Një editorial dhe 2 opinione...

[marinI]

Gazeta Tema :

A është Anthulla një e dënuar “politike”?
Mero Baze
Autoritetet zyrtare të Tiranës dhe Athinës po u mëshojnë arsyeve teknike në krizën e pashembullt të bllokimit të qarkullimit mes dy vendeve. Aq të magjepsur ngjajnë nga ky shpjegim, sa të krijohet ideja se në këtë vend, nëse gjendet një arsye jopolitike për motivin e vdekjes, vdekja nuk ka më rëndësi. Kështu po ndodh pakashumë, në rastin e parë të vdekjes së qytetares shqiptaro-greke, në pritje për të kaluar kufirin. Patologjia me të cilën po përsëritet ky arsyetim, duket se po avullon erën e rëndë që vjen nga kalbëzimi real i autoritetit të shtetit shqiptar. Ka plot kriza që nisin për arsye teknike. Por krizat për arsye teknike zgjasin një ditë. Ditën e dytë ndërhyn politika, ndërhyn diplomacia, vihet në punë instrumenti që quhet shtet. Një shtet që nuk arrin të zhbllokojë krizën në ditën e tij të dhjetë, nuk ka më as arsye teknike dhe as arsye politike të quhet shtet. Një arsye teknike e gabuar prodhon lëvizje politike, prodhon nevojë për ndryshim. Në Shqipëri është zhdukur mekanizmi që prodhon politikë prej dështimit administrativ, dhe më tej akoma, është zhdukur mekanizmi i së drejtës së qytetarit për të ndryshuar politikën. Dhe të gjithë janë të qetë, duke deklaruar se kjo krizë e pashembullt nuk ka lidhje me politikën. Anthulla 60 vjeçare që vdiq në portat e Kakavijës, ndoshta nuk kërkon të quhet e pushkatuar politike, megjithëse ajo është një e tillë. Ajo është viktima e parë e racizmit grek mbi shqiptarët që, për ironi të fatit, i mori jetën një qytetareje shqiptare me kombësi greke. Ky është i vetmi element teknik i krizës, i vetmi element i pamenduar spontan që e zgjodhi natyra. Vdekja mori një shqiptare me origjinë greke, për të na treguar se fatkeqësia e krizës nuk kursen askënd. Gjithçka tjetër përveç përzgjedhjes prej Zotit, e Anthullës, nuk është teknike. E gjitha është një teknikë e vjetër politike, që po arrin të tërheqë sërish politikën e jashtme greke ndaj Shqipërisë. Është një teknikë që po përsoset dita-ditës, duke përdorur tani si laborator natyral emigrantët shqiptarë. Kjo që po ndodh po i ngjason makthit që krijonte dikur në diktaturë biografia e keqe. Shumë njerëz që vdisnin në burgje ose të tjerë që dënoheshin për shkak të biografisë së tyre, përpiqeshin të ndjeheshin të lehtësuar kur dikush u thoshte se nuk po vdisnin apo burgoseshin për arsye politike. Ata ishin ende me partinë. Dhe ne tani, na ka mbetur të ngushëllohemi se Greqia, megjithëse po vdesim në portat e saj, na ka ende me sy të mirë dhe nuk do të na mbajë mëri. Vdekja e parë duhej të quhej doemos teknike. Të tjerat janë statistikë. E rëndësishme është që qeveria shqiptare dhe qeveria greke të ruajnë miqësinë e tyre, e cila është e sigurt se nuk kalon dot nga trupi pa jetë i shqiptaro-grekes me emrin Anthulla.

Gazeta Shekulli:
Drama e emigrantëve dhe breshëria e broçkullava
Nga MUSTAFA NANO
Provokacionit me provokacion
Situata e rëndë në kufirin shqiptaro-grek, e cila u la të precipitonte në një krizë humanitare, më në fund u zgjidh. Nuk ishte ndonjë dorë qeveritare që e zgjidhi. Ashtu me të keq, si një zorrë që dikush e shkel herë pas here me këmbë për të mos e lënë ujin të rrjedhë normalisht, porta e kufirit (gryka e zorrës) i nxori matanë emigrantët. Ca një ditë e ca të nesërmen, do të vinte një moment, që të gjithë do ta gjenin veten në tokën e lakmuar helene. Dhe kështu u deshën më shumë se dhjetë ditë. Sikur numri i emigrantëve të ish dy herë më i madh, do të duheshin njëzetë a më shumë ditë, e ndoshta më shumë se jeta e prerë në mes e një gruaje fatkeqe. Zorra pra do të funksiononte në të njëjtën mënyrë: dikush, të cilin "nuk e morëm vesh" se kush ishte, do ta mbante herë pas here të shkelur me këmbë. Do të lozte që do të lozte me "ujin".
