1985-2015, 30 vjetori i Shqiperimit Kuranit ne Gjuhen Shqipe

[Dulcigno]

Shqipërimi i Kuranit të madhërishëm-frymlartë PËR 30 VJETORIN E SAJ



ME NDIHMËN E HYJIT-ZOT, MBROHEM PREJ DËMIT TË DJALLIT-DREQIT TË MALLKUAR





PARA' THËNJA

Kreu 1.



FAATIHAH/Hapja-Hyrja–Kaptina-Kapitulli Çelës/El-Hamd.



Në emër të Hyut Perëndisë, Përdelluesit të Pashoq, të Plotëndjeshëm i Pashembullt.



1. Lavdia-Madhërisë i takon, Hyut-Perëndisë, Zotit të Rrokullimit Rruzullimit-Gjithësisë-Përmbajtësit Sunduesit, të gjithë -botrave



2. Të Gjith‘Tërfalshëmm, të Hir’madh ;



3. Mbisunduesit-Zotëruesit, të Ditës Gjykimit-Ndëshkimit.



4. Tye ne, të lutemi; Dhe Tye ne, ndihmë të kërkojmë, lypim.



5. Tregona-Rrëfena, Drejto-Zbulo-Shfaqë ne, në udhë-shtegtim, kalim të mbarë vajtur’



6. Udhëmbarsinë-rrugëtim-ecuri-drejtimin, e atyre të cilët i ke, nderuar-bekuar në hirin tënd,



7. JO udhën e atyre që i sjellin vehtes hidhërim, e cilët nuk shkojnë të enden-kot, e tresinë në humbje!



Shqipëruar në vargje nga Naim Flamuri





Sot bota e informatikes, internetit e shkencës, kanë bërë që Kurani Fisnik në vargje, i shqipëruar, të jet në duart e juaja, me një shtypje butonit, në celularet e juaj të mënçur, e mjetet tjera elektronike vizive. Nuk duhet të harrohet fakti, se Kurani Fisnik, deri vetëm para tridhjetë vjetve, nuk ishte i plotë përkthyer në gjuhen shqipe. Nuk dua të futem në historikun e më hershëm të përkthimin të Kuranit Fisnik, në gjuhën shqipe; por në 30-të vjet, të kaluar dhe sot me 2015! duken si 3000 vjet..., por për ne, shqiptarët në të vërtet aq pakëz me vjet nga përkthimi i parë që doli në dritë, me 1985, të shekullit 20-të; nga shtëpia botuese e Prishtinës, Rilindja. Kuranit Fisnik!ishte bërë nga z.Feti Mehdiu.

Pësuan pastaj vitet e 80-ta, i të njëjtit shekull, dhe përkthimi-shqipërimi; u punua nga z.Sherif Ahmeti; që nga sasia e madhe e të shtypurit, të botuar në Saudin Arabite, erdhi e u fut në pothuajse, secilën familje që deshën të kinin, Kuranin e shqipëruar.





Po në atë vitë po që aherë nuk u shtyp me numër edhe aq të madh, ishte Kurani Fisnik i shqipëruar nga z.Hasan Nahi. Gjithashtu pasë vitit 2000 të shekullit 21, përkthyesi i njohur nga Shkodra z.Ferit Hafizi, nga gjuha Angleze, me një grup studentësh nga Medina, botuan Kuranin në gjuhën shqipe.

Si lexues i zellshëm i gjitha verzioneve të Kuranit Fisnik, në gjuhen shqipe, nga vjeta 1985-të, kur unë isha vetëm 16-të vjeç, e deri me sot, që me vjet i kam kaluar 46-tat, mund të them se jam tepër i fatit, që u rrita me frymën e Kuranit Fisnik në gjuhën e nënës. Nuk dëshiroj të futem se cili përkthim, i cilit autor, mua më pëlqen më shumë, për hirë të vërtetës e dorën në zemër, gjithë këto shqipërime janë të dobishëm, e të veçant në kuptimin e vet dhe secila në vehte plotëson padyshim, njëra tjetrën.

Në botën e madhe, dhe vijimsin e përkthimeve të Kuranit Fisnik, në gjuhë jo Arabe, sidomos asaj në gjuhen Angleze, janë me qindra autor e botime që dalin pa rreshtur, shih habin! gjuha Angleze jashtë asaj burimore, sot njihet si gjuhë Islamike, e kjo nuk ka te sosun në shtypjen e botimin të Kuranit Fisnik, në gjith rruzullin e saj. Tokat që kanë popullsi më të madhe Islame sot, nuk janë Arabe, andaj nevoja e përkthimit të Kuranit Fisnik, është domodoshmëri për kuptimin e porosis hyjnore dhënë mbarë njerzimit, si dhurat nga vet Përëndia.

Nënkuptohet për ata që besojnë, dhe ata që nuk besojnë.

Në kaptinen (suren), 12-të, të Kuranit Fisnik, ajo e Jusufit! fillon me vargjet (ajetet) e thadruara, të Librit të Madhëruar. Ne kemi shpallur Kuranin në gjuhën Arabe, që ju të ngriteni në kuptim. Qysh mund të jet vall ndryshe shpallja, veçse të kuptohet, në gjuhën e atij populli që e flet atë si gjuhë....përndryshe sdo të kishte kuptim, dhe masat nuk do e merrnin vesh.

Pse duhet që edhe në gjuhën shqipe të ketë, sa më shumë përkthime?, sepse gjuha burimore e Kuranit, gjuha Arabe, dhe mua për këte asnjë gjuhë tjetër, nuk mund të përkthehet plotësisht. Tashti posaçërisht, kur bëhet për fjalën hyjnore nga vet Zoti, e bënë këte përgjegjësi edhe më të madhe, e jo të lehtë tejet të pakapërcyeshme, por të përballueshme.



Në Kuranin fisnik, kemi qortimet e vrejtjet të shkoqitura mirë.



Në kaptinën (suren) 30-të, të Kuranit Fisnik, e quajtur El-Rumi, vargu (ajeti) 22; ...,janë shenjat tjerë, në krijimin e diversitetit –shumëllojshmërin, ndërmjet gjuhëve dhe ngjyrave. Këto janë shenja tregues për gjithë njerzimin.



Në kaptinën (suren) 49-të, El Huxhuratë, e Dhomave, vargu (ajeti) 13-të; ...,Ne ju krijuam juve prej një mashkulli dhe një femre, ju bëmë popuj e fise që të njiheni ndërmjet veti.



Në kaptinën (suren) 16-të, të El-Nehl, e Bletës, vargu (ajeti) 93-tre, thotë; sikur të dëshironte Përëndia do të ju bënte një popull.(një fe)



Falënderojë të madhin Zot, që na fali me racë shqiptare, e gjuhën shqipe. Nderimet e mija edhe për gjitha racat e tjera, e gjuhët e tyre.



Besoj e shpresoj që me këte shkrim modest, por që buron nga zemra, sadopak ky 30-të, vjetor i shqipërimit të Kuranit Fisnik, të shenoj edhe shumë përvjetor, e mileniume tjera, e në veçanti atë në gjuhën shqipe. Edhe pse sot miradia në jetë dhe mjetet e informimit janë të mjaftueshme, por siç po vrehet; mungon zemra, e zelli i dëshirës për të lexuar tek brezat e ri.



Thirrja që u dha të dërguarit Zotit! Muhammed, shekulli 7-të, rreth vitit 610 pasë erës sonë, nga engjulli-meleku Xhibril (Gabriel) me fjalet; Lexo-Kupto-Kundro-Mëso! në emër të Zotit tënd, që me pen-laps(kalem) mësoj njëriun për ate që nuk ka dijeni...,

Këto vargje-ajete pasë, gati 14-të shekujshë, sot tingëllojnë edhe më kumbuese, e njërendi edhe qortuese.



Kurani Fisnik! përmbanë, lartësimin më të ngritur të literaturës, e në vetvete është një mrekulli.



Në përfundimin të këtij shkrimit për shqipërimin e Kuranit Fisnik, e ruajtjes saj në gjuhen shqipe, vërtet është thelbi i tekstit që ka rëndësi, e jo mënyra e përkthimit.

Lexuesi i dekadave në vijim, duhet ta përballoj atë, me mendje të lirë, e pa paragjykim në kuptimin e saj.



Shkruar në Melbourne Australi me 10.12.2015



Nga Naim Flamuri

[Dulcigno]

Marre nga gazeta “Shqiptari” nr. 3:
KURANI NË SHQIP
Sot flitet shpesh për bashkëjetesë fetare ndër shqiptarë, por asnjëherë s’thuhet se kush ishte përkthyesi i parë i "Kuranit" në gjuhën shqipe. Kurani është përkthyer dhe është botuar prej shqiptarit ortodoks Ilo Mitkë Qafzezi më 1921 në Bukuresht. Në parathënie Qafzezi bën me dije se “e përktheu nga dëshira për të dijtur se cila është ajo ‘cipë qepe’ misterioze që i ndan fetarisht shqiptarët myslimanë nga vëllezërit e tyre të krishterë”. Ai e përktheu në shqip "Kuranin" nga anglishtja (përkthim nga arabishtja prej George Sales (1734), përkthyes i sprovuar i librave të shenjtë) duke e krahasuar me përkthimin në frëngjishte nga M. Savary. E veçanta e kësaj është se librin ia kushton shqiptarëve të Amerikës.

[Ciarli]

Shqipja sic dihet eshte gjuhe e mallkuar qe nuk te nxjerre ne Evrope, Kurani ka ndryshuar dhe shkelur nga tradhetaret e tij kurse planet e Zotit mbeten mister per jobesimtaret apo te paftuarit, por duhet thene ajo qe thuhet shpesh qe qe nje pune profesionale!

[jarigas]

Shqipja sic dihet eshte gjuhe e mallkuar qe nuk te nxjerre ne Evrope, Kurani ka ndryshuar dhe shkelur nga tradhetaret e tij kurse planet e Zotit mbeten mister per jobesimtaret apo te paftuarit, por duhet thene ajo qe thuhet shpesh qe qe nje pune profesionale!

Mallkuar nga kush, dudum efendi??!

[Dulcigno]

nga NAIM FLAMURI
BURDUSHI...sheruesi i magjise e verteta....MALLKIM I VETVETES

BURDUSHI BORDOSHI
“Shpëtuesi i Kosovës”

Burdush, Burdushi ; është emër apo më mirë të thuash nofkë, e një aktori serb që në vitet e 70-ta, të shekullit 20-të, u njihte në mbarë publikun e gjërë, të ish-Jugosllavisë. Vehet pyetja përse ky emër tani shfaqet “apet-serishë”- por praptë, në shekullin 21-një, në hapsiren blu të Republikes së Kosovës me rajonë e më gjërë.
Nevet ky emer na vjenë si titull, "Shërues i magjisë të bardhë e të zezë, mjekë popullorë, Hysri Peçani" me emër të madhë në Kosovë, i njohur si BURDUSHI bordosh etj…,(shëron smundjet shpirtërore, synin e keqë, msyshin, kuronë e bën me zjarrë, flakë qiriun, dheun e të vdekurve, mjegullin e ujë të xhenazës)…,brrr mua kjo më çoj mishin kokërr, mbase vetë magjija jahuu…
Tani sidotëjetë, gjitha profesionet e zanatet, të turlifarit e ata mbase gjithë janë e shërbejnë për të dalluarë, aftësitë e lëmisë përkatse në punën që akcili nga ne, e bën e thjesht jo vetëm aq.
Personi në fjalë, ishte për të disatën herë mysafirë në show-in javorë, Vala Mala në Koha Vision, që shfaqet çdo të premte të udhëhequr nga Valon Maloku.
Nuk mbajë mënd detajet, imtësit nga programi por nga e tërë shfaqja e Vala Mala, show-it kulminoj kur BURDUSHI! si musafirë, në hidhërim-mllefë e i indinjuar thellë, nga përqeshja e nënçmimi në shperfillje që aktoret ia, që ia bënë në kurriz të tijin, Ay në zëmrim çohet nga vendi ulës, nxjerr shpejt nga çanta, një bocel të vogël, dhe menjiherë i stërpikë me ujë(xhenazes) aktoret përqeshës…, e ato të ulurë këmb kryq, nga vaji e ulërima....tani gjith u shtangen! dërrasë mu në vendë!!?? udhëheqësi show-it Valoni, i habitur mundohet, ti kthjellojë aktorët, por më kotë, tani Burdushi krekoset ;
-hajt tesh, shani nanën, e bani me qeshë…, por hataja vazhdonë, aktoret rrinë të ngrirë, Valoni mshelë programin...traumat mbesinë.
Habia nuk mbaronë këtu, e tërë Kosova me Rajonin gjithashtu janë të shtangurë mpirë e të hutuarë vallë, kjo që ndodhi është e vërtet; apo thjeshtë një kurdisje televizive. Mua për këtë më ra për hise, thjesht rastisi e më detyroj ta hulumtoj hajtë medet deri në fundë...
Magjija, është mpirje trushë me siher magji mashtrim-nem-mëri mallkim, apo dhe mënyra e magjisë e të lidhjes nyje, fryrjes në nyje, cytje nga smirëkeqit kur sipas smirës veprojnë. Unë padyshim besojë në të fshehten, besojë dhe që ka smirë zezë që bëjnë keqë duke shkaktuarë kështu dëm të pasojave të padëshirueshme.
Meqë si dhander Kosoves isha në Gjakovë, shoku imë nga Tivari më bëri telefonatë; tha, që i nevojitet shumë Burdushi!?,
-vëlla kamë hallë, dua të ma zgjedhi Burdushi merakun,
-e pashë në Vala Mala, ky njeri tamam,
çjerret miku nga Tivari!
- I pe, tha si i shtangi ata të dy!.
Nuk shkojë gjatë....,e e gjeta edhe numrin për mikun, e thirra Burdushin, tha të vini të premten ora 7-të pm të natjes-mëngjezit në hyrje të Prizrenit, jamë pyesni gjithë më njohin! dhe e gjeni tha.
Mbrriti nga Tivari miku jem 10-orë me autobus,( flas per 2009)fjeti me ankth i thashë të çojë me veturë, u nisem në të zbardhë të agut, mbrritem.., po ku ta gjejmë ne Burdushin, humbëm rrugën,( skishim gps ahere)por pyetem dhe ja e gjetem tek hekurudha në hyrje të Prizreni në të djathtë, një rrugë e ngushtë me baltë, gropa ia mbrriten, kah ora 7:20am! e mëngjezit, u futem një korridori-ngushtice të shtruarë mirë me pllaka moderne, para se të futemi para dere të një shtëpije 4-tër kate, extra lluksoze, një lagje plotë shtëpija, por pa rrugë të asfaltuar, neve na ndaluan ca persona që qëlluanë të ishin puntorë të vyer në këte institucion të themeluar nga Burdushi, gjithë me pamje egzotike dhe mjekra magjistaresh.
Më kërkuan lejen, ia dhashë, gjithashtu më japën një letër të kuqe me numër 44-ër, e shihë habinë,! ne jemi me rradhen e gjatë që pret të të takoj shpëtuesin...e jo vetemm...edhe pse në mëngjezë heret, ne të katërdhjet e katërtitë, disessi dyzet ma pak,,,,e para nesh ka edhe 43-tre, nevojtarë tjerë e mbasë nesh???!!!çudia nuk mbaronë janë edhe 50-të, numra tjerë...jo vetëm numra, po persona të gjallë, njerzë të mjeruar në hallet, individë gjith të ardhurë për mjekun BURDUSHIN. Mbasi parkuam makinen, na drejtuan te një lokal, qebabtore të quajtur URIMI, uaa..!, sa ugurë mirë thashë me vete, miku jem nga Tivari ishte me fëtyrë ngazelluese, tani e kish rrokë makthi që së fundmit ia mbrriti…..
Por në hyrje brenda Urimit, çka me pa......,të fiktë Zoti, mbi 100 veta, plus familjaret gjithë të ulur nepër tavolina, plotë tymë duhanit, me erë qebapash, muzik tallava, gjithë si bleta zhurmojnë, kurse ne jabanxhit, skena ku mu ulë jahu!?, disa çuna nga Deçani, mëshirohen e na ftojnë thrassin, dhe ne ulemi te ata, .....po tani fillon drama e pritjes.., ikë një orë vetëm numri 14-të, kurse ne jemi 44-të!? ....Ejjjjj kur do mbrrijmë, po fati tani hapet, dhe nga theksi jonë shkodran rajoni i Kukësit e Hasit na shoqërojnë në tryezen e impovizuar, gjith muhabeti; e keni pa allahile, në TV-ën, Burdushin qysh i ngriu aktorët.
Ikën orët....,gjithë tashti harruam që jemi njerzë, ne u bëm numra, e unë njeri i rëndomë fola me puntorët e sigurimit të Burdushit, gjithë me mjekra ala italiana, thanë që poqese i korrupton merret veshë, mundesh tia kapesh numrin më të vogël ndonjerit!?,
-për sa, thashë 5€,?
-joo he burr i dheut 30€..,!!! uaaa 30-të, në kokë…po kjo qenka krimë, rrushfeti në vënd të Burdushit, mbase i shenjtë. Nejse gjitha falen ora 15.00pm, shkuanë sahatet mbi 8 orë pritje, të kapluar, mërrdhitur por duke bërë muhabet dhe neve si mos më së mirti na vjenë rradha....tani depertojmë në dhomen para pranimit aty në zyren e punes të Burdushit, ftohti në kulm, ankthi makthi...stressi! mikun tim e kaploj të tërin;
-mbaju dajë, se tana kryhen si duhet, opss!!! ecë koha vijonë, gati 16.00pm! pasdita e vonë, të rraskapitur dermuar por jo të humbur durimin, se besimi mbi gjitha....,dëgjojmë nga autoparlantet, rrëfimet e kliente pacientave(durimtarve).., ku gjithë i falenderojnë së pari Zotin, pastaj Burdushin.... i japin dhe peshqeshin.., delet si kafshë Burda nuk i pranon, pra Burdushi thotë:
-allahile duhet të jetë substancë e ngurtë kesh, lekë të holla, pare në dorë. Miku imë fillojë tha:
-po unë kamë vetëm 100 €, more jahuu, ska dert Burdushi të rregullon. Numri 44-tër, dhe ne hyjmë brenda, na presin qirinjë të ndezur, dhoma tejet e vogël e mbushur në errësirë, aty na pret një njeri tupulak trup shëndoshë me kostym, gung mbi krye kravat të lidhur trashë, pamje me syza-gjyslyk në sy, ngjyrë egzotike e lëkures, flokë me gel te vajosur të lyer, llukun e një prej ekonomisti, jo shëruesit të magjisë.
I bën përshtypje theksi imë melodik shkodran, por miku imë në hallë, ska kohë për muhabet, por në pyetje; si i shtangi ato aktoret e Vala Malës, ai troç vëlla tha,
-me ujë xhenazes i ftoha mirë…, unë në vete thashë mbase shëron magjinë kjo nuk më duket hyjnore, por nuk jam këtu për të bërë paragjykime për gjëra që nuk i dijë, thjeshtë shoqëroj mikun, e këtij duhet ti ndihmohet se sbën.
Burdushi paksa i lodhurë me duhan në buzë duke ndrruarë anën e kasetes që dëgjonim në dhomen parapranuse u drejtua mikut timë, çfarë e shqetsonë atë, mjep një fotografi, ia muarr shuplakët e dorës dhe me flakë të vogël i shkojë mbi ta dhe me një gastare xhamit zmadhues si sy, shikon fotografin me flakë, dhe filloj të meditoj....,tani vuri gishtat në kokë dhe lexonte mesazhet jashtëtoksore, kështu mikut tim ia shpalosi kinse disa të fshehta dhe gjera që kanë ndodhurë, por thjeshtë mikut tim i kishte ikurë djali nga shtëpija, e donë të dijë a do kthehet, e çka duhet bërë me te!?....por Burdushi më tepër mu dukë si një sociolog me psikollogji fshatareske, që u mundonte patjeter me atmosferen e krijuarë enkas për hutim, tia krijonte bindjen mikun tim, tia qellonte gjërat.., por i doli huq, nuk ia qelloj dot, se miku imë pikë së pari nuk i zbulojë gjë!?, tani ka ilaç për çdo gjë tha Burdush,
