Close
Faqja 36 prej 36 FillimFillim ... 26343536
Duke shfaqur rezultatin 701 deri 706 prej 706
  1. #701
    i/e regjistruar
    Anëtarësuar
    19-06-2020
    Postime
    1,612
    Postimet në Bllog
    3

    Për: Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

    PËRGATITJA E LITURGJISË

    E DIELA 31 ORD VITI B.

    MË 3-11-2024.

    LEXIMI I PARË. Dt. 6, 2 – 6


    1 Këto janë urdhërimet, ligjet e rregulloret që Zoti, Hyji juaj, më urdhëroi t’jua mësoj që t’i zbatoni në vendin që po kaloni për ta bërë pronë,
    2 me qëllim që ta druash Zotin, Hyjin tënd, e t’i zbatosh të gjitha urdhërimet e ligjet e tija që po t’i paraqes ty, bijve e nipave të tu gjatë gjithë jetës sate, që të jesh jetëgjatë. 3 Dëgjo, o Izrael, mbaj e zbatoji që të jesh mirë e që gjithnjë të shtohesh në vendin që rrjedh qumësht e mjaltë siç ta ka premtuar Zoti, Hyji i etërve të tu.
    4 Dëgjo, Izrael! Zoti, Hyji ynë, është një Zot i vetëm!
    5 Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë shpirtin tënd e me gjithë fuqinë tënde! 6 Këto urdhërime që po t’i jap sot unë, mbaji gjithmonë në zemrën tënde!




    LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJE.

    Ky është një nga tekstet më të mëdhenj të Besëlidhjes së Vjetër! Ai ende luan një rol shumë të rëndësishëm në fenë dhe lutjen e Izraelit sot.
    Vetë libri i Ligjit të Përtërirë është një ndër librat të parë të Biblës sonë aktuale, por në realitet është një libër që u shkrua disa shekuj pas lirisë si Popullit të Zgjedhur nga Egipti, pra shumë vonë; është rezultat i gjithë reflektimit të disa shekujve pas daljes nga Egjipti. Për të hyrë realisht në këtë tekst, duhet njohur (sa të jetë e mundur) historinë e librit të Ligjit të Përtërirë: me Moisiun dhe daljen nga Egjipti, jemi rreth vitit 1250 para Krishtit. Instalimi në Tokën e Premtuar ndodhi rreth 1200 vitet para Krishstit; dymbëdhjetë fiset i ndajnë vendet dhe do ta pushtojnë territorin e tyre, secili për veten; por ata ruajnë lidhjen e besimit të tyre të përbashkët në Perëndinë që i çliroi nga Egjipti. Moisiu nuk ka shkruar asgjë gjatë jetës së tij: Populli kishte vetëm rasat e Ligjit, të shruara në gur; me vemendje dhe dashuri besimtaret i përsërisnin fjalët e këtyre rasave për t'i nguluar thellë mësimet e tyre në zemrën, e i përcjllnin nga babai te biri, brez pas brezi.
    Me kalimin e shekujve u ndje nevoja për të vënë në shkrim elementët më të rëndësishëm të meditimit të historisë së lirimit të populli me ndërhyrjen e Zotit. Në varësi të vendndodhjes, këto dokumente, të cilat po shfaqeshin gradualisht, secili ka karakteristikat e veta. Ajo që është shkruar në oborrin e mbretit Solomon në shekullin e dhjetë ka thekse të tjera nga ajo që filloi dyqind vjet më vonë në shekullin e tetë në mbretërinë veriore, ku kumbojnë zëra po aq kërkues sa ato të profetëve Amos ose Ozea. Ishte në bashkësitë e tyre që ka shumë ngjarë të ketë lindur thelbi i asaj që është sot libri i Ligjit të Përtërirë. Në kohën e shkatërrimit të mbretërisë veriore nga Asirianët, Levitët e Veriut u strehuan në Jeruzalem, duke marrë me vete atë që kishin më të çmuar, rrotullat që përmbajnë mësimet e Moisiut në gjendje në të cilën profetët i kishin trashëguar. Ata së shpejti do t'i shtojnë mësimet që kanë nxjerrë nga tragjedia që ndodhi në veri: mendonin se në qoftë se vëllezërit e tyre në Jug do të kishin pasur mundësinë të dëgjonin mësimet e Moisiut dhe të profetëve, nuk do të kishin vuajtur ata fatkeqësinë që e shkattëroi krejt mbretërinë e veriut, mbretërinë e tyre.
    Më vonë, këto dokumente do të përjetojnë shumë aventura të tjera: të fshehura në tempullin e Jeruzalemit, nën sundimin e një mbreti sakrileg, për ta shpëtuar, ato do të gjenden pothuajse rastësisht, në vitin 622, nën mbretërimin e Josias, i cili do të bazohet në mësimet e këtij dokumenti për të filluar një reformë të madhe fetare. Ai ishte një besimtar i vërtetë. Dhe pastaj, kur katastrofa do të kishte ndodhur edhe në mbretërinë jugore (Jerusalemi u pushtua nga Nabukodonozor në 587), do të jetë koha për të nxjerrë edhe mësime për kthimin nga Mërgimi: Toka e premtuar nga Zoti duhet fituar. Prandaj theksi i fjalës "dëgjo" në këtë libër, theksi që është ai i një predikimi, madje edhe i një thirrjeje zgjimi. Kështu lindi, ndoshta, gjatë shekujve dhe historisë së trazuar të popullit të zgjedhur, ky libër i Ligjit të Përtërirë që kemi përpara (dhe emri i të cilit, në greqisht, do të thotë "Ligji i dytë", pasi është, në një farë mënyre një ripërtëritje e mësimeve të Moisiut.
    Pra mund të thuhet se dihet miaft tani për të kuptuar tekstin e sotëm. Prandaj është një rilexim i Eksodit dhe i mësimeve të Moisiut, shumë kohë pas vdekjes së këtij të fundit, në një kohë kur mbretërisë jugore duhet t'i kujtohen urgjentisht kërkesat e Besëlidhjes dhe kthimi në besim, në thellësi që është thelbësore: Izraeli, ti do të dëgjosh, ti do të kujdesesh të vish në praktikë atë që do t'ju sjellë lumturi dhe frytshmëri... ashtu siç ju ka premtuar Zoti, Perëndia i etërve tuaj. “Dëgjo, Izrael, Zoti, Perëndia ynë, është i vetmi "
    I gjithë fati i Izraelit është aty, ndoshta, në kuptimin e këtyre dy fjalëve ("Dëgjo" dhe "Izrael"): Izraeli, Populli i Zgjedhur, por që e ka marrë emrin nga një luftë e paharrueshme, nëse ju kujtohet! Sepse ishte pas natës së betejës së tij me engjëllin (në kalimin e Jabokit, në një degë të Jordanit në Jordaninë e sotme) që Jakobi mori nga kundërshtari i tij këtë emër të ri: "Izrael", që do të thotë saktësisht: "Ai që luftoi kundër Zotit”!
    “Nuk do të quhesh më Jakob, por Izrael:
    sepse luftove me Perëndinë e me njerëz
    dhe ngadhënjeve” (Zn 32, 29).
    Pikërisht këtij populli, gjithmonë të tunduar për t'u ngritur kundër Zotit, për të luftuar me Zotin ("njerëz me qafë të fortë", tha Moisiu) autori i librit të Ligjit të Përtërirë ia kujton se ai duhet përkundrazi "të dëgjojë" Zotin... Është pikërisht ai Popull që vazhdimisht sfidohet me këtë nevojë për t'u nënshtruar dhe dëgjuar, nëse dëshiron të fitojë lumturinë dhe lirinë e vet.
    Kjo frazë: "Dëgjo, Izrael! Zoti, Hyji ynë, është një Zot i vetëm!" është bërë lutja e përditshme e judenjve. Është e famshmja “SHEMA ISRAEL” që recitohet në mëngjes dhe në mbrëmje nga mosha tre apo katër vjeç. Pjesa tjetër e tekstit këmbëngul që të mos e harrohet kurrë ky profesion i besimit: ja disa vargje që pasojnë dhe që janë kaq të bukura:
    "Këto urdhërime që po t’i jap sot unë,
    mbaji gjithmonë në zemrën tënde!
    Ua përsërit fëmijëve të tu!
    Fol për to kur të jesh në shtëpi
    e kur të jesh duke udhëtuar;
    kur të biesh në shtrojë
    e kur të ngrihësh nga shtroja.
    Lidhi në dorën tënde si shenjë
    dhe le të jenë si vjerrës
    ndërmjet syve të tu!
    Shkruaji mbi ballëzinat e dyerve të tua
    dhe në dyer të tua!" (v. 6-9).
    Mënyrë e bukur për të thënë se është në çdo kohë, në zemër të çdo profesioni të tij që besimtari duhet të qëndrojë i lidhur me gjithë qenien e tij pas këtyre urdhërimeve që i janë dhënë për lumturinë e tij.
    Kjo shenjë në dorë dhe në ballë dhe në dyert e shtëpive e të qyteteve, dihet që ndiqet fjalë për fjalë; dihet se quhen "filateritë" (në aramaisht, tefillin): këto kubikë të vegjël prej lëkure të zezë, që besimtarët i lidhin, në ballë dhe në krah (në lartësinë e zemrës), gjatë lutjes të përditshme; në këto kubikë të vegjël, pikërisht, janë të mbyllura rrotulla në të cilat është shkruar ndër të tjera teksti i "Shema Israel":
    "Ju do të bëni një shenjë të saj
    të ngjitur në dorën tuaj,
    ju do të bëni një shenjë të saj
    të vendosur midis syve tuaj".
    Po kështu, Ligji i Përtërirë thotë:
    "Do t'i shkruani në shtalkat e shtëpisë tuaj,
    do t'i shkruani në hyrje të qytetit tuaj”.
    Pastaj në kornizën e derës së përparme të shtëpisë besimtarët varin një kuti të vogël (mezuzah) që përmban Shema Israel; po kështu, ekziston një mezuzah i varur nga porta e qytetit (në murin e qytetit të vjetër të Jeruzalemit, për shembull). Kështu edhe sot besnikëria e Populli të Zgjedhur është pjesë e praktikës së tyre të përditshme. Izraeli nuk e ka harruar kurrë thirrjen e Ligjit të Përtërirë.
    Duke lexuar këtë, do të kemi vënë re rëndësinë e transmetimit familjar të besimit: "Ti do të kesh frikë nga Zoti, Perëndia yt, gjatë gjithë ditëve të jetës sate, ti, si dhe biri yt dhe biri i birit tënd..." Shprehja: "Perëndia i etërve tuaj" që takojmë këtu, si në shumë tekste të Besëlidhjes së Vjetër, ka ngjallur gjithashtu këtë transmetim për shekuj me radhë. Ky është sigurisht një nga sekretet e mbijetesës së besimit hebre gjatë historisë.

  2. #702
    i/e regjistruar
    Anëtarësuar
    19-06-2020
    Postime
    1,612
    Postimet në Bllog
    3

    Për: Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

    PËRGATITJA E LITURGJISË.

    E DIELA XXXI ORD. VITI B.

    MË 3-11-2024.


    Ps.18, 2-3, 4, 47.51ab.


    2 Të dua, o Zot, fuqia ime!
    3 Ti, o Zot, je Qeta ime, Kështjella ime,
    Streha ime, Shpëtimtari im!
    Perëndia im, Ndihmëtari im, në Të shpresoj!
    Ai është Mbrojtësi im, fuqia e shpëtimit tim, ndorja ime!
    4 Në ndihmë do ta thërras Zotin
    tejet të lavdishëm,
    dhe do të shpëtoj nga armiqtë e mi.
    47 Rroftë Zoti! Qoftë bekuar Qeta e strehimit tim!
    Qoftë madhëruar Hyji, Shpëtimtari im!
    51 Zoti ia shumon fitoret mbretit të vet,
    e përkrah të shuguruarin e vet,
    Davidin e pasardhësit e tij deri në amshim!


    LECTIO DIVINA-MEDITIM-LUTJE.

    ZOTI TREGOHET BESNIK NDAJ MESISË SË TI.


