Nji shkrim i Eugjen Merlikes:
"Dukuria qe vret"
http://www.albanovaonline.com/module...hp?storyid=215
Nji shkrim i Eugjen Merlikes:
"Dukuria qe vret"
http://www.albanovaonline.com/module...hp?storyid=215
O BO BO o zot ...... , Edhe themi ne te ece shqiperia drejt zhvillimit kur degjoj qe kemi midis nesh difoze dhe trima qe maren hakun mbas 100 vjet , tregojne dhe trimeri sikur kushedi cfare bene , vrasen njeres shqiptare ,thone dhe te mbrojne traditat e bukura qe kane .
Me qe jane kaq katila per jeten e njeriut , le te shkojne atje ne irak , ndoshta keshtu i sjellin ndonje te mire ne shqiperi , se sa te me rine kembe kryq me pushke ne dore , te mbyllur ne koteca
Alba ne qofte se ty te vjen keq qe ne svleresojme kanunin (dhe jo historine ) mua me vjen me shume keq, kur degjoj qe ti perkrah tradita te tilla , qe sjellin shume pengesa te medha ne zhvillimin e nje shteti .Postuar më parë nga ALBA
Cme duhen mua tradita dhe vlerat e saj , une shekoj se njerzit atje "sdine" se ceshte bashkimi europian . etj. Dhe me vjen shume keq qe te tille njerez perkrahin tradita te tilla , dalen dhe flasen per politike,
DHE SHAN PASTAJ QEVERINE PSE SFUTET NE B.E. KUR TI LEXON LIBRAT E KANUNIT
je dhe studente alba
SHqiptarve i takon ajo qeveri qe eshte, se populli shqiptar ose jane
dembela dhe svrasin mendjen ,ose jetojne me tradita te prapambetura qe nuk i lejon te zhvillohen ne ritem te duhur ( per shumicen )
Ermal,
Un jam i mendimit se Kanuni eshte dicka qe duhet rrespektuar, dhe se Alba eshte "acaruar" pikerisht se Kanuni nuk rrespektohet. Nuk po thote njeri eshte gje qe sduhet me apo duhet, por ne Veri te Shqiperise rriten qysh te vegjel me ndjenja teper patriotike dhe luftarake, pasi jeta i ka bere te tille. Po te shofesh dhe muziken e kane te lavdishme per ato toka qe kerkojn. Ta heqim Kanunin si fenomen te demshem per shoqerine e tanishme eshte nje gje, por ama te fillojm dhe te flasim me pasion kundra ketyre ligjeve me duket pak si teper, pasi aty ne Veri nuk ka dhe nuk do kete Shtet kshu sic po ecin punet. Vete i kan mbajt kufijte e tyre ato vende dhe po vazhdojn ti mbajne.
Duhet me rrespekt ndaj tradites, pasi Evropa nuk eshte gjithshkah. Edhe ne Jug te Italise te zhdukin deri ne kushuri 2 a 3 andeja nga Jugu, por Italia ne Evrope eshte. Spo shof pse Shqiperia duhet te NDRYSHOJ TRADITEN qe te integrohet ne Evrope. Cti besh kur fillojn e vihen tabela Greke e budalliqe te tilla, pse jo ta heqim dhe Kanunin, ti themi Arif Vladit mos kendo me kenge patriotike o Arif, mos incito per luften e UÇK-së , mos u lodh kot se ste do Evropa kshu !!!
Ndryshuar për herë të fundit nga Hyllien : 28-05-2004 më 23:11
"The true history of mankind will be written only when Albanians participate in it's writing." -ML
Ne qofte se ke deshire te marresh pjese ne kete teme , lexoje nga fillimi temen , dhe jo disa mesazhe te vogla ku jane vetem pergjigje per ata ,qe keqintrpretojne ligjet e kanununit . Nuk ka thene njeri qe kanuni te zbatohet sot , por ama ngjarjet banale qe ndodhin sot me vrasje , nuk kan fare lidhje me kanunin .
Ne fakt shume" te prapambetura" kan qene traditat Shqiptare , se dikur nuk kan arrit te shesin njerez e sot jane modernizu , ka arrit ta marrin vajzen apo motren me dhune , dhe nuk je i zoti t'ja maresh se te vrasin .Pa me thuaj mos jan trashiguar dhe keto vrasje nga kanuni .
Edhe nje here po ta shpjegoje se une jam me bashkimin Evropian , dhe nuk them qe kanuni te zbatohet sot ne kete shekull , por ama ata pushtetaret qe keqinterpretojn se sot vrasjet behen simbas kanunit , kjo nuk eshte e vertete , por ata fshehin poshtersit , korrupsionin e tyre , ku popullin e ka mbyt skamja e varferia , te cilet i futen vjedhjeve , mashtrimeve , dhe arrijn deri aty sa dhe te vrasin njerez . Ky pra eshte shteti sot ku keto krime banale , thote se jane pasojat e kanunit . Ky pra eshte kuptimi qe kam dash te tregoje qe nga fillimi ne kete teme , por ka njerez qe nuk me kan kuptuar .
Alba
"Jeten duhet ta paguash me cmimin e vuajtjes."
.
Kanuni eshte nje mbrekulli me vlera te jashtezakonshme historike, etnike dhe shoqerore. Vlerat historike burojne nga fakti se Kanuni ne vetvete perben Kodin e Nderit te shqiptareve. Kodi i Nderit njihet edhe si BESA, dhe kjo i dallon shqiptaret nga te gjitha rracat dhe grupet etnike te tjera te botes. Shqiptaret kane jetuar me nje kod moral te larte dhe fakti qe ky kod moral eshte i gjalle edhe sot e kesaj dite, flet qarte per trashegimine e paster gjenetike dhe kombetare te malesise shqiptare, qe ndryshe nga krahinat e tjera te Shqiperise, u prek shume pak nga ndikimi asimilues i pushtuesve.
Kanuni ka sherbyer si LIGJ qe ka rregulluar gjithe viset shqiptare ne veri ne vendit, edhe atehere kur shteti nuk kish lindur ende si koncept. Ne kete aspekt, trashegimi dhe ruajtja si e shenjte e ligjeve te kanunit nga brezat shqiptare, tregon qarte se pavaresisht ndasive te theksuara midis fiseve shqiptare, kanuni dhe ligjet e tij respektoheshin njesoj nga te gjithe.
Nese do ta permblidhja me një fjale mesazhin qe percjell Kanuni i Lekë Dukagjinit, ai do te qe se ME MIRE I VDEKUR SE SA NJE JETE PA NDER! Kjo ne vetvete ushqen nje ndjenje krenarie dhe fisnikerie qe eshte produkti final i jetes sipas Kanunit. Shume pak popuj ne historine e njerezimit kane manifestuar kete shkalle fisnikerie pasi te mos lejosh dike qe te te preki nderin, eshte forma me e vjeter e manifestimit te fisnikerise.
