Close
Faqja 0 prej 2 FillimFillim 12 FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin -19 deri 0 prej 23

Tema: Mėsuesia

  1. #1
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Mėsuesia

    Ēabej: Mėsuesia nuk ėshtė profesion, ajo ėshtė mision

    Nė vitet 1962-1966 isha student nė Fakultetin Histori dhe Filologji tė Universitetit tė Tiranės. Fakulteti pėrdorte dy katet e para tė asaj godine, kurse nė katin e tretė kishin zyrat e tyre Instituti i Historisė dhe i Gjuhėsisė dhe Instituti i Folklorit. Gjatė pushimeve midis orėve mėsimore, nė oborrin e fakultetit rastiste tė shikonim duke ecur ngadalė pėr tė vajtur tek kafja aty pranė Prof. Eqrem Ēabejn, tė shoqėruar prej treshes shkodrane: Pashko Geci, Anton Krajni dhe Filip Fishta, intelektualė tė shkolluar nė Austri, Gjermani ose Itali.

    Ashtu si Profesor Ēabej, edhe ata shquheshin pėr njohjen e thellė tė disa gjuhėve tė huaja, por nė Institutin e Gjuhėsisė dhe tė Historisė punonin si forca teknike pėr vjeljen e fjalėve tė gjuhės shqipe nė gazeta dhe libra tė ndryshėm. Profesor Eqrem Ēabej jepte nė degėn Gjuhė Letėrsi Shqipe tė Fakultetit tė Historisė e tė Filologjisė kursin e plotė tė leksioneve Historia e Gjuhės Shqipe, vepėr origjinale e tij. Kėtė lėndė ai e zhvillonte nė dy semestra, gjatė semestrit tė dytė tė kursit tė tretė dhe gjatė semestrit tė parė tė kursit tė katėrt.

    Ai ishte pedagogu mė mbresėlėnės i fakultetit, ndoshta dhe i gjithė Universitetit tė Tiranės. Ai ishte nga ato rastet kur pėrputhen te njė person i vetėm gjithė tė mirat: pamja e bukur fizike, bukuria shpirtėrore, aftėsitė profesionale, sjellja fisnike dhe talenti. Mbas shkėrmoqjes sė diktaturės, kur shpėrtheu shfaqja e pakėnaqėsive tė ndrydhura, ky profesor ishte njė nga personalitetet e pakta tė kulturės sonė qė nuk u kritikua pėr asgjė prej askujt, dėshmi e vlerave tė tij. Ishte burrė i gjatė e i pashėm, elegant, me njė shikim tė ėmbėl, gjithnjė i natyrshėm, asnjėherė pozant ose kėrcėnues.

    Mbante kapelė republikė, kur ecte i vetėm, ecte shpejt me hapa tė gjatė, si atlet. Pėrshėndetja e tij na bėnte pėrshtypje: tė shikonte nė sy dhe, pasi pėrulte kokėn, e ēonte pak kapelėn me dorėn e djathtė. Nė sallėn e leksionit, ose nė korridoret e fakultetit, si dhe gjatė viteve qė punova nė institut, nuk e pashė kurrė tė parruar dhe asnjėherė nervoz. Gjithnjė i matur nė tė folur, madje pak i ngadalshėm. Na sillej sikur ishim tė barabartė me tė. Leksionet i mbante gjithnjė duke folur nė kėmbė te katedra, kurse fragmentet qė sillte pėr ilustrim mendimesh prej stujuesve tė tjerė i lexonte. Kur lexonte vinte syzet. Vėnia dhe heqja e syzeve i kishte shumė lezet. Disa fjalė kyēe tė leksionit i shkruante nė dėrrasėn e zezė. Fliste me zė jo tė lartė, gjė qė e shtonte qetėsinė nė sallė. Ato qė shqiptonte ai, ne pėrpiqeshim t’i pėrpinim.

    Nė pamjen dhe sjelljen e tij kishte diēka madhėshtore qė tė tėrhiqte e tė bėnte pėr vete. Leksionet e tij, ndonėse trajtonin probleme tė vėshtira, ishin plotėsisht tė kuptueshme. Nė to sundonte analiza logjike dhe argumentimi, rrallė pėrdorte fjalė tė huaja, gjithēka ishte e qartė. Profesori pėrdorte disa shprehje tė vetat, midis tė cilave mė kanė mbetur nė mendje dy. Shprehjen: Pėr hir tė sė vėrtetės, duhet pranuar se, e pėrdorte pėr tė miratuar njė mendim tė kundėrshtuar mė parė, kurse shprehjen: Kėtė, njė Zot e di, e pėrdorte pėr tė treguar dyshim ndaj njė mendimi ose hipoteze tė pazgjidhur. Kėtė shprehjen e dytė, e cila ishte njė shprehje popullore shumė e vjetėr, e shqiptonte duke ngritur deri te fytyra e tij gishtin tregues tė dorės sė djathtė. Shprehjen e parė filluan ta pėrdornin me gojė e me shkrim dhe disa pedagogė, studiues e studentė, por shprehjen e dytė nuk guxonte ta thoshte askush tjetėr veē tij. Pėr bindjet e tij fetare ishte e vėshtirė tė krijoje njė mendim tė qartė.

    Ai asnjėherė nuk hapi ndonjė bisedė me temė fetare. Botėkuptimi dhe sjellja e tij ishin brumosur qė nė rini gjatė jetės nė Austrinė e qytetėruar, prandaj ishte i ēliruar prej shumė dobėsive qė manifestonin shqiptarėt e lindur dhe plakur brenda atdheut. Nė sjelljen dhe pamjen e tij binin nė sy tipare prej njė evropiani tė vėrtetė, tipare qė nuk i gjeje as nė tė krishterėt e muhamedanėt e pėrkorė. Ora e fundit e mėsimit me tė, aty nga fundi i dhjetorit 1965, mė ka mbetur nė mend. Atė orė, profesori nuk shpjegoi lėndė nga teksti, por duke na konsideruar kolegė, na dha disa kėshilla pėr jetėn tonė tė ardhshme. Pėr tė krijuar afrimitet me ne, atė orė ai foli ulur. Kėshillat e asaj ore mė kanė lėnė mbresė, ndoshta sepse kujtimi i mjaft prej tyre mė bėn tė ndihem fajtor.

    Ndihem fajtor, sepse nė rininė time dhe mė vonė nuk i vlerėsova sa duhej dhe nuk i zbatova si duhej… Mbasi u vendos qetėsia, profesori filloi:

    “Ju do tė bėheni mėsues. Mėsuesia nuk ėshtė profesion, ajo ėshtė mision. Ju do tė punoni pėr formimin e njeriut. Gabimet qė mund tė bėni ju me nxėnėsit, janė tė pakorrigjueshme. Po ta formosh shtrembėr karakterin e njė njeriu, ėshtė shumė, shumė e vėshtirė, nė mos e pamundur, ta ndreqėsh atė. Ju duhet tė edukoni pėrmes sjelljes suaj, pėrmes shmbullit tuaj. Nė rast se ju silleni keq, edhe sikur tė mbani dhjetėra leksione morali, ose leksione pėr nevojėn e sjelljes sė mirė, nxėnėsit nuk do tė pėrfitojnė asgjė, ata do tė ndikohen kryesisht prej sjelljes suaj. Shembulli tė bėn ta ndjekėsh njeriun. Kur punoni, punoni seriozisht dhe me ritmin e duhur. Mos u merrni me biseda gjatė punės. Kur tė pushoni, pushoni vėrtet. Mos e pėrzieni kohėn e punės me kohėn e pushimit dhe as kohėn e pushimit me atė tė punės.

    Ata tė cilėt gjatė punės bėjnė muhabete dhe gjatė pushimit pėrpiqen tė kryejnė ndonjė punė tė mbetur nė mes, nuk arrijnė rezultatet e duhura. Mos jini kategorikė kur shprehni mendimet tuaja. Gjithēka shikojeni me sy kritik. Kur mendoni ndryshe, mos e konsideroni veten tepėr tė rinj dhe tė paformuar pėr tė shprehur dyshime, pėr tė hapur diskutime. Mos kini turp tė pyesni pėr gjėra qė nuk i keni tė qarta. Gjėrat e paqarta nuk mbahen mend. Mos bėni asnjė punė shkel e shko. Mos filloni tė shkruani diēka pa e pasur tė qartė nė kokėn tuaj. Mos lini asnjė punė pa e pėrfunduar plotėsisht dhe si duhet. Mos merrni dhe mos lejoni t’ju marrin dinjitetin nėpėr kėmbė. Jeta e njeriut ėshtė njė fragment i planeve, dėshirave dhe ėndrrave tė tij, prandaj kushtojuni planeve, dėshirave dhe ėndrrave tuaja kryesore…”

    Thanas L. Gjika
    KultPlus.com
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Albo : 08-03-2021 mė 01:01

  2. #2
    Shpirt Shqiptari Maska e Albo
    Anėtarėsuar
    16-04-2002
    Vendndodhja
    Philadelphia
    Postime
    30,122
    Postimet nė Bllog
    17

    Pėr: Mėsuesia

    Kėshilla tė urta tė profesorit me njė kulturė evropiane, qė iu desh tė jetonte e mėsonte nė Shqipėrinė Enveriane. Nuk mundem ta imagjinoj se ēfarė dėnimi ka qenė pėr tė tė jetonte nė Shqipėrinė komuniste, kur ai vetė kishte parė botėn e qytetėruar dhe ishte formuar jashtė Shqipėrise.

    Pėr hir tė sė vėrtetės (njė nga frazat e profesorit), mėsimdhėnia nė Shqipėri u pa si njė mjet indoktrinimi tė rinisė me ideologjinė komuniste tė rregjimit. Dhe nuk u ndalėn me aq. Shkuan mė tej. Fėmijėt nė bankat e shkollave gjatė viteve tė komunizmit, nuk mėsonin vetėm indoktrinimin e verbėr "Parti Enver", por mėsonin edhe artin e spiunllėkut: i shtynin fėmijėt e vegjėl qė tė spiunonin prindėrit e familjarėt e tyre. Pra bankat e shkollės shqiptare ishin banka indoktrinimi dhe rekrutimi nga Shėrbimi Sekret i rregjimit komunist. Dhe rregjimi komunist priti plot 2 dekada, pėr tė krijuar brezin e ri komunist, tė cilin rregjimi komunist e pėrdori pėr tė kryer "revolucionin kulturor" qė ishin sulmet ndaj institucioneve shekullore fetare e morale tė vendit: kishat, xhamitė, teqetė. Kjo u shit nė popull si njė revolucion rinor, ku rinia e vendit, produket e bankave tė shkollave komuniste, sulmonin kishat e xhamitė e baballarėve dhe gjyshėrve tė tyre, dhe jo rregjimi komunist.

    Nuk e them kėtė tė vėrtetė, pėr ti bėrė mėsuesit tė ndihen keq. Mėsuesit e atyre viteve, ishin tė gjithė nėn diktatin e atij rregjimi dhe nuk mund ti bėsh me faj. Por ėshtė njė e vėrtetė qė duhet thėnė, pasi brezat e rinj duhet tė mėsojnė tė vėrtetėn historike. Po nuk e mėsuan tė vėrtetėn historike, nuk do tė jetė e largėt dita kur ata do tė bėjnė tė njėjtat gabime si brezat para tyre.

    Si njė nxėnės i atyre viteve, mė vjen keq tė konstatoj se nuk kam lexuar ende njė profesor apo mėsues tė atyre viteve pėr tė dėshmuar kėto tė vėrteta historike, apo tė reflektojnė sadopak pėr rolin e tyre nė indoktrinimin komunist e dy breza shqiptarėsh.

    Albo
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Albo : 08-03-2021 mė 11:44

  3. #3
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    Motrat Qiriazi, mėsueset e para tė gjuhės shqipe

    Nė vitin 1891, Korēa qyteti mė elitar shqiptar, qyteti i dijeve dhe i mėsonjėtores sė parė shqipe do tė shėnonte dhe hapjen e njė shkolle pėr vashat.

    Ishte njė hap i madh pėr kohėn. Ndoshta mė moderni. Nė njė kohė kur prej pesėqind vjetėsh sundonin osmanėt, tė cilėt e kishin mbajtur nė obskurantizėm popullin shqiptar dhe veēanėrisht femrėn, hapja e njė shkolle pėr vashat do tė ishte njė kthesė vendimtare drejt emancipimit.

    Tė ishe mėsues nė atė kohė pėr meshkujt ishte e vėshtirė sepse tė rrezikohej jeta nė ēdo moment nga turqit, dhe qarqet shoviniste greke, tė cilėt dėnonin ēdo pėrpjekje pėr mėsimin e gjuhės shqipe. Janė jo tė rralla rastet kur ata qė predikonin shqip dhe mėsuesit e parė vdiqėn nė mėnyrė tė llahtarshme e tė mistershme.

    Por brezi i shqiptarėve qė rritej nė atė kohė do ishte me tė vėrtetė brezi i artė i kombit shqiptar. Ata e adhuronin kombin, ata edukoheshin me njė frymė tė tillė, ku jeta nuk ishte asgjė para kėtij ideali tė ēmuar. Dhe jepnin ēdo gjė pėr idealin. Ishte njė frymė mahnitėse shqiptare.

    Motrat Qiriazi do tė ishin pjesė e kėsaj fryme, pjesė e kėtij ideali me emrin komb. Dhe do realizonin diēka qė deri nė atė kohė as nuk ishte menduar e jo mė tė bėhej realitet. Do ishin mėsueset e para shqiptare nė shkollėn e vashave dhe vite mė pas do bėheshin drejtueset e saj. Sa guxim, sa ngjadhnjim, sa forcė!

    Tė bėn pėrshtypje karriera e tyre nė njė kohė obskurantizmi. Por ia dolėn. Tė dyja bashkė nė udhėtimin e arsimit shqip, aq sa mė tė drejtė mund tė cilėsohen si binjaket e shqipes sė ēmuar.

    “Motėr, punė mė tė mirė dhe mė tė vyer nuk mund tė bėsh pėr Shqipėrinė e mjerė”.

    Pėr Sevastinė kjo ishte porosia dhe “bekimi” i Naim Frashėrit, kur e takoi nė Stamboll dhe i firmosi diplomėn e arsimit tė lartė nė Ministrinė e Arsimit turk.

    Dhe nė fakt tė dyja do shkėlqenin nė karrierėn e tyre nė njė vend tė vėshtirė si Shqipėria duke dhėnė kontribute tė ēmuara jo vetėm nė arsim por dhe nė emancipimin e gruas shqiptare.

