Përmbledje e doktrinës shoqërore të Kishës Katolike.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.


KAPITULLI I TRETË


PËR TË MENDUAR DHE PËR TË TË KRIJUAR NJË BOTË TË HAPUR.


Shoqëri të hapura që integrojnë të gjithël.



97. Ka "periferi" që janë afër nesh,

në qendër të një qyteti

ose në familjen e dikujt.

Ekziston edhe një aspekt

i hapjes universale të dashurisë

që nuk është gjeografik,

por ekzistencial.

Është aftësia e përditshme

për të zgjeruar rrethin tim,

për të arritur tek ata

që spontanisht nuk ndihen

pjesë e botës sime të interesave,

edhe pse janë afër meje.

Nga ana tjetër,

çdo vëlla apo motër që vuan,

të braktisur apo të injoruar

nga shoqëria ime

është një i huaj ekzistencial,

edhe nëse ka lindur në të njëjtin vend.

Ai mund të jetë shtetas

me të gjitha kredencialet,

por ato e bëjnë të ndihet si i huaj

në tokën e tij.

Racizmi është një virus

që ndryshon lehtësisht

dhe në vend që të zhduket,

ai fshihet,

por gjithmonë është në përgjumje.

98. Dua të kujtoj ata

“të mërguarit e fshehur”

që trajtohen si trupa të huaj të shoqërisë.

Shumë njerëz me aftësi të kufizuara

"ndjejnë se ekzistojnë

pa përkatësi dhe pa pjesëmarrje".

Ka ende shumë gjëra

"që i pengojnë ata nga shtetësia e plotë".

Qëllimi nuk është vetëm të "ndihmohen",

por është "pjesëmarrja e tyre aktive

në komunitetin civil dhe kishtar".

Është një udhëtim kërkues

dhe gjithashtu i lodhshëm,

i cili do të kontribuojë gjithnjë e më shumë

në formimin e ndërgjegjeve

të afta për të njohur secilin

si një person unik

dhe të papërsëritshëm”.

Po mendoj edhe për të moshuarit

“të cilët edhe për shkak të aftësisë

së kufizuar ndonjëherë ndihen si barrë”.

Megjithatë, secili mund të japë

"një kontribut të veçantë

për të mirën e përbashkët

përmes biografisë së tij origjinale".

I lejoj vetes të insistoj:

duhet "të kemi guximin

t'u japim zë atyre

që diskriminohen për shkak

të gjendjes së tyre të aftësisë së kufizuar,

sepse fatkeqësisht në disa vende,

edhe sot,

është e vështirë

t'i njohim si persona

me dinjitet të barabartë".

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.


KAPITULLI I TRETË


PËR TË MENDUAR DHE PËR TË KRIJUAR NJË BOTË TË HAPUR.


Kuptime të pamjaftueshëm të dashurisë universale.



99. Dashuria që shtrihet përtej kufijve,

ka si bazë atë

që ne e quajmë "miqësi sociale"

në çdo qytet dhe në çdo vend.

Kur është e vërtetë,

kjo miqësi sociale brenda një shoqërie

është kusht për mundësinë

e një hapjeje të vërtetë universale.

Nuk bëhet fjalë për universalizmin e rremë

të atyre që kanë nevojë të udhëtojnë vazhdimisht

sepse nuk durojnë dhe nuk i duan njerëzit e tyre.

Kushdo që e shikon popullin e tij me përbuzje,

vendos në shoqërinë e tij

kategori të klasës së parë dhe të dytë njerëzish

me pak ose më shumë dinjitet dhe të drejta.

Duke vepruar kështu,

mohohet se ka vend për të gjithë.

100. Nuk po propozoj

as një universalizëm autoritar dhe abstrakt,

të diktuar apo të planifikuar nga disa

dhe të paraqitur si një ideal

të supozuar për qëllimin e homogjenizimit,

të dominimit dhe të plaçkitjes.

Ekziston një model globalizimi

që me vetëdije synon një uniformitet njëdimensional

dhe përpiqet të eliminojë

të gjitha dallimet dhe traditat

në një kërkim sipërfaqësor për unitetin. [...]

Nëse një globalizim pretendon

t'i bëjë të gjithë të barabartë,

sikur të ishte një sferë,

ky globalizim shkatërron veçantinë

e çdo personi dhe të çdo populli .

Kjo ëndërr e rreme universaliste

përfundon duke e privuar botën

nga shumëllojshmëria e ngjyrave të saj,

nga bukuria dhe në fund nga njerëzimi i saj.

Sepse e ardhmja nuk është “njëngjyrëshe”,

por, nëse kemi guxim,

mund ta shohim në shumëllojshmërinë

dhe larminë e kontributeve

që mund të japë secili.

Sa shumë ka nevojë

që familja jonë njerëzore

të mësojë të jetojë së bashku

në harmoni dhe paqe

pa pasur nevoja të jemi të gjithë të ngjashëm!”.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.


KAPITULLI I TRETË


PËR TË MENDUAR DHE PËR TË KRIJUAR NJË BOTË TË HAPUR.


Shkoni përtej një bote të "partener-esh".


101. Le të kthehemi tani

te shëmbëlltyra e Samaritanit të Mirë,

e cila ka ende shumë për të na ofruar.

Në rrugë ishte një i plagosur.

Personazhet që kaluan pranë tij,

nuk u frymëzuan, nuk u fokusuan

tek thirrja e brendshme

për të qenë afër,

por tek funksioni i tyre,

tek pozicioni shoqëror që zinin,

tek një profesion prestigjioz në shoqëri.

Ata ndiheshin të rëndësishëm

për shoqërinë e asaj kohe

dhe ajo që kishte rëndësi për ta,

ishte roli që duhej të luanin.

I plagosuri dhe i braktisur përgjatë rrugës

ishte një shqetësim për këtë projekt,

një ndërprerje

dhe nga ana e tij ishte një pa funksion.

Ai ishte një "askush",

nuk i përkiste një grupi

të denjë për t'u konsideruar,

nuk kishte asnjë rol

në ndërtimin e historisë.

Ndërkohë samaritani bujar

u rezistoi këtyre klasifikimeve të mbyllura,

edhe pse ai vetë mbeti

jashtë të gjitha këtyre kategorive

dhe ishte thjesht një i huaj

pa vend në shoqëri.

Kështu, i lirë nga çdo titull dhe strukturë,

ai mundi të ndërpresë rrugëtimin e tij,

të ndryshojë planet e tij,

të jetë i gatshëm të hapet

për habinë e të plagosurit

që kishte nevojë për të.

