DOSJE 4 - Trojanėt flitshin Shqip.
Pėr me vėrtetua kėtė tezin duhet me analizuė İliaden, veqenėrisht emrave e İliades.
Emrat kryesore e İliades pėrmbanė kuptimet nga gjuhave Luvi-Pellazg. Trashėgimtarėt e kėtij gjuhave janė Shqipja dhe Turqishtja. Shpjegimi/njohja Luvi-Pellazg, pėrdoret ne tregimave shkencorė arkeolojgike lidhje me rajonin Veri perėndimor e Anadollit. Pranohet se Luvianėt dhe Pellazgjėt kanė rrnu se bashku nji kohė e gjatė nė kėtė pjesėn gjeografik.
İliada ėshtė i pari skenar nė kulturen e njerėzis:
Emri e filmit
.: Historia e dhimbshėm e Trojes.
Skenaristi
: Homeri.
Regjizori
..: Zeusi (me autoritetin e Fatalitetit/FATA).
Lojtarėt
.: Popullsija Azis dhe Europes.
Kryeaktorat
..: Priami, Hektori, Parisi, Akili, Helene, Odussei etj.
Kryeaktor Perėnditė: Zeusi, Here, Athene, Afrodite, Apolloni, Artemisi, Aresi etj.
Gjeografija
: Rajoni Veri perėndimor e Anadollit.
Gjuha
.: Luvi-Pellazg=Turqisht (Luvi)-Shqip (Pellazg).
Koha
..: Pėrafėrsisht 1300-1250 Para e.r.
Arkeologat e njoftun deklarojn se lufta e Trojes kurrė nuk ėshtė realizuė. Tregimet e İliades janė fantaziat e poetėve dhe janė krijua me qindėra vjetė. (Manfred Korfmann/Troia projekt-Troia: Traum und Wirklichkeit=Troja: Endėrr dhe Realiteti; Ekrem Akurgal, Fritz Schachermeyer; Canon W.J. Pythian Adams.)
Pėr me vertetua kėtė tezin arkeologjija shenon do materiale shkencore.
- Nė gėrmimave e Trojes, as nji gjetje arkeologjike nuk o shenua deri nė sot qi na jap lidhjen dhe qi e verteton luften e Trojes.
- Pranohet se, nė periudhen e Priamit (Troia VI/VIIa) qyteti o shkatėrrua me nji termet e madhe.
- Tabletet e Hititėve na tregojnė edhe at shekulin e luftes. As lufta as nji emėr nuk shenohet nė kėta tabletave qi e njohim prej pėrallave mitologjike. Vetėm katėr emra na tėrheq vėmendjen; Alaksandu, Pijamaradu, Appaliunas dhe Taruişa/Truvisa, veq kėta pėrngjajn emrave Aleksandrosit, Priamosit, Apollonit dhe Trojes/İlionit.
- Nė literaturen e arkeologjisė pranohet se, nė kohėn errėsirrė (1200-750 Para e.r.) nuk ėshtė e mundun dot krijohet dhe dot flitet nji epika i ngjashėm İliades. Kushtet sosjokulturale nuk jap leje kėtė. Nė kėta shekulla nuk ndihet emri e Mikenit, Trojes dhe Hititėve (biseda dot shpjegohėt nė dosjen e Cumaes; Homer, Dio, Hesiod, Peisistrat).
- Shkruhet se, as nji material/gjetje seriose i mbetur prej kėtė periudhen nuk ekspozohėt nė museumave e botes.
- İliada tregon ngjarjet e bėrė 500 vjet pėrpara prej pėriudhen e vet. Mėndohet se İliada o formua me qindėra vitėve para pėriudhen errėsirė dhe o rrujt nga priftet nė qytetin Cumae/Kyme (afėr İzmirit). Me mundėsi e madhe, Kryeprifti i Kymes Dio (edhe Homeri ėshtė qytetari i Kymes) dhe nipi i tij Hesiodi kur shpėrngulen nė Aten, besohet se edhe pėrallat gojore e İliades shkuan me te.
- İliada nė kohen e vet pranohet si libri e shenjtė (edhe nė kohen e pėrallave gojore). Poetat qi e paraqesin kėta pėralla para popullit, me mundėsi e madhe e kan pas emrin/llagıbin tė pėrgjithshme Homer.
- Perandoria Hititėve nuk merr pjes nė İliada. Megjithatė, ne kohen qi pranohet pėr ngjarjes e luftes Trojes, ekziston edhe lufta Kadesh. Nė tableta Hititėve shkrun se forcat e Trojes dhe Dardanisė kan luftuė se bashku mė Hitita kundra Egjiptit. Ky realitet na sqaron shkakėt e ndryshimeve e İliades (Peisistratit, Aleksandrit e Madhė etj.).
Nė dosjen e kaluar 2a, tham se gjuhat e vjeter mund tė hupėn, vetėm se emėrat nuk hupėn dhe e vazhdojn jeten brenda gjuhave tė reja dhe mė shpėrngullimat e njerzisė, me trekti dhe mė lufta pėrhapen nė sipėrfaqen e botes. Pėrshembull emėri viyana/vijana=venė vjen prej gjuhes Hititėve dhe akoma rrnon nė gjuhave kulturale kombėtare e botes.
Viyana/viana (Hit.) - Venė (Shqip); vinum (Lat.); vino (Sllav.); wein (Gjer.); wine (Ang.).
(Johann Tischler-Hethitisches Handwörterbuch/Innsbruck, 2001.)
Notė: Emri viyana dhe fjaltė viyanisk, viya/viyai dot analizohet nė biseden e gjuhės Hititėve.
İliada ėshtė nji burim i pasur pėr biseden tanin (megjithėse nuk ėshtė origjinal). Tregimat mitologjike kur bashkohen me pėrmbajtjen e İliades na japin kuptimin emėrave e Trojanėve dhe Danaove nė gjuhen Pellazgjisht, domethėnė nė gjuhen Shqipe. Kuptimat emėrave e İliades jetojn vetėm ne gjuhen Shqipe. Edhe gjuhat Pėrendimor pėrmbajn kėta emėra, por jo mė kuptime originale, vetėm si shabllona.
Pėrshembull:
PARİS=Pa.risi - Ai qė nuk ka mė pas rini, pa jetėgjatė.
Pėrallat e vėrtetojn kėtė kuptimin. Pas ėndrrės e tmerrshme e Hekabes, Parisi si fėmijė e vogėl, si bebe braktis nė Malin İda pėr vdekje. Nji ariu nė vend se me e mbyt ose me hangėr beben, ushqon me gji.
Hekabėja kur e ka marr vesh qi beben pa qare ka me lė pėr vdekje e nuk ka me ja pa rininė, atėherė ia ndon emėrin Pa.risi.
Notė: Emėri qytetit Paris, vjen nga popullin e lashtė Parisii (Fjalori Larousse). Nė literaturen Evropjane pranohet se burimet e Francezve vinė nga Trojanėt, prej nipit Priamit Francio. (Troia: Traum und Wirklichkeit=Troja: Endėrr dhe Realiteti-Trojanėt nė botė/Hartmut Kugler.)
ALEKSANDR=A.leksan.dr - Ai qė nuk flet, nuk din me fol (sėmundja a.leksia e merr kuptimin prej kėtė emėr).
Pas disa vitėve Ēobani Agela e gjet fėmijnė dhe e merr me veti. At moment Parisi si femijė nuk dike gjuhen, nuk dike tė flasė (Parisi ėshtė Tarzan i parė). Pėr kėtė arsyė, Agela ja ndonė emėrin e fėmijės A.leksan.dr=ai qi nuk din me fol (nė literaturen Perėndimor kuptimi i kėtij emrit pranohet si trim/hero).
Edhe emri Agela dot qen Pellazgjisht. Nė İliada, ose nė pėralla mitologjike asnji detaje nuk japet pėr Agelen. Jeta e Agelait ėshtė ndėrr nji ag, agim, agmi, agėlla/mjegulla.
A - Parashtesė mohore (si; fetar-a.fetar).
Dr - Prapashtesė nė gjuhen Egjiptian=Kėshtu/ashtu ėshtė (Johannes Friedrich-Extinct Languages. Dot analizohet nė biseden e gjuhes Egjiptian).
OİNONE=Oi.none - Nėna i ujit, peri, nimf. Oil, eau edhe nė gjuhave tjera ėshtė lėng/ujė.
Shoqja e Aleksandrit nė Malin İda, jeton nė nji rrėnjė e bimes nėn uj.
KASSANDRA=Ka.sa.andėrra- Vajza e Priamit dhe Hekabes, parashikuesja, falltare.
Nė pėralla, Kassandra ėshtė murgeshja e temples Apollonit. Perėndija kur donte me bo seks mė Kassandren vajza nuk e pranon kėtė. Atėherė Apolloni i pshtyn nė gojė vajzes. Pas kėtė ngjarjes Kassandra realitetet e jetes opet e sheh nė mend ose nė ėndėrr, por askushin nuk mundet me bind (e din fatin e Parisit, kalin e Trojės qi ėshtė me hile-Cassandra syndrome). Mė kėtė shkak, Kassandra pėr populsinė e vet tashmė ėshtė andrallosur/andrallėmadhe.
Notė: Nė kohen e lashtė Sibyllat/dijetaret e japshin fatin e ardhshėm pas gjumit profetike.
Nė pėriudhen Troja/Hitit emėrat formohen nga rrokje dhe secili rrokje e ka kuptimin e vet. Pėrshembul, arkeologu i famshėm e Turkijes Prof.Dr.Ekrem A.KUR.GAL, mbiemėrin e ka marr prej gjuhes Sumer. A (ujė)+kur (atdhe/vend)+gal (madh)=vend e madhe i ujshėm.
Nė kėtė kohė, emėrat nuk japen fėmijėve ose personave si traditat e sodit. Emrat jan dhen si
llagıp, simbolizojn famėn ose nji shejen karakteristik e atij personit.
Tani pe hapim biseden:
HOMER - Ymer, İmer (Shqip); Ömer, Ömür, İmer (Turqisht); Omar, Omara (internacionalė).
İLİADA=İl.i.ada - Epika e trojeve ishullit.
Jeoarkelogu Dr.Eberhard Zangger nė librin Troja ėshtė Atlantida ilustron Trojen si ėshtė mbi ishull. Lumat Skamandr dhe Simoeis e rrethojn fushen e Trojes dhe qyteti jet si nė nji ishull. Nė Turqisht ada ėshtė ishull. Qytetet ose katundat i vendosur nė nji kodėr kur rrethohėn nga luma ose fusha quajn ada. Pėrshembull Adatepe, Adadag.
Nė kėtė moment po e tėrheqim vėmendjen pėr Dr.Eberhard Zanggerin:
Pas hipotezėn Troja was Atlantis, Zanggeri e hapi nji faqje tjeter nė boten e arkeologjisė; Luwian Studies Foundation.
Ky organizatė interesohėt me jeten e lasht Anadollit, Mediterenit dhe Balkanit. Kėtė gjeografin e lidhe mė kulturen Luvi. Na qi pe hapim bisedat pėr Pellazgve, ai kėta bisedat e ngarkon nė sepetin e Luvianve.
Nė boten e Shqiperia Arkeologjike me kėsi tema kush interesohet nuk e di, vetėm se punimet e kėtij organizates realitetin e Pellazgve mund tė lėn nė hije. Dihet se, nė ditave e sotme nji politikė i egėr vazhdon nė fushen e arkeologjis ndėrkombėtare.
İLİON=İl.i.on - İl i jonė (vilajet, vilė, Vilusa/Hitit).
TROJA - Troje/atdhe (pėrsh: Trojanėt vendosėn ne trojeve e Troasit/Ēanakkalas).
TROAS - Atdhe e Trojanėve, vend i trohasur.
