jepnin ujė dhe punonin. Edhe aty piu, dhe tha:
    - Punoni, ju jeni nė rrugė tė mbarė. – Ka thėnė edhe kėtė: “Sikur tė mos isha molisur (nga lodhja) unė do tė kisha zbritur ( nė bunar) dhe do ta kisha vėnė litarin kėtu” – e pastaj
    bėri me shenj kah qafa e vet.

    PĖR ZEMZEMIN

    1636. – Abdani ka thėnė se i ka thėnė Abdullahi qė i ka transmetuar Junusi nga Zuhriu i cili ka thėnė:

    - Enesi b. Malik r.a. ka thėnė:
    Ebu Dherri tregonte se Pejgamberi i All-llahut ka thėnė: - Derisa isha duke qėndruar nė Mekke u dėrrmua tavani im. Pastaj zbriti Xhebraili a.s. mė hapi krahėrorin dhe mė pastroi me ujė tė Zemzemit. Pastaj mė solli njė gotė ari tė mbushur me urti e besim dhe ma derdhi nė krahėrorin tim; pastaj e ngjiti, mė mori pėr dore dhe mė ngjiti nė qiellin e kėsaj toke. Xhebraili aty i tha rojes sė qiellit: “Hape, (kalimin)”
    - Kush ėshtė ky? – pyeti roja.
    - Xhebraili – u pėrgjegj ai.


    1637. – Na ka treguar Muhammed (b. Selam) se i ka transmetuar Fezari nga Asimi, ky nga Sha’abij, se Ibn Abbasi r.a. ka thėnė:

    “I kam dhėnė ujė Pejgamberit s.a.v.s. nga Zemzemi dhe ai ka pirė duke qėndruar (nė deve).
    Asimi ka thėnė:
    - Ikrime ka bėrė be: “Ai atėherė ka qenė me tė vėrtetė hipun nė deve”.

    TAVAFI I HAXHIU I CILI NGA MIKATI HYN NĖ IHRAM PĖR HAXH DHE UMRE NJĖKOHĖSISHT

    1638. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf se i ka transmetuar Maliku nga Ibn Shihabi, ky nga Urve, e ai nga Aisheja r.a. qė ka thėnė:

    - Kemi dalė (nga Medina) me Pejgamberin s.a.v.s. pėr Haxhin Lamtumirės dhe veshėm ihramin pėr umre. Pastaj ai tha: “Ai i cili ka me vete kurban, le tė bėjė nijet pėr haxh dhe pėr umre dhe nuk i lejohet tė dalė nga ihrami deri sa tė kryej sa tė dy ceremonitė”. Mandej kam ardhur nė Mekke. Kam pasur menstruacionin dhe pasi e kryem haxhin, ai mė dėrgoi me Abdurrahmanin deri nė Ten’im dhe unė atje vesha ihramin pėr umre, pėr ēka ai (s.a.v.s.) mė tha:
    “Kėtė e ke nė vend tė umres qė tė ka kaluar!”
    Pasi qė kanė hyrė nė ihram vetėm pėr umre, e pastaj janė liruar, ata , pasi qė janė kthyer nga Mina, kanė bėrė edhe njė tavaf rreth Qabes, ndėrsa ata qė e kanė bashkuar haxhin dhe umren kanė bėrė vetėm njė tavaf rreth Qabes.


    1639. – Na ka treguar Jakub b. Ibrahim se i ka transmetuar Ibn Ulejje nga Ejjubi, e ai nga Nafi’a se (Abdullah) Ibn Umeri r.a. i hyri djali i vet Abdullahu, kurse shpina e Ibn Umerit ishte akoma nė shtėpi dhe tha :

    “Nuk besoj qė kėtė vit tė ketė luftė ndėrmjet njerėzve (Haxhinjėve) qė tė pengojnė shkuarjen nė Qabe dhe tė mbesish (pa e kryer haxhin)”.
    Pastaj ka thėnė: - Edhe Pejgamberi s.a.v.s. nė kohėn e vet ka shkuar, kurse mosbesimtarėt nga kurejshitėt i kanė vėnė ndėrmjet meje dhe asaj, ndonjė pengesė, do tė bėj ashtu siē ka bėrė Pejgamberi s.a.v.s. sepse “Ju te Pejgamberi i All-llahut keni shembullin mė tė mirė”.
    Tha edhe kėtė: “Po ju marr pėr dėshmitarė se bashkė me umren time kam marrė pėr detyrė tė kryej edhe haxhin”.
    - Pastaj ka ardhur nė zmekke dhe e kreu – tha Nafi’u – tavafin njėherėsh rreth Qabes, pėr tė dy ceremonitė”.


    1640. – Na ka treguar Kutejbe, tė cilit i ka transmetuar Lejthi nga Nafi’u se (Abdullah) Ibn Umeri r.a. dėshiroi tė bėnte haxhin atė vit kur Haxhxhaxhi (nga Iraku) ishte nisur kundra Ibn Zubejrit, prandaj iu tha:

    “Atje njerėzit bėjnė luftė dhe kemi frikė se do tė pengojnė”.
    - “Ju te Pejgamberi i Zotit keni shembullin mė tė mirė” dhe pėr kėtė shkak do tė veproj, tha ai, sikurse ka vepruar edhe Pejgamberi i All-llahut (nė Hudejbi). Po ju kam dėshmitarė se e kam marrė pėr detyrė tė kryej umren”.
    - Pastaj ka dalė, dhe kur ishte pikėrisht nė Bejda’a tha: “Haxhi dhe umra janė njėlloj (nė rast anulimi). Po ju marr si dėshmitarė se me kėtė umren time i kam vėnė vehtes detyrė edhe haxhin”.
    - Ai pėrgatiti kurbanin qė e pat blerė nė Kudejde. Kėsaj nuk i shtoi asgjė (tė kundėrligjshme), dhe as qė ka pre kurban (si dėnim); nuk i ka lejuar vetės asgjė qė ka qenė e ndaluar, nuk ėshtė rruajtur, dhe as flokėt i ka shkurtuar deri kur erdh dita e parė e Bajramit. Atėherė preu kurbanin, u rruajt dhe e konsideroi se tavafin rreth Qabes e ka kryer edhe pėr haxh edhe pėr umre nė atė tavafin e parė( kur arriti nė Mekke).
    - Ibn Umeri ka thėnė edhe kėtė: “Ja, kėshtu ka vepruar Pejgamberi s.a.v.s.”.

    TAVAFI RRETH QABES ME ABDEST

    1641. – Na ka treguar Ahmed b. Isa, kėtij i tregoi Ibn Vuhejb tė cilit i ka transmetuar Amr b. Harith nga Muhammed b. Abdurrahman b. Nevfel Kurejshi se e ka pyetur Urve b. Zubejrin dhe ai ėshtė pėrgjigjur:

    “ Pejgamberi i All-llahut e ka kryer haxhin dhe Aisheja r.a. mė ka lajmėruar se puna e parė me ēka e fillonte kur arrinte nė Mekke ishte marrja e abdestit, e pastaj kryente tavafin rreth Qabes, por kėtė nuk e kishte umre”.
    Mandej haxhin e ka bėrė Ebu Bekri r.a. dhe puna e parė me ēka e fillonte (pas marrjes sė abdestit) ishte tavafi rreth Qabes, dhe kėtė nuk e kishte vetėm umre. Mė vonė edhe Umeri r.a. ka vepruar njėlloj. Haxhin e ka kryer edhe Osmani r.a. dhe e kam parė se puna e parė me ēka e ka filluar ishte tavafi rreth Qabes, dhe kėtė nuk e kishte umre. Mė vonė kėshtu kanė bėrė edhe Muaviu dhe Abdullah b. Umeri. Unė pastaj kam kryer haxhin me babėn tim Zubejrin dhe veprimi i parė i tij me ēka e ka filluar (pas marrjes sė abdestit) ishta tavafi rreth Qabes, dhe kėtė nuk kishte umre. Pastaj kam parė se kėtė e bėjnė edhe muhaxhirėt edhe ensarėt, edhe pėr kėta kjo nuk ishte umre. I fundit tė cilin e kam parė qė vepron kėshtu ishte Ibn Umeri, edhe ai gjithashtu pas krryerjes sė umres nuk e ndėrpriste (me ihram) haxhin.
    Kėtė (Abdullah)Ibn Umeri e ka bėrė para as-habėve; ata nuk e kanė pyetur, e as kush tjetėr s’ka pyetur, pėr atė veprim qė kanė bėrė sapo kanė shkelur nė Harem para tavafit rreth Qabes, dhe nuk kanė dalė nga ihrami.
    E kam parė nėnėn time dhe tezen kur kanė ardhur nė Mekke, tė kryejnė haxhin, nuk kanė filluar asgjė para tavafit rreth Qabes dhe nuk kanė dalė nga ihrami menjėherė.


    1642. – Nėna ime mė ka kumtuar se kanė hyrė nė ihram pėr umre ajo, motra e saj (h.Aishja) Zubejri dhe disa tjerė kanė dalė nga ihrami pasi qė e kanė prekur Haxheru-l-Esvedin (dhe kanė kryer vizitėn nė Safa dhe Merve).

    VRAPIMI (SA’J) NDĖRMJET SAFA DHE MERVES QĖ ĖSHTĖ DETYRĖ DHE ĖSHTĖ NGA ARGUMENTET E ALL-LLAHUT

    1643. – Na ka treguar Ebu-l-Jeman se i ka transmetuar Shuajbi nga Zuhriu se Urve ka thėnė: E kam pyetur Aishen r.a.:

    - Ēka mendon pėr fjalėt e tė lartmadhėrishmit All-llah: “Safa dhe Merva janė, me tė vėrtetė, nga normat e All-llahut, prandaj ai qė e viziton Qaben ose bėn umren nuk bėn kurrfar gabimi tė sillet edhe rreth tyre...?”
    - Pasha All-llahun – tha Urve – askush nuk bėn mėkat po tė mos i vizitojė Safa dhe Mervan.
    - Fjalė tė keqe ke thėnė or nipi im! – tha Aishja. Po tė kishte ai ajet kėtė kuptim sikur e komenton ti, do tė dilte se haxhiu nuk bėn mėkat nėse nuk i viziton. Mirėpo ajeti ėshtė shpallur pėr shkak tė ensarijeve tė cilėt edhe para se tė fillonte riti Islam e kanė vizituar idolin Menat, tė cilit i janė falur nė Mush-lel. Ndonjėri prej tyre vendoste tė kryejė haxhin dhe i shmangej vizitės sė Safa dhe Merves, pėr t’u ruajtur nga mėkati. Pasi qė e pranuan Fenė Islame. E pyetėn Pejgamberin s.a.v.s. pėr kėtė dhe i thanė: “O Pejgamber i Zotit! Ne kemi konsideruar se ėshtė mėkat tė vizitojmė vendin midis Safa dhe Merves, kurse All-llahu xh.sh. thotė: Safa dhe Merve janė, mė tė vėrtetė, nga normat e All-llahut...”.
    - Pejgamberi s.a.v.s., ka thėnė Aishja, e ka bėrė praktikė tė pėrhershme vizitėn midis tyre dhe askush nuk ka tė drejtė ta lė anash kėtė vizitė.

    - Pastaj – thotė Zuhriu – e kam lajmėruar pėr kėtė Ebu Bekr b. Abdurrahmanin dhe ai tha: “Kjo ėshtė me tė vėrtetė njė mėsim i rėndėsishėm, tė cilin deri tash nuk e kam dėgjuar. Kam dėgjuar disa njerėz tė dijshėm duke thėnė se njerėzit, duke i prijashtuar ata qė i pėrmend Aishja, tė cilėt kanė vizituar Menatin, dhe kėtė e kanė bėrė tė gjithė , e kanė vizituar edhe Safa dhe Merven. Pasi qė All-llahu i lartėmadhėrishėm nė Kur’an ka pėrmendur detyrėn e tavafit rreth Qabes, por nuk e ka pėrmendur Safa dhe Merven, ata i kanė thėnė: “O Pejgamber i All-llahut ne e kemi vizituar Safa dhe Merven, por All-llahu, tash ka shpallur (urdhėruar) tavafin vetėm rreth Qabes. Pasi qė Ai nuk e pėrmend fare Safan, a e kemi pėr mėkat tė vizitojmė Safa dhe Merven?” Pastaj
    All-llahu xh.sh. shpalli: “Safa dhe Merve janė, me tė vėrtetė, nga normat e
    All-llahut...”

    - Kam dėgjuar – ka thėnė Ebu Bekri – se ky ajet ka zbritur pėr dy grupe njerėzish; pėr ata tė cilėt nė kohėn pagane i janė shmangur vizitės sė Safa dhe Merves, dhe pėr ata tė cilėt i kanė vizituar, por mė vonė nė periudhėn Islame kanė nguruar t’i vizitojnė, pėr shkak se All-llahu xh.sh. ka urdhėruar tavafin rreth Qabes, kurse Safa nukm ėshtė pėrmendur fare. Kėshtu ka qenė deri atėherė kur pas pėrmendjes sė tavafit rreth Qabes nuk e pėrmendi edhe atė.

    PĖR SA’J-IN (VRAPIMIN) NDĖRMJET SAFA DHE MERVES

    Ibn Umeri r.a. ka thėnė:

    Vrapimi bėhet nga shtėpia e Benu Abbadit deri te rruga Benu Ebi Husein”.

    1644. – Na ka treguar Muhammed b. Mejmun se Isa b. Junus i ka transmetuar nga Ubejdullah b. Umeri, ky nga Nafi’u, ndėrsa ai prej Ibn Umerit r.a. qė ka thėnė:

    “Kur Pejgamberi s.a.v.s. i bėnte tre tavafėt e parė rreth Qabes shkundej, kurse nė katėr tė fundit ecte normalisht, e kur bėnte sa’j ndėrmjet Safa dhe Merves, vraponte luginės Mesil”.
    - Pastaj, ka thėnė Ubejdullahu, e kam pyetur Nafi’un:
    - “A ecte Abdullahu normalisht kur arrinte te qoshet e Jemenit( nė Qabe)?”
    - Jo pėrveē nėse ishte tollovi nė atė kėnd – tha Nafi’iu dhe ai nuk e linte pa e prekur.


    1645. – Na ka treguar Ali b. Abdullah se i ka transmetuar Sufjani nga Amr b. Dinar se ka thėnė:

    “E kemi pyetur Ibn Umerin r.a. pėr njeriun i cili nė umre ka bėrė tavaf rreth Qabes, por akoma nuk e ka bėrė vizitėn ndėrmjet Safa dhe Merve, a mund t’i afrohet bashkėshortes sė vet?”
    - Pejgamberi s.a.v.s. – u pėrgjegj ai – ka bėrė rreth Qabes shtatė herė tavaf, ka falur pas Mekami Ibrahimit dy rekatė dhe pastaj ndėrmjet Safa dhe Merves ka bėrė shtatė herė tavaf, e ju te Pejgamberi a.s. keni shembullin mė tė mirė.


    1646. – Mirėpo e kemi pyetur edhe Xhabir b. Abdil-lahin r.a. i cili na tha:

    “Le tė mos i afrohet kurrsesi deri sa tė kryejė tavafin ndėrmjet Safa dhe Merves!”


    1647. – Na ka treguar Mekkij b. Ibrahim, qė transmeton nga Ibn Xhirejxh, tė cilit i ka transmetuar Amr b. Dinar: E kam dėgjuar Ibn Umrin r.a. duke thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. ka ardhur nė Mekke dhe ėshtė sjellė rreth Qabes, pastaj ka falė dy rekatė namaz, e mandej ka vrapuar ndėrmjet Safa dhe Merves”.
    Ibn Umeri, pastaj, citoi ajetin: “Ju te Pejgamberi i All-llahut keni shembullin mė tė mirė”.


    1648. – Na ka treguar Ahmed b. Muhammed se i ka kumtuar Abdullahi tė cilin e ka informuar Asimi, duke i thėnė: E kam pyetur Enes b. Malikun r.a. :

    “A e keni konsideruar ju punė tė papėlqyeshme vrapimin ndėrmjet Safa dhe Merves”?
    - Po, e kemi konsideruar – tha Enesi – sepse ishte njė nga simbolet e paganizmit. Kėshtu kemi menduar deri kur All-llahu xh.sh. nuk e shpalli: “Safa dhe Merve janė, mė tė vėrtetė, nga normat e All-llahut, prandaj ai qė e viziton Qaben ose bėn umren, nuk bėn kurrfarė gabimi tė sillet edhe rreth tyre...”.


    1649. – Na ka treguar Ali b. Abdil-lah, tė cilit i ka transmetuar Sufjani nga Amri, ky nga Ata’i, e ky nga Ibn Abbsi r.a. se ka thėnė:

    “Pejgamberi i All-llahut ka vrapuar rreth Qabes, si edhe ndėrmjet Safa dhe Merves vetėm qė t’iu tregojė politeistėve forcėn e vet.
    Humejdi shton:
    - Na ka treguar Sufjani, se i ka thėnė Amri: “Kėtė e kam dėgjuar gjithashtu nga Ata’u qė e transmeton nga Ibn Abbasi”.

