Close
Faqja 3 prej 4 FillimFillim 1234 FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin 41 deri 60 prej 72
  1. #41
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    19-06-2004
    Postime
    5,957

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    ka disa aspekte tė gabuara nė informacionin qė keni prezantuar.

    Gjuha shqipe dhe greqishtja nuk janė krijuar si gjuhė artificiale nė antikitet. Tė dyja gjuhėt kanė njė histori tė gjatė dhe zhvillim tė pavarur. Gjuha shqipe ėshtė njė gjuhė indoevropiane e cila ka zhvilluar vetėsisht nė territorin e Ballkanit. Greqishtja gjithashtu ėshtė njė gjuhė indoevropiane e vjetėr, e cila ka origjinėn e saj nė Gadishullin e Greqisė dhe ka pasur njė ndikim tė rėndėsishėm nė zhvillimin e kulturės antike dhe nė letėrsinė botėrore.

    Nė lidhje me latinishten, ajo nuk mund tė quhet njė gjuhė artificiale. Latinishtja ishte gjuha e folur nga romakėt nė periudhėn e tyre antike dhe u zhvillua me kalimin e kohės. Ajo ishte gjuha zyrtare dhe gjuha e komunikimit tė pėrdorur nė Romėn e lashtė, dhe mė vonė u bė gjuha e shkencės, religjionit dhe administratės nė Evropėn e Mesjetės. Ndėrkohė, italishtja ėshtė njė nga gjuhėt qė dalin nga latinishtja dhe zhvillohet si njė gjuhė e pavarur pas rėnies sė Perandorisė Romake. Kjo nuk do tė thotė se tė gjitha fjalėt e gjuhėve romane janė tė krijuara plotėsisht nga gjuha shqipe. Tė gjitha gjuhėt kanė fjalė tė tyre tė veta origjinale dhe kanė pasur ndikime tė ndryshme gjatė historisė sė tyre.

    Pėr tė pėrfunduar, ėshtė e rėndėsishme tė pėrdorni burime tė verifikuara dhe tė sakta pėr tė dhėnė informacion nė lidhje me historinė dhe zhvillimin e gjuhėve. Ndėrthurja e gjuhėve dhe ndikimi mes tyre ėshtė njė proces i kompleksuar qė kėrkon shqyrtim tė hollėsishėm dhe vlerėsim tė burimeve tė shumta tė gjuhėsisė.

    Ka disa tė dhėna nė kėtė pohim qė nuk janė tė sakta. Pėr shembull, nuk ėshtė e vėrtetė qė gjuha shqipe ka krijuar latinishten dhe greqishten si gjuhė artificiale nė antikitet. Latinishtja dhe greqishtja janė gjuhėt e lashta tė popujve romak dhe grek, respektivisht, dhe nuk kanė lidhje direkte me gjuhėn shqipe.

    Gjuha e folur nė Romė nė periudhėn antike ishte varg dialektėsh latine, tė cilat gradualisht u zhvilluan nė gjuhėn italishte moderne. Nė tė vėrtetė, italishtja ėshtė njė nga gjuhėt romane qė u zhvillua nga dialektet latine tė Italisė, dhe nuk ėshtė krijuar nga latinishtja e shkruar. Edhe pse latinishtja e shkruar ishte e ndryshme nga gjuha e folur, ato kanė pasur njė lidhje tė ngushtė dhe latinishtja ka pasur njė ndikim tė rėndėsishėm nė zhvillimin e gjuhėve romane tė tjera.

    Njė fakt tjetėr i rėndėsishėm ėshtė se fjalėt e gjuhėve romane nuk janė tė krijuara plotėsisht nga gjuha shqipe. Kjo nuk ka asnjė bazė tė vėrtetė. Pėr shembull, shumė fjalė nė gjuhėn italishte kanė origjinė latine, por ato kanė ndryshuar dhe zhvilluar nė mėnyra tė ndryshme nė tė gjitha gjuhėt romane. Nė fakt, gjuhėt romane kanė pasur ndikime nga shumė burime tė ndryshme, duke pėrfshirė gjuhė tė lashta si greqishtja, si dhe gjuhė tė tjera tė botės antike.

    Pėr tė pėrfunduar, ėshtė e rėndėsishme qė tė kemi njė kuptim tė saktė tė historisė sė gjuhėve dhe zhvillimit tė tyre. Gjuhėt janė produkte tė kompleksiteteve tė ndryshme historike dhe sociale, dhe kuptimi i tyre kėrkon njohuri tė thelluara tė historisė dhe tė gjuhėsisė.

    Sigurisht, ndikimi i gjuhės greke nė gjuhėt romane ishte i rėndėsishėm dhe ka ndikuar nė zhvillimin e tyre nė mėnyra tė ndryshme.

    Fillimisht, nė periudhėn antike, gjuha greke ishte gjuha e kulturės dhe e shkencės nė botėn perėndimore. Kjo u ndodh pėr shkak tė ndikimit tė madh qė kishte kultura greke nė botėn antike, veēanėrisht nė periudhėn e lashtėsisė. Si rezultat, shumė fjalė dhe koncepte nga gjuha greke u marrėn dhe u pėrdorėn nė gjuhėt romane. Pėr shembull, terminologjia mjekėsore dhe shkencore nė gjuhėn italiane ka shumė fjalė qė kanė origjinė greke, siē janė "psikologjia", "neurologjia", "morfologjia", "patologjia", "fizika", "matematika", etj.