Kanuni qe merr jete njerezish dhe lind hasmeri
Nese me vret, une do te vras. Nese me prek nderin apo me pret ne bese, ti je i vdekur. Jane keto akte brutale sipas standarteve te sotme te jetes moderne, por ne vetvete qellimi i tyre i vertete nuk ka qene krijimi i hasmerive dhe gjakderdhjes, por parandalimin e tyre. Sa me i ashper ndeshkimi i nje ligji, aq me te veshtire e kane njerezit qe ta thyejne ate. Per aq kohe sa malesoret shqiptare kane jetuar me Kanunin, numri i vrasjeve dhe gjakmarrjes ka qene shume here me i vogel se sa numri i konflikteve me te gjera qe Kanuni ka shmangur. Problemet me Kanunin linden pikerisht atehere kur pushtuesit nderhyne per te perdorur Kanunin si nje mjet per te percare shqiptaret. Ky ndikim ka bere qe Kanuni i Leke Dukagjinit te krijoje nje numer te madh hasmerrish midis shqiptareve.
Duhet te keni parasysh qe Kanuni nuk eshte shkruajtur as per greket, as per serbet, as per turqit, as per arrumunet, as per goranet, as per malazezet, ai eshte shkruajtur per shqiptaret. Mos u habisni kur lexoni ne kete teme komente nga njerez qe shkruajne shqip, por nuk jane shqiptare. Ata nuk mund te kuptojne Kanunin pasi as e kane marre mundimin ta lexojne ate. Eshte e njejta fare qe u mboll ne rradhet e shqiptareve ne 1945, ajo fare e keqe qe e mori frymen Shqiperise per 50 vjet dhe u mundua me te gjitha menyrat qe te cnderoje malsoret shqiptare duke u marre armet e duke i burgosur e internuar.
Por a mund te perdhosesh e shtypesh krenarine e malesoreve shqiptare qe nuk e shtypen e perdhosen dot as turqit per 500 vjet dhe as komunizmi per 50 vjet?!
Ligji i Kanunit u aplikua edhe ne Luften e Ftohte
Duke qene se shume nga ju me lart keni zene ne goje shoqerine moderne dhe sa e respekton ajo jeten e cdo qenie te gjalle, une po ju sjell disa mesime nga historia jo fort e larget. Per rreth 40 vjet te luftes se ftohte midis SHBA dhe Rusise, protokolli i vetem i armeve nukleare midis dy superfuqive ishte ai i "deterence" (shmangies) se perdorimit te armeve berthamore. Protokolli bente fjale se ne rast se njera nga superfuqite leshon nje arme nukleare kunder territorit te superfuqise tjeter apo aleateve te saj, si kunderpergjigje pala tjeter kish te drejte te shkaterronte 1/2 e gjithe popullsise se pales agresore. Pra te dy superfuqite ishin te pergatitur qe te hakemerreshin jo duke vrare 1 njeri te atij fisi, por qindra miliona njerez ne pune sekondash. Edhe sot e kesaj dite, armet nukleara jane gati per leshim ne ajer, toke dhe det ne cdo moment.
Ta kene nxjerre valle kete mesim nga libri i Leke Dukagjinit?
Apo edhe amerikanet e ruset jane po aq te "prapambetur" sa malesoret shqiptare?
E dini se perse Kanuni i Leke Dukagjinit vazhdon te aplikohet edhe sot e kesaj dite?
"Babai i shtetit është Ismail "Qemali", e zbuloi Edvin shkencëtari!"
Pajtohem me Albon në lidhje me vlerat e Kanunit por mendoj se në botën e sotme moderne nuk mund të zbatohet. Mendoj se ligjvënësit shqiptar mund të moderojnë ndonjë ligj nga kanuni duke ia përshtatur kushteve të sotme të jetesës por në përgjithësi mendoj se duhet ta lëmë vetëm si vlerë historike sepse sot kemi ligje më moderne dhe që rregullojnë më mirë marrëdhëniet shoqërore bazuar në kushtet e sotme të jetesës. Kjo është njëlloj sikur që asnjë nga ne sot nuk vesh veshjet e dikurshme kombëtare por ato i ka lënë në muze dhe i përdor vetëm në raste të veçanta dhe në shumicën e kohës përdor veshjet moderne që janë më të lehta për ti mbajtur dhe më komfortabile shikuar në çdo aspekt.
Kanuni deri në fund të viteve të 80-ta është përdorur edhe në disa krahina në Kosovë por atje Anton Çetta me një ekip të madh intelektualësh bënë një tur fshat më fshat dhe detyruan të gjithë ti falin gjakun njëri tjetrit dhe i dhanë fund aplikimit të Kanunit në këto krahina. Mendoj se një lëvizje e tillë i duhet edhe disa krahinave në veri dhe të çlirojmë edhe ata njerëz të ngujuar atje që janë duke jetuar me frikë e kërcënime të përditshme për gjëra koti.
Për punën e të huajve që nuk janë shqiptarë, nuk është hera e parë që po të kundërshtoj Albo, por me këtë duhet të kemi kujdes. Fqinjtë tanë gjithë kohën janë duke u munduar që të marrin gjak tonin me metoda më të fëlliqura të asimilimit kurse ju me atë deklaratë vetëm po ndihmoni atë proces. Prandaj, mendoj se duhet të keshë kujdes në të ardhmen të mos bësh deklarata të tilla. Ne vet e dijmë se sa shqiptari është asimiluar në të kaluarën dhe duhet ta luftojmë këtë dukuri shumë negative tek kombi jonë dhe jo ti japim përkrahje kësaj me këso lloj deklaratash. Edhe pse tash e tutje kombi shqiptar është më se i vetdijësuar kombëtarisht dhe nuk i han më foret e tilla të asimilimit nga fqinjtë tanë por edhe ne ama duhet ti japim shkelmin e fundit dhe të mos kemi probleme të tilla më në të ardhmen.
Leje mos m'trano, pashe zotin!!!!
Rrofte Shqiperia Etnike
Për disa në këtë temë, por edhe nga ata që e paragjykojnë po ditur fare se çfarë është 'Kanuni,' por thjeshtë tregojnë me gisht dy vrasje, dhe thonë 'ja ky është kanuni i malsorve, i atyre katnarve nëpër male.' Me siguri mund të them, 'më katnar është ai që shpiku fjalën "katnar" pikësëpari.' Po sjell një artikull të shkurtër, po patët dëshirë të lexoni ju të civiluzuarit, po ditët të lexoni shqip dhe jo veç 'tironçe,' mund të lexoni këtë artikull rreth Kanunit:
Përmbledhje e Shpejtë e Kanunit të Lekë Dukagjinit!