    FEMRA ME MENSTRUACION I KRYEN TĖ GJITHA CEREMONITĖ E HAXHIT PĖRVEĒ TAVAFIT RRETH QABES

    Kurse pėr personin i cili pa abdest kryen vrapimin ndėrmjet Safa dhe Merves ka mendime tė ndryshme.

    1650. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf se i ka kumtuar Maliku, qė transmeton nga Abdurrahman b. Kasim, ky nga babai i vet, kurse ai nga Aisheja r.a. e cila ka thėnė:

    - Kam ardhur nė Mekke, e pasi qė isha me menstruacion nuk bėra tavaf rreth Qabes, e as vrapimin ndėrmjet Safa e Merves. Pastaj –thotė ajo – pėr kėtė iu ankova Pejgamberit s.a.v.s. e ai tha: “Vepro ashtu siē vepron ēdo haxhi pėrveē tavafit rreth Qabes, derisa tė pastrohesh”.

  13. #13
    V per Vendeta Maska e ORIONI
    Anėtarėsuar
    10-12-2003
    Vendndodhja
    Shkup-Prishtine-Ulqin-Tirane-Cameri
    Postime
    919
    1651. – Na ka treguar Muhammed b. Muthenna nga Abdu-l-Vehabi kurse sipas senedit tjetėr; mė ka treguar Halifa, kėtij Halifa, kėtij Abdu-l- Vehabi tė cilit i ka transmetuar Habibu-l-Mual-lim nga Atau, ky nga Xhabir b. Abdil-lahi r.a. i cili ka thėnė:

    Pejgamberi s.a.v.s. hyri nė ihram pėr haxh, bashkė me shokėt e vet. Asnjėri prej tyre nuk kishte kurban, pėrveē Pejgamberit s.a.v.s. dhe Talhės. Nė atė moment erdhi Aliu nga Jemeni. Edhe ai kishte me vete kurban, dhe tha: “Kam hyrė nė ihram ashtu sikur ka hyrė Pejgamberi s.a.v.s.”.
    Pejgamberi s.a.v.s. pastaj i urdhėroi shokėt qė haxhin e tyre ta bėjnė umre, tė kryejnė tavafin (rreth Qabes , Safa dhe Merves) e mandej tė rruhen dhe tė lirohen nga ihrami, pėrveē atij qė ka me vet kurban.
    As-habėt deklaruan: “U nisėm pėr Minne e dikush prej nesh dėshironte tė ketė marrėdhėnie seksuale”. E dėgjoi kėtė Pejgamberi s.a.v.s. dhe tha: “Sikur tė kisha heq dorė mė herėt nga puna ime, unė nuk do tė isha kthyer pėr atje kah jam nisur, (kiran ose rad). Sikur tė mos kisha kurban edhe unė me siguri do tė kisha hequr ihramin( do tė kryeja haxhin temett’u’)”.
    Aishja r.a. kishte menstruacionin dhe i kreu tė gjitha ceremonitė e haxhit pėrveē tavafit rreth Qabes. Kur u pastrua, e kreu edhe tavafin rreth Qabes dhe tha: “O Pejgamber i All-llahut, ju po ktheheni me haxh dhe umre tė kryer, kurse unė po kthehem vetėm me haxh!”. Pastaj Pejgamberi s.a.v.s. i urdhėroi Abdurrahman b. Ebu Bekrit ta ēojė deri nė Ten’im. Nė kėtė mėnyrė ajo hyri nė ihram pėr umre pas kryerjes sė haxhit.


    1652. - Na ka treguar Muemmel b. Hisham se i ka transmetuar Ismaili nga Ejjubi, ky nga Hafsa e cila ka thėnė:

    - Ne i kemi penguar vajzat tona tė moshuara qė tė dalin (nga shtėpia). Pastaj erdhi njė grua, e cila ėshtė nė bashkėshortėsi me njėrin nga shokėt e Pejgamberit s.a.v.s. i cili bashkė me Pejgamberin e All-llahut ka luftuar nė 12 luftėra, edhe motra e saj ka qenė me atė nė gjashtė prej atyre luftėrave dhe ajo ka thėnė: “Ne i kemi shėruar tė plagosurit dhe jemi kujdesur pėr ta”.
    Pastaj motra ime e ka pyetur Pejgamberi s.a.v.s.:
    “A ka pengesė pėr ndonjėrin prej nesh qė tė mos dalė (nė vendin ku falen) pėr shkak se nuk ka mbulesė?”
    - Le ta mbulojė shoqja e saj me njė pjesė tė mbulesės sė vet dhe ashtu le tė prezentojė nė tė mirė dhe lutje me besėdrejtėt.
    Kur erdhi Ummi Atija r.a. ato e kanė pyetur, apo Hafsa ka thėnė:
    - E kemi pyetur, dhe ajo njėlloj ka thėnė, por nuk e pėrmendi Pejgamberin e All-llahut, pėrveē se tha: “e dua mė shumė se babėn!” Pastaj e kemi pyetur: “A e ke dėgjuar Pejgamberin e All-llahut se ka thėnė kėshtu e kėshtu?”
    - E dua mė shumė se babėn – tha ajo.
    Ai, mandej, tha: “Vajzat e moshėrritura le tė dalin nga dhoma e tyre tė vajzėrisė!” ose ka thėnė: “. Vajzat e moshėrritura, ato tjerat nga dhomat e vajzerisė edhe ato me menstruacion, qė tė gjitha le t’i bashkangjiten punės sė mirė dhe lutjes sė muslimanėve, vetėm ato me menstruacion do tė tėrhiqen anash nga vendi ku falen”.
    - A edhe gruaja me menstruacione? – e pyeta.
    Ummi Atijja ka thėnė: “A nuk ishte ajo (prezente nė ceremoninė e haxhit) nė Arefat?! A nuk prezentoi kėtu (nė Muzdelife) e kėtu nė Minne?!

    HYRJA NĖ IHRAM NGA BAT-HA DHE NGA VENDET TJERA PĖRVEĒ BAT-HAS PĖR BANORĖT E MEKKES DHE HAXHIVE QĖ KANĖ DALĖ NĖ MINNE

    Atau, i pyetur pėr banorėt qė jetojnė gjithmonė nė Mekke tė cilėt telbijen e kėndojnė pėr haxh, ka thėnė: Ibn Umeri r.a. e ka kėnduar telbijen nė ditėn e tetė tė Dhulhixhes, kur e ka falur drekėn dhe i ka hipur deves sė vet”.
    Abdu-l-Maliku thotė: duke transmetuar nga Ata’i e ky nga Xhabiri r.a.: “Kemi ardhur nė Mekke me Pejgamberi s.a.v.s. dhe u liruam nga ihrami nga dita e tetė e Dhu-l-Hixhes, por kur e lamė Mekken pas shpine (duke shkuar nė Minne) e kemi kėnduar telbijen pėr haxh”.
    Ebu Zubejri, qė transmeton nga Xhabiri, ka thėnė: “Kemi hyrė nė ihram nga Bat-ha”.
    Ubejdullah b. Xhurejxhi i ka thėnė Ibn Umerit r.a.:
    “Tė kam parė kur ke qenė nė Mekke. Njerėzit hynin nė ihram kur e shihnin hėnėn e re (tė Dhu-l-Hixhes), kurse ti nuk ke hyrė nė ihram deri nė ditėn e tetė Dhu-l-Hixhe!”
    - Nuk e kam parė Pejgamberin s.a.v.s. – tha ai – ta kėndojė telbijen para se t’i niset devja (kah Minna).

    KU E KA FALĖ HAXHIU DREKĖN NĖ DITĖN E TETĖ DHU-L-HIXHE

    1653. – Na ka treguar Abdullah b. Muhammed, duke thėnė se ia ka transmetuar Is-hak El-Ezrek, kėtij Sufjani nga Abdu-l-Aziz b. Rufej’i i cili ka thėnė:

    - E pyeta Enes b. Malikun r.a. dhe i thash:
    Mė informo pėr atė ēka ke mbajtur mend nga Pejgamberi s.a.v.s., ku e ka falur ai drekėn dhe iqindinė ditėn e tetė tė Dhu-l-hixhes?
    - Nė Minne – u pėrgjegj ai.
    - Po ku e ka falur iqindinė kur ėshtė kthyer nga Minna? – e pyeta.
    - Nė Ebtah (El-muhassab) – tha Enesi.
    - Pastaj tha : “Puno ashtu si punojnė eprorėt tu!”


    1654. – Na ka treguar Aliu se e ka dėgjuar Ebu Bekr b. Ajjash qė ka thėnė se i ka kumtuar Abdu-l-Azizi: “E kam takuar Enesin...”, kurse sipas senedit tjetėr, mė ka treguar Ismail b. Eban se i ka transmetuar Ebu Bekri nga Abdu-l-Azizi:

    - Kam shkuar nė Minne ditėn e tetė Dhu-l-hixhe dhe e kam takuar Enesin r.a. i cili shkonte hipur nė gomar, dhe e pyeta:
    “Ku e ka falur Pejgamberi s.a.v.s. drekėn, nė kėtė ditė?”
    - Shiko – mė tha ai – ku falen eprorėt tu, dhe aty falu!

    NAMAZI NĖ MINNE

    1655. – Na ka treguar Ibrahim b. Mundhir, tė cilit i ka thėnė Ibn Vehbi, tė cilin e ka informuar Ubejdullah b. Abdullah b. Umer qė transmeton nga babai i vet se ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. ka falur nė Minne dy rekatė. Edhe Ebu Bekri, Umeri, madje edhe Osmani nė fillim tė hilafetit tė vet kanė vepruar kėshtu”.


    1656. – Na ka treguar Ademi tė cilit i ka transmetuar Shu’be nga Ebu Is-hak el-Hamedhani, ky nga Harith b. Vehb el-Hazzai r.a. se ka thėnė:

    “I kam falur nė Minne dy rekatė me Pejgamberin s.a.v.s. . Ne atėherė ishim nė numėr mė shumė se kurrė mė parė, por edhe ai i sigurtė”.


    1657. – Na ka treguar Kabise b. Ukbe, se i ka thėnė Sufjani nga A’meshi, ky nga Ibrahimi, e ai nga Abdurrahman b. Jezid, ndėrsa ky nga Abdullah (b. Mes’ud) r.a. i cili ka thėnė:

    “I kam falur dy rekatė me Pejgamberi s.a.v.s., me Ebu Bekrin dy rekatė, por edhe me Osmanin r.a. dy rekatė. Pastaj jemi ndarė. Ku ėshtė ai fat qė pjesa ime shpėrblyese tė jetė (te All-llahu xh.sh.) pranimi i dy rekatėve, nė vend tė katėr rekatėve”.

    AGJĖRIMI NĖ DITĖN E NĖNTĖ TĖ DHU-L-HIXHES

    1658. – Na ka treguar Ali b. Abdullah se i ka transmetuar Sufjani nga Zuhriu tė cilit i ka thėnė Selimi:

    “E kam dėgjuar Umejrin, robin e liruar tė nėnės sė Fadlit qė transmeton nga nėna e Fadlit: “Njerėzit kanė dyshuar nė agjėrimin e Pejgamberit s.a.v.s. pėr ditėn e nėntė tė Dhu-l-hixhes prandaj i dėrgova Pejgamberit s.a.v.s. njė shujtė pije (tėmbėl) dhe ai e ka pirė”.

    KĖNDIMI I TELBIJES DHE TEKBIRIT KUR HAXHIU (PAS NAMAZIT TĖ SABAHUT, DITĖN E NĖNTĖ TĖ DHU-L-HIXHES) GDHIHET NGA MINNE PĖR NĖ AREFAT

    1659. – Na ka treguar Abdullah b. Jusufi se i ka transmetuar Maliku nga Muhammed b. Ebu Bekr Eth-thekafijj, se ai e ka pyetur Enes b. Malikun r.a. derisa ata dy shkonin herėt nė mėngjes (ditėn e nėntė Dhu-l-hixhe) nga Minne kah Arefati:

    - Ēka keni bėrė ju nė kėtė ditė, nė kohėn e Pejgamberit?
    - Dikush prej nesh, tha Enesi, shqiptonte telbije, dhe kush shqiptonte telbijen, Pejgamberi kėtė nuk ia kontestonte. Dikush, pra , merrte tekbir, dhe kush merrtė tekbir, Pejgamberi a.s. kėtij nuk ia kontestonte.

    UDHĖTIMI NĖ VAPĖN E DREKĖS DITĖN E AREFATIT

    1660. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf se i ka kumtuar Maliku, qė transmeton mga Ibn Shihabi, ky nga Salimi i cili thotė se Abdu-l-Melik i ka shkruar Haxhxhaxhit qė mos t’i kundėrshtojė Ibn Umerit lidhur me haxhin.
    Pastaj erdhi Ibn Umeri r.a. edhe unė bashkė me tė , ditėn e nėntė Dhu-l-hixhe, kur dielli sapo e kishte kaluar zenitin dhe thirri pėrpara tendės sė Haxhxhaxhit. Doli Haxhxhaxhi, i mbuluar me njė pelerinė ngjyrė portokalli, dhe tha:
    - O baba i Abdurrahmanit, ēka ke?
    - Tė udhėtojmė – tha ai – nėse dėshiron tė veprosh sipas praktikės sė Pejgamberit!
    - A mu tash ? – pyeti Haxhxhaxhi.
    - Po – tha Ibn Umeri.
    - Pritėm, sa tė lagė kokėn me ujė! – tha Haxhxhaxhi.
    Ibn Umeri zbriti (nga devja pėr ta pritur) derisa ai doli dhe shetiti pak ndėrmjet meje (Salimit) dhe babi tim Abdullah b. Umerit. Unė atėherė i thash: “Nėse dėshiron tė veprosh sipas synetit, shkurtoje fjalimin (hutben) dhe shpejtoi nė qėndrimin (nė Arefat)”.
    Ibn Shihabi shikoi Abdullahin. Kur e hetoi kėtė Abdullahu i tha: “Salimi ka folur tė vėrtetėn”.

    QĖNDRIMI NĖ AREFAT KALUAR

    1661. - Na ka treguar Abdullah b. Mesleme i cili transmeton nga Maliku, ky nga Ebu Nadra, ai nga Umejri, rob i liruar i Ibn Abbasit, kurse ai nga nėna e Fadl b. Harithit se disa nuk janė pajtuar pėrkitazi me agjėrimin e Pejgamberit s.a.v.s. nė ditėn e nėntė tė dhu-l-hixhes. Disa thonin: “Ai sot agjėron”, kurse tė tjėrėt: “Nuk agjėron”. Ajo i dėrgoi njė gotė tėmbėl dhe ai e piu, duke qenė i hipur nė deve(ditėn e Arefatit).

    BASHKIMI I DY NAMAZEVE NĖ AREFAT

    Abdullah b. Umerit r.a. po t’i kalonte namazi me imam (nė Arefat) ai do t’i bashkonte tė dy.

    1662. – Lejthi ka thėnė se i ka transmetuar Ukajl Ibn Shihab tė cilit i ka kumtuar Salim (b. Abdullah b. Umer) se Haxhxhaxh b. Jusuf atė vit kur ka rėnė (nė Mekke) pėr shkak tė (Abdullah) Ibn Zubejrit r.a. e ka pyetur Abdullahin (b. Umerin): “Si do tė veprosh gjatė qėndrimit nė Arefat( ditėn e nėntė dhu-l-hixhe)”? Salimi u pėrgjigj: “Nėse dėshiron tė veprosh sipas synnetit, fali (drekėn dhe iqindinė) ditėn e Arefatit, nė kohėn e nxehtė tė drekės.
    Abdullah b. Umeri ka konstatuar: “Selimi ka folė tė vėrtetėn. As-habėt kanė vepruar sipas synnetit, e kanė bashkuar (faljen) drekėn dhe iqindinė”.
    Atėherė (thotė Ibn Shihabi) e kam pyetur Salimin: “A ka vepruar kėshtu Pejgamberi i All-llahut?” “A e ndiqni ju me kėtė vetėm rrugėn e tij?” – pyeti Salimi.

    SHKURTIMI I HYTBES NĖ AREFAT

    1663. – Na ka treguar Abdullah b. Mesleme se i ka kumtuar Maliku duke transmetuar nga Ibn Shihabi, ky nga Salim b. Abdullahu se Abdu-l-Melik b. Mervan i ka shkruar haxhxhaxhit se po shkon nė haxh i prirė nga Abdullah b. Umeri. Dhe kur erdhi dita e nėntė dhu-l-hixhe erdhi (Abdullah) b. Umeri r.a. dhe unė bashkė me tė, sapo e kish te kaluar dielli zenitin, dhe me tėrė fuqinė qė kishte thirri para tendės sė Haxhxhaxhit: “Ku ėshtė ai!”? Haxhxhaxhi doli dhe ai tha: “Nė rrugė!”

