Matematika popullore shqiptare

[Skofiar]

Kerkoj falje A zi zi, por nuk eshte sakte sepse nuk eshte fare viti i shtate i banimit.
Skjarim: per te llogaritur muajin, daten dhe oren duhet bazuar ne perqindje.
Mund te llogaritet plotesisht sakte nese shiqojm se sa dite kan muajt dhe gjejme mesataren, por po e marrim vitin i cili ka 364 dite.
Nese e dime perqindjen vjetore te rritjes besoj se munde te gjejme edhe perqindjen mujore.
Ne fund duhet shiquar nje far ndryshime.
Te paren po e zgjedhi vete, ndersa te tjerat mbesin per tu zgjidhur.

Une kam then se tani numri i veturave eshte dyfishuar ne krahasim me vitin qe kam hy ne shtepi.
Komunikacioni i atehershem 50%
Komukacioni i tanishem 100 %
viti 1 50%
viti 2 kemi shtim 10 % qe do te thot 50*10/100+50=55 %
viti 3 kemi 55*10/100+55=60,5/
viti 4 60,5*0,1+60,5=66,55 %
viti 5 66,55*0,1+66,55=73,20 %
viti 6 73,20*0,1+73,20=80,52 %
viti 7 80,52*0,1+80,52=88,57 %
viti 8 88,57*0,1+88,57=97,42 %
viti 9 97,42*0,1+97,42=107,16 %
Mua me intereson vlera 100% qe do te thot se tejkalohet kur mbushen 9 vite per 7,16 %
A thua ne cilin muaj te vitit 1997 kam hy ne kete shtepi per te banuar dhe qfar date ka qene ?

Nga kjo u vertetua se une jam ne vitin e 9 te banimit ne kete shtepi.

Mbetet te gjindet muaji dhe data kur kam hy ne shtepi.
Oren po e perjashtojme sepse behet e tepert.

[A zi zi]

Kerkoj falje A zi zi, por nuk eshte sakte sepse nuk eshte fare viti i shtate i banimit.
Skjarim: per te llogaritur muajin, daten dhe oren duhet bazuar ne perqindje.
Mund te llogaritet plotesisht sakte nese shiqojm se sa dite kan muajt dhe gjejme mesataren, por po e marrim vitin i cili ka 364 dite.
Nese e dime perqindjen vjetore te rritjes besoj se munde te gjejme edhe perqindjen mujore.
Ne fund duhet shiquar nje far ndryshime.
Te paren po e zgjedhi vete, ndersa te tjerat mbesin per tu zgjidhur.

Une kam then se tani numri i veturave eshte dyfishuar ne krahasim me vitin qe kam hy ne shtepi.
Komunikacioni i atehershem 50%
Komukacioni i tanishem 100 %
viti 1 50%
viti 2 kemi shtim 10 % qe do te thot 50*10/100+50=55 %
viti 3 kemi 55*10/100+55=60,5/
viti 4 60,5*0,1+60,5=66,55 %
viti 5 66,55*0,1+66,55=73,20 %
viti 6 73,20*0,1+73,20=80,52 %
viti 7 80,52*0,1+80,52=88,57 %
viti 8 88,57*0,1+88,57=97,42 %
viti 9 97,42*0,1+97,42=107,16 %
Mua me intereson vlera 100% qe do te thot se tejkalohet kur mbushen 9 vite per 7,16 %
A thua ne cilin muaj te vitit 1997 kam hy ne kete shtepi per te banuar dhe qfar date ka qene ?

Nga kjo u vertetua se une jam ne vitin e 9 te banimit ne kete shtepi.

Mbetet te gjindet muaji dhe data kur kam hy ne shtepi.
Oren po e perjashtojme sepse behet e tepert.

Të të them në fillim
Unë para disa muajsh kam përfunduar semestrin e dytë në MBA, ku përqindjet, përllogaritja e tyre dhe krahasimi, përbëjnë një pjesë të madhe në shumicën e lëndëve.
Tani shkojmë tutje:
Vlera e veturave është vlerë apsolute/numerike e jo përqindje, d.m.th. nëse në çdo 3 minuta kalon një veturë, brenda dite kalojnë 480 vetura (as 10 %, as 20 % as 50 %).
Tani pra, duhet të gjindet dyfishi, d.m.th. kur do të bëhen 960 vetura brenda ditës.

viti vetura rritja %
0 480,00 0
1 528,00 10
2 580,80 10
3 638,88 10
4 702,77 10
5 773,04 10
6 850,35 10
7 935,38 10
8 1028,92 10

Nëse e zbërthen në muaj, do të vishë te i njëjti rezultat. Nëse e zbërthen edhe në ditë, do të vishë te rezultati që të dhash unë herën e fundit.

[shitesi]

A zi zi 0=viti I? lol
Ktu me duket eshte per te lozur jo per tu merzitur
gjithsesi me ndjeni per nderhyrjen

[Skofiar]

Të të them në fillim
Unë para disa muajsh kam përfunduar semestrin e dytë në MBA, ku përqindjet, përllogaritja e tyre dhe krahasimi, përbëjnë një pjesë të madhe në shumicën e lëndëve.
Tani shkojmë tutje:
Vlera e veturave është vlerë apsolute/numerike e jo përqindje, d.m.th. nëse në çdo 3 minuta kalon një veturë, brenda dite kalojnë 480 vetura (as 10 %, as 20 % as 50 %).
Tani pra, duhet të gjindet dyfishi, d.m.th. kur do të bëhen 960 vetura brenda ditës.

viti vetura rritja %
0 480,00 0
1 528,00 10
2 580,80 10
3 638,88 10
4 702,77 10
5 773,04 10
6 850,35 10
7 935,38 10
8 1028,92 10

Nëse e zbërthen në muaj, do të vishë te i njëjti rezultat. Nëse e zbërthen edhe në ditë, do të vishë te rezultati që të dhash unë herën e fundit.

A zi zi
Qe ne fillim e beni gabimin sepse principi eshte mire edhe nga ju
Shiqo nuk duhet nisur nga 0 sepse une kam thene vitin e pare kalon ne gjdo 3 minuta nje veteure.
Ja zgjidhja qe ju e keni menduar.

viti 1. 480
viti 2. 528
viti 3. 580,8
viti 4. 638,88
viti 5. 702,77
viti 6. 773,04
viti 7. 850,34
viti 8. 935,38
viti 9 1028,81

Pra plotesohet viti i tete dhe fillon viti i nentesepse mu ne vitin e 9-te tejkalohet vlera 960.
Ekuptoj se e dini zgjidhjen vetem se keni filluar gabimisht nga zero.
Lexoje dhe bindesh se si e kam shtruar problemin.
Rritja 10 % behet ne vitin e dyte.
Besoj se jeni bindur tani dhe te falenderoj per pjesemarrje ne kete problematike.
Si punuam me % si me vlera numerike absolute rezultati nuk guxon te ndrroj, pra mbetet i njejti.
Sipas zgjidhjes tuaj une jam ne vitin e 8 te banimit jo te 7 si thuani sepse 10 % llogaritet qe nga fillimi deri ne fund te vitit.


U verteua prap se une jam ne vitin e 9 te banimit

[A zi zi]

A zi zi
Qe ne fillim e beni gabimin sepse principi eshte mire edhe nga ju
Shiqo nuk duhet nisur nga 0 sepse une kam thene vitin e pare kalon ne gjdo 3 minuta nje veteure.
Ja zgjidhja qe ju e keni menduar.

viti 1. 480
viti 2. 528
viti 3. 580,8
viti 4. 638,88
viti 5. 702,77
viti 6. 773,04
viti 7. 850,34
viti 8. 935,38
viti 9 1028,81

Pra plotesohet viti i tete dhe fillon viti i nentesepse mu ne vitin e 9-te tejkalohet vlera 960.
Ekuptoj se e dini zgjidhjen vetem se keni filluar gabimisht nga zero.
Lexoje dhe bindesh se si e kam shtruar problemin.
Rritja 10 % behet ne vitin e dyte.
Besoj se jeni bindur tani dhe te falenderoj per pjesemarrje ne kete problematike.
Si punuam me % si me vlera numerike absolute rezultati nuk guxon te ndrroj, pra mbetet i njejti.
Sipas zgjidhjes tuaj une jam ne vitin e 8 te banimit jo te 7 si thuani sepse 10 % llogaritet qe nga fillimi deri ne fund te vitit.