    Ishin tė pandara nė veprimtarinė e tyre derisa vdekja i ndau. Sė bashku do ishin mėsueset e para tė shkollės sė vashave, mė pas do shkonin nė Rumani dhe nė Amerikė ku do jepnin njė kontribut tė padiskutueshėm dhe nė revistėn “Ylli i mėngjesit” nė Amerikė.

    Ajo qė do ndriste pak mė shumė nga kėto veprimtare patriote dhe ndėr mė tė kulturuarat nė jetėn shqiptare do ishte Parashqevia. Rezultatet e saj do ishin shkėlqyese.

    Parashqevi Qiriazi lindi mė 2 qershor tė vitit 1880 nė Manastir. Shkollėn e parė fillore dhe tė mesme e kreu nė vendin e saj tė lindjes. Mė pas vazhdoi studimet nė kolegjin e Stambollit pėr vajza nė degėn e letėrsisė dhe do tė shquhej pėr veprimtaritė e saj studentore.

    Ėndrra e saj e madhe ishte tė kontribuonte pėr Atdheun. Nė njė kohė tė artė ku veprimtaria patriotike ishte nė kulmin e saj njerėzit mė tė ndritur tė kombit shqiptar iu pėrkushtuan ideve kombėtare dhe veēanėrisht ēėshtjes sė gjuhės shqipe. Kėshtu ajo do bėhet mėsuese dhe pak muaj mė vonė drejtuese nė Shkollėn shqipe tė Vashave nė Korēė.

    Parashqevia do tė marrė pjesė nė Kongresin e Manastirit ku u hartua alfabeti shqip dhe ajo do tė pėrpilonte kėngėn e Famshme tė alfabetit.

    Nė 16 janar tė vitit 1909 Parashqevia do tė hartojė nė bazė tė alfabetit tė ri tė vendosur nga Kongresi i Manastirit abetaren shqipe qė ėshtė teksti i parė i hartuar me alfabetin e ri.

    Nė vitin 1912 ajo do regjistrohet nė studimet pauniversitare pėr pedagogji nė Kolegjin e Oberlinit nė Ohaio, SHBA. Dhe aty ajo do shkėlqente me temėn e saj tė doktoraturės qė ishte: “Zhvillimi i shkollave nė Perandorinė Turke dhe njė sistem ideal i arsimit nė Shqipėri.”

    Nė Amerikė ajo hartoi dhe programin mėsimor tė Qeverisė sė Pėrkohshme tė Ismail Qemalit.

    Pėr shkak tė fillimit tė Luftės sė Parė Botėrore nė vitin 1914 do tė largohet nga Shqipėria. Gjatė fundit tė vitit mori pjesė nė krijimin e partisė “Partia Kombėtare Shqiptare” nė Sofje ku do tė jetė sekretare.

    Gjatė viteve 1917-1920 ajo do qėndrojė nė SHBA ku do tė hapė njė revistė shumė tė njohur me emrin “Ylli i mėngjesit”. Nė vitin 1913 ajo emėrohet drejtoreshė e shkollės sė Vashave nė Korēė e cila mė pas do hapet nė Tiranė.

    Nė vitet e pushtimit nazifashist do tė arrestohet dhe do tė internohet nė kampet e pėrqėndrimit. Pas ēlirimit do t’i shtetėzohet Instituti Qiriazi. Dhe do ta ngrysė jetėn si Mėsuese patriote. / KultPlus.com


    https://www.kultplus.com/libri/motra...gjuhes-shqipe/

  4. #4
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    Ky ėshtė ndoshta mesazhi mė me vlerė, qė ēdo mėsues dhe prind duhet ta lexojė

    “Mamaja ime punonte si mėsuese. Mbaj mend qė ēdo darkė, pasi kishim ngrėnė darkė, ajo ulej nė tė njėjtėn tavolinė ku pak mė parė ishin shtruar pjatat tona, pėr tė korrigjuar detyrat e nxėnėsve tė saj. Nuk pėrdorte stilolaps tė kuq pėr tė korrigjuar gabimet, por nė vend tė tij, i nėnvijėzonte ato me njė stilolaps tė gjelbėr, thuajse nė ngjyrėn e gjetheve tė bimėve.

    Nė njė nga netėt kur nuk kisha gjumė dhe mė pėlqente t’i qėndroja pranė duke lexuar “Topolinon”, e pyeta se pse e pėrdorte atė ngjyrėm nė vend tė ngjyrės sė kuqe qė pėrdornin gjithė mėsueset e tjera, edhe ato tė miat.

    Mami m’u pėrgjigj pa e ngritur kokėn nga fletoret qė po korrigjonte: “E bėj sepse nė gjėrat e tė tjerėve duhet tė hysh me delikatesė, sidomos kur ke detyrėn tė korrigjosh gabimet e tyrė. E kuqja ėshtė si njė e ulėritur, njė akuzė pėrpara sė cilės personi nuk mund tė replikojė dot. Ajo duket sikur thotė: “Ti ke gabuar” duke i drejtuar gishtin tregues me akuzė. Ndėrkohė qė ngjyra e gjelbėr ėshtė mė xhentile, si njė bimė qė rritet dhe pėr ta bėrė njė gjė tė tillė, ka nevojė pėr mbėshtetje. Ngjyra e gjelbėr nuk tė bėn tėndihesh keq, tė mbėshtet”. – M. Maggio

    Ėshtė e vėrtetė, mėnyra e logjikimit tė kėsaj mėsueseje ėshtė padyshim e drejtė. Shoqėria, sidomos ajo shqiptare, ka njė tendencė pėr ta vėnė tepėr nė dukje gabimin e tjetrit. Mirėpo duke e bėrė njė gjė tė tillė tek njė fėmijė, sigurisht qė ndikohet shumė keq nė psikologjinė e tij. Ndaj dhe prindėrit duhet tė jenė mė pak tė ashpėr me fėmijėt dhe mėsuesit, sikurse mėsuesja mė sipėr, duhet tė gjejnė mėnyra alternativė pėr korrigjimin e gabimeve tė tyre. Sigurisht duke i lėnė tė kuptojnė se kanė gabuar, por duke u lėnė tėkuptojnė se edhe janė tė aftė tė bėjnė shumė mė mirė pėr tė ndrequr gabimet e tyre.


    Bota.al

    https://bota.al/ky-eshte-ndoshta-mes...het-ta-lexoje/

  5. #5
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    Letra emocionuese qė Abraham Lincoln i dėrgoi mėsuesit tė djalit tė tij

    Kjo ėshtė letra qė Presidenti amerikan Abraham Lincoln i drejtoi mėsuesit tė djalit tė tij nė fillim tė shkollės. Njė letėr qė duhet lexuar pėr tė kuptuar jetėn dhe mėsimet qė janė tė rėndėsishme tek fėmijėt.


    Letra e plotė:

    Mėsues i nderuar.

    Djali im sot e fillon shkollėn.

    Pas pak, gjithēka do tė jetė pėr tė e re dhe e ēuditshme, prandaj do tė doja ta trajtonit butėsisht. Ėshtė njė aventurė qė ai do ta marrė me vete nėpėr tė gjitha kontinentet. Tė tilla aventura qė ndoshta mund tė pėrfshijnė luftėra, tragjedi dhe fatkeqėsi. Ta jetosh kėtė jetė, tė duhet besim, dashuri dhe kurajo.

    Pėr kėtė, i dashur mėsues, do t’ju lutesha ta merrnit pėrdore e t’i mėsoni gjėra qė do t’i duhen t’i dijė, mėsojeni atė, por butėsisht, nėse mundeni.
    Mėsojeni se pėr ēdo armik, ekziston njė mik.

    Atij do t’i duhet tė mėsojė se jo tė gjithė njerėzit janė tė drejtė, dhe jo tė gjithė njerėzit janė tė sinqertė.

    Megjithatė mėsojeni se pėr ēdo faqezi ka njė hero dhe se pėr ēdo politikan egoist, jeton njė lider i pėrkushtuar.

    Mėsojeni nėse mundeni se 10 centė tė fituar kanė shumė mė tepėr vlerė se njė dollar i gjetur. Nė shkollė, mėsues, ėshtė shumė mė e ndershme tė dėshtosh se tė mashtrosh.

    Mėsojeni atė si tė humbė hijshėm, dhe si t’i gėzohet fitores kur ai fiton.

    Mėsojeni tė jetė i mirė, me njerėzit e mirė, dhe i ashpėr me njerėzit e ashpėr. Mundohuni t’i qėndrojė sa mė larg zilisė, nėse do tė mundeni dhe mėsojani sekretin e njė buzėqeshjeje tė ēiltėr.

    Mėsojeni po tė jetė e mundur, si tė qeshė kur tė jetė i trishtuar, dhe se tė derdhėsh lotė nuk ėshtė aspak turp.
    Mėsojeni ti pėrqeshė cinikėt.

    Mėsojeni nėse mundeni tė zbulojė mrekullinė e leximit tė librave, por gjithashtu i jepni edhe kohėn e mjaftueshme pėr tė kundruar misterin e pėrjetshėm tė fluturimit tė zogjve nė qiell, tė bletėve nė diell e tė luleve mbi njė kodėr tė gjelbėruar.

    Mėsojeni tė ketė besim nė idetė e tij edhe nėse tė gjithė do ti thonė se janė tė gabuara.

    Mundohuni t’i mėsoni birit tim forcėn pėr mos e ndjekur turmėn edhe kur tė gjithė vrapojnė pas fitimtarit.

    Mėsojeni tė dėgjojė me vėmendje ēdo njeri, por gjithashtu tė shoshisė tė gjithė atė qė dėgjonte nė sitėn e sė vėrtetės dhe tė marrė veē tė mirėn.

    Mėsojani atij se si tė shesė talentin dhe zgjuarsinė e tij tek ofertuesi mė i lartė, por mos tė pranojė kurrė asnjė lloj ēmimi pėr shpirtin e zemrėn.

    Lejojeni tė ketė kurajo pėr tė qenė i padurueshėm. Lejojeni tė ketė durimin pėr tė qenė trim.

    Mėsojeni atė tė ketė besim sublim te vetvetja, sepse atėherė ai do tė ketė gjithmonė besim sublim nė njerėzimin dhe nė ZOTIN. Kėto janė kėrkesat, mėsues, por ju bėni
    mė tė mirėn qė mundeni. Ai ėshtė fėmijė i vogėl dhe i mire DHE ĖSHTĖ BIRI IM.

    Me respekt
    Abraham Lincoln


    Kush ishte Abraham Lincoln:

    Abraham Lincoln lindi mė 12 shkurt tė vitit 1809 nė Hodgenville, dhe u vra mė 15 prill tė vitit 1865 nė Washington, Ai ishte Presidenti i 16-tė i SHBA-ve.
    Lincoln udhėhoqi Shtetet e Bashkuara gjatė Luftės Civile, lufta e pėrgjakshme dhe e moralit tė madh, si dhe nė krizėn e saj mė tė madhe politike. Nė kėtė mėnyrė, ai e ruajti bashkim, hoqi skllavėrinė, forcoi qeverinė federale, dhe modernizoi ekonominė.
    I zgjedhur nė Shtetet e Bashkuara nė Dhomėn e Pėrfaqėsuesve tė vitit 1846, Lincoln promovoi modernizimin e shpejtė tė ekonomisė nėpėrmjet bankave, tarifave, dhe hekurudhave.
    Lincoln ėshtė renditur si njė nga tre presidentėn amerikanė mė tė mėdhenj.
    Lincoln u vra nga John Wilkes Booth nė njė shfaqje teatri.


    / KultPlus.com

    https://www.kultplus.com/libri/letra...djalit-te-tij/
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga sirena_adria : 07-03-2022 mė 11:14

  6. #6
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    Ditėn kur vodha orėn e shokut mėsuesi nuk mė turpėroi, por mė dha mėsimin mė tė madh tė jetės

    Sot, KultPlus sjell njė rrėfim tejet emocionues qė tregon rėndėsinė dhe vlerėn e madhe tė mėsuesit.


    Njė zotėri i ri nė moshė takon njė tė moshuar.

    – A mė mbani mėnd?

    – Jo.

    – Kam qenė nxėnėsi juaj.

    – Ēfarė bėni; Me ēfarė merreni?

    -U bėra dhe unė mėsues, ia kthen djaloshi.

    -Si e sheh veten, je i mirė nė punėn qė bėn?

    -E vėrteta ėshtė se po. Ju mė frymėzuat dhe doja t’ju ngjaj.

    I ēuditur zotėria i moshuar, pyet tė mėsojė se ēfarė ishte ajo qė i mbeti nė mėndje dhe e frymėzoi kaq shumė saqė donte tė bėhej dhe ai mėsues. Dhe ish nxėnėsi i tij i shpjegoi historinė e mėposhtme.

    -Njė ditė njė shok klase- qė ishte dhe shoku im i ngushtė, erdhi nė klasė dhe mė tregoi njė orė tė re shumė tė bukur. Nuk i rezistova dot tundimit dhe nė njė ēast ia vodha orėn. Pas pak, kuptoi se ora mungonte nga xhepi i tij dhe menjėherė lajmėroi mėsuesin qė jepte mėsim nė atė orė nė klasė, dhe ishit ju.

    Ju, pra, iu drejtuat klasės dhe thatė:

    -Ora e njė shokut tuaj tė klasės u vodh gjatė mėsimit. Kushdo qė e ka vjedhur, i lutem ta kthej menjėherė.

    -Mė erdhi kaq shumė turp nga ideja e poshtėrimit para klasės, saqė nuk guxova tė zbulohesha. Pastaj ju mbyllėt derėn, na the tė gjithėve tė qėndrojmė nė kėmbė dhe se do kontrolloje tė gjithė xhepat tanė derisa ta gjeje. Por vurėt njė kusht: se tė gjithė ne duhet tė lidhnim sytė pėr tė mos parė fajtorin. Dhe kėshtu ndodhi. Kur arritėt tek mua, e gjetėt nė xhepin tim dhe e morėt. Por, ju vazhduat kėrkimin dhe nė xhepat e tė tjerėve dhe kur mbaruat, na the:” tani mundeni ti hapni sytė, ora u gjend.” Nuk e zbuluat kurrė emrin tim para klasės dhe as nuk ma pėrmende kurrė kėtė ndodhi. Prisja tė mė injoronit, tė mė poshtėronit, tė mė pėrjashtonit, por asgjė nga kėto nuk ndodhi. Atė ditė shpėtuat dinjitetin tim pėrgjithmonė. Ajo ditė ishte dita mė e turpshme e gjithė jetės time dhe me mėnyrėn tuaj mė dhatė njė mėsim. E kujtuat ngjarjen z. Mėsues?

