Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

F. A. RRËSHAJËT VITI C. UNGJILLI.

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA E RRËSHAJËVE VITI C.

MË 8-6-2025.


UNGJILLI: Gj. 14,15-16.23-26.

Në atë kojë Jezusi u tha dishepujve të vet:
15 “Nëse më doni, do t’i mbani urdhërimet e mia.
16 Edhe unë do t’i lutem Atit
dhe Ai do t’ju japë një Mbrojtës tjetër,
që të jetë me ju përgjithmonë...
23“Nëse ndokush më do,
ai do të ma mbajë fjalën,
Ati im do ta dojë,
tek ai do të vijmë
dhe tek ai do të banojmë.
24 Kush nuk më do,
nuk i mban fjalët e mia.
E fjala që po dëgjoni, nuk është imja,
por është e Atij, që më dërgoi, ‑ e Atit.
25 Këto fjalë jua thashë
ndërsa banova me ju.
26 E Shpirti Shenjt ‑ Mbrojtës,
të cilin do t’jua dërgojë Ati në Emër tim,
Ai do t’jua mësojë të gjitha
dhe do t’ju përkujtojë gjithçka [unë] ju thashë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

Sot liturgjia na bën të dëgjojmë përsëri një fragment Ungjillor mbi të cilin kemi reflektuar dy të diela më parë. Na propozohet përsëri sepse përmban premtimin që Jezusi bëri gjatë Darkës së Fundit.
Ai tha se do të kishte dhënë Shpirtin e tij. Jezusi foli për këtë disa herë, por duket se dishepujt nuk e kuptuan: ishte sikur kjo temë të mos i prekte shumë nga afër. Në fakt, Pjetri, Thomai, Filipi, Juda i Tadeut i bënë pyetje Jezusit, por asnjëri prej tyre nuk kërkoi sqarime mbi trashëgiminë që ai do të linte: Shpirtin e Tij.
Ata nuk kishin ide se çfarë do të prodhonte ardhja e Shpirtit tek ata dhe në botë. Kremtimi i sotëm synon të na bëjë të vetëdijshëm për trashëgiminë që kemi marrë.
Ne e dimë sot kuptimi i fjalisë “të marrësh një trashëgim”. Por paraja mbetet në bankë nëse ai që e ka marr si trashgim, nuk e di se e ka në dispozicion: është sikur ta mos kishte marrë. Ne duam ta kuptojmë mirë atëherë se çfarë na la Jezusi. Ai erdhi në botë pikërisht për të na sjellë Shpirtin e tij. Dhe kur arrin Shpirti i tij, duhet të jemi të vetëdishëm për çfarë ndodh.
Le të dëgjojmë së pari se çfarë premtimi na bëri.

“Nëse më doni, do t'i mbani urdhërimet e mia; dhe unë do t'i lutem Atit dhe ai do t'ju japë një Paraklet tjetër që të jetë me ju përgjithmonë” (v. 15-16).

Për çfarë arsye erdhi Jezusi në botë? Për të na treguar fytyrën e vërtetë të Zotit, fytyrën e bukur të Zotit. Njerëzit kishin krijuar imazhe të shëmtuara të Zotit. Le të mendojmë për perënditë e asirianëve, babilonasve, faraonëve egjiptianë.
Ata ishin perëndi që donin një popull, dhe që i urrenin të tjerët, ishin perëndi që i nxisnin njerëzit e tyre të bënin luftëra, që mbronin ata që u ofronin oferta dhe flijime të djegura dheqë dërgonin plagë dhe fatkeqësi kundër armiqve të tyre. Këta ishin imazhe të shëmtuara të Zotit që njerëzit i kishin krijuar për veten e tyre. Kjo është arsyeja pse Zoti u shfaq në Jezusin e Nazaretit dhe në fytyrën e Jezusit të gjithë ne pamë, të gjithë njerëzit panë bukurinë e Zotit.

Pse? Zoti që shohim në Jezusin e Nazaretit është kaq i bukur, një Zot që do pa kushte, pa bërë dallime midis të mirëve dhe të keqinjve, që i do të gjithë, që bën vetëm gjëra të mira. Zoti që shohim në Jezusin e Nazaretit është kaq i bukur, sepse jeta e tij është shpirti, dashuria. Ari nga i cili është bërë Zoti, është dashuria. Këtu buron bukuria e Zotit që shohim te Jezusi i Nazaretit.

Por te Jezusi nuk shohim vetëm imazhin e bukur dhe të vërtetë të Zotit, por shohim edhe njeriun e bukur, njeriun e vërtetë.
Le të imagjinojmë një fshat ku të gjithë janë të shëmtuar. Ata nuk mund të dinë që të gjithë janë të shëmtuar, sepse nuk kanë një person vërtet i bukur me të cilin mund të krahasohen vetë dhe të tjerët. Le të mendojmë për historinë para se Jezusi i Nazaretit të mbërrinte në botë: atëherë njerëzit shtyheshin nga dëshira për të dominuar njëri-tjetrin, për të mbizotëruar, për t'u shërbyer, për të pasur sa më shumë skllevër të ishte e mundur. Ata nuk e dinin se ishin të shëmtuar: në fakt, nëse mendojmë për ata që ishin njerëzit më të suksesshëm në atë kohë në shoqëritë e tyre, me të vërtetë duhet të pranojmë që ata ishin kriminelët më të mëdhenj, ata ishin më të shëmtuarit nga të tjerët. Dhe të habitur mund të konstatojmë se të gjithë dëshironin të ishin si ata. Në këtë fshat më në fund mbërrin një burrë i bukur; vetëm atëherë ata e kuptojnë se nuk ishin njerëz, por kriminele që si bisha hanin njëri-tjetrin.

Nga vjen bukuria e këtij njeriu që është Jezusi i Nazaretit? E pohoj përsëri: nga shpirti, nga jeta hyjnore që është dashuri dhe vetëm dashuri. Atëherë e kuptojmë pse Jezusi është i bukur, pse është i aftë të dojë pa kushte, ai e do edhe armikun, madje edhe ata që i marrin jetën. Por të jesh i bukur si ai nuk është e lehtë, nuk është e lehtë sepse nuk është e natyrshme të duash armikun tënd, të falësh dikë që të bën padrejtësi, të kthesh faqen tjetër, të heqësh dorë, të punosh lirisht për të ndihmuar dikë që të ka lënduar. Përpara një lebrozi nuk është e natyrshme ta përqafosh siç bëri Françesku; spontanisht të bën të duash të largohesh me shpejtësi.

Çfarë na bën të bukur? Është e mundur që ne të bëhemi të bukur si Jezusi!
Ai na thotë: nëse më doni, mbani urdhërimet e mia. Në realitet, ai foli vetëm për një urdhërim, atë të jetës hyjnore, atë të dashurisë pa kushte. Por ai flet edhe për urdhërimet e tjerë sepse kjo dashuri manifestohet në shumë situata konkrete që janë të ndryshme nga njëra-tjetra: dhe urdhërimet janë një ndihmë që Zoti na jep, për të përballuar me dinjitet çdo situatë. Por me të vërtetë ka vetëm një urdhërim, urdhërimi i dashurisë që i përmbledh të gjitha.

Por të duam siç na deshi Jezusi, është vërtet e vështirë: si mund të bëhemi të bukur si ai? Ja mënyra: duke mirëpritur trashëgiminë e tij, vetë jetën e tij, shpirtin e tij. “E, ngaqë vërtet jeni bij:
Hyji e dërgoi në zemrat tona Shpirtin e Birit të vet,
i cili gërthet: Abba ‑ o Atë!” (Gal. 4,6).
“Ne nëpër Shpirtin Shenjt e presim me anë të fesë drejtësinë që e shpresojmë” (Gal. 5, 5).
Është ky premtimi i madh që na bëri: nëse e mirëpresim jetën e tij, mund të bëhemi të bukur si ai. Dhe sot ne festojmë përmbushjen e këtij premtimi që ai na bëri gjatë Darkës së Fundit. Le të dëgjojmë imazhet me të cilat autori i librit të Veprave të Apostujve paraqet këtë dhuratë të Shpirtit.
“ 1 Kur erdhi dita e Rrëshajëve, të gjithë ishin së bashku në të njëjtin vend. 2 Dhe, ja, papritmas, u ndie një ushtimë nga qielli si shungullimë e erës së fortë dhe e mbushi të gjithë shtëpinë, ku ata ishin. 3 Atyre atëherë iu dukën gjuhë, si të ishin prej zjarri. Këto u ndanë e zunë vend nga një mbi secilin prej tyre. 4 Të gjithë u mbushën me Shpirtin Shenjt dhe filluan të flasin në gjuhë të ndryshme, ashtu si Shpirti Shenjt i shndriste të shpreheshin” (Vap.2,1-4).
Ne të gjithë e mbajmë mend historinë që Ungjilltari Gjon tregon për shfaqjen e Krishtit të ringjallur te dishepujt në mbrëmjen e ditës së Pashkëve. Ai thotë se ata ishin mbledhur atje në cenakul, kishin mbyllur dyert sepse kishin frikë nga Judenjtë, dhe Zoti qëndroi midis tyre dhe tha: “Paqe me ju”. Pastaj ai fryu mbi ta dhe tha: “Merrni Shpirtin Shenjt”.
Gjoni është shumë i qartë: Shpirti u dha nga i ringjalluri ditën e Pashkëve.
Jo vetëm kaq, por Gjoni thotë se në Kalvar, kur Jezusi dha Shpirtin e tij të fundit, në greqisht “paredōken to pneuma”, ai dorëzoi Shpirtin e tij.
Gjoni lexon në atë Shpirt të fundit të Jezusit që largohet nga kjo botë pasi e ka kryer misionin e tij, se ai Shpirt i fundit, ishte Shpirti me të cilin ai ia dha Shpirtin e tij botës. Ishte sigurisht ai momenti në të cilin Jezusi, duke lënë këtë botë, na dorëzoi trashëgiminë e tij, Shpirtin e tij.
Pse atëherë autori i Veprave të Apostujve tha se Shpirti u dha pesëdhjetë ditë më vonë, në ditën e Rrëshajëve?

