Feja ka qėnė njė ndėr edukatat primare tė jetės, streha e gjithė besimtarėve, drejt adhurimit tė njė qėnie qė ka krijuar dhe ka kontroll mbi ēdo gjė, ēdo dukuri, send.
Feja, konkretisht besimi nė Zot, ka qėnė e praktikuar qė nė kohėt mė tė hershme, qė nė civilizimet e para, siē ishte nė Egjiptin e lashtė apo Greqinė, e shumė tė tjera.
Por, ato nuk praktikohen sot. Religjionet mė tė praktikuara sot janė Krishtėrimi, Islami, Judaizmi, Budizmi etj. Le t’i marrim me rradhė.
Krishtėrimi, ėshtė feja nė besimin e njė Perėndie, qė ėshtė gjithnjė i drejtė, dhe i cili nuk lejon asnjė tė keqe tė mbetet e tė kalojė pa u ndėshkuar. Tė krishterėt, besojnė se pas vdekjes, vjen Dita e Gjykimit, qė gjithėsecili do tė gjykohet, bazuar nė jetėn e tij nė Tokė.
Besimet thelbėsore nė Krishtėrim, drejtohen tek Perėndia, Ati; Jezusi, biri; dhe Shpirti i Shejtė. Mė pas ėshtė Dita e Gjykimit, si dhe shpėtimi i besimtarėve tė krishterė.
Islami, ėshtė feja e dytė mė e praktikuar nė botė, pas Krishtėrimit, me mbi 1,7 pėrkrahės nė tė gjithė botėn, duke qėnė se 27% e popullsisė nė botė ėshtė nė praktikim tė Islamit, pra janė myslimanė.
Islami trajton besimin nė vetėm njė Zot (Arabisht: الله‎‎ Allah), i cili ėshtė i madhi, i vetmi, i pakrahasueshmi, i cili ka kontroll mbi gjithēka. Sipas Islamit, Allahu i zbriti Muhamedit, tė dėrguarit tė tij, Kur’anin, librin e udhėzimeve hyjnore, nėpėrmjet engjėllit Jibril (Gabriel), si zbulesėn pėrfundimtare nga Zoti pėr njerėzimin.
Muhamedi kishte lindur nė Mekė, dhe ishte njė jetim shumė i varfėr, dhe Meka asokohe drejtohej nga familjet mė tė pasura, si  dhe aty praktikoheshin adhurime tė ndryshme. Profeti Muhamed, pejgamberi, nuk dinte tė shkruante dhe lexonte, dhe kjo ishte dhe mrekullia, kur ai zbriti Kur’anin.
Besimet kryesore nė botė, tė njohura si monoteiste, janė Krishtėrimi dhe Islami. A janė vėrtet tė tilla? Feja ėshtė pėrdorur shpesh si “armė pushtimi dhe dominimi”. Kur kolonitė britanike zbritėn nė Amerikė, Botėn e Rė, nuk duhet harruar se ata sollėn edhe njė mjet tjetėr dominimi: fenė kristiane.
Sot, popullsia amerikane ėshtė 70% kristiane dhe pjesa tjetėr ėshte protestante. Dominim! Nė tė gjithė botėn, janė rreth 2 bilionė tė krishterė, duke qėnė qė vetėm nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės janė vetėm 280 milionė kristianė, nė llogaritjet e disa viteve mė parė.
A ėshtė vėrtet Krishtėrimi njė fe monoteiste? Kėtu duhen ngritur dyshime. Nėse do tė bėnim disa krahasime midis Krishtėrimit dhe Islamit, do tė kishim rezultate tė ndryshme nga analiza.
Ati, Biri dhe Shpirti i Shenjtė. Njė trini e shenjtė, kėshtu pra e prezantuar nga kristianėt, nuk do “t’i bėnte mirė” faktit se kjo fe ėshtė vertet monoteiste.
Islami thotė: “La Ilahe Il Allah” pėrkthyer “Nuk ka Zot tjetėr pos Allahut”; qė na vjen si njė shenjė e pastėr e monoteizmit tė vertėtė. Edhe pse ka shumė figura tė rėndėsishme nė Islam, siē ėshtė pejgamberi Muhamed (profeti), asnjėri prej tyre nuk paraqitet si “bir i Zotit”. Muslimanėt thonė se ėshtė e pamundur qė Zoti tė ketė fėmijė. Nė Islam ka vetėm njė Zot, vetėm Njė qė duhet tė jetė i adhuruar, por qė nuk ka as fėmijė e as prindėr. Mrekullitė nė Krishtėrim janė ringjallja e Jezusit, ecja e tij mbi ujė apo shėrimi i tė sėmurėve, gjėra qė nė Islam, paraqiten si dukuri qė mund tė ndodhin vetėm prej vullnetit tė Allahut.
Mrekullitė nė Islam, janė se si njė njeri jetim, i varfėr, qė nuk dinte tė shkruante e lexonte, zbret njė libėr nė Mekė, pas njė mbrekullie qė i ndodh pasi ai i lutet Zotit tė tij, ndėrkohė qė askush tjetėr nuk e bėnte.
Nėse Zoti ka fėmijė, jemi ne, dhe jo persona tė caktuar, siē tregon Krishtėrimi. Gjithēka ndodh me vullnetin e Zotit, dhe jo me dėshirėn e ndokujt. Nuk ka mė tė lartė se ai, apo tė njejtė si ai, nėse ai ka fėmijė, ata jemi ne. Zotėruesit dhe manipuluesit nuk duhet tė jetojnė sė bashku...