Xhinset

[sirena_adria]

Xhinset, sekretet që nuk dini për veshjen më të përdorur në botë

Xhinset me plot gojën mund të cilësohen si “shefa” të veshjeve për pjesën më të madhe të popullsisë së botës. Moda e tyre bëri bujë në mesin e viteve ’50. Ndërkohë origjina e xhinseve nuk është Amerika por Franca. Mos u befasoni, ka edhe sekrete të tjera për to.

Ditëlindja

Disa historianë, si datë historike të lindjes së xhinseve, njohin 20 majin e vitit 1873, ditë në të cilën Jacob Davis dhe Levi Strauss kanë marrë patentën për xhinset blu, pra të drejtën ekskluzive për prodhimin dhe shitjen e tyre.

Origjina

Por, historia e xhinseve ka filluar shekuj më parë. Në shekullin XV, në Chieri, pranë Torinos, prodhohej një lloj pëlhure blu e cila përdorej për të mbuluar mallrat e portit të Gjenevës. Përkthimi i Gjenevës (Genova) në frëngjisht “Gênes” qëndron në origjinë të fjalës Jeans (xhins). Ndërkohë që fjala denim është një amerikanizim i shqiptimit francez “serge de Nimes” (pëlhurë me njëfarë vijëzimi diagonal), një pëlhurë mesjetare e krijuar në Nîme të Francës, me të cilën prodhoheshin pantallonat që visheshin nga marinarët gjenovezë.

Ankandi

Më 25 maj të vitit 2001, një përgjegjës i firmës Levi-s bleu në eBay një palë xhinse shekullore, të gjetura në një minierë, për 46.532 dollarë. Ato u riprodhuan në 500 kopje duke u shitur me nga 300 dollarë secila.

Në luftë

Xhinset blu, gjatë Luftës së Dytë Botërore, u mbrojtën falë ushtarëve amerikanë, të cilët i veshën kur nuk ishin në shërbim. Më pas, në mesin e viteve ’50 filloi edhe moda më e bujshme e tyre: xhinset u bënë shumë të populluara në mesin e të rinjve, si simbol ribelimi në adoleshencë, pasi James Dean i veshi ato në “rininë e djegur” në 1955, (rininë e shkuar dëm).

Xhinset e grisura

I pari që krijoi një palë xhinse të reja, të cilat dukeshin si shumë të konsumuara, të grisura (ende në modë), qe Marty Friedman, pronari i Limbo-s, një dyqani veshjesh në East Village në Nju Jork. Në fund të viteve ’60 ai i dërgoi xhinset në lavanderi për t’i dhënë efektin e vjetër, që u pëlqente aq shumë klientëve të tij hipi.

Pambuku

Nga një deng pambuku krijohen rreth 215 palë xhinse. Plantacionet e pambukut mbulojnë 34 milionë hektarë të sipërfaqeve të tokës dhe sipas Ethical Consumer përdoren 25% e insekticideve të botës dhe 10% e pesticideve. Ndaj, prodhimi i xhinseve nuk është gjithmonë i qëndrueshëm.

Ku “lindin” xhinset?
Më shumë se 50% xhinseve denim prodhohen në Azi e sidomos në Kinë, Indi dhe Bangladesh. Ndërkohë që vendi perëndimor më aktiv i prodhimit të xhinseve është Meksika.

Çështje peshe

Për të kuptuar se një palë xhinse janë më të përshtatshme në verë ose në muajt e ftohtë nuk është aspak e vështirë: mjafton të lexoni peshën e tyre nëse është në etiketë, përndryshe mund t’i peshoni vetë. Nëse peshojnë 10 inç (280 gramë) janë të lehta. Por nëse pesha e një palë xhinse shkon nga 12 deri në 21 inç (më shumë se 300 gramë) atëherë janë një denim i rëndë, më i përshtatshëm për sezonin e dimrit.(shqip)


(er.nu/BalkanWeb)

https://www.balkanweb.com/xhinset-se...dorur-ne-bote/