Dhuna në Ekranet e Tv Shqiptare NDALIMI I GEGNISHTES nga Naim Flamuri 2009

[Dulcigno]

DHUNA NË EKRANET E TV
nga Naim Flamuri
Nuk besoj se jam as i pari as i vetmi e dëshiroj të mos jem as i pasmi, tekefundit që shkruaj e ngre një shqetësim për këto çështje. Jam një shqiptar nga Ulqini, lindur e rritur në Australi, njohës i gjuhëve lindore e perëndimore, në krye të të cilave është gjuha shqipe, gjithashtu edhe autor i dy librave jo pak të suksesshëm. Nuk dua të bës Curriculum Vitae për vete, thjesht e përmenda faktin për të thënë se edhe vetë jam i po këtij zanati dhe vërejtjet që do gjeni më pas i bëj me dëshirën që gjanat të shkojnë ma për mirë, nëse mundet.
Si shikues jo krejt i pavëmendshëm televiziv, një nga ata që parapaguan për këqyrjen e platformat televizive satelitore e tokësore, vetëm e vetëm për të parë njëri-tjetrin, për të komunikuar mes vedi dhe për të konstatuar nëse po integrohemi me të afërmit me të cilët na ndajnë kufij, jam i shqetësuar jo për sa shoh (se 24 orë, shyqyr, non stop janë të gjitha) por për atë çka shoh.
Nuk di dhe as nuk dua bëj retorikë, por mjerisht ndjej mungesën e vërtetë të kritikes në atë që shohin, në atë që dëgjojnë, lexojnë dhe përjetojnë shqiptaret që jetojnë në trevat e tyre, por disi larg dheut amë. Ngaqë e njoh median, të shkruarën dhe atë televizive, dëshiroj të flas për rolin që ajo mund të luajë dhe që nuk e luan apo nuk e luan siç duhet, për të mos thënë se e luan keq. E kam fjalën për diç që shpesh shpërfillet, apo injorohet, siç do shpreheshin me elegancë kritikë e intelektualë apo edhe ata që vetëofrohen si analistë e komentatorë televiziv.
Po ndalem veçmas tek dy emisione. “Game Over”. Ky emision, i mbushur me të ashtuquajtura “surpriza” e “kurthe” të ngritura për VIP-at e shumtë shqiptarë, por të shfaqura në një ekran të përpiqet të ruajë paanësi e të emetojë kulturë, si Vizion +, është zhgënjyes dhe këtë më vjen keq që e konstatoj. Nuk mund të rri pa thënë se ky emision lë shijen e njësoni krejt të sajuar dhe të drejtuar me diletantizëm. Emisioni vë në kurth mizorisht e krejt pa shije të ftuarit. Të gjithë duken si të vënë në siklet e rrinë si mbi gjemba. Aty tejkalohet çdo normë e pranuar edukate dhe ka me inskenime aq të vrazhda, sa teleshikuesit fitojnë trauma, ndërkohë që ata që gjenden të ulur në sallë, shohin me habi, kënaqen e shkrihen në qeshje të stisura televizive, kinse të përshtatshme për SHOW, të cilat bashkë me buzëqeshjet standarde të drejtuesve, fyejnë dinjitetin njerëzor dhe ndjesitë humane. Për ata që kanë pasur rastin (jo fatlum) kujtoj vetëm “kurthin” horror ngritur ndaj këngëtares Anjeza Shahini, fjalorin në “grackën” ndaj Valbona Memës apo insinuatat me trafikantë ndaj maestro Zhani Cikos. Gjithkush mund të qeshë e të më quajë se nuk i ha shakatë, por shakaja nuk mund të jetë as përqeshje, as ngërdheshje as kërcënim dhe as cenim dinjiteti. Më pëlqen ajo e qeshur prej Molieri, e cila shëron e ndihmon të kurohemi nga do vese.
Le t’i kthehemi tani edhe programit ‘Top Show’. Nuk dua të gjej edhe këtu kalla në dëborë. Thjesht, troç e lirisht dua të shpreh atë që ndjeva gjatë emisionit të natës së 24 shkurtit 2009. Qëlloi e martë dhe mbase ka qenë nxitur edhe nga bestytnit “albaneske”, që thotë se e marta e ka një orë të ligë. Dhe ka qenë aty dikund nga ora 23.30. Tema sillej rreth jetës dhe historinë e një piktori, ku në një mënyrë tepër interesante, kushërinj të piktorit Lin Delija, për fat të keq, pak i njohur në vendlindje, porse piktor i madh në Itali, po shfaqnin në mundësit e veta, tregimin e jetës së tij. Flisnin të gjithë me radhë e pa u ngutur. Ashtu, në vijim e sipër, djali axhës së Linit, një njeri me mbiemrin Vata, theksoi në vrullin e fjalisë se “në vjetin një mijë e nanqind e katërdhjetëë...”
Kaq. Këtu, sikur të kishte ndodhur hataja e të kish ardhur dita e kiametit, udhëheqësi i emisionit ndërhyn vrazhdë dhe jo vetëm i pret fjalën dhe i vret mendimin, por edhe e mëson se çfarë duhet të thotë dhe si duhet ta thotë. Mbase vrulli i moshës e bëri këtë t’i drejtohej tjetrit e t’i thosh: Mos thuaj ‘katër dhjetë’(?!), por thuaj ‘dy-zet’(?!) Vata, sikur t’ia kishte vënë përballë fajit të kryer, menjëherë përsëriti tani fjalën, ‘dyzet, po po dyzet!’. Fjala, ‘axhë’ që kish ndërmend ta thoshte, sakaq i mbeti në fyt dhe mundi të belbëzonte vetëm fjalët xhaxhai... Sikur Vata i ngratë ta kish pasur me shkrim atë fjali edhe hajde se po e besojmë e po e shfajësojmë ‘redaktorin’, por Vata po ligjëronte, madje në qejf e në frymëzim. E mesa di, ligjërimi asht nji nga rrugët prej nga pasurohet gjuha, asht burimi, ama që dialektet sjellin në gjuhën standarde.
Pse të mënjanohet pasuria e leksikut, pse të zbehen format, fjalët dhe fonemat gjuhës? Pse, në mënyrë jo aq të hijshme, dhunohet një njeri që vetëm sa e shqiptoi fjalën ‘katërdhet’? Pse fyhen njerëzit që i ftojmë vetë në studiot e TV? Pas kësaj Vata i gjorë duhet të bënte kthesë e të lypte ndjesë. Gjuha është organizëm i gjallë që këndon dhe këndohet, shkruhet e zbukurohet. Ajo nuk lyp dhe nuk pranon shtrëngime e diktim. Kaq kisha kësaj here. Herë tjetër, ndofta shkruaj për tjetërsend.