Nuk ka mbetur gjë pa u thënë lidhur me këtë ngjarje. Të paktë janë ata që s'e kanë hapur gojën. Ndoshta, është mirë të flitet akoma, me synimin që situata të tilla të mos përsëriten më. Por - kjo më duket shumë e rëndësishme - do të jetë mirë që një pjesë njerëzish të mos e thonë më një fjalë. E kam fjalën për ata që "u pikëlluan" shumë në pikëpamje patriotike e që nuk lanë broçkull pa thënë publikisht; e kam fjalën për ata që mbollën e nxitën një fushatë nacionaliste aq të trashë e aq primitive, sa dukej sikur synonte ta shpërqëndronte vëmendjen nga halli i mijëra shqiptarëve që vuanin në kufi. Madje, nuk është çudi që frika e identifikimit me këtë kor zëçjerrë, të ketë lënë shumë koka të ftohta e njerëz të urtë pa e shprehur mendimin e tyre. Kakofonia nacionaliste sundoi për ditë të tëra opinionin publik. Mjedisi publik u bë luftarak. Në të s'kish vend për shpirtra "të ndrojtur".
"Presidenti i Republikës thërret Këshillin e Sigurimit" - njoftonin disa media në ditët e para të krizës në kufirin shqiptaro-grek. Ishte një lajm që nuk qëllon shpesh të jepet, pasi Këshilli i Sigurimit është një forum kushtetues që mblidhet shumë rrallë, s'ka gjë se nuk është e thënë të mblidhet vetëm për situata të ndezura në raportin me fqinjët "armiq". Dhe menjëherë, një pjesë gazetarësh nuk e kishin të zorshme të arrinin në konkluzionin, që presidenti kërkon t'u tregojë vendin grekëve, kërkon t'ua fusë këmbët në një këpucë, kërkon t'u thotë: "Ju doni sherr? Epo, sherr qoftë! Unë po mbledh Këshillin e Sigurimit." Dhe në fakt, zoti Moisiu do ta mbledhë Këshillin e Sigurimit Kombëtar. Eshtë kompetencë e tij ta bëjë këtë, pasi ky është një organ këshillimor ekskluzivisht i tij, por nuk duket e udhës që ky këshill të mblidhet për të diskutuar çështjen e emigrantëve. Ka mekanizma të tjerë qeveritarë, shtetërorë e kushtetues për të trajtuar një krizë të tillë, e cila mund të konsiderohet se ka cënuar dinjitetin tonë kombëtar, se ka qënë një provokacion i shëmtuar grek, se ka qënë ashtu e kështu, por në asnjë prej mënyrave nuk mund të konsiderohet se ka cënuar sigurimin tonë kombëtar. Duhet shpresuar, se më 30 Gusht Këshilli i Sigurimit Kombëtar nuk do ta shohë me vend që t'i përgjigjet një provokacioni të shëmtuar të palës greke me një provokacion të trashë shqiptar. Duhet shpresuar që ky këshill do të diskutojë mbi çështje rutinë të sigurimit kombëtar. Nëse ata dinë të ketë patur përpjekje, që nëpërmjet kësaj krize humanitare në kufi, të destabilizohet Shqipëria, atëherë çështja ndryshon. Mund të diskutohet që ç'ke me të, por nuk është nevoja që të jenë kaq transparentë. Këshilli i Sigurimit Kombëtar të Republikës së Shqipërisë nuk është Këshilli i Komunës së Vaqarrit. Le t'ia ruajnë pak natyrën konfidenciale këtij organi shumë të rëndësishëm.
