Inaugurohet pllaka pėrkujtimore nė ish- godinėn e shkollės sė parė shqipe nė Sauk

Selim Brahja, themeluesi i shkollės sė parė shqipe nė Sauk, mė 1916-n

Albert ZHOLI

Nė kuadrin e 101-vjetorit tė Pavarėsisė, nė nderim tė patriotit Selim Braja, Hoxhė i Saukut, i cili ndėrtoi dhe hapi nė vitin 1916 shkollėn e parė shqipe nė Sauk, para disa ditėsh nė kėtė komunė u zhvillua ceremonia e inaugurimit tė pllakės pėrkujtimore tė vendosur nė godinėn e kėsaj shkolle. Nė kėtė ceremoni tė zhvilluar nga shoqata “Tirana”, familja e patriotit Selim Brahja, Akademia e Shkencave tė Shqipėrisė, Komuniteti Mysliman i Shqipėrisė, Instituti i Integrimit tė tė Pėrndjekurve Politikė, Shoqėria Ndėrkombėtare pėr tė Drejtat e Njeriut, merrnin pjesė akademikė, intelektualė, historianė, shkrimtarė, klerik, gazetarė, prestarė tė familjes Brahja, etj.. Njė ftesė e veēantė nė kėtė ditė ishte bėrė pėr At’ Nkollin, si njė atdhetar, njeri i zotit i mbushur me mirėsi. Pėr familjen Brahja janė shkruar shumė libra, por kjo ditė sipas z. Lulėzim Brahja (nip i Hoxhės Selim Brahja), ėshtė njė ditė e veēantė, pasi janė mbledhur shumė intelektualė, por dhe se po sot nė kėtė inaugurim promovohet dhe libri “100 familje Tiranase”, me autorė Donika dhe Zenel Anxhaku, pjesė e sė cilit ėshtė dhe familja Brahja (veēanėrisht Selim Brahja) e cila ka njė histori tė lavdishme nė pėrhapjen e gjuhės shqipe dhe pavarėsinė e Shqipėrisė. Ju falėnderoj tė gjithėve nė kėtė ditė, pasi pjesėmarrja juaj ėshtė njė nderim pėr gjyshin tim dhe fisin e madh tė Brahaj-ve, theksoi Lulėzim Brahja. Pas tij e mori fjalėn Zv’Kryetar i Akademisė sė Shkencave, Gudar Beqiraj, At’ Nikolla, nėnkryetare e Shoqatės “Tirana”, si dhe historianė qė kanė njohur kontributin e kėsaj familje pėr pėrhapjen e gjuhės shqipe dhe pėr Pavarėsinė e Shqipėrisė.

Jeta

Selim Brahja ėshtė lindur mė 1883 nė Sauk, Tiranė. Ėshtė i biri i patriotit Ramazan Brahja, dekoruar nga Presidenti i Republikės pėr “veprimtari patriotike”. Ai ka qenė Hoxhė i Saukut, i diplomuar nė Turqi pėr teologji. Atdhetar, pjesėmarrės i ngritjes sė flamurit tė pavarėsisė nė Tiranė mė 26 nėntor 1912. Ajo qė e veēon jetėn e tij patriotike ėshtė se mbetet themeluesi i shkollės sė parė shqipe nė Sauk, mė 1916. Veprimtaria e tij antifashiste bėn qė nė mars tė vitit 1913 tė burgoset nga Italia fashiste nė mars 1943. Ai ka qenė pjesėmarrės nė Konferencėn e Mukjes (gusht 1943) me bindje nacionaliste pėr Shqipėri etnike, demokratike dhe pro-perėndimore. Kur nuk mendohej, ai vritet nė 31 gusht 1943 nė pragun e xhamisė, nė ditėn e ramazanit, nga njė grup prej shtatė vjetėsh tė cilėsuar komunistė. Nė nderim tė jetės dhe veprės sė tij njė rruge kryesore nė Sauk i jepet emri “Selim Brahja”. Nė vitin 2012 ai dekorohet me medaljen e lartė “nderi i Kombit”, nga Presidenti i Republikės sė Shqipėrisė.

Selim Brahjas

Dijen, pėrparimin,
Kudo qė ta gjejmė
Ta marrim si tonėn
Pėr vete ta bėjmė.

Nė bashkatdhetarėt
Na mėson ta pėrhapim
Dhe prej pasurisė
Na urdhėron tu japim.

Zemrėn e kish zoti
Shpirtin-Shqipėrinė
Brėnda kish diturinė
Hoxhė Selim Efendinė.


Vlerėsimi

Pėr kontributin e madh nė shėrbim tė ēėshtjes shqiptare, nga brezat e familjes Brahja tė Saukut tė Tiranės, duke vlerėsuar pikėrisht kėtė kontribut Presidenca e Republikės sė Shqipėrisė si institucioni mė i lartė i shtetit shqiptar ka dekoruar disa figura tė Brahjave nėpėr breza.

- Sė pari:- Stėrgjyshi, Ramazan S. Brahja dekoruar nga Presidenti i Republikės sė Shqipėrisė me medaljen e artė "Patriot i pavarėsisė" (1995). Ai ishte bashkėpunėtori atdhetarit tė madh tiranas, Ibrahim Hafiz Dalliu, i cili ka shkruar pėr tė nė librin e tij "Patriotizma nė Tiranė" botuar mė 1930 si njė patriot atdhetar nė luftėn pėr pavarėsi nga pushtuesit osman, pėr hapjen e shkollave shqipe dhe pėr shtetin shqiptar tė pavarur dhe klerik patriot.

- Sė dyti, gjyshi, Selim Brahja, dekoruar nga Presidenti i Republikės "Martir i demokracisė", me vendim tė Kėshillit bashkiak, Tiranė nė vitin 2000 i jepet emri "Selim Brahja" rrugės kryesore tė Saukut. Mė 2012-n Presidenti i Republikės i jep Urdhrin e Lartė "Nder i Kombit" me kėtė motivacion: "Pėr kontribut tė shquar nė Shpalljen e Pavarėsisė, nė hapjen e shkollės sė parė shqipe, nė zonėn e Saukut, pėr pjesėmarrje aktive nė Luftėn antifashiste pėrkrah forcave nacionaliste dhe qėndresėn e papėrkulur ndaj diktaturės komuniste, gjė pėr tė cilėn u dėnua me pushkatim".

Ai eci kėshtu nė gjurmėt e babait tė tij patriotit, Ramazan Brahja dhe i ēoi mė tej kėto tradita tė vyera atdhetare.

Nė njė dokument tė arkivit tregohet se si Ministria e Brendshme fashiste nėpėrmjet zyrės sė saj politike kėrkonte arrestimin e Selim Ramazan Brahjes, anėtar i pleqėsisė sė Saukut dhe Hoxhė i Saukut me shkollė tė mbaruar pėr teologji. pėr propagandė antifashiste.

Antifashisti Selim Ramazan Brahja merr pjesė edhe nė Konferencėn e Mukjes mė 1943, mė 1-2 gusht.

- Sė treti: Isuf Brahja, Dekoruar nga Presidiumi i Kuvendit Popullor me urdhrin e Punės dhe dy medalje "MJESHTĖR I MADH I PUNĖS". Ėshtė njė ndėr pjesėmarrėsit mė akliv nė luftėn antifashiste nacional-ēlirimtare.

Isuf Selim Brahja, babai i Lulzim Brahjes, mjeshtėr duarartė i njohur nė tė gjithė Tiranėn pėr mrekullinė e duarve tė tij dhe mendjes sė tij novatore dhe krijuese nė punė. Ėshtė dekoruar disa herė mė kėto motivacione: "Punonjės i dalluar, ėshtė mobilizuar pėr realizimin dhe tejkalimin e planit tė shtetit, ėshtė treguar i gatshėm nė ēdo rast pėr vendosjen e normave nė prodhim, ka treguar kujdes pėr ruajtjen dhe shfrytėzimin e makinerive dhe ėshtė aktivizuar nė tė gjitha problemet e ndryshme qė ka patur ndėrmarrja".

Dhe: "Ka organizuar mirė punėn nė sektorin ku punon dhe ėshtė mobilizuar me tė gjitha forcat pėr realizimin dhe tejkalimin e planit tė shtetit. Ka vėnė nė zbatim metodat e pėrparuara, duke i kursyer shtetit shuma tė mėdha lekėsh".

Familja Brahja u lidh me Beqir Ballukun, Myslim Ketėn, Adnan Qatipin

.... Rruga e Brahjave pėr liri dhe dinjitet njerėzor u duk mė sė miri nė rrugėn e Isuf Selim Brahjes. Qė fare i ri u lidh me forcat e rezistencės antifashiste nė Tiranė nė vitin 1942 dhe pikėrisht nė njėsitin gueril tė Tiranės sė bashku me Beqir Ballukun, Myslim Ketėn, Adnan Qatipin etj..

Mė tej shkoi partizan. Ashtu si Isufi nga Brahjat u bashkuan me forcat e rezistencės antifashiste Ibrahim Brahja, Dalip Brahja, Mustafa Brahja, Qamil Brahja etj. Shtėpia e tij dykatėshe u dogj nga pushtuesit gjermanė.

Isuf Brahja pas lufte

Pasi kthehet nga lufta nė vitin 1945, Isuf Brahja sheh se, shtėpitė ishin djegur nga fashistėt, ashtu si edhe shtėpitė e Myrtezait dhe tė Qamil Brahjas. Pas kėtij viti Isuf Brahja ngarkohet nė komandėn e vendit Petrelė, qė tė punojė me rininė antifashiste dhe nė kėtė detyrė pėrfshihet nė aksionet e mėdha si tharja e kėnetės sė Maliqit mė 1946, si komandant i rinisė pėr rrethin Tiranė, me 120 pjesėmarrės nė hekurudhėn Durrės-Tiranė, Tiranė-Elbasan etj.. Nė vitin 1951 filloi punė nė uzinėn e parė mekanike nė Tiranė dhe punoi si pėrgjegjės i fonderisė tė metaleve me ngjyra.

Aty ai mėsoi dhe u bė njė nga mjeshtėrit e nderuar dhe tė respektuar tė ēelikut shqiptar bashkė me figura tė tilla tė mėdha dhe tė nderuara si Abdyl Karakashi, inxhinier Kuneshka, Nuri Bylyku, Hajdar Meēe, Iljaz Alia, Baki Baholli etj..Me hapjen e uzinės sė madhe mekanike nė Shkozė, Isuf Brahja dhe shokėt e tij u bėnė bėrthama fillestare pėr ngritjen dhe funksionimin e uzinės "Traktori". Kėtu Isuf Brahja ishte pėrgjegjės i fonderisė dhe pėr punėn e tij cilėsore dhe tė pėrkushtuar u nderua me medalje nga Presidiumi i Kuvendit Popullor.

Mjeshtėr tė tillė rritėn dhe edukuan disa breza tė fonderisė dhe tė mekanikės shqiptare. Nga kėto njerėz tė nderuar ishin edhe Baki Baholli, Xhemal Tafaj etj.

Pėr dijeni tė lexuesit, atėherė Uzina "Traktori" kishte dy fonderi, fonderinė e ēelikut dhe fonderinė e metaleve mė ngjyra. Nė kėtė fonderi ai u shqua si njė mjeshtėr nė punė, si drejtues, si organizator, por dhe si njė mėsues pėr brezin e ri, duke u kthyer vetė nė njė shkollė pune dhe jete, me fjalėn e mirė dhe tė ngrohtė njerėzore, me disiplinė, me kulturė dhe rigorozitet nė detyrė.

Reparti i fonderisė ku ai punonte dhe drejtonte ishte dhe njė shembull i pastėrtisė mjedisore.

Drejtuesit e kombinati por dhe vetė kolegėt e reparteve tė tjera thoshin:"Nė repartin e fonderisė tė drejtuar nga Isuf Brahja ēuditesh dhe krenohesh pėr pastėrtinė dhe rregullin."

Dhe kjo ndodhte se vetė usta Isufi ishte i edukuar nėpėr brezat nga tė parėt e tij, me kulturė, dije dhe ndjenjė tė veēantė tė rregullit dhe pastėrtisė, gjithmonė pėr ta vėnė punėn nė shėrbim tė komunitetit.

Dhe kėtė punė e realizonte duke sjellė harmoni, mirėkuptim reciprok me kolegėt dhe punėtorėt.

Njė ish koleg i tij midis tė tjerave na thotė: "Kur ishte orari pėr tė ngrėnė drekėn, ne uleshim bashkė si njė familje dhe bashkėrisht drekonim, hanin atė ēka kishim bashkėrisht dhe flisnim pėr familjet tona, pėr shkollimin e fėmijėve etj. Kur ishte dita qė merrnim 15 ditėshin, merrnim rrogat nė bordero dhe vinim sė bashku pėr tė pirė nga njė birrė tek Bar "Sahati"

Kėshtu shkohej jeta nė kolektiv. nė komunitet dhe usta Isufi me jetėn e tij tė pasur, plot punė, sakrifica dhe njė pėrvojė tė pasur njerėzore ishte njė shembull i gjallė bashkimi dhe mirėkuptimi.

Edhe kur doli nė pension usta Isufin, siē e quanin tė gjithė, e thėrrisnin 2-3 orė nė ditė pėr tė dhėnė asistencėn e tij e pėr tė pėrhapur mė tej pėrvojėn e fituar nėpėr vite e dekada.

Lulzim Isuf Brahja...

Ai midis tė tjerave mban "Medaljen e Mirėnjohjes" nga Presidenti i Republikė me kėtė motivacion: "Pėr kontributin nė lėvizjen demokratike, nė rrėzimin e simboleve komuniste dhe fitoren e demokracisė, pėr ndihmėn financiare tė dhėnė nė ndihmė tė shoqatave, familjeve kosovare dhe njerėzve nė nevojė"...

Portreti i Lulzim Brahjes nuk mund tė pėrmblidhet dot vetėm me pak fjalė.

Ai para se tė jetė njė biznesmen i suksesshėm ėshtė njė qytetar humanist i suksesshėm.

Ai ėshtė drejtues nė disa forume kombėtare dhe ndėrkombėtare pėr tė drejtat e njeriut, tė shoqatave kulturore dhe atdhetare, organizator i njohur i mjaft veprimtarive me karakter atdhetar dhe kulturor dhe financues i rreth 15 librave me karakter artistik, historik etj.

Lulzim Brahja i diplomuar pėr gjuhė-letėrsi nė vitet 1981-1986

dlie per jurist me 2005-2009 ėshtė dekoruar "Ambasador i Paqes" nga Federata Universale e Paqes dhe Federata Ndėrfetare per Paqen (2007), dekoruar me Titullin "Kavalier i paqes" nga "Unioni Ndėrkombėtar i Paqes" dhe nga "Shoqėria Ndėrkombėtare pėr tė Drejtat e Njeriut" me Titullin "Nėnė Tereza i tė Drejtave tė Njeriut", Lulzim Brahja ka kontribute tė spikatura shoqėrore dhe politike. Ėshtė protagonist nė rrėzimin e monumentit tė dikatorit komunist (20 shkut 1991) dhe i propozuar nga 15 shoqata tė shoqėrisė civile pėr dekorim nga Presidenti i Repuplikės sė Shqipėrisė.

Ai ka qenė kryetar i partisė demokratike tė Komunės Sauk pėr tre mandate( 1991-1996) dhe anėtar i kryesisė sė partisė demokratike, dega e rrethit Tiranė( 1991-1996)

Anėtar i kryesisė sė shoqatės "Tirana" dhe nėnkryetar i saj pėr dy mandate( 1992-1998).etj.

... Nga tiparet mė kryesore tė familjes Brahja ėshtė lufta dhe pėrpjekjet e pareshtura nėpėr breza pėr liri, pėr liri pėr vendin, liri pėr dinjitetin, liri e iniciativės, liri e individit...

Dhe sot pikėrisht Lulzim Brahja ka ideuar pėr dhjetėra numra dhe po boton nė vazhdimėsi gazetėn "Liria".

Nė editorialet e saj, ne reportazhet, nė portretet, nė shkrimet problemore. numėr pas numri jepen pėrmasat e lirisė dhe pėrpjekjet e pareshtura pėr mbrojtjen dhe zgjerimin e saj tė pandėrprerė.

Nėpėr brezat Brahjat luftuan me vetėmohim pėr Lirinė, derdhėn gjakun dhe nuk e kursyen pasurinė dhe katandinė pėr lirinė



KATER DEKRETE PRESIDENCIALE PĖR NJĖ FAMILJE

Historia e fshatit Sauk ėshtė e lidhur me veprimtarinė e banorėve tė saj, mund tė themi se ajo ėshtė e pandarė nga historia e Tiranės. Sauke ka qėnė dhe ėshtė porta juglindore e Tiranės, prej saj kariė kaluar shumė ngjarje duke marė nė rrjedhėn e tyre edhe buira e djem tė Saukut. Mbiemrat e familjeve tė Saukut ndeshen shpesh nė ngjarjet historike tė vendit. Pėr argument zgjodha vlerat e familjes Brahja, qė me modesti kanė krijuar tashmė njė pemė gjenealogjike dekorimi me katėr Dekrete Presidenciale duke marė si referencė tė dekoruarin e fundit Lulzim Brahja, qė ėshte njėkohėsisht dhe kryefamiljari aktual.

Lulzim BRAHJA MEDALJEN E MIRĖNJOHJES 2011

Jusuf BRAHJA MJESHTĖRI MADH1 PUNĖS 1969

Selim BRAHJA


NDERI I KOMBIT 2012

Ramazan BRAHJA PATRIOT I PAVARĖSISF 1995

1. Lulzim BRAHJA, 2. Babai, 3 Gjyshi. 4 Stėrgjyshi