Kanuni është një monument kulturor historik i së drejtës tradicionale të shqiptarëve. Shqiptarët kanë trashëguar deri në shekullin e 20-të dy kanune: "kanunin e lekëve" - Kanunin e Lekë Dukagjinit, që kishte pushtet në viset mbi lumin Drin; "kanunin e gegëve" - Kanunin e Skënderbeut, që kishte pushtet në gjithë pjesën tjetër të Shqipërisë veriore. Në viset jugore të Shqipërisë e drejta zakonore tradicionale ka mbërritur fragmentare. Modeli më i plotë i organizimit tradicional të jetës së shqiptarëve është Kanuni i Lekë Dukagjinit.
Kanuni nuk kishte vlerë pa kuvendin, pa pleqtë e stërpleqtë, pa dheun që mblidhej për të ndarë të drejtën. "Canon et convente", kanun e kuvend (marrëveshje), ky është thelbi i së drejtës zakonore shqiptare. Vetë fjala "kanun" është huazuar nga greqishtja "canon", që do të thotë rregull, kufizim. Po ashtu edhe fjala "kuvend", që do të thotë "parlament", është huazuar nga një rrënjë neolatine "convente", marrëveshje.
Tradita vendëse e zgjidhjes së problemeve të së drejtës është dëshmi lashtësie e qytetërimi. Vetëm një popull i ngulitur prej kohësh mund të arrinte të përpunonte në atë shkallë me të vërtetë të lartë elementët e vetëdisiplinës dhe të autopërgjegjësisë. Një popull që arrin të krijojë një kod të normuar bashkëjetese duhet të ketë zotëruar më parë një kulturë të ngulitur etnike. Një mënyrë bashkëjetese e pranuar pa kushte nga të gjithë do shekuj të tërë të rregullohet me norma të njësuara. Kanuni shpreh ekzistencën e një jete urbane qytetare dhe të një ndërgjegjeje bashkësie të hershme.
Kanuni i malësisë, që lidhet me emrin e Lekë Dukagjinit, por në shumë elementë mund të jetë edhe më i vjetër se kjo figurë e njohur e historisë, është një univers juridik i lashtë, nënshtresa të të cilit, për nga burimi, shkojnë deri në antikitet. Formulat e betimit nuk zënë në gojë hyjnitë me emër. Betimi "për qiell e dhe", "për kët? gur", "për kët? peshë", "për kët? bukë", shpreh një besim mitologjik. Vetëm një gjë me të vërtetë shumë e vyer mund të kapërcente shekuj të tërë për të ardhur gjer në ditët tona. Këto betime janë të njëjta me ato të grekëve të vjetër: Për Uranin (për qiellin), për Demetrën (për tokën) etj. Dhjata e re ia ndalon kategorikisht birit të njeriut të betohet për to. Kurse betimi për bukën të kujton kultin hebraik për "manna-n", ushqimin e shenjtë hyjnor.
Ishte ky kanun jo vetëm e drejta e rregullimit të bashkëjetesës (convente), por edhe e drejtë familjeje, e drejtë civile, e drejtë pune e procedure, një ansambël i vërtetë drejtësie, ku përcaktoheshin në mënyrën më të sintetizuar raportet e njeriut me familjen, me fisin, me miqësinë, me flamurin e me atdheun.
Dihet se normat morale, rregullat e ndërtimit të jetesës së përbashkët, në popuj të ndryshëm, sipas përkatësisë së tyre fetare, janë identifikuar shpesh me përcaktimet e librave të shenjtë. Tek shqiptarët nuk vihet re një gjë e tillë. Kategori të tilla themelore të etikës popullore, si nderi, dinjiteti, respekti, mirësjellja, mikpritja etj. ndër shqiptarët janë përcaktuar nga "nomet e të parëve".
1. Barazia dhe Pabarazia në Kanun
Me gjithë ashpërsinë e tij, Kanuni ka mundur t?i mbajë shqiptarët në kushte të një barazie të rreptë ndaj rregullit, "qoftë edhe i Gjomark", që do të thotë, qoftë dhe i shtëpisë që kishte për detyrë mbikëqyrjen e kanunit. Sipas kanunit, "jeta e të mirit asht nji me jetën e të keqit", dhe "gjaku shkon për gisht", që do të thotë të njëjtën gjë.
Shkrimtari I. Kadare ka folur për hapësirën juridike tradicionale të popullit tonë, të ruajtur në Kanunin e Lekë Dukagjinit, duke vënë në dukje një gjymtim të saj, përjashtimin e gruas nga çdo lloj veprimtarie që kishte të bënte me përcaktimin, ndarjen, dhënien apo fitimin e së drejtës, duke përfshirë edhe kuvendin në odën e miqve. Kanuni, del nga barazia edhe në një përcaktim tjetër: të pozitës së privilegjuar të klerit në kuvend. Kanuni sanksionon që "prifti nuk bjen më gjak e nuk çohet në be" (nyje 4, § 10). Edhe "me ndollë qi meshtari të çohet në be, a për me dlirë vendin a për porotnik (dëshmitar), ky vetëm do të njihet e do të zehet për 24 vetë" (po aty). Po kështu, sanksionohen edhe favoret e kishës si institucion. Ajo "nuk giobitet e s?ka peng më kend" (nyje 1, § 2), pra, qendron mbi kanun. Kanuni i Lekë Dukagjinit, sikurse të gjithë kanunet, është produkt dhe pasqyrë e së drejtës feudale. Dy përjashtimet prej barazisë: përjashtimi i kishës prej detyrimit ndaj bashkësisë (krahinës, flamurit) dhe pozita jashkëkanunore e gruas, janë gjurmë të kohërave mesjetare. Të tjerët, "me qenë edhe i kullës së bajrakut", i nënshtrohen njësoj të njëjtit rregull. ("Edhe pse pari a krye, pengun do t?a lëshojë n?dorë të pleqve e t?vogjlis, po bani kush vaj me të"- nyje 141 § 1014). Paragrafë të tillë, si "çmimi i jetës së nierit asht nji" (nyje 124, 1 887); "secili mbahet rrumbull katërqind derhem në kandar (në okë) të vet" (§ 889); përmbajnë një barazi të ashpër të njerëzve.
Mund të pohohet pa druajtje se barazia e rreptë që ka sanksionuar e marrë në mbrojtje kanuni është një vlerë e kryehershme e tij, natyrisht paramesjetare.