    -Po, duke tė dėgjuar, i kujtova tė gjitha. Por ekziston diēka qė nuk mė kujtohet dhe ajo je ti, sepse edhe unė i kisha sytė tė mbyllur kur po i kontrolloja tė gjithėve!!

    Morali: Nėse duhet tė poshtėrosh dikė para syve tė tė gjithė shokėve tė tij tė klasės pėr ta dėnuar, atėherė vetėm mėsues nuk quhesh, thjesht, nuk je. Tė tillė mėsues kanė prekur shpirtėra dhe mbeten nė zemrat dhe kujtesėn e nxėnėsve.

    Shqipėruar nga M. Sota


    / KultPlus.com

    https://www.kultplus.com/libri/diten...dh-te-jetes-4/

  7. #7
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    FALEMINDERIT!

    Letėr falenderuese mėsuesit


    Ēdo ditė ėshtė dita e duhur pėr t’i shprehur mirėnjohjen mėsuesit pėr punėn e mundimshmė qė ai bėn. Ēdo letėr falenderimi ėshtė njė mėnyrė pėr t’i treguar mėsuesve sesa tė rėndėsishėm janė ata nė jetėn e fėmijės.

    Kur ke njė mėsues i mrekullueshėm, tė vjen nė mėnyrė tė natyrshme, t’i dėrgosh njė letėr falenderimi. Nuk mund tė jeni 100% tė kohės me fėmijėn tuaj, ndaj dikush duhet tė marrė rolin e edukuesit dhe mėsuesit. Njė mėsues i mirė ka njė impakt tė jashtėzakonshėm nė jetėn e fėmijės, ndaj duhet tė shprehni mirėnjohjen mėsuesit tuaj. Ēdo letėr falenderimi ėshtė njė mėnyrė pėr t’i treguar mėsuesve sesa tė rėndėsishėm janė ata nė jetėn e fėmijės.



    Ēdo ditė ėshtė dita e duhur pėr t’ia shprehur mirėnjohjen mėsuesit pėr punėn e mundimshmė qė ai bėn. Mėsuesi ka nevojė tė ndihet i vlerėsuar.



    1. Si prindėr mund tė punoni si inxhinierė, mjekė dhe shkencėtarė, por asgjė nuk mund tė krahasohet me sakrificat e bėra nga njė mėsues. Puna juaj ėshtė pėrgjegjėse pėr edukimin e brezave tė rinj dhe kontribuon shumė nė zhvillimin e vendit. Faleminderit pėr tė gjitha gjėrat qė bėni - vajza / djali im me tė vėrtetė e do klasėn tuaj.

    2. Ne jemi kaq tė lumtur qė fėmija ynė e do shkollėn shumė. Kur filluam klasėn e parė, ne ishim mjaft nervozė. A do ta pėlqente shkollėn? A do tė ketė miq? Kur ajo menjėherė filloi tė donte shkollėn dhe tė shkonte nė klasė, ishim kaq tė lumtur. Pėrmes gjithė aktiviteteve qė planifikoni, keni bėrė qė fėmija ynė tė mendojė se shkolla ėshtė vend mjaft argėtues.

    3. Faleminderit pėr gjithė durimin dhe kohėn tuaj. Ju falenderoj qė jeni atje pėr tė ndihmuar me detyrat e shtėpisė dhe t'i udhėzoni. Faleminderit qė qėndroni prapa pėr tė ndihmuar dhe pėr tė siguruar gjithmonė qė ai tė bėjė mė tė mirėn. Falė jush, fėmija ynė e do shkollėn.

    4. Ndėrsa fėmija ynė rritet, ai ka mėsuar njė mėsim tė rėndėsishėm pėr jetėn. Nga klasa juaj, ai ka mėsuar se sa e rėndėsishme ėshtė tė mėsuarit dhe sa shumė ai dėshiron tė mėsojė gjėra tė reja. Kjo aftėsi do tė vazhdojė gjatė gjithė jetės, pra tė mėsuarit dhe edukimi. Ju keni inkurajuar dhe mbėshtetur fėmijėn tonė nė shumė mėnyra. Nėpėrmjet punės suaj tė vėshtirė, fėmija ynė ėshtė duke shkuar nė klasėn e ardhshme me kaq shumė histori tė mahnitshme pėr tė treguar. Faleminderit aq pėr plotėsimin e ēdo dite shkollore me entuziazėm, argėtim dhe dashuri.

    5. Njerėzit gjithmonė flasin se sa e vėshtirė ėshtė tė jesh prind, por akoma mė e vėshtirė ėshtė tė jesh edukues. Tė rrisėsh fėmijė tė fortė, tė sigurt dhe inteligjentė. Mendojmė se mėsuesit me tė vėrtetė kanė punėn mė tė vėshtirė. Ju punoni kaq shumė pėr njė kohė tė shkurtėr dhe mund tė shpresoni vetėm se puna juaj e vėshtirė ka mbjellė fara tė menēurisė brenda mendjes sė secilit fėmijė. Ju mund tė shihni disa nga shpėrblimet tani, por shumė nga frytet e pėrpjekjeve tuaja nuk do tė jenė tė dukshme pėr vite me rradhė. Puna, menēuria dhe pasioni juaj ndihmojnė fėmijėt tė bėhen qenie mė tė mira. Faleminderit pėr gjithė punėn, sakrificėn dhe energjinė tuaj!

    6. Faleminderit pėr miqėsinė, udhėzimin dhe disiplinėn. Ne nuk mund tė jemi gjithmonė me fėmijėn tonė, por e dimė se ai / ajo ėshtė i dashuruar dhe i kujdesshėm kur ėshtė nė klasėn tuaj. Ne e kemi parė atė tė bėhet mė i sigurt gjatė muajve tė fundit. Ēdo ditė, duket sikur ai / ajo ka diēka tė re pėr tė ndarė. Kur e pyesim ku e ka mėsuar, ai thotė se ti e mėsove atė! Faleminderit qė keni marrė kohė pėr tė mėsuar fėmijėn tonė dhe pėr ta ndihmuar atė tė nxjerrė mė tė mirėn nga vetja.

    7. Faleminderit qė jeni njė edukator i shkėlqyer. Mėsues si ju janė tė rrallė.

    8. Ne e vlerėsojmė tė gjithė durimin, kohėn dhe energjinė qė keni vėnė nė mėsimdhėnie. Edhe kur tema duket e mėrzitshme, ju frymėzoni studentėt pėr tė mėsuar dhe pėr t'u argėtuar.

    9. Njė klasė mund tė mbijetojė pa njė kompjuter ose njė iPad, por kurrė nuk do tė ishte njė vend ku edukohet pa njė mėsues tė mrekullueshėm. Ju jeni vėrtet tė pazėvendėsueshėm!

    10. Dėshiroj vetėm qė tė dini se sa tė pazėvendėsueshėm jeni pėr fėmijėn tonė. Ne jemi kaq mirėnjohės qė kemi njė mėsues qė angazhon fėmijėt dhe e bėn ēdo fėmijė kaq kurioz pėr tė mėsuar. Ai / ajo ėshtė aq i ngazėllyer pėr tė ndarė gjithēka qė ka mėsuar. Faleminderit!

    11. Unė e di qė puna juaj nuk mund tė jetė gjithmonė e lehtė, prandaj dua t'ju tregoj se sa e vlerėsoj gjithė punėn tuaj tė vėshtirė. Falė jush, tė gjithė nxėnėsit tuaj kanė njė mjedis pozitiv dhe tė angazhuar pėr mėsim.

    12 Shumė shpejt e kuptuam se ti je mėsuesi mė i preferuar i fėmijės sonė. Gjatė muajve tė fundit, ne kemi dashur tė shikojmė tė gjitha ndryshimet pozitive qė keni bėrė nė qėndrimin, opinionin dhe njohurinė e tij / saj. Faleminderit pėr udhėheqjen tuaj tė dashur dhe pėr punėn e madhe!

    13. Asnjė dhuratė nuk mund tė shprehte vlerėsimin pėr ju. Ju nuk jeni vetėm njė mik apo njė mėsues. Ju jeni njė mentor, njė nxitės, njė edukator dhe njė shembull i asaj se ēfarė ėshtė njė person i mrekullueshėm duhet tė jetė.

    14. Mund tė jemi nė gjendje ta fusim fėmijėn tonė nė shkollėn mė tė mirė, por kjo nuk do tė kishte rėndėsi nėse nuk kishte mėsuesin mė tė mirė. Ne jemi kaq me fat qė fėmija ynė ju ka si mėsues.

    15. Do doja t'ju tregoja se sa i vlerėsoj tė gjitha pėrpjekjet tuaja. Ju keni bėrė njė ndryshim tė madh nė jetėn e tij / saj.

    16. Ti jo vetėm e edukon fėmijėn tim. Ju i mėsoni atij rėndėsinė e mėsimit dhe tė arsimimit. Ju jeni gjithnjė kaq i vėmendshėm dhe i sjellshėm, por e di qė mund tė jeni edhe i rreptė kur e kėrkon nevoja. Ndaj, i besoj edukimit tuaj.

    17. Njė mėsues i mirė ėshtė dikush qė duket si njė prind, mendon si nxėnėsi dhe vepron si njė shef.

    18. Fėmijėt tanė janė tė mbrojtur nga ndikimet e kėqija pėr shkak tė mėsuesve si ju. Shembulli, dashuria dhe udhėzimi juaj e bėjnė tė gjithė ndryshimin.

    19. Unė jam pafundėsisht i lehtėsuar qė ju jeni mėsuesi i fėmijės tim. Mėshira, mirėsia, udhėzimi dhe inteligjenca juaj mė impresionon.

    20. Ju bėni njė ndryshim pozitiv nė jetėn e secilit fėmijė qė ecėn nė klasėn tuaj. Sepse ju stimuloni nxėnėsit tė besojnė nė ėndrrat e tyre.

    21. Faleminderit qė gjithmonė keni shkuar pėrtej thirrjes sė detyrės!

    22. Nėse ēdo mėsues nė botė do si ti, bota do tė ishte njė vend mė i mirė. Ēdo fėmijė do tė kishte vlera tė duhura dhe njė arsimim tė shkėlqyer.

    23. E shikojmė vitin qė hodhėm pas me shumė mirėnjohje. Ju jeni njė mėsues i shkėlqyer, i cili preku jetėn e secilit nxėnės nė njė mėnyrė tė mahnitshme. Ndėrsa kurrikula ishte vetėm materiali i papėrpunuar, ju i dhatė jetė dhe ngrohtėsi.

    24. Ēdo fėmijė ėshtė njė farė. Kur ushqehen siē duhet, ata rriten nė qenie njerėzore tė mrekullueshme. Pėr shkak tė dhembshurisė, inteligjencės dhe edukimit, ne e dimė se fėmija ynė ka fillimin mė tė mirė tė mundshėm nė jetė.

    25. Mėsimet tuaja dinamike e bėjnė fėmijėn tonė tė ngazėllyer pėr tė mėsuar dhe pėr tė marrė pjesė nė ēdo orė mėsimore.

    26. Mėsues i dashur, faleminderit qė nuk e bėtė fėmijėn tonė tė mėsojė atė qė ju doni tė mėsoni, por t'i mėsoni atij qė tė mėsojė dhe tė evoluojė aty ku ai ka prirjet.


    (P. Shtini; Portali Shkollor)

    https://www.portalishkollor.al/news/...ruese-mesuesit

  8. #8
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia



    Mėsuesja e parė rome nė Shqipėri: Kur isha 11 vjeē prindėrit donin tė mė martonin, refuzova dhe vazhdova studimet!

    Krenare qė me vendimin tim frymėzova breza tė tjerė


    https://www.youtube.com/watch?v=VHywMuCQNX0

    https://shqiptarja.com/lajm/speciale...-tjerw?r=pop5s
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga sirena_adria : 08-04-2022 mė 11:42

  9. #9
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    “Detyra e njė mėsuesi modern nuk ėshtė tė presė xhunglėn, por tė ujisė shkretėtirėn”

    Mėsuesit kanė detyrėn fisnike tė frymėzojnė nxėnėsit e tyre. Por kjo ngre njė pyetje shumė tė rėndėsishme: kush do t’i frymėzojė vetė mėsuesit?


    Ja disa thėnie frymėzuese qė e ngrejnė lart figurėn e mėsuesit, pėr t’u lexuar edhe nga prindėrit dhe fėmijėt, qė ta vlerėsojnė edhe mė shumė.

    1. Mėsimdhėnia nuk ka tė bėjė vetėm me njohjen e lėndės suaj …

    “Ata qė dinė diēka, e bėjnė. Ata qė kuptojnė “japin mėsim”. – Aristoteli

    Kjo ėshtė gjithashtu pėrgjigja e pėrsosur kur ju bėjnė tė ndiheni inferiorė.

    2. Pėr ato ditė qė ju harroni pse po e bėni kėtė punė.

    “Njė libėr, njė laps, njė fėmijė dhe njė mėsues mund tė ndryshojnė botėn”. – Malala Yousafzai

    Ju do tė ndikoni gjithmonė nė jetėn e dikujt duke bėrė atė qė bėni. Dhe, kjo ėshtė ajo qė e bėn qė t’ia vlejėe gjithė puna qė bėni.

    3. Arsimi ėshtė njė themel pėr njė tė ardhme mė tė mirė

    “Mėsoni fėmijėt qė tė mos mėsoni tė rriturit” – Abraham Linkoln

    Mėsimdhėnia e vetėdijes emocionale, menaxhimi i konfliktit dhe pėrgjegjėsia sociale i nxit nxėnėsit tė bėhen qenie njerėzore mė tė mira.

    4. Tė gjithė dėshtojnė, pregatituni pėr dėshtimin.

    “Edukimi ėshtė pashaporta pėr tė ardhmen, e tashmja u pėrket mėsuesve qė po e pregatisin sot” – Malcom X

    Dhe ju jeni pėrgjegjės pėr atė pėrgatitje.

    5. Shtrirja e vėrtetė e mėsimeve tuaja

    “Njė mėsues ndikon nė ēdo kohė, ai nuk mund ta thotė kur mbaron influenca e tij.” – Henry Adams

    Mėsimet e tua sot mund tė kalohen pėr breza. Ju nuk jeni vetėm duke i mėsuar nxėnėsit tuaj tė tanishėm, por tė gjithė njerėzit qė do tė mėsojnė dhe ndėrveprojnė me tė.

