Ali Podrimja

[shigjeta]

Zari

Të bëhet
Se je fitues
Veç ti ke hyrë në lojë

Të bëhet
Se dole në breg
Uji të ka bartur kushedi se ku

Të bëhet
Se jeton më në fund
Ti i harruar tashmë nën bli

Zari është art
Ai që e hedh
Ndan edhe humbjen

[shigjeta]

Dritarja e hapur

E pastaj

Asgjë nuk ka lëvizur
Aty Guri
që nuk na lë ta bëjmë Arbërinë

Pak më tutje
Uji i Madh
Dhe Syri i Gastartë që vezullon

E në fund

E në fund të fundit
Varka e Noit
Por nuk e shohim Bregun

Ulqin, korrik 1996

[shigjeta]

UNE DO TA FIK LLAMBEN


UNË DO TA FIK LLAMBËN

Shpirt shndërrohesh
Në llambë drite

Në këtë kohë pa kohë
Kush është nga vjen

Në pyll humba udhën

Lehin qentë e nuk prajnë
Nuk prajnë qentë e lehin

Unë do ta fik llambën

(Ulpianë, Tetor 2010)



GUVE MITIKE

Nënës Terezë

Në guvë egërsirash
U rregullish veza mitike
Diku në kujtesë ndrit natën time

E dëgjova vonë rënien e saj
Tek kërkoja Malin e Shenjtë
Të vë një buqetë lulesh
Për të zhdukurit e mi

Me një shall mbështjell
Planetin e purpurtë
Nëna Tereze nga Dardania

Pëllumbi egër fundin e guvës
Kishte prekur
Dhe çokiste vezën mitike

Do e fsheh zymtësinë e dherave ilire
Krahu i tij i përgjakur
Po qe se pushton dhe qiellin

Majë shpatës

(Ulpianë, tetor 2010)


ODË GJAKUT

M.B.

Fanatik kryeneç e zot
Kurrë s’e fale një gjak
Ngjitesh në Malin e shenjtë
Me një planet të zymtë
Mes shpatullave
Kyç portat në Ulpianë
Para se të rrënojë zjarri kullat

(Ulpianë, 2011)

BALADË PËR NJERIUN E VOGËL

Klyshi do të bëhet Qen
Mjerë kudra që polli

Do qelbet edhe Piramida.
Nga lulimi i kungujve

Ruajna Zot, Bastardët
Marshojnë

(Ulpianë, 2010)

CREDO

Qeni leh kur i bien dhëmbët
Thonë atëherë se dreserët
Kohë të vështira kujtojnë

(Nga libri Torzo)

TËRBIMI

Tmerruar e kishte
Boshllëku

Tokë e Qiell
I u k’in gërditur

Në gjuhë perëndish

Zë e leh
Kur nata bie
Mbi shpirtëra

QENTË

Qentë nuk kanë faj
Ne që na hanë,
Se (ne) po u hamë
Dhe Bukën në kontenjerë


KUSH PREKU FUNDIN E DETIT

Bukuria nuk është bukuri
Nëse nuk e ka shëmtinë e vet
E kush preku fundin e detit
nuk është mes nesh

Vdekja secilit i takon.
Bari rritet e harrimi na arrin
Se kush preku fundin e detit
nuk është mes nesh

Mjaft kurrë nuk është një kohë
Të lindësh, të jetosh
Dhe të vdesësh

Është një det në jetën tonë
Ku lypsen thellësi e vite drite
Të biesh në fund të një shpirti

T’ia zbulosh vetëveten botës, njerëzve
Po kush preku fundin e detit
nuk është mes nesh

MILOSAO

[Diabolis]

Gri

Kur të vdes
Varrosmëni ku të doni
Stom një burimi
apo nën sqetull të një Mali
Vetëm ku të flitet Shqipja
Me perëndi të flas
edhe përsëvdekuri
tërë kohën e vdekur

[illyrian rex]

Kadare: Podrimja, një nga poetët shqiptarë më të njohur

Prishtinë, 4 gusht - “Ali Podrimjën e kam njohur shumë, shumë herët! Më duket sikur e kisha njohur gjithmonë, tërë jetën.
Nuk e përcaktoj dot me saktësi kohën e njohjes, por ka qenë një nga poetët, shkrimtarët e parë të Kosovës, me të cilët jam njohur dhe ka vazhduar miqësia gjithë jetën”, thotë shkrimtari Ismail Kadare në një intervistë ekskluzive për
RTK.

- Z. Kadare, si e keni njohur poetin Ali
Podrimja?

Ismail Kadare: E kam njohur shumë, shumë
herët! Më duket sikur e kisha njohur gjithmonë, tërë jetën. Nuk e përcaktoj dot
me saktësi kohën e njohjes, por ka qenë një nga poetët, shkrimtarët e parë të
Kosovës, me të cilët jam njohur dhe ka vazhduar miqësia gjithë jetën.

- Ai, iku nga kjo botë, por poezia e tij ka
mbetur. Sa ishit dhe sa jeni në kontakt me poezinë e Ali Podrimja?

Ismail Kadare: Kam qenë gjithmonë, siç thashë.
Ç’do të thotë njohja me një shkrimtar? Është ana njerëzore, miqësore, baza
është pastaj vepra e tij. Në fillim është vepra që të shtyn tek tjetri. Unë kam
njohur veprën e tij, saktësisht në atë kohë dhe vazhdimisht e kam ndjekur. Ai
shkruante përgjithësisht poezi, poema. Herë pas here, më ka qëlluar të kemi
pasur bashkëpunim. Ka botuar një libër timin ose dy më duket, për Kosovën, e ka
bërë përzgjedhjen. Unë kam bërë një hyrje në një antologji të tij për Çamërinë.
Ishte shumë e bukur ajo antologji. D.m.th, kemi pasur të tilla bashkëpunime.
Por, nuk mund të them se kam pasur një bashkëpunim letrar me të, por më tepër letraro
– organizativ, ose kur ka ardhur në Francë në ndonjë takim që ka marrë pjesë,
kam folur për të, kur ka qenë rasti. Miqësia me të, ka qenë shumë më e madhe
sesa ajo që quhet bashkëpunim ose aktivitet letrar. Pra, ana njerëzore e
miqësisë, ishte e gjithkohëshme.

- A mendoni se motivet poetike, siç janë ato
të Ali Podrimjes, janë një zë i veçantë, ndikues, edhe në botën e jashtme
letrare?

Ismail Kadare: Po. Podrimja është nga poetët e
përkthyer mirë në botën e jashtme, nga më të njohurit. Natyrisht, poezia
gjithmonë krijon një kufizim në përkthim. Është më e paktë se sa proza, për
vetë arsyet sepse botimet poetike vitet e fundit, ka shumë vite njëzet –
tridhjetë, janë pakësuar në botë. E me gjithë këtë kufizim që ka për të gjithë
poetët, të gjithë poetët e botës ankohen që njihen pak nëpër vendet e tjera,
Podrimja ka qenë nga poetët shqiptarë më të njohur. Është i pranishëm në shumë
përmbledhje poetike letrare në gjuhë të rëndësishme të Evropës. Pra, është nga
një tufë e paktë poetësh dhe shkrimtarësh, që kanë bërë të njohur letërsinë
shqipe jashtë kufijve. Në atë grupin e vogël të shkrimtarëve, të cilët ne
përpiqemi me të gjithë organizmat kulturore në Shqipëri ta zgjerojmë, por ai
zgjerohet me shumë vështirësi. Nuk është kaq e lehtë të zgjerohet grupi i
shkrimtarëve të përkthyer. Është për çdo vend e vështirë. Po të shikoni, të
gjitha vendet, sidomos ato që quhen relativisht të vogla, kanë probleme me
njohjen. Prandaj, Podrimja nga kjo anë, ka qenë i privilegjuar nga fati, sepse
ka kapërcyer këtë pengesën e njohjes.

- Ai, juve, ju çmonte shumë. Në secilën bisedë
private dhe zyrtare, ai gjithmonë iu mbante me vete. Bashkë me ju, përpiqej të
bëhej ambasador i kulturës kombëtare shqiptare.

Ismail Kadare: Po, e di. Ai ka qenë
jashtëzakonisht i ngrohtë me njerëzit. Pavarësisht se shkrimtari e shpreh
nganjëherë atë ngrohtësi, ose nuk është i aftë shumë ta shpreh. Por, në
thellësi të tij, ai ka qenë jashtëzakonisht i ngrohtë me njerëzit. I donte
kolegët e vet, e donte letërsinë, e donte poezinë…e donte tempullin, ta quajmë
me një fjalë. Ishte besnik i kësaj dhe e çmonte shumë miqësinë midis poetëve,
që është nga cilësitë më të bukura të kohës. Për fat të keq, në kohën tonë nuk
mund të themi se, kjo kultivohet vazhdimisht në botën shqiptare. Për fat të
keq, i mungon atmosferës letrare shqiptare, miqësia midis kolegëve. Është një
humbje e madhe, unë përmenda fjalën TEMPULLI, është një humbje e madhe e kësaj
aureole. Që ta dojë publiku i gjerë, duhet shkrimtarët ta duan njëri tjetrin.
Kam frikë se ka diçka që nuk shkon, ky është dhe mendim i përgjithshëm. Nuk
është ajo miqësi që duhej të ishte. E Podrimja, hynte ndër shkrimtarët që e
njihte këtë miqësi, e njihte se sa e shenjtë ishte miqësia midis kolegëve, e
njihte hyjninë e saj, jo vetëm nevojën e saj, por njihte anën e mistershme që
është hyjnia, që duhet t’i bashkojë njerëzit e letrave, njerëzit e tempullit.
Dhe, përveç kësaj ishte shumë mirënjohës si natyrë. Them, pavarësisht nga dukja
që mund ta kenë njerëzit, nuk them për atë por në përgjithësi, Podrimja duke
qenë natyrë besnike, ka qenë jashtëzakonisht mirënjohës. T’i bëje diçka, ai nuk
ta harronte gjithë jetën. Edhe kjo është një cilësi që nganjëherë mungon për
fat të keq, në jetën e sotme sidomos shqiptare. Nuk është kaq e shpeshtë, duhej
të ishte më e shpeshtë, por është pak e rrallë. Ai, hynte ndër ata që vërtetë
mund të jenë kampion të mirënjohjes. Unë kështu e kam njohur gjithë jetën.

- A mund të veçoni ndonjërin nga kontaktet e
juaja me poetin, Ali Podrimja?

Ismail Kadare: E kam të vështirë! Atje ku kishte
nevojë për të, ai gjendej befas. I gjendshëm dhe i pandryshueshëm gjithmonë.
Prandaj, e kam të vështirë të them se ky është kujtim i paharrueshëm ose ai,
sepse të gjitha kujtimet kanë qenë në njëfarë mënyre të paharruara. Po, ngaqë
ngjanin me njëri tjetrin, përdora atë topikun, ishte i pandryshueshëm. Ishte po
ai gjithmonë. E kam vështirë të dalloj ndonjë. Por, një kujtim kur ishte në
Francë një takim për lexuesin francez, sikur ishte emocionuar sepse një takim
në Paris është gjithmonë një gjë e bukur, por është edhe pak e ndërlikuar.
Është një publik ku ka gazetarë, është një publik i panjohur, me zakone të
tjera edhe ai e ndjeu një gëzim të thellë që e kapërceu me sukses. Ishim bashkë
atje, në tryezën ku do të flisnim. U gëzua shumë që unë vajta. I thashë, po pse
gëzohesh kaq shumë, patjetër do vija?! E më tha: gjithë ky Paris, si erdhe…?!
Iu duk si e pazakonshme në fakt. Nuk ishte e pazakonshme. Ishte shkrimtar
shqiptar i njohur, ishte miku im, do të veja patjetër. Prandaj thashë ishte
shumë mirënjohës për një gjë të tillë. Ishte prekëse mirënjohja e tij dhe nuk e
harronte kurrë. Dhe, jo vetëm këtë rast por edhe raste më të vogla, më të
parëndësishme, i mbante mend…

- Vdekja e tij në largësi të vendit, në shumë
mënyra u shfaq shumë misterioze. Si e përjetuat ju?

Ismail Kadare: Ta them realisht si e mora vesh
vdekjen e tij, kam njëfarë frike mos keqkuptohem nga publiku. Por, mua m;u duk
e bukur ajo mënyrë se si e mora vesh këtë lajm, që ishte aq i hidhur, e që në
fillim nuk e kuptova. Dikush në telefon, duke thënë lajmet e ditës, më tha po
të them dhe një gjë. Në Francë, ka humbur Ali Podrimja! Ai nuk e dinte si
kishte ndodhur, as që i shkonte mendja, dhe ma tha me një zë gazmor, zbavitës
dhe unë ashtu e perceptova. Dhe qesha. Qeshëm të dy, me kuptimin e mirë të
fjalës. Pra, Aliu poet, ka bërë ndonjë ekstravagancë të rastit, ka ikur nga
delegacioni, nga forumi, kushedi ku i ka shkrepur në kokë…siç ndodh me poetët,
i lënë mbledhjet e mërzitshme kur iu duken atyre të mërzitshme dhe e mora si
një gjë zbavitëse. Mirëpo, më vonë e mora vesh se shumë njerëz e kanë kuptuar
kështu. Tashti e kam menduar, a është e hidhur kjo, ta marrësh një lajm kaq të
rëndë, ta perceptosh në fillim pa dashur duke mos e ditur, si një gjë me një
muzikë të gëzueshme të thuash. M’u duk gati një gjë simbolike kjo gjë siç është
vërtetë vdekja e poetit, që është edhe hidhërim por është edhe një afirmim i
dashurisë së të tjerëve për të. Unë e mora vesh në mënyrë krejt kundërthënëse.
Nuk e kuptova, dhe shumë njerëz nuk e kanë kuptuar dhe më vonë kur e kam
menduar këtë gjë, kam thënë m’u duk si diçka simbolike, e bukur në trishtimin e
saj. E bukur që ndodh e pazakonshme. Nuk them se mund t’i ndodh vetëm poetëve,
por i ndodh në radhë të parë poetëve si ai. Pastaj e morëm vesh se kjo nuk ishte
as një shaka e tij, as një rrenë që bëri Podrimja. Kjo ka qenë e veçanta e
lajmit. Siç e mora vesh më vonë, është marrë vesh nga shumë njerëz në këtë
mënyrë, e veçantë dhe kështu do të mbahet mend. Ishte si një teatër në fillim,
pa të keq, si një lodër, si një shaka që ua bëri të gjithëve…unë do të bëjë një
ikje nga bota në fillim, ta merrni kështu të gëzueshme…iu kujtohet, ka shpesh
në kronikën e kujtimeve popullore amanete njerëzish që thonë: kur të iki unë,
qeshni, mos qani. E mbaj mend këtë. Shpesh kjo thuhet, se njerëzve me përvojë
të madhe jetësore, iu bëhet kjo obsesion në fund. Këndoni thotë, kur të iki
unë. Dhe është e vërtetë, Ali Podrimjes i ndodhi kjo gjë padashur. Njerëzit e
pritën si një gjë gazmore. Lajmi që ishte i keq në fakt, i hidhur, por se
kishte prapa, siç ka vdekja e një shkrimtari, mirënjohjen e njerëzve, dashurinë
e tyre që nuk është e paktë. Është një gjë e madhe në jetë.

koha.net

[sirena_adria]

80-vjetori i lindjes, viti 2022 i dedikohet poetit Ali Podrimja

Nga Leontina Nika


Ali Podrimja është vlerësuar nga kritika si përfaqësuesi më tipik i poezisë së sotme shqiptare dhe si një poet me emër dhe në shkallë ndërkombëtare.

Ministria e Kulturës shpall vitin 2022 dedikuar poetit Ali Podrimja me rastin e 80 vjetorit të lindjes dhe 10 vjetorin e ndarjes së tij nga jeta.

Biblioteka Kombëtare e Shqipërisë dhe Qendra Kombëtare e Librit do të organizojnë një sërë aktivitetesh ne nder të poetit të shquar. Drejtori Piro Misha e vë theksin tek vlerat e tij letrare.

Sipari i aktiviteteve do të nis në ditën ndërkombëtare të librit me 23 prill. Dy Akademit e Shkencave, Shqipëri Kosovë përmes një konference shkencore do nxjerrin në pah vlerat e poezisë së tij.


/abcnews.al

https://abcnews.al/80-vjetori-i-lind...-ali-podrimja/





80-vjetori i lindjes, viti 2022 i dedikohet poetit Ali Podrimja | ABC News Albania