Rama: Batuta me Obamën. Takimi im, i ndryshëm nga ai i Vuçiç
“Jemi të karikuar me energji për mandatin e mbetur dhe na tepron edhe për një mandat tjetër”
Në emisionin “Top Story” të gazetarit Sokol Balla, Kryeministri Edi Rama ka rrëfyer mbi takimin e Presidentit Obama dhe zëvendëspresidentin Biden, për të cilin shprehet se në momentet që u realizua do të mbetet i paharrueshëm.
Besoj që ishte një takim i rëndësishëm për karrierën tuaj politike dhe për vendin?
Është një takim i rëndësishëm për Shqipërinë dhe shqiptarët, sepse një vizitë në Shtëpinë e Bardhë nuk bëhet përditë. Fakti që kaloi kohën dhe pritshmërinë për nga atmosfera, e bën edhe më të paharrueshme këtë vizitë.
Raportuam që pati një thyerje protokollare, kur erdhi në fillim të takimit dhe vizita në zyrën ovale.
Po, Presidenti duhej të vinte në mes të takimit me Joe Biden, por erdhi që në fillim dhe në fund më mori dhe më tha hajde shkojmë në Zyrën Ovale.
Më folët për një batutë?
Shkëmbyem disa batuta, por nuk kam marrë autorizim nga Protokolli i Shtëpisë së Bardhë për t’i ndarë me publikun.
Ia keni marrë dorën duke u përzier me punët e brendshme të SHBA…
Nuk jam përzier në punët e SHBA. Jam i habitur nga ata që zgjedhin mes meje dhe Donald Trump, zgjedhin Donald Trump. Nuk është më punë e brendshme Donald Trump. Ai ka thënë gjëra të papranueshme për shqiptarët, Kosovën dhe një histori të lavdishme bashkëpunimi mes SHBA dhe Shqipërisë, por “patriotët e Tiranës” e harrojnë këtë për fat të keq se janë të verbuar nga mllefi antiqeveritar dhe janë gati që mes meje dhe Trump të zgjedhin Trump.
Le të flasim pak për vizitën, mediat në Tiranë raportuan që u pritët me protesta.
Nuk pashë asnjë protestues, por është pjesë e jetës që të ketë edhe protesta dhe nuk ka asgjë të keqe. U prita me shumë ngrohtësi dhe ua kam borxh të gjithë atyre që do të ndodhte një takim kaq i madh nga diaspora, ku edhe prezantova fillesën e projektit të samitit të madh të diasporës në Tiranë. Nuk është çudi që të presim bashkë me shumë njerëz që duan të të përqafojnë edhe protestues. Çudi është kur proteston Presidenti për një kënd lojërash. Ky është lajm, e para nuk është lajm.
Është diskutuar me Obamën reforma në drejtësi, byroja, siguria dhe roli strategjik i Shqipërisë…
Me Presidentin kemi folur për reformat, progresin e jashtëzakonshëm që ka bërë Shqipëria dhe rolin e madh dhe shumë të vlerësuar që Shqipëria luan si një shembull në rajon. Besoj që kemi marrë aq shumë vlerësime sa jemi të karikuar me energji për të gjithë pjesën e mbetur të këtij mandati dhe energjia na tepron edhe për një mandat tjetër.
Nuk ka pasur një transparencë sa i takon axhendës. Edhe formati ka qenë ndryshe…
Ata që kërkojnë transparencë nga Shqipëria nuk dinë çfarë kërkojnë pasi harrojnë që unë nuk jam Presidenti i Shqipërisë, jam Kryeministri, dhe takimi nga pikëpamja protokollare zhvillohet me pritjen nga zv.presidenti dhe pastaj Presidenti bëhet pjesë e takimit. Kjo nuk ndodh vetëm me këtë rast. Takimet janë me këtë rend. Kjo ka shumë pak rëndësi. Në Shqipëri jemi mësuar, ka një pjesë që jetojnë për të nxjerrë bishta nga çdo gjë, por kjo është pjesë e lulëzimit të lirisë dhe nuk ka asnjë problem. Ajo që ka ndodhur është një vizitë me shumë rëndësi, një moment me shumë rëndësi për një bilanc me 25-vjetorin e marrëdhënieve diplomatike. Zona ku ne jetojmë është një histori suksesi e politikës së jashtme amerikane, nisi me bomba dhe ka mbërritur në pikën kur të gjithë janë ulur në një tryezë. E kam ftuar Presidentin që të vijë në Shqipëri. Më ka premtuar që gjatë këtyre 10 muajve, ose pas tyre do ta vizitojë Shqipërinë. Ka treguar shumë interes për rajonin dhe Shqipërinë dhe më ka habitur që ka dijeni të plotë për gjithçka.