    6. Mėsuesi Modern

    “Detyra e njė mėsuesi modern nuk ėshtė tė presė xhunglėn, por tė ujisė shkretėtirėn” – C.S, Lewis

    Mundėsia qė keni pėr tė edukuar nxėnėsit dhe pėr t’u mundėsuar atyre qė tė ndezin flakėn brenda tyre pėr tė mėsuar ėshtė njė aspekt thelbėsor i mėsimdhėnies.

    7. Sepse mėsimi nuk ėshtė vetėm njė profesion …

    “Kuptimi i jetės ėshtė tė gjesh dhuntinė tėnde, qėllimi i jetės ėshtė ta ndash atė me tė tjerėt”. – Pablo Picasso

    Ju kėrkohet qė, ēdo ditė, tė jepni pjesė tė vetes pėr nxėnėsit tuaj. Dhe kjo ėshtė njė dhuratė e vėrtetė nė vetvete.

    8. Nuk janė vetėm studentėt tuaj tė cilėt janė atje pėr tė mėsuar

    “Pasi tė mėsoni vetė ju do tė jepni mėsim, dhe pasi tė jepni mėsim ju do tė mėsoni akoma mė shumė” – Phil Cholins

    Nė ēdo mėsim jepni vetes mundėsinė pėr tė mėsuar nga klasa, nė tė njėjtėn mėnyrė qė ata mėsojnė prej jush.

    9. Mos e harroni kėtė herėn tjetėr qė ndjeheni keq pėr nxitjen e njė nxėnėsi pėr tė punuar vetė

    “Fėmijėve mund t’u thuash ēfarė tė mėsojnė, por jo si tė mendojnė – Margaret Mead”

    Ju nuk do tė jeni atje pėr t’i ndihmuar ata gjatė gjithė kohės; ata duhet tė kuptojnė procesin e tė mėsuarit pėr veten e tyre.

    10. Pėr shkak se ndodhin ditė tė kėqija

    “Nėse u rrėzove dje, ngrihu sot”- H.G Wells

    Ngrihuni, hiqni pluhurin nga vetja dhe filloni pėrsėri nga njė perspektivė e freskėt.

    11. Njė mėnyrė e re pėr tė parė punėn tuaj

    “Unė nuk jam mėsues, unė jam njė njeri i zgjuar” – Robert Frost

    Zgjoni pasionin qė keni pėr lėndėn tuaj, ose pėr tė mėsuar, te nxėnėsit.

    12. Mendoni pėr kėtė herėn tjetėr qė do tė inatoseni nga njė pyetje

    “Mos i mėsoni fėmijėt vetėm tė lėxojnė mėsimin, mėsoni ata tė bėjnė pyetje pėr atė qė lexojnė. Mėsoni tė pyesin pėr ēdo gjė”. – George Carlin

    Pyetjet ēojnė nė: shpikje, zbulime, ndryshime dhe gjithēka nė mes. Ndihmoni nxėnėsit tuaj qė tė mos pranojnė gjithēka qė dėgjojnė ose shohin, si fakt.

    13. Dhurata qė vazhdon tė japė

    “E bukura e tė mėsuarit ėshtė qė, asnjeri nuk mund ta marrė atė prej teje” – B.B.King

    Mėsimi i gjėrave tė reja sigurisht qė ėshtė emocionuese dhe e frikshme nė tė njėjtėn kohė, por gjithmonė duhet tė inkurajohet. Sepse, nėse kjo ishte njė pėrvojė e mirė apo e keqe, njė mėsim i jetės zgjat pėrgjithmonė.

    14. Pėr atėherė kur ndiheni sikur nuk ju kupton njeri

    “Ne nuk e dimė jetėn e kujt do tė ifluencojmė, kur dhe si” – Stephen King

    Ngrihuni ēdo ditė dhe bėni atė qė bėni mė mirė.

    Ju do tė ndikoni dikė mė mirė se sa e imagjinoni ndonjėherė.

    Ju kurrė nuk mund t’i shihni ata duke e hapur dhuratėn, por ata po, dhe a ka ngushėllim mė tė madh se ky.


    / KultPlus.com

    https://www.kultplus.com/libri/detyr...-shkretetiren/
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga sirena_adria : 17-09-2022 mė 14:13

  10. #10
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    “Mėsuesi i vėrtetė mbron nxėnėsit e tij kundėr ndikimit tė tij personal”

    Nė vijim, do tė gjeni disa nga shprehjet mė tė bukura pėr mėsimdhėniet dhe… pse Mėsimdhėnia ėshtė art dhe tė tillė e bėn vetėm mėsuesi.


    “Ata qė dinė, bėjnė. Ata qė kuptojnė, japin mėsim.” (Aristoteli)

    “Unė kurrė nuk i mėsoj nxėnėsit e mi; Unė vetėm pėrpiqem tė siguroj kushtet nė tė cilat ata mund tė mėsojnė.” (Albert Ajnshtajni)

    “Edukimi nuk ėshtė mbushja e njė gotė bosh, por ndezja e zjarrit”. (W.B. Yeats)

    “Unė nuk mund t’i mėsoj askujt asgjė, unė vetėm mund t’i bėjė ata tė mendojnė.” (Sokrati)

    “Unė nuk mund tė jem mėsues, pa e njohur vetveten.” (Paulo Freire)

    “Mėsuesi i vėrtetė mbron nxėnėsit e tij kundėr ndikimit tė tij personal.” (Amos Bronson Alcott)

    “Nė njė shoqėri krejtėsisht racionale, mė tė mirėt do tė ishin mėsues dhe pjesa tjetėr prej nesh do tė duhej tė vendoste pėr diēka tjetėr”. (Lee Iacocca)

    “Mėsuesi jo i mirė, thjesht tregon. Mėsuesi i mirė shpjegon. Mėsuesi profesionist inspiron.” (William Arthur Ward)

    “Mėsuesit mė tė mirė janė ata qė ndryshojnė mendim.” (Terry Heick)

    “Mėsuesi i mirė ėshtė si qiriri – konsumon veten pėr t’i ndriēuar rrugėn tė tjerėve.” (Mustafa Kemal Atatürk)

    “Vlera e mėsuesit dhe pesha e qiellit nuk maten kurrė“ (Konfuci)

    “Njė mėsues i mirė ėshtė si njė qiri: Ai konsumon vetveten pėr t`ua ndriēuar rrugėn tė tjerėve.” (Anonime)

    “Mėsuesi prek pėrjetėsinė. Kurrė nuk mund tė thuhet se ku pėrfundon influenca e tij“. (Henry Adams)

    “Mėsuesi ėshtė pėrhapėsi i dritės“ (Luigj Gurakuqi)

    “Secila fjalė qė flet mėsuesi duhet tė jetė mėsim; secili hap qė bėn ai duhet tė jetė shembull i mirė“ (Jean-Baptiste de La Salle)

    “Shkolla vlen aq sa vlen arsimtari i saj“ (Fridrih Adolf Vilhelm Disterveg)

    “Mėsuesit mė tė mirė mėsojnė nga zemra e jo nga libri“(Anonime)

    “Kush guxon tė japė mėsim, kurrė nuk duhet tė pushojė sė mėsuari“. (John Cotton Dana)

    “Mėsuesi ėshtė ai qė tė hap derėn, nė tė cilėn ti duhet tė hysh vet.” (Kineze)

    “Ėshtė arti suprem i mėsuesit, tė ngjallė kėnaqėsi nė shprehjen kreative dhe dituri”. (Ajnshtajn)

    “Mėsuesi gjithmonė fillon me gjetje gabimesh. Por nxėnėsi shikon merita pozitive nė gjithēka”. (George Vilhelm Fredrih Hegel)

    “Teknologjia ėshtė vetėm mjet. Pėr tė bėrė qė fėmijėt tė punojnė sė bashku dhe tė motivohen, mėsuesi ėshtė mė i rėndėsishmi”. (Bill Gates)

    “Mėsimdhėnia nuk ėshtė njė art i humbur, por respektimi i saj ėshtė njė traditė e humbur”. (Jacques Barzun)

    “Mėsimdhėnia ėshtė forma mė e lartė e tė kuptuarit.” (Aristoteli)

    “Mėsimdhėnia ėshtė profesioni ndoshta mė i ēmuar, mė i dobishėm pėr bashkėsinė dhe ka ndikim mė tė madh nė lumturinė e pėrbashkėt“- Etiene Cabe

    “Njė mėsimdhėnia e mirė ndahet nė ¼ pėrgatitje dhe ¾ improvizim.” (Gail Goldwin)

    “Armiku mė i keq ėshtė mėsuesi yt mė i mirė.” (Buda)

    “Detyra e njė mėsimdhėnėsi ėshtė t’i mėsojė nxėnėsve tė njohin karakterin e tyre.” (Joseph Campbell)

    “Arti i mėsimdhėnies ėshtė tė dish tė sugjerosh.” (Henri-Frédéric Amiel)

    “Mėsimdhėnia demonstron qė diēka ėshtė e mundur. Mėsimi tė ndihmon ta bėsh tė mundur pėr veten tėnde.” (Paulo Coelho)

    “Mund t’i mėsoj dikujt gjithēka qė di, por vetėm eksperienca do ta bindė pėr vėrtetėsinė e atyre qė i ke mėsuar.” (Richelle E. Goodrich)

    “Nuk ka dėshtime. Vetėm mėsime.” (Robert Allen)

    “Shenja mė e madhe e suksesit pėr njė mėsues ėshtė ata mund tė thonė: Nxėnėsit po punojnė sikur unė tė mos ekzistoja.” (Maria Montessori)

    “Pyetja qė duhet tė shtrohet ėshtė “Si mund tė mėsojnė mė mirė?” dhe jo “A mund tė mėsojnė?” (Jaime Escalante)

    “Mėsimdhėnėsit e mirė janė ata qė tė tregojnė se ku duhet tė shohėsh por jo se ēfarė duhet tė shohėsh.” (Alexandra K. Trenfor)

    “Nėse njė nxėnės nuk mėson me mėnyrėn qė ne shpjegojmė, ndoshta duhet tė mėsojmė tė shpjegojmė nė mėnyrėn qė ato mėsojnė.” (Ignacio ‘Nacho’ Estrada)

    “Synimi i jetės ėshtė tė zbulosh dhuntinė tėnde. Qėllimi i saj ėshtė ta ndash me tė tjerėt.” (Pablo Picasso)

    “Nėse do tė krijoni statuja pėr njerėzit e rėndėsishėm, krijoni pėr mėsuesit. Ata janė heronjtė e shoqėrisė tonė.” (Guy Kawasaki)



    /KultPlus.com

    https://www.kultplus.com/libri/theni...-tij-personal/

  11. #11
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    Tė diplomuarit nė disa fusha tė tjera mund tė ushtrojnė profesionin e mėsuesit

    Tė diplomuarit nė njė degė tė ngjashme me mėsuesinė, si, ekonomi, arte, gjuhėsi, pėrkthim, filozofi, sė shpejti do tė kenė mundėsi qė tė ushtrojnė profesionin e mėsuesit pasi tė kenė kryer formimin e nevojshėm psiko-pedagogjik. Lajmin e ka bėrė tė ditur ministrja e Arsimit Evis Kushi.

    “Prej vitesh nė sistemin arsimor parauniversitar, disa lėndė si: Ekonomi, Informatikė, Arte, Filozofi, Teknologji, jepeshin nga mėsues tė profileve tė tjera ose nga profesionistė tė kėtyre fushave qė nuk ishin diplomuar nė fushėn e mėsuesisė, e tė cilėve u mungonte formimi i nevojshėm pedagogjik e metodik. Ftoj tė gjitha universitetet qė, bazuar nė kėtė udhėzim, tė paraqesin sa mė shpejt aplikimet pėr miratimin e programeve tė nevojshme, pėr t’u dhėnė mundėsi tė interesuarve qė tė regjistrohen qė nė vitin e ri akademik 2023-2024”, u shpreh Kushi.


    Tiranapost.al

    https://tiranapost.al/aktualitet/te-...onin-e-i522968

  12. #12
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    Sot festa e mėsuesit, 136 vite mė parė u hap Mėsonjėtorja e Parė Shqipe nė Korēė

    Dita e mėsuesit, 7 marsi festohet sot nė tė gjitha shkollat e vendit.

    Nė kėtė ditė organizohen aktivitete tė shumta nė shenjė falėnderimi pėr mėsuesit dhe punėn qė kryejnė nė edukimin e brezit tė ri.

    136 vite mė parė nė qytetin e Korēės u hap Mėsonjėtorja e Parė Shqipe, njė ngjarje me rėndėsi madhore nė pėrpjekjet e popullit shqiptar pėr tė krijuar shkollėn e vet kombėtare.

    7 Marsi, Dita e Mėsuesit, shėnohet si njė ngjarje me rėndėsi kulturore nė gjitha trojet tona shqiptare. Nė kėtė ditė ne tė gjithė sė bashku kujtojmė mėsuesit tonė tė parė qė na mėsojnė shkronjat shqipe.


    Koha Jonė

    https://kohajone.com/sot-festa-e-mes...qipe-ne-korce/

  13. #13
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    7 Mars 1887, ja kush ishte mėsuesi i parė i shkollės sė parė shqipe

    Sot shqiptarėt nė tė gjitha shtetet ku jetojnė festojnė 7 Marsin – Ditėn e Mėsuesit.

    Shkolla shqipe, qė njihet edhe si mėsonjėtorja e parė shqipe u hap mė 7 Mars 1887 nė qytetin e Korēės, nė Shqiperi.

    Mėuesi i parė i shkollės sė parė shqipe ishte Pandeli Sotiri.

    Shkrimi, Kėndimi, Gramatika e Gjuhės Shqipe, Historia, Gjeografia, Aritmetika, Dituria natyrore dhe Edukimi fizik ishin lėndėt mėsimore me 35 nxėnėsiit e parė tė shkollės sė parė nė Korēė.

    Sot, mėsimi nė gjuhėn shqipe zhvillohet pothuaj nė tė gjitha shtetet e planetit tė rruzullit tokėsor, aty ku ka shqiptarė (pėrjashtim bėnė Greqia). Flitėt e shkruhėt lirshėm, falė mėuesve shqiptarė dhe rilindasėve.


    https://ulqini-online.com/sajti/?p=18170

  14. #14
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    Fjalėt e urta dhe thėniet pėr misionin e lartė tė mėsuesit. Mendime tė menēura pėr mėsimdhėnien

    Mbase u bė ca kohė qė jeni shkėputur nga shkolla apo qė kur keni komunikuar me ish-mėsuesen tuaj, por kujtimet mbeten!

    Njė mėsuese apo mėsues i caktuar ju ka lėnė pėrshtypje dhe ju e mbartni pėrherė me vete dhe sigurisht qė ju bėn tė jeni nostalgjik por mbi tė gjitha mirėnjohės.

