Gjakmarrja

[Ferdinandi]

"LE TE ME VRASIN, NUK MUND TE JETOJ PA LIRI"

Qamil Baku 35 vjec, prej 10 vjetesh qendron i ngujuar ne fshatin Luz, Fushe-ruje prej gjakmarrjes, por durimi mes kater mureve iu sos. Ai ka vendosur te thyeje hekurat qe i ka vene ne menyre absurde dhe te padrejte kanuni i Leke Dukagjinit, duke vene ne rrezik jeten. "Nuk duroj dot me keshtu, me eshte bere jeta sketerre, do te iki", ka thene Baku, babai i nje vajze dhe ne pritje te nje femije tjeter. Ai ka vendosur te arratiset, nese do te mund t'i shpetoje gjakesit, qe e ruan prej 10 vjetesh. Baku ka vendosur te largohet nga Shqiperia, per te bere nje jete normale, por jo gjithcka eshte kaq e lehte, pasi cdo levizje e tij vezhgohet nga gjakesi, qe pret dhe rastin, per t'i marre jeten.

Historia

Tragjedia e Qamil Bakut i ka rrenjet aty diku nga viti 1985, kur babai i tij, Ahmeti, ka vrare per motive te dobeta, nje pjesetar te fisit Preza. Babai ka vuajtur denimin qe i ka dhene shteti. Ai ka vdekur pak vite pasi eshte liruar, nga nje semundje e pasherueshme. Trashegimia qe i ka lene te birit, eshte makabre, te vuaje ne ngujim me friken se mund ta vrasin edhe po te nxjerre koken ne dritare. Ligjerisht faji per vrasjen qe ka kryer i ati eshte paguar prej tij, por makthi do te vazhdoje deri sa gjakesit te vrasin apo falin Qamilin.

Ngujimi

Prej 10 vjetesh Qamil Baku, eshte mbyllur brenda kater mureve dhe jeton me punen qe ben gruaja. 10 vjet mankth, ne shenjestren e nje arme qe ne menyre absurde kerkon denimin e tij, per nje krim qe nuk e ka bere. Gjendja e mjerueshme ekonomike dhe stresi i perditshem, e kane bere te padurueshme jeten. "Le te me vrasin me mire, nuk dua te jetoj pa liri." ka thene ai. Shoket dhe miqte e kane ndihmuar, me para apo gjera te tjera te nevojshme per jeten. Ka patur dhe shoqata bamirese qe kane trokitur ne shtepine e tij, dhe i kane dhene nje dore. Por Baku thote se nuk i duron lemoshat dhe se nuk ka ndermend te jetoje me to. "Nuk mund te mbahesh gjate gjithe kohes me doren e shtrire." I vetmi shpetim per te do te ishte nese gjakesit do ta falnin apo shteti do te vinte dore.

Falja e pamundur

I kane provuar te gjitha menyrat per te bindur fisin e Prezajve, por ata nuk kane pranuar dhe jane te bindur se kane te drejte te marrin gjak. Nuk kane perfillur lutjet, pergjerimet, nuk kane perfillur as arsyen, apo nderhyrjet e rrethit miqesor. Ata duhet te vrasin Qamilin, per te marre gjakun e njeriut te tyre. Askush prej tyre nuk ka marre parasysh, se Qamili nuk eshte vrasesi i njeriut te tyre.

Shkelja e kanunit te Lekes

Nderkohe "ligji" i Leke Dukagjinit, interpretohet, prej gjakesve sipas deshires. Eshte harruar dhenia e beses, ne kohe te caktuara, kur sipas zakonit, qe vinte rregullin ne malet pa shtet te Shqiperise, jepej bese, deri gjashte mujore ne kohen e punimeve te pranveres, veres dhe ndonjehere dhe ne vjeshte, ne menyre qe njeriu i ngujuar te mund te punonte e jetonte. Keto rregulla tani nuk i ruan kush. "Besniket" e koheve moderne jane mjaftuar me rregullin e vrasjes, pa i lene te ngujuarit asnje mundesi mbijetese. Ndersa shteti vazhdon te jete i dobet dhe pothuaj i pandjeshem ndaj fenomenit.

[Ferdinandi]

GJAKMARRJA VRET SERISH

Shkoder - Vrasja e 13-te ne Shkoder eshte kryer per gjakmarrje. Nje 35-vjecar eshte ekzekutuar jo shume larg shtepise se tij ne fshatin Domen te Shkodres per te lare gjakun e njeriut te tij te vrare ne 18 muaj me pare. Ismet Brucaj, 35 vjec, eshte vrare sapo ka dale nga shtepia. Ngjarja ka ndodhur te premten, rreth ores 11:30, ne hyrje te Domenit. Policia ka identifikuar autorin e vrasjes dhe po punon per kapjen e tij. Ndersa ka dhene si motiv te ngjarjes gjakmarrjen. Ne nje paradoks thuajse tragjik vrasja ka ndodhur pikerisht atehere kur diskutohej me shume se kurre ne lidhje me parandalimin e fenomenit. Ndersa ne Fshatin e Paqes, vetem pak km larg vendit ku eshte vrare Ismet Brucaj, kreret me te larte te shtetit shqiptar diskutonin per te frenuar sado pak gjakmarrjen, ndodhi vrasja me e fresket qe kishte si motiv po gjakmarrjen. Nje bresheri kallashnikovi ka prere ne mes jeten e 35-vjecarit, vetem pse guxoi te dale paksa nga shtepia e tij. Sipas policise, autor i vrasjes mesohet te jete 40-vjecari Bashkim Shabaj nga Postriba. Policia eshte vene ne ndjekje te autorit dhe ka mbajtur te rrethuar prej oresh te gjithe zonen.

Ngjarja dhe historia

Nese do te dihej qe nje divorc do te shkaktonte jo pak, por tri viktima, cifti Shabaj-Brucaj nuk do te divorcohej. Ndarja e nje cifti qe nuk mundi te jetoje me bashke per shkak te grindjeve te vazhdueshme ka qene edhe pikenisja e nje historie qe gelltiti pa meshire tri viktima. Kater vjet me pare vajza e Brucajve eshte kthyer ne shtepi duke u ndare nga burri i saj. Ketu ka nisur sherri. Ne raste te tilla turpin e lan pushka. Me 15 qershor te vitit 2001 vritet viktima e pare e kesaj historie te dhimshme gjakmarrjeje. Idriz Brucaj, babai i Ismetit, do te ekzekutohej me bresheri kallashnikovi nga pjesetare te fisit te Shabajve. Ketu nis edhe kalvari i vuajtjeve per te dy fiset. Shabajt hyjne ne ngujim qe nuk zgjat vecse 8 muaj. Me 8 shkurt te vitit 2002 ne te njejten menyre, do te vritet edhe Rasim Shabaj, babai i agresorit te vrasjes te se premtes. Sipas policise, i dyshuari kryesor per vrasjen e Rasim Shabes ka qene pikerisht Ismet Brucaj. Por, ndersa blute nuk kane mundur te gjejne Ismetin per ta prangosur, rolin e agjenteve te policise e kane kryer gjakesit. Ata e kane ruajtur 35-vjecarin dhe kane mundur ta pikasin ne momentet qe ka dale nga shtepia. Sipas burimeve nga Policia e Shkodres, ka te ngjare qe Bashkim Shabaj te ruante kushedi prej sa kohesh viktimen e tij perderisa ka mundur ta ekzekutoje sapo ka dale per here te pare pas shume muajsh nga shtepia. Burri eshte vrare me bresheri dhe me pas per te cuar deri ne fund kanunin Shabaj ka shtene nje bresheri te tere ne ajer per te treguar se e kreu misionin, e mori gjakun e babait te tij, Rasimit, te vrare 18 muaj me pare.

[Laerta]

PO mire o vlla!
Si i behetr halli, une them vrasja eshte vrajse, dhe nuk ka justifikim si ai qe vret me shkak dhe pa sjkak te dya palen duan burgun, dhe kanuni duhet te ndalohet nga kushtetua, se ndryshe i pret burgu apo jo sic e beri enveri dhe nuk mkishte me , apo jo!

Ke prure shume informacion por te perseritur!

gjithe te mirat

[Ferdinandi]

Laerta te falenderoje qe ke shkruajtur te tema ime e gjakemarrjes ...
Une e mbeshtese plotesishte mendimin tende dhe kjo ka qene dhe objektivi im qe kur hapa kete teme te mundohem te sensibilizoje njerezit ne lidhje me gjakemarrjen,kete plage te hapur te shoqerise shqiptare!
Per sa i perkete perseritjes eshte e verte qe disa poste jane te perseritura por jane kendeveshtrime te nderyshme te nje ngjarjeje dhe jo thjesht peseritje shabllone...me kupton?
Te uroje gjithe te mirat dhe te ftoje te na tregoshe dhe ti ndonji histori te ngjashme duke na ndihmuar ne iniciativen qe kemi marre!!!

[Laerta]

Shume i dashur Ferdinand!

Faleminderit per mirekuptimin!
Shpresoj ti kaloni mire dhe tia arrini qellimit tuaj!

[Ferdinandi]

Rasti i zotit Bardhyl Isallari, që ndonëse në krye të detyrës, u vra

për shkak të gjakmarrjes



Kanuni që po vret dhe përzë shqiptarët



Një prej plagëve të shumta ekonomike dhe sociale, që i kanë zënë fytin dhe nuk po e lenë të ngrejë kokë e të marrë frymë Shqipërinë, është edhe gjakmarrja. Në shkrimin editorial të zgjedhur për sot në gazetën tonë, dy prej fenomenëve më negativë të jetës së përditshme shqiptare janë ndërthurur çuditërisht me njëri tjetrin, në mënyrë të pazgjidhshme, por si gjithnjë, me një fund tragjik, vdekjen e një njeriu, dhe ngujimin, apo largimin e përhershëm nga toka mëmë të dy bijve të tij.

Gjakmarrja në Shqipëri është gati me përmasat e nje lufte, te nje lufte qe nuk dihet se kur ka filluar dhe, me e keqja pak te ngjare ka qe te pushoje. Çdo dite, ne gjithe vendin ndodhin te pakten tre vrasje. Qindra burra e te rinj jane vrare ne emer te nje ligji, qe ka shekuj

qe jeton, e qe ka rezultuar te jete me i forte se çdo lloj shteti qe kane tentuar te ndertojne shqiptaret.

Ne veri te vendit, ne djepin e Kanunit, gjendja duket se eshte me shume se e jashtezakonshme. Ne malet ku shteti duket se shkon here pas here per vizite, eshte nje tmerr i vertete. Sepse në Shqipëri, ligji nuk të mbron, ndërkohë që Kanuni i Lekë Dukagjinit të ndëshkon.

Rasti i zotit Bardhyl Isallari është më tipiku. Të afërm të tij, tregojnë me pak fjalë rrjedhën e jetës së tij, dhe ngjarjet që çuan në fundin tragjik të zotit Isallari. Sipas tyre, ai ka qenë një përkrahës i flaktë i Partisë Demokratike dhe pjesëmarrës i zellshëm në strukturat e saj. Familja Isallari ka qenë gjatë gjithë kohës një mbështetëse e flaktë e demokracisë dhe veçanërisht e të djathtës shqiptare. Bardhyli ka punuar si polic pranë Komisariatit Nr. 1 në Tiranë, por, në vitin 2001, ai së bashku me familjen e tij, gruan dhe dy djemtë, njëri prej të cilëve Klodian Isallari është transferuar për në qytetin e Shkodrës, për arsye pune. Detyra që ai kishte marrë, ishte që të merrte pjesë në sigurimin dhe ruajtjen e qetësisë gjatë procesit zgjedhor në këtë qytet verior të Shqipërisë, që zgjedhjet të bëheshin në mënyrë sa më paqësore dhe të ndershme.

