Femija i Kurbanit Isaku apo Ismaili?
Sepse ėshtė shkruar se Abrahami pati dy bij: njė nga shėrbėtorja dhe tjetri nga e lira....Kėto gjėra kanė njė kuptim alegorik, sepse kėto dy gra janė dy besėlidhje: njė nga mali Sinai, qė ngjiz pėr skllavėri, dhe ėshtė Agari.Dhe Agari ėshtė mali Sinai nė Arabi dhe i pėrgjigjet Jeruzalemit tė kohės sė sotme (Mekės)...(Galatsve 4/22-25)
Pra sipas vete bibles pranohen te dy bijte e Abarahamit dhe te dy pasken beslidhje qe kjo beselidhje vazhdoi per cifutet deri tek jezusi nga ana e Isakut dhe nga ana Ismailit deri tek Muhamedi a,s .Pikerisht prandaj dhe bibla me lart e quan Arabine se Juruzalemin e ri te kohes se sotme.
Zoti bėri katėr premtime me Abrahamin.Dy premtime pėr dy trashėgimtarėt e tijDy premtime pėr vendet e pasardhėsve e tij.
Premtimi i vendit te Ismailit
18 Po atė ditė Zoti bėri njė besėlidhje me Abramin duke i thėnė: "Unė u jap pasardhėsve tė tu kėtė vend, nga pėrroi i Egjiptit deri nė lumin e madh, lumin e Eufratit (Zanafilla 15/18)
Premtimi i vendit te Isakut
8 Dhe ty dhe pasardhėsve tė tu pas teje, do t'u jap vendin ku ti banon si njė i huaj: tėrė vendin e Kanaanėve, nė pronėsi pėr gjithnjė; dhe do jem Perėndia i tyre".9 Pastaj Perėndia i tha Abrahamit: "Nga ana jote, ti do ta respektosh besėlidhjen time, ti dhe pasardhėsit e tu, nga njė brez nė tjetrin.(Zanafilla 17/8-9)
Premtimi per Ismailin
Emri i Ismailit u vendos nga Engjelli i Zotit per te treguar se ai iste i bekuar dhe rendesishem ne jeten e Ibrahimit.
11 Engjėlli i Zotit i tha akoma: "Ja, ti je me barrė dhe do tė lindėsh njė djalė dhe do ta quash Ismael, sepse Zoti mori parasysh hidhėrimin tėnd; (Zanafilla 16/11)
13 Edhe nga djali i kėsaj shėrbyeses unė do tė bėj njė komb, sepse ėshtė njė pasardhės i yt".(Zanafilla 21/13)
20 Sa pėr Ismaelin, unė ta kam plotėsuar dėshirėn. Ja unė do ta bekoj, do ta bėj tė frytshėm dhe do ta shumoj fort. Ai do tė bėhet babai i dymbėdhjetė princėrve, dhe unė do tė bėj prej tij njė komb tė madh.(Zanafilla 17/20)
Beselidhja me Ismailin
11 Dhe do tė rrethpriteni nė mishin e prepucit tuaj; dhe kjo do tė jetė njė shenjė e besėlidhjes midis meje dhe jush.(Zanafilla 17/9-11)
23 Atėherė Abrahami mori Ismaelin, djalin e tij, tė gjithė ata qė kishin lindur nė shtėpinė e tij dhe tėrė ata qė kishte blerė me paratė e veta, tėrė meshkujt e shtėpisė sė Abrahamit dhe, po atė ditė,24 Por Abrahami ishte nėntėdhjetė e nėntė vjeē kur u rrethpre nė mishin e prepucit tė tij.25 Dhe Ismaeli, biri i tij, ishte trembėdhjetė vjeē kur u rrethpre nė mishin e prepucit tė tij.26 Po atė ditė u rrethprenė Abrahami dhe Ismaeli, biri i tij.(Zanafilla /17/23-26)
Premtimi per Isakun dhe beselidhja me te
19 Por Perėndia u pėrgjegj: "Jo, por Sara gruaja jote do tė lindė njė bir, dhe ti do ta quash Isak; dhe unė do tė caktoj besėlidhjen time me tė, njė besėlidhje tė pėrjetshme me pasardhėsit e tij. (Zanafilla 17/16, 19)
Mbas dėnimit tė popullit tė Sodomės dhe Gomorrės Abraahmi lindi Isakun tė cilin e bėri sunet.
