Hungari: Orban fiton mandatin e katërt, Brukseli dhe Davosi kërcasin dhëmbët

[Albo]

Hungarezët votojnë për t'i dhënë kryeministrit pro-Putin Orban një mandat të katërt



BUDAPEST, Hungari (AP) - Vendvotimet janë mbyllur në zgjedhjet kombëtare të Hungarisë të dielën, në të cilat kryeministri nacionalist pro-Putin, Viktor Orban po kërkon një mandat të katërt radhazi.

Gara pritet të jetë më e afërta që kur Orban mori pushtetin në vitin 2010, falë gjashtë partive kryesore opozitare të Hungarisë që lanë mënjanë dallimet e tyre ideologjike për të formuar një front të bashkuar kundër partisë së tij të krahut të djathtë Fidesz. Votuesit po zgjidhnin ligjvënësit në parlamentin 199-vendësh të vendit.

Nuk ka pasur exit poll por rezultatet e para priten në orët e vona të mbrëmjes. Sondazhet e opinionit në ditët e fundit të garës i dhanë Fidesz të Orban një avantazh të lehtë ndaj koalicionit të opozitës me pamje perëndimore.

Partitë e opozitës dhe vëzhguesit ndërkombëtarë kanë vënë në dukje se ka pengesa strukturore për të mposhtur Orbanin , duke theksuar paragjykimet e përhapura pro-qeveritare në median publike, dominimin e mediave komerciale të lajmeve nga aleatët e Orbanit dhe një hartë elektorale shumë të çrregullt.

Kandidati i koalicionit opozitar për kryeministër, Peter Marki-Zay, shkroi në faqen e tij në rrjetet sociale për të falënderuar të gjithë hungarezët që votuan dhe vuri në pah më shumë se 20,000 numërues vullnetarësh që partitë opozitare deleguan në çdo vendvotim në të gjithë vendin.

"Unë shpreh mirënjohjen time për civilët që kaluan gjithë ditën duke kontrolluar pastërtinë e zgjedhjeve dhe tani po fillojnë numërimin," shkroi Marki-Zay.

Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë dërgoi një mision të plotë vëzhgimi në Hungari për të monitoruar zgjedhjet e së dielës, vetëm hera e dytë që e bën këtë në një vend të Bashkimit Evropian.

Gabor Somogyi, një profesionist marketingu 58-vjeçar, tha pas votimit se ai beson se mediat hungareze favorizojnë Orban dhe Fidesz dhe i kanë bërë zgjedhjet të padrejta.

“Unë me të vërtetë besoj në monitorimin,” tha ai. “Por nuk besoj se (zgjedhjet) do të jenë mjaft të pastra. Edhe fushata nuk ishte mjaft e pastër.”

Koalicioni i gjashtë partive opozitare, Të Bashkuar për Hungarinë, u kërkoi votuesve të mbështesin përpjekjet e tij për të futur një kulturë të re politike të bazuar në qeverisjen pluraliste dhe aleancat e ndrequra me Bashkimin Evropian të vendit dhe aleatët e NATO-s.

Ndërsa Orban kishte bërë më herët fushatë për çështje përçarëse sociale dhe kulturore, ai ndryshoi në mënyrë dramatike tonin e fushatës së tij pas pushtimit rus të Ukrainës në shkurt dhe i ka portretizuar zgjedhjet që atëherë si një zgjedhje midis paqes dhe stabilitetit ose luftës dhe kaosit.

Ndërsa opozita i bëri thirrje Hungarisë që të mbështesë fqinjin e saj të luftuar dhe të veprojë në hap me partnerët e saj në BE dhe NATO, Orban, një aleat i vjetër i presidentit rus Vladimir Putin, ka këmbëngulur që Hungaria të mbetet neutrale dhe të mbajë lidhjet e saj të ngushta ekonomike me Moskën, duke përfshirë vazhdimin për të importuar gaz dhe naftë ruse me kushte të favorshme.

Në tubimin e fundit të fushatës së tij të premten, Orban pohoi se furnizimi i Ukrainës me armë – diçka që Hungaria, e vetme mes fqinjëve të BE-së të Ukrainës, ka refuzuar ta bëjë – do ta bënte vendin një objektiv ushtarak dhe se sanksionimi i importeve ruse të energjisë do të gjymtonte ekonominë e vetë Hungarisë.