Me mendimin temė; emri Troja ka lidhje edhe me fjalen troha/trohasur. Troja nė historin e vet 10 here o krijua dhe pastaj o shkretė (u bė shkretėtirė), ėshtė e mundun qi emrin e ka marr prej kėta fatkeqėsinave. Fataliteti e Trojes ėshtė nė ēdo kohė mu u zhduk.
TARUİŞA=Taru.işa - Emėri Trojes nė gjuhen Hititėve. Taru ėshtė perėndija e furtunes dhe simbolizohėt me nji kosė nė dorė. Ky emri vazhdon jeten ne Turqishtja dhe fjala taru.mar e ka kuptimin vend i zhdukur, i thyej, i shpėrndarė nga furtuna, nga lufta etj.. Ky shpjegim na sqaron kuptimin e emrit Trojes.
Notė: Troasi ėshtė mbi nė nji vijė e rėndėsishėme e tėrmetit dhe ky zona akoma ėshtė aktiv.
Karakterat qi marrin rol nė İliada, e marrin edhe emėrat e pajtushėme mė kėta rola.
Pėrshembull:
PRİAM=Pri.am - Mbreti me fam i Trojes.
Nė İliada ky karakter japet si nji mbret i plakur dhe qi ėshtė fetar/besimtari madh.
Pri+am=Priyatar i kultit Am=Ma.
Nė librin Geographika Straboni thot se, njėni i babgjyshėve temė o konė kryeprifti/kryepriami i kultit Ma nė Amaseia (Amasya, nė Anadoll). Nė kėtė kohė prifti Ma po vike pas mbretit nė hierarki.
PRİ/PİR - Lutės, qė lutet, besimtar, fetar.
Ky fjala pranohet qi vjen prej gjuhes Hititve (Tetepiri, Piran, Pirlavganda, Prion, Priene etj.)
Priap=djali Afėrdites dhe Dionusit; ėshtė emėri i perėndisė Bess nė Anadoll.
Priapet janė nji komb qi kan rrnu nė Anadoll (Biga-Karabiga).
Fjala pri nė gjuhen Shqipe edhe fjala pir nė gjuhen Turqisht e kan kuptimin njėjtė.
Pri, prijė, priva, prirė, prijatar, prift, prind=Pir, pirelmek, pirpirim, pirezen etj.
Ky fjala akoma rrnon nė gjuhave botėrore si pray, prayer, priest, prince, prime, prime minister (si Priami) etj.
Plus kėsaj, emėri rrnon nė literaturen e Vatikanit si piu, pie, pius, pietas.
Kėtė fjalen Pri/Pir e shofim nė nji gjeografin e madhe si emrat e gjyteteve. Pėrshembull; Priargunsk (Russ.), Primstal, Pirna (Ger.), Prishes (Fr.), Prioro (Sp.), Priola (İt.), Pribilci, Prilep (Mak.), Prijedor (Bos.), Pirovac (Hır.), Prishtinė, Prizreni, Peja (Kos.), Pirsagat (Azer.), Piran Shahr (İr.). 44 qytete e marrin kėtė fjalen si emėr.
Ky biseda dot vazhdon nė analizimin e fjalave Hititisht pe/pean, pi/pai/piya, pi/piyan/peran dhe lidhen mė emrave Paionve (Paionėt vijn prej Kosoves dhe marrin pjes nė luften e Trojes).
HEKABE=Hek.abe - Motėr/nėna e madhe (Magna Mater-iron lady) dhe i fortė si hekuri.
Hekuri ėshtė nji gjetje e rre dhe mė kėtė fillon periudha i hekurit. Nė kėtė kohė ėshtė nji metal i vlevshėm sa dukati.
Hekabėja ka lind 19 fėmije (me sa duket vetėm djelėt janė 19) dhe respektohėt shum nga populli.
HEKTOR=Hek.tor - Ai qi e ka dorėn si hekur/i hekurtė, dorė hekuri/ēeliku.
Hektori ėshtė temeli e Trojes, ėshtė luftėtari dhe trimi madh. Pas vdekjes e tij Troja rrėzohėt dhe shpėrndahet.
İULi(us)=İ.uli - Ai qi ulet/i ult, i urtė, i bindur, besimtar, fetar.
