Në Përkujtim Lindjes të novelistit të madh Anton P. Çehov

162 vite më parë lindi Anton Çehov, nje nga dramaturgët dhe shkrimtarët e mëdhenj rusë e botërorë, shkrimet e të cilit janë përkthyer në shqip pikërisht për shkak të tregimeve dhe nobelave të jashtzakonshme të shkruara nga ky shkrimtar I shekullit të kaluar, të cilat janë vlerësuar nga kritikët më të mirë jo vetëm rusë por edhe ata perëndimore.
U lind më 29 janar 1860 dhe vdiq në 15 korrik 1904, në Taganrog, port I Detit Azov në Rusinë lindore. Nëna e Çehovit, Jevgenija, Ishte rrëfimtare e shkëlqyer e cila I argëtonte fëmijët me tregime nga udhëtimet e saj me babain tregtar-rrobash nëpër gjithë Rusinë.
Me profesionin mjek ai përveç punës së tij për të mjekuar njerëzit e sëmurë , në kohën e lirë shkroi shumë tregime dhe novela. E famshme është fraza e tij: "Mjekësia është gruaja Ime, por letërsia është e dashura Ime".
"Talentin tonë e morëm nga babai," kujton Çehovi, "por shpirtin nga nëna (Anton Çehovi - wikipedia).
Pavarësisht se Çehov nuk mori ndonjë çmim Nobel , ai mbetet një nga dramaturgët dhe novelistët më të mirë në botë. Shqipëria dhe shqiptarët e njohin mirë Anton Çehovin nga përkthimet e bëra në shqip si nga përkthyesi Gëzim Halilaj, dhe shkrimet e botuara nga shtëpia botuese Naim Frashëri në 1976 `Historia e një të panjohuri`, Shtëpia Botuese Tomorri me `Një Histori e mërzitshmë` në 1993, `Jeta dhe vepra e Anton Çehov` nga Nasho Jorgaqi në 1980, e plot tregime të përkthyera në revista e gazeta shqiptarë.
Në fëmini Anton Çehov këndoi në manastirin ortodoks grek dhe në korin e babait të tij. Në një letër të vitit 1892, ai përdori fjalën "vuajtje" për të përshkruar fëmijërinë e tij Ai u bë ateist më vonë. Gjatë kohës në Universitet në Moskë Gjatë kësaj kohe, ai lexoi gjerësisht dhe analitikisht, përfshirë Servantesin, Turgenevin, Gonçarovin, and Shopenaurein, dhe shkroi një dramë të plotë komike, Fatherless, të cilën vëllai I tij Aleksandri e hodhi poshtë si "një e pafalshme përmes një trillimi teveqel." Çehovi pati po ashtu afera dashurie, një nga të cilat me gruan e mësuesit.[25]
Në vitin 1879, Çehovi kompletoi shkollimin dhe Iu bashkua familjes në Moskë, duke u pranuar në shkollën e mjekësisë në I.M. Sechenov First Moscoë State Medical University.
Çehovi Ishte përgjegjës për gjithë familjen.Për t'i mbështetur ata dhe të paguante tarifat e tij të shkollimit, ai shkruante skeçe dhe skica të shkurtra humori çdo ditë që kishin të bënin me përditshmërinë ruse, shumë nën pseudonimi si "Antosha Chekhonte" (Антоша Чехонте) dhe "Njeriu pa asnjë mërzi" (Человек без селезенки). Këto gradualisht i sollën një reputacion si kronikues satirik I jetës së rrugëve të Rusisë, dhe nga viti 1882 ai po shkruante për Oskolki (Fragments), në pronësi nga Nikolaj Lejkin, një nga publikuesit kryesor të kohës. Toni i Çehovit Ishte më I ahpër në këtë fazë sesa ai I zakonshmi.
Në vitin 1887, i rraskapitur nga puna jashtë orarit dhe shëndetling, Çehovi bëri një udhëtim për në Ukrainë, i cili e rizgjoi atë në bukurinë e stepës. Në kthimin e tij, ai filloi novelën të gjatësisë së shkurtër The Steppe, të cilën ai e quajti "diçka shumë e rastësishme dhe mjaft origjinale," dhe e cila u publikua eventualisht në Severny Vestnik (The Northern Herald).
Udhëtimet e tij në Sahalin, Melikhovo, dhe në Jaltë u shoqëruan me shkrime të shumta që pasqyroni jetën e të varfërve, muzhikëce si dhe talltë systemin në fuqi, carizmin, me doza Ironie të hollë. Në Jaltë ndërtoi vilën e tij dhe një klinikë mjekësore ku mjekonte të sëmurët.
Më 25 maj 1901, Çehovi u martua me Olga Knipper shpejt, për shkak të tmerrit të tij për dasma. Ajo Ishte Ish-protegée dhe nganjëherë e dashura e Nemirovich-Danchenko të cilët u takuan së pari në provat për ` Pulëbardha`. Deri në atë pikë, Çehovi, i njohur si "beqari më i pakapshëm letrar i Rusisë", i cili preferonte deri atëhere të kalonte ndërlidhjet dhe vizitat e bordellove gjatë angazhimit.
Në Jalta, Çehovi shkroi një nga tregimet e tij më të famshme `Zonja me qenush` (njohur edhe me titullin Lady ëith Lapdog), që përshkruan atë se çka së pari shihet si ndërlidhje shkaktore në mes të një burri të martuar dhe një gruaje të martuar në Jalta. Nuk pritet asgjë e qëndrueshme nga takimi, por ata e gjejnë veten të tërhequr përsëri me njëri-tjetrin, duke rrezikuar sigurinë e jetës së tyre familjare.
Drama në 4 akte `Xhaxha Vanja` e shkruar në 1897 u vu në skenë në 1899, dhe pati një sukses të madh. Kjo dramë është vënë edhe nga Teatri Kombëtar shqiptar në Tiranë.
Në maj të vitit 1904, Çehovi Ishte tmerrësisht I sëmurë me tuberkuloz. Mihail Çehov kujton se "secili që e pa në mënyrë sekrete mendonte se fundi nuk Ishte larg, por ai Ishte më afër fundit, shihej ta realizonte më pak". Më 3 qershor, ai u vendosen me Olgën në qytetin gjerman të Badenëeiler në Black Forest, prej ku ai shkroi letra të gëzueshme nga ana e jashtme motrës së tij Masha, duke I përshkruar ushqimin dhe mjedisin, dhe duke I siguruar motrën dhe nënën se ai do të bëhej më mirë. Në letrën e tij të fundit, ai shkruante për veshjet e grave gjermane.
Çehov jetoi 44 vjeç, dhe jeta e tij e shkurtër mbeti e pavdekshme nga vepra e tij.
Vdekja e Çehovit u bë një nga "një nga ngjarjet më të mëdha të historisë së letërsisë", ritreguar, qëndisur, dhe fiksionalizuar shumë herë në tregimin e shkurtër "Errand" nga Raymond Carver. Çehovi u varros afër babai të tij në Varrezën Novodevichy Cemetery.
Një nga të huajt e parë që lavdëroi dramat e Çehovit Ishte George Bernard Shaw, i cili e mbititulloi veprën e tij Heartbreak House "Një fantazi në kuptim rus të temës angleze," dhe vuri në pah ngjashmëritë në mes të gjendjes së vështirë të klasës së ulët britaneze dhe homologëve të tyre rus të përshkruar nga Çehovit siː "të njëjtit njerëz të mirë, e njëjta kotësi e plotë".
Pavarësisht nga fama e Çehovit si dramaturg, disa shkrimtarë mendonin se tregimet e tij të shkurtra prezantojnë një arritje më të madhe. Raymond Carver, i cili shkroi tregimin e shkurtër "Porosia" mbi vdekjen e Çehovit, besonte se Çehovi Ishte nga shkrimtarët më të mëdhenj të tregimeve të shkurtra:
Ernest Hemingëay, një tjetër shkrimtar I ndikuar nga Çehovi, Ishte më qejfprishur: "Çehovi shkroi rreth gjashtë tregime të mira. Por ai Ishte shkrimtar amator". Edhe Vladimir Nabokov një herë u ankua për "përzierje e tmerrshme të prozave, epiteteve të gatshme, përsëritjeve" të Çehovit. Por po ashtu deklaroi veprën `The Lady with the Dog` - "si një nga tregimet më të mira të shkruara ndonjëherë", pavarësisht seksizmit të dukshëm dhe marrëdhënieve problematike ndërmjet karaktereve, dhe e përshkruan Çehovin si shkrues "në mënyrë që një person lidhet me një nga gjërat më të rëndësishme në jetë e tij, ngadalë dhe akoma pa asnjë thyerje, në një zë dukshëm të ulët".
Alan Tëigg, editori dhe publikuesi kryesor i BC Bookworld në Vancouver, një nga librat kryesorë të rishikimit të revistave në Kanada, shkruan:
"Dikush mund të argumentojë se Anton Çehovi është i dytë shkrimtar më i famshëm në planet. Vetëm Shekspiri e kalon Çehovin në terma të adaptimit të filmave të punës së tyre, duke u bazuar në databazën e filmave IMDb. ... Në përgjithësi ne dimë më pak mbi Çehovin sesa që dimë mbi Shekspirin misterioz".