    "Zoti tregohet besnik ndaj Mesisë së tij": këtu fjala "Mesia" do të thotë thjesht "mbret". Psalmisti bën që të flasë mbreti David. Dhe Zoti e ndihmoi.
    Le të kujtojmë historinë. Kjo ndodh pak para vitit 1000 para Krishtit. Në atë kohë mbreti legjitim i Izraelit, i zgjedhur nga Zoti dhe i shenjtëruar me vajosjen e vajit nga profeti Samuel, nuk ishte Davidi (ende jo), por Sauli, mbreti i parë i Izraelit .
    Por ky nuk e përmbushi më misionin e tij: mbretërimin e tij, i cili kishte nisur mbarë, përfundoi keq. Në vend që ta dëgjonte profetin, ai me vetëdije i theu urdhrat e tij dhe profeti Samuel e mohoi atë. Pikërisht atëherë ai profet e kishte zgjedhur Davidin, kur ishte ende shumë i vogël, për t'u stërvitur në oborr mbretëror dhe për të pasuar Saulin më vonë. Kështu Sauli mbeti mbret në fuqi deri në vdekjen e tij, por atij iu desh të duronte në oborr të vet rritjen e Davidit, rivalit të tij gjithnjë e më të popullarizuar dhe të suksesshëm. Dhe ndër kohë një urrejtje e ashpër e mbushi gradualisht zemrën e Saulit dhe ai u përpoq disa herë, por më kot, të hiqte qafe Davidin. Një herë ndër të tjera, Sauli po ndiqte Davidin dhe Davidi gjeti strehë në një shpellë. Prandaj shprehja:
    "Zoti çlirimtari im,
    shkëmbi që më strehon ...".
    I zgjedhur, për habinë e tij të madhe, për të qenë mbreti i ardhshëm, Davidi e dinte se mund të mbështetej në mbrojtjen e Zotit:
    "Në ndihmë do ta thërras Zotin
    tejet të lavdishëm,
    dhe do të shpëtoj nga armiqtë e mi" (v.4)
    "Ose përsëri:
    "Zot, mburoja ime,
    fortesa ime,
    arma ime e fitores! "
    ose:
    "O Zot, je Qeta ime, Kështjella ime,
    Streha ime, Shpëtimtari im!
    Perëndia im, Ndihmëtari im, në Të shpresoj!
    Ai është Mbrojtësi im, fuqia e shpëtimit tim, ndorja ime!" (v. 3).
    Libri i dytë i Samuelit thotë se Davidi e këndoi këtë psalm për të falënderuar Perëndinë që e çliroi nga të gjithë armiqtë e tij, duke filluar nga Sauli; dhe nëse ne kemi kureshtjen të konsultohemi me këtë libër të dytë të Samuelit, në kapitullin 22 do të gjejmë atje tekstin e këtij psalmi 18 pothuajse identik. Kjo nuk dëshmon se Davidi historikisht e tha fjalë për fjalë këtë psalm, por se redaktori i fundit i Librit të Samuelit mendonte se ky psalm ishte veçanërisht mirë për të shqaruar situatën e Davidit.
    Por, sigurisht, tema e vërtetë e psalmit, si gjithmonë, nuk është ndonjë personazh i veçantë, madje as mbreti David: është i gjithë Populli i Zgjedhur. Dhe kur Populli i Zgjedhur dëshiron të falënderojë Perëndinë për mbështetjen dhe shqetësimet e tij gjatë shekujve, ai e krahason veten me mbretin David të përndjekur nga Sauli.


    SHKEMBI I IZRAELIT

    I gjithë populli i Izraelit, gjithashtu, mund t'i thotë këto vargje me gjithë të vërtetën:
    "Zot, shkëmbi im... Zoti çlirimtari im,
    shkëmbi që më strehon...
    Më ka liruar, më ka bërë të gjerë,
    më ka çliruar sepse ai me dashuron.
    Rroftë Zoti! Qoftë i bekuar Shkëmbi im! ... ".
    Së pari, shumë kohë përpara Davidit, u përjetua se një shpellë në një shkëmb mund të jetë një vend strehimi; libri i Gjyqtatrëve jep shembuj për këtë; të thuash se Zoti është Shkëmbi ynë do të thotë para së gjithash të thuash se ai është ndihma jonë, mbështetja jonë më e sigurt. Për shembull, te Ligji i Përtërirë gjejmë këngën e famshme të Moisiut për Shkëmbin e Izraelit:
    “T’ Zotit Emrin do t’lëvdoj:
    lartësoni Hyjin tonë!
    I qetë është Ai, n’vepra i përsosur,
    udhët e tij janë drejtësi:
    Hyj besnik, pa asnjë t’keqe,
    krejt i drejtë e i patëmetë” (Dt 32, 3-4).
    Në një kohë kur mendohej se çdo popull ka Perëndinë e tij mbrojtës, pranohej se popujt e tjerë mund të kenë “shkëmbin” e tyre, por Shkëmbi i Izraelit vlen shumë më shumë se shkëmbet e tjerë; ne gjejmë në të njëjtin tekst këtë frazë madhështore: "Shkëmbi i armiqve tanë nuk është si Shkëmbi ynë" (Dt 32:31).


    SHKËMBI I MASËS DHE MERIBËS.


    Moisiu, kur flet për shkëmbin, sigurisht i jep atij një kuptim tjetër; në fjalët e tij ka padyshim një jehonë të çlirimit nga Egjipti ("Zoti më liroi sepse më do") dhe gjithashtu të Eksodit, ecjes së gjatë në Sinai; gjatë gjithë këtij udhëtimi sprovues, nën vapën, me urinë, etjen, mes akrepave dhe gjarpërinjve që digjeshin, prania e Zotit, kujdesi i tij ishin ndihma e njerëzve; një përkujdesje që shkoi aq larg, sa bëri që uji të rrjedhë nga Shkëmbi: është pasazhi i famshëm i Masës dhe Meribës, ku kishin aq etje sa kishin frikë të vdisnin dhe akuzuan Moisiun se donte vdekjen e popullit... Historia e kësaj revolte e përndjek kujtesën e Izraelit, sepse është tipike e dyshimeve, e tundimeve që sulmojnë besimtarin; por këtu nuk evokohet kjo revoltë kundër Zotit dhe Moisiut , por mirësia e Zotit që i përgjigjet revoltës me një dhuratë edhe më të madhe:
    “Në këtë vend populli hoqi keq për ujë dhe nynykatte kundër Moisiut: “Përse na bëre të dalim prej Egjiptit për të na vrarë ne, fëmijët tanë dhe bagëtitë tona”? Moisiu iu drejtua Zotit me këto fjalë: “Çfarë të bëj me këtë popull? Edhe pak dhe do të më vrasin me gurë”. Zoti i tha Moisiut: “Shko para popullit; merr me vete disa prej pleqve të Izraelit, merre në dorë shkopin, me të cilin e godite lumin dhe nisu! Ja, unë do të qëndroj para teje përmbi qetën e Horebit. Ti bjeri shkëmbit e prej tij do të shpërthejë uji që populli të pijë”. Moisiu bëri ashtu ndër sy të pleqve të Izraelit" (Dal 17,3-6).
    Kur populli i Izraelit e këndon këtë psalm, e kujton këtë prani besnike, kujton se Zoti është gjithmonë pranë tij, që emri i Zotit është "Emmanuel-Unë jam me ty"; por ky përkujtim është gjithashtu burimi i shpresës së Popullit; sepse ashtu si Davidi, këta njerëz presin përmbushjen e premtimeve të Zotit besnik, ardhjen e Mesisë që do ta çlirojë përfundimisht njerëzimin:
    “ Rroftë Zoti! Qoftë bekuar Qeta e strehimit tim!
    Qoftë madhëruar Hyji, Shpëtimtari im!
    Zoti ia shumon fitoret mbretit të vet,
    e përkrah të shuguruarin e vet,
    Davidin e pasardhësit e tij deri në amshim! (v. 47 e 51).

  3. #703
    i/e regjistruar
    Anëtarësuar
    19-06-2020
    Postime
    1,612
    Postimet në Bllog
    3

    Për: Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

    PËRGATITJA E LITURGJISË

    E DIELA XXXI ORD. VITI B

    MË 3-11-2024.


    LEXIMI I DYTË: Hb. 7,23-28


    23 Për më tepër asi priftërinjsh qenë shumë, sepse vdekja nuk i linte të qëndronin përgjithmonë.
    24 Kurse Ai, pasi mbetet përgjithmonë, ka priftërinë që nuk kalon kurrë.
    25 Këndej edhe mund t’i shëlbojë plotësisht ata që nëpër Të i afrohen Hyjit - sepse gjithmonë jeton për të ndërmjetësuar për ta.
    26 Vërtet, një Kryeprift i tillë edhe na lypej ta kishim: i shenjtë, i pafajshëm, i panjollë, i ndarë nga mëkatarët dhe më i madhërueshëm se qiejt
    27 - i cili s’ka nevojë, sikurse ata kryepriftërinjtë e tjerë, të kushtojë si një ditë për ditë fli më parë për faje të veta dhe pastaj për faje të popullit. Këtë Ai e bëri njëherë e përgjithmonë kur flijoi vetveten.
    28 Ligji në të vërtetë, vë për kryepriftërinj njerëz të nënshtruar dobësive, kurse fjala e betimit - që vjen pas Ligjit - vë Birin që u bë i përsosur për amshim.


    LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


    NGA BESIDHJA E VJETER NË BESËLIDHJEN E RE.



    Letra drejtuar Hebrënjve gjithmonë do të na hutonte: e shkruar ndoshta nga një hebre që u bë i krishterë dhe e drejtuar për të tjerë hebrenj që u bënë të krishterë, ajo mban një stil shumë të zakonshëm për hebrenjtë, por ndonjëherë e habitshme për ne. Në veçanti, ajo shumëfishon antitezat të cilat, në fund të fundit, të gjitha lidhen me një të vetme, domethënë dallimin midis Besëlidhjës së Vjetër dhe Besëlidhjës së Re. Në tekstin e kësaj të diele, kjo krahasim nuk është shkruar me të gjitha shkronjat, por ajo del në sipërfaqe nën të gjitha linjat: në të kaluarën, gjatë Besëlidhjes së Vjetër, "shumë priftërinj janë pasuar, sepse vdekja nuk i lejonte të qëndronin përgjithmonë" (v. 23); priftërinjtë e mëdhenj ishin "njerëz të mbushur me dobësi" (v. 28); sepse ata ishin mëkatarë, ata kishin "nevojë për të ofruar çdo ditë flijime, së pari për mëkatet e tyre personale, pastaj edhe për ato të popullit" (v. 27).
    Vargu tjetër na tregon anën tjetër të antitezës: priftërinjtë e Besëlidhjes së Vjetër ishin të vdekshëm, Jezusi, ai, "qëndron për gjithmonë"; priftëria e tyre ishte e përkohshme, e tij "nuk kalon". Ata ishin "të ndarë", sigurisht, nga njerëzit e tjerë, me ritualin e shenjtërimit të tyre, por ata ishin mëkatarë; Ai është "i shenjtë, i pafajshëm, i pastër" dhe, për këtë arsye, ai është "i ndarë nga mëkatarët"; ata ishin të mbushur me dobësi, Ai është i mbushur me fuqi: ai është "i aftë për të shpëtuar" (v. 25); ata u emëruan nga ligji i Moisiut, ai është emëruar nga vetë Zoti si Biri i tij (v. 28).
    Nga Besëlidhja e Vjetër, e papërfunduar, e papërsosur, Jezusi i çon besimtarët në Besëlidhjen e Re, të përsosur, të përfunduar: fjala “përmbushje” nuk shfaqet në këto pak rreshta, por tema është e pranishme kudo; mjafton të vërehet bollëku i shprehjeve “për përjetësi”, “një herë e përgjithmonë”, “në mënyrë përfundimtare”. Ja çfarë shpalli Jeremia:
    "Ja, po vijnë ditët ‑ është fjala e Zotit ‑ kur do të lidh me shtëpinë e Izraelit e me shtëpinë e Judës një Besëlidhje të re. Jo si Besëlidhja që e pata bërë me etërit e tyre, atë ditë kur i mora për dore, për t’i nxjerrë nga toka e Egjiptit. Këtë Besëlidhje qenë ata që e thyen. Atëherë unë u dëftova se jam zotëria i tyre ‑ është fjala e Zotit” (Jer 31,31-32).
    E kalimthi, autori evokoi temat kryesore të besimit të krishterë: Ringjallja dhe Eukaristia: “Jezus, ai mbetet përjetësisht... jeton përgjithmonë” (v. 24-25), është Ringjallja; sa i përket Eukaristisë, ajo evokohet nga referenca ndaj flijimit të Jezusit “duke u ofruar një herë e përgjithmonë” (v. 27); ne dëgjojmë fjalët e Krishtit që rezonojnë këtu në mbrëmjen e vaktit të tij të Pashkëve: “Kjo kupë është Besëlidhja e Re në gjakun tim të derdhur për ju” (Lk. 22,20).
    Më tej, autori do të shpaloset gjatë mbi sakrificën e Krishtit (10,1-10; shih të dielen e tridhjetë e tretë të zakonshme B); le të kujtojmë vetëm se në sytë e të krishterëve, është gjithë jeta e Jezusit (dhe jo vetëm vdekja e tij), e dhënë lirisht për të shfaqur deri në fund dashurinë e Atit, që përbën një "sakrificë" (veprim të shenjtë). Kur Jezusi, gjatë darkës së Pashkëve, shqiptoi frazën "Kjo kupë është Besëlidhja e Re në gjakun tim të derdhur për ju", dishepujt nuk rrezikuan të imagjinonin një sakrificë njerëzore: ata e dinin që shprehja "derdhja e gjakut të tij" do t’i referohej dhuratës së jetën e tij për shërblimin e mekatëve tona.


    JEZU KRISHTI, PRIFT I VETËM PËR GJITHMONË.