2 Dhe Sara u ngjiz dhe lindi njė djalė me Abrahamin nė pleqėrinė e tij, nė kohėn e caktuar qė Perėndia i kishte thėnė.3 Dhe Abrahami ia vuri emrin Isak birit qė i kishte lindur dhe qė Sara kishte lindur.4 Pastaj Abrahami e rrethpreu birin e tij Isak kur ishte tetė ditėsh, ashtu siē e kishte urdhėruar Perėndia.5 Por Abrahami ishte njėqind vjeē, kur i lindi biri i tij Isaku.(Zanafilla 21/2-5)
Tek Zoti nuk kishte dallim midis Isakut dhe Ismailit pasi te dy ishin pasardhes te Ibrahimit.
11 Kjo gjė s'i pėlqeu aspak Abrahamit, pėr shkak tė djalit tė tij.12 Por Perėndia i tha Abrahamit: "Mos u hidhėro pėr shkak tė djalit dhe tė shėrbyeses sate; dėgjo tėrė ato qė tė thotė Sara, sepse nga Isaku do tė dalin pasardhės qė do tė mbajnė emrin tėnd.13 Edhe nga djali i kėsaj shėrbyeses unė do tė bėj njė komb, sepse ėshtė njė pasardhės i yt".( (Zanafilla 21/11-13)
Abrahami e ndihmoi qė tė pėrgatisi rrobat Agarin pėr ta lėnė nėn urtėsinė e Zotit sikurse Nėna e Musait la djalin e saj nė lumė nėn ruajtjen e Zotit.Duke ecur nė shkretėtirėn e Beer Shebės djali e zu etja dhe filloi tė qajė.
14 Abrahami u ngrit herėt nė mėngjes, mori bukė dhe njė calik ujė dhe ia dha Agarit; vuri gjithēka mbi shpatullat e saj dhe e nisi bashkė me fėmijėn. Kėshtu ajo u nis dhe filloi tė bredhė nėpėr shkretėtirėn e Beer-Shebas.15 Kur uji i calikut mbaroi, ajo e vuri fėmijėn poshtė njė kaēubeje.16 Dhe shkoi e u ul pėrballė tij, nė njė largėsi sa njė goditje me hark, sepse thoshte: "Nuk dua ta shoh fėmijėn tė vdesė!" Kėshtu ajo u ul pėrballė tij, ngriti zėrin dhe qau.17 Dhe Perėndia dėgjoi zėrin e djaloshit dhe engjėlli i Perėndisė thirri Agarin nga qielli dhe i tha: "Ēfarė ke, Agar? Mos ki frikė, se Perėndia ka dėgjuar zėrin e djaloshit aty ku ndodhet.18 Ēohu, ēoje djaloshin dhe mbaje fort me dorėn tėnde, sepse unė do tė bėj prej tij njė komb tė madh".19 Atėherė Perėndia ia hapi sytė dhe ajo pa njė pus uji: kėshtu vajti tė mbushė calikun me ujė dhe i dha tė pijė djaloshit.20 Dhe Perėndia ishte me djaloshin; ai u rrit, banoi nė shkretėtirė dhe u bė shenjėtar harku.21 Ai banoi nė shkretėtirėn e Paranit dhe nėna e tij e martoi me njė grua nga Egjipti.(Zanafilla 21/14-21)
Kush ishte femija i Kurbanit?
Po kėshtu hebrejtė pėr tė ndryshuar bekimin e Ismaelit nga Zoti dhe sprovėn e tij pėr tu bėrė Kurban nga xhelozia e ndryshuan emrin e tij duke vėnė emrin e Isakut prej tė cilit kanė prejardhjen.Mirėpo pavarsisht ndryshimit tė emrit shenjat historike dhe gjuhėsore tregojnė se ai ka qenė Isameli.
Zoti i thote Abrahamit "Merr Birin tend te vetem"
1 Mbas kėtyre gjėrave Perėndia e vuri nė provė Abrahamin dhe i tha: "Abraham!" Ai u pėrgjegj: "Ja ku jam".2 Dhe Perėndia tha: "Merr tani birin tėnd, birin tėnd tė vetėm, atė qė ti do, ...., shko nė vendin e Moriahve dhe sakrifikoje nė njė nga malet qė do tė tė tregoj".(Zanafilla22/1-2)
Megjithėse cifutėt e kanė ndryshuar emrin e Ismaelit me emrin e Isakut ato sduhet tė harrojnė se Zoti e dinte se kur ti drejtohej Abrahamit dhe ai tė kishte dy fėmijė, nuk do ti thoshte kurrė: “Merr tani birin tėnd, birin tėnd tė vetėm”.Kjo tregon se nė kohėn e sprovės sė Abrahamit , ai kishte vetėm njė fėmijė Ismaelin dhe jo dy prandaj shprehja nga Zoti iu ėshtė drejtuar “Birin tėnd tė vetėm”.Kėtė e pėrfocon dhe verseti tjetėr biblik.