Por pikërisht në ditën e zgjedhjeve ndodhi një incident që më pas do të përcaktonte edhe fatin tragjik të tij. Dy persona nga familja Kola në Shkodër, i janë afruar ndërkohë që po realizohej procesi i transferimit të kutive të votimit për në qendrën zonale. Ata ishin të armatosur dhe janë munduar ë përdorin forcën ndaj zotit Isallari, në përpjekje për të rrëmbyer prej tij kutinë e votimit. Si rrjedhojë e këtij incidenti, që u ashpërsua së tepërmi, oficeri i policisë, Bardhyl Isallari është detyruar të nxjerrë armën dhe të qëllojë në drejtim të tyre, duke i vrarë të dy këta persona.

Por, që nga ky çast, familja e Bardhyl Isallari mori një ndëshkim të rëndë, sipas Ligjit të Kanunit të Lekë Dukagjinit. Hakmarrja nuk vonoi. Në 15 gusht të vitit 2002, persona nga familja Kola, në emër të hakmarrjes kanë qëlluar dhe kanë vrarë Bardhylin. Ndërkohë, sipas familjarëve, ata janë vënë në kërkim për të marrë hak edhe tek i biri Klodian Isallari si dhe djali tjetër i Bardhylit. Askush nuk di asgjë për pjesën tjetër të familjes Isallari, pra për të shoqen por sidomos për dy bijtë e tij, që janë detyruar të largohen dhe të fshihen për shkak të Ligjit të ashpër të Kanunit, që kërkon që gjaku të merret pikërisht duke vrarë ata.

[Orku]

DPA: Në Shqipëri, 1000 fëmijë të ngujuar nga gjakmarrja

TIRANE (14 Korrik) - Sipas agjencisë gjermane të lajmeve DPA, në Shqipëri mëse 1000 fëmijë për shkak të gjakmarrjes jetojnë në kushte izolimi dhe arresti shtëpiak. Ata nuk dalin prej shtëpisë nga frika e hakmarrjes. Saktësisht nga kjo plagë e rëndë 1024 fëmijë nuk guxojnë të kapërcejnë muret e shtëpisë, ka njoftuar Ministria për Çështje Sociale. Shumica e këtyre fëmijëve jetojnë në veri të Shqipërisë në viset malore ku edhe sot e kësaj dite është ruajtur zakoni i gjakmarrjes, një traditë kjo që vjen nga mesjeta. Fëmijët u takojnë moshave nga 5 deri në 15 vjet dhe të izoluar nga frika se mund të vriten, qëndrojnë së bashku me anëtarët tjerë të familje. Ata nuk ndjekin shkollimin, prandaj shumica e tyre mbesin analfabetë. Sipas kanunit mesjetar, përkatësisht kodeve të nderit që dalin nga ky kanun, shkruan DPA ata guxojnë ta lënë shtëpinë vetëm atëherë pasi familja me të cilën janë në gjak të ketë vrarë një pjesëtar të familjes së tyre me ta marrë gjakun. Adeti i gjakmarrjes është kodi i veçantë i Kanunit të princit bujar Lekë Dukagjini, ku mes tjerash thuhet: "Gjaku duhet të shpaguhet me gjak". Në këtë shkrim të DPA-së pastaj theksohet se në veri të Shqipërisë nga gjakmarrja janë të goditura 1370 familje me rreth 7000 familjarë. (BalkanWeb)

[odisea e kurbet]

Teme me te vertete e mprehte packa se intensiteti dhe vjetersia e saj te le shume te deshperuar.
Sikurse ju e keni bere te qarte, Ferdinand, lashtesia e kanunit nuk mund te sherbej si nje mbjet mbrojtes ndaj heqjes se tij. Por sigurisht duhet te konsiderohet vakumi tradicional dhe ndoshta ligjor qe kjo le.
E kam te qarte qe qeveria shqipetare do donte sinqerisht ta zgjidhte kete problem por ky dhjetvjecar i fundit e ka denigruar akoma me shume integritetin e ligjit dhe kredibilitetin e politikaneve te te gjitha partive. Nga ana tjeter 30 jete ateismi e kane dobesuar shume dhe pozicionin e personalitetit fetar. Kjo gje sebashku me bollekun e armeve te ndryshme ne Shqiperi paraqet nje problem ndaj te cilit ''the gordian knot'' duket si nje loj foshnjore.
Megjithate pyetja ngelet se cfare mund te bej qeveria shqipetare?
A mund te adoptoi perseri denimin me vdekje apo te sanksionoj njelloj dueli vdekjeprures midis vrasesit dhe nje antari te familjes se viktimes?! Nje pozite e tille do ishte absurde. Nga ana tjeter si nje vend me pretendime demokratike, shteti shqipetare nuk mund te ilegalizoj ne menyre ligjore konceptin e 'kanunit'.
Ky problem mund, dhe e perseris, mund te zgjdhet nese dora kolektive e ligjit merr vendin e hakmarjes personale. Por perderisa kemi te bejme me kanunin qe tashme eshte bere menyre jete, interpretimi i kanunit te pare me prizmin e shekullit 21 eshte i domosdoshem. Dhe ky inerpretim modern nuk mund te behet nga qeveria sepse kjo do shkaktonte nje cinicizem te math dhe do ishte pa vlere. Ky interpretim i ri duhet saksionuar nga nje pale neutrale e cila gezon respektin e popullates dhe ky ''inerpretim'' i ri duhet adoptuar nga te dyja palet ne te cilin roli i hakmarrjes behet detyrim i shtetit. Ne kete menyre populli lith besen me shtetin dhe ''interpretuesit'' jane ata qe afirmojne kete beselidhje.
Kjo do te thote qe shteti ne vend ta shkaterroi kanunin, e adopton dhe nepermjet ''interpretuesit'' e adapton ne te njejten kohe. Deturimi i shtetit atehere do ishte i dyfishte. Pikesepari, ndalimi i krimit d.m.th. vrasjes. Kjo mund te zbatohej duke ndjekur nje polici te tolerances-zero te ngjashme me ate te zbatuar nga ish-prefekt i New York-ut, Rudolph Giuliani. Llogjika dhe suksesi i kesaj policie qendron tek fakti se duke denuar dike per nje krim te vogel, e ndalon ate person te bej nje krim me te math. Si pasoj e kesaj strategjije mbajtja e armeve duhet te kete nje denim akoma me te larte se sa ka sote. Pikesedyti, ne rast se ndoth vrasja gje e cila do vazhdoj te ndodhi nuk do ishte e mjaftushme per shtetin te mblithte te dhena rreth krimit dhe tu thoshte familjes se viktimes se do bejme ceshte e mundur ta kapim fajtorin. Si besedhenes, shteti duhet te pranoj njefare pergjegjesie morale dhe perpjeka per te arestuar kriminelin nuk eshte e mjaftushme sidomos kur ne shumicen e rasteve viktima eshte fituesi i vetem i te ardhura financiare. Keshtuqe shteti duhet te paguaj nje shumice parash te caktuara demshperblimi familjes se viktimes dhe sasia e ketyre parave te saktesohet ne baze te nje kriteri te drejtshem dhe transparent (sasia te vendoset ne baze te moshes dhe kontributit financiar). Duke bere kete gje, shteti jo vetem qe trekon fisnikeri, vlere e cila cilesohet nga kanuni, por gjithashtu investon ne brezin e ri te kesaj familje pasi te gjithe e dime mire qe mjerimi e skalit thiken e hakemarrjes me shume se gjithcka.
Nuk jame perpjekur ndonjehere ti ofroi rrugezgjidhje ketij problemi keshtuqe mendimi im mund tu duket naiv dhe per kete u kerkoj ndjese ne avancim.
Me respekt, Odisea e kurbetit

