10.) Jezusi ėshtė Rilindje e njeriut, fillesė e jetės sė re per njeriun!
(Nga libri :Pse t'i besojmė Jezusit")
Jezusi iu pėrgjigj: “Pėrnjėmend, pėrnjėmend po tė them: kush nuk lind pėrsėri prej sė larti,
nuk mund ta shohė Mbretėrinė e Hyjit”
“Si ėshtė e mundur i tha Nikodemi tė lindė njeriu kur ėshtė i moēėm? A thua mund tė hyjė pėrsėri nė barkun e nėnės sė vet e tė lindė?”
Jezusi u pėrgjigj:
“Pėrnjėmend, pėrnjėmend po tė them: kush nuk lind me anė tė ujit e tė Shpirtit nuk mund tė hyjė nė Mbretėrinė e Hyjit. Ēka lind prej mishit, mish ėshtė, e ēka lind prej Shpirtit, shpirt ėshtė.
Mos u ēudit qė tė thashė:
‘Duhet tė lindni pėrsėri prej sė Larti.’Era fryn nė drejtimin qė do;ia dėgjon ushtimėn e nuk di nga vjen e kah shkon.” (Gjn 3; 1-8)
I krishteri, ai qe beson nė Jezusin, rilindė. Rilindja e njeriut ndodhė nė secilin njeri, pa dallime gjinore apo racore por qe me bindje tė plotė I beson Jezus Krishtit, secili qe pranon Krishtin Zot tė jetės sė vet. I Krishteri rilind nė pagėzim, jeton nė kungim, sakramente dhe unitet tė plotė me gjithė trupin e Kishės, ku Krishti ėshtė Kryet. Ajo strehon brenda saj Krishtin dhe hirin e Shpirtit tė Shenjtė nė jetė tė plotė, por jo nė shfaqje tė plotė tė tyre, sepse ajo nuk vepron dhe nuk di gjithēka, por vetėm aq sa i pėlqen Zotit.
Rilindja quhet pagėzim, emri pagėzimi bėn pjesė shprehja “Metanoja” d.m.th. kthim, kthim nga jeta e mėparshme nė nji jetė tė re, ku nuk je mė ti personi I vjeter por Krishti qe do tė vepron nė ty, me njė jetė tė re. Kjo ėshtė domethėnja kryesore e kėtij sakramenti sepse vetė emri tregon se njeriu qė pagėzohet duhet tė kthehet prej jetės sė mėparshme nė jetėn e re me Zotin, Rilindje. Shkrimi i Shejtė na jep porosinė dhe doktrinėn e pagėzimit, duke kėrkuar prej besimtarėve tė kthehen e ta pranojnė Zotin.
Pagėzimi ėshtė i pari dhe mė i rėndėsishmi nė Kishen Shenjte. Ėshtė sakrament fillestar apo sakramenti i hyrjes (ose injicimit). Ky sakrament bashkė me sakramentet e tjerė si atė tė pėrforicimit e plotėsojnė hyrjen e Zotit qė njė besimtar tė jetė me tė vėrtet biri i Zotit. Kur bėn fjalė pėr sakramentin e pagėzimit vetė emri tregon njė ngjarje. Vetė emri ju dha gjatė historisė sė shėlbimit sipas ritit dhe domethėnjes teologjike. Nė mes tė emrit sipas ritit bėn pjesė fjala greke Babtismus qė vjen prej fjalės Baptei qė d.m.th. zhytje, diēka qė laget. Kjo vjen prej asaj se: nė fillim pagėzimi ėshtė bėrė me zhytje dhe prej kėsaj ja dhanė emrin kėtij sakramenti. Nė emrin e dytė tė emrit tė pagėzimit bėn pjesė shprehja «Metanoja» d.m.th. kthim. Kjo ėshtė domethėnja kryesore e kėtij sakramenti sepse vetė emri tregon se njeriu qė pagėzohet duhet tė kthehet prej jetės sė mėparshme nė jetėn e re me Zotin. Vetė shkrimi i shejtė na jep porosinė dhe doktrinėn e pagėzimit, duke kėrkuar prej besimtarėve tė kthehen e ta pranojnė Ungjillin.
Pagėzimi me ujė, dėshirė, gjak
Jezu Krishti i porositė apostujt e vet: Shkoni e predikoni, mėsoni e atėherė pagėzoni (Mt 3,11; 28,19) Unė ju pagėzoj me ujė nė shenjė kthimi, porse Ai qė po vjen pas meje, ėshtė mė i fortė se unė e vetė nuk jam i denjė t’ia zbath tė mbathurat e Ai do t’ju pagėzoj me Shpirtin Shenjt e me zjarr. Prandaj shkoni e bėni nxėnėsit e mi tė gjithė popujt. Pagėzoni nė Emėr tė Atit e tė Birit e tė Shpirtit Shenjt.
Mk 10,38. Jezusi u pėrgjigj: «"Nuk e dini ēka lypni". A jeni tė zotėt tė pini gotėn qė mua mė duhet ta pi, ose tė pagėzoni me atė pagėzim qė mua mė duhet tė pagėzohem? (Gjn 3, 22.26). Pajtaj Jezusi shkoi me nxėnėsit e vet nė tokėn e Judesė. Aty u vendos me ta dhe pagėzonte. 26 shkuan tek Gjoni dhe i thanė: «Rabbi, ai qė ishte me ty matanė Jordanit, ai pėr tė cilin ti bėre dėshmi dhe ai po pagėzon dhe tė gjithė po shkojnė tek Ai.
Duke parė se Shkrimi Shenjt nė shumė vėnde flet pėr themelimin e kėtij sakramenti prapseprapė duhet tė shohim themelimin e kėtij sakramenti nė mundimin, e vdekjen, ngjadhjen e Jezu Krishtit ku shohim burimin dhe themelimin e kėtij sakramenti, sepse me pagėzim ne i vdesim mėkatet e ngjallemi nė Krishtin. Pagėzimi i parė ėshtė ba ditėn e Rrėshajve, pas ardhjes sė Shpirtit Shejtė. Pas predikimit Sh. Pjetri apostull, pagėzohen rreth 3000 vetė e kėta janė antarėt e parė tė Kishės katolike. Rėndėsia e predikimit tė Sh. Pjetrit ėshtė ajo kur Sh. Pjetri kėrkon kthimin dhe bashkimin nė bashkėsinė e atyre qė do tė shėlbohen nė emėr tė Jezu Krishtit. Pėr ēdo njėrin, si pėr hebrenjtė, si pėr paganėt, e pėr tė gjithė tė tjerėt qė dėshirojnė tė pagėzohen kėrkohet feja, besimi nė Jezu Krishtin.
Riti i hershėm i Pagėzimit
Nė shekujt e parė ėshtė praktikuar pagėzimi i tė rriturve. Pėr pagėzim ėshtė bėrė pėrgatitja ose vetė kumentati. Kjo pėrgatitje ka zgjatė pėr njė kohė dhe pėrgatitja konkrete dhe e afėrt ėshtė bėrė gjatė 40 ditėve tė kreshmeve. Gjatė kėsaj pėrgatitje janė bėrė dy takime tė rėndėsishme me bashkėsinė e krishterė:
1) Paraqitja e kandidatėve para popullit tė Zotit.
2) Mandej vertetimi i kandidatėve se dėshirojnė tė kthehen nga jeta e kaluar dhe dėshmia e popullit mbi jetėn e tyre se ato me tė vertetė jetojnė njė jetė tė re. Pas kėtyre dy takimeve Ipeshgvi zyrtarisht i pranon nė bashkėsinė e besimtarėve dhe ua ndanė
3 sakramentet e hyrjes ose tė injicimit. Pagėzimi i tė rriturve bėhet me hyrjen apo tundosjen e kandidatit nė ujė pėr tė simbolizuar vdekjen e mėkatit dhe ngjalljen pėr jetė tė re me Zotitn dhe me Kishėn. Pas daljes nga uji Ipeshgvi lyen vajin e pėrforicimit e pėrqafon pėr ta pranuar nė bashkėsi dhe mė vonė tė gjithė tė marrin pjesė nė kremtimin e Euharistisė (Meshės Shejte). Kjo ishte hyrja e tyre nė misterin e fesė. Nė kohėn e apostujve me pranua pagėzimin d.m.th. me besu nė Jezu Krishtin dhe vetė riti i pagėzimit ishte i thjesht. Para Krishtit pagėzimi u bė nė lumin Jordan ku pagėzonte Gjoni me ujė, kurse tash pagėzohet me ujė dhe me Shpirtin Shejtė e me shtrirjen e duarve. Mė vonė pėr ata njerėz tė cilėt ishin paganė qė nuk i takonin popullit hebre pėrveē besimit nė Jezu Krishtin paraqitet nevoja e predikimit tė Jezu Krishtit pėr vdekjen, ngjalljen etj. Kush e pranon kėtė mėsim e beson ai pagėzohet. Pėr kėtė kemi dėshmi Vap. Letrat e Sh. Palit.
Nė mes tė shekullit 5–12 ėshtė bėrė diēka e rėndėsishme pėr sakramentin e Pagėzimit e tė Krezmimit, pasi kėto tė dyja janė dhėnė sėbashku, sepse janė pagėzuar tė rriturit e nė kėtė kohė fillon pagėzimi i fėmijėve e pėr kėtė arsye bėhet ndarja e tė dy sakramenteve d.m.th. pagėzimi i ndahet fėmisė e krezmimi do tė ndahet ma vonė nė kohėn e pjekurisė. Pagėzmin e ndan meshtari, krezmimin Ipeshgvi.
vazhdon--->
Krijoni Kontakt