    Vargu i fundit ngre një pyetje: "Kur Zoti merr një vendim “me betim”, ai e dërgon Birin e tij që e qe i përsosur përgjithmonë"; nuk kthehem tek fjala "përsosur": ne e dimë që ajo fjalë i referohet shugurimit priftëror të priftit të madh; por për çfarë "betimi" bëhet fjalë? Kjo fjalë është një aluzion në Psalmin 110; ky psalm kishte një rëndësi të madhe si për Hebrënjt ashtu edhe për të krishterët, sepse citohet disa herë në Besëllidhjen e Re; letra jonë për Hebrenjtë kthehet shpesh në të, përfshirë edhe në këtë kapitull 7.
    Prandaj, për të kuptuar tekstin tonë të sotëm, duhet ta kemi këtë psalm në mendje; këtu janë disa vargje të këtij psalmi:
    “I tha Zoti Zotit tim: “Rri në të djathtën time,
    derisa t’i vë armiqtë e tu shtrojë për këmbët e tua”!
    Skeptrin e pushtetit tënd Zoti do ta shtrijë nga Sioni:
    sundo mes armiqve të tu!
    Ty të përket më i larti pushtet
    në ditën e fuqisë sate
    në shkëlqime të shenjta
    nga kraharori para Yllit të Dritës
    unë të linda.
    Zoti u përbetua, assesi s’do të pendohet:
    “Ti je prift për amshim
    në mënyrën e Melkizedekut” (Ps. 110, 1-4).
    Nga një skaj në tjetrin, bëhet fjalë për Mesinë e ardhshëm, mbretin e premtuar për pasardhësit e Davidit (ai është ai që merr titullin e zotit). Dita kur ai do të ngjitet në fron, ai do të ulet në të djathtën e Perëndisë, pasi pallati ndodhet në jug të tempullit (pra në të djathtë nëse jemi të kthyer nga lindja); dhe ai do të dëgjojë të gjitha dëshirat për sukses që do të shqiptohen për të, si për shembull: "Zotëro deri në zemrën e armikut. "Për më tepër, në shkallët e fronit, janë të gdhendura kokat, ato të armiqve të supozuar: "Do t'i bëj armiqtë e tu shkallë për fronin tënd".
    Deri këtu, asgjë e re, është kopja e një ceremonie për kurorëzimin; lajmi i madh qëndron në vargun vijues:
    "Zoti e ka betuar me betim të pandryshueshëm: Ti je prift përgjithmonë sipas rendit të mbretit Melkizedek". Pra, këtu kemi një Mesi, mbret, pasardhës i Davidit (pra i fisis të Judës) i cili në të njëjtën kohë mban titullin e priftit; diçka e pamundur nëse respektohet ligji i Moisiut (pasi priftërinjtë duhet domosdoshmërisht të jenë nga fisi i Levit). Vërehet se ky psalm ndriçonte meditimin e të krishterëve të parë që vinin nga judaizmi: për ta, Jezusi ishte ky Mesi që mblidhte në vetveten titujt e mbretit dhe të priftit; kjo është kuptimi i frazës: "Kur Perëndia angazhohet me betim, ai e tregon Birin e tij". Sa na u përket neve, në mëngjesin e Ringjalljes, mund t'i themi atij edhe këtë varg tjetër nga psalmi 110:
    "Ty të përket më i larti pushtet
    në ditën e fuqisë sate
    në shkëlqime të shenjta
    nga kraharori para Yllit të Dritës
    unë të linda” (Ps. 110,3).
    Në Ditën kur shfaqet fuqia jote, ti je princ, i mbushur me shenjtëri.
    Pyetja e dytë e ngritur nga ky varg 28, "Perëndia e solli në përsosmëri përjetë": autori ynë mban këtë pohim pasi kthehet në të tre herë në letër të tij: "Perëndia e solli (Krishtin) në përsosmëri përmes vuajtjeve" (2, 10); "Si bir që ishte, ai mësoi nëpërmjet vuajtjeve bindjen, dhe duke u çuar deri në përsosmërinë e tij, ai u bë shkak i shpëtimit të përjetshëm për të gjithë ata që i binden atij." (5, 8-9). Dhe këtu: "Perëndia e solli në përsosmëri përjetë".
    Jezusi a kishte nevojë për të qenë i përsosur, në kuptimin e zakonshëm të fjalës? Patjetër që jo, pasi ai sapo është njohur si "i shenjtë, pa njollë, pa asnjë faje" (v. 26). Por fjala "përsosmëri" e përdorur këtu në greqisht përcaktonte shenjtërimin e priftit të madh; autori vazhdon projektin e tij duke provuar për lexuesit e origjinës hebraike që Jezusi është me të vërtetë prifti i madh i vetëm dhe përfundimtar; por ai nuk u "shenjtërua" (do të thuhej sot "u urdhërua"), i thonë atij; po, përgjigjet autori: mbi kryq; vuajtja e tij është momenti i shenjtërimit të tij priftëror; kjo është ajo që e bëri të bëhej ndërmjetësi midis Zotit dhe njerëzve: prandaj këmbëngulja në vuajtje për të vendosur Pasionin, dhe në bindjen e Krishtit, tërësisht në harmoni me vullnetin e Atit, tërësisht i kushtuar misionit të tij, i dorëzuar plotësisht në dispozicionin e projektit të Zotit. Në të njëjtin kuptim, Luku raporton frazën e Jezusit, prifti, ndërmjetës, mbi kryq: "Atë, falja atyre, sepse ata nuk e dinë se çfarë bëjnë" (Lk 23,34); Mateu, nga ana tjetër, vëren që mbështjellja me të cilën Jozef nga Arimatea e mbuloi pas vdekjes së tij ishte prej liri, si tunika e priftërinjve të mëdhenj (Mt 27,59). Këtu, autori nxjerr pasojën: nga tani e tutje, "Jezusi është në gjendje të shpëtojë përfundimisht ata që shkojnë te Zoti nëpërmjet tij, sepse ai jeton përgjithmonë për të ndërmjetësuar në favor të tyre." Atëherë, mos frikësohemi më siç thotë autori pak më lart (4,16): "Le të afrohemi pra me guxim të plotë te froni i hirit...”
    Ndryshuar për herë të fundit nga ninoenina : 30-10-2024 më 09:38

  4. #704
    i/e regjistruar
    Anëtarësuar
    19-06-2020
    Postime
    1,612
    Postimet në Bllog
    3

    Për: Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

    PËRGATITJA E LITURGJISË

    E DIELA XXXI ORD. VITI B

    MË 3-11-2024.

    UNGJILLI: Mk 12, 28b-34


    28 Një nga skribët që kishte dëgjuar rragatjen e tyre, duke parë se Jezusi u përgjigj mirë, iu afrua dhe e pyeti:
    “Cili urdhërim është i pari i të gjitha urdhërimeve?”
    29 Jezusi iu përgjigj: “I pari është: ‘Dëgjo, Izrael! Zoti Hyji ynë, është një Zot i vetëm.
    30 Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë mendjen tënde e me gjithë fuqinë tënde!’
    31 Urdhri i dytë është: ‘Duaje të afërmin tënd porsi vetveten!’ Tjetër urdhër më të madh se këta nuk ka.”
    32 Skribi u përgjigj: “Mirë fort, Mësues! U përgjigje ashtu siç është e vërteta! Ai është i Vetmi, e pos tij s’ka tjetër.
    33 Të duash Atë me gjithë zemër, me gjithë mendje, me gjithë fuqi e të duash të afërmin tënd porsi vetveten, ’ vlen më shumë se të gjitha flitë e shkrumbimit e theroret.”
    34 Jezusi, duke parë se u përgjigj me urti, i tha: “Nuk je larg prej Mbretërisë së Hyjit”. Dhe askush s’pati më guxim të hyjë me të në rragatje.


    LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

    CILI ËSHTË I PARË NGA TË GJITHA URDHËRIMET?


    Skribi që doli përpara, nuk ishte keqdashës, përkundrazi pyetja e tij ishte klasike, një temë e zakonshme bisede, me sa duket: po të numëroheshin të gjitha detajet e ligjit hebre, ishin gjashtëqind e trembëdhjetë urdhërime: problemi i zgjedhjes së përparësisë në mënyrë të pashmangshme, u ngrit. Prandaj pyetja: “Cili është i pari nga të gjitha urdhërimet?".
    Si gjithmonë, Jezusi përgjigjet duke iu referuar vetë Shkrimit; dhe si çdo shkrues i mirë, ai di t'i bashkojë tekstet. Këtu ai citon dy tekste, jashtëzakonisht të njohur:
    “I pari është: ‘Dëgjo, Izrael!
    Zoti Hyji ynë është një Zot i vetëm.
    Duaje Zotin, Hyjin tënd,
    me gjithë zemrën tënde,
    me gjithë mendjen tënde
    e me gjithë fuqinë tënde!’
    Urdhri i dytë është:
    ‘Duaje të afërmin tënd porsi vetveten!’
    Tjetër urdhër më të madh se këta nuk ka”.
    I pari nuk është asgjë tjetër veçse i famshmi "Shema Israel", përmbledjja e besimit hebre në një farë mënyre (Dt 6, leximi ynë i parë); e dyti është një pasazh nga libri i Levitikut, i njohur mirë nga autoritetet fetare (Lev 19,18).
    Këto dy urdhërime janë urdhërime për dashuri dhe Jezusi nuk po u shton asgjë ende atyre. "Shema Izraeli" urdhëron dashurinë ndaj Perëndisë, dhe vetëm atë: ishte një temë shumë e zakonshme në Besëlidhjen e Vjetër: të duash Perëndinë në kuptimin e "lidhjes" me të, duke përjashtuar ndonjë perëndi tjetër, që do të thotë, me gjuhë të thjeshtë, të refuzosh çdo idhujtari. Kjo dashuri për Zotin është për më tepër vetëm një përgjigje ndaj dashurisë së Zotit, ndaj zgjedhjes që ai bëri për këtë popull:
    "Arsyeja që Zoti ju ka për zemër dhe ju ka zgjedhur, nuk është pse ju ua kaloni
    të gjithë popujve të tjerë për nga numri; jo, pasi ju jeni më të pakët se të gjithë
    popujt e tjerë: por pse Zoti ju do dhe pse e mban përbetimin që u bëri etërve
    tuaj. Kjo qe arsyeja që ju nxori me dorë të fuqishme
    dhe ju shpëtoi prej shtëpisë së skllavërisë,
    prej dorës së faraonit, mbretit të Egjiptit" (Dt 7,7-8) ..
    "Kjo t’u dëftua ty që ta dish se Zoti është vetë Hyji dhe se nuk ka tjetër përveç
    atij. Prej qiellit bëri ta dëgjosh zërin e tij që të mësonte; përmbi tokë ta ka
    dëftuar zjarrin e vet të madh dhe i dëgjove fjalët e tija prej mesit të zjarrit,
    sepse i deshi etërit e tu dhe i zgjodhi për vete pasardhësit e tyre.
    Ai të nxori me fuqinë e vet prej Egjiptit dhe me një forcë të madhe,
    juve ju është dhënë të shihni, që të dini se është Zoti ai që është Perëndia, nuk
    ka asnjë tjetër përveç tij. (Dt 4,35-37).
    Por a mund të kontrollohet dashuria? Vrulli i dashurisë, jo; por besnikëria, po, dhe këtu bëhet fjalë për këtë: që ta bësh dashurinë ligj, do të thotë të relativizosh çdo ligj tjetër: tani e tutje, ligji, sido që të jetë, është në shërbim të dashurisë së Zotit: ai nuk mund ta zëvendësojë atë; por diskutime të pafund mbi rendin e përparësisë së urdhërimeve, mund të shpërqendrojë nga gjëja kryesore, nga vetë dashuria.
    Sa i përket urdhërimit të dytë të cituar nga Jezusi, "Duaje të afërmin tënd si veten tënde", ai shfaqet në librin e Levitikut, në atë pjesë që quhet: "Ligji i shenjtërisë", që fillon me këto fjalë:
    “Fol me mbarë bashkësinë izraelase e thuaju:
    Jini të shenjtë, sepse unë jam i shenjtë (Lev 19,2).
    Megjithatë, çuditërisht, ky kapitull që duket të përqendrohej te shenjtëria e Perëndisë, renditi me saktësi një seri të tërë urdhërimesh për dashurinë për të afërmin. Kjo do të thotë qartë se shumë kohë përpara Jezu Krishtit, në idealin e Izraelit, dy dashuritë e Perëndisë dhe të afërmit, ishin një urdhër i vetëm. Tabelat e Ligjit pasqyronin të njëjtën kërkesë pasi urdhërimet në lidhje me marrëdhënien me Perëndinë sapo u paraprinë urdhërimeve në lidhje me të afërmin.


    DUA MËSHIRË, JO FLIJIME.

    Profetët i kishin zgjeruar shumë kërkesat për dashurinë ndaj të afërmit (dhe skribët e kohës së Jezusit, ndryshe nga saducenjtë, zakonisht lexonin tekstet profetike). Për të përmendur vetëm një gjë shumë të famshme në kohën e Jezusit, le të kujtojmë këtë fjali të profetit Ozea:
    " Dua dashurinë e jo flinë, njohjen e Hyjit më se holokaustet.
    Unë dua mëshirë, jo flijime, njohjen e Zotit, jo olokauste" (Ozea 6,6).
    Skribi ynë është padyshim në këtë linjë mendimi; Marku shënon:
    "Skribi u përgjigj:
    “Mirë fort, Mësues!
    U përgjigje ashtu siç është e vërteta!
    Ai është i Vetmi, e pos tij s’ka tjetër.
    Të duash Atë me gjithë zemër,
    me gjithë mendje, me gjithë fuqi
    e të duash të afërmin tënd porsi vetveten’
    vlen më shumë se të gjitha flitë e shkrumbimit e theroret” (v. 32v.).
    Jezusi përfundon me një frazë inkurajimi, që duket një "lumturi": "Ti nuk je larg nga Mbretëria e Perëndisë" (nënkuptohet: je "i lumtur" sepse nuk je larg nga Mbretëria e qiellit).
    Është tani rasti interesant të theksohet se predikimi i zakonshëm i Jezusit nuk ishte një mësim i tipit: "Është e nevojshme, duhet...", por një zbulesë mbi thellësinë e asaj që po jetohet: sepse e kuptove se më e rëndësishmja është të duash, je i lumtur, je shumë afër Mbretërisë. Kështu, Jezusi e mbyll këtë seri polemikash me një notë pozitive, e cila është unike për Markun: «Ti nuk je larg nga Mbretëria e Hyjit".
    Mbeten dy pyetje: e para, duke pasur parasysh këtë marrëveshje të habitshme midis Jezusit dhe skribit, pse nuk u shmangën Mundimet? Përgjigja e Markut është si vijon: bashkëkohësit e Jezusit në përgjithësinë e pranuan mësimin e Jezusit, por nuk e kuptuan dhe nuk e pranuan personin e tij. "Me çfarë autoriteti" po vepronte? Cili ishte misteri i tij? Këtu gjejmë problemin e paraqitur në sinagogën e Nazaretit (6,1-6; krh. e diela e katërmbëdhjetë): kush mendon se është djali i marangozit?
    Për sa i përket pyetjes së dytë, ajo është si vijon: Në fund të fundit, cili është kontributi origjinal i Jezusit? A nuk ishte gjithçka tashmë në Ligjin? Po, gjithçka ishte në germë në Ligjin e Izraelit, por Jezusi vjen për të shpallur dhe përmbushur fazën e fundit të Zbulesës: së pari, ai arrin të zgjerojë pafundësisht nocionin e fqinjit; Marku na tregon vazhdimisht Jezusin duke luftuar kundër çdo përjashtimi; së dyti, Jezusi vjen në tokë për të jetuar në vetvete këto dy dashuri të pandashme, atë të Zotit, e atë të tjerëve pa përjashtim; më në fund, Jezusi vjen të na mundësojë të duam si Ai duke na dhënë Shpirtin e tij: “ Nëse e doni njëri‑tjetrin, të gjithë do t’ju njohin se jeni nxënësit e mi”(Gj 13,35).
    Dhe Jezusi tha edhe: " Duajeni njëri‑tjetrin!
    Sikurse unë ju desha ju, duajeni edhe ju njëri‑tjetrin!
    Duani njëri tjetrin si edhe unë ju kam dashur ju" (Gj. 13,34).
    Jezusi sapo i dha skribit përkufizimin më të mirë të Mbretërisë: Mbretëria e Perëndisë është atje ku mbretëron dashuria: dashuria e Perëndisë ushqen dashurinë për të tjerët.

  5. #705
    i/e regjistruar
    Anëtarësuar
    19-06-2020
    Postime
    1,612
    Postimet në Bllog
    3

    Për: Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

    F. A. E DIELA XXXI ORD. VITI B. UNGJILLI.

    PËRGATITJA E LITURGJISË.

    E DIELA XXXI ORD. VITI B.

    MË 3-11-2024.

    UNGJILLI: Mk. 12,28-34.


    28 Një nga skribët që kishte dëgjuar rragatjen e tyre, duke parë se Jezusi u përgjigj mirë, iu afrua dhe e pyeti:
    “Cili urdhërim është i pari i të gjitha urdhërimeve?”
    29 Jezusi iu përgjigj:
    “I pari është: ‘Dëgjo, Izrael! Zoti Hyji ynë, është një Zot i vetëm. 30 Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë mendjen tënde e me gjithë fuqinë tënde!’
    31 Urdhri i dytë është: ‘Duaje të afërmin tënd porsi vetveten!’ Tjetër urdhër më të madh se këta nuk ka.”
    32 Skribi u përgjigj:
    “Mirë fort, Mësues! U përgjigje ashtu siç është e vërteta! Ai është i Vetmi, e pos tij s’ka tjetër. 33 Të duash Atë me gjithë zemër, me gjithë mendje, me gjithë fuqi e të duash të afërmin tënd porsi vetveten, ’ vlen më shumë se të gjitha flitë e shkrumbimit e theroret.”
    34 Jezusi, duke parë se u përgjigj me urti, i tha:
    “Nuk je larg prej Mbretërisë së Hyjit.”
    Dhe askush s’pati më guxim të hyjë me të në rragatje.


    LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

    Në Ungjillin e javës së kaluar, kujtoni (?), ne dëgjuam tregimin e shërimit të Bartimeut të verbër të Jerikos, i cili, pasi rikuperoj shikimin, filloi të ndiqte Jezusin përgjatë rrugës.
    Qëllimi i udhëtimit të Jezusit ishte Jerusalemi ku do të jepte shenjën më të madhe të dashurisë: dhuratën e jetës.
    Si u prit ai në ardhjen e tij?
    Jemi në javën para Pashkëve dhe Qyteti i Shenjtë, sheshi i Tempullit, vlon nga pelegrinët.
    Disa e njohin, shumë të tjerë kanë dëgjuar vetëm për të, por e respektojnë sepse e dinë se Ai ka shëruar të sëmurët, prandaj Jezusi është i dashur nga populli; është me institucionin fetar që është ngritur konflikti: shkribet, rabinët, farisenjtë e konsiderojnë atë një mashtrues të popullit, një heretik që është në lidhje me Belzebulin sepse mëson doktrina kundër traditës. Prandaj, që prej kohësh, kanë vendosur ta eliminojnë.
    Tani ai është në Jeruzalem, që është qendra e institucionit fetar, dhe ungjilltari Marku tregon se si ai kaloi javën e fundit në Qytetin e Shenjtë.
    Sapo mbërriti, ai hyri në Tempull, shikoi përreth, vëzhgoi gjithçka. Pastaj, duke qenë vonë, ai doli nga Tempulli me dymbëdhjetë e shkoi të kalonte natën në Bethani.
    Të nesërmën në mëngjes u kthye në Tempull dhe bëri një gjest dramatik: u sul për tregtarët dhe blerësit, përmbys tryezat e shkëmbyesve të parave, hodhi poshtë stolët e shitësve të pëllumbave dhe i dëboi të gjithë jashtë duke thënë:
    "Mos e bëni këtë shtëpi të lutjes një shpellë të hajdutëve!"
    Pse ai u soll në këtë mënyrë?
    Një gjest që na lë të shokuar edhe sot.
    Ishte vetëm për të treguar zemërimin e tij për bashkimin e praktikës fetare me interesat ekonomikë, paratë, që qartësisht Zoti nuk i toleron?
    Për këtë po, por jo vetëm për këtë.
    Gjesti i Jezusit kishte një kuptim shumë më të fortë: ishte dënimi i marrëdhënies tregtare me Zotin.
    Çfarë kam ndërmend të them?
    Çfarë ndodhte në Tempull?
    Udhëheqësit shpirtërorë kishin mësuar se për të marrë hile dhe begati nga Zoti, pjellorinë e fushave, të kafshëve, shëndetin e mirë, mbrojtjen nga fatkeqësitë ... duhej t'i ofrohej atij diçka, olokaustet, flijimet, temjanet dhe priftërinjtë kryenin funksionin e ndërmjetësve, pra nuk ishte se populli mund t'ia ofronte atij Zot, duhet të kalonte nëpërmjet priftërinjve të Tempullit.
    Jezusi mësoi se nuk ka asgjë për t'i ofruar Perëndisë sepse Ati i qiellit u jep falas të gjithëve, madje edhe të këqijve, begatitë e tyrej.
    Kryepriftërinjtë të Tempullit u bënë të vetëdijshëm se nëse Perëndia është dashuri falas dhe e pakushtëzuar, siç predikon Jezusi, profesioni i tyre nuk kishte më arsye për të ekzistuar, kulti i Tempullit ishte i destinuar të zhdukej.
    Të jemi të kujdesshëm sepse ideja e marrëdhënies tregtare me Perëndinë është ende e pranishme tek ne: nuk i ofrojmë më qengjat dhe dhentë, jo, por mendojmë se për të marrë favore nga Perëndia, hirin e tij, shpërblimin e tij edhe në Parajsë, është e nevojshme t'i ofrojmë veprat tona të mira, lutjet tona….
    Jezusi jep falas gjithçka!
    Perëndia i Jezusit të Nazaretit është kështu, është dashuri e pakushtëzuar!
    Nëse bëjmë vepra të mira duhet ta falënderojmë Hyjin, sepse duke ndjekur dritën që Ai na jep, ne bëhemi më të bukur. Kur bëjmë vepra të mira ngjajmë gjithnjë e më shumë me Jezuin, jemi fëmijë të vërtetë të Perëndisë, për këtë duhet ta falënderojmë, nuk është se marrim favore, mjaft me marrëdhënien tregtare me Perëndinë, ne nga Perëndia marrim vetëm dhe duhet vetëm ta falënderojmë.
    Është në këtë pikë, pas veprimit të kryer nga Jezusi, që konflikti me autoritetin fetar bëhet i papajtueshëm dhe në të vërtetë, pasi tregoi këtë skenë të parë, Marku vazhdon rrëfimin e tij duke prezantuar shtatë mosmarrëveshje në të cilat Jezusi është i përfshirë, mosmarrëveshje që ndodhin të gjitha në Tempull.
    Kryepriftërinjtë, skribët, pleqtë i bënin pyetje kapërdinëse Jezusit, e peshonin çdo fjalë të tij, sepse dëshironin ta akuzonin; le të kujtojmë... ata i tendosin atë kurth, e pyesin:
    "A është e ligjshme të paguhen tatimet Cezarit?"
    Ata lëviznin nga inati ndaj Jezusit.
    Ungjilli i sotëm duhet të vendoset në këtë kontekst polemik, na prezanton në fakt të pestën nga këto shtatë mosmarrëveshje, është një mosmarrëveshje megjithatë e ndryshme nga të tjerët.
    Dëgjojmë: “28 Një nga skribët që kishte dëgjuar rragatjen e tyre, duke parë se Jezusi u përgjigj mirë, iu afrua dhe e pyeti: “Cili urdhërim është i pari i të gjitha urdhërimeve?”
    Ne kemi thënë se kjo është e pesta nga shtatë mosmarrëveshjet që na janë treguar nga Ungjilltari Marku dhe ka një rabin që ka ndjekur katër mosmarrëveshjet e mëparshme dhe ka mbetur i mahnitur nga mënyra e bukur me të cilën Jezusi iu përgjigj atyre që i bënin pyetje dhe i kundërshtonin.
    Ai, ndryshe nga kolegët e tij, nuk ushqen inat ndaj Jezusit, është i sinqertë, kërkon vetëm të vërtetën dhe pastaj shkon përpara sepse dëshiron të dijë mendimin e Jezusit për një çështje që diskutohej mes tyre: cili është urdhërimi që është i pari i të gjithëve?
    Pse u vendosën në këtë problem?
    Për shkak se nga Torah ata kishin nxjerrë 613 urdhërime, bëhej fjalë për të vendosur se nga cili urdhërim rrjedhin të gjithë të tjerët, nuk ishte një çështje e kotë, e cila është e rëndësishme edhe për ne sot.
    Le të provojmë të mendojmë: edhe ne kemi një urdhëresë të parë nga e cila varen të gjitha të tjerat, të gjitha vendimet që marrim në jetën tonë.
    Nëse urdhëresa juaj e parë është “ju duhet të fitoni para”, të gjitha urdhëresat e tjera rrjedhin nga kjo.
    Pra do të rrjedhë urdhëresa: duhet të punosh, duhet të angazhohesh, duhet të ngrihesh herët në mëngjes, pastaj nëse është e nevojshme duhet edhe të mashtrosh, të shfrytëzosh, të vjedhësh, të bësh të çmendur.

    Por urdhëresa e parë mund të jetë edhe “duhet të jesh gjithmonë i mirëpritur, i dashur nga të gjithë” dhe atëherë ndryshojnë urdhëresat që vijnë pas saj, që rrjedhin nga kjo; pra urdhëresat do të jenë… të jesh i mirë, i sjellshëm, i gatshëm, i shërbishëm, i besueshëm, të zgjedhësh profesionin ku mund të bësh më të lumtur njerëzit që janë pranë teje.
    Secili prej nesh mund të bëjë me sukses këtë pyetje të thjeshtë, të thjeshtë:
    “Cila është urdhëresa e parë që ti ke në jetë, ajo nga e cila varen të gjitha zgjedhjet që bën?”
    Sot ne do të dëgjojmë Jezusin që na sugjeron atë që sipas tij duhet të jetë urdhëresa e parë dhe do të jetë e rëndësishme që edhe ne të zgjedhim atë urdhëresë dhe të bëjmë që të gjitha urdhëresat tona në jetë të rrjedhin nga ajo urdhëresë që ai na tregon si e parë.
    Në kohën e Jezusit qarkullonin opinione të ndryshme mes rabinëve në lidhje me këtë problem, disa mendonin se urdhëresa e parë ishte ajo e mos pasurit zota të tjerë, vetëm “Adonai” është “Zoti”;
    Pastaj kishte mendimin e Rabinit Hillēl, i cili thoshte:
    “Urdhërimi i parë është: atë që nuk dëshiron që të të bëhet, mos ia bë të tjerëve. Ky është i gjithë ligji, e gjithë pjesa tjetër është koment”.
    Një mendim shumë i bukur, por shumë i brishtë sepse mungon e gjithë pjesa pozitive: bëji të tjerëve gjërat e bukura që ti dëshiron që të të bëhen;
    Rabini Akiva mësonte: “Urdhërimi i parë është: dashuro të afërmit tënd si veten, ky është parimi kryesor i Torës".
    Tani dëgjoni çfarë mendon Jezusi sepse do të jetë e rëndësishme edhe për ne që ta vendosim atë urdhërim si të parin dhe të nxjerrim prej atij urdhërimi të gjithë përshkrimet që pastaj i japim vetes në jetë.
    Dëgjo: “I pari është: ‘Dëgjo, Izrael! Zoti Hyji ynë, është një Zot i vetëm. 30 Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë mendjen tënde e me gjithë fuqinë tënde!’
    Rabini priste që Jezusi të tregonte një nga urdhërimet e Moisiut. Në vend të kësaj ai tha se përshkrimi nga i cili varen të gjithë të tjerët gjendet në deklaratën e besimit që të gjithë hebrenjtë, edhe sot, e recitojnë dy herë në ditë, është marrë nga kap. 6 e Librit të Deuteronomit dhe fillon kështu:
    “Dëgjo Izrael! “Shema Israel!” pesë herë.
    Në Librin e Ligjit të Përtërirë, Zoti e përsëriti këtë thirrje:
    “ ‘Unë jam Zoti, Hyji yt, që të nxora nga dheu i Egjiptit, prej shtëpisë së skllavërisë.
    7 Mos ki tjetër zot pos meje!
    8 Mos bëj idhull as figurë të gjërave që janë lart në qiell, as poshtë në tokë, as të atyre që janë në ujë nën dhe!
    9 Mos i adhuro ato as mos u shërbe: sepse vetëm unë jam Zoti, Hyji yt, unë jam Hyj ziliqar, që e ndëshkoj fajin e etërve ‑ të atyre që më urrejnë ‑ në fëmijë deri në të tretin e të katërtin brez, 10 por edhe që nuk kursej mëshirë në mijëra brezni ndaj atyre që më duan e që i zbatojnë urdhërimet e mia” (Dt. 5,6-10).
    Dëgjo, Izrael, dëgjo Zotin, Perëndinë tënd, ai është Zoti i vetëm! Mos dëgjo perëndi të tjerë, mos i kushto vëmendje asaj që të thonë idhujt”.
    Ndoshta ne mendojmë se është e lehtë të dëgjojmë… nuk është kështu. E lehtë është të dëgjosh, të ndjesh: aparati ynë dëgjimor aktivizohet automatikisht kur dikush flet, por dëgjimi është diçka tjetër, do të thotë të lejohesh të përfshihesh emocionalisht me atë që na flet.
    Sigurisht që ju ka ndodhur të shihni një hebre në lutje që mbulon sytë me duart e tij ose me një vello, e bën këtë kur reciton Shema Israel, deklaratën e fesë.
    Pse mbyll sytë? Sepse izraeliti nuk është ai që e sheh Perëndinë e tij, por ai që e "dëgjon" Perëndinë e tij dhe mbyll sytë për të mos u shpërqendruar, për t'u përqendruar në atë që Zoti i thotë.
    Edhe ti, nëse nuk i mbyll sytë, do të jesh shpërqendruar nga modelet e jetës që qarkullojnë rreth teje. Nëse nuk krijon heshtjen në brendësinë tënde, nëse nuk bën për një moment të heshtin idetë e tua, bindjet e tua, nëse nuk e dëgjon vetëm për një moment veten tënde, nuk e krijon kushti për të dëgjuar zërin e Zotit që të flet: do ta dëgjosh, por nuk do ta përvetësosh Fjalën e tij.
    Të dëgjosh do të thotë të lejosh dikë të hyjë në jetën tënde me fjalët e tij, me sugjerimet e tij. Për këtë arsye duhet të jemi të kujdesshëm për atë që dëgjojmë, sepse pastaj ne bëhemi ajo që dëgjojmë, bëhemi ajo që kemi vendosur të lejojmë të hyjë në zemrën tonë, në mendjen tonë.

    Dhe Jezusi na thotë se kujt duhet t'i dëgjojmë:
    “Dëgjo Izrael, Zoti, Perëndia ynë, është i vetmi Zot”.
    Adonai duhet të jetë i vetmi Perëndi që ti dëgjon, jo perëndi të tjerë.
    Nëse ti dëgjon perëndi të gabuar, idhullin, nëse e lejon që të hyjë brenda teje, idhulli të shkatërron. Mos e dëgjo; nëse dëgjon paratë, nëse i lejon të hyjnë në mendjen tënde, në zemrën tënde, propozimet e tij të shkatërrojnë.
    Dhe tani Jezusi tregon se si duhet të përfshihemi në këtë dëgjim.
    Dëgjojmë:
    “ ‘Dëgjo, Izrael! Zoti Hyji ynë, është një Zot i vetëm. Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë mendjen tënde e me gjithë fuqinë tënde!’” (v.29-30).
    “Do ta duzash me gjithë zemrën tënde”.
    Asgjë intime! Zemra për semitët, e dimë, është po ashtu vendbanimi i ndjenjave, por është mbi të gjitha qendra nga ku nisin të gjitha zgjedhjet, ku merren të gjitha vendimet.
    Pra, dashuria për të cilën flitet këtu tregon përfshirjen e jetës së plotë me Perëndinë, siç ndodh midis bashkëshortit dhe bashkëshortes. Nusja e dorëzon veten, të gjithë jetën e saj bashkëshortit, sepse e di që është i dashur dhe e di që vetëm ai mund ta bëjë të lumtur.
    Të dashurosh Perëndinë me gjithë zemrën do të thotë të jesh gjithmonë në sinqeritet të plotë në sintoni me mendimet e tij, me planet e tij.
    Dhe kjo dashuri duhet të jetë totale, "me gjithë zemrën" sepse Zoti Perëndi i Izraelit, Adonai, nuk është si perënditë pagane, të cilët nuk janë xhelozë.
    Një person mund të adhurojë Jupiterin, por edhe Saturnin dhe edhe Merkurin, mbrojtësin e hajdutëve dhe ata nuk janë xhelozë ndaj njëri-tjetrit.
    Perëndia i Izraelit nuk duron dashnorë tjerët. Sa herë përsëritet në Bibël "Ani el kanna", unë jam një Perëndi xheloz! Të dua shumë dhe e di që nëse ti, përveç meje, ke në zemrën tënde dashnorë tjetër, për shembull paratë, nuk mund të jesh i lumtur.
    Dhe pastaj "me gjithë shpirtin".
    Në hebraisht ekziston termi "nefesh" i cili nuk tregon shpirtin, por personin, të gjithë jetën. Çdo moment të jetës tënde duhet të drejtohet nga drita që vjen nga i dashuri yt, jo nga idhujt; jeta konkrete duhet të shpenzohet e tërë në realizimin e asaj që është plani i Perëndisë mbi ty. Nuk ka momente ku ti mund të bësh zgjedhje të sugjeruara nga idhujt.
    Dhe pastaj "me të gjitha forcat".
    Çfarë janë këto forca?
    Teksti hebraik thotë “bekolmehodecha”: fjalë për fjalë do të thotë "me gjithë shumësinë tënde".
    Ti ke shumë dhurata në duar, shumë dhurata që të vijnë nga Zoti, mirë, duhet t’i vësh të gjitha në dispozicion të planit të tij të dashurisë.
    Në këtë pikë Jezui bën një shtesë në profesionin e besimit të popullit të tij.

    Ai thotë: “Do ta duash me gjithë mendjen”.
    Nëse dëshirohet që bashkimi me Perëndinë të jetë autentik, i fortë, i patundur, nuk mund të bazohet në emocione kalimtare, ta bësh atë të varet nga ndonjë përkushtim i devotshëm.
    Duhet të përfshijë mendjen, arsyen, inteligjencën, duhet të jetë fryt i një zgjedhjeje të vetëdijshme, të peshuar mirë, duhet të kënaqë arsyen time, arsyeja ime duhet të jetë e ngopur sepse arsyen ma ka dhënë Perëndia: Pastaj kur gjithçka është e arsyeshme (jo racionale, e arsyeshme), atëherë bëje zgjedhjen që është frymësuar nga dashuria. Ki besim në Zotin dhe për këtë arsye zgjedhja e besimit autentik nuk ka asgjë për të ndarë me besimet e verbëra, me supersticionet, me disa praktika të përkushtuara: mendojmë për disa përkujtime, për relike që nuk ndryshojnë shumë nga lidhja me amulete ose talismane të atyre që janë besëtytë, sypërsticiozë.
    Le tëjmi të kujdesshëm: besimi ynë duhet të jetë i arsyeshëm, jo racional, i arsyeshëm.
    Atëherë ai që nuk i dedikon kohë studimit të Fjalës së Perëndisë, ai që nuk është në gjendje të japë përgjigje atyre që e pyesin për arsyet e zgjedhjes së tij të besimit, nuk mund të pohojë se e do Perëndinë me të gjithë mendjen.

    Dhe tani, pa asnjë kërkesë nga ana e skribit, Jezusi bën një shtesë në këtë urdhërim të parë.
    Dëgjoni: “31 Urdhri i dytë është: ‘Duaje të afërmin tënd porsi vetveten!’ Tjetër urdhër më të madh se këta nuk ka” (v.31).
    Dashuria do të thotë të mbash anën e jetës.
    Kur vendos të bësh diçka, duhet gjithmonë të pyesësh veten:
    “Ajo që jam duke bërë është për jetën ose është shkak i vdekjes?”
    Provoni të i nënshtroni këtij pyetjeje të gjitha momentet e jetës tuaj personale dhe sociale: fjalët e tua për shembull, ajo që po thuash, ajo që po mendon, a do të japë jetë, gëzim ose do të shkaktojë dhimbje, do të marrë jetë?”
    Dhe duhet të duash të tjerët “porsi vetveten”.

    Jezusi nuk i flet një dishepulli, i flet një hebreu, është një rabin që njeh shumë mirë masën maksimale të dashurisë tëë parashikuar nga Testamenti i Vjetër. Në kapitullin 19 të Levitikut shkruhet:
    “Ti nuk do të hakmerresh, nuk do të mbash zemërim ndaj vëllait tënd, por do të duash të afërmit tënd si veten”.
    Nuk është ky horizonti përfundimtar i dashurisë: Jezui do të shkojë përtej kësaj mase të dashurisë kur thotë:
    “Duani njëri-tjetrin sikurse unë ju kam dashur ju”
    Pra, ashtu siç e kam bërë unë.
    Duhet të jeni të gatshëm edhe ju të dashuroni edhe armikun, edhe atë që ju bën keq.
    Përtej këtij horizonti të dashurisë është absolutisht e pamundur të shkosh... të dashurosh edhe atë që është i gatshëm të të marrë jetën…
    Ti qëndro në anën e jetës së tij dhe dëshiro vetëm jetën e tij, përtej është e pamundur të shkosh.
    Mbetet në këtë pikë të sqarohet çfarë lidhjeje ka mes dy urdhërimeve, të parit dhe të dytit.
    Dashuria ndaj njeriut kërkon përkushtim për të bërë që askujt të mos i mungojnë ato që janë të nevojshme për jetën, por ky përkushtim nuk duhet të bëjë që detyrimet ndaj Zotit të kalojnë në plan të dytë: lutja, Mësha e dielës, praktikat fetare... prandaj një pjesë e kohës duhet t'i kushtohet punës, familjes dhe miqve, por mos i vjedh Zotit atë që i takon atij.
    E di që nuk ju pëlqen kjo interpretim që është shumë i përhapur, por është i rrezikshëm.
    Pse?
    Të kuptuar në këtë mënyrë, dy urdhërimet janë në kundërshtim me njëri-tjetrin, i vendosin Zotin dhe njeriun në konkurrencë sepse ajo që i jepet njërit i hiqet tjetrit dhe në fund asnjëri prej tyre nuk është plotësisht i kënaqur.
    Kjo nuk është interpretimi i vetëm urdhërimit të dashurisë që përfshin Zotin dhe njeriun në një dashuri të vetme. Në fakt mbajeni parasysh që vetëm Marku na tregon që ekziston një urdhërim i parë dhe një urdhërim i dytë, Mateu i referohet përgjigjes së Jezusit në një mënyrë më të hollë, dhe thotë:
    "I dyti është i ngjashëm me të parin, prandaj nuk është inferior";

    e Luca non accenna a un primo e un secondo, dice:
    “C'è un solo comandamento:
    “ama il Signore Dio tuo e il prossimo tuo come te stesso” ... unico comandamento.

    Bene, in tutto il resto del Nuovo Testamento non si parla più di due comandamenti, ma di un solo comandamento e qual è questo unico comandamento?
    L'amore all'uomo.
    Nel Vangelo di Giovanni Gesù dice:
    “Questo è il mio unico comandamento, amatevi gli uni gli altri come io vi ho amato”;
    Paolo nella lettera ai Romani dice:
    “Tutti i precetti: non commettere adulterio, non uccidere, non rubare, non desiderare e qualsiasi altro comandamento si riassumono in queste parole: ama il prossimo tuo come te stesso, pieno compimento della legge è l'amore”;
    E poi scrivendo ai Galati è ancora più chiaro, dice:
    “Tutta la legge trova la sua pienezza in un solo precetto: amerai il prossimo tuo come te stesso”.
    I due comandamenti, dunque, non possono essere separati perché sono la manifestazione di un unico amore che coinvolge Dio e tutti i suoi figli, è lo stesso amore di Dio che attraverso di noi giunge al fratello, Dio rimane l'unico fondamento dell'amore al prossimo, difatti se eliminiamo Dio è molto difficile trovare un fondamento solido all'amore incondizionato per il fratello, un amore che giunge anche a chi ti fa del male.
    Se eliminiamo Dio è difficile porre un fondamento dell'amore.
    Sentiamo adesso la risposta del Rabbino:

    Lo scriba gli disse: "Hai parlato in modo bello, Maestro.
    E Luka nuk flet për një të parë dhe një të dytë, ai thotë:
    “Ka vetëm një urdhërim:
    “Duaje Zotin, Perëndinë tënd dhe të afërmit tënd si veten tënde”...Ka një urdhërim i vetëm.

    Mirë, në të gjithë pjesën tjetër të Testamentit të Ri nuk flitet më për dy urdhërime, por për një urdhërim të vetëm dhe cili është ky urdhërim i vetëm?
    Dashuria ndaj njeriut.
    Në Ungjillin e Gjonit Jezusi thotë:
    “Ky është urdhërimi im i vetëm, që të doni njëri-tjetrin ashtu si unë ju kam dashur”;
    Pavli në Letrën drejtuar Romakëve thotë:
    “Të gjitha urdhërimet: mos kryej adulter, mos vras, mos vjedh, mos dëshiro dhe çdo urdhërim tjetër përmbledhën në këto fjalë: dashuro të afërmit tënd si veten tënde, përmbushja e plotë e ligjit është dashuria”;
    Dhe më pas, kur shkruanr letrën drejtuar Galatasve është akoma më i qartë. Ai thotë:
    “Të gjithë ligji gjen plotësinë e tij në një urdhërim të vetëm: Duaje të afërmit tënd si veten tënde”.
    Dy urdhërimet, pra, nuk mund të ndahen sepse ato janë shprehja e një dashurie të vetme që përfshijn Perëndinë dhe të gjithë fëmijët e tij: e njëjta dashuri e Perëndisë përmes nesh arrin te vëllai. Perëndia mbetet themeli i vetëm i dashurisë ndaj të afërmit. Në fakt nëse e eliminojmë Perëndinë, është shumë e vështirë të gjesh një bazë të fortë për dashurinë e pakushtëzuar ndaj vëllait, një dashuri që arrin edhe tek ai që të bën të keqe.
    Nëse e eliminojmë Perëndinë është e vështirë të kemio një bazë, një shkëmb mbi të cilin mund të mbështetet dashuria për të afërmin.
    Dëgjojmë tani përgjigjen e Rabinit:
    “Mirë fort, Mësues! U përgjigje ashtu siç është e vërteta! Ai është i Vetmi, e pos tij s’ka tjetër. Të duash Atë me gjithë zemër, me gjithë mendje, me gjithë fuqi e të duash të afërmin tënd porsi vetveten, ’ vlen më shumë se të gjitha flitë e shkrumbimit e theroret”(v.31-32).
    Duke parë që ai kishte përgjigjur si një njeri i urtë, Jezusi i tha:
    “Nuk je larg prej Mbretërisë së Hyjit”
    Dhe askush s’pati më guxim të hyjë me të në rragatje” (v. 34).

    Le të kërkojmë të bëjmë edhe ne rrugën shpirtërore të këtij rabini, mund të jetë historia jonë.
    Hapi i parë që ai bën për t'u afruar në Mbretërinë e Perëndisë është se ai, ndryshe nga kolegët e tij rabinë, nuk tregon paragjykime ndaj Jezusit.
    Ai i afrohet Atij sepse kërkon të vërtetën dhe për këtë arsye një njeri me zemër të pastër.
    Jemi të kujdesshëm, nëse dikush kultivon ide paragjykuese ndaj Ungjillit, nuk do të bëjë as këtë hap të parë, do të mbetet gjithmonë larg Mbretërisë së Perëndisë.
    Hapi i dytë
    Ai është një që kur ka filluar të marrë të vërtetën, nuk është i kënaqur, kërkon gjithmonë të dijë më shumë. Në fakt i drejtohet Jezusit për t'i pyetur "cili është urdhërimi i parë nga i cili unë mund të bëj të varur të gjitha zgjedhjet e jetës sime", dhe ia bën këtë pyetje Jezusit sepse ka kuptuar që fjalët e tij janë të vërteta, thotë gjëra të bukura.


    Terzo passo
    Dopo che Gesù gli ha indicato il comandamento dell'amore come quello dal quale far dipendere tutta la propria vita, lui riconosce di nuovo:
    “Hai parlato in modo bello Maestro, hai pronunciato parole vere, hai ragione, è da questo comandamento dell'amore che devono derivare tutte le scelte della mia vita”.
    Quindi lui ha interiorizzato la risposta di Gesù, l'ha accolta nel proprio cuore.

    Ultimo passo che lui compie:
    Opera una rottura con la concezione diffusa in Israele dove si riteneva che il rapporto con Dio avveniva attraverso il culto, i riti, i sacrifici.
    Lui ha capito che si entra in armonia con il Signore quando si ama.

    È a questo punto che Gesù gli dice:
    “Non sei lontano dal Regno di Dio”.
    Cosa gli manca?
    Non ci viene detto.
    Ripeto: questa potrebbe essere la nostra storia.
    È già molto se siamo arrivati vicini al Regno di Dio.
    Cosa manca?
    La decisione di accogliere in pienezza la proposta di mondo nuovo che Gesù ci fa… entrare noi dandogli la nostra adesione.
    Non lo sappiamo se il rabbino ha fatto questa scelta.

    Hapi i tretë.
    Pasi Jezusi i tregoi atij urdhrin e dashurisë si ai nga i cili varet e gjithë jeta e tij, ai e pranon përsëri:
    “Ke folur bukur Mësues, ke thënë fjalë të vërteta, ke të drejtë, nga ky urdhër i dashurisë duhet të rrjedhin të gjitha zgjedhjet e jetës sime”.
    Pra ai e ka përvetësuar porositë e Jezusit, i ka pranuar në zemrën e tij.

    Hapi i fundit që ai bën:
    Ai shkatërron konceptet e përhapura në Izrael ku besohej se marrëdhënia me Zotin ndodhte përmes kultit, riteve, sakrificave.
    Ai ka kuptuar se hyjmë në harmoni me Zotin kur duam.

    Pikërisht në këtë pikë Jezusi i thotë atij:
    "Nuk je larg Mbretërisë së Perëndisë".
    Çfarë i mungon?
    Nuk na thuhet.
    Përsëris: kjo mund të jetë historia jonë.
    Është shumë nëse kemi arritur afër Mbretërisë së Perëndisë.
    Çfarë i mungon?
    Vendimi për të pranuar plotësisht propozimin e botës së re që Jezusi na bën… të hyjmë edhe ne duke i dhënë atij aderimin tonë.
    Nuk e dimë nëse rabini e ka bërë këtë zgjedhje.

  6. #706
    i/e regjistruar
    Anëtarësuar
    19-06-2020
    Postime
    1,612
    Postimet në Bllog
    3

    Për: Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

    F.A. JAVA. E DIELA XXXI ORD. VITI B. TRE LEXIME.

    PËRGATITJA E LITURGJISË.

    E DIELA XXXI ORD. VITI B.

    MË 3 – 11- 2024



    A mund të urdhërohet zemra?
    Faraoni ishte i dashuri i perëndisë Ra. Që në kohët më të hershme, perëndia Ra i motivoi ndërhyrjet e tij në favor të sovranit me formulën: “Për dashurinë që kam për ty”.
    Perëndia i Izraelit nuk e dinte këtë ndjenjë të ëmbël dhe delikate. Në tekstet më të vjetra të Biblës, atij i atribuohen vetëm pasione të forta: ai pendohet, përbuz, pikëllohet (Zn. 6, 6-7), kultivon besnikërinë krenare ndaj besimtarve të tij, por jo dashurinë. Prandaj kuptohet se, në mëshirën e frikës,
    “18 mbarë populli…i trembur e i frikësuar nga tmerri, qëndroi larg.
    19 Ata i thanë Moisiut: “Fol ti me ne e do të të dëgjojmë, e të mos na flasë Hyji që të mos vdesim”!
    20 Atëherë Moisiu i tha popullit: “Mos kini frikë: Hyji erdhi për t’ju vënë në provë e që ta keni gjithherë frikën e tij me qëllim që të mos mëkatoni”(Dal. 20,19).
    Hyji e kundroi krijimin dhe “pa që ishte një gjë e mirë”, por emocionin e tij të gëzimit nuk e tregoi; aleancat e tij me Noeun dhe Abrahamin raportohen, por do të ishte një gjë e kotë të kërkohej në tekstin e shenjtë, si arsye për zgjedhjen e tij, një frazë si: “sepse i donte”. Zoti dëgjon vajtimin e popullit të tij të shtypur në Egjipt, kujton besëlidhjen e tij, shikon, mendon për të: “23 Mirëpo, pas një kohe të gjatë, vdiq mbreti i Egjiptit. Izraelitët ende dënesnin në skllavëri. Klithnin të mjerët prej vuajtjeve të robërisë, dhe klithjet e tyre për ndihmë arritën te Hyji. 24 Hyji i dëgjoi klithjet e tyre dhe iu kujtua besëlidhja që e lidhi me Abrahamin, me Izakun e me Jakobin. 25 Zoti i pa izraelitët dhe u kujdesua për ta. Ai iu dëftua atyre (Dal. 2,23-25), por edhe këtu nuk përmendet dashuria. Izraeli hezitoi t'i atribuonte Zotit foljen ‘aheb, dashuri, për shkak të ngjyrimeve erotike.
    Ishte Hozea ai që prezantoi imazhin e dashurisë martesore dhe pas tij nuk u anashkalua asnjë shprehje e kësaj dashurie, madje as më e guximshme. Ai shërbeu për të shprehur dashurinë, emocionet, butësinë e Perëndisë ndaj njeriut. Dashuria e tij për patriarkët u zbulua (Dt. 4,37), Abrahami u njoh si “miku i tij (Is. 41, 8), Atij iu atribuua dashuria viscerale e babait (Ps. 103,13) dhe betoi:
    “10 Malet mund të zhduken,
    kodrat mund të tranden,
    porse dashuria ime s’do të zhduket prej teje
    as besëlidhja e paqes sime nuk do të trandet,
    thotë Zoti që pati mëshirë për ty“(Is 54.10).
    Vetëm pasi e kuptoi këtë dashuri të përhershme dhe të lirë, Izraeli ndjeu nevojën t'i përgjigjej dhe kuptoi se një Zot që e do këstu, pa kushte, ka të drejtë të urdhërojë edhe zemrën dhe të kërkojë edhe atë që njerëzve duket e pamundur:
    “21 Nëse armiku yt është i uritur, jepi të hajë,
    nëse është i etur, jepi të pijë” (Pr. 25,21).

    Për të përvetësuar mesazhin, do të përsërisim:
    “Vetëm ata që e kanë kuptuar se Zoti është dashuri, bëhen të aftë për të dashur”.


    LEXIMI I PARË: Dt. 6,2-6.

    1 Këta janë urdhërimet, ligjet e rregulloret që Zoti, Hyji juaj, më urdhëroi t’jua mësoj që t’i zbatoni në vendin që po kaloni për ta bërë pronë, 2 me qëllim që ta druash Zotin, Hyjin tënd, e t’i zbatosh të gjitha urdhërimet e ligjet e tija që po t’i paraqes ty, bijve e nipave të tu gjatë gjithë jetës sate, që të jesh jetëgjatë. 3 Dëgjo, o Izrael, mbaj e zbatoji që të jesh mirë e që gjithnjë të shtohesh në vendin që rrjedh qumësht e mjaltë siç ta ka premtuar Zoti, Hyji i etërve të tu. 4 Dëgjo, Izrael! Zoti, Hyji ynë, është një Zot i vetëm! 5 Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë shpirtin tënd e me gjithë fuqinë tënde! 6 Këto urdhërime që po t’i jap sot unë, mbaji gjithmonë në zemrën tënde!


    LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

    Djemtë e Hagarës, banorë të shkretëtirës së Arabisë, ishin të njohur për fjalët e urta dhe thëniet e tyre të urta; tregtarët e Merrës dhe Temanit ishin transmetues të këtyre fjalëve, në token e tyre u dukën gjigantët e famshëm të kohëve të lashta, të gjatë në shtat, ekspert në luftë ishin shfaqur në tokën e tyre. Megjithatë, asnjë nga këta popuj nuk ishte zgjedhur nga Perëndia; asnjërit prej tyre nuk i kishte shpallur rrugën e urtësisë (Bar. 3,23-27). Në Sinai ai ia kishte dorëzuar rrugën e urtësisë Moisiut dhe që nga ajo ditë Izraeli e konsideronte veten kujdestar, në botë, të urtësisë dhe inteligjencës dhe thirri:
    “Mos ja jep tjetërkujt nderin tend,
    Denjësinë tënde një populli tjetër.
    Jemi të lumtur, o Izrael,
    Sepse na u zbulua çka i pëlqen Hyjit” (Bar. 4, 3-4).
    Edhe sot, në lutjen e mëngjesit, çdo çifut falënderon Perëndinë kështu:
    “Je i bekuar ti, Zot, që na zgjodhe nga të gjitha kombet dhe na ke dhënë ligjin tend”.
    Pikërisht në kuadrin e kësaj krenarie të justifikuar kombëtare duhet vendosur leximi io sotëm.
    Fillon (v. 2-4) me nxitjen për t'u frikësuar nga Zoti. Nuk është ftesa për të pasur frikë: frika presupozon një imazh të Zotit të papajtueshëm me zbulesën biblike. Të kesh frikë nga Zoti do të thotë të vendosësh veten para tij në një qëndrim braktisjeje totale, do të thotë gatishmëri për të mirëpritur me butësi vullnetin e tij të mirë.
    “Mos e ço dorën tënde mbi fëmijën tënd dhe mos i bëj farë dëmi! Tani po e shoh se ia ke drojën Hyjit dhe për shkakun tim nuk e kurseve as djalin tënd të dëshirit” (Zn. 22,12).
    Ai donte të thoshte: “Tani e di që je besnik ndaj Zotit dhe i bindesh atij në çdo gjë. Të devotshmit janë ata që janë të nënshtruar ndaj tij dhe janë të gatshëm të bëjnë gjithçka që ti kërkon, jo sepse kanë frikë nga dënimet e tua, por sepse, duke qenë të sigurt për dashurinë tënde, i besojnë verbërisht”.
    Në pjesën e dytë të leximit (v. 4-6) prezantohet teksti i famshëm të cilin çdo izraelit i devotshëm e përsërit, edhe sot, tri herë në ditë:
    “4 Dëgjo, Izrael! Zoti, Hyji ynë, është një Zot i vetëm! 5 Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë shpirtin tënd e me gjithë fuqinë tënde! 6 Këto urdhërime që po t’i jap sot unë, mbaji gjithmonë në zemrën tënde!...”.
    Fillon me shpalljen e besimit në njëshmërinë e Perëndisë: “Zoti, Hyji ynë, është një Zot i vetëm” (v. 4).
    Tundimi më delikat nuk është ateizmi, por politeizmi, zgjedhja për të ndërtuar viça “të artit” dhe për të lidhur zemrën me idhujt që mashtrojnë, premtojnë kënaqësi, qetësi dhe paqe, por më pas tradhtojnë, skllavërojnë, çnjerëzojnë ata që i nderojnë. I vetëdijshëm për këtë rrezik, çdo izraelit ndjen nevojën t'i kujtojë vazhdimisht vetes të vërtetën themelore të besimit të tij: Zoti është vetëm një.
    Pastaj vjen rekomandimi:
    “Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë shpirtin tënd e me gjithë fuqinë tënde!” (v. 5).
    Në librin e Ligjit të Përtërirë, fjalët frikë dhe dashuri janë të këmbyeshme dhe të dyja shprehin një lidhje ekskluzive me Zotin.
    Dashuria e Zotit nuk duhet të identifikohet me praktikimin e detyrave fetare, me pjesëmarrjen në akte adhurimi. Për të fituar favorin e perëndive, popujt e Lindjes së Mesme të lashtë ofronin olokauste kafshësh dhe frutat e para të të korrave, të bindur se, nëse era e ëmbël e viktimave nuk do të ishte ngjitur rregullisht në parajsë, perënditë do të ishin zemëruar dhe do të dërgonin plagë, thatësira dhe zi buke.
    Për një kohë të gjatë, Izraeli gjithashtu e konceptoi marrëdhënien e tij me Zotin në terma kultikë. Ai besonte se mund të merrte favoret e Perëndisë së tij duke i ofruar, si paganët, flijime dhe olokauste.
    Nuk është kështu që Zoti dëshiron që t’i shfaqet dashuria. Janë të dhunshme kërkesat e profetëve kundër ritualizmit fetar:
    "10 Dëgjojeni fjalën e Zotit, o prijës të Sodomës! Dëgjoje urdhrin e Hyjit tonë, o populli i Gomorrës! 11 “Ç’më duhen flitë tuaja të panumërta?” ‑ thotë Zoti. “Jam ngopur me fli shkrumbimi deshësh, me dhjamë bagëtish të majura; e gjak demash, qengjash e cjepsh nuk dua! 12 Kur donit të dilni përpara meje,kush i kërkoi këto prej duarve tuaja që të shëtitni nëpër tremet e mia? 13 Pushoni së më sjelluri fli të padobi; inat e kam kemin. Hëna e re, e shtuna dhe tubimet.s’duroj dot paudhëri e festime bashkë! 14 Hënat e reja e festimet tuaja i urren shpirti im, u bënë barrë e rëndë për mua, s’mund t’i duroj më! 15 Kur i shtrini duart tuaja në lutje, unë i largoj sytë e mi prej jush; edhe nëse i shumoni lutjet tuaja, unë nuk ju dëgjoj. Duart tuaja pikojnë gjak. 16 Lahuni, pastrohuni, Hiqeni fajësinë tuaj prej syve të mi, pushoni të bëni keq! 17 Mësoni të bëni vepra të mira: kërkojeni drejtësinë, ndihmoni të shtypurit, jepini të drejtën bonjakut, mbrojeni të vejën! 18 “Atëherë, ejani të pleqërohemi” ‑ thotë Zoti. Edhe në qofshin mëkatet tuaja kuq si gjaku, do të bëhen bardhë si bora edhe në qofshin të kuqe si purpuri, do të bëhen porsi leshi. 19 Nëse doni të më dëgjoni, do t’i gëzoni frytet e tokës; 20 nëse s’do të doni e do të më ngacmoni të hidhërohem, shpata do t’ju përpijë!” (Is 1,10-20; krh. Am 5,21‑25).
    Dashuria që Zoti kërkon nuk është një ndjenjë e shpejtë, një emocion i përkohshëm, një deklaratë dashurie e bërë me buzët, por bashkimi i plotë me të në përmbushjen e asaj që i pëlqen atij.
    Për semitët zemra ishte vendbanim jo vetëm i emocioneve, por edhe i racionalitetit dhe vendimeve. Të duajmë Zotin me gjithë zemrën do të thotë t’i dorëzojmë atij kontrollin e të gjitha zgjedhjeve dhe të të gjitha ndjenjave. Do të thotë gjithashtu të ruajmë një zemër të papjesëtuar, një zemër ku të mos ketë vend për idhujt. Nëse është Zoti që me fjalën e tij e mbush zemrën, dëshira për paratë, kapriciot, ambiciet nuk mund t’i jepet më ndonjë peshë në vlerësimin e asaj që duhet të bëhet, të thuhet ose të dëshirohet.
    Me gjithë shpirtin. Shpirti në Bibël është i barabartë me jetën. Asnjë moment nuk mund të kalohet në mosmarrëveshje me planin e Zotit. Rabinët mësonin: Izraeliti i vërtetë e do Zotin gjithmonë, edhe kur i merr jetën.
    Me gjithë fuqinë do të thotë të përdorësh të gjitha energjitë dhe aftësitë e tua për realizimin e planeve të Zotit. Me termin "fuqi", izraelitët tregonin edhe pasuritë materiale, prandaj kanë qenë gjithmonë të gatshëm, kur ka qenë e nevojshme, të sakrifikojnë gjithçka që zotëronin si provë të përkushtuarisë së tyre ndaj fesë.


    LEXIMI I DYTË: Eb. 7,23-28.

    23 Për më tepër asi priftërinjsh qenë shumë, sepse vdekja nuk i linte të qëndronin përgjithmonë.
    24 Kurse Ai, pasi mbetet përgjithmonë, ka priftërinë që nuk kalon kurrë.
    25 Këndej edhe mund t’i shëlbojë plotësisht ata që nëpër Të i afrohen Hyjit - sepse gjithmonë jeton për të ndërmjetësuar për ta.
    26 Vërtet, një Kryeprift i tillë edhe na lypej ta kishim: i shenjtë, i pafajshëm, i panjollë, i ndarë nga mëkatarët dhe më i madhërueshëm se qiejt 27 - i cili s’ka nevojë, sikurse ata kryepriftërinjtë e tjerë, të kushtojë si një ditë për ditë fli më parë për faje të veta dhe pastaj për faje të popullit. Këtë Ai e bëri njëherë e përgjithmonë kur flijoi vetveten.
    28 Ligji në të vërtetë, vë për kryepriftërinj njerëz të nënshtruar dobësive, kurse fjala e betimit - që vjen pas Ligjit - vë Birin që u bë i përsosur për amshim.


    LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

    Hebrenjtë që u kthyen në Krishterimin, kultivonin një kujtim nostalgjik të traditës së tyre fetare të vjetër. Ata kujtonin ceremonitë madhështore në tempullin e Jeruzalemit, solemnitetin me të cilin bëheshin flijimet, rrobat e shkëlqyera të priftërinjve, aromat e temjanit, zëri melodioz i harpës, këngët që shoqëronin festimet liturgjike.
    Pothuajse gjithmonë njerëzit janë shumë të lidhur me këto manifestime të jashtme të religjiozitetit, sepse ata komunikojnë ndjesinë e këndshme të dhënies së diçkaje Perëndisë.
    Në fragmentin e sotëm autori i përgjigjet shqetësimit shpirtëror të këtyre hebrenjve nostalgjikë dhe pohon se shërbimi i Jezusit dhe kulti që ai ofron, janë të pafundëmisht superiorë.
    Ja arsyet: para së gjithash priftërinjtë e tempullit ishin të shumtë sepse vdekja i pengonte ata të qëndronin për një kohë të gjatë dhe për këtë arsye duhej të zëvendësoheshin. Jezusi, nga ana tjetër, mbetet përjetë, ai ka një shërbim që nuk perëndon dhe, përballë Perëndisë, vazhdon të ndërmjetësojë për ne (v. 22-25).
    Për më tepër, priftërinjtë e tempullit ishin mëkatarë dhe ofronin flijime shlyese jo vetëm për popullin, por edhe për veten e tyre. Jezusi, nga ana tjetër, është i pastër, i shenjtë dhe pa njollë; ai u tentua, si ne, por nuk u mposht kurrë nga e keqja (v. 26).
    Në fund, Krishti është i lartë sepse nuk ofroi flijime materiale siç bënin priftërinjtë e tempullit, të cilët i paraqitnin Perëndisë lopë, pëllumba, qengja dhe fruta të tokës; këto flijime duhet të përsëriteshin vazhdimisht sepse ishin të paafta për të fituar shpëtimin. Jezusi, nga ana tjetër, ofroi jetën e tij një herë e përgjithmonë (vv. 27-28).
    Autorit të letrës nuk u përgjigjet hebrenjve nostalgjikë, siç do të tentonte ndoshta dikush prej nesh të bënte: në kishat tona liturgjitë janë edhe më solemne se ato të tempullit, stolitë tona janë më të çmuara… ai deklaron se adhurimi i ofruar nga Krishti është krejtësisht i ndryshëm. Edhe flijimet e të krishterëve janë të ndryshme nga ato të tempullit, ato janë “spirituale”, përbëhen nga dhurata e jetës për të tjerët, ashtu siç bëri Krishti (Rm.12,1).



    UNGJILLI: Mk. 12,28-34.

    28 Një nga skribët që kishte dëgjuar rragatjen e tyre, duke parë se Jezusi u përgjigj mirë, iu afrua dhe e pyeti: “Cili urdhërim është i pari i të gjitha urdhërimeve?”
    29 Jezusi iu përgjigj: “I pari është: ‘Dëgjo, Izrael! Zoti Hyji ynë, është një Zot i vetëm. 30 Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë mendjen tënde e me gjithë fuqinë tënde!’
    31 Urdhri i dytë është: ‘Duaje të afërmin tënd porsi vetveten!’ Tjetër urdhër më të madh se këta nuk ka”.
    32 Skribi u përgjigj: “Mirë fort, Mësues! U përgjigje ashtu siç është e vërteta! Ai është i Vetmi, e pos tij s’ka tjetër. 33 Të duash Atë me gjithë zemër, me gjithë mendje, me gjithë fuqi e të duash të afërmin tënd porsi vetveten, ’ vlen më shumë se të gjitha flitë e shkrumbimit e theroret”.
    34 Jezusi, duke parë se u përgjigj me urti, i tha:
    “Nuk je larg prej Mbretërisë së Hyjit”.
    Dhe askush s’pati më guxim të hyjë me të në rragatje.


    LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


    Është pak enigmatik përfundimi i këtij Ungjilli. Pse Jezusi nuk e fton skribën të shkojë pas tij? Pse nuk i sugjeron hapin e mëtejshëm për të hyrë në mbretërinë e Perëndisë? Të pasurin e kishte udhëzuar menjëherë për atë që i mungonte:
    “Të mungon edhe një gjë: shko, shit çka ke, ndajua skamnorëve e do të kesh thesar në qiell; atëherë kthehu e eja pas meje!” 22 Djaloshi u prish kur e dëgjoi këtë fjalë e, i trishtuar, u largua, sepse kishte prona të shumta” (Mk 10,21-22).
    Lë t’i lëmë për një moment në pezull këto pyetje dhe fillojmë të kornizojmë episodin për të kapur mesazhin e tij.
    Prej tre ditësh Jezusi ndodhet në Jerusalem. Ai i ka dëbuar shitësit nga vendi i shenjtë (Mk. 11,15-18), gjest që e ka bërë tashmë të papajtueshëm dhe mundur konflikti i tij me autoritetin fetar. Priftërinjtë e lartë, skribët dhe plëqtë po studiojnë mënyrën për ta zënë në kurth: i bëjnë pyetje të kurdisura, i peshojnë çdo fjalë të tij me qëllim të kapin ndonjë pretest për të mundur ta akuzojnë dhe të mund ta denojnë për vdeljen. Ndërsa ai shëtit në tempull, i afrohen dhe i paraqesin një sërë çështjesh me karakter fetar dhe politik. Jezusi u përgjigjet të gjitha, me qetësi dhe me shumë aftësi, deri në pikën që edhe kundërshtarët e tij mbeten të habitur dhe të mahnitur (Mk. 11-12).
    Ungjilli i sotëm vendoset në këtë kontekst polemik. Një skrib i cili ka ndjekur diskutimet e mëparshme, paraqitet dhe bën një pyetje: "Cili është i pari nga të gjithë urdhërimet?" Ndryshe nga kolegët që e kanë paraprirë, ai nuk është i motivuar nga inati kundër Jezusit, nuk ka për qëllim ta vë në provë; ka dëgjuar të flasin mirë për të dhe dëshiron të verifikojë përgatitjen e tij biblike.
    Duke studiuar Shkrimet e Shenjta, rabinët kishin nxjerrë 613 urdhërime dhe i kishin ndarë në precepte negative (që tregonin veprimet që duhet të shmangëshin, që ishin 365 si ditët e vitit) dhe precepte pozitive (që impononin veprimet që duhet të bëheshin dhe që ishin 248 si anët e trupit njerëzor). Disa prej këtyre precepteve konsideroheshin të lehta, të tjera të rënda, por detyrimi për t’i zbatuar ishte po aq i rreptë. Gratë ishin të liruara nga 248 pozitivet, por, edhe për to, mbetëshinn me të vërtetë shumë. Debatohej nëse ishte e mundur t’i përmbledhëshin, t’i zvogëloheshin në thelbin e tyre. Disa rabinë nuk donin as të dëgjonin për një propozim të tillë. Rrëfehet se një ditë rabi Shammai goditi me shkop një pagan që, duke pasur nxitim për t’u bërë hebre, i kishte kërkuar një sintezë të ligjit të Perëndisë. Rabinë të tjerë ishin në vend të kësaj më të arsyeshëm; mbanin parasysh faktin që të varfërit e tokës kurrë nuk do të mund jo vetëm të respektojnë, por edhe të mësojnë kaq shumë precepte.
    Shumë mësues e mbështesnin se më e rëndësishmi prej urdhërimeve ishte respektimi i ditës së të shtunës; të tjerë konsideronin se kryesor ishte ai që impononte të mos kesh perëndi të tjerë; opinioni i rabinit Hillel ishte i famshëm: "Çfarë nuk e dëshiron për veten tënde, mos ia bëj atij që është pranë teje; kjo është e gjitha ligji, pjesa tjetër është vetëm koment". Rabini Akiba mësonte: "Dashuro të afërmin tënd si veten tënde; ky është parimi i madh i ligjit" dhe Rabini Simon, i quajtur i drejti, pohonte: "Bota mbështetet në tre gjëra: ligjin, kultin dhe veprat e dashurisë".

    Cili ishte pozicioni i Jezusit për këtë çështje kaq të diskutuar?
    Ai jepte përshtypjen se ishte shumë i kuptueshëm ndaj mëkatarëve dhe dobësive të tyre, nuk ishte i papërkulur si rabin Shammai, prandaj duhet të kishte qenë i favorshëm ndaj sintezës. Herë të tjera ai u kishte dalë kundër "të mençurve" që e ndërlikonin jetën e njerëzve të thjeshtë, duke ngarkuar në shpatullat e tyre pesha të rëndë të përshkrimeve të hollësishme, praktikat e panumërta të imponuar nga tradita e të parëve.
    Përgjigja që Jezusi i jep rabinit, rimerr lutjen më të njohur të popullit të tij:
    “4 Dëgjo, Izrael! Zoti, Hyji ynë, është një Zot i vetëm! 5 Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë shpirtin tënd e me gjithë fuqinë tënde!” (Dt. 6,4-5). Pastaj, pa u kërkuar, ai shtohet një urdhërim të dytë, të marrë nga libri i Levitikut:
    “18 Mos u hakmerr as mos ushqe hidhërim ndaj bijve të popullit tënd. Duaje të afërmin tënd porsi vetveten. Unë jam Zoti” (Lv. 19,18).
    Siç mësuam nga leximi i parë, Perëndia duhet të dashurohet me zemër, shpirt dhe forcë (Dt. 6,4). Por për Jezusin nuk mjafton: këtyre tre fakulteteve, ai u shton edhe “me gjithë mendjen”.
    Nëse dëshirohet që përkrahja ndaj Perëndisë të jetë e fortë dhe e patundur, nuk mund ta bazohet në emocione të shkurtra fetare ose të varet nga ndonjë devocion tëreheqës. Duhet të përfshijë mendjen, duhet të jetë fryt i një zgjedhjeje të vetëdijshme dhe të mirëmenduar, që e kënaq plotësisht edhe arsyen.
    Ai që nuk i kushton kohë studimit të fjalës së Perëndisë, ai që nuk interesohet për temat teologjike dhe problemet e kishës, ai që nuk është në gjendje të japë arsyet e besimit të tij, nuk mund të pretendojë se e do Perëndinë me gjithë mendjen e tij.
    Dashurisë për Perëndinë, pastaj i afrohet nga Jezusi dashurisë ndaj njeriut, në pikën që i bën të dy urdhërimet të pandashëm. Edhe pse nuk është gjithmonë e lehtë të përcaktohet në mënyrë konkrete çfarë është e përshtatshme për të bërë, është mjaft e qartë në çfarë qëndron dashuria për të tjerët: është gatishmëria për të bërë gjithmonë atë që është e mirë për tjetrin. Nuk është megjithatë krejtësisht e qartë se çfarë do të thotë të duash Perëndinë dhe cili është raporti midis dy urdhërimeve.
    Dashuria ndaj njeriut kërkon përkushtim që askush të mos mbetet pa ushqim, rroba, ndihmë, arsim dhe gjithçka që është e nevojshme për jetën. Megjithatë, ky angazhim nuk duhet të lërë pas dore detyrimet ndaj Perëndisë: lutja, meshën e të dielës dhe praktikat fetare. Një pjesë e kohës pra duhet të dedikohet për punën, familjen, miqtë, por kujdes që t'i vjedhësh Perëndisë pjesën që i takon.
    Ky interpretim, mjaft i përhapur, nuk është i kënaqshëm dhe është i rrezikshëm. Të kuptuar në këtë mënyrë dy urdhërimet janë në kundërshtim me njëri-tjetrin dhe e vënë Perëndinë dhe njeriun në konkurrencë, sepse ajo që i jepet njërit i hiqet tjetrit dhe askush nuk mund të jetë kurrë plotësisht i kënaqur.
    Vërejmë se vetëm në ungjillin e Markut dy urdhërimet janë vendosur në një rend hierarkik: thuhet se ekziston një preceptë i parë, qartë më i rëndësishëm, dhe një i dytë.
    Mateu raporton përgjigjen e Jezusit ndaj rabinit në një mënyrë më të hollësishme:
    "39 I dyti është i barabartë me të: ‘Duaje të afërmin tënd porsi vetveten!’” (Mt 22,39), pra nuk është inferiore, siç dukej se rezulton nga versioni e Markut.
    Në Lukë ka një hap tjetër, nuk përmendet një e parë dhe një e dytë, por një urdhër i vetëm:
    “‘Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë shpirtin tënd, me gjithë fuqinë tënde, dhe me gjithë mendjen tënde edhe ‘të afërmin tënd porsi vetveten!’” (Lk. 10,27).
    Në të gjithë pjesën tjetër të Testamentit të Ri nuk flitet më për dy urdhra që përmbledhin të gjithë ligjin, por për një të vetëm dhe ky është dashuria ndaj njeriut.
    Në ungjillin e Gjonit Jezusi deklaron: "17 Këtë gjë ju urdhëroj; duajeni njëri‑tjetrin!”(Gv 15,17) dhe Pali pohon se ai që e do të afërmit e tij, ka përmbushur të gjithë ligjin.
    "8 Askujt të mos i keni tjetër detyrim, përveç detyrimit që ta doni njëri‑tjetrin, sepse ai që e do tjetrin, e ka plotësuar Ligjin. 9 Sepse: ‘Mos bëj kurorëthyerje! Mos vra! Mos vidh! Mos lakmo!’e nëse ka edhe ndonjë tjetër urdhër ‑ është i përfshirë në këto fjalë: ‘Duaje të afërmin tënd porsi vetveten!’ 10 Dashuria nuk i bën keq të afërmit. Dashuria, pra, është zbatimi i përsosur i Ligjit” (Rm. 13,8-9). Duke shkruar për Galatasit, është edhe më i qartë: "14 Sepse i tërë Ligji përmblidhet në këtë urdhër: “Duaje të afërmin tënd porsi vetveten!” (Gal. 5,14).
    Dy urdhërat, pra, nuk mund të ndahen, sepse janë shprehja e një dashurie të vetme, siç pohon Gjoni:
    "Ai që thotë: Unë e dua Perëndinë dhe e urrej vëllanë e tij, është gënjeshtar. Sepse ai që nuk e do vëllanë e tij që e sheh, nuk mund ta dojë Perëndinë që nuk e sheh" (1 Gj. 4,20-21).
    Të duash Perëndinë nuk do të thotë t'i japësh diçka (kohë, lutje, këngë ...), por të ndash projektin e tij në favor të njeriut, të pranosh dashurinë e tij dhe ta ndash atë tek të tjerët.
    A mund të ketë rrezik të dashurosh njeriun pa dashur Perëndinë?
    Një gjë e tillë është aq e pamundur saqë Bibla nuk e merr fare në konsideratë. Nëse dikush e do njeriun, patjetër që është i frymëzuar nga Shpirti, sepse dashuria mund të vijë vetëm nga Perëndia (1 Gj. 4,7).
    Tani mbetet për të sqaruar se kush e kupton Jezusi për të afërm.
    Që në librin e Levitikut, ndër personat për të dashur, përfshihet i huaji:
    "33 Nëse jeton me ty i huaji në tokën tuaj, mos e shtypni; 34 por le të jetë ndër ju si vendas dhe duaje si vetveten: edhe ju keni qenë të huaj në dheun e Egjiptit. Unë jam Zoti, Hyji juaj"(Lv. 19,33-34). Dhe disa rabinë, duke u bazuar në pjesën e Zanafillës ku evidentohet që Perëndia e krijoi njeriun sipas shëmbëlltyrës së tij (Zn. 5,1), argumentonin që termi i afërm përfshihte të gjithë njerëzit. Në përgjithësi, megjithatë, urdhërimi i referohej vetëm anëtarëve të popullit të Izraelit ose, në maksimum, atyre që banonin brenda kufijve të Tokës së Shenjtë.
    Jezusi i jep fund çdo diskriminimi dhe deklaron pa hezitim dhe në mënyrë të pakundërshtueshme: i afërm është kushdo që gjendet në nevojë, qoftë ai mik apo armik:
    “43 “Keni dëgjuar se qe thënë: ‘Duaje të afërmin tënd’ e urreje armikun tënd. 44 E unë po ju them: Duajini armiqtë tuaj, lutuni për ata që ju salvojnë, 45 për t’u bërë bijtë e Atit tuaj që është në qiell, sepse Ai bën të lindë dielli i tij mbi të këqijtë e mbi të mirët e të bjerë shi për të drejtët e për të padrejtët. 46 Sepse, po qe se i doni vetëm ata që ju duan, çfarë shpërblimi meritoni? Pse a nuk bëjnë kaq edhe tagrambledhësit? 47 E nëse i përshëndetni vetëm vëllezërit tuaj, çfarë bëni të veçantë? A nuk bëjnë të njëjtën gjë edhe paganët? 48 Jini, pra të përkryer siç është i përkryer edhe Ati juaj që është në qiell!” (Mt 5,43-48).
    Ai nuk ka vështirësi në shprehjen e gjykimit të tij, sepse, si një rabin i mirë, ai ka studiuar shkrimet dhe ka asimiluar mendimin e profetëve dhe të mençurve të Izraelit. Ai e di që:
    "3 Të zbatohet mëshira dhe e drejta i pëlqen Zotit më tepër se flite” (Pr 21,3);
    kujton thirrjen e psalmistit: "Sakrificë dhe ofertë ty nuk të pëlqejnë. Nuk ke kërkuar olocauste dhe viktimë për faj. Atëherë kam thënë: Unë do të bëj vullnetin tënd. O Zot, këtë unë dëshiroj, ligji yt është në thellësitë e zemrës sime" (Ps 40,7). Ai nuk ka dyshime: dashuria është shumë më e çmuar dhe e pëlqyeshme për Zotin sesa çdo ofertë.
    Jezusi, duke cituar profetin Ose, iu drejtoi vazhdimisht farisenjve ftesën:
    "Shkoni e mësoni çka do të thotë: ‘Më pëlqen mëshira e jo flia!’ Sepse unë nuk erdha të ftoj të drejtët, por mëkatarët” (Mt 9,13).
    Nuk mund të mos gëzohet për ndjeshmërinë shpirtërore të bashkëbiseduesit të tij, për këtë shtohet: “Nuk je larg mbretërisë së Perëndisë" (v. 34).

    Në këtë pikë mund të rimarrim pyetjet që u bëmë në fillim: pse Jezusi nuk i tregoi menjëherë skribit se çfarë i mungonte ende për të hyrë në mbretërinë e Perëndisë? Pse nuk e ftoi ai të vijë pas tij?
    Arsyeja duhet të kërkohet në perspektivën teologjike të Markut, i cili e ka strukturuar ungjillin e tij si një udhëtim i Jezusit nga Galileja në Jerusalem.
    Tani Mësuesi ka arritur në destinacion, nuk është më në rrugë. Ata që e kanë ndjekur, ata që kanë parë veprat e tij, kanë dëgjuar fjalët e tij dhe kanë kuptuar mesazhin e tij, ata që kanë lejuar të hapen sytë e tyre dhe, si i verbëri Bartimeu, janë bashkuar me dishepujt gjatë rrugës, janë përfundimisht në gjendje të bëjnë zgjedhjen e dhuratës së jetës së bashku me të.
    Të tjerët – rabini i mençur i ungjillit të sotëm, izraelitët e devotshëm që zbatojnë Ligjin dhe të gjithë njerëzit e mirë dhe të ndershëm – janë vetëm pranë mbretërisë së Zotit. Për të hyrë në të, duhet t'i afrohen Krishtit, të studiojnë thellësisht mesazhin e tij, të vlerësojnë propozimin e tij dhe t'i japin atij pranimin e vet të vetëdijshëm dhe të vendosur. Për të arritur në këtë zgjedhje, së pari duhet të udhëtojnë me të rrugën që nga Galileja çon në Jerusalem.
    Të lexosh ungjillin e Markut është e barabartë me bërjen e kësaj udhëtimi. Mund të ndodhë që, duke arritur në faqen e fundit, të mos keni ende guximin të ofroni jetën tuaj me Jezusin. Mund të ndodhë që të mos jeni ende plotësisht të bindur që propozimi i tij është ai i duhuri. Nuk ka arsye për të zhgënjyer për këtë, duhet të rifilloni udhëtimin me të, duke nisur përsëri nga Galileja. Një ditë, si i verbrit nga Betsaida, Jezui do të arrijë përfundimisht t'u hapë sytë të gjithëve.
    Ndryshuar për herë të fundit nga ninoenina : 01-11-2024 më 10:00

Faqja 36 prej 36 FillimFillim ... 26343536

Tema të Ngjashme

  1. Përgjigje: 1
    Postimi i Fundit: 11-02-2021, 09:44
  2. Zbukurimet E Festave *-*
    Nga alketi83 në forumin Albumi fotografik
    Përgjigje: 26
    Postimi i Fundit: 17-01-2011, 23:54
  3. Atmosfera e Festave!
    Nga Mina në forumin Tema shoqërore
    Përgjigje: 10
    Postimi i Fundit: 02-04-2004, 09:25
  4. Si te ruajme linjat pak dite para festave.
    Nga Mina në forumin Bukuri dhe estetikë
    Përgjigje: 5
    Postimi i Fundit: 13-12-2002, 23:51

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund të hapni tema të reja.
  • Ju nuk mund të postoni në tema.
  • Ju nuk mund të bashkëngjitni skedarë.
  • Ju nuk mund të ndryshoni postimet tuaja.
  •