Erik Stinus

[Askusho]

ERIK STINUS

I biri i një mësuesi dhe një pianisteje, lindi më 1934 në një qytezë të Danimarkës. Është një nga përfaqësuesit më të rëndësishëm të poezisë bashkëkohore daneze. I ushqyer me këngët e vendlindjes, takimi me këngët e Afrikës dhe Azisë, veç Evropës, reflektuan në poezinë e tij një krijesë të pastër humane, ndjesinë bashkëkohore. Poezitë e tij, sikundër dhe ato të bashkëshortes së tij, Sara Mathai Stinusit, janë përkthyer në disa gjuhë të botës. Kanë shumë miq nëpër botë. Cikli poetik i Erik Stinusit që po i japim lexuesit shqiptar shkëputet nga vëllimi poetik "Për jetën janë këngët e mia"

Përktheu nga turqishtja Dritan Shemaj

ZOGJTË SHTEGTARË, PRANVERË

Grua je ti.
Në gjoksin tënd - një lule kaçubash.
Në ballin tënd - një mjegullinë lulesh
të porsaçelura.
Hipur në një kalë me erën,
drejt vendit tim të harruar fluturojnë
krahët e tu të pleksur me një tjetër.
Duke u fshehur pas një flirti,
një plagë puthjesh, një valle
me valëzat e elbit të bën shoqëri
nëpër kodrat plot kisha.
Përpara një shtëpie të braktisur,
pasi largohesh ti,
dheu që e vodhi djalli, dridhet prej kohësh,
ushtri me kuaj.

BËHU DRITË

Nga strofkulla e saj del dita
dhe tingujve u vë emër:
prej dallge, qeni, hutini...

NË FUSHË

Duke u kthyer për në shtëpi,
Tinguj biondë ndihen përmbi fushë.
Vetëm një pemë ka mbledhur zogjtë e qiellit

dhe e ndryshkur është thika që ndan botën.

Me llahtari tund zilen madhështore
Një kalë përballë natës.

PAS SHIUT

Pasi përfshij
ujin blu, tokën e zezë.
Si mund t'i çaj detet,
si mund të kërcej
nga një majë te tjetra?!
Më ndalojnë
Zogjtë jelembërthyer,
mali më pret rrugën:
Qiellin e mbushur për gjysmë,
rrëpirën ku qëndron
njeriu i vogël,
i parëndësishëm, si plugu para tij;
atë s'mund ta shohin yjtë
as me teleskop, as me mjete të tjera,
por ai vëzhgon ama,
të blertën dhe të verdhën,
kafshët
dhe shenjat përmbi të.
E çfarë se ai s'është
ai që më ndalon mua:
Fyelli,
ai është universi,
Stepa, shkretëtira dhe akullnaja,
një pyll në Kongo,
i kthyer në det,
malet në Kinë
pa zë dhe të tejdukshëm.
Përmbi det, i heshtur dhe i nxehtë,
Si një varkë në ajkë
Fyelli.

VEÇANËRISHT NË VITËT E DIELA

Veçanërisht në ditët e diela,
nuk mund ta di ç'gjëje t'i besoj.

Vërtet vallë
veçse për trungun e tij tregon deti interes,
për midhjet e zeza-mavi,
nënat e tejdukshme të detit;
nuk ka interes vallë
për vezët e kthyera në zogëza
krahëlakuriqe, ende të pambuluara me qime?

Nuk shikon deti,
nuk arrin vallë të kuptojë ndryshimet?

Ej, gazeta e rëndë me atë barrë,
nuk është vallë një pemë e përdorur për keq,
e gjallë qoftë, më këmbë qoftë ajo pemë,
e nuk tregon vallë më shumë gjëra mbi erërat,
mbi insektet, mbi ne?

Eej, ato kambana, ato kambana kishe
ç'ndjenja zgjojnë te perëndia?
E bën vallë të lumtur perëndinë tingulli i kambanave,
Europa në kohën e pushtimeve,
e detyruar të fshihte ngjyrën e saj;
një regresist i pashpirt,
edhe pse i dashuruar pas tyre,
sikur të fillonte t'i vidhte kambanat?

ME QË RREGULL U VENDOS NË BOTË

Duke u zgjeruar mëngjeset e dimrit,
duke u kthyer mbrapsht
me peshën e saj
sa mund të më mbushë jeta,
meqënëse u vendos rregull në botë:
copërat e një peme në largësi,
drita e dendur
që lëviz me shkathtësi harabeli.
Ja, kështu: e dlirë dhe e flaktë
dhe qind për qind jeta e lirë
vetes një trung i kërkon,
ndonëse melodia e saj,
me po atë uri primitive
zhvishet pranë meje,
digjet si qymyri.

NJERËZIT E PULLAZIT

Ata njerëz që përpiqen të mbajnë ekuilibrin mbi pullaz,
nuk janë as spiunë, as mbajnë armë në duar,
as ndonjë mbret a burrë shteti, duke bujtur në këtë qytet,
nuk i bëjnë nder.
Herë pas here tjegulla duhen mbartur,
brirët e televizorit
me llamarina duhen meremetuar.

Mos duke parë në ëndërr
një bukuri si bukuria jote,
duke ndjerë ca fjalëza si fjalëzat
e pëshpëritura prej nesh,
ata njerëz janë somnambulë qiellorë
që vijnë duke dalë nga retë,
duke vallëzuar?