    - E tash? – tha Haxhxhaxhi.
    - Po – tha Ibn Umeri.
    Pritėm sa tė lagem me ujė! – tha Haxhxhaxhi.
    Nė kėtė mėnyrė Ibn Umeri r.a. zbriti (tė presė) deri sa ai doli dhe shėtiste ndėrmjet meje dhe babės tim. Unė, thotė salimi, i thash: “Nėse dėshiron tė veprosh sipas synnetit, shkurtoje fjalimin, dhe shpejto nė qėndrimin(Arefat)!”
    Nė kėto fjalė (Abdullah) Ibn Umeri tha: “Salimi e foli tė vėrtetėn”.

    TĖ QĖNDRUARIT NĖ AREFAT

    1664. – Na ka treguar Ali b. Abdullah, nga Sufjani tė cilit i ka transmetuar Amr, kėtij babai i vet Muhammed b. Abdullah, e atij Muhammed b. Xhubejr b. ***’im, nga babi i vet i cili ka thėnė:

    “Isha duke kėrkuar deven time...” kurse sipas senedit tjetėr: “Na ka treguar Musedded tė cilit i ka transmetuar Sufjani nga Amri i cili e ka dėgjuar Muhammed b. Xhubejrin, kurse ai babėn e vet Xhubejr b. ***’in se ka thėnė: - E kam humbur deven, dhe ditėn e nėntė Dhu-l-hixhe dola ta kėrkojė dhe e pashė Pejgamberin s.a.v.s. si po qėndronte nė Arefat dhe thashė: “Pasha Zotin ky, ėshtė (kurejshi) nga Humsi! Ēka po bėn kėtu?”


    1665. – Na ka treguar Ferve b. Ebi-l-Magrai tė cilit Ali b. Mushir i ka transmetuar nga Hisham b. Ureve se ka thėnė:

    - Njerėzit nė periudhėn e injorancės bėnin tavaf rreth Qabes me prijashtim tė Humsit.El-Humsij janė kurejshitėt dhe pasardhėsit e tyre. Ata nė emėr tė All-llahut u kanė bėrė mirė njerėzve: burri ia ka dhėnė teshat shokut qė tė bėjė tavaf rreth Qabes, gruaja e Humsit ia ka dhėnė teshat shoqes pėr tė bėrė tavaf Qaben, kurse ai tė cilit humsasit nuk i kanė dhėnė tesha, e ka bėrė tavafin rreth Qabes lakuriq. Grupi i haxhinjėve kėthehej nga Arefati, kurse humsasit kėtheheshin nga Muzdelife.
    Mė ka lajmėruar, thotė, Hishami, babai im qė transmeton nga Aisheja r.a. se me tė vėrtetė pėr humsasit ėshtė shpallur ky ajet: “Pastaj vraponin prej nga vrapojnė njerėzit tjerė!”.
    Ai ka thėnė edhe kėtė: “Humsasit kanė vrapuar nga Muzdelifeja dhe janė kthyer nė Arefat”.

    MĖNYRĖ E ECJES SĖ HAXHIUT KUR KĖTHEHET NGA ARAFATI

    1666. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf, tė cilit i ka transmetuar Maliku nga Hisham b. Urve, kurse ai nga babai i vet i cili ka thėnė:

    E kanė pyetur Usamen, ku rrijsha edhe unė: - Si ka shkuar Pejgamberi s.a.v.s. nė Haxhxhetu-l-veda, kur ėshtė kthyer (nga Arafati)?”.
    - Ka ecur, u pėrgjegj ai, me ecje tė zakonshme, por kur shihte se ka vend tė lirė, ngutej.

    ZHDRYPJA NGA DEVJA NDĖRMJET ARAFATIT DHE MUZDELISĖ

    1667. – Na ka treguar Musedded tė cilit i ka transmetuar Hammad b. Jezid nga Jahja b. Seid, ky nga Musa b. Ukbe, kurse ai nga Kurejba, rob i liruar i Ibn Abbasit, kurse ky nga Usame b. Zejdi r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. kur kėthehej nga Arafati, ndalej nė ndonjė luginė kryente nevojėn dhe merrte abdest. Unė kam pyetur:

    - O Pejgamber i All-llahut, a do tė falish namazin?
    - Namazin e ke pėrpara (nė Muzdelife) – u pėrgjegj ai.


    1668. – Na ka treguar Musa b. Ismail, se i ka treguar Xhuvejriu: “Abdullah b. Umeri r.a. i ka bashkuar nė Muzdelife faljen e namazit tė akshamit dhe tė jacisė. Kur kalonte kah lugina nė tė cilėn Pejgamberi s.a.v.s. ishte ndalur (pėr nevoja tė veta), hynte atje, pastrohej, merrte abdest por nuk falte asgjė deri sa tė mos falej sė bashku, nė Muzdelife”.


    1669– Na ka treguar Kutejbe, prej Ismail b. Xhaferit, duke transmetuar nga Muhammed b. Ebi Harmele, ky nga Kurejbi, rob i liruar i Ibn Abbasit, kurse ky nga Usame b. Zejdi r.a. se ka thėnė:

    “Kam hypur nė njė deve me Pejgamberin s.a.v.s. nga Arafati. Kur arriti Pejgamberi i All-llahut te ana e majtė e luginės qė shtrihet nėn Muzdelife, e ndali deven dhe kreu nevojėn e vogėl. Pastaj erdhi, e unė e shėrbeva me ujė dhe ai shpejt mori abdest.
    - O Pejgamber i All-llahut, i thash – a ėshtė ky pėr namaz?
    - Namazin e ke pėrpara – tha ai.
    Pastaj Pejgamberi i All-llahut hipi nė deve, erdhi nė Muzdelife dhe u fal (akshamin dhe jacinė njėrėn pas tjetrės). Nė mėngjes pas ditės sė tubimit nė Muzdelife pas Pejgamberit tė All-llahut hipi Fadli (dhe u nis pėr Minne)”.


    1670. – Kurejbi ka thėnė: “Mė ka kumtuar Abdullah (b. Abbas) r.a. qė transmeton nga Fadli se Pejgamberi s.a.v.s. nuk e ka ndalur telbijen deri kur ka arritur nė Xhemretu-l-akabe (tė hedhė gurin e parė)

    URDHĖRI I PEJGAMBERIT s.a.v.s. PĖR QETĖSI TĖ DENJĖ GJATĖ KTHIMIT NGA AREFATI DHE SHENJIMI ME KAMGJIK KAH ATA

    1671. – Na ka treguar Seid b. Ebi Mejrem se i ka transmetuar Ibrahim b. Suvejd, kėtij Amr b. Ebi Amr, rob i liruar i Muttalibit, i cili thotė se e ka informuar Ibn Abbasi r.a. se ai me Pejgamberin s.a.v.s. ėshtė kthyer nė ditėn e Arefatit, dhe Pejgamberi s.a.v.s. ka dėgjuar pas veti njė tollovi tė fortė dhe rrėmujė tė deveve, dhe duke bėrė me kamxhik, kah ata ka thėnė: “Burra, mbani qetėsi, se nė tollovi nuk ka bėmirėsi!”.

    FALJA E TĖ DY NAMAZEVE BASHKĖ NĖ MUZDELIFE

    1672. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf se i ka transmetuar Maliku nga Musa b. Ukbe, e ky nga Kutejba, ai nga Usame b. Zejdi r.a. se e ka dėgjuar Usamen duke thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. u kthye nga Arefati, zbriti nė luginė, kreu nevojėn e vogėl dhe mori abdest, por nuk e lau ēdo pjesė detalisht”.
    Unė e pyeta: “Pėr namaz a ?”
    “Namazi ėshtė pėrpara teje – u pėrgjigj ai.
    Pastaj erdhi nė Muzdelife, mori abdest dhe i lau detalisht tė gjitha organet e nevojshme. Pas kėsaj u kėndue ikameti, pėr namaz dhe ai e fali akshamin. Mandej secili njeri – haxhi – e lidhi deven para tendės sė vet, kėndoi ikametin pėr namaz dhe e fali (akshamin dhe jacinė bashkė), e ndėrmjet tyre nuk fali nafile”.

    FALJA E AKSHAMIT DHE JACISĖ BASHKĖ DUKE MOS
    FALUR NDĖRMJET TYRE ASNJĖ NAFILE


    1673. – Na ka treguar Ademi, tė cilit Ebu Dhi’b i transmeton nga Zuhriu, ai nga Salim b. Abdullahu, kurse ky nga Ibn Umeri r.a. i cili ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. e ka bashkuar faljen e akshamit dhe tė jacisė nė Muzdelife me ikamet pėr secilin namaz, e ndėrmjet tyre, e as pas kėtyre nuk ka falur kurrfarė nafilesh”.


    1674. – Na ka treguar Halid b. Mahled se i ka thėnė Sulejman b. Bilali kurse atij i ka thėnė Jahja tė cilin e ka informuar Adij b. Thabit, duke transmetuar nga Abdullah b. Jezid El-Hatmij i cili thotė se i ka rrėfyer Ebu Ejjub Ensariu se Pejgamberi s.a.v.s. nė Haxhxhetu-l-veda i ka bashkuar nė Arefat faljen e akshamit dhe tė jacisė.

    KĖNDIMI I EZANIT DHE IKAMETIT PĖR SECILIN NGA DY NAMAZET E BASHKUARA NĖ MUZDELIFE

    1675. – Na ka treguar Amr b. Halid se i ka transmetuar Zubejr tė cilit Ebu Is-haku i ka thėnė:

    - E kam dėgjuar Abdurrahman b. Jezidin duke thėnė: “Abdullahu r.a. e ka kryer haxhin, dhe kemi ardhur nė Muzdelife nė kohėn e ezanit tė jacisė ose pėrafėrsisht nė atė kohė dhe ai i urdhėroi njė njeriu, dhe ai kėndoi ezanin dhe ikametin, andaj ai fali akshamin, pas kėtij menjėherė edhe dy rekatė.
    Pastaj kėrkoi darkė dhe hėngri darkė, e mandej mė duket urdhėroi njė njeri, e ai kėndoi ezanin dhe ikametin:
    Amri ka thėnė: “ Nuk di prej kah ky dyshim nė mos prej Zuhriut”
    Pastaj fali dy rekatė tė jacisė dhe sapo u gdhi tha: “Pejgamberi s.a.v.s. nė kėtė moment nuk ka falur asgjė tjetėr pėrveē kėtij namazi (tė sabahut) nė kėtė vend e kėtė ditė”.
    Abdullahu ka thėnė edhe kėtė: “Kėto dy namaze janė shtyer nga termini i vet: namazit i akshamit falet kur njerėzit vijnė nė Muzdelife, kurse i sabahut falet sapo paraqitet agimi. E kam parė tha ai - Pejgamberin s.a.v.s. se i falte nė atė kohė.

    PĖR ATĖ I CILI NATĖN KA DĖRGUAR ANĖTARĖT E FAMILJES SĖ VET MĖ TĖ DOBĖT TĖ QĖNDROJNĖ NĖ MUZDELIFE TĖ BĖJNĖ LUTJE, NĖ KOHĖN KUR PERĖNDONTE HĖNA

    1676. – Na ka treguar Ibn Bujkeri se i ka transmetuar Lejthi nga Junusi, ai nga Ibn Shihabi, se Salimi ka thėnė:

    “Abdullah b. Umeri r.a. i ka dėrguar pėrpara se tė shkojė vetė, anėtarėt e familjes sė vet mė tė dobėt qė tė qėndronin nė Muzdelife tek Mesh’ari-l-Haram dhe tė lartėsonin tė Lartmadhėrishmin All-llah, ashtu si kanė ditė mė sė miri, e pastak ktheheshin (nė Minne) para se tė kryente imami qėndrimin nė Muzdelife dhe para se tė kthehej ai personalisht.
    Dikush nga ata rrinte nė Minne nė kohėn e sabahut, e dikush vinte pas asaj kohe dhe kurdo qė vinin hudhnin guralecė nė Xhemretu-l-akabe”.
    Ibn Umeri r.a. thoshte:
    “Kėtyre kėtė ua lejonte edhe Pejgamberi s.a.v.s.”


    1677. – Na ka treguar Sulejman b. Harb, kėtij i ka transmetuar Hammad b. Zejdi nga Ejjubi, ai nga Ikrime, e ky nga Ibn Abbasi r.a. se ka thėnė:

    “Mė ka dėrguar Pejgamberi i All-llahut gjatė natės nga Muzdelife (pėr Minne)”


    1678. – Na ka treguar Aliu, prej Sufjanit tė cilit i ka transmetuar Ubejdullah b. Ebi Jezid nga Ibn Abbsi r.a. qė thotė:

    “Unė jam nga ata tė cilėt Pejgamberi s.a.v.s. natėn e Muzdelifes e ka dėrguar (nė Minne) pėrpara se tė shkojė vetė me anėtarėt e dobėt tė familjes sė vet”.


    1679. – Na ka treguar Musedded qė transmeton nga Jahja, e ky nga Ibn Xhubejri i cili ka thėnė se i ka kumtuar Abdullahu, robi i liruar i Esmės, nga Esma, se ajo natėn e Muzdelifes ka rėnė nė Muzdelife, pastaj ėshtė ngritur tė falet dhė ėshtė falur njė orė,e mandej e ka pyetur:

    -O biri im! A ka pėrenduar hėna?
    -Jo – i thashė unė.
    Ajo, pastaj, u fal edhe njė orė, dhe prap pyeti:
    -A ka perėnduar hėna?
    -Po – iu pėrgjegja.
    -Tė udhėtojmė pra – tha ajo.
    Ashtu udhtuam dhe kaluam deri sa i hudhi guralecat. Pastaj u kthye dhe fali sabahun nė shatorin e vet, pėr ēka i thash:
    -Zojė! Mė duket se ende ėshtė terr?
    -Biri im! Pejgamberi s.a.v.s. kėtė ua lejonte udhėtarėve.


    1680. – Na ka treguar Muhammed b. Kethir, qė thotė se i ka thėnė Sufjani tė cilit i ka transmetuar Abdurrahman b. Kasim nga Kasimi, ky nga Aisheja r.a. e cila ka thėnė:

    “Sevda ka kėrkuar leje nga Pejgamberi s.a.v.s. natėn e Muzdelifes (tė shkojė mė heret). Ajo ecte ngadalė, prandaj ai e lejoi (tė shkojė mė herėt)”.
    1681. – Na ka treguar Ebu Nujam nga Efleh b. Humejd, duke transmetuar nga Kasim b. Mahmud, e ky nga Aisheja r.a. se ka thėnė:

    “U ndalėm nė Muzdelife dhe Sevda pastaj kėrkoi leje nga Pejgamberi s.a.v.s. tė kthehet (nė Minne) para se tė vėrshonin njerėzit. Ajo ecte ngadalė, prandaj ky ia lejoi asaj kėtė. Ashtu qė ajo u kthye para se tė bėhet tollovi, kurse ne kemi ndejtur (nė Muzdelife) deri sa gdhiu. Pastaj jemi kthyer bashkė me Pejgamberi a.s.
    Kam dėshiruar mė shumė se ēdo gjė tjetėr, dhe kurrgjė nuk do tė mė gėzonte mė tepėr, t’i kisha kėrkuar edhe unė leje Pejgamberit tė All-llahut ashtu siē bėri Sevda.

    FALJA E NAMAZIT TĖ SABAHUT NĖ MUZDELIFE

    1682. – Na ka treguar Umer b. Hafs b. Gijath se i ka transmetuar babai i vet nga A’mesh, tė cilit i ka transmetuar Umare, kėtij Abdurrahmani, e ky nga Abdullah r.a. i cili ka thėnė:

    “Nuk e kam parė Pejgamberin s.a.v.s. qė tė ketė falur ndonjė namaz jasht kohės sė caktuar, pėrveēse kur i ka bashkuar dy namaze: akshamin dhe jacinė, edhe e ka falur sabahun (nė Muzdelife) para kohės sė zakonshme (me terr)”.


    1683. – Na ka treguar Abdullah b. Rexha se i ka transmetuar Israil ky e ka dėgjuar nga Ebi Is-haku, ky nga Abdurrahman b. Jezidi i cili ka thėnė:

    “Kemi dal me Abdullah b. Mes’udin deri nė Mekke dhe erdhėm nė Muzdelife. Dhe aty, ka falė dy namaze veē e veē, madje secilin namaz me njė ezan dhe njė ikamet, qė i ndante vetėm darka. Sabahun e ka falur mė vonė, sapo vėrehej agimi. Dikush thoshte: “U bė agim, gdhini”, e dikush : “Akoma nuk ka gdhi”.
    Pastaj Abdullahu shton: - Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “Kėta dy namaze kanė luajtur kohėn e caktuar vetėm nė kėtė vend, d.m.th. akshami dhe jacia, dhe njerėzit nuk ėshtė e domosdoshme tė arrijnė nė Muzdelife deri nė natėn vonė( jaci) , kurse sabahu falet mu nė kėtė moment”.
    Ka qėndruar nė kėmbė deri kur ėshtė gdhirė e pastaj ka thėnė: “Po tė ishte kthyer eprori i besėdrejtėve nga (Minna) tash, do tė vepronte sipas synnetit”.
    -Nuk e di – tha Abdurr-rrahmani – a ishte mė e shpejt deklerata e Abdullahut apo kthimi i Osmanit (nė Muzdelife).
    Abdullah b. Mes’ud nuk e ndėrpreu shqiptimin e telbijes derisa nuk i hodhi guralecėt e (parė) nė Xhemretu-l-Akabe”.

