Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

F. A. RRËSHAJËT VITI C. UNGJILLI.

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA E RRËSHAJËVE VITI C.

MË 8-6-2025.


UNGJILLI: Gj. 14,15-16.23-26.

Në atë kojë Jezusi u tha dishepujve të vet:
15 “Nëse më doni, do t’i mbani urdhërimet e mia.
16 Edhe unë do t’i lutem Atit
dhe Ai do t’ju japë një Mbrojtës tjetër,
që të jetë me ju përgjithmonë...
23“Nëse ndokush më do,
ai do të ma mbajë fjalën,
Ati im do ta dojë,
tek ai do të vijmë
dhe tek ai do të banojmë.
24 Kush nuk më do,
nuk i mban fjalët e mia.
E fjala që po dëgjoni, nuk është imja,
por është e Atij, që më dërgoi, ‑ e Atit.
25 Këto fjalë jua thashë
ndërsa banova me ju.
26 E Shpirti Shenjt ‑ Mbrojtës,
të cilin do t’jua dërgojë Ati në Emër tim,
Ai do t’jua mësojë të gjitha
dhe do t’ju përkujtojë gjithçka [unë] ju thashë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

Sot liturgjia na bën të dëgjojmë përsëri një fragment Ungjillor mbi të cilin kemi reflektuar dy të diela më parë. Na propozohet përsëri sepse përmban premtimin që Jezusi bëri gjatë Darkës së Fundit.
Ai tha se do të kishte dhënë Shpirtin e tij. Jezusi foli për këtë disa herë, por duket se dishepujt nuk e kuptuan: ishte sikur kjo temë të mos i prekte shumë nga afër. Në fakt, Pjetri, Thomai, Filipi, Juda i Tadeut i bënë pyetje Jezusit, por asnjëri prej tyre nuk kërkoi sqarime mbi trashëgiminë që ai do të linte: Shpirtin e Tij.
Ata nuk kishin ide se çfarë do të prodhonte ardhja e Shpirtit tek ata dhe në botë. Kremtimi i sotëm synon të na bëjë të vetëdijshëm për trashëgiminë që kemi marrë.
Ne e dimë sot kuptimi i fjalisë “të marrësh një trashëgim”. Por paraja mbetet në bankë nëse ai që e ka marr si trashgim, nuk e di se e ka në dispozicion: është sikur ta mos kishte marrë. Ne duam ta kuptojmë mirë atëherë se çfarë na la Jezusi. Ai erdhi në botë pikërisht për të na sjellë Shpirtin e tij. Dhe kur arrin Shpirti i tij, duhet të jemi të vetëdishëm për çfarë ndodh.
Le të dëgjojmë së pari se çfarë premtimi na bëri.

“Nëse më doni, do t'i mbani urdhërimet e mia; dhe unë do t'i lutem Atit dhe ai do t'ju japë një Paraklet tjetër që të jetë me ju përgjithmonë” (v. 15-16).

Për çfarë arsye erdhi Jezusi në botë? Për të na treguar fytyrën e vërtetë të Zotit, fytyrën e bukur të Zotit. Njerëzit kishin krijuar imazhe të shëmtuara të Zotit. Le të mendojmë për perënditë e asirianëve, babilonasve, faraonëve egjiptianë.
Ata ishin perëndi që donin një popull, dhe që i urrenin të tjerët, ishin perëndi që i nxisnin njerëzit e tyre të bënin luftëra, që mbronin ata që u ofronin oferta dhe flijime të djegura dheqë dërgonin plagë dhe fatkeqësi kundër armiqve të tyre. Këta ishin imazhe të shëmtuara të Zotit që njerëzit i kishin krijuar për veten e tyre. Kjo është arsyeja pse Zoti u shfaq në Jezusin e Nazaretit dhe në fytyrën e Jezusit të gjithë ne pamë, të gjithë njerëzit panë bukurinë e Zotit.

Pse? Zoti që shohim në Jezusin e Nazaretit është kaq i bukur, një Zot që do pa kushte, pa bërë dallime midis të mirëve dhe të keqinjve, që i do të gjithë, që bën vetëm gjëra të mira. Zoti që shohim në Jezusin e Nazaretit është kaq i bukur, sepse jeta e tij është shpirti, dashuria. Ari nga i cili është bërë Zoti, është dashuria. Këtu buron bukuria e Zotit që shohim te Jezusi i Nazaretit.

Por te Jezusi nuk shohim vetëm imazhin e bukur dhe të vërtetë të Zotit, por shohim edhe njeriun e bukur, njeriun e vërtetë.
Le të imagjinojmë një fshat ku të gjithë janë të shëmtuar. Ata nuk mund të dinë që të gjithë janë të shëmtuar, sepse nuk kanë një person vërtet i bukur me të cilin mund të krahasohen vetë dhe të tjerët. Le të mendojmë për historinë para se Jezusi i Nazaretit të mbërrinte në botë: atëherë njerëzit shtyheshin nga dëshira për të dominuar njëri-tjetrin, për të mbizotëruar, për t'u shërbyer, për të pasur sa më shumë skllevër të ishte e mundur. Ata nuk e dinin se ishin të shëmtuar: në fakt, nëse mendojmë për ata që ishin njerëzit më të suksesshëm në atë kohë në shoqëritë e tyre, me të vërtetë duhet të pranojmë që ata ishin kriminelët më të mëdhenj, ata ishin më të shëmtuarit nga të tjerët. Dhe të habitur mund të konstatojmë se të gjithë dëshironin të ishin si ata. Në këtë fshat më në fund mbërrin një burrë i bukur; vetëm atëherë ata e kuptojnë se nuk ishin njerëz, por kriminele që si bisha hanin njëri-tjetrin.

Nga vjen bukuria e këtij njeriu që është Jezusi i Nazaretit? E pohoj përsëri: nga shpirti, nga jeta hyjnore që është dashuri dhe vetëm dashuri. Atëherë e kuptojmë pse Jezusi është i bukur, pse është i aftë të dojë pa kushte, ai e do edhe armikun, madje edhe ata që i marrin jetën. Por të jesh i bukur si ai nuk është e lehtë, nuk është e lehtë sepse nuk është e natyrshme të duash armikun tënd, të falësh dikë që të bën padrejtësi, të kthesh faqen tjetër, të heqësh dorë, të punosh lirisht për të ndihmuar dikë që të ka lënduar. Përpara një lebrozi nuk është e natyrshme ta përqafosh siç bëri Françesku; spontanisht të bën të duash të largohesh me shpejtësi.

Çfarë na bën të bukur? Është e mundur që ne të bëhemi të bukur si Jezusi!
Ai na thotë: nëse më doni, mbani urdhërimet e mia. Në realitet, ai foli vetëm për një urdhërim, atë të jetës hyjnore, atë të dashurisë pa kushte. Por ai flet edhe për urdhërimet e tjerë sepse kjo dashuri manifestohet në shumë situata konkrete që janë të ndryshme nga njëra-tjetra: dhe urdhërimet janë një ndihmë që Zoti na jep, për të përballuar me dinjitet çdo situatë. Por me të vërtetë ka vetëm një urdhërim, urdhërimi i dashurisë që i përmbledh të gjitha.

Por të duam siç na deshi Jezusi, është vërtet e vështirë: si mund të bëhemi të bukur si ai? Ja mënyra: duke mirëpritur trashëgiminë e tij, vetë jetën e tij, shpirtin e tij. “E, ngaqë vërtet jeni bij:
Hyji e dërgoi në zemrat tona Shpirtin e Birit të vet,
i cili gërthet: Abba ‑ o Atë!” (Gal. 4,6).
“Ne nëpër Shpirtin Shenjt e presim me anë të fesë drejtësinë që e shpresojmë” (Gal. 5, 5).
Është ky premtimi i madh që na bëri: nëse e mirëpresim jetën e tij, mund të bëhemi të bukur si ai. Dhe sot ne festojmë përmbushjen e këtij premtimi që ai na bëri gjatë Darkës së Fundit. Le të dëgjojmë imazhet me të cilat autori i librit të Veprave të Apostujve paraqet këtë dhuratë të Shpirtit.
“ 1 Kur erdhi dita e Rrëshajëve, të gjithë ishin së bashku në të njëjtin vend. 2 Dhe, ja, papritmas, u ndie një ushtimë nga qielli si shungullimë e erës së fortë dhe e mbushi të gjithë shtëpinë, ku ata ishin. 3 Atyre atëherë iu dukën gjuhë, si të ishin prej zjarri. Këto u ndanë e zunë vend nga një mbi secilin prej tyre. 4 Të gjithë u mbushën me Shpirtin Shenjt dhe filluan të flasin në gjuhë të ndryshme, ashtu si Shpirti Shenjt i shndriste të shpreheshin” (Vap.2,1-4).
Ne të gjithë e mbajmë mend historinë që Ungjilltari Gjon tregon për shfaqjen e Krishtit të ringjallur te dishepujt në mbrëmjen e ditës së Pashkëve. Ai thotë se ata ishin mbledhur atje në cenakul, kishin mbyllur dyert sepse kishin frikë nga Judenjtë, dhe Zoti qëndroi midis tyre dhe tha: “Paqe me ju”. Pastaj ai fryu mbi ta dhe tha: “Merrni Shpirtin Shenjt”.
Gjoni është shumë i qartë: Shpirti u dha nga i ringjalluri ditën e Pashkëve.
Jo vetëm kaq, por Gjoni thotë se në Kalvar, kur Jezusi dha Shpirtin e tij të fundit, në greqisht “paredōken to pneuma”, ai dorëzoi Shpirtin e tij.
Gjoni lexon në atë Shpirt të fundit të Jezusit që largohet nga kjo botë pasi e ka kryer misionin e tij, se ai Shpirt i fundit, ishte Shpirti me të cilin ai ia dha Shpirtin e tij botës. Ishte sigurisht ai momenti në të cilin Jezusi, duke lënë këtë botë, na dorëzoi trashëgiminë e tij, Shpirtin e tij.
Pse atëherë autori i Veprave të Apostujve tha se Shpirti u dha pesëdhjetë ditë më vonë, në ditën e Rrëshajëve?

Luka dhe Gjoni nuk po na japin një informacion kronologjik: ata po na tregojnë se çfarë ndodh në botë dhe në një bashkësi të krishterë kur mbërrin Shpirti. Dhe ata na e tregojnë këtë duke përdorur imazhe biblike që do të përpiqemi t'i kuptojmë. Për këtë arsye, para së gjithash, le të përpiqemi të kuptojmë pse zbritja e Shpirtit u vendos në ditën e Rrëshajëve. Kjo festë, përpara se të ishte një festë e krishterë, ishte një festë hebraike. Në kohën e Jezusit, në ditën e Rrëshajëve kremtohej dhurata e Tevratit, e Ligjit. Izraeli ishte shumë krenar që kishte marrë këtë dhuratë nga Zoti.
Në fakt, Moisiu na ndihmon të kuptojmë këtë në kapitullin 4, 5-8 të Librit të Ligjit të Përtërirë. Ai i thotë këtij populli: “Ja, po ju mësoj urdhërimet e rregulloret, si më urdhëroi Zoti, Hyji im, që t’i zbatoni në tokën që do ta merrni pronë, që t’i mbani e t’i vini në zbatim. Kjo do t’ju bëjë të dijshëm e të urtë në sytë e popujve. Kur t’i kenë dëgjuar të gjitha këto urdhërime, do të thonë:’Ja, një popull i dijshëm e i kuptueshëm! Ky qenka popull madhor!’ E njëmend, ku gjendet një popull tjetër aq i madhërueshem, që t’i ketë hyjnitë e veta kaq afër vetes, siç është pranë nesh në të gjitha kërkesat tona Zoti, Hyji ynë?! Dhe, ku ka një popull tjetër kaq të përmendur që të ketë urdhërime e rregullore të drejta, siç është i tërë ky Ligj, që unë sot po e shtroj para syve tuaj?!”
Po, kuptohet se dhurata e Ligjit qe një dhuratë e madhe!. Por cili ishte cak i tij, pika e dobët të tij? Ishte shkruar në gur, në pergamenë, jepte udhëzime të bukura, tregonte se cilat ishin shtigjet e gabuara që nuk duheshin ndjekur: mos bëni kurorëshkeljen, mos vidhni, mos jepni dëshmi të rreme... të gjitha ishin gjëra që nuk duhet të bëhen sepse çojnë drejtë vdekjes.
E cili ishte caku, pika e dobët? Shenjat që gjejmë në rrugë: shenjat tregojnë se cila është rruga që duhet të ndjekësh dhe cilat janë shtigjet e gabuara, por nuk të japin forcën për të ecur, për të arritur qëllimin. Izraeli, në fakt, kishte pasur përvojën tragjike të këtij caku të Tevratit: vërtet Ligji ishte shumë i mirë, shumë i çmuar, por nuk kishte forcën për ta praktikuar atë dhe populli përfundoi skllav në Babiloni. Profeti Jeremia e thotë në librin e tij, në kapitullin 31, 31-34:
“31 Ja, po vijnë ditët ‑ është fjala e Zotit ‑ kur do të lidh me shtëpinë e Izraelit e me shtëpinë e Judës një Besëlidhje të re. 32 Jo si Besëlidhja që e pata bërë me etërit e tyre, atë ditë kur i mora për dore, për t’i nxjerrë nga toka e Egjiptit. Këtë Besëlidhje qenë ata që e thyen. Atëherë unë u dëftova se jam zotëria i tyre ‑ është fjala e Zotit. 33 Por ja Besëlidhja që unë do ta lidh pas këtyre ditëve me shtëpinë e Izraelit ‑ është fjala e Zotit ‑ : Në shpirtin e tyre do ta fus Ligjin tim, do ta shkruaj në zemrën e tyre. Atëherë do të jem Hyji i tyre e ata do të jenë populli im. 34 Dhe atëherë s’do të kenë nevojë ta mësojë njëri‑tjetrin e vëllai vëllanë: ‘Njihe Zotin!’, sepse të gjithë do të më njohin, prej më të voglit e deri në më të madhin ‑ thotë Zoti ‑ sepse do ta fal fajësinë e tyre e s’do ta kujtoj më mëkatin e tyre”.
Një ditë Zoti do të bëjë një aleancë të re me popullin e tij, jo një aleancë që Izraeli atëherë nuk kishte forcën ta respektonte sepse ishte vetëm treguesi i një shenje të jashtme. Një ditë Zoti do ta vendosë Tevratin jo në një libër, por në zemrat e izraelitëve dhe atëherë zemra do të tregojë rrugën që duhet ndjekur, por gjithashtu do t'u japë forcën për ta praktikuar. Le të marrim një shembull për të sqaruar se çfarë do të thotë profeti Jeremia. Një vajzë që nuk është nënë, po përgatitet të bëhet nënë: lexon libra mbi psikologjinë, mbi pedagogjinë që i tregojnë asaj si duhet të sillet kur fëmijët e saj nervozohen, nuk duan të studiojnë, dhe bëjnë shumë gabime.
Këta libra ia japin këshilla të mençur për të, por janë të jashtëm për të. Ditën që ajo bëhet nënë, natyra e saj ndryshon dhe pastaj treguesit nuk vijnë më nga librat, ato vijnë nga natyra e saj
të re si nënë. Është kjo natyra e saj të re që i dikton asaj në çdo moment se çfarë është e thirrur të bëjë dhe për këtë arsye i thotë gjithashtu se duhet të japë jetën e saj, nëse është e nevojshme, për të birin. Kështu, Shpirti i dhënë nga Jezusi, është natyra e re e fëmijëve të Zotit, një natyrë që në çdo moment na sugjeron se si sillet biri i Zotit.
Dhe tani, nëpërmjet imazheve, Luka paraqet atë që ndodh në botë dhe në bashkësinë e krishterë kur mbërrin shpirti.
Imazhi i parë, një tërmet, një trazirë: ai thotë se erdhi papritur nga qielli, pra është një dhuratë hyjnore, një gjëmim, një tërmet si një erë që godet me vrull dhe mbush të gjithë shtëpinë ku ndodheshin. Është e vështirë të imagjinohet një shtëpi e mbushur nga bubullima, nga një erë; çfarë është kjo shtëpi ku mbërrin shpirti, le t'i tresim këto imazhe.
Shtëpia “në hebraisht bayit” ka shumë kuptime: është vendi ku jeton dikush sigurisht, por mund të jetë dinastia “Bet David”, shtëpia e Davidit, mund të jetë tempulli që quhet shtëpi. Por në këtë rast, si në shumë pasazhe të tjera të Besëlidhjes së Re, shtëpia është bashkësia e krishterë; është aty që hyn kjo erë e vrullshme, e cila në fakt hap të gjitha dyert dhe dishepujt, që më parë ishin të frikësuar, largohen nga kjo shtëpi për t'u shpallur të gjithëve mesazhin e botës së re që u soll nga Jezusi i Nazaretit. Më parë kishin frikë, e dyert ishin mbyllur, por kjo erë e vrullshme hap të gjitha dyert dhe ua jep zemër dishepujve që të shkojnë dhe të shpallin mesazhin e Mjeshtrit.
Dhe kjo Shpirt është një forcë e papërmbajtshme: ja tërmeti që ndodh në botën, ku mbërrin shpirti: ai i kthen gjithçka përmbys. Strukturat e mëkatit që duken të pamundura për t'u ndryshuar, tronditen nga një tërmet, dukeshin të patundura, në vend të kësaj ato shemben. Fuqi të forta, ato të financave, ligjet mizore të tregut, fabrikat e armëve, logjika e fitimit që çon në pasurimin dhe varfërimin gjithnjë e më të varfërve.
Ne mendojmë se kjo botë e lashtë, e qeverisur nga këto ligje që janë ato të egoizmit, nuk do të ndryshojë kurrë, jo, ajo tronditet nga një tërmet kur mbërrin shpirti i Krishtit. Dhe madje edhe në Kishë disa struktura që nuk janë shumë ungjillore dhe janë të sklerotizuara nga një traditë e tërë që ka vazhduar me shekuj, jo, ato shemben kur mbërrin shpirti. Ne e patëm përvojën e kësaj gjatë Koncilit, sa shumë gjëra u hodhën në ajër, pamë një tërmet të vërtetë kur shpirti mbërriti në Koncil.
Imazhi i dytë, zjarri: gjuhë prej zjarri që u ndanë dhe u ndalën mbi secilin prej tyre dhe ata u mbushën nga Shpirti Shenjt. Çfarë është ky zjarr? Ne e dimë, sigurisht që nuk është një zjarr material. Ne e njohim mirë këtë imazh apokaliptik, këtë zjarr që vjen nga qielli, është ai që djeg ligësinë e botës. Gjon Pagëzuesi foli për të, Jezusi foli për të.
Pagëzuesi thotë se po vjen zjarri që do të djegë të gjithë bykun dhe do të lërë vetëm kokrrën e mirë. Nuk është zjarri i ndëshkimeve të Zotit, është zjarri i Shpirtit që djeg ligësinë që është në botë. Dhe në fakt, edhe Jezusi foli për këtë kur tha se kam ardhur të sjell zjarr në tokë, kështu dëshiroj që të ndizet.
Nuk është zjarri i ferrit që Ai solli në këtë botë: i vetmi zjarr që Zoti njeh, është zjarri i dashurisë së Tij të pakushtëzuar dhe plotësisht të lirë. Ky zjarr është ADN-ja e Zotit, është shpirti i Tij, është ky zjarr që krijon botën e re.
Imazhi i tretë, gjuhët e reja që fliten: gjuha përdoret për të komunikuar.
Në botë përdorej një gjuhë e vjetër, e cila ishte gjuha që nuk është ajo e diktuar nga Shpirti, është ajo e kërcënimit, e fyerjes, e frikësimit të atyre që duan të imponojnë prestigjin e tyre, forcën e tyre mbi më të dobëtit. Kjo është gjuha aq e vjetër sa mbretëria shtazore në të cilën ata konkurrojnë për gjithçka, për territor, për ushqim, përdoret kjo gjuhë e vjetër. Kur mbërrin Shpirti, një gjuhë e re përdoret në botë, ajo e vëllazërisë, gjuha e dashurisë, e cila është e vetmja gjuhë që Zoti e di, gjithçka tjetër është gjuhë para-njerëzore.
Le të kthehemi tani te fragmenti i Ungjillit në të cilin Jezusi, gjatë Darkës së Fundit, u shpjegon dishepujve jetën e re që do të shfaqet tek ata kur ata të frymëzohen nga ky Shpirt, thotë ai, ata do të jetojnë si fëmijë të Perëndisë. Le të dëgjojmë.
“23. “Nëse ndokush më do,
ai do të ma mbajë fjalën,
Ati im do ta dojë,
tek ai do të vijmë
dhe tek ai do të banojmë.
24. Kush nuk më do,
nuk i mban fjalët e mia.
E fjala që po dëgjoni, nuk është imja,
por është e Atij, që më dërgoi, ‑ e Atit.
25. Këto fjalë jua thashë
ndërsa banova me ju.
26. E Shpirti Shenjt ‑ Mbrojtës,
të cilin do t’jua dërgojë Ati në Emër tim,
Ai do t’jua mësojë të gjitha
dhe do t’ju përkujtojë gjithçka [unë] ju thashë” (v.23-26).
Ati i Qiellit tregoi fytyrën e tij, ai bëri që gjithë bukuria e tij të shkëlqejë në Jezusin e Nazaretit. Në Jezusin, mund të soditet Ati i Qiellit. Tani që Jezusi e ka përfunduar misionin e tij, që e ka lënë këtë botë, si mund të vazhdojë Ati në Qiell ta tregojë fytyrën e tij? Si mund të jetë ende i pranishëm Jezusi në botë për të treguar fytyrën e Atit në Qiell? Ai na e tha këtë gjatë Darkës së Fundit.
Ati në Qiell dhe Ai do të banojnë në dishepujt. Nëpërmjet dishepujve, në botë, njerëzit do të jenë në gjendje të sodisin fytyrën e Zotit dhe fytyrën e Jezusit. Me çfarë kushti? Që ata të përfshihen në dashurinë e tyre, domethënë, që ata gjithmonë të lëvizin nga natyra e fëmijëve të Zotit që na është dhënë.
Dhe ai thotë se Shpirti, q[ është jeta hyjnore, do të na mësojë gjithçka. Çfarë na mëson ai? Të ngasim një makinë. Ai na mëson se si një fëmijë i Zotit ngas një makinë.
Nëse më parë kishe nevojë për të garuar, për të treguar se je më i fortë, më i shpejtë se të tjerët, dhe për këtë arsye rrezikoje edhe aksidente, u përgjigjeshe keq atyre që të ofendonin, tani e nget makinën sipas sugjerimeve të natyrës tënde të re që është ajo e birit të Zotit. Shpirti do të të mësojë gjithçka, të hash dhe të pish, po, do të të mësojë të hash si bir i Zotit dhe për këtë arsye nuk do të shpërdorosh, prandaj nuk do të ngopesh, prandaj nuk do të grumbullosh bukë për nesër, kur të tjerët kanë uri sot, dhe për këtë arsye do t'i ndash mallrat e tua me vëllezërit e tu. Do të të mësojë si të punosh, po, si të jesh politikan, do të të mësojë si të luash sporte, sepse do t'i bësh të gjitha këto gjëra si bir i Zotit dhe për këtë arsye gjithmonë do të motivohesh nga dashuria.