Engjelli i Zotit i thote te vetmin bir qe ke.
9 Kėshtu arritėn nė vendin qė Perėndia i kishte treguar dhe atje Abrahami ndėrtoi altarin dhe sistemoi drutė; pastaj e lidhi Isakun, birin e tij, dhe e vendosi mbi altar sipėr druve.10 Pastaj Abrahami shtriu dorėn dhe mori thikėn pėr tė vrarė tė birin.11 Por Engjėlli i Zotit thirri nga qielli dhe i tha: "Abraham, Abraham!". Ai u pėrgjegj: "Ja ku jam".12 Engjėlli i tha: "Mos e zgjat dorėn kundėr djalit dhe mos i bėj asnjė tė keqe. Tani e di mirė qė ti i trembesh Perėndisė, se nuk mė ke refuzuar birin tėnd, tė vetmin bir qė ke".13 Atėherė Abrahami ngriti sytė dhe shikoi; dhe ja prapa tij njė dash i zėnė pėr brirėsh nė njė kaēube. Kėshtu Abrahami shkoi, mori dashin e tij dhe e ofroi si sakrificė nė vend tė tė birit.14 Dhe Abrahami e quajti kėtė vend Jehovah Jireh. Prandaj edhe sot e kėsaj dite thuhet: "Do tė furnizohet mali i Zotit".15 Engjėlli i Zotit e thirri pėr tė dytėn herė Abrahamin nga qielli dhe tha:16 "Unė betohem pėr veten time, thotė Zoti, se ti e bėre kėtė dhe nuk kurseve tėt bir, tė vetmin bir qė ke,17 Unė me siguri do tė tė bekoj fort dhe do tė shumoj pasardhėsit e tu si yjet e qiellit dhe si rėra qė ndodhet nė brigjet e detit dhe trashėgimtarėt e tu do tė zotėrojnė portat e armiqve tė tij.18 Dhe tėrė kombet e tokės do tė bekohen te pasardhėsit e tu, sepse ti iu binde zėrit tim".19 Pastaj Abrahami u kthye te shėrbėtorėt e tij, ata u ngritėn dhe shkuan bashkė nė Beer-Sheba. Dhe Abrahami zuri vend nė Beer-Sheba. (Zanafilla 22/9-19)
Pra dhe kėtu pėrmdendet qartė nga ana gjuhėsore dhe ajo historike kohore se Abrahami nė kohėn e sprovės sė tij kishte vetėm njė fėmijė, Ismaelin.Fjala e pėrmendur “tė vetmin bir qė ke” e tregon qartė kėtė.Cdo aludim tjetėr ėshtė i gabuar sikruse ėshtė dhe shtrembėrimi i qėllimshėm i biblės nga ana e hebrejve pėr shkak tė xhelozisė sė tyre.Sepse nuk do kishte mundesi qe i njejti engjell te thote te vetmin bir qe ke dhe po ky engjell te gabonte .
Gjithashtu dhe premtimi pėr bekimin se:” Unė me siguri do tė tė bekoj fort dhe do tė shumoj pasardhėsit e tu si yjet e qiellit” ėshtė premtimi qė ju bė Abarahamit kur ai nuk kishte fėmijė fare dhe se i tha Zotit se ai nuk dėshirontė qė pasardhėsi i tij tė ishte Elizeu i Damaskut njė njeri i huaj i lindur nė shtėpinė e tij por qė skishte lidhje trashėgimie mė Abrahamin.Patsaj Zoti i premtoi se ai sė shpejti do tė linde njė fėmijė.Dhe ky ishte Ismaeli.