    KUR KTHEHET HAXHIU NGA MUZDELIFE

    1684. – Na ka treguar Haxhxhaxh b. Minhal se i ka transmetuar Shu’be nga Ebi Is-haku i cili ka thėnė:

    - E kam dėgjuar Amr b. Mejmunin qė po thoshte:
    “Kam qenė prezent kur Umeri nė Muzdelife e ka falur sabahun, pastaj pas njė qėndrimi tha: “Politeistėt nuk janė kthyer (nga Muzdelife) deri sa tė paraqitej dielli dhe thoshin: - Dil o Thebir (i ndriēuar)!”
    Pejgamberi s.a.v.s. u ėshtė kundėrvėnė dhe ėshtė kthyer para se tė dalė dielli”.

    KĖNDIMI I TELBIJES DHE TEKBIRIT NĖ MĖNGJES DITĖN E DHJETĖ. DHU-L-HIXHE KUR HAXHIU HUDH GURALECĖT NĖ XHEMRETU-L-AKABE DHE KALĖRIMI ME NJĖ DEVE (PAS SHPINĖS SĖ KALORSIT) GJATĖ UDHĖTIMIT

    1685. – Na ka treguar Ebu Asim Dahhak b. Mahled se i ka transmetuar Ibn Xhurejxh nga Ata’u, ky nga Ibn Abbasi r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. e ka vėnė pas vetes nė deve Fadlin, kurse ai ka thėnė se Pejgamberi i All-llahut nuk e ka ndėrprerė kėndimin e telbijes deri sa ka hudhur guralecėt(e parė) nė Xheretu-l-Akabe.


    1686. – 1687. – Na ka treguar Zuhejr b. Harb, tė cilit i ka transmetuar Vehb b. Xherir e ky e ka dėgjuar nga babai i vet, ky nga Junus El-Ejlije, ai nga Zuhriu, kurse ai nga Ubejdullah b. Abdullah, e ky pra, nga Ibn Abbasi r.a. se Usame b. Zejd r.a. ka hipur nė tė njėjtėn deve , pas shpinės sė Pejgamberit s.a.v.s. nga Arefati deri nė Muzdelife, kurse nga Muzdelife deri nė Minne e ka hipur nė deve, pas shpine Fadlin, dhe qė tė dy, thotė Ibn Abbsi, kanė deklaruar: “Pejgamberi s.a.v.s. nuk e ndėrpriste kėndimin e telbijes deri sa tė hudhte guralecėt e parė nė Xhemretu-l-Akabe.


    KREU I 25a.

    K U R B A N I



    NĖ EMĖR TĖ ALL-LLAHUT, TĖ GJITHMĖSHIRSHMIT, MĖSHIRĖPLOTIT!

    AI QĖ DO TĖ SHĖRBEHET ME UMRE DERI NĖ HAXH,
    DO TĖ PRESĖ KURBAN SIPAS MUNDĖSISĖ


    Ai qė nuk mund tė gjejė, do tė agjėrojė tri ditė gjatė kohės sė haxhit dhe shtatė ditė pasi tė kthehet, qė gjithsejt janė dhjetė ditė. Kjo ėshtė pėr atė, familja e tė cilit nuk prezenton nė Mesxhidu-l-Haram”.

    1688. – Na ka treguar Is-hak b. Mensur se i ka kumtuar Nadr nėpėrmjet Shu’bes se ebu Xhemre ka deklaruar:

    E kam pyetur Ibn Abbasin r.a. pėr “***’a”, dhe pėr kėtė ma urdhėroi, kurse pėr kurban kur e pyeta, mė tha: “Kurbani ėshtė nė ***’a” :deve, lopė ose dele ose pjesėmarrja nė njė lurban tė madh”.

    Ebu Xhemre ka thėnė: “Njerėzit sikur e kanė nėnēmuar “***’an”. Mė vonė mė mori gjumi dhe nė ėndėrr pashė njė njeri duke bėrtitur: “Ky haxh ėshtė kryer pa gabime dhe ėshtė i pranuar te All-llahu, edhe “***’a” ėshtė e vlefshme”. Kam shkuar te Ibn Abbasi r.a. dhe ia tregova kėtė. Ai tha: “All-llahu ėshtė i madh! Kjo ėshtė praktikė e Ebu-l-Kasimit ??????
    (Ardi shiqo faqe 274 rreshti i dyte nuk po kuptoi)
    Ebu Abdullah (Buhariu) thotė: - Adem(b. Ebi Ijas), Vehb b. Xherir dhe Gunder, duke transmetuar nga Shu’be kanė thėnė: “Umre e pranuar dhe haxhi i kryer pa tė meta, te All-llahu ėshtė i vlefshėm(janė punė mė tė dashura tė All-llahu)”.

    PĖR HIPJEN NĖ DEVE SIPAS FJALĖVE TĖ ALL-LLAHUT “DEVET I KEMI BĖRĖ ARGUMENT TĖ FUQISĖ SĖ ALL-LLAHUT

    “Kurse devet, atė ua kemi bėrė njė nga zakonet e All-llahut, ku ju keni dobi. Prandaj pėrmendeni emrin e All-llahut mbi to nė radhė, por kur tė bijnė nė tokė hani nga ato dhe ushqeni si ata qė janė mirėnjohės si ata qė nuk janė. Ashtu ua kemi vėnė nė shėrbim tuajin (kurbanėt) ndoshta do tė jeni mirėnjohės. Tek All-llahu nuk arrinė mishi i tyre as gjaku i tyre, por do tė arrijė vepra e mirė dhe me sinqeritet nga ana e juaj; Ashtu ua ka nėnshtruar pėr ta madhėruar All-llahun pėr shkak se u ka udhėzuar. Dhe, merru sihariq bėmirėsve!”.
    1689. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf, se i ka transmetuar Maliku nga Ebu Zinadi, ai nga A’rexhi, ky nga Ebu Hurejre r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. e ka parė njė njeri qė e ka vėnė pėrpara njė deve, dhe i tha:

    - Hipi!
    - Kjo ėshtė deve (pėr kurban) – i tha ai.
    - Hipi! – tha pėrsėri Pejgamberi.
    - Kjo ėshtė deve (pėr kurban) - e pėrsėriti njeriu.
    Nė urdhėrin e tretė a tė dytė, i ka thėnė: “Hipi or i mjerė: I mjeri ti!”.


    1690. – Na ka treguar Muslim b. Ibrahim se i kanė transmetuar Hishami dhe Shu’be nga Katade, e ky nga Enes r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. e ka parė njė njeri duke i grahur deves pėr kurban, dhe i ka thėnė:

    - Hipi!
    - Po kjo ėshtė deve (pėr kurban) – i thoyė ai.
    - Hipi! – e pėrsėriti Pejgamberi.
    - Kjo ėshtė deve (pėr kurban) i pėrgjigjet ky pėrsėri.
    - Hipi! I thotė Pejgamberi a.s. herėn e tretė.

    GRAHJA E DEVEVE PĖR KURBAN

    1691. – Na ka treguar Jahja b. Bujker se i ka transmetuar Lejthi ky e ka dėgjuar nga Ukajli, ky nga Ibn Shihabi, ai nga Salim b. Abdullahu se Ibn Umeri r.a. ka thėnė:

    - Pejgamberi s.a.v.s. nė Haxhxhetu-l-veda ėshtė shėrbyer me umre deri nė ditėt e haxhit, madje mori edhe kurbanin, Ai i grahi kėtij kurbani, e mori me vete, prej Dhu-l-Hulejfe. Kėshtu Pejgamberi s.a.v.s. e filloi haxhin, hyri nė ihram pėr umre, e pastaj (nė Mekke) vendosi pėr haxh. Edhe ata qė ishin me Pejgamberin s.a.v.s. janė shėrbyer me umre deri nė kohėn e haxhit. Nga ata kishte qė kishin siguruar kurban dhe e kishin marrė me vete, por kishte edhe tė atillė qė nuk e kishin siguruar.

    Kur arriti nė Mekke Pejgamberi s.a.v.s. u tha atyre njerėzve: “Cilido prej jush qė ka siguruar kurban, nuk i lejot asgjė tė bėjė nga ato qė i ka pasė mė herėt tė ndaluara, deri kur ta kryej edhe haxhin, ndėrsa kush nuk ka siguruar kurban , le tė rruhet dhe le tė dalė nga ihrami, e mė vonė le tė hyjė prapė nė ihram pėr haxh. Kush nuk gjen kurban, le tė agjėrojė tri ditė gjatė haxhit dhe shtatė ditė kur tė kthehet nė shtėpi”.

    Pejgamberi s.a.v.s. e kryente tavafin rreth Qabes sapo arrinte nė Mekke dhe puna e parė qė e bėnte ishte prekja e Gurit tė Zi, e pastaj duke kėrcyer, shkundej, nė tre tavafėt e parė, kurse nė katėr tė fundit ecte si zakonisht. Kur e ka kryer tavafin rreth Qabes, i ka falur dy rekate te Mekami Ibrahim, ka dhėnė selam, ėshtė kthyer dhe ka shkuar nė Safa dhe ndėrmjet Safa dhe Merves i ka bėrė shtatė veprime. Atij nuk i lejohej tė bėjė asgjė nga ajo qė e ka pasė edhe mė herėt tė ndaluar, deri sa t’i kryente tė gjitha ritualet e haxhit; derisa ditėn e parė tė Bajramit tė priste kurbanin, tė kthehej dhe tė kryente tavafin e fundit rreth Qabes, pas tė cilave veprimeve i lejohej tė bėjė tė gjitha ato qė (gjatė ihramit) i kishte tė ndaluara.

    Kushdo qė kishte siguruar kurban, vepronte ashtu siē vepronte Pejgamberi s.a.v.s.. Mirėpo kėtė kurban e bėnte vetėm dikush prej atyre qė merrnin pjesė nė haxh.


    1692. – Ėshtė transmetuar nga Urve se Aisheja r.a. duke transmetuar nga Pejgamberi s.a.v.s. e ka informuar pėr kryerjen e umres deri nė kohėn e haxhit dhe se njerėzit e tjerė bashkė me tė kanė hyrė nė ihram pėr umre, duke pasė pėr qėllim qė pas kėsaj tė kryejnė haxhin nė tė njėjtin vit. Kjo pėrputhet me atė qė e lajmėron salimi nga Ibn Umeri r.a. e ai nga Pejgamberi s.a.v.s..

    BLERJA E KURBANIT GJATĖ RRUGĖS (PĖR MEKKE)

    1693. - Na ka treguar Ebu-n-Nu’man, qė i ka treguar Hammade ky nga Ejjubi, ky nga Nafi’u i cili thotė:

    Abdullah b. Abdullah b. Umer r.a. i ka thėnė babės sė vet: “Hiq dorė (nga haxhi) se unė nuk jamė i sigurtė pėr tollovinė qė mund tė tė pengojė nė vizitėn e Qabes”.

    - Atėherė pra do tė veproj – tha Abdullahu – sikurse ka vepruar Muhammedi a.s. kurse All-llahu xh.sh ka thėnė: “Ju te Pejgamberi i All-llahut, pa dyshim keni shembullin mė tė mirė”. Unė po ju marrė pėr dėshmitar, se e kam bėrė nijet pėr umre.
    - Pastaj ai, thotė Abdullahu, hyri nė ihram (nga shtėpia e vet),, dhe u nis. Kur ishte nė Bejda, kėndoi telbijen pėr haxh dhe umre duke thėnė: “Haxh dhe umre nuk janė diēka tė veēanta, janė tė lidhura nė mes veti”. Mandej ka blerė kurban pėr vete nė Humejd, erdhi (nė Mekke) bėri njė tavaf (rreth Qabes, si edhe Safa dhe Merve), nė mėnyrė tė veēantė pėr umre, e mė vonė nė mėnyrė tė veēantė pėr haxh, dhe nuk doli nga ihrami derisa nuk i kreu tė dyja kėto detyra sė bashku (umre dhe haxh).

    SHENJIMI I DEVES-KURBAN NĖ DHU-L-HULEJFE


    Duke ia shpuar gungėn, duke ia lyer me gjakun e saj, dhe duke i ngjitur qafore nė qafė, e pastaj veshja nė ihram.

    Nafi’u thotė: “Ibn Umeri r.a. kur i grahte deves-kurban, nga Medina, ia ngjiste qaforen nė Dhu-l-Hulejfe dhe me gjakun qė i dilte nga tė shpuarit e gungės e lyente, mandej me tehun e thikės ia preu anėn e djathtė tė gungės, e ajo duke qėndruar nė gjunj ishte e kthyer kah Kibla”. {3}

    1694.- 1695. – Na ka treguar Ahmed b. Muhammed se e ka informuar Abdullahu qė i ka transmetuar Ma’meri nga Zuhriu, ky nga Urve b. Zubjeri, ai nga Misver b. Mahreme dhe Mervani:

    “Pejgamberi s.a.v.s. ka dalė nga Medineja (vitin e Hudejbijes me nga rreth njė mijė shokė tė vet dhe kur ishin nė Dhu-l-Hulejfe, Pejgamberi s.a.v.s. deves sė vet pėr kurban i vari nė qafė kėpucėn dhe e lyejti me gjak nga gunga e saj e prerė dhe hyri nė ihram pėr umre”.


    1696. – Na ka treguar Ebu Nuajm, nga Efleh qė transmeton nga Kasimi e ai nga Aisheja r.a. e cila ka thėnė:

    Me duart e mia kamė thurė qafore pėr devet e Pejgamberit s.a.v.s. e ai pastaj i varte secilės dhe e lyente me gjak nga gunga e shpuar pak dhe i niste pėr Mekke pėr kurban dhe nuk kishte tė ndaluar asnjė send qė deri atėherė e ka pasur tė lejuar”.

    THURJA E QAFOREVE PĖR DEVE DHE LOPĖ

    - tė dedikuar pėr kurban -

    1697. – Na ka treguar Musedded tė cilit i ka thėnė Jahja e ky e ka dėgjuar nga Ubejdullahu tė cilit i ka kumtuar Nafi’u nga Ibn Umeri, ky nga Hafsa r.a. e cila ka thėnė:

    “O Pejgamber i All-llahut, ē’ėshtė me kėta njerėz? Ata kanė dalė nga ihrami, e ti jo!”.
    - Unė - tha ai – kam ngjitur flokėt e mia dhe i kam varė qaforen kurbanit tim, dhe nuk do tė lirohem nga ihrami deri kur tė kryej haxhin.


    1698. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf se i ka transmetuar Lejthi, kėtij Ibn Shihabi nga Urve dhe Amr b. Abdurrahman, se Aisheja r.a. ka thėnė:

    ‘Pejgamberi i All-llahut ka nisė njė kurban nga Medineja pėr Mekke. Unė atij kurbani ia kam thurur qaforen dhe ai pastaj nuk ėshtė shmangur nga asgjė, nga tė cilat shmanget muhrimi.

    TĖ PRERIT E GUNGES SĖ DEVES DHE LYERJA ME GJAK NĖPĖR GUNGĖ

    Urve, duke transmetuar nga Misveri r.a. ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. nė Dhu-l-Hulejfe ia ka varė qaforen deves sė vet pėr kurban, ia ka lyer me gjak qė i rridhte nga gunga e prerė e pastaj ka hyrė nė ihram pėr umre”.

    1699. – Na ka treguar Abdullah b. Mesleme se i ka transmetuar Eflah b. Humejd nga Kasimi, ky nga Aisheja r.a. qė ka thėnė:

    “Kam thurur qaforen pėr deven-kurban, tė Pejgamberit s.a.v.s. dhe ai, duke e lyer me gjakun e gungės sė prerė tė saj, ia vari pėr qafe, ose thotė Kasimi – ka thėnė: “I kamė varė unė”. Pastaj e nisi pėr nė Qabe, kurse ai mbeti nė Medine dhe nuk ka pasur asgjė tė ndaluar nga ato punė qė i ka pasė tė lejuara mė pėrpara”.

    VARJA E QAFORES ME DORĖ TĖ VET

    1700. – Na ka treguar Abdullah b. Jusufi se i ka transmetuar Maliku nga Abdullah b. Ebi Bekr b. Amr b. Hazm, ky nga Amra bint Abdurrahmani se i ka kumtuar qė Zijad b. Ebi Sufjan i ka shkruar Aishes r.a. se Abdullah b. Abbas r.a. ka thėnė:

    “Ai qė nis kurban pėr Qabe, i ka tė ndaluara tė veproj tė gjitha ato qė i kanė tė ndaluara haxhinjėt, derisa kurbani i tij tė prehet”.

