Te gjithe e dime fjalimin e Pirro Dhimes ne parlamentin grek para disa javesh dhe lotet ne syte e tij kur na permend gjoja femijerine e dhimbshme e varferine e madhe qe ka kaluar (megjithese pushti i pushtave ishte sportist me nje alamet trajtimi e hante e pinte sa fryhej) dhe qe nuk do qe kjo te perseritet per femijet e tij ne Greqi. Sa per te rifreskuar kujtesen, ja lajmi i dhene neper mediat shqiptare mbi 1 muaj me pare:
Me pas vjen intervista e tij e turpshme ne SkyTv ku na mbush syte me lotePirro Dhima: Jam kundėr ‘shqiptarizimit’ tė Greqisė
Kampioni Olimpik grek me origjinė nga Shqipėria, Pirro Dhima, pėrmes njė shkrimi nė profilin e tij nė Facebook, ėshtė shprehur kundėr shqiptarizimit tė shoqėrisė greke.
Dhima i referohet me kėtė term periudhės sė sundimit komunist nė Shqipėri, ku veē tė tjerash, vendi kaloi edhe njė kolaps ekonomik.
Duke e krahasuar atė kohė me situatėn aktuale nė tė cilėn po kalon Greqia, Pirro Dhima shprehet kundėr kthimit tė Greqisė nė njė vend si Shqipėria e Enver Hoxhės.
“Nuk dua qė fėmijėt tanė tė qėndrojnė nė radhė pėr njė kg djathė, apo 10 kokrra vezė me njė tollon nė dorė ēdo muaj, ashtu siē qėndrova unė. Shumica prej jush qė mė shani, nuk e keni jetuar, shpresoj ta imagjinoni, por mos ta provoni kurrė”, pėrfundon Dhima./ABC
Ky eshte i njejti plehre qe ndersa ngrinte shtangen dhe merrte titullin kampion bote, bertiste Per Greqine. Ketu me poshte eshte nje pergjigje publike qe i behet Pirro Dhimes nga Prof. Dr. LLUKA HEQIMI
Pirro ta duash Greqinė, por ne s‘tė kemi asnjė borxh, pėrkundrazi. Nė Shqipėri qave e qeshe pėr herė tė parė, u rrite u bėre i famshėm. Mos i hiq vetes pjesėn mė tė bukur tė fėmijėrisė dhe rinisė. Mos harro! Shqipėria tė lau me flori, nuk ishin pak 15 medaljet e arta si peshėngritės, tė bėri Mjeshtėr Europe. Ndjehem i detyruar t’i pėrgjigjem Pirro Dhimės, ndoshta pėr njė arsye tė thjeshtė njohjeje, si mjek sportiv, ku ai kaloi disa herė pėr tu vizituar dhe analizuar si sportist. Prej teje Pirro ruaj kujtime tė mira. Ti ishe peshėngritės i madh i Shqipėrisė. Kur kohėt ndryshuan dhe ti u pėrpoqe pėr njė jetė mė tė mirė, u shndėrrove si ajo bima qė transportohet nė kubikė. Pra ishe formuar kėtu, nė vendlindje. Mos harro se ke marrė 15 medalje ari pėr Shqipėrinė, disa prej tė cilave atje nė Greqi. Ke zėnė vendin e katėrt nė Europė pėr tė rritur dhe u bėre Mjeshtėr i Europės, pėr peshėngritjen shqiptare.Nė Litohoro (Piereias) 25 km. nga Katerini, nė kėmbėt e malit Olimp u njohe edhe me shoqen e jetės, Anastasinė. Lindėt 4 fėmijė, vajzėn tani 17 vjeēe, djalin 14, vajzėn 12 dhe tė voglin e pleqėrisė 3 vjeē. Nė kėtė drejtim je treguar shqiptar i vėrtetė.
Ty Pirro nuk tė ngatėrron asnjė kėtu tek ne me minoritarin, sepse ti je himarjot i lindur nė Tiranė dhe po tė gėrmosh historinė, do tė gjesh nė Himarė emrat e veriut tė Shqipėrisė, tė njėjtat zakone kėngė dhe valle. Himarjotėt para se tė mėsonin greqisht dinin shumė mirė latinisht dhe italisht tė paktėn kėshtu thotė historia.Nė njė shkollė “Lykeio” Litohoro, mundet nga viti 1997, kur ishe kthyer njė peshėngritės i famshėm i Greqisė, “si nga fshati i gruas” u pėrpoqe tė nxish ēdo realitet tonin.
– “Unė Pirro Dimas nuk kisha tė haja nė Shqipėri se isha grek” . Kėshtu pate thėnė nė atė shkollė, fjalėt pezmatuan jo vetėm shqiptarėt, arvanitasit por edhe grekėt vetė. Unė qė njoh mirė mensėn e “KS 17 Nėntori”, e di se sa mirė ju kanė mbajtur me ushqime, megjithėse vendi ishte nė krizė. Sepse vendet Pirro kalojnė kriza siē po kalon dhe Greqia tani. Ganimetin, “Momėn kuzhinjeren” shpirtmirė ti nuk e harrove, i solle njė “dhoro” tė vogėl, tė cilėn ajo e tregonte me lot nė sy, duke kujtuar me shumė mall Pirron e saj, ēamarokun.– Unė Pirro Dimas nuk mė jepnin shkollė se isha grek.
Jo mor Pirro, nė kohėn qė kam pėrfunduar “Fakultetin e Mjekėsisė” ka patur disa djem tė mrekullueshėm tė minoritetit qė janė bėrė mjek tė zotė. Ti personalisht nuk je shquar nė mėsime, megjithėse po ta them siē e kam thėnė kudo, se gabuan me ty, duke mos tė pranuar nė ILKF “Vojo Kushi”. Ti mund tė zemėrohesh me disa shqiptarė, por kjo nuk tė lejon tė zemėrohesh me tė gjithė Shqipėrinė. Nė stacionin televiziv “Mega”, nė vitin 1992, tė panė shumė shqiptarė, tė cilėt kuptuan se truku grek kėrkonte qė trajnerin tėnd, Zef Kovaci ta bėnte trajner italian. Nė vend tė vėllait tėnd pėr tė pėrkthyer, kishte ardhur njė grek qė dinte italisht pėr ta pėrforcuar gėnjeshtrėn. Kaq inat na paskan, sa dhe emrin e Shqipėrisė nuk duan ta dėgjojnė? Ēudi!!! S`dimė tu kemi bėrė ndonjė tė keqe kujt. Pirro ti ke emrin e madh tė Pirro Burrit, Pirros tonė tė Epirit, Shqiptarit tė madh, por ti gabon kur kėrkon tė bėsh histori, sepse ti, kur flet pėr Epirin flet pėr atė politik ndėrsa nė tė vėrtetė duhet folur pėr Epirin gjeografik. Edhe Skėnderbeu ynė ėshtė quajtur Princi i Epirotėve. Shko e shikoje nė Vjenė, armaturėn e Heroit tonė Kombėtar. Nėse Greqisė ti i kujton Vorio Epirin, qė kėrkojnė disa qarqe greke ta sjellin nė vėmendje, e ke gabim. Po tė kujtoj se nė kohėn e Perikliut tė madh, Greqia ka qenė mė pak se 1/3 e asaj tė sotmes. Ne, fqinjėve tanė grek mund t’i kujtojmė Revolucionin pėr Pavarėsinė dhe filantropėt e mėdhenj shqiptarė, Ēamėrinė tonė, popullin e saj tė shumėvuajtur dhe heroik, marrėveshjen e Fanarit, mallkimet e gjuhės shqipe, ēkishėrimet, helmimet e misionarėve tė gjuhės shqipe dhe tė kishės sonė etj. Kėtė duhet ta dėgjojnė tė gjithė, se kėshtu shtypet e keqja dhe ruhet fqinjėsia e mirė qė dėshirojmė. Historia e Greqisė ėshtė e bukur, por mė e shumta ėshtė mitike ndėrsa ne shqiptarėt kemi histori me tė vėrtetė heroike.
Mos tė harrojmė Vangjel Zhapėn rilindasin e “Lojėrave Olimpike”, qė grekėt e tu e duan shumė, por harrojnė qė ai ėshtė shqiptari qė ka ndėrtuar kisha, manastire, xhami e tyrbe. Pa mė thuaj Pirro a ka ndonjė grek qė bėn xhami? Nga ana tjetėr ēe shtyu kėtė njeri tė rilindė Lojėrat Olimpike? A mos ish thirrja e tė parėve tanė ilirė? T’ja lėmė kėtė historisė se ka shumė pėr tė thėnė pėr ne shqiptarėt. Kur erdha nė Greqi nė vitin 1992 me Ylli Shehun pėr njė ndėrhyrje kirurgjikale nė gju, ti na prite si miq. Mė shumė anoje nga ne, se nga grekėt tė paktėn kėtė pėrshtypje mė krijove. Kishe vuajtur, na the, nė atė shtėpi bodrumi, ku tubat e ujėrave tė zeza i kishe gati mbi kokė dhe qė shkarkoheshin me zhurmė kohė pa kohė. Na fole pėr punėn e rėndė nė ndėrtim dhe llaēin qė gatuaje me shumė mundime. Pėr tė gjitha kėto sakrifica dhe atė vendosmėri tė palėkundur pėr tė arritur diēka nė sport, u krenova me ty, tė admirova. Por pėr tu habitur, me kalimin e kohės ti njeri kaq i mirė dhe i famshėm, u bėre i ēuditshėm dhe i pakuptueshėm. Mendon se duhet tė bėsh politikė tė tillė, qė tė jesh deputet i mirė pėr Greqinė? Por ti s’ke qenė kurrė politikan dhe propozimin pėr deputet duhet ta kuptosh mirė. Nė kėto momente krize, politikanėt grek janė thuajse tė urryer nga populli i tyre. Elektorati thotė mė mirė Pirron, qė megjithėse nuk njeh politikėn, do tė jetė i drejtė dhe i mirė me ne, Pirron peshėngritėsin e shekullit, Pirron qė e kujton Londra me njė stacion tė metros, nga ku do tė hyhet nė sallėn e peshėngritjes, nė Olimpiadėn, Londėr 2012.
Edhe Greqia duhet tė tė bėj monument dhe e meriton, se nė fund tė fundit nga monumentet e lavdishėm ėshtė bėrė dhe vetė ajo. Prit Pirro, prit i qetė dhe mos na “vringėlli armėt”. A nuk e kupton se tė ka ardhur koha e dilemės mė tė ligė nė jetėn tėnde? Pjesa mė e “keqe” e Greqisė, nuk tė duan pėr tė ngritur pesha sepse e dinė qė ti nuk mundesh dot tani, por tė duan qė tė jesh i besuar nė melodinė Vorio-Epiriote sepse ka shumė grekėr qė nuk e besojnė mė kėtė propagandė tė dalė – boje. Prandaj kur kėrkon tė flasėsh duke u kthyer nga ne, ėshtė mirė tu drejtohesh atyre. Ne e dimė se ēfarė ėshtė Vorio Epiri. Kjo daulle e ēarė, e riparuar shumė herė vazhdon tė bjerė duke lodhur mė kot daullexhinjtė. Pirro desha tė kujtoj se dhe nė ato kohė kur nuk kishim shtet dhe Greqia mund tė na uzurponte lehtė, ne shqiptarėt e kishin nga njė pushkė nė shtėpi. Kur duhet shqiptari nuk e turpėron veten pėr trimėri. Pra tė paktit grekė tė duan pėr tė turpėruar. Nuk ka as njė shpjegim tjetėr, duhet t’i kthesh me turp ato qė ke marrė me djersė. Tani meqė ke kohė qė je larguar nga Shqipėria po tė shkruaj njė vjershė tė Petro Nini Luarasit, tė freskohesh pak, tė bėsh politika mė tė mira dhe me minoritarin, tė kuptosh mė mirė se kush jemi, kemi qenė e do tė mbetemi ne shqiptarėt.
Thonė s‘ditka Krishti shqip
Dhe shqip - fjale s‘pret prej nesh,
Vetėm nė gjuhė greqisht
Tė dėgjon e tė mban vesh.
Po dhe Krishti ndė na thėntė
Se- “Jam grek, jakni pas meje”,
Do t‘I themi: - Pa mblidh mėntė,
Se Shqiptari s‘vjen pas teje!
Gjuhėnė e kemi tėnė
Tė vjetėrė dhe tė vlyer
Nga perėndia ish thėnė
Qė ta ruajm tė ēkėlqyer.
Ironia e Petro Nini Luarasit
nė poezinė “Kundėr mallkimit
tė gjuhės shqipe”
Krijoni Kontakt