    E pra, kjo ėshtė koha, sot ėshtė dita qė ta ktheni favorin duke ju thėnė edhe njė herė faleminderit mėsuesve nė jetėn tuaj.

    Themi qėllimisht ‘mėsuesve’ sepse padyshim qė ata janė shumė, por sigurisht disa janė mė tė spikatur ndaj ėshtė edhe mė e lehtė ta filloni me ta.


    Nė vijim, do tė gjeni disa nga shprehjet mė tė bukura pėr mėsimdhėniet dhe… pse Mėsimdhėnia ėshtė art dhe tė tillė e bėn vetėm mėsuesi.

    “Ata qė dinė, bėjnė. Ata qė kuptojnė, japin mėsim.” (Aristoteli)

    “Unė kurrė nuk i mėsoj nxėnėsit e mi; Unė vetėm pėrpiqem tė siguroj kushtet nė tė cilat ata mund tė mėsojnė.” (Albert Ajnshtajni)

    “Edukimi nuk ėshtė mbushja e njė gotė bosh, por ndezja e zjarrit”. (W.B. Yeats)

    “Unė nuk mund t’i mėsoj askujt asgjė, unė vetėm mund t’i bėjė ata tė mendojnė.” (Sokrati)

    “Unė nuk mund tė jem mėsues, pa e njohur vetveten.” (Paulo Freire)

    “Mėsuesi i vėrtetė mbron nxėnėsit e tij kundėr ndikimit tė tij personal.” (Amos Bronson Alcott)

    “Nė njė shoqėri krejtėsisht racionale, mė tė mirėt do tė ishin mėsues dhe pjesa tjetėr prej nesh do tė duhej tė vendoste pėr diēka tjetėr”. (Lee Iacocca)

    “Mėsuesi jo i mirė, thjesht tregon. Mėsuesi i mirė shpjegon. Mėsuesi profesionist inspiron.” (William Arthur Ward)

    “Mėsuesit mė tė mirė janė ata qė ndryshojnė mendim.” (Terry Heick)

    “Mėsuesi i mirė ėshtė si qiriri – konsumon veten pėr t’i ndriēuar rrugėn tė tjerėve.” (Mustafa Kemal Atatürk)

    “Vlera e mėsuesit dhe pesha e qiellit nuk maten kurrė“ (Konfuci)

    “Njė mėsues i mirė ėshtė si njė qiri: Ai konsumon vetveten pėr t`ua ndriēuar rrugėn tė tjerėve.” (Anonime)

    “Mėsuesi prek pėrjetėsinė. Kurrė nuk mund tė thuhet se ku pėrfundon influenca e tij“. (Henry Adams)

    “Mėsuesi ėshtė pėrhapėsi i dritės“ (Luigj Gurakuqi)

    “Secila fjalė qė flet mėsuesi duhet tė jetė mėsim; secili hap qė bėn ai duhet tė jetė shembull i mirė“ (Jean-Baptiste de La Salle)

    “Shkolla vlen aq sa vlen arsimtari i saj“ (Fridrih Adolf Vilhelm Disterveg)

    “Mėsuesit mė tė mirė mėsojnė nga zemra e jo nga libri“ (Anonime)

    “Kush guxon tė japė mėsim, kurrė nuk duhet tė pushojė sė mėsuari“. (John Cotton Dana)

    “Mėsuesi ėshtė ai qė tė hap derėn, nė tė cilėn ti duhet tė hysh vet.” (Kineze)

    “Ėshtė arti suprem i mėsuesit, tė ngjallė kėnaqėsi nė shprehjen kreative dhe dituri”. (Ajnshtajn)

    “Mėsuesi gjithmonė fillon me gjetje gabimesh. Por nxėnėsi shikon merita pozitive nė gjithēka”. (George Vilhelm Fredrih Hegel)

    “Teknologjia ėshtė vetėm mjet. Pėr tė bėrė qė fėmijėt tė punojnė sė bashku dhe tė motivohen, mėsuesi ėshtė mė i rėndėsishmi”. (Bill Gates)

    “Mėsimdhėnia nuk ėshtė njė art i humbur, por respektimi i saj ėshtė njė traditė e humbur”. (Jacques Barzun)

    “Mėsimdhėnia ėshtė forma mė e lartė e tė kuptuarit.” (Aristoteli)

    “Mėsimdhėnia ėshtė profesioni ndoshta mė i ēmuar, mė i dobishėm pėr bashkėsinė dhe ka ndikim mė tė madh nė lumturinė e pėrbashkėt“- Etiene Cabe

    “Njė mėsimdhėnia e mirė ndahet nė ¼ pėrgatitje dhe ¾ improvizim.” (Gail Goldwin)

    “Armiku mė i keq ėshtė mėsuesi yt mė i mirė.” (Buda)

    “Detyra e njė mėsimdhėnėsi ėshtė t’i mėsojė nxėnėsve tė njohin karakterin e tyre.” (Joseph Campbell)

    “Arti i mėsimdhėnies ėshtė tė dish tė sugjerosh.” (Henri-Frédéric Amiel)

    “Mėsimdhėnia demonstron qė diēka ėshtė e mundur. Mėsimi tė ndihmon ta bėsh tė mundur pėr veten tėnde.” (Paulo Coelho)

    “Mund t’i mėsoj dikujt gjithēka qė di, por vetėm eksperienca do ta bindė pėr vėrtetėsinė e atyre qė i ke mėsuar.” (Richelle E. Goodrich)

    “Nuk ka dėshtime. Vetėm mėsime.” (Robert Allen)

    “Shenja mė e madhe e suksesit pėr njė mėsues ėshtė ata mund tė thonė: Nxėnėsit po punojnė sikur unė tė mos ekzistoja.” (Maria Montessori)

    “Pyetja qė duhet tė shtrohet ėshtė “Si mund tė mėsojnė mė mirė?” dhe jo “A mund tė mėsojnė?” (Jaime Escalante)

    “Mėsimdhėnėsit e mirė janė ata qė tė tregojnė se ku duhet tė shohėsh por jo se ēfarė duhet tė shohėsh.” (Alexandra K. Trenfor)

    “Nėse njė nxėnės nuk mėson me mėnyrėn qė ne shpjegojmė, ndoshta duhet tė mėsojmė tė shpjegojmė nė mėnyrėn qė ato mėsojnė.” (Ignacio ‘Nacho’ Estrada)

    “Synimi i jetės ėshtė tė zbulosh dhuntinė tėnde. Qėllimi i saj ėshtė ta ndash me tė tjerėt.” (Pablo Picasso)

    “Nėse do tė krijoni statuja pėr njerėzit e rėndėsishėm, krijoni pėr mėsuesit. Ata janė heronjtė e shoqėrisė tonė.” (Guy Kawasaki)

    Urime festa e 7 Marsit tė nderuar qofshit deri nė pafundėsi mėsues tė respektuar.


    / Telegrafi/

    https://telegrafi.com/fjalet-e-urta-...-mesimdhenien/

  15. #15
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    Fjalėt e fuqishme tė mėsuesit qė motivuan studentėt e tij

    Dikur njė mėsues la takim me disa nga nxėnėsit e tij tė mėparshėm pėr tė mėsuar se si po ia ēonin ata me jetėn e tyre, ai kishte kohė pa i takuar ata dhe mendoi se duhet t’i takonte pėr tė folur mbi jetėn.

    I pari tha se nuk po ia ēonte dhe aq mirė, sepse po haste nėpėr vėshtirėsi pėr t’u ngritur nė pozitė nė punėn qė bėnte.
    I dyti tha se njė miku i tij kishte blerė njė makinė tė mirė, ndėrsa ai ndihej keq qė nuk kishte tė ardhura tė blinte edhe vetė njė makinė tė tillė.
    Ndėrsa nė karrigen tjetėr ishte ulur njė vajzė, e cila u shpreh se dėshironte tė ndiqte njė master shkencor nė administrim biznesi nė mėnyrė qė njerėzit ta merrnin mė seriozisht kur kėrkonte punė, por nuk ia kishte dalė dot mbanė.

    Pastaj profesori ia ktheu: “Dukeni tė gjithė tė stresuar. Si thoni sikur tė bėjmė pak pushim, tė marrim disa kafe dhe ta vazhdojmė diskutimin tonė?”.

    Nxėnėsit e tij ranė dakord dhe ai solli nė tavolinė kafenė dhe disa filxhanė ēaji. Disa ishin tė thjeshtė, ndėrsa disa tė tjerė mė tė bukur.

    Nxėnėsit zgjodhėn tri filxhanėt e mėdhenj dhe tė bukur.

    Mėsuesi e vuri re kėtė gjė dhe u tha: “Ju tė tre zgjodhėt filxhanėt mė tė bukur dhe mė tė shtrenjtė, duke i lėnė mėnjanė filxhanėt e thjeshtė.

    Ėshtė normale pėr ju tė kėrkoni mė tė mirėn pėr veten tuaj, si dhe zgjidhjen mė tė mirė pėr problemet dhe streset tuaja.

    Mirėpo, duhet tė kuptonit diēka.
    Ju dėshironit kafenė, jo bukurinė e filxhanit dhe njė filxhan i bukur nuk ia shton gjė shijen kafesė.
    Por vėmendja juaj u drejtua drejt bukurisė sė jashtme, nė vend tė kuptimit tė brendshėm.

    Jeta ėshtė si njė kafe. Puna, paratė dhe pozita jonė nė shoqėri pėrfaqėsohen nga filxhanėt. Kėto janė thjesht pėrbėrės, tek tė cilėt ne bazohemi pėr tė jetuar jetėn tonė.

    Mirėpo cilėsia e filxhanit nuk e ndryshon dhe as e pėrcakton cilėsinė e jetės qė ne jetojmė. Ndonjėherė ne pėrqendrohemi kaq shumė tek puna, paratė dhe pozita jonė nė shoqėri, saqė harrojmė se ēfarė ka mė tepėr rėndėsi: Harrojmė esencėn, kafenė. Pra, harrojmė tė jetojmė jetėn.

    Duhet tė mbajmė nė mendje gjithmonė se njerėzit e suksesshėm jo gjithmonė janė tė lumtur, por njerėzit e lumtur janė gjithmonė tė suksesshėm.


    / KultPlus.com

    https://www.kultplus.com/libri/fjale...entet-e-tij-3/

  16. #16
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    Arbėreshi Lekė Matrėnga, Mėsuesi qė hapi shkollėn e parė shqipe mė, 1587 nė Itali


    Jo shumė e dinė qė pėr Kombin tonė nuk ėshtė shkolla e hapur nė Korcė e para, mė 1587 nė Piana degli albanesi, nė Sicili, arbėreshi Lekė Matrėnga ish mėsuesi i parė qė hapi njė shkollė shqipe, por qė fatkeqėsisht nė tekstet shkollore tė arsimit nė Republikėn e Shqipėrisė, Kosovės si edhe tė Maqedonisė sė Veriut kjo shkollė nuk pėrmenndet.

    Lekё Matranga,lindi me 18 janar 1569 nė Horėn e Arbėreshėve\Palermo Sicili. Pasi fillon studimet filozofike e teologjike nė kolegjin e Shėn Atanasit nė Romė nė vitin 1582. Leké Matrėnga kthehet nė Horėn Arbėreshe mė 1587.

    Disa informacione mbi Matrėngat, sundimtarė lokalė, zyrtarė tė lartė bizantin

    Matrėnga ishte njė familje fisnike shqiptare qė gjenden pėr herė tė parė nė dokumentat historike gjatė shekujve 13 deri 15. Anėtarėt e kėsaj familjeje pėrfshijnė sundimtarė lokalė, zyrtarė bizantin. Pas pushtimit tė Shqipėrisė nga Perandoria Osmane, njė pjesė e familjes Matrėnga emigroi nė Itali.

    Matrėngat janė njė fis fisnik qė kanė qenė nė zotėr nė zonėn e Karavastasė, Lushnje. Ky mbiemėr nė shqip tashmė nuk egziston mė, por e gjejmė sot me shumicė tek popullsia e arbėresheve tė jugut, Sicili e deri nė Amerikė. Njė dokument i hershėm tė Raguzės 1297,flet pėr anėtarėt e familjes Matrėnga tė cilėt po sulmonin tregtarėt raguzianė nė rajonin e Lagunės sė Karavastas.

    Matrėngat, zotėr tė territorit nė mes tė qyteteve tė Durrėsit dhe tė Vlorės, dhe pėrshkruan si subjekte tė Perandorit Bizantin nė atė kohė. Familja Matrėnga mund tė jetė bėrė vasale e Perandorit Bizantin nė periudhėn ndėrmjet 1284-1288.

    Njė tjetėr anėtar i familjes Matrėnga ėshtė Nikollė Matrėnga, i cili u bė njė nga katėr gjyqtarėt e pėrgjithshėm, tė gjykatės mė tė lartė perandorake bizantine, dhe ngeli i vetėm, sepse tre tė tjerė dolėn tė korruptuar. Ai kishte njė rol tė rėndėsishėm nė Luftėn civile bizantine tė viteve 1341-1347.

    Mbretėria e Serbisė e cila po pėrparonte nė atė kohė ishte njė burim preokupimi i vazhdueshėm. Njė pinjoll i Matrangave, Palė Mataranga pėrmendet mė 1319, sė bashku me zotėrinjtė e tjerė shqiptarė, nė njė koalicion me Filipin e Tarantos kundėr Stefan Milutinit. Sidoqoftė territoret e tyre pėrfundimisht u pėrfshinė nė Mbretėrinė e Serbisė para vitit 1343.

    Pas vdekjes sė Stefan Dushanit (1355), njė tjetėr pinjoll Vlash Matrėnga (Blasius Matarango), vendosi njė principatė nė territorin midis Shkumbinit dhe Semanit.

    Mė (1567- 6 maj 1619) gjejmė kėtė mbiemėr nė Piana degli Albanesi\ Sicili, emrin Don Lekė Matrėnga\ Luca Matranga

    Me 1710 shquhet kryepeshkopi, Bazil Matrėnga,pėr lėvizjen e tij baziliane pėr njėsimin e ritit kishtar lindor e perėndimor.

    Pėr Matrėngėn kanė folur shumė studiues, dje dhe sot si tė Sicilisė ashtu dhe tė Kalabrisė, tė cilėt i kanė kushtuar njė rėndėsi studimit tė figurės sė Matrėngės si mėsuesi i parė nė hapjen e shkollės sė parė shqipe.

    Shkolla e parė shqipe nė Piana degli albanesi mė 1587 nga Lekė Matrėnga

    Matrėnga, pasi mbaron studimet nė Romė ku i ishte dhėnė edhe titulli “ Mėsues”, kthehet nė Hora tė arbėreshvet (dikur Piana degli greci (quajtur keshtu prej ritit fetar), sot Piana degli albanesi).