    Pastaj – ka thėnė Amra – Aisheja r.a. ka thėnė: “Nuk ėshtė ashtu si ka thėnė Ibn Abbasi r.a. Unė personalisht kam thurur qafore deves-kurban tė Pejgamberit s.a.v.s., kurse Pejgamberi i All-llahut. Gjithashtu personalisht ia vari dhe ia nisi (pėr Mekke) me anė tė babės tim dhe derisa kurbani nuk ishte i therur, Pejgamberit tė All-llahut nuk i qe ndaluar asgjė nga veprimet qė ia kishte lejuar All-llahu mė parė”.



    VARJA E QAFORES DELES

    1701. – Na ka treguar Ebu Nuajm se i ka transmetuar Amesh nga Ibrahimi, ky e ka dėgjuar nga Esvedi e ai nga Aisheja r.a. e cila ka thėnė:

    ”Pejgamberi s.a.v.s. njėherė ka dėrguar njė dele nė Mekke pėr kurban”.


    1702. – Na ka treguar Ebu Nu’aman, tė cilit i ka treguar Abdurrahmani qė transmeton nga A’meshi tė cilit i ka kumtuar Ibrahimi,e ai nga Esvedi kurse ky nga Aisheja r.a.:

    “Kam thurur qafore pėr kurbanin e Pejgamberit s.a.v.s. dhe ai kėtė ia vari nė qafė deles dhe u ndal tė rrijė me familjen e vet lirisht”.


    1703. – Na ka treguar Ebu Nu’man, kėtij Hammedi, duke transmetuar nga Mensur b. Mu’temir, kurse sipas senedit tjetėr: Na ka treguar Muhammed b. Kethir, kėtij i ka transmetuar Sufjani e ai prej Mensurit, e ai nga Ibrahimi, kurse ky nga Esvedi, ndėrsa ai nga Aisheja r.a. e cila ka thėnė:

    “I kam thurur qafore deles-kurban tė Pejgamberit s.a.v.s. dhe ai me kėtė e nisi (pėr Mekke), kurse vetė mandej ka qėndruar lirisht nė (Medine).


    1704. – Na ka treguar Ebu Nuajm se i ka transmetuar Zekerijja nga Ademi, ai nga Mesruku, ky nga Aisheja r.a. qė ka thėnė:

    “Kam thurur qafore pėr kurbanin e Pejgamberit s.a.v.s. para se tė hyjė ai nė ihram (me rastin e Haxhit Lamtumirės)”.

    QAFORET NGA LESHI

    1705. – Na ka treguar Amr b. Ali se i ka transmetuar Muadh b. Muadh nga Ibn Avni, ky nga Kasimi, ai nga Aisheja r.a. nėna e besėdrejtėve:
    “Kam thurur qafore tė kurbanėve nga leshi qė kisha nė shtėpi”.

    VARJA E KĖPUCĖS NĖ QAFĖ TĖ KURBANIT

    1706. – Na ka treguar Muhammedi se i ka kumtuar Abdu-l-A’la b. Abdu-l-A’la qė e transmeton nga Ma’ameri, ai nga Jahja b. Ebi Kethir, ky nga Ikrime ai nga Ebu Hurejre r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. e ka parė njė njeri qė i grahte deves-kurban dhe i tha:
    - Hipi kėsaj!
    - Kjo ėshtė deve (pėr kurban) – i tha ai.
    - Hipi! –pėrsėriti Pejgamberi.
    - Mė vonė e pata parė – thotė Ebu Hurejre – kaluar se po shkonte afėr Pejgamberit s.a.v.s. kurse kėpuca (i rrinte varė) nė qafė tė saj.

    Nė senedin tjetėr Ma’merit i bashkohet Muhamed b. Beshshar.

    Na ka treguar Osman b. Umer se hadithin e lartėpėrmendur ia ka transmetuar Alij b. Mubarek nga Jahja, ky nga Ikrime, kurse ai nga ebu Hurejreja r.a. qė e pėrcjellė prej Pejgamberit s.a.v.s.

    MBULESAT E DEVEVE

    Ibn Umeri (Abdullah) r.a. i priste, mbulesat vetėm tek vendi i gungės (deves) dhe kur dėshte ta presė deven, ia hiqte mbulesėn, pėr t’i ruajtur tė mos stėrpikėn me gjak, sepse pastaj i shpėrndante pėr sadakė.

    1707. – Na ka treguar Kabise, tė cilit i ka transmetuar Sufjani nga Ibn Ebi Nexhih, e ai nga Muxhahidi, ky nga Abdurrahman Ebi Lejla, kurse ai nga Aliu r.a. i cili ka thėnė:

    “Mė ka urdhėruar Pejgamberi s.a.v.s. qė mbulesat e deveve tė prera, edhe lėkurat e tyre, t’i ndajė pėr sadakė”.

    BLERJA E KURBANAVE NĖ RRUGĖ DHE VARJA E QAFOREVE
    NĖ QAFĖ TĖ KURBANĖVE


    1708. - Na ka treguar Ibrahim b. Munthir se i ka transmetuar Ebu Damre se Musa b. Ukbe i ka kumtuar nga Nafi’u sa vijon:

    “- (Abdullah ) Ibn Umeri r.a. deshi ta kryejė haxhin nė vitin kur e kryenin haxhin haxhirijtė, nė kohėn e Ibn Zubejrit r.a., dhe i ėshtė thėnė (nga ana e djalit tė vet): “Ėshtė luftė tek ata dhe kam frikė se do tė kthehen nga (Qabeja)”.

    -Ju – citon Ibn Umeri – te Pejgamberi i All-llahut keni shembullin mė tė mirė. Unė, pra, do tė veproj ashtu si bėnte ai. Ju kam dėshmitarė se ju kam bėrė nijet tė kryej umren. Por, kur ishte pikėrisht nė Bejda, ka thėnė: “Haxh dhe umre janė njėlloj (pėr kah qėllimi). Ju kam deshmitarė se e kam bėrė nijet ta bashkoj haxhin dhe umren, edhe kurbanin e kam siguruar, i kam vėrė qafore”.

    Pasi erdhi (nė Mekke), e kreu tavafin rreth Qabes, vizitoi Safa dhe Merven dhe kėtyre nuk u shtoi asgjė por nuk e kishte tė lejuar tė bėjė punė qė mė herėt (si muhrim) i ka pasė tė ndaluara, deri nė ditėn e dhjetė dhu-l-hixhe, kur e ka prerė kurbanin dhe ėshtė rruajtur. Ai konsideronte se tavafin e vet tė detyruar (rreth Qabes, Safa dhe Merves) pėr umre dhe haxh i ka kryer qysh me tavafin e parė.

    Dhe shtoi: “Kėshtu ka vepruar Pejgamberi s.a.v.s.”.

    BURRI MUND TĖ PRESĖ LOPĖ PĖR GRATĖ E VETA
    PA KĖRKESĖN E TYRE


    1709. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf se i ka transmetuar Maliku nga Jahja b. Seid, ky nga Amra bint Abdurrahman e cila ka thėnė: “E kam dėgjuar Aishen r.a. duke thėnė:

    - Jemi nisur me Pejgamberin s.a.v.s. kur kishin mbetur pesė ditė nga muaji dhu-l-ka’de, me nijet tė kryejmė vetėm haxhin.

    Kur u afruam, nė Mekke, thotė ajo, Pejgamberi i All-llahut ka urdhėruar qė ata qė nuk kanė me vete kurban tė lirohen nga ihrami sapo tė kryejnė tavafin rreth Qabes dhe tė kryejnė sa’jin ndėrmjet safa dhe Merves. Mė vonė, ditėn e dhjetė tė Dhu-lhixhes (ditėn e kurbanit) na sollėn njė copė mish lope dhe unė e pyeta:
    “Ēka ėshtė kjo?”
    - Pejgamberi s.a.v.s. ka prerė kurban pėr bashkėshortet e veta – tha ai qė na e solli.
    - Jahja tha : - Unė pastaj kėtė ia pėrmenda Kasimit, e ai tha:
    - “Besnikėrisht ta ka transmetuar Amra kėtė rast”.

    PRERJA E DEVES NĖ MINNE NĖ VENDIN KU E KA PRERĖ
    DEVEN PEJGAMBERI I ALL-LLAHUT


    1710. – Na ka treguar Is-hak b. Ibrahim se ka dėgjuar Halid b. Harith i cili thotė se i ka transmetuar Ubejdullah b. Umer nga Nafi’u se Abdullah (b. Umer) r.a. ka prerė vendin nė vendin e njohur pėr prerje, nė vendin – tha Ubejdullah – ku e ka prerė deven Pejgamberi s.a.v.s.


    1711. – Na ka treguar Ibrahim b. Mundhir, tė cilit Enes b. Ijad i transmeton nga Musa b. Ukbe, nga Nafi’u, se Ibn Umeri r.a. e ka nisur kurbanin e vet nga Muzdelifeja nga fundi i natės, ashtu qė nė vendin ku e ka prerė deven Pejgamberi s.a.v.s. ėshtė futur bashkė me haxhinjtė, ku gjendeshin bashkė i liri dhe robi.

    AI QĖ E PRET KURBANIN ME DORĖN E VET

    1712. – Na ka treguar Sehl b. Buk-***, kėtij Vuhejbi, ky e ka dėgjuar Ejjubin i cili transmeton nga Ebu Kilabi, kurse ky nga Enesi pėrcjell hadithin ku thuhet:

    “Pejgamberi s.a.v.s. ka pre pėrsonalisht shtatė deve kurban, duke qėndruar nė kėmbė, kurse nė Medine i kishte pre edhe dy desh tė mėdhenj me brina”.

    PRERJA E DEVES LIDHUR

    1713. – Na ka treguar Abdullah b. Mesleme, tė cilit i ka treguar Jezid b. Zurej nga Junusi, ai nga Zijad b. Xhubejri i cili ka thėnė:

    - E kam parė (Abdullah) Ibn Umerin r.a. kur iu afrua njė njeriu i cili e kishte shtrirė deven e vet ta therė dhe i tha:

    “Vendose horizontalisht tė lidhur ashtu siē ka bėrė Pejgamberi s.a.v.s.”. Shu’be – duke transmetuar nga Junusi – ka thėnė: “Mua pėr kėtė mė ka informuar Zijad (b. Xhubejr)”.

    PRERJA E DEVES DERISA QĖNDRON NĖ KĖMBĖ

    Ibn Umeri (Abdullah) r.a. ka thėnė: “...Kjo ėshtė synnet i Pejgamberit s.a.v.s., kurse Ibn Abbasi r.a. thotė: “...tė renditura rresht nė kėmbė (tė lidhura)”.

    1714. – Na ka treguar Sehl b. Bekar se i ka transmetuar Vuhejbi nga Ejjubi, ai nga Ebu Kilabe, kurse ky nga Enesi r.a. i cili ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. ka falur katėr rekatė namaz tė drekės nė Medine, e dy rekatė tė iqindisė nė Dhu-l-Hulejfe dhe aty ka buajtur. Kur gdhini, i hipi deves sė vet dhe shqiptoi: “Nuk ka zot tjetėr pėrveē Njė All-llahu – dhe e lartėsoi All-llahun me fjalė tė denja pėr te, dhe kur doli nė Bejda kėndonte telbijen pėr tė dy ceremonitė e haxhit bashkė( haxh dhe umre).
    Pasi qė hyri nė Mekke, u dha urdhėr haxhinjėve (qė nukkishin kurban) tė lirohen prej ihramit (sapo tė kryejnė tavafin rrethQabes, si edhe safa dhe Merves). Pejgamberi s.a.v.s. mė pastaj i ka prerė nė Medine (mė pėrpara) ka prerė dy desh tė murrmė me brina”.


    1715. – Na ka treguar Musedded, kėtij Ismaili nga Ejjubi, ai nga Ebu Kilabe, ky nga Enes b. Malik i cili ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. ka falur katėr rekatė tė namazit tė drekės nė Medine dhe dy rekatė tė iqindisė nė Dhu-l-Hulejfe”.

    Nga Ejjubi ėshtė transmetuar se ky po transmeton prej ndonjė njeriu, kurse ai nga Enesi r.a. : “...pastaj aty ka kaluar natėn, e kur ka gdhirė, e ka falė sabahun, i ka hipur deves sė vet dhe kur kam arritur me tė nė Bejda ka kėnduar telbijen pėr umre dhe pėr haxh”.

    KASAPIT NUK I JEPET ASGJĖ NGA KURBANI PĖR
    SHĖRBIMIN QĖ BĖNĖ


    1716. – Na ka treguar Muhammed b. Kethir se i ka kumtuar Sufjani nga Ibn Ebi Nexhih, ky nga Muxhahidi, e ai nga Abdurrahman b. Ebi Lejla, kurse ai nga Aliu r.a. i cili ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. mė ka dėrguar dhe unė kam qėndruar te devet, pastai ai (s.a.v.s.) urdhėroi dhe unė e kam shpėrndarė mishin e tyre. Pastaj mė urdhėroi dhe i shpėrndava edhe mbulesat dhe lėkurat e tyre”.

    1716a. – Sufjani shton edhe kėtė: “...Mė ka treguar Abdu-l-Kerim i cili transmeton nga Muxhahidi, ai nga Abdurrahman b. Ebi Lejla, ky nga Aliu r.a. i cili ka thėnė:

    “Mė ka urdhėruar Pejgamberi s.a.v.s. tė qėndroj tek devet e tij dhe tė mos i jap kurrkuj asgjė prej aty pėr shėrbimin qė ka bėrė (rjepje e prerje tė mishit)”.

    LĖKURĖN E KURBANIT, I ZOTI, E JEP PĖR SADAKĖ

    1717. – Na ka treguar Museddedi tė cilit i ka treguar Jahja nga Ibn Xhurejha qė i kanė kumtuar Hasan b. Muslim dhe Abdu-l-Kerim Xhezeri duke transmetuar nga Muxhahidi tė cilit kėtė ia ka treguar Abdurrahman b. Ebi Lejla nga Aliu r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. me tė vėrtetė i ka urdhėruar tė qėndrojė te devet e tij dhe tė shpėrndajė gjithēka tė tyre: mishin e tyre, lėjurat, mbulesat dhe nė emėr tė shėrbimit pėr therjen e tyre tė mos i jap askujt, kurrgjė prej aty.

    MBULESAT E DEVEVE, PRONARI, I JEP PĖR SADAKĖ

    1718. – Na ka treguar Ebu Nuajm se Sejf b. Ebi Sulejman ka thėnė: ‘E kam dėgjuar Muxhahidin duke thėnė:

    Mė ka treguar Ibn Ebi Lejla se i ka thėnė Aliu r.a. : “Pejgamberi s.a.v.s. ka dėrguar njėqind deve (nė Mine, pėr kurban) dhe mė ka urdhėruar, dhe unė e kam ndarė mishin e tyre. Pastaj mė ka urdhėruar e i kam shpėrndarė mbulesat e tyre, e madje edhe lėkurat e tyre, tė gjitha me urdhėrin e tij. Dhe kur ia pėrgatitėm Ibrahimit vendin e shtėpisė (tempullin pėr strehim), i tham: Mua mos ma trajto askė tė barabartė dhe pastroje kėtė tėmpull timin pėr ata qė do ta vizitojnė, dhe ata, tė cilėt aty nė afėrsi tė tij do tė banojnė, dhe ata qė do tė pėrulen dhe falen dhe shpallu njerėzve haxhin! – do tė vijnė mė kėmbė edhe me deve tė rraskapitura; do tė vijnė nga largėsi tė thella, qė do tė kenė dobi dhe qė nė ditė tė caktuara, do tė pėrmendin e mrin e All-llahut pėr atė qė i ka furnizuar me kafshė (pėr kurban). Hani prej tyre dhe ushqeni tė varfėrit e mjerė! Pastaj, le tė hiqen nga vetja ndyrėsirėn, le t’i plotėsojnė premtimet e veta, le ta vizitojnė tempullin e vjetėr! Vetėm kaq! E kush i madhėron shejtėnitė e All-llahut ėshtė mirė pėr tė ndaj Zotit tė vet.

    ĒKA LEJOHET TĖ HAHET NGA KURBANI DHE ĒKA TĖ SHPĖRNDAHET

    Ubejdullahu ka thėnė: - Mė ka transmetuar Nafi’u nga Ibn Umeri r.a.

    “Nga kurbani i prerė si dėnim pėr shkak tė gjuetisė nuk hahet mishi i tij, si edhe mishi i kurbanit tė premtuar, kurse mishi i kurbanėve tė tjerė, lejohet tė hahet”.