U verteua prap se une jam ne vitin e 9 te banimit

Çdo matje qoftë, fillon nga pika 0.
Fëmiu kur lind, është në vitin e parë, mirëpo, ditëlilndjen e parë e feston vetëm pas 365 ditëve, pra, pas një viti. Andaj, viti 0 është i domosdoshëm siç është e domosdoshme ora 00.00, siç është i domosdoshëm centimetri 0,...
Nëse në fillilm kanë qenë 480 vetura në ditë, vetëm pas një viti numri është rritur 528. e kështu me radhë. Pra, ti je tani në vitin e tetë e jo të nëntë në atë banesë, sikurse ai që ka lind më 10-12-2000, tani do të ishte në vitin e gjashtë të jetës, mirëpo, të plota do t'i ketë vetëm 5 vjet.
I njëjti problem ka qenë në vitin 2000. kur e gjithë bota "normale" kanë festuar "hyrjen në mileniumin e tretë", ndërsa bota "shkencore" kanë tërhequr vërejtjen se në fakt, mileniumi i tretë fillon në vitin 2001. Sepse, duhen të plotësohen 2000 vjet për t'u plotësuar dy mileniume, ndërsa viti 2000. plotësohet më 31.12 e jo më 01.01.
Shpresoj se kam arritur të qartësohem.

[Skofiar]

[QUOTE=A zi zi]Çdo matje qoftë, fillon nga pika 0.
Azi zi:

Nëse në fillilm kanë qenë 480 vetura në ditë, vetëm pas një viti numri është rritur 528. e kështu me radhë. Pra, ti je tani në vitin e tetë e jo të nëntë në atë banesë, sikurse ai që ka lind më 10-12-2000, tani do të ishte në vitin e gjashtë të jetës, mirëpo, të plota do t'i ketë vetëm 5 vjet.

Skofiar:

Jo i nderuar sepse i gjithe viti i pare nuk ndrron por ne vitin e pare kemi 480 vetura sepse end pa hy ne shtepi nuk e di sa kan qene.
Duhej kaluar nje vite per tu bere 480, ndersa rritja 10 % per vitet tjera duke shtuar vitit paraprak.
Me rendesi eshte se po kuptohemi tani pa marr parasysh a fillojm nga 0 apo 1.

Mbeten problemet 2 dhe 3 per tu zgjidhe.

[Skofiar]

Pasi qe u vertetua se jam ne vitin e 9 te banimit do te gjeje muajin se kur kam hy ne kete shtepi:
Nga siper shiqojme dy vlerat e fundit
1028,92-935,38=93,54
93,54:12=7,80 (12 muaj)
935,54+7,80=943,34 (muaji i 1 i banimit te vitit te 9)
943,34+7,80=951,14 (Muaji i dyte i banimit te vitit te 9)
951,14+7,80=958,94 (muaji i 3)
958,94+7,80=966,74

U vertetua se gjindem ne muajin e 4 te banimit te vitit te 9
Sot eshte 24.11.2005
Nga kjo date zbres kater tre muaj e ca dite, sepse ende nuk jan 4 muaj te plote (muaji i 4 eshte ne vazhdim)

Vertetoj se ne kete shtepi kam hy ne muajin Korrik 1997
Pra ne Korrik te vitit 2005 jan bere 8 vite dhe tash gjindem ne vitin 9.

Mbetet te gjindet edhe data se kur kam hy ne kete shtepi ?

[LoZar]

Kam edhe une nja dy lojra te thjeshta per matematientet e forumit:

1) Shtate peshkatar hengren 7 peshq per shtat ore per sa ore do te hajne 10 peshkatar dhjete peshq?


2) Kemi nje pus te thell 8 m pa uje, ne fund te pusit eshte nji kaçamill qe çdo dite ngjitet 1m dhe sbret gjysem metri.
Per sa dite do te dali nga pusi kaçamilli?