Luka dhe Gjoni nuk po na japin një informacion kronologjik: ata po na tregojnë se çfarë ndodh në botë dhe në një bashkësi të krishterë kur mbërrin Shpirti. Dhe ata na e tregojnë këtë duke përdorur imazhe biblike që do të përpiqemi t'i kuptojmë. Për këtë arsye, para së gjithash, le të përpiqemi të kuptojmë pse zbritja e Shpirtit u vendos në ditën e Rrëshajëve. Kjo festë, përpara se të ishte një festë e krishterë, ishte një festë hebraike. Në kohën e Jezusit, në ditën e Rrëshajëve kremtohej dhurata e Tevratit, e Ligjit. Izraeli ishte shumë krenar që kishte marrë këtë dhuratë nga Zoti.
Në fakt, Moisiu na ndihmon të kuptojmë këtë në kapitullin 4, 5-8 të Librit të Ligjit të Përtërirë. Ai i thotë këtij populli: “Ja, po ju mësoj urdhërimet e rregulloret, si më urdhëroi Zoti, Hyji im, që t’i zbatoni në tokën që do ta merrni pronë, që t’i mbani e t’i vini në zbatim. Kjo do t’ju bëjë të dijshëm e të urtë në sytë e popujve. Kur t’i kenë dëgjuar të gjitha këto urdhërime, do të thonë:’Ja, një popull i dijshëm e i kuptueshëm! Ky qenka popull madhor!’ E njëmend, ku gjendet një popull tjetër aq i madhërueshem, që t’i ketë hyjnitë e veta kaq afër vetes, siç është pranë nesh në të gjitha kërkesat tona Zoti, Hyji ynë?! Dhe, ku ka një popull tjetër kaq të përmendur që të ketë urdhërime e rregullore të drejta, siç është i tërë ky Ligj, që unë sot po e shtroj para syve tuaj?!”
Po, kuptohet se dhurata e Ligjit qe një dhuratë e madhe!. Por cili ishte cak i tij, pika e dobët të tij? Ishte shkruar në gur, në pergamenë, jepte udhëzime të bukura, tregonte se cilat ishin shtigjet e gabuara që nuk duheshin ndjekur: mos bëni kurorëshkeljen, mos vidhni, mos jepni dëshmi të rreme... të gjitha ishin gjëra që nuk duhet të bëhen sepse çojnë drejtë vdekjes.
E cili ishte caku, pika e dobët? Shenjat që gjejmë në rrugë: shenjat tregojnë se cila është rruga që duhet të ndjekësh dhe cilat janë shtigjet e gabuara, por nuk të japin forcën për të ecur, për të arritur qëllimin. Izraeli, në fakt, kishte pasur përvojën tragjike të këtij caku të Tevratit: vërtet Ligji ishte shumë i mirë, shumë i çmuar, por nuk kishte forcën për ta praktikuar atë dhe populli përfundoi skllav në Babiloni. Profeti Jeremia e thotë në librin e tij, në kapitullin 31, 31-34:
“31 Ja, po vijnë ditët ‑ është fjala e Zotit ‑ kur do të lidh me shtëpinë e Izraelit e me shtëpinë e Judës një Besëlidhje të re. 32 Jo si Besëlidhja që e pata bërë me etërit e tyre, atë ditë kur i mora për dore, për t’i nxjerrë nga toka e Egjiptit. Këtë Besëlidhje qenë ata që e thyen. Atëherë unë u dëftova se jam zotëria i tyre ‑ është fjala e Zotit. 33 Por ja Besëlidhja që unë do ta lidh pas këtyre ditëve me shtëpinë e Izraelit ‑ është fjala e Zotit ‑ : Në shpirtin e tyre do ta fus Ligjin tim, do ta shkruaj në zemrën e tyre. Atëherë do të jem Hyji i tyre e ata do të jenë populli im. 34 Dhe atëherë s’do të kenë nevojë ta mësojë njëri‑tjetrin e vëllai vëllanë: ‘Njihe Zotin!’, sepse të gjithë do të më njohin, prej më të voglit e deri në më të madhin ‑ thotë Zoti ‑ sepse do ta fal fajësinë e tyre e s’do ta kujtoj më mëkatin e tyre”.
Një ditë Zoti do të bëjë një aleancë të re me popullin e tij, jo një aleancë që Izraeli atëherë nuk kishte forcën ta respektonte sepse ishte vetëm treguesi i një shenje të jashtme. Një ditë Zoti do ta vendosë Tevratin jo në një libër, por në zemrat e izraelitëve dhe atëherë zemra do të tregojë rrugën që duhet ndjekur, por gjithashtu do t'u japë forcën për ta praktikuar. Le të marrim një shembull për të sqaruar se çfarë do të thotë profeti Jeremia. Një vajzë që nuk është nënë, po përgatitet të bëhet nënë: lexon libra mbi psikologjinë, mbi pedagogjinë që i tregojnë asaj si duhet të sillet kur fëmijët e saj nervozohen, nuk duan të studiojnë, dhe bëjnë shumë gabime.
Këta libra ia japin këshilla të mençur për të, por janë të jashtëm për të. Ditën që ajo bëhet nënë, natyra e saj ndryshon dhe pastaj treguesit nuk vijnë më nga librat, ato vijnë nga natyra e saj
të re si nënë. Është kjo natyra e saj të re që i dikton asaj në çdo moment se çfarë është e thirrur të bëjë dhe për këtë arsye i thotë gjithashtu se duhet të japë jetën e saj, nëse është e nevojshme, për të birin. Kështu, Shpirti i dhënë nga Jezusi, është natyra e re e fëmijëve të Zotit, një natyrë që në çdo moment na sugjeron se si sillet biri i Zotit.
Dhe tani, nëpërmjet imazheve, Luka paraqet atë që ndodh në botë dhe në bashkësinë e krishterë kur mbërrin shpirti.
Imazhi i parë, një tërmet, një trazirë: ai thotë se erdhi papritur nga qielli, pra është një dhuratë hyjnore, një gjëmim, një tërmet si një erë që godet me vrull dhe mbush të gjithë shtëpinë ku ndodheshin. Është e vështirë të imagjinohet një shtëpi e mbushur nga bubullima, nga një erë; çfarë është kjo shtëpi ku mbërrin shpirti, le t'i tresim këto imazhe.
Shtëpia “në hebraisht bayit” ka shumë kuptime: është vendi ku jeton dikush sigurisht, por mund të jetë dinastia “Bet David”, shtëpia e Davidit, mund të jetë tempulli që quhet shtëpi. Por në këtë rast, si në shumë pasazhe të tjera të Besëlidhjes së Re, shtëpia është bashkësia e krishterë; është aty që hyn kjo erë e vrullshme, e cila në fakt hap të gjitha dyert dhe dishepujt, që më parë ishin të frikësuar, largohen nga kjo shtëpi për t'u shpallur të gjithëve mesazhin e botës së re që u soll nga Jezusi i Nazaretit. Më parë kishin frikë, e dyert ishin mbyllur, por kjo erë e vrullshme hap të gjitha dyert dhe ua jep zemër dishepujve që të shkojnë dhe të shpallin mesazhin e Mjeshtrit.
Dhe kjo Shpirt është një forcë e papërmbajtshme: ja tërmeti që ndodh në botën, ku mbërrin shpirti: ai i kthen gjithçka përmbys. Strukturat e mëkatit që duken të pamundura për t'u ndryshuar, tronditen nga një tërmet, dukeshin të patundura, në vend të kësaj ato shemben. Fuqi të forta, ato të financave, ligjet mizore të tregut, fabrikat e armëve, logjika e fitimit që çon në pasurimin dhe varfërimin gjithnjë e më të varfërve.
Ne mendojmë se kjo botë e lashtë, e qeverisur nga këto ligje që janë ato të egoizmit, nuk do të ndryshojë kurrë, jo, ajo tronditet nga një tërmet kur mbërrin shpirti i Krishtit. Dhe madje edhe në Kishë disa struktura që nuk janë shumë ungjillore dhe janë të sklerotizuara nga një traditë e tërë që ka vazhduar me shekuj, jo, ato shemben kur mbërrin shpirti. Ne e patëm përvojën e kësaj gjatë Koncilit, sa shumë gjëra u hodhën në ajër, pamë një tërmet të vërtetë kur shpirti mbërriti në Koncil.
Imazhi i dytë, zjarri: gjuhë prej zjarri që u ndanë dhe u ndalën mbi secilin prej tyre dhe ata u mbushën nga Shpirti Shenjt. Çfarë është ky zjarr? Ne e dimë, sigurisht që nuk është një zjarr material. Ne e njohim mirë këtë imazh apokaliptik, këtë zjarr që vjen nga qielli, është ai që djeg ligësinë e botës. Gjon Pagëzuesi foli për të, Jezusi foli për të.
Pagëzuesi thotë se po vjen zjarri që do të djegë të gjithë bykun dhe do të lërë vetëm kokrrën e mirë. Nuk është zjarri i ndëshkimeve të Zotit, është zjarri i Shpirtit që djeg ligësinë që është në botë. Dhe në fakt, edhe Jezusi foli për këtë kur tha se kam ardhur të sjell zjarr në tokë, kështu dëshiroj që të ndizet.
Nuk është zjarri i ferrit që Ai solli në këtë botë: i vetmi zjarr që Zoti njeh, është zjarri i dashurisë së Tij të pakushtëzuar dhe plotësisht të lirë. Ky zjarr është ADN-ja e Zotit, është shpirti i Tij, është ky zjarr që krijon botën e re.
Imazhi i tretë, gjuhët e reja që fliten: gjuha përdoret për të komunikuar.
Në botë përdorej një gjuhë e vjetër, e cila ishte gjuha që nuk është ajo e diktuar nga Shpirti, është ajo e kërcënimit, e fyerjes, e frikësimit të atyre që duan të imponojnë prestigjin e tyre, forcën e tyre mbi më të dobëtit. Kjo është gjuha aq e vjetër sa mbretëria shtazore në të cilën ata konkurrojnë për gjithçka, për territor, për ushqim, përdoret kjo gjuhë e vjetër. Kur mbërrin Shpirti, një gjuhë e re përdoret në botë, ajo e vëllazërisë, gjuha e dashurisë, e cila është e vetmja gjuhë që Zoti e di, gjithçka tjetër është gjuhë para-njerëzore.
Le të kthehemi tani te fragmenti i Ungjillit në të cilin Jezusi, gjatë Darkës së Fundit, u shpjegon dishepujve jetën e re që do të shfaqet tek ata kur ata të frymëzohen nga ky Shpirt, thotë ai, ata do të jetojnë si fëmijë të Perëndisë. Le të dëgjojmë.
“23. “Nëse ndokush më do,
ai do të ma mbajë fjalën,
Ati im do ta dojë,
tek ai do të vijmë
dhe tek ai do të banojmë.
24. Kush nuk më do,
nuk i mban fjalët e mia.
E fjala që po dëgjoni, nuk është imja,
por është e Atij, që më dërgoi, ‑ e Atit.
25. Këto fjalë jua thashë
ndërsa banova me ju.
26. E Shpirti Shenjt ‑ Mbrojtës,
të cilin do t’jua dërgojë Ati në Emër tim,
Ai do t’jua mësojë të gjitha
dhe do t’ju përkujtojë gjithçka [unë] ju thashë” (v.23-26).
Ati i Qiellit tregoi fytyrën e tij, ai bëri që gjithë bukuria e tij të shkëlqejë në Jezusin e Nazaretit. Në Jezusin, mund të soditet Ati i Qiellit. Tani që Jezusi e ka përfunduar misionin e tij, që e ka lënë këtë botë, si mund të vazhdojë Ati në Qiell ta tregojë fytyrën e tij? Si mund të jetë ende i pranishëm Jezusi në botë për të treguar fytyrën e Atit në Qiell? Ai na e tha këtë gjatë Darkës së Fundit.
Ati në Qiell dhe Ai do të banojnë në dishepujt. Nëpërmjet dishepujve, në botë, njerëzit do të jenë në gjendje të sodisin fytyrën e Zotit dhe fytyrën e Jezusit. Me çfarë kushti? Që ata të përfshihen në dashurinë e tyre, domethënë, që ata gjithmonë të lëvizin nga natyra e fëmijëve të Zotit që na është dhënë.
Dhe ai thotë se Shpirti, q[ është jeta hyjnore, do të na mësojë gjithçka. Çfarë na mëson ai? Të ngasim një makinë. Ai na mëson se si një fëmijë i Zotit ngas një makinë.
Nëse më parë kishe nevojë për të garuar, për të treguar se je më i fortë, më i shpejtë se të tjerët, dhe për këtë arsye rrezikoje edhe aksidente, u përgjigjeshe keq atyre që të ofendonin, tani e nget makinën sipas sugjerimeve të natyrës tënde të re që është ajo e birit të Zotit. Shpirti do të të mësojë gjithçka, të hash dhe të pish, po, do të të mësojë të hash si bir i Zotit dhe për këtë arsye nuk do të shpërdorosh, prandaj nuk do të ngopesh, prandaj nuk do të grumbullosh bukë për nesër, kur të tjerët kanë uri sot, dhe për këtë arsye do t'i ndash mallrat e tua me vëllezërit e tu. Do të të mësojë si të punosh, po, si të jesh politikan, do të të mësojë si të luash sporte, sepse do t'i bësh të gjitha këto gjëra si bir i Zotit dhe për këtë arsye gjithmonë do të motivohesh nga dashuria.

Do të të mësojë të jesh student, po, do të të mësojë si të studiosh. Nëse më parë studioje për të garuar, për të tejkaluar të tjerët, për të poshtëruar të tjerët më pak të talentuar se ti, tani do të studiosh si bir i Zotit, prandaj do t'i ndihmosh ata që kanë më shumë vështirësi në të nxënë. Ai do t'ju mësojë si të zgjidhni miqtë, si të silleni edhe me njerëzit e paedukatë që do të takoni në mënyrë të pashmangshme në rrugën tuaj.

Ai do t'ju mësojë gjithçka, por mësimi i tij nuk do të jetë vetëm t'ju tregojë se çfarë duhet të bëni, por do t'ju japë edhe forcë, do të jetë një dinamizëm i brendshëm që do t'ju çojë të jetoni si fëmijë i Perëndisë dhe për këtë arsye të zbuloni fytyrën e Krishtit dhe atë të Atit në Qiell. Dhe pastaj ky Frymë do t'ju kujtojë gjithçka që tha Jezusi. Sugjerimet e jetës hyjnore që është brenda jush do të jenë gjithmonë në harmoni të përsosur me atë që tha Jezusi i Nazaretit.

Dhe kur duhet të bëni zgjedhje dhe të dëgjoni zërin e Jezusit që keni mësuar në Ungjill sepse e dini se si mendon Jezusi, Shpirti, jeta hyjnore brenda jush do t'ju tregojë se Jezusi ka të drejtë, ndiqni atë që tha Ai. Kjo është dëshmia e zërit të Shpirtit.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

FESTA E TRINISË SË SHENJTË VITI C.

MË 15-6-2025.

LEXIMI I PARË: Fu, 8, 22-31.

22 Zoti më kishte që në fillim të udhëve të veta,
që në fillim, para se të krijonte ndonjë gjë.
23 Kam qenë shuguruar prej amshimit,
që në kohët më të lashta, para se të krijohej toka.
24 Ende nuk ishin humnerat e unë isha e ngjizur,
ende nuk ishin burimet e ujërave të shumta,
25 para se të viheshin themelet e maleve,
para se të ishin kodrat, unë linda.
26 Ende nuk e kishte krijuar tokën as fushat,
as elementet e para të pluhurit të tokës.
27 Kur i ujdisi qiejt, unë isha pranë,
kur hoqi një rreth, ligj të sigurt, rrethues të humnerës,
28 kur në lartësi i dendi retë,
kur i bëri të fuqishme burimet e humnerës
29 kur ia vuri kufirin rrethues detit
dhe ujërave që të mos i kalojnë kufijtë e vet,
kur tokës ia qiti themelet,
30 unë isha pranë si kryemjeshtër:
kënaqësia e tij për çdo ditë,
duke luajtur pranë tij gjithë kohën,
31 duke luajtur mbi globin tokësor:
kënaqja ime është të jem me bijtë e njerëzve.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

“SA TË SHUMTA JANË VEPRAT E TUA”.

Për njerëzit e Biblës, nuk ka dyshim se Zoti e udhëheq botën me mençuri!
"Sa të shumta janë, o Zot, veprat e tua! Të gjitha i ke bërë me urti të madhe",
thotë Psalmi 104, 24 të cilin e kënduam për Rrëshajët. Madje kjo është kaq e qartë se kjo pjesë e leximit të parë për festën e Trinisë së shenjtë vazhdon e përfundon duke shkruar fjalime të tëra për këtë temë. Teksti që komentojmë është një predikim i vërtetë me temën: “Vëllezërit e mi, mos e bëni jetën tuaj në shtigje të rreme. Vetëm Zoti e di se çfarë është e mirë për njeriun. Në përputhje me rendin e gjërave që ai ka vendosur që nga origjina e botës, kjo është mënyra e vetme për të qenë të lumtur”.
Për t'i dhënë më shumë peshë predikimit të tij, autori bën që urtia të flasë sikur të ishte një person. Por le të mos bëjmë një gabim: kjo është vetëm një mjet letrar; prova eshte se ne kapitullin tjeter flet edhe "Zonja Marrëzi" (Fu. 9,13).
Për momentin, pra, është Zonja Urtësia ajo që na paraqitet dhe mesaxhi i parë që na jepet është se ajo nuk flet vetëm për veten... flet për veten vetëm në funksion të Zotit, sikur të ishin të pandarë.
“Zoti më kishte që në fillim të udhëve të veta, që në fillim, para se të krijonte ndonjë gjë... Kam qenë shuguruar prej amshimit, që në kohët më të lashta, para se të krijohej toka... kur në lartësi i dendi retë, kur i bëri të fuqishme burimet e humnerës... unë isha pranë si kryemjeshtër".
Pra, midis Zotit dhe Urtësisë ekziston një marrëdhënie shumë e ngushtë... Besimi hebre në të vetmin Zot nuk e parashikoi kurrë një Zot-Trinitet: por duket këtu se, pa braktisur besimin në një Hyj unik, besimtari ndjen se brenda vetë zemrës së Zotit të vetëm, ka një mister dialogu dhe bashkimi.
Vërejtje e dytë: “PARA” është një fjalë që del shumë shpesh në këtë pasazh! “para se të krijonte ndonjë gjë... para se të krijohej toka... para se të viheshin themelet e maleve... para se të ishin kodrat, unë linda... para shekujve u formova... që në fillim, para shfaqjes së tokës... Kur humnerat NUK ekzistonin ENDE, unë linda, kur nuk ishin burimet që burojnë… Para se të vendoseshin malet,... para kodrave të linda... para se Zoti të bënte tokën dhe hapësirën, elementët parësorë të botës. Kur ai vendosi qiejt,

"UNË ISHA ATJE...”

Është e qartë: lajtmotivi është i mirë: 'Isha aty nga përjetësia, para çdo krijimi'... Prandaj, ekziston një këmbëngulje shumë e fortë për anterioritetin e asaj që quhet Urtësi në lidhje me të gjithë krijimin.
Vërejtje e tretë, Urtia luan një rol në Krijim: “Unë isha atje… kur ai (Zoti) vendosi kufijtë e tij në det, në mënyrë që ujërat të mos mund të shkelin urdhrin e tij, kur ai vendosi themelet e tokës".
Për një vepër kaq të bukur sa që shkakton gëzim të vërtetë: “Kënaqësia e tij për çdo ditë, duke luajtur pranë tij gjithë kohën, duke luajtur mbi globin tokësor: kënaqja ime është të jem me bijtë e njerëzve”.



NJË MISTER DASHURIE...

Urtia është me Zotin, pranë Zotit dhe "ajo gjen kënaqësinë e saj" me Zotin, duke qenë pranë Zotit... ajo është me ne... dhe "e gjen kënaqësinë e saj" me ne. Ne dëgjojmë këtu një jehonë të refrenit nga Zanafilla: "Perëndia e pa që ishte mirë". Aq më tepër, në ditën e gjashtë, menjëherë pas krijimit të njeriut që ishte si kurorëzimi i gjithë punës së tij: “Hyji shikoi gjithçka kishte bërë dhe, ja, ishin shumë të mira!" (Zn 1,31).
Si rezultat, ky tekst na zbulon një aspekt të veçantë dhe jashtëzakonisht pozitiv të besimit të Izraelit: Urtësia e përjetshme kryesonte të gjithë veprën e Krijimit: këmbëngulja e tekstit është shumë e fortë për këtë; dy gjëra mund të nxirren nga kjo: Së pari, që nga agimi i botës, njerëzimi dhe kozmosi janë larë me Urtësinë e Zotit. Së dyti, bota e krijuar nuk është për rrjedhojë e çrregullt pasi Urtia është mjeshtër-ndërtuesi i saj. Kjo duhet të na detyrojë të mos humbasim kurrë besimin. Së fundi, është vërtet çmenduri e besimit të guxosh të besosh se Zoti është vazhdimisht i pranishëm në jetën e njerëzve, dhe aq më tepër që ai gjen kënaqësitë e tij në shoqërinë tonë... Është çmenduri, por fakti është aty: nëse Zoti vazhdon pa u lodhur të propozojë Besëlidhjen e tij të dashurisë, në të vërtetë është sepse ai “gjen kënaqësinë e tij ditë pas dite me fëmijët e njerëzve”. Mbetet një pyetje: pse na ofrohet ky tekst për festën e Trinitetit? Asnjë herë nuk gjendet fjala “Trinitet” në këto rreshta, apo edhe fjalët Atë, Bir dhe Shpirt.
Për sa i përket Librit të Fjalëve të Urta, kjo nuk është për t'u habitur, pasi kur u shkrua, nuk bëhej fjalë për Trinitetin: jo vetëm që fjala nuk ekzistonte, por vetë ideja e Trinitetit nuk preku askënd. Në fillim, për Popullin e Zgjedhur, urgjenca e parë ishte të lidheshin me Zotin Një; pra lufta e ashpër e të gjithë profetëve kundër idhujtarisë dhe politeizmit, sepse thirrja e këtij populli ishte pikërisht që ai të ishte dëshmitar të një Zoti unik; le të mos harrojmë këtë fjali nga libri i Ligjit të Përtërirë: “Ju është dhënë të shihni, që të dini se Zoti është Perëndia; nuk ka tjetër veç tij”.
Hapi i parë, pra, për të zbuluar se Zoti është NJË, ishte që të mos bëhej fjalë për disa persona hyjnorë! Vetëm më vonë besimtarët do të mësojnë se ky Zot unik nuk është i vetmuar, ai është Triniteti. Ky mister i jetës trinitare filloi të parashikohej vetëm në meditimin e Bersëlidhjes së Re, pas ringjalljes së Krishtit. Në atë kohë, kur Apostujt dhe shkrimtarët e Besëlidhjes së Re filluan ta shihnin këtë mister, ata filluan të shqyrtonin Shkrimet dhe kështu bënë atë që quhet rilexim; dhe në veçanti, ata rilexojnë rreshtat që sapo kemi dëgjuar dhe që flasin për Urtësinë e Perëndisë dhe lexojnë në to personin e Krishtit.
Shën Gjoni, për shembull, do të shkruajë: “Në fillim ishte Fjala e Fjala ishte në Hyjin e Fjala ishte Hyj” (Gj. 1,1).
Dhe ju e dini sa shumë thotë kjo shprehje në greqisht për një bashkësi shumë të thellë, një dialog të pandërprerë dashurie. Libri i Fjalëve të Urta nuk ishte ende aty. Ireneu dhe Teofili i Antiokisë e identifikuan Urtësinë me Shpirtin, ndërsa Origjeni me Birin. Është ky interpretimi i dytë që më në fund u ruajt nga teologjia.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

FESTA E TRINISË SË SHENJTË. VITI C

MË 15-6-2025.