Ju e keni takuar disa herë Obamën…
E kam takuar dhe në momentet në Zyrën Ovale i mbante mend dy herët e mëparshme dhe nuk mendoja që një njeri që takon kaq shumë njerëz të mbante mend detajet, detaje që lidhen me basketbollin apo praninë time në Denver kur mori nominimin si kandidat për President.
Më kujtohet takimi i 2012-s, u fol për një foto që nuk u publikua kurrë, nuk e keni shpjeguar kurrë këtë?
Faktikisht, sot ka qenë një ditë e bukur dhe jo vetëm takimi im me Presidentin, por ka qenë një takim miqësor si një mik.
Këtu keni të drejtë, sepse pas 21 Janarit raportet me SHBA nuk ishin nga më pozitivet, një raport që u ngrit me vështirësi, pastaj erdhi kriza e armëve siriane…
Nuk ka asnjë lidhje kjo. Nuk është e vërtetë që politika amerikane vlerëson pa kushte partnerët apo u jep mbështetje pa kushte servilëve, politika amerikane vlerëson shumë argumentet, sjelljen dhe qëndrimet inteligjente dhe të qenët të drejtpërdrejtë. Përsëri e kam pasur rastin të konstatoj që ndryshe nga si padashje apo me dashje në Tiranë përpiqen të interpretojnë qëndrimet e mia si eksese të dikujt që nuk duhet të flasë për gjëra të mëdha. Në fakt, nëse gjërat që thua bëjnë sens, respekti i më të mëdhenjve rritet. Historia e armëve kimike nuk është ashtu siç mendohet në përfundim të kësaj. Kam qenë në kontakt me Sekretarin e Shtetit gjatë atyre ditëve dhe ju siguroj që nga ajo histori dhe episod në marrëdhënien tonë, raporti ynë ka dalë i fortë nga respekti, jo i cenuar.
Ju e dini shumë mirë që në nëntor 2013 ju dërgoi një letër që ju falënderonte dhe ju priste në pranverën e 2014-s në Shtëpinë e Bardhë, pra u shty me dy vite vizita.
Nuk është kështu. Të mos mendojmë që Shtëpia e Bardhë është një fushëkalimi paradash protokollare. Axhenda është e ngjeshur sepse të gjithë duan të takojnë Presidentin e SHBA dhe fakti që në këto 25 vjet nuk është se udhëheqësit e Shqipërisë kanë kaluar çdo mandat në Shtëpinë e Bardhë, flet për të vërtetën që të jesh në Shtëpinë e bardhë do të thotë shumë.
Është folur shumë që është një vizitë e shtyrë në kohë. Ju duhet të kishit ardhur më herët në Uashington dhe me një shfaqje të përbashkët me Vuçiç?
Unë nuk i kontestoj burimet tuaja, por me burimet e mia modeste historia është ndryshe. Nuk jam në dijeni të një plani të tillë. Në vizitën e Vuçiç, Presidenti nuk mori pjesë.
Ka një investim amerikan, jo të përbashkët, ka një investim për promovimin e dy figurave, tuajën dhe Vuçiç, këtë s’e mohoni dot?
Nuk dua të personalizoj asgjë dhe pse nuk kam aspak dëshirë ta fsheh që ardhja këtu dhe ky takim është provë për shqiptarët që sigurisht vlerësohen shumë marrëdhëniet me ta, por vlerësohen shumë marrëdhëniet me qeverinë e sotme në Shqipëri. Ballkani është një histori suksesi dhe unë kam kontributin modest, Vuçiç po ashtu, SHBA kanë kontributin e padiskutueshëm. Ajo që sot mund të thuhet, e dëgjuam edhe në takimin me shefin e Bankës Botërore, që tha për një bisedë me kancelaren Merkel, që kishte folur me superlativa për Shqipërinë. Raporti i DASH kritikonte qeverinë shqiptare për mënyrën sesi janë trajtuar 2 mijë refugjatë sirianë, që janë kthyer mbrapsht. Keni dy standarde, një për emigrantët muxhahedinë dhe një tjetër për ata sirianë.
Nuk kemi dy standarde. Në raport me opozitën iraniane është qëndrim që u bën nder qeverive shqiptare. Nuk është qëndrim i yni, e ka mbajtur edhe qeveria e mëparshme dhe është produkt i natyrshëm i solidaritetit që kemi me ata që janë viktima të persekutimit. Historia tjetër, ajo e krizës së përgjithshme të refugjatëve, është ndryshe. Shqipëria nuk mund të luajë rol shpëtimtari të Europës, Shqipëria mund të luajë një rol aq sa i mbajnë shpatullat. Ka një respekt të plotë për Shqipërinë në Berlin, Bruksel lidhur me këtë qasje. Ne e kemi thënë që duam të marrim pjesën tonë, por brenda një plani europian. Nuk mund t’i marrim ne në një kohë që ca ngrenë mure dhe ca bëjnë deklarata të pabesueshme për BE.
A ka ndikuar fakti që arritët një marrëveshje të gjerë për muxhahedinët?
Nuk kemi arritur asnjë marrëveshja, ka qenë vazhdimësi. Nuk është ky shkaku, kjo ka qenë një arsye prej së cilës Shqipëria është respektuar edhe më shumë, por jo se këtu ka pasur ndonjë pazar.
Më bënë përshtypje batutat për basketbollin me Presidentin Obama, ndërsa Kryeministri Berisha iu ka anatemuar mbi praninë e një koshi pranë zyrave tuaja në Kryeministri. Ka edhe një foto për këtë.
Nuk jam friend me Saliun në Facebook dhe nuk jam i informuar në lidhje me orgazmat virtuale të tij, por ajo që mund të them është se bëmë shaka me presidentin, sepse ai vuri një kosh basketbolli dhe më tha se si shkoja unë me këtë sport. Nuk besoj se ai e ndjek Saliun. Gjithashtu nuk besoj se duke vendosur një gjë të tillë cenohet një institucion. Është një mungesë dije, kulture dhe haberi, sepse Shtëpia e Bardhë, Kancelaria dhe shtëpitë e pushtetit nuk janë të personave, por mjedise ku çdo person lë gjurmët e veta. Kjo ruhet përgjithësisht në vendet e tjera, por në Shqipëri ndodh e kundërta. Pse zyra është e shtruar me mermer, siç ndodhi në Bashkinë e Tiranës, vjen tjetri i vë kazmën dhe e shtron me parket fals.
Çfarë mendoni se do ta dëmtojë Shqipërinë në marrëdhëniet me SHBA nga zgjedhja e Trump? Të mos harrojmë që sot dolët nga Zyra Ovale e SHBA, mendoni se do të futeni sërish nëse zgjidhet Trump?
Atëherë Zoti e ruajttë Amerikën nëse zgjidhet.
Zoti e ruajttë Shqipërinë edhe nga deklaratat tuaja…
Si mund të rri indiferent ndaj deklaratave të tilla si kryeministër i Shqipërisë dhe mbi të gjitha kur pyetesh. Unë jam kryeministër i Shqipërisë që ka myslimanë me të cilët Amerika duhet të jetë krenare. Heroi ynë që u vra në frontin e përbashkët është mysliman. Si mund të lejohet një personazh i tillë që të hedhë baltë mbi myslimanët me një injorancë të paimagjinueshme? Nga ana tjetër, ka mbajtur qëndrime të papranueshme mbi Ballkanin dhe me qëndrimet e Shtëpisë së Bardhë dhe DASH ndaj Millosheviçit, pasi sipas Trumpit Shtëpia e Bardhë dhe administrata amerikane duhet të mbështesnin Millosheviçin dhe nuk duhet të ndihmonin shqiptarët. Kemi të drejtën për të shprehur shqetësimet tona dhe nëse ky do të bëhet President i Amerikës, do të doja që politika shqiptare të ishte e qartë me këtë.
Çfarë qëndrimi do të mbante politika shqiptare nëse do të zgjidhej Donald Trump?
Nëse do të ndodhte, nuk do të pendohesha për asnjë nga fjalët që kam thënë që i besoj dhe kanë të bëjnë me dinjitetin. Mendoj që dinjiteti i vendit, kombit është kryesorja.
Çfarë fitoi Edi Rama dhe çfarë fitoi Shqipëria nga kjo vizitë?
Besoj që Shqipëria sot ka marrë një shprehje spektakolare mirënjohjeje, mbështetjeje, miqësie, ndërsa unë kam marrë një mbresë të pashlyeshme sepse e tillë është, besoj për të gjithë ata që hyjnë në këtë shtëpi të demokracisë botërore. Është edhe një kompliment që nuk mund të neglizhohet dhe një energjizim që do të më mbajë gjatë në përpjekjet për të çuar deri në fund reformat. Në Denver në 2008, isha bashkë me Endri Fugën dhe Fuga më thotë do Zoti fiton Barack Obama. Unë i thashë që ky do të fitojë dhe do të bëhet President i SHBA dhe ti do të jesh me mua kur ta takojmë në Shtëpinë e Bardhë. Këtë i treguam Presidentit mbi Denverin.
Batuta për Bashën
Unë besoj se ata të cilët në Shqipëri zgjedhin Trump-in përpara meje, pavarësisht diferencave që kanë me mua, janë për t’u mëshiruar. Unë midis Lulzim Bashës dhe Trump zgjedh gjithmonë Lulzim Bashën, pavarësisht se Lulzim Bashën nuk do ta zgjidhja kurrë, në asnjë rrethanë dhe për asnjë arsye, për asgjë. Por ama nuk është problemi im, nëse Lulzim Basha, apo cilido qoftë tjetër mes meje e Trump, zgjedh Trump. Është problemi i tyre, unë nuk kam problem.
Takimet
Në Capitol Hill me kongresmenët e komunitetit shqiptaro-amerikan
Gjatë vizitës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, kryeministri ka zhvilluar takim me senatorë, kongresmenë dhe përfaqësues të komunitetit shqiptaro-amerikan. “Historitë e suksesit shqiptaro-amerikan” ishte tema në qendër të një takimi miqësor të Kryeministrit Edi Rama në Capitol Hill në Uashington, me senatorë, kongresmenë dhe përfaqësues të këtij komuniteti. Komuniteti shqiptaro-amerikan u vlerësua një urë e fortë e miqësisë dhe e lidhjes së veçantë mes dy vendeve, me kontribute të vyera në jetën shoqërore amerikane dhe në zhvillimet e 25 viteve të jetës demokratike në Shqipëri. “Ambasadorë të vendit të tyre” i quajti kongresmeni Charles Rangel, duke lëvduar lidhjen e fortë që ata mbajnë me Shqipërinë. Miqësi shumë e veçantë, gati unike, e çmon senatori Mark Kirk, marrëdhënien shqiptaro-amerikane, për të cilën angazhohet të punojë për ta forcuar më tej. “Është një marrëdhënie shumë e veçantë ajo që kemi me Shqipërinë, një mike shumë e mirë. Ishte shumë befasuese për mua kur udhëtova në Shqipëri, pashë flamuj që valëviteshin mbi shtëpitë e njerëzve dhe nuk ishte vetëm flamuri shqiptar, por edhe flamuri amerikan që ndodhej në shtëpitë e shqiptarëve në të gjithë vendin. Nuk do të gjeni asnjë vend tjetër në botë që ka aq shumë shtëpi, ku flamuri shqiptar valëvitet përkrah flamurit amerikan. Është një miqësi e veçantë, një miqësi që e çmojmë shumë këtu në SHBA dhe që gjithashtu e çmoj shumë personalisht, ndaj jam i vendosur që të forcojmë këto marrëdhënie të shkëlqyera”, u shpreh senatori Mark Kirk. Vendi ku të gjithë nderojnë Amerikën janë Varrezat Kombëtare në Arlington. Me një ceremoni solemne, kryeministri Rama bëri homazhe për heronjtë amerikanë dhe vendosi lule tek Ushtari i Panjohur.
Shqip
Krijoni Kontakt