A mundet njė Opozitė me “fytyra” Groteske tė fitojė zgjedhjet?



Nė zgjedhjet e ardhėshme Parlamentare tė 25 Prillit poppulli do tė votojė pėr kandidatėt qė do tė paraqesin Partitė. Mė interesante nė kėto votime janė kandidaturat e vetvendosjes sė Kosovės dhe kandidaturat groteske tė Opozitės sė Bashkuar qė janė hedhur pėrsėri nė sulm pėr tu rikandiduar nė Parlamentin e ardhshėm duke harruar se ē`kanė bėrė nė tė kaluarėn parlamentare tė tyre. Atyre nuk u bėhet shumė vonė pėr gabimet , shkeljet ligjore, korrupsionin, dėmet qė u kanė bėrė partive tė mėdha me pjesmarrjen e tyre nė pushtet, duke u dėmtuar rėndė Programet e partive tė mėdha.


Pak fjalė pėr fytyrat groteske politike nė pėrgjithėsi.

Dihet qė principet bazė tė realizmit grotesk ėshtė degradimi, pėrbuzja pėr atė qė ėshtė abstrakte shpirtėrore, fisnike dhe ideale. Nė kėtė realitet grotesk si ai shqiptar ngjason shumė me teatrot ku njerėzit e ulur pėr tė bėrė sehir kundėrshtarėt tė cilėt pėrqeshin njėri tjetrin dhe armitė e njėri tjetrit duke qeshur me ēdo dobėsi, difekt ose fizik apo mendor qė kanė ata duke u vendosur nofka kundėrshtarėve nofka tė cilat egzagjerojnė difektet e tyre.

Pse janė groteske disa `fytyra` drejtuese tė partive tė vogla opozitare por edhe ato qė janė afėr tė majtės qeverisėse?


Michael Foucault ne leksionet e tij pėr `Anormalen`nė kolegjin e Francės nė vitin 1975, identifikoi figurėn e groteskes si njė figurė qėndrore apo njė `ingranazh` i cili ėshtė pjesė e qėnėsishme e mekanizmit tė pushtetit. Foucault shkruan: `Unė po e quaj grotesk faktin qė pėr shkak tė statusit tė tyre, njė ligjėrim ose njė individ, mund tė ketė efekte tė fuqisė qė cilėsitė e tyre tė brendshme duhet t'i skualifikojnė ata tė kenė.".

Ēuditėrisht shumė pak komentues tė skenarit aktual politik kanė shkuar nė idenė se figura e groteskut, nė fakt, po priste nė pragun e formacioneve tona politike. Ndoshta potenciali i plotė i Fihurės groteske politike, u fsheh nga diagnostikimi i gabuar i karakterit tė vetė pushtetit politik.

Ka tre tipare kryesore nje figurė groteske politike:

Sė pari, grotesku si pikė transferimi midis fuqisė sovrane dhe teknikave tė normalizimit mund dhe mundėson vrasjen.


Sė dyti, parodizon tė vėrtetėn nė atė qė nė vend tė gėnjeshtrave tė drejtpėrdrejta, prodhon "dyshe" tė sė vėrtetės qė ėshtė e vėshtirė tė zhvendosen. Kėto dyshe nuk pėrballen aq shumė me tė vėrtetėn sa krijojnė devijime.


Sė treti, prodhon tė qeshura, por ndryshe nga roli i tė qeshurit nė Bakhtin (satirik rus) i cili krijon njė trup politik mbi trupin organik pėrmes parodisė, kėtu e qeshura mund tė jetė vetė mjeti pėrmes tė cilit pushteti qė lėviz midis sovranitetit tė neveritshėm dhe autoritetit qesharak, zbardhet pėrmes shfaqjeve tė pėrhapura e talljes (Techniques of Poėer and the Rise of the Grotesque - Reinventing PeaceReinventing Peace (tufts.edu)).