Në anën tjetër, edhe privilegjet e pabarazitë e kanunit janë relative. Sepse në traditën shqiptare kanuni nuk mund të ndahej nga kuvendi. Çfarë e ndalonte njëri mund ta lejonte tjetri. Çfarë e lejonte njëri, mund ta pezullonte tjetri. Ndonëse kanuni e nënçmonte e nuk e lejonte gruan të rrinte në odën e burrave, shpesh kuvendi e ka pranuar atë, duke i vlerësuar mençurinë dhe zotësinë për të ndarë të drejtën.
2. Mikpritja në Kanun
Kanuni ka sanksionuar kultin e mikut dhe të mikpritjes tek shqiptarët. Kulti i mikut shenjohet në përkufizimin e shtëpisë, si "e zotit dhe e mikut" ("Shtëpia e shqiptarit është e zotit dhe e mikut"). Në kanun zoti dhe miku para shtëpisë barazohen. Nuk mund të ketë hyjnizim më të madh se ky për mikun. Kulti i mikut, i shprehur edhe në formulime të tilla, si: "shtëpia e shqiptarit - e mikut dhe e shtegtarit", "dera e shpisë i hapet kujdo qi ia msyen, me kenë edhe përdersi" (lypsi), përmban një mendësi të lashtë, parakristiane, judaike, biblike, që vjen prej kohërash profetët mund të shfaqeshin në dyer besimtarësh me rrobën e një shtegtari të mjerë. Në mendësinë e shqiptarit, miku që troket në portë duhet pritur me të gjitha nderet që i takojnë, sepse "nuk dihet a asht lypsi a shenjti".
Në traditën shqiptare miku nuk kërkon leje për të hyrë në një shtëpi, por "ia mësyn", që do të thotë se i zoti i shtëpisë është i detyruar t'ia hapë portën me dëshirë të vet, sepse, për ndryshe, miku ka të drejtën e vet "me hy".
Privilegji më i madh i mikut në kanun është ndorja. Kjo do të thotë se miku nuk bjen në gjak dhe është i mbrojtur prej hasmit sa kohë që "asht me bukë të të zotit të shtëpisë". Nëse miku binte në pusinë e hasmit, mjafton të thërriste: "jam me bukë të filanit" apo "jam ndorja e filanit" - domethënë e të zotit të shtëpisë që e kishte pritur, dhe kjo i jepte siguri, i shpëtonte jetën, i hapte rrugën.
3. Nderi në Kanun
Nga kohëra shumë të hershme vjen përmes kanunit kulti i nderit. Nderi tek shqiptarët ndryshon nga kodet e kalorësisë europiane të pragut të Rilindjes. Bëhet fjalë për një nder të ashpër, por dinjitoz e madhështor në ashpërsinë e tij. Nderi në kanun nuk është një kategori morale në kuptimin e ngushtë. Për kuptimet e ngushta kanuni kishte ndalime të tjera. Një familje shqiptare, para se të vendoste pranimin e një krushqie të re, duhej të hetonte nëse largësia midis brezave të gjakut e të tamblit (në linjë mashkullore dhe femërore), ishte më shumë se shtatë breza. Kishte rajone që duhej të kalonin 12 breza.
Për vendin që i ka dhënë popullsia malësore nderit, që shkrinte dy kulte, atë të bujarisë (të mikut) dhe të urtësisë (të pleqve), mjafton t?u referohemi dy paragrafëve të njëpasnjëshëm të kodit:
"Ndera e marrun ka gjakun" (nyje, § 598);
"Ndera i merret burrit me i than kush se rren faqe burrave në kuvend".
Vetë kuvendi i burrave ka etikën e vet të mbipushtetshme, që përbën kodin e spektaklit, të një spektakli që shfaqet gjithnjë vetëm një herë dhe nuk përsëritet më, të një spektakli që nuk njeh provë gjenerale. Eshtë kjo etikë që ka krijuar atë dendësi të mendimit përherë të pranishëm në bisedën malësore, atë mirësjellje fisnike, atë dialog aq të kulturuar, që vë në peshë urtësitë dhe mban në eficiencë të plotë mekanizmin e kërkimit të së vërtetës.
"Shqiptari rron për dy gisht nder", "Dy gisht nder e faqen e bardhë", janë dy përcaktime themelore për nderin në kanun.
Nderi në të drejtën zakonore shqiptare është e kundërta e turpit. Po të krahasohen "zonat" e nderit dhe të turpit në kanun, del se hapësira e nderit ka qenë shumë e ngushtë dhe brenda kësaj hapësire njeriu shqiptar duhej të krijonte individualitetin e tij. Kjo sepse kanuni përmban një varg të gjatë ndalimesh e tabush, që e mbronin njeriun prej "zonës së turpit".
Nderi bën shtëpinë, thuhet në kanun, por shtëpia nuk bëhet me një brez. Për të ngritur një shtëpi duhet një faqe, domethënë tre breza nder radhazi.
Pushteti i nderit mbi shqiptarin ishte mbi pushtetin e faltores dhe të shtetit.
4. Besa në Kanun
Me kultin e nderit është i lidhur kulti i fjalës së dhënë, ose, siç njihet ndër shqiptarët, "kulti i besës". Kjo është një fjalë që nuk ekziston në shumicën e gjuhëve të botës. Në gjuhët ballkanike ekziston si fjalë e huazuar nga gjuha shqipe. Shpesh, në përkthime prej shqipes, fjala "besë", duke mos pasur barazi kuptimore me një fjalë a frazeologjizëm të gjuhës tjetër, jepet në formë shënimesh shpjeguese, si një dukuri e botës shqiptare, si albanizëm.
Besa, ose kulti i fjalës së dhënë, lidhet në burim me mitin biblik të fjalës: "Në fillim qe fjala!". Më parë se të ishte shkrimi, kontrata, marrëveshja, noteria, gjyqi, shteti, popujt, njeriu, bota vetë, ishte fjala. Ky kult madhështor, i cili, në popujt euro-perëndimorë, pak nga pak mori karakterin e një idiome fetare kishtare, tek shqiptarët ruajti gjurmën e burimit.
Lidhja në fjalë (për fjale) përbënte për kanunin autoritetin më të lartë. Të gjitha marrëdhëniet: në gjini, në fis, në famulli, në bajrak dhe në nivelin e bashkësisë etnike, madje edhe marëdhënie ndëretnike, mbaheshin në fjalë.
Besa është testamenti moral i shqiptarëve qysh prej periudhave mitologjike. Dy baladat më të rëndësishme të folklorit shqiptar, me motivin e murimit dhe motivin e ringjalljes (flijimi për ngritjen e një ure dhe ngritja e vëllait nga varri për të kthyer motrën në familje) lidhen me mbajtjen e fjalës së dhënë.