Nacionalizëm i trashë
"Ç'fat muti na ka rezervuar perëndia, që na ka dhënë një fqinj të tillë" - linte të nënkuptohej një biçim editoriali në një nga të përditshmet shqiptare. Le ta themi troç: kjo s'është gazetari. Kjo në rastin më të mirë është "pirdh, pirdh se lirohesh". Po kështu "ishte liruar duke pjerdhur" edhe një zhgarravitës në një gazetë tjetër (kundër Italisë këtë radhë), mbi të cilin ishte ndalur me plot të drejtë Pirro Misha në shkrimin e tij të djeshëm në gazetën "Shekulli". Nuk është në dinjitetin e shtypit e medias shqiptare ta lëshojë veten në dorë të ca njerëzve, të cilët edhe kur pushtohen nga sentimente të paqortueshme patriotike, janë kaq pak elegantë e kaq pak finë, kaq të trashë në fund të fundit, sa të vjen të besosh se në këtë vend është më mirë të kesh nja dy armiq më tepër se sa nja dy nacionalistë më shumë.
Zjarrmia nacionaliste pati këto ditë edhe pamje të tjera, s'ka gjë se jo kaq të pagdhendura. Ishin irracionale, sidoqoftë. Nuk kontribuonin në analizën e drejtë të situatës, madje në këtë mënyrë u binin më qafë ca të vërtetave, të cilat pikërisht ngaqë liheshin të kalëronin mbi emocionet nacionaliste, rezultonin me besueshmëri të bjerrur. Përveç kësaj, kontribuonin panevojshmërisht në krijimin e një klime lufte, a thua se Shqipëria mezi po pret sebep për t'i dëshmuar ndonjë fqinji fuqinë e vet ushtarake. Eshtë interesante të vësh re, se në një klimë të tillë bëhen nacionalistë më të zëshëm ata që nuk kanë thënë asnjë fjalë në mbrojtje të interesave kombëtare në situata të tjera paqësore, ata që nuk kanë thënë asnjë fjalë kundër politikave qeveritare për t'i lënë të gjithë sektorët strategjikë apo vitalë të ekonomisë shqiptare në një dorë të huaj të vetme, në dorë të biznesit grek. Eshtë e qartë se në këto kushte, kemi të bëjmë me një nacionalizëm spektakolar, shterpë, bezdisës.
Klima që vështirëson jetën e njerëzve
Më takoi një grek i minoritetit para dy ditësh. Ishte shtetas shqiptar. Quhej Nikollaq Totokocopulli, lindur, rritur e banues në Tiranë. Ndihej keq në këtë klimë të krijuar, ndihej keq kur dëgjonte të flitej në shtyp mbi "pabesinë proverbiale greke". Ndihej si në një vend armiqësor, ndërkohë që Shqipëria është vendi i tij, siç është edhe i imi. Nuk më tregoi ndonjë gjë të madhe mbi jetën e vet gjatë këtyre viteve, por jam i sigurt se nuk ndihet një qytetar i barabartë midis të barabartësh. Këtu nuk flitet për persekutimin e tij, pasi ai është i lirë të jetojë si të dojë e ku të dojë, është i lirë të rrijë apo të ikë, është i lirë të ketë a të shesë prona, është i lirë të bëjë pjesë në një parti a të formojë një parti (në të vërtetë, bënte pjesë në atë që quhet PBDNJ-ja e Melos), është i lirë të ndërtojë biznesin e vet, të arsimojë fëmijët, të ushtrojë besimin e vet, etj, etj. Shkurt, sipas meje, ndihet më me dinjitet, ai në Shqipëri, se sa emigrantët tanë në Greqi, për qëndrimin ndaj të cilëve në kufi, ai provonte fyerje si të ish një prej tyre. Këtë të fundit ma tha, dhe unë e besoj.