[Klevis2000]

per mendimin tim gjakamarrja do te egzistoje derisa njeriu qe vret duhet te vritet sepse edhe ai qe u vra bir nene ishte .Por e keqa e gjakmarrjes eshte se gjaku lahet tek nje person tjeter i pafajshem i cili ska lidhje ne vepren e vrasesit.Pra shume abuzojne ne marrjen e gjakut i cili sduhet te merret nga individi por shteti i cili duhet qe te Zbatoje ligjin me vdekje per te parandaluar gjakmarrjen ose vrasjen. shikoni sa bukur thuhet ne kuran
178. O ju që besuat, u është bërë obligim gjurmimi për dënim për mbytje: i liri për të lirin, robi për robin, femra për femrën. Kurse atij që i falet diçka nga vëllau i vet atëherë ajo le të përcillët (e atij që e fal) kuptueshëm dhe shpagimi (nga dorasi) atij le t'i bëhet me të mirë. kjo është një lehtësim dhe mëshirë prej Zotit tuaj. E kush tejkalon pas këtij (pajtimi), ai ka një dënim të idhët.
179. O ju të zotët e mendjes, kjo masë e dënimit është jetë për ju, ashtu që të ruheni (nga mbytja e njëri tjetrit).

pra denimi me vdekje ka nje ndikim psikologjik te madh tek nje person para se te kryeje aktin e vrasjes pastaj eshte edhe drejtesi sepse nese vret atehere edhe nena tjeter qan per femijen e vet te cilin e rriti edukoi dhe vjen ti ne nje dite te erret dhe e vret .Pastaj shumica e tyre tejkalohen nga njerzit nese te ngacmoi dike o burra vrite. ligjet e leke dukagjinit jane shume te ashpera dhe jo te drejta.kanuni i tij nuk duhet te Zbatohet sepse brenda tij ka padrejtesi dhe tejkalime.pra sheti duhet te marri frenat ne dore dhe ti denoi njerzit sipas veprat qe ato kryejne dhe jo ti lere te lire e te gjykohen ndermjet vetes se tyre.Pastaj une mendoj se shume gjakera midis shqipareve duhen te falen per shkak se fillimi i hasmerise se tyre ka qene pa ndonje motiv te rendesishem .

[Orku]

Gjakmarrja – nuk ka falje pa ndëshkim ligjor të krimit


Nga EMIN SPAHIA*


Kriminaliteti i theksuar ka qenë pjesë e tranzicionit të gjatë që po përjeton shoqëria shqiptare që prej 13 vjetësh. Problemeve të mëdha ekonomike të familjeve, i është shtuar si një barrë më shumë edhe pasiguria dhe frika. Dhe gjakmarrja, si një fenomen i trashëguar në mënyrë rigoroze nga e shkuara, ka dhënë një kontribut shumë të madh në këtë klimë pasigurie dhe vrasjesh. Për ta zbutur sa të mundemi këtë fenomen dhe për të shpëtuar sa të mundemi jetë njerëzish, me qëllimin e vetëm human, u krijua edhe Misioni i Pajtimit, me qendër në qytetin e Shkodrës.
Vrasjet për gjakmarrje, aq të shpeshta në këta 13 vjetët e fundit, tashmë janë bërë një rutinë edhe për organet e rendit dhe drejtësisë. Duke qenë aktiv mes dhjetëra e dhjetëra njerëzve të mirë që punojnë për të minimizuar këtë fenomen, unë kam parë të vritet një fëmijë 12 –vjeçar me çantën e librave të shkollës në krah, duke paguar krimin që kishte bërë xhaxhai i tij. Kam parë të qëllohet me armë një vajzë 11 vjeçe, po në emër të gjakmarrjes. Janë me qindra raste të tilla, një arkivë e tërë historish të trishtueshme që janë luajtur e vazhdojnë të luhen para syve tanë. Duke mos rënë pre e abuzimit me shifra, janë të paktën 700 gra që kanë mbetur të veja, pasi burrat u janë vrarë pikërisht për gjakmarrje dhe pas kanë mbetur rreth 2000 fëmijë jetimë, duke trashëguar madje edhe hasmërinë e radhës. Duke qenë brenda këtij realiteti tragjik, mendoj se një vrasje për gjakmarrje është më shumë se një vrasje. Ajo nuk është një krim si gjithë të tjerët, por një tragjedi që kërkon më shumë vëmendje nga ana e shtetit. Ajo është një vrasje seri që pjell të tjerë krime e viktima. Kam qenë dëshmitar i qindra përpjekjeve nga misionarët për të shuar mosmarrëveshjet dhe dua të them se sa e vështirë është të bindësh të tjerët të falin gjakun e një të afërmi. Pra sa e vështirë është të bindësh dikë që të mos vrasë një njeri të pafajshëm, vetëm për hir të zakonit. Eshtë një traditë shekullore, e rrënjosur thellë, por jo e pamundur për t’u shkulur. Dhe ne kemi treguar se kjo gjë bëhet nëse ekziston vullneti. Shpeshherë në punën tonë jemi etiketuar si kanunorë dhe mesjetarë, sepse kemi bërë që njerëzit të ulin armët. Ne kemi zbatuar institucionin e besës, i cili nuk njihet ligjerisht. Por ne kemi përdorur një metodë të vjetër kundër një riti po kaq të vjetër. Ne kemi përdorur paqen kundër krimit, sepse shteti nuk ka qenë i zoti ta bëjë këtë, duke zbatuar ligjet.
Historitë e gjakmarrjes janë bërë shumë shpesh objekt i artikujve në gazeta apo emisioneve televizive. Por ajo që është thënë, është vetëm maja e këtij ajsbergu të përgjakshëm. Gjithkund jepet realiteti, por ne tani kemi nevojë për zgjidhjen. Në arkivat e zyrës tonë janë dokumentuar qindra raste, familje, që kanë humbur njerëzit e tyre dhe që rrezikojnë të humbin sërish, vetëm si pasojë e gjakmarrjes. Kemi të dokumentuar pjesëtarë të familjeve të prekura nga ky fenomen dhe që tani vuajnë që nga mungesa e arsimimit deri dhe nga uria. Problemet në zonat e Veriut, sidomos, janë shumë të mëdha. Ndaj dhe vendosa t’i drejtohem publikisht institucioneve shtetërore, policisë dhe prokurorisë, qeverisë dhe presidentit, që të mos qëndrojnë më në anë, duke bërë spektatorin para kësaj skene tragjike. Dhjetëra gazetarë të huaj vijnë në zyrën tonë dhe interesohen për gjakmarrjen. Ata e shikojnë Shqipërinë si një vend ku ende qeveris mesjeta dhe të tilla mesazhe shpërndajnë edhe në vendet e tyre. Ndaj dhe ne nuk duhet ta lejojmë më një gjë të tillë. Ne kemi 13 vjet që punojmë dhe kemi bërë jo pak. Misionarët janë sot njerëzit më të nderuar në Veri të vendit sepse kanë shpëtuar jetë njerëzish. Por, të vetëm, ne nuk mund ta zhdukim këtë dramë. Ne predikojmë dhe aplikojmë faljen dhe paqen, por shteti duket të predikojë ligjin dhe ndëshkimin për autorin e krimit. Shumë zona në Veri janë të prapambetura ndaj dhe rrënjosja e gjakmarrjes është e madhe. Ne aplikojmë faljen, por nuk ka falje pa ndëshkimin e krimit nga shteti. Ne pajtojmë familjet në gjak, por kur vrasësi shëtit i lirë, atëherë as besa kanunore nuk respektohet. Po e bëj këtë apel publik, duke u kërkuar organeve të drejtësisë të jenë më aktivë. Askush nuk ka të drejtë t’ia heqë lirinë tjetrit përveç drejtësisë. Ndaj dhe unë po i pyes drejtuesit e shtetit: Me ç’të drejtë dhe ku e gjen kurajon një njeri që detyron të ngujohen dhjetëra njerëz për muaj e vite, duke humbur punën, shkollën, shoqërinë dhe gjithçka tjetër? Përse nuk zbatohet ligji, i cili e parashikon si vepër penale detyrimin për ngujim?
Eshtë koha që shteti të ndalet seriozisht në këtë çështje, qoftë edhe duke miratuar ligje të përkohshme, me ndëshkime më të rrepta, enkas për krimet me motiv gjakmarrjen. Ndryshe shoqëria jonë do të vazhdojë të jetë po kaq e kriminalizuar, me këtë imazh mesjetar dhe mungesën e garancisë për investime.

*Kryetar i Misionit të Pajtimit

[Skerdi Sika]

Zakonet tradicionale veprojnë kur nuk vepron shteti modern dhe shoqëria civile.

[kolombi]

Kohet e sotme kane ndryshuar o miq shume te pakta jane rastet kur vritet ne emer te kanunit.Sot vepron injoranca.Sot vriten njerzit pa rregulla akoma dhe grate dhe femijet.
Kjo plage primitive qe pikon ende gjak duhet shkulur me rrenje po per kete kerkohet civilizimi i shoqerise.
Gjakmarrja ne kaosin shqiptar eshte shendrruar new hakmarrje.
Derisa hakmarrja eshte me e forte se drejtesia shume nena do marrin dhurate nga kjo plage e zeze e shoqerise sone vec shami te zeza.

[iliria e para]

Hakmarrje ka ne te gjitha shtetet me anarki. Pa pas shoqeri moderne, demokrate, ne te cilen funksionon ligji dhe shteti ska as perparim ne kete njolle te zeze te kombit tone.