Në kanun thuhet se "e folmja asht e falme": çfarë premtohet, duhet të kryhet.
Besa shqiptare, e njohur tek bullgarët dhe rumunët pikërisht me emrin "besa", kurse tek sllavët e jugut si "arbanaska vjera" (fj. për fj. "ajo që besojnë shqiptarët") është virtyt themelor i tyre, trashëguar prej të parëve.
5. Kanuni ose "Jus Albanicae"
Shqipëria qe e pushtuar për pesë shekuj nga perandoria otomane, por Kanunin ajo nuk arriti ta nënshtrojë. Në shekullin e 19-të në Shkodër funksiononte një zyrë e veçantë, që njihej me emrin "Xhibali", dhe që kishte për detyrë të hetonte se ku nuk përputheshin ligjet e perandorisë dhe të sheriatit me kanunin, për t?u tërhequr para konfliktit. E drejta zakonore shqiptare mund të jetë e vetmja ndër ato të popujve ballkanikë që mbeti si e drejtë paralele. I. Kadare, në një ese të tij, figurativisht këtë e ka quajtur "jus albanicae".
Sot kanuni është një "opus finita" një herë e përgjithnjë, është "një botë e mbyllur". E. Çabej, qysh në vitin 1935, në veprën "Elemente të literaturës dhe të gjuhës shqipe", e përfshiu Kanunin në antologjinë e vlerave letrare të përzgjedhura për nevojat e shkollës. Në këtë parashtresë Kanuni gjithashtu do të shihet si një botë juridikisht e mbyllur dhe artistikisht e pasur. Kanuni u përcoll nga brezi në brez me të njëjtin mekanizëm si gjuha apo folklori, si një traditë orale, në qarkullim të shumëfishtë gojor.
Kanuni nuk u botua dot deri në dekadat e para të shekullit që jetojmë. Kjo ka shpjegimin e vet. Në radhë të parë, nuk duhet harruar që e drejta zakonore e malësisë pothuajse gjithnjë ka qenë një e drejtë ilegale, që nuk njihej nga pushtetet zyrtarë, sado kalimtare që kanë qenë. Përveç kësaj, kanuni mësohej përmendësh si një trashëgim kulturor i madh, njësoj siç mësoheshin rapsoditë, legjendat, rrëfenjat. Ai ishte edukata juridike dhe ndërgjegjja juridike e malësorëve, zgjedhja e përbashkët e mënyrës së jetesës. Mbi bazën e tij ndërtohej e ndryshohej morali. Prandaj pasqyrimi i vlerave shprehëse të bisedës në odën e miqve, i frymës së përcaktuar të procedurës dhe rregullave të saj të brendshme, duke dëshmuar qytetërimin e popullit tonë, mbron historinë e sulmuar të tij, pra, mbron të drejtën e ekzistencës dhe të zhvillimit të lirë të tij.
Një popull që e ka rregulluar me norma të njësuar bashkëjetesën që së lashti, një "popull me aftësi të shquara ligjvënëse", siç do të shprehej Kadareja; tregon se ai di të vetëqeveriset, pa pasur nevojë të marrë mësime dhe shansi i tij nuk gjykohet nga momenti i krizës. Shansi i tij mund të jetë përpara.
Vepër e përbashkët e një populli të tërë, e përvojës historike shumëshekullore të tij, kanuni është lidhur ngushtë me emrin e një duke të përmendur të arbërve të shekullit të 15-të, me emrin e Lekë Dukagjinit. Kronikat e kanë treguar atë si një nga figurat e shquara të qendresës antiosmane, prijës e komandant të malësorëve, bashkëluftëtar të Skënderbeut. Por edhe pa këto cilësi, pa trimërinë dhe titujt e fisnikërisë që i atriubon historia, pa pjesëmarrjen në luftërat për mbrojtjen e trojeve arbërore dhe vetëdijen e të qenit arbër, Lekë Dukagjini do të mbetej njësoj i lavdishëm nëpër kohëra vetëm me atë nder që i bëri populli duke preferuar në vend të anonimatit emrin e tij si autor për kanunin e malësisë.
S?ka dyshim që as Lekë Dukagjini dhe as ndonjë individ tjetër nuk mund të kishte një aftësi të tillë prej ligjvënësi, sa të hartonte një - asnjë fjalë tjetër nuk do të ishte kuptimisht e mjaftueshme - një univers të tërë juridik, lakonik e të kompletuar, siç është kanuni i malësisë. Shumë-shumë, ai mund të ishte një Gjeçov i pesë shekuj të shkuar, por një Gjeçov që e sistemoi me gojë e jo me shkrim të drejtën arbërore. Ajo u përcoll nga një shekull në tjetrin si një testament juridik. Në mesjetë, në epokën e qendresës së madhe ndaj perandorisë otomane, ndoshta u bë normimi i parë i saj, duke e ngritur atë mbi kanunet me përdorim të ngushtë krahinor. Integrimi politik i arbërve përballë rrezikut të përbashkët sigurisht e lehtësoi këtë proces.
Një karakterizim lakonik i ka bërë kanunit gjuhëtari i shquar E. Çabej, në një nga punimet e tij më të hershme, pikërisht në tekstin "Elemente të gjuhësisë e të literaturës shqipe", botuar më 1935. Në këtë libër ai thekson shprehimisht:
"I ndjeri baron Nopsca ka lënë edhe ky një vepër dorëshkrim mbi kanunin. Pas këtij dijetari burimi i kanunit duhet kërkuar në ligjet gjermane të Langbardëve, të cilat hyjtën në Shqipëri me anën e Venetikut. Mirëpo ne jemi të mendimit se nga ekzistenca e gjurmëve të forta të kanunit në Labëri na del një vatër e re e këtij ligji në Shqipërinë Jugore. Me këtë del i besuarshëm një burim mjaft i vjetër dhe shqiptar i këtij kanuni. Përveç kësaj ky kanun duhet krahasuar, besojmë, jo vetëm me ligjet gjermane të Italisë, por edhe me ligjet e popujve të Ballkanit".
Për herë të parë kanuni u mblodh, u sistemua dhe u botua në shqip prej at Shtjefën Gjeçovit në vitin 1933. Gjeçovi ishte një prelat i shquar i kishës romane, prift i urdhërit franceskan, që jetoi midis malësive të veriut dhe ishte në kontakt me veprimin e së drejtës së kanunit mbi marrëdhëniet në shoqëri. Kanuni kishte pushtet jo vetëm mbi autoritetet laike, por edhe mbi kishën, sido që të pjesshëm. Gjeçovi kishte kulturë të shëndoshë filologjike, teologjike, arkeologjike dhe juridike. Ai përktheu vepra të letërsisë botërore në shqip dhe shkroi letërsi origjinale vetë. Ishte një prej koleksionistëve të parë të gjetjeve arkeologjike shqiptare. Fati i koleksionit të tij nuk dihet. Kanuni i Lekë Dukagjinit u përkthye fillimisht në gjuhën italiane, pastaj serbisht, frëngjisht, rusisht, anglisht dhe në ndonjë gjuhë tjetër.