    1719. – Na ka treguar Musedded se i ka transmetuar Jahja se e ka dėgjuar nga Ibn Xhurejxh se Ata’a i ka thėnė se e ka dėgjuar Xhabir b. Abdullahun r.a. duke thėnė:

    - Ne nė Mine nuk kemi hangėr mish nga devet tona mė tepėr se tri ditė, prandaj Pejgamberi s.a.v.s. na ka lejuar, duke thėnė: “Hani dhe furnizohuni (pėr udhėtim)!” Dhe ne kemi hangėr dhe jemi furnizuar.
    - Kam pyetur – thotė Ibn Xhurejxh – Ata’un;
    - A ka thėnė Xhabiri: “...(jemi furnizuar) nė atė masė sa kemi ardhur deri nė Medine”.
    - Jo – u pėrgjegj Ata’u.


    1720. – Na ka treguar Halid b. Mahledi, se i ka transmetuar Sulejmani se Jahja ka deklaruar se i ka thėnė Amra:
    - E kam dėgjuar Aishen r.a. duke thėnė:
    - Kemi dalė me Pejgamberin e All-llahut (nga Medina) kur kishin mbetur edhe pesė ditė nga Dhu-l-Kade, me nijet qė tė kryejmė vetėm haxhin. Pasi qė iu afruam Mekkes Pejgamberi s.a.v.s. – thotė Aisheja r.a. – mė ka urdhėruar:
    “Kush nuk ka kurban me vet, ai, pasi tė kryej tavafin rreth Qabes (Safa dhe Merves) tė lirohet nga ihrami”.
    Mė vonė, nė ditėn kur pritėn kurbanėt, na sollėn njė copė mish lope dhe unė pyeta: “Ēka ėshtė kjo?” Nė kėtė u dha pėrgjigjja: “Pejgamberi s.a.v.s. ka therė lopė pėr bashkėshortet e veta”.
    Jahja ka thėnė:
    - Kėtė dekleratė mė vonė ia kam pėrmendur Kasimit, e ai tha : “Amra ta ka pėrcjellė me besnikėri kėtė ngjarje”.

    PRERJA E KURBANIT PARA SE TĖ RRUHET HAXHIU

    1721. – Na ka treguar Muhamed b. Abdullah b. Havsheb, atij i ka transmetuar Hushejmi, duke thėnė se i ka transmetuar Mensuri nga Ata’u ky nga (Abdullah) Ibn Abbasi r.a. i cili ka thėnė:

    - Ėshtė pyetur Pejgamberi s.a.v.s. lidhur me rastin e atij qė ėshtė rruajtur para se tė therė kurbanin dhe ngjashėm me tė (hudhja e guralecave) , dhe ka thėnė: “Nuk ėshtė mėkat! Nuk ėshtė mėkat!”.


    1722. – Na ka treguar Ahmed b. Junus se i ka transmetuar Ebu Bekr nga Abdu-l-Aziz b. Rufej, ky nga Ata’a, kurse ai nga Ibn Abbsi r.a.”
    - Njė njeri i ka thėnė Pejgamberit s.a.v.s.: “E kam kryer tavafin lamtumirės nė Qabe para se tė hudh guralecat (nė Xhemretu-l-Akabe)”.
    - Nuk ėshtė mėkat – tha ai.
    - Jam rruajtur para se tė pres kurbanin? – shtoi ai.
    - Nuk ėshtė mėkat – u pėrgjegj Pejgamberi.
    - Kam prerė kurbanin para se tė hudhi guralecėt? – tha ai.
    - Nuk ėshtė mėkat – u pėrgjegj Pejgamberi s.a.v.s.

    Abdurrahim Razi ka transmetuar tė njėjtin dialog nga Huthejmi , tė cilit i ka transmetuar Ata’a nga Ibn Abbasi r.a. kurse ky nga Pejgamberi s.a.v.s.

    Kasim b. Jahja ka thėnė: “Mua hadithin e lartėpėrmendur ma ka transmetuar Ibn Huthejm nga Ata’a, ai nga Ibn Abbasi, kurse ky nga Pejgamberi s.a.v.s.”
    Afani e ka transmetuar – thotė Buhariu – nga Vuhejbi, ai nga Ibn Huthejmi, e ai nga Seid b. Xhubejr, kurse ky nga Ibn Abbasi r.a. i cili e transmeton nga Pejgamberi s.a.v.s.

    Edhe Hammadi e ka transmetuar tė njėjtin hadith nga Kajs b. Sa’d dhe Abbad b. Mensur, e kėta nga Ata’a , tė cilit i ka transmetuar Xhabiri r.a. nga Pejgamberi s.a.v.s.


    1723. – Na ka treguar Muhammed b. Muthennea se i ka transmetuar Ata’a, duke thėnė se i ka kumtuar Halidi nga Ikrimeja, ai e ka dėgjuar nga Ibn Abbasi r.a. i cili ka thėnė:

    - E kanė pyetur Pejgamberin s.a.v.s. (pėr ritet e haxhxhit). Mandej dikush shtoi:
    “Kam hudhur guralecat pasi mė zuri terri?”
    -Nuk ėshtė mėkat – tha Pejgamberi.
    - Jam rruajtur para se tė pres kurbanin? – tha ky.
    - Nuk ėshtė mėkat – u pėrgjegj pėrsėri Pejgamberi.

    1724. – Na ka treguar Abdan se i ka kumtuar babai i vet qė transmeton nga shu’be, ky nga Kajs b. Muslim, ai nga Tarik b. Shihabi, kurse ai nga Ebu Musa r.a. qė ka thėnė:

    - E kam arritur Pejgamberin s.a.v.s. kur ishte nė bat-ha dhe aty mė pyeti: “A e ke bėrė nijet pėr haxh?”.
    - Po – i thash.
    - Si e ke bėrė telbijen? – mė pyeti ai.
    - Po tė pėrgjigjem me telbije sikurse telbija e Pejgamberit s.a.v.s. – thashė unė.
    - Ke vepruar bukur – tha ai- Shko dhe bėn tavaf rreth Qabes dhe bėn sa’jin ndėrmjet Safa dhe Merves!
    - Mė vonė erdha te njė grua e fisit Benu Kajs dhe ajo mė krehi flokėt, e pastaj hyra nė ihram pėr haxh.
    - Kėtė (temett’u) ua kam rrėfyer njerėzve deri nė kohėn e hilafetit tė Umerit, madje ia pėrmenda edhe atij, e ai tha: “Nėse i pėrmbaheni Librit tė All-llahut, ai na urdhėron qė haxhin ta plotėsojmė (tėrėsisht), nėse i pėrmbahemi praktikės sė Pejgamberit tė All-llahut, po edhe Pejgamberi s.a.v.s. nuk ka dalė nga ihrami, derisa i ka arritur kurbani nė vendin e vet”.

    PĖR ATĖ I CILI I KA NGJITUR FLOKĖT MĖ RASTIN E HYRJES NĖ IHRAM, KURSE ĖSHTĖ RRUAJTUR KUR E KA HEQUR IHRAMIN


    1725. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf , se i ka transmetuar Maliku nga Nafi’iu, ai nga Ibn Umeri , ky nga Hafsa r.a. e cila ka thėnė:

    “O Pejgamber i All-llahut! Ēka ėshtė me kėta njerėz ? Janė liruar nga ihrami i umres, e ti nuk je liruar!”.

    - Unė – tha ai – i kam ngjitur flokėt e mia, dhe kurbanit tim ia kam varė qaforen, prandaj nuk e kam tė lejuar tė dal nga ihrami derisa tė pres kurbanin.

    TĖ RRUARIT DHE TĖ QETHURIT E KRESĖ KUR HIQET IHRAMI

    1726. – Na ka treguar Ebu-l-Jeman se i ka kumtuar Shuajb b. Ebi Hamza se Nafi’u i ka thėnė:

    - Ibn Umeri r.a. ka thėnė: “Pejgamberi s.a.v.s. ėshtė rruar nė Haxhin Lamtumirės”.


    1727. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf se i ka transmetuar Maliku nga Nafi’u, ky ka dėgjuar nga Abdullah b. Umeri r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. me siguri ka thėnė:
    “O Zot! Mėshiroj ata me kry tė rruar!”
    - Edhe ata me krye tė qethur , o Pejgamber i All-llahut – thanė tė pranishmit.
    - O Zot! Mėshiroj ata me krye tė rruar! – tha ai.
    - Edhe ata me flokė tė shkurtuara, o Pejgamber i All-llahut – thanė tė pranishmit.
    - Edhe ata tė qethurit! – tha Pejgamberi.

    Lejthi ka thėnė:
    - Mua mė ka thėnė Nafi’u se Pejgamberi njė herė apo dy herė ka thėnė: “All-llahu i mėshiroftė ata me krye tė rruer!”.

    Ubejdullahu prapė thotė:

    - Mua Nafi’u mė ka transmetuar se Pejgamberi me uratėn e katėrt ka thėnė: “...edhe ata tė qethurit”.


    1728. – Na ka treguar Ajjash b. Velid , kėtij Muhammed b. Fudajl qė transmeton nga Umre b. Ka’bi, ai nga Ebu Zur’a, e ky nga Ebu Hurejra r.a. i cili ka thėnė: Pejgamberi a.s. ka thėnė:

    “O Zot! Mėshiroj ata me krye tė rruar!”
    - Edhe ata qė janė qethur! - thanė tė pranishmit.
    - O Zot! Tha ai – mėshiroji tė rruarit!
    - Edhe tė qethurit! – thanė pėrsėri tė pranishmit.
    - O Zot! Tha ai – mėshiroji tė mirėt!
    - Edhe tė qethurit! – thanė pėrsėri tė pranishmit.
    Kėtė ai e ka thėnė tri herė dhe tė (katėrtėn) tha : “Edhe tė qethurit!”.


    1729. – Na ka treguar Abdullah b. Muhammed b. Esma se i ka transmetuar Xhuvejrij b. Esma, nga Nafi’u se Abdullah (b. Umer) ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. ėshtė rruar, edhe njė grup i shokėve tė tij, kurse disa prej tyre vetėm janė qethur”.


    1730. – Na ka treguar Ebu Asim qė transmeton nga Ibn Xhurejxhi , ky nga Hasan b. Muslim, ky nga Tavusi, e ai nga Ibn Abbasi ky nga Muaviu r.a. se ka thėnė:

    “E kam qethur (nė Xhiran) Pejgamberin s.a.v.s. me majė tė shpatės”.

    QETHJA E “MUTEMETTI’UT” {10}

    1731. – Na ka treguar Muhammed b. Ebi Bekr se i ka transmetuar Fudajl b. Sulejman nga Musa b. Ukbe i cili ka deklaruar se i ka kumtuar Kurejbi qė Ibn Abbasi r.a. ka thėnė:

    “Kur erdhi Pejgamberi s.a.v.s. nė Mekke, u dha urdhėr shokėve tė vet tė kryejnė tavafin rreth Qabes, si edhe vizitėn nė Safa dhe Merve, e pastaj tė lirohen nga ihrami dhe tė rruhen ose tė qethen”.

    VIZITA QABES DITĖN E PRERJES SĖ KURBANĖVE

    Ebu Zubejri – duke transmetuar nga Aisheja, e ajo nga Ibn Abbasi r.a. ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. e ka shtyrė vizitėn lamtumirėse nė tavafin rreth Qabes deri nė mbrėmje”. Pėrmendet nga Ebu Hasani i cili transmeton nga Ibn Abbasi r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. e ka vizituar Qaben (ēdo natė) nė ditėt e Minnes.

    1732. – Ebu Nuajmi na ka thėnė se i ka transmetuar Sufjan nga Ubejdullahi, ky nga Nafi’u, e ai nga Ibn Umeri r.a. se Pejgamberi ka kryer tavafin njėherėsh rreth Qabes, kah dreka ka fjetur pak, dhe pastaj ka ardhur nė Minne, (Ibn Umeri mendon) nė ditėn kur pritėn kurbanėt( 10.dhu-l-hixhe).

    Abdurezak e lidh kėtė rast, thotė Ebu Nuajm, drejtėpėrsėdrejti me Pejgamberin dhe thotė se ia ka kumtuar Ubejdullahu.


    1733. – Na ka treguar Jahja b. Bukejr se i ka transmetuar Lejth nga Xhafer b. Rebi, ai nga A’rexhi tė cilit i ka kumtuar Ebu Selem b. Abdurrahman se Aisheja r.a. ka thėnė:

    “E kemi kryer haxhin me Pejgamberin s.a.v.s. madje edhe tavafin lamtumirės rreth Qabes ditėn e prerjes sė kurbanėve. Atėherė Safijes i erdhi menstruacioni, kurse Pejgamberi s.a.v.s. dėshironte atė ēka e dėshiron ēdo mashkull nga bashkėshortja e vet”.
    - O Pejgamber i All-llahut – i thash – ajo ka menstruacion.
    - Ajo – tha ai – do tė na vonojė.
    - O Pejgamber i Zotit – thanė tė pranishmit – ajo e ka kryer vizitėn lamtumirėse rreth Qabes nė ditėn e prerjes sė kurbanėve. – Dilni tė shkojmė - tha ai.
    - Ndėrsa nga Aishja r.a. transmeton Kasimi, Urve dhe Esvedi: se “...Safija e ka kryer tavafin lamtumirės nė ditėn e prerjes sė kurbanėve”.

    HUDHJA E GURALECAVE ME HARRESĖ APO MOSDIJE
    (NĖ XHEMRETU-L-AKABE) PASI ĖSHTĖ TERRUAR DHE
    TĖ RRUARIT PARA SE TĖ PRITET KURBAN


    1734. – Na ka treguar Musa b. Ismail se i ka transmetuar Vuhejb Ibn Tavus, ai nga babai i vet, e ky nga Ibn Abbasi r.a. se Pejgamberit s.a.v.s. i ėshtė thėnė pėr prerjen e kurbanit, pėr rruajtjen e kresė dhe hudhjen e guralecėve, pėr nxerrjen e disa ritualeve pėrparave tė tjerave , e ai ka thėnė: “ nuk ėshtė mėkat”.


    1735. – Na ka treguar Ali b. Abdullah se i ka treguar Jezid b. Zubejr, duke transmetuar nga Halidi, ai nga Ikrime se Ibn Abbasi r.a. ka thėnė:

    - Ėshtė pyetur Pejgamberi s.a.v.s. nė Minne, nė ditėn kur theren kurbanėt (pėr zhvendosjen e rendit tė riteve) dhe ai ėshtė pėrgjegjur:
    - “Nuk ėshtė mėkat”.

    Pastaj njė njeri tha:
    - Jam rruajtur para se tė pres kurbanin?
    - Preje (mė vonė) – i tha Pejgamberi.
    - Kam hudhur guraleca, pasi ka rėnė muzgu? Tha ky.
    - Nuk ėshtė mėkat – u pėrgjegj pėrsėri Pejgamberi.


    FETVAJA PĖR DEVET NĖ XHEMRETU-L-AKABE

    1736. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf tė cilit i ka transmetuar Malik ky e ka dėgjuar nga Ibn Shihabi, ai nga Is-hak b. Tal-ha, ky nga Abdullah b. Amra se Pejgamberi i All-llahut s.a.v.s. e ka kryer qėndrimin (vukuf), nė Haxhin Lamtumirės e tė pranishmit e pyetėn (pėr ritet e haxhit). Njė njeri i tha: “Nuk e kam ditur prandaj jam rruar para se tė pres kurbanin?”
    - Preje dhe nuk ėshtė mėkat – tha Pejgamberi s.a.v.s..
    Pastaj erdhi njė tjetėr dhe tha : “Nuk kam ditė, prandaj e kam prerė kurbanin para se tė hudhja guralecat?”.
    - Hudhi (mė vonė) dhe nuk ka mėkate – pėrsėriti ai.
    - Dhe mė nuk ėshtė pyetur pėr ndonjė gjė qė ėshtė punuar mė pėrpara ose ėshtė shtyer pėr mė vonė, e tė mos pėrgjigjet me: “Kryeje (mė pastaj) nuk ėshtė mėkat”.


    1737. – Na ka treguar Seid b. Jahja b. Seid se i ka transmetuar babai i vet nga Ibn Xhurejxh , kėtij i ka transmetuar Zuhriu nga Isa b. Tal-ha, ai nga Abdullah b. Amr b. Asa r.a. i cili thotė se ka qenė prezent te Pejgamberi s.a.v.s. kur nė ditėn e prerjes sė kurbanėve, mbante hytbe dhe iu qas njė njeri e i tha: “Mendoj se ky (ritual) ėshtė pėrpara kėtij”.

    Mandej u ngrit njė tjetėr dhe i tha: “Kam menduar se ky (ritual) ėshtė me siguri pėrpara kėtij: jam rruajtur para se tė pres kurbanin, kurse kurbanin e kam prerė para se tė hudh guralecat dhe gjėra tė ngjashme”.

    Atėherė Pejgamberi s.a.v.s. pėr tė gjitha kėto ceremoni ka thėnė: “Bėri kėto (mė vonė) dhe nuk ėshtė mėkat”.

    Dhe mė nuk ėshtė pyetur pėr ndonjė send, e tė mos pėrgjigjet me : “Kryeje (mė vonė) se nuk ėshtė mėkat”.