-unë do bëj ca ajmali, bjere; braven kyçin, drynin-vezën, ene disa qirinjë me penj, dhe si më së miri, meqë jeni nga largë, kam unë ajmali qe kushtojnë edhe 1000eurosh, por këte e keni për 300-ind, euro dhe atë lirë.., ne këte e dinim nga më parë, se gjithë ata nevojtarë që vinin për më shumë se disa herë, na thanë që çmimet shëruesi i ka të mëdhaja, e ti po beson bindu vet, neve nuk na bindi, miku jem njeri në moshë, e ka penzjonin vetëm 90€uro, furfullonte,
-po si...,ti nuk bën lutje, por kjo është të bësh siher magji, dhe ti po ke fuqi mbi ngatrrestaret apo xhindet, nuk ke nevoj ta thuash dotë, miku u çmënd nga propozimi i paskrupullt të Burdushit, sigurishtë një njeriut tejet profesional,(ai me xhind-qënje të padukshme punonë tha!) që ka mbi 15 vjet përvojë që shëndosh me pare, e kurr pa pare, popullin që besonë në çudira, kurse Burdushi është pikërishtë sinonim i këtijë populli që besonë që leku, shëndoshë dhe rrënon gjithçka.(interesante çmimet fikse sikur të shkoje, në supermarket), Unë ndërhyra i thashë;
-sa të kemi borxh vëlla sot,
-po si tha,
vetëm 10€ euro,
-si ke mjeku medicinal, aq vëllaa.
-Por të vini “apet” dhe ti sjellni ato sende ene sigurisht, vetëm 300-ind, euro për “Ajmali” impozante, që ai na shpalosi mbi sirtar, gjitha me ngjyra të ndryshme indiane…
Tani në mërzi të madhe miku jem nga Tivari mu dukë se shërojë vetën, vërtet i iku mendja të gjorit, vallë mos e mashtroj rrena televizivë, i zhgënjyer mua më mori falje, ndjesë për stërmundimë.
Jo, i thashë, unë jamë shkrimtar e kjo për mua, ishte një tregimë i papamë, që fati më mundësoj të kemë këte përjetimë që edhe u bë shkakë i këtij rrëfim duke dëshmuar një copë jete, në Kosovën e pasë luftes postë moderne, ku mjekët popullorë të çfardo kostumi qofshin ata shpetojnë Kosovën me breza në të gjitha kohrat…burdushat e sot analfabetet me diplloma fallse e udhëheqin Kosoven e shtryllun e të mjeruar nga zagarët e luftës.
Besimi është çeshtje intime.....,mua për kete personale e ajo m'varet në jua, të besoni apo mos të besoni...,kurse për mua detyrim ta bëj një vrejtje që magjistaret, shëruesit popullor, sharllantanet, mashtruesit që punojnë në mungesë të mbikqyrjes së shtetit sustemit, ku mungonë infrastruktura në gjitha hallkat qeverisëse..., e kjo lejonë hapsirë këtyre vakabondave lugetërve në formë njeriu. te ushtrojnë shpifjet e tyre në intriga te pafund.
Egzistimi i kësaj hapsire, bën popullin të shpifet, intrigohet gënjehet, të magjepset të mpihet me të tilla iluzione...,sepse sprova jetsore i ka ngulfatur trurin, ndryrë shpirtin, gjithë në DEBULESE, droje, rrenë se nesër do vijë qameti.(kijameti vjenë, po jo kur dojnë ata).
Gjithë janë të hipnotizuar(tuta droja frikse e mallkimit i mbanë peng) keshtu në gjëndje të smuarë kaotike, që u serviret pa ia ndarë në televizor....,kjo i tmerron ata i ngushtin pa masë ata, dhe i mbanë në komë të thellë…pyetja shtrohet, si të dalin nga ky amnezjoni thellë!!!??
-epo duhet “Shpëtuesi,” shëmbulli i përndritjes shpirtnore,(JEZUSI) që për fatë të keqë, mungonë..., por unë tashti shih habinn... dalë, armikë i hapur i popullit, ce guxojë të demaskojë të pa vërtetën,….por në fundë një vrejtje, qortim me argument te shkoqitur mirë shpalosë metimin timë, ndërgjegja e pastër, kjo pa medyshje përfundonë tëra sendet mirë, e mira- e drejta, fiton mbi të padrejten, deri sa e padrejta të zhduket.., Zoti është i madhë, por këtu nuk lypen parat, por vullneti mirë dhe besimi plotë. Kurse BURDUSHAT edhe për shumë kohë...shummm kohë do të vijonë të “shpëtonjnë Kosovën”nga vetvetja në shum vite e motmote…

[Ciarli]

Zoti tekstualisht, apo Z sllave, hrrr derrash(tataresh qe vrane tzarin e mire por pa besim), ka per qellim dexhallin dhe shqiptaret u lejuan te hyjne ne Meke jo shume kohe pas mesymjes tatareve apo njerezve te dexhallit qe ne kuran quhen jexhuxh mexhuxh apo shtrembaluqet, format e shemtuara. ky term nuk te con kurrkund ventem se ne vendin e krimit aty ku 'theren' ne zemer nje apo disa njerez te dalluar te(nese mund te thuhet ne shqip) Allahit!