"Kjo nuk është lufta jonë, ne duhet të qëndrojmë jashtë saj," tha Orban.

Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelenskyy, të shtunën e përshkroi liderin hungarez si jashtë kontaktit me pjesën tjetër të Evropës, e cila është bashkuar për të dënuar Putinin, për të mbështetur sanksionet kundër Rusisë dhe për të dërguar ndihma, përfshirë armë në Ukrainë.

"Ai është praktikisht i vetmi në Evropë që e mbështet hapur zotin Putin," tha Zelenskyy.

Kandidati i opozitës Marki-Zay ka premtuar t'i japë fund asaj që ai pretendon se është korrupsioni i shfrenuar i qeverisë dhe të rrisë standardet e jetesës duke rritur fondet për sistemin e sëmurë të kujdesit shëndetësor dhe arsimor të Hungarisë. Pasi votoi në qytetin e tij të lindjes, Hodmezovasarhely, ku ai shërben si kryetar bashkie, Marki-Zay i quajti zgjedhjet e së dielës një "betejë të vështirë" për shkak të burimeve ekonomike superiore të Fidesz dhe avantazhit në media.

“Ne po luftojmë për mirësjellje, po luftojmë për pavarësinë e gjyqësorit dhe sundimin e ligjit në Hungari”, tha Marki-Zay. “Ne po luftojmë për të gjithë botën. Ne duam të tregojmë se ky model që Orban ka prezantuar këtu në Hungari nuk është i pranueshëm për asnjë njeri të ndershëm dhe të ndershëm.”

Orban – një kritik i ashpër i imigracionit, të drejtave LGBTQ dhe “burokratëve të BE-së” – ka fituar admirimin e nacionalistëve të krahut të djathtë në të gjithë Evropën dhe Amerikën e Veriut. Prezantuesi i Fox News, Tucker Carlson, transmetoi nga Budapesti për një javë verën e kaluar, ku lavdëroi qasjen e ashpër të Orbanit ndaj imigracionit dhe gardhin e tij kufitar me tela.

Orban ka marrë shumë nga institucionet demokratike të Hungarisë nën kontrollin e tij dhe e ka përshkruar veten si një mbrojtës i krishterimit evropian kundër migrantëve myslimanë, progresistëve dhe "lobit LGBTQ".

Së bashku me zgjedhjet në parlament, të dielën po mbahej një referendum për çështjet LGBTQ. Pyetjet kishin të bënin me programet e edukimit seksual në shkolla dhe disponueshmërinë e fëmijëve të informacionit për ndryshimin e seksit.

Peter Sandor, 78 vjeç, tha pas votimit të dielën se ishte e rëndësishme që Orban të mund të mbështeste konservatorizmin e krishterë në Hungari.

“Rëndësia e këtyre zgjedhjeve është të vazhdojmë me atë që kemi ndërtuar në 12 vitet e fundit. Rezultate fantastike”, tha ai. "Nëse Fidesz nuk fiton, ai do të bjerë përsëri në fund si midis 2002 dhe 2010."

Burimi: AP

[Albo]

Kryeministri pro-Putin i Hungarisë Orban pretendon fitoren në zgjedhjet kombëtare



Kryeministri i Hungarisë Viktor Orban përshëndet mbështetësit brohoritës gjatë një mitingu natën zgjedhore në Budapest, Hungari, të dielën, 3 prill 2022. Rezultatet e hershme të pjesshme në zgjedhjet kombëtare të Hungarisë po tregojnë një epërsi të fortë për partinë e krahut të djathtë të nacionalistit pro-Putin Orban si ai kërkon një mandat të katërt radhazi. (AP Photo/Petr David Josek)

BUDAPEST, Hungari (AP) - Kryeministri nacionalist i Hungarisë, Viktor Orban shpalli fitoren në zgjedhjet kombëtare të së dielës, duke pretenduar një mandat për një mandat të katërt, pasi numërimi ende i paplotë i votave tregoi një epërsi të fortë për partinë e tij të krahut të djathtë.

Në një fjalim 10-minutësh para zyrtarëve dhe mbështetësve të partisë Fidesz në një ngjarje të natës zgjedhore në Budapest, Orban iu drejtua një turme duke brohoritur "Viktor!" dhe deklaroi se ishte një "fitore e madhe" për partinë e tij.

“Ne fituam një fitore kaq të madhe sa mund ta shihni nga hëna, dhe sigurisht që mund ta shihni nga Brukseli”, tha Orban, i cili shpesh është dënuar nga Bashkimi Evropian për mbikëqyrjen e prapambetjes demokratike dhe korrupsionit të dyshuar.

Ndërsa votat ishin ende duke u numëruar, dukej qartë se çështja nuk ishte nëse partia Fidesz e Orban do të merrte zgjedhjet, por sa shumë.

Me rreth 91% të votave të numëruara, koalicioni i udhëhequr nga Fidesz i Orban kishte fituar 53%, ndërsa një koalicion opozitar pro-evropian, Bashkuar për Hungarinë, kishte pak më shumë se 34%, sipas Zyrës Kombëtare të Zgjedhjeve.

Dukej e mundur që Fidesz do të fitonte një tjetër shumicë kushtetuese, duke e lejuar atë të vazhdojë të bëjë ndryshime të thella të njëanshme në kombin e Evropës Qendrore.

“E gjithë bota e ka parë sonte në Budapest se politika kristiandemokratike, politika konservatore qytetare dhe politika patriotike kanë fituar. Ne po i themi Evropës se kjo nuk është e kaluara, kjo është e ardhmja”, tha Orban.

Ndërsa zyrtarët e partisë Fidesz u mblodhën në një ngjarje natën e zgjedhjeve në lumin Danub në Budapest, sekretari i shtetit Zoltan Kovacs vuri në dukje pjesëmarrjen e kaq shumë partive në zgjedhje si një dëshmi e fuqisë së demokracisë së Hungarisë.

"Kemi dëgjuar shumë marrëzi kohët e fundit nëse ka demokraci në Hungari," tha Kovacs. Demokracia hungareze në 12 vitet e fundit nuk është dobësuar, por është forcuar.

Gara pritej të ishte më e afërta që kur Orban mori pushtetin në vitin 2010, falë gjashtë partive kryesore opozitare të Hungarisë që lanë mënjanë dallimet e tyre ideologjike për të formuar një front të bashkuar kundër Fidesz. Votuesit po zgjidhnin ligjvënësit në parlamentin 199-vendësh të vendit.

Megjithatë, edhe në qarkun e tij të origjinës, lideri i opozitës Peter Marki-Zay pasoi presidentin aktual të Fidesz-it, Janos Lazar me më shumë se 12 pikë, me më shumë se 98% të votave të numëruara atje. Ishte një shenjë dekurajuese për kandidatin për kryeministër, i cili kishte premtuar se do t'i jepte fund asaj që ai pretendon se është korrupsioni i shfrenuar i qeverisë, duke rritur standardet e jetesës duke rritur fondet për kujdesin shëndetësor dhe shkollat ​​në Hungari dhe do të rregullonte marrëdhëniet e prishura me partnerët perëndimorë të vendit.

Në një performancë befasuese, partia radikale e krahut të djathtë, Lëvizja Atdheu ynë, duket se ka marrë më shumë se 6% të votave, duke tejkaluar pragun prej 5% të nevojshëm për të fituar vende në parlament.

Partitë e opozitës dhe vëzhguesit ndërkombëtarë kanë vënë re pengesa strukturore për mposhtjen e Orbanit , duke theksuar paragjykimet e përhapura pro-qeveritare në median publike, dominimin e mediave komerciale të lajmeve nga aleatët e Orbanit dhe një hartë elektorale shumë të gërryer.

Edit Zgut, një shkencëtare politike në Akademinë Polake të Shkencave në Varshavë, parashikoi se një fitore e qartë për Orban do ta lejonte atë të lëvizte më tej në një drejtim autokratik, duke mënjanuar disidentët dhe duke kapur zona të reja të ekonomisë.

"Hungaria duket se ka arritur një pikë pa kthim," tha ajo. “Mësimi kryesor është se fusha e lojës është anuar aq shumë sa është bërë pothuajse e pamundur të zëvendësohet Fidesz në zgjedhje.”

Koalicioni i opozitës, Të Bashkuar për Hungarinë, u kërkoi votuesve të mbështesin një kulturë të re politike të bazuar në qeverisjen pluraliste dhe aleancat e ndrequra me aleatët e vendit në BE dhe NATO.

Duke folur me mbështetësit në Budapest të dielën vonë, Marki-Zay pranoi humbjen, por argumentoi se Fidesz kishte fituar sipas një sistemi të krijuar prej tij.

“Asnjëherë nuk e kemi menduar se ky do të ishte rezultati. Ne e dinim paraprakisht se do të ishte një luftë jashtëzakonisht e pabarabartë, "tha Marki-Zay. “Ne nuk e kundërshtojmë që Fidesz fitoi këto zgjedhje. Që këto zgjedhje ishin demokratike dhe të lira është, natyrisht, diçka që ne vazhdojmë ta kundërshtojmë.”

Ndërsa Orban kishte bërë më herët fushatë për çështje përçarëse sociale dhe kulturore, ai ndryshoi në mënyrë dramatike tonin e fushatës së tij pas pushtimit rus të Ukrainës në shkurt dhe i ka portretizuar zgjedhjet që atëherë si një zgjedhje midis paqes dhe stabilitetit ose luftës dhe kaosit.

Ndërsa opozita i bëri thirrje Hungarisë që të mbështesë fqinjin e saj të luftuar dhe të veprojë në hap me partnerët e saj në BE dhe NATO, Orban, një aleat i vjetër i presidentit rus Vladimir Putin, ka këmbëngulur që Hungaria të mbetet neutrale dhe të mbajë lidhjet e saj të ngushta ekonomike me Moskën, duke përfshirë vazhdimin për të importuar gaz dhe naftë ruse me kushte të favorshme.

Në tubimin e fundit të fushatës së tij të premten, Orban pohoi se furnizimi i Ukrainës me armë – diçka që Hungaria, e vetme mes fqinjëve të BE-së të Ukrainës, ka refuzuar ta bëjë – do ta bënte vendin një objektiv ushtarak dhe se sanksionimi i importeve ruse të energjisë do të gjymtonte ekonominë e vetë Hungarisë.

"Kjo nuk është lufta jonë, ne duhet të qëndrojmë jashtë saj," tha Orban.

Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelenskyy, të shtunën e përshkroi liderin hungarez si jashtë kontaktit me pjesën tjetër të Evropës, e cila është bashkuar për të dënuar Putinin, për të mbështetur sanksionet kundër Rusisë dhe për të dërguar ndihma, përfshirë armë në Ukrainë.

"Ai është praktikisht i vetmi në Evropë që e mbështet hapur zotin Putin," tha Zelenskyy.

Ndërsa foli me mbështetësit të dielën, Orban veçoi Zelenskyy si pjesë të "forcës dërrmuese" që ai tha se partia e tij kishte luftuar në zgjedhje - "e majta në shtëpi, e majta ndërkombëtare përreth, burokratët e Brukselit, perandoria Soros me të gjitha paratë e saj, mediat kryesore ndërkombëtare, dhe në fund, edhe presidenti ukrainas.”

Orban – një kritik i ashpër i imigracionit, të drejtave LGBTQ dhe “burokratëve të BE-së” – ka fituar admirimin e nacionalistëve të krahut të djathtë në të gjithë Evropën dhe Amerikën e Veriut. Ai ka marrë shumë nga institucionet demokratike të Hungarisë nën kontrollin e tij dhe e ka përshkruar veten si një mbrojtës i të ashtuquajturit krishterim evropian kundër emigrantëve myslimanë, progresistëve dhe "lobit LGBTQ".

Së bashku me zgjedhjet në parlament, të dielën po mbahej një referendum për çështjet LGBTQ. Pyetjet kishin të bënin me programet e edukimit seksual në shkolla dhe disponueshmërinë e fëmijëve të informacionit për ndryshimin e seksit.

Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë dërgoi një mision të plotë vëzhgimi në Hungari për të monitoruar zgjedhjet e së dielës, vetëm hera e dytë që e bën këtë në një vend të Bashkimit Evropian.

Burimi: AP