[mani]

Një skenar i ardhshëm gjakmarrjeje. Rrëfimi i një 9 -vjeçareje, të cilës i kanë vrarë babain para derës së shtëpisë. Nëna e saj, Bukuria kërkon ndëshkimin e vrasësit nga ligji, ndërsa Eriola e vogël rritet me ndjenjën e hakmarrjes në shpirt

Eriola, shota 9-vjeçare që do të hakmerret për vrasjen e babait


Belina Budini

SHKODËR – Ishte djali i babës. I baba Gëzimit që Zoti nuk e kishte gëzuar me asnjë djalë por që nga katër vajzat, Eriolën e kishte zgjedhur për djalë. E merrte me vete ngado, i kishte mësuar makinën dhe atë nuk e zinte kurrë gjumi pa të atin tek koka e krevatit. Tani ajo ka mësuar të flejë pa praninë e tij reale tek koka, edhe mësimet e makinës që i ka dhënë babai i ka harruar, por ka mësuar të jetojë me një ndjenjë negative në shpirt. Një ndjenjë që e ushqen çdo ditë e më tepër, ndjenjën e hakmarrjes për vrasjen e të atit. Megjithëse nuk është më shumë se 9 vjeçe, Eriola Dibra rritet duke synuar të marrë hak një ditë për vrasjen e babait të saj të dashur. “Kur të jem pak më e madhe”, - thotë Eriola, ndërsa nëna e saj Bukuria e përforcon pohimin e vogëlushes, duke thënë se vajza e ka në shpirt hakmarrjen për të atin, megjithëse Bukuria vetë thotë se nuk e do hakmarrjen. Në moshën 43-vjeçare ajo është një tjetër nënë shkodrane që rrit fëmijë jetimë. Katër vajza, njëra prej të cilave është e bindur se një ditë do t’ia marrë gjakun babait të vrarë. Një skenar gjakmarrjeje i paralajmëruar.

Historia
Megjithëse, për momentin, ka ndihmën e vëllezërve për të përballuar jetesën, Bukuria është e shtrënguar të merret vetëm me fëmijët dhe nuk ka një punë për të siguruar të ardhmen. Ka probleme edhe me shtëpinë që thotë se kërkojnë t’ia marrin. Fatkeqësia e saj nisi katër vjet më parë në mënyrë fare të rastësishme dhe personi që ia vrau burrin ishte pikërisht kunati ose burri i motrës së tij. “Burri më është vrarë në prag të portës, duke u kthyer nga lokali në orën e dhjetë e gjysmë të darkës. Më parë ishte grindur me të motrën për probleme toke. Motra dhe burri i saj jetonin në fshat por donin të vinin këtu. Unë nuk isha në dijeni të sherrit të fundit të burrit me motrën e tij. Gjithçka erdhi papritur fare në orën 10 e 30 të darkës”, - fillon të rrëfejë Bukuria natën e vrasjes. “Pak më përpara ishte kthyer në shtëpi Eriola, e cila shoqëronte Gëzimin tek lokali. Të gjithë prisnim që ai të kthehej. Dëgjova të shtëna dhe u tremba pak megjithëse besova që ishin të shtëna në ajër. Kur dola tek dera më hidhet në krahë burri dhe më thotë që ta mbaj. E kishin qëlluar. Por nuk u mjaftuan me kaq. Erdhën dhe e masakruan sërish duke më goditur edhe mua. Mbeta pa ndjenja dhe vetëm në spital kam ardhur në vete kur mësova vdekjen përfundimtare të burrit”, - vazhdon të tregojë Bukuria. Gjithçka ka ndodhur në oborrin e shtëpisë dhjetë metra larg derës dhe ajo e tregon me gisht dyshemenë ku ka ndodhur vrasja. Bukuria thotë se shpreson ende që shteti ta kapë vrasësin. “Ai ndodhet në Shqipëri, disa na thonë se është në Tiranë, disa të tjerë se është diku tjetër. Ne nuk e dimë por duam që shteti të dënojë vrasësin sipas ligjit. Atëherë ne nuk kemi pse të hakmerremi. “Por kur vrasësi është i lirë, atëherë edhe unë vetë mendoj ndonjëherë të hakmerrem”, - pohon Bukuria. Thonë se nuk kanë armë në shtëpi, por se dinë fare mirë ta përdorin një armë. Po kështu edhe e bija nëntëvjeçare.

Vajzat jetime
Eriola është e shkëlqyer me mësime. Tip shumë sanguin dhe inteligjente. Tani i ka mbetur emri “djali i babës” megjithëse babën që ta thërrasë kështu nuk e ka më. Vajzat e tjera nuk shkojnë aq mirë sa ajo me mësime por nuk e kanë shpirtin e hakmarrjes si motra e tyre. Më e vogla e fëmijëve, e cila mban emrin e të atit, quhet Gëzime, ka lindur pas vdekjes së babait. Në kohën kur ndodhi ngjarja dhe kur vetë Bukuria u godit dhe u masakrua nga vrasësi, ajo ishte shtatzënë. Tani është një nënë fatkeqe që duhet të përkujdeset e vetme dhe të rrisë katër vajza jetime. “Hë për hë kam ndihmën e vëllezërve të mi. Por ata tashmë janë të martuar dhe kanë familjet e tyre. Nuk mund ta kem ndihmën e tyre përgjithmonë. Ndërsa gjendja jonë sa vjen e përkeqësohet. Vajzat janë ende të vogla dhe janë në shkollë. Por a do të kem mundësi t’i shkolloj siç duhet ato? Eriola dëshiron të bëhet mjeke. Nuk e di ç’do të bëhet...”,- tregon ajo. Sa i përket hakmarrjes ajo thotë se askush nuk mendon të hakmerret tani. “Të gjitha janë vajza dhe të vogla. Eriolës përpiqem të mos ia ushqej por ajo është ende fëmijë dhe babain e ka dashur shumë, prandaj thotë gjithkund se do të hakmerret për të. Lodra e saj e preferuar është një pistoletë lodër, por di ta përdorë edhe të vërtetën. Kush nuk di ta bëjë këtë sot?!”, - përfundon Bukuria.