Shkruar nga Dr. Shaban Sinani
Siç thuhet edhe mësipër, por edhe siç kam dëgjuar, ekziston edhe një Kanun Çam apo Lab, me etikat e tyre të të jetuarit, çka do të thotë se Kanuni nuk është një etikë që ekzistoj vetëm në Veri të Shqipërisë, por edhë në Jug të saj, domethënë në Toskëri.
Gjithësesi, e di se kjo temë është e zjarrtë, ndaj po ju sjell edhe foton e një motorri (pasi i kam shumë qjef) të markës Kanun, markë e cila prodhohet në Turqi. Gjatë perandorisë osmane, 26 kryeministra të saj ishin shqiptarë, sikurse vetë Ismail Qemali që ngriti flamurin e pavarsisë në Vlorë ishte një kryeministër i asaj perandorie. Shumë shqiptarë jetuan aty, dhe akoma jetojnë në Turqi. A thu të kenë ndikuar në emërtimin e kësaj marke 'Kanun'?
Alba , mos ki frike se zonat nga malesia zbatojne traditat dhe ndjekin ligjet e kanunit sic kan qene , prandaj jane shume te zhvilluar"
Gjakmariet qe behen nga malesia ,po ta analizosh nga ana psikologjike do kuptosh se fajtori" jane ligjet e kanunit , qe lejohi njerzit e malesise te ndjekin nje ruge te tille ( gjakmarje )dhe kjo vin nga besnikeria dhe ndershmeria e tepert qe mesuan ata , nga ligjet e kanunit
Dhe kur dhua qe te mos harojme vlerat , dhe traditat e kanunit , eshte sikur te na bindesh qe kanuni ska as nje lidhje me keto qe behen andej nga malesia , dhe
kerkon qe ne te interesohemi per tradita te tilla , por e di se cfre rol te madh lozin
traditat ne zhvillimin e nje vendi ? kur ato jane shume te prapambetura dhe njerzit i ndjekin ,?< e shekon dhe vete se ne cgjendje jane atje> Do qe te na lesh te prapambetu ,( JO ME QELLIM )
Me sa shekoj ti Alba dhe ti Albo vazhdoni nje shkolle dhe kini lexuar te njejtin liber
Sa per temen e kuptova shume mire , dhe sme ben shume pershtypje qe kanuni
ka nje kulture te ndershme , (ndershmeria ka parenergji te padukshme" )
Ermali, lexoje Kanunin, bisedo dhe njihu edhe me malsoret shqiptare, vizito edhe viset shqiptare ne veri te vendit dhe pastaj hajde ne forum te japesh mendim per Kanunin dhe per malsoret shqiptare. Jo me kot Kadareja ne 1999 shkruajti esene e tij "Ra ky mort dhe u pame" pasi ja tek kemi nje popull e nje komb te ndare per dekada me rradhe. Kjo nuk duhet te thote se jemi te huaj per njeri-tjetrin.
Gjaku asnjehre nuk behet uje, po ke gjak shqiptari nuk ben dallim midis shqiptareve, qofshin keta nga Kosova, Malesia, Dibra Shqiperia e Mesme, Toskeria apo Cameria. Problemi juaj eshte se keni mesuar me ende ne shkollat ku shkoni shume mbi jeten ne Perendim, por nuk keni marre mundimin te njiheni me trashegimine tuaj kombetare si shqiptare.
Albo
P.S Drini, te falenderoj per shkrimin qe ke sjelle.
"Babai i shtetit është Ismail "Qemali", e zbuloi Edvin shkencëtari!"
Postuar nga Albo
Albo pershendetje!Kanuni eshte nje mbrekulli me vlera te jashtezakonshme historike, etnike dhe shoqerore. Vlerat historike burojne nga fakti se Kanuni ne vetvete perben Kodin e Nderit te shqiptareve. Kodi i Nderit njihet edhe si BESA, dhe kjo i dallon shqiptaret nga te gjitha rracat dhe grupet etnike te tjera te botes. Shqiptaret kane jetuar me nje kod moral te larte dhe fakti qe ky kod moral eshte i gjalle edhe sot e kesaj dite, flet qarte per trashegimine e paster gjenetike dhe kombetare te malesise shqiptare, qe ndryshe nga krahinat e tjera te Shqiperise, u prek shume pak nga ndikimi asimilues i pushtuesve.
Kodi kanunor i cili respektohej ne te gjithe Shqiperine e Mesjetes eshte frut i kultures se popullit shqipetar dhe ne mesjete Kanuni njihej si nje kushtetute e shqipetareve.
Kanuni ka luajtur rol shume pozitiv ne mosasimilimin e shqipetareve dhe megjithese propaganda komuniste perpiqej te armiqesonte shqipetaret me historine e tyre te lashte, ajo ngelet nje veper shume e fuqishme dhe te nderthurur te shqipetareve te Mesjetes.
Nderi dhe besa hyjne ne traditat e shqipetareve dhe keto komplekse te nderthurura kaq mire nuk jane zbuluar mbas pushtimit te Shqiperise nga pushtuesit osmane por keto komplekse kane eksistuar shume shekuj me pare se te vinin osmanet ne Ballkan.
Mendoj dhe besoj dhe jam shume i sigurte se shqiptaret kane pasur nje histori shume me te madhe dhe me shume vlere para kolonizmit te shqiptareve nga osmanet.
Mbas pushtimit te Shqiperise nga osmanet nuk mund te flitej me per kanun dhe rregulla, ligje, tradita por ato u zbatuan dhe u ruajten vetem ne disa krahina te vendit dhe ne shekujt qe do te vijonin, Kanuni do te fshihej nga memoria e shumices se shqipetareve dhe megjithese sot thuhet se Kanuni eksiston ne shume krahina te vendit, kjo per mendimin tim eshte genjeshter pasi asnjeri nuk i njeh ligjet e kanunit por perpiqet te imitoje nje forme drejtesie te ngjashme me ate te para periudhes se viteve 1500 sepse aktualisht kushtetuta shqipetare e vitit 1998 nuk respektohet por perkundrazi shfrytezohet maksimalisht nga individe te caktuar per qellime te caktuara.
Dhe shqipetari kerkon liri edhe neqoftese kjo liri i kercenohet nga nje pjesetar i familjes se tij.
Ndryshuar për herë të fundit nga lis : 29-05-2004 më 18:02
"Nene Shqiperi mos kij frike se ke djemte ne ha-merr-ike"
Nderi dhe besa vlera vetem shqiptare? Total crap. Le qe shqiptaret as i njofin fare nepre bote qe te kene te drejten te pretendojne per kete , por kudo qe shkon dhe permend keto virtyte njerezit te thone se 'ska si mikpritja turke' ose 'mikpritja boshnjake' ose ska si 'besa e japonezit'. Ne shiptaret krenohena kot si gjeli maje plehut (dhe per kete fajin kryesor e ka E.Hoxha dhe komunizmi qe per hir te krijimit te nje identiteti shqiptar unik pas luftes per hir te qeverisjes se nje kombi te perbashket ndershqiptar rikrijoi mite te tilla). Ku eshte kjo besa jone e famshme kur ne malsi nuk ecen dot vetem ne rruge se iken per lesh, ku furgoneve qe vijne nga kosova ju dalin maskat per qejf (bile edhe kur vinin refugjatet turme ne 1999), ku u zhduken 3 turista cek pa nam e pa nishan dhe ku as i shkon menja njeriu gjalle ne bote te shkoje si turist? Nderi dhe besa njihen si cilesi te botes orientale dhe ne shqiptaret qe e kalokjme masen ne gjithka mburremi si kastravca. Ashtu si na mesonin fallco dikur neper shkolla se gjoja 'balada e murimit dhe e konstantinit jane shqiptare' kur keto i ndesh ne gjithe ballkanin. Ndersa sot qe na doli boja themi 'qe versioni jone eshte sidoqofte me i bukuri". Me i llaf po**** me rigon.
Kanuni nga ana tjeter eshte teper eger dhe agresiv si doktrine veteqeverisjeje. "Gjaku lahat me gjak"thote kanuni. Kurse bota e civilizuar thote 'gjaku lahet me burg". Kanuni eshte nje doktrine ku perfshihen tiparet me te egra dhe te pagdhendura te shiptareve, sido qe ta rrotullosh.
Ju njerez qe propagandoni mite dhe legjenda te tilla fundja skeni shum faj se komunizmi te tilla dokrra nguliti ne mendjt e shqiptareve. Faji juaj i vetem eshte vetem se keto 14 vite transparence akoma nuk keni iluminuar vetveten. Sepse eshte veshtire te shkeputesh nga realiteti idilik veteromantizues dhe ta vleresosh veten nen nje drite tjeter.
Ndryshuar për herë të fundit nga manoklla : 29-05-2004 më 18:34
Manollka qetesohu te lutem dhe neqoftese nuk ke kurajo ti thuash vetes shqipetar atehere mos merr pjese ne kete forum.
Njerezit jane te ndare ne disa kategori dhe luftetari nuk mund te krahasohet me nje frikacak ashtu sikur nuk mund te krahasohet nje profesor me nje analfabet.
Une e thashe me siper se rregjimi i kaluar beri propagande shume te madhe per te armiqesuar shqipetaret me historine e tyre te lashte.
Rregjimi i kaluar ishte nje shpikje e Stalinit nihilist i cili shkaterroi te gjithe Shqiperine dhe mbas pluralizmit te famshem te viteve 90 e tutje beri qe te krijohej edhe nje here nje eksod biblik.
Ketu nuk po behet provokim ne menyre qe te heqim kushtetuten e Skender Gjinushit, Paskal Milos dhe Sabri Godos dhe te miratojme kushtetuten e Skenderbeut.
Trauma qe ke pesuar nga rregjimi i kaluar ashtu sikur i gjithe populli pa perjashtim ka perjetuar shfaqet ne diskutimin tend dhe eshte shume engellore dhe e pafajshme.
Ndersa shume shtete bejne progres dhe vleresojne vazhdimisht kulturen e tyre qe nga lashtesia e deri me sot, shqiptaret akoma nuk e kane te kultivuar ndjenjen e perbashket per te krijuar nje komb.
"Nene Shqiperi mos kij frike se ke djemte ne ha-merr-ike"
Ok lis shqiptari le te jetojme ne nje realitet virtual ku kanuni eshte kushtetute dhe ku te kemi nje pasqyre qe genjen. Kush eshte kombi me vital oj pasqyre? Jeni Ju jeni Ju. Le te fluturojme me presh aty ku e di ti dhe te therrasim "ne kemi nderin ne kemi traditen'. Te bej nje pyetje, nese jemi popull me kq cilesi e virtyte perse jemi katandisur te jemi kombi me prapambetur i evropes dhe gazi i botes? Ah po, na e ka fajin shkjau dhe greku.
Sa kohe nuk e shohim veten me sy kritik do mbytemi ne pellgun e vetlevdatave tona. Der atehere le te jetojme nje genjeshter. Te behemi si ajo socialistja e Beratit "le te mos kemi drita le te mos kemi uje por vec ju mos u zini ju pac halla". Edhe neve le te mos kemi buk e breke, na rrofte nderi e kanuni.
Do te keshilloj te lexosh me teper rreth Shqiperise dhe Shqiptareve ne rradhe te pare, perpara se te na flasesh se Shqiptaret qenkan fajtoret e gjendjes se tyre. Kush Shqiptare? Fatos Nano me banden e tij ? Ky eshte = 3 milion ne Shqiperi dhe nja 4-5 te tjere jashte atdhuet aktual ? Vallaj kjo mua me duket nje analize teper e ceket dhe azgje me shume. Lexoni shkrimin e Drinit po qe si parathenie, qe te flasim drejte here tjeter jo per gje.
Sta ka fajin Kanuni qe je pa brek, Kanuni madje eshte cte ka mbajtur deri me sot, dhe duhet rrespekt ndaj tij.
"The true history of mankind will be written only when Albanians participate in it's writing." -ML
[QUOTE=Albo]Ermali, lexoje Kanunin, bisedo dhe njihu edhe me malsoret shqiptare, vizito edhe viset shqiptare ne veri te vendit dhe pastaj hajde ne forum
O ho ti Albo me fal po ja kai fut kot tani , e lexove mire mesazhin qe shkruajta me lart ?, skam thene kure qe nuk perkrah viset malesore dhe viset shqiptare kudo qe ndodhen , por me sa kemi mundesin duhet tik largojme nga kanuni i tanishem (gjakmaria) . Me sa shekoj ti sben as e dhe nje gje qe te rallojme gjakmarjen por kundrazi i dhuha vrituni , mos u zhvilloni ,(si do zhvillohen me te ketilla tradita ?) lexoni ligjet dhe tratitat e kanunit , jetoni me pushke ne dore se keshtu jane "trimat" Me flet dhe per politike ,qe te futemi ne B.E ,kur nje pjese e madhe te shqiperise eshte 2000 vjet mbrapa , tradite ose zakone i quhan ti keto... ?(dhe ne qofte se jane ,duhet ti zhdukim nga faqja e dhehut, per te miren e te gjithe shqiptarve kudo qe jane ).Qe ka gjakmarje ka herdhur nga ligjet e kanunit te me parshem . Sado besnike , mireprites dhe te ndershe jane , (s'me intereson . une shekoj se cfare behet atje)
Sa per djeni , une duha qe shqiperia te ribashkohet si nga ana kulturore, e djalektit ( kemi shume djalekte , se jemi te percare ) dhe ekonomise .
Me the te lexoj kanunin dhe te shkoj ne malesi , te mesoj dhe te shikoj cfare ? te me mesojne te behem me guximtar... ? te me mesojne se cdo te dhote te jesh katnar ...? apo te me mesojne se si te ruhem nga gjak marsi... ?etj. Po e perseris dhe nje here se slot rol fare se sa te mirepritur dhe se sa te ndershem jane.
Dhe une te them ty Albo te lexosh me shume psikolgji & filozofi qe te kuptosh se prej nga e ka perhardhjen gjakmarja e sotme ( nga ndershmeria ,turpi , besnikeria e tepert , qe mesuhan me trashgimni nga ligjet e kanunit)
Sa per gjakun qe the ke te drejte . GJAKU SBEHET UJE
Sa me shume ncituhesh aq me shume pengohesh Albo , por sta ve re se te ketille e ke punen.
Me respekt nga Ermali
Te bashkojme dialektet? Dialekti geg eshte pasuri kombetare, nuk eshte dialekti Teksan Ameriken, eshte dialekti me i vjeter i Shqipes Moderne, qe perdoret dhe ne shume studime filologjike qe po behen dhe po vahzhdojn te behen. Ne asnje menyre mos shkrihet dialekti, eshte pasuri kombetare dhe ashtu duhet te rri. Nuk na ndan dialekti neve, na ndan psikologjisja e paragjykimeve qe kemi per ate qe thote "qi" ne vend te "qe".
"The true history of mankind will be written only when Albanians participate in it's writing." -ML
E po .. sallate i ke bere gjerat" , "ajde te pastrojme thrimet e sheqerit ne mes te kripes tani "
Cfare Fatos nano e Sali berishe me thuha ...?, qe e ka fajin qe shqiperia me malesine eshte prapambetur . Sthem se skane faj ose svjedhin , por kemi dhe ne faj qe i leme te na bejne cfare te duane ata .
Por ajo qe lot me shume rol qe sjemi nje shtet i zhvilluar eshte historia jone .
Gjate gjithe historise tone tragjedike shqiperia ka perballuar shume sundime , nga shume shtete ,sidomos nga ata fqinjet . Shqiperia qe ne kohen e ilirve dhe deri sot ka humbur shume beteja .
Gjithe historia e shqiperise nje fatkeqsi e madhe
Si kerkon ti ne kushte te tilla shqiperia te ndryshoje dhe te jete e barabarte me shtete te zhvilluara ..
[QUOTE=Cyclotomic]Te bashkojme dialektet? Dialekti geg eshte pasuri kombetare, nuk eshte dialekti Teksan Ameriken, eshte dialekti me i vjeter i Shqipes Modern .
Sa shume qe nxitohe te pergjigjesh
NJe dijalekt ka tirana me shkodren ose korca ,elbasani ? kosova , mal i zi , maqedoni ?
Duhet ta kesh vene re dhe vete kete gje ne forum , se sa dijalekte te ndryshme flasen, dhe sbejme nje mundim te mesojme gjuhen letrare qe te mirkuptohemi .
Cfare amerika me dhua ti ...
Bye
E para punes pergjigja e kutoimit siper fare qe per manokllen.
Persa i perket dialekteve, nuk ka ndonje ndryshim "kolosal" nga menyra se si flitet ne Kosove dhe nga ajo ne Kukes apo ku id un tjeter. Un flas me maqedonas dhe merrem vesh shume mire, flas me Kosovar dhe merrem vesh shume mire. Ndonje llaf qe nuk e di pyes dhe e mesoj se sme gjeti gje te keqe jo. Ti po me thua mua te zhduket dialekti, ajo eshte pjese e kultures tone, tradite e madhe... prandaj te permenda Ameriken, po nuk e paske kuptuar me duket se pse e kam permendur.
Kush eshte Gjuha Letrare? Ajo qe shkruante Imzot Fan Noli, apo Gjergj Fishta ? Migjeni ? Naim Frasheri ? Andon Zako Çajupi? Asdreni ? Llazar Gusho ?
Jo, do kesh nje larmi teper te madhe, madje te lexosh Fan Nolin ke kush e di sa fjale Turqisht qe nuk i perkasin as Shqipes. Megjithate edhe kjo eshte nje pasuri, pasi Fan Noli lindi u rrit atje etj etj. Po te marresh te tjeret ke komplet dialekte te ndryshme ? Edhe car pastaj ? Te gjithe ata kane kontribuar ne menyre te jashtzakonshme ne traditen tone letrare, folklorin etj.
Malesia nuk eshte e prapambetur se do te rri e prapambetur, eshte e prapambetur pasi fuqite e medha te ndane arteriet kryesore si me poshte :
Shkoder-Plave-Guci,
Prizren-Kukes,
Podujev-Nish(edhe spe per Nish mund te kemi debate me disa)
Peshkpi-Diber
Korce-Pogradec-Ohër
Tetove-Gostivar
Gjirokaster-Janine-Preveze
Ti po me thua mua prapambetje. E vetmja aresye pse Saranda po e merr pak veten eshte se ka nje det aty dhe ben dy pare turizem(apo dhe Jugu ne pergjithesi). Shqiperia ka mbetur e copetuar e pazhvilluar sepse nuk ka kuptim pa ato akse qe te permenda siper. Nuk ka si te ket kuptim Selca pa Plaven e Gucine, apo Peshkpia pa Dibren, apo Kukesi pa Prizerenin. Kane qene gjithmone te lira per tregeti, gjithmone hapesira Shqiptare edhe nen turqit ka qene shume me e lire sec eshte tani. Prandaj lerini keto teorite e fundit se ne nuk qenkena mikprites(duke qene se gjith bota flet per lashtesine dhe mikpritjen tone), apo teorite e moszhvillimit te Malsoreve.
Cdo te mire
"The true history of mankind will be written only when Albanians participate in it's writing." -ML
Regullat e Postimit
Krijoni Kontakt