Poloni: Kandidati i djathtë i mbështetur nga Donald Trump fiton zgjedhjet presidenciale

[Albo]

Kandidati i krahut të djathtë i frymëzuar nga Trump fiton zgjedhjet presidenciale të Polonisë, një goditje e madhe për kryeministrin pro-BE, Donald Tusk

Nga JAMES REYNOLDS

Polonia ka zgjedhur euroskeptikun konservator Karol Nawrocki si presidentin e saj të ri, pas një kthese marramendëse në zgjedhje, duke siguruar 50.89 përqind të votave.

Nawrocki, 42 vjeç, e mposhti ngushtë kryebashkiakun liberal të qendrës së Varshavës, Rafal Trzaskowski, 53 vjeç, i cili mori 49.11 përqind të votave në balotazhin e së dielës.

I mbështetur nga Partia Ligj dhe Drejtësi (PiS), Nawrocki pritet të ndjekë shembullin e paraardhësit të tij, Andrzej Duda, në bllokimin e axhendës së reformave të qeverisë.

Ndërsa presidenca është një rol kryesisht ceremonial në Poloni, Nawrocki tani do të ketë fuqinë për të vënë veton ndaj programit pro-BE të kryeministrit Donald Tusk dhe politikave liberalizuese.

Tusk erdhi në pushtet në vitin 2023, duke premtuar të rivendoste sundimin e ligjit, të reformonte gjykatat dhe median shtetërore dhe të liberalizonte abortin - duke pastruar institucionet nga miqtë e instaluar nga qeveria e PiS gjatë tetë viteve të saj në pushtet.

Qeveria e tij e koalicionit nuk ka një shumicë të mjaftueshme në parlament për të përmbysur kundërshtimin e presidentit, i cili do të përpiqet të ndalojë përmbysjet e Tusk.

Nawrocki, një i sapoardhur në politikë, i frymëzuar nga Donald Trump, bëri fushatë me premtimin për të siguruar politika ekonomike dhe sociale që favorizonin polakët mbi kombësitë e tjera, përfshirë refugjatët nga Ukraina fqinje.

Zgjedhja e tij vjen në një kohë delikate, me Poloninë një nga vendet kryesore në BE dhe një nga të paktat të pozicionuara për t'u përballur me një Rusi luftarake.

Pjesëmarrja në raundin e dytë të zgjedhjeve arriti në 72.8 përqind, sipas Ipsos - një rekord për raundin e dytë të zgjedhjeve presidenciale.


Karol Nawrocki përshëndet mbështetësit pas zgjedhjeve të balotazhit presidencial polak, 1 qershor


Kryetari i Bashkisë së Varshavës dhe kandidati presidencial i Koalicionit Qytetar (KO), Rafal Trzaskowski feston rezultatet e sondazheve të daljes në zgjedhje gjatë balotazhit të zgjedhjeve presidenciale më 1 qershor 2025.

Ndryshe nga euroskeptikët e tjerë në Evropën Qendrore, përfshirë kryeministrin sllovak Robert Fico dhe atë hungarez Viktor Orban, Nawrocki mbështet dhënien e ndihmës ushtarake për të ndihmuar Ukrainën të përballojë pushtimin trevjeçar të Rusisë.

Por ai ka thënë se, nëse zgjidhet, do të kundërshtojë anëtarësimin në aleancat perëndimore për Ukrainën, një qëndrim që synon të përputhet me rënien e mbështetjes për ukrainasit midis polakëve, të cilët kanë strehuar më shumë se një milion refugjatë nga përtej kufirit.

Në një intervistë më 22 maj, Nawrocki - i cili gëzon mbështetjen e Donald Trump - tha se ishte kundër anëtarësimit të Ukrainës në NATO, duke u shkëputur nga qëndrimi i kandidatëve të mëparshëm të PiS.

Mbështetësit e tij në vend kishin mbështetur anëtarësimin e përshpejtuar në BE dhe NATO për Kievin, ndërsa ishte në pushtet deri në fund të vitit 2023.

Kritikët e Nawrockit thanë se ai po nxiste shqetësimin për refugjatët ukrainas në një kohë kur e djathta ekstreme po thekson migrimin, koston e jetesës dhe sigurinë. Ai përmendi sloganin e fushatës së tij, Polonia e Para.

“Le t’i ndihmojmë të tjerët, por le të kujdesemi së pari për qytetarët tanë”, tha ai në mediat sociale në prill.

Ai ka të ngjarë të ndjekë një rrugë të ngjashme me Presidentin në largim Andrzej Duda, një aleat i PiS-it i cili ka përdorur të drejtën e tij të vetos për të bllokuar përpjekjet e qeverisë pro-BE-së për të anuluar reformat gjyqësore të administratës së mëparshme të PiS-it.