    Gjuha greke gjithashtu ka ndikuar nė gjuhėn latinase nė mėnyra tė tjera. Shumė fjalė nė gjuhėn latine janė formėsuar duke iu shtuar prefixe dhe sufikse tė marrė nga gjuha greke. Pėr shembull, fjalėt "televisio" (televizion), "automobilis" (automjet), "bibliotheca" (bibliotekė), "teatrum" (teatėr), etj., tė gjitha kanė origjinė greke.

    Nė pėrgjithėsi, ndikimi i gjuhės greke nė gjuhėt romane u ndodh nė shumė fusha tė ndryshme, duke pėrfshirė terminologjinė shkencore, filozofinė, artin dhe kulturėn nė pėrgjithėsi. Kjo ka sjellė njė ndikim tė fortė nė zhvillimin e gjuhėve romane dhe ka bėrė qė ato tė kenė njė numėr tė madh fjalėsh dhe konceptesh me origjinė greke.

    Ka disa fjalė nė gjuhėn shqipe qė kanė origjinė greke dhe janė rrjedhojė e ndikimit tė gjuhės greke nė gjuhėn shqipe.

    Njė nga fjalėt mė tė njohura nė gjuhėn shqipe qė kanė origjinė greke ėshtė fjalė pėr "vaj", e cila nė shqip quhet "vaj". Kjo fjalė vjen nga fjala greke "βάλσαμο" (balsamo), e cila do tė thotė "unguent" ose "balsam". Fjala "vaj" ėshtė e njohur nė shumė gjuhė tė tjera ballkanike dhe europiane, dhe ėshtė njė shembull i mirė i ndikimit tė gjuhės greke nė kėto gjuhė.

    Fjalėt "shkollė" dhe "shkollėz" janė fjalė tė tjera nė gjuhėn shqipe qė kanė origjinė greke. Fjala "shkollė" vjen nga fjala greke "σχολή" (skholē), e cila do tė thotė "shkollė" ose "kohė e lirė". Fjala "shkollėz" vjen nga fjala greke "σχολαστικός" (skholastikos), e cila do tė thotė "student" ose "mėsues".

    Nė pėrgjithėsi, ndikimi i gjuhės greke nė gjuhėn shqipe ėshtė relativisht i vogėl nė krahasim me ndikimin e gjuhėve tjera tė lashta nė gjuhėn shqipe, siē janė gjuha latine dhe gjuha turke. Megjithatė, disa fjalė dhe koncepte nė gjuhėn shqipe kanė origjinė greke dhe tregojnė njė ndikim tė vogėl, por tė rėndėsishėm, tė gjuhės greke nė gjuhėn shqipe.

    Po, ka shumė fjalė tė tjera nė gjuhėn shqipe qė kanė origjinė greke. Disa prej tyre janė:

    - "filozofi" - fjala pėr "filozofi" nė gjuhėn shqipe vjen nga fjala greke "φιλόσοφος" (philosophos), e cila do tė thotė "miqėsor ndaj njohjes" ose "miqėsor ndaj dijes".
    - "astronomi" - fjala pėr "astronomi" nė gjuhėn shqipe vjen nga fjala greke "αστρονομία" (astronomia), e cila do tė thotė "studim i yjeve".
    - "demokraci" - fjala pėr "demokraci" nė gjuhėn shqipe vjen nga fjala greke "δημοκρατία" (dēmokratia), e cila do tė thotė "pushtet i popullit".
    - "ekonomi" - fjala pėr "ekonomi" nė gjuhėn shqipe vjen nga fjala greke "οικονομία" (oikonomia), e cila do tė thotė "menaxhim i shtėpisė".
    - "filologji" - fjala pėr "filologji" nė gjuhėn shqipe vjen nga fjala greke "φιλολογία" (philologia), e cila do tė thotė "studim i gjuhės dhe letėrsisė".
    - "teori" - fjala pėr "teori" nė gjuhėn shqipe vjen nga fjala greke "θεωρία" (theoria), e cila do tė thotė "shikim" ose "pėrvojė".

    Kėto janė vetėm disa prej shumė fjalėve nė gjuhėn shqipe qė kanė origjinė greke. Kjo tregon se ndikimi i gjuhės greke nė gjuhėn shqipe ėshtė i pranishėm dhe ka qenė i rėndėsishėm nė zhvillimin e gjuhės shqipe.
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga ATMAN : 18-06-2023 mė 11:05

  2. #42
    Shpirt Shqiptari Maska e Albo
    Anėtarėsuar
    16-04-2002
    Vendndodhja
    Philadelphia
    Postime
    31,772
    Postimet nė Bllog
    20

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    Debati mbi origjinen e gjuheve eshte interesant dhe une nuk dua te mbaj krahe, por dua te bej disa observime te thjeshta qe per mua jane te verteta:

    1. Gjuha e nje populli eshte aq e lashte sa edhe vete ai popull.

    Kjo do te thote qe ne debatin e "lashtesise" apo "huazimeve", lashtesia e nje populli eshte nje faktor i rendesishem qe duhet marre parasysh nga kushdo. Historikisht, origjina e popullit shqiptar te sotem, eshte nje origjine e lashte autoktone ne Ballkan. Se bashku me greket, shqiptaret jane popujt e vetem autoktone te Ballkanit. Te gjithe te tjeret jane popuj te ardhur me vone ne Ballkan. Prandaj edhe Ismail Bej Vlora beri deklaraten e tij te bujshem ne 1911 ne Athine: "Populli grek eshte vella natyral i popullit shqiptar." Kjo ishte menyra e tij per te thene, se kemi jetuar ne keto troje per shekuj e mijeravjecare krah njeri-tjetrit. Gjithe popujt e tjere jane te ardhur ne Ballkan. Po cfare lidhje ka lashtesia e nje populli me gjuhen e folur? Ka lidhje te rendesishme kur vjen fjala tek trashegimia kulturore. Gjuha eshte per kulturen e nje populli ashtu si gjaku per trupin e njeriut. Dhe kur krahasojme lashtesine e popullit shqiptar e grek me lashtesine e popujve matane Adriatikut, kulturen klasike greke qe djepin e kish ne Ballkan (Epir) me kulturen romane (latine) me qender Romen, duket qarte qe popujt e kulturat ballkanike si te grekerve edhe te shqiptareve jane me te lashta se ato te fqinjeve tane ne brigjet matane Adriatikut.