Nipi Aeneasit, e krijon qytetin Alba Longa nė kodren e Malit Alban dhe nė buzėn e liqenit Albano. İlia vjen prej fisit tij dhe e lind Remusin edhe Romullusin (e krijojn Romen).
Personat e Dinastis Trojes pranohen si profet, si fetarėt/besimtarėt e madh nė kohėn atyre dhe e ndikojn kulturen e njerzis nė mėnyrėn e pavdekshėm.
Priami (ankohet Zeusit, Zeusi e ndigon atė dhe e qon Hermesin pėr me e marr trupin e Hektorit i vdekur prej Akilit nė garnizon Akaive.); Ankhisi (bashkohėt mė Afėrditen); Aineia (si nipi i Afėrdites dhe Ankisit, pranohet gjysėm perėndi); Khreusa (shoqja Aeneasit, vajza Priamit; me te vazhdon terminologjija Kre/kri dhe vjen deri nė Khrist); Kassandra (vajza Priamit, dijetare mė famė); İuli (krijusi Etruskėve); İlia (krijusi Romes); Ganimede (rron nė Olymp); Dardani (biri Zeusit).
ANKHİS(es) - Ankues, lutės.
Ankhisi dashurohėt me Afėrditen dhe lind Aineiasi. Ankisi e jap fjalen mos tregon kėtė marrėdhėnjen kurrėkushve. Por ai nė ēdo vend e sqaron kėtė. Atėherė perėndiat e sakatojn Ankisin plus edhe ia qorojn syt. Ankisi gjat jeten e kalon tuė anku dhe tuė lut perėndive.
Notė: Ankh=crux ansata ėshtė simboli i İsisit, pas ndryshimeve e fejave bėhet simboli e Kristianizimit (kryq). Ky vertetė ėshtė nji shembull qi na tregon ndryshimet e fejave nė gjatė kohė deri nė sot. Edhe na tregon, kultura e Trojes qfarė e ndikon kulturen e Evropes.
AİNEİA (Aenea)=Ai.ne.ia - Ai qi ėshtė i jani, qi vjen nga neve.
Prapashtesa ia/eia, na tregon neve ardhjen/burimin e nji personit ose sendit. Pėrshembul; emėri e qytetit antik Aleksandr.eia Troas, dihet se e ka marr emėrin prej Aleksandrit tė Madh. Nė tė njėjtėn mėnyrė, emėri e qytetit Amas.eia vjen prej kultit Ama/Ma.
KREUSA/KHREUSA - Vajza e Priamit, shoqja Aineit. Pas vdekjes nė luftė, Khreusa kontaktohėt mė Aineisin nė gjumė dhe thot se, Perėndeshėja Afėrdita mori dhe e vendosi nė nji vend i bukur (nė xhenet atėhershit) dhe nė vazhdim ia tregon fatin e Aineisit dhe İulit (Vergilius-Aeneas).
Kreusa/Khreusa e Trojes ėshtė i dyti person nė njėjtėn emėr. İ pari ėshtė Kryseis, vajza e orakulli Khrysesit. Khrysesi ėshtė kryeprifti i temples Apollonit nė qytetin Khrysa (nė rrajonin Edremit, qyteti Pellazgėve). Akhaijonėt ia rrėmbejn vajzen e tij dhe Agamemnoni e merr Khryseisen si ganimete/plaēkė lufte.
Khrysesi kur nuk mundė tė shpėton vajzen e lut Apollonin. Apolloni me shigjeta hyjnor e qonė sėmundjen e murtajės dhe e then ushtrinė mė epidemi. Mė kėtė pėrallė fillon İliada.
Pas kėtė pėralles qi na tregon İliada, fillon edhe nė historin e njerėzis terminologjia e fjales kri/kre.
Karakterat nė histori qi e kan fillimin e emėrave kri/kre ose khri/khre janė persona e shenjtė. Pėrshembull:
Kreusa/Khreusa dhe Khryses - Vajza e Khrysesit, vajza e orakullit i qytetit Khrysa. Apolloni e ndigjon kėtė orakullin dhe ia plotėson dėshiren.
Kreusa/Khreusa - Vajza e Priamit. Vdes nė zjarrin e Trojes. Afėrdita e merr atė dhe e vendos nė nji vend bukur nėn tokė.
Krois/Khrois(os) - Mbreti Ludianėve (560-546 Para e.r.), njeri mė e pasur e botės, ata sendet qi e prekė bėhen dukat (pėr kėtė marifet i lut Perėndive dhe ata ia pranojn lutjen e tij). Mbreti Persianėve Kiros/Kurush e mun Kroisin dhe e djeg mbi dru.
Krist/Khrist - Profet, krijusi i Kristianizimit. Me atė fillon edhe terminologjija kreuz=kryq.
Emėri Khrist, formohet nga fjalave (rrokjeve) kry+isa=İsaja ėshtė kryetari e fejes, profet. Po shihet se emrat Khrysa, Khryseis, Khryses e ka ndiku terminologjin nė fushen e fejes nė gjatė shekullave e ardhshem.
DARDAN - Krijusi i dinastis e Trojes. Nė pėrallave mitologjike ėshtė biri i Zeusit dhe Elektres. Elektra e jap simbollin Palladion Dardanit pėr mė krijua dhe mė mbrojt Trojen.
Si nji term gjeografik Dardania mer pjes nė tre vende.
1 - Dardania (nė Kosovė).
2 - Dardania/Dardanelle (Ēanakkala-pralla Helle/Leandr).
3 - Dardania (Dijala-Baghdat).
Dardanin e tretė na tregon Herodoti (484-428 Para e.r.) nė librin Historiae:
Mbreti Persianėve Kiros/Kurush (600-529 Para e.r), pėr me e marr Babillonin mė ushtrinė kalon prej krahinėn e Dardanve dhe vjen nė Diyala. (Historiae, libri II-Mbi Babillonit.)
Kurr vjen biseda pėr traditat e Babillonėve: tradidat e tyre i gasin İlirjanėve, ata qi vinė prej fisave Enet. (libri II-Mbi Babillonit.)
Prej kėta shpjegime po vėrtetohen qėta pika:
1 - İlirjanėt/Dardanėt kan rrnuė edhe nė trojeve e Babillonit. Nė perėndim e kėtij rajonit merr pjes edhe Rojawa/Rozhava. Ky emėr e afron Rozhajin (Atdheun İlirjanėve) me Rojawa/Rozhaven.
2 - Enetėt, me emėrin tjeter Venetėt janė vendosur nė Paflagoni (Kastamonu/Turqi) dhe kanė luftu sė bashku me Trojanėve. Pas dorėzimit e Trojes, komandanti i Enet/Venetėve Antenori e merr popullin e vet dhe udhėton nė gjatė Adrijatikun. Venetianėt sot e pranojn Antenorin si krijusi i qyteteve Padova/Venezia/Verona dhe respektojn atė si stėrgjysh (nė dialektin Veneto Antenato e ka kuptimin stėrgjyshi/fisi/raca/babai Venetėve).
3 - Venetianėt Paflagoninė/Kastamen (Kastamonu) e pranojn si atdhe dhe e vizitojn regullisht (shih; Progetto Paflagonia-Ritorno alle Origini).
MYRRHİNE/MYRİNA - Vajza e Teukrit/Teurkit (kryetari Teukrianėve, i ardhur nga Krete); shoqja e Dardanit. Nė pėralla mitologjike Dardani dhe baba i Teukrit Skamandri janė i biri Zeusit prej marrėdhėnjet tė ndryshme.
Mur, Muranė, murator, murg+hynė/hin; kuptimi e kėta fjalėve na japin edhe kuptimin e
emėrit Murines.
Muranė - Vori e Murines ėshtė nė fushen e Trojes dhe quhet maje gurishte.
Murrhyne/Murrhine (hynė/hin=Gegėrisht) - Llagıbi e Murines ėshtė kırcuese e lartė.
Nė pėralla Murina ėshtė mbretėreshja e Amazonėve dhe ėshtė luftetare mė fam. Pėrallat qi lidhen me te gjithat janė skenat e luftave. Amazonet luftojn gjithmonė mbi kalit dhe mė siguri Murina e ka marr llagıbin kırcuese e lart prej kėtė shkakun. Mendoj se, kėtė llagıbin mund ta fantazojm si ajo qi kırcenė lartė me kalin dhe e shpon muret nė luft.
BATİEİA - Emėri i dyti e Murines nė pėralla.
Nė kohėn e Dardanit fusha e Trojes ėshtė vendi ujishtė, kėnetė, moēal (akoma ėshtė nė njejtėn gjendje).
Kuptimi e kėtij fjalave na sqaron edhe emėrin e Batieies; bat, batak, batis.
Eia/eja - Ai/ajo qi vjen nga batisje.
Vori e Murines vėndoset nė midis fushes dhe e ka formen si nji gurishtja grumbullore.
Emrat i treguar na sqarojn edhe qėta pyetjet:
- Shqiptarėt e ndinė vehten si Trojan dhe kėta ndjenjėt janė e verteta.
- Thuhėt se Gjuha Shqipe i pėrngjan Latinishtės, fjalėt dhe rregullat gramatikor e merr prej te. E kundėrta, si gjuha intellektuale qi ėshtė folur nė periudhėn 1500-1200 Para e.r. Pellazgjishtja o hyrė nė themeleve e Latinishtės dhe Greqishtės. Domethėnė, si trashigimtari i Pellasgjishtės Gjuha Shqipe e ka jap fjalltė dhe rregullat gramatikor Latinishtės dhe Greqishtės.
- Personat, kafshėt dhe sendet qi marrin pjes nė İliada, emrat e tyre me qėllim ėshtė japur. Poetet qi e krijojn prallat e İliades nė gjat kohė, me dijeni ja kanė jap edhe emrat nė gjuhėn Pellazgve.
Pėrfundimi:
Shihet hapur se, kėta emėra e gjejn kuptimet vetem nė gjuhen Shqipe dhe ky vėrtėtim nuk ėshtė e mundun let qen mė rastėsi, mė papritur. Pelazgjishtja ėshtė folur nė nji lashtė kohė e gjat nė nji pjesen gjeografik e madhe dhe kėta tregimet na vėrtetojn trashigimintarin e Shqipes.
Gjithė tė mirat.
İsko
Notė: Kėrkoj falje prej anėtareve e Forumit Shqiptar pėr gabimet e ime gramatikore. Unė po mėndoj si Tyrqeli e kėta mendime po mundohna mė pėrkthy nė gjuhen Shqipe. Eshtė e vertet qi po shtėrngohna pak.
Notė: Emrat janė marrun prej literatures intėrnacionale, as njeni nuk ėshtė ndryshua nga meje.
Burimi:
- İliada / Homer - Azra Erhat, A.Kadir (i pėrkthym prej Greqishtės).
- Historiae / Herodot - Tarık Dursun K.
- Aeneas / Vergilius - İsmet Zeki Eyüboğlu.
- Geographika / Strabon - Adnan Pekman.
- Hethitisches Handwörterbuch - Johann Tischler.
- Gjuhat dhe Shkrimet e Humbur - Johannes Friedrich.
- Nė Periudhen Parahistorik Egjeja - George Thomson.
- Fjalor i gjuhёs sё sotme Shqipe - İnst.i Gju.dhe i Letёrsisё.
- Fjalor Anglisht/Shqip - Stuart E.Mann.
- Fjalor Mitologjik - Pierre Grimal.
- Progetto Paflagonia; Ritorno alle Origini - Ugo Silvello (
www.ikiem.com).
- Homeri Flitke me Gjuhen e Anadollit - İskender Azatoğlu.
- Die Hethiter - Bashkpunim i Ministrave e Kultures Gjermanis dhe Turqis.
- Troja: Endėrr dhe Realiteti - Manfred Korfmann/Tubingen Un.Troia projekt.
Krijoni Kontakt