PSALMI 8, 4-9.

4 Kur e sodis qiellin ‑ veprën e gishtave të tu,
hënën e yjet që ti i vendose,
5 çka është atëherë njeriu që ta kujtosh,
biri i Adamit që të përkujdesesh për të?
6 E pra, e bëre pak më të vogël se engjëjt,
e kurorëzove me lavdi e shkëlqim,
7 i dhe pushtet mbi veprat e duarve të tua.
Gjithçka vure nën këmbët e tija:
8 delet e kafshët të gjitha,
për më tepër edhe egërsirat e fushës,
9 shpëndët e ajrit dhe peshqit e detit,
të gjitha që përshkojnë udhët e detit!

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

BRENDA IMENSITETIT TË BOTËS.

“ Kur e sodis qiellin ‑ veprën e gishtave të tu, hënën e yjet që ti i vendose”.
Ndoshta jemi në kuadrin e një feste gjatë natës; një hipotezë krejtësisht e besueshme, pasi profeti Isaia nganjëherë aludon për festimet e natës, për shembull kur thotë:
"Kurse ju do të këndoni
porsi natën e kremtimit të Festës,
me gëzim të zemrës,
porsi ai që, me zë të fyellit
shtegton në ndjesë në malin e Zotit,
në Qetën e Izraelit" (Is 30,29).
Pra mund të imagjinohet se jemi në një mbrëmje vere, në Jerusalem, gjatë një pelegrinazhi, një festë nën yje.
Ne nuk e kemi lexuar të gjithë këtë psalm, por nëse i referohemi Biblës sonë, ajo që është e dukshme kur lexojmë këtë psalm, është se fjalia e parë dhe e fundit janë saktësisht të njëjta!:
“O Zot, Zoti ynë, sa i mrekullueshëm është Emri yt mbi mbarë dheun!"
Pra, nuk ka nevojë të kërkojmë më tej për temën e këtij psalmi: ai është një himn për madhështinë e Perëndisë! Për më tepër, le të vërejmë se emri i përdorur për Zotin këtu është edhe një herë emri i Besëlidhjes, katër shkronjat e famshme, YHVH, emri më i Shenjtë që nuk shqiptohet kurrë: prandaj, edhe nëse fjala “Besëlidhje” nuk përdoret as një herë, ajo nënkuptohet: janë njerëzit e Besëlidhjes që flasin këtu.
Le të kthehemi te kjo fjali që përsëritet në fillim dhe në fund:
“O Zot, Zoti ynë, sa i mrekullueshëm është Emri yt mbi mbarë dheun!".
Pra, ne kemi këtu një simetri të përsosur... Çfarë kornizon? Një meditim mbi njeriun. Ky ndërtim është shumë interesant. Në të njëjtën kohë, njeriu është me të vërtetë në qendër të krijimit, dhe në të njëjtën kohë gjithçka, duke përfshirë edhe njeriun, është e lidhur me Zotin: Vetë Zoti vepron dhe njeriu sodit... Gjithçka është "vepër e gishtave të Zotit", gjithcka eshte "pune e duarve të Zotit... Ai i nguli sytë yjeve... Ai mendon për njeriun, ai kujdeset për të, ai e kurorëzon me lavdi e nder, ai e vendos mbi veprën e duarve të tij, e vendos gjithçka nën këmbët e tij.
"Kurora" e njeriut është pikërisht kozmosi: dhe sigurisht që nuk është rastësi që psalmi është ndërtuar në atë mënyrë që numërimi i veprave të krijuara nga Zoti janë si një kornizë brenda të cilës është njeriu. Mund të thuhet se të gjitha gjera të krijuara formojnë si një “Kurorë” për njeriun. Nëse marrim strukturën e përgjithshme të këtij psalmi, ai shfaqet si rrathë koncentrikë me në qendër njeriun: "Çka është atëherë njeriu që ta kujtosh, biri i Adamit që të përkujdesesh për të? E pra, e bëre pak më të vogël se engjëjt, e kurorëzove me lavdi e shkëlqim, i dhe pushtet mbi veprat e duarve të tua. Gjithçka vure nën këmbët e tij”...
Pastaj një rreth i parë, krijimi: nga të dyja anët vargje për njeriun: nga njëra anë qielli me yje, dhe hëna... nga ana tjetër të gjitha qeniet e gjalla: tufa, kafshë të egra, zogj, peshq... Pastaj rrethi i dytë: përsëritet fraza e famshme: njeriu sodit mbretin e vërtetë të Krijimit: "O Zot, Zoti ynë, sa i mrekullueshëm është Emri yt mbi mbarë dheun!"

SHKELQIMI I ZOTIT, SHKELQIMI I NJERIUT.

Mbretërimi i Zotit shprehet tashmë me fjalën "i madh", një fjalë nga gjuha e oborrit mbretëror që thotë fuqia e mbretit fitimtar. Natyrisht thuhet edhe me fjalën “shkëlqim”. Ky mbret është fitimtar mbi kundërshtarin, mbi armikun, me sa duket, pa vështirësi, pasi tregohet kënaqësia e tij në mënyrën e “ferishteve e të foshnjave”...; (përkthimi i këtij vargu është shumë i debatuar... zgjedhet këtu përkthimin liturgjik, pasi është ky që dëgjojmë në meshë dhe është shumë sugjestiv): " Me madhëri e tejkalon edhe qiellin! Prej gojës së ferishteve e të foshnjave lavdinë e bëre gati kundër armiqve që t’i bësh të heshtin armiq e kryengritës” (v. 3-4).
Ndoshta mund të kuptohet se deri në qiell arrinë lavdet e këngët e fëmjiëve që e shpallim shkëlqimin dhe madhërinë e kësaj mbretërie. Lavdet e këngët e fëmijëve janë një mburojë që shpëton kundër kundërshtarëve të mbretit: në përplasjen kundër kesaj mburojeje shkatërrohen ushtritë e armiqëve që, duke u revoltuar, me këtë revoltë anulojnë vetveten.
Këtë mbretëri Zoti nuk e ruan për veten: meqë kurorëzon njeriun me radhë. Njeriu ka gjithashtu të drejtën e një fjalori mbretëror: njeriu është "mezi më pak se një zot"...ai është "kurorëzuar"...të gjitha gjërat janë "në këmbët e tij": ka imazhin e një froni mbretëror mbi të cilën Hyji e vuri njeriun: “Gjithçka vure nën këmbët e tija”. Për të thënë të njëjtën gjë, libri i Zanafillës kishte thënë se krijimi i njeriut ishte i fundit pas të gjitha gjërave të tjera, pas të gjitha qenieve të tjera të gjalla, për të treguar se njeriu ishte në krye; dhe më pas libri i Zanafillës kishte treguar përsëri se njeriu do të kishte dhënë një emër të gjitha krijesave, që është një shenjë epërsisë, mjeshtërisë... Në Krijim, thirrja e njeriut është me të vërtetë që njeriu të jetë Mbreti i Krijimit: për çiftin e parë njerëzor, Zotin. kishte thënë: “Shtohuni e shumohuni e mbusheni tokën dhe sundojeni atë! (Zn 1,28).
Por le t’i rikthehemi fjalisë: “Kur e sodis qiellin ‑ veprën e gishtave të tu, hënën e yjet që ti i vendose, çka është atëherë njeriu që ta kujtosh, biri i Adamit që të përkujdesesh për të?” (v. 4-5).
Pse të intereson njeriun? Është një mënyrë e bukur për të shprehur praninë e Zotit me njeriun, shqetësimin e Hyjit për jetën e tij.
Natyrisht, një psalm i tillë nxjerr gëzimin e të jetuarit! Por mund të ketë ditë në jetën tonë kur kjo prani e Perëndisë me njeriun do të ndihet si e rëndë. Kjo është ajo që i ndodhi Jobit në një ditë vuajtjeje të madhe: ai ishte një besimtar i madh, një njeri lutës dhe e dinte përmendësh këtë psalm, me siguri; mirë, një ditë, në dëshpërimin e tij, i vjen keq që e këndoi me kaq entuziazëm këtë psalm, kur gjithçka po shkonte mirë: dhe shkon aq larg sa thotë: "Më lërë në paqe... pse interesohesh për mua?.. Pse vazhdon të kesh kujdes për mua?... Çfarë është një qenje i vdekshëm për ty që bëre një punë kaq të madhe për të, duke përqendruar vëmendjen tënde tek ai?” Atë ditë, besimi i tij pothuajse u thye; dhe disa prej nesh, shumë të provuar, e njohin dhjmbjen e kësaj sprove; por për ta, si për të gjithë ne, si për Jobin, Zoti shikon dhe vazhdon, çfarëdo që të ndodhë, "të kujdeset për njeriun".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

FESTA E TRINISË SË SHENJTË VITI C.

MË 15-6-2025.

LEXIMI I DYTË: Rm. 5, 1-5.

1 Të shfajësuar, pra, me anë të fesë, jemi në paqe me Hyjin nëpër Jezu Krishtin, Zotin tonë, 2 nëpër të cilin [me anë të fesë] fituam hirin, në të cilin tani jemi dhe me të cilin mburremi, sepse shpresojmë se do të kemi pjesë në lumturinë e Hyjit. 3 Madje, jo vetëm kaq! Ne mburremi edhe për vuajtjet, sepse e dimë mirë se vuajtja sjell qëndresën, 4 qëndresa na bën besnikë të sprovuar e besnikëria e sprovuar sjell shpresën, 5 e shpresa nuk turpëron, sepse dashuria e Hyjit u ndikua në zemrat tona me anë të Shpirtit Shenjt që na u dhurua.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

NE JEMI PAJTUAR ME HYJIN NËPËRMJET JEZUSIT.

Jemi në Romë, në kohën e Perandorit Neron, në vitin 57 ose 58 pas Krishtit. Ashtu si në pothuajse të gjitha qytetet e Pellgut të Mesdheut, ekziston një koloni hebraike; vlerësohet në disa dhjetëra mijëra njerëz. Dhe si kudo, disa nga këta hebrenj e njohën Jezusin e Nazaretit si Mesinë e premtuar, të tjerë jo; kjo është ndarja e parë serioze midis hebrenjve: që nga tani e tutje, do të kenë hebrenj dhe ata që quhen judeo-kristianë, secili klan do ta trajtojë tjetrin si heretikë ose devijues. Dhe pastaj janë edhe të gjithë ish-paganët që janë bërë të krishterë. Marrëdhëniet janë të vështira midis këtyre të krishterëve me origjinë pagane, me të gjitha pasojat e mundshme të idhujtarisë, dhe të krishterëve me origjinë hebraike, të cilët ndonjëherë mbeten shumë të lidhur me praktikat e tyre fetare. Ne kemi hasur tashmë gjurmë të këtyre vështirësive në letrat e Palit drejtuar Filipianëve dhe Galatasve. Në të gjitha komunitetet, dhe veçanërisht në Romë, këto konflikte u intensifikuan me kalimin e viteve, dhe në letrën e tij drejtuar Romakëve, Pali i vë vetes detyrën e rivendosjes së paqes.
Prandaj, komuniteti i krishterë përbëhet nga ish-hebrenj dhe ish-paganë. Tani pyetja e madhe që lind, në shumë komunitete të hershme, është kjo: meqenëse Zoti zgjodhi popullin hebre për t'i shpallur shpëtimin botës, meqenëse Jezusi, Mesia, ishte hebre, a nuk duhet t'u kërkojmë ish-paganëve të bëhen hebrenj para se të bëhen të krishterë? Konkretisht, a nuk duhet t'u imponohen atyre rrethprerja dhe të gjitha praktikat hebraike?
Argumenti i madh i Palit: ju, të krishterë, cilado qoftë e kaluara juaj, jeni të gjithë të barabartë para shpëtimit; sepse është Krishti që ju shpëton, dhe vetëm Ai. Sigurisht, hebrenjtë nuk pritën që të krishterët të mësonin se është besimi që shpëton dhe jo merita njerëzore. Por disa të krishterë me origjinë hebraike pretendojnë privilegjin e të qenit i vetmi popull i Besëlidhjes. Ata janë pasardhës të Abrahamit; paganët nuk mund të thonë të njëjtën gjë. Këtyre, Pali iu përgjigj në kapitullin 4 duke theksuar se Abrahami u shpall i drejtë nga Zoti shumë kohë para se të rrethpritej! Sepse Abrahami ishte pagan kur dëgjoi thirrjen e Perëndisë, dhe ishte besimi dhe vetëm besimi që e frymëzoi atë kur iu bind. Perëndia i tha: "Lëre vendin tënd, të afërmit e tu dhe shtëpinë e babait tënd dhe shko në tokën që do të të tregoj" ... dhe pjesa tjetër e tekstit thjesht thotë: "Abrami u largua ashtu siç i kishte thënë Zoti" (Zan 12). Dhe, pak më tej, i njëjti libër i Zanafillës thotë përsëri: "Abrahami besoi në Zotin dhe për këtë, Zoti e konsideroi të drejtë" (Zan. 15,6). Dhe Shën Pali, këtu, padyshim që po i referohet kësaj historie shembullore të Abrahamit. Në këtë kapitull 4 të letrës drejtuar Romakëve, ai citon këtë fjali nga Zanafilla katër herë; që do të thotë se atje ka një argument të fuqishëm për të. Diku tjetër, në letrën drejtuar Galatasve, ai e thotë shprehimisht: "Meqenëse Abrahami besoi në Perëndi dhe kjo iu llogarit atij si drejtësi, kuptojeni pra se janë besimtarët ata që janë bij të Abrahamit" (Gal. 3,6). Që do të thotë: Abrahami, besimtari, është babai i të gjithë besimtarëve, pavarësisht nëse janë të rrethprerë apo jo. Pra, nuk ka asnjë dyshim për luftë midis të krishterëve për këtë arsye.

DASHURIA E HYJIT U NDIKUA NË ZEMRAT TONA.