    Nje popull me i ri ne moshe, nje kulture me e re ne moshe, gjithmone huazan nga nje kulture me e vjeter. E huazon duke e bere per vete. Prandaj nuk duhet pare aspak si "e pabesueshme" qe kultura latine te kete huazuar nga kulturat ballkanike, greko-epirote. Arbereshet matane Adriatikut nuk ruajten "identitetin shqiptar", ruajten identitetin e tyre epirot, arberor. Nje identitet qe i paraprin identitetit shqiptar post-otoman mes shqiptareve qe u ngjiz nga Rilindja jone Kombetare.

    2. Nje gjuhe ka dy forma te saj shprehese: formen e folur dhe formen e shkruar.

    Gjuha shqipe gjithmone ka vuajtur nga nje ndjenje inferioriteti ne raport me gjuhet e tjera, sidomos ne rradhet e studiuesve me origjine shqiptare, per faktin se ajo eshte shkruar shume vone ne histori. Ose me mire te themi, ne nuk kemi sot ne dore shume prova qe vertetojne se shqipja eshte shkruar me heret nga te paret tane. Nje tjeter aspekt qe nuk duhet anashkaluar ne lidhje me albanologet shqiptare eshte se shumica e tyre, per te mos thene te gjithe, kane dale nga shkollat latine te mendimit: Vjena, Roma. Dhe detyrimisht, kane qene dhe vazhdojne te jene te influencuar nga mendimi i formuar ne Perendim ne lidhje me gjuhen shqipe dhe kulturen shqiptare. Nuk ka patur asnjehere nje perpjekje per te studiuar gjuhen shqipe me syrin e kthjellet shkencor, larg te gjitha influencave te lindjes apo perendimit. Edhe pse shqipja eshte nje gjuhe e shkruar vone, ekzistencen dhe trashegimine e saj deri me sot e kesaj dite, ia dedikon formes se folur te saj, me dy dialketet, geg e toske. Dhe dalim tek observimi tjeter, perpjekja per "standardizimin e shqipes" qe ne vetvete shihet si nje vdekje e paralajmeruar e dy dialekteve te saj. Kjo per hir te nje "uniteti kombetar" qe nuk eshte gje tjeter vecse nje driteshkurtesi dhe propagande kalimtare. Une jam i mendimit se celesi qe hap dyert e sekreteve te gjuhes e kultures shqiptare jane pikerisht, dy format e folura dialektore te shqipes, gegnishtja dhe toskerishtja. Keto duhet te ruhen e trashegohen si pasuri kombetare. Standardizimi i gjuhes shqipe nuk duhet pare si nje shtremberim i detyruar i gjuhes se shqiptareve, por si nje gjuhe qe i gersheton te dyja dialektet ne gjuhen e folur sot.

    3. Epiri ka qene djepi i kulturave greke e romake.

    Nje tjeter fakt historik eshte qe zona e Epirit ka qene djepi i kulturave te lashta klasike, greke e romake. Gjithe qyteterimi perendimor eshte ngritur mbi keto dy themele. Dhe te paret tane kane qene detyrimisht kultivues dhe kontribues ne keto kultura. Ashtu si vete kultura jone si popull eshte influencuar prej tyre. Shume shqiptare ne kohen qe jetojme kane tendencen te vazhdojne te vuajne nga semundja mendore e komunizmit ku cdo gje e huaj eshte e keqe. Dhe cdo gje shqiptare eshte e mire! Problemi i vetem me kete menyre te menduari eshte se pa dashur, mohojme trashegimine tone breznore kulturore. Jemi duke thene, "kultura e historia per mua fillon me diten qe une linda. Nuk me hyn ne pune cfare kane bere te paret e mi." Me aq sa e njoh une historine, populli yne ka qene ne qender dhe ka kontribuar shume ne te gjitha keto kultura. Te paret tane i gjejme ne rradhet e Papave te Romes dhe ne rradhet e Patriarkeve te Stambollit. I gjejme ne rradhet e perandoreve kur qendra e perandorise romake ishte Roma dhe me pas kur qendra levizi ne Bizantium. Perfshi edhe kulturen e pushtuesit otoman. Kushtetuten dhe enciklopedine turke e kane shkruajtur te paret tane. Dhe kjo nuk duhet pare me syte e nacionalizmit apo te fese, kjo duhet pare me ate syrin tjeter: te paret tane kane qene aq te kulturuar e te ditur sa te japin kontribute te tilla kulturore qe i kapercejne kufijte e nje populli si i yni dhe arrijne ne nivelin e qyteterimit te kohes. Epiri nuk beri emer ne histori se ishte thjeshte nje vend i bukur. Beri emer pasi kish prodhuar dhe prodhon edhe sot e kesaj dite njerez te ditur e te kulturuar. Gati gjithe klasa politike e shteteve moderne shqiptare e greke jane te gjithe epirote.