2 Po Abrami i tha: "Zot, Perėndi, ēfarė do tė mė japėsh, sepse unė jam pa fėmijė dhe trashėgimtari i shtėpisė sime ėshtė Eliezeri i Damaskut?".3 Pastaj Abrami shtoi kėto fjalė: "Ti nuk mė ke dhėnė asnjė pasardhės; dhe ja, njė i lindur nė shtėpinė time do tė jetė trashėgimtari im".4 Atėherė fjala e Zotit iu drejtua duke i thėnė: "Ai (Elizeu i Damaskut) nuk do tė jetė trashėgimtari yt, por ai qė ka pėr tė dalė nga tė pėrbrendshmet e tua do tė jetė trashėgimtari yt".5 Pastaj e ēoi jashtė dhe i tha: "Vėshtro me kujdes qiellin dhe numėro yjet, nė rast se mund t'i numėrosh", pastaj shtoi: "Kėshtu kanė pėr tė qenė pasardhėsit e tu".(Zanafilla 15/2-5)
18 Po atė ditė Zoti bėri njė besėlidhje me Abramin duke i thėnė: "Unė u jap pasardhėsve tė tu kėtė vend, nga pėrroi i Egjiptit deri nė lumin e madh, lumin e Eufratit (Zanafilla 15/18)
Dhe nė realitet kjo ndodhi
12 Tani kėta janė pasardhėsit e Ismaelit, bir i Abrahamit, qė egjiptasja Agar, shėrbėtorja e Sarės, i kishte lindur Abrahamit.13 Kėta janė emrat e bijve tė Ismaelit, simbas emrit tė brezave tė tyre: Nebajothi, i parėlinduri i Ismaelit; pastaj Kedari, Abdeeli, Mibsami,14 Mishma, Dumahu, Masa,15 Hadari, Tema, Jeturi, Nafishi dhe Kedemahu.16 Kėta janė bijtė e Ismaelit dhe emrat e tyre, simbas fshatrave dhe fushimeve tė tyre. Ata qenė dymbėdhjetė princėrit e kombeve tė tyre pėrkatės.17 Por kėto janė vitet e jetės sė Ismaelit, gjithsej njėqind e tridhjetė e shtatė vjet; pastaj ai dha frymė dhe vdiq, dhe u bashkua me popullin e tij.18 (Dhe bijtė e tij banuan nga Havilahu deri nė Shur, qė ėshtė nė lindje tė Egjiptit, nė drejtim tė Asirisė). Ai u vendos nė prani tė tė gjithė vėllezėrve tė tij.(Zanafilla 25)
Deuteronomi 21 ;15 17:"Nie burrė ka dy gra. Prej tyre ai do vetėm nieren, ndėrsa tjetrėn e urren . Me te dyja kanė lindur femiiet e tii (djem), por djalin e pare e ka me gruan te cilėn ai nuk e do. Kur te viie puna pėr te ndare pasurinė te drejtėn e te parelindurit nuk duhet t'ia jape djalit te gruas qe do por atij qe i takon, dialit tjetėr.
Duke pranuar si te parelindur djalin e gruas qe ai nuk e do. duhet qe edhe ti jape dy herė me tepėr pasuri se djalit tjetėr. Ky djalė do tė jetė pėr babane e tij shenja e pare e fuqise. Vetėm atij i takon e drejta e te parelinduri
14 Abrahami u ngrit herėt nė mėngjes, mori bukė dhe njė calik ujė dhe iadha Agarit; vuri gjithēka mbi shpatullat e saj dhe e nisi bashkė me fėmijėn. Kėshtu ajo u nis dhe filloi tė bredhė nėpėr shkretėtirėn e Beer-Shebas.15 Kur uji i calikut mbaroi, ajo e vuri fėmijėn poshtė njė kaēubeje.16 Dhe shkoi e u ul pėrballė tij, nė njė largėsi sa njė goditje me hark, sepse thoshte: "Nuk dua ta shoh fėmijėn tė vdesė!" Kėshtu ajo u ul pėrballė tij, ngriti zėrin dhe qau.17 Dhe Perėndia dėgjoi zėrin e djaloshit dhe engjėlli i Perėndisė thirri Agarin nga qielli dhe i tha: "Ēfarė ke, Agar? Mos ki frikė, se Perėndia ka dėgjuar zėrin e djaloshit aty ku ndodhet.18 Ēohu, ēoje djaloshin dhe mbaje fort me dorėn tėnde, sepse unė do tė bėj prej tij njė komb tė madh".19 Atėherė Perėndia ia hapi sytė dhe ajo pa njė pus uji: kėshtu vajti tė mbushė calikun me ujė dhe i dha tė pijė djaloshit.(uji zemezem)20 Dhe Perėndia ishte me djaloshin; ai u rrit, banoi nė shkretėtirė dhe u bė shenjėtar harku.21 Ai banoi nė shkretėtirėn e Paranit dhe nėna e tij e martoi me njė grua nga Egjipti.(Zanafilla 21/14-21)