Kjo shpjegon fjalinë e parë të tekstit tonë të sotëm: "Perëndia na ka bërë të drejtë me anë të besimit". Për ta bërë të qartë se shpëtimi është një dhuratë e pastër dhe falas nga Perëndia, dhe se vetëm dorëzimi i besimit me besim kërkohet prej nesh, ai përsërit shprehjen "me anë të besimit": "Tani që jemi bërë të drejtë me anë të besimit, kemi paqe me Perëndinë nëpërmjet Zotit tonë Jezu Krisht, i cili na ka dhënë qasje nëpërmjet besimit në këtë hir në të cilin qëndrojmë". Dhe foljet janë në kohën e shkuar: të gjithë jemi të justifikuar që nga vdekja dhe ringjallja e Krishtit; është një punë e kryer. Që tani e tutje, ne jetojmë në intimitet me Perëndinë, atë që Pali e quan "hir".
Çudia e Shën Palit dhe e çdo besimtari është se me anë të hirit të pastër të Perëndisë, ne marrim pjesë në drejtësinë e Krishtit: nëpërmjet besimit tonë në të, dhe vetëm nëpërmjet tij, ne rivendosemi në Besëlidhjen e Perëndisë, në bashkësinë Trinitare. Këtu, si në librin e Proverbave, nuk lexojmë fjalën "Trinitet"... por kur Pali flet për "botën e hirit", kjo është me të vërtetë ajo që nënkuptohet; për më tepër, nuk mund të mos vërehet se Pali, duke soditur misterin e Perëndisë, e bën këtë spontanisht në terma trinitarianë; veçanërisht në këto dy fjali: "Tani kemi paqe me Perëndinë nëpërmjet Jezu Krishtit"... dhe "dashuria e Perëndisë është derdhur në zemrat tona nëpërmjet Shpirtit Shenjt që na është dhënë".
Kjo nuk do të thotë se gjithçka do të jetë gjithmonë e lehtë! Pali flet për "shqetësimin" që përjetojnë lexuesit e tij; por vetë shqetësimi mund të jetë një rrugë drejt Perëndisë. "Vuajtja prodhon këmbëngulje; këmbëngulja prodhon guxim të provuar; vlera e provuar prodhon shpresë...” Shpresa është një virtyt i të varfërve: është në fund të një rruge të gjatë të vetëzbrazjes; është përtej dekurajimeve tona, kokëfortësisë sonë: ajo lind kur i dorëzohemi plotësisht besimit në Zot, kur kemi fituar qetësi sepse puna jonë nuk është realisht e jona, por e tij... Sepse "Dashuria e Zotit është derdhur në zemrat tona nga Shpirti Shenjt që na është dhënë": në fakt, "dashuria e Zotit": dikush mund të pyesë qartë kuptimin e parafjalës "e" këtu: a është dashuria që Zoti ka për ne apo dashuria që ne kemi për Zotin? Por kjo është një pyetje e keqe: Shpirti Shenjt derdh në zemrat tona vetë dashurinë që Zoti ka për njerëzimin dhe, nga ana jonë, ne bëhemi të aftë të duam. Dhe kështu, pak nga pak, ne hyjmë më plotësisht në bashkësinë trinitare që tani e tutje. Kjo është ajo që Pali e quan "pjesëmarrje në lavdinë e Zotit". “Mburrja jonë është se shpresojmë të marrim pjesë në lavdinë e Perëndisë… dhe shpresa nuk zhgënjen, sepse dashuria e Perëndisë është derdhur në zemrat tona me anë të Shpirtit Shenjt që na është dhënë.”

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

FESTA E TRINISË SË SHEJNTË VITI C.

MË 15 – 6 -2025.

UNGJILLI: Gj. 16, 12 – 15:


12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë
por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑
Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën.
Ai s’do të flasë prej vetvetes,
por do të flasë çka të dëgjojë
dhe do t’ju zbulojë të ardhmen.
14 Ai do të më lëvdojë,
sepse do të marrë prej simes
e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja.
Prandaj edhe ju thashë:
‘Merr prej simes
dhe do t’ju zbulojë juve’ ”.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

SHPIRTI DO T'JU UDHËZOJË TA NJHINI TËRË TË VËRTETËN.


Përpara se të futemi në këtë tekst të Shën Gjonit, ne duhet më shumë se kurrë "të veshim zemrat tona" (siç tha Saint-Exupéry): në këtë mbrëmje të fundit të jetës së tij tokësore, Jezusi nuk përdor fjalën "Trinitet"; ai bën shumë më tepër dhe shumë më mirë: ai na fut në këtë mister të madh, në vetë intimitetin e Trinisë. Por për të perceptuar këtë mister dashurie dhe bashkimi, do të duhej të ishim në harmoni me të, ne vetë do të duhej të ishim zjarri përvëlues i dashurisë dhe bashkimit; por mjerisht, ne jemi të ngjashme më tepër me drurin shumë e gjelbër e vënë në kontakt me zjarrin: është shumë e vështirë ta bësh që "të marrë", të ndizet.
Ajo që Jezusi po na thotë këtu, ndër të tjera, është se Shpirti Shejnt i Perëndisë, zjarri, do të hyjë në ne: ai do të vendoset në zemrën e drurit të gjelbër. Jemi ende në kontekstin e vaktit të fundit të Jezusit me dishepujt e tij, të Enjten e Madhe në mbrëmje: Jezusi i jep lamtumirën dhe përgatit dishepujt e tij për ngjarjet që do të pasojnë. Ai tregon maksimumin e misterit të tij, por ka gjëra që ende nuk mund t'i kuptojnë: "Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë por tani s’mund t’i kuptoni" (v.12).
Historia e njerëzimit, si historia e çdo njeriu, është ajo e një udhëtimi të gjatë. Ndërsa ne, prindërit ose edukatorët, i shoqërojmë ata që na janë besuar në zgjimin e tyre progresiv, Zoti e shoqëron njerëzimin në rrugëtimin e tij të gjatë. Gjatë gjithë historisë biblike, Zoti ia ka shfaqur gradualisht veten popullit të tij: vetëm pak nga pak Populli i Zgjedhur ka braktisur besimet e tij pagane, spontane për të zbuluar gjithmonë pak më mirë fytyrën e vërtetë të Zotit. Por nuk ka arritur deri në fund: prova është vështirësia e vetë dishepujve të Jezusit për ta njohur atë si Mesia, aq i ndryshëm ishte ai nga portretet që i kishin bërë më parë.
Dhe kjo rrugë e gjatë e zbulimit të Zotit nuk ka përfunduar ende, nuk do të përfundojë kurrë: do të vazhdojë deri në përmbushjen e planit të Zotit. Gjatë gjithë këtij udhëtimi, Shpirti i së vërtetës na shoqëron për të na udhëhequr drejt gjithë së vërtetës... E vërteta duket se është një nga fjalët kyçe të këtij teksti: të besosh atë që lexojmë, e vërteta është një qëllim dhe jo një arritje: Shpirti i së vërtetës "do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën"... Kjo duhet të na ndalojë të debatojmë për çështje teologjike... meqë askush nga ne nuk mund të pretendojë se zotëron të gjithë të vërtetën!
Nga ana tjetër, nuk është e rendit intelektual, nuk është dije; pasi, në të njëjtin Ungjill të Gjonit, Jezusi thotë "Unë jam e Vërteta". Ndaj e kuptojmë se përse në tekstin e sotëm ai përdor disa herë foljen “njoh” ose një folje të ngjashme: “Ai do t’ju zbulojë të ardhmen. Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën... do të marrë prej simes e do t’ju zbulojë juve".


FTUAR TË HYMË NË VETË INTIMITETIN E ZOTIT.

Në gjuhën biblike, ne e dimë se folja "njoh" nënkupton një përvojë jetësore dhe jo një njohuri intelektuale. Aq sa kjo fjalë "njoh" është ajo që përdoret për bashkimin bashkëshortor. Përvoja e dashurisë nuk mund të shpjegohet, ne vetëm mund ta jetojmë atë dhe të mrekullohemi me të.
Shpirti do të banojë në ne, do të na depërtojë, do të na udhëheqë drejt Krishtit që është e Vërteta... atëherë, pak nga pak, zbulimi i misterit të Zotit nuk do të jetë më i jashtëm për ne: do të kemi një perceptim intim të tij. : këtu përsëri dëgjohet një jehonë të premtimeve të profetëve: "Dhe atëherë s’do të kenë nevojë ta mësojë njëri‑tjetrin e vëllai vëllanë: ‘Njihe Zotin!’, sepse të gjithë do të më njohin, prej më të voglit e deri në më të madhin ‑ thotë Zoti ‑ sepse do ta fal fajësinë e tyre e s’do ta kujtoj më mëkatin e tyre” (Jr. 31,34).
I rikthehem fjalisë: “Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë, por tani s’mund t’i kuptoni". Pse apostujt nuk "kishin mundlsinë t'i kuptonin"? Sepse ata nuk e kishin marrë ende Shpirtin shenjt, duket. Kjo do të thotë që nëse vërtet duam të depërtojmë pak më thellë në njohjen e mistereve të Perëndisë, duhet të thërrasim me vendosmëri Shpirtin Shenjt.
Vërejtja e fundit: "Ai s’do të flasë prej vetvetes, por do të flasë çka të dëgjojë dhe do t’ju zbulojë të ardhmen".
Do t'ju zbulojë të ardhmen, çfarë do të vijë.Nuk duhet të presim zbulesa në mënyrën e shikuesve... ka të bëjë me diçka shumë më të madhe: është projekti madhështor i Zotit që po realizohet në historinë njerëzore: atë që Pali i shenjtë e quan "misteri dashamirës", që është, pikërisht, hyrja e gjithë njerëzimit në jetën intime të Trinisë. “ Ai do të më lëvdojë, sepse do të marrë prej simes e do t’ju zbulojë juve".
Ai do të marrë atë që vjen prej meje që ta njihni edhe ju: këtu përsëri, nuk bëhet fjalë për të na vendosur në një nivel intelektual: nuk janë idetë e Jezusit që ai do të na bëjë të kuptojmë. Është vetë përvoja e jetës së tij që ai do të na bëjë të rijetojmë nga ana jonë. Vetë udhëtimi i njeriut-Jezusit të jetuar me Shpirtin Shenjt bëhet i yni.
Tundimet në shkretëtirë: është Shpirti i dashurisë që e lejon atë t'i kapërcejë ato; është ende Shpirti që e udhëheq atë në të gjithë misionin e tij, që i frymëzon fjalët dhe veprimet e tij... që i jep guximin e mrekullive... deri në guximin e fundit të braktisjes totale në Gjetsemanin. Kjo është e gjithë e vërteta e Krishtit, ajo drejt së cilës ne ecim përmes përvojës së jetës sonë. Është ky Shpirt që banon në ne tani dhe që nga ana e tij na jep të gjithëve guximin e misionit. Jemi larg njohurive intelektuale! Është pikërisht te përvoja e intimitetit të Zotit që ne jemi të ftuar...
Në thelb, kur kremtojmë festën e Trinisë, nuk po soditim nga larg një mister të padepërtueshëm, ne tashmë po festojmë festën e madhe të fundit të kohëve: atë të hyrjes së njerëzimit në Shtëpinë e Zotit.

[ninoenina]

F.A. TRINIA E SHENJTE VITI C UNGJILLI.

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E TRINISË SË SHENJTE VITI C.

MË 15-6-2025.


UNGJILLI: Gj. 16,12-15.

12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë
por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑
Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën.
Ai s’do të flasë prej vetvetes,
por do të flasë çka të dëgjojë
dhe do t’ju zbulojë të ardhmen.
14 Ai do të më lëvdojë,
sepse do të marrë prej simes
e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja.
Prandaj edhe ju thashë:
‘Merr prej simes
dhe do t’ju zbulojë juve’.”


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Sot është festa e Trinisë! Jemi ftuar të reflektojmë mbi Zotin. Por kjo mund t'u duket shumë njerëzve si një ushtrim me pak rëndësi për jetën e përditshme, sepse problemet tona janë diku tjetër: ka punë, familje, shëndetësi, shkollë, marrëdhënie shoqërore.
Kjo është arsyeja pse shumë veta pyesin veten pse humbasim kohë duke u kujdesur për Zotin. Një nga shumë shakatë që qarkullojnë: "Lajmi i keq është se Zoti nuk ekziston, lajmi i mirë është se nuk kemi nevojë për Të".
Epo, ndoshta gjërat nuk janë pikërisht kështu. Nuk është e njëjta gjë të besosh ose të mos besosh në Zot, sepse kjo ndryshon shumë në jetë. Para së gjithash, një gjë është të ndihem si një qenie e hedhur në pafundësinë e ftohtë të universit nga forca anonime e rastësisë, në të cilën për këtë arsye jeta ime nuk ka fat dhe është e pakuptimtë, siç thonë nihilistët. Një gjë tjetër është të ndihem i dëshiruar nga një Zot që më do, që dëshiron të më përfshijë në një marrëdhënie dashurie me Të. Në këto dy situata është e ndryshme, dhe shumë, mënyra se si e shoh veten dhe të tjerët. Nëse ekziston një Zot që është Atëi i të gjithëve, që i do të gjithë, ne të gjithë jemi vëllezër: si të tillë duhet t'i konsiderohemi dhe t'i trajtohemi të gjithë.
Por edhe mënyra ime e lidhjes me krijimin ndryshon shumë. I afrohem natyrës, e shoh atë si të bukur, të dobishme, sepse jeta ime varet prej saj. Por nëse ai që e krijoi është një Zot që më do mua, atëherë i sodis krijesat në një mënyrë të re, i shoh ato si një dhuratë prej tij, si një dhuratë; në to e perceptoj dashurinë e tij, i respektoj, i mbroj dhe nuk i përdor në një mënyrë të çmendur për të keqen, por për jetën: vetëm për jetën i donte Krijuesi.
E dimë, dhurata përmban një mesazh dashurie, për këtë arsye është e çmuar dhe ruhet e ruhet me xhelozi. Le të mendojmë për vlerën ekonomike të një unaze: ajo nuk ndryshon, por gjërat ndryshojnë. Nëse është unaza e fejesës që një grua e ve e mban si kujtim të 50 viteve dashuri që kaloi me burrin e saj, askush nuk do të mendonte ta pyeste nëse pranon ta shkëmbejë atë me një unazë që vlen dhjetë herë më shumë, sepse vetëm në atë unazë përmbahet mesazhi i dashurisë.
Këstu, nëse shoh natyrën, e di që ligjet e saj nuk ndryshojnë: qielli, toka, fushat dhe malet, lumenjtë, detet, janë të njëjta për besimtarët dhe jobesimtarët, por ata që i shohin si një dhuratë perceptojnë në krijesa dashurinë e një babai dhe pastaj shprehin habinë, mirënjohjen e tyre dhe këndojnë një himn lavdërimi për atë që përgatiti këtë krijim të mrekullueshëm vetëm për ne. Nga ana tjetër, gjithçka ndryshon nëse ekziston një Zot i dashurisë që ndriçon misteret e vuajtjes dhe gëzimit, të shpresës dhe dëshpërimit dhe mbi të gjitha misterin e vdekjes. Kjo është arsyeja pse sot do të reflektojmë mbi Zotin në të cilin ne të krishterët besojmë: Zotin Trinitet.
Nga vjen kjo fjalë që nuk shfaqet në Bibël? U krijua nga një Atë i Kishës i quajtur Tertulian, i cili jetoi midis fundit të shekullit të dytë dhe fillimit të shekullit të tretë. Më parë, të krishterët nuk e përdornin këtë fjalë, megjithatë ata e dinin mirë se Jezusi në Ungjij vazhdimisht e quan Zotin "Atë”: ky term që i referohet Zotit shfaqet 185 herë në Ungjij dhe gjithmonë e gjejmë në buzët e Jezusit, përveç një herë kur Filipi gjatë Darkës së Fundit i thotë Jezusit: "Na trego Atin dhe ne do të besojmë". Dhe Jezusi përgjigjet: "Filip, kam qenë me ju për kaq kohë, a nuk e ke kuptuar ende se kushdo që më sheh mua e sheh Atin?" Dhe kështu kushdo që sheh Jezusin, sodit në fytyrën e tij bukurinë e Atit që është dashuri, vetëm dashuri. Dhe pastaj Jezusi tha gjithashtu: "Unë dhe Ati jemi një". Çfarë donte të thoshte? Pastaj përsëri: "Askush nuk e njeh Atin përveç Birit", dhe folja "e njeh" tregon bashkimin e thellë intim të jetës dhe dashurisë midis tij dhe Atit. Në letrën drejtuar Filipianëve, Pali thotë se përpara se të bëhej një nga ne, biri ishte në gjendjen hyjnore. A është e qartë? Këto pohime duheshin shpjeguar sepse të gjithë donin të kuptonin më mirë se çfarë marrëdhënieje ekziston midis Jezusit dhe Atit. Pastaj në Ungjij Jezusi flet vazhdimisht për shpirtin, e premton atë shumë herë dhe pastaj në Pashkë ia jep njerëzimit. Kush është ky Shpirt Shenjt, kjo fuqi e Shumë të Lartit? Kush është shpirti që e lëvizi Jezusin gjatë gjithë jetës së tij? Çfarë marrëdhëniesh dashurie ekzistojnë midis Atit, Jezusit dhe Shpirtit Shenjt? Këto janë pyetjet që etërit e Kishës janë përpjekur t'u përgjigjen që nga fundi i shekullit të dytë. Ata nuk kishin ndërmend t'i shtonin diçka të re fjalës së Perëndisë, por donin të kuptonin dhe t'i bënin besimtarët të kuptonin të vërtetat e përmbajtura në shkrimet e shenjta. Kjo është arsyeja pse ata filluan të formulonin të vërtetat e besimit duke përdorur kategoritë filozofike që kishin në dispozicion. Në fakt, është në këtë kohë që për të shpjeguar marrëdhënien midis Atit, Birit dhe Shpirtit Shenjt, ata filluan ta përdornin fjalën "Trinitet" dhe më pas edhe fjalët e tjera: "person", "të linduri gjeneruar", jo të krijuar", "të njëgjëjtë me Atin", ato formula që sot i përdorim në “Besoj”.
Do të donim të kuptonim gjithçka rreth marrëdhënies së dashurisë midis Atit, Birit dhe Shpirtit, por është e pamundur. Fjalët tona të varfra do të jenë gjithmonë një belbëzim kur përpiqen të thonë diçka rreth misterit të Zotit, i cili nuk është një individ siç e kanë imagjinuar gjithmonë njerëzit, por një bashkësi dashurie midis Atit, Birit dhe Shpirtit. Dhe askush nuk mund ta kishte imagjinuar kurrë një Zot të tillë.
Ishte Jezusi që na e zbuloi atë. Pse jemi të interesuar në këtë jetë intime të Zotit? Sepse në planin e tij të dashurisë, ai na ka destinuar që nga përjetësia të jemi të përfshirë në këtë bashkësi të jetës së tij. Fati ynë i gëzimit të pafund rrëfehet në mënyrë të mrekullueshme në himnin që fillon letrën drejtuar Efesianëve, ku thuhet:
"Qoftë bekuar Hyji.
Ati i Zotit tonë Jezu Krishtit,
i cili na bekoi
me çdo bekim shpirtëror
në qiell
në Krishtin.
4 Në Të na zgjodhi
para krijimit të botës
që të jemi të shenjtë e të papërlyer para Tij
në dashuri.
5 Ai na parashënoi për vete
të jemi bij në shpirt
në saje të Jezu Krishtit
me pëlqimin e vullnetit të vet
6 për nder të lavdisë së hirit të tij
me të cilin na pajisi me anë të të Dashurit” (Fil. 1,3-6).
Ky himn i mrekullueshëm u këndua në shekullin e parë nga vëllezërit tanë në besim në Azinë e Vogël. Vetëm nëse ky është fati ynë, atëherë kalimi ynë në këtë botë ka një kuptim. Pasazhi i Ungjillit në të cilin do të përqendrohemi sot, është marrë nga fjalimi i gjatë që Jezusi mbajti gjatë Darkës së Fundit dhe i cili na raportohet nga ungjilltari Gjon.
Atje, pesë herë, Jezusi premtoi dhuratën e Shpirtit. Le të dëgjojmë të fundit nga këto premtime:
"12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë
por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑
Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën,
sepse ai nuk do të flasë nga vetja e tij,
por do të flasë çfarëdo që dëgjon,
dhe do t'ju shpallë gjërat që do të vijnë" (v. 12-13).
Për të kuptuar pasurinë shpirtërore të fragmentit që sapo dëgjuam, duhet ta shqyrtojmë atë me qetësi, fjalë për fjalë. Jezusi u thotë dishepujve të mbledhur në dhomën e sipërme:
"Kam ende shumë gjëra për t'ju thënë, por nuk mund t'i përballoni tani". Interpretimi më i menjëhershëm i këtyre fjalëve duket të jetë ky: Jezusi gjatë tre viteve të jetës së tij publike nuk ishte në gjendje të tregonte gjithçka dhe do të kishte nevojë për pak më shumë kohë. Kjo nuk është ajo që Jezusi do të thotë. Nuk është për shkak të mungesës së kohës që ai nuk mund t'u paraqesë dishepujve atë që do të donte t'u komunikonte atyre.
Është një e vërtetë që do të ishte shumë e rëndë për ta, ata nuk do të ishin në gjendje ta përballonin. Për çfarë bëhet fjalë? Jezusi nuk mund t'u shpjegojë atyre kuptimin që do të ketë përfundimi tragjik i historisë së tij në këtë botë. Në sytë e tyre, si në sytë e të gjithëve, fundi i tij i palavdishëm do të duket si një disfatë, si një dështim i madh. Ai do të dënohet si kriminel, heretik, blasfemues. Kjo është një temë shumë e rëndë për t'u trajtuar. Dishepujt nuk kanë forcën ta përballojnë atë.
Ende nuk janë në gjendje të kuptojnë se jeta e dhënë për dashuri, madje edhe për armiqtë, është e vetmja jetë e vërtetë. Pra, ja pyetja: kush do t'u shpjegojë dishepujve kuptimin e vërtetë të asaj që do të ndodhë? Kur? Kush do t'i ndriçojë ata? Dhe Jezusi përgjigjet: do të jetë Shpirti.
"Kur të vijë Ai, Shpirti i së vërtetës, Ai do t’iu udhëheqë ta njihni të gjithë të vërtetën". Nuk do të jetë Jezusi që shpjegon kuptimin e mundimit dhe vdekjes së tij. Ai nuk mund ta bëjë këtë sepse, e përsëris, në atë moment dishepujt janë të tronditur dhe të tmerruar.
Do të jetë Shpirti që do t'i prezantojë ata me këtë të vërtetë që është kaq e vështirë për t'u kuptuar dhe mbi të gjitha më e vështirë për t'u pranuar. Prandaj, ai nuk do të ketë detyrën e integrimit të asaj që tha Jezusi, por do t'i bindë dishepujt se Ai ka bërë zgjedhjet e duhura, se propozimi i tij për jetën është ai fitues, edhe nëse për njerëzit ai shfaqet si humbësi.
Dhe Shpirti nuk do ta bëjë vetëm këtë. Nëse do të kufizohej vetëm në bërjen që dishepujt të kuptonin se në cilën anë ishte e vërteta, kush kishte të drejtë midis Anas dhe Kajafës dhe Jezusit, kush mësonte gjërat e duhura për Zotin dhe njeriun, kjo nuk do të ishte e mjaftueshme. Shpirti, nëse do të mësonte vetëm këtë, do të arrinte të krijonte admirues të Jezusit të Nazaretit dhe të bënte që Ai të kujtohej me dhembje për gjithë jetën e tyre sepse ai ishte një njeri i mençur, një njeri i drejtë, asgjë më shumë. Çfarë mungon? Mungon që Shpirti duhet t’u japë atyre impulsin vendimtar të nevojshëm për t'i dhënë një lidhje të bindur me Jezusin e Nazaretit.
Kjo është ajo që ndodh midis të dashuruarve. Një vajzë mund të admirojë një djalë të ri, ajo mund të mendojë se ai është një djalë i ri i jashtëzakonshëm, por, kur nuk bën zgjedhjen për t'i dhënë atij lidhjen e jetës së saj, ajo mbetet në nivelin e admirimit. Kështu, ne mund të dimë gjithçka për Jezusin, madje mund të informohemi për fakte që nuk raportohen në Ungjij, por nëse në fund nuk arrijmë t'i përgjigjemi po propozimit të tij për jetë, ne vazhdojmë të jemi vetëm admirues, nuk arrijmë të vendosim ta bashkojmë jetën tonë me të tijën.
Ja çfarë do të bëjë Shpirti: do të shkaktojë dashurinë për Krishtin. Pastaj Jezusi vazhdon: "Ai nuk do të flasë nga vetja, por do të thotë gjithçka që dëgjon".
Domethënë, Shpirti do të bëjë që fjala e Mjeshtrit të jehojë në zemrat e dishepujve në çdo kohë. Ai nuk do të shtojë asgjë, Jezusi tashmë ka thënë gjithçka, "dhe do t'ju shpallë gjërat që do të vijnë". Çfarë do të bëjë Fryma? Ai nuk do të bëjë profeci, ai nuk është një magjistar që bën parashikime për ngjarjet e ardhshme.
Ai do t'ju bëjë të shihni të ardhmen në këtë kuptim: ai do t'ju bëjë të kuptoni se si përfundojnë gjërat përtej pamjes së jashtme. Ai do t'ju bëjë të kuptoni se nuk duhet ta keni zili suksesin e të ligjve sepse është iluzor.
Në fund gjithmonë rezulton të jetë një dështim, Fryma do t'ju bindë të mos ndiqni rrugët e të ligjve sepse ato janë rrugë vdekjeje. Disa që vijnë për të dominuar fatet e popujve, grumbullojnë pasuri dhe pushtet. Fryma do të zbulojë se si përfundojnë ata, ai do t'i tregojë ata për atë që janë: njerëz të vegjël, yje të brishtë që bien.
Për shembull, do të na bëjë të kuptojmë se Jezusi ka të drejtë kur na fton të reflektojmë mbi të mirat e kësaj bote dhe thotë: "Në rregull, por çfarë dobie ka për njeriun të fitojë të gjithë botën dhe pastaj të shkatërrojë jetën e vet?" Kjo është ajo që do të thotë që Shpirti do të shpallë gjërat e së ardhmes: do të na bëjë të kuptojmë se cilat janë zgjedhjet e duhura, do të tregojë se cila histori mbetet dhe cila do të fshihet pa lënë gjurmë. Dhe tani Jezusi shpjegon se si Shpirti do ta kryejë misionin e tij.
Le të dëgjojmë:
“14 Ai do të më lëvdojë,
sepse do të marrë prej simes
e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja.
Prandaj edhe ju thashë:
‘Merr prej simes
dhe do t’ju zbulojë juve’” (v. 14-15).
"Shpirti do të më lavdërojë". Çfarë lavdie pret Jezusi të marrë nga Fryma? Të lavdërosh do të thotë të duartrokasësh, të lartësosh, të madhërosh, të mbushësh me nder. Dhe të gjithë kërkojmë lavdi, duam të jemi dikush.
Nevoja për t’u ndjerë i vlerësuar dhe të nderuar nuk është një impuls i keq: Zoti e vendosi në zemrat tona dhe është një stimul i çmuar sepse na shtyn të angazhohemi, të kryejmë mirë shërbimin tonë në favor të vëllezërve tanë. Dhe ne gjithashtu kërkojmë miratim për atë që bëjmë dhe kur nuk merremi në konsideratë dhe nuk vlerësohemi, ndihemi si askush, është sikur të mos ekzistojmë.
Ja ku qëndron çështja. Nga kush duam të marrim lavdi, miratim? Nga kush duam të nderohemi, të lavdërohemi? Vështrimet e kujt duam të tërheqim drejt nesh? Ato të njerëzve apo ato të Zotit? Nëse kërkoni lavdinë e njerëzve, e dini çfarë duhet të bëni. E dini çfarë vlerësojnë ata, e dini se cilët janë njerëzit që njerëzit admirojnë dhe duhet të përshtateni me shkallën e tyre të vlerave që në krye vendos të pasurit, atë që grumbullon pasurinë, atë që dominon, atë që shërbehet, atë që ngjitet lart, atë që mund të shijojë jetën.
Ja, kjo është lavdia që Jezusi e hodhi poshtë. Ai gjithashtu kërkoi lavdi, por jo këtë. Ia kishte propozuar Satani që në fillim të jetës së tij, kur e çoi atje në mal, i tregoi të gjitha mbretëritë e kësaj bote dhe i ofroi këtë lavdi: të dominonte botën.
Jezusi mund ta kishte arritur këtë, ai kishte të gjitha aftësitë për ta fituar këtë lavdi, por e refuzoi.
Në një debat të gjallë që na raportohet nga Ungjilltari Gjon, në kapitullin 5, Jezusi u thotë kundërshtarëve të Tij: "Unë nuk jam interesuar për lavdinë tuaj, nuk kërkoj lavdinë e njerëzve", dhe përfundoi: "Si mund të besoni ju që kërkoni lavdi nga njëri-tjetri dhe nuk kërkoni lavdinë që vjen nga i vetmi Perëndi?" Ja ku qëndron çështja: ekziston një lavdi që nuk është ajo e njerëzve, ajo e njerëzve është lavdi e kotë, ajo e vërteta vjen nga Perëndia.
Është kjo lavdi që Jezusi gjithmonë e kërkonte. Lavdia në hebraisht është “kavod” që do të thotë “ajo që ka peshë, ajo që ka qëndrueshmëri”. Kaved është mbiemri që do të thotë i rëndë: gruri ka peshë, byku jo; në fakt, kur vjen era, byku fshihet, gruri mbetet.
Kjo është lavdia e njerëzve: ajo fshihet nga historia si byku sepse lavdia e njerëzve është e përkohshme, është e paqëndrueshme, është vetëm pamje, është një komedi qesharake. Jezusi i kërkoi Atit të lavdërohej, domethënë, i kërkoi të ishte në gjendje të zbulonte me personin e tij gjithë lavdinë e Atit, gjithë bukurinë e fytyrës së tij sepse Zoti është dashuri dhe vetëm dashuri, dhe Jezusi e lavdëroi Atin, ai zbuloi lavdinë e tij, ai tregoi identitetin e tij të vërtetë si Zoti që është i mirë dhe vetëm i mirë dhe e bëri këtë lavdi të shkëlqente në shkëlqimin e saj maksimal në Kalvar. Për njerëzit, ky ishte momenti i poshtërimit, i errësimit të lavdisë së Zotit, sepse për priftërinjtë e lartë që ishin në këmbët e kryqit, për skribët, farisenjtë, Zoti i lavdishëm ishte një tjetër: ai ishte ai që i poshtëroi armiqtë e tij, që ndëshkoi ata që shkelën urdhërimet e tij, që hakmerrej nëse dikush e fyente dhe Jezusi në kryq fyhej dhe nuk reagonte, ai vetëm fliste fjalë dashurie, ai i falte ata që donin t'i merrnin jetën dhe po ia merrnin jetën. Në Kalvar Jezusi zbuloi lavdinë e vërtetë të Zotit, domethënë maksimumin e dashurisë së tij. Lavdia e Zotit është dashuria dhe manifestimi më i madh i dashurisë është dhurata e jetës: përtej kësaj nuk mund të shkojmë.
Dhe tani pyetja është: kur Jezusi të ketë ikur nga kjo botë, kush do të vazhdojë ta shfaqë këtë lavdi? Shpirti Shenjt!.
Dhe si do ta zbatojë ai atë? Shpirti do të shfaqë lavdinë që shkëlqeu në fytyrën e Jezusit përmes nesh, përmes dishepujve. Bashkësia e dishepujve nuk ekziston për të transmetuar një doktrinë të re, por për ta bërë personin e Jezusit të pranishëm. Dhe kjo bashkësi, duke u animuar nga i njëjti Shpirt që e shtyu Jezusin të donte deri në atë pikë sa të jepte jetën e tij, kjo bashkësi është në gjendje t'i paraqesë botës të njëjtën dashuri që shkëlqeu në Jezusin e Nazaretit.
Nëse dishepujt lejojnë veten të preken nga Shpirti i Krishtit, në ta dhe përmes tyre, Jezusi shfaq lavdinë e tij. Dhe ai përfundon duke thënë: "Gjithçka që ka Ati është e imja, për këtë arsye thashë se Shpirti do të marrë atë që është e imja dhe do t'jua shpallë". E kemi dëgjuar foljen "njoh" tre herë në këtë fragment.
Çfarë do të bëjë Shpirti? Si do të na shpallë atë që tha Jezusi? Duke mos i përsëritur fjalët e tij, ne tashmë i dimë shumë mirë sepse i kemi dëgjuar shumë herë me veshët tanë; Shpirti na shpall përsëri mesazhin e Jezusit, por nuk do ta shpallë në veshët tanë, do ta shpallë në zemër. Shpirti do të depërtojë në zemrat tona me fjalët e Jezusit, do të na bindë se ato janë e vërteta dhe do të na shtyjë t'i mishërojmë ato në jetën tonë. Ja pra nevoja për të mësuar të dëgjojmë zërin e Shpirtit dhe për këtë heshtja është e nevojshme, madje edhe heshtja materiale, por ekziston një heshtje që mund ta arrijmë edhe në metro, domethënë duke i mbyllur veshët ndaj atyre fjalimeve që na trullosin kaq shpesh: fjalimet e njerëzve, fjalimet që janë doktrina mashtruese që përhapen përmes mediave. Pastaj e gjejmë veten në gjendjen për të cilën na paralajmëron letra drejtuar Efesianëve kur rekomandon: "Mos u bëni si fëmijë, të lëkundur nga çdo erë doktrine, të mashtruar nga njerëz që ju çojnë në gabim". Është e nevojshme të heshtni nga e gjithë kjo. Vetëm nëse dimë të izolohemi nga fjalimet e kota, të pakuptimta dhe të kota, nëse i mbyllim veshët ndaj propozimeve kalimtare të botës, Shpirti do të jetë në gjendje ta bëjë zërin e tij të dëgjohet dhe do të na vendosë në gjendjen për ta lavdëruar Zotin Jezus, domethënë, për ta bërë atë të pranishëm nëpërmjet manifestimeve të dashurisë që promovohen nga Shpirti nëpërmjet nesh.

