PËRGATITJA E LITURGJISË
CORPUS DOMINI…VITI A.
MË 11-6-2023.
PSALMI: 147 (147 B)
12 Lavdëroje, Jeruzalem, Zotin,
Madhëroje, o Sion, Hyjin tend!
13 sepse i forcoi shulat e dyerve të tua,
i bekoi bijve të tu në ty!
14 Ai ua siguron kufijve të tu paqen,
Ai të ushqen më palcën e grurit.
15 Ai e dërgon fjalën e vet mbi tokë,
Lajmi I tij vrapon me shpejtësi. .
19 Ai ia zbulon fjalën e vet Jakobit
Drjtësitë e gjyqet të vet Izraelit.
20 Nuk bëri kështu me asnjë komb tjetër:
Asnjërit nuk ia zbuloi vendimet e veta.
Aleluja!
LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.
NË GËZIMIN E KTHIMIT NGA MËRGIMI.
“Lavdëroje, Jeruzalem, Zotin,
Madhëroje, o Sion, Hyjin tend!” (v.12)
Ne duhet ta kuptojmë këtë paralelizëm: Sioni dhe Jeruzalemi janë e njëjta gjë. Dhe, për më tepër, kur flasim për Sionin ose Jeruzalemin, si këtu, në vend të qytetit, bëhet fjalë për banorët, domethënë për popullin e Izraelit, në fund të fundit.
I kthehem kësaj fjalie: “Lavdëroje Zotin, Jeruzalem!” Mund ta datojmë lehtësisht: jemi në kthim nga mërgimi në Babiloni, pra në fund të shekullit të gjashtë; ishte e nevojshme të rindërtohej qyteti dhe të shugurohej Tempulli. Pa ndihmën e Zotit asgjë nga këto nuk do të ishte e mundur:
"Ai i forcoi shulat e dyerve të tua”: ka forcuar hekurat e portave të Jeruzalemit.
Në psalmin e mëparshëm, Perëndia quhet "ndërtuesi i Jeruzalemit" dhe "mbledhësi i të shpërndarve të Izraelit" (Ps 147 A,2). Por nuk është vetëm puna e një arkitekti që ka bërë Zoti: ky kthim në vend është një rinovim i vërtetë i njerëzve, do të fillojë një jetë e re; një jetë në paqe dhe siguri:
“Ai ua siguron kufiveve të tua paqen,
Ai të ushqen me palcën e grurit” (v.14),
ai bën që paqja të mbretërojë në kufijtë tuaj dhe që të ngopesh me një bukë gruri. Në mërgim Populli hëngri bukën e lotit, bukën e hidhërimit; kthimi në vend është koha e bollëkut, koha e bukës së grurit që ngop.
Theksi i dytë shumë i fortë i këtij psalmi është vetëdija e mprehtë e privilegjit të përfaqësuar nga zgjedhja e Izraelit:
"19 Ai ia zbulon fjalën e vet Jakobit
Drjtësitë e gjyqet të vet Izraelit.
20 Nuk bëri kështu me asnjë komb tjetër:
Asnjërit nuk ia zbuloi vendimet e veta”.
Asnjë popull tjetër ai trajtoi në këtë mënyrë, askush tjetër nuk e dinte vullnetin e tij.
Ja çfarë thotë libri i Dt. 7, 6-8:
"6 Sepse ti je popull i kushtuar Zotit, Hyjit tënd; e njëmend, prej të gjithë popujve që janë përmbi tokë, Zoti, Hyji yt, ty të ka zgjedhur të jesh për të popull që veçanërisht i përket. 7 Arsyeja që Zoti ju ka për zemër dhe ju ka zgjedhur, nuk është pse ju ua kaloni të gjithë popujve të tjerë për nga numri; jo, pasi ju jeni më të pakët se të gjithë popujt e tjerë: 8 Por pse Zoti ju do dhe pse e mban përbetimin që u bëri etërve tuaj. Kjo qe arsyeja që ju nxori me dorë të fuqishme dhe të shpëtoi prej shtëpisë së skllavërisë, prej dorës së faranit, mbretit të Egjiptit...
dhe në 10,15 lexojmë: “15 Megjithatë, Zoti u lidh ngushtë me etërit e tu, i deshi e, pas tyre, në mes të gjithë popujve, ju zgjodhi ju, d. m. th. pasardhësit e tyre, si vërtetohet edhe sot”. Është një zgjedhje e lirë dhe e pashpjegueshme e Perëndisë, një zgjedhje për të cilën nuk pushojmë së mrekulluari dhe falënderuari.