30 Abrahami u pėrgjegj: "Ti do t'i pranosh nga dora ime kėto shtatė qengja, me qėllim qė kjo tė mė vlejė si dėshmi qė unė e kam hapur kėtė pus".31 Prandaj ai e quajti kėtė vend Beer-Sheba, sepse aty qė tė dy ishin betuar.(Zanafilla 21)
Sepse ėshtė shkruar se Abrahami pati dy bij: njė nga shėrbėtorja dhe tjetri nga e lira....Kėto gjėra kanė njė kuptim alegorik, sepse kėto dy gra janė dy besėlidhje: njė nga mali Sinai, qė ngjiz pėr skllavėri, dhe ėshtė Agari.Dhe Agari ėshtė mali Sinai nė Arabi dhe i pėrgjigjet Jeruzalemit tė kohės sė sotme (Mekės)...(Galatsve 4/22-25)
24 Do tė bėsh pėr mua njė altar prej dheu dhe mbi tė do tė ofrosh olokaustet e tua, flitė e tua tė falėnderimit, delet dhe qetė e tua; nė ēdo vend ku do tė bėj qė emri im tė kujtohet,do tė vij te ti dhe do tė tė bekoj.25 Dhe nė rast se do tė ndėrtosh pėr mua njė altar me gurė, nuk do ta ndėrtosh me gurė tė latuar; sepse duke ngritur mbi to daltėn do t'i ndotėsh."Exodus
Tek Zanafilla 8/20 Noeu ndertoi nje altarZanafilla 12/7 Abrahami ndertoi nje altar, Jakubu Ndertoi Altar, Moisiu ndertoi Altar etj7 Atėherė u shfaq Zoti pėrpara Abramit dhe i tha: "Unė do t'ja jap kėtė vend pasardhėsve tė tu". Atėherė Abrami i ndėrtoi aty njė altar Zotit qė i ishte shfaqur.8 Sė kėtejmi u zhvendos drejt malit nė lindje tė Bethelit dhe ngriti ēadrat e tij, duke pasur Bethelin nė jug dhe Ainė nė lindje; dhe ndėrtoi aty njė altar kushtuar Zotit dhe i bėri thirrje emrit tė Zotit. (Zanafilla 12/7-8)
NE Kuran 100. Zoti im, mė dhuro mua (njė fėmijė) prej tė mirėve!101. Ne e gėzuam atė me njė djalė qė do tė jetė i butė (i sjellshėm).102. Dhe kur arriti ai (djali) qė sė bashku me tė (me Ibrahimin) tė angazhohet nė punė, ai (Ibrahimi) tha: "O djali im, unė kam parė (jam urdhėruar) nė ėndėrr tė tė pres ty. Shiko pra, ēka mendon ti?" Ai tha: "O babai im, punoje atė qė urdhėrohesh, e ti do tė mė gjesh mua, nėse do All-llahu, prej tė durueshmėve!"103. E kur ata tė dy iu dorėzuan urdhrit tė Zotit dhe e pėrmbysi atė nė fytyrė (nė ballė).104. Ne e thirrėm atė: "O Ibrahim!"105. Ti tashmė e zbatove ėndrrėn! Ne kėshtu i shpėrblejmė tė mirėt!106. Vėrtet, kjo ishte sprovė e qartė.107. Ne e shpaguam atė me njė tė therur (kurban) tė rėndėsishėm.108. Dhe ndaj tij Ne lamė pėrkujtim tė mirė ndėr popujt e ardhshėm.109. Selam (shpėtim e paqe) pastė Ibrahimi!110. Kėshtu, nė kėtė mėnyrė Ne i shpėrblejmė bamirėsit.111. Vėrtet, ai ishte nga robėrit Tanė besimtarė.112. Dhe Ne e gėzuam atė me (njė djalė tjetėr) Is'hakun, pejgamber prej tė mirėve.113. Dhe Ne i dhuruan bekim atij dhe Is'hakut e prej pasardhėsve tė atyre dyve do tė ketė punėmirė e tė ndershėm, e edhe dėmtues tė hapėt tė vetvetes.
Skedarėt e Bashkėngjitur 168762 Skedarėt e Bashkėngjitur 168763
Krijoni Kontakt