    Matrėnga, prift i ritit bizantin, emrohet nė Piana degli albanesi. Ai, vė re se lutjet fetare nė latinisht nuk kuptoheshin mirė nga popullsia homogjene arbėreshe, dhe nis e pėrkthen nė gjuhėn shqipe “Doktrina e Krishterė, vepёr e teologut jezuit At Ledesma, (teoria e tė cilit u pėrhap nė shumė shkolla dhe u pėrgatitėn jezuitė nėpėr Europė).

    Ideja e Matrėngės ėshtė gjeniale, sepse ai jo vetėm pėrkthen dhe iu spjegon shqip pėrmbajtjen e doktrinės, por edhe iua mėson kėtė gjuhė(shqipen) si ta shkruajnė.

    Kėshtu qė mė 1587, meqėnėse ishte i pajisur me dipllomėn pėr mėsues, Matrėnga hap shkollė e parė shqipe pėr arbėreshėt nė Hora.

    Vepra Doktrina Kristjane e pėrkthyer nga Matrėnga mban titullin “Embsuame e krishterėt”, format ky, qė u kthue si tekst didaktik pėr shkollėn e hapur prej tij . Nė vijim njė fragment pėrkthimi tė kėsaj vepre.

    Lind pyetja; Cilin alfabet pėrdori Matrėnga pėr tė shkruar kėtė libėr?

    Matrėnga, e shkroi librin nė njė alfabet variant latin, qė tė ishte sa mė afėr gjuhės sė folur tė popullit tė tij.

    Po tė analizojmė vargjet e mėsipėrme do vemė re se Matrėnga pėrdor grupin “ae” pėr zanoren e pazėshme qė nė gjuhė shqipe e shkruajmė “ė”, formon grupin sc(i) qė nė shqipen e sotme korrespondon me shkronjėn “sh”,dhe ishte i pari qė pėrdori shkronjėn “th” shkronjėn e pėrbėrė dhėmbore (frikativen dentale).

    Me shumė interes nė veprėn e tij janė diftongjet cg\cgh\cgi\cx, tė cilat zėvėndėsojnė deri diku shkronjat e pėrbėra tė alfabetit tė alfabetit tė gjuhės shqipe. Mungon shkronja “Y”, ndėrsa zanorja“Ė” nė formėn e saj “ae” pėrdorej si njė tingull hundor. Sot formėn e saj hundore e kemi nė disa zona tė djalektit verior, por qė ka humbur rezonancėn e saj kompletamente hundore.

    Qėllimi kėsaj shkolle

    Nga kontributi i Matrėngės del se qėllimi kėsaj shkolle ishte;

    1- Tė kryente funksionin e mėsimit shqip dhe tė kultivimit tė shkrimit nė gjuhėn shqipe.

    2- Arbėreshėt, tė cilėt erdhėn nga Ballkani shqipfolės, nuk arrinin tė kuptonin manualėt e katekizmit nė italisht, pėr kėtė motiv Matrėnga mė 1592 shkruan: “Desha tė bija njė version tė Doktrinės kristjane, sepse manualėt e katekizmit nė italisht qė qarkullonin nuk ishin tė kuptueshme pėr besimtarėt e popullsisė shqiptare”. Pėrkthimi i doktrinės nė shqip do t’iu shėrbente arbėreshėve jo vetėm si ushqim shpirtėror pėr vazhdimėsinė e besimit tė tyre nė ritin lindor, por do ti bėnte ata ti dallonte nga ajo latine. (Jemi nė periudhėn shekuj larg krijimit tė Eparkive tė tyre.) Nė kėtė formė ata ruanin identitetin dhe i shpėtonin asimilimit.

    Rėndėsia qė pati kjo shkollė

    - Shkolla qė hapi Matrėnga mė,1587 nė Piana degli albanesi ishte e para shkollė shqipe tė arbėreshėt e Italisė.

    - Matrėnga krijoi njė alfabet, qė e pėrshtati me gjuhėn shqipe.

    - Pėrkthimi e veprės Doktrinėn Kristjane, krijoi mundėsin e pėrkthimit tė veprave tė tjera nė gjuhėn shqipe.

    - Matrėnga krijoji njė tekst didaktik, qė shėrbeu pėr t’iu mėsuar nxėnėsve arbėreshė gjuhėn shqipe.

    - Sistemi grafik alfabetik qė Lekė Matrėnga vuri nė pėrdorim rezulton i njejtė me gjuhėn e gjetur pėr rreth dy shekuj nė shumicėn e rregjistrimeve tė dokumentave administrative nė Piana degli albanesit. Kjo trgon pėr jetėgjatėsinė e kėsaj shkollė dhe pjesmarrjen e arbėreshėve nė tė.

    - Nėse Buzuku shkroi gegė, Matrėnga shkroi nė dialektin toskė.

    (Nga studime tė shumta rezulton se varjantet toskė dhe gegė pėrgjatė shekujve XV-XVI nuk kishin ndryshim tė thellė midis tyre, gjė tė cilėn nuk e shohim nė shekujt nė vazhdim.)

    Vepra e Matrėngės “Embsuame e krishtertė” prej 28 faqesh tė cilin e shtypi 20 Mars 1592 pėrmban njė leksik tė pėrgjithshėm prej 450 fjalėsh, kėshtu qė ai rriti numrin e leksikut tek nxėnėsit. Leksiku, ka njė ngjyrim tė fortė me leksik tė greqishtes, arsye e fort kjo si pėr shkak tė ritit grek, qė praktikonte vet Matrėnga, por edhe pėr shkak se(mendohet) se shumė prej arbėreshėve tė Piana degli albanesi tė kenė ardhur nga Peleponezi, nė Sicili.

    Shėnim: Ėshtė pėr tė theksuar faktin se nė kontekstin kur jetuan arbėreshėt e Jugut pėrfshirė dhe Sicilinė (sidomos ata tė shekullit XIV-XVII) popullsia arbėreshe ishte e rrethuar nga njė ambjent i pasur shumėgjuhėsh dhe kulturash. Popullsia arbėreshe e kėtyre zonave flisnin tė paktėn katėr gjuhė; gjuhėn e mėmės, shqipja e dikurshme, flisnin gjuhėn e ritit qė ishte greqishtja, flisnin gjuhėn e tė drejtės qytetare, e cila ishte latinishte, si dhe gjuha e punės ose gjuha krahinore pėr shkėmbimet tregėtare.

    Vjersha e parė nė gjuhėn shqipe

    Pėrkthimi qė i bėri Matrėnga “Doktrinės sė Krishtertė” i dha njė stikistikė artistike sa tė bukur dhe tė denjė nė gjuhėn shqipe, aq sa mund tė konsiderohet si Vjersha e parė (1592) nė gjuhėn shqipe nė botėn arbėreshe.

    Vjersha pėrbėhet nga tetė vargje nė njėmbėdhjetėrrokėsh me rimė tė kėmbyer.

    Pėrmajtja ėshtė e njė karakteri prekės fetar, dhe titullohet thjesht

    ‘Canzona spirituale’ (Kėngė e pėrshpirtshme):

    Gjithėve u thėrres, kush do ndėljesė,

    Tė mirė tė krėshtee burra e graa,

    Mbė fjalėt tė tinėzot tė shihi meshė,

    Se s'ishtė njeri nesh qė mkatė s'kaa;

    E lum kush e kujton se kaa tė vdesė,

    E mentė bashkė mbė tėnėzonė i kaa;

    Se Krishti ndė parrajsit i bėn pjesė,

    E bėn pėr bir tė ti e pėr vėllaa.)

    Lind pyetja;Pėrse shkolla e Lekė Matrėngės duhet tė konsiderohet si shkolla e parė shqipe. Nėpėrmjet disa pikave empirike nė vijim le tė kuptojmė pse kjo shkollė ėshtė shkollė nė tė gjitha efektet e saj)

    1- Egzistojnė dokumenta pėr vitin e hapjes sė kėsaj shkolle

    2- Lekė Matrėnga nė fund tė pėrfundimeve tė studimeve u pajis me njė dipllomė tė vlefshme dhe gėzonte titullin e plotė “Mėsues”

    3- Matrėnga, krijoi alfabetin, varjant latin i cili ishte shumė afėr me gjuhėn e folur tė popullit tė tij.

    4- Kultivoi shkrimin e gjuhės shqipe tek popullsia arbėreshe nė Sicili.

    5- Shkolla mbarte karakterin si, pėrcjellės e kulurės arbėreshe

    6- Karakteri ideologjik i pėrmbajtjes fetare tė Veprės“Embesuame e krishtertė”,(libėr ky qė u pėrdor si tekst didaktik pėr mėsimin,shkrimin nė gjuhėn shqipe), nuk duhet tė penalizoj aspak faktorin –shkollė, se do ishte paradoksale me faktin se libri pranohet si vepra e parė shkruar nė gjuhė shqip te arbėreshėt e Italisė, e jo vetėm por edhe si vepra e dyta shkruar nė gjuhėn shqipe deri mė sot pas Mesharit tė Buzukut(?!).

    Faktori tjetėr qė nuk penalizon karakterin e saj fetar ėshtė se nė arsimin e Republikės e Shqipėrisė pas miratimit e kushtetutės sė pėrkohshme,(1995) u synua pastrimi i sistemit arsimor nga trashėgimia dhe ndikimet e ideologjisė komuniste.

    Nė shekullin kur Matrėnga hapi shkollėn shqipe nuk egzistonin shkollat laike, ishte istitucioni ekleziastik qė kryente kėto shėrbime.(kujtesa na ēon se nė fund tė shekullit XV dhe fillimi i shekullit XVI nė tė gjithė Europėn shkollat kishin karakter fetar, jemi shekuj larg prej lėvizjes illuministe francez e umanistik laik....)

    7- Piana degli Greci( sot Piana degli Albanesi), Hora e arbėreshvet nė periudhėn 1488- 1819 mė tepėr se tre shekuj gėzonte kontekstin e njė “ kombi tė vogėl shqiptar”. Popullsi arbėreshe u sistemua nė njė territor ex banuse, duke themeluar kėshtu njė popullsi homogjene krejtėsisht shqiptare e cila funksiononte si njė “federatė autonome”, mjafton tė kujtojmė kontratėn e 30 gushtit 1488, midis shqiptarėve dhe kryepeshkopit tė Monreale,ku thuhej qartėsisht;

    A) Zyrat publike duhej tė zinin vetėm qytetarėt shqiptarė tė ritit grek. Ky privilegj, i njohur vetėm pėr arbėreshėt e Piana degli Albanesi, mbeti nė fuqi nga 1488 deri nė vitin 1819 gjė qė i lejoi mėrgimtarėt tė mbronin traditat e tyre etno-gjuhėsore dhe fetare.

    B) Nė akordin e 30 gushtit 1488, thuhet nė mėnyrė tė qartė, se nė Piana degli Albanesi ndalohej tė hynin tė huajt. Hyrja e tyre do tė bėhej vetėm gjatė ditėve tė para tė shtatorit, gjatė festimeve pėr nder tė Virgjėreshės Mari,(shėn Mėria e Pianės).

    Akordimi i 30 Gushtit 1488 ndihmoi dhe ofroi kontekstin edhe pėr hapjen e njė shkollė nė gjuhėn shqipe.

    8- Matrenga, mbolli farėn si identitet dhe etnitet, tek arbėreshėt nė Itali, duke dhanė kėshtu edhe njė rol tė rėndėsishme nė ēėshtjen kombėtare.

    Shėnim:

    - Nė Piana degli albanesi\Palermo\Sicili, sot ka shkolla shqipe, administrata ėshtė dy\gjuhėsh. Bashkia e Horės pėrdor dokumente zyrtare dygjuhėsore: shqip dhe italisht, nė bazė tė ligjit pėr mbrojtjen e pakicave etnike dhe gjuhėsore nė Itali.

    - Do tė ishte nė nder tė vlerave historike qė nė Hora tė vendosej njė pllakė pėrkujtimore pėr nder tė shkollės sė hapur nga Lekė Matrėnga mė 1587.

    Reflektim, (mbi kėtė ditė tė veēantė tė hapjes sė shkollės shqipe) Ka ardhur koha pėr njė rishikim tė hapjes sė shkollave shqipe nė periudhėn e Mesjetės.

    - (Mendoj se meritojnė tė rishikohen e tė rregjistrohen nė tekstet shkollore njė sėrė shkollash tė tjera shqipe si ajo nė Himarė e viti 1628, Kurbinit viti 1632, nė Shkodėr dhe nė Pllanė viti 1638,; Oroshi viti 1657; Shkollėn e Janjevės nė Kosovė viti 1674; Pejės, Gjakovė, Prizėrenit, Stubllės sė Karadakut nė Kosovė etj.(Rrelazione mbi gjėndjen e Shqipėrisė Veriore dhe tė mesme nė shek XVII, Injac Zamputi vėll I,Tiranė 1963, F, 371).

    Shpresoj qė mos tė ngelet utopi hapja e shkollave shqipe tek Arbėreshėt e Italisė, dhe nė Diasporė!

    - Egziston njė popull arbėror, popullsi e shek XI-XIV, e vendosur nė Itali, pėr faktorin ottoman si edhe atė ekonomik, tė cilėt flasin arbėrisht, ku egziston njė ligj pėr mbrojtjen e gjuhės dhe kulturės sė tyre, por qė mungojnė strategji dhe projekte bilaterale midis dy shteteve pėr hapjen e shkollave nė gjuhėn e tyre arbėrore. Ka ardhur koha e ndėrgjegjes pėr tė bėrė njė debat konstruktiv midis palės arbėreshe dhe shqiptare nė ndėrrmarjen e projekteve reale. Gjėndja e asimilimit tė tyre nė gjuhė sidomos nė Kalabri, ėshtė vėrtet alarmante. Kemi shumė pak kohė..

    - Egziston njė gjuhė zyrtare standarde qė sot flitet nė Shqipėri, Kosovė, Maqedoninė e Veriut, por edhe nė Bujanovc, Mal tė Zi, Bosnje, Kroaci, dhe nė shumė hapsira tė bllokut tė ish Jugasllavisė etj ku shkolla nė gjuhėn shqipe, ėshtė ēėshtje kombėtare.

    - Egziston edhe njė gjuhė shqipe, atė qė pėrdorin arvanitasit nė Greqi, qė nuk ėshtė e njejtė me gjuhėn standarte tė shqipes sė sotme, dhe qė ligj pėr mbrojtjen e saj nuk egziston,(nė Greqi me kushtetutė nuk mbrohen “pakicat” e popullsisė, edhe pse arvanitasit nė ato troje shtrihen autoktone me shekuj me gjuhėn shqipe tė tyre flitet edhe sot nė ambjente familjare.

