Diskriminimi shteteror ne qender te Tiranes.

[ALBA]

"Omonia" ose fytyra mjerane e Tiranës

Nebil ÇIKA

Po vrisja mendjen për të gjetur ndonjë gjë pikante për të shkruar. Një gjë që t'i pëlqente edhe shefit, por që të përbente realisht edhe një problem, që ia vlente për ta trajtuar, gjë që sa vete e bëhet më e vështirë. Nga sikleti më nxorri Ceni, kolegu im në gazetë. Ç'e vret shumë mendjen, ka hall më të madh se kjo, më thotë duke drejtuar dorën nga një grumbul njerëzish të dëshpëruar, e me pamje të mjeruar në qendër të Tiranës. Është shkruar e folur shumë, i thashë. S'ka gjë, më tha Ceni, varet nga këndvështrimi, le që çdo ditë këtu, është një histori ose më mirë një tragjedi më vete. Kështu, vendosa të shkruaj për rubrikën e çeshtjeve sociale, duke rivalizuar me Albanën, gazetaren që thonë se mbulon këtë rubrikë. Por, nejse, t'i lemë këto e të futemi në temë, siç tha Ceni, në tragjikomedinë e përditshme, në qendër të Tiranës. Doni ta shikoni në sy mjerimin dhe mbi të gjitha papërgjegjshmërinë e shtetit dhe qeverisë?! Mos u mundoni shumë. E keni çdo ditë para syve, m'u në qendër të Tiranës, jo shumë larg selisë së qeverisë dhe shumë, shumë afër selisë së opozitës. E kam fjalën për zyrtarisht, sheshin "Sulejman Pasha", ndryshe "Ushtari i Panjohur", i pagëzuar si sheshi "Omonia" në Tiranë. Emri i fundit vjen si krahasim prej një sheshi me të njëjtin emër, në një lagje të vjetër e Athinës, në Greqi, ku emigrantët shqiptarë mblidheshin në fillim të viteve '90, në pritje të ndonjë oferte për punë nga punëdhënësit grekë. Kjo praktikë e të kërkuarit punë, filloi të aplikohej edhe në Shqipëri në mesin e viteve '90, për të arritur një shpërthim të vet në fillim të viteve 2000. Më shumë se kushdo, e ndjen praninë e këtij tregu të paligjshëm të punës qytetarët, që u takon të kalojnë andej me automobila apo me këmbë, sidomos ata të veshuar mirë. A doni punëtorë zotëri? Keni nevojë për marangoz? Po për hidraulik? Unë i bëj të gjitha, nga punëtorë krahu, tek saldator apo elektriçist. Aman, më merr mua, jam hallexhi, kam një tufë kalamajë për të rritur. Mos më shiko të vjetër e të dobët, punoj shumë. Këto togfjalësha të përsëritur me shpejtësi nga dhjetra njerëz, apo ngadalëson shpejtësinë e makinës, për të respektuar semaforin, pasi të bie rruga të kalosh me kembë në këtë shesh, sikur i bezdisin kalimtarët, një pjese e tyre po aq hallexhinjë, sa edhe punëkërkuesit e "Omonia-s" së Tiranës, mirëpo askush nuk i shan apo nuk bën ndonjë shenjë bezdie ndaj tyre. Këtu dalin çdo ditë pjesa më e këputur e kryeqytetit dhe rrethinave. Njerëz që luten për një punë, në shkëmbim të bukës së gojës për vete dhe familjen e tyre. Nuk ka nevojë të pyesësh se nga janë. Dialektet e tyre, flasin për një grup gjeografikisht heterogjenë nga veriu në jug të vendit. Më shumë, duket se janë nga zona verilindore, pasi ata të jugut, e kanë gjeografikisht më të lehtë për t'u nisur drejt "Omonias" së vertetë, asaj të Athinës. Një pjese e mirë e tyre banojnë në Tiranë, pjesa tjetër vijnë nga qytete e fshatra të tjera, me shpresën se kryeqyteti i zhurmshëm, e me më shumë drita e beton, se sa fshatrat e tyre, do t'ju ofrojnë diçka më shumë. E gjithë kjo, gjithçka, vërtitet tek një copë buke, një rrobë, e ndonjë libër për fëmijët që presin nga kurbeti i përditshëm i prinderve apo vellezërve të tyre.

Në mëshirë të Zotit

Selimi është nga një fshat në kufi të Dibrës me Mirditën, ka zbrituar bashkë me familjen 7-anëtarëshe dhe është vendosur në një banesë ndërtuar me të keq në rrethina të kryeqytetit. Ka zaptuar edhe ai si të gjithë të tjerët, një copë tokë, sa për një gjasme shtëpi. Udhëton çdo ditë më shumë se një orë me kembe, për të mbërritur në qendër të qytetit, në "Omonian" e Tiranës, me shpresën se do të gjejë ndonjë punë. Pranon pothuaj çdo lloj oferte për punë, nuk thotë asnjëherë nuk di, apo nuk mundem ta bëj këtë apo atë punë, pavarësisht nga rrezikshmëria e saj, mjafton që në shkëmbim të saj, të përfitojë para të mjaftueshme, për të ushqyer familjen e tij të varfër. Më shumë punon në ndërtim punëtor, por edhe ndonjë herë usta. Usta ka më shumë para, prandaj të gjithë tentojnë këtë specialitet. Shumica e punëpritësve të "Omonias", pretendojnë se i bëjnë të gjitha zanatet që njeriu mund të ketë nevojë, duke venë kështu në veshtirësi për zgjedhje, edhe ndonjë punëdhënësi të rrallë, që afrohet për të kërkuar zanatçinj. Sapo ndalon makina, i sulen dhjetë vetë, por rrallëhere ndonjë mund të qëllojë vërtet punëofrues, gjë nga e cila mund të përfitojnë vetem dy-tre veta. Makina largohet dhe punëkërkuesit të dëshpëruar, rikthehen në trotuar apo rreth e qark monumentit të "Ushtarit të Panjohur", në pritje të ndonjë punëdhënësi tjetër. Vrapo në rrugë e tërhiqu në trotuar dhjetra, për të mos thënë qindra herë në ditë dhe shumica largohen në mbremje, duke hequr kembet zvarrë, pa mundur të gjejnë dot ndonjë mundësi për të nxjerrë copën e shtrenjtë të bukës.

Diskriminimi nën hundën e qeverisë

Gjendja e këtyre punëtorëve, apo ky treg i paligjshëm, njëherazi edhe publik i punës së zezë në Tiranë, lulëzon çdo ditë. Qeveria është munduar disa herë ta mbyllë, duke përdorur policinë. Më i "turpëruari" nga kjo pamje, duket se ndjehet kryebashkiaku Rama, që sa herë kalon me makinë apo në këmbë, pasi kohët e fundit, ka filluar të lëvizë shumë, nuk e fsheh neverinë dhe përbuzjen ndaj këtij grupi njerëzish, që vazhdon të rritet çdo ditë. Në rritjen e numrit punëkërkuesve "të zinj", Rama i Bashkisë ka kontribut të jashtëzakonshëm. Me urdhër të tij, është shkurtuar në mënyrë drastike përkrahja sociale, duke bërë që numri i pjesëtarëve të familjeve që dalin në këtë shesh, të shtohet me shpejtësi. Qeveria e di, e sheh, madje, edhe zgërdhihet me njerëzit që presin me ankth në rrugë makinat luksoze të zyrtarëve të të gjitha niveleve. Shumë prej tyre, guxojnë të marrin edhe punëtorë për shërbime në banesat apo pronat e tyre. Zyrtarët nuk shikohen nga punëkërkuesit si pronarët më të mirë, shpeshherë, ata paguajnë më pak se biznesmenët e vertetë. Tregu i zi i punës, bashkë me papunësinë dhe mungesës së prespektivës për të mjerët e "Omonias" së Tiranës, janë padyshim kontributi i tyre. Ndërsa largohem nga sheshi "Sulejman Pasha", në radio dëgjoj lajmin se në Athinë, Nano është takuar me ministrin grek të Punës dhe i ka kërkuar legalizimin dhe shmangien e punës së zezë për shqiptarët. Pika që s'u bie, thotë shoqëruesi im. U kërkon grekëve të ndihmojnë shqiptarët, ndërsa për vete i trajton siç i pamë. Të paktën, "Omonia" e vertetë e Athinës, ka vite që nuk funksionon dhe numri i shqiptarëve që punojnë në të zezë në Greqi, ka rënë ndjeshëm. Te trajtohesh keq nga një i huaj gjen edhe ngushëllim, por poshtërimi nga shteti e qeveria jote, është më shumë se i papranueshëm. Largohemi, duke lënë pas zërat që sa venë e shuhen. Zërat që nuk kërkojnë lëmoshë, por një mundësi për të mbijetuar, për të nxjerrë me djersë bukën e gojës që Zoti ua ka caktuar si rracion të gjithëve. Ore, Zoti është në rregull, ç'ti bësh qeverisë që sikur paguhet për të shtuar këtë mjerim kaq të dukshëm, kaq të prekshëm, si në "Omonian" e Tiranës.