kush tha qe toka eshte e rrublullaket? mos ngaterro matematiken lineare me realitetin. E ardhmja e fizikes duhet te jete Teoria e Kaosit. Megjithate mendoj se truri neo-cortex tek njeriu ka sjelle shume deme ne evolucionin e njeriut. Llogjika e vecuar nga intuita sjell vetem absurditet.
I spoke to horrors of a dying planet, creatures of a dying sea. Nature was forever aletered, warped by reality. A truth to me was then revealed, born on wings of destiny. Decaying in my silent grave I spoke to kings of heirless thrones. An oath to me there was sung, the prophecy of their bones.
"Clouds are not spheres, mountains are not cones, coastlines are not circles, and bark is not smooth, nor does lightning travel in a straight line." -Benoit Mandelbrot
I spoke to horrors of a dying planet, creatures of a dying sea. Nature was forever aletered, warped by reality. A truth to me was then revealed, born on wings of destiny. Decaying in my silent grave I spoke to kings of heirless thrones. An oath to me there was sung, the prophecy of their bones.
atehere I am assuming qe ti ke e ke lexuar james gleick dhe best sellerin e tij...me cuditka qe te paska bere aq pershtypje sa te hedhesh opsionet e tjera poshte pa pike hezitimiPostuar mė parė nga Judges of Ur
kush tha qe toka eshte e rrublullaket? mos ngaterro matematiken lineare me realitetin. E ardhmja e fizikes duhet te jete Teoria e Kaosit. Megjithate mendoj se truri neo-cortex tek njeriu ka sjelle shume deme ne evolucionin e njeriut. Llogjika e vecuar nga intuita sjell vetem absurditet.
judges of ur, me asnje germe tenden nuk jam dakort..ke degju ti mer jahu sa dimensione perfshihen ne string teory?
cupke,
zakonisht "ladies firts" andej nga eshte "exit" lol...
ihti,
me vone do shkruaj dicka, po nese e kap ate emisionin tek PBS eshte shume zbavites dhe mbi te gjitha ka opinione shume interesante ..so te ta rekomandoja...
kalofshi mire si per dite veteranesh.....
Ne cfare dite/ore shfaqet ky emisiom Lars?
Summertime baby!
Mos "assume" gjera aq kollaj Larsus. Sipas teje rathet perfekt egzistojne ne univers? na jep nje shembull atehere. Dhe persa i perket tokes, edhe nje femi 7 vjec e di qe ajo nuk eshte nje sfere perfekte por e shtypur tek polet. mbase ti ske kaluar akoma klasen fillore.Postuar mė parė nga Larsus
atehere I am assuming qe ti ke e ke lexuar james gleick dhe best sellerin e tij...me cuditka qe te paska bere aq pershtypje sa te hedhesh opsionet e tjera poshte pa pike hezitimi
judges of ur, me asnje germe tenden nuk jam dakort..ke degju ti mer jahu sa dimensione perfshihen ne string teory?
cupke,
zakonisht "ladies firts" andej nga eshte "exit" lol...
ihti,
me vone do shkruaj dicka, po nese e kap ate emisionin tek PBS eshte shume zbavites dhe mbi te gjitha ka opinione shume interesante ..so te ta rekomandoja...
kalofshi mire si per dite veteranesh.....
I spoke to horrors of a dying planet, creatures of a dying sea. Nature was forever aletered, warped by reality. A truth to me was then revealed, born on wings of destiny. Decaying in my silent grave I spoke to kings of heirless thrones. An oath to me there was sung, the prophecy of their bones.
Fillimisht dua te kujtoj se te besh nje permbledhje te qarte mbi teorine Superstring kerkon goxha pune, pasi jo vetem qe na mungon fjalori ne shqip per mjaft terma shkencore, por edhe perkthimi shkencor eshte mjaft i veshtire. Gjithsesi, po i bej nje permbledhje te shkurter si amatore, duke shpresuar qe dikush tjeter te mund te ulet ne nivelin profesional per ta shpjeguar me qarte:
"Teoria Superstring", ose e quajtur ndryshe "Teoria e Gjithesishme," eshte cilesuar nga mjaft shkencetare si nje nga teorite qe mund te revolucionarizoje fiziken e shek. 21-te. Synimi i kesaj teorie eshte unifikimi i dy teorive me te medha qe njeh fizika deri me sot: teorise kuantike dhe teorise se relativitetit. Ne fakt, keto dy teori jane opozita e njera tjetres:
Teoria e relativitetit eshte teoria e makrobotes (galaksite, brimat e zeza, big bang etj), ndersa teoria kuantike eshte teoria e mikrobotes (fotonet, protonet, neutronet etj) E para bazohet ne natyren kater-dimensionale te hapesires dhe kohes, ndersa e dyta ne copezat diskrete te quajtura kuante (qe nuk jane gje tjeter vecse energji). Sipas Teorise Superstring, perberesit fondamentale te lendes nuk jane thermijat korpuskulare ashtu sic i kemi njohur deri me sot, por "tela" qe vibrojne, biliona, biliona here me te vogla se protonet. Me fjale te tjera, berthama e atomit nuk ka natyre korpuskulare por valore--nuk eshte gje tjeter vecse energji qe vibron (ashtu si telat e violines qe vibrojne duke na dhene nota te ndryshme, ashtu eshte "strings" vibrojne duke na dhene thermijat qe ne njohim si elektrone, neutrone, fotone etj.) Sipas kesaj teorie, c'do thermije ka nje superpartner me numer spin te ndryshem qe quhet superthermije si psh. fotinot, gluinot, skuarks etj (qe ketu rrjedh ajo qe shkencetaret i referohen me emrin "Supersimetri"). Problemi qendron ne faktin se shkencetaret nuk kane mundur dot te izolojne keto superthermija ne laborator. Me nje fjale, nuk ekziston asnje evidence qe keto superthermija ekzistojne. Prandaj dhe braktisja e projektit SSC shpesh eshte cilesuar si "mallkim" qe do te ndale zhvillimin e fizikes si shkence.
Si mundet qe "strings" te unifikojne te kater forcat qe mbajne boten ne kembe?
Ajnshtajni vertetoi sesi materia e meson hapesiren si te perkulet, dhe hapesira e meson materien si te levize--gjithe kjo lidhur me 4 dimensionet e njohura. Forca e gravitetit eshte produkt i kesaj perkulje te hapesires dhe levizje te materies. Sipas teorise Superstring, hapesira ka me teper se kater dimensione. Padyshim qe vetem nje hapesire me me shume se kater dimensione do te unifikonte te kater forcat qe mbajne boten ne kembe: gravitacionale, elektromagnetike dhe forcat berthamore (strong and weak). Si eshte e mundur qe hapesira te kete me shume se kater dimensione? THE STRINGS!!!...apo TELAT qe vibrojne ne nje hapesire 10 dimensionale dhe qe levizin ne kohe.
Duke ju kthyer edhe nje here asaj qe zbuloi Ajnshtajni, "strings" levizin ne kohe dhe perkulin hapesiren rreth tyre duke krijuar te katra forcat qe njihen deri me sot.
Pra, graviteti nuk eshte gje tjeter vecse nje perkulje e hapesires, ndersa forcat kuantike vecse energji qe vibron--dhe gjithe kjo shkaktuar nga keto mikro-tela levizese.
Por teoria Superstring ende nuk eshte vertetuar. Disa nga arsyet mund te jene:
1. pamundesia per te shmangur forcen gravitacionale te tokes
2. shkaterruesit e atomit nuk jane ne gjendje te krijojne superthermijat per shkak te mases se madhe te ketyre te fundit.
3. matematika e shek. 21-te nuk eshte ne ate nivel qe te mund te shpjegoje dimensionet e hapesires
Gjithsesi, spekullimet ne kete fushe jane mjaft impresive....
Summertime, and the livin' is easy...
judge..firma jote eshte ne kapitullin e pare "the butterfly effect" te librit te Gleick "Chaos-making of a new science " ..
cupke,
i ke rene shkurt po sakte..nje "string" eshte i madh nje Planck qe eshte 10 ne fuqi te -33 cm, ose ndryshe 1 e millionta e nje te billiontit te nje te billiontit te nje te billiontit te centimetrit....thjesht e paimagjinueshme
po ashtu pyetjet mbi dimensionet jane te shumta..ashtu si edhe variantet e string theories, qe gjithashtu njihet ndryshe edhe si M theory ku M stand for Mother of theories ose, ironikisht Mystery theory....
me teper se perllogaritjet matematikore, mua me intereson logjika pas saj..eshte teoria M just another philosophical ilusion..nje kujtese e limiteve tona?
P.S. Sipas kesaj teorie (qe per mua perfaqson dilemat e shkences dhe filozofise ne shek tone) ne perbehemi dhe jemi "nota muzikore"
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Larsus : 12-11-2003 mė 22:18
TBD
Larsus--
Edhe mundet
Pastaj, se mos eshte hera e pare qe themelet e njerezimit tronditen nga zbulimet shkencore...it happens all the time!
Summertime, and the livin' is easy...
Sa keq mė vjen qė nuk do jem gjallė atė ditė qė do vėrtetohet kjo teori. Mė vjen tė pėlcas nga inati.
Edi
man, my brain got frozennnnnnnnn there...
bravo , dhe rrofshi qe me ne fund e shpjeguat teorine dhe per ne injorantet. Sinqerisht, me impresionoi si teori dhe ide; Good job Larsus, po sidomos Cupka pe Korce qe eshpjegoi me ne detaje per ne popullin.
P.S. Judges of UR, nuk e di ku e ke lexuar, por besoj se e ke gabim per neocortekstin e trurit.
Eshte tjeter te flasesh per nje fakt, tjeter te besh spekullime (qofte edhe filozofike) rreth atij fakti.
Eshte mese e pranuan shkencerisht, qe lobi frontal i trurit (Frontal Lobe, sorry if the translation is inacurate)--neocorteksti eshte nje pjese dominante e tij-- eshte ajo qe na ben ne njerez, d.m.th. ndryshe nga kafshet.
Frontal Lobe ka shume pak funksione direkte qe kane te bejne me funksionet primare te jeteses (if any), por ama te menduarit abstrakt, planifikimet, etc, etc ndodhin te gjitha aty (planning, inhibition, executive functions, it is also called "the brain's CEO), no wonder it is so big compare to other brain parts
nese nuk me beson mua, pyet dike tjeter qe merret me keto lloj punesh/studimesh
Regullat e Postimit
Pėrgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt