Krijimi i Jezusit (Isait) a.s, Pse ai u krijua pa baba nderkohe qe quhej biri i Njeriut?
{Ata e ndryshuan tė vėrtetėn e Perėndisė nė gėnjeshtėr dhe adhuruan dhe i shėrbyen krijesės nė vend tė Krijuesit, qė ėshtė i bekuar pėrjetė. Amen. (Romaket 1/25)
Dikur mė shqetėsonte pėrbrenda shpirtit adhurimi i krijesave dhe mos adhurimi i Krijuesit, Gjithashtu mė ka shqetėsuar dhe mė ka vėnė gjithmonė pėrballė njė pyetje pse Jezusi konsiderohet Zot ose bir i Zotit ndėrkohė ai pėrngjason me shumė krijesa tė tjera me cilėsitė e tij dhe veprat e Tij.Prandaj njė ditė po mendoja se krijimi i Ademit, Evės, dhe Jezusit janė disa nga mrekullitė qė Zoti vendosi qė tė jenė argument pėr njerzit dhe shkencėn bashkėkohore.Krijimi i trupit tė njeriut nga Zoti ėshtė kryer nė disa mynyra dhe etapa.
Krijimi i Ademit, njeriut tė parė i cili hudh poshtė shkencėn e mitologjisė sė Darvinit dhe ėshtė fillimi i krijimit tė bashkėsisė njerzore.Ademi u krijua nga balta dhe mbasi Zoti i dha formė dhe harmoni trupit tė tij i fryu shpirtin Brenda nė trup dhe kėshtu krijesa e parė njerėzore filloi jetėn e saj.Fillimi i jetės sė njeriu filloi me hyrjen ose vendosjen e shpirtit brenda trupit dhe e kundėrta e kėtij procesi i ndodh njeriut kur ai vdes.Trupi i tij mbas vdekjes kthehet tek origjina e tij (Toka).Zoti madhėshtor jo vetėm qė e krijoi njeriun prej baltės por ai vendosi nė ligjet e Tij universale qė prej tė njėjtės tokė dhe tė njėjtit ujė tė dalin bimė me cilėsi dhe forma tė ndryshme.E njėjta tokė dhe i njėjti ujė transofromohet nė bimė, pemė me shije tė ndryshme pėr tė ushqyer dhe pėr tė mbajtur gjallė trupin e njeriut.Dheu dhe Uji nė ligjet e Zotit shėndėrrohen nė proteina, kripėra minerale, karbohidrate, yndyrna duke qenė kėshtu mrekulli qė secili prej nesh duhet tė hulumtojė.Shijet e ėmbėlta, tė tharta,ekzotike, tė athta, djegėse me vlerat e tyre ushqyese janė mrekullia mė e madhe pėr meditim qė Zoti krijon nga Uji dhe Dheu si ushqim pėr njeriun.Si ka mundėsi qė nga i njėjti ujė dhe i njėjta tokė dalin tė gjithė kėto fruta, bimė dhe pemė pėr tė ushqyer njeriun?A ėshtė kjo rastėsi e natyrės apo ėshtė caktim dhe krijim madhėshtor i tė madhit Zot.A nuk duhet falenderuar Zoti qė pėrvec Krijimit dhe sjelljes nė Ekzistencė krijoi mrekulli pėr ne qė tė ushqehemi dhe jetojmė?
Krijimi i njeriut tė parė nga dheu, i ushqimit tė tij dhe vendosja e trupit tė tij mbas vdekjes nė tokė dėshmojnė se kjo ėshtė llogjika mė e qartė dhe e pranueshme e krijimit tė parė njerzor.Kjo pėr tė vetmen arsye se feja ,shkenca e vėrtetė dhe llogjika e saktė kurrė nuk bien nė kundėrshtim me njėra tjetrėn.
Mbas krijimit tė njeriut tė parė Ademit a.s, Zoti krijoi palėn e tij Hauan(Evėn) nga brinja e gjoksit tė Ademit.E krijoi Hauan (Evėn) nga brinja pėr tė qenė ajo njė domodoshmėri pėr mashkullin dhe e brishtė, dhe tė dy tė formonin bashkėsinė njerzore.Krijimi i gruas sė parė Hauasė(Evės) ėshtė njė tjetėr eveniment historik i krijimit njerzor qė kėrkon vėmendje dhe meditim.Simbolika e krijimit tė gruas nga brinja e Ademit tregon se ajo ėshtė pjesė e burrit dhe domosdoshmėri pėr ecurinė normale tė jetės bashkėshortore.
Gruaja ėshtė e brishtė dhe delikate si brinja dhe nėse pėrpiqesh ta drejtosh me forcė do tė thyhet.. .Ajo ėshtė e mbushur me ndjenja dhe emicione tė cilat nuk gjenden tek mashkulli.Qėnia e saj e brishtė dhe plot me ndjenja ėshtė njė tjetėr mrekulli e krijuar prej Zotit, qė gruaja tė dhurojė shumė dashuri bashkėshortit tė saj dhe njė pjesė e kėtyre ndjenjave lidhen drejtėpėrdrejtė me statusin e saj si nėnė.Mbas krijimeve tė para drejtėpėrdrejta tė Ademit dhe Hauas, Zoti vendosi nė ligjet universale tė Tij qė krijimet e tjera tė qėnieve njerzore tė vinin me shkaqe si pasojė e bashkimit dhe marrėdhėnies midis burrit dhe gruas.Sperma e vendosur nė shtyllėn kurrizore tė burrit dhe vezoret e femrės do tė vijonin fazat e krijimit tė embrionit njerzor nė barkun e gruas dhe mbas periudhės 4 mujore tė kėtij embrioni, Zoti do tė dėrgonte Ėngjėllin qė do tė pėrsėriste fenomenin e jetėdhėnies duke futur shpirtin nė trup dhe ky do tė ishte fillimi i jetės pėr njeriun nė barkun e nėnės sė tij.
Tė dy krijimet e para tė Ademit tė krijuar pa nėnė dhe baba dhe Hauas tė krijuar vetėm nga njė pjesė e mashkullit nuk do ta mbyllnin ciklin e mynyrės sė krijimit tė drejtėpėrdrejtė nga Zoti tė qėnies njerzore .Pėr kėtė Zoti madhėshtor vendosi qė tė ketė njė krijim tjetėrpėr bashkėsinė njerzore.Ai ishte krijimi i Isait(Jezusit) a.s i cili ndryshe nga krijimi i Ademit dhe Hauas u krijuar vetėm nga nėna e Tij e ndershme Merjemja(Maria), pa baba.Edhe pse jo shumė i ndryshėm nė mynyrė nga krijimet e para, ai prapė pėrbėn njė mrekulli hyjnore pėr tė qenė nė vėmendjen e njeriut.Krijimi i Isait ishte nje mrekulli pėr njerzimin sepse koha e krijimeve tė drejtėpėrdrejta tė Ademit dhe Hauas nga Zoti ishin shumė tė hershme dhe njerzit ishin tė njohur me instiktin dhe pėrvojėn e krijimit sipas mynyrės ku gruaja dhe burri martoheshin dhe kryenin marrėdhėnie pėr tė lindur fėmijė.Pikėrisht mbas kėtij cikli tė zgjatur tė kėtij krijimi njerzor, Zoti sjell risinė e re tė krijimit tė njeriut pėr t’ia rikujtuar njeriut fuqinė dhe krijimin e pare tė Tij tė Ademit dhe Hauas dhe pėr tė qenė ky krijim i fundit njė eveniment i cili do ta vazhdojė te riciklohet nga historia qė te jetė argument pėr fuqinė e Zotit, Mrekullinė e Tij dhe tė mund tė sjellė ndėrmend krijimin e Ademit dhe Hauas pėr rrėzimin e tezave darviniste dhe ateiste pėrgjatė gjithė historisė si, pėr tė kundėrshtuar supozimet e kristianėve se krijimi pa baba tregon hyjnizimin e Isait(Jezusit) dhe natyrisht pėr tė mos qenė shkenca e moderne (klonizimit dhe insiminimit) sfidė ndaj mėsimeve fetare hyjnore.
Prandaj dhe Allahu e pėrmend nė kuran krijimin e Jezusit bashkė me krijimin e Ademit.
Vėrtet, ēėshtja e Isait (Jezusit tė lindur pa baba) te All-llahu ėshtė sikurse ēėshtja e Ademit. Atė e krijoi Ai nga dheu, e pastaj atij i tha "Bėhu!" ai u bė.(Maide 59)
Para se tė flasim pėr krijimin e Jezusit do tė pėrmendim dhe disa mrekulli tė tjera nė krijimet dhe lindjet e njerzve .
Profeti Ibrahim a.s(Abraham) dhe gruaja e tij Sara patėn vėshtirsi pėr tė lindur.Kjo pasi Sara ishte nė moshė tė madhe dhe nuk mund tė lindte.Prandaj Jezusi u shpreh tek Mateu pėr mrekullinė qė Zoti i dha Ibrahimit nė lindjen e djalit tė tij nė moshėn e tij madhore,
Dhe mos t'ju shkojė mendja tė thoni me vete: "Ne kemi Abrahamin pėr atė"; sepse unė po ju them se Perėndia mund tė nxjerrė bij tė Abrahamit edhe prej kėtyre gurėve. (Mateu 3/9)
Pra Fuqia dhe Mrekullitė e Zotit i kalojnė llogjikat njerzore sipas fjalėve tė Jezusit.