    1738. – Na ka treguar Is-hak tė cilit i ka transmetuar Jakub b. Ibrahim se i ka tregua baba i tij, ai e kishte dėgjuar nga Salihu, ai nga Ibn Shihabi, e ky nga Isa b. Talha b. Ubejdullah, se ky e ka dėgjuar Abdullah b. Amr b. Asai r.a. duke thėnė:

    Pejgamberi s.a.v.s. e ka kryer ceremoninė e qėndrimit nė deven e vet, e pastaj e ka pėrmendur hadithin nė tėrėsi”.

    Nė senedin tjetėr Salihun e pason Ma’meri i cili transmeton nga Zuhriu.

    HYTBEJA NĖ DITĖT E MINES

    1739. – Na ka treguar Ali b. Abdullah se i ka rrėfyer Jahja b. Seid, kėtij Fudajl b. Gazvan tė cilit i ka transmetuar Ikrime nga Ibn Abbasi r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. ka mbajtur hytben nė Ditėn kur pritėn kurbanėt dhe ka thėnė:

    - O burra! Ēfarė dite ėshtė kjo?

    - Ditė e shenjtė dhe fisnike( nė tė cilėn ėshtė ndaluar lufta) – thanė tė pranishmit.

    - Po ky, ēfarė qyteti ėshtė? – pyeti Pejgamberi.

    - Qyteti i shenjtė dhe fisnik – pėrgjegjėn ata.

    - Ēfarė muaji ėshtė ky? – pyeti prap Pejgamberi.

    - Muaji i shenjtė dhe i paprekshėm – thanė ata.

    - Me siguri – vazhdoi ai – jeta juaj, pasuritė tuaja dhe morali juaj janė tė shenjta pėr tė gjithė ju, ashtu siē ėshtė e shenjtė kjo ditė e juaja nė kėtė qytet tuajin dhe nė kėtė muajin tuajin. – Mandej kėtė dekleratė e ka pėrsėritur disa herė, e pastaj ngriti kryet dhe tha: “O Zot! A e komunikova? O Zot! A e komunikova?” (shpalljen).

    - Ibn Abbasi r.a. – ka thėnė – pasha atė nė dorė tė tė cilit ėshtė jeta ime, porosia e Tij pėr Pasardhėsit e Tij ėshtė: “Kėtė, ata qė janė prezent, le t’ua pėrcjellin atyre qė nuk janė prezent! Mos kėtheheni, pas meje, nė mosbesim, dhe t’i bini njėri tjetrit nė qafė”.


    1740. – Na ka treguar Hafs b. Umeri, kėtij Shu’beje i cili thotė se ka dėgjuar Xherir b. Zejdin se ka deklaruar: “Kam dėgjuar Ibn Abbasin r.a. duke thėnė:

    “ E kam dėgjuar Pejgamberin s.a.v.s. kur mbante hytben nė Arefat”.

    Nė senedin tjetėr Shu’ben e pason Ibn Ujejne i cili e transmeton hadithin nga Amri.


    1741. – Na ka treguar Abdullah b. Muhammed se i ka thėnė Ebu Amr duke transmetuar nga Kurret, ky nga Muhammed b. Sirin tė cilit i ka transmetuar Abdurrahman b. Ebi Bekr, i cili transmeton nga Ebu Bekri, edhe njė burrė sipas bindjes time, mė i miri se Abdurrahman b. Abdurrahman Humajd b. Abdurrahman, qė gjithashtu transmeton se Ebu Bekri ka thėnė:

    - Pejgamberi s.a.v.s. nė Ditėn e prerjes sė kurbanėve na ka mbajtur hytben, duke thėnė:

    - A e dini ēfarė dite ėshtė kjo?

    - All-llahu dhe Pejgamberi i Tij e dinė mė sė miri – u pėrgjegjėm ne.

    Pas kėsaj ai heshti aq gjatė, sa qė menduam se do ta emėrtojė me ndonjė emėr tjetėr, e mandej tha:

    “A nuk ėshtė kjo Ditė Kurbani?”

    -Po – i thamė.

    -Ēfarė muaji ėshtė ky? –pyeti ai.

    -Kėtė mė sė miri e di All-llahu dhe i Dėrguari i Tij – e pėrsėritėm ne.

    -Ai, pas kėsaj, heshti aq gjatė sa qė menduam se do ta emėrtojė me ndonjė emėr tjetėr, e mandej tha:

    “A nuk ėshtė ky Dhu-l-hixhe?”

    -Po – i thamė.

    -Ēfarė qyteti ėshtė ky? – pyeti ai.

    -Kėtė mė sė miri e di All-llahu dhe i Dėrguari i Tij – i thamė ne.

    Ai, pastaj, heshti aq gjatė sa qė menduam se do ta emėrtojė me ndonjė emėr tjetėr, e pastaj tha:

    -A nuk ėshtė ky Qytet i Shenjtė?

    -Po – i thamė.

    - Gjaku juaj dhe pasuria juaj, tha ai, janė tė shenjta ashtu siē ėshtė e shenjtė pėr ju kjo ditė nė kėtė muaj dhe nė kėtė qytetin tuaj, deri nė atė ditė nė tė cilėn do tė takoheni me Krijuesin Tuaj All-llahun. Veni re! A e kumtova? O Zot! – tha ai – Bėmu dėshmitar! Ēdokush qė prezenton kėtė le t’ia pėrcjellė me besnikėri atij qė nuk prezenton, sepse shpesh ndodh qė ai tė cilit i transmetohet diēka e kupton mė mirė se ai qė e ka dėgjuar drejtėpėrdrejtė. Pas meje mos ktheheni nė mosbesim e t’i bini nė qafė njėri-tjetrit”.


    1742. – Na ka treguar Muhammed b. Muthanna, tė cilit i ka thėnė Jezid b. Harun nga Asim b. Muhammed b. Zejd nga babai i vet se Ibn Umeri r.a. ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. nė Minne, duke mbajtur hytbe , ka thėnė:
    -A e dini ēfarė dite ėshtė kjo?
    -Kėtė mė sė miri e di All-llahu dhe i Dėrguari i Tij – tham ne.
    -Kjo ėshtė – tha ai – pa dyshim ditė e shenjtė dhe fisnike.
    -A e dini ēfarė qyteti ėshtė ky?
    -Kėtė e di mė sė miri All-llahu dhe i Dėrguari i Tij – thanė ata.
    -Qyteti i shenjtė dhe fisnik – tha Pejgamberi.
    -A e dini ēfarė muaji ėshtė ky?
    -Kėtė mė sė miri e di All-llahu dhe i Dėrguari i tij u pėrgjegjėn ata.
    -Ky ėshtė muaj i shenjtė dhe fisnik – tha Pejgamberi s.a.v.s. (dhe vazhdoi):
    Pa dyshim All-llahu i ka bėrė tė shenjtė jetėn tuaj, pasurinė tuaj dhe moralin tuaj, ashtu siē e keni bėrė tė shenjtė dhe fisnik kėtė ditė nė kėtė muaj dhe nė kėtė qytet”.

    Hisham b. Gazi thotė se i ka transmetuar Nafi nga Ibn Umeri r.a. kėshtu:
    Pejgamberi nė ditėn e prerjes sė kurbanėve ka qėndruar nė intervale tė xhemreve pėr haxh, dhe ka thėnė: “ ...Kjo ėshtė ditė e haxhit mė tė madh”.

    Pastaj Pejgamberi s.a.v.s. vazhdoi: “...O Zot, dėshmo!” dhe u pėrshendet me njerėzit, e ata thoshin: “Ky ėshtė Haxh Lamtumirės”.

    A MUND TĖ BUAJNĖ NĖ MEKKE UJĖDHĖNĖSIT ( E ZEMZEMIT)
    OSE TJERĖ NĖ NETĖT E MINNES


    1743. – Na ka treguar Muhammed b. Ubejd b. Mejnun dhe thotė se i ka transmetuar Isa b. Junus nga Ubejdullah, ky nga Nafi’u e ai nga Ibn Umeri r.a. i cili ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. e ka lejuar kėtė”.


    1744. – Na ka treguar Jahja b. Musa, kėtij i ka treguar Muhammed b. Bekr, atij Ibn Umeri r.a. se Pejgamberi s.a.v.s. kėtė, me tė vėrtetė e ka lejuar.


    1745. – Sipas njė senedit tjetėr tė ndryshuar thuhet na ka treguar Muhammed b. Abdullah b. Numejr nga babai i vet tė cilit i ka transmetuar Ubejdullah nga Nafi’u e ky nga Ibn Umeri r.a. se Abbasi r.a. ka kėrkuar leje nga Pejgamberi s.a.v.s. qė tė bujė nė Mekke netėve tė Minnes, pėr shkak tė detyrės sė tij t’u jap ujė haxhinjėve, dhe ai kėtė ia lejoi.

    Nė senedin tjetėr pas Muhammed b. Abdullahut qėndron edhe Ebu Usame, Ukbe b. Halid dhe Ebu Damre.

    HUDHJA E GURALECAVE

    Ebu Xhabir ka thėnė:

    “Pejgamberi s.a.v.s. ka hudhur guraleca nė ditėn kru priten kurbanėt, kur kishte le dielli, e pas kėsaj pėrsėri hudhte pas dreke (pas zevalit)”

    1746. - Na ka treguar Ebu Nuajm tė cilit i ka transmetuar Mis’ar nga Vebre i cili ka thėnė:

    - E kam pyetur Ibn Umerin r.a.

    - Kur t’i hudh guralecat?”

    - Hudhi – tha ai – kur t’i hudh ai qė tė prinė nė haxh!

    - Pastaj e kam pyetur pėrsėri, e ai tha: “Ne kemi pasė kujdesė pėr kohėn, dhe guralecėt i kemi hudhur pasi qė dielli e kalonte zenitin”.

    HUDHJA E GURALECAVE NGA ANA E POSHTME E LUGINES

    1747. – Na ka treguar Muhammed b. Kethir se i ka transmetuar Sufjani, nga A’meshi, ai nga Ibrahimi e ky nga Abdurrahman b. Jezid i cili ka thėnė:

    “Abdullah (b. Mes’ud) i hudhi gurėt nga ana e poshtme e luginės.

    - O Abdurrahman – thirra – njerėzit tjerė i hudhin guralecėt nga ana e epėrme .
    - Pasha All-llahu qė ėshtė Njė – tha ai – ky ėshtė vendi i atij (s.a.v.s.) tė cilit i ėshtė shpallur sureja Bekare.

    Kurse Abdullah b. Velid thotė: “Kėtė na e ka treguar Sufjani i cili transmeton prej A’meshit”.

    Kėshtu deklaron Ibn Umeri r.a. qė transmeton nga Pejgamberi s.a.v.s. .

    HUDHJA E GURALECAVE BĖHET ME SHTATĖ GURALECA

    Kėshtu deklaron Ibn Umeri r.a. qė transmeton nga Pejgamberi s.a.v.s.

    1748. – Na ka treguar Hafs b. Umer r.a. tė cilit i ka transmetuar Shu’be nga Hakemi, ky nga Abdurrahman b. Zejdi, e ai nga Abdullah b. Mes’ud r.a. se ky i ėshtė afruar Xhemretu-l-Kubras (Xhemretu-l-Akabe) , duke i lėnė Qaben nė anėn e majtė, kurse Minnen nė anėn e djathtė, dhe hudhi shtatė guraleca, e pastaj tha: “Kėshtu ka hudhur ai – s.a.v.s. , tė cilit i ka zbritur sure Bekare.

    HUDHJA E GURALECAVE DUKE E LĖNĖ QABEN NĖ ANĖN E MAJTĖ

    1749. – Na ka treguar Ademi nga Shu’be tė cilit i transmetoi Hakemi nga Ibrahimi, e ai nga Abdurahman b. Jezid i cili ka bėrė haxhin me Ibn Mes’udin r.a. dhe e ka parė se si ai i ka hudhė guralecėt nė Xhemren e Madhe (Xhemretu-l-Akabe) shtatė guraleca, duke i mbetur Qabeja nė anėn e majtė tė tij kurse Minneja nė anėn e djathtė, e mandej ka thėnė:

    “Ky ėshtė vendi i atij tė cilit iu shpall sureja Bekare”.

    HAXHIU MERR TEKBIR PĖR SECILIN GUR QĖ E HUDHĖ

    Kėtė e ka thėnė Ibn Umeri r.a. i cili transmeton nga Pejgamberi s.a.v.s.

    1750. – Na ka treguar Musedded qė transmeton nga Abdu-l-Vahid tė cilit A’mesh i ka thėnė:

    - E kam dėgjuar Haxhxhaxhin i cili nga minberi citoi: ...suren “Bekare”, “Ali Imran” dhe suren “Nisa”.

    - Mė vonė – thotė A’mesh – kėtė ia kam pėrmendur Ibrahimit, e ai tha: “Mė ka treguar Abdurahman b. Jezid se ka qenė me Ibn Mes’udin r.a. kur deshi tė hedh guralecėt nė Xhemretu-l-akabe, dhe ėshtė lėshuar nė luginė dhe kur erdhi afėr njė lisi, iu mbėshtet dhe hudhi shtatė guraleca, dhe merrte tekbir pėr secilin guralec qė e hudhte. Pastaj, prej aty, tha:

    - Pasha All-llahun qė ėshtė Njė , ka qėndruar (kėtu) edhe ai – s.a.v.s. – tė cilit i ėshtė shpallur sureja Bekare”.

    PAS HUDHJES SE GURALECAVE NUK RRIHET NĖ XHEMRETU-L-AKABE

    Kėtė e ka transmetuar Ibn Umeri r.a. nga Pejgamberi s.a.v.s.


    PAS HUDHJES SĖ GURALECAVE NĖ DY XHEMRAT E PARA,
    HAXHIU NJĖHERĖ DO TĖ QĖNDROJĖ PASTAJ,
    ZBRET NĖ LUGINĖ DHE KTHEHET KAH KIBLA



    1751. – Na ka treguar Osman b. Ebi Shejbe nga Talaha b. Jahja tė cilit i ka transmetuar Junusi nga Zuhriu, ky nga Salimi e ai nga Ibn Umeri r.a. se ai ka hudhur nga shtatė guralecat nė xhemret mė tė afėrta (Mesxhidu-l-Hajf) dhe pas secilit guralec tė hudhur merrtė tekbir. Pas kėsaj kalonte pėrpara deri kur binte nė luginė, e aty rrinte, i kthyer kah kibla. Aty ka qėndruar gjatė, dhe bėnte lutje me duar tė ngritura lart. Mandej hudhte guraleca nė xhemren e mesme, mandej hiqej majtas, zbriste nė luginė dhe qėndronte i kthyer kah Kibla. Kėtu ka qėndruar gjatė kohės, ngriste duartė, dhe ashtu me qėndrim nė kėmbė bėnte dua. Pas kėsaj ka hudhur guralecat nė Xhemretu-l-Akabe, nga ana e poshtme e luginės. Kėtu nuk ka qėndruar fare, por ėshtė kthyer dhe ka thėnė:

    “Ja , kėshtu e kam parė Pejgamberin s.a.v.s. duke vepruar.

    NGRITJA E DUARVE TE DY XHEMRET: TĖ AFĖRMES
    (MESXHIDU-L-HAJF) DHE TĖ MESMES


    1752. – Na ka treguar Ismail b. Abdullah, duke thėnė se i ka transmetuar vėllaui i tij Sulejmani, ai nga Junus b. Jezid ky nga Ibn Shihabi, ai nga Salim b. Abdullah, se Abdullah b. Umer r.a. me tė vėrtetė ka hudhur nga shtatė guraleca. Sė pari te xhemra mė e afėrme (xhamia Hajf), duke marrė tekbir pėr secilin guralec tė hudhur. Pastaj kalonte pėrpara, lėshohej nė luginė dhe qėndronte i kthyer kah Kibla.. Nė njė qėndrim tė gjatė kėtu, i ngriste duartė dhe bėnte dua. Mandej gjithashtu hudhte guraleca nė xhemren e mesme, kur lėshohej nė luginė rrinte nė anėn e majtė i kthyer kah Kibla. Nė njė qėndrim tė gjatė , ngriste duartė dhe bėnte dua, lutej. Pastaj hudhte guralecėt nė Xhemretu-l-Akabe nga ana e poshtme e luginės por nuk qėndronte kėtu.

    - Ja – thoshte ai – kėshtu e kam parė Pejgamberin s.a.v.s. duke vepruar.

    LUTJET – TEK DY XHEMRAT E PARA

    1753. – Muhammedi ka deklaruar se i ka transmetuar Osman b. Umer nga Junusi, e ai nga Zuhriu:

    “Pejgamberi s.a.v.s. ka hudhur guraleca , sė pari , te xhemraja qė ndodhet menjėherė afėr xhamisė nė Minne, ku i ka hudhur shtatė guraleca. Sa herė qė e hudhte guralecin merrte tekbir. Pastaj kalonte para tij, ndalej i kthyer kah Kibla, ngriste duartė dhe lutej. Kėtė qėndrim e bėnte tė gjatė. Pastaj ka ardhur nė xhemren e dyte dhe aty i hudhte shtatė guraleca. Sa herė qė e hudhte guralecin merrte tekbir. Mandej, anės sė majtė, zbriste nė luginė, ku qėndronte i kthyer kah Kibla. Ngriste duartė dhe bėnte dua. Atėherė vinte tek xhemreja nė Akabe, i hudhte shtatė guraleca, duke marrė tekbir pėr secilin guralec tė hudhur. Pastaj kėthehej. Kėtu nuk qėndronte aspak.