Do të të mësojë të jesh student, po, do të të mësojë si të studiosh. Nëse më parë studioje për të garuar, për të tejkaluar të tjerët, për të poshtëruar të tjerët më pak të talentuar se ti, tani do të studiosh si bir i Zotit, prandaj do t'i ndihmosh ata që kanë më shumë vështirësi në të nxënë. Ai do t'ju mësojë si të zgjidhni miqtë, si të silleni edhe me njerëzit e paedukatë që do të takoni në mënyrë të pashmangshme në rrugën tuaj.

Ai do t'ju mësojë gjithçka, por mësimi i tij nuk do të jetë vetëm t'ju tregojë se çfarë duhet të bëni, por do t'ju japë edhe forcë, do të jetë një dinamizëm i brendshëm që do t'ju çojë të jetoni si fëmijë i Perëndisë dhe për këtë arsye të zbuloni fytyrën e Krishtit dhe atë të Atit në Qiell. Dhe pastaj ky Frymë do t'ju kujtojë gjithçka që tha Jezusi. Sugjerimet e jetës hyjnore që është brenda jush do të jenë gjithmonë në harmoni të përsosur me atë që tha Jezusi i Nazaretit.

Dhe kur duhet të bëni zgjedhje dhe të dëgjoni zërin e Jezusit që keni mësuar në Ungjill sepse e dini se si mendon Jezusi, Shpirti, jeta hyjnore brenda jush do t'ju tregojë se Jezusi ka të drejtë, ndiqni atë që tha Ai. Kjo është dëshmia e zërit të Shpirtit.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

FESTA E TRINISË SË SHENJTË VITI C.

MË 15-6-2025.

LEXIMI I PARË: Fu, 8, 22-31.

22 Zoti më kishte që në fillim të udhëve të veta,
që në fillim, para se të krijonte ndonjë gjë.
23 Kam qenë shuguruar prej amshimit,
që në kohët më të lashta, para se të krijohej toka.
24 Ende nuk ishin humnerat e unë isha e ngjizur,
ende nuk ishin burimet e ujërave të shumta,
25 para se të viheshin themelet e maleve,
para se të ishin kodrat, unë linda.
26 Ende nuk e kishte krijuar tokën as fushat,
as elementet e para të pluhurit të tokës.
27 Kur i ujdisi qiejt, unë isha pranë,
kur hoqi një rreth, ligj të sigurt, rrethues të humnerës,
28 kur në lartësi i dendi retë,
kur i bëri të fuqishme burimet e humnerës
29 kur ia vuri kufirin rrethues detit
dhe ujërave që të mos i kalojnë kufijtë e vet,
kur tokës ia qiti themelet,
30 unë isha pranë si kryemjeshtër:
kënaqësia e tij për çdo ditë,
duke luajtur pranë tij gjithë kohën,
31 duke luajtur mbi globin tokësor:
kënaqja ime është të jem me bijtë e njerëzve.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

“SA TË SHUMTA JANË VEPRAT E TUA”.

Për njerëzit e Biblës, nuk ka dyshim se Zoti e udhëheq botën me mençuri!
"Sa të shumta janë, o Zot, veprat e tua! Të gjitha i ke bërë me urti të madhe",
thotë Psalmi 104, 24 të cilin e kënduam për Rrëshajët. Madje kjo është kaq e qartë se kjo pjesë e leximit të parë për festën e Trinisë së shenjtë vazhdon e përfundon duke shkruar fjalime të tëra për këtë temë. Teksti që komentojmë është një predikim i vërtetë me temën: “Vëllezërit e mi, mos e bëni jetën tuaj në shtigje të rreme. Vetëm Zoti e di se çfarë është e mirë për njeriun. Në përputhje me rendin e gjërave që ai ka vendosur që nga origjina e botës, kjo është mënyra e vetme për të qenë të lumtur”.
Për t'i dhënë më shumë peshë predikimit të tij, autori bën që urtia të flasë sikur të ishte një person. Por le të mos bëjmë një gabim: kjo është vetëm një mjet letrar; prova eshte se ne kapitullin tjeter flet edhe "Zonja Marrëzi" (Fu. 9,13).
Për momentin, pra, është Zonja Urtësia ajo që na paraqitet dhe mesaxhi i parë që na jepet është se ajo nuk flet vetëm për veten... flet për veten vetëm në funksion të Zotit, sikur të ishin të pandarë.
“Zoti më kishte që në fillim të udhëve të veta, që në fillim, para se të krijonte ndonjë gjë... Kam qenë shuguruar prej amshimit, që në kohët më të lashta, para se të krijohej toka... kur në lartësi i dendi retë, kur i bëri të fuqishme burimet e humnerës... unë isha pranë si kryemjeshtër".
Pra, midis Zotit dhe Urtësisë ekziston një marrëdhënie shumë e ngushtë... Besimi hebre në të vetmin Zot nuk e parashikoi kurrë një Zot-Trinitet: por duket këtu se, pa braktisur besimin në një Hyj unik, besimtari ndjen se brenda vetë zemrës së Zotit të vetëm, ka një mister dialogu dhe bashkimi.
Vërejtje e dytë: “PARA” është një fjalë që del shumë shpesh në këtë pasazh! “para se të krijonte ndonjë gjë... para se të krijohej toka... para se të viheshin themelet e maleve... para se të ishin kodrat, unë linda... para shekujve u formova... që në fillim, para shfaqjes së tokës... Kur humnerat NUK ekzistonin ENDE, unë linda, kur nuk ishin burimet që burojnë… Para se të vendoseshin malet,... para kodrave të linda... para se Zoti të bënte tokën dhe hapësirën, elementët parësorë të botës. Kur ai vendosi qiejt,

"UNË ISHA ATJE...”

Është e qartë: lajtmotivi është i mirë: 'Isha aty nga përjetësia, para çdo krijimi'... Prandaj, ekziston një këmbëngulje shumë e fortë për anterioritetin e asaj që quhet Urtësi në lidhje me të gjithë krijimin.
Vërejtje e tretë, Urtia luan një rol në Krijim: “Unë isha atje… kur ai (Zoti) vendosi kufijtë e tij në det, në mënyrë që ujërat të mos mund të shkelin urdhrin e tij, kur ai vendosi themelet e tokës".
Për një vepër kaq të bukur sa që shkakton gëzim të vërtetë: “Kënaqësia e tij për çdo ditë, duke luajtur pranë tij gjithë kohën, duke luajtur mbi globin tokësor: kënaqja ime është të jem me bijtë e njerëzve”.



NJË MISTER DASHURIE...

Urtia është me Zotin, pranë Zotit dhe "ajo gjen kënaqësinë e saj" me Zotin, duke qenë pranë Zotit... ajo është me ne... dhe "e gjen kënaqësinë e saj" me ne. Ne dëgjojmë këtu një jehonë të refrenit nga Zanafilla: "Perëndia e pa që ishte mirë". Aq më tepër, në ditën e gjashtë, menjëherë pas krijimit të njeriut që ishte si kurorëzimi i gjithë punës së tij: “Hyji shikoi gjithçka kishte bërë dhe, ja, ishin shumë të mira!" (Zn 1,31).
Si rezultat, ky tekst na zbulon një aspekt të veçantë dhe jashtëzakonisht pozitiv të besimit të Izraelit: Urtësia e përjetshme kryesonte të gjithë veprën e Krijimit: këmbëngulja e tekstit është shumë e fortë për këtë; dy gjëra mund të nxirren nga kjo: Së pari, që nga agimi i botës, njerëzimi dhe kozmosi janë larë me Urtësinë e Zotit. Së dyti, bota e krijuar nuk është për rrjedhojë e çrregullt pasi Urtia është mjeshtër-ndërtuesi i saj. Kjo duhet të na detyrojë të mos humbasim kurrë besimin. Së fundi, është vërtet çmenduri e besimit të guxosh të besosh se Zoti është vazhdimisht i pranishëm në jetën e njerëzve, dhe aq më tepër që ai gjen kënaqësitë e tij në shoqërinë tonë... Është çmenduri, por fakti është aty: nëse Zoti vazhdon pa u lodhur të propozojë Besëlidhjen e tij të dashurisë, në të vërtetë është sepse ai “gjen kënaqësinë e tij ditë pas dite me fëmijët e njerëzve”. Mbetet një pyetje: pse na ofrohet ky tekst për festën e Trinitetit? Asnjë herë nuk gjendet fjala “Trinitet” në këto rreshta, apo edhe fjalët Atë, Bir dhe Shpirt.
Për sa i përket Librit të Fjalëve të Urta, kjo nuk është për t'u habitur, pasi kur u shkrua, nuk bëhej fjalë për Trinitetin: jo vetëm që fjala nuk ekzistonte, por vetë ideja e Trinitetit nuk preku askënd. Në fillim, për Popullin e Zgjedhur, urgjenca e parë ishte të lidheshin me Zotin Një; pra lufta e ashpër e të gjithë profetëve kundër idhujtarisë dhe politeizmit, sepse thirrja e këtij populli ishte pikërisht që ai të ishte dëshmitar të një Zoti unik; le të mos harrojmë këtë fjali nga libri i Ligjit të Përtërirë: “Ju është dhënë të shihni, që të dini se Zoti është Perëndia; nuk ka tjetër veç tij”.
Hapi i parë, pra, për të zbuluar se Zoti është NJË, ishte që të mos bëhej fjalë për disa persona hyjnorë! Vetëm më vonë besimtarët do të mësojnë se ky Zot unik nuk është i vetmuar, ai është Triniteti. Ky mister i jetës trinitare filloi të parashikohej vetëm në meditimin e Bersëlidhjes së Re, pas ringjalljes së Krishtit. Në atë kohë, kur Apostujt dhe shkrimtarët e Besëlidhjes së Re filluan ta shihnin këtë mister, ata filluan të shqyrtonin Shkrimet dhe kështu bënë atë që quhet rilexim; dhe në veçanti, ata rilexojnë rreshtat që sapo kemi dëgjuar dhe që flasin për Urtësinë e Perëndisë dhe lexojnë në to personin e Krishtit.
Shën Gjoni, për shembull, do të shkruajë: “Në fillim ishte Fjala e Fjala ishte në Hyjin e Fjala ishte Hyj” (Gj. 1,1).
Dhe ju e dini sa shumë thotë kjo shprehje në greqisht për një bashkësi shumë të thellë, një dialog të pandërprerë dashurie. Libri i Fjalëve të Urta nuk ishte ende aty. Ireneu dhe Teofili i Antiokisë e identifikuan Urtësinë me Shpirtin, ndërsa Origjeni me Birin. Është ky interpretimi i dytë që më në fund u ruajt nga teologjia.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

FESTA E TRINISË SË SHENJTË. VITI C

MË 15-6-2025.

PSALMI 8, 4-9.

4 Kur e sodis qiellin ‑ veprën e gishtave të tu,
hënën e yjet që ti i vendose,
5 çka është atëherë njeriu që ta kujtosh,
biri i Adamit që të përkujdesesh për të?
6 E pra, e bëre pak më të vogël se engjëjt,
e kurorëzove me lavdi e shkëlqim,
7 i dhe pushtet mbi veprat e duarve të tua.
Gjithçka vure nën këmbët e tija:
8 delet e kafshët të gjitha,
për më tepër edhe egërsirat e fushës,
9 shpëndët e ajrit dhe peshqit e detit,
të gjitha që përshkojnë udhët e detit!

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

BRENDA IMENSITETIT TË BOTËS.

“ Kur e sodis qiellin ‑ veprën e gishtave të tu, hënën e yjet që ti i vendose”.
Ndoshta jemi në kuadrin e një feste gjatë natës; një hipotezë krejtësisht e besueshme, pasi profeti Isaia nganjëherë aludon për festimet e natës, për shembull kur thotë:
"Kurse ju do të këndoni
porsi natën e kremtimit të Festës,
me gëzim të zemrës,
porsi ai që, me zë të fyellit
shtegton në ndjesë në malin e Zotit,
në Qetën e Izraelit" (Is 30,29).
Pra mund të imagjinohet se jemi në një mbrëmje vere, në Jerusalem, gjatë një pelegrinazhi, një festë nën yje.
Ne nuk e kemi lexuar të gjithë këtë psalm, por nëse i referohemi Biblës sonë, ajo që është e dukshme kur lexojmë këtë psalm, është se fjalia e parë dhe e fundit janë saktësisht të njëjta!:
“O Zot, Zoti ynë, sa i mrekullueshëm është Emri yt mbi mbarë dheun!"
Pra, nuk ka nevojë të kërkojmë më tej për temën e këtij psalmi: ai është një himn për madhështinë e Perëndisë! Për më tepër, le të vërejmë se emri i përdorur për Zotin këtu është edhe një herë emri i Besëlidhjes, katër shkronjat e famshme, YHVH, emri më i Shenjtë që nuk shqiptohet kurrë: prandaj, edhe nëse fjala “Besëlidhje” nuk përdoret as një herë, ajo nënkuptohet: janë njerëzit e Besëlidhjes që flasin këtu.
Le të kthehemi te kjo fjali që përsëritet në fillim dhe në fund:
“O Zot, Zoti ynë, sa i mrekullueshëm është Emri yt mbi mbarë dheun!".
Pra, ne kemi këtu një simetri të përsosur... Çfarë kornizon? Një meditim mbi njeriun. Ky ndërtim është shumë interesant. Në të njëjtën kohë, njeriu është me të vërtetë në qendër të krijimit, dhe në të njëjtën kohë gjithçka, duke përfshirë edhe njeriun, është e lidhur me Zotin: Vetë Zoti vepron dhe njeriu sodit... Gjithçka është "vepër e gishtave të Zotit", gjithcka eshte "pune e duarve të Zotit... Ai i nguli sytë yjeve... Ai mendon për njeriun, ai kujdeset për të, ai e kurorëzon me lavdi e nder, ai e vendos mbi veprën e duarve të tij, e vendos gjithçka nën këmbët e tij.
"Kurora" e njeriut është pikërisht kozmosi: dhe sigurisht që nuk është rastësi që psalmi është ndërtuar në atë mënyrë që numërimi i veprave të krijuara nga Zoti janë si një kornizë brenda të cilës është njeriu. Mund të thuhet se të gjitha gjera të krijuara formojnë si një “Kurorë” për njeriun. Nëse marrim strukturën e përgjithshme të këtij psalmi, ai shfaqet si rrathë koncentrikë me në qendër njeriun: "Çka është atëherë njeriu që ta kujtosh, biri i Adamit që të përkujdesesh për të? E pra, e bëre pak më të vogël se engjëjt, e kurorëzove me lavdi e shkëlqim, i dhe pushtet mbi veprat e duarve të tua. Gjithçka vure nën këmbët e tij”...
Pastaj një rreth i parë, krijimi: nga të dyja anët vargje për njeriun: nga njëra anë qielli me yje, dhe hëna... nga ana tjetër të gjitha qeniet e gjalla: tufa, kafshë të egra, zogj, peshq... Pastaj rrethi i dytë: përsëritet fraza e famshme: njeriu sodit mbretin e vërtetë të Krijimit: "O Zot, Zoti ynë, sa i mrekullueshëm është Emri yt mbi mbarë dheun!"

SHKELQIMI I ZOTIT, SHKELQIMI I NJERIUT.

Mbretërimi i Zotit shprehet tashmë me fjalën "i madh", një fjalë nga gjuha e oborrit mbretëror që thotë fuqia e mbretit fitimtar. Natyrisht thuhet edhe me fjalën “shkëlqim”. Ky mbret është fitimtar mbi kundërshtarin, mbi armikun, me sa duket, pa vështirësi, pasi tregohet kënaqësia e tij në mënyrën e “ferishteve e të foshnjave”...; (përkthimi i këtij vargu është shumë i debatuar... zgjedhet këtu përkthimin liturgjik, pasi është ky që dëgjojmë në meshë dhe është shumë sugjestiv): " Me madhëri e tejkalon edhe qiellin! Prej gojës së ferishteve e të foshnjave lavdinë e bëre gati kundër armiqve që t’i bësh të heshtin armiq e kryengritës” (v. 3-4).
Ndoshta mund të kuptohet se deri në qiell arrinë lavdet e këngët e fëmjiëve që e shpallim shkëlqimin dhe madhërinë e kësaj mbretërie. Lavdet e këngët e fëmijëve janë një mburojë që shpëton kundër kundërshtarëve të mbretit: në përplasjen kundër kesaj mburojeje shkatërrohen ushtritë e armiqëve që, duke u revoltuar, me këtë revoltë anulojnë vetveten.
Këtë mbretëri Zoti nuk e ruan për veten: meqë kurorëzon njeriun me radhë. Njeriu ka gjithashtu të drejtën e një fjalori mbretëror: njeriu është "mezi më pak se një zot"...ai është "kurorëzuar"...të gjitha gjërat janë "në këmbët e tij": ka imazhin e një froni mbretëror mbi të cilën Hyji e vuri njeriun: “Gjithçka vure nën këmbët e tija”. Për të thënë të njëjtën gjë, libri i Zanafillës kishte thënë se krijimi i njeriut ishte i fundit pas të gjitha gjërave të tjera, pas të gjitha qenieve të tjera të gjalla, për të treguar se njeriu ishte në krye; dhe më pas libri i Zanafillës kishte treguar përsëri se njeriu do të kishte dhënë një emër të gjitha krijesave, që është një shenjë epërsisë, mjeshtërisë... Në Krijim, thirrja e njeriut është me të vërtetë që njeriu të jetë Mbreti i Krijimit: për çiftin e parë njerëzor, Zotin. kishte thënë: “Shtohuni e shumohuni e mbusheni tokën dhe sundojeni atë! (Zn 1,28).
Por le t’i rikthehemi fjalisë: “Kur e sodis qiellin ‑ veprën e gishtave të tu, hënën e yjet që ti i vendose, çka është atëherë njeriu që ta kujtosh, biri i Adamit që të përkujdesesh për të?” (v. 4-5).
Pse të intereson njeriun? Është një mënyrë e bukur për të shprehur praninë e Zotit me njeriun, shqetësimin e Hyjit për jetën e tij.
Natyrisht, një psalm i tillë nxjerr gëzimin e të jetuarit! Por mund të ketë ditë në jetën tonë kur kjo prani e Perëndisë me njeriun do të ndihet si e rëndë. Kjo është ajo që i ndodhi Jobit në një ditë vuajtjeje të madhe: ai ishte një besimtar i madh, një njeri lutës dhe e dinte përmendësh këtë psalm, me siguri; mirë, një ditë, në dëshpërimin e tij, i vjen keq që e këndoi me kaq entuziazëm këtë psalm, kur gjithçka po shkonte mirë: dhe shkon aq larg sa thotë: "Më lërë në paqe... pse interesohesh për mua?.. Pse vazhdon të kesh kujdes për mua?... Çfarë është një qenje i vdekshëm për ty që bëre një punë kaq të madhe për të, duke përqendruar vëmendjen tënde tek ai?” Atë ditë, besimi i tij pothuajse u thye; dhe disa prej nesh, shumë të provuar, e njohin dhjmbjen e kësaj sprove; por për ta, si për të gjithë ne, si për Jobin, Zoti shikon dhe vazhdon, çfarëdo që të ndodhë, "të kujdeset për njeriun".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

FESTA E TRINISË SË SHENJTË VITI C.

MË 15-6-2025.

LEXIMI I DYTË: Rm. 5, 1-5.

1 Të shfajësuar, pra, me anë të fesë, jemi në paqe me Hyjin nëpër Jezu Krishtin, Zotin tonë, 2 nëpër të cilin [me anë të fesë] fituam hirin, në të cilin tani jemi dhe me të cilin mburremi, sepse shpresojmë se do të kemi pjesë në lumturinë e Hyjit. 3 Madje, jo vetëm kaq! Ne mburremi edhe për vuajtjet, sepse e dimë mirë se vuajtja sjell qëndresën, 4 qëndresa na bën besnikë të sprovuar e besnikëria e sprovuar sjell shpresën, 5 e shpresa nuk turpëron, sepse dashuria e Hyjit u ndikua në zemrat tona me anë të Shpirtit Shenjt që na u dhurua.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

NE JEMI PAJTUAR ME HYJIN NËPËRMJET JEZUSIT.

Jemi në Romë, në kohën e Perandorit Neron, në vitin 57 ose 58 pas Krishtit. Ashtu si në pothuajse të gjitha qytetet e Pellgut të Mesdheut, ekziston një koloni hebraike; vlerësohet në disa dhjetëra mijëra njerëz. Dhe si kudo, disa nga këta hebrenj e njohën Jezusin e Nazaretit si Mesinë e premtuar, të tjerë jo; kjo është ndarja e parë serioze midis hebrenjve: që nga tani e tutje, do të kenë hebrenj dhe ata që quhen judeo-kristianë, secili klan do ta trajtojë tjetrin si heretikë ose devijues. Dhe pastaj janë edhe të gjithë ish-paganët që janë bërë të krishterë. Marrëdhëniet janë të vështira midis këtyre të krishterëve me origjinë pagane, me të gjitha pasojat e mundshme të idhujtarisë, dhe të krishterëve me origjinë hebraike, të cilët ndonjëherë mbeten shumë të lidhur me praktikat e tyre fetare. Ne kemi hasur tashmë gjurmë të këtyre vështirësive në letrat e Palit drejtuar Filipianëve dhe Galatasve. Në të gjitha komunitetet, dhe veçanërisht në Romë, këto konflikte u intensifikuan me kalimin e viteve, dhe në letrën e tij drejtuar Romakëve, Pali i vë vetes detyrën e rivendosjes së paqes.
Prandaj, komuniteti i krishterë përbëhet nga ish-hebrenj dhe ish-paganë. Tani pyetja e madhe që lind, në shumë komunitete të hershme, është kjo: meqenëse Zoti zgjodhi popullin hebre për t'i shpallur shpëtimin botës, meqenëse Jezusi, Mesia, ishte hebre, a nuk duhet t'u kërkojmë ish-paganëve të bëhen hebrenj para se të bëhen të krishterë? Konkretisht, a nuk duhet t'u imponohen atyre rrethprerja dhe të gjitha praktikat hebraike?
Argumenti i madh i Palit: ju, të krishterë, cilado qoftë e kaluara juaj, jeni të gjithë të barabartë para shpëtimit; sepse është Krishti që ju shpëton, dhe vetëm Ai. Sigurisht, hebrenjtë nuk pritën që të krishterët të mësonin se është besimi që shpëton dhe jo merita njerëzore. Por disa të krishterë me origjinë hebraike pretendojnë privilegjin e të qenit i vetmi popull i Besëlidhjes. Ata janë pasardhës të Abrahamit; paganët nuk mund të thonë të njëjtën gjë. Këtyre, Pali iu përgjigj në kapitullin 4 duke theksuar se Abrahami u shpall i drejtë nga Zoti shumë kohë para se të rrethpritej! Sepse Abrahami ishte pagan kur dëgjoi thirrjen e Perëndisë, dhe ishte besimi dhe vetëm besimi që e frymëzoi atë kur iu bind. Perëndia i tha: "Lëre vendin tënd, të afërmit e tu dhe shtëpinë e babait tënd dhe shko në tokën që do të të tregoj" ... dhe pjesa tjetër e tekstit thjesht thotë: "Abrami u largua ashtu siç i kishte thënë Zoti" (Zan 12). Dhe, pak më tej, i njëjti libër i Zanafillës thotë përsëri: "Abrahami besoi në Zotin dhe për këtë, Zoti e konsideroi të drejtë" (Zan. 15,6). Dhe Shën Pali, këtu, padyshim që po i referohet kësaj historie shembullore të Abrahamit. Në këtë kapitull 4 të letrës drejtuar Romakëve, ai citon këtë fjali nga Zanafilla katër herë; që do të thotë se atje ka një argument të fuqishëm për të. Diku tjetër, në letrën drejtuar Galatasve, ai e thotë shprehimisht: "Meqenëse Abrahami besoi në Perëndi dhe kjo iu llogarit atij si drejtësi, kuptojeni pra se janë besimtarët ata që janë bij të Abrahamit" (Gal. 3,6). Që do të thotë: Abrahami, besimtari, është babai i të gjithë besimtarëve, pavarësisht nëse janë të rrethprerë apo jo. Pra, nuk ka asnjë dyshim për luftë midis të krishterëve për këtë arsye.

DASHURIA E HYJIT U NDIKUA NË ZEMRAT TONA.

Kjo shpjegon fjalinë e parë të tekstit tonë të sotëm: "Perëndia na ka bërë të drejtë me anë të besimit". Për ta bërë të qartë se shpëtimi është një dhuratë e pastër dhe falas nga Perëndia, dhe se vetëm dorëzimi i besimit me besim kërkohet prej nesh, ai përsërit shprehjen "me anë të besimit": "Tani që jemi bërë të drejtë me anë të besimit, kemi paqe me Perëndinë nëpërmjet Zotit tonë Jezu Krisht, i cili na ka dhënë qasje nëpërmjet besimit në këtë hir në të cilin qëndrojmë". Dhe foljet janë në kohën e shkuar: të gjithë jemi të justifikuar që nga vdekja dhe ringjallja e Krishtit; është një punë e kryer. Që tani e tutje, ne jetojmë në intimitet me Perëndinë, atë që Pali e quan "hir".
Çudia e Shën Palit dhe e çdo besimtari është se me anë të hirit të pastër të Perëndisë, ne marrim pjesë në drejtësinë e Krishtit: nëpërmjet besimit tonë në të, dhe vetëm nëpërmjet tij, ne rivendosemi në Besëlidhjen e Perëndisë, në bashkësinë Trinitare. Këtu, si në librin e Proverbave, nuk lexojmë fjalën "Trinitet"... por kur Pali flet për "botën e hirit", kjo është me të vërtetë ajo që nënkuptohet; për më tepër, nuk mund të mos vërehet se Pali, duke soditur misterin e Perëndisë, e bën këtë spontanisht në terma trinitarianë; veçanërisht në këto dy fjali: "Tani kemi paqe me Perëndinë nëpërmjet Jezu Krishtit"... dhe "dashuria e Perëndisë është derdhur në zemrat tona nëpërmjet Shpirtit Shenjt që na është dhënë".
Kjo nuk do të thotë se gjithçka do të jetë gjithmonë e lehtë! Pali flet për "shqetësimin" që përjetojnë lexuesit e tij; por vetë shqetësimi mund të jetë një rrugë drejt Perëndisë. "Vuajtja prodhon këmbëngulje; këmbëngulja prodhon guxim të provuar; vlera e provuar prodhon shpresë...” Shpresa është një virtyt i të varfërve: është në fund të një rruge të gjatë të vetëzbrazjes; është përtej dekurajimeve tona, kokëfortësisë sonë: ajo lind kur i dorëzohemi plotësisht besimit në Zot, kur kemi fituar qetësi sepse puna jonë nuk është realisht e jona, por e tij... Sepse "Dashuria e Zotit është derdhur në zemrat tona nga Shpirti Shenjt që na është dhënë": në fakt, "dashuria e Zotit": dikush mund të pyesë qartë kuptimin e parafjalës "e" këtu: a është dashuria që Zoti ka për ne apo dashuria që ne kemi për Zotin? Por kjo është një pyetje e keqe: Shpirti Shenjt derdh në zemrat tona vetë dashurinë që Zoti ka për njerëzimin dhe, nga ana jonë, ne bëhemi të aftë të duam. Dhe kështu, pak nga pak, ne hyjmë më plotësisht në bashkësinë trinitare që tani e tutje. Kjo është ajo që Pali e quan "pjesëmarrje në lavdinë e Zotit". “Mburrja jonë është se shpresojmë të marrim pjesë në lavdinë e Perëndisë… dhe shpresa nuk zhgënjen, sepse dashuria e Perëndisë është derdhur në zemrat tona me anë të Shpirtit Shenjt që na është dhënë.”

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

FESTA E TRINISË SË SHEJNTË VITI C.

MË 15 – 6 -2025.

UNGJILLI: Gj. 16, 12 – 15:


12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë
por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑
Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën.
Ai s’do të flasë prej vetvetes,
por do të flasë çka të dëgjojë
dhe do t’ju zbulojë të ardhmen.
14 Ai do të më lëvdojë,
sepse do të marrë prej simes
e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja.
Prandaj edhe ju thashë:
‘Merr prej simes
dhe do t’ju zbulojë juve’ ”.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

SHPIRTI DO T'JU UDHËZOJË TA NJHINI TËRË TË VËRTETËN.


Përpara se të futemi në këtë tekst të Shën Gjonit, ne duhet më shumë se kurrë "të veshim zemrat tona" (siç tha Saint-Exupéry): në këtë mbrëmje të fundit të jetës së tij tokësore, Jezusi nuk përdor fjalën "Trinitet"; ai bën shumë më tepër dhe shumë më mirë: ai na fut në këtë mister të madh, në vetë intimitetin e Trinisë. Por për të perceptuar këtë mister dashurie dhe bashkimi, do të duhej të ishim në harmoni me të, ne vetë do të duhej të ishim zjarri përvëlues i dashurisë dhe bashkimit; por mjerisht, ne jemi të ngjashme më tepër me drurin shumë e gjelbër e vënë në kontakt me zjarrin: është shumë e vështirë ta bësh që "të marrë", të ndizet.
Ajo që Jezusi po na thotë këtu, ndër të tjera, është se Shpirti Shejnt i Perëndisë, zjarri, do të hyjë në ne: ai do të vendoset në zemrën e drurit të gjelbër. Jemi ende në kontekstin e vaktit të fundit të Jezusit me dishepujt e tij, të Enjten e Madhe në mbrëmje: Jezusi i jep lamtumirën dhe përgatit dishepujt e tij për ngjarjet që do të pasojnë. Ai tregon maksimumin e misterit të tij, por ka gjëra që ende nuk mund t'i kuptojnë: "Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë por tani s’mund t’i kuptoni" (v.12).
Historia e njerëzimit, si historia e çdo njeriu, është ajo e një udhëtimi të gjatë. Ndërsa ne, prindërit ose edukatorët, i shoqërojmë ata që na janë besuar në zgjimin e tyre progresiv, Zoti e shoqëron njerëzimin në rrugëtimin e tij të gjatë. Gjatë gjithë historisë biblike, Zoti ia ka shfaqur gradualisht veten popullit të tij: vetëm pak nga pak Populli i Zgjedhur ka braktisur besimet e tij pagane, spontane për të zbuluar gjithmonë pak më mirë fytyrën e vërtetë të Zotit. Por nuk ka arritur deri në fund: prova është vështirësia e vetë dishepujve të Jezusit për ta njohur atë si Mesia, aq i ndryshëm ishte ai nga portretet që i kishin bërë më parë.
Dhe kjo rrugë e gjatë e zbulimit të Zotit nuk ka përfunduar ende, nuk do të përfundojë kurrë: do të vazhdojë deri në përmbushjen e planit të Zotit. Gjatë gjithë këtij udhëtimi, Shpirti i së vërtetës na shoqëron për të na udhëhequr drejt gjithë së vërtetës... E vërteta duket se është një nga fjalët kyçe të këtij teksti: të besosh atë që lexojmë, e vërteta është një qëllim dhe jo një arritje: Shpirti i së vërtetës "do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën"... Kjo duhet të na ndalojë të debatojmë për çështje teologjike... meqë askush nga ne nuk mund të pretendojë se zotëron të gjithë të vërtetën!
Nga ana tjetër, nuk është e rendit intelektual, nuk është dije; pasi, në të njëjtin Ungjill të Gjonit, Jezusi thotë "Unë jam e Vërteta". Ndaj e kuptojmë se përse në tekstin e sotëm ai përdor disa herë foljen “njoh” ose një folje të ngjashme: “Ai do t’ju zbulojë të ardhmen. Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën... do të marrë prej simes e do t’ju zbulojë juve".


FTUAR TË HYMË NË VETË INTIMITETIN E ZOTIT.

Në gjuhën biblike, ne e dimë se folja "njoh" nënkupton një përvojë jetësore dhe jo një njohuri intelektuale. Aq sa kjo fjalë "njoh" është ajo që përdoret për bashkimin bashkëshortor. Përvoja e dashurisë nuk mund të shpjegohet, ne vetëm mund ta jetojmë atë dhe të mrekullohemi me të.
Shpirti do të banojë në ne, do të na depërtojë, do të na udhëheqë drejt Krishtit që është e Vërteta... atëherë, pak nga pak, zbulimi i misterit të Zotit nuk do të jetë më i jashtëm për ne: do të kemi një perceptim intim të tij. : këtu përsëri dëgjohet një jehonë të premtimeve të profetëve: "Dhe atëherë s’do të kenë nevojë ta mësojë njëri‑tjetrin e vëllai vëllanë: ‘Njihe Zotin!’, sepse të gjithë do të më njohin, prej më të voglit e deri në më të madhin ‑ thotë Zoti ‑ sepse do ta fal fajësinë e tyre e s’do ta kujtoj më mëkatin e tyre” (Jr. 31,34).
I rikthehem fjalisë: “Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë, por tani s’mund t’i kuptoni". Pse apostujt nuk "kishin mundlsinë t'i kuptonin"? Sepse ata nuk e kishin marrë ende Shpirtin shenjt, duket. Kjo do të thotë që nëse vërtet duam të depërtojmë pak më thellë në njohjen e mistereve të Perëndisë, duhet të thërrasim me vendosmëri Shpirtin Shenjt.
Vërejtja e fundit: "Ai s’do të flasë prej vetvetes, por do të flasë çka të dëgjojë dhe do t’ju zbulojë të ardhmen".
Do t'ju zbulojë të ardhmen, çfarë do të vijë.Nuk duhet të presim zbulesa në mënyrën e shikuesve... ka të bëjë me diçka shumë më të madhe: është projekti madhështor i Zotit që po realizohet në historinë njerëzore: atë që Pali i shenjtë e quan "misteri dashamirës", që është, pikërisht, hyrja e gjithë njerëzimit në jetën intime të Trinisë. “ Ai do të më lëvdojë, sepse do të marrë prej simes e do t’ju zbulojë juve".
Ai do të marrë atë që vjen prej meje që ta njihni edhe ju: këtu përsëri, nuk bëhet fjalë për të na vendosur në një nivel intelektual: nuk janë idetë e Jezusit që ai do të na bëjë të kuptojmë. Është vetë përvoja e jetës së tij që ai do të na bëjë të rijetojmë nga ana jonë. Vetë udhëtimi i njeriut-Jezusit të jetuar me Shpirtin Shenjt bëhet i yni.
Tundimet në shkretëtirë: është Shpirti i dashurisë që e lejon atë t'i kapërcejë ato; është ende Shpirti që e udhëheq atë në të gjithë misionin e tij, që i frymëzon fjalët dhe veprimet e tij... që i jep guximin e mrekullive... deri në guximin e fundit të braktisjes totale në Gjetsemanin. Kjo është e gjithë e vërteta e Krishtit, ajo drejt së cilës ne ecim përmes përvojës së jetës sonë. Është ky Shpirt që banon në ne tani dhe që nga ana e tij na jep të gjithëve guximin e misionit. Jemi larg njohurive intelektuale! Është pikërisht te përvoja e intimitetit të Zotit që ne jemi të ftuar...
Në thelb, kur kremtojmë festën e Trinisë, nuk po soditim nga larg një mister të padepërtueshëm, ne tashmë po festojmë festën e madhe të fundit të kohëve: atë të hyrjes së njerëzimit në Shtëpinë e Zotit.

[ninoenina]

F.A. TRINIA E SHENJTE VITI C UNGJILLI.

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E TRINISË SË SHENJTE VITI C.

MË 15-6-2025.


UNGJILLI: Gj. 16,12-15.

12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë
por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑
Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën.
Ai s’do të flasë prej vetvetes,
por do të flasë çka të dëgjojë
dhe do t’ju zbulojë të ardhmen.
14 Ai do të më lëvdojë,
sepse do të marrë prej simes
e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja.
Prandaj edhe ju thashë:
‘Merr prej simes
dhe do t’ju zbulojë juve’.”


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Sot është festa e Trinisë! Jemi ftuar të reflektojmë mbi Zotin. Por kjo mund t'u duket shumë njerëzve si një ushtrim me pak rëndësi për jetën e përditshme, sepse problemet tona janë diku tjetër: ka punë, familje, shëndetësi, shkollë, marrëdhënie shoqërore.
Kjo është arsyeja pse shumë veta pyesin veten pse humbasim kohë duke u kujdesur për Zotin. Një nga shumë shakatë që qarkullojnë: "Lajmi i keq është se Zoti nuk ekziston, lajmi i mirë është se nuk kemi nevojë për Të".
Epo, ndoshta gjërat nuk janë pikërisht kështu. Nuk është e njëjta gjë të besosh ose të mos besosh në Zot, sepse kjo ndryshon shumë në jetë. Para së gjithash, një gjë është të ndihem si një qenie e hedhur në pafundësinë e ftohtë të universit nga forca anonime e rastësisë, në të cilën për këtë arsye jeta ime nuk ka fat dhe është e pakuptimtë, siç thonë nihilistët. Një gjë tjetër është të ndihem i dëshiruar nga një Zot që më do, që dëshiron të më përfshijë në një marrëdhënie dashurie me Të. Në këto dy situata është e ndryshme, dhe shumë, mënyra se si e shoh veten dhe të tjerët. Nëse ekziston një Zot që është Atëi i të gjithëve, që i do të gjithë, ne të gjithë jemi vëllezër: si të tillë duhet t'i konsiderohemi dhe t'i trajtohemi të gjithë.
Por edhe mënyra ime e lidhjes me krijimin ndryshon shumë. I afrohem natyrës, e shoh atë si të bukur, të dobishme, sepse jeta ime varet prej saj. Por nëse ai që e krijoi është një Zot që më do mua, atëherë i sodis krijesat në një mënyrë të re, i shoh ato si një dhuratë prej tij, si një dhuratë; në to e perceptoj dashurinë e tij, i respektoj, i mbroj dhe nuk i përdor në një mënyrë të çmendur për të keqen, por për jetën: vetëm për jetën i donte Krijuesi.
E dimë, dhurata përmban një mesazh dashurie, për këtë arsye është e çmuar dhe ruhet e ruhet me xhelozi. Le të mendojmë për vlerën ekonomike të një unaze: ajo nuk ndryshon, por gjërat ndryshojnë. Nëse është unaza e fejesës që një grua e ve e mban si kujtim të 50 viteve dashuri që kaloi me burrin e saj, askush nuk do të mendonte ta pyeste nëse pranon ta shkëmbejë atë me një unazë që vlen dhjetë herë më shumë, sepse vetëm në atë unazë përmbahet mesazhi i dashurisë.
Këstu, nëse shoh natyrën, e di që ligjet e saj nuk ndryshojnë: qielli, toka, fushat dhe malet, lumenjtë, detet, janë të njëjta për besimtarët dhe jobesimtarët, por ata që i shohin si një dhuratë perceptojnë në krijesa dashurinë e një babai dhe pastaj shprehin habinë, mirënjohjen e tyre dhe këndojnë një himn lavdërimi për atë që përgatiti këtë krijim të mrekullueshëm vetëm për ne. Nga ana tjetër, gjithçka ndryshon nëse ekziston një Zot i dashurisë që ndriçon misteret e vuajtjes dhe gëzimit, të shpresës dhe dëshpërimit dhe mbi të gjitha misterin e vdekjes. Kjo është arsyeja pse sot do të reflektojmë mbi Zotin në të cilin ne të krishterët besojmë: Zotin Trinitet.
Nga vjen kjo fjalë që nuk shfaqet në Bibël? U krijua nga një Atë i Kishës i quajtur Tertulian, i cili jetoi midis fundit të shekullit të dytë dhe fillimit të shekullit të tretë. Më parë, të krishterët nuk e përdornin këtë fjalë, megjithatë ata e dinin mirë se Jezusi në Ungjij vazhdimisht e quan Zotin "Atë”: ky term që i referohet Zotit shfaqet 185 herë në Ungjij dhe gjithmonë e gjejmë në buzët e Jezusit, përveç një herë kur Filipi gjatë Darkës së Fundit i thotë Jezusit: "Na trego Atin dhe ne do të besojmë". Dhe Jezusi përgjigjet: "Filip, kam qenë me ju për kaq kohë, a nuk e ke kuptuar ende se kushdo që më sheh mua e sheh Atin?" Dhe kështu kushdo që sheh Jezusin, sodit në fytyrën e tij bukurinë e Atit që është dashuri, vetëm dashuri. Dhe pastaj Jezusi tha gjithashtu: "Unë dhe Ati jemi një". Çfarë donte të thoshte? Pastaj përsëri: "Askush nuk e njeh Atin përveç Birit", dhe folja "e njeh" tregon bashkimin e thellë intim të jetës dhe dashurisë midis tij dhe Atit. Në letrën drejtuar Filipianëve, Pali thotë se përpara se të bëhej një nga ne, biri ishte në gjendjen hyjnore. A është e qartë? Këto pohime duheshin shpjeguar sepse të gjithë donin të kuptonin më mirë se çfarë marrëdhënieje ekziston midis Jezusit dhe Atit. Pastaj në Ungjij Jezusi flet vazhdimisht për shpirtin, e premton atë shumë herë dhe pastaj në Pashkë ia jep njerëzimit. Kush është ky Shpirt Shenjt, kjo fuqi e Shumë të Lartit? Kush është shpirti që e lëvizi Jezusin gjatë gjithë jetës së tij? Çfarë marrëdhëniesh dashurie ekzistojnë midis Atit, Jezusit dhe Shpirtit Shenjt? Këto janë pyetjet që etërit e Kishës janë përpjekur t'u përgjigjen që nga fundi i shekullit të dytë. Ata nuk kishin ndërmend t'i shtonin diçka të re fjalës së Perëndisë, por donin të kuptonin dhe t'i bënin besimtarët të kuptonin të vërtetat e përmbajtura në shkrimet e shenjta. Kjo është arsyeja pse ata filluan të formulonin të vërtetat e besimit duke përdorur kategoritë filozofike që kishin në dispozicion. Në fakt, është në këtë kohë që për të shpjeguar marrëdhënien midis Atit, Birit dhe Shpirtit Shenjt, ata filluan ta përdornin fjalën "Trinitet" dhe më pas edhe fjalët e tjera: "person", "të linduri gjeneruar", jo të krijuar", "të njëgjëjtë me Atin", ato formula që sot i përdorim në “Besoj”.
Do të donim të kuptonim gjithçka rreth marrëdhënies së dashurisë midis Atit, Birit dhe Shpirtit, por është e pamundur. Fjalët tona të varfra do të jenë gjithmonë një belbëzim kur përpiqen të thonë diçka rreth misterit të Zotit, i cili nuk është një individ siç e kanë imagjinuar gjithmonë njerëzit, por një bashkësi dashurie midis Atit, Birit dhe Shpirtit. Dhe askush nuk mund ta kishte imagjinuar kurrë një Zot të tillë.
Ishte Jezusi që na e zbuloi atë. Pse jemi të interesuar në këtë jetë intime të Zotit? Sepse në planin e tij të dashurisë, ai na ka destinuar që nga përjetësia të jemi të përfshirë në këtë bashkësi të jetës së tij. Fati ynë i gëzimit të pafund rrëfehet në mënyrë të mrekullueshme në himnin që fillon letrën drejtuar Efesianëve, ku thuhet:
"Qoftë bekuar Hyji.
Ati i Zotit tonë Jezu Krishtit,
i cili na bekoi
me çdo bekim shpirtëror
në qiell
në Krishtin.
4 Në Të na zgjodhi
para krijimit të botës
që të jemi të shenjtë e të papërlyer para Tij
në dashuri.
5 Ai na parashënoi për vete
të jemi bij në shpirt
në saje të Jezu Krishtit
me pëlqimin e vullnetit të vet
6 për nder të lavdisë së hirit të tij
me të cilin na pajisi me anë të të Dashurit” (Fil. 1,3-6).
Ky himn i mrekullueshëm u këndua në shekullin e parë nga vëllezërit tanë në besim në Azinë e Vogël. Vetëm nëse ky është fati ynë, atëherë kalimi ynë në këtë botë ka një kuptim. Pasazhi i Ungjillit në të cilin do të përqendrohemi sot, është marrë nga fjalimi i gjatë që Jezusi mbajti gjatë Darkës së Fundit dhe i cili na raportohet nga ungjilltari Gjon.
Atje, pesë herë, Jezusi premtoi dhuratën e Shpirtit. Le të dëgjojmë të fundit nga këto premtime:
"12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë
por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑
Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën,
sepse ai nuk do të flasë nga vetja e tij,
por do të flasë çfarëdo që dëgjon,
dhe do t'ju shpallë gjërat që do të vijnë" (v. 12-13).
Për të kuptuar pasurinë shpirtërore të fragmentit që sapo dëgjuam, duhet ta shqyrtojmë atë me qetësi, fjalë për fjalë. Jezusi u thotë dishepujve të mbledhur në dhomën e sipërme:
"Kam ende shumë gjëra për t'ju thënë, por nuk mund t'i përballoni tani". Interpretimi më i menjëhershëm i këtyre fjalëve duket të jetë ky: Jezusi gjatë tre viteve të jetës së tij publike nuk ishte në gjendje të tregonte gjithçka dhe do të kishte nevojë për pak më shumë kohë. Kjo nuk është ajo që Jezusi do të thotë. Nuk është për shkak të mungesës së kohës që ai nuk mund t'u paraqesë dishepujve atë që do të donte t'u komunikonte atyre.
Është një e vërtetë që do të ishte shumë e rëndë për ta, ata nuk do të ishin në gjendje ta përballonin. Për çfarë bëhet fjalë? Jezusi nuk mund t'u shpjegojë atyre kuptimin që do të ketë përfundimi tragjik i historisë së tij në këtë botë. Në sytë e tyre, si në sytë e të gjithëve, fundi i tij i palavdishëm do të duket si një disfatë, si një dështim i madh. Ai do të dënohet si kriminel, heretik, blasfemues. Kjo është një temë shumë e rëndë për t'u trajtuar. Dishepujt nuk kanë forcën ta përballojnë atë.
Ende nuk janë në gjendje të kuptojnë se jeta e dhënë për dashuri, madje edhe për armiqtë, është e vetmja jetë e vërtetë. Pra, ja pyetja: kush do t'u shpjegojë dishepujve kuptimin e vërtetë të asaj që do të ndodhë? Kur? Kush do t'i ndriçojë ata? Dhe Jezusi përgjigjet: do të jetë Shpirti.
"Kur të vijë Ai, Shpirti i së vërtetës, Ai do t’iu udhëheqë ta njihni të gjithë të vërtetën". Nuk do të jetë Jezusi që shpjegon kuptimin e mundimit dhe vdekjes së tij. Ai nuk mund ta bëjë këtë sepse, e përsëris, në atë moment dishepujt janë të tronditur dhe të tmerruar.
Do të jetë Shpirti që do t'i prezantojë ata me këtë të vërtetë që është kaq e vështirë për t'u kuptuar dhe mbi të gjitha më e vështirë për t'u pranuar. Prandaj, ai nuk do të ketë detyrën e integrimit të asaj që tha Jezusi, por do t'i bindë dishepujt se Ai ka bërë zgjedhjet e duhura, se propozimi i tij për jetën është ai fitues, edhe nëse për njerëzit ai shfaqet si humbësi.
Dhe Shpirti nuk do ta bëjë vetëm këtë. Nëse do të kufizohej vetëm në bërjen që dishepujt të kuptonin se në cilën anë ishte e vërteta, kush kishte të drejtë midis Anas dhe Kajafës dhe Jezusit, kush mësonte gjërat e duhura për Zotin dhe njeriun, kjo nuk do të ishte e mjaftueshme. Shpirti, nëse do të mësonte vetëm këtë, do të arrinte të krijonte admirues të Jezusit të Nazaretit dhe të bënte që Ai të kujtohej me dhembje për gjithë jetën e tyre sepse ai ishte një njeri i mençur, një njeri i drejtë, asgjë më shumë. Çfarë mungon? Mungon që Shpirti duhet t’u japë atyre impulsin vendimtar të nevojshëm për t'i dhënë një lidhje të bindur me Jezusin e Nazaretit.
Kjo është ajo që ndodh midis të dashuruarve. Një vajzë mund të admirojë një djalë të ri, ajo mund të mendojë se ai është një djalë i ri i jashtëzakonshëm, por, kur nuk bën zgjedhjen për t'i dhënë atij lidhjen e jetës së saj, ajo mbetet në nivelin e admirimit. Kështu, ne mund të dimë gjithçka për Jezusin, madje mund të informohemi për fakte që nuk raportohen në Ungjij, por nëse në fund nuk arrijmë t'i përgjigjemi po propozimit të tij për jetë, ne vazhdojmë të jemi vetëm admirues, nuk arrijmë të vendosim ta bashkojmë jetën tonë me të tijën.
Ja çfarë do të bëjë Shpirti: do të shkaktojë dashurinë për Krishtin. Pastaj Jezusi vazhdon: "Ai nuk do të flasë nga vetja, por do të thotë gjithçka që dëgjon".
Domethënë, Shpirti do të bëjë që fjala e Mjeshtrit të jehojë në zemrat e dishepujve në çdo kohë. Ai nuk do të shtojë asgjë, Jezusi tashmë ka thënë gjithçka, "dhe do t'ju shpallë gjërat që do të vijnë". Çfarë do të bëjë Fryma? Ai nuk do të bëjë profeci, ai nuk është një magjistar që bën parashikime për ngjarjet e ardhshme.
Ai do t'ju bëjë të shihni të ardhmen në këtë kuptim: ai do t'ju bëjë të kuptoni se si përfundojnë gjërat përtej pamjes së jashtme. Ai do t'ju bëjë të kuptoni se nuk duhet ta keni zili suksesin e të ligjve sepse është iluzor.
Në fund gjithmonë rezulton të jetë një dështim, Fryma do t'ju bindë të mos ndiqni rrugët e të ligjve sepse ato janë rrugë vdekjeje. Disa që vijnë për të dominuar fatet e popujve, grumbullojnë pasuri dhe pushtet. Fryma do të zbulojë se si përfundojnë ata, ai do t'i tregojë ata për atë që janë: njerëz të vegjël, yje të brishtë që bien.
Për shembull, do të na bëjë të kuptojmë se Jezusi ka të drejtë kur na fton të reflektojmë mbi të mirat e kësaj bote dhe thotë: "Në rregull, por çfarë dobie ka për njeriun të fitojë të gjithë botën dhe pastaj të shkatërrojë jetën e vet?" Kjo është ajo që do të thotë që Shpirti do të shpallë gjërat e së ardhmes: do të na bëjë të kuptojmë se cilat janë zgjedhjet e duhura, do të tregojë se cila histori mbetet dhe cila do të fshihet pa lënë gjurmë. Dhe tani Jezusi shpjegon se si Shpirti do ta kryejë misionin e tij.
Le të dëgjojmë:
“14 Ai do të më lëvdojë,
sepse do të marrë prej simes
e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja.
Prandaj edhe ju thashë:
‘Merr prej simes
dhe do t’ju zbulojë juve’” (v. 14-15).
"Shpirti do të më lavdërojë". Çfarë lavdie pret Jezusi të marrë nga Fryma? Të lavdërosh do të thotë të duartrokasësh, të lartësosh, të madhërosh, të mbushësh me nder. Dhe të gjithë kërkojmë lavdi, duam të jemi dikush.
Nevoja për t’u ndjerë i vlerësuar dhe të nderuar nuk është një impuls i keq: Zoti e vendosi në zemrat tona dhe është një stimul i çmuar sepse na shtyn të angazhohemi, të kryejmë mirë shërbimin tonë në favor të vëllezërve tanë. Dhe ne gjithashtu kërkojmë miratim për atë që bëjmë dhe kur nuk merremi në konsideratë dhe nuk vlerësohemi, ndihemi si askush, është sikur të mos ekzistojmë.
Ja ku qëndron çështja. Nga kush duam të marrim lavdi, miratim? Nga kush duam të nderohemi, të lavdërohemi? Vështrimet e kujt duam të tërheqim drejt nesh? Ato të njerëzve apo ato të Zotit? Nëse kërkoni lavdinë e njerëzve, e dini çfarë duhet të bëni. E dini çfarë vlerësojnë ata, e dini se cilët janë njerëzit që njerëzit admirojnë dhe duhet të përshtateni me shkallën e tyre të vlerave që në krye vendos të pasurit, atë që grumbullon pasurinë, atë që dominon, atë që shërbehet, atë që ngjitet lart, atë që mund të shijojë jetën.
Ja, kjo është lavdia që Jezusi e hodhi poshtë. Ai gjithashtu kërkoi lavdi, por jo këtë. Ia kishte propozuar Satani që në fillim të jetës së tij, kur e çoi atje në mal, i tregoi të gjitha mbretëritë e kësaj bote dhe i ofroi këtë lavdi: të dominonte botën.
Jezusi mund ta kishte arritur këtë, ai kishte të gjitha aftësitë për ta fituar këtë lavdi, por e refuzoi.
Në një debat të gjallë që na raportohet nga Ungjilltari Gjon, në kapitullin 5, Jezusi u thotë kundërshtarëve të Tij: "Unë nuk jam interesuar për lavdinë tuaj, nuk kërkoj lavdinë e njerëzve", dhe përfundoi: "Si mund të besoni ju që kërkoni lavdi nga njëri-tjetri dhe nuk kërkoni lavdinë që vjen nga i vetmi Perëndi?" Ja ku qëndron çështja: ekziston një lavdi që nuk është ajo e njerëzve, ajo e njerëzve është lavdi e kotë, ajo e vërteta vjen nga Perëndia.
Është kjo lavdi që Jezusi gjithmonë e kërkonte. Lavdia në hebraisht është “kavod” që do të thotë “ajo që ka peshë, ajo që ka qëndrueshmëri”. Kaved është mbiemri që do të thotë i rëndë: gruri ka peshë, byku jo; në fakt, kur vjen era, byku fshihet, gruri mbetet.
Kjo është lavdia e njerëzve: ajo fshihet nga historia si byku sepse lavdia e njerëzve është e përkohshme, është e paqëndrueshme, është vetëm pamje, është një komedi qesharake. Jezusi i kërkoi Atit të lavdërohej, domethënë, i kërkoi të ishte në gjendje të zbulonte me personin e tij gjithë lavdinë e Atit, gjithë bukurinë e fytyrës së tij sepse Zoti është dashuri dhe vetëm dashuri, dhe Jezusi e lavdëroi Atin, ai zbuloi lavdinë e tij, ai tregoi identitetin e tij të vërtetë si Zoti që është i mirë dhe vetëm i mirë dhe e bëri këtë lavdi të shkëlqente në shkëlqimin e saj maksimal në Kalvar. Për njerëzit, ky ishte momenti i poshtërimit, i errësimit të lavdisë së Zotit, sepse për priftërinjtë e lartë që ishin në këmbët e kryqit, për skribët, farisenjtë, Zoti i lavdishëm ishte një tjetër: ai ishte ai që i poshtëroi armiqtë e tij, që ndëshkoi ata që shkelën urdhërimet e tij, që hakmerrej nëse dikush e fyente dhe Jezusi në kryq fyhej dhe nuk reagonte, ai vetëm fliste fjalë dashurie, ai i falte ata që donin t'i merrnin jetën dhe po ia merrnin jetën. Në Kalvar Jezusi zbuloi lavdinë e vërtetë të Zotit, domethënë maksimumin e dashurisë së tij. Lavdia e Zotit është dashuria dhe manifestimi më i madh i dashurisë është dhurata e jetës: përtej kësaj nuk mund të shkojmë.
Dhe tani pyetja është: kur Jezusi të ketë ikur nga kjo botë, kush do të vazhdojë ta shfaqë këtë lavdi? Shpirti Shenjt!.
Dhe si do ta zbatojë ai atë? Shpirti do të shfaqë lavdinë që shkëlqeu në fytyrën e Jezusit përmes nesh, përmes dishepujve. Bashkësia e dishepujve nuk ekziston për të transmetuar një doktrinë të re, por për ta bërë personin e Jezusit të pranishëm. Dhe kjo bashkësi, duke u animuar nga i njëjti Shpirt që e shtyu Jezusin të donte deri në atë pikë sa të jepte jetën e tij, kjo bashkësi është në gjendje t'i paraqesë botës të njëjtën dashuri që shkëlqeu në Jezusin e Nazaretit.
Nëse dishepujt lejojnë veten të preken nga Shpirti i Krishtit, në ta dhe përmes tyre, Jezusi shfaq lavdinë e tij. Dhe ai përfundon duke thënë: "Gjithçka që ka Ati është e imja, për këtë arsye thashë se Shpirti do të marrë atë që është e imja dhe do t'jua shpallë". E kemi dëgjuar foljen "njoh" tre herë në këtë fragment.
Çfarë do të bëjë Shpirti? Si do të na shpallë atë që tha Jezusi? Duke mos i përsëritur fjalët e tij, ne tashmë i dimë shumë mirë sepse i kemi dëgjuar shumë herë me veshët tanë; Shpirti na shpall përsëri mesazhin e Jezusit, por nuk do ta shpallë në veshët tanë, do ta shpallë në zemër. Shpirti do të depërtojë në zemrat tona me fjalët e Jezusit, do të na bindë se ato janë e vërteta dhe do të na shtyjë t'i mishërojmë ato në jetën tonë. Ja pra nevoja për të mësuar të dëgjojmë zërin e Shpirtit dhe për këtë heshtja është e nevojshme, madje edhe heshtja materiale, por ekziston një heshtje që mund ta arrijmë edhe në metro, domethënë duke i mbyllur veshët ndaj atyre fjalimeve që na trullosin kaq shpesh: fjalimet e njerëzve, fjalimet që janë doktrina mashtruese që përhapen përmes mediave. Pastaj e gjejmë veten në gjendjen për të cilën na paralajmëron letra drejtuar Efesianëve kur rekomandon: "Mos u bëni si fëmijë, të lëkundur nga çdo erë doktrine, të mashtruar nga njerëz që ju çojnë në gabim". Është e nevojshme të heshtni nga e gjithë kjo. Vetëm nëse dimë të izolohemi nga fjalimet e kota, të pakuptimta dhe të kota, nëse i mbyllim veshët ndaj propozimeve kalimtare të botës, Shpirti do të jetë në gjendje ta bëjë zërin e tij të dëgjohet dhe do të na vendosë në gjendjen për ta lavdëruar Zotin Jezus, domethënë, për ta bërë atë të pranishëm nëpërmjet manifestimeve të dashurisë që promovohen nga Shpirti nëpërmjet nesh.