Por fakti që ai i gëzon të gjitha të drejtat kushtetuese, së bashku me bashkëkombasit e tjerë, që të gjithë shtetas të Republikës së Shqipërisë, nuk e bën atë automatikisht një qytetar të lirë e të barabartë. Në një klimë të tillë marrëdhëniesh, ku shqiptarët në Greqi përçmohen, përbuzen e shihen si qytetarë të dorës së dytë e të tretë, dhe ku grekët në Shqipëri vizatohen si antishqiptarë par excellence, një pjesë njerëzish e kanë të vështirë të bëjnë një jetë dinjitoze. Shqiptarët në Greqi po se po (ata janë disa qindra mijëra), por edhe grekët e këtushëm nuk e kanë të lehtë. Në këtë klimë pra unë nuk do t'ia uroja vetes të isha shqiptar në Greqi. Por edhe të jesh grek në Shqipëri nuk është ndonjë qejf i madh.

Kriza në kufi dhe marrëveshja
Nga Apollon Baçe
Të hapen pikat që janë hapur
Në Ministrinë e Ekonomisë, u nënshkrua "Marrëveshja e Bashkëpunimit për Programin Pesëvjeçar të Zhvillimit 2002-006" midis qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Republikës së Greqisë... Ndihma për zhvillim që qeveria e Republikës së Greqisë do t'i japë qeverisë së Republikës së Shqipërise në kuadrin e kësaj marrëveshje do të jetë një grant (falas) prej 49.89 milionë euro për 5 vjet... Mes dy palëve po shikohen si prioritare ndërtimi i pikës kufitare dhe zyrës doganore në Konispol, ndërhyrja në rrugën Korçë-Pogradec, ndërhyrja ne rrugën Konispol-Sarandë...".
Nja dy javë më parë edhe mund të mendohej se Shqipëria halleshumë ka me qindra probleme më urgjente se zyra doganore në Konispol dhe rrugëve kufitare për në Greqi. Por, pas ngjarjeve të fundit në Kakavijë dhe Kapshticë, për secilin Shqiptar, që të mos përmendim emigrantët, ajo që i mungon më tepër Shqipërisë, madje më shumë se uji dhe buka, është zyra moderne e doganës në Konispol. "Të merren masa për krijimin e infrastrukturës për të përballuar fluksin, duke hapur pika të reja doganore, të cilat do të shmangnin situata të tilla të rënda", -e urdhëroi kryetari Nano zv/ministrin e Jashtëm grek, pasi ky i fundit kishte firmosur marrëveshjen e "hapjes së pikave të reja doganore, për të shmangur situata të tilla të rënda".
Sidoqoftë, nëse Greqia i "grant"-ka, dmth. i jepka falas Shqipërisë 49.89 milionë euro për 5 vjet për hapjen e pikave të reja doganore dhe ndërtimin e rrugëve buzë kufirit me Greqinë, dhe përderisa Shqipëria nuk shpenzon asnjë lekë, nuk ka ndonjë shkak për të ngritur supat me dyshim ose mosaprovim. "Kalit të falur nuk i shihen dhëmbët" thotë proverbi spanjoll, sipas të cilit mbreti i kërkoi komandantit të kavalerisë që t'i falte kalin dhe kur ky ju përgjigj, do të të fal gruan, mbreti i tha se gruan e ke pa dhëmbë. Atëherë dhe komandanti i kavalerisë shqiptoi proverbin e famshëm "Kalit të falur nuk i shihen dhëmbët", përkatësisht "gruas së falur nuk i shihen dhëmbët".
Diku andej nga fundi komunikata u përmend se "marrëveshja e miratuar më parë nga qeveritë e dy vendeve parashikon një ndihmë zhvillimi që e plotësuar edhe nga organizatat ndërkombëtare, institucionet financiare dhe donatorët....". Kjo ka kuptimin se ai "granti (falas)" që qeveria greke i fal me bujari popullit shqiptar për të ndërtuar ate pikën kufitare nuk qënka nga kuleta greke, por nga ajo e organizatave ndërkombëtare".
Për më tepër vazhdimi i komunikatës fjalë për fjalë sipas programit INTERREG III A "ndërhyrje në modernizimin e infrastrukturës, sidomos të sektorit të energjisë dhe atij të ...", tregonte se "Marrëveshja e Bashkëpunimit për Programin Pesëvjeçar të Zhvillimit 2002-2006", nuk ishte gjë tjetër përveç firmosjes dypalëshe të programit INTERREG III A. Me një përjashtim të vogël : Në INTERREG IIA bëhet fjalë për 70 milionë euro, në "Marrëveshjen e Bashkëpunimit për Programin Pesëvjeçar të Zhvillimit 2002-2006" për 49,89 milionë euro.