Eriola: Do ta marr gjakun e babës
“Ata më kanë vrarë babën, unë do të hakmerrem”, - këto janë fjalët që ajo përsërit vazhdimisht. Ua thotë të gjithë miqve dhe të afërmve që ta dëgjojnë edhe armiqtë e të tjerët. Me një komportim prej djali, lodrat e saj nuk janë kukullat por thikat, pistoletat lodër dhe mendimet e saj janë të errëta. Kërkon të vrasë. Megjithëse është nxënëse e shkëlqyer me mësime dhe synon të jetë doktoreshë, Eriolës nuk i shqitet ideja e hakmarrjes për vrasjen e të atit. “Do t’ia marrim se s’bën gjakun babit”, - përsërit ajo për të kushedisatën herë, me të njëjtën vendosmëri

[MisCongeniality]

Shume e dhimbshme kjo! Te tregohem e emancipuar dhe te them se gjakmarrja eshte gabimi me i madh, ndoshta do genjeja vetveten sepse s'e di se cdo beja sikur te me vrisnin njeriun qe dua me shume. Ndoshta do isha dhe une ne vendin e kesaj vogelushes.

Te them qe gjaku me gjak lahet, s'e bej dot sepse vlera me e madhe e njeriut eshte kur fal...por cdo gje ka nje kufi.

S'e di por me vjen shume keq per kete vajze kaq te vogel qe ne vend te loze me Barbie dolls si te gjitha bashkmoshataret e saj, po mbjell dhe po rrit ne shpirtin e saj nje ndjenje qe do e shkaterroje si njeri.
Sa keq qe njerezve u jane mbyllur syte nga paraja, tokat dhe nuk shikojne dot as deri tek maja e hundes. E pa te keq vrasin, duke lene vetem nje grua shtatzene me nje tufe vajzash. Hmmm! Zoti ka per t'i denuar keto lloj njerezish dhe hajrin s'do ia shohin kurre asaj toke.

[Dreri]

Perzierja e kesaj drame me nje voglushe fatkeqe eshte thjesht reklame gazetareske. Sipas tij/saj gazetari behet autori i nje zbulimi" te madh Merr personazh nje nentevjecare dhe kercnon se ajo do vrase.
Si gjithnje "gjakmarrja" keqperdoret.
Vrasesi duhet denuar, pse te falet ai, qe nuk fali per nje grindje. Pse te falet ai qe la 4 vajza jetime, pse te falet ai qe dhunoi nje grua ne shtepine e vet duke i vrare dhe burrin ne syte e saj.
A nuk meriton ai nje plumb?
Sigurisht qe po.
Edhe nga "djali i babit" e meriton. Uroj deri atehere shteti i felliqur do kete bere dicka , jo per te denuar nje vrasje , por per te mos lejuar nje tjeter.
Nuk duhet qe vajza te rritet me mendimin per te vrare, ajo se shpejti duhet te pushtohet nga endrra tjera me te bukura.
Gazetaret jane bere si minjte qe brejne aty ku eshte me dobet,
"telashet skane te sosur"

[krokodili_73]

mendimi im eshte qe gjakmarrja te futet ne krimet e renda, dmth krim me baze kanunin, i cdo lloji te kete denim tavan mbi 25 vjet, pa te drejte parole. Kjo gjakmarrja po behet plage dhe me e keqe se mafia e korrupsioni.
Kroksi

[Dreri]

Kanuni nuk eshte baze e "gjakmarrjes"
Ketu ka keqperdorime..."gjakmarrja" ka lindur shekuj e shekuj para kanunit.

[Diabolis]

shkrimin më poshtë e kam botuar mbi dy vjet më parë tek Shekulli


Gjakmarrja hyn në atë pjesë së sjelljes njerëzore që nuk mund të matet drejtpërdrejt. Për këtë arsye në hapat që duhet të ndërmarrim duhet që patjetër të orientohemi nga psikologjia. Është e kotë të mendosh se shpullat e "polic këmbëmadhit", apo një gjendje shtetrrethimi mund të jenë një zgjidhje. Siç mund ta vërtetojë kushdo, puna e policisë duket e mbaruar mbas shprehjes "...për gjakmarrje...", ndërkohë që aty është vetëm fillimi. Psikologjia ndonëse është një fushë e re studimi, ka zhvilluar parime të sjelljes njerëzore, që nuk janë në kundërshti, por që janë të qëndrueshme. Meqë gjakmarrja nuk ka si të studiohet prej psikologëve të huaj, ajo që mbetet është që vetë ne, psikologët tanë ta udhëheqin këtë punë. Mbështetur në shtyllat ku psikologët shpjegojnë pse ne bëjmë ato që bëjmë, është më i lehtë shpjegimi i asaj pse shqiptari merr gjak, dhe rrjedhimisht kjo do na ndriçojë ato rrugë nga duhet të kalojmë për zhdukjen e gjakmarrjes.
Sfondi kulturor
Në mënyrë që të kuptojmë çdo anëtar të shoqërisë duhet të njohim çfarë pret shoqëria prej tij, dhe nëse ai jeton me këtë përkushtim. Shoqëria nuk mund të lejojë që zakonet apo normat e saj të thyhen prej anëtarëve, sepse kjo do të thyente vetë shoqërinë. Për këtë ajo dënon shkelësit, dhe njëkohësisht i mbështet këto norma dhe me ligje. Asnjë shoqëri nuk mund të bëjë gjithë anëtarët e saj të mendojnë njëlloj. Çdo person është i ndryshëm që në lindje. Janë genet dhe kromozonet ato që përziejnë zhvillimin e qënies njerëzore. Në kundërshtimin natyrë - edukim (nature-nurture controversy), tipari i karakterit gjaknxehtë mund t'i përkasë natyrës, por ai gjakmarrës, nuk i përket natyres, ai i përket edukimit të keq në rastin tonë mbështetur, dhe nga një kanun i shkruar, i cili të tregon si e qysh e tek duhet të vrasësh. Droga vret vetveten dhe ndalohet, kanuni vret të pafajshëm dhe lexohet, dhe për sa kohë?
Motivimi.
Kushtet e veçanta në të cilat dikush kryen atë, që nuk mund ta kryente pa ato. Sjellja e zakonshme matet me tri tregues, forcën, drejtimin dhe durimin. Mekanizimi që na tregon se kur është vapë të freskohemi, është një i tillë. Motive të tjera janë ato që nuk kanë rrugëdalje qëllimin, por shmangien e asaj që shkakton dhimbje. Lëvizja e lirë e popullsisë, largimi nga zonat e gjakmarrjes është një e tillë, e cila nuk do ta përhapë gjakmarrjen andej, përkundrazi ajo ka për ta ulur atë. Kur të tjerët na respektojnë, ne i përgjigjemi një lloji tjetër motivesh. Tek ne kjo ndodh mbrapsh, dhe në grackë ra dhe shtypi, shpërdorojmë emrin e patriotes Shotë, dhe si në lojën me kungulleshka na del një "Shotë", e pas saj dy "Shota". Nuk është çudi që kur i thua karbonit diamant ,të dalin dhe tre "Shota", paçka se kriminele, paçka se në thonjëza, kush po pyet për shkrimin e shqipes. A nuk duhet t'ju krijojmë kushte atyre njerëzve, që të mos kenë më motive për gjakmarrje? Kur do t'ju zgjidhim njerëzve konfliktet ekonomike në seanca gjyqësore njëditëshe e para publikut mundësisht?
Mësimi.
Kur ne mësojmë në sistemin tonë nervor ndodhin ndryshime të përhershme. Nëse demokracia ndaloi brezin e ri nga njohja me armët, viti i mbrapshtë '97 nuk la pa i mësuar dhe këtij brezi përdorimin e armës. E meqë shkolla, letërsia, etj i referohen pambarim pushkës së gjatë, trimit që të merr gjak në vetull, ajo që brezi mëson është një përforcim i keq. Nuk do ishte keq që krahas edukatës seksuale, në shkollë të rinjve t'u mësoheshin sjelljet e drejta në jetë, t'u ngulitej në kokë falja, t'u ngulitej në kokë se burri dhe gruaja nuk janë një dyshe e përjetshme, se kur njëri shikon të mirën e vet, ky nuk është fundi i botës për tjetrin etj. A e dinë shtatëdhjetë e ca mësues deputetët e Kuvendit, sa nxënës, sa zgjedhës, janë prekur nga gjakmarrja?
Kujtesa.
Sipas asaj që thotë Frojdi nga studimet e tij , ne i shtyjmë mendimet që s'na pëlqejnë në një gjendje pavetëdije, ndrydhjeje, që duket se i harrojmë ato. Ta merr mendja që dhe të prekurit nga gjakmarrja, gjëmën e zezë që ju ka rënë duhet ta fusin thellë e më thellë, deri në harrim. Deri dje kishte një sistem që nuk të linte të harroje, sot sharlatanë të rinj, nën petkun e paqtarit, guxojnë të ribëjnë të njëjtën gjë. Ku e gjejnë ata të drejtën të thonë kush duhet vrarë e kush jo? A nuk i mjafton kjo prokurorisë t'i padisë për nxitje krimi, dhe gjykatës t'i dënojë? A nuk është gjakmarrja me gjithë ç'mbart rrotull një kërcënim i mjaftueshëm i Shqipërisë për ta futur dhe në detyrat e SHISH-it?
Mendimi.
Përdorimi i zakonshëm i gjërave të fiksuara i bën gjithë të tjerat të pamendueshme. Anton Çeta duke shkuar shtëpi më shtëpi bëri që falja të ishte e zakonshmja e fiksuar që duhet zbatuar, gjakmarrja është e pamendueshme. Këtë fjala vjen nuk mund ta bëjë Sali Berisha, përsa kohë që "Zëri i Popullit" mendon dhe shkruan se të mosshkuarit e Berishës në vendlindje, dhe jo të shkuarit e tij atje, i shërben Shqipërisë. A nuk duhet krerët e politikës të japin dorën e paqtimit tek familjet e atyre që hynë në gjak gjatë fushatave elektorale?
Gjuha.
Nëpërmjet saj ne flasim. Por sa keq është kur flasim dhe s'merremi vesh. Duhet të matet mirë cilido njeri me mend kur dhe ku të thotë fjalë të mira për kanunin, qofshin këto historike apo kulturore, ajo që merr gjakmarrësi është se për të ka folur Fishta, Kadareja. A nuk duhet mbështetur deputeti tropojan, dhe kushdo tjetër që flet për zhdukjen e gjakmarrjes?
Bindja
Gjakmarrja do të vazhdojë për sa kohë shteti ynë nuk do të na bindë se është ai që bën ligjin dhe zbaton ligjin. Për fat, shumica e popullit gjendet në mes dy kaheve të personalitetit, ajo nuk e ka sjellje të vetën merrjen e gjakut, por nuk është as budalla që të mos veprojë. Kjo shumicë kërkon nga ata që ju ka besuar pushtetin ta bindë se çdo vrasës gjakmarrës do të gjendet mbas hekurave sa kohë të jetë gjallë, ta bindë se kujtdo që mendon se i rrezikohet jeta e ngujohet do t'i japë mbështetje 24 orëshe. Kush do t'i sigurojë ata që janë kundër gjakmarrjes se nuk do t'u preket një qime floku? Në historinë e shqiptarëve, gjakmarrja është një njollë e zezë ashtu si ka qënë për gjermanët holokausti, e për amerikanët racizmi. Duke pranuar se ajo gjendet midis nesh kemi hedhur hapin e parë. Por qëllimi ynë duhet të jetë zhdukja e kësaj njolle vëllavrasëse, dhe jo kthimi i saj në gri. Meqë më jepet mundësia, dhe duke u ndier disi fajtor që kam hyrë në fushat e psikologëve, i ftoj ata me vargjet e Nolit "s'e ka fajin kurrizi, po truri, se lirinë e sjell drita e mendjes, jo druri" t'i prijnë zhdukjes së gjakmarrjes. Suksesi ynë është matanë gropës së rehatit, ku s'është çudi të të zenë plumba qorr.

[mary-anne]

Njerezit qe jane ne gjakmarrje, nuk e marr vesh, ku i gjejne armet??