Dhe ai, duke u pėrgjigjur, u tha atyre: "Unė po ju them se nė se kėta do tė heshtnin, gurėt do tė bėrtisnin".(Luka 19/40)
Ne do tė shqyrtojmė me anė tė verseteve biblike se e fuqinė pėr tė krijuar njeriun dhe pėr tė dhėnė fėmijė e ka vetėm Zoti.Nė bibėl tregohet se si u krijua trupi Ademit nga dheu, futja e shpirtit nė trup dhe krijimi i Evės nga Brinja Ademit.
Atėherė Zoti Perėndi formoi njeriun nga pluhuri i tokės, i fryu nė vrimat e hundės njė frymė(shpirt) jete, dhe njeriu u bė njė qenie e gjallė.(Zanafilla 2/7)
Atėherė Zoti Perėndi e futi nė njė gjumė tė thellė njeriun, tė cilin e zuri gjumi; dhe mori njė nga brinjėt e tij dhe e mbylli mishin nė atė vend.22 Pastaj Zoti Perėndi me brinjėn qė i kishte hequr njeriut formoi njė grua dhe e ēoi te njeriu.(Zanafilla 2/21-22)
Po ashtu tregohet se ka njė lidhje midis krijimit tė njeriut nga Dheu dhe krijimi formimi i ushqimeve(bimėve dhe frutave) prej dheu.
Dhe Perėndia tha: "Ja unė po ju jap ēdo bar qė lėshon farė mbi sipėrfaqen e mbarė tokės dhe ēdo pemė tė ketė fruta qė pėrmbajnė farė; kjo do t'ju shėrbejė si ushqim.(Zanafilla 1/29)
Pra ky ishte krijimi i parė i drejtėpėrdrejtė nga Zoti i njeriut mė pas Ai vendosi nė ligjet e tij universale qė njeriu tė krijohet nga marrėdhėnia e burrit me gruan.Edhe pse marrėdhėnia burrė dhe grua janė shkak pėr formimin e embrionit tė fėmijės ėshtė Allahu ai qė vendos se kush cift do tė ngjizet dhe kush jo, kush fėmijė do tė lindė I shėndetshėm dhe kush jo.Ėshtė Allahu Ai qė vendos sjelljen e shpirtit nga Ėngjėlli nė muajin e 4 tė shtatzanisė mbas formimit tė embrionit dhe vazhdimin e jetės sė fėmijės nė barkun e gruas.Ne do tė shikojmė disa shembuj biblikė qė flasin pėr kėtė gjė.
Kėshtu Sara i tha Abrahamit: "Ja, Zoti mė ka ndaluar tė kem fėmijė.. .".(Zanafilla 16/2)
16 Dhe Unė(Zoti) do ta bekoj dhe do tė bėj qė ajo tė tė japė edhe njė bir.. .
17 Atėherė Abrahami u shtri me fytyrėn ndaj tokės dhe qeshi; dhe tha nė zemėr tė tij: "A do tė lindė vallė njė fėmijė nga njė njeri njėqindvjeēar? Dhe do tė lindė Sara qė ėshtė nėntėdhjetė vjeē?".(Zanafilla 17/16-17)
Por Abrahami dhe Sara ishin pleq, nė moshė tė kaluar, dhe Sara nuk kishte mė tė pėrmuajshmet e grave.12 Prandaj Sara qeshi me veten e saj, duke thėnė: "Plakė si jam, a do tė kem unė gėzime tė tilla, me qėnė se vetė zoti im ėshtė plak?".13 Dhe Zoti i tha Abrahamit: "Pse qeshi vallė Sara duke thėnė: "A do tė lind unė pėrnjėmend, plakė siē jam?".14 A ka vallė diēka qė ėshtė shumė e vėshtirė pėr Zotin? (Zanafilla 18/11-14)
Pra sipas biblės pėr Zotin nuk ėshtė asgjė e vėshtirė nė ndryshimin e ligjeve universale tė Tij.
Dhe Sara u ngjiz dhe lindi njė djalė me Abrahamin nė pleqėrinė e tij, nė kohėn e caktuar qė Perėndia i kishte thėnė. 3 Dhe Abrahami ia vuri emrin Isak birit qė i kishte lindur dhe qė Sara kishte pjellė.(Zanafilla 21/2-3)
Atėherė Abrahami iu lut Perėndisė dhe Perėndia shėroi Abimelekun, gruan e tij dhe shėrbyeset e saj, dhe ato mundėn tė pjellin.18 Sepse Zoti e kishte shterpėzuar plotėsisht tėrė shtėpinė e Abimelekut, pėr shkak tė Sarės, gruas sė Abrahamit.(Zanafilla 20/17-18)
Po kėshtu dhe gruaja e Isakut, Rebeka ishte shterpė dhe nuk lindte por me lutjen drejtuar Zotit nga Isaku ai iu mundėsua lindja sikurse Sarės.
Abrahamit i lindi Isaku; dhe Isaku ishte dyzet vjeē kur mori pėr grua Rebekėn, e bija e Bethuelit, Arameu i Paddan-Aranit dhe motra e Labanos, Arameut.21 Isaku e luti Zotin pėr gruan e tij sepse ajo ishte shterpė. Zoti ia plotėsoi dėshirėn dhe Rebeka, gruaja e tij, u ngjiz.(Zanafilla 25/20-21)
E njėjta histori sikurse e Sarės dhe Rebekės tregohet dhe pėr Rakelėn gruan e Jakobit.
Zoti, duke parė qė pėr Lean nuk kishte dashuri, ia ēeli barkun asaj, ndėrsa Rakela ishte shterpė.(Zanafilla 29/31)
Kur Rakela pa qė nuk po i bėnte fėmijė Jakobit, u bė ziliqare e motrės sė saj dhe i tha Jakobit: "Mė bėj me fėmijė pėrndryshe unė po vdes".Jakobi u mbush tėrė inat kundėr Rakelės dhe i tha: "Se mos jam unė nė vend tė Perėndisė qė nuk tė lejon tė kesh fėmijė?"……. .
Atėherė Rakela tha: "Perėndia mė dha tė drejtė; ai dėgjoi gjithashtu zėrin tim dhe mė dha njė bir". Prandaj i vuri emrin Dan.(Zanafilla 30/1-2,6)
Po kėshtu Bibla tregon se fuqia pėr gjithcka dhe cdo gjė ėshtė vetėm nė dorė tė Zotit. Ai tė jep fėmijė dhe Ai tė lė sterile, Ai tė vdes dhe Ai tė bėn tė jetosh, Ai tė poshtėron kur i shkel urdhėrat e tij dhe Ai tė lartėson kur beson tek Ai me sinqeritet.
Ata qė ishin tė ngopur shkojnė si punėtorė ditorė pėr njė copė bukė, ndėrsa ata qė ishin tė uritur nuk vuajnė mė nga uria. Madje edhe ajo qė ishte shterpė, ka pjellė shtatė herė, ndėrsa ajo qė ka shumė fėmijė ėshtė dobėsuar.6 Zoti tė bėn tė vdesėsh dhe tė bėn tė jetosh; tė zbret nė Sheol dhe tė ngjit qė andej.7 Zoti tė varfėron dhe tė pasuron, ai tė poshtėron dhe ai tė lartėson.(1 i Mbretėrve, nė Septuaginta 2/5-7)
Mrekulli tjetėr ėshtė dhe lindja qė bėri nėna e Samsonit mbasi ajo ishte shterpė.Pėrkrahas shėrimit tė shterpėsisė ajo pati dhe njė lajmėrim nga Ėngjėlli pėr lindjen e fėmijės sė saj si mrekulli tė dhuruar prej Zotit . E nė tė vėrtetė Samsoni ishte i fuqishėm dhe me shumė mrekulli nė trupin e tij atė nuk mund ta vrisnin paganėt pėrvec se duke mėsuar sekretin e tij tė vdekjes dhe vetėsakrifikimi i tij njihet sot nė terminologjinė bashkėkohore si njė kamikaz.
1 Bijtė e Izraelit filluan pėrsėri tė bėjnė atė qė ėshtė e keqe pėr sytė e Zotit, dhe Zoti i dha nė duart e Filistejve pėr dyzet vjet.2 Ishte njė njeri nga Tsorahu, prej familjes sė Danitėve, qė quhej Manoah; gruaja e tij ishte shterpė dhe nuk kishte fėmijė.
3 Engjėlli i Zotit iu shfaq kėsaj gruaje dhe i tha: "Ja, ti je shterpė dhe nuk ke fėmijė, por ke pėr tė mbetur me barrė dhe do tė lindėsh njė fėmijė.4 Prandaj ruhu se pi verė o pije dehėse, dhe mos ha asnjė gjė tė papastėr.5 Sepse ti do tė mbetesh me barrė dhe do tė pjellėsh njė djalė, mbi kokėn e tė cilit nuk do tė kalojė brisku, sepse fėmija do tė jetė njė Nazireo kushtuar Perėndisė qė nė barkun e nėnes sė tij; ai do tė fillojė ta ēlirojė Izraelin nga duart e Filistejve".
6 Atėherė gruaja shkoi t'i thotė bashkėshortit tė saj: "Njė njeri i Perėndisė erdhi tek unė; pamja e tij ishte si ajo e Engjėllit tė Perėndisė, me tė vėrtetė e frikshme. Unė nuk e pyeta se nga vinte, dhe ai nuk mė tha emrin e tij;7 por mė tha: "Ja, ti do tė mbetesh me barrė dhe do tė pjellėsh njė djalė; prandaj tani mos pi verė as pije dehėse, dhe mos ha asgjė tė papastėr, sepse fėmija do tė jetė njė Nazireo i kushtuar Perėndisė qė nė barkun e nėnės sė tij deri nė ditėn e vdekjes sė tij"".(Gjyqtarėt – 13/1-7)
E njėjta mynyrė lindje ndodhi dhe me Elizabetėn gruan e profetit Zakaria.
5 Nė ditėn e Herodit, mbretit tė Judesė, ishte njė prift me emėr Zakaria, nga rendi i Abias; gruaja e tij ishte pasardhėse e Aaronit dhe quhej Elizabetė.6 Qė tė dy ishin tė drejtė nė sytė e Perėndisė, duke ecur pa tė metė nė tė gjitha urdhėrimet dhe ligjet e Zotit.
7 Por nuk kishin fėmijė, sepse Elizabeta ishte shterpe, dhe tė dy ishin tė kaluar nė moshė.
11 Atėherė njė engėll i Zotit iu shfaq duke qėndruar nė kėmbė nė tė djathtėn e altarit tė temjanit.
12 Zakaria, kur e pa, u trondit dhe e zuri frika.13 Por engjėlli i tha: "Mos u tremb, Zakaria, sepse lutja jote u plotėsua dhe gruaja jote Elizabeta do tė lindė njė djalė, tė cilit do t'ia vėsh emrin Gjon.14 Dhe ai do tė jetė pėr ty shkak gėzimi dhe hareje, dhe shumė vetė do tė gėzohen pėr lindjen e tij.
15 Sepse ai do tė jetė i madh pėrpara Zotit; nuk do tė pijė as verė as pije dehėse dhe do tė jetė i pėrplotė me Frymėn e Shenjtė qė nė barkun e s'ėmės.
18 Dhe Zakaria i tha engjėllit: "Nga se do ta njoh kėtė? Sepse unė jam plak dhe gruaja ime ėshtė e kaluar nė moshė".19 Dhe engjėlli, duke iu pėrgjigjur, i tha: "Unė jam Gabrieli qė rri nė prani tė Perėndisė, dhe mė kanė dėrguar qė tė flas me ty dhe tė tė njoftoj kėto lajme tė mira.
20 Dhe ja, ti do tė jesh i pagojė dhe nuk do tė mund tė flasėsh deri nė atė ditė kur do tė ndodhin kėto gjėra, sepse nuk u ke besuar fjalėve tė mia, tė cilat do tė pėrmbushen nė kohėn e tyre".
24 Dhe, pas atyre ditėve Elizabeta, gruaja e tij, u ngjiz; dhe u fsheh pesė muaj dhe thoshte:
25 "Ja ē'mė bėri Zoti, nė ato ditė kur e ktheu vėshtrimin e Tij mbi mua pėr tė mė hequr turpin pėrpara njerėzve".(Luka 1/5-25)
Pra Zoti pėrvec mrekullisė sė heqjes sė shterpėsisė nga mosha ose sėmundja Zoti i dėrgonte dhe Ėngjėj pėr ti pėrgėzuar kėto njerėz tė mirė.
11 Engjėlli i Zotit i tha(Agarit, gruas sė Abrahamit) akoma: "Ja, ti je me barrė dhe do tė lindėsh njė djalė dhe do ta quash Ismael, sepse Zoti mori parasysh hidhėrimin tėnd;(Zanafilla 16/11)
Mbas kėtyre mrekullive dhe ndihmesave tė njerzve tė mirė Zoti vendosi qė tė rikthejė dhe njėherė nė kujtesėn njerzore krijimin e Tij tė drejtėpėrdrejtė si shembulli i Ademit dhe Hauas(Evės).E bėri kėtė pėr tė qenė mrekullia e fundit e dėrguar te populli mohues hebre iI cili sa herė qė i vinte ndonjė profet disa i gurėzonin e disa i vritnin. Lindja e Jezusit dhe largimi i tij nga kjo botė pėrkohėsisht do tė ishte mbyllja dhe largimi pėrfundimtar i profetėve nga populli hebre.Prandaj Zoti zgjodhi qė mrekullia e lindjes sė Jezusit tė jetė mėsim pėr gjithė njerzimin dhe kjo tė jetė shenjė pėr shkencėn bashkėkohore se cdo gjė qė ndodh nė tokė nga shkenca ose nga njerzit ėshtė dėshira e Zotit qė tė ndodh.
Lindja e Jezusit a.s.
26 Nė muajin e gjashtė, engjėlli Gabriel u dėrgua nga Perėndia nė njė qytet tė Galilesė, qė quhej Nazaret, 27 te njė e virgjėr, qė ishte e fejuar me njė njeri qė quhej Jozef, nga shtėpia e Davidit; dhe emri i virgjėreshės ishte Maria. 28 Dhe engėlli hyri te ajo dhe tha: "Tungjatjeta, o hirplote, Zoti ėshtė me ty; ti je e bekuar ndėr gratė". 29 Por kur e pa atė, ajo mbeti e shqetėsuar nga fjalėt e tij, dhe pyeste vetveten ēfarė kuptimi mund tė kishte njė pėrshėndetje e tillė.30 Dhe engjėlli i tha: "Mos ki frikė, Mari, sepse ke gjetur hir para Perėndisė.
31 Dhe ja, ti do tė mbetesh shtatzėnė dhe do tė lindėsh njė djalė, dhe do t'ia vesh emrin Jezus.
32 Ai do tė jetė i madh dhe do tė quhet profeti i Shumė tė Lartit; dhe Zoti Perėndi do t'i japė fronin e Davidit, atit tė tij;33 dhe do tė mbretėrojė mbi shtėpinė e Jakobit pėrjetė, dhe mbretėria e tij nuk do tė ketė kurrė tė sosur".
34 Dhe Maria i tha engjėllit: "Si do tė ndodhė kjo, pėrderisa unė nuk njoh burrė?".
35 Dhe engjėlli duke u pėrgjigjur, i tha: "Fryma e Shenjtė do tė vijė mbi ty dhe pushteti i Shumė tė Lartit do tė tė mbulojė me hijen e vet; prandaj i shenjti qė do tė lindė prej teje do tė quhet profet i Perėndisė. 36 Dhe ja, Elizabeta, e afėrmja jote, edhe ajo, nė pleqėrinė e saj, mbeti shtatzėnė me njė djalė; dhe ky ėshtė muaji i gjashtė pėr tė, qė e quanin shterpė,37 sepse me Perėndinė asgjė s'ėshtė e pamundshme".38 Atėherė Maria tha: "Ja shėrbėtorja e Zotit; le tė mė ndodhė sipas fjalės sate". Dhe engjėlli u largua prej saj.(Luka 1/26-38)
Sic e pamė dhe nga versetet e mėsipėrme fuqia e Zotit i ndihmon njerzit :
1) A ka vallė diēka qė ėshtė shumė e vėshtirė pėr Zotin? (Zanafilla 18/14)
2)Zoti ia plotėsoi dėshirėn… .(Zanafilla 25/21)
3 )Se mos jam unė(Jakobi) nė vend tė Perėndisė qė nuk tė lejon tė kesh fėmijė?"... .(Zanafilla 30/1)
4)… ajo qė ishte shterpė, ka pjellė shtatė here … . 6 Zoti tė bėn tė vdesėsh dhe tė bėn tė jetosh.. . (1 i Mbretėrve, nė Septuaginta 2/5-7)
5) .. sepse me Perėndinė asgjė s'ėshtė e pamundshme (Luka1/37)
Tė njėjtėn gjė thuhet edhe pėr lindjen e mrekullueshme tė Maries.
34 Dhe Maria i tha engjėllit: "Si do tė ndodhė kjo, pėrderisa unė nuk njoh burrė?".
36 Dhe ja, Elizabeta, e afėrmja jote, edhe ajo, nė pleqėrinė e saj, mbeti shtatzėnė me njė djalė; dhe ky ėshtė muaji i gjashtė pėr tė, qė e quanin shterpė,37 sepse me Perėndinė asgjė s'ėshtė e pamundshme"(Luka 1/36-37)
Pra pėr Allahun asgjė nuk ėshtė e vėshtirė, Ai mund tė krijoi njeriun nga Dheu(Ademin) gruan nga Brinja(Evėn) mund ti japė fėmijė tė moshuarės dhe asaj qė i ka mbaruar cikli i menstruacioneve(Sara) ai e bėn gruan dhe burrin steril tė lindė sepse vetėm nė dorė tė Tij janė ligjet universale.Ai i thyen ato pėr kėdo duke kryer kėshtu njė mrekulli pėr sytė e njerzve.Nėse Zoti dėshiron e ndalon diellin(Joshua), nėse Zoti dėshiron e bėn zjarrin tė ftohtė, detin e ndan nė mes, shkopin e bėn gjarpėr, spermėn dhe vezoren e femrės e bėn krijesė tė pėrsosur.Allahu ėshtė Ai qė vendos pėr cdo ligj tė Tij nė natyrė.Ai e krijon njeriun dhe nga gurėt nėse dėshiron sikurse thotė Jezusi.
Dhe mos t'ju shkojė mendja tė thoni me vete: "Ne kemi Abrahamin pėr atė"; sepse unė po ju them se Perėndia mund tė nxjerrė bij tė Abrahamit edhe prej kėtyre gurėve. (Mateu 3/9)
Pra Maria u ngjiz sipas urdhėrit tė Zotit “Bėhu” dhe nė barkun e saj u krijua embrioni i i tė zgjedhurit dhe tė dėrguarit tė Zotit Isait a.s(Jezusit).Prandaj Jezusi u quajt “fjalė e Zotit” dhe i ndihmuar nga fryma e shenjtė qė nė bėbl personifikon Ėngjėllin Gabriel.
34 Dhe Maria i tha engjėllit: "Si do tė ndodhė kjo, pėrderisa unė nuk njoh burrė?".35 Dhe engjėlli duke u pėrgjigjur, i tha: "Fryma e Shenjtė do tė vijė mbi ty dhe pushteti i Shumė tė Lartit do tė tė mbulojė me hijen e vet; prandaj i shenjti qė do tė lindė prej teje do tė quhet nebij i Perėndisė.(Luka 1/34-35)
Engjėlli Gabriel u dėrgua nga Perėndia nė njė qytet tė Galilesė, qė quhej Nazaret, 27 te njė e virgjėr, qė ishte e fejuar me njė njeri qė quhej Jozef.(Luka 1/26-27)
"Ajo (Merjemja) tha: Zoti im, si mund te kem unė djalė e mua s'mė ka prekur njeriu. Ai (Allahu) tha: Ja, kėshtu Allahu krijon ēka te doje. Kur Ai vendos pėr njė ēeshtje, vetėm i thotė "Bėhu" Ajo menjehere bėhet." (Sure Maide:47)
18 Tani lindja e Jezu Krishtit ndodhi nė kėtė mėnyrė: Maria, nėna e tij, i ishte premtuar Jozefit, por para se tė fillonin tė rrinin bashkė, mbeti shtatzėnė nga Frymėn e Shenjtė.
20 Por, ndėrsa bluante me vete kėto ēėshtje, ja qė iu shfaq nė ėndėrr njė engjell i Zotit dhe i tha: "Jozef, bir i Davidit, mos ki frikė ta marrėsh me vete Marinė si gruan tėnde, sepse ē'ėshtė ngjizur nė tė, ėshtė vepėr e Frymės sė Shenjtė.(Mateu 1/28,20)
"Perkujto kur engjejt i thanė: "0 Merjeme (Mari), Allahu te pergezon me fjalan e vet (me lindjen e njė fėmijė si rezultat i fjalės se Zotit “Behu”)" (Maide:45)
Pra Lindja e Jezusit ishte jashtė ligjeve natyrore sepse ėngjėlli solli shpirtin pasi Zoti pati krijuar embrionin e Jezusit me fjalėn e Tij “Bėhu”. Mirėpo jo vetėm Jezusi pati lindje tė ndihmuar nga Ėngjėlli Gabriel(Fryma e shenjtė) dhe nga ėngjėj tė tjerė por edhe Gjon Pagėzori(Jahja). Sikurse erdhi ėngjėlli tek Maria dhe ia bekoi femijėn me frymėn e shenjtė tė njėjtėn gjė bėri dhe tek Elizabeta gruaja e Zakarias .
Dhe ndodhi qė, sapo Elizabeta dėgjoi pėrshėndetjen e Maries, fėmija i kėrceu nė bark, dhe Elizabeta u mbush me Frymėn e Shenjtė 42 dhe thėrriti me zė tė lartė, duke thėnė: "Ti je e bekuar ndėr gratė dhe i bekuar ėshtė fryti i barkut tend ”. (Luka 1/41-42)
"Por engjėlli i tha: "Mos u tremb, Zakaria, sepse lutja jote u plotėsua dhe gruaja jote Elizabeta do tė lindė njė djalė, tė cilit do t'ia vėsh emrin Gjon.14 Dhe ai do tė jetė pėr ty shkak gėzimi dhe hareje, dhe shumė vetė do tė gėzohen pėr lindjen e tij.15 Sepse ai do tė jetė i madh pėrpara Zotit; nuk do tė pijė as verė as pije dehėse dhe do tė jetė i pėrplotė me Frymėn e Shenjtė qė nė barkun e s'ėmės. (Luka 1 /13-15)
Po kėshtu dhe profetė dhe njerėz te tjerė kanė qenė tė mbudhur me frymėzim dhe tė ndihmuar nga Ėngjėjt dhe fryma e shenjtė.
67 Dhe Zakaria, ati i tij, u mbush me Frymėn e Shenjtė dhe profetizoi, duke thėnė (Luka 1/67)
52 Dhe dishepujt ishin mbushur me gėzim dhe me Frymėn e Shenjtė (Veprat e apostujve – 13/52)
"Ne te vėrtetė, Barnaba ishte njeri i shkathet i mbushur me shpirtin e shenjtė dhe me besim te gjallė".(Veprat e Apostujve 1/24)
Qė Fryma e shenjtė ishte ėngjėll kėtė e vėrtėtojnė shumė pjesė biblike.Fakti qė fryma e shenjtė shėndėrrohet nė pėllumb tregon qartė se ajo nuk ėshtė Zoti ose pjesė e Tij sic pretendojnė kristianėt.Sepse Zoti ėshtė qėnie unike dhe nuk transfromohet nė krijesė.
Dhe Fryma e Shenjtė zbriti mbi tė, nė trajtėn trupore si tė pėllumbit , dhe nga qielli erdhi njė zė, qė thoshte: ''Ti je Biri im i dashur, nė ty unė jam kėnaqur!''.(Luka 3/22)
Qė Fryma e Shenjtė nuk ėshtė pjesė e Zotit ose vetė Zoti e vėrtėton dhe fakti tjetėr biblik se trupi njeriut qenka tempulli i Frymės sė Shėnjtė.Pra Fyma e shenjtė nuk mund tė jetė Zoti sepse atėherė kristianėt do tė kishin besim panteist sipas tė cilit Zoti gjendet nė cdo krijesė.I pastėr ėshtė Zoti nga kėto mangėsi dhe shpifje.
19 A nuk e dini se trupi juaj ėshtė tempulli i Frymės sė Shenjtė qė ėshtė nė ju, tė cilin e keni nga Perėndia, dhe se nuk i pėrkitni vetvetes?(1 e Korintasve – 6/19)
Mirėpo fryma, fryma e shenjtė ose shpirti i shenjtė pėrmendet dhe me kuptime tė tjera nė bibėl.
“Fryma” si shpirt i njeriut.
Nė bibėl fjalėn frymė e gjejmė dhe nė kuptimin e shpirtit tė njeriut.Pėr kėtė dėshmojnė shumė versete biblike.Edhe pse nė disa prej tyre thuhet “Fryma e Zotit” kjo nuk do tė thotė se Zoti gjendet brenda njeriut.Kjo ka tė njėjtin kuptim sikurse togėfjalėshi Toka e Zotit, Qielli i Zotit, Shpirti i Zotit(I krijuar prej Tij).Pra fryma nuk ėshtė pjesė e Zotit por ėshtė krijim i Tij dhe e veēcuar nga qėnia e Tij.
A nuk e dini se trupi juaj ėshtė tempulli i Frymės sė Shenjtė qė ėshtė nė ju, tė cilin e keni nga Perėndia, dhe se nuk i pėrkitni vetvetes? (1 e Korintasve – 6/19)
"Nese fryma e perendise banon ne ju ju nuk jeni ne mish por ne fryme(Romaket 8/9).
"Zoti, Perėndia i frymėve tė ēdo mishi, le tė caktojė mbi kėtė asamble njė njeri (Numrat – 27/16)
Por ata ranė pėrmbys me fytyrėn pėr tokė dhe thanė: "O Perėndi, Perėndia i frymėve tė ēdo mishi”. (Numrat 16/22)
Ti fsheh fytyrėn tėnde dhe ata e humbasin fare; ti heq frymėn, dhe ata vdesin duke u kthyer pėrsėri nė pluhurin e tyre. Ti dėrgon frymėn tėnde dhe ata krijohen, kėshtu ti ripėrtėrin faqen e dheut.(Psalmet 104/29-30)
Jobi e mori fjalėn pėrsėri dhe tha: "Ashtu si rron Perėndia qė mė ka hequr tė drejtėn time dhe i Plotfuqishmi qė mė ka hidhėruar shpirtin,deri sa tė ketė njė frymė jete tek unė dhe tė jetė fryma e Perėndisė nė flegrat e hundės sime, (Jobi – 27/1-3)
Atėherė Zoti Perėndi formoi njeriun nga pluhuri i tokės, i fryu nė vrimat e hundės njė frymė(Shpirtin) jete, dhe njeriu u bė njė qenie e gjallė.(Zanafilla 2/7)
22 Vdiq ēdo gjė qė ishte mbi tokėn e thatė dhe qė kishte frymė jete nė vrimat e hundės(Zanafilla 7/22)
“Fryma e shenjtė” si frymėzim profetik ose frymėzim hyjnor
Sipas biblės shumė prej profetėve dhe njerzve tė mirė besimtarė janė dirigjuar ose janė mbushur me frymėn e shenjtė.
67 Dhe Zakaria, ati i tij, u mbush me Frymėn e Shenjtė dhe profetizoi, (Luka 1/67)
52 Dhe apostujt ishin mbushur me gėzim dhe me Frymėn e Shenjtė (Veprat e apostujve – 13/52)
"Ne te vėrtetė, Barnaba ishte njeri i shkathet i mbushur me shpirtin e shenjtė dhe me besim te gjallė".(Veprat e Apostujve /24)
Cfarė kuptimi i jep bibla nė disa raste frymės sė shėnjtė !?Ajo personifikon frymėzimin me anė tė cilit Zoti frymėzontė njerzit ose profetėt.Ai i frymėzontė nė dituri por dhe nė veprime gojore ose veprime gjymtyrėsh.
Dikujt, pra, i jepet, me anė tė Frymės, fjalė diturie; njė tjetri, sipas tė po atij Frymė, fjalė njohurie; njė tjetri besim”. (1 e Korintasve – 12/8-9)
Perėndinė adhuroje! Sepse dėshmia e Jezusit ėshtė frymė e profecisė (Zbulesa 19/10)
Por te njeriu ka njė frymė, dhe ėshtė fryma i tė Plotfuqishmit qė i jep zgjuarsinė. (Jobi - 32/8)
Dhe e mbusha me Frymėn e Perėndisė, me dituri, me zgjuarėsi, me njohuri dhe ēdo shkathtėsi”.(Eksodi 31/3)
9 Atėherė Jozueu, bir i Nunit, u mbush me frymėn e diturisė, (Ligj Pėrterirė 34/9)
Kėshtu, pra, edhe Fryma na ndihmon nė dobėsitė tona, sepse ne nuk dimė ēfarė tė kėrkojmė nė lutjet tona, sikurse duhet; por vetė Fryma ndėrhyn pėr ne me psherėtima tė patregueshme. Dhe ai qė heton zemrat e di cila ėshtė mendja e Frymės, sepse ai ndėrhyn pėr shenjtorėt, sipas Perėndisė(Romaket 8/26-27)
Unė them tė vėrtetėn nė Krishtin, nuk gėnjej dhe jep dėshmi me mua ndėrgjegja ime me anė tė Frymės sė Shenjtė”(Romakėve – 9/1)
“Fryma e shenjtė” si Ėngjėll
Forma e kumunikimit midis Zotit dhe njeriut ka qenė e shumėllojshme.Sė pari ėshtė forma e drejtėpėrdrejtė qė Zoti i foli Musait a.s.Sė dyti ėshtė kumunikimi me anė tė ėngjėllit Gabriel (Xhibril),Sė treti me anė tė frymėzimit nė zemėr dhe mendje dhe sė fundmi vegimet qė Zoti u jep nė ėndėrr profetėve osė njerzve besimtarė.
Pastaj Zoti tha: "Dėgjoni tani fjalėt e mia! Nė se ka njė profet midis jush, unė, Zoti i bėhem i njohur atij nė vegim, flas me tė nė ėndėrr “(Numrat 12/6)
Dhe mė tha: "Kėto fjalė janė besnike dhe tė vėrteta; dhe Zoti, Perėndi i profetėve tė shenjtė, dėrgoi engjėllin e tij, pėr t'u treguar shėrbėtorėve tė tij gjėrat qė duhet tė ndodhin pėr sė shpejti.(Zbulesa 22/6)
Atėherė, pse u dha ligji? Ai u shtua pėr shkak tė shkeljeve, deri sa tė vinte pasardhja sė cilės i qe bėrė premtimi; dhe ky ligj u shpall nėpėrmjet engjėjve, me anė tė njė ndėrmjetėsi. (Galatasve 3/19)
.. Jezusit, Ndėrmjetėsittė Besėlidhjes sė re,.(Hebrejve 12/24)
.. se si Perėndia vajosi me Frymėn e Shenjtė dhe me fuqi Jezusin prej Nazareti, i cili e pėrshkoi vendin duke bėrė mirė dhe duke shėruar tė gjithė ata qė ishin tė pushtuar nga djalli, sepse Perėndia ishte me tė.(Veprat e Apostujve – 10/38)
Ne i patėm dhėnė Musait librin dhe pas tij patėm dėrguar shumė pejgamberė. Isait, birit tė Merjemės i dhamė argumente (mrekulli) dhe e fuqizuam me (xhibrilin) shpirtin e shenjtė.(Bekare 87)
Profetėt janė ngarkuar dhe shtyrė nga fryma e shenjtė(Ėngjėlli) pėr tė bėrė profeci.
Sepse asnjė profeci nuk ka ardhur nga vullneti i njeriut, por njerėzit e shenjtė tė Perėndisė kanė folur, tė shtyrė nga Fryma e Shenjtė.(2 e Pjetrit – 1/21)
Sapo arritėn atje nė kodėr, njė grup profetėsh i doli pėrpara; atėherė ai u ngarkua nga Fryma e Perėndisė dhe filloi tė bėjė profeci nė mes tyre. (1 Samuel 10/10)
Fryma e shenjtė u dėrgua tek profeti Isaia.
"Mirė u foli Fryma e Shenjtė me anė tė profetit Isaiaetėrve tanė, duke thėnė: "Shko tek ai popull dhe i thuaj: "Do tė dėgjoni, por nuk do tė merrni vesh, do tė vėshtroni, por nuk do tė shikoni; (Veprat e apostujve – 28/25-26)
Fryma e shenjtė u dėrgua tek profeti David a.s
"Vėllezėr, ishte e nevojshme qė tė pėrmbushej ky Shkrim, tė cilin Fryma e Shenjtė e parafoli me anė tė gojės sė Davidit nė lidhje me Judėn, i cili u bė prijės i atyre qė e kapėn Jezusin. (Veprat e apostujve 1/16)
Fryma e shenjtė u dėrgua tek profeti Moisi a.s
35 Atė Moisiun qė e kishin refuzuar, duke thėnė: "Kush tė vuri ty tė parė dhe gjykatės?", po atė u dėrgoi Perėndia si kryetar dhe ēlirues me anė tė engjėllit qė i ishte shfaqur nė ferrishte.Ai i nxori jashtė, duke kryer shenja e mrekulli nė vendin e Egjiptit, nė Detin e Kuq dhe nė shkretirė pėr dyzet vjet.Ky ėshtė ai Moisi qė u tha bijve tė Izraelit: "Zoti, Perėndia juaj do tė nxjerrė pėr ju, nga mesi i vėllezėrve tuaj, njė profet si mua. Dėgjojeni!".Ky ėshtė ai qė nė kuvend, nė shkretėtirė, ishte me engjėllin qė i fliste mbi malin Sinai dhe me etėrit tanė; dhe mori fjalėt e jetės pėr tė na e pėrēuar neve.(Veprat 7/35-38)
Ėngjėlli qė pėrmendet nė vėrsetin e mėsipėrm pėrmendet nė bibėl me shprehjen “frymėn e tij tė shenjtė”.
Nė ēdo hidhėrim tė tyre ai u hidhėrua, dhe Engjėlli i pranisė sė tij i shpėtoi; me dashurinė dhe dhembshurinė e tij i ēliroi, i lartoi dhe u solli tėrė ditėt e sė kaluarės.Por ata u rebeluan dhe e trishtuan Frymėn e tij tė shenjtė; prandaj ai u bė armiku i tyre dhe luftoi kundėr tyre. Ku ėshtė ai qė vinte nė mes tyre Frymėn e tij tė shenjtė.(Isaia 63/9-11)
Por, kur i thirrėm Zotit, ai e dėgjoi zėrin tonė dhe dėrgoi njė Engjėll dhe na nxori nga Egjipti(Numrat 20/16)
Po kėshtu dhe nė njė pjesė tė biblės emri engjėll pėrmendet me mbiemrin i shenjtė.
Ėshtė lajmėruar nė mėnyrė hyjnore nga njė engjėll i shenjtė tė tė thėrrasė ty nė shtėpinė e tij pėr tė dėgjuar fjalėt qė ke pėr t'i thėnė".(Veprat 10/22)
Nė tė gjitha kėto versete pamė se Zoti dėrgontė “frymėn e tij tė shenjtė” pėr ti shpallur profetėve mesazhe dhe mrekulli.Fryma e shenjtė sipas biblės nė kėto raste ishin ėngjėjt e Zotit ose kryeėngjėlli Gabriel i cili u dėrgohej shpesh herė profetėve dhe njerzve besimtarė.
po, ndėrsa unė po flisja akoma nė lutje, ai njeri, Gabrieli, qė e kisha parė nė vegim nė fillim, i dėrguar me fluturim tė shpejtė, mė arriti nė orėn e blatimit tė mbrėmjes. Ai mė mėsoi, mė foli dhe mė tha: "Unė kam ardhur tani, o Daniel, qė tė tė vė nė gjendje tė kuptosh.(Daniel 9/21-22)
19 Dhe engjėlli, duke iu pėrgjigjur, i tha: "Unė jam Gabrieli qė rri nė prani tė Perėndisė, dhe mė kanė dėrguar qė tė flas me ty dhe tė tė njoftoj kėto lajme tė mira.24 Dhe, pas atyre ditėve Elizabeta, gruaja e tij, u ngjiz; dhe u fsheh pesė muaj dhe thoshte(Luka 1/19,24)
26 Nė muajin e gjashtė, engjėlli Gabriel u dėrgua nga Perėndia nė njė qytet tė Galilesė, qė quhej Nazaret, 27 te njė e virgjėr, qė ishte e fejuar me njė njeri qė quhej Jozef, nga shtėpia e Davidit; dhe emri i virgjėreshės ishte Maria.(Luka 1/26-27)
Dhe se fjala Frymė nė shumė raste tė biblės pėrmendet pėr tė indetifikuar engjėjt kėto krijesa tė mrekullueshme qė i binden Zotit pa hezitim.Ne do tė pėrmendim disa pjesė biblike pėr tė treguar se fjala “Frymė” ėshtė unike me fjalėn “Engjėll”.
Hir pėr ju dhe paqe nga ana e atij qė ėshtė dhe qė ishte dhe qė do tė vijė; edhe nga tė shtatė frymėrat qė janė pėrpara fronit tė tij, (Zbulesa 1/4)
"Dhe engjėllit tė kishės nė Sardė shkruaji: kėto gjėra thotė ai qė ka tė shtatė Frymėrat e Perėndisė dhe tė shtatė yjet. Unė i di veprat e tua; ti ke emrin se jeton, por je i vdekur. (Zbulesa 3/1)
Kėto frymėra pėrmendet nė bibėl se janė shtatė engjėj.
Edhe kur ai hapi vulėn e shtatė, nė qiell u bė heshtje pėr rreth gjysmė orė. Dhe unė i pashė tė shtatė engjėjt qė qėndrojnė pėrpara Perėndisė, dhe atyre u dha shtatė bori. (Zbulesa 8/1-2)
Kurse pėr engjėjt thotė: "Engjėjt e vet ai i bėn erėra, dhe shėrbenjėsit e tij flakė zjarri";
Dhe cilit nga engjėjt i tha ndonjė herė: "Rri nė tė djathtėn time, gjersa t'i vė armiqtė e tu shtroje tė kėmbėve tė tua"?..A nuk janė ata tė gjithė frymėra shėrbenjės, qė dėrgohen pėr tė shėrbyer pėr tė mirėn e atyre qė kanė pėr tė trashėguar shpėtimin? (Hebrejve 1/7,13-14)
Njė frymė ose njė Engjėll
"Ne nuk gjejmė asgjė tė keqe te ky njeri; dhe nėse i ka folur njė frymė ose njė engjėll tė mos luftojmė kundėr Perėndisė".(Veprat e apostujve 23/9)
Po kėshtu dhe togė fjalėshi “Ati, Biri, Shpirti i shenjtė” nė njė vend tjetėr tė biblės zėvėndėsohet me togėfjalėshin “Ati, Biri, Engjėlli ”.
Pagezojini ne emert e Atit, te birit e te Shpirtit te shenjte." Mateut (28/19)
"Por askush nuk e di diten as oren kur do te ndodh kjo askush, as engjell ne qiell, as biri, vetemAti e di." (Marku 13/32)
“Fryma” si fjalė e Zotit
Fryma e Perėndisė mė ka krijuar dhe fryma e tė Plotfuqishmit mė jep jetė (Jobi – 33/4)
Me frymėn e Perėndisė formohet akulli dhe shtrirja e ujėrave tėrhiqet. I ngarkon retė e dendura me lagėshtirė dhe i shpėrndan larg retė e tij dritėplota.Ato enden nė qiell kudo, duke ndryshuar drejtimin nė bazė tė drejtimit tė tij, pėr tė kryer ēfarėdo gjė qė Ai urdhėron mbi faqen e tokės sė banuar.I dėrgon o pėr dėnim, o pėr tokėn e tij o pėr mirėsi.(Jobi 37/10-13)
17 Merrni edhe pėrkrenaren e shpėtimit dhe shpatėn e Frymės, qė ėshtė fjala e Perėndisė (Efesianėve – 6/17)
" "Qiejt u bėnė me anė tė fjalės sė Zotit; dhe tėrė ushtria e tyre me anė tė frymės sė gojės sė tij "(Jobi 26:13)
4 Por ai, duke iu pėrgjigjur, tha: "Ėshtė shkruar: "Njeriu nuk rron vetėm me bukė, por me ēdo fjalė qė del nga goja e Perėndisė"".(Mateu 4).
Pikėrisht edhe pse i shpjeguam tė gjithė domthėniet qė bibla ka pėr kuptimin dhe simbolizimin e frymės, ose frymės sė shenjtė si shpirt i njeriut, frymėzim, Ėngjėll ose fjalė e Zotit ne donim tė tregonim se Jezusi u krijua me urdhėrin e e Fjalės sė Zotit “Bėhu” tė cilėn do ta analizojmė mė poshtė dhe pėr kėtė Ai dėrgoi engjėjt e tij si robėr sikurse i dėrgon pėr erėrat, retė dhe dukuritė e tjera natyrore.Gjithashtu Zoti e frymėzoi Jezusin qė nė vogli dhe e bėri atė profet pėr tė shpėtuar popullin hebre.
Ndėrsa gabimi kristianėve ėshtė se ato i referohen verseteve biblike tė Gjonit pėr krijimin e Jezusit dhe se devijojnė nga kuptimi dhe domethėnia e tyre e saktė .
Nė fillim ishte Fjala dhe Fjala ishte me Perėndinė, dhe Fjala ishte Perėndi.
Ai (fjala) ishte nė fillim me Perėndinė.
Tė gjitha gjėrat u bėnė me anė tė tij (fjala), dhe pa atė nuk u bė asnjė nga ato qė u bėnė.
Nė atė ishte jeta, dhe jeta ishte drita e njerėzve.
Dhe drita shkėlqen nė errėsirė dhe errėsira nuk e kuptoi.
Ai (fjala) ishte nė botė, dhe bota u krijua me anė tė tij, por bota nuk e njohu
Dhe Fjala u bė mish dhe banoi ndėr ne; dhe ne soditėm lavdinė e tij, si lavdia e tė vetėmlindurit prej Atit, plot hir e tė vėrtetė.
Gjoni dėshmoi pėr tė dhe thirri duke thėnė: "Ky ėshtė ai, pėr tė cilin thashė: "Ai qė vjen pas meje mė ka paraprirė, sepse ishte pėrpara meje""..(Gjoni 1/1-5,10,14-15)
Kėto janė versetet biblike tė cilėt kristianėt I marrin pėr bazė pėr ta konsideruar Jezusin si Zot dhe se Ai paska krijuar gjithcka duke dalė kėshtu terėsisht nga kuptimi dhe llogjika qė tė cojnė kėto versete.Ne ti analizojmė kėto versete duke i shpjeguar me versete tė tjerė biblikė ose me mendime tė vetė kristianėve.
“Nė fillim ishte Fjala dhe Fjala ishte me Perėndinė”
Ky ajet tregon qartė pėr cilėsinė e Zotit se Ai flet me fjalė dhe se cilėsia e tė folurit tė Tij dhe Fjalėt e Tij kanė qenė tė pėrhershme nė Qėnien e Tij Madhėshtore.Ai I pėrdorte fjalėt e Tij pėr tė krijuar, pėr tė urdhėruar Engjėjt, pėr tė folur me profetėt drejtėpėrsėdrejti (Mosiu) ose me anė tė fjalėve tė Tij tė zbriste ligje dhe libra hyjnorė pėr tė mėsuar njerzimi.
“dhe Fjala ishte Perėndi”
Disa teologė kristianė mendojnė se pėrkthimi i kėtij verseti ėshtė i gabueshėm.
Psh The bible 1935 An AmerikanTranslation nga J.M.P Smith dhe E.J. Goodspeed, Cikago shkruan se pėrkthimi i kėtij verseti vjen nė kėtė formė.
“Dhe fjala ishte hyjnore”
Pra tregon se Fjala ishte cilėsi e Zotit. “Dhe Fjala ishte e Perėndisė”
Nė greqisht ky verset shkruhet (“Kai the-os en ho lo’gos”) qė nė kuptimin gjuhėsor do tė shpjegohej kėshtu.
Fjala greke Theos ėshtė njė emėr kallzuesor nė numrin njėjės qė ndodhet para foljes dhe nuk paraprihet nga nyja shquese.Ėshtė e njė Theos pa nyjėn shquese.Zoti me tė cilin Fjala ishte nė fillim ėshtė pėrshkruar kėtu nga shprehja greke Theos i paraprirė nga nyja shquese “Ho”.Pra ėshtė njė Theos I nyjėzuar.Ndėrtimi9 I nyjėzuar I emrit thekson identitet, njė personalitet, ndėrsa njė emėr kallėzuesor nė numrin njėjės pa nyjėn shquese, qė paraprin foljen, thekson njė cilėsi tė dikujt.Prandaj pohimi I Gjonit se Fjala ose Logosi ishte Perėndi ose i ngjashėm me tė nuk do tė thotė se ajo ishte vetė Zoti a me tė cilin ishte, por shpreh njė cilėsi tė fjalės Logos por nuk e indetifikon atė me vetė Zotin.(Shkėputur prej biblės “Shkrimet e Krishtere Greke”, pėrkthimi Bota e re, Maj 2000)
Prandaj mė pas thuhet nė bibėl
2 Ai (fjala) ishte nė fillim me Perėndinė.
3 Tė gjitha gjėrat u bėnė me anė tė tij (fjala), dhe pa atė nuk u bė asnjė nga ato qė u bėnė.(Gjoni 1)
Pra cilėsia e tė folurės me Fjalė e Zotit ishte qė nė fillim si cilėsi nė Qėnien e Tij.Fakti qė tė gjithė krijesat u krijuan prej saj sipas Gjonit tregon se Fjala e Zotit ishte urdhėri i Tij me Fjalė “Bėhu” sic thuhet tek zanafilla dhe zbulesa .
“Zoti tha u befte drita e drita u bė “
“Pastaj Pėrėndia tha: "Le tė jetė njė kupė qiellore mes ujėrave, qė t`i ndajė ujėrat nga ujėrat".
Pastaj Pėrėndia tha: "Tė mbushen ujėrat nga njė numėr i madh qeniesh tė gjalla dhe tė fluturojnė zogjtė lart mbi tokė nėpėr hapėsirėn e madhe tė kupės qiellore
Pastaj Pėrėndia tha: "Tė prodhojė toka qenie tė gjalla sipas llojit tė tyre: kafshė, rrėshqanorė dhe bisha tė tokės, simbas llojit tė tyre". (Zanafilla 1)
.. Doli njė zė i madh nga tempulli i qiellit, nga froni, duke thėnė: "U bė".Atėherė shkrepėn zėra bubullima dhe vetėtima, dhe u bė njė tėrmet i madh, qė i tillė nuk ishte bėrė qėkurse u bėnė njerėzit mbi tokė, njė tėrmet kaq fort i madh.(zbulesa 16/17-18)
Qė krijesat u krijuan nga urdhėri I Zotit me anė tė fjalės sė Tij e dėshmojnė dhe versete tė tjera biblike.
"Qiejt u bėnė me anė tė fjalės sė Zotit; dhe tėrė ushtria e tyre me anė tė frymės sė gojės sė tij "" (Psalmet. 33/6).
5 Sepse ata me dashje harruan se nėpėrmjet fjalės sė Perėndisė qiejt vinin nė eksistencė shumė kohė mė parė, dhe se toka doli nga uji dhe u sajua nėpėrmjet ujit,pėr shkak tė tė cilit bota e atėhershme u mbulua nga uji dhe humbi,ndėrsa qiejt dhe dheu i sotshėm janė ruajtur nga e njėjta fjalė pėr zjarrin, tė rezervuar pėr ditėn e gjyqit dhe tė humbjes sė njerėzve tė pabesė. (2 e Pjetrit 3/5-7)
“Tė gjitha gjėrat u bėnė me anė tė tij” (fjala)
“dhe bota u krijua me anė tė tij”(fjalės)(Gjoni 1)
Me anė tė besimit ne kuptojmė se bota ėshtė ndėrtuar me fjalėn e Perėndisė, sa qė ato qė shihen nuk u bėnė prej gjėrave qė shihen. (Hebrenjve 11/3)
Krijimi i Jezusit nga Fjala e Zotit.
14 Dhe Fjala u bė mish dhe banoi ndėr ne; dhe ne soditėm lavdinė e tij, si lavdia e tė vetėmlindurit prej Atit, plot hir e tė vėrtetė(Gjoni 1/14)
Nuk ka dyshim se Jezusi u quajt “Fjala e Zotit” pėr shkak se Zoti e theu ligjin natyror tė krijimit njerzor me anė tė ciftit mashkull-femėr pėr tė risjellė dhe njėherė krijimin e Tij tė drejtėpėrdrejtė me anė tė Fjalės dhe urdhėrit tė Tij “Bėhu”.
Dhe ishte i veshur me njė rrobe tė ngjyer nė gjak; dhe emri i tij quhet: "Fjala e Perėndisė".(Zbulesa 19/13)
Porse kjo pėr arsyen sepse ai u krijua me anė tė kėsaj Fjale sikurse u krijuan dhe krijesat e tjera.Fjala e Zotit dhe urdhėri i Tij e krijojnė njeriun pa baba dhe pa nėnė( Ademin), e krijon pa nėnė (Evėn) dhe Jezusin pa baba sepse Zoti ėshtė i plotfuqishėm pėr gjithcka dhe ėshtė mė i miri Krijues.
12 Sepse fjala e Perėndisėėshtė e gjallė dhe vepruese, mė e mprehtė se ēdo shpatėme dy tehe dhe depėrton deri nė ndarjen e shpirtit dhe tė frymės, tė nyjeve dhe tė palcave.(Hebrenjve – 4/12)
Hebrejtė e akuzuan Jezusin se ai ishte fėmijė i lindur nga imoraliteti dhe nuk e besonin se ai lindi pa baba nga Fjala e Zotit “Bėhu” prandaj Jezusi u tha hebrejve.
Dhe mos t'ju shkojė mendja tė thoni me vete: "Ne kemi Abrahamin pėr atė"; sepse unė po ju them se Perėndia mund tė nxjerrė bij tė Abrahamit edhe prej kėtyre gurėve. (Mateu 3/9)
Ose sikurse i tha Zoti Abrahamit dhe gruas sė tij Sarės pėr lindjen e Isakut.
“A ka vallė diēka qė ėshtė shumė e vėshtirė pėr Zotin?” (Zanafilla 18/14)
Ose sikruse tha Elizabeta gruas sė Zakarias pėr lindjen e Gjon Pagėzorit (Jahjės).
..”sepse me Perėndinė asgjė s'ėshtė e pamundshme” (Luka1/37)
Zoti dėrgon engjėjt ti sjellin shpirtat embrioneve pėr ti sjellė ato nė jetė dhe dėrgon engjėjt pėr ti marrė shpirtat njerzve nė pėrfundimin e ciklit njerzor.
Ti fsheh fytyrėn tėnde dhe ata e humbasin fare; ti heq frymėn, dhe ata vdesin duke u kthyer pėrsėri nė pluhurin e tyre.Ti dėrgon frymėn tėnde dhe ata krijohen, kėshtu ti ripėrtėrin faqen e dheut.(Psalmet 104/29-30)
Shpirtat e njerzve janė krijuar nga Zoti para trupave.
Fjala e Zotit m'u drejtua, duke mė thėnė:"Para se unė tė tė formoja nė barkun e nėnės sate, tė kam njohur; para se ti tė dilje nga barku i saj, tė kam shenjtėruar dhe tė kam caktuar profet tė kombeve".(Jeremia 1/4-5)
Prandaj Jezusi u tha hebrejve mbasi u tregoi vegimin e Abrahamit pėr kohėn e Jezusit.
56 Abrahami, ati juaj, ngazėllohej nė shpresėn qė tė shihte ditėn time; e pa dhe u gėzua".
57 Judenjtė, pra, i thanė: "Ti ende nuk je pesėdhjetė vjeē dhe e paske parė Abrahamin?".
58 Jezusi u tha atyre: "Nė tė vėrtetė, nė tė vėrtetė unė po ju them: para se tė kishte lindur Abrahami, unė jam".(Gjoni 8)
Dhe do tė shkojė pėrpara tij nė frymė dhe pushtet tė Elias(Luka 1/17)
Kjo gjė pėrmendet dhe nė shumė pjesė tė tjera tė biblės.
Zoti mė zotėroi nė fillim tė rrugės sė tij, pėrpara veprave tė tij mė tė lashta.U vendosa nga amshimi, qė nė krye, para se toka tė ekzistonte. Mė krijuan kur nuk kishte ende humnera, kur nuk kishte burime me ujė tė bollshėm. Mė krijuan para se themelet e maleve tė ishin pėrforcuar, para kodrinave,kur nuk kishte sajuar ende as tokėn, as fushat dhe as plisat e para tė dheut.(Proverbs 8/22-26)
Po, ti ke formuar tė pėrbrėndėshmet e mia, ti mė ke endur nė barkun e nėnes sime.Unė do tė tė kremtoj, sepse jam krijuar nė mėnyrė tė mrekulluar; veprat e tua janė tė mrekullueshme, dhe unė e di shumė mirė kėtė gjė.Kockat e mia nuk ishin njė e fshehtė pėr ty kur u formova nė fshehtėsi duke u endur nė thellėsitė e tokės.Dhe sytė e tu panė masėn pa trajtė tė trupit tim, dhe nė librin tėnd ishin shkruar ditėt qė ishin caktuar pėr mua, megjithėse asnjė prej tyre nuk ekzistonte ende.(Psalmet 139/13-16)
Jezusi u quajt i parėlindur .
Ajo lindi djalin e saj tė parėlindur, tė cilit ia vuri emrin Jezus.(Mateu 1/25)
Kjo nuk pėrbėn ndonjė fakt pėr hyjnizimin e tij sepse kėshtu janė quajtur dhe njerez tė tjera nė bibėl si (Numrat 3,12.41, Zanafilla 27 etj)
Zoti i foli Moisiut duke i thėnė:"Mė shenjtėro ēdo tė parėlindur, (Eksodi 13/1-2)
Por do tė njohė si tė parėlindur djalin e gruas sė urryer, duke i dhėnė njė pjesė tė dyfishtė tė tė gjitha atyre qė zotėron; sepse ai ėshtė prodhimi i parė i fuqisė sė tij dhe atij i pėrket e drejta e paralindjes.(Ligji pėrtėrirė 21/17)
Pra si konkluzion ne mund tė themi se Jezusi u krijua nga Fuqia e Zotit nė mynyrė madhėshtore si u krijua Ademi, Eva dhe sikurse fėmijėt qė lindėn nga gratė me moshė tė thyer , apo qė ishin sterile.Prindėrit e tij u lajmėruan nga engjėjt pėr lindjen e tij sikurse u lajmėrua Abrahami, Jakobi, Zakaria etj. Jezusi u mbush me frymėn e shenjtė (Frymėzim) qė na barkun e nėnės sikurse u mbush Samsoni, Gjon Pagėzori etj.Ai u quajt profet dhe krijesė e Zotit sikurse u quajtėn dhe tė tjerėt.Ai gjithmonė emėrohej nė bibėl me emrin “Bir i njeriut” dhe kėtė e pėrdorte nė shumė profeci tė tij.Ai u krijua si embrion nga Fjala e Zotit “Bėhu” dhe ėngjėjt i sollėn shpirtin kur ai ishte nė barkun e Maries pėr ti dhėnė jetė.Ai ndjenji nė barkun e Maries plot 9 muaj dhe lindi si njė krijesė njerzore e cila u rrethpre kur mbushi 8 ditė sikurse Gjon Pagėzori.
Dhe kur kaluan tė tetė ditėt, pas tė cilave ai duhej rrethprerė, ia vunė emrin Jezus, emėr tė dhėnė nga engjėlli para se ai tė ngjizej nė bark. (Luka 2/21)
Dhe Elizabetės i erdhi koha qė tė lindė dhe tė nxjerrė nė dritė njė djalė.Dhe ndodhi qė tė tetėn ditė erdhėn pėr ta rrethprerė djalin, dhe donin t'ia quanin Zakaria, me emrin e atit tė tij; por e ėma ndėrhyri dhe tha: "Jo, por pėrkundrazi do tė quhet Gjon".(Luka 1/57-60)
Tė gjitha kėto sė bashku me mesazhin qė ai u pėrcolli Israelitėve tregojnė se Ai ishte Rob dhe i dėrguar i Zotit dhe se adhuronte vetėm Zotin, ishte profet i nderuar i Tij dhe nuk ishte idhujtar dhe hipokrit qė nė vend tė Zotit tė adhuronte shėmbėlltyrat qė sot I gjejmė nėpėr kasha, apo varre dhe sende tė tjerė tė cilat pėrbėjnė besimin e sotėm tė kristianėve.Bibla jo vetėm qė ka deėvijuar me kalimin e kohėrave por dhe shkruesit e saj nuk kanė qenė tė pėrpiktė nė kuptimin qė i jepnin fjalėve duke lėnė kėshtu hapėsira pėr abuzime mendimesh tė njerzve tė thjeshtė.
Gabim biblik nė tė shprehur
Zoti vizitoi Sarėn, siē i kishte thėnė; dhe Zoti i bėri Sarės ato qė i kishte premtuar.
Dhe Sara u ngjiz dhe lindi njė djalė me Abrahamin nė pleqėrinė e tij, nė kohėn e caktuar qė Perėndia i kishte thėnė. (Zanafilla 21/1-2)
Si e vizitoi Zoti Sarėn.Kjo nuk ka llogjikė sepse Zoti nuk ėshtė njeri sikurse e pėrshkruan bibla nė shumė pjesė tė saj duke i dhėnė Atij cilėsi njerzore tė mangėta tė cilat I futen nė fenė krishtere nga konceptet pagane dhe mitiologjike.
Prandaj pėrgjigjen e saktė tė pyetjeve tė mia I gjeta nė Kuranin Famėlartė.jithmonė mė bėntė pėrshtypje pse Muhamedi a.s iu shpall prej Zotit kapitulli Merjem (Maria) qė tregon pėr historinė e nėnės sė Isait a.s(Jezusit) dhe nė Kuran nuk ka njė sure me emrin e ndonjė prej tė afėrme tė Muhamedit a.s qofshin ato prindėr apo farafis.Si ka mundėsi qė nė Kuran Merjemja(Maria) pėrmendet gruaja mė e mirė e njerzimit ndėrsa Muhamedi a.s nuk e thotė kėtė pėr nėnėn e Tij e as pėr vajzėn e tij ose pėr gruan e tij.Pra kjo tregon qartė se kurani nuk ėshtė vepėr njerzore Ai ėshtė shpallje hyjnore qė shmang cdo lloj emocioni dhe dashurie pa baza hyjnore.
Dhe sėrisht gjeta njė pėrgjigje biblike ku Jezusi thotė.
Megjithatė unė ju them tė vėrtetėn: ėshtė mirė pėr ju qė unė tė shkoj, sepse, po nuk shkova, nuk do tė vijė te ju Ngushėlluesi; por, po shkova, unė do t'jua dėrgoj.
Dhe kur tė ketė ardhur, ai do ta bindė botėn pėr mėkat, pėr drejtėsi dhe pėr gjykim.
Pėr mėkat, sepse nuk besojnė nė mua;
pėr drejtėsi, sepse unė po shkoj tek Ati dhe nuk do tė mė shihni mė;
pėr gjykim, sepse princi i kėsaj bote ėshtė gjykuar.
Kam edhe shumė gjėra tė tjera pėr t'ju thėnė, por ato ende ju nuk mund t'i mbani.
Por, kur tė vijė ai, Fryma e sė vėrtetės, ai do t'ju prijė nė ēdo tė vėrtetė, sepse ai nuk do tė flasė nga vetja, por do tė thotė gjitha ato gjėra qė ka dėgjuar dhe do t'ju kumtojė gjėrat qė do vijnė.
Ai do tė mė pėrlėvdojė, sepse do tė marrė prej meje dhe do t'jua kumtojė.
Tė gjitha gjėrat qė ka Ati janė tė miat; pėr kėtė ju thashė se ai do tė marrė prej simes dhe do t'jua kumtojė.(Gjoni 16/7-15)
3:45.
Pėrkujto kur engjujt i thanė: "Oj Mejreme, All-llahu tė pėrgėzon me fjalėn e vet me lindjen e njė fėmije si rezultat i fjalės sė Zotit emri i tė cilit ėshtė Mesih, Isa, bir i Merjemes, i famshėm nė dynja e ahiret dhe nga tė afėrmit (e Zotit).
Sure 3:47: "Ajo (Merjemja) tha: Zoti im, si mund te kem unė djalė e mua s'mė ka prekur njeriu. Ai (Allahu) tha: Ja, kėshtu Allahu krijon ēka te doje. Kur Ai vendos pėr njė ēeshtje, vetėm i thotė "Bėhu" Ajo menjehere bėhet."
3:59.
Vėrtet, ēėshtja e Isait (tė lindur pa baba) te All-llahu ėshtė sikurse ēėshtja e Ademit. Atė e krijoi Ai nga dheu, e pastaj atij i tha "Bėhu!" ai u bė.
E, pėrmendju nė kėtė libėr (tregimin pėr) Merjemen kur ajo u largua prej familjes sė saj nė njė vend nė lindje.Ajo, vuri njė perde ndaj tyre, e Ne ia dėrguam asaj Xhebrilin, e ai iu paraqit asaj njeri nė tėrėsi.Ajo tha: "Unė i mbėshtetem tė Gjithėmėshirėshmit prej teje, nėse je qė frikėsohesh Atij (pra mė le tė lirė)!"Ai (Xhibrili) tha: "Unė jam vetėm i dėrguar (melek) i Zotit tėnd pėr tė dhuruar ty njė djalė tė pastėr (pejgamber)".Ajo tha: "Si do tė kem unė djalė, kur mua nuk mė ėshtė afruar njeri (nuk jam e martuar), e as nuk kamė qenė e pamoralshme".Ai (Xhibrili) tha: "Ja, kėshtu ka thėnė Zoti yt; ajo pėr Mua ėshtė lehtė, e pėr ta bėrė atė (djalin e krijuar pa babė) argument pėr njerėzit e edhe mėshirė nga ana e Jonė. Kjo ėshtė ēėshtje e kryer!"Ajo e barti atė (Isain), andaj (me tė nė bark) u izolua nė njė vend tė largėt.E dhembja (e lindjes) e mbėshteti atė te njė trup i hurmės. Ajo tha: "Ah sa mirė ka qenė pėr mua tė kisha vdekur para kėsaj e tė isha e harruar qė moti!"E prej sė poshtmi atė e thirri (Xhibrili): "Mos u brengos, Zoti yt bėri pranė teje njė pėrrockė (uji)".E ti shkunde trupin e hurmės se do tė bijnė ty hurma tė freskėta.Ti pra, ha pi e qetėsou, dhe nėse sheh ndonjė prej njerėzve thuaj: "Unė ka vendsur heshtje pėr hir tė Gjitėhmėshirshmit, andaj asnjė njeriu sot nuk i flas!"Dhe duke e bartur ngryk shkoj me tė te tė afėrmit e vet ata i thanė: "Oj Merjeme, ke bėrė njė punė shumė tėkeqe!"Oj motra e Harunit, babai yt nuk ishte njeri i prishur e as nėna jote nuk ka qenė e pamoralshme!Atėherė ajo u dha shenjė kah (Isai). Ata thanė: "Si t'i flasim atij qė ėshė foshnjė nė djep?"Ai (Isai) tha: "Unė jam rob i All-llahut, mua mė ka dhėnė (ka caktuar tė mė japė) librin dhe mė ka bėrė Pejgamber.Mė ka bėrė dobiprurės kudo qė tė jem dhe mė ka porositur me namaz (falje) e zeqatė pėr sa tė jemė gjallė!Mė ka bėrė tė mirėsjellshėm ndaj nėnės sime, e nuk mė ka bėrė kryelartė as tė padėgjueshėm!Selami (shpėtim prej All-llahut) ėshtė me mua ditėn kur u linda, ditėn kur tė vdes dhe ditėn kur tė dal (prej varrit) i gjallė!"Kjo ėshtė (fjalė) e vėrtetė, rreth Isait, birit tė Merjemes nė tė cilin ata shkaktojnė dyshime.Nuk i takoi (nuk ka nevojė) All-llahu tė ketė ndonjė fėmijė, i pastėr ėshtė Ai, kur dėshiron njė send Ai vetėm i thotė atij: Bėhu!". Ai menjėherė bėhet.
Isai i tha popullit tė vet) Dhe se All-llahu ėshtė Zoti im dhe Zoti juaj, pra adhuronie Atė, kjo ėshtė rrugė (fe) e drejtė.(Merjem 16-36)
S'ka dyshim, ky ėshtė lajm i vėrtetė. Nuk ka asnjė tė adhuruar tjetėr pos All-llahut. All-llahu ėshtė Ai, i plotėfuqishmi, i vetėdijshmi.
E nėse ata refuzojnė (besimin e drejtė), ata janė ngatėrrestarė, pėr tė cilėt All-llahu e di shumė mirė.
Thuaju (o i dėrguar): "O ithtarė tė librit (Tevrat e Inxhil), ejani (tė bashkohemi) te njė fjalė qė ėshtė e njejtė (e drejtė) mes nesh dhe mes jush: tė mos adhurojmė, pos All-llahut, tė mos ia bėjmė Atij asnjė send shok, tė mos konsiderojmė njėri - tjetrin zotėr pos All-llahut!" E nė qoftė se ata refuzojnė, ju thoni: "Dėshmoni pra, se ne jemi muslimanė (besuam njė Zot)!"(Ali Imran 61-64)
Krijoni Kontakt