102. Çfarë reagimi mund të provokojë ky tregim sot,

në një botë ku shfaqen dhe rriten vazhdimisht

grupet shoqërore që shkojnë pas një identiteti

që i ndan nga të tjerët?

Si mund t'i ndryshojë ata

që tentojnë të organizohen në atë mënyrë

që të parandalojnë çdo prani të jashtme

që mund të shqetësojë këtë identitet

dhe këtë organizatë vetëmbrojtëse dhe vetëreferuese?

Në këtë skemë përjashtohet

mundësia për t'u bërë të afërmin

dhe është e mundur të jesh pranë

vetëm atyre që lejojnë konsolidimin

e avantazheve personale.

Kështu fjala “i afërm” humb çdo kuptim

dhe vetëm fjala “partner” merr kuptim:

"partner-i" është ai ai që lidhet me të tjerët

për interesa të caktuara.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.


KAPITULLI I TRETË


PËR TË MENDUAR DHE PËR TË KRIJUAR NJË BOTË TË HAPUR.


Liri, barazi dhe vëllazëri


103. Vëllazëria nuk është vetëm rezultat i kushteve

të respektimit të lirive individuale,

as i një barazie të caktuar të rregulluar.

Edhe pse këto janë kushte mundësie,

nuk mjaftojnë që ajo të rrjedhë prej tyre

si rezultat i domosdoshëm.

Vëllazëria ka diçka pozitive

për t'i ofruar lirisë dhe barazisë.

Çfarë ndodh pa një vëllazëri

të kultivuar me vetëdije,

pa një vullnet politik vëllazërimi,

të përkthyer në edukimin

e vëllazërisë, të dialogut,

me zbulimin e reciprocitetit

dhe pasurimit të ndërsjellë si vlera?

Ndodh që liria të kufizohet,

duke rezultuar më tepër

në një gjendje vetmie,

autonomie të pastër

për t'i përkitur dikujt ose diçkaje,

ose thjesht për të zotëruar dhe shijuar.

Kjo nuk e shteron aspak pasurinë e lirisë,

e cila është e orientuar mbi të gjitha te dashuria.

104. Barazia nuk arrihet

duke përcaktuar në mënyrë abstrakte

se "të gjithë njerëzit janë të barabartë",

por është rezultat i kultivimit të ndërgjegjshëm

dhe pedagogjik të vëllazërisë.

Ata që janë të aftë të jenë vetëm partnerë

krijojnë botë të mbyllura.

Çfarë kuptimi mund të ketë

në këtë skemë

një person që nuk bën pjesë

në rrethin e partnerëve

dhe vjen duke ëndërruar

për një jetë më të mirë

për veten dhe familjen e tij?

105. Individualizmi nuk na bën më të lirë,

më të barabartë,

më vëllezër.

Shuma e thjeshtë e interesave individuale

nuk është në gjendje

të gjenerojë një botë më të mirë

për të gjithë njerëzimin.

As nuk mund të na ruajë

nga kaq shumë të këqija

që po bëhen gjithnjë e më globale.

Por individualizmi radikal është

virusi më i vështirë për t'u mposhtur.

Mashtron.

Na bën të besojmë

se gjithçka konsiston në dhënien

e lirisë së ambicieve të dikujt,

sikur duke grumbulluar ambicie dhe siguri individuale

mund të ndërtonim të mirën e përbashkët.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.


KAPITULLI I TRETË


PËR TË MENDUAR DHE PËR TË KRIJUAR NJË BOTË TË HAPUR.


Dashuria universale që bën të përparojnë njerëzit.



106. Ekziston një njohje bazë, thelbësore

që duhet të fitohet për të ecur

drejt miqësisë shoqërore

dhe vëllazërisë universale:

të kuptojmë se

sa vlen një qenie njerëzore,

sa vlen një person,

gjithmonë dhe në çdo rrethanë.

Nëse secili vlen kaq shumë,

duhet thënë qartë dhe me vendosmëri

se fakti i thjeshtë i të lindurit

në një vend me më pak burime

ose më pak zhvillim

nuk justifikon që disa njerëz

të jetojnë me më pak dinjitet.

Ky është një parim elementar i jetës shoqërore,

i cili shpërfillet në mënyrë rutinore

dhe në mënyra të ndryshme

nga ata që shohin se nuk i përshtatet vizionit të tyre

për botën ose nuk i shërben qëllimeve të tyre.

107. Çdo qenie njerëzore

ka të drejtë të jetojë me dinjitet

dhe të zhvillohet plotësisht,

dhe asnjë vend nuk mund ta mohojë

këtë të drejtë themelore.

Të gjithë e kanë,

edhe nëse është joefikase,

edhe nëse ka lindur

apo është rritur me kufizime;

në fakt kjo nuk e pakëson dinjitetin e tij

të jashtëzakonshëm si njeri,

i cili nuk bazohet në rrethana,

por në vlerën e qenies së tij.

Kur ky parim elementar nuk ruhet,

nuk ka të ardhme

as për vëllazërinë

dhe as për mbijetesën e njerëzimit.

108. Ka kompani

që e pranojnë pjesërisht këtë parim.

Ata pranojnë se ka mundësi për të gjithë,

por argumentojnë se,

duke pasur parasysh këtë,

gjithçka varet nga secili.

Sipas këtij këndvështrimi të pjesshëm,

nuk do të kishte kuptim

të investohej në mënyrë

që ata që kanë mbetur pas,

të dobëtit apo më pak të talentuarit

të mund të bëjnë rrugën e tyre në jetë.

Investimi në favor të njerëzve të brishtë

mund të mos jetë fitimprurës,

mund të çojë në më pak efikasitet.

Kërkon një shtet aktual dhe aktiv,

dhe institucione të shoqërisë civile

që shkojnë përtej lirisë së mekanizmave,

të efikasitetit të sistemeve të caktuara

ekonomike, politike apo ideologjike,

sepse ato orientohen realisht

para së gjithash

te njerëzit

dhe të mirën e përbashkët.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.


KAPITULLI I TRETË


PËR TË MENDUAR DHE PËR TË KRIJUAR NJË BOTË TË HAPUR.


Dashuria universale që bën të përparojnë njerëzit.


109. Disa lindin në familje të pasura,

marrin një arsim të mirë,

rriten të ushqyer mirë

ose natyrisht zotërojnë aftësi të jashtëzakonshme.

Ata sigurisht nuk do të kenë nevojë

për një shtet aktiv

dhe do të kërkojnë vetëm liri.