Në këtë rast ke të drejtë të ngresh supat dhe të thuash "e kuptoj se nuk thonë të vërtetën, por nuk kuptoj përse nuk thonë të vërtetën". Për 50 vjet komunizëm , Shqiptarët kanë mësuar të jenë shumë të bindur dhe kjo ka vlerë jo vetëm për komunizmin, por edhe për socializmin.
"Plani Marshall i Ballkanit"
Sipas buletinit të BE "më 3 qershor Këshilli i Europës i propozoi formalisht në takimin e Kölnit BE-së një pakt Stabiliteti për Europën Juglindore, ose "Planin Marshall të Ballkanit"... Për këtë plan BE do të harxhojë 6 miliardë euro në vit.
Shpenzimet për projektin INTERREG IIIA dalin nga ky "Plan Marshall i Ballkanit", më saktë nga programi CARDS (Asistenca Komunitare për Rindërtim, Zhvillim dhe Stabilitet) i vendeve të Ballkanit Perëndimor. Në këtë projekt që synon zbutjen e kontrasteve mes vendeve anëtare të BE-së dhe vendeve që, herët a mjaft vonë, do të jenë anëtarë të BE-së, Greqia përfiton më tepër se kushdo.
Nga 5,4 miliardë eurot që i ndahen 15 vendeve anëtare të BE-së, Greqia është e treta për nga radha, por e para për nga frymët e popullsisë. Falë gjendjes së keqe ekonomike të fqinjëve Shqiptarë, Maqedonë, Bullgarë, ajo përfiton 568 milionë euro, nga të cilat pjesën kryesore e shpenzon për modernizimin e krahinave kufitare greke duke thënë se këto krahina do të bëhen përçuese të frymës europiane tek shtetet fqinjë në gjendje të keqe ekonomike. Pak a shumë si një i uritur që duhet të ngopet kur fqinji i tij ha edhe më shumë.
Sipas INTERREG IIIA, fondet e INTERREG IIIA janë të destinuara për "infrastrukturën ndërkufitare, nxitjen e investimeve private, modernizimin e administratës, mbështetje për edukimin dhe trajnimin profesional, lehtësimin e pabarazisë ekonomike, mbështetjen për rregullimin ligjor, mbarëvajtjen e shtetit, etj." Shkurt për gjithçka, më saktë për atë që u do qejfi palëve në lojë. Sipas programit, prioritetet përcaktohen bashkarisht nga të dy palët.
Ndërsa Shqipëria e firmosi e para dhe rakapjekthi programin me prioritetet, dmth. Se ku do të përdorej shuma e caktuar nga BE, fqinjët e tjerë nuk u ngutën kaq tepër.
Ndërsa qeveria e jonë, gjasisht në vazhdim të traditës së kthimit të kufirit në shkëmb graniti, do të harxhojë 70 milionë euro për pikë kalimet e kufirit, për doganat e kufirit, për sigurinë e kufirit dhe rrugët e kufirit, dmth. 85% të fondeve, Bullgarët nuk pranuan të shpenzojnë më tepër se 40% të fondeve për kufirin me Greqinë.
Duke ju rikthyer edhe një herë fillimit, vizitës së zv/ministrit të Jashtëm grek, e tëra kjo, dmth. shpenzimi i fondeve europiane kryesisht për kufirin, do të përputhej mirë edhe me zullumahinë e fundit greke në kufi. Dmth. me lutjen perëndisë "më mirë me lecka, por me kompjutera dhe kondicionerë në doganën greke". Kjo do të shpjegonte edhe thënien e zv/ministrit të Jashtëm grek "nuk mundëm ta parandalonim ate fenomen". Dmth. që për ta parandaluar ate në të ardhmen duhet që Shqipëria fondet e BE-së t'i shpenzojë për ta "parandaluar këtë fenomen". Si e tillë kjo mund të sihte fare bukur një lule nga buketa e arsyeve për atë çka ndodh në kufi. Tashmë ka kaluar koha e Fshesave të vrazhdëta. Tashti thuhet më fal që të vrava.

...