[ninoenina]

F.A. JAVA. E DIELA E TRINISË SË SHENJTË VITI C TRE LEXIME.

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA E TRINISË SË SHENJTË VITI C.

MË 15-6-2025.

Triniteti: Zoti i Vetmuar apo Zoti i Komunitetit?

Çfarë është karta e identitetit të të krishterëve? Çfarë karakteristike i dallon ata nga ndjekësit e feve të tjera?
Jo dashuria për të tjerët: edhe të tjerët - e dimë - bëjnë vepra të mira. Jo lutja: edhe myslimanët luten. Jo besimi në Zot: edhe paganët e kanë. Nuk mjafton të besosh në Zot, ajo që është e rëndësishme është të dish se në cilin Zot beson. A është ai një "diçka" apo një "dikush"? A është ai një baba që dëshiron të komunikojë jetën e tij apo një mjeshtër që kërkon subjekte të reja?
Myslimanët thonë: Zoti është absoluti. Ai është krijuesi që jeton atje lart, qeveris nga lart, nuk zbret kurrë, është një gjykatës që pret përballjen.
Judenjtë - përkundrazi - pohojnë se Zoti ecën me popullin e tij, manifestohet brenda historisë, kërkon një aleancë me njeriun.
Të krishterët festojnë sot aspektin specifik të besimit të tyre: ata besojnë në një Zot Trini. Ata besojnë se Zoti është Ati që krijoi universin dhe e drejton atë me mençuri dhe dashuri. Ata besojnë se ai nuk qëndroi në qiell, por, sipas shëmbëlltyrës së tij, të përsonit të Birit, erdhi për t’u bërë një prej nesh; ata besojnë se ai e përfundon planin e tij të dashurisë me forcën e tij, me Shpirtin e tij.
Çdo ide ose shprehje e Zotit ka një ndikim të menjëhershëm në identitetin e njeriut.
Fytyra e Zotit që është Atë, Bir dhe Shpirt duhet të jetë e dallueshme në çdo të krishterë. Shëmbëlltyra e dukshme e Trinisë duhet të jetë kisha që merr gjithçka nga Zoti dhe jep gjithçka lirisht, që projektohet plotësisht, si Jezusi, ndaj vëllezërve, në një qëndrim të disponueshmërisë së pakushtëzuar. Në të, diversiteti nuk eliminohet në emër të unitetit, por konsiderohet një pasurim.
Gjurmë e Trinisë duhet të shihet në familjet që janë bërë shenjë e një dialogu autentik dashurie, të mirëkuptimit të ndërsjellë dhe të gatishmërisë për t’ua hapur zemrat atyre që kanë nevojë të ndihen të dashur.
Për ta përvetësuar mesazhin, do të përsërisim:
“Fytyrën tënde kërkoj, Zot, mos ma fshih fytyrën tënde”.


LEXIMI I PARË: Fu. 8,22-31.

Është Urtësia e Hyjit që flet:
22 Zoti më kishte që në fillim të udhëve të veta,
që në fillim, para se të krijonte ndonjë gjë.
23 Kam qenë shuguruar prej amshimit,
që në kohët më të lashta, para se të krijohej toka.
24 Ende nuk ishin humnerat e unë isha e ngjizur,
ende nuk ishin burimet e ujërave të shumta,
25 para se të viheshin themelet e maleve,
para se të ishin kodrat, unë linda.
26 Ende nuk e kishte krijuar tokën as fushat,
as elementet e para të pluhurit të tokës.
27 Kur i ujdisi qiejt, unë isha pranë,
kur hoqi një rreth, ligj të sigurt, rrethues të humnerës,
28 kur në lartësi i dendi retë,
kur i bëri të fuqishme burimet e humnerës
29 kur ia vuri kufirin rrethues detit
dhe ujërave që të mos i kalojnë kufijtë e vet,
kur tokës ia qiti themelet,
30 unë isha pranë si kryemjeshtër:
kënaqësia e tij për çdo ditë,
duke luajtur pranë tij gjithë kohën,
31 duke luajtur mbi globin tokësor:
kënaqja ime është të jem me bijtë e njerëzve.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Leximi i parë prezanton temën e Trinitetit duke na folur për Atin, krijuesin e universit. Vepra e tij e mençur paraqitet me imazhe evokuese që, për t'u kuptuar, kërkojnë një përmendje të shkurtër të koncepteve kozmologjike nga të cilat janë frymëzuar.
Popujt e lashtë e imagjinonin botën të ndërtuar në tre nivele:
– toka ku jetojnë qeniet e gjalla;
– nëntoka, mbretëria e të vdekurve, e lumenjve infernalë dhe e ujërave të errëta të humnerës që ushqejnë burimet dhe lumenjtë dhe ku vendosen edhe kolonat gjigante mbi të cilat mbështetet toka;
– së fundmi, i mbështetur nga "malet e përjetshme" (Dt. 33,15), është niveli i sipërm, qielli, i përbërë nga një fletë kristali të shndritshëm që mban ujërat e sipërme. Nga kataraktet që hapen dhe mbyllen, Zoti nxjerr shiun, borën dhe vesën. Nga kjo kupë qiellore varen yjet, planetët, hëna dhe dielli që lëvizin dhe ndjekin rrugën e tyre në shtigje të shënuara posaçërisht.
Si lindi ky kozmos magjepsës dhe misterioz që na rrethon dhe na ngrihet mbi qiell? Leximi e shpjegon atë.
Para çdo gjëje tjetër, Zoti krijoi Urtësinë. Autori i librit të Proverbave e imagjinon atë si një vajzë magjepsëse që Zoti dëshiron, që nga fillimi, në krah të tij, që ta ndjekë dhe të sodisë të gjithë aktivitetin e tij (v. 22-23). Është në praninë e saj që ai krijon universin.
Ai fillon punën e tij nën tokë: ai rregullon humnerat dhe përgatit burimet e bollshme që ushqejnë lumenjtë dhe detet (v. 24), ai rregullon bazat e maleve, bën që toka të dalë nga ujërat dhe formon grumbujt e fushave (v. 25-26), ndërsa Urtësia gjithmonë ulet pranë tij dhe e admiron atë me habi.
Pastaj ai i urdhëron qiejt me re, vendos një rreth përgjatë horizontit për të ndarë ujërat që janë mbi kupën qiellore nga ato të thellësive dhe vendos një kufi për detin (v.27-29).
Skena me të cilën mbyllet leximi (v.30-31) është e këndshme dhe kujton gjykimin e Perëndisë në fund të veprës krijuese: "Perëndia pa gjithçka që kishte bërë, dhe ja, ishte shumë mirë" (Zan. 1,31).
Është e gjitha një shpërthim lumturie. Urtësia thotë se ajo gëzohej dhe kërcente, gjatë gjithë kohës, e lumtur para Perëndisë, ndërsa ai kënaqej në praninë e saj. Më në fund ajo manifeston dëshirën e saj për të qëndruar në tokë përgjithmonë, gëzimi i saj, në fakt, është të jetë midis njerëzve (vargjet 30-31).
Çfarë domethënie kanë këto imazhe?
Kur reflektojmë mbi atë që ndodh në botë, mbi katastrofat, mbi mizoritë që kryhen, është e lehtë jo vetëm të prekemi, por shpesh të kapemi nga dyshimi se universi është rezultat i rastësisë, se gjithçka është vetëm konfuzion, se asgjë nuk ka kuptim.
Leximi na siguron: krijimi erdhi nga duart e një Ati të kujdesshëm dhe të urtë; gjatë gjithë aktivitetit të tij ai gjithmonë ndihmohej nga Urtësia e tij. Krijimi i përgjigjet një plani dashurie, edhe nëse inteligjenca e njeriut nuk është gjithmonë në gjendje ta kuptojë atë. Ne jemi si fëmijë përpara një katedraleje në ndërtim e sipër. Ata që hyjnë në një kantier ndërtimi nuk shohin asgjë tjetër përveç çrregullimit, materialeve të grumbulluara, grumbujve të rërës, shufrave të hekurit, dërrasave, tullave, kanaçeve, çekiçëve, gozhdëve të shpërndara kudo. Vetëm në fund, kur puna mbaron, e kuptojmë se edhe ajo që dukej si thjesht konfuzion ishte në të vërtetë pjesë e planit të mençur të një arkitekti të aftë.
Të kesh besim në Perëndinë Atë - është mesazhi i leximit - do të thotë të besosh se ai bëri gjithçka me mençuri dhe dashuri.


LEXIMI I DYTË: Rm 5,1-5.

1 Të shfajësuar, pra, me anë të fesë, jemi në paqe me Hyjin nëpër Jezu Krishtin, Zotin tonë, 2 nëpër të cilin [me anë të fesë] fituam hirin, në të cilin tani jemi dhe me të cilin mburremi, sepse shpresojmë se do të kemi pjesë në lumturinë e Hyjit. 3 Madje, jo vetëm kaq! Ne mburremi edhe për vuajtjet, sepse e dimë mirë se vuajtja sjell qëndresën, 4 qëndresa na bën besnikë të sprovuar e besnikëria e sprovuar sjell shpresën, 5 e shpresa nuk turpëron, sepse dashuria e Hyjit u ndikua në zemrat tona me anë të Shpirtit Shenjt që na u dhurua.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Pasi krijoi me urtësi universin, Zoti nuk e konsideroi veprën e tij të përfunduar. Ai nuk u tërhoq në qiell, duke e braktisur botën dhe duke përdorur njerëzit vetëm për vete.
Arsyetimi ynë na çon ta largojmë Zotin nga bota jonë, na shtyn ta vendosim atë në një vend të paarritshëm nga papastërtia jonë. "Shikoni si kam guxuar t'i flas Zotit tim, unë që jam vetëm pluhur dhe hi" - thotë Abrahami” (Zn. 18,27).
Zoti që zbulon veten nga faqet e para të Biblës, është përkundrazi i habitshëm: jo vetëm që nuk e konsideron shenjtërinë e tij të rrezikuar nga kontakti me krijesat e tij, por ai shfaq një nevojë të papërmbajtshme për të qenë në këtë botë. Ai e përkëdhel njeriun ndërsa e formon atë me pluhurin e tokës dhe i jep frymën e tij të jetës (Zn. 2,7), pastaj zbret nga qielli dhe ecën pranë tij në kopsht në flladin e ditës (Zn. 3,8).
E gjitha këto për të na përgatitur një surprizë të madhe për të cilën ka folur edhe leximi i parë: Urtësia e Zotit jo vetëm që nuk ka frikë nga ndotja, por "kënaqet të jetë në tokë dhe kënaqet me bijtë e njerëzve".
Në plotësinë e kohës, Urtësia e Zotit erdhi "të na vizitojë nga lart", ajo u bë një prej nesh.
Ky Zot i bërë njeri është Biri, imazhi i përsosur i Atit. Ai është Urtësia për të cilën flitet në leximin e parë.
Si hyri Zoti në historinë tonë? Teksti i dytë biblik që na propozohet sot thotë kështu: ai ndërhyri për të na justifikuar, nëpërmjet besimit në Jezusin; për këtë arsye "ne mburremi me shpresën e lavdisë së Zotit" (v. 1-2). Çfarë do të thotë kjo?
Përpara bashkëmoshatarëve të tyre, njerëzit mburren me aftësitë e tyre, forcën e tyre, pasurinë e tyre, sukseset e tyre. Por, para Zotit, me çfarë mund të mburren? Kësaj pyetjeje dikush i përgjigjet: ata mund të pohojnë veprat e tyre të mira. Nëse sillen mirë, ai i shikon me kënaqësi, nëse sillen keq, ai indinjohet dhe vendos ndëshkime.
Biri erdhi në këtë botë për të shpallur një mesazh të padëgjuar, një lajm të mirë të habitshëm dhe të pabesueshëm: Ati vendosi të “justifikojë” njerrëzimin, domethënë t’i bëjë të gjithë njerëzit të drejtë në një mënyrë krejtësisht të lirë, pa marrë parasysh meritat e tyre.
Krenaria e njeriut nuk është vepra e tij e mirë, por diçka pafundësisht më e fortë dhe më e sigurt: dashuria e pakushtëzuar e Zotit.
Kjo nuk do të thotë që Zoti do të mbulojë, do të bëjë sikur nuk i sheh mëkatet tona. Ky nuk do të ishte shpëtim.
Zoti i bën të gjithë njerëzit të drejtë sepse, duke i lënë gjithmonë të lirë, ai arrin, me dashurinë e tij, të ndryshojë zemrat e tyre dhe t’i bëjë ata të bëhen të mirë.
Le të marrim si shembull sjelljen e një nëne: edhe nëse djali i saj refuzon ushqimin dhe këmbëngul të mbajë gojën mbyllur, ajo nuk dekurajohet, nuk dorëzohet përballë tekave të fëmijës dhe me puthje dhe përkëdhelje ajo gjithmonë arrin ta bëjë djalin e saj të ushqehet vetë me atë që e bën të rritet. Është e paimagjinueshme që dashuria e plotfuqishme e Zotit të jetë më e dobët se ajo e një nëne.
Nëse do të shikonte vetëm veten, njeriu ka vetëm një gjë për të cilën të mburret: dobësinë e tij (v. 3). Ky vështrim - thotë Pali - nuk duhet të na hedhë në dëshpërim, por të na hapë për të besuar në dashurinë e Zotit dhe të lindë një shpresë që, sigurisht, nuk do të zhgënjehet kurrë (v. 5).
Të kesh besim në Zotin Bir do të thotë të besosh se ai e do njeriun deri në atë pikë sa të ndash pasigurinë dhe brishtësinë e jetës; do të thotë të kultivosh shpresën se kjo dashuri e pafundme mund të përjetojë një dështim të çastit, kurrë një disfatë përfundimtare.


UNGJILLI: Gj. 16,12-15.

12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë
por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑
Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën.
Ai s’do të flasë prej vetvetes,
por do të flasë çka të dëgjojë
dhe do t’ju zbulojë të ardhmen.
14 Ai do të më lëvdojë,
sepse do të marrë prej simes
e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja.
Prandaj edhe ju thashë:
‘Merr prej simes
dhe do t’ju zbulojë juve’ ”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Kjo është hera e pestë në Ungjillin e Gjonit që Jezusi premton të dërgojë Shpirtin dhe pohon se do të jetë ai që do ta çojë planin e Atit në përfundim. Pa veprën e tij, njerëzit nuk do të ishin kurrë në gjendje ta pranonin shpëtimin.
Pasazhi fillon me fjalët e Jezusit: "Kam ende shumë gjëra për t'ju thënë, por tani nuk mund t'i përballoni" (v. 12). Kjo frazë mund të sugjerojë idenë se Jezusi, pasi jetoi vetëm disa vjet, nuk pati mundësinë të transmetonte të gjithë mesazhin e tij. Pra, për të mos e lënë misionin e tij në gjysmë të rrugës, të ndërprerë papritur nga vdekja, ai do të kishte dërguar Shpirtin për të mësuar atë që mungonte ende.
Ky nuk është kuptimi.
Jezusi e deklaroi qartë se nuk ka zbulesa të mëtejshme për të bërë: “Gjithçka që kam dëgjuar nga Ati im, jua kam bërë të njohur” (Gj. 15,15) dhe në Ungjillin e sotëm ai thotë se Shpirti Shenjt nuk do t’i shtojë asgjë asaj që ka thënë ai: “Nuk do të flasë nga vetja, por do të flasë çfarëdo që dëgjon; do të marrë nga imja dhe do t’jua shpallë” (v. 13-14). Ai nuk ka detyrën e integrimit ose zgjerimit të mesazhit, por të ndriçojë dishepujt për t’i bërë ata të kuptojnë, saktë, atë që ka mësuar Mësuesi.
Arsyeja pse Jezusi nuk shpjegon gjithçka nuk është mungesa e kohës, por pamundësia e dishepujve për të “mbajtur peshën” e mesazhit të tij. Për çfarë bëhet fjalë? Cila është tema që është shumë “e rëndë” për forcën e tyre të dobët?
Është pesha e kryqit. Përmes shpjegimeve dhe arsyetimit njerëzor është e pamundur të kuptohet se plani i shpëtimit të Perëndisë kalon përmes dështimit, disfatës, vdekjes së Birit të tij në duart e të ligjve. Është e pamundur të kuptohet se jeta arrihet vetëm duke kaluar nëpër vdekje, nëpërmjet dhuratës falas të vetvetes. Kjo është "e vërteta totale", shumë e rëndë, e pamundur për t'u mbajtur pa forcën e komunikuar nga Shpirti Shenjt.
Në leximin e parë shqyrtuam planin e Atit në krijim, në të dytin na u tha se ky plan zbatohet nga Biri, por ende nuk e dinim se rruga që na çon në shpëtim, do të ishte jo vetëm e çuditshme, por edhe absurde. Kjo është arsyeja pse vepra e Shpirtit është e nevojshme. Vetëm ai mund të na shtyjë të përmbahemi planit të Atit dhe veprës së Birit.
Ai do t'ju tregojë gjërat që do të vijnë (v. 13). Nuk bëhet fjalë - siç pretendojnë Dëshmitarët e Jehovait - për parashikime rreth fundit të botës, por për implikimet konkrete të mesazhit të Jezusit. Nuk mjafton të lexosh atë që është shkruar në Ungjill, është e nevojshme ta zbatosh atë në situatat konkrete të botës së sotme. Dishepujt e Krishtit nuk do të mashtrohen kurrë në këto interpretime nëse ndjekin impulset e Shpirtit Shenjt, sepse ai është ai që i është besuar të na udhëzojë “në të gjithë të vërtetën” (v. 13).
Kujt ia zbulon veten Shpirti Shenjt? Të gjithë dishepujt e Krishtit mësohen dhe udhëhiqen nga Fryma: “Por ju”, shkruan Gjoni, “vajosja që keni marrë prej tij qëndron në ju dhe nuk keni nevojë që askush t’ju mësojë... Qëndroni të fortë në të, ashtu siç ju mëson ai” (1 Gj. 2,27).
Në Veprat e Apostujve, një episod tregon mënyrën dhe kontekstin e privilegjuar në të cilin Shpirti Shenjt dëshiron të manifestohet.
Në Antioki, ndërsa dishepujt janë mbledhur për të kremtuar Kultin e Zotit, Shpirti shenj “flet”, zbulon planet e tij, vullnetin e tij, zgjedhjet e tij: “1 Në kishën vendase të Antiokisë kishte disa profetë e mësues. Ishin Barnaba, Simoni, i quajtur Niger, Luci prej Cirenës, Manaeni, që kishte qenë edukuar bashkë me Herodin tetrark dhe Sauli. 2 Një ditë, ndërsa po kryenin shërbesën hyjnore e po agjëronin, Shpirti Shenjt tha: “M’i ndani Barnabën e Saulin të kryejnë veprimtarinë për të cilën i kam thirrur”. 3 Atëherë, pasi agjëruan dhe u lutën, vunë duart mbi ta dhe i lejuan të shkojnë” (Vap. 13,1-3). Lutja, reflektimi, meditimi mbi Fjalën, dialogu vëllazëror krijojnë kushtet që i lejojnë Shpirtit Senjt të zbulojë veten. Ai nuk bie mrekullisht zgjidhje nga qielli, nuk i rezervon ndriçimet e tij për ndonjë anëtar të privilegjuar, nuk zëvendëson përpjekjet e njeriut, por shoqëron kërkimin e zjarrtë për vullnetin e Zotit që dishepujt bëjnë së bashku.
Kjo është arsyeja pse, në kishën e hershme, të gjithë ishin të ftuar të ndanin me vëllezërit atë që, gjatë takimit të komunitetit, Shpirti sugjeroi për ndërtimin e të gjithëve (1 Kor. 14).
Ai do të më lavdërojë (v. 14). Për ne, lavdërimi do të thotë duartrokitje, lartësim, temjan, madhërim. Jezusi nuk ka nevojë për këto nderime. Ai lavdërohet kur zbatohet plani i shpëtimit të Atit: i ligu bëhet i drejtë, i mjeri merr ndihmë, ata që vuajnë gjejnë ngushëllim, të pafat rifitojnë shpresën dhe besimin në jetë, i gjymtuari ngrihet përsëri dhe lebrozi bëhet i pastër. Jezusi e lavdëroi Atin sepse ai kreu veprën e shpëtimit që i ishte besuar.
Shpirti nga ana tjetër e lavdëron Jezusin sepse ai hap mendjet dhe zemrat e njerëzve ndaj Ungjillit të tij, u jep atyre forcën për të dashur edhe armiqtë e tyre, rinovon marrëdhëniet midis njerëzve dhe krijon një shoqëri të themeluar mbi ligjin e dashurisë. Kjo është lavdia e Atit, e Birit dhe e Shpirtit: një botë në të cilën të gjithë janë fëmijë të tij dhe jetojnë të lumtur!

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

FESTA E KORPIT DHE GJAKUT TË KRISHTIT. VITI C

MË 22 – 6 – 2025

LEXIMI I PARË: Zn. 14,18-20

18 Ndërkaq Melkizedeku, mbreti i Salemit, prifti i Hyjit tejet të Lartë ‑ i solli bukë e verë,
19 e bekoi dhe tha: “Qoftë bekuar Abrami prej Hyjit tejet të Lartë,
që krijoi qiellin e tokën!
20 Qoftë bekuar Hyji tejet i Lartë
që i lëshoi armiqtë e tu në duar të tua”!
Abrami i dha të dhjetën e të gjithave.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

MELKIZEDEK.

Melkizedek përmendet vetëm dy herë në Besëlidhjen e Vjetër, këtu në librin e Zanafillës dhe në Psalmin 110, që lexohet gjithashtu këtë të diel. Dy herë nuk është shumë, por, çuditërisht, ky personazh do të luante më vonë një rol të madh në mendjet e atyre që prisnin Mesinë dhe një rol shumë më të madh akoma për të krishterët. Prova është që u citua në një lutje eukaristike! Prandaj është me interes të madh për ne. (KANONI ROMAK: Hidhe shikimi tënd të ëmbël e plot mëshirë mbi këto dhurata dhe pranoji po ashtu si u denjove t'i pranoje dhuratat e shërbëtorit tënd Abelit të drejtë, flinë e Abrahamit, atit tonë në fe dhe atë që ta paraqiti Melkizedeku , kryeprifti yt, flinë e shenjtë, kushtin e panjollë). Dihet se Abrahami po kthehej nga një luftë fitimtare kur takoi Melkizedekun. Në fakt, festimet pas një fitoreje ushtarake ishin sigurisht të zakonshme dhe Bibla rrallë na tregon për to. Pse na përkujtohet kjo? Sigurisht sepse më vonë, ndoshta edhe shumë kohë pas ngjarjeve, u gjend në këtë histori një interes i veçantë.
Le të fillohet duke kujtuar historinë: sapo ka shpërthyer një luftë në rajon; përplasen dy koalicione të vogla, pesë mbretër nga njëra anë, katër nga ana tjetër. Secila prej palëve ndërluftuese padyshim që u rrethua për betejë me më të mirët e trupave të tyre. Mbreti i Sodomës ishte një prej luftëtarëve. Le të specifikojmë menjëherë se as Melkizedeku dhe as Abrahami nuk ishin interesuar drejtpërdrejt në fillim.
Por gjërat ndryshojnë: në fund të betejës, mbreti i Sodomës mposhtet; dhe ndër nënshtetasit e tij ishte Loti, nipi i Abrahamit, i cili u zu rob. Abrahami, i paralajmëruar, fluturon në ndihmë të nipit të tij dhe çliron Lotin dhe në të njëjtën kohë mbretin e Sodomës dhe nënshtetasit e tij. Në përputhje me zakonet e kohës, mbreti i Sodomës tani do të bëhet aleat i Abrahamit.
Pikërisht atëherë ndërhyn Melkizedeku, emri i të cilit do të thotë "mbret i drejtësisë", ndoshta për një vakt të besëlidhjes, por autori i tekstit tonë nuk e specifikon atë, sepse, që nga ky moment, ai ndryshon temën: fokuson historinë e tij mbi karakterin e Melkisedekut dhe marrëdhënien e tij me Abrahamin.
Dhe çfarë na thotë ai për Melkisedekun? Gjëra mjaft të pazakonta në Bibël: Së pari, ai nuk ka gjenealogji; së dyti, ai është edhe mbret edhe prift, diçka që për shumë shekuj të historisë së Izraelit nuk ishte menduar të ndodhte; së treti, ai është mbreti i Salemit: mendohet se ky mund të jetë qyteti që më vonë do të jetë Jerusalemi kur Davidi e pushtoi për ta bërë kryeqytetin e tij; së katërti, oferta e sjellë nga Melkizedeku përbëhet nga bukë dhe verë dhe jo nga kafshë për flijimin që do të ofrojë Abrahami si do të na tregohet në kapitullin 15; së pesti, Melkizedeku bekon Hyjin Më të Lartit dhe bekon Abrahamin në emrin e tij; së fundi, së gjashti, Abrahami i paguan të dhjetën (d.m.th. të dhjetën e plaçkës së tij të luftës) Melkisedekut; do të thotë se ai e njeh priftërinë e tij.
Të gjitha këto detaje janë sigurisht me interes të madh për autorin tonë, i cili është dukshëm i lidhur me marrëdhënien midis pushtetit mbretëror dhe priftërisë: për shembull, kjo është hera e parë që fjala “prift” përdoret në Bibël; dhe, qartë, Melkizedeku i ka të gjitha karakteristikat e priftërinjve që kur ofron një flijim, që shpall një bekim në emër të "Më të Lartit Hyji që krijon qiejt dhe tokën" dhe që Abrahami i ofron atij të dhjetën: e dhjeta e pasurisë së tij.


MELKIZEDEK, NJËKOHËSISHT MBRET DHE PRIFT!

Vini re heshtjen absolute në këtë tekst mbi origjinën e Melkizedekut: ndërsa Bibla përgjithësisht i kushton shumë rëndësi gjenealogjisë, veçanërisht asaj të priftërinjve, për këtë prift, Melkizedek, për herën e parë në listë, nuk dihet asgjë për të... sikur nuk do të kishte kohë...
Ja, pra, një prift i njohur si i tillë; kjo do të thotë se ka pasur një priftëri shumë kohë përpara institucionit ligjor të priftërisë në ligjin hebre, përpara se të vendosej që të gjithë priftërinjtë të merren nga fisi i Levit, i cili është i biri i Jakobit dhe për rrjedhojë stërnipi i Abrahamit. Në disa momente, kur Izraelitët ishin të pakënaqur me pushtetin e priftërinjve, ndoshta ishin shumë të lumtur t'u kujtonin se mund të kishin priftërinj që nuk e kishin prejardhjen nga Levi, kjo është ajo që quhej "të jesh prift sipas urdhrit të Melkisedekut" (d.m.th. në mënyrën e Melkizedekut).
Aktualisht, asnjë ekzeget nuk mund të thotë me siguri se nga kush, kur dhe për çfarë qëllimi është shkruar ky tekst. A ishte fjala për legjitimimin e një priftërie të ndryshme dhe cilës? Ky tekst mund të datojë nga koha kur dinastia e Davidit dukej se ishte shuar përgjithmonë dhe kur u fillua të ishte parë një Mesi tjetër: jo më një mbret që rrjedh nga Davidi, por një prift, i aftë për t'u sjellë pasardhësve të Abrahamit bekimin e Hyjit më të Lartit. Pas kësaj do të ishin të kuptueshëm titujt e tij: “Mbret i drejtësisë dhe Mbret i paqes”.
Më vonë, ju thashë në fillim, personazhi i Melkisedekut konsiderohej si paraardhës i Mesisë. Do ta shohim më mirë në Psalmin 110 që na propozon po kjo festë e Trupit dhe Gjakut të Krishtit.

Së fundi, nuk do të hezitojmë në të ardhmen të theksojmë se Abrahami nuk ishte rrethprerë ende kur u bekua nga Melkizedeku: pasi riti i rrethprerjes nuk do t'i jepet Abrahamit deri më vonë, sipas librit të Zanafillës. Të krishterët, në veçanti, do të nxjerrin përfundimin se nuk është e nevojshme të jesh rrethprerë për t'u bekuar nga Perëndia. (Kujtojmë se kjo ishte një pyetje që u ngrit në bashkësitë e para të krishtera të përbëra nga hebrenj dhe johebrenj të synetuar).
Sigurisht, një ofertë buke dhe verë, që vulos një vakt të besëlidhjes, ofruar nga duart e mbretit të drejtësisë dhe paqes, mbretit të vërtetë, priftit të vërtetë të Perëndisë Më të Lartit... ne të krishterët e njohim gjestin e Krishtit: dhe atje ne zbulojmë vazhdimësinë e projektit të Zotit. Në çdo Eukaristi, ne përsërisim gjestin e Melkisedekut që shoqëron ofrimin e bukës dhe verës me fjalët "I bekuar je ti, Perëndi i gjithësisë, që jep këtë bukë dhe këtë verë...”.
Jemi në kapitullin 14 të librit të Zanafillës: Perëndia i Melkisedekut quhet “Hyji Më i Larti, Krijuesi i qiellit dhe i tokës”, pikërisht si Hyji i Abrahamit. Por kapitujt 12-13 dhe 15, të cilët janë kapitujt kryesorë në historinë e Abrahamit, nuk përdorin të njëjtin emër! Ata e quajnë atë "ZOT" (d.m.th. përdorin tetragrami YHVH). A është pra kapitulli 14 i një origjine të ndryshme nga kapitujt që e rrethojnë?

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

FESTA E KORPIT DHE GJALUT TË KRISHTIT. VITI C.

MË 22-6-2025.


PS. 110, 1 – 4.

1.I tha Zoti Zotit tim: “Rri në të djathtën time,
derisa t’i vë armiqtë e tu shtrojë për këmbët e tua”!
2. Skeptrin e pushtetit tënd Zoti do ta shtrijë nga Sioni:
sundo mes armiqve të tu!
3. Ty të përket më i larti pushtet
në ditën e fuqisë sate
në shkëlqime të shenjta
nga kraharori para Yllit të Dritës
unë të linda.
4. Zoti u përbetua, assesi s’do të pendohet:
“Ti je prift për amshim
në mënyrën e Melkizedekut”


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

KURORËZIMI I MBRETIT TË RI.