    Zuhriu ka thėnė:

    - E kam dėgjuar Salim b. Abdullahun i cili e transmeton njė lloj kėtė nga babai i vet kurse ai nga Pejgamberi s.a.v.s.

    -Kėshtu ka vepruar edhe Ibn Umer – thotė Salimi.

    PARFYMOSJA PAS HUDHJES SĖ GURALECAVE NĖ
    XHEMRETU-L-AKABE DHE TĖ RRUARIT E KOKĖS
    PARA TAVAFIT TĖ PĖRSERITUR RRETH QABES


    1754. – Na ka treguar Ali b. Abdullah se i ka transmetuar Sufjani nga Abdurraman b. Kasim se ky e ka dėgjuar babėn e vet, qė ka qenė mė i miri nė kohėn e vet , duke thėnė:

    - E kam dėgjuar Aishen r.a. qė ka thėnė: E kam parfymosur Pejgamberin e All-llahut me kėto duar (dhe shtriu duart e veta). Kur deshi tė hyjė nė ihram , edhe kur doli nga ihrami, kur u bė i lirė. Kėtė e kam bėrė para se tė kryente tavafin rreth Qabes”.

    TAVAFI I LAMTUMIRĖS – TAVAFU-L-VEDA’I

    1755. – Na ka treguar Musedded se i ka transmetuar Sufjani nga Ibn Tavusi ai nga babai i vet, kurse ky nga Ibn Abbasi r.a. i cili ka thėnė:

    “Njerėzve u ėshtė urdhėruar si detyrė e fundit vizita e Qabes (tavafi), por pėr lehtėsim lirohen femrat me menstruacion”.


    1756. – Na ka treguar Esbeg b. Erexh tė cilit i ka transmetuar Ibn Vehb nga Amr b. Harth, ai nga Katade, kėtij Enes b. Malik r.a. i ka thėnė se Pejgamberi s.a.v.s. i ka falė nė Muhassab drekėn dhe iqindinė, akshamin dhe jacinė, e pastaj ka rėnė tė flejė. Mė vonė i ka hipur deves, ėshtė nisur pėr Qabe dhe ka bėrė tavafin rreth saj.

    Nė senedin tjetėr Amr b. Harthin e pason Lejthi, i cili thotė se kėtė ia ka transmetuar Halidi nga Enesi, kurse ai nga Katade, kėtij Enes b. Malik i cili transmeton nga Pejgamberi s.a.v.s.

    MENSTRUACIONI PAS TAVAFIT (TĖ FUNDIT) NUK PENGON

    1757. – Na ka treguar Abdullah b. Jusuf se i ka kumtuar Malik, i cili transmeton nga Abdurrahman b. Kasim, ai nga babai i vet kurse ky nga Aisheja r.a.

    “Safija e bija e Hujejjit, bashkėshorte e Pejgamberit s.a.v.s. kishte menstruacion, dhe kėtė ia thash Pejgamberit tė All-llahut, e ai tha:

    - Ajo do t’na vonojė?
    -Ajo – thanė tė pranishmit – e ka kryer tavafin e fundit rreth Qabes.

    -Atėherė, pra, s’ka vonesė – tha ai.


    1758. – 1759. – Na ka treguar Ebu Nu’man, kėtij i ka transmetuar Hammadi, e ky nga Ejjubi, ai nga Ikrime se medinasit e kanė pyetur Ibn Abbasin r.a. pėr gruan e cila e ka kryer tavafin dhe pastaj i ka ardhė menstruacioni.

    -Tė udhėtojė – u tha ai.

    -Nuk do ta pėrfillim – thanė ata – dekleratėn tėnde, e tė lejmė dekleratėn e Zejdit.

    -Kur tė arrini nė Medine – tha ai – pyetni ndokėnd!

    Erdhėn nė Medine dhe pyetėn. Nė mesin e atyre tė cilėt i pyetėn ishte edhe Ummi Sulejmi, e cila u pėrmendi rastin e Safijes.

    Kėtė e kanė transmetuar edhe Halidi dhe Katade nga Ikrime.


    1760. – Na ka treguar Muslim se i ka transmetuar Vuhejbi nga Tavusi e ai nga babai i vet, kurse ky nga Ibn Abbasi r.a. i cili ka thėnė:

    “Gruaja me menstruacion e ka tė lejuar tė shkojė (kthehet) nė shtėpi nėse e ka kryer tavafin e fundit rreth Qabes”.


    1761. – Por e kam dėgjuar - ka thėnė Ibn Tavus – Ibn Umerin duke thėnė: “Ajo nuk do tė shkojė nė shtėpi”. Mė vonė prapė e kam dėgjuar qė thotė “Pejgamberi s.a.v.s. u ka bėrė lehtėsime (u ka lejuar tė shkojnė)”.


    1762. – Na ka treguar Ebu –sh- Nu’man nga Ebu Avane, qė transmeton nga Mensuri, ai nga Ibrahimi, ky nga Esved, ai nga Aisheja r.a. e cila ka thėnė:

    - Kemi dalė me Pejgamberin s.a.v.s. (nga Medina) , me nijet qė tė kryejmė vetėm haxhin.

    Pejgamberi s.a.v.s. arriti (nė Mekke) dhe menjėherė kreu tavafin rreth Qabes dhe sa’jin ndėrmjet safa dhe Merves. Kishte kurban me vete dhe ihramin nuk e hoqi. Kėtė e bėnė, njėlloj, edhe bashkėshortet e tij qė ishin me tė, si edhe shokėt e tij. Ihramin e hoqi, nga ata, ai qė nuk kishte kurban me vete.

    Mė vonė (tha Ebu Esvedi) Aishes i erdhi menstruacioni. Ne i kryem ceremonitė pėr haxhin tonė dhe kur erdhi nata e Hasbetit – nata e kthimit nga Minne, ajo tha: “O Pejgamber i All-llahut tė gjithė shokėt e tu kthehen me haxh dhe me umre tė kryer, pėrveē meje.

    A nuk i ke kryer ti – atė natė kur erdhėm dy tavafe rreth Qabes – tha ai.
    -Jo - i thash unė.
    - Atėherė pra dil – tha ai – me vėllaun tėnd deri nė Ten’im dhe hyri nė ihram pėr umre, dhe do tė takohemi nė filan vend.

    Pastaj kam dalė me Abdurrahmanin deri nė Ten’im, hyra nė ihram pėr umre. Nė kėtė moment Safija, bija e Hujejjit u bė me menstruacion, andaj Pejgamberi s.a.v.s. tha:

    “Po ti do t’na vonohesh , oj fatbardhė! A e ke kryer tavafin rreth Qabes nė Ditėn e therrjes sė kurbanit?”.

    - Po – u pėrgjegj ajo.

    -Atėherė pra s’ka gjė – tha ai – kėthehu (nė shtėpi) !

    - Mandej – thotė Aisheja – e takova Pejgamberin s.a.v.s. kur u ngjit pėrmbi Mekke, derisa unė zbritja ose (ka thėnė) unė ngjitėsha e ai zbriste.

    Museddedi ( nė vend tė “po” ) transmeton : “jo” i thash

    Nė senedin tjetėr Museddedin e pason Xherir. Nė dekleratėn e tij qė transmeton nga Mensuri, qėndron “Jo”.

    FALJA E IQINDISĖ DITĖN KUR SHKOHET NĖ AL-ABTAH

    1763. – Na ka treguar Muhammed b. Muthenna tė cilit i ka transmetuar Is-hak b. Jusuf nga Sufjan Thevrij, ky, nga Abdul Aziz b. Rufej’a i cili ka thėnė:

    - I kam thėnė Enes ibn Malikut:

    “Mė informo pėr atė ēka ke mbajtė mend nga Pejgamberi s.a.v.s.: ku e ka falė ai drekėn ditėn e tetė Dhu-l-hixhes?”

    - Nė Minne – tha ai.

    - Po iqindinė ku e ka falė nė diten e kthimit nga Minne? – e pyeta unė.

    - Nė Ebtah – u pėrgjegj ai. – Ti vepro si veprojnė prijėsit tu pėr haxh!

    1764. – Na ka treguar Abdu-l- Muteal b. Talib se i ka transmetuar Ibn Vehb tė cilit i ka kumtuar Amr b. Harth se i ka thėnė Katade, se si i ka transmetuar Enes b. Malik qė Pejgamberi s.a.v.s. e ka falė drekėn dhe iqindinė, si edhe akshamin dhe jacinė nė Muhassab dhe ka rėnė tė flejė. Pas kėsaj i hipi deves ( dhe u nis) pėr nė Qabe, dhe bėri tavaf rreth saj.

    PĖR MUHASSABIN (LUGINĖN EBTAH)

    1765. – Na ka treguar Ebu Nujam tė cilit i transmeton Sufjani nga Hishami, ai nga babai i vet, kurse ky nga Aisheja r.a. e cila ka thėnė:

    “Ebtah ishte vetėm njė bujtinė ku ndalej Pejgamberi s.a.v.s. qė tė jetė mė i pushuar pėr rrugė”.


    1766. – Na ka treguar Ali b. Abdullah se i ka transmetuar Sufjani nga Amri, ai nga Ata’u ky nga Ibn Abbasi r.a. qė thotė:

    “Tė buajsh nė Muhassab nuk bėn pjesė (nė rite tė haxhit). Ajo ėshtė vetėm njė buajtje (konak) ku ka pushuar Pejgamberi a.s.’.

    PUSHIMI I HAXHINJVE NĖ DHU TUVA PARA SE TĖ HYJNĖ NĖ MEKKE DHE NĖ BAT-HA QĖ GJENDET NĖ DHU-L-HULEJFE, DUKE U KTHYER NGA MEKKA

    1767. – Na ka treguar Ibrahim b. Mundhir tė cilit i transmeton Ebu Damre nga Musa b. Ukbe, prej Nafi’ut, se Ibn Umeri r.a. ka buajtur nė dhu Tuva, ndėrmjet dy kodrinave. Pastaj hynte (nė Mekke) kah kodrina qė ėshtė nga ana e epėrme e Mekkes, dhe kur arrinte (nė Mekke) si haxhi apo mu’temir, deven e vet e ndalte mu para dyerve tė Harmeit (Qabes) . Mandej hynte (nė Harem) , i afrohej Gurit tė Zi dhe me kėtė e fillonte ceremonialin e haxhit; bėnte tavaf rreth Qabes shtatė herė: tre tavafėt e partė me tė shpejtuar, kurse katėr tjerėt me ecje tė zakonshme. Pastaj qethej dhe i falte dy rekate (pas Mekami Ibrahimit), e mandej, para se tė kthehej nė banesėn e vet, kryente sa;jin ndėrmjet Safa dhe Merves. Kur kthehej nga haxhi ose umreja, e ndalte deven nė bat-ha qė ėshtė nė Dhu-l-Hulejfe, ku e ndalte deven edhe Pejgamberi s.a.v.s. .


    1768. – Na ka treguar Abdullah b. Abdu-l-Vehhab se i ka kumtuar Halid b. Harith : Abdullah (b. Umer) nė pyetjen pėr Muhassabin ka thėnė:

    - Ubejdullahu, pėrmes Nafi’ut , na ka thėnė: “ Aty ka pushuar, ka bėrė konak, Pejgamberi i All-llahut, Umeri dhe Ibn Umeri (Abdullahu)”.

    Nga Nafi’u ėshtė transmetuar edhe kjo : “Ibn Umeri r.a. aty – mendonte nė Muhassab – me siguri e falte drekėn dhe iqindinė. Mė duket (thotė Ubejdullah) se Nafi’u e shtoi : “...edhe akshamin”.

    Halidi ka deklaruar: “...Nuk kam dyshim pėr jacinė dhe pastaj ka fjetur mirė e mirė...” – Kėte (thotė Halid) e pėrmendtė edhe Ibn Umeri, duke transmetuar nga Pejgamberi s.a.v.s.

    AI QĖ PUSHON NĖ DHU TUVA NĖ TĖ KTHYER NGA MEKKA

    1769. – Muhammed b. Isa ka thėnė se i ka transmetuar Hammad nga Ejjubi, ai nga Nafi’u kurse ky nga Ibn Umeri r.a. qė ai, me rastin e udhėtimit pėr nė haxh, buante nė Dhu Tuva dhe kur agonte, hynte nė Mekke. Kur shkonte prapė, kalonte afėr Dhu Tuva dhe aty pėrsėri buante, ku e priste agimin.

    Ibn Umeri e pėrmendtė se kėshtu vepronte, pa dyshim , edhe Pejgamberi s.a.v.s.

    TREGĖTIA NĖ DITĖT E HAXHIT DHE SHITJA
    NĖ TREGJET E PERIUDHĖS SĖ INJORANCĖS (Xhahilijjes).


    1770. – Na ka treguar Osman b. Hejthem se i ka kumtuar Ibn Xhurejxh se Amr b. Dinar ka thėnė:

    -Ibn Abbasi r.a. ka thėnė: “Dhu-l-Mexhaz dhe Ukadh kanė qenė vende tregu nė periudhėn e Xhahilijetit. Kur erdhi Feja Islame muslimanėt i urrenin, kėto prandaj ėshtė shpallur: “Nuk ėshtė mėkat tė kėrkoni mirėsitė e Krijuesit tuaj nė sezonėn e haxhit”.

    UDHĖTIMI PARA AGIMIT NGA MUHASSABI

    1771. – Na ka treguar Umer b. Hafs se i ka transmetuar babai i vet tė cilit i ka thėnė A’meshi, kėtij Ibrahimi nga Esvedi se Aisheja r.a. ka thėnė:

    “Atė natė, kur duhej tė nisemi nga Minna, Safijes i erdhi menstruacioni. Mė duket – ka thėnė ajo – vetėm ka me na vonuar”.

    Pejgamberi s.a.v.s. ka thėnė: “E shkreta ajo! A e ka kryer tavafin ditėn e prerjes sė kurbanėve (rreth Qabes).
    - Po – iu tha.
    - Atėherė ec! – tha ai.


    1772. – Abdullah (Buhariu) ka thėnė: “Muhammedi mė ka plotėsuar (nė dialogun e lartėpėrmendur) duke thėnė se i ka kumtuar Muhadir nga A’meshi, ai nga Ibrahimi, ky nga Esvedi se Aisheja r.a. ka thėnė:

    - Kemi dalė me Pejgamberin e All-llahut (nga Medina) dhe e bėmė nijet vetėm pėr haxh. Kur arritėm (nė Mekke) na urdhėroi qė pas kryerjes sė tavafit rreth Qabes, Safa dhe Merves tė lirohemi nga ihrami.

    Kur erdhi nata e largimit nga Minne, Safija , bija e Hujejjit ishte me menstruacion, andaj Pejgamberi s.a.v.s. tha : “E shkreta ajo!”.

    - Nuk shoh (tha Aisheja) pėr kėtė rrugėdalje tjetėr, veēse vonesės.

    - Ke bėrė tavaf (rreth Qabes) nė ditėn e prerjes sė kurbanėve? – pyeti ai.

    -Po – tha ajo – Atėherė , pra, shko (nė shtėpi)! – tha ai.

    Unė i thash: “O Pejgamber i All-llahut ! (thotė Aisheja) Unė nuk kam veshur ihram (pėr umre)”.

    - Hyn tash nė ihram pėr umre nga Ten’imi! – tha ai.

    Pastaj bashkė me tė shkoi vėllau i saj.

    - Pejgamberin e kemi takuar mė vonė (thotė Aisheja), gjatė udhėtimit pas gjysmės sė natės dhe ai tha: “Vendi pėr t’u takuar me ty ėshtė filan vendi!”.





    “ Kush gėnjen, me qėllim, nė llogari timen le t’ia pėrgatisė vetės vendin nė zjarr”

    MUHAMMEDI a.s.

Tema tė Ngjashme

  1. Shkenca ne Islam
    Nga Shėn Albani nė forumin Toleranca fetare
    Pėrgjigje: 66
    Postimi i Fundit: 18-08-2010, 11:10
  2. Margaritari i Pėrzgjedhur Rreth Vlerave tė Fesė Islame
    Nga abdurrahman_tir nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 0
    Postimi i Fundit: 02-02-2009, 10:39
  3. Islami Nė Australi
    Nga Drini_i_Zi nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 5
    Postimi i Fundit: 10-12-2008, 16:22
  4. Kerkese muslimaneve
    Nga Bleti002 nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 11
    Postimi i Fundit: 21-07-2006, 03:33
  5. Feja Islame
    Nga Muslimane nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 2
    Postimi i Fundit: 28-07-2005, 21:23

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •