Paul Celan

[oiseau en vol]

Keto rreshta jane te nje bukurie te veçante, te pakten une ashtu i perjetoj...


« Për atë çka në veprën tuaj, nuk hapej – ose ende nuk hapet – ndaj nxënies sime, unë jam përgjigjur nga respekti dhe nga pritja : nuk mund të pretendojmë kurrë për të mbërthyer tërësisht : kjo do të ishte mosrespekt përballë së Panjohurës që banon – apo vjen të banojë – poetin ; kjo do të ishte të harrosh që poezia thithet ; të harrosh që poezia ju thith. (Por kjo frymë, ky ritëm – nga vjen vallë ?) Mendimi – memec -, dhe kjo është akoma fjala, organizon këtë thithje, këtë marrje frymë ; kritik, ai ndërfutet tek intervalet : ai sh-quan, ai nuk gjykon ; ai vendos ; ai zgjedh : ai ruan simpatinë e vet – ai i bindet simpatisë. »

Letër e padërguar ndaj René Char, 22 mars 1962

Përkth. oev

[oiseau en vol]

"Unë nuk flas për poemën 'moderne', flas për poemën sot. Dhe mungesa e së ardhmes bën pjesë në aspektet thelbësore të kësaj sot - të së sotmes sime, sepse unë flas në emrin tim të veçantë - : unë nuk t'ju kaloj juve nën heshtje që unë nuk di t'i përgjigjem pyetjes : në drejtim të çfarë të nesërme lëviz poema ? ; kur poema prek në një të nesërme të tillë, ajo mbyll atëherë brenda vetes errësirë. Ora e lindjes së poemës, Zonja dhe Zotërinj, prehet në të errëtën."

Paul Celan

[Askusho]

Përktheu Isak Ahmeti

RREZJA E NATËS

Digjej flakë folku i dashurisë sime në mbrëmje:
asaj ia kam dërguar arkivolin nga druri më i lehtë.
Është vërshuar me valë si shtroja e ëndrrave tona në Romë;
ka flokë t'rrjeshme t'bardha si unë dhe flet me zë të mbytur:
flet si unë, kur afrojmë zemrat.
E di këngën franceze mbi dashurinë, që kam kënduar në vjeshtë,
kur kam qenë n'udhëtim në vend të bukur dhe
letra i shkruaja agimit.
I bukur është arkivoli, i gdhendur nga druri i ndjenjës.
Edhe unë kam lundruar me të nëpër gjak, kur isha më i ri se
syri yt.
Tash ti je e re si zogu i vrarë në borën e marsit,
tash: t’afrohet dhe të këndon këngën e vet franceze.
Ju jeni të lehtë: Vëreni pranverën time në gjumë
deri në fund.

Unë jam më i lehtë:
Këndoj për vendin e huaj.

KUJTOJ FRANCËN

Kujto me mua: qiellin e Parisit...
Kemi blerë zemra te shitësja e luleve:
Ishin të kaltra dhe kishin lulëzuar n'ujë.
Në dhomën tonë kish filluar të bjerë shi,
dhe na erdhi fqinji, Monsieur Le Songe,
kemi luajtur letra, kam humbur dritën e syve;
ma dhe flokun, e humba atë, ai na rrahu.
Dola nga dera i përcjellë me shi.

Ishim të vdekur dhe mund të merrnim frymë.

FUGA E VDEKJES

Qumështin e zi t’agimit ne e pimë në mbrëmje
ne e pimë në mesditë në mëngjes dhe natën
ne pimë dhe pimë
ne gropojmë një varr në ajër, aty s'është ngushtë për t'u
shtrirë
një njeri banon në shtëpi dhe luan me gjarpërinj
ai shkruan
ai shkruan kur në Gjermani floku yt i artë Margaretë
po ngryset
ai shkruan dhe del para shtëpisë dhe yjet ndriçojnë
me fishkëllimë i ndjell qentë e vet
i thërret dhe hebrenjtë e vet pranë dhe urdhëron gropimin
e një verri në tokë
na urdhëron që tash të jehojë muzikë vallëzimi

Qumësht të zi agimi ne ty të pimë natën
ne ty të pimë në mëngjes dhe në mesditë ne ty të pimë
në mbrëmje
ne pimë dhe pimë
një njeri banon në shtëpi dhe luan me gjarpërinj
ai shkruan
ai shkruan kur në Gjermani floku yt i artë Margaretë
po ngryset
floku yt i përhimtë Sulamite ne gropojmë një varr
në ajër aty s'është ngushtë për t'u shtrirë
na urdhëron groponi më thellë në tokë ju të tjerët këndoni
dhe vallëzoni
i shtrëngon prangat dhe vringëllojnë sytë e tij janë të kaltër
më thellë lopatën vazhdoni këngën dhe lojën

Qumështi i zi i agimit ne ty të pimë natën
ne ty të pimë në mëngjes dhe në mesditë ne ty të pimë
në mbrëmje
ne pimë dhe pimë
një njeri banon në shtëpi floku yt i artë Margaretë
floku yt i përhimtë Sulamitë ai luan me gjarpërinj
ai thërret vallëzoni vdekja më e ëmbël vdekja është
mjeshtër
nga Gjermania
ai thërret bini lahutës më ngrysur dhe do të ngritemi n'ajër
si tymi
dhe do ta keni varrin në mjegulla aty ku nuk do të jetë ngushtë

Qumështi i zi i agimit ne ty të pimë natën
ne ty të pimë në mesditë vdekja mjeshtër
nga Gjermania
ne ty të pimë në mbrëmje dhe në mëngjes ne pimë dhe
pimë
vdekja është mjeshtër nga Gjermania syrin e ka të kaltër
ai të qëllon me plumb saktë
një njeri banon në shtëpi floku yt i artë Margaretë
ai na ndërsen qentë e vet ne na dhuron varrin n'ajër
ai luan me gjarpërinj dhe ëndërron vdekja është mjeshtër
nga Gjermania

floku yt i artë Margaretë
floku yt i përhimtë Sulamitë

DËGJOVA SE PO FLITET

Dëgjova se po flitet
n'ujë është guri e rrethi
e sipër ujit fjala,
përqark gurit bën rrethin.

Pashë plepin tim duke zbritur n'ujë,
pashë se si dora po i zhytej në thellësi,
pashë rrënjët e tij duke kërcënuar natën nga qielli.

Nuk nxitova pas tij,
vetëm nga dyshemeja mblodha atë thërmi
që ka dritën e syrit dhe fisnikërinë tënde,
unë prej derës mora atë varg fjalësh
e me to qepa përreth tryezës, ku rrinte thërmia.

Dhe kurrë më s'u duk plepi im.

DRITA

Me trup të heshtur
rri në rërë afër meje,
e yllëzuar
...
Mos u thye rrezja
këtu te unë?
Mos ishte thupër
e thyer mbi trupin tonë,
dhe dritën bën ashtu?

AI QË NA NUMËRONTE ORËT

Ai që na numëronte orët
ai ende na i numëron.
Trego, ç'po numëron ai?
Ai numëron dhe numëron.
Nuk po bëhet ftohtë,
as më errët,
as më ritueshëm.

Vetëm ajo që na ndihmoi të dëgjojmë:
ajo tash dëgjon
vetëm për vete.

ZËRI I JAKOBIT

Lot.
Lot në syrin vëllazëror.
Një lot rrinte varur, rritej,
në të banojmë.
Merr frymë,
që të ndahet.

PSALM

Askush më s'na gatuan nga dheu e balta,
askush s'i flet hirit tonë.
Askush.

Qofsh lavdëruar ti, Askush.
Do të lulëzojmë
për dashurinë tënde
ty të dalim
në takim.

Kemi qenë, kurrgjë jemi e do të mbesim,
gjithnjë, duke lulëzuar
kjo kurrgjë-
trëndafil i askujt.

Me
dorën e shpirtit të ndritur
thekë e qiellit të shkatërruar,
me kurorë të kuqe
prej fjalës së purpurtë që e kënduam
për therrën, o
për therrën.

Fill i diellit
Mbi shkretëtirën e përhirtë
në të kuqe
si ndonjë pemë mendimi i lartë
e zë dritën e tonit: ende ka këngë për t 'u kënduar metsnë njerëzimit.
FILL I DIELLIT

Mbi shkretëtirën e përhirtë
në të kuqe
si ndonjë pemë
mendimi i lartë
e zë dritën e tonit:
ende ka këngë për t'u kënduar
matanë njerëzimit.

AJO QË

na hodhi në grumbull
na shpërndau me frikë,

shkëmbi i botës, larg nga dielli,
ushton.

VIT I FILLUAR

Me skaje të kalbura
të bukës së kumbur.

Pi
nga goja ime.

PËR ERIKON

Në magnetofon
gërmon historinë
në lagjen periferike
gjëmojnë tanket,
gota jonë
mbushet me mëndafsh.
qëndrojmë.

[Askusho]

Përktheu Vasil Qesari

ELOZH I LARGËSISË

Në burimin e syve të tu
si detra dallgësh plot stuhi,
lundrojnë rrjeta peshkatarësh.
Në burimin e syve të tu,
deti mban premtimn‘ e tij.
E unë hedh mes dallgesh
zemrën time rritur mes të gjallësh,
rrobat e trupit e verbimn’ e një betimi :
Në fundin e zi të thellësirës,
Ndihem dhe më tepër lakuriq.
E kësaj here jo renegat po besnik
se unë jam ti, kur unë jam unë.
Në burimin e syve të tu
unë humbas toruan,
ëndërroj të plaçkis.
Një rrjetë u pleks me një tjetër rrjetë :
Dhe po u ndamë, s'do shqitemi kurrë.
Në burimin e syve të tu të larmë,
një i varur në grykë shtrëngon litarë ...

[shofer]

qenke enciklopedi poezish ti lol.

brrravo

[Askusho]

Pershendetje, thjesht kam disa arkiva, e dua t'jua ndaj edhe juve... besoj nuk bej dem...