3) kjo eshte pak me e veshtire:
kemi 12 gura bilardoje me numra nga 1 deri ke 12 dihet se njeri nga guret eshte me i lehte ose me i rende se gurat te cilet kane te njejten pesh mes tyre. Me 3 peshime si mund te gjeni cili eshte guri pesha e te cilit ndryshon nga te tjeret dhe nese eshte me i lehte apo me i rende? Ktu du me i pa ato qe studiojne MATEMATIK


Per sot boll jane.

[LoZar]

75


Zgjidhja e pyetjes se vetme qe ka mbetur pa u zgjidhur:
E zgjodha me grade, dhe pastaj i ktheva ne minuta, mund te jete me e thjeshte ndryshe:

(Vizatoni nje ore per ta kuptuar me lehte.)

Shenojme me X kendin e akrepit te ores nga 12-a, atehere ai i minutave detyrimisht eshte 12X grade nga 12-a (meqe leviz 12 here me shpejte). Kur nderrojne vendet akrepat, ai i ores ben nje rruge ne grade, 11X ndersa i minutave 360-11X.

Formojme ekuacionin:

11X=360-11X/12 (meqe koha e kaluar t= 11X/30grade per ore (per akrepin e ores) dhe per te minutave (360-11X)/360 grade per ore)
Gjejme X = 360/143

Akrepi i minutave ka levizur:
360 - 11X = > 360 - 360/13
Meqenese rruga eshte ne grade e pjesetojme me 6 (1 min=6 grade per akrepin e minutave) per ta kthyer ne minuta (mund ta kishim mare me min. qe ne fillim).
Perfundimi: 55 5/13 minuta (dhe teorikisht + 12*k*60 dmth. perfundim plus shumefishat e 12 oreve)

Falenderoj ata qe sollen pyetje dhe pergjigje te bukura ne kete teme.
Meqe do me duhet te aktivizohem shume me rralle ne Forum, ky eshte mesazhi i fundit ne kete teme.

Kjo nuk zgjidhja sepse si e ke shtruar ti problemin ka shume zgjidhje te ndryshme.

[KACAKU]

Lozar.
Pergjigjiet:

1- Ata 7 peshkataret i bie te haje secili 1 peshk ne 7 ore,atehere edhe 10 peshkatare do te hanin 10 peshq per 7 ore.

2- Ne nje pus qe eshte 8m i thelle,kacamilli ne nje dite ngjitet 1m e zbret gjys metri dmth i bie te ngjitet gjys metri ne dite.
Te gjithe do te thoshin se ai ngjitet ne maje per 16 dite,por ne fakt ai ngjitet per 15 dite,sepse diten e 15 ai ngjitet 1 meter edhe arrin ne maje e nuk zbret me
Pra 15 dite.

3- Kjo me guret e bilardos ka dy menyra zgjidhie me 3 peshime.
E para: i ndajme 12 guret ne 3 pjese me nga 4 gure,peshojme 2 pjese edhe gjejme se kush nga katershet e ka gurin me diference peshe.
Nese eshte njera ane me e rende se tjetra atehere gjejme katershen qe permban gurin me te rende,nese ne peshore na dalin te barabarta katershet,atehere guri me i rende do jete te katershja jashte peshores.
Marrim katershen me gurin me te rende edhe i ndajme ne 2 pjese 2 me 2 edhe i veme ne peshore,guri me i rende do dali ne peshimin e dyshes.
Marrim 2 guret edhe veme njerin nga njera ane edhe tjetrin nga ana tjeter e peshores edhe gjetem me tre peshime se kush ishte guri me i rende.

Menyra tjeter eshte edhe duke i ndare guret ne 2 pjese, 6 me 6 edhe i peshojme edhe gjejme 6-teshen me te rende.
Dhe pastaj e ndajme ne 2 pjese dhe gjejme treshen me te rende.
Nga ajo treshe marrim dy gure dhe i veme ne peshore. Nese peshorja rendon ne njeren ane gjetem gurin me te rende. Nese peshorja eshte ne barazpeshe atehere guri me i rende eshte ai qe eshte jashte peshores.

P.S Une kam zgjidhur problemin e gureve duke supozuar qe nje nga guret ishte me i rende sesa te tjeret,nese do ishte me i lehte se te tjeret do vepronim ne menyren e anasjellte.Pra do merreshim me grupet e gureve qe do peshinin me pak.