BE-ja thotë se reformat e PiS-it minuan pavarësinë e gjykatave.

Borys Budka, një anëtar i KO në Parlamentin Europian, tha se besonte se PiS tani kërkonte të “përmbyste qeverinë ligjore”.

“Kjo mund të jetë një sfidë e madhe për qeverinë, e cila do të bllokohet kur bëhet fjalë për iniciativa të mira”, tha ai për kanalin shtetëror të lajmeve TVP Info.


Donald Tusk reagon pas shpalljes së rezultateve të sondazheve të daljes në pension të raundit të dytë të zgjedhjeve presidenciale në Varshavë, Poloni, 1 qershor 2025


Reagimi i Nawrocki ndaj sondazheve të daljes në votime të raundit të dytë të zgjedhjeve presidenciale më 1 qershor

Krzysztof Izdebski, drejtor i politikave në Fondacionin Batory, tha se rezultati nënkuptonte se “Trump do të ketë më shumë për të thënë në politikën polake”, pasi udhëheqësi amerikan mbështeti Nawrocki-n gjatë fushatës zgjedhore.

Sekretarja e Sigurisë Kombëtare të SHBA-së, Kristi Noem, gjithashtu e mbështeti atë në një konferencë konservatore në Poloni javën e kaluar, duke thënë: “Ai duhet të jetë presidenti i ardhshëm”.

Zgjedhjet mund të kishin shkuar në të dyja drejtimet, me kundërshtarin Trzaskowski që ishte shumë më popullor gjatë raundit të parë të votimit në maj, duke fituar pak më shumë se 31% të votave kundrejt gati 30% të Nawrocki-t.

Pa Trzaskoskin në rolin presidencial, Tusk do të përballet me një betejë të vështirë për të miratuar legjislacionin që synon të zhbëjë punën e ish-qeverisë së PiS.

Presidenti në largim Duda ka bllokuar tashmë disa reforma dhe emërime nga Tusk, duke kufizuar progresin.

Fitorja e Nawrockit do të bllokojë axhendën progresive të qeverisë për abortin dhe të drejtat e komunitetit LGBTQ dhe mund të ringjallë tensionet me Brukselin për çështjet e sundimit të ligjit.

Kjo gjithashtu mund të dëmtojë lidhjet e forta me Ukrainën fqinje, me Nawrocki-n që kërkon të shkurtojë përfitimet për refugjatët ukrainas.

Nawrocki, një historian dhe boksier amator, fitoi pavarësisht pyetjeve rreth të kaluarës së tij që dominoi fushatën presidenciale.

Është raportuar se në fillim të viteve 2000 ai organizoi punësimin e punonjëseve të seksit për mysafirët që qëndronin në hotelin ku ai punonte, akuza që ai i mohon.

Mbeten gjithashtu pikëpyetje në lidhje me blerjen e një apartamenti nga një pensionist, deri në pranimin se ai mori pjesë në përleshje masive të orkestruara të huliganëve të futbollit në të 20-at.


Andrzej Duda (majtas) me Zonjën e Parë Agata Kornhauser-Duda (djathtas) votojnë në një qendër votimi në Krakov, Poloni, 1 qershor 2025


Nga e majta, Kryeministri i Polonisë, Donald Tusk, Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, Presidenti i Francës, Emmanuel Macron dhe Kryeministri i Britanisë, Keir Starmer, në samitin e Komunitetit Politik Evropian në Sheshin Skënderbej në Tiranë, Shqipëri, më 16 maj.

Rezultati mund t’i japë vrull udhëheqësit të opozitës euroskeptike të Republikës Çeke dhe ish-kryeministrit Andrej Babis, i cili kryeson sondazhet e opinionit përpara zgjedhjeve të tetorit.

Babis ofroi 'urime të ngrohta' për X-in.

Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, e uroi të hënën Nawrocki-n për fitoren, duke shtuar se ishte “e bindur” se “bashkëpunimi shumë i mirë” do të vazhdonte me Varshavën.

“Ne jemi të gjithë më të fortë së bashku në komunitetin tonë të paqes, demokracisë dhe vlerave. Prandaj, le të punojmë për të siguruar sigurinë dhe prosperitetin e shtëpisë sonë të përbashkët”, tha ajo në emisionin X.

Kryeministri i Hungarisë përshëndeti “fitoren fantastike”.

“Çfarë frike!”, shkroi Viktor Orban në X. “Presim me padurim të punojmë me ju.”

Jo të gjithë u bindën nga zgjedhja e Nawrocki-t. Indeksi i aksioneve të mëdha të Polonisë, WIG20, ra me rreth 3.39% në orën 7:01 GMT.

Burimi: Daily Mail