    Sic thone shqiptaret: "Atje ku me pare ka rrjedhur, do te pikoje..." Sot shqiptaret po i ndjekin gjurmet e ketyre pikave per te zbuluar te verteten e diteve kur keto pika ishin lume. Dhe lavdi Zotit, ky brez shqiptaresh sot ka lluksin e paqes e lirise per ta bere kete gje. Prandaj une jam i mendimit qe ti leme shqiptaret te germojne e studiojne sa te mundin. Jo te gjithe do te dalin me perfundimet e duhura, por eshte shume pozitiv fakti qe interesi per te njohur te vertetat historike te ndaluara te popullit te tyre ekziston.
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Albo : 18-06-2023 mė 14:56

  3. #43
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    19-06-2004
    Postime
    5,957

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    Kjo mund tė jetė e vėrtetė nė disa raste, por nuk ėshtė gjithmonė rasti. Nė disa popuj, gjuha ka ndryshuar nė mėnyra tė ndryshme nėpėr shekuj, duke u bėrė gjithnjė e mė e ndryshme nga ajo qė ishte nė fillim. Nė disa raste, popujt kanė edhe marrė fjalė dhe koncepte nga kultura dhe gjuhė tė tjera, duke ndryshuar gjuhėn e tyre. Megjithatė, edhe nė kėto raste, ka tė ngjarė qė gjuha ende tė mbajė disa elemente themelore qė janė tė njėjta me ato tė popullit origjinal. Pėr shembull, nė disa gjuhė tė Europės Lindore, si shqipja dhe rumunishtja, ka elemente tė vjetra qė datojnė qė nga koha e lashtė, dhe qė ende ekzistojnė nė kėto gjuhė sot.

    Kjo ėshtė e vėrtetė pėr shumicėn e gjuhėve tė sotme. Forma e folur dhe ajo e shkruar janė dy mėnyra tė ndryshme tė shprehjes qė pėrdoren nė njė gjuhė. Forma e folur ėshtė mė spontane dhe nuk ėshtė e shkruar, ndėrsa forma e shkruar pėrdoret pėr tė regjistruar dhe komunikuar ide dhe informacione nė njė mėnyrė tė qėndrueshme. Pėr shembull, nė anglisht, forma e folur ėshtė shumė e ndryshme nga ajo e shkruar, me mė shumė pėrdorim tė shkurtimeve, fjalėve tė shkurtuara dhe njė stil mė pak formal. Nė kuptimin e saj mė tė gjerė, gjuha ėshtė njė sistem i pėrbėrė nga mė shumė se njė formė tė shprehjes, pėrfshirė formėn e folur, formėn e shkruar, si dhe forma tė tjera tė komunikimit, siē janė simbolet dhe gestet nė disa gjuhė tė tjera.

    Epiri ėshtė njė rajon historik nė veri-perėndim tė Greqisė dhe jug-perėndim tė Shqipėrisė. Nė antikitet, kjo zonė ishte e banuar nga ilirėt, njė popullsi indoeuropiane qė fliste njė gjuhė tė veēantė dhe kishte njė kulturė tė ndryshme nga ajo greke dhe romake. Megjithatė, nė shekujt e kaluar, rajoni i Epirit ishte njė zonė e rėndėsishme pėr kulturat greke dhe romake, dhe kishte kontakte tė shpeshta me kėto kultura.

    Nė shekullin e 4-tė p.e.s., kolonia greke e Epidamnosit u themelua nė bregdetin e Epirit, ndjekur nga kolonia greke e Apollonisė nė shekullin e 6-tė p.e.s. Greqia antike dhe qytetet greke tė Epirit, siē ishin Nikopolis dhe Dodona, ishin qendra tė rėndėsishme tė kulturės dhe arsimit nė atė kohė. Nė periudhėn romake, qyteti i Nikopolisit u bė njė nga qendrat mė tė rėndėsishme tė qeverisjes dhe kulturės romake nė Gadishullin Ballkanik.

    Pėr kėto arsye, Epiri mund tė konsiderohet si njė zonė e rėndėsishme pėr historinė dhe kulturėn greke dhe romake nė Gadishullin Ballkanik, megjithėse nė kohėt antike, ajo ishte e banuar kryesisht nga popullsi ilire.

    Nė shekujt e kaluar, kultura greke dhe romake patėn ndikim tė madh nė Epir, duke lėnė gjurmė tė thella nė kulturėn dhe historinė e kėsaj zone. Nė vijim janė disa prej ndikimeve mė tė rėndėsishme tė kulturės greke dhe romake nė Epir:

    - Gjuha: Nė kohėn antike, gjuha greke u bė gjuha e pėrdorur nė kulturėn dhe letėrsinė e Epirit, duke u bėrė gjuha e shkruar dhe e folur pėr komunikim me popujt e tjerė tė Gadishullit Ballkanik. Mbreti ilir Pyrrhus, i cili ishte ndėr tė njohurit mė tė rėndėsishėm tė Epirit, fliste edhe gjuhėn greke, nė tė cilėn ai shkroi edhe vepra historike.

    - Arkitektura: Kultura greke dhe romake ndikuan nė arkitekturėn e Epirit, duke lėnė gjurmė tė thella nė qytetet dhe monumentet e kėsaj zone. Nė kohėn e lashtė, qyteti i Nikopolisit u ndėrtua nė stilin e qyteteve greke, ndėrsa nė periudhėn romake, u ndėrtuan monumente tė rėndėsishme, si Teatri i Dodonės dhe Amfiteatri i Butrintit.