Ashtu sikundėr thotė Johny Depp se `tė qėnėt njė celebritet nė Hollivood ėshtė diēka Groteske` (Johnny Depp Says Being a Hollyėood Celebrity is Grotesque | Neės Break), ashtu dhe disa figura tė Partive tė Koalicionit Opozitar, dhe tė vetė Opozitės janė bėrė figura groteske me ēfaqjen e tyre herė pas here me vėnd e pavėnd nė mediat tv, linket , dhe nė mediat shkruara kur recitojnė fjalėt e drejtuesve tė tyre apo tė Puparo-s, i cili tjerr fijet e merimangės pėr tė kapur apo prishur ēdo gjė tė mirė tė ndėrtuar nga kundėrshtarėt e tyre.

Po tė rikthehemi sėrish nė vėndin tonė, do tė shohim se fytyra groteske mė e spikatur qė rikandidon duke u pėrpjekur ti mbushė mėndjen popullit se ėshtė i domosdėshėm nė qeverinė e ardhshme tė koalicionit opozitar (nėse fiton zgjedhjet) ėshtė `filosofi` Ndoka, i cili me batutat e tij plot gafa ze vėndin e parė nė `Hollivudin` e Politikės shqiptare sipas Johny Depp. Por fytyra tė tjera tė konsumuara groteske janė shumė nė rradhėt e kėtij koalicioni, fytyra tė cilat pėrpiqen tė rihyjnė nė Hollivudin politik shqiptar pėr tė drejtuar Shqipėrinė, e cila nuk ka ka fare nevojė pėr ta por ndoshta ka nevojė pėr ti vendosur si aktorė nė Portokalli apo dhe nė ndonjė vėnd tjetėr mė serioz si hoteli pa pagesė.

Fytyra groteske tė tilla tė konsumuara e tė pėrdorura aq shumė sa po tė ishte njė person qė i ka mbetur sado pak ndėrgjegje do ti duhej tė futej 7 pashė nėn dhe (dhe jo tė rikandidonte), ka dhe Maxhoranca e sotme, drejtuesi i sė cilės po bėn ēmos qė tė vendosė njerėz jo groteskė, por me integritet.


Pėprplasja midis kandidatėve groteske dhe atyre me integritet nė Shqipėri ėshtė 30 vjeēare dhe nė ēdo rast paradoksalisht kanė fituar fytyrat groteske tė cilat e kanė shpėnė Shqipėrine nė rrugė tė gabuar.

Madje dhe sot tė dy grupimet politike po pėrpiqen tė vene figura me integritet, ka shumė mundėsi qė nėse do tė vijė nė pushtet koalcioni opozitar, atėhere do tė vazhdojė sėmundja e vjetėr politike ku fytyrat e lodhura e tė konsumuara groteske do ti shohim pėrsėri nė drejtim dhe rezultati do tė jetė katastrofik pėr Shqipėrinė, sidomos nėse nė kėtė koalicion opozitar hipotetik fitues do tė pėrfshihet edhe partia e Presidentit mė grotesk qė ka parė ndonjėherė Shqipėria dhe Ballkani sė bashku me kryetaren-bashkėshorte tė tij.

Shpresojmė qė kėto 40 ditet e fundit para zgjedhjeve Koalicioni opozitar tė mos bazohet tė fytyrat e urryera dhe groteske tė sė kaluarės por ti shmangė sa mė shumė tė jetė e mundur nė mėnyrė qė tė ketė mundėsi fitoreje.

Duke lėnė mėnjanė Programin e tyre politik, i cili nė fakt nuk ėshtė program politik, por njė program hakmarrje personale politike e puparo-s, shpresojmė qė programi politik i maxhorancės ti pėrmbahet realitetit dhe nėse fiton, tė krijojė mundėsinė tė hapė negociatat me BE, sepse kėshtu Shqipėria e mbushur me Groteskė politikė, nuk shpėton dot prej tyre, dhe ndoshta as Kosova, e pėr pasojė do tė ngelemi ashtu si thotė `Hollivudiani Ndoka`: …Ai qė ėshtė i varfėr, nuk ėshtė i pasur….