Prokuroria: Rritet kriminaliteti, ulet numri i vrasjeve për 2013

[Albo]

Prokuroria: Rritet kriminaliteti, ulet numri i vrasjeve për 2013

Leonard Bakillari

Tiranë Situata kriminale në vend vijon të përkeqësohet vit pas viti. Shifrat zyrtare në raportin vjetor të skene-krimi-mos-kaloProkurorisë së Përgjithshme flasin për një rritje të kriminalitetit nga viti 2012 në vitin 2013. Sipas të dhënave zyrtare, të përmbledhura në raportin vjetor, rezulton se për vitin e shkuar koeficienti i kriminalitetit për 100 mijë banorë është rritur me 200 krime, duke treguar kështu një situatë në nivele alarmante. “Koeficienti i kriminalitetit për 100 mijë banorë në vitin 2013 është 992, ndërsa në vitin 2012 ka qenë 784”, – raporton prokuroria, duke specifikuar se rritje të kriminalitetit kanë thuajse të gjitha qarqet e vendit. Dy nga krimet më të përhapura në vend, sipas shifrave zyrtare të prokurorisë rezultojnë të jenë vjedhjet dhe veprat penale në fushën e rendit dhe sigurisë, si dhe krimet kundër jetës dhe shëndetit. Të dhënat flasin për një rritje të veprave penale kundër jetës, ku përfshihen të gjitha kategoritë e vrasjeve, si dhe krime të tjera që janë kryer kundër jetës së qytetarëve përgjatë vitit 2013. “Nga të dhënat statistikore rezulton se në vitin 2013 ka një rritje prej 9.6 për qind të numrit të procedimeve të regjistruara për “krime kundër jetës me dashje”, thotë prokuroria, edhe pse sipas të dhënave rezulton se numri i vrasjeve është ulur në krahasim me vitin 2012. Vrasjet e ndodhura në gjithë vendin janë grupuar nga prokuroria sipas neneve të caktuara, ku përfshihen vrasjet me dashje, vrasjet me paramendim, vrasjet e funksionarëve publikë, vrasjet brenda familjes, vrasja e foshnjës, si dhe vrasjet në rrethana të tjera cilësuese. Për të gjitha këto kategori vrasjesh, prokuroria sqaron se gjatë vitit 2013 janë regjistruar 223 vrasje. Kjo shifër rezulton më e ulët se vrasjet e ndodhura gjatë vitit 2012, ku sipas shifrave rezulton se janë shënuar plot 266 të tilla. Por pavarësisht uljes së numrit të vrasjeve, prokuroria sqaron se për vitin 2012 nuk ka të dhëna rreth krimit të vrasjes për gjakmarrje, vrasjes së funksionarëve publikë, vrasjes së punonjësit të policisë së shtetit dhe vrasjes për shkak të marrëdhënieve familjare. Por në rritjen e koeficientit të kriminalitetit për vitin 2013, një rol të rëndësishëm ka patur rritja e krimit të vjedhjes, i cili zë mbi 40 për qind të të gjitha krimeve që kanë ndodhur në gjithë vendin gjatë vitit të shkuar. “Pesha specifike që ky grup veprash penale zë për vitin 2013 përkundrejt numrit total të procedimeve penale të regjistruara në shkallë republike është 41.3 për qind”- thotë prokuroria. Vetëm për vitin e shkuar janë regjistruar 23 për qind procedime më shumë për veprën penale të vjedhjes, çka tregon për rritjen e frikshme të këtij krimi nga viti në vit. Po ashtu prokuroria raporton se ka rritje të vjedhjeve me dhunë në masën 43 për qind më shumë se viti 2012, ndërsa janë ulur krimet e vjedhjes me armë dhe vjedhjes me pasojë vdekjen. Duke u përqendruar tek vepra penale e vjedhjes së thjeshtë, parashikuar nga neni 134 i Kodit Penal rezulton se në vitin 2013 ka një numër shumë më të madh procedimesh krahasuar me vitin 2012. Konkretisht, rezulton se për vitin e shkuar në prokurori janë regjistruar 10 mijë e 411 procedime penale për krimin e vjedhjes, ndërsa në vitin 2012 ka patur 8 mijë e 377 procedime penale. “Nga të dhënat statistikore rezulton se në vitin 2013 ka një rritje prej 23 për qind të numrit të procedimeve të regjistruara për vjedhjen e pasurisë në krahasim me vitin 2012”, – thuhet në raportin e prokurorisë. Por referuar shifrave të procedimeve të përfunduara rezulton se për vitin e shkuar numri i çështjeve të dërguara për gjykim është më i ulët se çështjet e përfunduara nga prokuroria në vitin 2012. Ky krim sipas raportit rezulton se është më i përhapur në qytetet e Tiranës dhe Durrësit, qytete këto që në total zënë rreth 45 për qind të numrit të vjedhjeve në rang vendi. Për këtë krim vihet re një ulje e numrit të procedimeve të dërguara në gjykatë, kjo për shkak të moszbulimit të autorëve të vjedhjeve nga ana e policisë.

992 Krime për 100 mijë banorë ndodhën gjatë vitit 2013 në vend. Kjo shifër ka pësuar një rritje të ndjeshme me 200 krime, krahasuar me 2012

223 Vrasje ndodhën gjatë vitit 2013 në të gjithë vendin. Numri i viktimave ka shënuar ulje krahasuar me 2012, kur u shënuan 266 vrasje

10 411 Vjedhje janë regjistruar në të gjithë vendin gjatë vitit 2013. Prokuroria thotë se ka pasur një rritje të vjedhjes me dhunë dhe ulje të vjedhjes me armë

41% E totalit të krimeve në vend i përkasin vjedhjes ose grabitjeve. Ky krim shënon edhe nivelin më të ulët të zbulueshmërisë, prej disa vitesh në vend



MAPO

[Albo]

Korrupsioni, 106 procedime penale në vitin 2013

Lufta kundër korrupsionit dhe veçanërisht atij në sistemin e drejtësisë mbetet në shifra tepër korrupsionminimale. Edhe pse prokuroria thotë se ka patur rritje të numrit të procedimeve për veprën penale të korrupsionit, sërish frenimi i këtij fenomeni në sistemin e drejtësisë është gati i papërfillshëm. Referuar të dhënave zyrtare të prokurorisë rezulton se për vitin 2013 është regjistruar vetëm një procedim penal për korrupsionin në sistemin e drejtësisë. Edhe pse në këtë procedim ka tre të pandehur, dërgimi i tij në gjyq u bë i mundur vetëm në fillim të këtij viti. “Për vitin 2013, për vepra penale ‘korrupsioni pasiv i gjyqtarëve, prokurorëve dhe funksionarëve të drejtësisë’, organi i prokurorisë ka regjistruar një procedim penal dhe tre persona të pandehur. Nuk i është dërguar gjyqit asnjë procedim dhe nuk është ngritur asnjë akuzë për këtë vepër”, thotë prokuroria. Lidhur me rastet e tjera të korrupsionit për vitin e shkuar, sipas raportit zyrtar rezulton se ka patur rritje të numrit të procedimeve, edhe pse kjo tendencë nuk është reflektuar tek numri i të pandehurve të akuzuar për këtë krim. Krimi i korrupsionit për përfshin disa vepra penale sipas prokurorisë kap shifra minimale në raport me krimet e tjera që kanë ndodhur në vend, vetëm 0.38 për qind e të gjitha procedimeve të regjistruar nga prokuroria në rang vendi. Për vitin 2013 janë regjistruar 106 procedime penale për vepra penale që lidhen me korrupsionin në të gjitha rangjet, përfshi korrupsion në drejtësi apo edhe korrupsionin në sektorin privat. Kjo shifër rezulton të jetë më e lartë se procedimet e regjistruara për vitin 2012 për vepra penale në fushën e korrupsionit, ku rezultojnë 82 raste. Prokuroria rendit korrupsionin pasiv të zyrtarëve si krimin më të përhapur në radhët e veprave të korrupsionit, i cili zë 67 për qind të numrit total të veprave penale në fushën e korrupsionit. Gjatë vitit të shkuar prokuroria ka hetuar 71 zyrtarë për veprën penale të korrupsionit, nga të cilët 31 kanë qenë në qytetin e Tiranës. Ndërsa për veprën penale të shpërdorimit të detyrës nga zyrtarët, prokuroria thotë se për vitin 2013 ka hetuar 455 persona.

MAPO

[Albo]

Shkaktimi i vetëvrasjes rritet me 136 për qind

Një nga krimet që ka pësuar rritje të madhe përgjatë vitit 2013 është shkaktimi i vetëvrasjes. Prokuroria thotë se për vitin e shkuar janë shënuar 154 ngjarje të tilla, por pa specifikuar nëse në të gjitha rastet ka patur ose jo viktima. “Pesha specifike që zë kjo vepër penale në grupin e veprave penale ‘vepra penale kundër shëndetit, kryer nga pakujdesia’ është 80 për qind për vitin 2013, ndërkohë që në vitin 2012 ka qenë 70.6 për qind”, thuhet në raportin e prokurorisë. Duke iu referuar të dhënave për këtë krim nga viti 2009 deri në vitin 2013, rezulton se shifra më e lartë është shënuar në vitin 2009, me 202 raste shkaktim vetëvrasjeje. Gjatë viteve 2010-2012, ky krim ka patur ulje dhe sipas të dhënave rezultojnë se në vitet 2010 dhe 2011 janë shënuar respektivisht nga 88 ngjarje për krimin e shkaktimit të vetëvrasjes. Numri më i lartë është shënuar në vitin 2013, kur prokuroria ka regjistruar 154 procedime penale për veprën penale “shkaktim i vetëvrasjes”, ose 136 për qind më shumë krahasuar me vitin 2012.

MAPO

[Albo]

Llalla-Kuvendit: Lëvizjet në Polici ulën ritmin e hetimeve

Rotacioni i kuadrit drejtues të Policisë së Shtetit krijoi ulje të ritmit të hetimeve. Konstatimi vjen nga Prokuroria e Përgjithshme, e cila në raportin e saj vjetor dorëzuar Kuvendit, analizon marrëdhëniet e institucionit të drejtuar nga Adriatik Llalla me institucionet e tjera në vend. Sipas Prokurorisë, ulja e ritmit të hetimeve zgjati për një kohë të shkurtër. “Kjo situatë zgjati për një kohë të shkurtër dhe angazhimi me intensitet të lartë mes dy institucioneve po i afrohet ritmit të kërkuar”, – theksohet në raport, ku si shembuj jepen disa aksione të përbashkëta kundër kriminalitetit dhe korrupsionit. Një tjetër “fërkim” mes dy institucioneve ka të bëjë me nxjerrjen e sekretit hetimor. Në operacionin kundër bandës së tritolit, por edhe në një rast grabitjeje të dhunshme, Prokuroria ka nisur hetimet për të vënë para përgjegjësisë funksionarët që kanë publikuar të dhëna sensitive hetimore. Prokuroria e Përgjithshme e ka cilësuar prioritet të sajin luftën kundër korrupsionit, duke ofruar ekspertizë edhe në nismën për krijimin e Byrosë Kombëtare të Hetimit. “Është theksuar nevoja e forcimit të kuadrit ligjor dhe logjistik kundër korrupsionit, si dhe janë parashtruar alternativa të mundshme për këtë institucion”, – thuhet në raport. Kryeprokurori Adriatik Llalla vlerëson raportin e zyrës së tij me Presidencën, e cila ka dhënë mbështetje të plotë në punën e organit të akuzës. Njësoj të mira konsiderohen edhe marrëdhëniet me Kuvendin e Shqipërisë, në nismat ligjore të ndërmarra për luftën kundër korrupsionit dhe kriminalitetit. “Prokuroria vazhdon të jetë pjesë e diskutimeve për amendimet e parashikuara në Kodin e Procedurës Penale, ku në parim shprehet dakord me propozimet e Këshillit të Ministrave”, – thuhet në raportin që pritet të diskutohet javët e ardhshme në Kuvend. Nga ana tjetër, shefi i Prokurorisë kërkon shtim të prokurorëve të Krimeve të Rënda, por edhe në të gjitha nivelet e këtij institucioni. Paketa e re “Antimafia” ka kaluar për kompetencë të Prokurorisë së Krimeve të Rënda disa nene që lidhen me luftën kundër korrupsionit, çka sipas Prokurorisë duhet të pasohet edhe me shtimin e numrit të prokurorëve. Një tjetër arsye është edhe rritja e procedimeve apo e kriminalitetit në vend. “Numri i përgjithshëm i prokurorëve duhet të jetë më i lartë, për shkak të rritjes së ngarkesës dhe numrit të çështjeve gjatë vitit të fundit”, – sugjeron Prokuroria. Marrëdhënia me ekzekutivin është më e drejtpërdrejtë tek raportet me Ministrinë e Drejtësisë, e cila në inspektimet e saj për vitin 2013 ka gjetur fare pak prokurorë me shkelje. “Në inspektimet që Ministria e Drejtësisë ka bërë, rezulton se nga 317 çështje të kontrolluara, janë konstatuar me shkelje procedurale 17 qëndrime të prokurorit në gjykimet e çështjeve, të cilat u atribuohen vetëm 6 prokurorëve”, – thuhet në këtë raport. Inspektorati i Ministrisë së Drejtësisë ka ushtruar kontroll tematik për 31 çështje të veçanta në disa prokurori të rretheve, nga ku ka pasur kontestim vetëm për 7 çështje. Gjithë sa mund të lexohet në raport është se rotacioni politik nuk ka shkaktuar probleme për Prokurorinë e Përgjithshme dhe kreun e saj, i cili vlerëson si korrekte marrëdhëniet me ekzekutivin dhe pushtetin legjislativ në vend.

Inspektimi

317 Çështje kanë kaluar në ‘sitën’ e Inspektoratit të Ministrisë së Drejtësisë. Nga këto kanë rezultuar me shkelje procedurale vetëm 17 çështje të gjykuara nga 6 prokurorë.

31 Dosje hetimore janë verifikuar nga Inspektorati në prokurori të ndryshme të vendit përgjatë 2013-ës. Lidhur me këto ka pasur kontestim vetëm për 7 çështje

Trafiku i drogës, vrasjet e vjedhjet më problematike droge

Trafiku i drogës, vrasjet dhe krimi kundër pronës janë krimet më shqetësuese sipas Prokurorisë, për vitin 2013. Në raportin e dorëzuar në Kuvend, Prokurori i Përgjithshëm bën një pasqyrim të situatës së kriminalitetit në vend për vitin 2013, për ngjarje që kanë lidhje me sigurinë, por edhe hetimet që ka kryer organi i akuzës, për shkeljet e kryera nga vetë punonjësit e shtetit, ku rezulton se janë hetuar për shpërdorimin e detyrës 455 punonjës.
Mes shqetësimeve të Prokurorit të Përgjithshëm radhitet edhe mbajtja në burg e të sëmurëve mendorë e, për këtë Llalla kërkon nga Kuvendi një bashkëpunim ndërinstitucional për gjetjen e një zgjidhjeje, pasi këtyre personave – thuhet në raport – u duhet gjetur një ambient, ku të garantohen ruajtja dhe siguria e tyre. Prokurori i Përgjithshëm propozon masa legjislative në kuadër të luftës kundër korrupsionit, për ndryshime në Kodin e procedurës penale, në nenin 221, i cili flet për kufijtë e lejimit të përgjimit dhe – sipas kreut të akuzës – veç pikave që përmenden në këtë nen të shtohet përgjimi edhe për veprat korruptive, siç është rasti i korrupsionit aktiv të nëpunësve të huaj, korrupsionit aktiv të funksionarëve të lartë dhe të të zgjedhurve vendorë.


MAPO