Këtu është një tjetër pasazh nga libri i Dt. 49,32-36:
"32 “Shqyrtoji kohët e lashta që qenë para teje, që prej ditës kur Zoti e krijoi njeriun përmbi tokë, shqyrto prej një skaji të rruzullit në tjetrin: A ka ndodhur ndonjë gjë kaq e madhe? A është dëgjuar një gjë e tillë? 33 A ka ndokund ndonjë popull që e ka dëgjuar Hyjin duke folur prej mesit të zjarrit, siç e dëgjove ti dhe të ketë mbetur gjallë? 34 Ose, a ka sprovuar ndonjë herë Hyji të hyjë e të marrë për vete një komb në mes të një populli tjetër me provë, me shenja e me mrekulli, me luftë, me dorë të fortë, me krah të ngritur e me tmerr të madh siç i bëri të gjitha këto ndër sytë tuaj për ju Zoti, Hyji juaj, në Egjipt?! 35 Kjo t’u dëftua ty që ta dish se Zoti është vetë Hyji dhe se nuk ka tjetër përveç atij. 36 Prej qiellit bëri ta dëgjosh zërin e tij që të mësonte; përmbi tokë ta ka dëftuar zjarrin e vet të madh dhe i dëgjove fjalët e tija prej mesit të zjarrit”.
ZOTI ZBULON VETEN, VULLNETIN E VET, JEË LIGJIN…
Nga pikëpamja njerëzore, kjo zgjedhje nuk mund të shpjegohet; i vetmi shpjegim që gjeti Moisiu është ky:
“37 sepse i deshi etërit e tu dhe i zgjodhi për vete pasardhësit e tyre. Ai të nxori me fuqinë e vet prej Egjiptit dhe me një forcë të madhe” (Dt 4,37).
Pra, është thjesht një histori dashurie, nuk ka shpjegim tjetër. Dhe e gjithë Besëlidhja e Vjetër shpalos këtë histori dashurie shumë të habitshme midis një populli të vogël, shpesh jobesnik dhe Zotit të universit, i cili, megjithatë, nuk i braktis kurrë.
Nëse populli i zgjedhur është i lumtur dhe krenar për këtë zgjedhje të Perëndisë, ata e dinë se nuk ka asgjë për t'u krenuar atje: Moisiu u tha atyre:
"Arsyeja që Zoti ju ka për zemër dhe ju ka zgjedhur, nuk është pse ju ua kaloni të gjithë popujve të tjerë për nga numri; jo, pasi ju jeni më të pakët se të gjithë popujt e tjerë”: 8 Por pse Zoti ju do dhe pse e mban përbetimin që u bëri etërve tuaj. Kjo qe arsyeja që ju nxori me dorë të fuqishme dhe të shpëtoi prej shtëpisë së skllavërisë, prej dorës së faranit, mbretit të Egjipti”(Dt. 7,7).
Fillimisht, në mendimin e Izraelit, vetëdija për të jetuar një Besëlidhje me Perëndinë e Sinait nuk përjashtoi që popujt e tjerë të kishin perënditë e tyre mbrojtëse. Izraeli nuk ishte ende monoteist: ishte "monoteist" (themi edhe "henoteist"), domethënë adhuronte vetëm një Zot, Perëndinë e Sinait, atë që çliroi nga Egjipti. Ai me të vërtetë u bë "monoteist" vetëm gjatë Mërgimit në Babiloni (në shekullin e gjashtë para erës sonë). Atëherë ishte një kërcim i ri në besim, zbulimi i universalizmit: nëse Zoti ishte i vetmi Zot, atëherë ai ishte edhe ai i të gjithë popujve.
Zgjedhja e Izraelit nuk u denoncua për të gjitha këto dhe ne gjejmë në penën e profetit Isaia fjali madhështore në këtë kuptim:
"8 E ti, o Izrael, shërbëtori im,
ti, o Jakob, që vetë të zgjodha,
fara e Abrahamit, mikut tim,
9 ti që të mora nga skaji i botës,
që të thirra prej viseve të largëta
e të thashë: “Ti je shërbëtori im;
unë të zgjodha e nuk të përbuza”.
10 Mos druaj se me ty jam,
mos u shmang se unë jam Hyji yt:
do të të bëj të fortë, unë do të të ndihmoj,
do të të përkrah me të djathtën e drejtësisë sime (Is. 41,8-10).
Ishte i njëjti Isaia që diti t'i bënte bashkëkohësve të kuptonin se zgjedhja e tyre tani e tutje mori një tjetër fytyrë, atë të një thirrjeje në shërbim të popujve të tjerë: të jesh me ta dëshmitar i Zotit. Ky është kuptimi, ndër të tjera, i katër teksteve të quajtura “Këngët e shërbëtorit”, nga ku më kujtohet kjo fjali:
““Tepër pak është të më jesh shërbëtor
për t’i rilindur fiset e Jakobit,
për t’i riatdhesuar Tepricat e Izraelit:
por të caktoj të jesh drita e popujve
që shëlbimi im të arrijë në skaj të tokës!” (Is.9,6).
Ruaj Lidhjet