    - Mitologjia: Mitologjia greke pati njė ndikim tė madh nė kulturėn dhe historinė e Epirit. Dodona, njė qytet antik nė Epir, ishte njė qendėr e rėndėsishme e kultit tė Zeusit dhe kishte njė orakull qė ishte e njohur pėr parashikimet e tij. Mitologjia greke gjithashtu ka ndikuar nė legjendat dhe historitė popullore tė Epirit.

    - Filozofia dhe shkencat: Kultura greke pati njė ndikim tė madh nė filozofinė dhe shkencat e Epirit. Pėr shembull, Aristotel, njė nga filozofėt mė tė rėndėsishėm tė antikitetit, lindi nė qytetin e Stagirasit, qė gjendet nė Epir, dhe kishte njė shkollė filozofike nė Nikopolis.

    - Kombėsia: Nė periudhėn romake, Epiri u bė pjesė e provincės romake tė Epirit, duke u ndikuar nga kultura dhe traditat romake. Kjo e bėri Epirin njė pjesė e rėndėsishme tė botės romake, duke u bėrė njė vend ku u pėrhapėn traditat dhe kultura romake.

  4. #44
    i/e regjistruar Maska e SERAFIM DILO
    Anėtarėsuar
    06-01-2008
    Postime
    7,547

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    Kush mendon qe me fjalet e gjuhes se sotme shqipe mundet te shpegohen fjalet e huaja me gjithe lashtesine e tyre... ja fusin kot. Edhe fjala ka nje histori,ka nje kronologji krijimi,konologji shvillimi,trasfomimi dhe kuptimi. Qe do te thote qe per te "shpeguar" nje fjale duhet te ndjekesh ne pergjithsi trasformimin kronologjik te shkronjes.( Dhe me aq sa kam lexuar ne kete aspekt,ne gjurmimin kronologjik te shkronjes...Shaban Demiraj mbetet me i miri ne etimologjine e shpegimit te fjales shqipe...)

    Dhe me kot akoma eshte futja e dialekteve. Dialekti apo gjuha popullore trasformohet edhe me shume,edhe me pa kuptim se fjala e shkruar. Prsh, shprehja "pasha Zotin" eshte trasformuar ne shkurtimin e saj ne "sha Zotin" . Tjeter, " a-ėshtė-ashtė-oshtė" eshte trasformuar ne dialektin tiranas thjeshte ne "a,o" (ao aty filani ?) Prandaj gjuha eshte pak me e veshtire se sa shpegimi i thjeshte me shqipen i fjales A.-mer-ike,apo dhe fjales Qy-te-ti S-ta-lin,d.
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga SERAFIM DILO : 19-06-2023 mė 02:25

  5. #45
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    28-11-2022
    Postime
    202

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    Albo, ti duhet te nderrosh foton qe ke sepse ajo shqiponja qe ke ti ne kete foton tende eshte shqiponja deformuar nga Shoqeria e Hapur e Sorosit ne Tirane.

    Edhe ti Albo duhet te dish qe greqishtja eshte nje gjuhe artificiale e krijuar nga gjuha shqipe.

    Lexo kete qe ta kuptosh:

    https://bukinist.al/sq/studime-kriti...e-shqipes.html

  6. #46
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    28-11-2022
    Postime
    202

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    ATMAN edhe SERAFIM DILO, ju keni shume mangesi ne njohurite historike edhe prandaj lexoni kete shkrim qe te kuptoni:

    https://pashtriku.org/elena-kocaqi-q...lazgo-ilireve/

  7. #47
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    19-06-2004
    Postime
    5,957

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    Teoria e gjuhėve indo-evropiane ėshtė njė teori e rėndėsishme nė fushėn e gjuhėsisė historike, e cila ėshtė zhvilluar duke analizuar tė ngjashmėritė dhe lidhjet e gjuhėve tė ndryshme nė familjen indo-evropiane. Kjo teori ka ndihmuar nė kuptimin dhe studimin e historisė sė gjuhėve evropiane dhe aziatike.

    Nė studimet gjuhėsore, ka pasur shumė diskutime dhe debatime rreth marrėdhėnieve tė gjuhėve indo-evropiane me gjuhėt e tjera, pėrfshirė edhe shqipen. Ėshtė e vėrtetė qė gjuha shqipe ka njė histori tė pasur dhe interesante, dhe ka marrė ndikime nga gjuhėt e tjera. Megjithatė, ėshtė e rėndėsishme tė theksohet se studiuesit e gjuhėsisė kanė pėrdorur metoda tė specializuara pėr tė studiuar lidhjet midis gjuhėve dhe pėr tė identifikuar tė ngjashmėritė e tyre.

    Teoria e gjuhėve indo-evropiane nuk ka qėnė bazuar vetėm nė studimin e fjalėve tė pėrbashkėta nė gjuhėt evropiane dhe sanskritishte, por ėshtė zhvilluar nėpėrmjet analizimit tė strukturave gramatikore, formave tė foljes, sistemeve fonetike, dhe aspekteve tė tjera tė gjuhės. Studiuesit kanė analizuar shumė gjuhė tė ndryshme dhe kanė pėrdorur metoda komparative pėr tė zbuluar lidhjet e tyre tė mundshme.

    Ėshtė e vėrtetė se historia dhe kultura kanė ndikuar nė zhvillimin e gjuhėve, dhe njė historian i mirė mund tė ketė njė kuptim mė tė thellė tė kontekstit historik. Megjithatė, gjuhėtarėt dhe gjuhėsia kanė zhvilluar metodat e tyre tė specializuara pėr tė studiuar dhe vlerėsuar gjuhėt nė mėnyrė objektive dhe tė bazuar nė faktet gjuhėsore.

    Ndėrsa ėshtė interesante tė hulumtohet marrėdhėnia e gjuhės shqipe me gjuhėt e tjera, ėshtė e rėndėsishme tė kuptojmė se teoria e gjuhėve indo-evropiane ėshtė njė pėrpjekje e shkencės sė gjuhėsisė pėr tė kuptuar zhvillimin dhe lidhjet e gjuhėve tė ndryshme. Ėshtė e rėndėsishme tė vazhdohet puna nė studimin e gjuhes.

  8. #48
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    28-11-2022
    Postime
    202

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    ATMAN, shkenca e gjuhesise ka ecur perpara edhe prandaj ti duhet te lexosh kete qe ta kuptosh:

    https://bukinist.al/sq/studime-kriti...e-shqipes.html

  9. #49
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    28-11-2022
    Postime
    202

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    ATMAN, ti duhet te lexosh edhe kete liber:

    https://bukinist.al/sq/publicistike-...shqipes-1.html

    Edhe kete librin tjeter:

    https://bukinist.al/sq/publicistike-...shqipes-2.html

  10. #50
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    19-06-2004
    Postime
    5,957

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    Ka shumė gjuhė nė botė, por disa nga gjuhėt mė tė njohura dhe tė folura janė:

    1. Anglishtja - ėshtė gjuha mė e njohur nė botė dhe e folur nga mė shumė se 1 miliard njerėz.

    2. Spanjishtja - ėshtė e dyta nė renditjen e gjuhėve mė tė folura nė botė, me mė shumė se 500 milionė folės.

    3. Kineze (mandarin) - ėshtė gjuha mė e folur nė Kinė dhe e treta nė renditjen e gjuhėve mė tė njohura nė botė, me mė shumė se 1 miliard folės.

    4. Hindi - ėshtė gjuha zyrtare e Indisė dhe e katėrta nė renditjen e gjuhėve mė tė njohura nė botė, me mė shumė se 500 milionė folės.

    5. Arabishtja - ėshtė gjuha zyrtare nė shumicėn e vendeve arabe dhe e pesta nė renditjen e gjuhėve mė tė njohura nė botė, me mė shumė se 400 milionė folės.

    6. Frėngjishtja - ėshtė gjuha zyrtare nė shumicėn e vendeve frėngofolėse dhe e gjashta nė renditjen e gjuhėve mė tė njohura nė botė, me mė shumė se 300 milionė folės.

    7. Portugalishtja - ėshtė gjuha zyrtare nė Portugali, Brazil, Zambie, Guinea-Bisau, Mozambik dhe e shtata nė renditjen e gjuhėve mė tė njohura nė botė, me mė shumė se 220 milionė folės.

    8. Rusishtja - ėshtė gjuha zyrtare nė Rusi dhe disa vende tė tjera, dhe e tetė nė renditjen e gjuhėve mė tė njohura nė botė, me mė shumė se 150 milionė folės.

    9. Japonishtja - ėshtė gjuha zyrtare nė Japoni dhe e nėnta nė renditjen e gjuhėve mė tė njohura nė botė, me mė shumė se 125 milionė folės.

    10. Gjermanishtja - ėshtė gjuha zyrtare nė Gjermani, Austri, Zvicėr dhe disa vende tė tjera, dhe e dhjeta nė renditjen e gjuhėve mė tė njohura nė botė, me rreth 100 milionė folės.

  11. #51
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    28-11-2022
    Postime
    202

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    ATMAN, ti shkruan kot fare pa lidhje me temen. Te gjithe lexuesit e kane kuptuar kete.

  12. #52
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    19-06-2004
    Postime
    5,957

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    Citim Postuar mė parė nga Iliria Etnike Lexo Postimin
    ATMAN, ti shkruan kot fare pa lidhje me temen. Te gjithe lexuesit e kane kuptuar kete.
    ... per temen po flas, po ti me duket se nuk ke libra te tjera te na sugjerosh ,apo tu mbaruan ?

    Qeniet njerėzore tė pazhvilluara e konsiderojnė veten shumė inteligjentė dhe kėshtu nė ēdo hap ata ftojnė pengesa tė panumėrta nė botėn materiale. Mė vonė, pasi ngjitėn disa shkallė nė shkallėt e evolucionit, ata kuptojnė nga thelbi i zemrave tė tyre zbrazėtinė e aftėsive tė tyre psikike. Ėshtė rregulli natyror i universit qė ata qė posedojnė njohuri tė pamasė janė mjaft tė vetėdijshėm pėr kufizimet e tyre intelektuale, ndėrsa njerėzit me njohuri sipėrfaqėsore mendojnė pikėrisht tė kundėrtėn. Mėnyra e vėrtetė e tė mėsuarit pėr kėrkuesit e dijes ėshtė tė marrin nė konsideratė gjithmonė se nuk dinė asgjė.
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga ATMAN : 24-06-2023 mė 15:05

  13. #53
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    28-11-2022
    Postime
    202

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    ATMAN, ti ke shkruajtur keto statistikat kot e me kot per numrin e folesve te gjuheve te ndryshme ne bote. Keto nuk kane asnje lidhje me temen. Pervec kesaj ti vetem sa kopjon teorine indoeuropiane edhe e poston ketu. Kjo tregon qe ti nuk ke aftesi qe te shkruash vet edhe te krijosh mendime kritike. Madje tani me kete komentin tend te fundit ti tregon filozofi te kota.

    Ti ATMAN edhe ai SERAFIM DILO jeni perfaqesues te zellshem te minoritetit grek ketu ne Forumin Shqiptar.

  14. #54
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    19-06-2004
    Postime
    5,957

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    Citim Postuar mė parė nga Iliria Etnike Lexo Postimin
    ATMAN, ti ke shkruajtur keto statistikat kot e me kot per numrin e folesve te gjuheve te ndryshme ne bote. Keto nuk kane asnje lidhje me temen. Pervec kesaj ti vetem sa kopjon teorine indoeuropiane edhe e poston ketu. Kjo tregon qe ti nuk ke aftesi qe te shkruash vet edhe te krijosh mendime kritike. Madje tani me kete komentin tend te fundit ti tregon filozofi te kota.

    Ti ATMAN edhe ai SERAFIM DILO jeni perfaqesues te zellshem te minoritetit grek ketu ne Forumin Shqiptar.
    na sill ndonje liber te ri se na ndricon nga erresira e inorances,apo me duket se nuk ke libra te tjera te na sugjerosh ,apo tu mbaruan ?

    o zhurmus me ore te ngelur qe nga koha e enver hoxhes , gjuha sanskrite eshte kenga e perjetshme e trupit njerzor , eshte nena e te gjitha alfabeteve te gjuheve boterore

  15. #55
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    19-06-2004
    Postime
    5,957

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    Origjina e tė gjitha gjuhėve tė botės ėshtė njė ēėshtje qė nuk ėshtė e qartė nė mėnyrė tė plotė. Megjithatė, shkencėtarėt besojnė se tė gjitha gjuhėt e botės kanė njė origjinė tė pėrbashkėt dhe kanė evoluar nga njė gjuhė e vetme prind.

    Teoria mė e pranuar ėshtė se tė gjitha gjuhėt e botės kanė evoluar nga njė gjuhė e pėrbashkėt, e quajtur "Proto-Indo-European". Kjo gjuhė mendohet tė ketė ekzistuar rreth 4000-2500 vite para erės sonė, dhe besohet se ka qenė e folur nė rajone tė Azisė sė Jugut dhe Evropės sė Lindjes.

    Nga Proto-Indo-European, kanė lindur gjuhėt e tjera tė njohura si Latine, Gjermanike, Slavike, Indoevropiane, etj. Megjithatė, ka edhe gjuhė tė tjera si Kineze, Japonze, Koreane, etj., qė nuk kanė lidhje me Proto-Indo-European dhe kanė evoluar nga prindėr tė ndryshėm.

    Nė pėrgjithėsi, origjina e tė gjitha gjuhėve tė botės mbetet ende njė ēėshtje e diskutueshme dhe shkencėtarėt vazhdojnė tė bėjnė kėrkime dhe studime pėr tė zbuluar mė shumė.

    disa shembuj tė gjuhėve qė nuk kanė lidhje me Proto-Indo-European:

    1. Gjuhėt Kineze: Kinezeja ėshtė njė gjuhė izoluese qė nuk ka lidhje me asnjė gjuhė tjetėr nė botė. Ajo ėshtė gjuha zyrtare e Kinės dhe flitet nga mė shumė se 1 miliard njerėz nė botė.

    2. Gjuhėt Japonze: Japonishtja ėshtė njė gjuhė tjetėr izoluese qė nuk ka lidhje me asnjė gjuhė tjetėr nė botė. Ajo flitet nė Japoni dhe nė disa komunitete tė vogla nėpėr botė.

    3. Gjuhėt Koreane: Koreaneja ėshtė njė gjuhė tjetėr izoluese qė nuk ka lidhje me Proto-Indo-European. Ajo flitet nė Korenė e Jugut dhe Korenė e Veriut, dhe ėshtė gjuha zyrtare e kėtyre dy vendeve.

    4. Gjuhėt Hungareze: Hungarishtja ėshtė njė gjuhė finno-ugrike dhe nuk ka lidhje me Proto-Indo-European. Ajo flitet nė Hungari dhe nė disa komunitete tė vogla nėpėr botė.

    5. Gjuhėt Suahili: Suahili ėshtė njė gjuhė Bantu qė flitet nė Afrikėn Lindore. Ajo ka influenca nga gjuhėt Arabike dhe Portugeze, por nuk ka lidhje me Proto-Indo-European.

    Kėto janė vetėm disa shembuj tė gjuhėve qė nuk kanė lidhje me Proto-Indo-European. Ka shumė gjuhė tė tjera nė botė qė kanė origjinė tė ndryshme dhe kanė evoluar nė mėnyra tė ndryshme.

    Identifikimi i gjuhės mė tė vjetėr nė botė ėshtė njė ēėshtje e diskutueshme pėr shkak tė mungesės sė provave tė sakta dhe tė shkruara nga kohėrat e lashta. Megjithatė, ka disa gjuhė qė konsiderohen si mė tė vjetrat nė botė, duke u bazuar nė studime gjuhėsore dhe arkeologjike.

    1. Gjuhėt Kineze: Kinezeja ėshtė njė nga gjuhėt mė tė vjetra nė botė. Ajo ka njė histori tė gjatė, qė fillon rreth 3,000 vjetė mė parė kur u shkruajtėn tekste tė para nė gjuhėn Shang. Kinezeja ėshtė njė gjuhė komplekse me njė histori tė pasur dhe konsiderohet si njė nga gjuhėt mė tė rėndėsishme nė botė.

    2. Gjuhėt Sanskrite: Sanskritishtja ėshtė njė gjuhė e lashtė e Indisė, e cila konsiderohet si gjuha mė e vjetėr e Hinduizmit dhe Budizmit. Ajo u zhvillua rreth shekullit tė 2 pas Krishtit dhe u pėrdor si gjuhė e shkruar dhe e folur nė Indinė e lashtė.

    3. Gjuhėt Arabe: Gjuha Arabe ėshtė njė gjuhė Semitike e lashtė, e cila ka njė histori tė gjatė prej mė shumė se 1500 vjetėsh. Ajo u pėrdor si gjuhė e shkruar nė Mesopotami dhe nė Egjiptin e lashtė, dhe u bė gjuha zyrtare e Islamit dhe e shumė shteteve nė Lindjen e Mesme dhe Afrikėn Veriore.

    4. Gjuhėt Hebreje: Hebrejishtja ėshtė njė gjuhė Semitike e lashtė e cila u pėrdor si gjuhė e shkruar dhe e folur nė Izraelin e lashtė dhe nė Mesopotami. Ajo u shkruajt nė mėnyrė alfabetike rreth shekullit tė 10-tė para Krishtit dhe u rikthye si gjuhė zyrtare e Izraelit pas themelimit tė shtetit Izrael nė vitin 1948.

    5. Gjuhėt Hitite: Gjuha Hitite ishte gjuhė e lashtė e cila u pėrdor nga populli Hitit nė Azinė e Vogėl. Ajo u shkruajt me alfabetin kuneiform dhe filloi tė zhvillohet rreth shekullit tė 17-tė para Krishtit. Gjuha u zhduk rreth vitit 1200 para Krishtit, por u rikthye nė shekullin e 19-tė pas Krishtit pasi u gjetėn dhe u dekodifikuan disa tekste Hitite tė lashta.

    Kėto janė disa nga gjuhėt mė tė vjetra nė botė, por duhet theksuar se kjo listė nuk ėshtė e plotė dhe ka shumė gjuhė tė tjera qė kanė njė histori tė pasur dhe tė rėndėsishme nė botė.

  16. #56
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    28-11-2022
    Postime
    202

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    ATMAN, ka edhe me shume libra te tjere.

    Ti ATMAN paske nevoje per te lexuar me shume libra qe ta kuptosh ate listen e fjaleve ne fillim te kesaj teme.

    Lexo kete liber nga Italia qe e thote qe Gjuha Shqipe ka krijuar latinishten edhe greqishten:

    https://bukinist.al/sq/gjuhesi/1723-...e-gjuheve.html

    Lexo edhe kete librin tjeter:

    https://bukinist.al/sq/histori/1720-...perendive.html

    https://bukinist.al/sq/histori/1720-...perendive.html

  17. #57
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    19-06-2004
    Postime
    5,957

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    intelektuali Arvanitas prej Italisė sė poshtme, Dhimitrios Kamaradas

    ore jam gabim une apo paska emer grek ky Dhimitrios Kamaradas

  18. #58
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    28-11-2022
    Postime
    202

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    ATMAN, ky liber eshte libri i perkthyer i Aristidh Koles edhe keta qe e kane perkthyer nuk i kane hequr prapashtesat -os edhe -as.

    Ai ishte Arberesh edhe emrin e kishte Dhimiter Kamarda edhe ne italisht emri i tij eshte Demetrio Camarda.

    Lexoje edhe te Wikipedia:

    https://sq.wikipedia.org/wiki/Dhimit%C3%ABr_Kamarda

  19. #59
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    19-06-2004
    Postime
    5,957

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    Pėrshkrim i shkurtėr

    Intelektuali Arvanitas prej Italisė sė poshtme, Dhimitrios Kamaradas ishte i pari qė i entuziasmuar nga afrimi i fjalėve arvanitase me ato homerike e parahomerike, tha se: "Gjuha Arvanitase ėshtė gjuha e perėndive", ėshtė pikėrisht ajo gjuhė qė pėrmend Homeri, dhe si tė tillė ai nėnkuptonte gjuhėn shumė tė vjetėr pellazgjike, gjuhėn e atyre njerėzve qė u dhanė emra perėndive dhe mėnyrave tė adhurimit.

  20. #60
    i/e regjistruar Maska e SERAFIM DILO
    Anėtarėsuar
    06-01-2008
    Postime
    7,547

    Pėr: Gjuha shqipe ka krijuar italishten edhe latinishten si gjuhė artificiale

    .......
    Emri:  1032.jpg

Shikime: 51

Madhėsia:  43.1 KB

Faqja 3 prej 4 FillimFillim 1234 FunditFundit

Tema tė Ngjashme

  1. Pėrgjigje: 4
    Postimi i Fundit: 21-05-2023, 10:05
  2. Gjuha Shqipe nė Maqedoni; Rama: Meritė edhe e qeverisė sonė
    Nga Neteorm nė forumin Tema e shtypit tė ditės
    Pėrgjigje: 0
    Postimi i Fundit: 15-01-2018, 19:03
  3. Gjuha shqipe, edhe nė universitet
    Nga DYDRINAS nė forumin Problematika shqiptare
    Pėrgjigje: 2
    Postimi i Fundit: 16-04-2010, 15:03
  4. Pėrgjigje: 3
    Postimi i Fundit: 21-03-2010, 20:45
  5. Gjuha Shqipe Edhe Ne Microsoft:
    Nga by_durrsaku nė forumin Lajme nga informatika
    Pėrgjigje: 12
    Postimi i Fundit: 10-01-2005, 07:18

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •