Dihet jeta dhe vepra e Shenjtorit i cili erdhi dy here ne Shqiprine e Jugut.
Sipas Miron Cakos Shėn Kozmai, prif-tmurg orthodhoks me bekimin e Patriarkanės Ekumenike tė Konstandinopojės, nė katėr udhėtimet e tij hierapostolike prej njėzet vjetėsh (1759 -1779), tė nisura nga Stambolli (Kostandinopoli) pėr nė Greqi, Maqedoni, Epir, Shqipėri, duke arritur deri nė Tiranė, ka dhėnė njė kontribut tė jashtėzakonshėm pėr ngritjen e nivelit arsimor te tė krishterėt, tė cilėt prej shekujsh jetonin nė injorancėn e imponuar nga sundimi i Perandorisė Osmane. Ai ka qenė nismėtar i ngritjes sė 240 shkollave, ku mėsohej me shkrim dhe lexim gjuha greke (koine), e cila ishte gjuha biblike e Kishės Orthodhokse tė Lindjes. Nė kėtė gjuhė mjaft tė vjetėr ishte pėrkthyer Bibla nga hebraishtja, nė mėnyrė qė tė mund pėrdorej nga diaspora hebreje e shpėrndarė nė kombet pagane qė prej shekullit VIII p.l.K., tė cilat nuk e flisnin gjuhėn hebreje, por flisnin dhe lexonin greqishten antike (greqishten e vjetėr), si gjuhėn zyrtare tė mbretėrive pagane nė Lindje, qė nga koha e Aleksandrit tė Madh (356-323).
Dy aspektet kryesore te cilat shkaktojne peshtjellim ne Shqiperi jane:
-Pretendimi se ka share gjuhen shqipe;
-Pretendimi dyte eshte se Shen Kozmai u vra me porosi te Pashait te Beratit nga ushtare osmane nepermjet shpifjeve Katolikeve dhe Cifuteve te Beratit me qellim qe te mos ri- perhapej Orthodoksia e cila kishte marre goditje te rende nga pushtimi osman ne te gjithe Arberine dhe Epirin.
Per pretendimin pare :
eshte ky justifikim po sipas Miron Cakos: Nė mėsimin e tij tė parė, thuhet: Edhe unė, o vėllezėr, me Hirin e Zotit Krisht mėsova se nuk jemi grekė (helenė), as heretikė, as ateistė, por jemi besėmirė tė krishterė orthodhoksė.
Argument tjeter ne origjinal eshte se She Kozmai nuk ka permendur asnjehere fjale grekapo Greqi. Ne origjinal thuhet romake. Sipas Miron Cakos Por ai asnjėherė nuk flet pėr njė mbretėri greke. Profecia e parė thotė: Ajo, njė ditė, do tė bėhet romake dhe fatlum kush do tė rrojė nė atė, kurse profecia e nėntė thotė: Deri aty do tė vijnė romakėt. Nė disa pėrkthime tė sotme, fjala romakėt ėshtė zėvendėsuar me grekėt. Kjo ėshtė e pa saktė dhe nuk ka aspak lidhje me atė ēfarė kishte ndėr mend dhe ka thėnė shėn Kozmai. Shenjtori thoshte se ajo do tė bėhet romake, sepse ai kishte parasysh historinė dhe domethėnien e kėtij termi, i cili kishte njė kuptim tė madh pėr karakterin ekumenik te Kishės Orthodhokse. Tė krishterėt quheshin nga turqit mileti rum ose kombi romak dhe myslimanėt turq; kjo zgjati derisa tė krishterėt u ēliruan dhe formuan kombet e tyre nė shek. XIX, duke marrė emrat e etnive tė tyre.
Nje nga versionet qe ka ngritur sot nje furi kunder ketij shenjtori eshte perkthimi i Mesimit te Shtate te Shen KOZMAIT: shėn Kozmai duket se thotė nė predikimin e shtatė, nė versionin qė qarkullon sot, nė fund tė tij: Kėshtu, kėtu, ēdo i krishterė, burrė ose grua, qė betohet tė mos flasė arvanitika brenda nė shtėpinė e tij, tė ēohet nė kėmbė dhe tė mė thotė, dhe unė do tia marr tė gjitha mėkatet mbi supe, qė nga koha kur lindi, dhe do ti vė tė gjithė tė krishterėt ta falin dhe tė marrin falje. Ky mėsim nuk ėshtė i pėrkthyer nė shqip dhe gjendet nė kėtė link: http://xn--eb-gja.archive.org/ėeb/20...m=1&artid=252.
Duhet patur parasysh qe ne ate kohe nuk ka patur as shtet grek dhe as shqiptar. Interpretimet e sotme per nje thenie 288 vjecare le dyshime nese Shen Kozmai ishte racist ose jo ndaj nja populli ne te cilin kishte shkuar te predikonte. Mesa duket e ka patur fjalen per mesime kishtare. Sidoqofte thenia mbetet problematike kur shihet se po ai popull e nderoi i pari si shentor kur dihet se kisha greke e beri shenjtor ne vitin 1960.
Problemi i dyte, ai i vrasjes , hedhjes ne lumin Seman, varrosja, dhe ngritja e nje kishe me mbrojtjen e Ali Pashait ne Kolkondas te Fierit, tregon luftenbe madhe por te fshehur fetare midis islamisteve, katolikeve dhe cifuteve te Beratit te cilet te shtyre nga Pashai i Beratit-armik i Ali Tepelenes -vrane Shen Kozmain mik i te varferve dhe Profet i 70 profecise shume nga te cilat jane realizuar.
Krijoni Kontakt