Disa nga këto fraza i drejtohen mbretit të ri të Jeruzalemit në ditën e kurorëzimit të tij. Prandaj duhet të tregohet diçka për ceremoninë e kurorëzimit. Ky ritual mund të kuptohet më mirë nëse e dimë se, në mënyrë implicite, pas çdo ceremonie kurorëzimi të një mbreti në Jerusalem, rinovohej pritshmëria e Mesisë: Zoti, le të kujtojmë këtë, i premtoi Davidit se dinastia e tij do të ishte e përjetshme dhe, që për këtë premtim, Populli Izraelit do tò ishte duke pritur mbretin ideal që sigurisht duhej të vinte, atë që quhej Mesia. Prandaj, me çdo kurorëzim të një mbreti të ri, në Jerusalem, shpresohej që ai do të ishte ky Mesi i premtuar dhe i pritur. Ceremonia zhvilluhej në dy faza: faza e parë në tempullin në Jerusalem, pastaj brenda pallatit mbretëror në dhomën e fronit.
Në tempull, së pari: mbërrinte mbreti, i shoqëruar nga rojat mbretërore; pastaj një profet vendoste diademën në kokë (termi teknik është: ai "e imponon" diademën mbi të). Ai gjithashtu ia jepte atij një rrotull (që quhej "dëshmitë") që ishte statuti i Besëlidhjes së lidhur nga Perëndia me pasardhësit e Davidit; ky statut përmbante formulën që recitohej për çdo mbret: "Ti je biri im, sot të kam lindur"... dhe përsëri: "Më kërko dhe do t'ju jap kombet si trashëgim": Sipas këtij statuti shpallej edhe emri i tij i ri (krh Is. 9,5). Ende në tempull, prifti jepte "vajosjen" mbi të. Ceremonia në tempull përfundonte me një brohoritje, një zhurmë të madhe e quajtur "Terouah": të gjithë ata që merrnin pjesë në ceremoni bërtitnin: "filani është mbreti", në një koncert duartrokitjesh, nën tingujt e borisë dhe borive. "Terouah", në realitet, ishte një thirrje për beteje, thirrja që ndërrohej në një ovacion për mbretin e ri: ishte mbreti-komandant në luftën ai që vlerësohej.
Më pas të gjithë së bashku shkonin në procesion drejt Pallatit. Pjesëmarrësit në kortezhin brohoritnin më një zë gjithmonë më të fortë. Gjatë rrugës, mbreti do të ndalohej për të pirë nga një burim, simbol i jetës së re që i ishte dhënë dhe i forcës me të cilën ishte veshur tani për të triumfuar mbi armiqtë e tij.
Në Pallat, në dhomën e fronit, zhvillohej pjesa e dytë e ceremonisë: procesioni mbretëror, që vinte nga tempulli, hynte në dhomën e fronit. Psalmi i sotëm fillon këtu: një profet fliste në emër të Zotit, duke përdorur formulën solemne: "Orakulli i Zotit"; dhe pastaj ai e ftonte mbretin e ri të ngjiste shkallët e fronit dhe të ulej. Në Bibël, gjejmë shprehjen: "Të ulesh në fronin e mbretërve" që do të thotë "të mbretërosh". Në shkallët e fronit, ishin gdhendur ose skulptuar luftëtarët e armiqve të lidhur me zinxhirë: prandaj, gjatë ngjitjes së shkallëve, mbreti do të vendoste këmbën mbi zverkun e këtyre ushtarëve të mposhtur; ky gjest i fitores ishte parathënia e fitoreve të tij të ardhshme; ky është kuptimi i strofës së parë të psalmit: "I tha Zoti zotit tim: “Rri në të djathtën time", Orakulli i Zotit për zotërinë tim" (në të duhet të lexohet: "Fjala e Zotit për mbretin e ri"): "Rri në të djathtën time, derisa t’i vë armiqtë e tu shtrojë për këmbët e tua”!
Mbetet shprehja "në të djathtën time"... por është Zoti ai që flet me gojën e profetit: në fillim, kjo korrespondon me një fakt shumë konkret topografik: në Jeruzalem, pallati i Solomonit ndodhej në jug të tempullit. (prandaj në të djathtë të tempullit, nëse jemi me pamje nga lindja); gjithçka shpjegohet: Zoti është i vendosur në fron në mënyrë të padukshme mbi Arkën në Tempull dhe mbreti i ulur në fronin e tij do të jetë në të djathtën e tij.
Pastaj profeti i jepte skeptrin mbretit të ri; dhe kjo është strofa e dytë: “Skeptrin e pushtetit tënd Zoti do ta shtrijë nga Sioni: sundo mes armiqve të tu!". Kuptohet: Në Sion, në Jeruzalem, Zoti të jep skeptrin e forcës sate; domino mbi armiqtë të tu. Kjo dorëzim i skeptrit ishte simbol i misionit që i ishte besuar mbretit. Ai do të mbizotërojë mbi armiqtë e tij, për të mbrojtur popullin e tij.
Tani e tutje ai është pjesë e zinxhirit të gjatë të mbretërve që rrjedhnin nga Davidi: ai ishte nga ana e tij bartësi i premtimit që i ishte bërë Davidit; ne nuk harrojmë se ai është vetëm një njeri i vdekshëm, por ai bëhet bartës i një fati të përjetshëm, sepse plani i Zotit është i përjetshëm. Ky është ndoshta kuptimi i strofës së mëposhtme disi të errët: "Ty të përket më i larti pushtet në ditën e fuqisë sate " (domethënë dita e kurorëzimit)", "në shkëlqime të shenjta" (kuptohet, ti je një princ, i verbuar nga shenjtëria, je i veshur me shenjtërinë e Zotit dhe prandaj me pavdekësinë e tij)... "nga kraharori para Yllit të Dritës unë të linda". “Si vesa që lind nga agimi, unë të kam lindur": mënyrë për të thënë se ai si mbret ishte parashikuar nga Zoti që në agim të botës. Mbreti njerëzor mbetet i vdekshëm, por, në besimin e Izraelit, linja e Davidit, e parashikuar nga gjithë përjetësia, është e pavdekshme.
Në të njëjtin kuptim, strofa e mëposhtme përdor shprehjen "për amshim":"Ti je prift për amshim"... mbreti i ardhshëm (domethënë Mesia) do të jetë njëkohësisht mbret dhe prift, siç ishte Melkizedeku; ai do të jetë një prift, domethënë një ndërmjetës midis Perëndisë dhe popullit të tij. Këtu kemi prova se, në shekujt e fundit të historisë biblike, Mesia mendohej të ishte prift. Së fundi, psalmi specifikon: prift "sipas urdhrit të Melkisedekut"; kishte vërtet një problem: nuk mund të jesh prift nëse nuk vjen nga fisi i Levit; është ligji; por si mund të pajtohet ky Ligj me premtimin se Mesia do të jetë një mbret me prejardhje nga Davidi, i cili është nga fisi i Judës dhe jo i Levit? Psalmi 110 jep përgjigjen: ai do të jetë prift, po, por në mënyrën e Melkisedekut, këtij mbreti të Salemit, mbret dhe prift shumë kohë përpara se të ekzistonte fisi i Levit.
Le ta themi shkurtimisht, Psalmi 110 tregon një kurorëzim, por kjo nuk do të thotë se ai u këndua për një kurorëzim të vërtetë: ajo që është e sigurt është se ai u këndua në Jerusalem, gjatë festës së famshme të Tabernakujve për të kujtuar premtimet mesianike të Perëndisë. Duke evokuar një skenë kurorëzimi, janë këto premtime, në realitet, që evokohen për të ruajtur shpresën e njerëzve.
Duke rilexuar këtë psalm, Besëlidhja e Re zbuloi në të një thellësi të re: Jezu Krishti është me të vërtetë ky prift "për amshim", i ngjizur nga përjetësia, ndërmjetësi i Besëlidhjes përfundimtare dhe mbi të gjitha ai fiton mbi armikun më të keq të njeriut, vdekje, me ringjalljen e tij. Shën Pali thotë në letrën e parë drejtuar Korintasve: “Armiku i fundit që do të shkatërrohet është vdekja, sepse ai ka vënë gjithçka nën këmbët e tij”.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

FESTA E KORPIT DHE GJAKUT TË KRISHTIT VITI C.

MË 22-6-2025.

LEXIMI I DYTË: 1 Kor. 11,23-26.

23 Vërtet atë mësim që mora prej Zotit, atë edhe juve jua mësova, domethënë se Zoti Jezus, atë natë që po tradhtohej, mori bukën, 24 falënderoi, e theu dhe tha: “Ky është Trupi im ‑ për ju. Bëjeni këtë në përkujtimin tim!” 25 Po ashtu, pasi u krye darka, mori edhe kelkun e tha: “Ky Kelk është Besëlidhja e re në Gjakun tim. Bëjeni këtë, gjithsaherë që të pini, në përkujtimin tim!” 26 Për të vërtetë, kurdo të hani këtë bukë e ta pini këtë kelk, lajmëroni vdekjen e Zotit, derisa Ai të vijë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

DEPOZITA E ÇMUESHME E BESIMIT.

"Më së pari ju shpalla ato të vërteta që edhe unë vetë i mora” (1 Kor. 15,3). Unë ju kam transmetuar atë që kam marrë nga tradita. Shën Pali këtu na tregon kuptimin e vërtetë të fjalës "traditë": jo vetëm një zakon për t'u respektuar, por një depozitë e çmuar që ne e kalojmë me besnikëri nga brezi në brez... Nëse jemi besimtarë sot, kjo ndodh sepse për dy mijë vjet, të krishterët, në çdo epokë, kanë transmetuar me besnikëri thesarin që kanë mbajtur; si në një garë stafetash, ne kalojmë atë që e quajmë "dëshmi". Dhe nëse transmetimi është besnik, mund të themi se tradita na vjen nga Zoti: "Unë vetë mora atë që vjen nga Zoti dhe jua kam transmetuar juve". Kur ne, nga ana tjetër, pranojmë depozitën e çmuar të besimit, kemi detyrë të verifikojmë se ajo vjen vërtet nga Zoti dhe jo nga idetë tona personale të vogla.
Është ky transmetim besnik që ndërton gradualisht Trupin e Krishtit gjatë gjithë historisë së njerëzimit. Ky transmetim nuk është njohuri intelektuale; është një hyrje në misterin e Krishtit, dhe besnikëria jonë matet me mënyrën tonë të jetesës. Pali është pikërisht i shqetësuar për zakonet e këqija që po zhvillojnë Korintasit; dhe vargjet e pakta që lexojmë këtu janë pjesë e një kapitulli në të cilin ai u kujton atyre kërkesat e jetës vëllazërore. "Nuk kam arsye t'ju përgëzoj; kur mblidheni së bashku si kishë, ka përçarje midis jush..." Dikush mund të pyesë veten se çfarë do të thoshte ai sot, duke parë kaq shumë përçarje dhe ndasi midis të krishterëve të shekullit të njëzet e një? Për të, nevoja për të jetuar në bashkësi me njëri-tjetrin buron drejtpërdrejt nga misteri i Eukaristisë.
"Natën që u tradhtua, Zoti Jezus mori bukën": Pali bën një lidhje të drejtpërdrejtë midis Pasionit të Krishtit dhe këtij gjesti: "Ai u dorëzua": këtu Jezusi është pasiv, ai është lodër e një tradhtie, e moskuptimit, e urrejtjes së njerëzve... ai dorëzohet në duart tona... Në fjalitë e mëposhtme: "Ai mori bukën... ai falënderoi, e theu, ai tha...", përkundrazi, ai është aktiv, ai merr iniciativën, ai i jep kuptim gjithçkaje që do të ndodhë: ai e kthen situatën; nga kjo sjellje fatkeqësie, ai do të bëjë gjestin suprem të Besëlidhjes midis Zotit dhe njerëzve. Dhe, aty, dëgjojmë një jehonë të frazës së vetë Jezusit të transmetuar nga Shën Gjoni:
"Askush nuk mund të ma marrë:
por unë e jap prej vetes.
Kam pushtet ta jap jetën
e kam pushtet ta kthej prapë atë.
Këtë urdhër e mora prej Atit tim”(Gj. 10,18).
Nga ky kontekst urrejtjeje dhe verbërie, ai do të bëjë vendin e dashurisë dhe të ndarjes:
"Trupi im është për ju"; "Kjo kupë është besëlidhja e re në gjakun tim"...
Kjo është ajo që është "falja" në kuptimin e vërtetë të fjalës: dhurata e përsosur, në kuptimin e të qenit i përsosur, përtej urrejtjes... Dhe në këtë mënyrë, ajo tregon fuqinë e dashurisë, e cila është e vetmja e aftë ta transformojë sjelljen vdekjeprurëse në një burim jete. Vetëm falja është e aftë për këtë mrekulli. "Vërtet i madh është misteri i besimit", siç themi në çdo Eukaristi.


DERISA TË VIJË AI (V.26).

Kur lexon misterin e besimit në këtë nivel, Pali nuk mund të mos skandalizohet nga hendeku midis thellësisë së këtij misteri dhe vogëlsisë së sjelljes së Korintasve. Ju kujtoj qortimin e Palit ndaj tyre: "20 Kur ju, pra, mblidheni së bashku kështu, kjo gjë nuk do të thotë se hani Darkën e Zotit, pasi, secili, kur merr pjesë në Darkë, kërkon të hajë një herë ushqimin që ka sjellë me vete, kështu që, dikush mbetet i uritur e tjetri dehet” (1 Kor. 11,20-21). Nuk është për t'u habitur që ky tekst na propozohet pikërisht në ditën e festës së Trupit të Krishtit: sot ne jemi ky Trup i Krishtit në procesin e rritjes.
"Sa herë që hani këtë bukë dhe pini këtë kupë, ju shpallni vdekjen e Zotit". Ne shpallim vdekjen e tij: domethënë, shpallim dëshminë e tij të dashurisë deri në fund. Siç thotë Lutja e bukur Eukaristike e Pajtimit, ne shpallim se "dy krahët e tij të shtrirë tërheqin midis qiellit dhe tokës shenjën e pashlyeshme të Besëlidhjes" midis Zotit dhe njerëzimit. Prandaj kur ne "shpallim vdekjen e tij", ne i përkushtohemi me vendosmëri veprës së madhe të pajtimit dhe Besëlidhjes së inauguruar nga Jezusi.
Shën Pali përfundon me këtë frazë: "Ju shpallni vdekjen e tij derisa të vijë ai". Kjo "deri atëherë" shpreh padurimin tonë. Populli i krishterë është i etur për ardhjen e Krishtit; ne jemi populli i pritjes. Ne e themi këtë pritje në çdo Eukaristi: "Eja, Zot Jezus" - fraza e fundit e aklamacionit pas shugurimit. Por edhe në Ati ynë: "Ardhtë mbretëria jote". Dhe nëse Jezusi na fton ta përsërisim këtë lutje kaq shpesh, është për të na edukuar në shpresë: në mënyrë që të bëhemi të paduruar për Mbretërinë e tij, për ardhjen e tij.
Vërejtja e fundit: Pali thotë "derisa të vijë ai" dhe jo "derisa të kthehet". Ne nuk e presim kthimin e Krishtit sikur të kishte shkuar diku larg nesh dhe do të kthehej. Ai nuk ka shkuar diku larg nesh! Ai është me ne: "Dhe, ja, unë jam me ju gjithmonë ‑ deri në të sosur të botës!” gjithmonë, deri në fund të botës", siç premtoi (Mt. 28,20). Por ne presim ARDHJEN e tij në kuptimin që themi "Perëndia që është, që ishte dhe që do të vijë": ai nuk pushon kurrë së ardhuri, në kuptimin që Prania e tij aktive gradualisht e realizon projektin e madh të planifikuar para krijimit të botës, me kusht që ne të pranojmë të bashkëpunojmë në të. Fjala e fundit e Biblës, në Librin e Zbulesës, është pikërisht "Eja, Zot Jezus". Fillimi i librit të Zanafillës na tregon për thirrjen e njerëzimit, të thirrur të jetë imazhi dhe ngjashmëria e Zotit, dhe për këtë arsye i destinuar të jetojë në dashuri, dialog dhe ndarje si vetë Zoti në Trinitetin e tij. Fjala e fundit e Biblës na tregon se ky plan realizohet në Jezu Krishtin. Kur themi: "Eja, Zot Jezus", ne thërrasim me gjithë fuqinë tonë për ditën kur ai do të na mbledhë të gjithëve nga të katër anët e tokës për të formuar një Trup të vetëm.