Por padyshim

që i njëjti rregull nuk vlen

për një person me aftësi të kufizuara,

për ata që kanë lindur


në një shtëpi të varfër,

për ata që janë rritur


me një arsim jo cilësor

dhe me pak mundësi për të trajtuar

siç duhet sëmundjet e tyre.

Nëse shoqëria bazohet kryesisht

në kriteret e lirisë

dhe efikasitetit të tregut,

nuk ka vend për to,

dhe vëllazëria do të jetë

në rastin më të mirë

një shprehje romantike.

110. Fakti është se shpallja e thjeshtë e lirisë ekonomike,

kur, sido që të jenë kushtet reale,

i pengojnë shumë njerëz

të kenë akses në të,

dhe kur aksesi në punë zvogëlohet,

bëhet një diskurs kontradiktor.

Fjalët si liri, demokraci apo vëllazëri j

anë bosh pa kuptim.

Sepse, në realitet,

përderisa sistemi ynë socio-ekonomik

ende prodhon një viktimë

dhe ka vetëm një person të refuzuar,

nuk mund të ketë festë të vëllazërisë universale.

Një shoqëri njerëzore dhe vëllazërore

është në gjendje

të punojë për të siguruar në mënyrë efikase

dhe të qëndrueshme

që të gjithë të shoqërohen

në rrugën e jetës së tyre,

jo vetëm për të siguruar nevojat bazë,

por që ata të mund të japin

më të mirën nga vetja,

edhe nëse performanca

nuk do të jetë më e mira,

edhe nëse ato do të shkojnë ngadalë,

edhe nëse efikasiteti i tyre

nuk do të jetë i rëndësishëm.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.


KAPITULLI I TRETË


PËR TË MENDUAR DHE PËR TË KRIJUAR NJË BOTË TË HAPUR.


Dashuria universale që bën të përparojnë njerëzit.


111. Njeriu me të drejtat e tij të patjetërsueshme

është natyrshëm i hapur

ndaj lidhjeve dhe ndaj marrëdhënieve njerëzore.

Në shpirtin e tij jeton thirrja

për të kapërcyer veten

në takimin me të tjerët.

Për këtë arsye "është e nevojshme

t'i kushtohet vëmendje

për të mos rënë në disa keqkuptime

që mund të lindin nga një keqkuptim

i konceptit të të drejtave të njeriut

dhe nga abuzimi paradoksal i tyre.

Në fakt, sot ka një tendencë

drejt një kërkese gjithnjë e më të gjerë

për të drejta individuale

- tundohem të them individualiste -,

e cila fsheh një konceptim të personit njerëzor

të shkëputur nga çdo kontekst social

dhe antropologjik, pothuajse

si një "monadë" (monás). ,

gjithnjë e më i pandjeshëm […].

Nëse e drejta e secilit nuk ka si qellim,

nuk urdhërohet në mënyrë harmonike

për të mirën më të madhe,

ajo përfundon

duke u konceptuar veten pa kufizime

dhe për rrjedhojë

bëhet burim konfliktesh dhe dhunash".

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.


KAPITULLI I TRETË


PËR TË MENDUAR DHE PËR TË KRIJUAR NJË BOTË TË HAPUR.


Dashuria universale që bën të përparojnë njerëzit.


Promovimi i vlerave morale.


112. Nuk mund të mos them

se dëshira dhe ndjekja e të mirës

së të tjerëve dhe të mbarë njerëzimit

nënkupton edhe që të punohet

në mënyrë që të favorizohen

përparimi dhe rritja e personave dhe shoqërive

në vlerat e ndryshme morale

që çojnë në zhvillimin integral të çdo njeriu..

Në Besëlidhjen e Re përmendet

një fryt i Shpirtit Shenjt (krh. Gal. 5,22)

i përcaktuar me fjalën greke agathosyne.

Kjo fjale flet për pasionin tonë

për të mirën, për kërkimin e së mirës.

Për më tepër, ajo shtyn

që t'ua garantohet të tjerëve

ajo që vlen më shumë,

që është më e mirë :

pjekuria personale,

rritja e tyre në një jetë të shëndetshme,

e jetuar sipas vlerave morale

më të çmueshme

dhe jo vetëm kaluar në kërkim

të mirëqenies materiale.

Ekziston një shprehje e ngjashme latine:

bene-volentia, domethënë qëndrimi

për të dëshiruar të mirën e tjetrit.

Është një dëshirë e fortë për të mirën,

një prirje drejt gjithçkaje

që është e mirë dhe e shkëlqyer,

që na shtyn ta mbushim

jetën e të tjerëve

me gjëra të bukura, sublime, lartësuese.

113.Duke vazhduar me këta mendime,

po kthehem të theksoj me dhimbje

se "ne kemi qenë tashmë në një degradim moral

për një kohë të gjatë,

duke u tallur me etikën, mirësinë,

besimin, ndershmërinë

dhe them se ka ardhur koha

të kuptojmë se kjo sipërfaqësi gazmore

ishte me pak dobi për ne.

Ky shkatërrim i çdo themeli

të jetës shoqërore përfundon

duke na vënë përballë njëri-tjetrit

për të mbrojtur interesat tona”.

Le t'i drejtohemi promovimit të së mirës, ​​

për veten dhe për mbarë njerëzimin,

dhe kështu do të ecim së bashku

drejt rritjes së vërtetë dhe integrale.

Çdo shoqëri duhet të sigurojë

transmetimin e vlerave,

sepse nëse kjo nuk ndodh,

transmetohen egoizmi, dhuna,

korrupsioni në format e ndryshme,

indiferenca dhe, në fund të fundit,

një jetë e mbyllur për çdo transcendencë

dhe e rrënjosur vetëm në interesa materiale.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.


KAPITULLI I TRETË


PËR TË MENDUAR DHE PËR TË KRIJUAR NJË BOTË TË HAPUR.


Dashuria universale që bën të përparojnë njerëzit.

Vlera e solidaritetit

114. Dëshiroj të theksoj solidaritetin,

i cili “si virtyt moral dhe qëndrim shoqëror,

fryt i konvertimit personal,

kërkon një angazhim nga ana e një morie subjektesh,

që kanë përgjegjësi të karakterit edukativ dhe formues.

Mendimet e mia të para shkojnë te familjet

e thirrura në një mision edukativ

parësor dhe thelbësor.

Ato përbëjnë vendin e parë

ku gjenden dhe transmetohen vlerat

e dashurisë dhe vëllazërisë,

bashkëjetesës dhe ndarjes,

vëmendjes dhe kujdesit për tjetrin.

Ato janë gjithashtu mjedisi i privilegjuar

për transmetimin e besimit,

duke filluar nga ato gjestet e para të thjeshta

të përkushtimit që nënat u mësojnë fëmijëve të tyre.

Për sa u përket edukatorëve,

mesimdhënëzve dhe personelit formues,

të cilët në shkolla apo në qendra të ndryshme

për fëmijë dhe të rinj,

kanë detyrën kërkuese

për edukimin e fëmijëve dhe të rinjve,

ata janë të thirrur të ndërgjegjësohen

se përgjegjësia e tyre ka të bëjë

me dimensionet morale, shpirtërore dhe sociale të personit.

Vlerat e lirisë, të respektit të ndërsjellë dhe solidaritetit

mund të përcillen që në moshë të re. [...]

Operatorët e mediave kulturore dhe sociale

kanë gjithashtu përgjegjësi në fushën

e edukimit dhe trajnimit,

veçanërisht në shoqëritë bashkëkohore,

ku hyrja në rrjethat e informacionit

dhe në mjetet e komunikimit

është gjithnjë e më i përhapur.

115. Në këto momente,

në të cilat gjithçka duket se shpërbëhet

dhe humbet qëndrueshmërinë,

na bën mirë t'i drejtohemi

drejt forces së solidaritetit

që rrjedh nga bindja

se ne jemi përgjegjës

për brishtësinë e të tjerëve,

që e ndiejmë si diçka

që duhet të bashkëndajmë.

Solidariteti shprehet konkretisht në shërbim,

i cili mund të marrë forma shumë të ndryshme

në mënyrën e marrjes së përgjegjësive të të tjerëve.

Shërbimi është kryesisht,

kujdesia për brishtësinë.

Të shërbesh do të thotë

të kujdesesh për ata që janë të brishtë

në familjet tona,

në shoqërinë tonë,

në popullin tonë.

Në këtë përkushtim, çdokush është

i aftë të lërë mënjanë nevojat, pritshmëritë,

dëshirat e tij të plotfuqisë

përpara vështrimit konkret të më të brishtëve. [...]

Shërbimi shikon gjithmonë fytyrën e vëllait,

prek mishin e tij,

ndien afërsinë e tij deri në atë pikë

sa të “vuajë” në disa raste

dhe kërkon promovimin e vëllait.

Për këtë arsye,

shërbimi nuk është kurrë ideologjik,

pasi nuk është në shërbim

të disa ideve, por të njerëzve.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.


KAPITULLI I TRETË


PËR TË MENDUAR DHE PËR TË KRIJUAR NJË BOTË TË HAPUR.


Dashuria universale që bën të përparojnë njerëzit.

Vlera e solidaritetit


116. Njerëzit më të varfër dhe të braktisur,

në përgjithësi, praktikojnë atë solidaritet

shumë të veçantë që ekziston midis atyre që vuajnë, midis të varfërve

dhe që qytetërimi ynë duket se i ka harruar,

ose të paktën ka një dëshirë të madhe t'i harrojë.

Solidariteti është një fjalë që nuk pëlqen gjithmonë.

Unë do të thosha se disa herë këtë fjalë e kemi kthyer në një fjalë të keqe:

nuk mund të thuhet;

por është një fjalë që shpreh

shumë më tepër se disa akte sporadike bujarie.

Është të menduarit dhe të vepruarit

duke pasur parasysh të mirën e përbashket,

të mirën e komunitetit,

është fjala që ia jep prioritetin jetës së secilit

mbi përvetësimin e të mirave materiale nga ana e disave.

Ajo po lufton edhe kundër shkaqeve strukturore

të varfërisë, pabarazisë, papunësisë,

tokës dhe strehimit,

mohimit të të drejtave sociale dhe të punës.

Ajo po përballet me efektet shkatërruese

të perandorisë së parasë [...].

Solidariteti, në kuptimin e tij më të thellë,

është një mënyrë për të bërë histori,

dhe këtë bëjnë lëvizjet popullore.

117. Kur flasim për kujdesin

për shtëpinë e përbashkët që është planeti,

ne i bëjmë thirrje atij minimumi

të vetëdijes universale dhe shqetësimit për kujdesin e ndërsjellë

që mund të mbetet ende te njerëzit.

Në fakt, nëse dikush ka ujë më shumë se sa i nevojtet

dhe megjithatë e ruan atë

duke menduar për njerëzimin,


është sepse ai ka arritur një nivel moral

që i lejon atij të shkojë

përtej vetes dhe grupit të tij.

Kjo është mrekullisht gjë që e nderon njeriun,

një gjë me të vërtetë njerëzore!

I njëjti qëndrim është

ai që kërkohet për të njohur të drejtat e çdo njeriu,

edhe nëse ai ka lindur përtej kufijve të vendit tonë.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.


KAPITULLI I TRETË


PËR TË MENDUAR DHE PËR TË KRIJUAR NJË BOTË TË HAPUR.


Dashuria universale që bën të përparojnë njerëzit.


Le të ripropozohet funksioni social të pronësisë.



118. Bota ekziston për të gjithë,

sepse të gjithë ne njerëzit kemi lindur

në këtë tokë me të njëjtin dinjitet.

Dallimet në ngjyrë, fe, kapacitet, vendlindje,

vendbanim e shumë të tjera

nuk mund të paraprihen ose të përdoren

për të justifikuar privilegjet e disave

në dëm të të drejtave të të gjithëve.

Për rrjedhojë, si komunitet

na kërkohet të sigurojmë që

çdo person të jetojë me dinjitet

dhe të ketë mundësi

të mjaftuesme dhe të përshtatshme

për përparimin e tij integral.

119. Në shekujt e parë të besimit të krishterë,

studiues të ndryshëm

kanë zhvilluan një mendim universal

me reflektimin e tyre

mbi destinacionin e përbashkët

të të mirave të krijuara.

Kjo na bëri të mendojmë

se, nëse dikush nuk ka atë

që i duhet për të jetuar me dinjitet,

kjo ndodh sepse një tjetër

po e përvetëson atë.

Shën Gjon Gojarti e përmbledh atë bindje

duke thënë se:

«Të mos u japim të varfërve

pjesën e pasurisë tonë,

është të vjedhim të varfërit,

do të thotë t'i privojmë ata nga jeta e tyre;

dhe ajo që posedojmë

nuk është e jona, por e tyre”.

Meditojmë edhe këto fjalë të Shën Grigorit të Madh:

“Kur u shpërndajmë diçka të varfërve,

ne nuk ua japim gjërat tona,

por ua kthejmë atë që u takon atyre”.

120. Edhe një herë bashkëndaj

dhe ua propozoj të gjithëve

disa fjalë të Shën Gjon Palit II,

forca e të cilëve ndoshta nuk është kuptuar:

“Zoti ua dha tokën gjithë racave njerëzore,

që ajo t'i mbajë të gjithë anëtarët e tyre,

pa përjashtuar dhe pa privilegjuar askënd”.

Në këtë linjë kujtoj

se tradita e krishterë nuk e ka njohur kurrë

të drejtën e pronës private

si absolute apo të paprekshme

dhe ka nxjerrë në pah funksionin shoqëror

të çdo forme të pronës private.

Parimi i përdorimit të përbashkët

të të mirave të krijuara për të gjithë

është parimi i parë i të gjithë rendit etiko-social,

është një e drejtë e natyrshme,

origjinale dhe prioritare.

Të gjitha të drejtat e tjera

mbi të mirat e nevojshme

për realizimin integral të personit,

duke përfshirë atë të pronës private dhe çdo tjetër,

nuk duhet të pengojnë,

përkundrazi, duhet të lehtësojnë

realizimin e tyre, siç pohoi Shën Pali VI.

E drejta e pronës private

mund të konsiderohet vetëm

si një e drejtë natyrore dytësore

që rrjedh nga parimi i destinimit universal

të të mirave të krijuara

dhe kjo ka pasoja shumë konkrete,

të cilat duhet të reflektohen

në funksionimin e shoqërisë.

Megjithatë, shpesh ndodh

që të drejtat dytësore

të vendosen mbi përparësitë

dhe ato origjinale,

duke i hequr ato nga rëndësia praktike.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.


KAPITULLI I TRETË


PËR TË MENDUAR DHE PËR TË KRIJUAR NJË BOTË TË HAPUR.

Të drejtat për të gjithë pa dallim e pa kufi.


121. Prandaj askush nuk mund të mbetet i përjashtuar,

për shkak të vendlindjes,

dhe aq më pak për shkak të privilegjeve

që mendohet që kanë disa

sepse kanë lindur në vende

me mundësi më të mëdha.

Kufijtë e çdo lloje e edhe kufijtë e shteteve

nuk mund të jenë një pengesë për këtë arritje.

Në të njëjtë mënyrë

është e papranueshme

që një person të ketë më pak të drejta

për shkak të të qenit grua,

dhe është po aq e papranueshme

që vendlindja apo vendbanimi

t'ua sjellin njerëzve më pak mundësi

për një jetë dhe një zhvillim dinjitoz.

122. Zhvillimi nuk duhet të orientohet

drejt akumulimit të të mirave

nga një pakicë,

por duhet të sigurojë

“të drejtat njerëzore, personale dhe sociale,

ekonomike dhe politike,

duke përfshirë të drejtat e kombeve dhe të popujve”.

E drejta e disave për lirinë

e sipërmarrjes ose të tregut

nuk mund të qëndrojë

mbi të drejtat e popujve

dhe dinjitetin e të varfërve;

dhe jo edhe mbi respektin për mjedisin,

pasi “kushdo që zotëron një pjesë të tij,

është vetëm një administrator

të asaj pjese në dobi të të gjithëve” .

123. Veprimtaria e sipërmarrësve

në vetveten dhe me të vërtetë

"është një vokacion fisnik

që synon prodhimin e pasurisë

dhe përmirësimin e botës për të gjithë".

Zoti na ndihmon në përparimin tonë,

Ai pret që ne të zhvillojmë aftësitë

që na ka dhënë, dhe për këtë

e ka mbushur universin

me shumë të mira

përdorimi i të cilëave mund

të garantojë zvillimin e tij.

Në planet e Zotit, çdo person

thirret të promovojë zhvillimin e tij,

dhe kjo përfshin zbatimin

e aftësive ekonomike dhe teknologjike

për të rritur asetet

dhe për të rritur pasurinë.

Sidoqoftë, në çdo rast, këto aftësi të sipërmarrësve,

dhuratë nga Zoti,

duhet të orientohen qartë

drejt përparimit të njerëzve të tjerë

dhe tejkalimit të mjerimit,

veçanërisht përmes krijimit të mundësive

të larmishme punësimi.

Gjithmonë, së bashku me të drejtën e pronës private,

ekziston e drejta më e madhe

e që vjen më parë të nënshtrimit

të të gjithë pronës private

në destinacionin universal të të mirave tokësore

dhe, për rrjedhojë, e drejta e të gjithëve për përdorimin e tyre.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.


KAPITULLI I TRETË


PËR TË MENDUAR DHE PËR TË KRIJUAR NJË BOTË TË HAPUR.


Të drejtat e popujve



124. Siguria e destinacionit të përbashkët të të mirave tokësore

sot kërkon që ajo të garantohet

edhe për Kombet, territoret e tyre dhe të mirat e tyre.

Nëse e shikojmë jo vetëm nga legjitimiteti i pronës private

dhe të drejtat e qytetarëve të një kombi të caktuar,

por edhe nga parimi i parë i destinacionit të përbashkët të të mirave,

atëherë mund të themi se çdo vend i përket edhe të huajit,

pasi të mirat e një territori nuk duhet t'i refuzohen

një personi në nevojë që vjen nga një vend tjetër.

Në të vërtetë, siç kanë mësuar Ipeshkëvinjtë e Shteteve të Bashkuara,

ka të drejta themelore që "i paraprijnë çdo shoqërie,

sepse ato rrjedhin nga dinjiteti i çdo personi si të krijuar nga Zoti".

125. Kjo presupozon edhe një mënyrë tjetër

të të kuptuarit të marrëdhënieve dhe shkëmbimeve ndërmjet vendeve.

Nëse çdo person ka një dinjitet të patjetërsueshëm,

nëse çdo qenie njerëzore është vëllai ose motra ime,

dhe nëse bota është vërtet e të gjithëve,

nuk ka rëndësi nëse dikush ka lindur këtu

apo nëse jeton jashtë kufijve të vendit të tij.

Kombi im është gjithashtu bashkëpërgjegjës për zhvillimin e tij,

megjithëse mund ta përmbushë

këtë përgjegjësi në mënyra të ndryshme:

duke e mirëpritur bujarisht një person

kur ka një nevojë urgjente,

duke e promovuar në tokën e tij,

duke mos përdorur ose varfëruar

vende të tëra me burime natyrore,

duke favorizuar sisteme të korruptuara

që pengojnë zhvillimin e denjë për popujt.

Kjo gjë, që vlen për kombet,

vlen për rajonet e ndryshme të çdo vendi,

midis të cilave shpesh ka pabarazi serioze.

Por pamundësia për të njohur

dinjitetin e barabartë njerëzor

ndonjëherë bën që rajonet më të zhvilluara

të vendeve të caktuara

të aspirojnë të heqin qafe

nga problemet dhe nga mjerimet

e rajoneve më të varfra

për të rritur më tej nivelin e tyre të konsumit.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.


KAPITULLI I TRETË


PËR TË MENDUAR DHE PËR TË KRIJUAR NJË BOTË TË HAPUR.

Të drejtat e popujve



124. Siguria e destinacionit të përbashkët të të mirave tokësore

sot kërkon që ajo të garantohet

edhe për Kombet, territoret e tyre dhe të mirat e tyre.

Nëse e shikojmë jo vetëm nga legjitimiteti i pronës private

dhe të drejtat e qytetarëve të një kombi të caktuar,

por edhe nga parimi i parë

i destinacionit të përbashkët të të mirave,

atëherë mund të themi se çdo vend i përket edhe të huajit,

pasi të mirat e një territori

nuk duhet t'i refusohen një personi në nevojë

që vjen nga një vend tjetër.

Në të vërtetë, siç kanë mësuar Ipeshkëvinjtë e Shteteve të Bashkuara,

ka të drejta themelore që "i paraprijnë çdo shoqërie,

sepse ato rrjedhin nga dinjiteti i çdo personi si të krijuar nga Zoti".

125. Kjo presupozon edhe një mënyrë tjetër

të të kuptuarit të marrëdhënieve dhe shkëmbimeve ndërmjet vendeve.

Nëse çdo person ka një dinjitet të patjetërsueshëm,

nëse çdo qenie njerëzore është vëllai ose motra ime,

dhe nëse bota është vërtet e të gjithëve,

nuk ka rëndësi nëse dikush ka lindur këtu

apo nëse jeton jashtë kufijve të vendit të tij.

Kombi im është gjithashtu bashkëpërgjegjës për zhvillimin e tij,

megjithëse mund ta përmbushë

këtë përgjegjësi në mënyra të ndryshme:

duke e mirëpritur bujarisht një person

kur ka një nevojë urgjente,

duke e promovuar në tokën e tij,

duke mos shfrytëzuar dhe duke mos plaçkitur

burimet natyrore të vendeve të ndryshme,

duke favorizuar sisteme të korruptuara

që pengojnë zhvillimin e denjë për popujt.

Kjo gjë, që vlen për kombet,

vlen për rajonet e ndryshme të çdo vendi,

midis të cilave shpesh ka pabarazi serioze.

Por pamundësia për të njohur dinjitetin e barabartë njerëzor

ndonjëherë bën që rajonet

më të zhvilluara të vendeve të caktuara

të aspirojnë të heqin qafe nga problemet

dhe nga mjerimet e rajoneve më të varfra

për të rritur më tej nivelin e tyre të konsumit.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.


KAPITULLI I TRETË


PËR TË MENDUAR DHE PËR TË KRIJUAR NJË BOTË TË HAPUR.

Të drejtat e popujve.



124. Siguria e destinacionit të përbashkët të të mirave tokësore

sot kërkon që ajo të përhapet në për Kombet e territoret e tyre

duke mos harruar që duhet të përfshijë edhe burimet e tyre të pasurive.

Nëse e shikojmë jo vetëm nga legjitimiteti i pronës private

dhe të drejtave të qytetarëve të një kombi të caktuar,

por edhe nga parimi i parë i destinacionit të përbashkët të të mirave,

atëherë mund të themi se çdo vend i përket edhe të huajit,

pasi pasuritë e një territori nuk duhet t'i refuzohen

një personi në nevojë që vjen nga një vend tjetër.

Në të vërtetë, siç kanë mësuar Ipeshkëvinjtë e Shteteve të Bashkuara,

ka të drejta themelore që "i paraprijnë çdo shoqërie,

sepse ato rrjedhin nga dinjiteti i çdo personi si të krijuar nga Zoti".

125. Kjo presupozon edhe një mënyrë tjetër

të të kuptuarit të marrëdhënieve dhe shkëmbimeve ndërmjet vendeve.

Nëse çdo person ka një dinjitet të patjetërsueshëm,

nëse çdo qenie njerëzore është vëlla ose motër ime,

dhe nëse bota është vërtet e të gjithëve,

nuk ka rëndësi nëse dikush ka lindur këtu

apo nëse jeton jashtë kufijve të vendit të tij.

Kombi im është gjithashtu bashkëpërgjegjës për zhvillimin e tij,

megjithëse mund ta përmbushë këtë përgjegjësi në mënyra të ndryshme:

duke e mirëpritur bujarisht një person që ka një nevojë urgjente,

duke e promovuar në tokën e tij,

duke mos shfrytëzuar ose duke mos plaçkitur

burimet natyrore e vendeve më të ndryshme

duke favorizuar sisteme të korruptuara

që pengojnë zhvillimin e denjë për popujt.

Kjo, e cila vlen për kombet,

vlen edhe për rajonet e ndryshme të çdo vendi,

midis të cilëve shpesh ka pabarazi serioze.

Por pamundësia për të njohur dinjitetin e barabartë njerëzor

ndonjëherë bën që rajonet më të zhvilluara të vendeve të caktuara

të aspirojnë të heqin qafe nga “çakëlli" e rajoneve më të varfra

për të rritur më tej nivelin e tyre të konsumit.


126. Fjala është për një rrjet të ri të marrëdhënieve ndërkombëtare,

sepse problemet serioze të botës nuk mund të zgjidhen

duke arsyetuar vetëm në aspektin e ndihmës reciproke

ndërmjet individëve apo grupeve të vogla.

Kujtojmë se "pabarazia prek jo vetëm individët,

por edhe shtete të tëra

dhe kjo na detyron të mendojmë

për një etikë të marrëdhënieve ndërkombëtare".

Dhe drejtësia kërkon njohjen dhe respektimin

jo vetëm të të drejtave individuale,

por edhe të të drejtave shoqërore

dhe të drejtave të popujve.

Kjo që po themi nënkupton

se duhet të sigurohet

"e drejta themelore e popujve për ekzistencë dhe përparim",

e cila ndonjëherë pengohet rëndë nga presioni

që rrjedh nga borxhi me vendet të tjerë.

Shlyerja e borxhit në shumë raste

jo vetëm që nuk favorizon zhvillimin,

por e kufizon dhe e kushtëzon fuqishëm atë.

Edhe pse ruhet parimi

se çdo borxh i kontraktuar në mënyrë legjitime

duhet të paguhet,

mënyra për të përmbushur këtë detyrë,

që shumë vende të varfra kanë ndaj vendeve të pasura,

nuk duhet të çojë në kompromentimin e ekzistencës dhe rritjes së tyre.

127. Pa dyshim, kjo është një logjikë tjetër, e njohur pak në botën e sotme.

Por nëse nuk përpiqemi të futemi në këtë logjikë,

fjalët e mia do të duken si fantazi.

Por nëse pranojmë parimin e madh të të drejtave

që burojnë thjesht nga fakti

se të gjithë zotërojmë dinjitetin e patjetërsueshëm njerëzor,

atëherë është e mundur të pranojmë

sfidën e ëndërrimit dhe të menduarit

për një njerëzim dhe një humanizëm tjetër.

Është e mundur të dëshirohet një planet

që siguron tokë, shtëpi dhe punë për të gjithë.

Kjo është rruga e vërtetë drejt paqes,

dhe jo strategjia e marrë dhe dritëshkurtër

e mbjelljes së frikës dhe mosbesimit

që vijnë nga kërcënimet e jashtme të mundshme.

Sepse paqja reale dhe e qëndrueshme

është e mundur vetëm

“duke u nisur nga një etikë globale solidariteti dhe bashkëpunimi

në shërbim të një të ardhmeje

të formësuar nga ndërvarësia

dhe bashkëpërgjegjësia e të gjithë familjeje njerëzore”.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.



KAPITULLI KATËRT

NJË ZEMËR E HAPUR PËR TË GJITHË BOTËN



128. Pohimi se si qenie njerëzore

jemi të gjithë vëllezër e motra,

nëse nuk është thjesht një abstraksion,

por merr mish dhe bëhet konkret,

na paraqet një sërë sfidash

që na shtyjnë, na detyrojnë

të marrim perspektiva të reja

dhe të zhvillojmë përgjigje të reja.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.

KAPITULLI KATËRT

NJË ZEMËR E HAPUR PËR TË GJITHË BOTËN.



SFIDA, VËSHTIRËSI TË VENDOSUR NGA KUFIJTË





129. Kur fqinji është emigrant,

sfidat komplekse shtohen.

Natyrisht, idealja do të ishte shmangia e migrimit të panevojshëm

dhe për këtë qëllim është që të krijohet në vendet e origjinës

mundësia konkrete për të jetuar

dhe për t'u rritur me dinjitet,

në mënyrë që aty të gjenden kushtet për një zhvillim integral.

Por, përderisa nuk ka përparim serioz në këtë drejtim,

është detyra jonë të respektojmë

të drejtën e çdo njeriu për të gjetur një vend

ku ai jo vetëm të mund të plotësojë nevojat e tij themelore

dhe ato të familjes së tij,

por edhe të përmbushë plotësisht vetveten si person.

Përpjekjet tona drejt ardhjes së migrantëve

mund të përmblidhen në katër folje:

mirëpresim, mbrojmë, promovojmë dhe integrojmë.

Në fakt, “nuk bëhet fjalë për të përgatitur

programet asistenciale që vinë nga lart,

por për të bërë një rrugëtim së bashku

duke pasur në vëmendjen këto katër fjalët,

për të ndërtuar qytete dhe vende

që, duke ruajtur identitetin e vet kulturor dhe fetar,

janë të hapura ndaj dallimeve

dhe garantojnë mundësinë e një rritje në shenjën,

dhe në drejtimin e vëllazërisë njerëzore".

130. Kjo nënkupton disa përgjigje të domosdoshme,

veçanërisht për ata që ikin nga krizat serioze humanitare.

Për shembull: rritja dhe thjeshtimi i dhënies së vizave;

miratimi i programeve për të shpejtuar

shpërndarien e ndihmave nga ana e agjencive private dhe komunitare;

hapja e korridoreve humanitare për refugjatët më të cenueshme;

oferta e strehimit adekuat dhe të denjë;

garancia e sigurisë personale dhe përdorimi i shërbimeve thelbësore;

siguria e ndihmës së duhur konsullore,

e drejta për të pasur gjithmonë me vete dokumentet e identitetit personal,

e drejta e një drejtësie të paanshme,

mundësia për të hapur llogari bankare

dhe garancia e asaj që është e nevojshme për ekzistencën jetësore;

liria e lëvizjes dhe mundësia për të punuar;

mbrojtja e të miturve dhe siguria që ata të kenë mundësinë të arsimohen rregullisht,

siguria e programeve të përkohshme të ruajtjes ose pritjes;

garancia e lirisë fetare;

promovimi i integrimit të tyre social;

promovimi i bashkimit familjar

dhe përgatitia e komuniteteve lokale për proceset integruese.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.

KAPITULLI KATËRT

NJË ZEMËR E HAPUR PËR TË GJITHË BOTËN.



SFIDA, VËSHTIRËSI TË VENDOSUR NGA KUFIJTË


131. Për ata që kanë ardhur tashmë shumë kohë më parë

dhe janë integruar në strukturën shoqërore,

është e rëndësishme të zbatohet

çka përfshihet në konceptin e "shtetësisë",

i cili "bazohet në barazinë e të drejtave dhe detyrave

nën hijen e së cilës të gjithë gëzojnë drejtësi.

Për këtë është e nevojshme të ketë një angazhim

për të vendosur në shoqëritë tona konceptin e qytetarisë së plotë

dhe të hiqet dorë nga përdorimi diskriminues i termit "minoritet",

që mbart me vete farat e ndjenjave që shtyjnë drejt izolimit dhe sensit inferioriteti

dhe përgatit terrenin për armiqësi dhe mosmarrëveshje

dhe ua merr disa qytetarëve

arritjet dhe të drejtat fetare e civile duke i diskriminuar”.

132. Përtej veprimeve të ndryshme të domosdoshme,

shtetet nuk mund të zhvillojnë vetë zgjidhjet e duhura

"pasi pasojat e zgjedhjeve të secilit

bien në mënyrë të pashmangshme

mbi të gjithë komunitetin ndërkombëtar".

Prandaj "përgjigjet mund të jenë vetëm

rezultat i një pune të përbashkët",

duke krijuar një legjislacion (qeverisje) global për migracionin.

Në çdo rast, është e nevojshme

“të vendosen projekte me afat të mesëm dhe me afat të gjatç

që shkojnë përtej reagimit për të përballuar emergjencat.

Nga njëra anë, ato duhet të ndihmojnë në mënyrë efektive

integrimin e migrantëve në vendet pritëse

dhe, në të njëjtën kohë, të favorizojnë zhvillimin e vendeve të origjinës

me politika solidare, të cilat megjithatë

nuk e kushtëzojnë ndihmën me strategji dhe praktika

që nuk janë ideologjikisht në përputhje me kulturat e popujve,

të cilëve u drejtohen,

ose janë në kundërshtim me to.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.

KAPITULLI KATËRT

NJË ZEMËR E HAPUR PËR TË GJITHË BOTËN.

Dhurata të ndërsjella


133. Ardhja e njerëzve të ndryshëm,

të cilët vijnë nga një kontekst i ndryshëm jetësor dhe kulturor,

shndërrohet në një dhuratë,

sepse "ato të emigrantëve janë gjithashtu histori takimesh

midis njerëzve dhe midis kulturave:

për komunitetet dhe shoqëritë në të cilat ata mbërrijnë,

janë një mundësi për pasurimin dhe zhvillimin integral njerëzor të të gjithëve”.

Ndaj “u kërkoj veçanërisht të rinjve

të mos bien në rrjetat e atyre që duan

t'i vënë kundër të rinjve të tjerë

që mbërrijnë në vendet e tyre,

duke i cilësuar si subjekte të rrezikshme

dhe sikur të mos kishin të njëjtin dinjitet të patjetërsueshëm si çdo njeri".

134. Nga ana tjetër, kur një person tjetër mirëpritet nga zemra,

atij i lejohet të vazhdojë të jetë vetvetja,

duke i dhënë mundësinë e një zhvillimi të ri.

Kulturat e ndryshme,

të cilat kanë prodhuar pasurinë e tyre gjatë shekujve,

duhet të ruhen që bota të mos varfërohet.

Dhe kjo pa neglizhuar të stimulohen

ata që të lënë diçka të re të dalë nga vetja

në përballjen me realitete të tjera.

Rreziku për t'u bërë viktimë e sklerozës kulturore

nuk duhet të injorohet.

Prandaj «ne duhet të komunikojmë,

të zbulojmë pasuritë e secilit,

të vlerësojmë atë që na bashkon

dhe t'i shohim dallimet si një mundësi rritjeje

me respekt për të gjithë.

Dialogu me durim dhe besim

është i domosdoshëm,

në mënyrë që individët, familjet dhe komunitetet

të mund të transmetojnë vlerat e kulturës së tyre

dhe të mirëpresin të mirat

që vijnë nga përvojat e të tjerëve."

135. Do t'u kthehem shembujve që përmenda pak kohë më parë:

kultura e latinëve është «një ferment vlerash dhe mundësish

që mund të bëjnë aq shumë të mira për Shtetet e Bashkuara […].

Një imigrim i fortë në fund shënon

dhe transformon gjithmonë kulturën e një vendi. [...]

Në Argjentinë, emigracioni i fortë italian

ka shënuar kulturën e shoqërisë,

dhe në stilin kulturor të Buenos Aires-it

është shumë e dukshme prania e rreth dyqind mijë hebrenjve.

Emigrantët, nëse i ndihmoni të integrohen,

janë një bekim, një pasuri dhe një dhuratë e re

që e fton një shoqëri të rritet”.

136. Duke e zgjeruar shikimin tonë,

me imamin e madh Ahmed Al-Tajjeb kujtuam

se "marrëdhëniet midis Perëndimit dhe Lindjes

janë një domosdoshmëri e padiskutueshme e ndërsjellë,

e cila nuk mund të zëvendësohet apo as të neglizhohet,

në mënyrë që të dy të pasurojnë njëri-tjetrin me qytetërimin e tjetrit,

nëpërmjet shkëmbimit dhe dialogut të kulturave.

Perëndimi mund të gjente në qytetërimin e Lindjes

ilaçe për disa nga sëmundjet e tij shpirtërore dhe fetare

të shkaktuara nga dominimi i materializmit.

Dhe Lindja mund të gjejë shumë elementë

në qytetërimin e Perëndimit

që mund ta shpëtojnë atë nga dobësia,

ndarja, konflikti dhe rënia shkencore, teknike dhe kulturore.

Është e rëndësishme t'u kushtohet vëmendje

dallimeve fetare, kulturore dhe historike

të cilat janë një komponent thelbësor

në formimin e personalitetit, kulturës dhe qytetërimit të Lindjes;

dhe është e rëndësishme që të konsolidohen

të drejtat e përgjithshme dhe të përbashkëta të njeriut,

për të ndihmuar në sigurimin e një jete dinjitoze

për të gjithë njerëzit në Lindje dhe në Perëndim,

duke shmangur përdorimin e politikës së standardeve të dyfishta”.

[ninoenina]

Nga Letra Enciklike e Papës Françesku VËLLEZËR TË GJITHË.

KAPITULLI KATËRT

NJË ZEMËR E HAPUR PËR TË GJITHË BOTËN.


Shkëmbimi i frytshëm

137. Ndihma e ndërsjellë ndërmjet vendeve

përfundimisht është në avantazh,

është në fitim për të gjithë.

Një vend që përparon në bazë të arritjeve

të kulturës së tii origjinale

është një thesar për mbarë njerëzimin.

Duhet të ndërgjegjësojmë se sot

ose të gjithë jemi të shpëtuar

ose askush nuk shpëton.

Varfëria, degradimi, vuajtjet e një zone të tokës

janë një terren i heshtur për mbarështimin e problemeve

që do të prekin përfundimisht të gjithë planetin.

Nëse jemi të shqetësuar për zhdukjen e disa specieve,

duhet të na shqetësojë më shumë mendimi

se kudo ka njerëz dhe popuj

që nuk e zhvillojnë potencialin

dhe bukurinë e tyre

për shkak të varfërisë

ose pengesave të tjera strukturore.

Sepse kjo përfundon duke na varfëruar të gjithëve.

138. Nëse kjo ka qenë gjithmonë e sigurt,

sot është e sigurt më shumë se kurrë

për shkak të realitetit të një bote

kaq të ndërlidhur nga globalizimi.

Ne kemi nevojë për një rend

ligjor, politik dhe ekonomik botëror

"për të rritur dhe orientuar bashkëpunimin ndërkombëtar

drejt zhvillimit solidar të të gjithë popujve".

Nga kjo do të përfitojë përfundimisht i gjithë planeti,

sepse "ndihma zhvillimore për vendet e varfra"

është një garanci për "krijimin e pasurisë për të gjithë".

Nga pikëpamja e zhvillimit integral,

kjo presupozon që "edhe kombet më të varfra

të kenë një zë efektiv në vendimet e përbashkëta"

dhe se bëhen përpjekje

për të "inkurajuar pjesëmarrjen e tyre

në tregun ndërkombëtar të vendeve të shënuara

nga varfëria dhe moszhvillimi".