Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 3 TË PASHKËS VITI B

MË 14-4-2024


LEXIMI I PARË: Vap 3, 13-19.

12 Pjetri, kur i pa, iu drejtua popullit:
“Burra të Izraelit, pse po çuditeni për këtë gjë? Pse po na shikoni thuajse ne me fuqinë tonë dhe me përshpirtërinë tonë kemi bërë që ky të ecë? 13 ‘Hyji i Abrahamit, [Hyji] i Izakut, [Hyji] i Jakobit, Hyji i etërve tanë e lavdëroi Shërbëtorin e vet Jezusin, të cilin ju e dorëzuat në vdekje dhe i ratë mohit përpara Pilatit, kur ky kishte vendosur ta lironte. 14 Ju i ratë mohit Shenjtit dhe të Drejtit, e kërkuat që t’ju falej gjakësori 15 kurse Jetëdhënësin e vratë. Por Atë Hyji e ngjalli prej të vdekurve, për çka ne jemi dëshmitarë.
16 Dhe në saje të fesë në Emrin e Jezusit, pikërisht Emri i Jezusit i dha forcë këtij njeriu që ju e njihni e po e shihni. Feja në Të ia ktheu shëndetin e plotë këtij njeriu në sy të të gjithë juve.
17 Por tani, o vëllezër, unë e di se, si ju si krerët tuaj, e bëtë atë gjë prej padijes. 18 Por në këtë mënyrë Hyji e çoi në vend atë që e kishte paralajmëruar me gojë të të gjithë profetëve: se Mesia i tij do të pësonte. 19 Pendohuni, pra, e kthehuni, që t’ju shlyhen mëkatet.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

TE DERA E BUKUR TË TËMPULLIT.

Pjetri i drejtohet një auditori hebre: “Burrat e Izraelit”. Ai u flet sikur të ishin vëllezër, thotë “vëllezër” në fakt, por në të njëjtën kohë e shohim qartë se ai nuk është më në të njëjtën anë, si të thuash; është e qartë se ai mori anën e Jezu Krishtit dhe u drejtohet atyre që janë përgjegjës për vdekjen e tij, "përgjegjës, por jo fajtor", do të thoshim sot. Ky auditor të cilit ai po i drejtohet është sigurisht i gjithë veshi, sepse ata sapo kanë dëshmuar diçka të jashtëzakonshme: jemi në tempullin në Jerusalem, rreth orës tre pasdite, koha e lutjes.
Në një nga dyert e Tempullit, në atë që quhet Dera e Bukur, një sakat u zgjati dorën kalimtarëve, si çdo ditë prej vitesh; mes këtyre kalimtarëve ishin Pjetri dhe Gjoni; dhe Pjetri i tha lypësit: “Nuk kam as ar as argjend; por atë që kam, po të jap: në emër të Jezu Krishtit Nazareas, ec!”
Dhe, thotë Luka, duke e kapur sakatin nga dora e djathtë, Pietri bëri të ngrihej në këmbë; pikërisht në atë moment njeriu ndjeu se i forcoheshin këmbët dhe kyçet; me një kërcim, ai u ngrit, ai që nuk kishte ecur kurrë, dhe hyri në tempull, duke ecur, më tepër duke kërceur dhe duke lavdëruar Hyjin.

Natyrisht, pas një gjëje të tillë, spektatorët janë gati të dëgjojnë shpjegimet. Prandaj Pjetri improvizon një fjalim: “Izraelitë, pse jeni të habitur nga ajo që sapo ka ndodhur? Dhe pse na shikoni si kafshë kurioze? Nuk ishte as devotshmëria jonë personale dhe as fuqia jonë që e bëri këtë mrekulli... Ishte vetë Jezusi që e shëroi”. Ky është konteksti në të cilin flet Pjetri: është një lutje e vërtetë; për të, ka të bëjë me ndihmën e bashkëbiseduesve të tij që të ndërmarrin një hap vendimtar në besim; të gjithë ndajnë të njëjtin besim në Zotin e Etërve, të gjithë presin Mesinë, të gjithë i njohin profecitë e Besëlidhjes së Vjetër; por si mund të binden ata se këto profeci kishin të bënin me Jezu Krishtin? Në thelb, Pjetri po përpiqet të hapë sytë e hebrenjve ndaj asaj që ne mund ta quajmë një "gabim gjyqësor".


NJË GABIM GJYQËSOR.

Gabimi, sipas Pjetrit, është që gabimisht kanë dorëzuar një njeri të pafajshëm para drejtësisë, e kanë falur një vrasës, Barabën, dhe kanë kërkuar dënimin me vdekje kundër të pafajshmit, të gjitha nga injoranca. Gabimi ishte mosnjohja e këtij njeriu të drejtë si Mesia. Vetë Jezusi e tha në kryq: "O Atë, fali ata se nuk dinë çfarë po bëjnë" (Lk. 23,34).
Duhet pranuar se kishte vend për gabime; Jezusi i Nazaretit vështirë se dukej si Mesia që prisnin. Dhe vetë vdekja e tij, rënia e tij, ishin kundër atij; me siguri, nëse Zoti do të ishte ashtu siç besonin të gjithë, ai do të ishte shpëtuar nga vuajtjet dhe nga vdekja...
Pjetri pohon me qetësi: "Hyji kishte njoftuar që më parë përmes gojës së të gjithë profetëve se Mesia i tij do të vuante". Në fakt, askund në Besëlidhjen e Vjetër nuk gjejmë një deklaratë kaq të qartë si "Mesia i Perëndisë së pari do të refuzohet, do të dënohet padrejtësisht, por kështu do të shpëtojë njerëzimin"; ne gjejmë shumë njoftime të Mesisë të paraqitur si një mbret që do të çlirojë popullin e tij, si një prift që do të japë faljen e mëkateve, si një profet që do të sjellë shpëtimin e Hyjit, dhe në funde si një Bir e njeriut fitimtar mbi të gjitha forcat e së keqes. Por në të gjitha këto njoftime, mbi të gjitha dëgjojmë një gjuhë fitoreje; mbeten këngët e famshme të Shërbëtorit dhe në veçanti kënga e Shërbëtorit të vuajtur në librin e Isaias, por, në mënyrë të dukshme, ato vështirësitë nuk i frymëzuan krerët e priftërinjve në kohën e Jezusit. Natyrisht, më pas, për ata që dëshmuan ringjalljen e Krishtit, për ata zemrat e të cilëve ishin “të hapura për të kuptuar Shkrimet”, siç thotë Shën Luka, gjithçka u bë e qarte, e shkëlqyese; ata rilexojnë profecitë e Isaias dhe rizbulojnë këto tekste të famshme që e paraqesin Mesinë në figurën e një Shërbëtori të pafajshëm, por të persekutuar dhe më në fund e vranë përpara se të lavdërohet nga Hyji, dhe i rilexojnë ato si një njoftim vuajtjesh dhe lavdërimi të Jezusit.



SHËRBËTORI I VUAJTUAR I SHPALLUR NGA IZAIA

Kënga e katërt e Shërbëtorit, veçanërisht, flet në mënyrë të përsosur për mundimin e Shërbëtorit: “S’kishte bukuri as hijeshi, që të mund të vërenim në të, as pashi që të mund të na pëlqente.
3 Ishte i përbuzur, më i sprasmi ndër njerëz, njeri dhimbjesh, i regjur me vuajtje, si ai, para të cilit mbulohet fytyra, i përbuzur, këndej as s’e çmonin për gjësend!
4 E pra, Ai i mori mbi vete vuajtjet tona, mbi shpatulla të veta i ngarkoi dhimbjet tona! E ne ishim të bindur se ishte i ndëshkuar, i munduar prej Hyjit e i nënçmuar!
5 Kurse Ai ishte i plagosur për shkak të paudhësive tona, i ndrydhur për shkak të fajeve tona; ndëshkimi, peng paqeje për ne, peshoi mbi Të: me vërragën e tij ne u shëruam” (Is.53,2-5).
Në fakt, ishin vuajtjet tona që ai mbajti, ishin dhimbjet tona që ai mbajti dhe ne e konsideronim të goditur nga Zoti dhe të poshtëruar... I brutalizuar, ai poshtëroi veten; nuk e hap gojën, si një qengj i tërhequr zvarrë në thertore, si një dele përpara atyre që e qethin; është memec; ai nuk e hap gojën. Me detyrim, me gjyq, u hoq...U shkëput nga toka e të gjallëve..."
Ky tekst thotë gjithashtu lavdërimin e Shërbëtorit të Vuajtshëm:
“10 Por Zotit i pëlqeu ta ndrydhë me vuajtje. Nëse e jep jetën e vet fli shpërblyese,
do të shohë një trashëgimi motgjatë,
me anë të Tij do të kryhet vullneti i Zotit.
11 Për shkak të vuajtjes së shpirtit të tij
do ta shohë dritën
e do të ngihet me njohjen e saj.
Shërbëtori im i drejtë do të shfajësojë shumë,
mbi vete fajet e tyre do t’i marrë” (Is. 53,10-11).
Mund të shohim qartë rëndësinë që mund të ketë pasur një tekst i tillë për të krishterët e parë në meditimin e tyre mbi misterin e Krishtit. Dhe pikërisht për këtë zbulim Pjetri dëshiron t’I sjellë hebrenjtë të cilëve u drejton fjalimin e tij; dhe ai u tha atyre: “Asgjë nuk humbet kurrë; gjithmonë ka kohë për të riparuar një gabim gjyqësor, për të rehabilituar një person të pafajshëm; dhe mrekullia e mëshirës së Zotit është se vlen për ju, pikërisht lutja e Krishtit: Atë, fali ata se nuk dinë çfarë bëjnë. Unë e di mirë se ju dhe udhëheqësit tuaj po keni vepruar në injorancë... Pra, kthehuni te Zoti, që të fshihen mëkatet tuaja”.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 3 E PASHKËS VITI B

MË 7- 4- 2024.


PSALMI 4, 2. 4. 7. 9

2 Kur të të thërras në ndihmë,
më dëgjo, o Hyj, drejtësia ime!
Ti që më shpëtove në vështirësi:
ki mëshirë për mua e ma dëgjo lutjen!
4 Dijeni: Zoti bën mrekulli për shenjtin e vet,
Zoti më dëgjon kur unë e thërras në ndihmë.

7 Shumë thonë: “Kush do të na bëjë
ta shohim fatbardhësinë”?
Le të ndritë mbi ne, o Zot, drita e fytyrës sate!

9 Posa bie në shtrojë
gjumi menjëherë më merr në qetësi,
sepse vetëm ti, o Zot, ma jep pushimin e qetë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

ZOTI DËGJON KUR UNË E THERRAS NË NDIHMË

Është shumë i shkurtër, ky Psalmi 4 i cili ka vetëm nëntë vargje gjithsej (katër lexohen këtu); por është e pasur në të gjithë besimin e Izraelit, në gjithë këtë histori të gjatë të Aleancës midis popullit të zgjedhur dhe Zotit të tij, për shekuj. Besimi dhe lutja të përziera, krenaria dhe lumturia për të qenë populli i zgjedhur, zbulimi i Zotit çlirimtar, gjithçka është aty. Së pari, lutja e popullit të Izraelit përbëhet nga një besim dhe përgjërim i përzier:
“Kur të të thërras në ndihmë, më dëgjo, o Hyj, drejtësia ime! Ti që më shpëtove në vështirësi: ki mëshirë për mua e ma dëgjo lutjen!” (v.2).
Dhe përsëri: “Zoti më dëgjon kur unë e thërras në ndihmë”. Zoti më dëgjon kur i thërras atij” (vargu 4). Në të gjitha lutjet judaike e gjejmë këtë përzierje falënderimi dhe lutjeje; aq sa e njëjta fjalë “Hosana” përdoret për të thënë edhe “Zot, ti na shpëto, lavdi ty” dhe “Të lutem, Zot, na shpëto”.
Një psalm tjetër thotë:
"Na bekoftë Hyji, Hyji ynë! Na bekoftë Hyji!” (Ps. 67, 7-8).
Është logjike: kur i drejtojmë një lutje dikujt, ne e kuptojmë në mënyrë implicite se ai mund dhe dëshiron të mirën tonë; përndryshe, ne nuk do t'i lutemi atij! Dhe kur fëmijët tanë na kërkojnë diçka, ne jemi të lumtur dhe krenarë, sepse është një dëshmi besimi që ata na japin.
Populli i Izraelit nuk priti që ne të dinim se plani i Perëndisë është vetëm dashamirësia dhe se plotfuqia e tij është ajo e dashurisë. Jezusi i tha Atit të tij "Unë e di shumë mirë se ti më dëgjon gjithmonë" ishte me të vërtetë një bir i Izraelit. Edhe brenda kësaj sigurie, lutja mund të bëhet një “klithmë” sepse besimi më i pastër nuk e përjashton njeriun nga vuajtja; dhe ka shumë raste në jetën tonë kur ankthi na bën të mos “lutemi” por “të qajmë”… Është një nga dhuratat e Biblës të na zbulojë se është e lejueshme të “qajmë” “...
Karakteristika e dytë, tipari i dytë i besimit hebre, është krenaria, lumturia e të qenit popull i zgjedhur, i veçuar, i shenjtëruar. Ky është kuptimi i vargut të fundit:
“Vetëm ti, o Zot, ma jep pushimin e qetë”. Ti më jep të banoj, o Zot, vetëm, në besim”: në realitet, këtu fjala “vetëm” do të thotë “veç”. "Të jetosh të ndarë, në besim", në gjuhën biblike, do të thotë se ne e dimë se ku është lumturia e vërtetë: të huajt na pyesin "kush do të na tregojë lumturinë?". Epo, ne e dimë se ku qëndron lumturia e njeriut, ajo është në Aleancën me Zotin tonë.

Dëgjuam gjithashtu: "Zoti ka veçuar besnikët e tij" dhe fjala "besnik" në hebraisht është "hasid", i dashur; dhe ne e dimë mirë se kjo zgjedhje, kjo zgjedhje siç thonë ata, është zgjedhje e pastër e Zotit, e pashpjegueshme, e pamerituar, si të gjitha zgjedhjet e dashurisë... Nuk është çështje meritë: nuk e harrojmë kurrë këtë fjali nga Ligji i Përtërirë:
“Arsyeja që Zoti ju ka për zemër dhe ju ka zgjedhur, nuk është pse ju ua kaloni të gjithë popujve të tjerë për nga numri; jo, pasi ju jeni më të pakët se të gjithë popujt e tjerë” (Dt. 7.7), “5 Por ti nuk do të hysh për ta trashëguar vendin e tyre në saje të drejtësisë sate ose të zemrës sate të mirë; arsyeja është se ata popuj vepruan keq, e për të futur ty, Zoti, Hyji yt, do t’i asgjësojë ata dhe kështu do ta mbajë fjalën me të cilën iu përbetua etërve të tu: Abrahamit, Izakut e Jakobit. 6 Pranoje, pra, se Zoti, Hyji yt, nuk ta dha për trashëgim këtë tokë të mrekullueshme në saje të drejtësisë sate: përkundrazi, ti je një popull tejet kokëfortë”.7 “Le të të bjerë në mend dhe mos e harro assesi sesi e bëre të hidhërohet në shkretëtirë Zoti, Hyji yt. Që prej ditës që dole nga Egjipti, derisa arritët këtu, gjithmonë i keni kundërshtuar Zotit” (Dt.9,5-7).
Prandaj ne nuk krenohemi me të, është thjesht një fakt; një fakt që ushqen besimin që nuk e lë kurrë Izraelin, edhe në situatat më dramatike:
“Posa bie në shtrojë
gjumi menjëherë më merr në qetësi,

sepse vetëm ti, o Zot, ma jep pushimin e qetë” (v.9).
Në paqe, shtrihem dhe fle; sepse ti më jep të banoj veçmas, o Zot, në besim”; burim lumturie dhe krenarie, kjo zgjedhje është edhe burim i shumë persekutimeve ndër shekuj; ky veçim do të thotë gjithashtu izolim, moskuptim: në mënyrë të pashmangshme, "veç" do të thotë gjithashtu "ndryshe"


JETO NE BESIM.

Së fundi, aspekti i tretë i lutjes së Izraelit, zbulimi i Zotit çlirimtar.
“Ti je strehimi im,
ti më ruan prej vështirësisë,
do të më rrethosh me këngë gëzimin” (Ps 32, 7).
Ti që më çliron në ankth…, nuk është efekt stili, është përvoja që flet! Nuk duhet të harrojmë se përvoja e parë që Izraeli pati për Zotin ishte Eksodi: Zoti dëgjoi vuajtjet e skllevërve, të poshtëruarit dhe i çliroi nga Egjipti, shtëpia e skllavërisë, sipas shprehjes së shenjtëruar.


Dhe nëse Zoti e liroi popullin e tij nga sundimi i Faraonit, nuk do t'u impononte atyre një tjetër dominim, të tijin; është për t'i ofruar atij lumturi dhe liri; atje, ky psalm rezonon shumë fuqishëm edhe një herë me meditimet e librit të Ligjit të Përtërirë: Psalmi ynë thotë:
“ Ti ndikove në zemrën time më shumë gëzim sesa kur të tjerëve u bëhet grurë e verë me shumicë!” (v. 8) Ti më sjell më shumë gëzim në zemrën time se të gjitha vjelat e tyre të vjela dhe të korrat e tyre... ti më jep të banoj veçmas, në besim dhe i bën jehonë Ligjit të Përtërirë:
“Në paqe jeton Izraeli,
burimi i Jakobit në vetmi
në tokë drithi e vere
ku prej qielli rigon vesa.
I lumi ti, o Izrael!
Ku mund të gjendet një popull tjetër
që e shpëton Zoti prosi ty?!
Ai është shqyti që të mbron,
palla që të sjell lavdi” (Dt.33,28-29).
Kjo përvojë e Zotit çlirimtar nuk i përket vetëm së kaluarës siç tregohet në librin e Eksodit: ka shumë shtëpi të tjera robërie në jetën tonë dhe Zoti është zbuluar si ai që shoqëron çdo sipërmarrje çlirimi. "Ti që më çliron në ankth..." është në kohën e tashme. Kjo është shprehja e një përjetimi të vërtetë besimi: fetari thotë “Unë e dua Zotin”, besimtari thotë “Zoti më do dhe më çliron”.
Më në fund, duhet të dëgjojmë këtë formulë madhështore të bekimit: “Mbi ne, o Zot, le të shkëlqejë fytyra jote!” Kjo është dëshira më e dashur e besimtarit për ata që do; kjo është formula nga libri i Numrave:
"24 Zoti të të bekoftë e të të ruajtë!
25 Të të ndriçoftë Zoti me fytyrën e vet e pastë mëshirë për ty!
26 E sjelltë Zoti fytyrën e vet drejt teje e ta dhëntë paqen!” (Nr. 6,24-26).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 3 E PASHKËS VITI B

MË 14-4-2024


LEXIMI I DYTË: 1 Gj. 2, 1 - 5a.

1 Fëmijëzit e mi, po jua shkruaj këto që të mos mëkatoni. Por, edhe nëse ndokush mëkaton, e kemi Mbrojtësin te Ati – Jezu Krishtin, Të Drejtin. 2 Ai është flia pajtuese për mëkatet tona, dhe jo vetëm për mëkatet tona, por edhe për të mbarë botës. 3 Me këtë gjë e dimë se e njohim, në qoftë se i mbajmë urdhërimet e tij. 4 Kush thotë: »Unë e njoh Atë«, por nuk i mban urdhërimet e tij, është gënjeshtar dhe e vërteta nuk është në të. 5 Ai që e mban fjalën e tij, në të është vërtet dashuria e përsosur e Hyjit. Me këtë gjë e dimë se jemi në Të. 6 Kush thotë se qëndron në Të i duhet të ecë udhës nëpër të cilën eci Ai.


LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

NE TË GJITHË…MËKATARË TË FALUR.

Gjoni zhvillon këtu tre siguri: së pari, ne jemi të gjithë mëkatarë; së dyti, ne të gjithë jemi mëkatarë të falur; së treti, është në Jezusin që ne jemi falur.
Së pari, ne jemi të gjithë mëkatarë: edhe nëse mëkati nuk është tema jonë më e zakonshme e bisedës, ne e dimë mirë dhe themi me gatishmëri se “askush nuk është i përsosur”; nëse Gjoni thotë: “Fëmijëzit e mi, po jua shkruaj këto që të mos mëkatoni”! (v. 1).
Fëmijët e mi të vegjël, ju shkruaj që të shmangni mëkatin”, kjo do të thotë se ai e konsideron jetën e krishterë si një luftë; ne të gjithë jemi qenie të shpirtërish të ndarë në brendësinë tone: të gjithë kemi një anë të errët dhe një anë të lehtë.
Dhe secili prej nesh mund të thotë si Pali:
" 14 Dhe e dimë: Ligji është shpirtëror, kurse unë jam qenie trupore e shitur mëkatit si skllav. 15 Dhe, vërtet, nuk di çfarë veproj, sepse nuk bëj çka dëshiroj, por, përkundrazi, bëj çka urrej" (Rm. 7,15). Edhe Isaia, i madhi Isaia, duke qenë i vetëdijshëm për shenjtërinë e Hyyjit, thirri: “I mjeri unë, tani sharrova,
sepse jam njeri me buzë të papastra,
banoj në popull buzësh të papastra,
e me sytë e mi e pashë Mbretin,
Zotin e Ushtrive!”(Is. 6,5).
Dhe Gjoni, në të njëjtën letër të parë, vëren: "E dimë: ne jemi prej Hyjit kurse mbarë bota është nën pushtetin e Djallit” (1 Gj. 5,19). Gjithë bota shtrihet nën mbretërinë e të Ligut.
Ne nuk kemi të drejtë ta fshehim këtë të vërtetë dhe ta konsiderojmë veten të pastër! Pak rreshta para fragmentit të sotëm, Gjoni tha troç:
“ Por nëse themi: “Ne nuk kemi mëkat”, gënjejmë vetveten dhe e vërteta nuk është në ne” (1 Gj.1, 8). Po të themi: "Nuk kemi mëkat", ne vetë do të humbasim dhe e vërteta nuk është në ne.

Por, ka edhe një siguri e dytë. Lajmi i madh i Biblës, nuk është se ne jemi mëkatarë, por se jemi falur. Njoftimi i Jezusit për të gjithë ata që ai takon në Ungjij është: "Të janë falur mëkatet: shko në paqe e mos mëkato më". “As unë nuk po të dënoj ‑ i tha Jezusi ‑ Shko, por tani e tutje mos mëkato më!” (Gj. 8,11).
Dhe Besimi na bën të themi jo "Unë besoj se jemi mëkatarë", por "Unë besoj në heqjen e mëkateve". Përfundimi i kësaj letre është: Të gjitha këto jua kam shkruar, që të dini se: “Kjo është dëshmia: Hyji na e dha jetën e pasosur, e kjo jetë është në Birin e tij. Kush e ka Birin, ka jetën, kush nuk e ka Birin e Hyjit, nuk e ka jetën” (5,11-12). Një nga boshtet e pedagogjisë biblike sigurisht ishte për ta zhvendosur njeriun nga ndjenja e fajit në pritjen e përulur dhe mirënjohëse të faljes së Zotit.
Ne kemi një shembull për këtë në Psalmin 51, 5 i cili fillon duke thënë:
"…e pranoj paudhësinë time:
mëkatin tim përherë e kam para sysh”
(këtu është ndjenja e fajit) dhe që shton:
“ Ty, vetëm ty të kam rënë në faj
dhe kam bërë ç’është keq para teje,
prandaj je i drejtë sado të më ndëshkosh,
dhe i paanshëm në dënimin tend” (v. 6).
Kam mëkatuar kundër teje dhe vetëm kundër teje,
atë që është e keqe, unë e bëra në praninë tënde” (këtu fillon pendimi).

Qëndrimi i vërtetë i pendimit nuk është të numërojmë mëkatet tona, është të mirëpresim faljen e Perëndisë që na paraprin gjithmonë. Nga pritja e djalit plangprishës nga Ati deri te fjalët e Jezusit për gruan kurorëshkelëse, ungjilli përsërit atë që kishte thënë tashmë Besëlidhja e Vjetër, domethënë që falja e Hyjit ofrohet gjithmonë falas, është një dhuratë. Ndjenja e fajit na burgos, madje mund të thuhet “na helmon”; e vërteta na çliron: kjo e vërtetë është se ne jemi mëkatarë dhe për shkak se Zoti është Dashuri dhe Falje, ne jemi të falur.
Ky është kuptimi i fjalëve të Gjonit:
“Por nëse themi: “Ne nuk kemi mëkat”, gënjejmë vetveten dhe e vërteta nuk është në ne”! (1 Gj. 1,8)....
Po nëse themi se nuk kemi mëkat, ne vetë humbim rrugën dhe e vërteta nuk është në ne.
“Por, nëse i pranojmë mëkatet tona, Ai është besnik dhe i drejtë: do të na i falë mëkatet dhe do të na pastrojë nga çdo padrejtësi. Por, nëse themi: Ne nuk kemi mëkatuar, e bëjmë Atë gënjeshtar dhe fjala e tij nuk është në ne” (1 Gj. 1,9-10). Nëse i rrëfejmë mëkatet tona, duke qenë besnikë dhe siç është i drejtë, ai do të na falë mëkatet dhe do të na pastrojë nga çdo paudhësi.


JEZUSI, MBROJTËSI YNË

Së fundi, siguria e tretë e shprehur nga Gjoni në tekstin e sotëm, është në Jezusin që ne jemi të falur:
"Por, edhe nëse ndokush mëkaton, e kemi Mbrojtësin te Ati – Jezu Krishtin, Të Drejtin. 2 Ai është flia pajtuese për mëkatet tona, dhe jo vetëm për mëkatet tona, por edhe për të mbarë botës” (v.1-2). Nëse njëri prej nesh mëkaton, ne kemi një mbrojtës përpara Atit: Jezu Krishtin, të Drejtin. Ai është viktima e ofruar për mëkatet tona...Shprehja “flia pajtuese- viktimë e ofruar për mëkatet tona” nuk është e kuptueshme në mentalitetin tonë sot. Për ta kuptuar atë, duhet t'i referohemi liturgjisë judaike të bashkëkohësve të Gjonit. Gjatë gjithë Testamentit të Vjetër, populli hebre ishte i vetëdijshëm për të qenë mëkatar, i pabesë ndaj Besëlidhjes dhe, për të ripërtërirë këtë Besëlidhje, ata ofruan flijime, viktima, në tempullin e Jerusalemit. Tani e tutje, thotë Gjoni, ky kult ka marrë fund; Jezusi ofron veten për të rivendosur përfundimisht Aleancën midis Perëndisë dhe njerëzve.
Kur Gjoni, në ungjillin e tij, i referohet Jezusit si "qengji i Hyjit që heq mëkatin e botës", është saktësisht e njëjta gjë.
Dhe letra drejtuar hebrenjve pohon se "Jezusi anuloi, shfuqizoi kultin e parë për të vendosur të dytin: "Duke hyrë në botë, Krishti thotë:
“Fli dhe kushteti nuk desh
por ma bëre gati trupin.
Holokaustet dhe flitë për mëkate
nuk të pëlqyen.
Atëherë thashë: “Ja, po vij”
Sepse për mua shkruan në rrotullin e librit
“për ta kryer, o Hyji, vullnetin tend” (Heb. 10, 5-7).
Në Jezusin u arrit një fazë vendimtare në historinë e njerëzimit: nuk është më në tempullin e Jeruzalemit që ne marrim faljen e Hjit, është në bashkim me Krishtin e vdekur dhe të ringjallur. Në mënyrë figurative, Gjoni tha të njëjtën gjë në episodin e pastrimit të Tempullit: kur Jezusi shpalli: "Shkatërroni këtë tempull dhe për tre ditë unë do ta rindërtoj", Gjoni komentoi: "Tempulli për të cilin foli ishte trupi i tij”.
Një bashkim me Krishtin e vdekur dhe e ringjallur, e ofruar për të gjithë njerëzit: “Pastaj mori gotën, u falënderua e ua dha. Të gjithë pinë prej saj.
U tha: “Ky është gjaku im, gjaku i Besëlidhjes, që derdhet për të gjithë.
Për të vërtetë, po ju them: nuk do të pi më prej frytit të hardhisë deri atë ditë, kur do ta pi të ri në Mbretërinë e Hyjit” (Mk. 14, 23-25).
Ai është viktima e ofruar për mëkatet tona dhe jo vetëm për tonat, por edhe për të gjithë botën. Vetë Jezusi e sqaroi këtë disa herë, veçanërisht në institucionin e Eukaristisë: “Ky është gjaku im, gjaku i Besëlidhjes, i derdhur për të gjithë”.
Por shprehja "viktimë e ofruar" mund të jetë keqkuptuar! Nëse e rilexojmë me kujdes letrën drejtuar hebrenjve, ajo na tregon se, me Jezu Krishtin, kjo formulë "viktimë e ofruar" ka ndryshuar plotësisht kuptimin e saj. Jezusi nuk na shpëton nga mëkati me veprime, por me vetë qenien e tij: ai që është pa mëkat, domethënë, ai nuk largohet nga prania e Atit, ai vazhdimisht "kthehet nga Ati" (siç thotë prologu i Ungjillit të Gjonit), domethënë në dialog të përhershëm dashurie me Zotin, me Atin. Ai është në të njëjtën kohë me ne për të na ngushëlluar, për të na ndihmuar. Gjoni përdor fjalën "Mbrojtës" për të përcaktuar këtë lidhje të thurur tashmë midis Zotit dhe njerëzimit: "Ne kemi një Mbrojtës përpara Atit". Siç thotë në mënyrë madhështore lutja e parë eukaristike për pajtim, tani e tutje "krahët e tij të shtrira tërheqin midis qiellit dhe tokës shenjën e pashlyeshme të Aleancës".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 3 TË PASHKËS VITI B

MË 14-4-2024.


UNGJILLI: Lk. 24,35 – 48.

35 Atëherë edhe këta u treguan çka u ngjau udhës dhe si e njohën kur ndau bukën.
36 Ndërsa këta ende po bisedonin për këto ngjarje, vetë Jezusi zuri vend në mes të tyre dhe tha: “Paqja me ju!”
37 Të tmerruar dhe të frikësuar, mendonin se po shihnin ndonjë shpirt.
38 Jezusi u tha: “Pse po trembeni? Pse po dyshoni në zemrat tuaja? 39 Shikojini duart e mia e këmbët e mia: unë jam! Vetë! Më prekni e vërtetojeni! Shpirti s’ka mish e eshtra, si po shihni se unë kam!”
40 Si u tha kështu, u dëftoi duart e këmbët. 41 Pasi ata, prej gëzimit nuk mundën të besojnë, por kishin mbetur të habitur, Jezusi u tha: “A keni këtu ndonjë gjë për të ngrënë?”

42 Ata i sollën një kurm peshku të pjekur. 43 Jezusi e mori dhe e hëngri para tyre.
44 Atëherë u tha: “Këtë vështrim kishin fjalët që ju thosha kur ende isha me ju: ‘Duhet të shkojë në vend gjithçka u shkrua për mua në Ligjin e Moisiut, në Profetët e në Psalme. ’“
45 Atëherë ua shndriti mendjen që t’i kuptonin Shkrimet 46 dhe u tha: “Kështu është në Shkrimin e shenjtë: ‘Mesisë i duhet të pësojë e të ngjallet së vdekuri të tretën ditë. 47 Në Emër të tij do të predikohet ndër të gjithë popujt, duke filluar prej Jerusalemit, kthimi dhe falja e mëkateve. 48 Ju jeni dëshmitarët e kësaj gjëje.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

PROJEKTI I ZOTIT NË ECJE.

Fjalia që është në qendër të këtij teksti na flet për përmbushjen: “Këto janë fjalët që të thashë kur isha ende me ty: Gjithçka që është shkruar për mua në ligjin e Moisiut, të profetëve dhe në psalmet”. Tema e përmbushjes shtrihet në të gjithë Biblën; ne mund ta krahasojmë Zotin me një artist që ka projektuar një vepër arti: më kujtohet një skulptor i cili, disa vjet më parë, filloi të bënte një kryq të madh në bronz të larë në ar për një kishë. Që në skicat e para e përfytyroi, e pa dhe tashmë e mbushi me gëzim. U deshën disa muaj, në mos disa vite, që ëndrra e tij të bëhej realitet: u deshën edhe bashkëpunëtorë që i besuan, pasi vetëm ai kishte sekretin e kryeveprës së tij; puna më në fund lindi, pas shumë mundimeve, lodhjes, nxehtësisë së furrës dhe më në fund të gjithë e kuptuan se me çfarë mrekullie kishin bashkëpunuar. Më pas, ata më në fund mund të thonë: "Po, gjithçka ishte e nevojshme" për të arritur atje!
Plani dashamirës i Zotit, i cili u krye “përpara krijimit të botës”, siç thotë Pali, është shumë më madhështor se një vepër arti, sado e bukur të jetë! Dhe ne mund të lexojmë në të gjithë Biblën historinë e këtij projekti në zhvillim: durimi i gjatë i Zotit në kohë, fazat dhe fillimet e realizimit, dështimet dhe rinisjet, bashkëpunimet. Të thuash se plani dashamirës i Zotit është realizuar në Historinë e Njerëzve do të thotë të thuash se Historia e Njerëzimit ka një "KUPTIM", domethënë një "kuptim" dhe një drejtim". Është një artikull i besimit tonë. Që do të thotë se ne kurrë nuk kemi të drejtë të dorëzohemi para zymtësisë së ambientit! Besimtarët janë të fokusuar tek e ardhmja dhe jo tek e shkuara! Në lutjen Ati ynë ata thonë: "Ardhtë mbretëria jote, u bëftë vullnesa jote si në qiell ahstu në tokë", me fjalë të tjera, "u bëftë plani yt".


ZOTI KËRKON BASHKËPUNËTORË.

Ashtu si skulptori ynë, Zoti kërkon bashkëpunëtorë për projektin e tij: Bibla na thotë se, Zoti i ka ofruar gjithmonë njerëzimit mundlsinë të bashkëpunojë në projektin e tij madhështor: ishte Adami, Noeu, Abrahami... dhe zgjedhja e popullit të Izraelit që u bë Populli i Zgjedhur nga Zoti për të bashkëpunuar me të që të gjithë njerëzit të arrinë shëlbimin e Zotit. Kjo zgjedhje e Zotit që ne e quajmë zgjedhja e Izraelit mbetet e vlefshme edhe sot: kjo Aleancë që i është propozuar Izraelit nuk është denoncuar kurrë nga Zoti! Izraeli është ende populli i zgjedhur, sepse: "Nëse ne nuk jemi besnikë – Ai mbetet besnik! Sepse Ai kurrsesi nuk mund ta mohojë vetveten" (2 Tim. 2, 13). Më pas Krishti mori mish brenda këtij populli të zgjedhur dhe më në fund, ua transmetoi misionin të gjithë atyre që duan të hyjnë në Kishën e tij: “Paqja me ju! Siç më dërgoi mua Ati, ashtu unë po ju dërgoj ju”, thotë ai në Ungjillin e Gjonit (Gj. 20, 21).
Sigurisht, duke folur për projektin e Zotit, ne mund të pyesim veten se çfarë do të bëhet me Lirinë tonë. Tani, një nga zbulimet e Izraelit është se Zoti nuk i tërheq të gjitha fijet, njeriu ka një përgjegjësi në historinë e tij; nuk ka asnjë skenar të shkruar paraprakisht. Përkundrazi, Zoti e respekton lirinë e njeriut; dhe, sipas Shën Pjetrit, është pikërisht sepse Zoti e respekton lirinë e njeriut që projekti nuk ecën më shpejt!:
“Nuk vonon Zoti ta çojë në vend premtimin, si disa e mendojnë të ngadalshëm, por është i durueshëm me ju, se nuk do që ndokush të birret, por do që të gjithë ta kenë mundësinë të kthehen” (2 Pt. 3,9). Kur besimtarët rilexojnë Shkrimet, ata deshifrojnë këtë durim të gjatë të Zotit. Pjetri thotë përsëri: " Por një gjë, fort të dashur, assesi s’duhet ta harroni, e kjo është se te Zoti një ditë është si një mijë vjet, po edhe një mijë vjet janë si një ditë e vetme” (2 Pt. 3,8).
Kur Krishti u tha apostujve të tij “Ishte e nevojshme”, ai i mëson ata pikërisht të dallojnë nën sipërfaqen e ditëve dhe të mijëvjeçarëve maturimin e ngadaltë por të sigurt të njerëzimit të ri që një ditë do të bashkohet në të. Ky është "kuptimi i Shkrimeve". Jo “ishte e shkruar, e programuar”; por është në përputhje me veprën e Zotit. Pastaj, për dishepujt, gjithçka u bë e ndritshme: sigurisht, Hyji i dashurisë dhe faljes mund të shkonte vetëm deri në fund të dashurisë dhe faljes. Natyrisht, Besëlidhja e dashurisë së përsosur midis Zotit dhe njerëzimit mund të vuloset vetëm te Zoti-njeri, ai që është vetë dashuria. Natyrisht, për të na çuar përtej vdekjes, në dritën e Ringjalljes, ai duhej të kalonte vetë vdekjen; sigurisht, për të na mësuar ta mposhtim urrejtjen me forcën e vetme të dashurisë, atij iu desh të përballej vetë me urrejtjen dhe talljen; sigurisht, për të inauguruar njerëzimin që njeh Atin, ai duhej të vinte dhe të na zbulonte fytyrën e vërtetë të Perëndisë në fytyrën e një njeriu: “Ai që më ka parë mua, ka parë Atin”; kjo “ishte e nevojshme”, i shpjegoi vetë Jezusi Pilatit gjatë Pasionit (Gj. 18, 37): “Pra, ti qenke Mbret?”‑ i tha atëherë Pilati.
“Mirë thua! ‑ iu përgjigj Jezusi ‑ Unë jam mbret!
E unë linda dhe erdha në botë
për të dëshmuar të vërtetën.
Kush e do të vërtetën,
ai e dëgjon fjalën time”.
Një fjalë e fundit mbi misionin tonë si bashkëpunëtorë të Zotit:

Misioni ynë i bashkëpunimit në projektin e Zotit është të shpallim nga ana jonë (dhe të jetojmë sa më mirë) projektin dashamirës të Perëndisë. Kjo është ajo që Pali e quan "të përfundojmë në mishin tonë atë që i mungon veprës së Krishtit". "E plotësuar në mishin tonë" do të thotë thjesht vënien e jetës sonë të përditshme në shërbim të këtij projekti të madh.

Këtu është fjalia e Palit:
“24 Dhe tani vetë u gëzohem vuajtjeve të mia për të mirën tuaj dhe plotësoj në trupin tim çka u mungon mundimeve të Krishtit për Trupin e tij ‑ Kishën. 25 U bëra mbarështues i Saj në fuqi të misionit që Hyji më caktoi për të mirën tuaj që ta bëj të njohur njëherë e përgjithmonë Fjalën e Hyjit: 26 ‑ Misterin e mbajtur fshehur gjatë shekujsh dhe breznish, të cilin tani ua zbuloi shenjtërve të tij..." (Kol. 1, 24-26).

[ninoenina]

F.A. JAVA, E DIELA E 3 TË PASHKËS VITI B

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 3 TË PASHKËS VITI B

MË 14-4-2024


“HYJI DO TË NA PYESË QË DO T’IA TREGOJMË DUART TONA”

Ne soditim zogjtë e qiellit dhe zambakët e fushës, por emocioni i ëmbël që ndjejmë shpejt mbulohet nga trishtimi nëse kujtojmë fatin që na bashkon me këto krijesa të mrekullueshme. Edhe
“1 Njeriu prej femre i lindur,
ditëpakët, por plot trazime,
2 çel si lulja e shpejt vyshket,
vend pa zënë zhduket si hija” (Jb. 14, 1-2)
dhe ditët e tij janë si bari:
“14 Sepse mirë e di si jemi të përbërë,
s’e harron se ne jemi pluhur.
15 Njeriu! Ditët e tija janë porsi bari:
porsi lulja e fushës lulëzon,
16 sa e prek era e më s’është,
më s’e kujton as vendi i vet.
17 Vetëm dashuria e Zotit është prej amshimit” (Ps. 103,14-16).
Kokrra e grurit vdes për t'u rilindur dhe pema:
"7 Por ai dhe si lënda mund të shpresojë:
nëse pritet, përsëri përtërihet,
prapë prej saj pinjollët rriten” (Jb 14.7).
Cili do të jetë epilogu i duelit dramatik mes vdekjes dhe jetës në të cilin përfshihet edhe njeriu?
Nuk ka dyshim: fjalën e fundit do ta ketë vdekja. Pas miliarda vitesh jeta do të shuhet në univers. Pra, a kishte një kuptim kalimi ynë në këtë tokë apo ishte një meteor prej të cilit nuk do të mbetet asnjë gjurmë? Tallja e asgjësë totale na pret? Ndjenja që kemi është si të burgosur, të lidhur me zinxhirë në një botë të destinuar për vdekje nga e cila nuk na lejohet të shpëtojmë?
Kjo është enigma e madhe e pazgjidhur, të cilës njedrëzit janë përpjekur gjithmonë, me dëshpërim, t'i përgjigjen.
Drita e Pashkëve ka tretur përgjithmonë errësirën dhe hijet e vdekjes: kjo botë nuk është një varr, por barku në të cilin të rritesh dhe të përgatitesh për jetën pa kufi, pa kufij. Krijimi do të bëhet një qiell të ri dhe një tokë të re (2 Pt. 3, 13).
“Hyji do të shqyrtojë duart tona dhe këmbët tona për të parë në to shenjat e dashurisë”.


LEXIMII I PARË: Vap.3,13-19.

“13 ‘Hyji i Abrahamit, [Hyji] i Izakut, [Hyji] i Jakobit, Hyji i etërve tanë e lavdëroi Shërbëtorin e vet Jezusin, të cilin ju e dorëzuat në vdekje dhe i ratë mohit përpara Pilatit, kur ky kishte vendosur ta lironte. 14 Ju i ratë mohit Shenjtit dhe të Drejtit, e kërkuat që t’ju falej gjakësori 15 kurse Jetëdhënësin e vratë. Por Atë Hyji e ngjalli prej të vdekurve, për çka ne jemi dëshmitarë.
16 Dhe në saje të fesë në Emrin e Jezusit, pikërisht Emri i Jezusit i dha forcë këtij njeriu që ju e njihni e po e shihni. Feja në Të ia ktheu shëndetin e plotë këtij njeriu në sy të të gjithë juve.
17 Por tani, o vëllezër, unë e di se, si ju si krerët tuaj, e bëtë atë gjë prej padijes. 18 Por në këtë mënyrë Hyji e çoi në vend atë që e kishte paralajmëruar me gojë të të gjithë profetëve: se Mesia i tij do të pësonte. 19 Pendohuni, pra, e kthehuni, që t’ju shlyhen mëkatet”.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Pasi shëroi një të gjymtuar që kërkon lëmoshë në të ashtuquajturën derë "të bukur" të tempullit (Vap. 3,1-10), Pjetri mban fjalimin nga i cili është marrë leximi i sotëm.
Mrekullia e jashtëzakonshme që kreu ai, ngjalli admirim dhe habi tek ata që e panë atë dhe që pyesin veten se çfarë ndodhi: Kush janë apostujt? Shërues të talentuar me fuqi misterioze dhe të jashtëzakonshme?
Pjetri sqaron: “Burra të Izraelit, pse po çuditeni për këtë gjë? Pse po na shikoni thuajse ne me fuqinë tonë dhe me përshpirtërinë tonë kemi bërë që ky të ecë?” (v. 12). Nuk duhet të na atribuohet neve shërimi që është kryer, por besimit në Krishtin. Është një shenjë e qartë se Jezusi është gjallë.
Leximi i parë të liturgjisë së sotme mund të kuptohet nëse lexohet në këtë kontekst.
Në çfarë kuptimi shërimi i një të gjymtuarii tregon se Krishti është ringjallur? Ndoshta sepse është një mrekulli e jashtëzakonshme që vetëm Zoti mund ta bëjë? Nëse do të ishte kështu, ata që nuk janë në gjendje të bëjnë mrekulli, nuk do të mund të dëshmonin ringjalljen.
Në fjalimet e tij, Pjetri përsërit si një refren: "Ne jemi dëshmitarë" (v. 15). Apostujt mendojnë se janë dëshmitarë të ringjalljes, sepse veprat që kryejnë vërtetojnë, pa mëdyshje, se Krishti është i gjallë.
Jezusi ecte rrugëve të Palestinës duke shpallur ungjillin, duke shëruar të sëmurët, duke ushqyer të uriturit, duke rikuperuar të humburit. Nëse këto vepra vazhdojnë të bëhen, me të njëjtën forcë dhe fuqi, edhe nëse nuk ndodhin mrekulli, do të thotë se Jezusi është i gjallë, vazhdon të veprojë në dishepujt e tij dhe Shpirti i tij është I pranishëm në botë.
Është në këtë kuptim që çdo dishepull thirret për të qenë dëshmitar i ringjalljes. Ata që shpallin mesazhin e shpëtimit, ata që angazhohen për të mposhtur urinë, dhimbjen, sëmundjen, ata që vënë në këmbë "të gjymtuarat" që nuk janë në gjendje të vazhdojnë rrugën e jetës, ata që, të shtyrë nga Shpirti, mbajnë nga veprat e Krishtit, të gjithë këta janë një dëshmi se Jezusi është i gjallë.
Në fjalimin e Pjetrit ka një element të dytë për t'u theksuar: emrat që i atribuohen Jezusit: "shërbëtor besnik i Perëndisë, i shenjtë, i drejtë, udhërrëfyes i jetës" (v. 13-15). Këta nuk janë tituj nderi, por sintezë e besimit të të krishterëve të parë.
E gjithë perspektiva e jetës ndryshon nëse dikush beson vërtet se Jezusi ka të drejtën e këtyre titujve, nëse është i bindur se ai, i munduri në sytë e botës, është përkundrazi njeriu i suksesshëm sipas Zotit, se ai është i vetmi i shenjtë. dhe vetëm një dhe se rruga e kryqit e propozuar prej tij të çon në jetë.
Një pikë e tretë ka të bëjë me kontrastet dramatike - midis vdekjes dhe jetës, midis veprës së njerëzve dhe veprës së Perëndisë - të pranishme në këtë fjalim (v. 13-15).
Nga njëra anë ripërsëritet veprimi i njerëzve që vrasin "autorin e jetës" dhe parapëlqejnë një vrasës (Barabën) ndaj tij, nga ana tjetër vendoset ndërhyrja e Zotit që ringjall dhe jep jetë.
Ajo që komunikon Pjetri është një mesazh shprese: dashuria e Zotit arrin gjithmonë të mbizotërojë, ai nxjerr të mira edhe nga gabimet e njerëzve. Plani i tij nuk mund të anulohet nga injoranca apo ligësia; edhe ngjarjet më dramatike, gjestet më të pakuptimta (v. 17) do të udhëhiqen gjithmonë prej tij dhe do të bëhen pjesë e planit të tij të shpëtimit.
Në pjesën e fundit të leximit të sotëm (v. 17-19) Pjetri i drejtohet ftesës për kthim në besim. Gabimet, mëkatet - të cilat nuk duhet t'i atribuohen ligësisë, por injorancës - nuk do ta kenë kurrë fjalën e fundit; në fund do të ketë gjithmonë shpalljen e faljes dhe mundësinë e shërimit. Shërimi i të gjymtuarit është shenja e kësaj: edhe personi më i "sakatuar", më "paralitik" do të shërohet nga forca e Shpirtit të të Ngjallurit.
Sot si atëherë - ky është mesazhi që autori i Veprave synon t'u drejtojë të krishterëve të komuniteteve të tij - shërimi nga mëkati kalon në dy faza: e para është ndërgjegjësimi për të keqen e kryer, pranimi, pa justifikime të kota, se kemi bërë një gabim; e dyta është ndryshimi i jetës.


LEXIMI I DYTË: 1 Gj 2,1-5.

1 Fëmijëzit e mi, po jua shkruaj këto që të mos mëkatoni. Por, edhe nëse ndokush mëkaton, e kemi Mbrojtësin te Ati – Jezu Krishtin, Të Drejtin. 2 Ai është flia pajtuese për mëkatet tona, dhe jo vetëm për mëkatet tona, por edhe për të mbarë botës. 3 Me këtë gjë e dimë se e njohim, në qoftë se i mbajmë urdhërimet e tij. 4 Kush thotë: »Unë e njoh Atë«, por nuk i mban urdhërimet e tij, është gënjeshtar dhe e vërteta nuk është në të. 5 Ai që e mban fjalën e tij, në të është vërtet dashuria e përsosur e Hyjit. Me këtë gjë e dimë se jemi në Të. 6 Kush thotë se qëndron në Të i duhet të ecë udhës nëpër të cilën eci Ai.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Një nga gabimet teologjikë që ishte përhapur në komunitetet e Gjonit ishte një optimizëm absurd, një sipërfaqësi e pakuptimtë në fushën morale. Disa grupe dishepujsh besonin se mençuria shpirtërore që kishin fituar dhe ndriçimi që kishin marrë, i bënte të imunizuar nga çdo mëkat.
Gjoni i mohon ata dhe denoncon ashpër iluzionin e tyre të rrezikshëm: “8 Por nëse themi: Ne nuk kemi mëkat, gënjejmë vetveten dhe e vërteta nuk është në ne. 9 Por, nëse i pranojmë mëkatet tona, Ai është besnik dhe i drejtë: do të na i falë mëkatet dhe do të na pastrojë nga çdo padrejtësi. 10 Por, nëse themi: Ne nuk kemi mëkatuar, e bëjmë Atë gënjeshtar dhe fjala e tij nuk është në ne” (1 Gj. 1, 8-10).
I krishteri është i vetëdijshëm për brishtësinë e tij dhe e kupton se, edhe pasi të jetë falur, ai mbetet i dobët dhe vazhdon të mëkatojë. Megjithatë, ka një lajm të mirë për të: edhe nëse mëkaton, ai ka, pranë Atit, një avokat, Jezu Krishtin e drejtë (v.1). Prandaj ai nuk duhet të ketë më frikë, i sigurt se shpëtimi nuk do t'i rezervohet grupit të vogël të besimtarëve, por do të arrijë të gjithë njerëzit (v. 2).
Pjesa e dytë e leximit (v. 3-5) u drejtohet atyre që pretendojnë se e kanë njohur Hyjin, por nuk i zbatojnë urdhërimet e tij. Besimi – thotë Gjoni – nuk mund të ndahet nga jeta; vetëm: “ai që e mban fjalën e tij, në të është vërtet dashuria e përsosur e Hyjit. Me këtë gjë e dimë se jemi në Të" (v. 5). Kushdo që e kufizon veten të deklarojë verbalisht aderimin e tij ndaj Krishtit, por nuk bën një jetë në përputhje me Ungjillin, është gënjeshtar dhe e vendos veten jashtë planit të shpëtimit (v. 5). Kjo nuk do të thotë se ai do të përballet me humbjen e përjetshme: një interpretim i tillë do të ishte në kundërshtim me atë që sapo u tha. Përkundrazi, është një ftesë e ngutshme për të mbajtur parasysh se ata që distancohen nga Zoti dhe rrugët e tij, shkëputen nga burimi i dashurisë, gëzimit dhe jetës.


UNGJILLI: Lk. 24,35-48.

35 Atëherë edhe këta u treguan çka u ngjau udhës dhe si e njohën kur ndau bukën.
36 Ndërsa këta ende po bisedonin për këto ngjarje, vetë Jezusi zuri vend në mes të tyre dhe tha: “Paqja me ju!”
37 Të tmerruar dhe të frikësuar, mendonin se po shihnin ndonjë shpirt. 38 Jezusi u tha: “Pse po trembeni? Pse po dyshoni në zemrat tuaja? 39 Shikojini duart e mia e këmbët e mia: unë jam! Vetë! Më prekni e vërtetojeni! Shpirti s’ka mish e eshtra, si po shihni se unë kam!”
40 Si u tha kështu, u dëftoi duart e këmbët.
41 Pasi ata, prej gëzimit nuk mundën të besojnë, por kishin mbetur të habitur, Jezusi u tha: “A keni këtu ndonjë gjë për të ngrënë?”
42 Ata i sollën një kurm peshku të pjekur.
43 Jezusi e mori dhe e hëngri para tyre.
44 Atëherë u tha: “Këtë vështrim kishin fjalët që ju thosha kur ende isha me ju: ‘Duhet të shkojë në vend gjithçka u shkrua për mua në Ligjin e Moisiut, në Profetët e në Psalme’“
45 Atëherë ua shndriti mendjen që t’i kuptonin Shkrimet 46 dhe u tha: “Kështu është në Shkrimin e shenjtë: ‘Mesisë i duhet të pësojë e të ngjallet së vdekuri të tretën ditë. 47 Në Emër të tij do të predikohet ndër të gjithë popujt, duke filluar prej Jerusalemit, kthimi dhe falja e mëkateve. 48 Ju jeni dëshmitarët e kësaj gjëje.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI - LUTJE

Përvoja e të Ngjallurit e rrëfyer në këtë pasazh ungjillor ndodhi në Jerusalem ditën e Pashkëve, një ditë që filloi me udhëtimin e grave drejt varrit dhe me njoftimin e ringjalljes që iu përcoll atyre nga dy burra të veshur me petka të ndritshme" (Lk 24, 1-8).
Natën vonë, të njëmbëdhjetët dhe një grup dishepujsh të tjerë që ishin me ta, po flisnin për shfaqjen e të Ngjallurit që kishin pasur Simoni dhe disa të tjerë, kur, pa frymë, mbërritën të dy nga Emaus dhe treguan se çfarë kishte ndodhur me ata gjatë rrugës dhe si e kishin njohur Zotin në thyerjen e bukës.
Në këtë kontekst, të cilin ne mund ta imagjinojmë si një gëzim të papërmbajtur, mes tyre shfaqet vetë Jezusi (v. 35-36).
Ne do të prisnim reagimin që na raportoi Gjoni: "Dishepujt u gëzuan kur panë Zotin" (Gj. 20, 20). Në vend të kësaj, Luka thotë se ata ishin "të habitur, të frikësuar dhe të shqetësuar", duke besuar se "ata po shihnin një fantazmë" dhe "dyshime u ngritën në zemrat e tyre" (v. 36-38). Reagimi i tyre është i pashpjegueshëm.
Atëherë është e vështirë të kuptohet arsyeja e vështirësisë së tyre për të besuar: “Prej gëzimit nuk mundën të besojnë, por kishin mbetur të habitur” (v. 41). Si mund ta pajtojmë gëzimin me dyshimet?
Fakti që Jezusi ha peshk para dishepujve është gjithashtu hutues (v. 39-43). Pali siguron se trupi i të ringjallurve nuk është material si ai që kemi në këtë botë (1 Kor 15,35-44), ai është një trup "shpirtëror", që kalon nëpër dyer të mbyllura (Gj. 20,26), prandaj nuk mund të hajë.

Ka nga ata që mendojnë se ka ndodhur diçka e ngjashme me atë që thuhet në librin e Tobisë, ku thuhet se kryeengjëlli Rafael, kur u bë i njohur, deklaroi: “Juve u dukej se po haja, e unë po s’haja asgjë, por juve ashtu u dukej” (Tb. 12,19). Por ky shpjegim nuk është bindës, sepse, në këtë rast, "prova" e trupores që jep Jezusi do të bazohej në një iluzion, në një halucinacion.
Më në fund, Jeruzalemi është mjaft larg nga deti dhe nuk ka shumë të ngjarë që dishepujt të mund të nxjerrin menjëherë ndonjë peshk të pjekur. Ngjarja do të kishte më shumë gjasa në Kafarnaum.
Këto vështirësi, të theksuara me të drejtë nga racionalistët, janë të çmuara: ato na bëjnë të shkojmë përtej kuptimit të menjëhershëm të tregimit për të kuptuar kuptimin e tij më të thellë. Luka iu drejtua gjuhës konkrete dhe imazheve materiale për të përcjellë të vërteta të papërshkrueshme. Çfarë do të thotë atëherë çudia, frika, dyshimet, fakti i të ngrënit para dishepujve dhe më pas... ajo njohje e çuditshme nëpërmjet vëzhgimit të duarve dhe këmbëve? Njerëzit e njohin njëri-tjetrin nga fytyrat e tyre, jo nga duart dhe këmbët e tyre.
Çdo përvojë e Zotit e rrëfyer në Bibël shoqërohet gjithmonë me një reagim frike nga ana e njeriut. Le të kujtojmë thirrjen e Isaias në momentin e thirrjes së tij: “I mjeri unë, tani sharrova,
sepse jam njeri me buzë të papastra,
banoj në popull buzësh të papastra,
e me sytë e mi e pashë Mbretin,
Zotin e Ushtrive!” (Is 6,5).
Le të mendojmë për Zakarinë dhe Marinë, të cilët u shqetësuan nga lajmërimi i lindjes së një djali (Lk 1,12,29) ose për apostujt që gjatë shpërfytyrimit u goditën nga frika (Mk 9,6).
Nuk bëhet fjalë për tmerrin që ndiejmë kur përballemi me rrezikun, por për habinë e atyre që marrin një zbulesë nga Perëndia.
Edhe në ungjillin tonë të sotëm çudia dhe frika janë imazhe biblike. Ungjilltari i përdor ata për të rrëfyer përvojën e mbinatyrshme, të pashprehur të dishepujve që u përmbytën nga një dritë që nuk është e kësaj bote, por vjen nga Perëndia: ata takuan të Ngjallurin.
Çudia dhe frika shoqërojnë gjithmonë, edhe sot, manifestimet e Zotit “në mes” të bashkësive të tij. Çudia dhe frika janë imazhet e ndryshimeve rrënjësore që sjell shfaqja e të Ngjallurit në jetën e njeriut. Me shkëlqimin e saj, drita e Pashkëve zbulon vogëlsinë e çdo tërheqjeje nga bota aktuale dhe hap mendjet dhe zemrat ndaj realiteteve absolutisht të reja, drejt botës së të ringjallurve, një botë që magjeps dhe ngjall habi dhe frikë, sepse është bota. e Zotit.
Përfshirja në këtë dimension të ri nuk është as e thjeshtë dhe as e menjëhershme, ajo përfshin hezitime dhe hutime. Këto janë dyshimet që nënkuptohen, jo vetëm në fragmentin e sotëm të Ungjillit (v. 38), por në çdo histori të përvojave të të Ngjallurit.
Skepticizmi, mosbesimi, pasiguritë për identitetin e atij që u shfaq karakterizuan rrugën e ngadaltë dhe të lodhshme që i çoi apostujt drejt besimit. Atyre, ashtu si neve, realiteti i ringjalljes u shfaq, në momente të caktuara, shumë i mirë për të qenë i vërtetë. Në disa rrethana ata kishin ndjesinë e përballjes me fantazmat; herë të tjera, siç ndodhi në liqenin e Tiberiadës, ata nuk e njohën të Ngjallurin, Mjeshtrin që kishin ndjekur përgjatë rrugëve të Palestinës. Edhe pas demonstratës së fundit në një mal të Galilesë - vëren ungjilltari Mateu - "disa vazhduan të dyshonin" (Mt 28,17).
Dyshimet e tyre, të vazhdueshëm edhe pas kaq shumë shenjave të ofruara nga Zoti, provojnë, para së gjithash, se apostujt nuk ishin sylesh; atëherë ata tregojnë se besimi nuk është një dorëzim përballë provave, por është përgjigja e lirë ndaj një thirrjeje. Gjithmonë ka arsye të mira për ta refuzuar dhe fakti që ekzistojnë jobesimtarë dëshmon se Zoti vepron në mënyrë shumë të matur, nuk imponohet, nuk ushtron dhunë ndaj lirisë së njeriut.
Këmbëngulja e Lukës për trupshmërinë e të Ngjallurit lind nga një shqetësim baritor: të krishterët të cilëve ai u drejtohej ishin të mbushur me ide filozofike greke, ata nuk e mohonin që, pas vdekjes, do të kishin hyrë në një formë të re jete, por kjo u reduktua. për mbijetesën e komponentit shpirtëror të njeriut. Trupi material konsiderohej një burg për shpirtin që aspironte të shkëputej nga toka dhe të ngjitej drejt qiellit. Ringjallja trupore ishte e paimagjinueshme dhe, kur raportonin shfaqjet e të vdekurve, ata gjithmonë imagjinonin hije, shpirtra, fantazma.
Për t'i bërë ata që lidhen me këtë kulturë të kuptojnë risinë e konceptimit të krishterë të ringjalljes, Luka - i vetëm mes ungjilltarëve - u detyrua të përdorte një gjuhë shumë "trupore". Dishepujt – siguron ai – prekën të Ngjallurin, hëngrën me të, u ftuan të shikonin mishin dhe kockat e tij.
Këto janë deklarata në të cilat përdoret një realizmi i shqetësues. Nëse nuk mbajmë parasysh se cilët janë marrësit e mesazhit dhe cili është objektivi që e shtyu Lukën të shprehej në këtë mënyrë, rrezikojmë të barazojmë ringjalljen e Jezusit me ringjalljen e kufomës së tij, me kthimin e tij në formën e jetës që kishte më parë.
Të ringjallurit nuk e marrin përsëri trupin material, të përbërë nga atome dhe molekula, që kishin në këtë botë. Nuk do të kishte kuptim që në momentin e vdekjes të zhvisheshim nga ky trup dhe më pas ta kthenim atë në ditën e ringjalljes së të vdekurve. Zoti nuk mund të ketë dekretuar vdekjen e njeriut dhe pastaj t'i ketë kthyer atij të njëjtën formë jete. Nëse e kishte destinuar për vdekje, do t'i prezantonte me një formë të re jete, krejtësisht të ndryshme nga ajo aktuale, aq e ndryshme sa nuk mund të imagjinohej dhe as të verifikohej. Shqisat tona nuk janë në gjendje ta kapin atë, ajo mund të kapet vetëm përmes shenjave dhe të pranohet me besim.

Në këtë pikë ne përpiqemi të riformulojmë mesazhin teologjik të këtij Ungjilli duke përdorur një gjuhë më të kuptueshme për kulturën tonë.
I Ngjalluri – siguron Luka – nuk ishte një fantazmë, por i njëjti Jezus të cilin dishepujt e kishin prekur me duar dhe me të cilin kishin ngrënë. Kishte ndryshuar pamjen, tek ai kishte ndodhur një metamorfozë sublime që e bënte të panjohur; ai u shpërfytyrua, por ai nuk ishte një person tjetër; ai e ruajti trupin e tij, aftësinë e tij për t'u shfaqur nga jashtë, për t'u lidhur, për të komunikuar dashurinë e tij, por i tij ishte një trup i ndryshëm nga i yni, ishte - siç mëson Pali - një trup "shpirtëror" (1 Kor. 15, 44).
Tani ai ka një trup që e lejon të vazhdojë të hajë dhe të pijë me ne, domethënë të marrë pjesë në shpresat dhe zhgënjimet tona, gëzimet dhe hidhërimet tona. Nuk është e paarritshme, nuk është një frymë e pandreqshme e largët dhe e shkëputur nga realiteti ynë. Edhe pas kthimit të tij tek Ati, ai mbetet plotësisht njeri, ai mbetet një nga ne.
Dhe nuk është i vetmi i ringjallur, ai është i parëlinduri i atyre që ringjallen prej së vdekurish (Kol. 1,18). Ajo që i ndodhi atij përsëritet në çdo dishepull. Në momentin e vdekjes nuk do të ketë ndarje të shpirtit nga trupi (kjo është filozofia greke, jo konceptim biblik), por njeriu në tërësinë e tij do të hyjë në botën e Zotit i shpërfytyruar.
Tani ne gjithashtu e kuptojmë më mirë ftesën e të Ngjallurit për të parë duart dhe këmbët e tij (v. 39). Ndërsa njerëzit identifikohen nga fytyrat e tyre, Jezusi dëshiron të njihet nga duart dhe këmbët e tij. Referenca është për plagët e ngulitura nga gozhdët dhe për kryqin, kulmin e një jete të shpenzuar për dashuri.
Edhe kur ringjallet, trupi i Jezusit ruan shenjat e vetëdhënies totale.
Hyji nuk ka duar të tjera përveç atyre të Krishtit, të gozhduara për dashuri. Do të ishte blasfemi të imagjinohet se ato mund të dëmtojnë njeriun. Ai nuk ka këmbë të tjera përveç atyre të Krishtit, të gozhduara dhe i tregon për të na thënë se nuk mund të largohet kurrë prej nesh.
Është duke soditur këto duar dhe këmbë që njeriu zbulon Zotin e vërtetë, të vetëm. I krishteri do të njihet edhe nga duart dhe këmbët e tij. Lum ata që mund t'i tregojnë Hyjit duart dhe këmbët e tyre të shënuara nga gjeste dashurie. Me Palin ata do të mund të mburren: "Unë mbart në trupin tim shenjat e Jezusit" (Gal. 6,17).

Në pjesën e fundit të fragmentit (v. 44-48) tregohet mënyra për të përjetuar të Ngjallurin sot: është e nevojshme t'i hapim zemrën kuptimit të Shkrimeve. Është përmes Shkrimeve që Krishti vazhdon t'u tregojë dishepujve të tij "duart dhe këmbët e tij", domethënë gjestet e tij të dashurisë.
Më pas prezantohet shpallja madhështore, e pranishme edhe në dy leximet e tjera: "Në emër të Krishtit, do t'u predikohet të gjithë njerëzve kthimi dhe falja e mëkateve".
Besimi në ringjalljen e Zotit përfshin një ndryshim rrënjësor në mënyrën e të menduarit dhe të jetesës. Për të krishterët e parë, nata e Pashkëve shënoi kalimin nga vdekja në jetë, nëpërmjet sakramentit të pagëzimit (1 Gjn 3,14).

Njoftimi i ringjalljes së Krishtit është efektiv dhe i besueshëm vetëm nëse dishepujt, ashtu si Mjeshtri, mund t'u tregojnë njerëzve duart dhe këmbët e tyre të shënuara nga vepra dashurie.

[ninoenina]

F.A. E DIELA E 3 TË PASHKËS VITI B

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 3 TË PASHKËS VITI B

MË 14-4-2024

UNGJILLI: Lk. 24, 35 – 48.

35 Atëherë edhe këta u treguan çka u ngjau udhës dhe si e njohën kur ndau bukën.
36 Ndërsa këta ende po bisedonin për këto ngjarje, vetë Jezusi zuri vend në mes të tyre dhe tha: “Paqja me ju!”
37 Të tmerruar dhe të frikësuar, mendonin se po shihnin ndonjë shpirt.
38 Jezusi u tha: “Pse po trembeni? Pse po dyshoni në zemrat tuaja? 39 Shikojini duart e mia e këmbët e mia: unë jam! Vetë! Më prekni e vërtetojeni! Shpirti s’ka mish e eshtra, si po shihni se unë kam!”
40 Si u tha kështu, u dëftoi duart e këmbët. 41 Pasi ata, prej gëzimit nuk mundën të besojnë, por kishin mbetur të habitur, Jezusi u tha: “A keni këtu ndonjë gjë për të ngrënë?”
42 Ata i sollën një kurm peshku të pjekur.
43 Jezusi e mori dhe e hëngri para tyre.
44 Atëherë u tha: “Këtë vështrim kishin fjalët që ju thosha kur ende isha me ju: ‘Duhet të shkojë në vend gjithçka u shkrua për mua në Ligjin e Moisiut, në Profetët e në Psalme. ’“
45 Atëherë ua shndriti mendjen që t’i kuptonin Shkrimet
46 dhe u tha: “Kështu është në Shkrimin e shenjtë: ‘Mesisë i duhet të pësojë e të ngjallet së vdekuri të tretën ditë.
47 Në Emër të tij do të predikohet ndër të gjithë popujt, duke filluar prej Jerusalemit, kthimi dhe falja e mëkateve.
48 Ju jeni dëshmitarët e kësaj gjëje.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Në atë kohë, [dy dishepujt që ishin kthyer nga Emaus] u treguan [të njëmbëdhjetëve dhe atyre që ishin me ta] çfarë kishte ndodhur gjatë rrugës dhe si e kishin njohur [Jezusin] në thyerjen e bukës.
Ndërsa ata po flisnin për këto gjëra, vetë Jezusi qëndroi në mes tyre dhe tha: "Paqja me ju!". Të tronditur dhe plot frikë, ata menduan se po shihnin një fantazmë. Por ai u tha atyre: “Pse jeni të shqetësuar dhe pse lindin dyshime në zemrën tuaj? Shikoni duart dhe këmbët e mia: jam me të vërtetë unë! Më prekni dhe shikoni; një fantazmë nuk ka mish dhe kocka, siç mund ta shihni që unë kam". Duke thënë këtë, ai u tregoi duart dhe këmbët. Por duke qenë se ata ende nuk besuan nga gëzimi dhe u mbushën me habi, ai tha: "A keni ndonjë gjë për të ngrënë këtu?" I ofruan një kurm peshku të pjekur; e mori dhe e hëngri para tyre.
Pastaj tha: "Këto janë fjalët që ju thashë kur isha akoma me ju: të gjitha gjërat që janë shkruar për mua në ligjin e Moisiut, në profetët dhe në psalmet duhet të përmbushen". Pastaj ua hapi mendjen për të kuptuar Shkrimet dhe u tha: «Kështu është shkruar: Krishti do të vuajë dhe do të ringjallet nga të vdekurit ditën e tretë dhe në emër të tij do t'u predikohet kthimi dhe falja e mëkateve për të gjithë popujt, duke filluar nga Jeruzalemi...Ju jeni dëshmitarë të kësaj”.
Në atë kohë, dy dishepujt e Emausit treguan se çfarë kishte ndodhur gjatë rrugës dhe se si e kishin njohur Jezusin në thyerjen e bukës.
Për të kuptuar ungjillin e sotëm është mirë ta vendosim atë në kontekst.
Jemi në ditën e Pashkëve dhe Luka, ashtu si ungjilltarët e tjerë, tregoi vizitën e grave në varr. Çfarë gjetën gratë?
Në ungjillin që dëgjuam natën e Pashkëve, Marku na tregon se ato e gjetën varrin bosh dhe një djalë të ri që u foli atyre.

Ungjilltari Mateu thotë se gratë panë një engjëll që zbriste nga qielli pasi pati një tërmet të madh dhe ai hoqi gurin, u ul mbi të dhe më pas foli me gratë.
Ungjilltari Luka na tregon se ata takuan dy burra me rroba të bardha, të cilët u folën. Numri dy… dy burra… ata janë dy dëshmitarë. Duheshin dy dëshmitarë për të vërtetuar një të vërtetë dhe këtu është një e vërtetë e komunikuar nga dy dëshmitarë me rroba të shkëlqyera.
Ata janë imazhi me të cilin ungjilltari paraqet zbulesën që gratë kanë marrë nga Zoti.
Ngjyra e bardhë thotë se ndriçimi që morën gratë, fjalët që dëgjuan, vinin nga qielli.
Ato janë të sigurt, varri është bosh dhe fjalët që gratë dëgjojnë nga këta dy dëshmitarë të së vërtetës janë:
“Pse kërkoni ndër të vdekurit atë që është i gjallë? Ai është ngritur, nuk është këtu”.
Dhe gratë - na thotë Luka - vrapuan për t'u njoftuar të njëmbëdhjetëve mesazhin që kishin marrë. Të njëmbëdhjetët nuk u besojnë grave, thonë: “Kanë halucinacione”.
Por Pjetri vrapon drejt varrit, kontrollon që varri është bosh, nuk sheh asgjë tjetër dhe kthehet në shtëpinë e tij plot habi.
Pastaj Luka rrëfen takimin e të Ngjallurit me dy dishepujt e Emausit, të cilët kthehen në Jerusalem për t'u treguar vëllezërve të tyre për përvojën e jashtëzakonshme që kishin jetuar.
Këta të dy informohen nga të njëmbëdhjetët se Zoti iu shfaq edhe Simonit.
Ky është konteksti në të cilin duhet të vendoset historia që dëgjojmë në Ungjillin e sotëm.
Ka një komunitet të ribashkuar, janë të njëmbëdhjetët, dy dishepujt që u kthyen nga Emaus dhe ja çfarë ndodh ndërsa ky komunitet ribashkohet.
Ndërsa ata po flisnin për këto gjëra, vetë Jezusi qëndroi në mes tyre dhe tha: "Paqja me ju!".
Të tronditur dhe plot frikë, ata menduan se po shihnin një fantazmë.
Por ai u tha atyre: “Pse jeni të shqetësuar dhe pse lindin dyshime në zemrën tuaj? Shikoni duart dhe këmbët e mia: jam me të vërtetë unë! Më prekni dhe shikoni; një fantazmë nuk ka mish dhe kocka, siç mund ta shihni se unë kam".
Duke thënë këtë, ai u tregoi duart dhe këmbët.
Mund ta imagjinojmë këtë bashkësi të mbledhur, të gjithë me fytyrën që shkëlqente prej gëzimit për zbulimin e të Ngjallurit që gratë dhe disa prej tyre kishin takuar.
Ata po i komunikojnë këto përvoja të jashtëzakonshme njëri-tjetrit kur – na thotë Luka – Jezusi qëndroi mes tyre.
Le ta shënojmë me kujdes këtë, ai nuk thotë se u shfaq dhe pastaj zhduket, ai thotë se i Ngjalluri është në mesin e tyre.
I Ngjalluri nuk është larguar kurrë nga komuniteti i tij, ai ka qenë gjithmonë me ta, janë sytë e dishepujve që nuk janë në gjendje ta shohin atë, por tani është një moment në të cilin sytë e tyre hapen gjerësisht, ata ndriçohen nga drita e Pashkët dhe e kuptojnë praninë e tij, atë prani që kishte qenë gjithmonë aty, edhe kur sytë e tyre nuk ishin në gjendje ta shihnin atë: tani bëhen të vetëdijshëm se ai është gjallë, se është me ta.
Këtu kemi një mesazh të parë për ne.
Përvojen e pranisë së të Ngjallurit mes nesh mund ta kemi gjithmonë kur, në ditën e Zotit, e gjejmë veten të bashkuar me vëllezërit e komunitetit për të dëgjuar Fjalën e Zotit dhe për të ndarë Bukën Eukaristike.
Në fakt, shënojmë përshëndetjen e të Ngjallurit: “Paqja qoftë me ju”.
Është pikërisht urimi i celebruesit drejtuar komunitetit të mbledhur.
Në ditën e Zotit, kur e shkëputim mendjen dhe zemrën tonë nga mendimet dhe shqetësimet që na mundojnë çdo ditë dhe e lëmë veten të përfshirë në dritën që vjen nga Fjala e Perëndisë dhe nga gjesti i thyerjes së Bukës, ne bëhemi të vetëdijshëm se i Ngjalluri nuk është larg, por është mes nesh.
Ai nuk ka shkuar në jetën e përtejme, ai mbetet me ne, është e qartë... por jo siç ishte më parë me trupin e bërë prej atomesh dhe molekulash: ai është ringjallur, trupi i tij nuk është më material, atomet i përkasin botës tonë, jo botës të pakorruptueshme të Hyjit.
Për këtë arsye ne nuk mund ta shohim të Ngjallurin me sytë tanë materialë ose ta prekim me duart tona, por me sytë e besimit mund ta shohim, me duart tona mund ta prekim atë si shenjë e pranisë së të Ngjallurit në bukë e thyer.
Tani ka një reagim të çuditshëm nga dishepujt, që janë të tmerruar dhe të kapluar nga frika.
Në fakt, kjo frikë ka shumë pak gjasa.
Dishepujt janë të lumtur sepse disa prej tyre panë të Ngjallurin, patën këtë përvoje, por përkundrazi duken të befasuar sikur asgjë të mos kishte ndodhur më parë.
Kur i Ngjalluri shfaqet, ai nuk mund t'i trembë njerëzit, ai mund të sjellë vetëm gëzim.
Pse atëherë Luka flet në këtë mënyrë? Çfarë dëshiron t'u thotë lexuesve të tij? Le të përpiqemi ta kuptojmë.
Për ta kuptuar atë duhet të kemi parasysh kontekstin kulturor në të cilin shkruan ungjilltari Luka: ai nuk u flet semitëve që e konceptojnë njeriun si unitet, po u flet grekëve.
Në kulturën greke ekzistonte një vizion dualist i njeriut, Sokrati dhe Platoni kishin këtë konceptim që ne e njohim shumë mirë: dallimi në njeriun i shpirtit dhe i trupit... nuk ishte një unitet. Trupi konsiderohej si burg i shpirtit, kështu u thotë Sokrati dishepujve të tij: "Shpirti duhet të çlirohet nga ky burg dhe vdekja është shërim".
Për ta ishte e paimagjinueshme një ringjallje e plotë e personit, shpirtit dhe trupit; materia, trupi, sipas tyre, nuk hyn në pavdekësi, por vetëm shpirti.
Pasoja atëherë: kur këta njerëz nga të cilët mbeti vetëm shpirti, iu shfaqën të gjallëve, çfarë mund të shohin të gjallët?
Fantazmë, hija e këtyre njerëzve.
Letërsia greke dhe latine është plot me tregime të shpirtrave të të vdekurve që u shfaqen të gjallëve:
Uliksi takon hijen e Akilit, Ajaksit dhe shumë personazheve të tjerë; Enea sheh të atin Anchises... por ai nuk është Anchises, ai është hija e Anchises.
Grekët nuk mendonin se një person i ringjallur ishte një person real, por vetëm diçka nga ai person, një shpirt. Ata nuk mendonin se personi mund të kalonte vdekjen duke mbetur plotësisht vetë.
Është pikërisht për të larguar këtë keqkuptim që Luka paraqet reagimin e apostujve: “Ata janë të frikësuar sikur kanë parë një shpirt”.
Jo – thotë Luka – nuk është një shpirt, nuk është një qenie e largët, e paqëndrueshme, diafanoze.
Këtu kemi një mesazh të dytë shumë aktual për ne, që është rreziku i ngatërrimit të të ndjerit, të ringjallurit me fantazmat.
Është një rrezik që ekziston edhe sot, për shembull:
Çfarë mendojmë se do të mbetet nga ne, nga historia jonë, nga dashuria që kemi ndërtuar, nga jeta jonë e dhënë për gëzimin e vëllezërve tanë? Çfarë do të mbetet?
Asgjëja na tremb qartë... a do të mbetet vetëm një kujtim i paqartë? Diçka e largët për personin tonë? Si i imagjinojmë të dashurit që na kanë lënë? Si shpirtra apo si njerëz në plotësinë e identitetit të tyre njerëzor? Njerëz me të cilët mund të lidhem, mund të flas, njerëz të cilëve mund t'u dërgoj gjithë dashurinë time sepse janë plotësisht realë, janë ata në plotësinë e ekzistencës së tyre... ndoshta duhet t'u dërgoj edhe faljen time për ndonjë gabim që më kanë bërë, apo ndoshta duhet t’u kërkoj falje për ndonjë gabim që i kam bërë?
Nëse kam punë të papërfunduar me disa prej tyre, a jam i bindur se mund të vazhdoj të dialogoj me ta, apo mendoj se janë diçka eterike dhe jokonsistente?
Hyrja në botën e Zotit nuk anulon një pjesë të personit tonë, duke lënë vetëm shpirtin... është i gjithë personi ynë që shpërfytyrohet.
Kur i thërrasim shenjtërit... Shën Antonin apo Atin Pio, ne nuk i imagjinojmë ata si shpirtra, por me të drejtë u flasim atyre si njerëz që ne i gjejmë në plotësinë e realitetit të tyre njerëzor dhe ne duhet të bëjmë të njëjtën gjë me të dashurit që na kanë lënë.
Këtu është rëndësia e këmbënguljes së ungjilltarit Luka për trupshmërinë e të ringjallurve, që nuk janë fantazma, janë në të vërtetë ata, edhe pse na duhet kujdes që të mos e ngatërrojmë këtë trupshmëri të të ringjallurve me materialin.
Për një semit, trupi është i gjithë personi, këtu si një person që është i mbuluar me një realitet trupor të prekshëm, në botën e Zotit nuk hyn i korruptuesi, por është i gjithë personi që shpërfytyrohet.
Për të nënvizuar këtë konkretësi, i Ngjalluri tregon duart dhe këmbët.
"Shikoni personin tim". I Ngjalluri dëshiron të njihet nga duart dhe këmbët e tij
Kjo ftesë duket kurioze sepse ne i njohim njerëzit duke i parë fytyrat e tyre. Këtu, megjithatë, i Ngjalluri njihet nga duart dhe këmbët e tij të shpuara... janë duart dhe këmbët që u gozhduan në kryq në gjestin suprem të dashurisë në dhuratën e jetës.
Ne folëm tashmë për duart të dielën e kaluar kur komentuam manifestimin e të Ngjallurit që na tregoi Gjoni. Ato duar janë duart e Zotit që bënin vetëm gjeste dashurie.
Këmbët e tij… pse këmbëngulin kaq shumë në këmbët e tij?
Ato janë këmbët e Zotit, ato të Jezusit... kanë ecur shumë, kanë ardhur nga larg për të na treguar dashurinë e Zotit për njerëzimin. Të dashuruarit nuk i njohin distancat, udhëtojnë gjithmonë sepse duan të takojnë të dashurin e tyre.
Ato këmbë na tregojnë se Perëndia erdhi nga larg për të na përqafuar, ato erdhën mes nesh, ato ecën nëpër rrugët tona që ne të soditim fytyrën e Perëndisë në fytyrën e Jezusit të Nazaretit.
Këto këmbë arritën në Kalvar, u ndalën atje... ja ftesa e të Ngjallurit!
“Shikoni, sodisni këmbët e mia”.
Ata vazhduan udhëtimin e tyre, këmbët e tyre të lavdishme, plagët e tyre të lavdishme, ne tani mund ta sodisim atë dëshmi dashurie në lavdinë e Perëndisë.
Mateu thotë se kur gratë takuan të Ngjallurin, nuk e përqafuan atë, por i përqafuan ato këmbë. Këtu kemi një mesazh të tretë të rëndësishëm dhe në kohë për ne: nëse nuk shohim se ku arrijnë këmbët e atyre që japin jetën për dashurinë, na mungon vizioni që i jep kuptim të plotë jetës sonë; nëse nuk ndjekim drejtimin që morën ato këmbë, ne ndjekim drejtimin e gabuar në jetën tonë; nëse nuk e kuptojmë realitetin e asaj bote ku kanë arritur këto këmbë, një botë që nuk është materiale, nuk jemi në gjendje t'i japim kuptim të plotë gjithë jetës sonë, të gjitha objektivave, madje edhe më fisnikëve, për të cilat jemi të përkushtuar: drejtësi, paqe, ndihmë për të varfërit.
Megjithatë, nëse shohim se ku arrijnë këmbët e atij që dha jetën për dashuri, atëherë kuptojmë se edhe këmbët tona, duke ndjekur të tijat, ecin drejt një bote përfundimtare.
“Shikoni, sodisni këmbët e mia”.
Në këtë pikë Luka përdor gjuhë materiale që gjithashtu mund të keqkuptohet.
E marrë fjalë për fjalë, si lajm, krijon vështirësi dhe për të mos keqkuptuar mesazhin, vazhdojmë të mbajmë parasysh objektivin për të cilin kam insistuar, të cilin e ka ungjilltari Luka: ai nuk do që lexuesit e tij ta ngatërrojnë të Ngjallurin me fantazmat për të cilat flitet në traditën popullore.
Le të dëgjojmë se çfarë na thotë ungjilltari:
“Pasi ata, prej gëzimit nuk mundën të besojnë, por kishin mbetur të habitur, Jezusi u tha: “A keni këtu ndonjë gjë për të ngrënë?” (v. 41).
I ofruan një kurm peshku të pjekur; e mori dhe e hëngri para tyre.
Besoj se gjuha dhe imazhet shumë konkrete të përdorura nga Luka ndoshta na kanë lënë pak të hutuar, të shqetësuar...Një i ringjallur nuk ha, nuk tretet.
Edhe sot nuk është e lehtë të gjesh peshk në Jeruzalem... pra çfarë do të na thotë Luka?
Kjo këmbëngulje për trupshmërinë e të Ngjallurit është thuajse e tepruar, është një realizëm që na shqetëson pak, por e gjitha është për të thënë se i Ngjalluri nuk është fantazmë. Ky është mesazhi që Luka donte t'u komunikonte anëtarëve të komuniteteve të tij me origjinë greke, në atë kulturë.
Kjo gjuhë tepër konkrete duhet të kombinohet me atë që Pali na thotë në Letrën drejtuar Korintasve në kapitullin 15, kur thotë se i Ngjalluri nuk ka një trup material prej atomesh, është një trup që ai e quan "shpirtëror": jo eterik, por konkret, por jo tpë asaj konkretësie të kësaj bote; dhe, për të qenë më i qart, Luka shton se ajo që është e korruptueshme nuk mund të trashëgojë pakorruptueshmërinë.
Ai e quan "të marrë" këdo që mendon se materiali që hyn në botë, është i pakorruptueshëm.
Në fakt, le të kemi parasysh se është vetëm Luka që e përdor këtë gjuhë dhe gjithashtu e merr atë në Librin e Veprave kur i vë këto fjalë në gojën e Pjetrit:
"Ne hëngrëm dhe pimë me të pasi ai u ringjall nga të vdekurit".
Le ta themi qartë: ato janë imazhe të përdorura nga Luka për të folur për realitetin e të Ngjallurit në një botë që mendonte se të ringjallurit ishin hije.
Ringjallja trupore nuk do të thotë materiale.
Ka një mesazh të rëndësishëm për ne sot, sepse kur imagjinojmë jetën e atyre që janë me Krishtin, të të dashurve që na kanë lënë dhe që besojmë se janë me të, ndoshta edhe ne i shohim në një mënyrë të paqartë, të turbullt... jo!!!
Jeta e tyre dhe personi i tyre është shumë reale dhe shumë konkrete, komunikimi me të Ngjallurve nuk është joreale, por jashtëzakonisht më reale, sepse trupat e tyre kanë kapërcyer të gjithë kufijtë që i përkasin botës sonë materiale.
Kjo zbulesë se fati i një jete të dhënë nga dashuria nuk do të ishte varri, por bota e Zotit, u përgatit nga Shkrimet dhe nuk mund të shihet se ku ka arritur jeta e Jezusit nëse nuk e hap zemrën ndaj mesazhit të Shkrimeve të Shenjta.
“44 Atëherë u tha: “Këtë vështrim kishin fjalët që ju thosha kur ende isha me ju: ‘Duhet të shkojë në vend gjithçka u shkrua për mua në Ligjin e Moisiut, në Profetët e në Psalme’.
45 Atëherë ua shndriti mendjen që t’i kuptonin Shkrimet 46 dhe u tha: “Kështu është në Shkrimin e shenjtë: ‘Mesisë i duhet të pësojë e të ngjallet së vdekuri të tretën ditë. 47 Në Emër të tij do të predikohet ndër të gjithë popujt, duke filluar prej Jerusalemit, kthimi dhe falja e mëkateve. 48 Ju jeni dëshmitarët e kësaj gjëje” (v.44-48).
Jezusi fillon t'u mësojë dishepujve një mësim rreth Shkrimeve.
Ai e kishte bërë tashmë me të dy nga Emaus, ai ua kishte hapur zemrat për të kuptuar Shkrimet.
Pse kjo këmbëngulje në Fjalën e Hyjit të Besëlidhjes së Vjetër, në këtë dritë që duhej të ndriçonte mendjet e dishepujve?
Arsyeja është se ata u gjendën përballë një Mesia me duar dhe këmbë të shpuara.
Cilin Mesia prisnin? Një Mesia që kishte këmbë që kalonin nëpër të gjitha rrugët e botës për të pushtuar dhe nënshtruar të gjithë popujt; ato duar duhej të përdornin armët për t'i imponuar botës fuqinë e njerëzve të zgjedhur, duke krijuar kështu botën e re...
Në vend të kësaj, ata u gjendën përballë duarve dhe këmbëve që janë identiteti i Mesisë së Hyjit dhe që kundërshtonin të gjitha pritjet, shpresat e tyre.
Çfarë thotë i Ngjalluri? Lexoni Shkrimet dhe do të kuptoni planin e vërtetë të Hyjit, i cili nuk ishte një Mesia që e ndryshoi botën me forcë, fuqi dhe sundim, por me dashuri.
Ky ishte plani i Zotit i cili kaloi nëpër ngjarje që ne i gjykojmë si disfatë, dështim, ndërsa në realitet ishte plani i Zotit që u realizua edhe përmes krimeve më të mëdha të kryera nga njerëzit, por kur panë këtë qengj kuptuan se i gjithë plani i Zotit, i paraqitur duke filluar nga Shkrimet e Besëlidhjes së Vjetër, çoi në krijimin e një bote që është dashuri dhe vetëm dashuri... kjo është bota e re.
Dhe i Ringjalluri përfundon duke i thënë komunitetit të tij: "Ju jeni dëshmitarë të kësaj gjëjë".
Dëshmitarë me Fjalën dhe me personin tuaj që mishëron këtë botë të re, në të cilën Jezusi i Nazaretit, me duart e tij të shpuara dhe këmbët e tij të shpuara, filloi jo botën e sunduesve, por të atyre që japin jetën nga dashuria.
“Për këtë – na thotë i Ngjalluri sot – ju jeni dëshmitarë”.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 4 E PASHKËS VITI B

MË 21 – 4 – 2024.


LEXIMI I PARË: Vap. 4, 8-12.

8 Atëherë Pjetri, plot me Shpirt Shenjt, u tha: “Kryetarë të popullit dhe pleq!
9 Pasi ju sot po na merrni në gjykim për një vepër të mirë që ia bëmë një të sëmuri e po na pyesni si ky njeri u shërua;
10 le ta dijë secili prej jush dhe mbarë populli i Izraelit: ky njeri qëndron para jush shëndosh në saje të Emrit të Jezu Krishtit Nazarenas, që ju e kryqëzuat, por që Hyji e ngjalli prej së vdekuri. 11 Jezusi është ‘guri që ju, ndërtues, e qitët jashtë përdorimit, por që u bë gur i këndit,’
12 e vetëm nëpër Të fitohet shëlbimi. Sepse, për të vërtetë, s’ka asnjë person tjetër nën këtë kupë qielli që Hyji ua dha njerëzve me anën e të cilit do të mund të shëlbohemi.”



LECTIO DIVINA – MEDITIM– LUTJE

PJETRI DHE GJONI PËRPARA SINEDRIT.

Luka është i kujdesshëm për ta bërë të qartë që Pjetri që nga fillimi, kur bëri atë deklaratë solemne përpara Sinedrit, ishte mbushur me Shpirtin Shenjt. Kjo do të thotë, së pari, se ajo që thoshtë Pjetri, ishte veçanërisht e rëndësishme, së dyti, që Pjetri duhej të ketë shumë guxim! Kjo ndodhi pas shërimit të një njeriu të çalë në tempullin e Jeruzalemit, te dera e Tempullit, që quhej “E bukura”: menjëherë pas kësaj mrekullie, Pjetri improvizoi një fjalim në të cilin u tha hebrenjve që po e dëgjonin: është ai Jezusi, i kryqëzuar nga ju dhe i Ringjallur, që sapo e ka bërë këtë mrekulli që ju keni parë me sytë tuaj, përmes nesh, që jemi, apostujt e tij. Është e vërtetë që keni vepruar vetëm nga injoranca, dhe Jezusi ju fali vetë, siç dëshmohet nga fjalia e tij në kryq, "Atë, fali ata, ata nuk dinë se çfarë po bëjnë"; ju vetëm duhet të konvertoheni vetë.
Ky fjalim i vogël konvertoi një numër të madh prej tyre, por nuk u pëlqente të gjithëve. Kuptohet që njerëzit që kishin marrë vendimin që Jezusi të dënohej për vdekjen, jo shumë kohë më parë, do të donin të mos dëgjonin më kurrë asgjë për këtë ngjarje. Luka tregon: “Ndërsa ata (Pjetri dhe Gjoni) ende po i flisnin popullit, iu afruan disa priftërinj, kryetari i rojës së Tempullit dhe disa saducenj të hidhëruar pse e mësonin dhe pse, në shembullin e Jezusit ‑ shpallnin ngjalljen e të vdekurve. I kapën dhe i futën në burg deri të nesërmen, sepse ishte bërë natë...Të nesërmen në Jerusalem u bashkuan në kuvend krerët, priftërinjtë dhe skribët e me ta edhe kryeprifti Ana e Kajfa, Gjoni, Aleksandri dhe të gjithë anëtarët e familjeve të kryepriftërinjve. Ata i sollën apostujt në mes dhe i pyetën: “Me çfarë pushteti dhe në emër të kujt e bëtë këtë gjë?”
Sot, ne nuk mund të kuptojmë seriozitetin dhe rreptësinë e kësaj pyetjeje, sepse nuk jemi më në të njëjtin kontekst, por Pjetri dhe Gjoni nuk mund të gabonin dhe e kuptonin shumë mirë rrezikshmërinë e situatës në të cilën ndodeshin: brenda kornizës së luftës së ashpër të zhvilluar gjatë Besëlidhjes së Vjetër kundër gjithçkaje që dukej si idhujtari , magji, devinacion (thirrje e të vdekurve për të njohur të ardhmen), besim në ndonjë emër tjetër përveç atij të Zotit ishte idhujtari dhe prandaj meritonte gurëzimin.
Po, por pikërisht duke thirrur Emrin e Jezusit, me të vërtetë, Pjetri ishte në dijeni që ai e thërriste pikërisht Zotin e Izraelit. Problemi konsistonte vetëm në këtë dhe teksti që lexojmë sot, flet vetëm për këtë: është vetë Shpirti i Shenjtë që frymëzon përgjigjen e Pjetrit: “Le ta dijë secili prej jush dhe mbarë populli i Izraelit: ky njeri qëndron para jush shëndosh në saje të Emrit të Jezu Krishtit Nazarenas, që ju e kryqëzuat, por që Hyji e ngjalli prej së vdekuri. ... vetëm nëpër Të fitohet shëlbimi. Sepse, për të vërtetë, s’ka asnjë person tjetër nën këtë kupë qielli që Hyji ua dha njerëzve me anën e të cilit do të mund të shëlbohemi”. Pjetri nuk po largohet nga argumenti! Ai e pranon që ka thirrur Emrin e Jezusit dhe, e kjo përbën të njëjtën gjë, ai i jep atij titullin "shpëtimtar", i cili ishte i rezervuar në mënyrë rigoroze për Perëndinë. Profetët ishin shumë të vendosur në këtë.
Për shembull Osea mësoi (13, 4): “E pra, unë jam Zoti, Hyji yt, që prej dheut të Egjiptit; tjetër Hyj mos njih pos meje, shëlbues tjetër pos meje nuk ka". Dhe Isaia predikoi të njejtën gjë: "Qitni provat e dilni përballë, këshillohuni të gjithë së bashku! Kush që moti këtë gjë e parakallëzoi e që atëherë e paralajmëroi? Vallë, a jo unë Hyji, s’ka hyj tjetër përpos meje? Hyj të drejtë e Shpëtimtar s’ka tjetër përveç meje! Askush tjetër nuk është Zot përveç meje; një Zot i drejtë dhe shpëtues, ai nuk është, përveç meje"(Is 45,21).



EMRI I JEZUSIT MUND TË SHPËTOJË NJERËZIT.

Pohimi i parë absolutisht skandaloz i Pjetrit, prandaj, është: " Jezusi është Zot"; por ka edhe një tjetër: ai thotë "Emri i Tij, i shqiptuar prej njerëzve, është i vetmi që mund të na shpëtojë"; gjymtuesit, i cili po kërkonte para, Pjetri i kishte thënë: "Unë nuk kam as argjend, as ar, por po të jap çka kam: në Emër të Jezu Krishtit Nazarenas, ec!” (Veprat 3, 6). Për veshët hebrenj, kjo fjalë ishte krejt e papranueshme: Emri i Zotit me të vërtetë iu ishte zbuluar Popullit të Zgjedhur, por besimtarët e këtij Populli nuk e shqiptonin këtë emër, për shkak të respektit: sepse njeriu nuk mund ta posedojë Zotin.
Prandaj gjyqtarët gjejnë shumë vështirësi për të zgjidhur çeshtjen: nga njëra anë, kishte një njeri i njohur nga të gjithë, i cili ishte mbi dyzet vjeç, na thotë Luka, shërimi spektakolar i të cilit ishte i pamohueshëm; nga ana tjetër, kishin ata të çmendur që u japin atyre një mësim në lidhje me këtë Jezus, të cilin ne menduam se e kishim hequr qafe. Luka thotë: "Krerët e pleqtë kur panë guximin e patrandshëm të Pjetrit e të Gjonit e, pasi e dinin se janë njerëz të thjeshtë e të pashkollë, mbetën thellësisht të habitur" (4,13). Ata njohën se ishin shokë të Jezusit, ata panë njeriun që qëndroi pranë tyre, e shëruar dhe nuk gjetën përgjigje.
Kështu gjyqtarët tanë bënë siç bëhet gjithmonë e gjithkund në raste të tilla, ata u urdhëruan të pandehurve të dilnin nga salla sepse ata duheshin të këshilloheshin mes tyre. Luk po shkruan akoma: “Çka të bëjmë me këta njerëz? Kanë bërë mrekulli të qartë, të cilën e pranojnë të gjithë Jerusalemasit dhe nuk është punë që mund ta mohojmë. Por, që ngjarja të mos përhapet më tepër në popull, po ua ndalojmë rreptësisht që t’i flasin më ndokujt për atë Emër”.
Por asgjë dhe askush nuk mund t'i heshtë kurrë dëshmitarët e Krishtit. Dhe kjo falë forcës së Shpirtit Shenjt.
Jezusi u kishte thënë atyre pikërisht kur po i linte, duke ngritur në qiell: "Por ju do të merrni fuqinë e Shpirtit Shenjt, i cili do të zbresë në ju dhe ju do të bëheni dëshmitarët e mi në Jerusalem, në mbarë Judenë, në Samari, madje dhe deri në skajin e botës” (Vap, 1,8).
Vërejtja e fundit: Emri i Jezusit u është dhënë njerëzve, thotë Pjetri. "Të krishterë", ne mbajmë vetë emrin e Krishtit, emri i tij na është besuar; prandaj përgjegjësia jonë është shpallja e shpëtimit.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA E 4 TË PASHKËS VITI B

MË 21 – 4 – 2024


Ps 118, 1. 8-9. 21-23. 26. 28-29.


1 ALELUJA!
Lavdërojeni Zotin, sepse është i mirë, sepse e amshuar është dashuria e tij!
8 Më mirë është të strehohesh te Zoti se të kesh besim në njerëz.
9 Më mirë është të strehohesh te Zoti, se të kesh besim në princa.
21 Do të të falënderoj, sepse më ke vështruar, dhe u bëre Shpëtimtari im.
22 Guri, që e qitën jashtë përdorimit ndërtuesit, erdhi e u bë guri i këndit;
23 Zoti e bëri këtë gjë: sa mrekulli për sytë tanë!
26 Bekuar qoftë ai që vjen në emër të Zotit! Po ju bekojmë nga shtëpia e Zotit.
28 Ti je Hyji im, ty të falënderoj, Ti je Hyji im, unë të madhëroj!
29 Lavdërojeni Zotin, sepse është i mirë, sepse e amshuar është dashuria e tij!



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


Vargjet e para dhe të fundit janë saktësisht të njëjtat: "Lavdërojeni Zotin, sepse është i mirë, sepse e amshuar është dashuria e tij!"
Këto dy vargje flasin për përvojën e Izraelit, për zbulimin që ai bëri, me ndihmën e Zotit, të misterit të tij ; ai është me të vërtetë Zoti i dashurisë, një Zot besnik: Zbulesa ishte e nevojshme që të mund të guxohej të mendohej për një gjë të tillë!
Në zemër të meditimit të këtij psalmi, ne gjejmë edhe një herë këtë frazë që ne e kemi lexuar shpesh në liturgjinë e kohës së Pashkës:
"Guri, që e qitën jashtë përdorimit ndërtuesit, erdhi e u bë guri i këndit"; Zoti e bëri këtë gjë: sa mrekulli për sytë tanë!".
Për të filluar, Jezusi vetë citoi këtë frazë disa kohë para Pasionit të tij: që do të thotë se iu duk se ajo e ndriçonte një aspekt të misterit të tij.


JEZUSI, GURI I KËNDIT.

Kjo ndodhi gjatë diskutimeve të tij me kryepriftërinjtë dhe pleqtë: ai u kishte thënë atyre një shëmbëlltyrë, atë që quhet "Shëmbëlltyrë e vreshtarëve" (Mt 21: 33-46): " Ishte një zot shtëpie që kishte mbjellë një vresht. E thuri me gardh, punoi shtrydhësin e rrushit, ndërtoi kullën, ua dha vreshtarëve ta punojnë për gjysmë dhe shkoi në vend të huaj". Për bashkëbiseduesit e Jezusit, të gjitha këto detaje kishin një rëndësi të madhe; ata kuptuan menjëherë për cilën hardhi dëshironte të fliste Jezusi. Sepse Is. 5, 1-7 i kishte përdorur pikërisht ato fjalë për të folur për Popullin e Zgjedhur. Dhe pronari përfaqësonte Zotin, natyrisht. Në shëmbëlltyrën e Isaisë, pronari u ankua sepse, përkundër gjithë kujdesit të tij, kjo hardhi nuk dha asgjë. Jezusi e merr këtë shëmbëlltyrë, por ai i shton një pjesë të re: pronari u ka besuar vreshtin e tij vreshtarëve dhe ai ka shkuar për një udhëtim. Kjo gjë vërteton, tashmë, se ai kishte besim në ata vreshtarët. Kur erdhi koha e frutave, ai dërgoi shërbëtorët e tij të kërkonin shpërblimin e tij nga vreshtarët. Por vreshtarët kapën shërbëtorët; e rrahën të parin për vdekje, e vranë të dytin, e vranë me gurë të tretin; çfarë bëri pronari? Ai dërgoi shërbëtorë të tjerë, gjithnjë e më shumë, por ata pësuan të njëjtin fat; më në fund, pronari dërgoi Birin e tij; atë vreshtarët do ta respektonin, mendonte ai. Përkundrazi, vreshtarët e vranë atë, pikërisht sepse ai ishte djali dhe për këtë arsye trashëgimtari.
Si ndodh shpesh, në fund të një shëmbëlltyre, Jezusi u bën dëgjuesve të tij një pyetje: Çfarë mendoni se do të bëjë zotëria i vreshtit më pas? Përgjigja ishtë e qartë: ai do të trajtojë këta prodhues të hershëm të verës ashtu siç e meritojnë dhe ua beson vreshtin e tij të tjerëve. Atëherë Jezusi vazhdon: “A nuk e lexuat asnjëherë në Shkrimin e shenjtë:
‘Guri që ndërtuesit e qitën jashtë përdorimit
u bë guri i këndit;
kjo është vepër e Zotit,
sa mrekulli në sytë tanë!’
Ky është citimi i drejtpërdrejtë nga psalmi ynë sot. Por Jezusi vazhdon: "Prandaj ‑ po ju them ‑ juve do t’ju hiqet dore Mbretëria e Hyjit e do t’i jepet një populli që i prodhon frytet e saj!" . Kush do të bjerë mbi këtë gur do të thyhet dhe kushdo që do të bjerë, do të shtypet". Prandaj, ky gur themeli është një shpatë me dy presa, d.m.th.: së pari, disa e çmojnë këtë gur, mbështeten mbi të, dhe, duke folur për këtë gur, mund të pranojnë se personi i përfaqësuar nga ky gur e këndit është Shpëtimtari i njerëzimit të dërguar prej Atit për këtë vepër të mrekullueshme, dhe së dytë ky gur mund të jetë i frikshëm për të tjerët. Kur bëhet fjalë për ndërtimin, figura e gurit të qitur jashtë përdorimit ka një kuptim: guri i papërdorur i lënë në vendin e punës, bëhet një pengesë për çdo kalimtar.
Gurët e përdorur për ndërtimin e murit të Tempullit në Jeruzalem janë të gjithë shumë të medhenj: kjo sigurisht thotë diçka për soliditetin i tyre, por thotë edhe diçka për rrezikun që ata përfaqësojnë për këdo që në ta gjejnë një i pengesë. Besimi në soliditetin e Tempullit i pengon ata që ndjekin Besëlidhjen e Vjetër të njohin shpëtimin e jetës së re ofruar nga Zoti nëpërmjet Birit të vet.



TË BESOSH APO TË MOS BESOSH.

Isaia e përdori tashmë këtë imazh për të folur për Zotin: "Zotin e Ushtrive atë shenjtëroni, Ai le të jetë frika juaj, tmerri juaj. Ai duhet të jetë shenjtërorja, guri ku merret në thua, qeta nga thyhet qafa për dy shtëpitë e Izraelit”(Is. 8, 13-14).
Me këtë ai do të thotë që Zoti është burimi i jetës për besimtarët, por që ata që e përçmojnë janë shkaku i fatkeqësisë së tyre.
Këtu gjejmë, në një farë mënyre, një temë shumë të zakonshme të Biblës: ka dy rrugë të mundshme në jetë: ajo që na çon te Zoti dhe rruga e kundërt; (dhe karakteristikë e një shtegu është se ajo shkon diku nëse marrim drejtimin e duhur, secili hap na çon më afër qëllimit; nëse bëjmë një gabim në udhëkryq, çdo hap na largon nga qëllimi; ata që kanë pranuar të besojnë në Jezusin, që e kanë “pranuar” atë, siç thotë Ungjilli i Gjonit, po rriten çdo ditë në paqe, në dritë, në njohjen e Zotit. Ata që, përkundrazi, dhe thjesht për injorancën e tyre, nuk pranojnë të besojnë në të, tërhiqen nga verbëria nga rruga e shëlbimit e për këtë nuk rriten çdo ditë në paqe, në dritë, në njohjen e Zotit. Në tekstin e Veprave të Apostujve për këtë të Dielë, për shembull, është e habitshme të shohim se si autoritetet fetare të Jeruzalemit janë mbyllur dhe, pasi kanë likuiduar Jezusin, mendojnë vetëm të heshtin dishepujt e tij pa rënë dakord të lejojnë të diskutojnë sigurinë e tyre , edhe kur mrekullitë janë në sytë e tyre.
Për ata që pranuan të besonin, përkundrazi, gjithçka u bë e ndritshme, Shpirti Shenjt i hapi ato pak nga pak për të kuptuar Shkrimet. Duke deshifruar planin e Zotit që po realizohet gradualisht në historinë e njerëzve, ata mund të thonë: “Falënderojmë dhe "Lavdërojmë Zotin, sepse është i mirë, sepse e amshuar është dashuria e tij!
Zoti: Ai është i mirë! E amsueshme është dashuria e tij! ".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA E 4 TË PASHKËS VITI B.

MË 21-4-2O24.

LEXIMI I DYTË: 1 Gj. 3,1-2.

1 Shikoni ç’dashuri të madhe na dhuroi Ati sa që quhemi bijtë e Hyjit edhe jemi! Bota nuk na njeh sepse nuk e njeh Atë.
2 Të dashur, tani jemi fëmijët e Hyjit, por çka do të jemi ende nuk u zbulua. Kaq dimë: kur të shfaqet do të bëhemi të ngjashëm me Të, sepse do ta shohim ashut siç është.


LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

DY KUPTIMET E FJALËS BOTË

Ndalem te shprehja: “Bota nuk na njeh sepse nuk e njeh Atë” (v.1). Për ta kuptuar atë, duhet të kujtojmë se, për Gjonin, fjala "botë" (kozmos në greqisht) ka dy kuptime: ndonjëherë, ajo i referohet botës që Zoti e do nga përjetësia dhe që dëshiron ta shpëtojë. Ndonjëherë ajo synon gjithçka që është armiqësore ose të paktën e papërshkueshme ndaj Perëndisë.
Në ungjillin e tij, për shembull, Gjoni na tregon atë që Jezusi u tha dishepujve të tij në mbrëmjen e të Enjtes së Madhe për botën:
“18 “Nëse bota ju urren, ta dini se para jush më urreu mua.
19 Po të ishit të botës, bota do t’i donte të vetët, e pasi nuk jeni të botës, ‑ pse unë ju zgjodha prej botës ‑ për këtë arsye bota ju urren.
20 T’ju bjerë ndër mend fjala që ju thashë: nuk është shërbëtori më i madh se zotëria i tij. Nëse mua më salvuan edhe ju do t’ju salvojnë; nëse fjalën time e mbajtën, edhe tuajën do ta mbajnë.
21 E të gjitha këto do t’i bëjnë kundër jush për shkak të emrit tim, sepse nuk e njohin Atë, që më dërgoi” (Gj. 15,18-21).
Mënyra për të thënë: Nuk ka asnjë arsye pse dishepujt duhet të trajtohen më mirë se mjeshtri.
Kjo tregon marrëdhënie pashmangshisht shumë të paqarta midis Jezusit dhe botës, pastaj midis të krishterëve dhe botës. Nga njëra anë, Jezusi erdhi për të shpëtuar botën; dhe Kisha, nga ana tjetër, nuk ka asnjë arsye tjetër për të ekzistuar veçse të vihet në shërbim të botës; dhe për këtë arsye, ne duhet të fillojmë duke e dashur botën. Nga ana tjetër, Jezusi dhe më pas dishepujt e tij janë “të ndarë” nga bota dhe detyrimisht të keqkuptuar, të urryer, të persekutuar nga bota. Unë marr këto dy pika:
Së pari, Jezusi erdhi në botë për ta shpëtuar atë; shpëtimi që konsiston në njohjen e fytyrës së vërtetë të Perëndisë. Ky është kuptimi i fjalëve të Jezusit drejtuar Pilatit: "Unë linda, erdha në botë për të dëshmuar të vërtetën" (Gj. 18,37). Dhe nëse Perëndia dëshiron të shpëtojë botën, është sepse e do atë:
“16 Vërtet, Hyji aq fort e deshi botën
sa që dha një të vetmin Birin e vet
kështu që, secili që beson në të,
të mos birret,
por të ketë jetën e pasosur.
17 Në të vërtetë Hyji nuk e dërgoi Birin
që ta dënojë botën,
por që bota të shpëtojë nëpër të” (Gj. 3,16).
Gjoni, në pjesën tjetër të letrës së tij të parë, përsërit:
“9 Ja si u dëftua dashuria e Hyjit në ne: Hyji dërgoi në botë një të Vetmin Birin e vet që ne të jetojmë në saje të tij. 10 Dashuria përmbahet në këtë: Jo se ne e kemi dashur Hyjin, por – Ai na ka dashur ne dhe e ka dërguar Birin e vet si fli pajtuese për mëkatet tona” (1 Gj. 4,9-10).
Dhe Jezusi pranon të shkojë deri në fund në mënyrë që bota të zbulojë këtë dashuri të Atit; në lutjen e tij, gjatë darkës së fundit mbrëmjen e fundit, ai shprehu dëshirën e tij të madhe:
“22 Edhe unë ua dhashë lavdinë
që ti ma dhe
që të jenë një
sikurse ne jemi një
23 ‑ unë në ta e ti në mua,
që të jenë plotësisht një,
që bota ta dijë se ti më dërgove
dhe se i deshe ata siç më deshe mua” (Gj. 17,23).
Prandaj Hyji e do botën dhe do shpëtimin e saj. Jezusi e do botën dhe dëshiron shpëtimin e saj. Dua të them: e shihni se çfarë duhet të bëjmë akoma!
Shën Agustini tha: “Zgjero dashurinë tënde në mbarë botën, nëse dëshiron ta duash Krishtin; sepse gjymtyrët e Krishtit janë shtrirë në mbarë botën... Krishti e do trupin e tij"... Dhe At Teilhard de Chardin tha: "Ne konvertojmë vetëm atë që duam”.


TË GUXOJMË TË SHKOJMË KUNDËR RRYMËS.

Por, së dyti, të duash dikë, siç e dimë mirë, nuk do të thotë të jesh gjithmonë dakord me veprimet e tij! Të duash botën ndonjëherë do të përbëhet nga guximi për ta kundërshtuar atë. Dhe fjala "botë", pra, te Shën Gjoni i referohet disa veprimeve, atyre sjelljeve që Pali do t’i quante qëndrimi i Adamit, mënyrave të jetesës së atyre që distancohen nga Zoti.
“10 Ishte në botë
e bota u krijua prej Saj,
e bota nuk e njohi.
11 Erdhi ndër të vetët,
e të tijtë nuk e pranuan”(Gj. 1,10-11).
Dhe distanca po zgjerohet gjithnjë e më shumë ndërmjet të Dërguarit të Zotit dhe botës që e refuzon atë. Mbrëmjen e fundit, përsëri, Jezusi paralajmëroi:
“1 Jua thashë këto
që të mos moliset feja juaj.
2 Do t’ju përjashtojnë prej sinagogave.
Edhe më! Po vjen koha,
kur secili, që t’ju vrasë,
të mendojë se i bën shërbesë Hyjit.
3 E do të veprojnë kështu,
pse nuk e njohën as Atin as mua.
4 Jua tregova këto gjëra
që, kur të vijë koha,
t’ju bjerë ndër mend se jua pata thënë”(Gjn 16,1-4).
Dhe vazhdon:
“11 Unë nuk rri më në botë
e ata janë në botë,
e unë po vij te ti.
O Atë i shenjtë!
Ruaji në Emër tënd
ata që ti m’i dhe
që të jenë një sikurse ne!
12 Derisa unë isha me ta
i ruajta në Emër tënd ata që m’i dhe,
dhe vërtet i ruajta ‑ asnjë nuk u bor
përveç birit të bjerrjes ‑
në mënyrë që të plotësohej Shkrimi i shenjtë.
13 Tani po vij tek Ti
e këto po i them ndërsa ende jam në botë,
që ata ta kenë në vetvete gëzimin tim të plotë.
14 Unë ua dorëzova fjalën tënde
dhe bota i urreu,
pse nuk janë të kësaj bote
sikurse as unë nuk i përkas kësaj bote.
15 Nuk po të lutem t’i marrësh prej botës,
por t’i ruash nga i Keqi.
16 Ata nuk i përkasin botës,
sikurse as unë nuk i përkas botës.
17 Shenjtëroji në të vërtetën:
fjala jote është e vërteta.
18 Sikurse ti më dërgove në botë,
po ashtu edhe unë i dërgova në botë” (Gj. 17,11-18).
Në këtë kuptim, jo nga përbuzja ndaj njerëzve, por nga guximi për të dëshmuar, Gjoni tha pak më lart, në këtë letër që lexojmë sot:
“Mos e doni botën as gjërat që i përkasin botës. Nëse ndokush e do botën, në të nuk është dashuria e Atit. Sepse çdo gjë që është e botës: - lakmia e mishit dhe e gjakut, lakmia e syve dhe krenaria e jetës – nuk është prej Atit, por vjen prej botës. Bota kalon dhe lakmia e saj, kurse mbetet në amshim ai që kryen vullnetin e Hyjit”(1 Gj. 2,15-17).
Dhe Jezusi tha në të njëjtin kuptim:
"33 Jua thashë këto që ta keni paqen në mua.
Në botë keni vuajtje,
por mos u trembni
‑ unë e munda botën!”(Gj. 16,33).
Me fjalë të tjera, po vjen dita kur, më në fund, bota do ta dijë, do të pranojë të besojë në dashurinë e Hyjit dhe kur njerëzit do të sillen si bij të Hyjit dhe vëllezër të njëri-tjetrit. Sepse kjo është me të vërtetë fjala e fundit në të gjithë historinë njerëzore. Siç thotë Pali:
“18 Në të vërtetë, unë mendoj se të gjitha vuajtjet e tanishme nuk janë të denja të krahasohen me lumturinë e ardhshme që do të zbulohet në ne. 19 E njëmend, edhe vetë krijesa me afsh e pret zbulimin e bijve të Hyjit: 20 krijesa, në të vërtetë, është e nënshtruar kotësisë ‑ jo pse do, por për arsye të atij që e nënshtroi ‑ porse njëmend në shpresë. 21 Sepse, edhe vetë krijesa do të lirohet nga skllavërimi i shkatërrimit për të pasur pjesë në lirinë dhe lumturinë e bijve të Hyjit” (Rm. 8,18-21).
Ndërkohë, ka nga ata që kanë besuar në Jezu Krishtin dhe nga ata që ende refuzojnë. Siç thotë Gjoni në prologun e ungjillit të tij:
“12 Atyre që e pranuan
u dha zotësinë
të bëhen bijtë e Hyjit:
atyre që besojnë në Emrin e tij” (Gj. 1,12).
Këta, tani e tutje, udhëhiqen nga Shpirti i Hyjit dhe ky Shpirt i mëson ata ta trajtojnë Perëndinë si Atin e tyre.
“4 Por, kur erdhi koha e caktuar,
Hyji dërgoi Birin e vet,
të lindur prej gruaje,
të nënshtruar Ligjit,
5 që t’i shpërblente të nënshtruarit e Ligjit,
që ne ta fitonim bijësinë në shpirt.
6 E, ngaqë vërtet jeni bij:
Hyji e dërgoi në zemrat tona Shpirtin e Birit të vet,
i cili gërthet: Abba ‑ o Atë!
7 Këndej, më nuk je skllav, por bir;
e, pasi je bir,
atëherë, për vullnet të Hyjit, je edhe trashëgimtar” (Ga. 4,4-7).
Ky është kuptimi i shprehjes “të njohësh Atin” te Shën Gjoni; është ta njohim atë si Atin tonë, plot butësi dhe mëshirë, siç tha tashmë Besëlidhja e Vjetër. Për ata që nuk e njohin ende, domethënë që nuk e shohin ende si Atin e tyre, na takon ne ta zbulojmë atë nëpërmjet fjalëve dhe veprimeve tona. Atëherë, kur të shfaqet Biri i Perëndisë, i gjithë njerëzimi do të shndërrohet në shëmbëlltyrën e tij. Po, me të vërtetë, është e madhe, dashuria me të cilën na ka mbushur Ati!

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 4 TË PASHKËS VITI B

MË 21 – 4- 2024.


UNGJILLI: Gj 10,11-18.

11 Unë jam Bariu i mirë. Bariu i mirë e jep jetën e vet për delet.
12 Rrogëtari ‑ që s’është bari, të cilit nuk i përkasin delet ‑ kur sheh se po vjen ujku, lë delet e ikën ‑ e ujku i rrëmben dhe i shpërndan:
13 është rrogëtar dhe nuk shkqetësohet për delet.
14 Unë jam Bariu i mirë: i njoh të miat dhe ato më njohin mua.
15 Sikurse Ati më njeh mua dhe unë e njoh Atin edhe jetën e jap për delet.
16 Kam edhe të tjera dele, që nuk janë të kësaj vathe. Edhe ato më duhet t’i bashkoj dhe do ta dëgjojnë zërin tim, do të bëhet një grigjë e vetme e një Bari i vetëm.
17 Prandaj edhe më do Ati, sepse e jap jetën time që ta marr përsëri.
18 Askush nuk mund të ma marrë: por unë e jap prej vetes. Kam pushtet ta jap jetën e kam pushtet ta kthej prapë atë. Këtë urdhër e mora prej Atit tim.”


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

ZOTI SI BARIU I POPULLIT TË TIJ.

Ky krahasim i bariut padyshim që flet më pak për ne sesa për bashkëkohësit e Jezusit; dhe na flet akoma shumë më pak sesa fjala bari fjala tufë, sepse ne nuk ëndërrojmë të krahasohemi me një tufë! Ne nuk e shohim këtë fjalë shumë e bukur; prandaj për të kuptuar mësaxhin e liturgjisë së sotme ne duhet ta vendosim veten në kontekstin biblik.
Në kohët biblike, tufa ishte mbase pasuria e vetme e pronarit të saj; duhet vetëm të shihet se si libri i Jobit përshkruan pasurinë e tij dhe më pas rrëzimin e heroit të tij. Ishtë vlerësuar sipas numrit të e fëmijëve, së pari, pastaj sipas numrit të kafshëve, menjëherë pas: " Na ishte dikur në tokën Hus një burrë që quhej Job. Ishte njeri i patëmeta dhe i drejtë, i cili e kishte frikë Hyjin dhe i shmangej të së keqes. I kishin lindur shtatë djem e tri vajza. Kishte shtatë mijë dele, tri mijë deve, pesëqind pendë qe, pesëqind gomare dhe shumë shërbëtorë. Ishte ky njeri shumë i madh ndër të gjithë njerëzit e Lindjes" (Job 1,1-3). Në tokën e Hus ishte një njeri me emrin Job. Ai ishte, një njeri i mirë dhe i drejtë, kishte frikë nga Zoti dhe qëndroi larg së keqes. Shtatë djem dhe tre vajza i lindën. Ai zotëronte shtatë mijë dele, tre mijë deve, pesëqind palë qe, pesëqind gomarë dhe një shtëpi të madhe. Jobi ishte njeriu më i madh në Lindje. Dhe kur dikush vjen t'i njoftojë Jobit të gjitha fatkeqësitë që i ndodhnin, kjo ka të bëjë me kopetë e tij dhe bijtë e tij.
Edhe disa shekuj më parë, për Abrahamin, u tha: " Abrami ishte shumë i pasur. Kishte bagëti, argjend dhe ar" (Zan 13,2). Vërejtja e parë: nëse tufat konsiderohen një pasuri nga pronarët e tyre, ne mund të guxojmë të mendojmë se Zoti na konsideron si një nga pasuritë e tij. E që të mendojmë kështu është diçka që na bën shumë guximtarë në nivelin teologjik! Në fakt, Zoti zakonisht krahasohet me një bari, tufa e të cilit është populli i Izraelit; për shembull: "Zoti është bariu im, asgjë nuk më mungon!" (Ps 23, 1). Ose përsëri: " Dëgjo ti, o Bariu i Izraelit, ti që i prin Jozefit si grigjës, shkelqe...zgjoje pushtetin tënd dhe eja në ndihmë" (Ps 80, 2.4).
Imazhi i bariut flet për përkujdesjen e Zotit që mbledh njerëzit e tij, Popullin e tij; dhe shumë shpesh kjo temë e bariut shoqërohet me përvojën e Eksodit, me çlirimin nga robëria e Egjiptit. Pa ndihmën e Zotit, izraelitët kurrë nuk do të kishin qenë në gjendje ta bënim atë, të formonin një popull të aftë të jetojë në liri. Për shembull, Psalmi 95 thotë: "Ejani ta adhurojmë, të biem përmbys para tij, të biem në gjunjë para Zotit që na krijoi!
Sepse ai është Hyji ynë,
ne jemi populli i kullotës së tij,
grigja që ai ruan" (Ps 95, 6-7).


MBRETI, BARIU SIPAS IMAZHIT TË ZOTIT.


Tufën e tij Zoti ua beson zëvendësve të tij; në këtë dritë, mbretërit e Izraelit krahasohen me barinjtë; dhe një ideologji e tërë e familjes mbretërore do të zhvillohet mbi këtë temë: e përbërë nga soliditeti dhe qëndrueshmëria. Sepse një bari serioz di të demonstrojë të dyja: me të njëjtën shkop, shkopin e tij të ecjes, bariu drejton dhe mbledh delet që kanë vështirësi për t'i ndjekur, por gjithashtu i mban të padëshiruarit larg, që të ndajë delet dhe dhitë ... dhe le ta dëbojë kafshët e egra që kërcënojnë kopenë. Dhe ne e dimë shumë mirë se, fillimisht, skeptri i mbretërve ishte një shkop bariu. Rreth vitit 1750 para Krishtit. mbreti i famshëm Hamurabi i Babilonisë tashmë e krahasoi veten me një bari dhe tha "Unë jam bariu që kursen dhe skeptri i të cilit është i drejtë".
Fatkeqësisht, ekzistojnë ëndrrat, idealët, dhe më pas realiteti ... mbretërit e Izraelit, si shumë të tjerë, kanë dështuar shumë shpesh në misionin e tyre: ata harruan se ishin vetëm zëvendësit e Zotit - e për këtë ata kërkonin interesat e tyre dhe jo interesat e njerëzve të tyre. Në vend që të ruanin kopenë e tyre, ata kujdeseshin për veten, pasurinë, nderin, madhështinë e tyre; dhe në vend që të sillnin drejtësi në tokë, ata lejuan që padrejtësia të përvetësohej për të mirën e disave, duke rrezikuar mjerimin e të tjerëve. Profetët kanë thënë fjalë shumë të ashpra: ”Biri i njeriut, profetizo kundër barinjve të Izraelit, profetizo! Thuaju barinjve: Kështu thotë Zoti Hyj: Mjerë barinjtë e Izraelit, që kullotin vetveten! Vallë, a nuk e kanë për detyrë barinjtë t’i kullotin grigjat?" (Ez 34,2).


MESIA DO TË JETË NJË BARI I DENJË PËR ZOTIN.

Por, përmes ose pavarësisht nga të gjitha zhgënjimet, besimtarët kurrë nuk e kanë humbur shpresën: meqenëse Bariu i vërtetë i Izraelit është vetë Zoti dhe meqenëse Zoti është besnik, besimtarët e Izraelit e dinë se janë në duar të mira. Dhe vazhdojnë të presin mbretin ideal, atë që do të mbajë kopenë në emër të Zotit, i cili do të jetë një instrument i bindur në dorën e Zotit. Për shembull, në librin e Ezekielit mund të lexojmë: "Ja, unë vetë do ti kërkoj delet e mia e do të kujdesem për to. Sikurse bariu që kujdeset për grigjën e vet kur gjendet mes deleve të veta të shpërndara, po ashtu edhe unë do të përkujdesem për delet e mia. Unë do t’i bashkoj nga çdo vend ku kanë qenë shpërndarë ditën e thellimit e të territ. Do t’i nxjerr nga popujt e do t’i bashkoj nga vendet e huaja, do t’i sjell në tokën e tyre, do t’i kullot në bjeshkë të Izraelit, në fushë dhe në të gjitha vendet e banuara. Do t’i kullot në kullota të pasura: kullotat e tyre do të jenë në bjeshkët e larta të Izraelit. Do të mrizojnë në bar të gjelbër, do të kullotin në kullota të shijshme nëpër male të Izraelit! Unë vetë do t’i mballoj delet e mia, unë vetë do t’i mrizoj ‑ thotë Zoti Hyj. Të humburën do ta kërkoj, të ndarën do ta kthej, të thyerën do ta lidh me kshtalla, të ligshtuarën do ta kërthndez, të majmen e të fortën do ta ruaj: do t’i ruaj me drejtësi"(Ez 34,16).
Pra, kur Jezusi merr për veten titullin e Bariut të Mirë, është tamam si të thoshte: “Unë jam Mesia, ai që ju jeni duke pritur. Unë jam Shpëtimtari". Për më tepër, bashkëbiseduesit e tij nuk gabuan; meqenëse Shën Gjoni vëren në vargjet vijuese se kjo deklaratë përsëri shkaktoi përçarje midis hebrenjve. Priftërinjtë dhe udhëheqësit e popullit e kuptuan shumë mirë pas fjalëve të Jezusit një sulm mezi të maskuar ndaj tyre që ishin bartësit titullarë të kopesë që u ishte besuar nga Zoti. Më vonë, të krishterët do të zbulojnë atë që Ezekiel ende nuk mund ta merrte me mend: se, me të vërtetë, Mesia jo vetëm që do të ishte në vend të Zotit por edhe do të kishte qenë Biri i Zotit. Skeptri i tij është kryqi i tij: "E unë, kur të jem lartësuar nga toka, do t’i tërheq tek unë të gjithë njerëzit”(Gj.12,3)
Jezusi (bariu i mirë që jep jetën e tij) i përgjigjet mirë portretit të Shërbëtorit të Zotit profetizuar nga Isaia.
Unë jap jetën time për delet e mia.
Gjoni kujtoi me kujdes të gjitha fjalitë e zotërisë së tij të cilat shprehnin vendosmërinë e tij për të dhënë jetën e tij për kopenë: "Prandaj edhe më do Ati,
sepse e jap jetën time që ta marr përsëri.
Askush nuk mund të ma marrë: por unë e jap prej vetes.
Kam pushtet ta jap jetën e kam pushtet ta kthej prapë atë.
Këtë urdhër e mora prej Atit tim” (Gj. 10, 17-18).
Me këto fjali Gjoni thekson lirinë e Jezusit: a nuk është liria atributi i parë i një mbreti? Aty e ke, thotë Gjoni, mbreti që ne prisnim, jo mbreti që na paraqitet nga revistat, por ai që do të bëjë gjithçka për të shpëtuar popullin e tij. Padyshim, pikëpamjet e Zotit nuk janë tonat!
Gjoni do ta shënojë këtë përsëri kur Jezusi u arrestua "Jezusi e dinte mirë çka kishte për t’i ndodhur" (Gj. 18,4) dhe, edhe brenda historisë së Pasionit, ai vë në dukje qëndrimin e lirë sovran të Jezusit (Jezusi, i vetëdijshëm se u krye gjithçka, që të shkojë në vend fjala e Shkrimit të shenjtë..." (Gj. 19,28).
Dhe Jezusi do të vazhdojë duke thënë: “Kam edhe të tjera dele, që nuk janë të kësaj vathe. Edhe ato më duhet t’i bashkoj dhe do ta dëgjojnë zërin tim, do të bëhet një grigjë e vetme e një Bari i vetëm”Gj. 10,16).
Ky horizont është larg nga arritja, ne e dimë atë shumë mirë. Dhe kjo dëshirë e Jezusit nuk ishte realizuar edhe në kohën kur Gjoni shkroi ungjillin e tij dhe megjithatë ai guxoi ta pohonte atë, ta shpallte atë. Që nga Ringjallja, Gjoni e di se asgjë nuk mund t'i ndalojë që këto premtime të Jezusit të përmbushen.

[ninoenina]

F.A. JAVA E DIELA E 4 TË PASHKËS VITI B

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 4 TË PASHKËS VITI B

MË 21-4-2024.


BARIU QË E JEP JETËN E VET.

Nuk është për t'u habitur që, edhe në kohë krize fetare, shumica e njerëzve vazhdojnë të besojnë në Zot, por, kur verifikojmë identitetin e këtij Zoti, shpesh vërejmë se ai është shumë i ndryshëm nga ai që u shfaq në Jezusin. Ai është një Zot që i përshtatet drejtësisë së njeriut, shpërblen dhe ndëshkon në bazë të meritave, kënaqet në adhurim, u jep bekime adhuruesve të tij, ndalon tradhtinë bashkëshortore, por miraton grumbullimin e të mirave të kësaj bote dhe menaxhimin e lire të tyre, madje me të vërtetë, ndonjëherë bëhet partner në këtë punë. Ai është një Zot që lejon vrasjen në vetëmbrojtje dhe mbi të gjitha është i madh, i pafund, i gjithëfuqishëm, i aftë për t’u respektuar.
Ky Zot, kaq i arsyeshëm, ka gjetur pranim edhe në disa katekizma katolike dhe nuk është i vështirë për t'u pranuar.
Megjithatë, një ditë, në Jezusin, Zoti i vërtetë u paraqit njerëzve si krejtësisht ndryshe: ai frekuentonte mëkatarët dhe ishte me të përjashtuarit, e lejoi veten të pështyhej në fytyrë pa reaguar, ai i donte ata që e gozhduan në kryq, ai nuk ishte as i gjithëfuqishëm dhe as i pafund. Përballë këtij Zot të dobët, të paaftë për të mbrojtur veten, besimi i të gjithëve u lëkund dhe Pjetri, kur betoi se nuk e njihte (Mk 14,71), foli - besoj - në emër të shumicës së madhe të të krishterëve.
Të besosh në një Zot si ky është e vështirë: do të thotë të vendosësh lavdinë e vetvetes duke e bërë veten të vogël nga dashuria.
Do të më duhet të kaloj nëpër lugina të errëta, por nuk kam frikë. Unë i besoj bariut që më udhëzon.
“Po edhe në kalofsha nëpër luginën e hijes së vdekjes,
s’trembem nga e keqja
sepse ti je me mua:
thupra jote dhe kërraba
për mua janë ngushëllim” (Ps. 23,4).

LEXIMII I PARË: Vap.At 4,8-12.


8 Atëherë Pjetri, plot me Shpirt Shenjt, u tha:
“Kryetarë të popullit dhe pleq! 9 Pasi ju sot po na merrni në gjykim për një vepër të mirë që ia bëmë një të sëmuri e po na pyesni si ky njeri u shërua; 10 le ta dijë secili prej jush dhe mbarë populli i Izraelit: ky njeri qëndron para jush shëndosh në saje të Emrit të Jezu Krishtit Nazarenas, që ju e kryqëzuat, por që Hyji e ngjalli prej së vdekuri. 11 Jezusi është
‘guri që ju, ndërtues,
e qitët jashtë përdorimit,
por që u bë gur i këndit,’
12 e vetëm nëpër Të fitohet shëlbimi. Sepse, për të vërtetë, s’ka asnjë person tjetër nën këtë kupë qielli që Hyji ua dha njerëzve me anën e të cilit do të mund të shëlbohemi”.

LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

Ja një fjalim i ri nga Pjetri: është i treti nga tetë që i atribuohen atij në librin e Veprave. Ajo u prononcua menjëherë pas asaj që na u propozua të dielën e kaluar. Konteksti në të cilin duhet vendosur është i njëjtë: Pjetri dhe Gjoni ishin kujdesur për një të gjymtuar që nga lindja në derën "e bukur" të tempullit dhe, para njerëzve të habitur, kishin deklaruar:
"Dhe në saje të fesë në Emrin e Jezusit, pikërisht Emri i Jezusit i dha forcë këtij njeriu që ju e njihni e po e shihni. Feja në Të ia ktheu shëndetin e plotë këtij njeriu në sy të të gjithë juvei” (Vap. 3,16).
Ata ende po flisnin kur erdhën krerët: “Ndërsa ata ende po i flisnin popullit, iu afruan disa priftërinj, kryetari i rojës së Tempullit dhe disa saducenj 2 të hidhëruar pse e mësonin dhe pse, në shembullin e Jezusit ‑ shpallnin ngjalljen e të vdekurve. 3 I kapën dhe i futën në burg deri të nesërmen, sepse ishte bërë natë. 4 Ndërkaq, shumë prej atyre që dëgjuan fjalën e tyre, besuan dhe numri i burrave që besuan shkoi në [rreth] pesë mijë vetë.5 Të nesërmen në Jerusalem u bashkuan në kuvend krerët, priftërinjtë dhe skribët 6 e me ta edhe kryeprifti Ana e Kajfa, Gjoni, Aleksandri dhe të gjithë anëtarët e familjeve të kryepriftërinjve]. 7 Ata i sollën apostujt në mes dhe i pyetën: “Me çfarë pushteti dhe në emër të kujt e bëtë këtë gjë?” të acaruar sepse po mësonin njerëzit dhe po shpallnin në Jezusin ringjalljen nga të vdekurit. I arrestuan dhe i çuan në burg”. Të nesërmen i çuan në gjykatë dhe i pyetën: “Me çfarë pushteti dhe në emër të kujt e bëtë këtë?” (Vap. 4,1-7).
Leximi fillon me përgjigjen e Pjetrit ndaj pyetjes që i bënë krerët e popullit. Shërimi – deklaron ai –“u krye në emër të Jezusit që ju e kryqëzuat dhe që Perëndia e ngjalli prej së vdekurish” (“ 8 Atëherë Pjetri, plot me Shpirt Shenjt, u tha: “Kryetarë të popullit dhe pleq! 9 Pasi ju sot po na merrni në gjykim për një vepër të mirë që ia bëmë një të sëmuri e po na pyesni si ky njeri u shërua; 10 le ta dijë secili prej jush dhe mbarë populli i Izraelit: ky njeri qëndron para jush shëndosh në saje të Emrit të Jezu Krishtit Nazarenas, që ju e kryqëzuat, por që Hyji e ngjalli prej së vdekuri” (v. 8-10).
Në qendër të fjalimit (v. 11) është citimi nga psalmi 118,2:
"Guri i hedhur poshtë nga ju, ndërtues,
u bë guri i qoshes".
Pjetri e interpreton atë si një shëmbëlltyrë të asaj që i ndodhi Jezusit dhe, edhe një herë, në mënyrë efektive kundërshton punën e njerëzve me veprimin e Perëndisë. Ai i krahason anëtarët e Sinedrit me ndërtuesit që, pasi gjetën një gur të fortë në duart e tyre, nuk e futën në planet e tyre, nga frika se do të destabilizonte të gjithë “ndërtesën” e tyre, e nuk e pranuan dhe e hodhën. Hyji, i cili në vend të kësaj e konsideroi atë jashtëzakonisht të çmuar, shkoi ta rimarrë dhe e vendosi si themelin e ndërtimit të tij të ri.
Guri është Jezusi, me risinë e mesazhit të tij. Ai e prishi rendin e vendosur, vuri në rrezik “vendin e shenjtë dhe kombin” (Gj 11,48). Nuk ishte e tolerueshme që ai, një laik, pa autoritet, të vazhdonte të përfaqësonte një kërcënim për institucionin fetar. Duke iu drejtuar kolegëve të tij, Kajfa, në mënyrë shumë logjike, përfundoi: “Ju s’po dini asgjë! Nuk mendoni se është më mirë për ju të vdesë vetëm një njeri, se të mbarojë krejt populli!” (Gj. 11,49-50).
Perëndia mendoi ndryshe nga ata që pretendonin të drejtën për ta përfaqësuar atë dhe për të folur në emrin e tij në tokë. Për Zotin, Jezusi ishte shërbëtori besnik dhe, për këtë arsye, ditën e Pashkëve shkoi ta merrte nga varri, e përlëvdoi dhe e vendosi si themelin e tempullit të ri.
Duke përfunduar fjalimin e tij, Pjetri thotë se në asnjë emër tjetër ka shpëtim. Jezusi është i vetmi shpëtimtar. Vetëm ata që e ndërtojnë jetën e tyre mbi të dhe mbi fjalën e tij mund të jenë të sigurt se do të ndërtojnë mbi një themel të fortë dhe nuk do të kenë frikë se ardhja e doktrinave të reja, feve të reja, ideologjive të reja, humanizmave të rinj, zbulimeve të reja shkencore mund të zbulojnë një ditë disa brishtësi.

LEXIMI I DYTË:1 Gv 3,1-2.

1 Shikoni ç’dashuri të madhe na dhuroi Ati sa që quhemi bijtë e Hyjit edhe jemi! Bota nuk na njeh sepse nuk e njeh Atë. 2 Të dashur, tani jemi fëmijët e Hyjit, por çka do të jemi ende nuk u zbulua. Kaq dimë: kur të shfaqet do të bëhemi të ngjashëm me Të, sepse do ta shohim ashtu siç është.

LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

Jeta e Zotit që i krishteri merr në pagëzim, është një realitet shpirtëror misterioz. Duke folur me Nikodemin, Jezusi e krahasoi atë me erën që askush nuk e di se nga vjen apo ku shkon; por ekziston dhe prania e tij nuk kalon pa u vënë re, sepse prodhon efekte të paqarta që mund t'i shohin të gjithë, por nuk janë të dukshme me sy (Gj. 3,8).
Pohimi i parë që na propozohet me leximin e sotëm, është një përkujtim i dhuratës së kësaj jete hyjnore që jepet falas e që teologet e quan hirin shenjtërues. Fjala e Zotit është gjithmonë efektive: nëse ai e quan dikë bir i tij, ai bëhet vërtet i tillë.
Birëria nënkupton, në gjuhën biblike, pjesëmarrje në jetën e atij që është burimi i saj. “Adami kishte njëqind e tridhjetë vjet kur i lindi djali që i përngjante krejt atij me fytyrë ‑ të cilin e quajti Set” (Zn. 5,3).
Set, i cili kishte marrë jetë nga Adami, ishte i ngjashëm me të atin, ai kishte tiparet e tij të ngulitura mbi të. Kështu i krishteri është, në botë, një prani e hyjnores dhe, si çdo fëmijë, riprodhon tiparet e Atit. Kjo është arsyeja pse ai që nuk e njeh Zotin, nuk mund ta dijë as se kush është krijuar prej tij. Prandaj, nuk është për t'u habitur që i krishteri nuk kuptohet nga ata që nuk besojnë në Zotin.
Megjithatë, gjendja aktuale nuk është përfundimtare. Një vello, e krijuar nga fakti se ne ende jetojmë në këtë botë, na pengon të kuptojmë se çfarë jemi në të vërtetë. Megjithatë, një ditë, mbulesa do të hiqet dhe ne do ta shohim Zotin ashtu siç është, atëherë do të kuptojmë gjithashtu se çfarë ishim tashmë sot (v. 2).
Kjo është e vetmja perspektivë e krishterë për ta konsideruar vdekjen: jo si fundin e jetës, por si fillimin e pjesës së dytë, më të mirën, atë në të cilën shërbëtorët e Perëndisë dhe të Qengjit "3 Në të do të jetë froni i Hyjit dhe i Qengjit dhe shërbëtorët e Hyjit do ta adhurojnë Hyjin 4 dhe do ta shikojnë fytyrën e tij. Emri i tij do të jetë në ballë të tyre. 5 Nuk do të ketë natë as drita e llambës më nuk do të duhet, as drita e diellit, sepse Zoti Hyj do të shndrisë mbi ta dhe ata do të mbretërojnë në shekuj të shekujve" (Zb. 22,3-5).

UNGJILLI: Gj. 10,11-18.


11 Unë jam Bariu i mirë.
Bariu i mirë e jep jetën e vet për delet.
12 Rrogëtari ‑ që s’është bari,
të cilit nuk i përkasin delet ‑
kur sheh se po vjen ujku
lë delet e ikën
‑ e ujku i rrëmben dhe i shpërndan:
13 është rrogëtar
dhe nuk shqetësohet për delet.
14 Unë jam Bariu i mirë:
i njoh të miat
dhe ato më njohin mua.
15 Sikurse Ati më njeh mua
dhe unë e njoh Atin
edhe jetën e jap për delet.
16 Kam edhe të tjera dele,
që nuk janë të kësaj vathe.
Edhe ato më duhet t’i bashkoj
dhe do ta dëgjojnë zërin tim,
do të bëhet një grigjë e vetme
e një Bari i vetëm.
17 Prandaj edhe më do Ati,
sepse e jap jetën time
që ta marr përsëri.
18 Askush nuk mund të ma marrë:
por unë e jap prej vetes.
Kam pushtet ta jap jetën
e kam pushtet ta kthej prapë atë.
Këtë urdhër e mora prej Atit tim”.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJA.

Edhe pasi u vendos në tokën e Kanaanit dhe u bë një popull fermerësh, Izraeli ka ruajtur gjithmonë një nostalgji të madhe për jetën nomade të barinjve dhe nuk ka hequr dorë kurrë nga rritja e deleve dhe e dhive. Mençuria e beduinit, i cili preferon kopenë e tij sesa xhevahiret dhe thesaret, shkëlqen në nxitjen e librit të Fjalëve të urta:
“23 Me vëmendje njihe gjendjen e bagëtive të tua,
me zemër kujdesohu për grigjat,
24 sepse pasuria nuk është e përhershme.
Pse, a thua se kurora trashëgohet brez pas brezi?
25 Mblidhet sana, del bari i gjelbër
e mblidhet tagjia prej bjeshkëve;
26 atëherë do të kesh qengjat për veshje
e kecat për të blerë arën
27 dhe s’do të të mungojë qumësht dhish për vete
as për ushqim të familjes e për shujtë të shërbëtoreve të tua” (Fu. 27,23-27).
Fakti i kalimit të shumë kohëve në vende të izoluara me kopenë nënkuptonte se midis bariut dhe deleve të tij ishte krijuar një marrëdhënie emocionale. Bariu thërriste çdo dele me emër dhe ajo e njihte zërin e tij. Rreziqet më të mëdha për kopenë përbënin kafshët e egra që, në kohët biblike, popullonin luginën e Jordanit: hienat dhe çakejtë, luanët dhe arinjtë, kundër të cilëve barinjtë ishin gati të luftonin, të armatosur me një hobe dhe një shkop të fortë, të bërë më të fortë nga copa stralli të mbërthyer në majen e tij.
Ky ishte realiteti social. Prandaj, nuk është për t'u habitur që imazhi i bariut përdoret shpesh në Bibël. Davidi thirret nga Perëndia nga "grigjat e deleve” për të kullotur izraelitët dhe
“70 Zgjodhi Davidin, shërbëtorin e vet,
e hoqi nga grigjat e deleve,
71 prej pas delesh nëna atë e mori
të kullotë Jakobin, popullin e vet,
Izraelin, trashëgimin e vet!
72 Ky i udhëhoqi me zemër të përsosur
dhe u priu me dorën e vet të vyer” (Ps. 78,70-72).
Mbretërit e Izraelit shpesh krahasohen me barinj të këqij, të cilët, në vend që të kullosin kopenë, ushqehen, shfrytëzojnë, shpërndajnë dhe vrasin (Ez. 34).
Zoti përshkruhet edhesi një vreshtar dhe bujk (Is. 27,3; Ps. 65), por, mbi të gjitha, si një bari që drejton, mbron dhe ushqen popullin e tij (Ps. 80. 2. 23),
"11 Si bariu e kullot grigjën e vet,
në dorë i merr qengjat,
n’përqafim i mbart;
i shikon me kujdes pëllejat” (Is 40:11).
Ai kujdeset për Izraelitet që janë çuar në rrënim nga sundimtarët e padenjë dhe premton:
“3 Po, unë vetë do ta bashkoj tepricën e grigjës sime nga të gjitha vendet, ku i pata flakur e do t’i kthej në kullotat e tyre: do të sillen mbarë e do të shumohen. 4 Unë vetë do t’u caktoj barinj që do t’i kullotin; më s’do të kenë frikë as nuk do të tremben, asnjë kokërr nuk do të mungojë ‑ është fjala e Zotit.
5 “Ja, po vijnë ditët
‑ është fjala e Zotit ‑
kur do t’ia ngre Davidit pinjollin e drejtë;
që do të mbretërojë si mbret i vërtetë
dhe do të jetë i urtë
e do të ushtrojë në vend
të drejtën e drejtësinë" (Jr 23,3-5).
Është shpallja e Mesisë që do të jetë një bari i vërtetë, një mbret sipas zemrës së Zotit.
Deklarata e Jezusit: "Unë jam bariu i mirë", me të cilin fillon pasazhi i sotëm i ungjillit, i referohet në mënyrë të qartë përmbushjes së kësaj profecie. Ai është bariu i dërguar nga Perëndia për t'u kujdesur për njerëzit që janë si një kope pa bari:
“34 Kur Jezusi doli nga barka, pa një turmë të madhe të popullit, iu dhimsën, sepse ishin porsi ‘delet pa bari’, e filloi t’u mësojë shumë gjëra” (Mk. 6,34).

Një shpjegim i parë i shtohet alegorisë:
“11 Unë jam Bariu i mirë.
Bariu i mirë e jep jetën e vet për delet” (v. 11).
Shëmbëlltyra e deleve të humbura, e thënë nga Mateu dhe Luka (Mt. 18,12-14; Luka 15,4-7) është ngulitur mirë në mendjen tonë dhe është e lehtë të lidhim imazhin e "bariut të mirë" me Jezusi që me ëmbëlsi dhe dhembshuri të pamasë kërkon ata që kanë bërë gabime në jetë.
Në Ungjillin e sotëm, megjithatë, "bariu i mirë" nuk është ai që përkëdhel me butësi delen e plagosur, por është luftëtari që me çmimin e jetës së tij përballet me këdo që rrezikon kopenë. Referenca nuk ka të bëjë me skenën bukolike të psalmit:
"2 Më pushon kullotave të gjelbra,
më prin në ujëra të qeta,
3 shpirtin ma përtërin.
Ai më prin shtigjeve të drejta
në saje të dashurisë së Emrit të vet” (Ps. 23,2-3),
por më tepër për figurën e Davidit, i cili, si i ri, u përball me luanin dhe ariun që mori largoi një dele: i ndoqi, i goditi dhe ua rrëmbeu gjahun nga goja:
“34 Por Davidi i tha Saulit: “Shërbëtori yt ruante grigjën e të atit dhe ndërkohë vinte luani ose ariu e prej grigjës merrte dashin. 35 Unë i ndiqja, i rrahja dhe ua nxirrja nga goja. Ata suleshin mbi mua e unë i kapja për turinjsh, ua përdridhja arrçin e i mbytja. 36 Me të vërtetë shërbëtori yt mbyti luan e ari. Le të jetë pra, edhe ky filiste i parrethprerë si një ndër ta, pasi ka pasur guxim të poshtërojë aradhet e ushtrisë së Hyjit të gjallë”. 37 Davidi shtoi: “Zoti që më shpëtoi prej kthetrave të luanit e të ariut, ai do të më shpëtojë prej duarve të këtij filisteu”. E Sauli i tha: “Shko e Zoti qoftë me ty” (1 Sam. 17, 34-37).
Është kjo karakteristikë e një njeriu të fortë dhe të patrembur që lufton kundër banditëve dhe bishave të egra që trajtohet në Ungjillin e sotëm për të paraqitur Jezusin.
Cilësimi "i mirë" nuk i referohet ndjenjave, nuk do të thotë i butë, i dashur, por "i vërtetë", "autentik", "guximtar". Jezusi është bariu i vërtetë sepse është i lidhur me aq pasion me delet e tij, saqë është gati të sakrifikojë jetën e tij për to.
Për t'i dhënë imazhit një rëndësi edhe më të madhe, Jezusi e krahason veten me figurën e mercenarit (v. 12-13).
Banorët e një fshati, duke mos qenë në gjendje të kullosnin delet dhe dhitë e tyre, iu drejtuan një punëtori me qira që kujdesej për kopetë e të gjithëve. Legjislacioni rigoroz vendosi detyrimet e tij: ai duhej të përballej me një ujk, dy qen, një kafshë të vogël, por ai mund të ikte nga një luan, një leopard, një ari ose një hajdut. Në kontratën e tij nuk kishte asnjë klauzolë që ai ishte i gatshëm të sakrifikonte jetën për delet. Ai nuk ndihej i lidhur emocionalisht me kopenë dhe, kur u përball me rrezikun, ia mbathte sapo e lejuan; nuk i interesonte fati i deleve, por rroga.
Përngjasimi i "bariut të mirë" nuk u drejtohet vetëm atyre që kryejnë shërbimin e kryesisë në kishë, por çdo të krishteri. Çdo dishepull duhet të ketë zemrën e një bariu të vërtetë, ai duhet të kultivojë bujarinë e pakushtëzuar të Mësuesit ndaj njeriut.
Ai që u përmbahet detyrimeve minimale të përcaktuara në kontratë, që tallet për detyra pak a shumë të shmangshme, që është besnik ndaj dispozitave të ligjit për të marrë një shpërblim ose për të shmangur dënimin, ka zemrën e një mercenari.

Ata që kanë një zemër si ajo e Jezusit nuk bëjnë llogaritë, nuk pyesin veten se ku mbarojnë të drejtat e tyre dhe ku mbarojnë detyrat e tyre, çfarë vendosin rregullat dhe cilat janë marrëveshjet e përcaktuara me të zotin. Ai ndjek një ligj të vetëm: dashurinë "e çmendur" për njeriun. Dashuria nuk njeh kufij, nuk ndalet përballë asnjë pengese, asnjë rreziku, asnjë sakrifice. Kushdo që nuk do siç deshi Krishti, nuk do t'i kuptojë kurrë zgjedhjet dhe propozimet e tij, ai do të gjykohet një ëndërrimtar, i mashtruar, i pamatur, i pamatur.
Në pjesën e dytë të Ungjillit të sotëm (v. 14-16) Jezusi merr thënien "Unë jam bariu i mirë" për të shtuar një karakteristikë të dytë. Bariu i vërtetë është ai që i njeh delet e tij një nga një dhe njihet prej tyre.
Në Bibël, folja të dish nuk do të thotë vetëm të mësosh; kur i referohet marrëdhënies mes njerëzve, nënkupton një përvojë të thellë dhe tregon përfshirje të plotë në dashuri. Është çështje e zemrës dhe jo e mendjes.
Kjo vlen edhe në marrëdhënien me Zotin. Duke u shkruar galatasve, Pali u kujton atyre se dikur ata nuk e njihnin Perëndinë, por iu nënshtruan idhujve dhe vazhdon:
“Dikur, kur ende nuk e njihnit Hyjin, u shërbenit hyjnive, që, për kah natyra e tyre, nuk janë hyjni. Por tani, kur e njohët Hyjin ‑ më mirë të them: kur Hyji ju njohu ju ‑ si tani rishtas të ktheheni te parimet e dobëta e të mjera dhe prapë rishtas doni të bëheni skllevër të tyre?”(Gal. 4,9). Nëse keni hyrë në bashkësi të jetës me të, si nusja me dhëndrin, si mund të shkëputeni nga dashuria e tij?
Bariu i mirë është Jezusi dhe kushdo që e lejon veten të përfshihet në dashurinë ndaj Zotit dhe ndaj vëllezërve të tij me të njëjtin pasion si ai.
Duket e largët dita kur i gjithë njerëzimi do të ketë këtë përvojë të njohjes së ndërsjellë me Zotin. Jezusi e di se ka ende shumë që nuk e kanë mirëpritur dashurinë e tij: "Kam dele të tjera që nuk janë të kësaj vathe", por një bari i vërtetë si ai, kurrë nuk do të heqë dorë nga humbja e një dele të vetme, për këtë arsye ai siguron:
“6 Kam edhe të tjera dele,
që nuk janë të kësaj vathe.
Edhe ato më duhet t’i bashkoj
dhe do ta dëgjojnë zërin tim,
do të bëhet një grigjë e vetme
e një Bari i vetëm” (v.16).
Nëse kjo deklaratë merret seriozisht, bëhet e vështirë të thuhet se edhe një njeri i vetëm mund t'i shpëtojë dashurisë së bariut të vetëm.
Në pjesën e fundit (v. 17-18) zhvillohet tema e lirisë, e pranishme në këtë dinamikë dashurie. Aty ku ka kufizime dhe frikë, dashuria nuk shfaqet dhe frika e Zotit është tashmë mëkat.
Jezusi e tregoi dashurinë e tij sepse e dha veten falas:
“18 Askush nuk mund të ma marrë:
por unë e jap prej vetes.
Kam pushtet ta jap jetën
e kam pushtet ta kthej prapë atë.
Këtë urdhër e mora prej Atit tim” (v. 18).
"Ta marrësh përsëri" do të thotë se fati i dhënësit të jetës nuk është vdekja, por plotësia e jetës. Bërja e një dhurate është e vetmja mënyrë për ta “rikuperuar”. Është i njëjti parim që, me një imazh tjetër, do të merret sërish më vonë:
“24 Përnjëmend, përnjëmend po ju them:
nëse kokrra e grurit e mbjellë në dhe nuk vdes,
mbetet e vetme;
po nëse vdes
jep shumë fryt!
25 Kush e do jetën e vet, do ta humbë.
Ai që e urren jetën e vet në këtë botë,
ai do ta ruajë për jetën e pasosur” (Gj. 12,24-25).

[ninoenina]

F.A. E DIELA E 4 TË PASHKËS VITI B.

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 4 TË PASHKËS VITI B

MË 21-4-2024


UNGJILLI: Gj. 10, 11-18.

11 Unë jam Bariu i mirë.
Bariu i mirë e jep jetën e vet për delet.
12 Rrogëtari ‑ që s’është bari,
të cilit nuk i përkasin delet ‑
kur sheh se po vjen ujku
lë delet e ikën
‑ e ujku i rrëmben dhe i shpërndan:
13 është rrogëtar
dhe nuk shkqetësohet për delet.
14 Unë jam Bariu i mirë:
i njoh të miat
dhe ato më njohin mua.
15 Sikurse Ati më njeh mua
dhe unë e njoh Atin
edhe jetën e jap për delet.
16 Kam edhe të tjera dele,
që nuk janë të kësaj vathe.
Edhe ato më duhet t’i bashkoj
dhe do ta dëgjojnë zërin tim,
do të bëhet një grigjë e vetme
e një Bari i vetëm.
17 Prandaj edhe më do Ati,
sepse e jap jetën time
që ta marr përsëri.
18 Askush nuk mund të ma marrë:
por unë e jap prej vetes.
Kam pushtet ta jap jetën
e kam pushtet ta kthej prapë atë.
Këtë urdhër e mora prej Atit tim”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Imazhi më i njohur i Jezusit është ai i bariut të mirë në mes të kopesë së tij ose me delet mbi supe: Është imazhi që ka qenë gjithmonë më i dashur nga të krishterët. Megjithatë, vërejmë menjëherë se Ungjilli i sotëm nuk flet për bariun e mirë, por për bariun e bukur. Mbiemri i përdorur në tekstin grek nuk është agathos, i mirë, por kalos, i bukur.
Në fakt, ungjilltari nuk dëshiron të na flasë për mirësinë e Jezusit, por për bukurinë e tij, atë bukuri që do të përpiqemi ta riprodhojmë në fytyrat tona, dhe në jetën tonë të përditëshme. Edhe këtu, siç ndodh shpesh në Besëlidhjen e Re, kalos përkthehet si i mirë.
Ne e duam bukurinë, na tërheq bukuria. Autori i Siracikdit, në kapitullin 40,22 thotë: “Syri i njeriut dëshiron hirin dhe bukurinë, por akoma më shumë gjelbërimin e fushave”. Mbetemi të magjepsur nga lindja dhe perëndimi i diellit, sodisim malet, detin, lulet, hirin e atyre që vallëzojnë... Çfarë bëjnë shkrimtarët, poetët, muzikantët, artistët? Asgjë më shumë se përkthimi i bukurisë në gjuhën e tyre.
Pse çdo gjë e bukur na tërheq?
Sepse gjërat e bukura janë pasqyrim i bukurisë së pafund të Zotit. Ne jemi krijuar për bukurinë, sepse jemi krijuar për Zotin...ka një shprehje që të gjithë do të donim të na thoshin: "Sa njeri i bukur!" Do të thotë "i këndshëm, i sjellshëm, i dobishëm, i respektueshëm, një person i mirë. Të gjithë do të donim që kjo të thuhej për ne. Jezusi tha për dishepujt e tij se ata duhet të jenë njerëz të bukur: "Ju jeni drita e botës... le t'i shohin veprat tuaja të bukura" (opos idosin ymon ta kala erga); fatkeqësisht edhe këtu përkthehet zakonisht "të mira", dhe jo "të bukura".
Megjithatë, kur Jezusi u paraqit si "bariu i mirë", udhëheqësit hebrenj u indinjuan, sepse e konsideronin atë një të çmendur dhe më në fund u përpoqën ta vrisnin me gurë. Si mund të ndodhë kjo? Nëse në një fshat ku të gjithë janë të shëmtuar, vjen një person i bukur, ata duke krahasuar veten me atë, kuptojnë gjendjen e tyre, ndërgjegjësohen për gjendjen e tyre, e kërkojnë ta largojnë nga prezenca e tyre.
Vini re, profetët në Besëlidhjen e Vjetër kishin folur për barinjtë që udhëhoqën popullin e Izraelit. Profeti Ezekiel në kapitullin 34, 2-6 përshkruan këto figura të udhëheqësve të popullit me shëmbëlltyrën e barinjve dhe thotë:
“2 Mjerë barinjtë e Izraelit, që kullotin vetveten! Vallë, a nuk e kanë për detyrë barinjtë t’i kullotin grigjat? 3 Ju ushqeheni me qumësht, visheni me lesh, pritni berret e majme e grigjën nuk e kullotni! 4 Të ligshtën nuk e përtërini, të sëmurën nuk e shëroni, të thyerën nuk e lidhni, të ndarën nuk e ktheni, të humburën nuk e kërkoni, por zotëroni mbi to me dhunë! 5 Kështu u shpërndanë delet e mia, sepse s’kishin bari. U bënë preja e të gjitha egërsirave të fushës dhe u shpërndanë. 6 Enden delet e mia gjithkund maleve e kodrave të larta, grigjat e mia u shpërndanë gjithkah mbi sipërfaqen e dheut e askush nuk shqetësohet, askush nuk i kërkon!”
Ata i shfrytëzojnë delet në vend që t'i ushqejnë.
Nuk kujdesen për të sëmurët, nuk fashojnë plagët, nuk kërkojnë të humburat.
Ata i udhëheqin me mizori dhe dhunë.
Kopeja është në rrëmujë dhe është pre e të gjitha kafshëve të egra dhe askush nuk kujdeset.
Përballë kësaj situate, Jezusi do të thotë se turmat ishin si delet pa bari... ja, në këtë situatë, vjen një bari "i bukur". Dhe ata që ishin barinj të shëmtuar u mërzitën nga kjo prezencë, sepse do të donin të përjetësonin gjendjen e tyre të mëparshme që sipas tyre ishte në rregull, e që askush nuk kundërshtonte. Ndoshta nuk kishin kuptuar që situata e tyre ishte me të vërtetë e mjerueshme.
Le të dëgjojmë se si Jezusi u paraqit këtyre udhëheqësve të popullit të Izraelit...
“Në atë kohë Jezusi tha: Unë jam bariu i bukur. Bariu i bukur, jep jetën për delet”.
Kjo shprehje përsëritet shpesh dhe më këmbëngulje në Ungjilli që komentojmë: “Unë jam bariu i bukur”.
Para së gjithash, "Unë jam" është një shprehje shumë e rëndësishme, sepse është vetëparaqitja e Zotit, është emri me të cilin Zoti iu paraqit Moisiut: "Unë jam". Dhe prandaj, kur Jezusi e përdor këtë shprehje, ai do të thotë "tani po ju paraqes fytyrën e Zotit", fytyrën "e bukur" të Zotit, një fytyrë për të soditur", sepse ka edhe një fytyrë të Zotit që është "e shëmtuar".
U bë një sondazh në Shtetet e Bashkuara, më 8-10-2010, dhe cili ishte rezultati? Kishte shumë pak ateistë, 5%: por vetëm 22% kishin imazhin e një Zoti dashamirës, të një Zoti të mirë dhe vetëm të mirë. Pjesa tjetër, e cila është 67%, kishte një imazh të shëmtuar të Zotit, të një Zoti autoritar, të largët, që nuk interesohet për problemet tona, të një Zoti hakmarrës, që dënon, të një Zot që ndëshkon: dhe ky imazh i shëmtuar i Zotit është gjithashtu në origjinën e një shoqërie që nuk është aspak e bukur. Pse? Sepse kush e adhuron këtë Zot, dëshiron të riprodhojë fytyrën e tij dhe më pas lind imazhi ideal i një njeriu që është dominuesi, që do që t'i shërbehet vetes, i cili imponohet dhe kërkon që të tjerët t'i nënshtrohen, sepse ky është imazhi që shumë veta ende kanë nga Zoti: është një imazh i shëmtuar.
Tani kur Jezusi e paraqit veten si "Bari i bukur" ai do të thotë: "Mendoni për imazhin e bukur të Hyjit në fytyrën time". Ekziston një Zot që është vërtet tërheqës, i dashur…është e rëndësishme të shohësh bukurinë e tij dhe të ndihesh i dashur prej tij pa kushte. Le të shohim pastaj se çfarë e bën të bukur fytyrën e Jezusit: tashmë e kemi ndjerë karakteristikën e parë të kësaj bukurie: është ai që jep jetën për delet.
Bariu i bukur e jep jetën e vet për delet” e menjëherë mendojmë për dhuratën e jetës së tij në Kalvar. Por këtu Gjoni ka një folje tjetër, “tithesin” në greqisht, për të thënë se Jezusi “e vë jetën e tij” në dispozicion të të tjerëve, se Jezusi, duke e treguar jetën e bukur e tij, e propozon për të gjithë ata që dëshirojnë të jenë njerëz jeta e të cilëve të jetë e frytshmë, të jetë e bukur. Ai e tregon jetën e tij para nesh, në mënyrë që ne të krahasojmë veten me bukuri të Jezusit dhe ta riprodhojmë atë.
Pjetri në letrën e tij të parë drejtuar të krishterëve të persekutuar në Azinë e Vogël thotë:
“Sjellja juaj mes paganëve të jetë shembullore që, pikërisht për ato gjëra në të cilat ju shpifen si të ishit keqbërës, kur t’i shohin veprat tuaja të mira, t’i japin lavdi Hyjit në Ditën e Ardhjes së tij” (1 Pt. 2,12).
Le të dëgjojmë tani si paraqitet ai që nuk është bariu i deleve:
“12 Rrogëtari ‑ që s’është bari,
të cilit nuk i përkasin delet ‑
kur sheh se po vjen ujku
lë delet e ikën
‑ e ujku i rrëmben dhe i shpërndan:
13 është rrogëtar
dhe nuk shkqetësohet për delet” (v.12-13).
Për të nxjerrë në pah një karakteristikë tjetër të bariut të bukur, Jezusi prezanton një imazh, atë të mëditësit dhe e vendos atë në kontrast me imazhin e bariut; rrogëtari është ai që nuk është i përfshirë personalisht në mënyrë pasionante me jetën e tufës: ai interesohet për pagën në fund të ditës, pastaj ajo që ndodh me delet, nuk i intereson, nuk e shqetëson më atë.
Është kontrasti midis të vepruarit për interes dhe dashurisë së pakushtëzuar. Dashuria e pakushtëzuar është një nga karakteristikat e bukurisë së Jezusit të Nazaretit. Dhe ai na ofron të gjithëve këtë bukuri, bukurinë e dashurisë së tij. Le ta meditojmë këtë: instinktivisht jemi të shtyrë të veprojmë për interes, kur bëjmë diçka, instinktivisht mendojmë për përfitimin tonë: çfarë avantazhi do të kem nga ajo që bëj? A do ta vërejë dikush të paktën që isha unë që bëra një gjë kaq të bukur? Kjo ndodh kur tërhiqemi të bëjmë diçka për të fituar një shpërblim, kur mendojmë qoftë edhe nga larg për përfitimin tonë, kur shpërfytyrojmë këtë bukuri që duhet të riprodhojmë në fytyrat tona, bukurinë e "bariut të bukur", të Jezusit të Nazaretit, i cili veproi plotësisht pa pagesë.
Le të themi, megjithatë, se ka njerëz të bukur, që i përngjajnë Jezusit: të krishterë që ia kushtojnë çdo të shtunë pasditën në shërbim të komunitetit të tyre, ose ata që merren me një punë vullnetarë në favor të atyre me aftësi të kufizuara, dhe në favor të atyre që kanë nevojë për ndihmë. Mund të ndodhë, dhe ndoshta e kemi dëgjuar, që dikush shumë dembel, duke parë se çfarë bëhet nga këta njerëz të bukur, të shqetësohet nga kjo bukuri, e ndoshta ka edhe ai që thotë: “Epo mirë, nëse e bën, është se i pëlqen... përndryshe nuk do ta bënte”. Këta njerëz të bukur nuk inatosen dhe vazhdojnë të punojnë, edhe kur askush nuk i falënderon për punën që bëjnë, ndoshta edhe famullitari i tyre... Këta njerëz që veprojnë falas, edhe në këto situata, nuk inatosen, sepse gëzohen kur shohin dikë që është i lumtur, e kështu reflektojnë në fytyrat e tyre bukurinë e bariut të tyre.
Çfarë bëjnë rrogëtarët që nuk janë të interesuar për tufën? Ata shohin ujkun që vjen, ujkun, armik tradicional i tufës, që përfaqëson forcat e së keqes, forcat armiqësore. Ujku, çfarë bën ai? Nuk është thënë që vret delet. Ai nuk mund t'i vrasë, sepse nuk mund të shkatërrojë jetën e përjetshme, e cila është e pranishme në çdo njeri, por mund t'i largojë delet që ndjekin bariun e bukur nga kopeja, mund t'i shpërndajë ato. Kjo bën që ata të humbasin rrugën e tyre. Ndonjëherë dëgjojmë për rininë në rrëmujë, për shoqërinë në rrëmujë. Mirë, mund të themi se pikërisht kjo është rezultati i punës së ujqërve...
Dhe mercenarët, rrogëtarët, ata që veprojnë për interes nuk u intereson çfarë ndodh, ata mendojnë për veten e tyre.
Ekziston një teologji shpirtërore e tërë e së shkuarës që na shtyu të vepronim shpirtërisht për interes, duke grumbulluar meritat për të hyrë në parajsë: vepronim për interes. Ky ishte një egoizëm shumë i hollë, ky egoizëm na bën të shëmtuar. Ai që vepron mirë dhe e bën lirisht, e bën sepse është gjë e bukur të dojë. Ata që duan nuk mendojnë për veten, mendojnë për situatat në të cilat ndodhen vëllezërit e tyre, të cilët ndoshta janë në rrezik për shkak të ujqërve, dhe ata që duan, duhet të kenë kujdes nga këta ujqër, që kanë ekzistuar në çdo epokë e që ekzistojnë edhe sot. Ndonjëherë kanë emra, por zakonisht janë anonimë e për këtë janë më tinëzarë.
Unë do të thoja se ia vlen të përpiqemi të identifikojmë disa nga këta ujqër të rrezikshëm. Për shembull, ata që futin degradimin moral në shoqëri janë ujqër: me veprat e tyre bëjnë që të mos kuptohet më se çfarë është e mirë dhe çfarë është e keqe. “Të gjithë bëjnë kështu”: nuk dihet më se çfarë na bën të bukur dhe çfarë na bën të shëmtuar.
Ata që mishërojnë një model të rremë të njeriut, vlera drejtuese e të cilëve është: "Unë bëj atë që më pëlqen" janë ujqër. Ata që e përhapin këtë concept, janë ujqër, sepse bëjnë dëm, i heqin gëzimin e të jetuarit, i heqin të bukurën shoqërisë, sepse njeriu i bukur është ai që do, jo ai që vepron dhe bën vetëm atë që i pëlqen. Ata që shtrembërojnë shijen për të bukurën, janë sigurisht ujqër: ata tregojnë se ajo që është e shëmtuar, është e bukur.
Mercenari, rrogëtari, ai që mendon se Zoti do ta shpërblejë dhe do ta paguajë në fund të jetës, mendon vetëm për veten e tij. Në vend të kësaj, kushdo që dëshiron të riprodhojë fytyrën e bariut të bukur, i kushton vëmendje asaj që ndodh rreth tij dhe i kontrollon ujqërit që mund të dëmtojnë vëllezërit e tij. Kjo është sigurisht një detyrë e atyre që kryesojnë komunitetin e krishterë, me qëllim që të mos hyjë në të një mentalitet që është kundërt parimeve të ungjillit: nëse kjo ndodh duhet ta denoncojnë sepse është një gjë e rrezikshme. Prindërit gjithashtu duhet të shqetësohen për këta ujqër, për të gjithë ujqër, për të gjithë, e përsëris, sepse ndonjëherë ata përfundojnë duke mos e kuptuar më se duke ndjekur disa propozime për jetën, disa moda, fëmijët e tyre do të bëhen njerëz të shëmtuar, jo të bukur.
Kur doni të përfshini një person në një marrëdhënie emocionale, çfarë bëni? Mundoheni të prezantoheni të pashëm: i riu që nuk u rrua kurrë, nëse bie në dashuri, rruhet 3 herë në ditë, sepse dëshiron të paraqitet i pashëm për të fituar personin që do.
Epo, Jezusi dëshiron të na përfshijë të gjithëve në një marrëdhënie dashurie të llojt bashkëshortor. Ky është imazhi që përdoret në Bibël. Marrëdhënia e rrogëtarit nuk ka vend në një përshpirtëri të rinovuar: ka pasur në të kaluarën një teologji e jetës shirtërore themëluar mbi meritë, mbaroi koha e saj. Gjatë kësaj jete tokësore jeta jonë, sipas shëmbullit të Jezusit duhet të jetë e bukur dhe e frytshme. Të jetojmë për një shpërblim vetëm në fund të jetës? Ky është egoizmi më delikat.
Përfshirja e dashurisë bashkëshortore shprehet në Bibël me një folje shumë domethënëse: “të njohesh”. Kjo folje përdoret për të treguar dashurinë bashkëshortore, njohurinë e thellë që dhëndri dhe nusja kanë për njëri-tjetrin, ky është imazhi që përdoret edhe nga Jezusi në pasazhin e sotëm. Le të dëgjojmë:
Unë jam bariu i bukur, i njoh delet e mia dhe delet e mia më njohin mua, siç më njeh Ati mua dhe unë e njoh Atin; dhe unë ofroj jetën time për delet.
Foljen "të njohësh" e kemi dëgjuar katër herë: "Unë jam bariu i bukur, sepse i njoh delet e mia, delet e mia më njohin mua, unë e njoh Atin, Ati më njeh". Kjo folje në Bibël ka një kuptim të veçantë: tregon marrëdhënien intime që ekziston midis burrit dhe gruas në takimin e tyre bashkëshortor. Ajo quhet "njohje".
Marrëdhënia seksuale e kafshëve nuk quhet kurrë "njohje", është vetëm përgjigje ndaj një instinkti. Ndonjëherë ndodh edhe te njerëzit që marrëdhëniet seksuale të reduktohen në një shtysë instinktive, e cila nuk çon në njohjen e ndërsjellë të dashurisë, prandaj kjo nuk është një shprehje njerëzore... Njohuritë që realizohen në takimin bashkëshortor të njeriut çojnë në zbulimin e intimitetit të tjetrit, në zbulimin e asaj që i jep gëzim, dëshirat, mendimet, ëndrrat e bukura... dhe të dyja jetët harmonizohen në një jetë të vetme.
Kjo është ajo që ndodh në njohjen e Zotit. Nëse hyjmë në një marrëdhënie intime dashurie me Të, jeta jonë bëhet një shprehje e jetës së tij, e cila është dashuri dhe vetëm dashuri. Jezusi vazhdon duke thënë se cila është karakteristika e kësaj jete në të cilën ai është i përfshirë, sepse ai është Biri i vetëm i Atit dhe tani ai përfshin edhe të gjithë ata që e mirëpresin propozimin e tij për një jetë të bukur. Ai thotë: "Unë e jap jetën time për delet". Nuk do të thotë se ai vdes në vend të deleve, por do të thotë se ai e bën jetën dhuratë, sepse kjo është jeta e Atit, i cili është i pranishëm në të dhe tani është po kjo jetë në të cilën edhe ai na përfshin të gjithëve. Cilët janë ata që ai dëshiron të përfshijë në këtë njohuri të dashurisë me të dhe me Atin? A janë ata pak, janë njerëz të privilegjuar apo të zgjedhur? Ne ndjejmë…
“Kam edhe të tjera dele,
që nuk janë të kësaj vathe.
Edhe ato më duhet t’i bashkoj
dhe do ta dëgjojnë zërin tim,
do të bëhet një grigjë e vetme
e një Bari i vetëm” (v.16).
Për t'i kuptuar këto fjalë të Jezusit, duhet t'i vendosim në kontekstin e fjalimit që ai po mban. Ai tha se erdhi për t'i nxjerrë delet e tij, të cilat janë brenda një gardh, ose më mirë, për t'i nxjerrë nga ky gardh. Teksti origjinal e quan këtë rrethim "aulé", që nuk do të thotë "palosje", por "mbyllje" në të cilën delet janë mbyllur nga hajdutët dhe hajdutët që i shfrytëzojnë dhe i vrasin. Cili është streha nga e cila Jezusi i dëboi delet e tij? Është rrethimi i institucionit fetar, i cili predikon një marrëdhënie të rreme me Zotin; nga ky strehë Jezusi erdhi për t'i dëbuar delet e veta, sepse ato po shfrytëzohen. Ky është institucioni fetar, i cili predikon një marrëdhënie të rreme me Zotin.
Cila ishte praktika fetare e tempullit të Jerusalemit? Ishte marrëdhënia me Zotin në të cilën njerëzit thirreshin për të dhënë diçka, për t'i ofruar sakrifica për të marrë në shkëmbim favoret e Zotit. Dhe madje veprat e mira që dikush bënte, kishin si qëllim që ai të merrte diçka nga Zoti: bekimet e tij, favoret e tij. Jo, kjo nuk është marrëdhënia me Perëndinë që erdhi për të sjellë Jezusi: ne duhet të dalim nga ai rrethim. Fatkeqësisht, në këtë rrethim të imazhit të rremë të Zotit ka ende shumë njerëz që mbahen brenda dhe që mbahen brenda nga mercenarët, të cilët, ndoshta pa e kuptuar fare, i mbajnë njerëzit skllevër të një imazhi të rremë të Zotit. Jezusi bëri një gjest shumë të qartë profetik kur i dëboi të gjithë nga tempulli. Ky ishte rrethimi ku ai nuk dëshiron që njerëzit të qëndrojnë më.
Më pas ai vazhdon duke thënë se ai ka dele të tjera që nuk janë brenda kësaj vathe, por mund të jenë brenda kutive të tjera dhe këto duhet t'i udhëheqë edhe ai. Pasi na çliroi nga një imazh i rremë i Zotit dhe nga një imazh i rremë i fesë, Jezusi thotë se ka gardhe të tjera, fetare dhe laike, që e mbajnë njeriun të skllavëruar dhe ai dëshiron t'i nxjerrë njerëzit jashtë. Le të përpiqemi të mendojmë për disa nga këto gardhe: disa kultura arkaike, tradita të caktuara që i poshtërojnë dhe i skllavërojnë njerëzit, burra dhe gra. Janë gardhe! Dhe ata që kanë asimiluar mendimin dhe dashurinë e Krishtit duhet të angazhohen për të nxjerrë njerëzit nga këto gardhe.
Pastaj përsëri, mbyllja e një mentaliteti hedonist në të cilin të gjithë lihen në vetvete dhe të shijojnë jetën: ky është një rrethim, dhe shumë njerëz janë brenda tij dhe duhet të çlirohen nga ky mentalitet. Pastaj është rrethimi i korrupsionit moral në të cilin njeriu gjendet brenda dhe shfrytëzohet nga njerëz që janë të interesuar ta mbajnë brenda: ai duhet të nxirret jashtë.
Krishterimi është një fe universale që interesohet për çdo njeri dhe Jezusi bën propozimin e tij për lirinë, dhe thotë: "Ata do ta dëgjojnë zërin tim, do të bëhen një tufë e vetme dhe një bari i vetëm". “Do të dëgjojnë zërin tim”, tregon propozimin e tij për një njeri të ri; Jezusi nuk ia imponon askujt imazhin e tij të bukurisë, sepse bukuria është tërheqëse në vetvete, ai paraqitet si një "bari i pashëm" dhe kushdo që beson në të bëhet një person i bukur, ai nuk ka nevojë të ngrejë zërin ose të kërcënojë: është vetëm bukuria e personit të tij që duhet të flasë.
Dhe ajo që është e rëndësishme është përkthimi i këtij teksti i cili fatkeqësisht u shtrembërua nga përkthimi i Jeronimit i cili tha: "Duhet të ketë vetëm një vathe dhe vetëm një bari". Jezusi nuk erdhi për t'i hequr njerëzit nga një vath dhe për t'i mbyllur në një vathë tjetër; jo, delet e tij duhet të dalin nga të gjitha vathët, në të cilat mercenarët duan t'i mbajnë skllevër; Jezusi do njerëz krejtësisht të lirë, të cilët e mirëpresin propozimin e tij për bukurinë dhe e mirëpresin si bariun e vetëm.
Le të dëgjojmë tani se si Jezusi e përfundon prezantimin e propozimit të tij si një person i bukur.
“Prandaj edhe më do Ati,
sepse e jap jetën time
që ta marrë përsëri.
Askush nuk mund të ma marrë:
por unë e jap prej vetes.
Kam pushtet ta jap jetën
e kam pushtet ta kthej prapë atë.
Këtë urdhër e mora prej Atit tim” (v. 17-18).
Bukuria e bariut përmblidhet nga Jezusi në këto fjalë të fundit të fragmentit të sotëm ungjillor. "Unë jap jetën time, askush nuk ma merr, unë e jap", "ky urdhër nga Ati vjen nga brenda meje". Urdhërat që Jezusi merr, nuk vijnë nga jashtë, ata vijnë nga identiteti i tij si Biri i Perëndisë dhe, meqenëse Ati është dashuri dhe dashuri e vetme, pasi kjo është jeta e tij dhe kjo jetë hyjnore gjendet në plotësi tek Jezusi, kështu është jeta e tij që bëhet dhuratë, sepse dashuria është vënia e vetvetes në shërbim të gëzimit dhe jetës së të dashurit. Jezusi thotë se ai jep jetën e tij. Ai e bën atë të disponueshme me një akt të lirë dashurie, sepse dashuria është e lirë; ju nuk doni, nuk jepni jetën tuaj sepse jeni të detyruar, por sepse është vetë natyra e Birit të Perëndisë që ju shtyn të jepni jetën tuaj. Ne humbasim jetën gjithsesi; është guximi, ai i Jezusit, i atyre që nuk e mbajnë për vete. Nëse duam ta ruajmë jetën tonë, duhet ta japim lirisht, domethënë të bëjmë siç bëri Jezusi: le të na udhëhiqë Shpirti nga brenda në këtë akt, këtë gjest dashurie. Vetëm kështu jeta jonë do të jetë vërtet e bukur, do të jemi vërtet njerëz të bukur, duke riprodhuar imazhin e bariut.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 5 TË PASHKËS VITI B

MË 28 -4- 2024


LEXIMI I PARË: Vap. 9, 26-31.

26 Kur erdhi në Jerusalem, përpiqej të bashkohej me nxënës, porse të gjithë ia kishin drojën sepse nuk mund ta besonin se me të vërtetë ishte bërë nxënës.
27 Atëherë Barnaba e mori dhe e çoi te apostujt dhe u tregoi se Sauli e kishte parë Zotërinë gjatë një udhëtimi, se si Jezusi foli me të dhe se si Sauli ka predikuar me plot guxim në Damask në Emër të Jezusit.
28 Që atëherë shkonte e vinte bashkë me ta nëpër Jerusalem dhe predikonte me vendosmëri në Emër të Zotërisë.
29 U drejtohej edhe hebrenjve që flisnin greqisht dhe diskutonte me ta, por edhe ata synonin ta vritnin.
30 Kur e morën vesh këtë gjë vëllezërit, e përcollën deri në Cezare e së andejmi e nisën për Tars.
31 Kisha, pra, ishte në paqe në mbarë Judenë, Galilenë e Samarinë; ndërtohej dhe përparonte në frikën e Zotërisë dhe rritej në saje të hirit të Shpirtit Shenjt.



LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE


SAULI, I SAPOARDHURI TEK TË KRISHTERPËT.


Me këtë tekst të leximit të parë të liturgjisë se fjalës, ne jemi duke hyrë në një pjesë të re të librit të Veprave të Apostujve: deri më tani, Luka na tregoi për fillimet e Kishës pas Rrëshajëve; dhe Pjetri dhe Gjoni ishin në qendër të historisë; në këtë pjesë të parë të Veprave të Apostujve, gjatë martirizimit të Shtjefnit, Luka bën që të hyjë në skenën një djalosh shumë i ri, Sauli nga Tarsusi. Ndërsa Shtjefni po vritej me gurë, ai i mbante rrobat e të gjithëve. Është i njëjti që kthehet në Jeruzalem ca kohë më vonë, i konvertuar, i pagëzuar; padyshim, reputacioni i tij si një përndjekës e ndjek atë; sepse ai nuk e miratoi vetëm ekzekutimin e Shtjefnit; për një kohë të gjatë, e cila nuk do të harrohet, ai ishte armiku numër një publik i të krishterëve; veprimtaria e tij shkoi edhe përtej Jeruzalemit dhe ai e kishte mbartur zellin e tij deri atje sa të kërkonte nga kryeprifti një urdhër misioni për të shkuar deri në Damask, për t'u dëbuar dhe arrestuar të gjithë të krishterët.
Dhe kështu, kur shohin se ai kthehet dhe përpiqet të hyjë në bashkësinë e tyre të krishterë, ata bëhen shumë të dyshimtë! Është e kuptueshme! Kush u garanton atyre që më pas nuk përpiqet të prezantojë veten për të denoncuar me më shumë njohuri të krishterët?
Çuditërisht, ishte dikush, emri i të cilit të krishterët pothuajse e kishin harruar, Barnabë, i cili më pas luajti rolin e domosdoshëm për të garantuar vullnetin e mirë të Saulit; Barnabë, në fakt, nuk ishte emri i tij i vërtetë: emri i tij ishte Jozef dhe ai ishte një hebre, një levit, me origjinë nga Qiproja; ai padyshim që kishte një reputacion të mirë mes të krishterëve që kur iu dha nofka Barnabë që do të thotë "biri i ngushëllimit”... që tashmë ishte një kompliment i bukur! Dihet gjithashtu se ai ishte një nga ata që shitën arat e tyre dhe ua sollën apostujve paratë , që të ishin në dispozicion të komunitetit. Ai sigurisht ishte mikpritës pasi shpejt pranoi t'i besonte këtij të kthyeri të ri, Saulit; ai padyshim nuk ishte me Saulin në rrugën për në Damask kur u kthye në besim nga Jezusi; por kur Sauli mbërriti në Jeruzalem disa vjet më vonë, Barnabë pati besim në të dhe pranoi të mbronte çështjen e tij me dishepujt. "Atëherë Barnabë e mori dhe e çoi te apostujt dhe u tregoi se Sauli e kishte parë Zotërinë gjatë një udhëtimi, se si Jezusi foli me të dhe se si Sauli ka predikuar me plot guxim në Damask në Emër të Jezusit" (Vap. 9,27).
Dy herë me radhë Luka përsërit: "Sauli foli me guxim në emër të Jezusit". Tani e tutje ai do të vërë në shërbim të besimit të krishterë të njëjtën energji dhe të njëjtin pasion që ai përdori për ta shkatërruar atë deri më tani. Sepse papritmas sytë iu hapën dhe gjithçka u bë e qartë për të. Ai nuk e ndjen për asnjë sekondë se po mohon besimin e etërve të tij duke u bërë i krishterë; përkundrazi ishtë për shkak se ai ishte një hebre, që ai bëhet i krishterë: pritja e popullit hebre, për kaq shumë shekuj, tani është përmbushur nga Jezusi. Disa vjet më vonë, gjatë gjykimit të tij, Pali do të thotë: “Me ndihmën e Hyjit, ja, deri në ditën e sotme po vazhdoj t’i jap dëshmi të madhit e të voglit, pa thënë tjetër vetëm çka kanë parafolur profetët e Moisiu se do të ndodhë: Krishti do të pësojë dhe se Ai, i pari i ngjallur ndër të vdekurit, do t’i lajmërojë Popullit hebre dhe paganëve dritën e shëlbimit” (Vap. 26, 22-23).
Por ajo që duket e qartë për të tani nuk është e qartë për të gjithë! Tashmë në Damask, pas konvertimit të tij, filluan telashet: Judenjtë kërkuan ta vrisnin; ata shkuan aq larg sa të ruanin portat e qytetit, ditë e natë, në mënyrë që ai të mos mund t'u shpëtonte atyre. Më në fund, dishepujt e tij të rinj të krishterë e zbritën natën, përgjatë murit, në një shportë.



PROBLEMET JANË VETËM DUKE FILLUAR.


Në Jeruzalem, ishte e njëjta gjë: (mund ta shohim qartë në tekstin e sotëm), Ishte para së gjithash kalvari i pranimit nga të krishterët e Jeruzalemit, të cilët dyshonin për të më pas, pas konvertimit të tij, për shkak të kaluarës të tij si përndjekës; dhe në një moment të dytë, gjithmonë në Jeruzalem, Pali duhet të përballej me vëllezërit e tij të racës, hebrenjtë që nuk ishin konvertuar në Krishtin: Luka na thotë: "U drejtohej edhe hebrenjve që flisnin greqisht dhe diskutonte me ta, por edhe ata synonin ta vritnin" (Vap. 9,29).
Për ta, ai është një renegat, i rënë në këtë sekt të krishterëve. Prandaj duhet të fillonte të largohej nga ata përsëri. Edhe një herë, kuptohet se priteshin ata persekutimet me të cilat Pali do të duhet të përballej gjatë gjithë jetës së tij misionare: atëherë miqtë e tij të rinj të krishterë menduan se ishte më e sigurt ta ndihmonin të merrtë anijen e parë për në Tarsun, qytetin e tij të lindjes, në jug të Turqisë së sotme. (Pikërisht atje Barnaba do të shkojë ta kërkojë disa vjet më vonë, për ta çuar në Antioki në Siri).
E gjithë kjo nuk e pengon rritjen e Kishës: fraza e Lukës jep siguri: “Kisha, pra, ishte në paqe në mbarë Judenë, Galilenë e Samarinë; ndërtohej dhe përparonte në frikën e Zotërisë dhe rritej në saje të hirit të Shpirtit Shenjt" (Vap. 9,31). Ne e gjejmë këtë fjalë" frikë ", tashmë të njohur nga Besëlidhja e Vjetër; përsëri, është e qartë se "frika", në kuptimin biblik, nuk është e rendit të frikës së një rreziku të madh që na kërcënon, nuk është diçka që ndalon ecjen përpara ose na paralizon! Kisha " ndërtohej dhe përparonte në frikën e Zotërisë" ... Atë që Bibla e quan frikë nga Zoti, është thjesht qëndrimi i së vërtetës së dikujt që e njeh veten shumë të vogël, por edhe të dashur dhe të mbrojtur nga Zoti. Frika e Zotit është burimi i asaj sigurie të të krishterëve të hershëm që i mahniti aq bashkëkohësit e tyre; mos harroni, historia e shërimit të një njeriu të çalë te dera "e Bukur" e Tempullit; kur Pjetri dhe Gjon u sollën para gjykatës që kishte ndërmend t’i frikësonte për t’i heshtur, gjykatësit u habitën: " Krerët e pleqtë kur panë guximin e patrandshëm të Pjetrit e të Gjonit e, pasi e dinin se ishin njerëz të thjeshtë e të pashkollë, mbetën thellësisht të habitur. E dinin se kishin qenë me Jezusin..."(Ve 4,13).
Vetë Pali nuk është i paarsimuar; ai është një farise, me respekt të rreptë, i formuar në shkollën e Gamalielit; por siguria e tij nuk i vjen nga atje; i vjen fare thjesht që kur ai takoi Jezusin e ringjallur dhe e la veten të drejtohej nga Shpirti i Shenjtë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 5 E PASHKËS VITI B

MË 28 – 4 - 2024.

Ps. 22, 26b-27.28-29.31-32


26 Prandaj do të të lëvdoj në kuvendin e dheut,
ndër sy të besimtarëve të tu do t’i kryej kushtet.
27 Do të hanë skamnorët e do të ngihen,
do ta lavdërojnë Zotin ata që e kërkojnë:
‘Rroftë zemra e tyre për amshim!’
28 Do të kujtohen e do të kthehen te Zoti
mbarë skajet e tokës,
do të adhurojnë para tij mbarë familjet e kombeve.
29 Sepse Zoti është mbret! Ai i sundon kombet!
31 në shërbim të tij do të jetë fara ime,
breznisë së ardhshme do t’i tregohet për Zotin,
32 për drejtësinë e tij do t’i tregohet popullit që vjen:
“Kështu bëri Zoti”!



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE

SURPRIZAT E PSALMIT 22.

Në shikim të parë, Psalmi 22 është shumë kurioz! Përfundon me këto vargje të ndritshme, plot falënderime që lexojmë sot:
"28 Do të kujtohen e do të kthehen te Zoti mbarë skajet e tokës, do të adhurojnë para tij mbarë familjet e kombeve".
Dhe: "31 në shërbim të tij do të jetë fara ime, breznisë së ardhshme do t’i tregohet për Zotin, 32 për drejtësinë e tij do t’i tregohet popullit që vjen: “Kështu bëri Zoti”!
Por Psalmi 22 është edhe ai që fillon me atë britmë ankthi që ne e dimë mirë: "O Hyj, Hyji im, pse hoqe dorë prej meje?"
Fillimi dhe mbarimi i Psalmit janë absolutisht të ndryshme, për të thënë të paktën. E megjithatë ... meqenëse është me të vërtetë i njëjti psalm, ne duhet të zbulojmë se ku është uniteti i tij. Së pari, nuk duhet të harrojmë se ky psalm, si gjithë të tjerët, ka të bëjë me tërë popullin: ai që bërtet në dëshpërimin e tij në fillim të psalmit dhe që, në fund, falënderon, nuk është askush tjetër përveç Popullit të Zgjedhur, Izraelit. Nëse ai falënderon, në fund të fundit, kjo është për shkak se ai shpëtoi; por kjo nuk i fshin vuajtjet e kaluara; ato nuk mund të harrohen, përkundrazi, populli falënderon për vuajtjet, që janë tani vetëm në kujtesë, dhe njëkohesisht edhe për ditët e bukura që gëzon pas çlirimit nga robëria e Babilonisë. Madje, pas çlirimit mund të shpërthen në thirrje gëzimi, sepse më parë ka vuajtur shumë...
Por cili është konteksti i përbërjes së këtij psalmi? Pas çlirimit të ofruar nga Kiri Populli izraelit po kthehet në vendin e tij nga Mërgimi në Babiloni. Më parë në vitin 587 pes, pas kapjes së Jeruzalemit nga Nabukodonozor, Populli përjetoi rrënimin e Qytetit të Shenjtë, rrënimin e Tempullit, mizoritë e një rrethimi të pamëshirshëm dhe internimin larg vendit të tij; përjetoi edhe përbuzjet dhe talljet e fitimtarëve që u kërkonin atyre t'u këndonin këngët e Sionit, klëngët popullore të tyre... Zoti kishte premtuar që do të kishte banuar përgjithmonë në Tempullin e Jeruzalemit ... por mergimtarët në Babiloni pyesnin veten nëse Zoti do te kishte jetuar midis tyre! Zoti kishte premtuar gjithashtu, që nuk do të kishte braktisur kurrë popullin e tij ... por çfarë kishte mbetur nga ato premtime të bukura? E megjithatë, për të mbajtur durimin, nuk kishte zgjidhje tjetër përveç se të kujtonin gjithmonë premtimet e Zotit dhe veprat e tij për të mirën e popullit të tij për kaq shumë shekuj.
Në këtë situatë të mjerueshme Populli bëri një premtim, një kushte: nëse shpëtojmë, kur të kthehemi në vend, do të rindërtojmë tempullin e Jeruzalemit dhe do të shkojmë në procesion për të ofruar një flijim. Dhe ky psalm ishte kënga që duhej të shoqëronte festën e kthimit, festën e shugurimit të Tempullit dhe procesionin e flijimit; aty është, çelësi i këtij Psalmi 22: "Para atyre që kanë frikë prej teje, unë do të mbaj premtimet e mia". (Kjo nënkupton premtimet e mia për një festë falënderimesh në Tempullin në Jeruzalem). Prandaj mund ta krahasojmë këtë psalm me ex-voto të ofruar nga besimtarët: në kishat tona, për shembull, gjendhen piktura që përfaqësojnë në një mënyrë jashtëzakonisht realiste një rrezik të madh nga i cili njerëzit besojnë se i ka shpëtuar Zoti ose Virgjëra Mari… dhe pikturat që shihen në kishat janë shenja falënderimi për shpëtimin e fituar për ndërmjetësimin e pajtorit të tyre; mund të jetë, për shembull, fotografia e një mbytjeje anijeje: të rinjtë po mbyten nën sytë e tmerruar të prindërve të tyre që luten; në një cep të pikturës, Zoja e Bekuar, në një re, përkulet në të gjithë këtë botë të vogël: një mënyrë për ata që e ekzekutuan pikturën për të thënë: "Është një mrekulli e vërtetë, ata janë shpëtuar nga Zoja Mari".


PSALMI 22, NJË EX-VOTO

Po kështu, Psalmi 22 fillon duke thënë sprovat e mërgimit dhe ndjenjën e braktisjes që vuajti çdo mergimtar:
"O Hyj, Hyji im, pse hoqe dorë prej meje? Larg nga Shëlbimi im fjalët e dënesës sime! Hyji im, kërkoj ndihmë ditën e ti nuk më përgjigjesh, qes kushtrimin natën e nuk gjej pushim... Gjithkush më shikon, më përqesh, shtrembërojnë buzët, luajnë me kokë... Më rrethuan qen me shumicë, turmë keqbërësish më rrethuan gjithkah. M’i shporuan duart e këmbët"(v. 2-3.8.17).
Izraelitët gjatë mergimit në Babiloni nuk gjendeshin më mirë se një njeri i dënuar, i kryqëzuar, i vrarë dhe i braktisur në rrugë si ushqim për kafshët. Ishin gjëra që shiheshin shpesh:
"M’i shporuan duart e këmbët, mund t’i numëroj të gjithë eshtrat e mi, e këta më shikojnë e nuk m’i ndajnë sytë" (v.17v) .
Mrekullia e parë e këtij Mërgimi, para çlirimit, është padyshim vërshimi i shpresës që ngjalli: atje, në robërinë e Babilonisë, Izraelitët në merguim nuk ndalen së luturi, duke shpresuar në Zotin dhe për këtë luteshin:
"E, pra, ti je Shenjti që banon në lavditë e Izraelit. Në ty shpresuan etërit tanë, shpresuan e ti i shpëtove! Ty të thirrrën në ndihmë e gjetën shpëtim, në ty e vunë shpresën e nuk u turpëruan!" (v. 4-6).
Sa herë mund të kenë përsëritur:
"Ti, Zot, mos u largo: ankthi është afër, nuk kam askënd për të më ndihmuar... Por ti, o Zot, mos rri larg meje, fuqia ime shpejto të më ndihmosh!... Më shpëto prej gojës së luanit, prej brirëve të buajve të egër mua të gjorin.”(v. 12,20.22).
Dhe ashtu si Zoti kishte dëgjuar thirrjet e popullit të tij në Egjipt dhe i kishte ngjallur Moisiut energjinë për t'i çliruar ata. Këtë herë Zoti dëgjoi thirrjet e popullit të tij të mërguar në Babiloni dhe ai zgjoi në Kirin, mjeshtrin e ri të historisë, vendimin për të liruar popullin e tij që të kthente në tokën e vet. Dhe sa më i ashpër ishte kalvari i Mërgimit, aq më i madh ishte gëzimi i kthimit. Po, Zoti e dëgjoi britmën e të mërguarve. Ai iu përgjigj ankesës së tyre:
"E unë do t’ua shpall vëllezërve Emrin tënd, do të të lavdëroj në kuvendin e dheut: “Ju që e druani Zotin, lëvdojeni atë, mbarë fara e Jakobit, lëvdojeni atë! Të gjithë pasardhësit e Izraelit, nderojeni atë (v.23) ... sepse nuk e përbuzi as s’e qiti në harresë mjerimin e skamnorit, nuk e fshehu fytyrën e vet prej tij, por, kur i kërkoi ndihmë, e dëgjoi”...(v. 24v).
Këtu fillojnë vargjet që kemi lexuar e që kërkojmë të kuptojmë.. Izraeli i kthyer në vendin e tij, e përmbushi kushtin, premtimin që ia bëri Zotit; dhe si të gjithë ata që kanë pasur një përvojë të vërtetë besimi, bijtë e Izraelit duan të ndajnë me të gjithë falënderimet e tyre dhe lavdet e tyre:
"Do të të lëvdoj në kuvendin e dheut, ndër sy të besimtarëve të tu do t’i kryej kushtet. Do të hanë skamnorët e do të ngihen, do ta lavdërojnë Zotin ata që e kërkojnë: ‘Rroftë zemra e tyre për amshim!’ Do të kujtohen e do të kthehen te Zoti mbarë skajet e tokës, do të adhurojnë para tij mbarë familjet e kombeve..." (v. 26-28).
Jezusi sigurisht e këndoi këtë psalm disa herë gjatë jetës së tij tokësore, madje edhe para Pasionit të tij; çdo herë, ai ndau të vuajtjet, shpresën dhe falënderimet e popullit të tij; ai e dinte, më mirë se kushdo, që i gjithë njerëzimi ende pret çlirimin përfundimtar nga e keqja dhe nga ankthi përpara vdekjes. Ditën e fundit, në kryq, ai u lut me këtë psalm: ai që dha lirshëm jetën e tij për çlirimin përfundimtar të turmave, përsëri gjeti forcën, në mes të dhimbjes së tij, për të njoftuar veprën e Zotit: "Në shërbim të tij do të jetë fara ime, breznisë së ardhshme do t’i tregohet për Zotin, për drejtësinë e tij do t’i tregohet popullit që vjen: “Kështu bëri Zoti”!" (v. 31-32).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 5 TË PASHKËS VITI B

MË 28-4-2024.


LEXIMI I DYTË: 1 Gj. 3,18-24.

18 Fëmijëzit e mi, mos të duam me fjalë e me gjuhë, por me vepra e në të vërtetë!
19 (Dhe) Me këtë gjë e dimë a jemi prej së vërtetës. Dhe do ta qetësojmë zemrën tonë para Tij
20 në qoftë se ajo na qorton për ndonjë gjë. Sepse Hyji është më i madh se zemra jonë dhe njeh gjithçka.
21 Fort të dashur! Nëse zemra nuk na padit, mund të shkojmë me guxim te Hyji 22 dhe çkado që kërkojmë, prej Tij e marrim, sepse i mbajmë urdhërimet e tij dhe bëjmë çka Atij i pëlqen.
23 Ky është urdhri i tij: që të besojmë në Emrin e Birit të tij – në Jezu Krishtin dhe ta duam njëri-tjetrin, si Ai na urdhëroi.
24 Kush i mban urdhërimet e tij, mbetet në Hyjin dhe Hyji në të. Me këtë e dimë se Ai mbetet në ne: me anë të Shpirtit që na e ka dhënë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

SHËMBËLLTYRA E DY DJEMVE

Habia e parë me këtë tekst: bollëku i foljeve! “Beso, dashuro, ji besnik, bëj atë që i pëlqen Hyhit…” Për Gjonin, padyshim, besimi nuk është një mendim, ai është para së gjithash një mënyrë e të qenit. Kjo të kujton në mënyrë të papërmbajtshme një shëmbëlltyrë të Jezusit, atë të dy djemve: “28 “Më thoni si e mendoni këtë gjë: një njeri kishte dy djem. Iu drejtua të parit e i tha: ‘Biro, dil sot e puno në vresht!’ 29 Ai iu përgjigj: ‘Nuk dua!’ Pastaj ndërroi mendim dhe shkoi. 30 Atëherë iu drejtua të dytit po ashtu. Ai iu përgjigj: ‘Po shkoj, imzot!’, por nuk shkoi. 31 Cili prej të dyve e kreu vullnetin e të atit?”
I thanë: “I pari!”
“Përnjëmend po ju them: ‑ vazhdoi Jezusi ‑ tagrambledhësit e laviret para jush hyjnë në Mbretërinë e Hyjit. 32 Sepse, erdhi Gjoni ndër ju udhës së drejtësisë e ju nuk i besuat, tagrambledhësit e laviret i besuan, ndërsa ju, edhe pasi i patë këto, nuk u penduat për t’i besuar” (Mt,.21,28-32).
Nuk është e vështirë, padyshim, të gjesh përgjigjen e duhur...
Është sigurisht në këtë kuptim që Gjoni, këtu, na thotë të duam “jo me fjalë e me gjuhë, por me vepra dhe në të vërtetë” (v. 18).
Meqenëse në ajetin e mëparshëm, ai sqaroi qartë: “Kush i ka të mirat e kësaj bote dhe e sheh vëllain e vet në ngushticë dhe e mbyll zemrën e vet para tij – në ç’mënyrë dashuria e Hyjit qëndron në të?” (1 Gj. 3,17).
Pak më tutje, në të njëjtën letër, ai përsërit përsëri: “Prej tij e kemi edhe këtë urdhër: Kush e do Hyjin, duhet ta dojë edhe vëllain e vet (1 Gj. 4,21).
Habia e dytë: duke pasur parasysh të gjitha gjërat, ky mësim ishte tashmë ai i të gjithë Besëlidhjes së Vjetër; urdhërimet e dhëna nga Perëndia për Moisiun vinin përballë dashurisë për Perëndinë dhe dashurinë për vëllezërit; profetët nga ana e tyre nuk kishin thënë asgjë tjetër; Mikea, për shembull:
" “T’është dëftuar ç’është e mirë, o njeri,
e çka Zoti kërkon prej teje:
s’kërkon tjetër pos të zbatosh drejtësinë,
të duash mirësinë,
të jetosh kujdesshëm me Hyjin tënd!” (Mi. 6,8 ).
Edhe neve na kanë bërë të njohur atë që është e mirë, atë që pret Zoti prej nesh: gjë tjetër veçse të duam drejtësinë dhe mirësinë dhe të ecim me përulësi me Hyjin tone.
Jezusi nuk ndryshoi asgjë në këtë mesazh që duket se është baza e Zbulesës që iu bë Izraelit: Perëndia i dashurisë e krijoi njeriun sipas shëmbëlltyrës dhe ngjashmërisë së tij, domethënë të bërë për të dashur. E habitshme nuk është vetëm se ne e kemi të vështirë ta praktikojmë këtë fe... por më seriozisht, se e kemi të vështirë ta pranojmë, fare thjesht.
Prandaj, në mënyrën e tij, Gjoni na kujton se baza e besimit tonë përbëhet nga dashuria: “Duke vepruar në këtë mënyrë (d.m.th., duke dashur nëpërmjet veprimeve dhe jo përmes fjalëve) ne do të pranojmë se i përkasim së vërtetës ". Kjo është e vetmja e vërtetë: Zoti është dashuri (kjo është edhe një shprehje e Gjonit në këtë letër) dhe njerëzit janë bërë të duan. “Ne e njohëm dashurinë që Hyji ka kundrejt nesh dhe i besuam asaj. Hyji është Dashuri, dhe, kush mbetet në dashuri, mbetet në Hyjin dhe Hyji mbetet në të” (1 Gj. 4,16).


SIPAS NGJASHMËRISË SË ZOTIT TË DASHURISË.

Shën Gjoni shton se dashuria e të tjerëve është mënyra më e mirë për të pasur paqe mendore: “Para Zotit do të qetësojmë zemrat tona; sepse nëse zemra jonë na akuzon, Perëndia është më i madh se zemra jonë dhe ai di çdo gjë” Në të vërtetë, ai që ia kushton kohën e tij shërbimit të të tjerëve është plotësisht i decentruar nga vetvetja; ai nuk e lë më veten të dekurajohet nga spektakli i papërsosmërive të tij. Shën Gjoni mund ta ketë dëgjuar këtë shëmbëlltyrë të dy djemve që e rilexuam më lart; Jezusi e mbylli duke u thënë bashkëbiseduesve të tij: “Në të vërtetë po ju them se tagrambledhësit dhe prostitutat shkojnë përpara jush në mbretërinë e Perëndisë” (Mt. 21,31). Tani, duke thënë këtë, Jezusi po fliste me njerëz shumë fetarë, njerëz për të cilët thuhej me siguri se kishin besim, pasi Mateu flet për kryepriftërinjtë dhe pleqtë e popullit. Nga kjo mund të nxjerrim përfundimin: një besim që nuk na shtyn drejt dashurisë, nuk është besim në Zotin e dashurisë; një besim që nuk na shtyn të ndihmojmë vëllezërit tanë të jetojnë, nuk është besim në Atin e të gjallëve.
Secili prej ungjilltarëve i bëri jehonë këtij mesazhi qendror të besimit në mënyrën e vet. Në ungjillin e tij, Gjoni shkoi aq larg sa e zëvendësoi historinë e institucionit të Eukaristisë me atë të larjes së këmbëve: “A e kuptoni çka ju bëra? 13 Ju më quani: Mësues e Zotëri. Mirë thoni, sepse unë jam. 14 Nëse, pra, unë ‑ Zotëria dhe Mësuesi ‑ ju lava këmbët, duhet që edhe ju t’ia lani këmbët njëri‑tjetrit. 15 Ju dhashë shembull që, sikurse ju bëra unë juve, të bëni edhe ju. ” (Gj. 13,12-15). Gjoni mësoi mësimin: ajo që ai e quan urdhërimi i Perëndisë është "lajini këmbët njëri-tjetrit... Nga kjo do t'ju njohin të gjithë që jeni dishepujt e mi: nga dashuria që keni për njëri-tjetrin. (Gj. 13,35)
Mund të themi se është një qëllim i pamundur të duash të gjithë! Kjo është padyshim ajo që do të thotë Gjoni kur thotë se zemra jonë na akuzon: zemra jonë na akuzon se nuk duam sa duhet; dhe është e vërtetë që do të gënjejmë nëse do të pretendonim se i duam të gjithë; (gjithmonë do të ketë njerëz që nuk janë shumë miqësorë me ne); por nëse e lexojmë tekstin me kujdes, Zoti nuk na kërkon të ndjejmë dashuri për të gjithë... ai kërkon vetëm të veprojmë... Të tjerat do t'i bëjë. Në thelb, besimi që kërkohet prej nesh është të besojmë në dashurinë e tij për të gjithë... dashuria e tij ka nevojë për krahët tanë; ne vetëm duhet të ndërtojmë dashurinë e tij duke bërë atë që mundemi.
Ndoshta, pra, mund ta kuptojmë këtë fjali: «Nëse zemra nuk na akuzon, ne qëndrojmë me guxim përpara Perëndisë dhe çdo gjë që i kërkojmë, ai na jep”. Që nga momenti që veprimet tona udhëhiqen vetëm nga dashuria, padyshim, lutjet tona do të jenë në harmoni me vullnetin e Zotit që është bërë vetëm nga dashuria... Dhe ne do të mund të themi me të vërtetën "U bëftë vullneti yt në tokë siç është në parajsë”

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 5 TË PASHKËS VITI B

MË 28 – 4 - 2O24.


LEXIMI I UNGJILLIT: Gj.15,1-8

1 “Unë jam hardhia e vërtetë, e im Atë është vreshtari. 2 Çdo shermend në mua, që nuk jep fryt, Ai e pret,kurse secilin që jep fryt, Ai e pastron, që të japë më shumë fryt. 3 Tashmë ju jeni të pastruar me anën e fjalës që ju thashë. 4 Banoni në mua sikurse edhe unë në ju. Sikurse shermendi nuk mund të japë fryt prej vetvetes, i shkëputur prej hardhisë, po ashtu as ju, nëse nuk mbeteni në mua. 5 Unë jam hardhia, ju jeni shermendet. Kush mbetet në mua e unë në të, ai jep shumë fryt, sepse pa mua s’mund të bëni asgjë. 6 Nëse ndokush nuk mbetet në mua, hidhet jashtë porsi shermendi i prerë e thahet. Të tillët i bashkojnë, i qesin në zjarr e digjen. 7 Nëse mbeteni në mua, dhe, nëse fjalët e mia qëndrojnë në ju, kërkoni gjithçka të doni dhe do t’ju jepet. 8 Me këtë gjë lavdërohet im Atë: nëse jepni shumë fryt e dëftoheni nxënës të mi.




LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.


ZOTI KUJDESET PËR POPULLIN E VET

SI NJË VRESHTAR PËR VRESHTIN E VET.


Jezusi ndahet nga miqtë e vet: në mbrëmjen e fundit, ai lau këmbët e dishepujve të tij; pastaj njoftoi largimin e tij të afërt prej kësaj bote dhe dërgimin e Shpirtit Shenjt. Çuditërisht, Gjoni nuk shkruan asgjë për institucionin e Eukaristisë: por këtu Jezusi po flet për hardhinë në termat që na përkujtojnë Besëlidhjen. Në lutjet eukaristike institucioni i këtij sakramenti është përkujtuar ndër të tjera me këto fjalë: “Merrni e pini…ky është kelku i gjakut tim, i Besëlidhjes së re dhe të amshuar”. Pra larja e këmbëve dhe ligjeratat e Jezusit në darken e fundit mund të mendohet se janë një meditim i vërtetë eukaristik, propozuar nga vetë Jezusi. Nuk duhet të harrohet se, në Besëlidhjen e Vjetër, hardhia ishte imazhi i privilegjuar i Besëlidhjës midis Zotit dhe Izraelit: Zoti, sigurisht, pronari i hardhisë dhe Izraeli vreshti.

Profeti Isaia kishte bërë një lloj shëmbëlltyre për të shpjeguar kuptimin e kësaj Besëlidhjeje:
«Do t’ia këndoj të dashurit tim këngën e mikut tim mbi vreshtin e tij. Miku im kishte vreshtin në një kodër pjellore.
E thuri, ia qëroi gurët, e mbëltoi me hardhi të zgjedhura, në mes të tij e ndërtoi kullën, në të punoi edhe shtrydhësin.
Priste se do t’i bënte rrush, por i bëri vetëm larushk”(Is 5,1).
Besnikëria e Zotit u shpreh nga përkujdesja e vreshtarit, një përkujdesje e cila mund të përzihet me pasionin, me dashurinë, që mund të tejkalojë kufirin e saj për të thënë se marrëdhënjet e Zotit me Popullin e tij karakterizohen nga një dashuri e vërtetë. Sa i përket qëndrimit të Popullit të Zgjedhur, herë të bindur, herë të pabesë, ai përfaqësohej nga cilësia e rrushit:
" Shermendmadhe hardhi Izraeli, jepte fruta me mbushulli; sipas shumësisë së frutave të saj, edhe lterët i shumoi, sipas begatisë së tokës së vet, i stolisi tempujt e vet. Izraeli, një hardhi e lulëzuar, prodhoi fruta për t'u përputhur ..." (Os 10,1).
Por ndodhi shumë shpesh që rrushi të ishte i keq (përktheni që Izraeli ishte i pabesë ndaj Besëlidhjes). Sidoqoftë, posa dikush të pushojë së praktikuari urdhërimet, e gjithë jeta shoqërore prishet.


Atëherë vreshtari ankohej:
" Priste se do t’i bënte rrush, por i bëri vetëm larushk. Tani, banorë të Jerusalemit e ju burrat e Judesë, ndajeni këtë pleqëri mes meje e vreshtit tim. Ç’u desh tjetër të bëj për vreshtin që s’e bëra? Shpresoja se do të më jepte rrush, përse më bëri veç larushk? Juve tani po ju dëftoj ç’do t’i bëj unë vreshtit tim: do ta shthur gardhin e tij, që të bëhet djerr; do t’rrëzoj ledhet e tij që të shkelmohet. Le të mbesë shkretë mos të kihet as mos të mihet, le ta mbulojnë halluga e ferra; reve unë do t’u urdhëroj një pikë shi mbi të të mos bjerë. Vreshti i Zotit të Ushtrive është shtëpia e Izraelit, fidanët e zgjedhur të tij janë banorët e Judesë. Prita të ushtrojnë virtytet, dhe ja, vetëm paudhësi, drejtësinë prita, ja ofshamat! Vreshti i Zotit të Plotfuqishëm është Shtëpia e Izraelit dhe populli i Judës është bima që ai çmonte. Ai priste të drejtën për ta bërë këtë dhe është padrejtësi. Ai priste drejtësi prej saj dhe ai gjeti vetëm britmën e të pafatit .... Ai priste rrush të imët prej tyre, ai kishte vetëm të këqij. Tani, banorë të Jeruzalemit dhe njerëz të Judës, gjykoni midis meje dhe vreshtit tim. A mund të bëj më shumë për vreshtin tim sesa bëra? Unë prisja rrush të bukur prej tij, pse prodhoi të këqija? ... "(Is 5,1 ... 7).
Pse kjo braktisje në duart e fatit? Sepse, shumë shpesh, kanë qenë udhëheqësit e popullit që e kanë nxitur atë ndaj së keqes: ky është shpjegimi i Jeremias: " Barinj të shumtë e shkretuan vreshtin tim, e shkelmuan pronën time, pjesën time, atë më të dashurën, e kanë kthyer në djerrishtë të shkretë!" (Jer 12,10).

Por kur vreshtari është vetë Zoti, nuk mund të japë dorëheqjen për fatkeqësinë e vreshtit të tij, për dështimin e Besëlidhjes midis tij dhe Izraelit: prandaj ai njofton se një ditë, hardhia do të japë fruta të mira:
"Atë ditë do të jetë një vresht i ëmbël: këndojini atij!
Unë, Zoti, atë e ruaj, çdo kohë vetë e ujis,
roje i rri natë e ditë, që askush të mos e dëmtojë.
Kundër tij nuk jam zemëruar.
A qet kokë ferrë e hallugë?
Në luftë do të sulem kundër tyre,
në flakë të zjarrit do t’i djeg!
O, më mirë, le të bjerë në ndore,
le të bëjë me mua paqe,
me mua paqe le të bëjë.
Hir Jakobit e ndëshkim ndrydhësit
6 Në ditë të ardhshme rrënjë do të lëshojë Jakobi,
do të qesë pipa e lule Izraeli (Is. 27,2 ... 6).


SHERIMI I VRESHTIT

Dhe, në disa raste, ai kishte shpallur një Besëlidhje të Re. Për shembull, te Jeremia: " Ja, po vijnë ditët ‑është fjala e Zotit ‑ kur do të lidh me shtëpinë e Izraelit e me shtëpinë e Judës një Besëlidhje të re. Jo si Besëlidhja që e pata bërë me etërit e tyre, atë ditë kur i mora për dore, për t’i nxjerrë nga toka e Egjiptit. Këtë Besëlidhje qenë ata që e thyen. Atëherë unë u dëftova se jam zotëria i tyre ‑është fjala e Zotit. Por ja Besëlidhja që unë do ta lidh pas këtyre ditëve me shtëpinë e Izraelit ‑është fjala e Zotit ‑ : Në shpirtin e tyre do ta fus Ligjin tim, do ta shkruaj në zemrën e tyre. Atëherë do të jem Hyji i tyre e ata do të jenë populli im. Dhe atëherë s’do të kenë nevojë ta mësojë njëri‑tjetrin e vëllai vëllanë: ‘Njihe Zotin!’, sepse të gjithë do të më njohin, prej më të voglit e deri në më të madhin ‑ thotë Zoti ‑ sepse do ta fal fajësinë e tyre e s’do ta kujtoj më mëkatin e tyre "(Jr. 31,31-34).

Prandaj është krejt natyrshme që Jezusi, i cili realizon këtë Besëlidhje të Re, do të kishte marrë imazhin e hardhisë për të shpjeguar në çfarë konsiston me të vërtetë kjo Besëlidhje e Re në gjakun e tij; ai madje nuk ka nevojë të shqiptojë fjalën "Besëlidhje", sepse të gjithë e kuptojnë se kur ai flet për hardhinë, është e qartë se ai po flet për Besëlidhjen dhe se ai njofton se Besëlidhja e Re me gjakun e vet po hyn në fuqi. Zoti dhe njerëzit marrin pjesë në këtë aventurë të re. "Unë jam hardhia e vërtetë dhe Ati im është vreshtar ... Qëndroni në mua, ashtu si unë jam në ju ... Unë, unë jam hardhia, dhe ju jeni degët" ... Tani ai që sipas fjalëve të Jezusit, qëndron “në të", duhet tò mbushet me fjalët e tij: " Nëse qëndroni në mua, dhe fjalët e mia qëndrojnë në ju!"; këtu përsëri, ne gjejmë një temë që është ndjerë kudo: njerëzit e injorojnë Zotin, nuk e konsiderojnë atë si Atë. Pak më vonë, po atë mbrëmje, Jezusi do të thotë përsëri:
"Atë i drejtë! Bota nuk të njohu e unë të njoha. Edhe këta e kuptuan se ti më dërgove..." (Gj 17,25).
Kur populli i Izraelit ishte i pabesë ndaj Besëlidhjes, ishte për shkak se anëtarët e tij nuk e përfillën Zotin dhe lejuan që të çoheshin nëpër rrugë të rreme, të cilat Besëlidhja e Vjetër i quante idhujtari. Përkundrazi, Jezusi e njeh Atin dhe prandaj jeton në Besëlidhje të përhershme me Të. Dhe kur ai thotë "Tani ju jeni pastruar tashmë, falë Fjalës që unë ju kam thënë", ai do të thotë që, falë Fjalës së tij, ne më në fund e njohim Atin ashtu siç është. Një Atë që thjesht na fton të hyjmë në besnikërinë e Birit të tij, duke qëndruar fort i shartuar tek ai.