Kështu foli Tahir Zema - I -

[DriniM]

Jeta në kazermën e Prapaqanit


--------------------------------------------------------------------------------


Të nesërmen në mëngjes, pas takimit në Llukë, jemi rikthyer në objekt tek ushtarët dhe kemi rifilluar jetën normale ushtarake, por duke u ballafaquar me mungesë furnizimi me armë, municion dhe rekrutë. Djem të rinj vinin çdo ditë, por më duhej t’i ktheja mbrepsht, pasi nuk kisha armatim. Apeloja që sa më parë të futeshin mjete të premtuara nga Ministria e Mbrojtjes. Përsa i përket furnizimit me produkte ushqimore dhe të tjera që duheshin për të jetuar në kushte lufte, kisha caktuar furnizues të cilët me disa mjete financiare të Brigadës ta blinin atë ku të mundnin, gjë që i shtohej atyre që na ofronin banorët e Kosovës, të cilët na i kishin dhënë edhe automjetet e veta.

Ushtarët kanë pasur ushqim, pastërti dhe disiplinë. Kjo gjë, për çudinë time, është bërë për shkak që të më akuzojnë, nuk e di se pse. Unë gjithëmonë kam synuar që luftëtarëve t’ua plotësoj të gjitha kushtet, sipas rrethanave, me qëllim që të kisha të drejtë t’u kërkoja maksimumin në fushën e stërvitjes dhe të betejës.Furnizimet i kemi marrë kryesisht në zonën e Malishevës.

Duhet cekur këtu që, të gjitha mjetet financiare që duheshin për mbarëvajtjen, ushqimin dhe furnizimet tjera janë përdorur me korrektësinë më të madhe dhe gjithçka ka qenë e dokumentuar e mund të verifikohet me shumë lehtësi. Brigada nuk i ka përdorur të gjitha mjetet financiare, pasi ushqimin dhe automjetet e transportit në shumicën e rasteve na i ka dhënë falas popullsia e asaj ane. Ambulanca dhe një karburant kanë funksionuar pranë kazermës tonë. Në oborr të saj kam urdhëruar ndërtimin e dy strehimoreve të mëdha. Në projektimin e tyre kanë marrë pjesë Komandanti i njësisë së Xhenjos dhe dy inxhinjerë ndërtimi. Ne kërkonim që ajo t’u rezistonte bombardimeve, ndaj nga 180 cm betonarme, që është e parashikuar në parametrat minimalë ne i kemi mbuluar me një shtresë 280 cm. Për ndërtimin e saj kanë kontribuar fshatarët me dërrasa, trarë, hekur, beton etj. Njëra prej tyre ka qenë parashikuar për strehim gjatë bombardimeve, ndërsa tjetra për vendosjen e spitalit ushtarak.

Gjatë sulmit të dytë të Logjës ajo ka shërbyer si spital ushtarak. Kur është fjala për spitalin ushtarak më duhet të theksoj se pas një konsulte të gjerë me mjekë dhe ndihmës mjekë të zonës, me ndihmën e eprorit Ali Osmani. Ndihmës i Komandantit për çështjet shëndetsore, kemi bërë organizimin e shërbimit shëndetsor dhe krijimin e spitalit ushtarak.

Drejtoreshë dhe Koordinatore për shëndetësi është emëruar doktoresha Ryvë Loshaj, një njeri i mrekullueshëm, një humaniste dhe luftëtare e shquar. Ajo e ka kryer me devotshmëri detyrën e saj. Kemi bërë, siç thashë, organizimin e qendrave mjeksore dhe ambulancave në Rrafshin e Dukagjinit të cilat janë furnizuar me ilaçe nëpërmjet organizatave të huaja të ndihmës mjeksore, ku sigurisht rolin kryesor e ka luajtur dr. Ilir Zolaj bashkë me kolegun e tij Shpetim Robaj, i cili ka rënë në krye të detyrës. Dr. Ilir Tolaj ka dhënë një kontribut të pazëvëndsueshëm, ka mundësuar shpëtimin e shumë jetëve të ushtarëve të plagosur, ka siguruar furnizimet e domosdoshme me medikamente dhe mjete të tjera spitalore. Njëkohësisht, me ndërhyrjet e tyre pranë organizatave të sipërpërmendura është bërë i mundur transferimi i të plagosurve rëndë nëpër spitalet e zonave ku nuk kishte luftime dhe kishte më shumë mundësi t’u vihej në ndihmë. Spitali ynë ushtarak ka qenë i pajisur më së miri.

Të rikthehemi edhe njëherë tek strehimoret. Nxënësia e atyre ka qenë 600 dhe 400 vetë respektivisht, dmth, shumë të mëdha, me të gjitha mjetet e nevojshme. Kanë qenë të maskuara, nuk vëreheshin nga lart. Ato i kam konsideruar të rëndësishme, pasi ndodheshim në rrethim të plotë. Në rast të çdo bombardimi ne do të dilnim të paprekur, të gatshëm për ta përballuar forcat tokësore të armikut. Gjatë gjithë kohës, mund të them se ka pasur një bashkëpunim shumë të frytshëm me shtabet lokale të fshatrave. Të gjithë eprorët i kam dërguar herë pas here për organizimin e punës, për përpunimin e taktikave luftarake në varësi të terrenit, numrit të ushtarëve dhe llojit të armatimit të tyre. Ndërkohë që vazhdonte stërvitja e luftëtarëve , të cilët pa përjashtim bënin të gjitha qitjet luftarake me armët që posedonim. Për sigurimin e poligonit të qitjes ka ndihmuar jashtë mase Zymer Sefaj i fshatit Kotradiç. Në atë fshat ka qenë poligoni i qitjeve luftarake.

Pra, pavarësisht nga ato incidente që u përmendën më lart, morali i trupave ka qenë shumë i lartë dhe vinte duke u rritur dita ditës. Ata, thjesht nuk donin ta besonin se incidente të tilla ndodhnin, mes njerëzve që luftonin për një qëllim. Ndërkohë kam pasur rastin të takoj edhe atasheun ushtarak të misionit të OSBE-së me zyrë në Pejë, një ushtarak gjerman, Wolfgang Kaufman, që drejtonte gjithë grupin e atasheve ushtarak të vendeve antare të kësaj organizate.

Në atë takim, më ka kërkuar që të deklarohesha nëse isha pro Rugovës ? I kam thënë se ne “jemi pro Kosovës dhe veprojmë nën urdhërat e organeve të zgjedhura nga Populli i Kosovës”. Ata kanë pasë kërkuar takime edhe me persona të tjerë që mbaheshin si komandantë nëpër rajone të ndryshme, por këta të fundit i kishin refuzuar ato takime, nga frika se mos zyrtarët e OSBE-së qenë spiunë ! Eshtë e justifikueshme deri diku një frikë e tillë, pasi ata vërtet komunikonin jo veç me organizatën dhe qeveritë e tyre por edhe me organet serbe. Nejse, dihet doza e gjërave që mund t’u tregohet njerëzve të tillë dhe unë, nuk kam pasur asnjë arsye se pse të mos kontaktoj me ta. Ai ka qenë një kanal që funksiononte edhe për ne. Nëpërmjet tij ne donim t’ua bënim të qartë organizatave ndërkombëtare dhe qeverive Perëndimore se ne edhe në luftë ishim të vendosur të fitonim të drejtat tona.

Kur them me luftë, kam parasysh luftën e organizuar, me njësi që drejtoheshin nga një hierarki vertikale civilo-ushtarake. P.sh. për sa i përket sekretit, unë kurrë nuk i kam lejuar ata t’i afroheshin objekteve tona, as të deklaroj shifra apo të dhëna të tjera, që do ta nxirnin sekretin ushtarak të njësive tona. Nga ana tjetër, takimi ynë me ta ka ndihmuar edhe në shpërndarjen e mjegullës dhe akuzave që bënte Serbia, se gjoja luftëtarët shqiptarë janë ekstremistë komunistë, fundamentalistë, anarkistë, forca të pakontrolluara etj.

Duke parë organizimin tonë, popullata e terrorizuar nga bombardimet e përditshme serbe, ka lëvizuar në mënyrë të vazhdueshme duke iu afruar zonës ku kemi qenë të përqendruar ne, pra në Prapaqan, fshatin Isniq, Strellcin e Ulët, Dubovikë, Krushevc dhe Broliq. Aty është bërë një përqëndrim shumë i rrezikshëm i popullsisë. Kjo ka sjellë shumë probleme. Ata donin të largoheshin nga Kosova. Jemi përpjekur t’i bindim që të mos largoheshin. I kemi garantuar se asnjëherë këmbësoria serbe nuk do të mund t’i masakronte. Unë nuk mund t’i mbroja nga sulmet e artilerisë,por kam qenë i bindur se me forcat e mia do t’i mbroja me sukses nga këmbësoria dhe policia serbe. Ne kemi komunikuar me këta përfaqësues të faktorit ndërkombëtar me dijeninë dhe miratimin e Shtabit Suprem dhe e kemi informuar atë për rezultatet e takimeve. (Fq.71-74)

[DriniM]

Pse u sulmua dhe si u mbrojt Lluka


--------------------------------------------------------------------------------


Në kontaktet me këta përfaqësues të faktorit ndërkombëtar në Kosovë Kolonel Tahir Zemaj kishte vënë re se ata kishin informacione, të cilat vështirë besohej se ata mund t’i kishin. Zemaj shprehet se nuk ka qenë e lehtë të hetohej se nga i merrnin ata informacionet rreth të gjitha ngjarjeve dhe veprimeve tona, dhe ka vendosur në atë kohë që të ndërpriten telefonat, radiolidhjet pasi dyshohej se kishte individë që i kishin transmetuar të gjitha mosmarrëveshjet dhe fërkimet mes nesh.

Duket se këto gjëra ata ua kanë rrëfyer edhe serbëve. “Kam angazhuar njerëz profesionist që t’i kundërviheshin kësaj dukurie, me në krye zotin Idriz Elezaj e disa inspektorë të tjerë, të cilët kanë vepruar si kundërzbulim. Ata kanë pasur suksese të cilat nuk është e nevojshme të përmenden dhe përfundimisht kanë parandaluar rrjedhjen e mëtejshme të sekreteve.

Të informuar nga njësitë e kundërzbulimit të cilat drejtoheshin nga Ismet Ibishi, e kemi pasur plotësisht të qartë plotësisht situatën në terren, përgjatë gjithë vijës së frontit, nga Peja deri në Gjakovë, pastaj deri thellë në Lugun e Baranit dhe të Dushkajës. Kishim informacion edhe për gjendjen në prapavijat e forcave armike. Kur kemi mbrojtur fshatin Llukë kemi qenë në dijeni të përgatitjeve të armikut dhe kemi arritur ta mbrojmë.

Ja sepse është sulmuar Lluka sipas kolonel tahir Zemajt: “Shkak është bërë një ushtarë nën komandën e Shtabit të Gllogjanit, me pseudonim “Maliqi”, i cili çdo ditë gjuante nga një predhë me një minahedhës 82 mm. Ai ka shkaktuar dëme shumë të mëdha në fshatrat Carrabreg, Beleg dhe Llukë. Ai gjuante një predhë ashtu në tym, thoshte se “ia kam qëlluar në objektiv !! “ Nuk merrej vesh se për çfarë objektivi e kishte fjalën. Pas kësaj vinte përgjigja e ushtrisë serbe e cila niste në atë drejtim 20-30 predha të fuqishme artilerie, duke shkaktuar dëme shumë të mëdha.

Me hyrjen e njësive tona operativë, fshatrat Carrabreg, Prilep, beleg dhe të qytetit të Deçanit, luftëtarët e të cilit kanë qenë të vendosur në vijën e frontit Beleg Carrabreg, kanë bërë një peticion në të cilin kërkonin urgjentisht largimin e “Maliqit” nga ai pozicion, pasi po u shkaktonte humbje të mëdha. Ai vendosi të mos largohet, por pas një urdhëri “të përforcuar”, është tërhequr dhe ka shkuar në drejtim të Gllogjanit. Edhe më vonë ka tentuar disa herë të na nxjerrë probleme, duke provokuar luftë në fshatrat Isniq, Strellc etj., se gjoja i kishte mbetur hatri që e kishin zhvendosur prej “istikamit”!

Pra si rezultat i veprimeve të tij të pakontrolluara, forcat serbe kanë vendosur ta sulmojnë Llukën. Brigada 134 është vendosur në pozicione mbrojtëse. Atëherë kam urdhëruar njësinë artilerike të brigadës me komandant Farush Thaçin, të godasë pozicionet e armikut që ndodheshin vetëm 500 metra larg. Goditja është bërë me minahedhës 82 mm dhe 60 mm dhe ka qenë mjaft ekektive. Pas kësaj goditje armiku ka filluar të tërhiqet në drejtim të Deçanit për të kërkuar përforcime. Kam përgjuar nëpërmjet radiolidhjes (dy radiot që janë zënë në betejën e Loxhës). Ata kanë kërkuar ndihmë nga Peja. Në atë çast kam ndërhyrë në lidhje dhe “ i kam urdhëruar” trupat serbe të tërhiqen. Ata e kanë zbatuar “urdhërin” dhe janë tërhequr ! Nga pozicionet tona kemi parë autoambulancat e armikut duke tërhequr të vrarët dhe të plagosurit nga goditja e artilerisë sonë.

Unë kam qenë i bindur – thotë Zemaj – se po të sulmoja do t’i kisha pushtuar të gjitha punktet policore në seksionin Pejë-Gjakovë, veç nuk kam pasur mjetet dhe fuqitë për t’i mbajtur nën kontroll. Asaj aventure i jam shmangur. Po e përmend këtë fakt, për të kujtuar se vrasja apo plagosja e një polici apo ushtari serb, ashtu në tym, sa për të qitur një trimni, është shoqëruar me masakra të pamëshirshme nga ushtria serbe mbi popullsinë civile. Kësi lloj “trimash”, kur viheshin para një numri të caktuar forcash serbe, braktisnin jo veç popullsinë, por edhe armatimin e tyre personal.

Ka pasur raste kur fshatarët më kanë sjellë në kazermë plot një karroceri traktori me armë të hedhura ferrash ! Unë nuk i gjykoj pse janë trembur, i gjkoj pse kanë sulmuar pa marrë parasysh pasojat dhe fuqitë e veta. Lufta nuk është lojë fëmijësh, as si ajo loja e ligë hidh gurin e fshih dorën. Ka ndodhur një paradoks i rrallë: fillimisht kur kam pasur ushtarë të bollshëm s’kam pasur armatim për ta, kur ata janë larguar, natyrisht nuk kishin se pse të rrinin në kazermë të paarmatosur. Kam pasur armë për të armatosur edhe dyfishin e numrit të tyre. (Fq.75-78)



Formimi i Komandës së Drejtorisë Operative të rrafshit të Dukagjinit


--------------------------------------------------------------------------------


Duke parë këtë gjëndje, me 17 korrik 1998 i kam kërkuar Sali Çekut, ndihmësit tim kryesor, të shkojë në Shqipëri në Shtabin Suprem dhe të kontaktojë drejtëpërsëdrejti me Ministrin e Mbrojtjes dhe Kryeministrin e republikës së Kosovës. Unë doja që zoti Çeku t’ua sqaronte direkt situatën, ndërsa mua të më informonte se si qëndronin punët lidhur me furnizimet.

Zotni Çeku, shkoi në Shqipëri dhe pas bisedave që ka zhvilluar, më informoi se ishte tepër e vështirë të dërgohej armatim dhe se gjithë ato që ishin premtuar, kanë mbetur pa realizuar si rezultat i një bllokimi, “prandaj merr masat me ato që ke, ruaj sa të mundësh efektivin dhe popullsinë, ruaj një farë ekuilibri deri në një njoftim të ri apo deri sa të mund të të dërgojmë ndonjë furnizim”. Në atë kohë ofensiva serbe mori përmasa shumë të egra në rekën e keqe. Duket se armikut iu hap drita jeshile për të na sulmuar.

Agim Ramadani dhe rrustem Berisha rezistuan dhe luftuan, duke dhënë një kontribut shumë të vyer. Duke qenë i informuar për atë gjendje të rëndë në rekën e Keqe, në konsultim edhe me ramushin, u kam dërguar një batalion në mbështetje nën komandën e Shkëlzen Idrizit, por batalioni ka hasur në njësi të blinduara të ushtrisë serbe, duke mos pasur mundësi t’u ndihmonte shumë. Pas njëfarë kohe ata janë tërhequr duke shoqëruar dhe mbrojtur popullsinë civile në drejtim të Shqipërisë. Atje ata kanë filluar të riorganizohen në kazermën që e kishim lënë para dy muajve në Papaj.

Pas bisedës telefonike me Sali Çekun, kam menduar fillimisht për spitalin që ndodhej në fshatin Irzniq, S’i t’i tërhiqja të plagosurit ? Ofensiva serbe avanconte dita-ditës me të gjitha forcat. Shtabi i Gllogjanit, ai që rrihet dhe u kërkonte lejekalimi ushtarëve shqiptarë, i braktisi me shpejtësi rrufeje të gjitha pozicionet që mbante. U tërhoqën pa asnjë rezistencë drejt Prapaqanit. Ka qenë pikërisht në atë kohë që njerëzit u ndjenë krejtësisht të braktisur prej tyre, prej “ushtrisë dhe komandantëve të vetëshpallur”. U kërkua të bëhej një takim i zgjeruar në Prapaqan për të gjetur një mundësi për të rezistuar dhe për t’iu shmangur masakrave. Ky takim do të bëhej mes të gjitha shtabeve të fshatrave të Rrafshit të Dukagjinit, rreth 72 shtabe lokale-fshatrash, Komanda e rrafshit të Dukagjinit dhe Eprorët e brigadave.

Takimi është bërë me 20 gusht të vitit 1998. Në atë takim është shprehur haptas pakënaqësia e popullatës, se deri atëherë ishin bërë shumë shkelje. Ata me vendosmëri kërkuan dhe vendosën që të gjithë ata që kishin luftuar deri atëherë në atë zonë të futeshin nën ombrellën e shtabit tonë, nën drejtimin e Brigadave tona. Pjesëmarrësit kërkuan që të më “votonin” si komandant, ashtu siç kishin bërë më parë me njëri-tjetrin. Unë ua bëra të qartë se isha ushtarak dhe nuk mund të zgjidhesha me vota. Ata do të duhej të bënin propozimin e tyre pranë Shtabit Suprem dhe nëse Shtabi më urdhëronte dhe pranonte kërkesën e tyre, atëherë unë do të isha i gatshëm të vihesha në krye të tyre, më saktë, në krye të përpjekjeve të tyre për të luftuar e mbrojtur me sa më shumë dinjitet vendin dhe popullsinë tonë. Pjesëmarrësit kanë formuluar kërkesat e tyre, mbi bazën e të cilave kam bërë një informacion dhe e kam nisur për në Shtabin Suprem.


Republika e Kosovës Sekret ushtarak
UÇK Tejet sekret
K.da SH.O.Rr.D
Prapaçan
21.08.1998


Njoftim dhe propozim Ministrisë së Mbrojtjes


Me 20.08. 1998 në ora 17.00 në objektin e kazermës në Prapaçan, Shtabi Operativ i rrafshit të Dukagjinit në një takim pune me Shtabet lokale të UCK-së së komunës së Deçanit, Lugut të Baranit e të Dushkajës si dhe të tri K-dave të brigadave 134, 131 dhe 133 kërkuan më këmbëngulje që të formohet K-da e Drejtorisë Operative e Rrafshit të Dukagjinit dhe të plotsohet me kuadra profesional nën udhheqjen e institucioneve të Republikës së Kosovës.

I njejti Shtab me takimin e të nesërmes, 21.08.1998 në Ora 08.00 propozoi dhe zgjodhi K-den me këtë përbërje:


Komandant.....................................Tahi r Zemaj
Zvendës K-ti....................................Ramush Haradinaj
Kryeshef i Shtabit............................ Nazif Ramabaja
Ndihmës K-ti për Zbulim dhe Kundërzbulim....................................Is met Ibishi
Ndihmës K-ti për Moral.....................Sali Çeku
Ndihmës K-ti për Informim................Faton Mehmetaj
Ndihmës K-ti për Sigurim...................Idriz Elezaj
Ndihmës K-ti për Logjistik.................Rustem Tetaj


Në kuadër të kësaj Komande u propozue edhe Shemsedin Çeku si Ndihmës K-ti për Mbrojtjen Teritoriale dhe për Mbikqyrjen e të gjitha vijave të frontit në Zonat e Mbrojtjes Teritoriale.

Shtypur në tri kopje
- Arkivit
- Ministrisë së Mbrojtjes
- Komandës SH.O.Rr.D
Komandant
Tahir Zemaj
(nënshkrimi)


Informacion-propozimi është shqyrtuar me urgjencë nga Shtabi Suprem. Në atë takim merrte pjesë edhe shtabi i Gllogjanit, i kryesuar nga ramush Haradinaj. Kritikat më të ashpra i janë drejtuar kryesisht atij. Eshtë fakt që ai ka reaguar me vetëkritikë dhe ka deklaruar se ka bërë të pamundshmen sipas tij për t’i rezistuar armikut në atë rajon dhe se qysh në atë moment ai do të “ishte i gatshëm të vihej nën komandën time, apo të cilitdo oficer profesionist, qoftë edhe si ushtar !”. Me thënë të drejten ai sinqeritet ma ka ulur shumë zemërimin që kisha ndaj tij për incidentet që kishte sajuar më parë.

Ndëkohë shumë anëtarë të “shtabit të tij” nuk qenë dakort me të. Megjithatë, të nesërmen kemi rënë dakort të formohej Shtabi i Zonës së Tretë Operative për rrafshin e Dukagjinit. Shtabi Suprem më ka emëruar mua komandant të tij. Zv. Komandant është emëruar Ramush Haradinaj. Kryeshef i shtabit operativ është caktuar Nazif ramabaja. Ismet Ibishi është caktuar ndihmës i parë i imi për zbulim dhe kundërzbulim. Për shkak të mungesës së Sali Çekut i cili ndodhej siç thashë në Shqipëri, kryes i detyrës së ndihmësit tim për moral dhe marrëdhënie publike është caktuar faton Mehmetaj. Ndihmës për sigurim u emërua Idriz Elezaj, ndihmës për Logjistike është emëruar rrustem Tetaj dhe ndihmës i komandantit për mbrojtjen territoriale është emëruar Shemsedin Çeku.







Eshtë vendosur edhe riorganizimi i shtabeve të mbrojtjes territoriale në të gjitha fshatrat e rajonit, në formë të shtabeve të vogla për katër-pesë fshatra së bashku. I gjithë Dukagjini u vendos nën drejtimin e institucioneve të Republikës. Kjo ka pasur një jehonë shumë pozitive në moralin e qytetarëve të këtij rajoni të rëndësishëm të kosovës. Menjëherë shtabeve rajonale u ka shkuar urdhëri që të mobilizonin në radhët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës të gjithë personat e shëndoshë fizikisht dhe psiqikisht të moshës 18 deri 55 vjeçare.






Këtij mobilizimi duhej t’i përgjigjeshin të gjithë. Sipas riorganizimit do të formoheshin komandat e mbrojtjes territoriale në fshatrat që ishin në vijën e frontit dhe bashkë me to edhe njësitë operative të mbrojtjes territoriale.

Pas krijimit të Shtabit të zonës së tretë Operative dhe lëshimit të urdhëresës së mësipërme për mobilizim , janë ndarë detyrat mes të gjithë anëtarëve të shtabit për të vazhduar bisedimet dhe konsultimet me shtabet e rajoneve. Kolonel tahir zemaj, në cilësinë e Komandantit të Zonës së Tretë Operative, takimin e parë e ka bërë në Shtabin e Jabllanicës së Gjakovës, ku është pritur nga Dritan Zeneli.

Zemaj pasi ka pranuar informacionin nga komandanti i trupave, ka bërë revistën e 600 luftëtarëve dhe ka folur para tyre. Fjala e tij është pritur shumë mirë nga luftëtarët. Pastaj, Zemaj ka inspektuar luftëtarët në Bardhaniq, ku është pritur nga vetë zëvëndësi i tij, ramush Haradinaj. Zemaj kujton se pas atyre aktiviteteve të tija dhe të disa anëtarëve të tjerë të shtabit, UÇK-ja është rigjallëruar dhe institucionalizuar. Ai tashmë kishte mundur të bashkonte dhe bashkërendonte punën e shtabeve, të institucionalizonte dhe profesionalizonte rezistencën në Rrafshin e Dukagjinit.

Furnizimi me armë dhe municion po bëhej gjithnjë e më i vështirë. Në fakt ai kurrë nuk ka qenë sipas parashikimeve dhe nuk arriti as minimumin e nevojave. Një sasi armatimi dhe municioni, e nisur nga Shtabi Suprem, ra në pritë në bjeshkët e Belegut. Në atë përleshje me forcat serbe, per të bërë të mundur çarjen e rrethimit, kanë dhënë jetën 6 lutëtarë. Naim Bajraktari, Beqir Mehmetaj, Isa Balaj, Ramush Shala, Hilmi Shala, Naim Gjukaj dhe janë plagosur Idriz Çelaj dhe Ilir Kameraj.

Duhet përmendur-thekson Kolonel zemaj – që personi që ka qenë pengesë gjatë gjithë kohës, Sali Veseli, ka vazhduar përsëri të jetë pengesë. AI qe larguar duke e gënjyer edhe Ramushin se “po shkonte të mblidhte dhe përgatiste ushtarë për t’u kthyer me një ushtri të madhe në Kosovë !”. Në fakt ai nuk u kthye më as vetë. Eshtë interesant se atë njeri nuk e donte askush, as në fshatin Somolicë, aty ku kishte lindur. Përçarjet dhe pengesat që ka sjellë ai njeri janë të pallogaritshme. Në 4astet e fundit të takimit, me datën 21 gusht 1998, Ramushi bashkë me Fatonin kanë pyetur të gjithë eprorët se “deri kur kishin ndërmend ta luftonin shkaun?” Kjo pyetje ishte krejtësisht e panevojshme, por ata kishin qejf të shisnin mend me atdhedashurinë e tyre !

Pothuajse të gjithë janë përgjigjur pyetjes, që e kishin bërë vetë, në këtë mënyrë: “ne do të mbajmë pushkën në dorë deri ditën që do t’i shohim të bashkuara të gjitha trojet shqiptare !” Ramushi ka shtuar: “Edhe vetëm në mbetsha, maleve do të endem deri në vdekje me pushkë në dorë për ta realizuar atë ëndërr !”

Atëherë këto deklarata janë pritur shumë pozitivisht dhe me ngrohtësi nga eprorët e tjerë, veç fallsiteti i tyre duket sot sheshit në mënyrë të neveritshme. Nejse, është e drejtë e njeriut të ndryshojë mendim, veç është dobësi e njeriut të jetë me dy fytyra. Atë ditë ai ka deklaruar se nuk kishte asnjëfarë ambicie për pushtet dhe për poste, në fakt sot pas një viti...!

Në luftën e rekës së keqe është plagosur Naim Maloku. E kam tërhequr në spitalin ushtarak të Prapaqanit, ku ka ndejtur deri sa ka mundur të shkojë në spitalin ushtarak të Drenicës. Eshtë interesante historia e tij. Me humanizëm i kam dhënë të gjitha ndihmat e nevojshme për ta shpëtuar.Gjatë asaj kohe ka deklaruar se mezi priste të shërohej dhe të tregonte me luftë dhe mirëkuptim se sa i penduar ishte për ato që kishin ndodhur mes nesh. Më tha se “kishte dëshirë të më ndiqte deri në vdekje”.

[DriniM]

Kujtime dhe pjesë nga diskutimi i z. Rrok Berisha, pjesmarrës në mbledhjen për formimin e SH.O.RR.D


--------------------------------------------------------------------------------


Në jabllanicë të Dushkajës individ të caktuar si vëllezërit Nazmi dhe Lahi Ibrahimaj që ishin dajë e nip me ramush Haradinajn, pastaj hajdar Dula, të cilin e kishin caktuar si Komandant të Lugut të Baranit për të masovizuar luftën në këtë mjedis, sillen në mënyrë të panjerëzishme dhe kërcënojnë njerëzit. Nazmiu, në Maj të vitit 1998 erdhi në Gllogjan me një vendim të rrejshëm kinse “jemi marrë vesh me Qeverinë e Bukoshit dhe duhet që në fshatrat e Lugut të Baranit t’i formojmë Shtabet e UÇK-së”.

Dy persona, prej këtyre, s’bashku me dy femra ushtare, asgjësuan shënimet e dy gazetarëve amerikanë në fillim të gushtit, gazetare që kishin ardhë në Lug të Baranit për të shkruar një reportazh rreth luftës dhe organizimit tonë të mbrojtjes institucionale. Gazetaret, shoqëroheshin nga një ushtarë i njësive operative të Lugut të Baranit, të Brigadës 131. Kishin hy në kishë të Gllogjanit dhe me dhunë i kishin nxjerrë jasht oborrit të kishës; arsyeja për nxjerrje ishte se ata, “nuk guxonin të hynin në atë zonë pa lejen e faton Mehmetajt, se ai qenkësh zëdhënës i SHQRRD”. Natyrisht unë, (Rrok Berisha), u dola në ndihmë gazetareve dhe kërkova nga “Maxhupi” që ky dhe ato dy vajza që i kishte në përcjellje, të largohen sa më parë nga Lugu i Baranit, pasi në këtë territor veprojnë njësitë operative të Brigadës 131, e cila është e vendosur në Baran. Njëra nga gazetaret, e indinjuar nga ajo që ndodhi tri herë radhazi, shante në anglisht dhe disa herë solli në Lahin shqelma dhe shuplakë.

Ata m’u kërcënuan se do të më vrasin. Ju thashë se ja ku jam. Armët që i keni duhet të përdoren kundër shkijeve dhe jo kundër shqiptarëve. Gjatë këtyre dialogjeve, ushtari i njësisë operative të Baranit, përkatësisht të Brigadës 131 u tërhoq në qetësi. Pas kësaj, së bashku me gazetaret u kthyem në kazermën e Baranit, ku Komandanti i Brigadës 131, zoti Ramabaja, i ka qetësuar dhe pas një ore së bashku me gazetarët kemi ardhë dhe një herë në Gllogjan dhe kemi biseduar përzemërsisht me ato gazetare për të gjitha problemet tona. (Më vonë ato kanë shkruar reportazhin në gazetën “New York Times” dhe shumë drejt e kanë informuar opinionin ndërkombëtar mbi luftën në këtë anë.

Pas ofensivës së parë në Lugun e baranit më së tepërmi e pësoi fshati Nepolje dhe shtatë shtëpi të fshatit Gllogjan. Pal Koci ishte major (rezervë) i MT, dhe njëherit Komandant i SHT dhe qe i rreshtuar në rrugën institucionale. Për këtë arsye ata të Jabllanicës në krye me Dr. Din Krasniqin nga Vranoci, erdhën dhe deshën ta likuidojnë Palin në tradhti, por me ndërhyrjen e shpejtë të komandant ramabajës, në çastet e fundit, e keqja u eleminua.

Në gusht të vitit 1998 organizohet mbledja në kazermën e Prapaqanit ku morën pjesë 72 përfaqsues të fshatrave të Dukagjinit. Kjo për mua dhe për të gjithë banorët e rrafshit të Dukagjinit mbetet mbledhje historike, sepse populli tregoi pjekurinë, dëshirën dhe përkrahjen e vet për ushtrinë e profesionalizuar dhe nën komandën e institucioneve të Republikës së Kosovës. Dëshira e të gjithëve ishte që të çliroheshim nga çizmja e shkaut me sa më pak viktima njerëzore e jo përmes rebelimit nanoist dhe “revolucionit të vonuar”. Në atë takim unë diskutova në emër të 25 fshatrave të Lugut të Baranit që përfshihen nga Bjeshkët e Nemuna e deri në Dri, territor që ishte i organizuar dhe i kontrolluar nga Brigada 131, me qendër në Baran. Unë e dija mirë disponimin politik të banorëve të këtyre fshatrave, sepse këtë e kishin shprehur përmes tri komunikatave të cilat i kishin transmetuar edhe në mjetet e informimit.

Në atë takim, kërkova që UÇK-ja të jetë e sjellshme dhe e disiplinuar, sepse populli ynë mjaft ka vuajtur nga uniforma e huaj dhe mos t’i sjellim vuajtje dhe ne, sepse disa të ashtuquajtur ushtarë po ulin moralin e ushtarit. Atij që ka vendosur me vdek për Kosovë, këto sjellje nuk i takojnë dhe se masa po irritohet nga UÇK-ja, sepse populli në vend që ta mbështesë ushtrinë, po distancohet prej saj. Ne nuk mund të lejojmë që të kemi ushtri private apo partiake. Ushtria duhet të vihet nën mbikëqyrjen e institucioneve dhe shpjegova rastin konkret në lidhje me vendimet e rrejshme në emër të Qeverisë së Kosovës për formimin e Shtabeve të UÇK-së në Lugë të Baranit nga ana Nazmi Ibrahimit. Pyeta se si shpjegohet rasti i “Ujkut” që deklaron haptas se “unë më Zanë Qaushin e shokët jemi ata që kemi nxjerrë nga burgu Fatos Nanon dhe me ndihmën tonë është rrëzuar Qeverija Demokratike në Shqipëri”.

Kjo sipas tij ka bërë, me demek, që ne të vijmë deri te armët ! Po ashtu është thënë se do t’i vrasim që nga Presidenti, ministrat, gazetarët. Kryetarë partish dhe deputetët sepse të gjithë qenkëshin në shërbim të Serbisë. Pastaj theksova se, në emër të kujt po plaqkitet populli, kush është urdhërdhanës, sepse kemi një numër të madh të vjedhjeve si vetura, bagëti, të holla, marrjen e armëve që vijnë nga Shqipëria dhe stërshitjen e tyre ? Duhet ndalur krimi nga ana e disa pjesëtarëve të UÇK-së, sepse peshqit po majen në basenin e Radoniqit nga mishi i njerëzve të pafajshëm.

Eshtë e vërtetë e hidhur dhe panjerëzi ajo që është ba në basenin e Radoniqit, mjerisht aty më së paku ka shkije. Në basen ka të vrarë, të dhunuara shqiptare. Aktet barbare janë të kryera nga vetë shqiptarët pa gjygj dhe pa e zbuluar të vërtetën. Prandaj askush nuk ka të drejtë, me asnjë ligj të botës të vras dikënd pa gjyq e lëre më civilët pa marrë parasysh përkatësinë e tyre. Herët a vonë dikush për këtë do të japë llogari. Në luftë vriten ushtarët e armikut e jo civilët e pafajshëm, prandaj nëse duam të fitojmë duhet të zhvillojmë luftë të pastër, sepse është e drejta jonë për t’u mbrojtur. Baseni i radoniqit kurrë nuk do të jetë mburrja, por turpi ynë.

Në dikutimin tim jam munduar që ushtria e shtetit të Kosovës të jetë e pandarë dhe e bashkuar. Ne nuk duhet të ngrejmë. Armët kundër njëri-tketrit, por t’i bashkojmë ato kundër okupatorit. Banorët e Lugut të baranit janë të interesuar që ushtria e shtetit të udhëhiqet nga njerëz me përvojë dhe të autoritetshëm sepse dhe besimi i popullit do të forcohet te Ushtria dhe se çdo veprim i pakujdesshëm po shkakton dëme të pa llogaritshme te populli dhe pastaj edhe besimi po zvogëlohet. Kam kërkuar nga të pranishmit që të zhbllokohen mjetet e informimit dhe të hiqet mjegulla e krijuar informative. Në këtë takim kam kërkuar të dihen rezervat e popullit dhe ato të kalojnë në rezerva për njesitë operative ushtarake. Gjithashtu kam kërkuar nga të pranishmit që të hiqet dorë nga aksionet e pa planifikuara.

Rrok Berisha

[DriniM]

Ke dy minuta kohë për të hequr portretin e Rugovës !!


--------------------------------------------------------------------------------


Nga fundi i gushtit, jam informuar nga vendroja, se po afroheshin disa personaqë kishin shfaqur dëshirë të më takonin. I pranova dhe m'u prezentuan si "Shtab i përgjithshëm" i Ushtrisë Çlirimtare. Kisha dëgjuar pak për ta por nuk dija se kush ishin të organizuar etj. Në përbërje të tij ka qenë Hashim thaçi, Rexhep Selimi, Bislim Zyrapi etj.

Në zyrën time, ish zyra e drejtorit të shkollës së Prapaqanit, në mur kanë qenë të varura fotografitë e Skenderbeut, Presidentit Rugova dhe fotografia e Jusuf Gërvallës. Sapo kanë hyrë më kanë kërkuar që të hiqja fotografinë e Rugovës. "Ke dy minuta kohë për të hequr portretin e Rugovës ! " më thanë, "Jo u thash, ai ka qenë dhe mbetet për mua Komandant Suprem i Forcave të Armatosura të Kosovës dhe President i saj !". Nejse ata u tërhoqën nga ai qëndrim dhe ne i vazhduam bisedimet diku tjetër, në sallën operative të shtabit. Fillimisht kanë kërkuar se përse në të gjithë dokumentacionin tonë figuronte Republika e Kosovës ?

Ata argumentonin se ne nuk paskeshim republikë ! U deklaruam hapur se ishin kundër, nuk e njihnin dhe se ishin për rrëzimin e qeverisë. Më kanë pyetur në se isha edhe unë apo jo për rrëzimin e saj. U kam thënë : "Po, madje jam për kapjen dhe dënimin edhe të Millosheviçit !" "Jo, nuk po flasim për atë më thanë, a je ti për rrëzimin e Bujar Bukoshit ?" I kam thënë Thaçit se do të ishte mirë të flisnim rreth unitetit dhe bashkimit, se sa për gjëra të tilla. I kam deklaruar se, nëse ai angazhohej seriozisht në atë drejtim, unë do të ndërhyja pranë kolonel Ahmet Krasniqit që ai ta tregonte në Kosovë, kryeshefin e Shtabit, Halil Bicajn bashkë me disa eprorë të tjerë, të bëhej njëherë e mirë unifikimi i shtabeve dhe ne si luftarë të mos kishim më këso problemesh.

Më kanë pyetur se kush i ka përpiuluar disa komunikata të cilat kishin dalë pa dijenin e tyre. U thashë se ato ishin hartuar nga Faton Mehmetaj, i emruar para disa ditëve si shef i informimit të Sh.O.Rr.D. Dhe kjo ka qenë e vërtetë. Fatoni i kishte dërguar ato komunikata në Gjenevë tek Xhafer Shatri, ish ministër i informimit të Qeverisë së Republikës së Kosovës. Fatoni mbante lidhje të ngushta dhe të vazhdueshme me të.

(Bëhet fjalë për disa komunikata rreth të cilave në atë kohë është zhvilluar një polemikë e hapur në shtyp mes Jakup Krasniqit dhe Xhafer Shatrit). Pastaj bisedimet janë zhvilluar rreth strukturave, rreth profesionalizimit, por ata nuk e kishin hallin atje. Kuptohet që qysh në fillim të atij takimi, ne jemi prezentuar , bashkë me të gjithë kolegët e mi ushtarakë.

Ata u prezentuan po ashtu, i vetmi ushtarak mes tyre qe rreshter Bislim Zyrapi, të tjerët nuk kishin formim ushtarak. Për komandantin e tyre thanë se "ishte sekret" dhe nuk e përmendën. Edhe për marrëveshjen tonë të 20-21 gushtit për formimin e Drejtorisë së Tretë Operative të Rrafshit të Dukagjinit deklaruan se do ta shqyrtonin me organet e tyre dhe se në fakt nuk ishin dakord ! (Fq.93-94)


H. Thaçi . Do të luftoj me ty Tahir Zemaj si me shka, me ty dhe njësitë tua !


--------------------------------------------------------------------------------


Jam larguar dhe pas tre ditësh më kanë ftuar në fshatin Bardhaniq për t'I vazhduar bisedimet në lidhje me këtë komandë. Unë kam shkuar me të gjithë kolegët e mi. Detyrën e komandantit të Brigadës së tretë, pas emërimit të Shemsedin Çekut në detyrën e Ndihmës Komandantit për Mbrojtjen territoriale, e kryente Musa Gjakova. Pas revistës me brigadën dhe raportimit të komandantit të saj Gjakova, kemi filluar bisedimet. Rexhep selimi që ishte prezentuar si Inspektor Gjeneral i Ushtrisë së kosovës, kishte nënshkruar një dekret, ku vendi im me atë të ramush haredinajt ishin ndryshuar. Pra Ramushi komandant ndërsa unë zëvëndësi i tij.

Të gjithë njerëzit e tyre ishin ngritur në përgjegjësira ndërsa tanët ishin ulur ose hequr fare. Përderisa bëhej fjalë drejtëpërdrejtë për mua, kam thënë se nuik kisha kurrfarë kundërshtimi nëse Komandanti i Shtabit Suprem, apo Kryeministri i Kosovës e urdhërojnë një gjë të tillë, unë si ushtarak zbatoja vetëm urdhërat. Kanë ndërprerë takimin dhe me telefon kanë thirruar Zotni Ahmet Krasniqin dhe për rreth një orë në prezencën time të Thaçit dhe Rexhep selimit, kolonel Krasniqi nuk ka pranuar. Ai u ka thënë atyre se ata po shkelin një marrëveshje dhe se nuk mund të zëvëndsonin Tahir Zemën.

Përpara se ta mbaronte bisedën me Kolonel Krasniqin, Thaqi i ka thënë telefon : "Me ty shumë shpejt do ta kryej misionin " dhe ka filluar të shajë. (Në këtë moment Tahir Zemaj hap një parantezë dhe shton : Është fakt se Hashim Thaçi, një natë para se të vritej Kolonel Krasniqi, takohet dhe flen në Tiranë në banesën e Ibrahim Kelmendit, ky person është i përmendur jo rrallë në histori të ndyra atentatesha kundër figurave nacionaliste shqiptare. Zemaj pyet : Çfarë misioni do ta kryente Thaçi kundër Kolonel Krasniqit ?! A thua është thjeshtë rastësi prezenca e tij në Tiranë një ditë para vrasjes së Krasniqit dhe takimi i Thaçit me Kelmendin ?!

Sigurisht që përgjigjen e pyetjeve të tilla mund ta japë deri në fund vetëm drejtësia, e cila vonon por nuk harron !) Ata e kanë mbyllur dikur telefonin dhe më janë drejtuar mua, tekstualisht dhe personalisht Hashim Thaçi : " Do të luftoj me ty Tahir Zemaj si me shka, me ty dhe me njësitë tua !". Pushka top t'u bëftë i thashë veç po të them që është mirë të merremi vesh, se unë jam i gatshëm të luftoj veç kundër shkieve, qoftë edhe nën komandën tënde. Unë nuk mund t'i tradhtoj eprorët e mi sa herë më del rasti, se kështu do të tradhtoja edhe ty nesër. Prandaj, merruni vesh dhe ejani ta luftojmë shkaun njëherë. Atë "dekretin e tyre" nuk e mora.

I kam thënë Ramushit të ngrihej e të fliste, "ti e di shumë mirë si mendon rrafshi i Dukagjinit, ti e di se sa probleme do të kemi me komandimin e forcave në këtë rajon. Pasi njerëzit do të respektojnë vetëm marrëveshjen e 20 gushtit. Ramushi u ngrit dhe tha se ai "nuk dinte asgjë, se të tjerët e kishin vendosur", e kishte fjalën për Shtabin e Përgjithshëm. Atij në fakt po i pëlqente vendimi i tyre.

Deri në ato momente ai i zbatonte urdhërat luftarake që i kishte marrë nga komanda e përbashkët. U larguam. Ata mbetën në Jabllanicë, pa mundur të qajnë në drejtim të Drenicës. Pas dy ditësh kanë kërkuar ndihmë prej meje. Ramushi nëpërmjet një korrieri më ka kërkuar që t'i dërgoja një njësi në ndihmë për të përballuar ofensivën që i qe vërsulur asaj zone.

Kam dërguar një njësi nën komandën e Haxhi Imerajt, i cili ka luftuar dhe kontribuar me sa ka mundur për t'i mbrojtur ato fshatra. Ai ka mbetur i bllokuar në luftime tri ditë dhe veç më vonë ka mundur të tërhiqet, bashkë me një pjesë të brigadës së Musa Gjakovës, matëherë kur është tërhequr edhe Ramushi në Bjeshkët e Nemuna dhe ka kaluar kufirin për në Shqipëri. Sigurisht kjo situatë pasigurie ka pasur pasoja, por ne jemi mobilizuar që me luftë dhe rezistencë ta dëshmonim përkushtimin tonë ndajqytetarëve të Kosovës. Pas rënies së rekës së Keqe dhe fshatrave përreth ofensiva u shtri në drejtim të fshatrave të Gjakovës dhe Lugut të Baranit.

Situata u ashpërsua shumë. Armiku sulmonte nga Loxha. Lugun e Baranit deri në Dri të bardhë. Nga ana tjetër Lugun e dushkajës deri në Bistricën e Deçanit. Gjatë kësaj kohe forcat e Zonës së Tretë Operative kanë qenë në këto pozicione, brigada 131 në mbrojtje të Lugut të Baranit, 133 në Lugun e Dushkajës, brigada 134 ka qenë e vendosur në ndihmë të Lugut të Dushkajës, një batalion në Lumbardhin (Bistricën) e Pejës, një tjetër në ndihmë të Lugut të Baranit. Me datë 8 shtator jemi sulmuar me aviacion. Njësitë tona gjatë kësaj kohe kanë qenë gjithë kohën në pozicione.

Loxha u sulmua për së dyti. Për herë të parë, siç thashë, ushtria Jugosllave përdori edhe aviacionin. Gjatë kësaj kohe e kemi ndjerë shumë mungesën e municionit. Kishim armatim të mjaftueshëm këmbësorie por municioni na ishte harxhuar. Kam apeluar për municion dhe kam shpjeguar situatën në terren. Rreth 50-60 mijë njerëz, (dendësia e popullsisë në këtë rajon ka qenë e tillë, sa që një predhë artlerike që ka rënë në oborrin e një shtëpie në Prapaqan, ka vrarë 4 persona dhe ka plagosur 3 të tjerë). Për situatën e rëndë që zotëronte në ato rajone të Kosovës bën fjalë edhe dokumenti i mëposhtëm, në anglisht, nga i cili janë përkthyer vetëm frazat e nënvizuara.









Luftëtarët e njësive të fshatrave duke parë pqfuqinë për t’u mbrojtur pëballë sulmeve të fuqishme artilerike dhe me mjete të blinduara të armikut, kanë filluar t’i lëshojnë armët dhe të largohen. Me disa që kam pasur rast të komunikoj – thotë kolonel Zemaj – u kam thënë se ata nuk duhej t’i linin armët ashtu, duhej t’u gjenin një vend, pasi ato ishin pasuria e tyre, ata duhej të konsultoheshin me shtabet lokale se si do t’ia bënin, dhe nuk kishin pse t’i sillnin armët tek ne. Ne nuk mund të merrnim kurrfarë përgjegjësie për ato armë. Ata që i kanë hedhur armët e kanë bërë këtë gjë me kokën e vet, të friksuar dhe nga nxitimi për t’i ndihmuar të largoheshin pjesëtarët e tjerë të familjeve të tyre. Ka pasur manipulime se gjoja unë paskam urdhëruar njerëzit që t’i dorëzonin armët. Kjo nuk është e vërtetë.

Thjeshtë, nuk kanë lënë mjet as moment pa gjetur një akuzë, si e si të më njëllosin. Në këto kushte, kur rrezikohej që populli të masakrohej dhe njësitet e UÇK-së të ziheshin rob, ose të vriteshin, është parë e arsyeshme që forcat tona të tërhiqen për në Bjeshkët e Nemuna. Prandaj me 8 shtator 1998, në mes të natës kam mbledhur shtabin, kemi bërë analizën e situatës në të gjithë Rrafshin e Dukagjinit dhe kemi informuar Shtabin Suprem për këtë gjendje. E vetmja rrugëdalje ka qenë tërheqja e njësive operative drejt Bjeshkëve të Nemuna për t’i shpëtuar ato nga shkatërrimi i tyre i plotë apo zënja rob.

Të nesërmen e asaj dite, forcat serbe synonin të merrnin bazën tonë në Praraqan. Pas konsultimit me Shtabin Suprem kam sjellë vendimin për lëvizjen e trupave pas mesnatës së datës 8-9, të kaloj magjistralen Pejë-De4an. Kam bërë kalim deri në orën 4 të mëngjesit me 6-7 mijë vetë dhe jam vendosur në bjeshkët e fshatit Strellc i Epërm. Rreth mëngjesit forcat serbe e kanë bllokuar kalimin. Kam bërë revistën e trupave, kam verifikuar gjendjen e armatimit dhe municionit. Dua të jap tani një shifër të trupave: Pas formimit të Zonës së Tretë Operative, Brigada 134 ka qenë e plotësuar më së miri, ka pasur rreth 600 ushtarë, brigada 131 ka pasur 400 ushtarë, brigada 133 ka pasur 150 ushtarë, por kur kam bërë atë revistë të trupave kam parë se numri ishte shumë më i madh, rreth 1800 ushtarë. I kam pyetur se, cilës njësi i përkisnin? Dhe më janë përgjigjur se “të gjithë ishin të njësive tona!”

Sasia e municionitqë posedonim nuk mjaftonte as për të zhvilluar një betejë një orëshe. Kamriinformuar Shtabin Suprem për këtë gjendje. Ata më kanë urdhëruar edhe njëherë që bashkë me trupat të nisesha në drejtim të Bjeshkëve të Nemuna, të rikthehesha në Shqipëri, të bëja rikonsolidimin e efektivit, furnizimin etj. Kam pritur me ankth për 24 orë se mos gjendej ndonjë mundësi për të më furnizuar me municion. Kur shpresat u shuan vazhdova marshimin drejt Shqipërisë.

Përpara se të nisesha edhe njëherë jam informuar nga drejtoresha e spitalit ushtarak në Krushevc, Ryvë Loshaj se spitali ishte evakuar, me të gjitha mjetet dhe të plagosurit. Më ka informuar se vetën disa, të plagosurit shumë rëndë kishin vendosur të rrijnë vetë, me çdo çmim, pasi donin të vdisnin në Kosovë dhe nuk dëshironin të pengonin lëvizjen e trupave dhe të civilëve të deportuar. I kam thënë se ne mund t’i merrnim edhe ata por përgjigja ka qenë se ata përfundimisht e kishin vendosur të mbeteshin në Kosovë. Për 12 të plagosurit që kam pasur me vete më është dashur të angazhoj një grup shumë të madh njerëzish për mbrojtjen dhe transportimin e tyre. Terreni ka qenë shumë i vështirë dhe mjetet me të cilat i mbartnim shumë primitive. Masat e mëdha të qytetarëve që kishin mbetur prapa të bllokuara nga forcat serbe përbënin shqetësimin tim kryesorë. Sipas bisedimeve me tre atashe ushtarak të OSBE-së, ditë më parë, ata më kishin premtuar se, “nëse bashkë me popullsinë civile nuk gjendeshin trupa ushtarake të UÇK-së, ata do të mund të ndërhynin për të shmangur masakrimin e popullsisë civile”. Në fakt, ata kanë ndikuar dhe nuk ka ndodhur ndonjë masakrim masiv siç isha trembur. (Fq. 95-102)

[DriniM]

Tërheqja e detyruar dhe shmangia e masakrës mbi civilët


--------------------------------------------------------------------------------


Në tërheqje e sipër, në Qafë të Milishevcit, në Bjeshkët e Isniqit, në atë vend ku kishin rënë në pritë dhjetëra djem e vajza të Kosovës që kalonin për t’iu bashkangjitur njësive të UÇK-së apo duke transportuar armë dhe furnizime të tjera, kemi kaluar pa probleme, pavarsisht se terreni ka qenë shumë i vështirë. Qenë marrë të gjitha masat e sigurimit të kolonës, e cila përpos ushtarëve dhe të plagosurve (mes tyre ka qenë edhe vëllai i Ramush Haradinajt) kishte edhe 4-5 mijë civlë që s’mund t’i braktisja maleve. Pararoja ka qenë e përbërë nga njësia speciale e Brigadës 131. Kemi mbërritur deri tek vendi i quajtur Huni i Magjupit. Aty na ka zënë nata. Konfiguracioni i tokës ka qenë tepër i thyer. Kam dhënë urdhër për një pushim deri në orët e para të mëngjesit.

Pararoja jonë të nesërmen në mëngjes ka rënë në pritë në vendin ku takohen kufinjtë e Kosovës, Shqipërisë dhe Malit të Zi dhe pas një shkëmbimi të fuqishëm zjarri kanë humbur jetën dy ushtarë, njëri nga Lubeniqi Shpetim Bobaj, tjetri nga Belegu Sadri Mehmet Vishaj. Pas kësaj prite kam komunikuar me Sali Çekun, Agim Ramadanin dhe Rrustem Berishën, të cilët ishin ngarkuar nga Shtabi Suprem të bënin pritjen e kolonës së luftëtarëve, civilëve dhe të plagosurve. Ata ndodheshin rreth 3-4 kilometra larg vendit, ku pararoja jonë kishte rënë në pritë. Praktikisht ata kanë qenë të vendosur përmbi Stanet e Stublës. Aty, ata kanë pritur disa ditë kolonën tonë. Kam urdhëruar një njësi tjetër t’i afrohej të ngjarjes, të bënte tërheqjen e të vrarëve dhe të bënte të mundur vëzhgimin e vendit dhe mundësisht çlirimin e rrugës. Njësia e dytë është komanduar nga eprori Skender Rexhahmetaj. Nga kjo njësi në luftime me shkiet, ka rënë luftëtari Xhevat Musliaj, nga Gllogjani.

Për një kohë shumë të shkurtër, armiku ka ndërhyrë nga ana e Malit të Zi, nga karaulli i Gjerovicës, me forca të reja, 12 kamionë me ushtarë që erdhën në përforcim të pritës dhe është vendosur në pozicione të fortifikuara dhe dominuese. Ka qenë shumë e vështirë të merrej aj kalim nën kontrolll, edhe pse armiku humbi dy ushtarë. Kuptova se ata ishin në pozitë më të favorizuar dhe do të mund të na shkaktonin humbje të mëdha. Kam mbledhur eprorët dhe kemi ardhur në përfundim se kalimi i asaj prite, për shkak të konfiguracionit të tokës, dominimit të pozicioneve të armikut do të ishte shumë i vështirë dhe me humbje. Menjëherë kam urdhëruar ndarjen e civilëve nga trupat ushtarake, duke i nisur bjeshkëve poshtë në drejtim të Malit të Zi. Bashkë me takam liruar edhe një pjesë të ushtarëve që i kishin të afërmit me vete. Kam komunikuar rishtas me Shtabin Suprem, Bujar Bukoshin dhe Xhafer Shatrin, duke i informuar për të gjithaveprimet e mia. Me trupat tjera kam vendosur të kthehem në drejtim të Rugovës.

Gjatë tërë natës kemi marshuar drejtë Rugovës. Rreth mëngjesit jemi takuar me komandantin e Shtabit të Rugovës dhe një pjesë të anëtarëve të këtij shtabi. Kemi vendosur që ushtarët të heqin uniformat dhe të dorzojnë armatimin. Armatimi i është dorëzuar kryetarit të LDK-së së Rugovës, Smajl Hajdari, që ishte edhe komandant i shtabit lokal bashkë me Sulejman Lajqin dhe ramiz Muriqin. Komandantit të Shtabit i është dorëzuar i gjithë armatimi i ushtarëve, ai as nuk është hedhur, as braktisur, por është depozituar në depot e shtabit të Rugovës. Këta njerëz kanë bërë mrekullira, pasi kanë shpëtuar jetën e shumë të plagosurve, të cilët i kanë transportuar për në Shqipëri dhe vende të tjera të sigurta.

Ushtarët kishin mbi 24 orë të paushqyer, pasi gjatë marshimit, jemi ushqyer veç me boronica bjeshkëve. Fshatarët e Rugovës kanë përgatitur ushqim dhe ka filluar organizimi i grupeve të vogla të ushtarëve të cilët do të përziheshin me civilët dhe do të largoheshin për në Shqipëri, ku do të rivendosnim kontaktet dhe do të fillonim riorganizimin e njësive tona. Kolegët e mikanë kërkuar që të largohesha i pari nga Rugova, por me thnë të drejtën më është dashur të këmbëngul jashtë mase deri sa i kam bindur se unë do të isha i fundit që do të largohesha, pasi të kisha marrë vesh se edhe ushtari i fundit gjendej i sigurtë. Lidhur me dorëzimin e armëve ka pasur spekullime. Unë u kam deklaruar të gjitha shtabeve të mbrojtjes territoriale të fshatrave se “ai është armatimi juaj, se, nëse ju tërhiqeni, ai armatim duhet të ruhet, të depozitohet në ndonjë vend të sigurt, pasi është pasuria e jauaja”. Unë e kam gjetur atë armatim në duart e tyre dhe pas tërheqjes e kam lënë përsëri në duart e tyre. Mënyra se si është vepruar me të është përgjegjësi personale e atyre që e kanë poseduar.
Pas tërheqjes time, duke parë sulmet që po më bëheshin, për ta informuar opinionin është lëshuar një kumtesë e Shtabit Suprem. Në kumtesë thuhet tekstualisht: “Tahir Zemaj nuk ka ikur, por është tërhequr me urdhër të Shtabit Suprem dhe të Qeverisë së republikës së Ksoovës, pas situatës së krijuar. Kushdo që thotë të kundërt e kësaj të vërtete, ka si qëllim thjesht njëllosjen e autoritetit dhe profesionalizimit të tij.” (Fq.103-106)

[DriniM]

Takimi i fundit me Ahmet Krasniqin


--------------------------------------------------------------------------------


Rrjedhimisht, kam pritur aty me truprojet e mia, me mjeken e spitalit ushtarak Shehrije Sadriaj dhe zëvendësin tim Nazif Ramabaja. Kur jam informuar nga Shtabi Suprem se të gjithë eprorët dhe shumica dërmuese e ushtarëve kanë kaluar në Shqipëri kam vendosur të largohem edhe vetë bashkë me ata njerëz që përmenda.

Me ndihmën e Ramiz Muriçit dhe disa të tjerëve, kemi arritur të kalojmë kufirin dhe të hyjmë në Shqipëri ku jemi pritur nga Agim Mehmeti dhe Hilmi Nebihu. Ka pasur një çast vërtet shumë emocional nga takimi im me zotni Ahmet Krasniqin. Fillimisht u shpreh se ndjehej tepër i lumtur që po më shihte edhe një herë: “Të kam urdhëruar të futeshe në mes të zjarrit pa pasur mundësi të të ndihmoj !”, më tha. Këto fjalë ma kanë zbutur zemërimin. Në fakt isha përgatitur t’i “vërsulesha”, t’i thosha “po si komandant... e kështu e ashtu”. Premtimet nuk qenë realizuar, unë u kisha thënë qytetarëve të Kosovës se shumë shpejtë “ne do t’i shndërronim kuajt në kamiona dhe se ndihmat nuk do të ndaleshin”.

Menjëherë kemi filluar analizën e tërë veprimtarisë që kishim bërë deri në ato çaste. U informova për të gjitha problemet që kishin ndodhur që nga ngjarja e Komanit, ku Ahmet Krasniqi bashkë me një pjesë të Shtabit Suprem ndeshën në një grup banditësh që i kishin plaçkitur, më informuan për grabitjen që i ishte bërë zyrave të Ministrisë së Mbrojtjes, për presionet dhe çarmatimin e tij, bastisjet, tentimet për t’i arrestuar, bllokimin e furnizimeve me armatim etj. Aty ai ka thirrur Shefin e Sigurimit të Shtabit Suprem dhe i ka thënë: “Shikoni, mua mund të më ndodhë gjithçka, veç kini kujdes që Komandant Tahir Zemës të mos i ndodhë asgjë. “Kundër nesh kishte filluar një histeri shpifjesh nga më të egrat, nga më të paparashikueshmet. Veçanërisht propaganda negative ndaj meje kishte marrë përpjestime të çuditshme.

Çdo gabim i joni, sado i vogël dhe periferik, paraqitej si krim dhe tradhëti e madhe kombëtare. Momentalisht ato sulme qenë të drejtuara ndaj meje. Përpara se të tërhiqesha kam pasë lëshuar një komunikatë nga terreni ku kam shpejeguar arsyet e largimit tonë për t’i shpëtuar nga masakrimi 50-60 mijë njerëz. Në atë analizë kam kuptuar se pse nuk kishte ardhur armatimi, se ku e kishin bazën ngatërresat, incidentet dhe kurthet e ndyra që na kurdiseshin. Ishin po ai grup njerëzish që kishim takuar në Kosovë, që bashkë me Qeverinë Shqiptare kishin bllokuar, minuar gjithë përpjekjet tona për të formuar një ushtri profesioniste dhe të suksesshme në luftën kundër serbëve. Si ushtarak e kam pasur të vështirë t’i kuptoj këto gjëra, por po vëreja se në palën që na bënte karshillëk dominonte aspirata politike për eliminimin e institucioneve të Kosovës, në vend se të dominonte aspirata kombëtare për ta parë Kosovën të lir”nga thundrat serbe.

Shtabi Suprem dhe ministria e mbrojtjes kanë lexuar dekretin e dekorimit dhe të gradimit për mua dhe shumë eprorë dhe luftëtare të njësive tona, për kontributin që kishim dhënë gjatë asaj periudhe që kemi vepruar në Kosovë. Kam shprehur dëshirën që të hanim një darkë së bashku me të gjithë oficerët e Stabit Suprem dhe me zotni Krasniqin po ashtu edhe me oficerët që kishin qenë në luftë. Mbrëmjen që ishte caktuar kjo darkë, në orën tetë të mbrëmjes, shërbimi i sigurimit të Ministrisë së Mbrojtjes ka ndërhyrë dhe ka kërkuar që unë të mos merrja pjesë në atë darkë, dhe më është thënë se do të ishte më mirë të shkoja pranë Përfaqësisë së Republikës së Kosovës për të pushuar. Kemi rënë dakord dhe i kam thënë zotni Krasniqit se do të mund të shiheshim të nesërmen për të biseduar më gjatë. Kam shkuar në Përfaqësi, aty kam gjetur Iliaz Ramajlin, Muhamet Bicajn, Isa Mustafën.

Pasi kemi biseduar pë rreth një orë, kam rënë për të fjetur. Rreth orës 11 e 3 minuta më ka zgjzar nga gjumi një oficer që merrej me sigurimin e përfaqësisë, Xhevat Ibraj, dhe më ka dhënë lajmin për atentatin ndaj Ahmet Krasniqit. Kam kërkuar të shkoj menjëherë në vendin e ngjarjes, por nuk më kanë lejuar. Nuk mund ta besoja ! lajmi më ka tronditur aq shumë sa që nuk kam qenë në gjendje të kontrolloja valët e emocioneve dhe të dhimbjes që ndjeva. Kam menduar se Kosovës po i përgatitej një kurth i tmerrshëm, po i futej një thikë e helmuar pas shpine. I pari ministër i Mbrojtjes së Kosovës vritet në zemër të kryeqytetit të Shqipërisë !?

Kur njeriu ndodhet në fushën e betejës, nuk e di se me çfarë forcash u reziston dhembjeve të plagëve sa do të pamëshirëshme të jenë ato, veç në atë dhomë të Përfaqësisë së Kosovës në Tiranë, atë mesnatë të datës 21 shtator kam ndjerë që dhimbja po m’i bluante eshtart dhe nervat njëkohësisht. Thjesht qeshë shndërruar në një grumbull të madh e të paformë dhimbjeje. Mora vesh se trupin e të ndjerit e kishin dërguar në Spitalin Ushtarak por nuk kishte asnjë shpresë. Pak më vonë aty kanë ardhur Hilmi Nebihu, Agim Ramadani, Rrustem Berisha, Sali Çeku, Halil Bicaj, Agim Mehmeti. I kemi shprehur ngushëllimet njëri-tjetrit, kemi biseduar se si do të vepronim më tutje. Së pari ka qenë në pyetje se si do të bënim me varrimin, por edhe për probleme të tjera të vijimësisë së punëve. Nekishim humbur një njeri shumë të vyeshëm, kishim humbur Ministrin e Mbrojtjes, por lufta nuk kishte mbaruar, ajo duhej të vazhdonte deri në çlirimin e plotë të Kosovës. (Fq.107-110)



Pengesa, akuza, atentate të dështuara !


--------------------------------------------------------------------------------


Më urdhëruan të pushoja, vazhdon rrëfimin e tij kolonel tahir Zemaj, përkundër dëshirës time për të rifilluar menjëherë jetën në kazermën e Papajt, për të rivendosur kontaktet me ushtarët që kishin filluar të paraqiteshin çdo ditë.

Kanë qenë të caktuar dy eprorë Gani Gjukaj dhe esat Ademaj që të përcillnin ushtarët që paraqiteshin pranë Ministrisë së Mbrojtjes për në Popaj. Unë jam larguar për disa kohë nga Shqipëria, (ushëtimi me skaf drejt Italisë është një histori më vete). Pas disa ditëve jam lajmëruar tek Agim Mehmetaj dhe Halil Bicaj. Ata më thoshin se nuk ka ardhur koha për t’u kthyer. Bicaj, dikur u emrua Ministër i Mbrojtjes dhe unë kamqenë në pritje që ata të më thërrisnin. Kur pash se nuk e kishin ndërmend, por nuk e di se kur, atëherë vetë jam kthyer në Tiranë. Kur më kanë parë janë habitur dhe më kanë thënë se “qenkësha ngutur pasi akoma nuk ishte marrë asnjë vendim, akoma nuk ishin hartuar planet, strategjitë dhe taktikat e reja, se forcat gjendeshin akoma në mobilizim e sipër etj, se do të më duhej të prisja edhe pak, dhe e gjitha kjo për arsye të “sigurisë” sime.

Unë nuk i kisha hyrë kujt kurrë në borxh, nuk kisha shkelur mbi asnjë rregull, urdhër apo ligj të Republikës së Kosovës, gjatë luftës kisha bërë maksimumin për t’iu shmangur incidenteve, kisha luftuar kundër shkieve dhe kisha mbrojtur popullatën civile. Kush më akuzon qoftë edhe për gjënë më të vogël, hyn në borxh personal me mua, pasi përsa i përket veprimtarisë, jam i gatshëm të përgjigjem dhe të mabj përgjegjësi për të gjitha veprimet dhe mos veprimet e mia ushtarake, politike dhe morale. Gjyqin moral unë e kam fituar nga përkrahja e gjithanshme që më ka dhënë popullsia, qytetarët e Kosovës. Zemaj nuk ua ka bërë asnjëherë të njohur autorëve të këtij libri, faktet që ai ka, me arsyetimin se “ato nuk janë për botim, janë për në gjykatë”. Ajo ditë nuk do të jetë shumë e largët. Nuk është rastësi që shumica e njerëzve që akuzohen për krime dhe vepra të tjera penale gjatë luftës, ata që me veprimet dhe mosveprimet e veta kanë shkaktuar gjakderdhje, djegie dhe vjedhje, fill pas çlirimit të Kosovës kanë vrapuar të formojnë parti politike duke menduar se kështu fitojnë imunitet politik.

Megjithatë, për mua që atëherë, po bëhej gjithnjë e më e qartë selinja destruktive kishte fituar terren, kishte zënë vend të rëndësishme, paraqitej agresive dhe mjaft e rrezikshme ndaj njerëzve që nuk ndanin të njejtat pikëpamje me ta. Elementë të tillë i vërejta edhe pranë Ministrisë së Mbrojtjes. Po përpiqesha t’u bëja një lidheje organike gjitha ngjarjeve që kishin ndodhur, gjithë atyre që transmentonte televizioni i Tiranës, i cili ka luajtur një rol jashtëzakonisht përçarës, atyre që shkruheshin në shtyp dhe njohjeve të mia dhe vërejta se ata që luftonin për rrëzimin e qeverisë së Bukoshit në kohën që Kosova përgjakej nga shkiet, kishin avanczar mjaft. Jam munduar ta arsyetoj atë gjendje duke vlerësuar gatishmërinë e institucioneve tona për të krijuar një gjendje ballance dhe ekuilibri në të gjitha aspektet e mundshme, gjë që shpresohej se do të sillte çtensionim të situatës. Mjerisht, ata që ne i pranuam në gjirin tonë veç për të arritur pajtimin dhe shmangur përçarjen, penguan çdo inisiativë të përbashkët, ndërkohë që të nxirrnin sytë për të marrë mjete financiare apo logjistike.

Shumë komandantë janë financuar, duke u deklaruar se janë komandantë të kësaj njësie apo të atij regjioni. Në takim me kolegët e mi, duke e ditur se eprorët me të cilët kisha punuar më parë ishin në rrugë të zotit dhe të atdheut, vendosëm t’i përvishemi punës për përgatitjet ushtarake në Papaj. Veç, çdo tentim i imi për të shkuar në Papaj është penguar me gjithëfarëlloj justifikimi, si bie fjala nuk është e nevojshme, akoma nuk ka aq forca sa të kërkohet puna dhe përgjegjësia jote etj. Ata, siç duket kishin depërtuar deri edhe në hierarkinë e Ministrisë së Mbrojtjes duke e shpartalluar atë, pothuajse krejtësisht. Psh. Rrustem Berisha, financohej, pajisej dhe zbatonte një pjesë të urdhërave të Ministrisë, veç, siç është marrë vesh, pas bisedave e takimeve që ka pasur me Jakup Krasniqin, Azem Sylën e ndonjë tjetër, ka ndërruar qëndrimin, ka vepruar në krye të vet, nuk i ka informuar më eprorët e tij. Praktikisht ka vepruar pas shpinë së tyre. Unë mora në telefon në Papaj dhe i lajmërova se do të shkoja për një vizitë. Kisha vendosur të merrja përsipër të gjitha përgjegjësitë që kisha pasur. Ministria më tha se nuk ishte mirë të shkoja, por unèe e kisha vendosur.

Duke parë se diçka bluante nën dhe, bëra një dredhë të vogël. Nuk shkova në orën që kisha lajmëruar se do të gjendesha atje, por nja 8-9 orë më vonë. Në orën katër e gjysmë të mëngjesit, dy ditë para fillimit të Luftës në Koshare, jam futur në kazermë me tetë ushtarë. Kam kontaktuar me disa persona dhe ata më kanë treguar planin që ishte përgatitur “për të më pritur mua”. Një njësi nën komandën e njëfarë Nasim Haradinaj, të cilin unë nuk e njoh, ka pas përgatitur atentatin. Ushtarët e kishin marrë vesh dhe kishin ndërhyrë. Ishte krijuar një situatë shumë e rrezikshme. Me ndërhyrjen e disa eprorëve ishte shmangur gjakderdhja. U informova me detajerreth kësaj gjendje dhe duke mos dashur që problemet të ndërlikoheshin edhe më tej, jam tërhequr. Të nesërmen kam informuar Ministrinë e Mbrojtjes.

Atentate kundër meje kanë qenë përgatitur edhe më parë, gjatë kohës që kam qenë në Dukagjin. Faton Mehmetaj ka pasë futur një njeri, një ish bashkëpunëtor të serbëve, (për këtë atentat të dështuar ekziston një dosje e plotë), një njeri i fshatit Kosuriq për ta kryer atentatin. Ata kanë pasë vendosur të më vrisnin mua dhe Sali Çekun, të cilin gjatë gjithë kohës e kanë pasur problem. Donin ta eliminonin, ta largonin, sepse kishin shumë frikë nga potencialet e tij, nga njohjet e gjera, nga cilësitë dhe virtytet e tij. Ka pasur krime të tjera, për shembull vrasja e Sanie Balë, që është vrarë për motive të ulëta, për t’ia vjedhur disa deviza, (më vonë ata e akuzuan se ajo paskësh bashkëpunuar me serbët !). Pasi e kanë vrarë, e kanë djegur dhe hedhur në liqenin e Radoniqit. Janë vrarë një burrë e një grua dhe shumë të tjerë. Hetimin e këtyre ngjarjeve e kanë bërë organet e brigadës për zbulim dhe kundërzbulim. Ekzistojnë prova, dëshmi dhe dokumentacion i plotë rreth tyre. Sapo në Kosovë të rindërtohet një sistem i besueshëm drejtësie, ata që kanë vrarë e djegur në “emër të popullit”, kanë për të dhënë përgjigje në emër të po atij populli.

[DriniM]

Ky shënim zyrtarë është i përpiluar nga puntori operativ i Brigadës 131.


Këta persona ngatërrestar kishin arritur të fusnin një njësit të tyrin brenda kazermës gati me dhunë, duke pretenduar se edhe ata donin t’i bashkoheshin njësive tona. Në fakt qëllimi tyre, siç është reflektuar gjatë gjithë kohës, nuk ka qenë të luftojnë përkrah nesh, por të na përçajnë dhe të na sjellin probleme. Vendosa të krijoja një njësi të re për intervenime të shpejta. Në një objekt në Lezhë, fillova krijimin e njësisë së re. Ndërkohë kishte filluar lufta në Koshare.

Pas pak kohësh jam transferuar në Mamurras, ku numri i ushtarëve është rritur ndjeshëm si rezultat i përgjigjes që i është dhënë thirrjes për mobilizim. Ka pasur ushtarë shqiptarë që kishin ardhur nga të gjitha anët e botës, por edhe nga ata që më parë kishin luftuar në të gjithë Kosovën, nga Dukagjini, llapi, Drenica etj. Për katër –pesë ditë është plotësura Brigada “Mërgimi” me personel të kualifikuar ushtarak dhe me armatim të ri dhe funksional. Ai armatim që e kishim pritur prej kohësh, kishte ardhur së fundi. Në stërvitjen e trupave kanë ndihmuar edhe specialistë nga vendet e NATO-s, nga Norvegjia, Suedia, Gjermania etj. Ata qenë specialistë që në bashkëpunim me oficerët tanë i stërvisnin ushtarët për ndërhyrje të shpejta sipas modeleve më të avancuara perëndimore.


Edhe në Mamurras ka pasur një tentativë për të më bërë atentat, kjo ka qenë e treta me radhë pas asaj në Dukagjin dhe në Papaj. Siç kam përmendur, pranë njësive që kam drejtuar, gjithmonë kam krijuar organet e kundërzbulimit, të cilat më kanë informuar se në kazermën tonë do të vinin “dy ushtarë të rinj”, të ngarkuar për kryerjen e atentatit. Ata kanë ardhur dhe ne menjëherë i kemi vënë nën mbikqyerje. I kemi ndjekur veprimet e tyre deri në 4astin, kur ata kanë dashur të realizojnë punën e tyre të zezë, në bashkëveprim edhe “me forca” të tjera, jashtë kazermës.

“Ushtari” u ndalua dhe pa kurrfarë dhune ka pranuar, dhe haptas ka deklaruar se “urdhërin e kam marrë nga shtabi i përgjithshëm i UÇK-së « . Ky person, nga fshati Istog, fillimisht ka qenë i ngarkuar të survejonte Ministrinë e Mbrojtjes. Kjo është dokumentuar dhe e xhiruar. Personi tjetër i zënë bashkë me të, me mbiemër Ademaj nga fshati Vrellë, ka deklaruar se « qe i lumtur që e kishim zënë, pasi ai nuk kishte nga t’ia mbante pa e kryer atë punë”. Kam informuar Ministrinë e Mbrojtjes dhe ndaj tij ne nuk kemi marrë në atë kohë asnjë masë, ve4 e kemi dikumentuar rastin. Ai sot gjendet në shtëpinë e tij në Vrellë. Ai ka rrëfyer edhe për “instruksione dhe përgatitje të tjera”, por që deri më sot me sa di unë ato punë të zeza kanë mbetur në tentativë.

Ne vazhduam punën. Bujar Bukoshi me disa anëtarë të kabinetit të tij ka bërë inspektimin e njësisë dhe ka qenë i knaqur me nivelin e saj. Ne prisnim vetëmurdhërin për të hyrë në luftime. Urdhër që nuk erdhi kurrë dhe ka qenë një dëm i madh, pasi brigadat 131, 134 po luftonin në Koshare. Efektivat e tyre mbusheshin me ushtarë të pa stërvitur. Rrustem Berisha pranonte dhe fuste në luftime djem e vajza të papërvojë, gjë që ka sjellë edhe humbjen e shumë prej tyre. Ndërkohë, disa ushtarë dhe eprorë të cilët kishin qenë nën komandën time në Zonën e Tretë Operative gjatë luftës, më kanë pyetur se çfarë duhej të bënin pasi punët me rrustem Berishën kishin ndryshuar ? I kam këshilluar të luftonin krah përkrah me të tjerët, pasi ne ishim njëlloj, luftonim për të njëjtin qëllim dhe se nuk duhej t’ua vinim mendjen gjërave të vogla.

Brigadën “Mërgimi” nuk e urdhëroi askush të përfshihej në luftime, edhe pse dihej aftësia dhe kapacitetet e saj. Pas vrasjes së Agim Ramadanit, Rrustem Berisha ka tentuar të fshijë nga historia kontributin e brigadave 131, 134 si dhe të batalionit diversanto-vëzhgues “Delta”, duke i bashkuar dhe formuar vetëm një brigadë, me një numër të ri, 138 dhe duke i dhënë emrin e heroit Agim Ramadani. Nuk kishte asgjë të keqe që Brigada 131 dhe 134 të merrnin emrin e një prej eprorëve të tyre më të shquar, por rrustem Berisha tentonte të shuante nga faqja e dheut kontributin e tyre të mëparshëm, duke mohuar edhe një pjesë të kontributit të tij personal, veç si e si të akomodohej me rrethanat e reja. Megjithatë, pas daljes në opinion të emërtimeve të reja nuk kam bërë asnjë veprim, duke menduar se nuk qe e udhës të merresha me gjëra të tilla anësore, por edhe për shkak se ato brigada e kishin shkruar historinë e tyre, jo veç me dekrete, por edhe me gjakun e luftëtarëve të vet. Askush nuk mund të fshinte kontributin e tyre nga historia më e re e Kosovës.

Arsyeja se pse po i kushtoj vëmendje këtij detaji qëndron në faktin se dikush po përpiqej të përvetësonte punën tonë, të manipulonte me gjakun e të rënëve të brigadave tona, për t’i përdorur emrat e famshëm të Sali Çekut dhe Agim Ramadanit për kapital të mëvonshëm politik, deri edhe për shtrembërim të realitetit në dobi të interesave të ngushta të politikës së vet ditore. Njëkohësisht donin të përvetsonin kapitullin më heroik dhe më profesional të luftës në Kosovë, duke hedhur pluhur mbi përpjekjet serioze dhe kombëtare të institucioneve të republikës së Kosovës për të organizuar dhe drejtuar rezistencën e armatosur të popullit tonë.

Skema sa është e thjeshtë, është po aq kriminale. Etiketimet që i bëheshin Presidentit Rugova, vrasja e Fehmi Aganit, presionet ndaj Bujar Bukoshit, vrasja e Ahmet Krasniqit, deformimi që pësoi rrustem Berisha e disa të tjerë, shantazhi me shpifje dhe fyerje ndaj meje, të gjitha bashkë synonin të rrëzonin përdhe e të shkelnin mbi të gjitha përpjekjet, mundin dhe përkushtimin e Institucioneve të republikës së Kosovës për të mbrojtur qytetarët e saj. Njëkohësisht, kjo do të ndihmonte në ardhjen në pushtet të një garniture, e cila para dhe gjatë luftës ishte shprehur hapur se luftonte kundër Institucioneve të vozuara, të njohura dhe të respektuara nga populli i Kosovës. (Fq.111-118)

[DriniM]

Brigada "Mërgimi" rrethohet nga kalashët e Mejdanit dhe të Nanos !


--------------------------------------------------------------------------------


Ndërkohë që Gjenerali Xhekson me oficerët e Ushtrisë Serbe nënshkruajnë marrëveshjen e kapitullimit të forcave serbe në Kumanovë, menjëherë Presidenti i Shqipërisë dhe Kryeministri i saj dolën me një deklaratë ku kërkohej "çarmatimi i njësive të Bujar Bukoshit, pasi ato rrezikonin pushtetin në Shqipëri"!! Thjeshtë kjo deklaratë , është e zonja të dëshmojë se kush e kishte dëmtuar dhe penguar luftën në Kosovë, se cila aleancë i kishte bërë puç përpjekjeve të jashtëzakonshme të institucioneve të Republikës së Kosovës për të organizuar dhe drejtuar një rezistencë dinjitoze ushtarake ndaj pushtuesit serb.

Një ditë më vonë, pas kësaj deklarate - rrëfen Tahir Zemaj - kazerma jonë në Mamurras është gjendur e rrethuar nga forca të shumta të ushtrisë dhe policisë së Qeverisë Shqiptare. Imagjinoni se çfarë gjendje shpirtërore mund të jenë gjendur ushtarët dhe oficerët e Brigadës "Mërgimi", që kishin ardhur nga të gjitha shtetet e botës për të luftuar për Kosovën e tyre, dhe në një mëngjes të bukur gjenden të rrethuar nga forcat e ushtrisë shqiptare ?!

Në bisedime me drejtuesit e atij "operacioni" dhe në marrëveshje me Ministrinë e Mbrojtjes dhe të Rendit të Shqipërisë dhe Ministrisë së Mbrojtjes, kemi arritur në përfundim që ne nuk do të dorzonim armatimin personal, deri në kalibrin 12.7 mm. Do t'u mbetej ushtarëve, dhe nëse ishte nevoja do t'ua dorzonim forcave të NATO-s dhe të magazinoheshin në Kosovë, pasi ishin pjesë e pasurisë së saj. Armatimin e rëndë : disa lloje topash, minahedhësish, raketash kemi vendosur që me Proçes-Verbal t'I falet Akademisë ushtarake të Shqipërisë.




Nga ana e Policisë Shqiptare është marrë angazhimi që ata të na shoqëronin deri nhë kufi për të na "mbrojtur" nga incidentet. Mua, me dekret, më kanë emëruar në një detyrë tjetër pranë Ministrisë së Mbrojtjes së republikës së Kosovës. Më është thënë që të nesërmen do të takoheshim bashkë me Presidentin e kryeministrin, me gjeneralin Xhekson.

Drejtimin e Brigadës e ka marrë zoti Fazli Rugova, zëvëndësi im. Brigada është nisur drejt veriut për të kaluar në Kosovë. Ndërkohë, ajo është braktisur nga policia ushtarake dhe ajo e rendit e Shqipërisë, që sipas marrëveshjes kishte marrë përsipër shoqërimin e saj deri në kufi, rrjedhimisht ata kanë rënë në një pritë të disa forcave policore - paramilitare afër Tropojës.

Megjithatë kanë mundur të depërtojnë pa luftime, pasi kam komunikuar drejt për drejt me komandantin e Brigadës dhe i kam thënë se, nëse pas pesë minutave nuk hapej rruga atë do ta hapnim ne me të gjithë fuqinë e zjarrit që posedonte brigada. Kam kërkuar të flas me drjetuesin e forcave policore paramilitare, ish shefin e komisariatit të Tropojës, haklaj, e kam informuar se ka një marrëveshje e ai më ka thënë se nuk e njihte atë marrëveshje. Atëherë i kam thënë se, nëse ai nuk i njihte eprorët e tij dhe marrëveshjet e nënshkruara prej tyre, ne do ta hapnim rrugën me zjarrë.

Pas kësaj ai më është përgjigjur që "ne qenkeshim vëllezër" dhe rruga është hapur pa pasur nevojë për shkëmbime zjarri. Në fakt brigada nuk kanë pasur atë itinerar që ka ndjekur. Ajo nuk ka pasur të shkojë fare në tropojë, pasi rruga mes Kukësit dhe Tropojës ndahet në qafë të Malit, në bjeshkët e Fushë Arrëzit.

Pikërisht aty ka filluar vënia në jetë e skenarit të ri ose e marrëveshjes së fshehtë për çarmatimin e plotë të Brigadës. Ja sepse zoti Ramë maraj me një pjesë të policisë Ushtarake të UÇK-së pranë Ministrisë së Mbrojtjes së republikës së Kosovës, nuk i ka shoqëruar trupat sipas marrëveshjes. Kam ndjerë se po luhej një lojë e ligë, pasi një pjesë e shtabit me policinë ushtarake kanë hyrë pa asnjë problem në Kosovë, nëpërmjet Kukësit, ndërsa trupat e brigadës kanë kaluar nëpër një kalvar shumë të gjatë. Ram Maraj duhet tashmë vetë të bëjë publik qëndrimin e tij, pse nuk i ka shoqëruar trupat sipas marrëveshjes, pse brigada "Mërgimi" ka devijuar rrugën, çfarë e ka penguar atë të paraqitet në orën e caktuar për fillimin e marshimit të Brigadës etj?

Pasi kanë kaluar pritën në hyrje të Bajram Currit, brigada ka marrë drejtimin e Qafë Luzhës, ka dalë në kam, Has, Krumë, Kukës, pastaj në Qafë të Morinës. Praktikisht ka bërë më shumë se 200 km rrugë të pa asfaltuar, malore, tepër të vështirë në vend se të kalonte sipas planit drejt në rrugën e Kukës-Prizren. Në tokën e Kosovës, brigada fillimisht është pritur nga KFOR-i gjerman, të cilit I është dorëzuar një pjesë tjetër e armatimit me proces-verbal.

Prej në Prizren brigada ka provuar një ferr të vërtet. Tashmë ishin "fitimtarët", ata që ushtruan dhunë mbi brigadën "Mërgimi", disa plehra që qenë organizuar dy-tre ditëve të fundit, si gjoja policia e UÇK-së e të tjera formacione më të vogëla që qenë formuar nëpër male e që kishin zbritur si çlirimtarë qyteteve e fshatrave të Kosovës. Duhet theksuar se ditëve të fundit janë formuar me dhjetëra njësi të tilla, me numra e emra, të cilat kishin një ditë apo dy që ishin kthyer në Kosovë, nga kampet apo nga bregdeti dhe pretendonin se kishin marrë pjesë në luftime për çlirimin e Kosovës !

Po të mos kishin qenë forcat gjermane, do të kishin ndodhur edhe incidente të përgjakshme. Edhe në Gjakovë ka pasur rrahje, fyerje, keqtrajtime deri në orën 24. Po ashtu ka ndodhur edhe në Pejë.

Forcat Italiane nuk kanë qenë të informuara mirë. Këtë gjë e kanë shfrytëzuar "policët" e UÇK-së. Aty është marrë e gjithë njësia dhe është dërguar në drejtim të Dashinocit me urdhër të Shatbit, se gjoja këto ishin bandat e Bujar Bukoshit dhe të Tahir Zemës. Në Ratishë është plaçkitur gjithë arsenali i ndërlidhjes, kamionët, paisjet e tjera automibilistike, çisterant, uniformat, të hollat personale etj. Në ish fabrikën e "Zastavës" kanë ndërhyrë forcart e KFOR-it italian dhe për fat deri në atë çast nuk ka pasur të vrarë.

Të nesërmen me përcjelljen e KFOR-it janë nisur për në Prishtinë ku edhe janë shpërndarë. Kjo rrugë për të hyrë në Kosovën e lirë, ka qenë shumë më e përgjakshme se marshimi i tri brigadave një vit më parë, kur Kosova gjendej e pushtuar nga forcat policore-ushtarake serbe. Nuk mund të harrohet kurrë, dhe dikush do të përgjigjet një ditë për pesë luftëtarët e kësaj brigade, Rexhë Osaj nga Deçani, Bashkim Balaj i Isniqit, Sinan Musaj nga Strellkci i Epërm, Ram Peja nga peja dhe Vesel Muriqi nga Rugova e Pejës, të cilët drejtonin automjete të kolonës e që janë marrë dhe dërguar në zyrën e "Prefektit të Pejës" një kushëri i Agim Çekut, Et'hem Çeku dhe të Ramush Haredinajt.

Aty ata jjanë rrahur barbarisht, u janë thyer brinjët, janë sharë e ofenduar, pastaj është urdhëruar : "të veprohet dhe të dërgohen atje ku duhet !". I kanë nisur në drejtim të Ratishit përsëri nën komandën e "togerit" dhe prej atij momenti nuk dihet më asgjë për ta. Më vonë nga ana e KFOR-it italian është bërë ekspertiza e vendit të ngjarjes, pasi sipas dëshmitarit që ka mbetur gjallë, Vesel Muriqit, ata mund të jenë ekzekutuar. Veseli ka dëshmuar edhe për ato skena të tmerrshme që kanë ndodhur në zyrën e Et'hem Çekut dhe Ramush haredinajt.

Të gjithë ushtarët e tjerë nuk kanë mundur të inkuadrohen asnjëherë, disa prej tyre janë urdhëruar të paraqiten pranë komandave lokale për t'u marrë në pyetje dhe për të dëshmuar prezencën, një imitim i shëmtuar i skemave të policisë serbe. Të gjitha këto gjëra po dokumentohen dhe po përgatiten akuza të mbështetura ligjërisht dhe nuk do të jetë e largët dita që personat përgjegjës do të japin llogari dhe nuk do të jetë e largët dita që personat përgjegjës do të japin llogari për këto sjellje barbare. Tashmë po merret vesh më së miri se kush ishin ata që luftuan për çlirimin e atdheut.

Ata që dikur i shisnin mend popullit se duke qenë bij të tij nuk kishin nevojë për grada dhe për akademi për ta çliruar Kosovën, sot janë vetëgraduar, gjeneralë e nën gjeneralë, kolonelë e marshallë, veç gjeneralisim nuk ka sot në Kosovë. Gjatë gjithë luftës në Kosovë, ka pasur vetëm dy beteja, ajo e Loxhës dhe e Kosharës, nuk duhet ngatërruar pritat apo ndonjë shkrepje armësh me beteja, as marrja e ndonjë poste policie me dy-tre policë, as bombardimet e serbëve ndaj popullsisë civile. Beteja të mirëfillta me luftëtarë të rreshtuar në front, ka pasur vetëm dy, ato që i përmenda.

Eprorët dhe luftëtarët që morën pjesë këto dy beteja dhe që u flijuan nuk janë graduar, janë graduar njerëz të tjerë. Në fund të fundit është e nevojshme të marrim vesh se ku e kishin hallin ata njerëz, çfarë qëllimi kishin, ta digjnin Kosovèn bashkë me forcat serbe, apo ta çlironin atë bashkë me ne ??

Sot është fakt që njerëzit po zgjohen, ata e njohin të vërtetën, ne kemi borxh të ofrojmë dëshmië tona me qëllim që pejsazhi tragjik, por edhe heroik i Luftës së Kosovës të ndriçohet sa më mirë që të jetë e mundur, me qëllim që t'u lëmë brezave dëshmi të pakontestueshme. Vetëm kështu ata do të mund të korrigjojnë gabimet tona pa i përsëritur ato. (Fq.119 - 124)

[DriniM]

Gra dhe vajza, luftëtare të Kosovës


--------------------------------------------------------------------------------


Pas formimit të Zonës së Trtë Operative, sidomos në brigadën 134 ka pasur një numër të konsiderueshëm grash dhe vajzash të cilat kanë dhënë një kontribut shumë të çmueshëm në luftë. Disa prej tyre kanë qenë me të fejuarit e tyre, disa të tjera me vllezërit apo prindin e vet.

Një luftëtare nga Obiliqi, Arjeta Aliu ka qenë me bashkëshortin e saj dhe i kishte lënë tre fëmijë në shtëpi. Ka qenë edhe një vajzë, Sabahatë Tolaj, e cila kishte kryer shkollën e mesme ushtarake në drejtimin kundërajror dhe që gjatë luftës ka qenë në detyrën e ndihmës komandantit për Logjistikë.

Dykë Llullaku ka qenë shefe e zyrës së mobilizimit, disa të tjera kanë kryer detyrat e ndërlidhjes, por ato kanë marrë pjesë aktive drejtpërdrejt edhe në luftime. Përgjat dy ditëve që forcat kanë qenë në pozicione, në mbrojtje të fshatrave të Lugut të Baranit, megjithëse unë si komandant kam kërkuar që vajzat dhe gratë të zëvëndsoheshin, ato kanë këmbëngulur dhe i kanë ruajtur pozicionet e tyre.

Asnjëherë nuk kam vënë re që ndonjëra prej tyre t’i shmangej urdhrave apo detyrimeve të tjera ushtarake. Ato kanë pasur sukses edhe në stërvitje, gjatë gjuajtjeve luftarake, kanë qenë të përfshira në njësitë operative, në policinë ushtarake dhe kudo, vetëm tre prej tyre kanë punuar në administratën e njësive dhe të Shtabit tonë. Të gjitha mjeket dhe infermieret gjatë luftimeve kanë kryer një mision humanitar dhe luftarak shumë të rëndësishëm. Me sakrifica mbinjerëzore, ditën e natën kanë qëndruar te koka e të plagosurve duke u ardhur në ndihmë, duke i mjekuar.

Në betejën e Logjës ka marrë pjesë një luftëtare me emrin Shema, e cila ka luftuar për 20 orë, pas beteje ka përgatitur ushqimin për rreth 300 luftëtarë. Roli i tyre në luftë – shton kolonel Zemaj – nuk mund të kufizohet veç me pjesëmarrjen e tyre të drejtëpërdrejtë në luftime. Gratë dhe vajzat, nënat dhe motrat shqiptare në Rrafshin e Dukagjinit e të tërë Kosovës, kanë dhënë një kontribut jashtëzakonisht të madh në të gjithë rezistencën tonë dhe është e pamundshme të përshkruhet me pak fjalë kontributi i tyre, sa do të mira qofshin ato. Kontributi i tyre përbën subjekt të veçant për një libër tjetër, pasi është një kapitull më vete i historisë sonë. (Fq.125-126)



Përgjigje akuzave nëpërmjet një interviste


--------------------------------------------------------------------------------


I pyetur nga Naim Kelmendi në një intervistë për gazetën “Bota Sot” se, si u përgjigjet Tahir Zemaj akuzave që ia bënte një rrymë politike brenda UÇK-së për “tradhti kombëtare”, zoti Zemaj është përgjigjur se “ato akuza janë të fabrikuara” nga frika e atyre që nuk donin që ushtrinë tonë ta drejtonte profesionalizmi, frikë e cila ka ekzistuar para hyrjes, gjatë kohës së qëndrimit në Kosovë dhe më vonë. Ata i frikësoheshin profesionalizimit, sepse e ndjenin se do të dilnin jashtë loje, nuk do të mund t’i arrinin qëllimet e veta egoiste për pushtet.

Gazetari ka këmbëngulur më tej duke i kërkuar shpjegime rreth tërheqjes së tij dhe zoti Zemaj ka thënë: Veprimi i tërheqjes ka qenë i kushtëzuar nga “kërcnimi për një katastrofë totale që i bëhej një numri prej 60 mijë banorësh”. Pra, njerëzish, kombëtarisht dhe ushtarakisht i justifikuar – ai veprim nuk mund të përbëjë bazë për asnjëfarë lloj akuze aq më pak tradhtie. Siç ka dëshmuar Kolonel Zmaj në atë intervistë, vendimet nuk janë marrë sipas dëshirës së tij, apo kokë më vete, por në mënyrë kolegjiale dhe me sugjerim të Shtabit Suprem. Intervistuesi ka kërkuar pastaj të dijë nëse zoti Zemaj mund të fliste për suksese gjatë kohës së luftimeve, në kontekst të organizimit dhe udhëheqjes së luftës në rrafshin e Dukagjinit ? Duke iu përgjigjur kësaj pyetje tahir Zemaj thekson: “ Eshtë mëkat të tentohet të injorohen sukseset që janë arritur (kryer) jo thjesht nga ana ime, por sidomos nga ushtarët dhe eprorët që kanë luftuar.

Do të përmendja luftën e Loxhës, mbrojtjen e Llukës etj. Të ndalemi pak tek Loxha, mund të them se kreu i ushtrisë jugosllave ka shkarkuar personat më të lartë ushtarak për shkak të dështimit të tyre në Loxhë. Pra ka pasur (nga ana jonë) organizim të mirëfilltë me tërë forcat ushtarake, është bërë një luftë ku janë përfshirë të gjitha aspektet e artit luftarak dhe me suksesin më të lartë janë kryer operacione luftarake brenda 18-20 orëve sa edhe ka zgjatur beteja. “Në vijim ai pyet “se deri kur njerëzit do të merren me atë tërheqje taktike, të organizuar dhe me plan operativ të miratuar, veç si e si për t’i shpëtuar nga masakra 60 mijë njerëz të koncentruar në ato fshatra ?”. Më vonë zoti Zemaj është shprehur se “Janë të tjerë ata që kanë sakrifikuar popullsinë civile, duke provokuar aksione diversante të pastudiuara (nuk guxoj të them se mund të kenë qenë të koordinuara me serbët) veç se si e si të bien në sy se janë duke bërë diçka, që ditën kur do të ndaheshin trofetë, ata të kishin vend në tryezën e fitimtarëve, pa llogaritur se sa qindra njerëz mund ta kenë humbur jetën si rezultat i veprimeve të tyre të papjekura, shpesh edhe aventureske, sa shtëpi dhe fshatra janë djegur e shkatërruar, veç që ata (garnitura e komisarëve që më akuzon) të dëshmonin se ishin “duke luftuar” !

Dhe është vërtet interesant të vërehet se si “shtabsat” kanë shpëtuar të gjithë gjallë, me përjashtim të atyre që sipas New York Time-sit, thuhet se i kanë eliminuar vetë, pa u hyrë ferra në këmbë asnjërit, ndërkohë që në njësitë e tyre, të përbëra nga djemë e vajza të Kosovës, që veç dëshirën e kishin të madhe për të luftuar dhe kallashnikovin që ua shisnin me pare në dorë, kanë humbur jetën me dhjetëra e qindra, të tillë.

Një prej arsyeve për humbje të tilla, më kryesorja, duhet kërkuar tek paaftësia ushtarake e “komandantëve dhe komisarëve”., shumë prej të cilëve kishin rrokur pushkën për ta rrëzuar pushtetin e Rugovës dhe të Bukoshit, ndërkohë që Kosova digjej flakë tej e mbanë nga serbët. Kësi komandantësh praktikonin urdhërin “ përpara djema”, ndërkohë që në njësitë e specializuara dhe të drejtuara nga profesionistët urdhërohej: “Pas meje, në sulm ! “ Ky ndryshim, në dukje i vogël në fakt shpejegon se si Brigadat 131, 133, 134 kanë humbur gjithë ata eprorë, ndërsa çetat e komisarëve humbnin përgjithësisht veç ushtarë.

Në intervistën e cituar Zemaj përmend emrin e njëfar Bilal Hadërgjonaj, një njeri që “pasi regjistrohet në akademinë ushtarake, përjashtohet për shkak të problemeve nuro-psikike”, e që është edhe kallauzi i akuzave bashkë me një rreshter, Bislim Zyrapin, eksperti më i fortë ushtarak (!) i Shtabit të Përgjithshëm ! “Ky farë Zyrapi le të ankohet edhe njëherë me Mahir Hasanin, është shprehur në një intervistë për “Botën Sot” (25 mars 2000) dhe të kujtojnë “ditët e lumtura” kur dëshmonin sipas oreksit të prokurorëve ushtarak në gjyqet e montuara serbe kundër oficerëve shqiptarë në Sarajevë”.

Tashmë, zotni Zemaj sqaron se akuzat e tyre nuk bëhen thjesht për xhelozi profesionale, prapavija politike e tyre duket nga kampi në të cilin bëjnë pjesë këta dy persona. Nga ai kamp që kishte vendosur me çdo kusht ta rrëzonte qeverinë ! Ndërsa për Naim Malokun ai nuk dëshiron të flas më, pasi ai në kulmin e sinqeritetit apo të shtirjes më të ligë, kur ka qenë i plagosur, i ka deklaruar Zemës se “nuk kam pasur mundësi të veproj ndryshe, kam qenë i kërcënuar fizikisht, i rrahur, prandaj për këtë arsye kam vepruar kështu” Këto fjalë – sqaron Zemaj janë thënë në prani të 24 oficerëve dhe janë të regjistruara. Veç e kam të vështirë, është shprehur Zemaj në intervistën e cekur, të kuptoj se si ky njeri del sot e thotë se Tahir Zemaj e ka humbur luftën në Kosovë ?

Tahir Zemaj nuk e ka humbur asnjë betejë, le më luftën në Kosovë. “Ai (Naim Maloku) mund të mirret me politikë dhe shumë mirë që ka filluar të merret me këtë zeje,... sepse dështimet e tij në artin luftarak janë totale dhe s’mund të thirret kurrë më në aftësitë e tij ushtarake”. “Mjafton vetëm fakti që gjatë hyrjes së tij në Kosovë ai ka humbur 35 ushtarë, akoma pa mundur të shkrepin një pushkë për Kosovën. Kjo ka qenë një humbje e rëndë, luftërat vërtetë kanë humbje, por kur vjen puna tek luftëtarët numri i tyre duhet të jetë të paktën i ekuilibruar në të dy anët. Ndryshe qëndron puna me popullsinë civile.

Pushtuesi ka mundësi të vras më shumë civilë, pasi ata mbeten shpesh herë të zbuluar, edhe pse kjo gjë, vrasje e civilëve, bie në kundërshtim me të gjitha konventat dhe protokollet ndërkombëtare të luftrave”. Eshtë e pabesueshme veç shumë prej komandatëve të tipit komisar politik, nuk e kanë pasur problem se sa ushtarë vriteshin, madje ata besonin verbërisht, aq më heroike do të qenë betejat e tyre e aq më shumë mund të shisninh mend se kanë luftuar. Trimëria dhe heroizmi në fakt vihen më së miri në spikam, aty ku vriten ushtarët e armikut. Kjo psikologji stalinisto-sllave, e kopjuar nga shifrat e stërzmadhuara të humbjeve të Bashkimit Sovjetik dhe Jugosllavisë gjatë luftës së Dytë Botërore, është psikologji e viktimës, tipar që nuk gjendet tek shqiptarët, veç tek ata që u është injektuar nga ideologjia sllave.

…

...dhe rrëfimi do të vazhdonte edhe më gjatë, por Tahir Zemaj ndalet e thotë se “shumë gjëra nuk është akoma momenti për t’i thënë, për t’i bërë publike. Disa prej tyre vetë koha ka për t’i kthjelluar, për disa të tjera, qytetarët e Kosovës do të kërkojnë llogari. Prapa mjegullës, tymit dhe errësirës së luftës kanë dëshirë të fshihen vetëm ata që kanë marrë pjesë në luftë jo në përgjigje të thirrjes dhe rënkimeve të atdheut, por që e kanë parë atë si shans për të fituar poste, grada, para. Ata që planifikonin konstruktimin e një zgjedhje të re për popullin shqiptar të Kosovës.

...KËSHTU FOLI TAHIR ZEMAJ e “Fjala nuk ban mort” thuhet në kodin e vjetër juridik të shqiptarëve, në Kanunin e Lek Dukagjinit duke e lënë hapur shtegun për të vepruar e luftuar, shpjeguar e folur për të vërtetat e luftës sa herë të jetë e nevojshme. (Fq.127-132)

[DriniM]

NJË PASËTHËNIE EDHE PSE E PANEVOJSHME


--------------------------------------------------------------------------------


”Unë kam qenë dhe jam plotësisht i ndërgjegjshëm që jeta është shumë më e pavlefshme se sa vdekja, kur një okupator i huaj e mabn tokën dhe popullin tim të pushtuar!”
Tahir Zemaj


Lufta po i afrohej Kosovës me shpejtësi marramendëse. Ashtu siç i afrohet objektivit një predhë e komanduar me rreze lazër. Kosova nuk qe para alternativës të bënte apo të mos bënte luftë, por si ta bënte atë ? Kosova kishte traditën e vet të luftërave me gjithë ata pushtues, kishte fitoret e përkohshme dhe humbjet, rënjet e gjata nënë robëri. Ajo kishte një traditë të pasur, të përgjakshme luftërash me komitë e me ilegalë, traditë e mbushur me heronj individual të cilët qenë shuar burgjeve apo vrarë grykave të përrojeve. Përmes atyre humbjeve dhe vuajtjeve ajo kishte pasuruar repertorin e këngëve të trimërisë dhe kishte ruajtur farën e lirisë dhe të revoltës. Historia e rezistencës e pas Luftës së Dytë Botërore qe shënuar fillimisht me eleminimin e njëpasnjëshëm të të gjithë qëndrestarëve nacionalist dhe më vonë u mbush dëng me disident enverist, që e luftonin regjimin titist nga pozitat e “shëndosha” të marksizëm-leninizmit, një specie e veçantë luftëtarësh që aspironin të zëvendësonin pushtimin e mjeshtrit me diktaturën e çirakut të tij, veç që ky i fundit, ndryshe nga i pari fliste shqip.

Fundi i viteve ’80-të e deri në vitin 1997, pothuajse një dekadë u karakterizua nga një represion i shtuar komunisto-fashist shkinor dhe arriti kulmin në vitin 1998-99, kur filloi realizimi i planit të deportimit total të popullsisë shqiptare nga trojet e veta në Kosovë. Në këtë kohë Kosovës iu imponua rezistenca totale dhe pavarësisht nga rrahagjoksjet folklorike, sikur të mos kishte ndërhyrë NATO-ja, ajo do të banohej sot nga njëqindmijë shkiet e ngulur aty kohë pas kohe. Ky vlerësim sigurisht që nuk i pëlqen shumëkujtë. Të vërtetat shpesh herë nuk na pëlqejnë, por kjo nuk është e keqja e së vërtetës, por dobësia jonë. Kosova hyri në luftë e papërgatitur si duhet, pak për faj të saj e pak për shkak të rrethanave në të cilat ndodhej.

Edhe një rrethanë lehtësuese, ekzistenca e një shteti shqiptar në kufijt e Kosovës, që gjithmonë ka qenë llogaritur “në favor”, nga strategët dhe idealistët luftarak të Kosovës, u shemb brenda tre muajve nga sulmet e koordinuara të një konspiracioni greko-sllavo-komunist, duke lënë pas vetes një shkretëtirë me njerëz të dëshpruar e të armatosur. Ata nxirrnin zemërimin e tyre duke gjuajtur në drejtim të qiellit, sikur donin ta vrisnin vet Zotin që kishte pranuar degradimin e tyre deri në atë gjendje. Nga ana tjetër, ai militarizim total i popullsisë, ku njerëzit edhe pse nuk e kishin të sigurtë bukën e përditshme, ruanin mënjanë miliona fishekë, automatike dhe armë të tjera këmbësorie, deri edhe raketa moderne ruse e kineze, solli si rrjedhojë armatosjen edhe të shumë njerëzve në Kosovë, të cilët i blenë ato armë, fillimisht me çmime simbolike. Nga ana tjetër, bërthamat e para të rezistencës së armatosur në Kosovë, siç dëshmohet edhe në këtë libër, qenë formuar mjaft herët dhe qenë pikërisht ato që shërbyen si pikë e kondensimit dhe formimit të njësive të mëvonshme të përgatitura ushtarakisht.. Siç edhe pritej, përveç këtyre njerëzve, siç qenë Adem Jashari, Zahir Pajaziti, Sali Çeku e të tjerë, armët ranë edhe në duart e shumëkujt, të cilët u trimëruan, u bashkuan në grupe të vogla rezistence prej tre-katër vetësh dhe u vetëshpallën komandantë.
Bajraktarizmi dhe sedra e sëmurë si dhe sëmundja e kuqe nga e cila u infektuan shumë shpejt, nuk i lejoi shumë prej këtyre komandantëve që t’i hiqnin “gradat” as atëherë kur u detyruan të largoheshin nga territoret e çliruara” dhe të strehoheshin bashkë me gra, fëmijë e pleq, rreth e rrotull Kosovës që po digjej. Kanë qenë po këta që e kishin hapur luftën në dy fronte, kundër okupatorit dhe armiqve të brendshëm. Në rast se kundër okupatorit nuk patën shans të tregojnë ndonjë sukses të dukshëm, me përjashtim të ndonjë aksioni diversant, bazuar në guxim personal, në frontin tjetër ata vranë “bashkëpuntorë të armikut” në emër të popullit pa asnjëfarë rregulli dhe ndonjë dëshmie të bazuar në fakte. Ka qenë ndoshta kjo psikozë e eleminimeve, që ka krijuar ato dobësi në rekrutimin e lutëtarëve nga radhët e të rinjëve që ndodheshin në Kosovë.

Ekranet e huaja transmentonin lajme nga më të çuditshmet, p.sh. dhjetëra e qindra të rinj shqiptarë që jetonin në Perëndim u nisën drejt Kosovës për të luftuar për të, ndërkohë që në kampet e të deportuarve, radha e burrave dhe djemve që shtyheshin për të ikur në Kanada, Zelandë, Amerikë dhe Finlandë qe e pafund. Ndoshta, ata që iknin, e dinin se çfarë Shtabesh e drejtonin luftën, ndërsa ata që hynin në Kosovë nuk kishin informacione të tilla, ata qenë të dehur nga “sukseset” e propagandës së RTSH-së. Ata që po e braktisnin Kosovën, siç duket kishin dëgjuar për letrën e Sali Veselit në të cilën paralajmëroheshin brigadat 131, 134, 133, për të mos avancuar në drejtim të Isniqit, “ pasi do të ndeshnin në rezistencë”! Në rezistencën e kujt ? Kush do të rezistonte kundër kujt ? Në emër të cilit ideal, cilit motiv ? Pastaj me deklaratën e Thaçit: “Do të luftoj kundër teje Tahir Zemaj, si kundër shkaut”! Ata siç duket kishin dëgjuar për eliminimet e turpshme në radhët e UÇK-së, për të cilat më vonë u shkrua edhe në “New Jork Times”.

Thirrjet për bashkim dhe koordinim të përpjekjeve që vinin nga të gjitha anët, nga të gjitha zemrat e shqiptarëve dhe dashamirëve të tyre, kishin ndeshur në veshë të shurdhër, të atyre që ia “kishin ba benë Rugovës” nëpër bannhof-et e Perëndimit, përpara se t’ia bënin Millosheviçit. Të atyre që e kishin më të shenjtë kadavrën politike dhe njerëzore të Enver Hoxhës, se sa fatin e Kosovës dhe njerëzve të saj. Thonë se Tahir zemaj nuk qe trembur para kërcnimesh të tilla (ata që kanë luftuar me të shpjegojnë se tahir Zemaj nuk e njeh atë ndjesi njerëzore që thirret frikë), por qe trishtuar dhe zhgënjyer për vdekje. Të gjitha nismat e ndërmarra nga Shtabi Suprem i Ministrisë së Mbrojtjes së Republikës së Kosovës dhe nga Qeveria e saj në egzil, për të ulur tensionet, për të rritur kohezionin dhe fleksibilitetin e trupave të UÇK-së, përpjekjet për të inkuadruar nëpër njësitë luftarake oficerë dhe specialistë, për të ndihmuar në logjistikë dhe mjete financiare e të tjera, u përkthyen nga komandantët pa grada që sot janë bërë gjeneralë, lejtnantë, marshallë e kushedi se çka tjetër si dobësi, si kompleks faji, si detyrim që po të mos plotësohej, ata do të dinin se si do të vepronin.

Në fakt ata vepruan pa ndryshuar as pikë, as presje, sipas planit të parashikuar, plan të cilin e hartuan me ndihmën e komisarëve shqiptarë nga Tirana, siç kishin bërë këta të fundit gjatë Luftës së Dytë Botërore nën udhëheqjen e komisarëve shkie e cernagoras. Ajo që paralajmërohej si rrezik i madh, indoktrinimi politik i luftëtarëve të atdheut ndodhi, dhe ka qenë thjesht tërheqja e njërës palë, tërheqje, që qytetarët e Kosovës si gjatë luftës edhe sot e gjithë ditën po e paguajnë shtrenjtë, por që megjithatë, e ka shmangur me të keqen. Në fund të fundit del se ajo tërheqje dhe pritje për kompromise të thella ka qenë një veprim shumë i matur dhe me përgjegjësi kombëtare, pasi shmangu luftën frontale civile në Kosovë. Shenja dhe dëshmia më e pakundërshtueshme se një gjë e tillë do të ndodhte ka qenë marshimi tragjik i Brigadës “Mërgimi”, e cila u prit si ushtri agresore nga rrugaçët e sapokthyer nga pushimet dhe që kishin blerë 15 marka një uniformë me lara dhe me simbole të UÇK-së, veç pak ditë para hyrjes së forcave të NATO-s. Thirrjet për shuarjen e partive tradicionale, thirrje që dukeshin të pafajshme dhe të bazuaranë situatën dramatike që po kalonte Kosova, çuditërisht u shoqëruan me formim partishë të reja, të cilat u grumbulluan nën udhëheqjen e një shoku akademik !

Këtyre partive u lejohej të armatoseshin, të luftonin pë një “botë të re”, ndërkohë që forcave tjera politikenuk u lejohej të luftonin as për atdhe. Ka dëshmi dhe të dhëna të bollshme, që luftëtarët e atdheut që hynin në Shqipëri për t’u përgatitur për luftë, seleksionoheshin nga komisarët e partive të LPK-së dhe LBD-së, në bazë të devocionit politik ndaj partive të tyre, dhe të “papërshtatshmit” kalonin në duart e disa njësive të turpshme të quajtura Policia Ushtarake e UÇK-së, një farë organizimi terrorizues i mbushur me ekspertë të ish-sigurimit shqiptarë të Enver Hoxhës. Situata në të cilën partitë formojnë krahët e tyre të armatosur është sitiuata e luftës civile, e cila nuk ka ndodhur në Kosovë, në përmasa të mëdha të paktën, për shkak siç thamë të tërheqjes së partisë tradicionale të shqiptarëve, LDK-së dhe për shkak se represioni serb qe aq i madh, sa nga Kosova u larguan dy të tretat e popullsisë së saj.

Që ajo nuk ka vazhduar më tej edhe pas çlirimit, në formën e luftës së klasave si në Shqipëri, falenderimi u takon ushtarëve të NATO-s që ndërhynë shpejt dhe i neutralizuan ekstremizmat, po aq sa edhe rezistencës dhe pjekurisë madhështore që tregojnë në raste të tilla qytetarët shqiptarë. Megjithatë ekzekutimi i listave vazhdon edhe sot e kësaj dite, nën dhe, me vrasje e eliminime të tipit mafioz, Ky tekst si fjalëmbyllje nuk synon e as guxon të deheroizoj aktet e burrnisë dhe të dinjitetit, të qëndresës dhe luftës së vendosur që kanë bërë qindra e qindra djem e vajza të Kosovës, pavarësisht se nën komandën e kujt kanë qenë, e që dhanë edhe jetën që Kosovës t’i rikthehet liria pas kaq shekujsh, t’i rikthehet mvetësia e mohuar prej kaq kohe, t’i kthehet dinjiteti i nëpërkëmbur aq keq, në fund të fundit t’i hapet rruga e jetës normale, të krijojë shoqërinë e saj demokratike dhe shtetin e së drejtës. Askush nuk mund t’ia mohojë dimensionin e heroizmit asaj qëndrese të pashembullt, përballë një agresori aq të armatosur e aq të çmendur, viktimë e të cilit u bënë mijëra qytetarë të Kosovës. Nuk i shkon kujt bira e mendjes të mohojë atë rezistencë personale të qytetarëve të saj, as përpjekjet për të organizuar e disiplinuar njësitë mbrojtëse të UÇK-së, të cilat vërtet erdhën e u rritën, u poqën dhe gati po shndrroheshin në faktor të rëndësishëm në ekuilibrin ushtarak në terren ditëve të fundit të luftës. UÇK-ja lindi si ushtri rezistence ndaj dhunës serbe. Ajo ka pasur gabimet e veta, si çdo lëvizje tjetër për çlirim kombëtar në të gjithë botën. Ajo luftoi për dinjitetin dhe lirinë e shqiptarëve.

Përpjekjet e saj qenë mbinjerëzore, sakrificat e shumë luftëtarëve të saj, sublime. Ajo ka hyrë në historinë e re të kombit shqiptarë si ushtria e parë e organizuar dhe dinjitoze, si ushtri kombëtare që i kontriboi çlirimit të Kosovës. Të tillë duhet ta ruajmë në kujtesën, të tillë duhet ta përshkruajmë edhe në historinë tonë. Përndryshe bëjmë një gabim, të cilin nuk do të na e falin lehtë brezat që vijnë. Vet ky libër, i bën jehonë trimërisë, mençurisë dhe përgjegjësisë që morën mbi vete luftëtarët dhe eprorët e asaj pjese të UÇK-së, aktivitetin e së cilës merr përsipër ta pasqyrojë. Veç askush nuk mund të na e mbyllë gojën, as sot, as kurrë, për të dëshmuar e shqiptuar të vërtetat e luftës, si themel mbi të cilin do të ndërtohet paqja dhe e ardhmja e Kosovës. Gjërat duhen shqiptuar me atë emër që kanë, me atë formë që janë paraqitur atëherë, edhe pse sot kanë marrë tjetër ngjyrë. I duhet dhënë fund njëherë e mirë përpunimit të fakteve për hirë të përpunimit të opinionit. Faktet dhe të vërtetat të thuhen ashtu siç ishin, njerëzit kanë të drejtë të ndryshojnë, siç edhe kanë të drejtë t’i kërkojnë falje opinionit për gabimet që kanë bërë. Në se ato nuk kanë qenë gabime, por vlersohen si krime, atëherë duhet të përgjigjen për to. Drejtësia vonon por nuk harron. Zoti është i madh, dhe nuk harron kurrë. Sikur të na kishte harruar ne shquptarëve, akoma do të ishim nën çizmen e shkieve.

2
Titulli i këtij libri, “Kështu foli Tahir Zemaj” ka dy domethënie. Fillimisht duhet sqaruar se ai është një përshtatje e titullit të librit të famshëm të Fredrih Niçes, “Kështu foli Zarathustra”. Në atë libër me gojën e Zarathustrës, personazhit të tij kryesor, Niçe shqipton disa të vërteta filizofike madhështore, sfiduese lidhur me domosdoshmërinë e lindjes së mbinjeriut, qenjës së përsosur dhe për neverinë që të shkatojnë krijesat e imta e të dobta njerëzore, por që nuk është rasti këtu për t’i analizuar. Nga kjo pikpamje titulli librit, i bënë jehonë Tahir Zemës, si hero i dëshpruar, si njeri që e identifikoi vetveten me vdekjen, veç t’ia mëkonte jetën e tij, dijet dhe kontributin Kosovës me ushtri moderne, institucionale, të aftë për mbrojtjen e saj dhe që aq shumë u lëndua dhe u pengua nga kopeja e imtë njerëzore e popullit të tij. Tahir Zemaj nuk është i dëshpruar për fatin e tij personal, pasi ai si njeri dhe ushtarak është i pajtuar me devijime në fatin e Kosovës. Au i beson thënjes së famshme “the old solders never die” (ushtarët e vjetër kurrë nuk vdesin), pra, ai prap ka energjitë, eksperiencën dhe dijet e nevojshme, të cilat një ditë do t’ia ofrojë Kosovës, pa mbajtur hatër që disa sillen si në elegjinë e famshme të Nolit për Luigj Gurakuqin: “...na e shanë, na i thanë tradhëtor”. Shumica e qytetarëve të Kosovës është bindur dhe ruan me respekt të lartë kujtimin për ato që ai ka bërë, për ato që “...është përpjekur / gojëmjatë e zemër hekur / ky vigan liberator”.
Nga ana tjetër, siç mund të kenë vërejtur lehtësisht lexuesit, libri është i bazuar në rrëfimin e drejtë për drejtë të Tahir Zemës, ai flet vetë, në vetën e parë, nuk është ky libër i ndërtuar në atë mënyrë, ku personazhi kryesor është në vetën e tretë të numrit njejës. Ndaj edhe titulli “Kështu foli Tahir Zemaj” na u duk shumë i afërt me vetë natyrën e librit. Janë të rralla ndërhyrjet e autorëve të këtij libri në rrëfimin tronditës të personazhit kryesor të tij, ne kemi shërbyer thjeshtë si “lëmues të fjalës” pasi dihet që një ushtarë flet ashpër, flet fjalë të prera shkurt, mesazhi i tyre kuptohet shumë më mirë nga shokët e tij të vijës së frontit, dhe është pak i ve4antë ai mesazh, për të mos thënë i rëndë, për kujtesat e rrafshta të disa njerëzve që harrojnë sot atë që u ka ndodhur dje. Pikërisht për këtë gjë dhe, se kësaj rradhe ai kishte vendosur të fliste për një numër më të gjerë njerëzish, lexuesish, ai me modesti ka kërkuar ndihmën tonë.

Rrëfimi i tij është i shtruar, i kujdesshëm, larg emocioneve negative e mohuese, veç, në atë rrëfim, lexuesi heton lehtë se ku kanë qenë dobësitë, se çka mund të bëhej më tepër, si mund të organizohej dhe drejtohej rezistenca, si mund të arriheshin rezultate më inkurajuese në fushëbetejë. Ato janë fjalët e një eksperti, e një njohësi të thellë të doktrinave ushtarake, e një komandanti njësish, luftëtari të vijës së parë, janë dëshmitë e një njeriu që, jo veç e ka parë luftën, por ka marrë pjesë në të, ka luftuar dhe ka fituar beteja kundër shkieve. Personalisht ai e ndjen ndërgjegjen të qetë, ai e ka kryer detyrën e ushtarit të atdheut, i është përgjigjur rënkimit të tokës së robëruar dhe ka nxjerrë hak për poshtrimin që i qe bërë Kosovës dhe njerëzve të saj deri në ato ditë. Ai është udhëhequr nga parimi që e përmend edhe vetë “Unë kam qenë dhe jam plotësisht i ndërgjegjshëm që jeta është shumë më e pavlefshme se sa vdekja, kur një okupator i huaj e mban tokën dhe popullin tim nën pushtim !”
Ky libër flet për një ushtar të atdheut, për një burrë të Kosovës që pjesën e ndërgjegjshme të jetës së tij ia ka kushtuar pikërisht asaj. Që nga dita kur ai i hyn rrugës së studimeve ushtarake e deri më sot, kur kjo dëshmi bie në duart e lexuesit, Tahir Zemaj ka qenë në shërbim të idealit të tij, të idealit të dhjetëra brezave shqiptare të Kosovës, që lirin e saj e kanë pasur kryefjalë të jetës së tyre.
Të gjithë popujt e botës kanë në piedestalin e nderit të tyre përveç figurave të shquara kulturore, shkencore, politike edhe luftëtarët e lirisë, madje në krye të listës. Janë të rralla kryeqytetet e botës që nuk e kanë nga një monument modest apo madhështor qoftë, të luftëtarit të panjohur, simbolit të ushtarit të atdheut, atij që i jep atdheut jetën dhe nuk kërkon prej tij as t’ia përmendë emrin. Ky sublimitet madhështor dhe kjo thjeshtësi e pashoqe është tipar veç i atyre, që gjithë jetën pyesin se çka i kanë dhënë ardheut dhe jo se çka atdheu u ka dhënë atyre.
Lufta për çlirimin e Kosovës ka ndodhur pardje, dje, madje vazhdon edhe sot. Si e tillë nuk është fort e lehtë të veçohen dritë-hijet e saj, nuk është e lehtë të emërtohen gjërat ashtu siç duhet, jo për mungesë kurajoje, por se individët, formacionet, veprimet luftarake dhe ngjarjet më të r¨ndësishme të saj janë akoma të ngrohta, të përgjakura, pa qetësinë dhe qartësinë e domosdoshme. Veç dëshmi si kjo, kanë fuqinë e veçantë të sjellin para lexuesve pamje të freskëta, detaje të paharrueshme, shpesh herë me peshë të jashtëzakonshme për dokumentimin rigoroz të historisë së luftës, si një pjesë e rëndësishme dhe e historisë së paqes së një vendi. Zemaj ka folur thjeshtë, duke iu shmangur fjalorit patetiko-heroik, pasi ai mendon se heroizmi nuk fshihet tek fjalët por tek veprimi, tek akti heroik, dhe të tilla në këtë rrëfim njeriu gjen me shumicë.
Vetë vendimi për të luftuar për Kosovën, akti i hyrjes brenda territorit të saj në kulmin e luftimeve, betejat e fituara me shkie, tërheqjet taktike për të ruajtur civilët dhe luftëtarët, dhe prap sulmet mbi armikun, paraqesin dinamikën reale të luftës. Ndërkohë që organizimi, stërvitja dhe paisja e luftëtarëve nuk përbëjnë kapitull më pak heroik se sa ai i luftës së drejtë për drejtë.
20 vitet e mbrame, në jetën e Tahir Zemës janë vite jete të shpenzuara për hirë të një qëllimi, të cilin ai sot e shikon të realizuar në masën e tij më të madhe por me disa njolla të errëta, që nuk heziton t’i denoncojë, pasi druan se nesër mund të shndërrohen në zgavra të rrezikshme në trungun e brishtë të lirisë.
Arbër Ahmetaj
Korrik 2000

(Fq.133-141)