    - Kemi shqiptarė nė Ukrainė, nė Bullgari, Turqi etje, ku akoma sot nuk mohojnė gjuhė e rrėnjė

    - Kemi shqiptarė edhe diasporėn e re nė vendet e Perėndimit, si edhe popullsinė nė SHBA e Kanada ku flasin shqip, tė cilėt kėrkojnė mbėshtetje nga shteti shqiptar nė hapjen e shkollave shqipe, ku shumė mėsues punojnė vullnetarisht me shumė sakrifica si patriot tė vėrtetė pėr tė mbajtur gjallė gjuhėn shqipe.

    Tė gjithė kėto territore shqiptare ku flasin shqip, kėrkojnė gjuhėn shqipe, nėse do ti lėmė pa mėsimin e gjuhės shqipe, gjuhėn e rrėnjėve tė tyre, ėshtė njėsoj sikur t’i heqėsh nga shpirti atdheun!

    Sot nė diasporė ku ka popullsi shqiptare, dhurata mė e bukur qė mund t’iu bėhej mėsuesve e prindėrve shqiptarė nė dhč tė huaj do ishte hapja e shkollave shqip, ndėrsa dhurata mė e bukur pėr fėmijėt e tyre, do tė ishte rregjistrimi nė shkollat shqipe.

    Gjuha, na mbanė rrėnjėt gjallė, kultura jonė na jep dinjitetin, tė bashkė na bėjnė krenarinė pėr kombin. Sot nė kėtė ditė nuk mund tė lėmė nė heshtje e tė mos nderojmė edhe rolin e kontributin e mėsuesve tė palodhur dhe prindėrve tė urtė shqiptarė qė me vet kontribut mbajnė hapur shkollat shqipe tė mėsimit plotėsues nė shumė shtete si nė Zvicėr, Gjermani, Austri e shumė shtete tė tjera nėpėr botė tė cilėt bėjnė pėrpjekje pėr ta ruajtur dhe zhvilluar gjuhėn amtare shqipe tek brezat e rinj tė mėrgimtarėve shqiptar edhe pse larg atdheut.

    - Tashmė dėgjojmė shqipen e tė rinjėve qė tingėllon si anglisht, tė cilėn e flasin me theksin qė bie nė rrokjen e parė…

    Nėse do tė vazhdojmė tė ecim kėshtu,mendoj se nė njė tė nesėrmen do tė pėrfundojmė si gjuhė Hindi, apo njė njė koinč gjuhe me pėrbėrje sa anglisht e shqip, italisht, greqisht e gjuhė gjermanike! Le t’iu kujtojmė brezave se gjuha shqipe ėshtė ndėr gjuhėt mė tė vjetra nė Europė, ishte dhe ėshtė njė nga gjuhėt mė tė rėndėsishme nė Europė aq sa Vatikani e kishte zgjedhur atė si gjuhė zyrtare krahas latinishtes dhe greqishtes sė vjetėr, prandaj nuk ka komplekse inferioriteti nėse do tė pėrdoret, por ka krenari dhe dinjitet nėse do ta pėrdorim kudo qė jemi.

    Nuk di pse nė kėto momente mė vjen ndėrmend Shekspiri me komedinė “Nata e Dymbėdhjetė”tė cilėn e ambientoi nė Iliri.

    “Anija sapo ishte mbytur, Viola nė nė breg, pranė kapiteni.

    - Cili vend o mik, ėshjtė ky?

    - Kjo ėshtė Iliria, zonjė- iu pėrgjigj kapiteni

    - A e njeh ti kėtė vend?

    - Ė-hėėėė zonjė!- ia ktheu ai”

    *Ornela Radovicka
    Qėndra albanologjike studime mbi kulturen dhe gjuhėn shqipe
    Pranė Bibliotekės, A Bellusci\ Frascineto\ Cosenza o.radovicka@libero.i


    Shqiptarja.com

    https://shqiptarja.com/lajm/arberesh...-1587-ne-itali

  17. #17
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    URIM NGA NJĖ MĖSUES PĖR TĖ GJITHĖ MĖSUESIT TANĖ

    Prof. Fatos TARIFA - Gazeta DITA


    Pėrvoja e 40 viteve si mėsues nė disa universitete shqiptare, nė disa universitete amerikane, ne nje universitet hollandez, si dhe pėrvoja mė tė shkurtra, ose episodike nė dhjetra universitete anė e mbanė globit, kanė qenė pėr mua vetė njė pėrvojė shumė e vyer si nxėnės.

    Duke u pėrpjekur me pasion t’u shpjegoj studentėve tė mi ato njohuri qė unė vetė kam fituar pėrmes njė shkollimi tė gjatė, pėrmes leximeve tė shumta dhe pėrmes studimeve tė mia, unė vetė kam mėsuar shumė prej tyre. Reagimet dhe pyetjet e studentėve shpesh herė mė kanė shtyrė t’i verifikoj mė tej njohuritė e mia, siē edhe kanė provuar nė mėnyrė konsistente karakterin relativ tė njohurive tona mbi realitetin.

    Kjo e vėrtetė absolute mbi relativitetin e ēdo dijeje ėshtė bėrė me kohė mantra e veprimtarisė sime akademike dhe e jetės sime shoqėrore.

    E para gjė qė u them studentėve tė mi, nė tė parėn orė leksioni qė zhvilloj me ta ėshtė, pak a shumė, kjo: kurrė mos e merrni pėr tė mirėqenė asgjė qė dėgjoni nga kushdo qoftė, asgjė qė lexoni, qoftė edhe ne tekstet qe u rekomandojnė pedagogėt tuaj.

    Mos besoni verbėrisht nė asgjė. Mos besoni as kėto fjalė qė u them unė. Lexoni Bertrand Russell-in, edhe atė nė mėnyrė kritike, siē do j’u kėshillonte vetė ai, dhe gjithnjė vini nė punė mendjen tuaj, intelektin tuaj.

    Informohuni nga mė shumė se njė burim i vetėm, nga sa mė shumė burime qė tė jetė e mundur, dhe gjithnjė arsyetoni nė mėnyrė kritike. Kurrė mos merrni pėr tė vėrtetė absolute, ose pėrfundimtare asgjė.

    Besimi absolut ėshtė tipar i fesė; shkenca na mėson dhe mbėshtetet nė tė vėrteta tė pjesėshme, tė pėrkohėshme, relative dhe pėrmes tyre ėshtė zhvilluar deri mė sot.

    Nga Bertand Russell, njėri prej heronjve tė mi intelektualė, kam mėsuar se mendimi kritik nėnkupton edhe vetė reflektimin kritik ndaj ēdo gjėje qė merret si mendim kritik. Pėr kėtė arsye, studentėve tė mi u kėrkoj ta mbajnė gjithnjė mendjen tė hapur pėr t’u bėrė vend ideve tė reja qė gjenerojnė njohuritė qė marrin vazhdimisht nga zhvillimet e reja nė shoqėri dhe nė shkencė.

    Dy mijė e pesėqind vite mė parė Konfuci vinte nė dukje se, ndėrsa ėshtė e lehtė t’i bėsh njerėzit tė besojnė nė diēka apo tė ndjekin njė rrugė tė caktuar, ēėshtja ėshtė t’i bėsh ata tė aftė tė kuptojnė pse duhet vepruar nė atė mėnyrė dhe cilat janė pasojat e veprimeve tė tyre.

    Ky mėsim i lashtė ėshtė i vyer edhe pėr mėsuesit dhe brezat e rinj tė sotėm.

    Mėsimdhėnia ėshtė njė aktivitet subversiv, aq mė tepėr sot, kur fėmijėt marrin mesazhe kulturorė qė nė vitet e para tė fėmijėrisė. Nė ditėt tona ėshtė bėrė e lehtė pėr fėmijėt dhe tė rinjtė qė ta shohin realitetin nė njė dritė qė nuk tregon—madje edhe mund ta fshehė—natyrėn e vėrtetė tė tij.

    Dhe, ndėrsa prindėrit shumė herė nuk janė nė gjendje ta kuptojnė atė realitet “imagjinativ” qė perceptojnė fėmijėt e tyre dhe, akoma mė pak janė nė gjendje qė tė ndikojnė mbi ta, mėsuesit kanė tė tjera mundėsi dhe njė detyrė parėsore qė t’i ndihmojnė fėmijėt dhe tė rinjtė t’i vėnė nė pikėpyetje ato vlera dhe atė realitet tė imagjinuar te tė cilat kėta tė fundit besojnė. Detyra e vėrtetė e mėsuesve, nėse perifrazoj poetin e shquar romantik anglez tė shekullit tė 19-tė, John Keats, ėshtė qė t’i orientojnė fėmijėt dhe tė rinjtė nė rrugėn e formimit tė tyre shpirtėror, sepse, edhe sikur tė fitosh njė botė tė tėrė, sipas tij, kjo nuk ka asnjė vlerė nėse humbet shpirtin tėnd tė vdekshėm.

    Pėr grekėt e lashtė, marrėdhėniet e mėsuesit me nxėnėsit e tij vlerėsoheshin mė tė rėndėsishme edhe sesa marrėdhėniet e njė prindi me fėmijėt e tij. Nė botėkuptimin sokratik, prindėrit janė ata qė e sjellin njė fėmijė nė jetė, pra e bėjnė atė pjesė tė natyrės, ndėrsa mėsuesi ėshtė ai qė e sjell njė fėmijė nė shoqėri dhe e bėn atė pjesė tė saj.

    Dhe, ndėrsa riprodhimi natyror ėshtė i lehtė, transmetimi i kulturės, ose riprodhimi i saj ėshtė i vėshtirė dhe, qė tė mund tė realizohet, kėrkon rolin e mėsuesit. Sokrati solli njė ide tė re mbi atė se ēfarė duhet kuptuar me tė mėsuarit. Pėrpara se nxėnėsit e tij tė ndiqnin mėsimet e mjeshtrit tė madh, ata kishin marrė edukatė dhe njohuri nga prindėrit e tyre. Sokrati insistonte qė edukimi i nxėnėsve tė niste nga e para, duke “i zhveshur” ata nga gjithēka qė kishin mėsuar deri atėherė dhe duke u mėsuar nxėnėsve tė tij se si tė dyshonin e tė vinin nė pikėpyetje tė gjitha vlerat e dijes qė kishin marrė mė parė.

    Me fjalė tė tjera, mėsimi qė ofronte Sokrati nuk ishte kulturor; ai ishte antikulturor; ai nuk ishte socializim, por risocializim. Athinasit e kishin kuptuar mjaft mirė Sokratin dhe, pėr kėtė arsye, e dėnuan atė me vdekje duke e akuzuar se korruptonte rininė.

    Pas dyzet vitesh punė si mėsues, kam arritur tė kuptoj dhe tė pėrjetoj si njė gjendje emocionale timen, se nuk ka gjė mė tė bukur e mė tė vėshtirė, mision mė fisnik dhe pėrgjegjėsi mė tė madhe se sa tė jesh njė mėsues – a Teacher, not a Preacher.

    Jam i bindur se shumėkush nga ju, ashtu si unė, i kujton me veneracion e respekt disa prej mėsuesve tė vet, tė cilėt kanė pasur njė ndikim tė veēantė nė formimin tuaj intelektual e qytetar. Pėr mua vetė, njė ndikim tė tillė kanė pasur disa individė, duke filluar nga Vasilika Korēa dhe Vlefta Paparisto, mėsueset e mia tė para nė shkollėn “10 Korriku” nė Tiranė, Tefik Ēaushi, Alfred Uēi, Luan Omari e Zija Xholi nė Universitetin e Tiranės, si edhe Judith e Peter Blau dhe Craig Calhoun nė Universitetin e Karolinės sė Veriut nė Chapel Hill mė vonė.

    Njė urim tė pėrzemėrt pėr mėsuesit tanė tė tė gjitha nė kėtė ditė qė ėshtė festa e tyre!


    Gazeta DITA

    https://gazetadita.al/urim-nga-nje-m...mesuesit-tane/

  18. #18
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    Mbi 30 nxėnės tė saj vazhdojnė rrugėn e artit nė botė, Nadjezhda Porodini surprizohet prej tyre: Je vlerė e mėsimdhėnies shqiptare

    Nė programin “Dola te Ola” kėtė tė diel ishte e ftuar pedagogia e pianos Nadjezhda Porodini, e cila gjatė karrierės sė saj si mėsuese e pianos nė Liceun Artistik “Jordan Misja” nė Tiranė, ka qenė e dashuruar me profesionin e saj, mėsimdhėnien.

    Pedagogia e pianos Nadi, siē e njohin tė gjithė, falė punės dhe pėrkushtimit tė saj, ka nxjerrė mbi 30 nxėnės qė janė vlerėsuar me ēmime kombėtare e ndėrkombėtare, tė cilėt kanė studiuar e studiojnė nė shkollat mė tė mira evropiane dhe amerikane ose bėjnė jetė koncertale.

    Gjatė bisedės sė bukur nė studio u shfaqėn videomesazhe tė ndryshme nga disa prej nxėnėsve tė saj, tė cilėt vazhdojnė rrugėn e tyre tė artit nėpėr botė. Ata shprehėn vlerėsimin e madh qė kanė pėr Nadjezhdėn si pedagogia e tyre e pianos dhe si njeri.

    “Jam me fat qė nė vitin 1985 hyre nė jetėn time. Njerėz si ti e bėjnė botėn tonė mė tė mirė”, tha Fedra Blido (nga Gjermania) ndėr tė tjera nė mesazhin e saj. “Pėrkushtimi juaj mua mė ka lėnė mbresa dhe qėndron fuqishėm nė artistin qė jam. Ju falėnderoj jashtė mase qė jeni ky njeri i bukur dhe qė mė keni ndihmuar tė jem artisti qė jam tani”, tha Redi Llupo (nga SHBA).

    Ndėrkohė fjalė tė bukura zemre tha edhe ish-nxėnėsi i saj Marvin Beli (qė studion nė Londėr). “Je njė person qė zė njė vend shumė tė veēantė tek unė. Ndihem me shumė fat qė kam patur mundėsinė tė ndjek rrugėtimin tim nė piano me njė pedagoge tė njė niveli kaq tė lartė. Nuk do ta arrija kėtu ku jam, nėse nuk do tė isha fryt i njė inspirimi dhe insistimi tė vazhdueshėm nga mėsuese Nadi”.

    Ndėrkohė pedagogia ėshtė njė model frymėzimi edhe pėr ata nxėnės tė saj qė ndoqėn rrugėn e mėsimdhėnies. “Kam ndjekur modelin tuaj se si unė jap mėsim. Je vlerė e arsimit, pianistėve dhe shkollės shqiptare”, tha Merita Rexha (Sot pedagoge nė Institutin e Arteve).

    Nadjezhda prej disa vitesh e ka mbyllur karrierėn pedagogjike nė shkollėn artistike “Jordan Misja”, por nė program nuk munguan dy videomesazhe nga dy ish-kolegė tė Liceut Artistik. Nga Roland Xhoxhi, ish-drejtues i Liceut Artistik dhe mėsuese Alma Strazimiri, tė cilėt shprehen vlerėsimet e tyre tė larta pėr anėn profesionale, por edhe pėr integritetin njerėzor tė Nadjezhdės.

    Ky rrėfim jete pėr pedagogen e pianos nuk mund tė mbyllej mė bukur se sa me tingujt qė vetė ajo luajti nė piano.


    Gazeta Ballkanweb

    https://www.balkanweb.com/mbi-30-nxe...ies-shqiptare/

  19. #19
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    Tė kalosh gjysmėn e jetės ‘e heshtur’ pėr hir tė profesionit! Rrėfimi i mėsueses sė Institutit pėr fėmijėt qė s’dėgjojnė: Nuk i braktis, mė japin kėnaqėsi


    Sot ėshtė 52 vjeē dhe mė shumė se gjysmėn e jetės sė saj e ka kaluar me fėmijė tė institutit qė nuk flasin e dėgjojnė. Pėr hir tė profesionit mėsuesja Evis Gazheli ka zgjedhur tė bėj njė jetė gjysėm tė heshtur.

    Ajo thotė se emocionet qė i falin kėta fėmijė janė tė veēanta.

    “Sa e vėshtirė ėshtė, aq edhe kėnaqėsi ėshtė. Kur sheh njė fėmijė qė ka mangėsi nė komunikim dhe ti arrin ēdo ditė ta ndihmosh, tė jep edhe kėnaqėsinė mbas. Kjo jo vetėm pėr mua por pėr tė gjithė shoqet e mia qė kanė punuar me vite pėr kėto fėmijė. Fėmijėt ēdo personi i vendosin njė shenjė. Shenja ime ka lidhje me flokėt, me modelin e flokėve”, tha Gazheli.

    Nė fillim e nisi si mėsuese ndihmėse nė shkolla tė zakonshme, por mė pas pavarėsisht se i janė ofruar mundėsi shumė mė tė mira, nuk hoqi dorė kurrė nga pėrkujdesja dhe mėsimdhėnia ndaj fėmijėve me aftėsi tė kufizuar nė dėgjim dhe nė tė folur.

    “Me tė vėrtetė nuk flasin por kanė mėnyrėn e tyre pėr tė komunikuar me neve. Dashuri falin ēdo ditė, tė falin qė kur hyjnė nė kėtė derė, mėnyra se si tė thonė mirmėngjes gjithė dashuri”, tha Gazheli.

    Evisi jep mėsim nė ciklin fillor pėr nxėnėsit e Institutit dhe jep tė gjitha lėndėt speciale qė nga gjuha e shenjave e te linguistika.

    “Pėrveē kėtij programi tė shkollės sė zakonshme, tė gjithė lėndėt zhvillohen nė shkollėn tonė. Ne zhvillojmė dhe lėndėt speciale siē ėshtė shqiptimi, leximi oral dhe gjuha e shenjave”, tha Gazheli.

    Njė thirrje mėsuesja e ka pėr prindėrit e fėmijėve qė nuk dėgjojnė se duhet tė lėnė pas stigmat pasi nė njė shkollė tė posaēme, fėmijėt e tyre nuk do tė ndihen tė diferencuar dhe do tė marrin gjithė ndihmėn profesionale qė u duhet pėr tė dalė nė jetė.

    “Kjo shkollė ka lėndė specifike qė i ndihmon kėta fėmijė tė integrohen me jetėn. Siē thashė janė lėndėt speciale qė zhvillohen nė shkollėn tonė qė ndihmojnė shumė nė komunikim. Siē e patė te fėmijėt qė nisin tė flasin. Programi ėshtė i njėjtė me shkollat normale”, tha mėsuesja.

    Instituti i fėmijėve qė nuk dėgjojnė ka 79 nxėnės nė ciklin fillor dhe 19 kanė nisur pėr herė tė parė gjimnazin kėtė vit, pas hapjes sė arsimit tė mesėm edhe pėr kėtė kategori.


    Shqiptarja.com / Lexo.al

    https://www.lexo.al/2023/04/te-kalos...apin-kenaqesi/

  20. #20
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    29-11-2010
    Postime
    16,202

    Pėr: Mėsuesia

    PANDELI SOTIRI, MĖSUESI I PARĖ I SHKOLLĖS SHQIPE

    Prof. Dr. Sabile Keēmezi-Basha

    Populli shqiptar, i cili e ka ēarė rrugėn e historisė jo vetėm me shpatė nė dorė, traditėn patriotike dhe revolucionare e ka ruajtur dhe kultivuar brez pas brezi. Jo vetėm duke luftuar me armė, por edhe duke ruajtur dhe kultivuar brez pas brezi. Jo vetėm duke luftuar me armė, por edhe duke ruajtur, zhvilluar e pėrhapur gjuhėn dhe kulturėn shqiptare, populli ynė nuk u asimilua ndėr shekuj.

    Andaj vitet 1878-1897 ishin tė mbushura me ngjarje tė historisė sė popullit shqiptar dhe sollėn njė varg suksesesh kulturore arsimore. Nė rrethanat e komplikuara politike dhe kulturore qė ndodhej atdheu ynė, kur synohej pėr t’u shkombėtarizuar me lloj-lloj shkollash e kulturash, pėrpjekjet e atdhetarėve sė Rilindjes pėr gjuhėn, shkollėn dhe alfabetin shqip dolėn nė plan tė parė, duke i shėrbyer ngritjes sė ndėrgjegjes kombėtare dhe bashkimit tė popullit nė pėrgjithėsi.

    Nė verė tė vitit 1885 shoqėria “Drita” – e Bukureshtit dėrgoi nė Korēė patriotin korēar Thimi Markon me mision qė si hap tė parė tė t’i parashtronte Mitropolisė sė Korēės tė mėsohej gjuha shqipe. Kėrkesa natyrisht, u pranua. Po nė atė vit patriotėt e Korēės, nė bashkėpunim tė ngushtė me shoqėritė shqiptare tė Bukureshtit dhe tė Stambollit, iu rrekėn punės pėr tė hapur shkollėn shqipe. Themelimi i Mėsonjėtores shqipe pėr djem e vasha nė Korēė, e ēelur nė Korēė mė 7 mars 1887, ishte njė kurorėzim i pėrpjekjeve tė pėrbashkėta tė organizatave patriotike tė tė mėrguarve tė Korēės.

    Qė nė fillim u tregua nevoja pėr sigurimin e ndėrtesės pėr mbajtjen e mėsimit, mėsuesit tė cilėt duhej tė angazhoheshin nė kėtė shkollė, e sidomos ishte shumė e rėndėsishme leja pėr hapjen e shkollės shqipe. Leja pėr njė shkollė private shqipe u desh tė nxirrej nė Ministrinė e Arsimit tė Perandorisė Turke, qė u sigurua nė emėr tė Pandeli Sotirit. Shkolla u vendos nė shtėpinė private qė e fali veprimtari e atdhetari i dalluar i Shoqėrisė “Drita” tė Bukureshtit, Diamand Tėrpo. Me ndihmėn dhe ndėrmjetėsimin e vetė vėllezėrve Frashėri, mėsues i parė dhe drejtor i shkollės sė parė shqipe u caktua Pandeli Sotiri.

    Pandeli Sotiri jetoi e veproi nė njė kohė kulmore tė Rilindjes sonė Kombėtare, nė dy-tri dekadat e fundit tė shekullit tė kaluar si intelektual i shkallės sė lartė, qė tė gjithė dijet e mundėsitė e tij vuri nė shėrbim tė shoqėrisė shqiptare, ēlirimit kombėtar e tė emancipimit shpirtėror. Ky patriot i madh, me angazhimin e tij nė shkollėn shqipe, la punėt e tij e me entuziazėm tė paparė largohet nga Stambolli pėr nė Korēė, duke sjellė me vete bagazhin mė tė pasur pėr popullin shqiptar me mė se 150 abetare.

    Kjo shkollė e shumėpritur shqipe kishte karakter laik dhe kryesisht mbahej nga patriotėt shqiptarė si njė pohim i heshtur i njohjes sė kombit shqiptar, tė cilėt ligjet e shtetit turk e mohonin kryekėput, duke i konsideruar turq tė gjithė shqiptarėt muhamedanė. Mėsonjėtorja fillimisht ishte njė shkollė autonome qė nuk varej, nuk mbahej e nuk mbrohej prej ndonjė shteti a shoqėrie tė huaj. Kjo shkollė kryesisht ishte ku shqipja qėndronte zonjė nė vend tė vet e jo shėrbėtore e ndonjė gjuhe tė huaj – thuhej nė shtypin e kohės.

    Si mėsues i parė i kėsaj shkolle Pandelit iu caktuan tė ardhura mujore 10 lira turke, ku nė tė hynin qiraja e shtėpisė dhe, siē shkruan Nuēi Naēi, nė rrogė qenė vėnė edhe ndihmėsi i tij Thanas Sina dhe shėrbėtori. Ndėrsa nxėnėsve tė varfėr pa dallim feje iu falnin libra, fletore, pena e nganjėherė edhe kėpucė. Pėr kėtė praktikė demokratike mė sė miri flet deklarata e nxėnėses sė parė tė kėsaj shkolle, Polikseni Luarasi, dhėnė nė librin «Kujtime veteranėsh», mė 1962, nė Tiranė, e cila nė mes tė tjerave shkruan: unė jam nxėnėsja e parė e shkollės shqipe tė djemve nė Korēė. Unė munda tė vazhdoja mėsimet nė shkollėn shqipe, pasi atje nuk paguanim taksė si nė shkollat e tjera dhe librat e fletoret na i jepnin darovishte /falas/.

    Ndėrsa, pėr shėmbėlltyrėn e mėsuesit vazhdon: “Mėsuese tė parė mbaj mend Pandeli Sotirin. Ishte i ēalė, po shumė i zgjuar, i mėsuar dhe patriot i vendosur. Vani Cico Kosturi na thoshte se Pandeli Sotiri ka qenė mik me shkrimtarėt patriotė tė Rilindjes, me Naim Frashėrin, Sami Frashėrin. Jani Vreton dhe me idetė e frymėn e kėtyre pėrpiqej ta mbronte e ta organizonte shkollėn dhe patriotėt e Korēės. Ai na vinte shpesh nė shtėpi dhe mua mė deshe shumė. Jemi nga njė vend, mė thoshte – nga Gjirokastra me vulė”. Ndėrsa nė mėnyrėn mė emocionale e pėrshkruan takimin e parė nxėnėsi Thanas Viso Mborja: “Pandeli Sotiri na priti me buzėqeshje, na pėrkėdheli kokėn e na tha tė bėheshim ēuna tė mbarė e nxėnės tė mirė”, pėrfundon ky ish-nxėnės i mėsuesit tė parė.

    U kujtohet shumė nxėnėsve e prindėrve se dita e parė nė kėtė shkollė tė parė shqipe ishte shndėrruar nė njė festė tė vėrtetė popullore pėr tėrė qytetin. Nė kėtė ngjarje tė rėndėsishme jo vetėm pėr Korēėn, por pėr mbarė vendin, mbajti njė fjalim mėsuesi dhe drejtori i shkollės, Pandeli Sotiri, i cili me atė buzėqeshjen e tij tė qetė e karakterizoi gjatė gjithė kohės me tė vegjlit e tė rriturit, foli nė mėnyrė tė veēantė pėr interesimin e tyre dhe rėndėsinė kombėtare tė kėsaj shkolle.

    Mėsonjėtorja shqipe e Korēės qe shkollė e pėrbashkėt me myslimanė e ortodoksė dhe nuk varej as nga kisha e as nga xhamia. Duke qenė shkollė e pėrbashkėt, pėr fėmijė besimesh tė ndryshme, ajo realizonte edhe njė pikė tjetėr themelore tė programit tė Rilindjes Kombėtare pėr zgjimin dhe rritjen e ndėrgjegjes kombėtare, pėr vėllazėrimin dhe bashkimin e popullit. Ishte ky pohim i atėhershėm e qė qėndron edhe sot.

    Ėshtė meritė e Pandelit qė u bė mėsues dhe drejtor i parė i asaj shkolle qė mishėronte aq bukur idealet e rilindėsve shqiptarė, sepse e tėrė kjo punė ishte njė kurorėzim i pėrpjekjeve tė pėrbashkėta tė shoqėrive atdhetare tė mėrgimit e tė arsimdashėsve nė qytet e fshat. Kjo shkollė filloi realizimin e programeve tė organizatave atdhetare tė brendshme e tė jashtme pėr ruajtjen e kultivimin e gjuhės shqipe si element jetik i vetė kombit.

    Duke e nderuar veprėn dhe punėn e Pandeli Sotirit, nė Ditėn e Mėsuesit, vijmė nė pėrfundim se koha nuk ka mundur ta zbehė veprėn e tij, karakterin kombėtar dhe rėndėsinė qė ka pėr gjeneratat e ardhshme. I admirojmė tė gjithė ata si Pandeli Sotiri pėr largpamėsinė qė kanė pasur, e menduar se me fisnikėri e burrėri iu kanė rrekur problemeve nė dobi tė atdheut e tė popullit.

    Sa tė mėdha e tė pastra i kanė pasur, i kanė ruajtur e i kanė ēuar pėrpara idealet e tyre atdhetare, pėr popullin dhe kombin shqiptar kėta martirė tė shkollės shqipe. Prandaj, me respekt te thellė ne do tė qėndrojmė para veprės madhore tė tij dhe tė tė gjitha figurave tė shquara tė rėna pėr liri, pavarėsi, demokraci dhe pėr zhvillimin e pėrparimin e kombit shqiptarė, pėrkatėsisht me rastin e Ditės se Mėsuesit do t’i pėrkujtojmė gjithmonė.


    Epoka e Re

    https://www.epokaere.com/pandeli-sot...kolles-shqipe/
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga sirena_adria : 09-06-2023 mė 05:28

Faqja 0 prej 2 FillimFillim 12 FunditFundit

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •