Qemal Vogli ne hetuesi:Arratisjen e planifikova me Sulejman Maliqin

[Xhuxhumaku]

Qemal Vogli ne hetuesi:Arratisjen e planifikova me Sulejman Maliqin

E martë, 09 Nentor 2010 08:15


Prej ditës së sotme, "Panorama Sport" do të botojë historinë e vërtetë të arratisjes së ish-portierit të Dinamos dhe ekipit Kombëtar, Qemal Vogli, në 1956-ën. Gazeta ka mundur të sigurojë pyetësorin që hetuesi i Drejtorisë së Sigurimit të Shtetit i Ministrisë së Punëve të Brendshme, kapiten i I, Petrika Mushi dhe kapiteni i II, Gaqo Meçi, kanë bërë me Qemal Voglin. Ish-portieri tregon në vetë të parë të gjithë historinë duke filluar që nga mëngjesi i ditës së arratisjes, kalimin në Gjermaninë Perëndimore, Austri, Hungari dhe deri tek kthimi në Rinas. Në hetuesinë e Voglit natyrisht nuk mungojnë edhe personazhe të panjohur, të cilët patën tentuar ta rekrutojnë në Gjermani, po edhe persona të botës së sportit dhe politikës, protagonistë të asaj periudhe, relativisht ndikues në veprimin që pati ndërmarrë ish-ylli i portës kuqezi.

1.Vendimi i burgosjes, si dhe sekuestrimi i pasurisë së Qemal Voglit.

2.Portieri tregon arsyet që çuan në aventurën e tij përtej botës komuniste.

3.Agjentja gjermane që e joshi dhe e ndihmoi të arratisej, si dhe shqiptaro-amerikani që donte ta rekrutonte, me qëllim që të punonte kundër regjimit komunist.

4.Oferta e presidentit të klubit të futbollit Mynih 1860 dhe arsyeja e vërtetë e largimit nga klubi, treguar nga vetë Qemal Vogli.

6.Si u shpëtoi plumbave të ushtarëve në kufirin austriako-italian dhe si arriti të shkonte deri në Vjenë për t'iu bashkuar skuadrës së trajnerit hungarez, Bukovi.

7.Konfiskimi i pasurisë, dënimi dhe ajo çfarë mbeti nga Qemal Vogli pas burgosjes.
Kush ishte Qemal Vogli?(Ne fotografine me ekipin Q.Vogli luante me besen ne vitin 1946)

Qemal Vogli lindi më 29 shtator 1929 në Kavajë, ku edhe nisi karrierën e tij sportive. Me Besën luajti 2 kampionate, kur nuk kishte më shumë se 15 vjeç. Më pas familja e tij u transferua në Durrës dhe ai u bë pjesë e skuadrës së Yllit të Kuq të këtij qyteti. Këtu luajti për tri kampionate, duke merituar edhe grumbullimin në Kombëtare. Ishte vetëm 17 vjeç kur trajneri i ekipit përfaqësues, Adem Karapici, e thirri për ndeshjen ndaj Rumanisë në Tiranë më 25 maj 1947. Si fillim, Qemal Vogli ulet në pankinë dhe vetëm pasi skuadra jonë me Bonatin në portë kishte pësuar 3 gola, trajneri vendos t'i besojë portën për disa minuta edhe Voglit. Ky i fundit bëri menjëherë një paraqitje të mirë duke pësuar vetëm një gol dhe duke mënjanuar edhe të paktën dy të tjerë. Në këtë kohë vjen edhe goditja e parë e regjimit ndaj tij: i arrestojnë dy vëllezërit, Xheladinin dhe Mahmutin, ndërkohë që vëllai më i madh, Myslimi, i kishte vdekur në moshën 33-vjeçare. Por talenti i tij i padiskutueshëm bëri që pushtetarët e asaj periudhe të mendonin më shumë për ta shfrytëzuar nga ana sportive. Ndaj, në krijimin e skuadrës së Dinamos ai kaloi menjëherë në klubin e Ministrisë së Brendshme. Me këtë skuadër Qemal Vogli arriti një sukses që lartësoi edhe më shumë figurën e tij. Ai fitoi 6 tituj kampionë (1950, 1951, 1952, 1953, 1955, 1956) si dhe 5 Kupa të Republikës.
Kur Vogli i kërkonte Sul Maliqatit që të arratiseshin bashkë

Çështja në ngarkim të portierit të Dinamos dhe ekipit tonë përfaqësues Qemal Vogli, sipas dokumenteve, nisi më 19 tetor 1956. Petrika Mushi, në rolin e hetuesit të Drejtorisë së Sigurimit të shtetit, pasi mori në dorë të gjitha materialet nisi nga verifikimi dhe përgatitja e aktakuzës ndaj Voglit. Portieri dinamovit akuzohej sipas nenit 64 të Kodit penal të Republikës Popullore Socialiste të Shqipërisë për tradhti ndaj atdheut dhe shkelje të kufirit. Po atë ditë, të 19 tetorit hetuesi nxori një vendim ku thuhej se kishte marrë në ngarkim çështjen dhe se kishte urdhëruar arrestimin e menjëhershëm në shtëpinë e tij, të Qemal Voglit dhe kontrollin e banesës. Urdhri i nxjerrë mban numrin 61 dhe daton më 20 tetor 1956.
Ndërkaq, prej më shumë se dy javësh, hetuesi tjetër i Drejtorisë së Sigurimit të shtetit, Gaqo Meçi, vërteton me anë të një shkrese se ka bërë të gjitha kontrollet e mundshme lidhur me shtetasin Qemal Vogli, ndaj të cilit kishte nisur procedimi penal dhe nuk kishte gjetur asnjë pasuri të paluajtshme ose të luajtshme për ta konfiskuar. Në këto momente, Qemal Vogli ishte në qelitë e paraburgimit, akt i cili ishte bërë që në 20 tetor të 1956-ës. Madje në procesverbal të mbajtur një ditë më vonë, më 21 tetor, kapiteni i parë, Petrika Mushi listonte edhe të gjitha sendet personale të cilat i ishin marrë Voglit para se të burgosej. Ndër to ishte: një orë dore, kravatë ngjyrë blu, dy çakmakë të markës "Viena", shtatë copë çokollata "Budapesti", një krehër, një shami dore, një brisk rroje i papërdorur, një dokument i lëshuar nga konsullata hungareze në kufirin e këtij vendi me Austrinë dhe tri kartolina, prej të cilave dy të pashkruara dhe një e shkruar. Sendet e mësipërme tregonin në një farë mënyre edhe rrugëtimin e Qemal Voglit deri në momentin kur ai u përcoll për në qelitë e paraburgimit. Po atë ditë, më 21 tetor 1956, hetuesi, Petrika Mushi mori në pyetje Qemal Voglin. Seanca, sipas procesverbalit të mbajtur filloi në orën 10:00 (paradite) dhe mbaroi në orën 14:10.
Pyetje: Na tregoni në ç'kohë jeni larguar nga Shqipëria dhe lëvizjet në shtetet demokratike?
Përgjigje: Më 1 gusht, unë së bashku me skuadrën e Dinamos u larguam për në Çekosllovaki për të bërë ndeshje. Këtu neve zhvilluam ndeshje në Pragë me përfaqësuesen e Pragës më 4 gusht mbasandaj, në 8 gusht luajtëm në qytetin Kladno, të Çekosllovakisë dhe më datë 15 gusht u larguam për në Gjermani. Këtu neve luajtëm me skuadrën Stefenberg më 22 gusht dhe 29 luajtëm në Berlin ndaj Dinamos së Berlinit. Në datën 30 gusht na nisën në qytetin e Lajpzing ku ndenjëm dy ditë dhe më pas na çuan në kampin e Dinamos, që ndodhet 35-40 km larg Berlinit. Këtu unë kam ndenjur dy ditë dhe të tretën u arratisa për në Gjermaninë Perëndimore, pra më datë 3 shtator rreth orës 12:30.
Pyetje: Na tregoni kur ju lindi ideja për t'u arratisur?
Përgjigje: 10-12 ditë para se të arratisesha. Këtë gjë ia pata thënë disi me shaka Sul Maliqatit, por ai filloi të qeshte dhe e kuptoi se unë po tallesha.
Pyetje: I propozuat herë tjetër Maliqatit veç kësaj here?
Përgjigje: Jo, nuk i propozova.
Pyetje: Na thoni në ç'mënyrë ia bëtë propozimin, ku dhe në ç'rrethana?
Përgjigje: Kur ishim në Gjermani, paradite, data nuk më kujtohet ekzaktësisht, më kujtohet se kam qenë me Sul Maliqatin, u shtrimë në bar para shtëpisë ku banonim dhe unë i thashë Sulës se jam mërzitur fort. Me gruan u ndava, shokët nuk më duan, më është mërzit jeta dhe mendoj të shkoj andej dhe le të vdes vetëm se u bëhet qejfi disave.
Pyetje: Cilët persona keni pasur parasysh se mund t'u bëhej qejfi nëse ju arratiseshit?
Përgjigje: Unë isha zënë me Jorgji Kodarin, me kolonel Ganiun, isha zënë në një dy-tre raste. Mua më dukej sikur askush nuk më donte dhe sikur nuk më trajtonin mirë.
Pyetje: Si u përgjigj Sul Maliqati kur ju i propozuat për t'u arratisur?
Përgjigje: Ai nuk m'u përgjigj fare. Më tha, do vish të blejmë ndonjë plaçkë se mos fitojmë më pas ndonjë lek në Shqipëri dhe asgjë më tepër. Prej andej shkuam të hanim drekë se ishte kohë dreke dhe tjetër herë me këtë person nuk kemi folur.
Pyetje: Me cilët persona të tjerë keni folur për t'u arratisur?
Përgjigje: Me asnjë person tjetër nuk kam biseduar për t'u arratisur.
Pyetje: Me ç'qëllim ju i thatë Sul Maliqatit se ju ishte mbushur mendja për t'u arratisur?
Përgjigje: Unë isha mërzitur shumë atë ditë dhe me Sulën shprehesha më tepër dhe këtë ia thashë nga mërzia e tepërt që kisha. Unë mendoj se Sula nuk do t'ia ketë vënë veshin këtyre fjalëve.
Pyetje: Keni pasur si qëllim që të merrnit edhe Sul Maliqatin me vete?
Përgjigje: Jo, nuk e kam pasur këtë qëllim.
Pyetje: Çfarë u kishte penguar që të arratiseshit më përpara?
Përgjigje: Unë vetëm kur mërzitesha më shkonte mendja për t'u arratisur, ndërsa kur luaja isha tjetër njeri, nuk më shkonte mendja fare.
Pyetje: Siç dihet ju keni qenë edhe herë të tjera me skuadrën jashtë shtetit, na tregoni keni tentuar për t'u arratisur?
Përgjigje: Më 1949 unë kam qenë në Rumani, Poloni, Bullgari. Në 1950 kam qenë në Hungari, Çekosllovaki dhe Rumani. Më 1953 kam qenë në Rumani, Bashkim Sovjetik dhe Poloni. Më 1954 kam qenë në Bullgari. Në 1955 kam qenë në Poloni, Rumani dhe Hungari. Prej andej kemi ardhur me vapor, por asnjëherë nuk kam menduar për t'u arratisur.
Pyetje: Hetuesia ka të dhëna se ju keni dashur të arratiseni, por nuk keni mundur?
Përgjigje: Jo, nuk është e vërtetë. Unë kam pasur mundësi në shumë raste, por nuk kam menduar asnjëherë në këtë drejtim. Unë kam kaluar Dardanelet më 1950, 1953, 1954, 1955, por nuk kam pasur kurrë një mendim të tillë dhe kësaj here e bëra nga budallallëku.
Pyetje: Ju thatë se jeni arratisur më datë 3 shtator në orën 12:30, na tregoni veprimet që keni bërë deri në orën e arratisjes.
Përgjigje: Rreth orës 9 të mëngjesit jam ngritur nga gjumi dhe vajta të ha mëngjesin. Shokët ishin ngritur të gjithë dhe kishin ikur. Unë isha ngritur vonë, ndaj hëngra mëngjes rreth orës 9:30 dhe aty përjashta takova Miço Papadhopulin dhe Fatbardh Deliallisin. Miçua më propozoi që të dilnim në pazar. Pasi u vërtitëm sa në një dyqan në tjetrin, rrugës u takuam edhe me shokët Vasil Prifti, Andon Mazreku, Jorgji Kodari, Zihni Gjinali dhe shkuam bashkë në një dyqan tjetër. Me këta shokë u ndamë dhe unë mbeta me Miçon. Më pas takuam Skënder Begenë, Skënder Jarecin dhe Fatbardh Deliallisin e u nisëm të gjithë drejt shtëpisë. Rrugës disa u ndalën për t'u qethur dhe unë mbeta vetëm me Skënder Begenë. 100 metra afër shtëpisë u ulëm në bar dhe pasi u mërzitëm duke ndenjur aty, shkuam nga liqeni. Aty ishte duke u larë një vajzë, kurse një tjetër po rrinte. Unë shkova afër vajzës, u ulua dhe fillova t'i bëj muhabet. Në këtë rast më vjen Gani Kodra dhe unë i bërtita: edhe këtu nuk m'u ndave dhe u ngrita me inat që të shkoja. Ashtu i mërzitur, dola rrugës dhe takova Gani Merjen dhe i thashë: Do vish të qethemi? Ai m'u përgjigj jo. Rrugës takova Refikun (Resmjen) dhe Skënderin (Jarecin), më pyetën se ku shkoja e unë u thashë të qethem dhe se vajza që kisha për krahu ma shkeli syrin, ndaj po shkoja. Në fakt ajo vajza as që më bëri ndonjë shenjë. Ashtu siç isha, unë u arratisa drejt rrugës për në Berlin rreth orës 12:10.
Pyetje: Çfarë përgatitje bëre atë ditë për t'u arratisur?
Përgjigje: Asaj dite unë as që e kisha menduar për t'u arratisur. Vetëm pasi u mërzita me Gani Kodrën, m'u mbush mendja që të ikja. Unë më përpara nuk kisha menduar për t'u arratisur, por vetëm kur inatosesha, ndërsa kur më dilte inati, as që më shkonte mendja për të ikur.
Pyetje: Na tregoni itinerarin që ndoqët në 3 shtator.
Përgjigje: Deri në orën 12:10, siç ju thashë, isha me shokët më pas. Pasi u mërzita me Gani Kodrën, mora rrugën i vetëm drejt Berlinit. Rrugës pyeta një grua plakë se në ç'drejtim ishte Berlini dhe ajo, pasi ma tregoi, unë i rashë për shkurt, nëpër fushë e pyje. Në orën 6 të mbrëmjes arrita në një qytet të vogël, emrin nuk ia dija. Pyeta një njeri aty dhe ai ma tha që Berlini ishte 7 kilometra larg, ndaj ose të prisja trenin, ose të merrja rrugën e trenit. Unë mora rrugën drejt stacionit dhe rreth orës 9:00 - 9:30 e natës mbërrita në Berlin. Në rrethinat e qytetit takova një djalë, të cilit i thashë se doja të shkoja në ambasadën shqiptare në Berlin se isha sportist. I thashë se kisha ardhur me një vajzë deri këtu, por kisha harruar portofolin në shtëpi, ndaj iu luta të më priste një biletë tramvaji. Ai më pyeti nëse e dija vendndodhjen e ambasadës dhe unë i thashë që ishte në rrugën "Valter Ulbriç", ndaj ai më preu një biletë për deri në atë vend. Ai u ul afër meje në tramvaj dhe faturinos i tha që unë isha sportist shqiptar dhe se kur të vinte stacioni i ambasadës të më lajmëronte që unë të zbrisja, pasi vetë ai, pra djali, zbriti më përpara. Pasi faturinoja më lajmëroi, unë zbrita dhe u drejtova nga stadiumi. I rashë rreh e përqark dhe kalova në zonën franceze. Shkova te kufiri të cilin e dija që më parë. Stadiumi ndante kufirin, ndaj unë u drejtova aty. (vijon nesër)
Sul Maliqati, ose "macja e zezë" e portës kuqezi

Ai ishte 28 vjeç kur Qemal Vogli i kërkonte që të largohej me të drejt Gjermanisë Perëndimore. Asokohe, ca nga padituria e ca nga frika, ai nuk mori guximin për t'u larguar, duke vazhduar kështu karrierën e tij sportive jo vetëm në mbrojtje të katërkëndorit të Partizanit, por edhe të ekipit tonë përfaqësues. I lindur në vitin 1928, Maliqati u shqua për talentin e tij, ndaj edhe u rekrutua menjëherë nga Partizani. Me këtë skuadër ai luajti për më shumë se një dekadë duke fituar titujt kampionë në vitet 1954, 1957, 1958, 1959, 1961, 1962-1963 dhe 1963-1964. Karrierën e nisi në vitin 1947-1948, me ekipin e sindikatave të Kavajës, ku luajti për tri sezone. Më pas e gjithë jeta e tij u lidh me skuadrën e kuqe. Mes hegjemonisë që vinte Partizani i Sul Maliqatit në vitet 1957-1964 vlen të përmendet suksesi i 1958-ës, kur skuadra e kuqe me një super-Maliqat do të mundte njëri pas tjetrit Dinamon e Zihni Gjinalit, 17 Nëntorin e Panajot Panos dhe të Skënder Merjes (Halilit), por edhe Besën e lavdishme të Shevqet Topit, Hasan Gërmanit, Qemal Gavardarit dhe Mit Dimroçit. Me Kombëtaren ka luajtur në ndeshje të tilla si ajo ndaj Hungarisë në 1950, kur përballë kishte Pushkashin e madh, kundër Çekisë, Rumanisë, Danimarkës, ku edhe ka qenë kapiten i ekipit. Këto ndeshje kanë qenë përfaqësim në nivel kombëtar, ndërsa në vitin 1958 Partizani do të merrte pjesë në spartakiadën e ushtrive komuniste, pat bërë një përfaqësim mjaft dinjitoz, kjo edhe falë talentit të Sul Maliqatit. Ndërsa pas këtij turneu, në Lajpcig të Gjermanisë, gazeta "Deutche Sport Echo" do ta konsideronte Maliqatin si "macja e zezë" e portës shqiptare. Padyshim mjaftojnë këto fjali për të kuptuar se bëhet fjalë për një legjendë.

1950 Dinamo: Xhevdet Shaqiri, Besim Boriçi, Koçi Sherko, Taq Murati, Sabri Peqini, Bahri Kavaja, Qemal Vogli, Hamdi Bakalli, Pal Mirashi, Skënder Jareci, Zihni Gjinali, Sulejman Vathi, Qamil Teliti, Qemal Cungu, Leonidha Dashi, Muhamet Vila, Skënder Begeja, Hamdi Tafmizi, Grigor Sheshi, Latif Thermia, Kostandin Xhani. Trajner: Zihni Gjinali



1951 Dinamo: Xhevdet Shaqiri, Zihni Gjinali, Muhamet Vila, Hamdi Bakalli, Sabri Peqini, Besim Boriçi, Qemal Vogli, Qemal Cungu, Leonidha Dashi, Skënder Begeja, Koçi Sherko, Taq Murati, Qamil Teliti, Pal Mirashi, Hamdi Tafmizi, Grigor Sheshi, Met Metani, Kostandin Xhani, Skënder Jareci, Kol Engjelli. Trajner: Zihni Gjinali



1952 Dinamo: Zihni Gjinali, Hamdi Bakalli, Xhevdet Shaqiri, Muhamet Vila, Skënder Jareci, Sabri Peqini, Skënder Begeja, Leonidha Dashi, Besim Boriçi, Qemal Cungu, Koçi Sherko, Taq Murati, Qamil Teliti, Pal Mirashi, Hamdi Tafmizi, Grigor Sheshi, Hysen Verria, Qemal Vogli, Kostandin Xhani.
Trajner: Zihni Gjinali



1953 Dinamo: Hysen Verria, Hamdi Bakalli, Besim Boriçi, Qemal Cungu, Leonidha Dashi, Xhevdet Shaqiri, Muhamet Vila, Sabri Peqini, Zihni Gjinali, Skënder Jareci, Skënder Begeja, Koçi Sherko, Taq Murati, Qamil Teliti, Pal Mirashi, Hamdi Tafmizi, Grigor Sheshi, Dhimitraq Gjyli, Shyqyri Rreli, Suat Hamzi, Mile Qoshja, Thimo Thimio, Qemal Vogli.
Trajner: Zihni Gjinali



1955 Dinamo: Leonidha Dashi, Shyqri Rreli, Besim Boriçi, Muhamet Vila, Xhevdet Shaqiri, Skënder Jareci, Qemal Vogli, Stavri Lubonja, Hamdi Bakalli, Skënder Begeja, Esat Beliu, Qamil Alluni, Grigor Sheshi, Hysen Verria, Dhimitraq Gjyli, Zihni Gjinali.
Trajner: Zihni Gjinali



1956 Dinamo: Xhevdet Shaqiri, Muhamet Vila, Zihni Ginali, Skënder Jareci, Skënder Begeja, Leonidha Dashi, Shyqyri Rreli, Qamil Alluni, Stavri Lubonja, Grigor Sheshi, Hysen Verria, Eqerem Tallushi, Haxhi Pellumbi, Esat Beliu, Abdulla Duma, Dhimitër Gjyli, Qemal Vogli, Hasan Behushi.
Trajner: Zihni Gjinali



Nga Panorama Sport

Pergatitieonard Karaj

[Brari]

thx Kat per kte shkrim.
shum interesant..

gjynaf te shkretet sportista..
ne koh te keqe u qelloj te jetojn e futboll-erojne..

[Xhuxhumaku]

Qemal Vogli: Si donin të më rekrutonin amerikanët

E shtunë, 13 Nentor 2010 07:59


Qemal Vogli ka qenë anëtar i Partisë së Punës si dhe një prej njerëzve që shihej disi pozitivisht nga ana e nomenklaturës. Kjo gjë bëri që në fillim ku ai u arratis sigurimi i huaj u mor gjerë e gjatë me të (francezët, gjermanët, austriakët), por më së shumti ishin amerikanët ata që pasi u siguruan 100 për qind se nuk bëhej fjalë për një agjent shqiptar të infiltruar, por për një të arratisur, tentuan që ta rekrutonin. Në deponimin e tij në hetuesi, Vogli tregon me detaje bisedat e gjata që pat bërë me një djalë rreth 35 vjeç, i cili iu paraqit si amerikan në kampin e Nyrenbergut, por që faktikisht ishte shqiptar. Qemal Vogli, natyrisht edhe nën presionin e hetuesit Gaqo Meçi, tregon të gjitha pyetjet dhe rreth ku vërtitej interesimi i shqiptaro-amerikanit. Portieri pohon se i ka dhënë informacion të vakët rreth ushtrisë shqiptare, lidhjeve mes Partisë dhe popullit, mënyrën e jetesës, dhe mbi të gjitha mbi personazhe të njohur të botës politike të asaj kohe në vendin tonë, duke filluar që nga Enver Hoxha, Mehmet Shehu, Kadri Hazbiu, etj.

Pyetje: Kur erdhën dhe ju larguan nga ajo shtëpi, a ju pyetën prapë dhe për çfarë iu pyetën?

Përgjigje: Në datën 5 shtator, në mëngjes, erdhi shoferi me gjithë një grua të vjetër që më tha se jam gjermane e se kishte ardhur për të më gatuar. Duke biseduar me këtë shoferin, më tha se amerikanët e kanë marrë vesh që unë isha sportist i mirë, se kisha luajtur edhe në Gjermani. Unë i kërkova që të dilja nga shtëpia por ai më tha, jo dhe u largua. Unë mbeta me gruan vetëm dhe e pyeta për disa shtëpi të tjera, si kjo që isha unë. Plaka më tha se janë të gjitha të amerikanëve. Plaka gatoi drekën dhe iku. Në orën gjashtë të pasdites erdhi shoferi bashkë me këtë plakën. Unë i thashë se dua të dal e të bëj xhiro se u mërzita. Shoferi më tha mirë, por të dilja me makinë, jo në këmbë. Kur dolëm me makinë, nuk kish asnjë njeri, veçse në cep të rrugës jashtë ishin dy civilë që shoferi ua bëri me dorë.

Pyetje: Ku shkuat me shoferin?

Përgjigje: Më çoi në një tavernë. Pas një gjysmë ore, më mori prapë me makinë dhe më çoi atje ku isha, në shtëpi. Këtu kur u futa, pashë plakën gjermane dhe një burrë nja dyzet vjeç. Shoferi ma prezantoi, me tha se ky është polak, ka ardhur nga Polonia. Në këtë kohë ra zilja e telefonit, bisedoi shoferi dhe më pas u largua. Me polakun, kam biseduar pak rusisht e me shenja. Ai më pyeti pse ke ardhur, unë iu përgjigja se dua të iki në Itali. Nuk e di i thashë se përse më mbajnë mbyllur, se unë nuk marr erë nga politika. Polaku më tha mos thuaj kështu, po thuaj kam ikur se jam kundra politikës në Shqipëri. Në mbrëmje erdhi shoferi dhe më tha mua: “ti nesër do të nisesh, do të shkosh në Frankfurt, atje thuaj se do të shkosh në Itali dhe ata do të nisin në Itali”.

Pyetje: A të çuan ditën tjetër siç të thanë në Frankfurt?

Përgjigje: Po, në mëngjes ky shoferi më mori në makinë dhe më çoi në aerodrom, në një aeroplan ushtarak. Këtu ishin dhe ata polaket që përmenda ditën e parë dhe të tjerë emigrantë polakë e çekë me familje. Për në Frankfurt bëmë tri orë me aeroplan. Të gjithëve na futën në një kamp që nuk e di si quhet, vetëm në një tabelë munda të lexoj “Service army U.S.A.”, më duket, edhe fjala “Inteligent”. Duke biseduar me emigrantët thoshin, njeri do të shkoj në Kanada, tjetri në Amerikë etj. Këtu ishin plot vetura e makina ushtarake si edhe ushtarë. Këtu në kamp mua më çuan në një dhomë bashkë me një hungarez. Deri në mbrëmje nuk më pyetën për asgjë. Ditën tjetër më datë 7 shtator, në mëngjes, kur shkova të ha bukë takova një fëmijë të vogël. I thashë kot, hajde ke xhaxhi dhe ajo erdhi, pas kësaj vjen i ati. Fëmija foli shqip e tha “xhaxhi” dhe kështu unë e mora në dorë. I ati i kësaj fëmije quhej Shehat Osmani, nga Dibra. U përshëndetëm, u ulëm bashkë në mensë, i tregova si kam ikur, ndërsa ai më tha se kishte kohë që kishte ikur që nga Jugosllavia. Kishte mbaruar Akademinë Ushtarake në Itali, se kishte qenë oficer në Shqipëri. Më tha se vitet 1948-1950 kishte qenë në burg në Shqipëri dhe më pas ishte arratisur në Jugosllavi, ku kishte punuar si përgjegjës i emigrantëve shqiptarë.

Pyetje: Po, ai pse ishte larguar nga Jugosllavia? Apo ishte spiun?

Përgjigje: Më tha se kishte ikur nga Jugosllavia, pasi ishte zënë me ta. “Bëmë një konferencë të gjithë emigrantët, më tregoi, - dhe aty erdhi një i Veçes së Jugosllavisë e mbajti fjalim (nuk më kujtohet viti 1951 ose 1952) dhe donte që ta bënte Shqipërinë Republikë të shtatë të Jugosllavisë etj. Unë u ngrita fola kundër dhe ata më internuan dy vjet, pastaj ika në Itali”. Këto më tregoi Shehati dhe më pas më pyeti se çfarë më kishin thënë amerikanët. I tregova arsyen se pse isha aty dhe për tjetër gjë nuk biseduam.
Nga mensa shkuam në një sallë. Na thërritën tek e tek të gjithëve me një zyrë dhe na morën shenjat e gishtave. Prej asaj zyre mua më çuan në një zyrë tjetër veç, ku brenda ishte një civil amerikan. Ky më pyeti: Alban? Unë i thashë se po, futbollist dhe dua të shkoj në Itali (me shenja). Ky më përmendi me radhë ç’gjuhë di dhe unë i thashë se di pak italisht. Gjithashtu më tha se prit pak se të bëzajmë vetë. Ai fliste shumë pak italisht.

Pyetje: Me atë shqiptarin nuk u takove më?

Përgjigje: Jo, rreth orës 14-15 më thirrën e më çuan në një zyrë ku ishte një amerikan që faktikisht ishte shqiptar, por mua m’u paraqit si amerikan. Ishte i ri nga mosha, më i gjatë pak se unë, më i trashë, në fytyrë i mbushur e nga fytyra i ngjante shumë Mersin Kroit. Fliste një dialekt si dibrançe, si tirançe të trashë e ishte i veshur civil me rroba bojë qielli. Tjetër njeri këtu nuk kishte. Në fillim më pyeti se nga ke ardhur, i thashë. Më mori gjeneralitetet, më pyeti se pse ke ikur, i thashë se nuk më pëlqente politika dhe dua të shkoj në Firence të Italisë se atje njoh një njeri të familjes dhe dua të luaj futboll. Ky më tha ç’të duhet të luash futboll, do të luash edhe disa vjet sport dhe pastaj çka do të bash, prandaj duhet të punosh me ne, dhe të të çojmë në Amerikë. Të çojmë në shkollë, të bësh si të them unë se unë ta dua të mirën, më tha ai.

Pyetje: Na tregoni më konkretisht, çfarë u pyetën këtu, çfarë keni deponuar?

Përgjigje: Mua ai shqiptari, që m’u paraqit si amerikan, më bëri këto pyetje: Pse ke ikur nga Shqipëria, i thashë se ika se nuk më pëlqente politika dhe se doja të shkoja në Itali. Më pyeti trego drejt, çfarë di për në Shqipërinë, unë i thashë më pyesni, ato që di, do t’u përgjigjem. Nga ana politike unë nuk marr vesh, di vetëm punë futbolli. Ky filloi të më pyesë po unë nuk mbaj mend radhën e pyetjeve, por pyetjet që më bëri janë këto: Si është jeta ekonomike në Shqipëri. Unë i thashë se në përgjithësi nuk është e mirë. Ai tha çfarë nuk është e mirë, çfarë fabrikash ka, unë i thashë se nuk ka, vetëm kombinati i tekstilit është që prodhon stofra. Më tha se prej vitit 1948 e këtej deri në vitin 1950 a ma vonë, si është gjendja e popullit në përgjithësi? I thashë se në krahasim me vitin 1948 gjendja është më e mirë. Më pyeti a ka ushtarë sovjetikë, unë i thashë se nuk ka, nuk kam parë. Më pyeti po civilë sovjetikë dhe unë i thashë se ka ca inxhinierë dhe profesorë shkolle.

Pyetje: Po për Partinë dhe shokun Enver të pyeti?

Përgjigje: Më pyeti për Partinë se a e do populli Partinë, unë i thashë se shumica e duan, në vitet e mëparshme nuk kishte simpati, po tani ka. Më pyeti për fushën e aviacionit se ku është, unë iu përgjigja se është aty ku ka qenë. Sa ushtri ka në Shqipëri, unë i thashë se nuk e di. A ka të çmobilizuar ushtarë? Unë i thashë se kanë liruar para vaktit, kam parë djem që janë liruar. Ai më tha se t’i gënjen, nuk di gjë, e dimë ne më mirë. Më pyeti se si shkon Enver Hoxha me Mehmet Shehun. I thashë se sigurisht mirë shkojnë. Më tha për Tuk Jakovën dhe Bedri Spahinë për çfarë arsye janë hequr nga përgjegjësia, ç’thotë populli për këta, për Tukun dhe Bedriun. Unë i thashë se nuk e di se pse janë hequr, për popullin i thashë se thonë interesant, ata kanë luftuar. Më pyeti se kush është ministër i komunikacionit, unë i thashë se është Tonin Jakova.

Pyetje: Për cilin ishin të interesuar më shumë nga njerëzit tanë?

Përgjigje: Më ka pyetur shumë për Mersin Krojin, çfarë pune bën, ku është, ku rri, a e ke parë tani shpejt, si është etj. Unë i thashë se e kam pa kohët e para në “Dajti” (hotel), ishte në Ministrinë e Jashtme me punë dhe e kanë hequr për arsye se kur erdhi delegacioni sovjetik në Shqipëri, nuk ngriti as flamurin tonë as flamurin sovjetik. I thashë se nuk e di se ku punon. Unë i thashë se e kini gjë ju Mersin Kroin? Ai më tha jo, jo, por ka qenë ministër në Itali? Unë i thashë se i përngjan pak në fytyrë atij, ai më tha jo, jo dhe qeshi. Më tha kur luani sport në qarqe, a ke parë çfarë ushtrie ka andej? Unë i thashë se nuk e di. Më pyeti a di gjë për ushtrinë bregdetare, çfarë armatimesh ka, a ka nëndetëse në bregdet, unë i thashë se nuk di gjë, po s’ka mundësi të ketë nëndetëse. Më tha se a e njeh Stavri Xharën dhe a është më në Ministrinë e Punëve të Brendshme? Unë i thashë se e njoh, është tifoz sporti dhe është në Ministrinë e Punëve të Brendshme. Më tha për ministrin, kush është Ministër i Punëve të Brendshme, unë i kallëzova për Gjeneral Kadri Hazaninë. Më tha kur i merrni rrogat a hyni në Ministrinë e Punëve të Brendshme. Unë i thashë se i marrim në shoqërinë “Dinamo”. Të tjera pyetje nuk më bëri më. Në kohën që më la ky, shkova në mensë. Para se të ndahesha më tha se ke kohë që të mendohesh dhe nesër bisedojmë. Unë i thashë këto kam.

Pyetje: Çfarë bëre më vonë? Të mori më njeri tjetër në pyetje?

Përgjigje: Jo, shkova te mensa dhe qëndrova me një çekosllovak që ishte me gjithë familjen. Këtu kam qëndruar deri në mbrëmje. Aty takova prapë Shehat Osmanin, i cili më tha: “A bisedove me atë, kush ishte ai?” Unë i thashë se ish një djalë i ri, më tha se ishte amerikan, po ai e fliste shqipen mirë. Shehati tha se kush e di se kush ka qenë. Këtu ishte dhe e shoqja e Shehatit, unë thashë karakteristikat e atij që më pyeti, dhe e shoqja e Shehatit tha se kush e di se kush do të ketë qenë. Nuk më pyetën se çfarë bisedova. Folëm më shumë rreth ikjes time në Itali. Këta më thoshin se në Itali s’ka bukë me hëngër, ndaj nuk ai vlen të shkosh. Shehati më tha se për të ikur në Itali, duhet të sjellë garanci një njeri që të të marrë përsipër. Shehati më dha edhe adresën e Met Gjinalit, të vëllait të Zihni Gjinalit. Gjatë kësaj kohe, Shehati me thoshte se mos mërzitesha. Më vonë shkova të fle dhe nuk takova njeri.

Kur Vogli stërvitej me të famshmin, Lev Jashin

Për të kuptuar talentin e Qemal Voglit do të mjaftojë fakti se për të ka folur me superlativa edhe portieri më i madh i të gjitha kohërave, Lev Jashin. Rusi, i vetmi futbollist-portier që ka marrë deri më sot “Topin e Artë”, jo vetëm që ka vlerësuar Qemal Voglin, por edhe ka pranuar që me këtë të fundit të kryejë një seancë stërvitore. Më 1953-in skuadra jonë përfaqësuese ndërmori një turne në Bashkimin Sovjetik ku do të zhvillonte disa ndeshje me skuadrat ruse të Dinamos së Moskës, Zenitit të Leningradit (Peterburgut sot) dhe me Spartakun e Moskës. Më 22 gusht kuqezinjtë e drejtuar asokohe nga hungarezi, Miklos Vadash do të luanin ndaj Dinamos së Moskës (humbëm 4-0), katër ditë më vonë ndaj Zenitit (sërish humbje 3-0) dhe më 30 gusht ndaj Spartakut (3-0). Edhe pse Qemal Vogli pësoi 10 gola teksa skuadra jonë nuk arriti të shënonte qoftë edhe një gol, sërish loja e skuadrës sonë u vlerësua mjaft, sidomos ajo e Voglit. Duhet theksuar se në atë periudhë skuadrat ruse ishin ndër më të mirat në botë. Pas ndeshjes Qemal Vogli u takua me Lev Jashinin, duke programuar së bashku edhe një seancë stërvitore, dy ditë më vonë. “Je një portier i madh!, më tha. Jo i dashur Jashin, unë jam një portier i vogël në një vend të vogël, sepse Shqipëria e tillë është. Jo, - thotë ai, këtë do ta kesh kujtim nga unë. Unë iu luta të bëja një seancë stërvitore me të, gjë që e priti me kënaqësi dhe e realizuam pas dy ditësh ku më mori me makinën e tij. Aty pashë cilësitë e shkëlqyera, vullnetin dhe këmbënguljen e Jashinit. Bëmë një stërvitje të rregullt me vrapime dhe me ushtrime me top. Duhet të them se u djersita mjaft në ato dy orë me Jashinin, por ndjeva edhe një lloj privilegji, sepse po stërvitesha me një nga portierët më të mirë në botë”, kujton Qemal Vogli mes paragrafëve të librit “Portierë të mëdhenj” të Ismet Bellovës.

Vogli, idhulli i Ministrit të Brendshëm, Kadri Hazbiu

Lajmi i arratisjes së Qemal Voglit, kishte mbërritur shumë shpejt edhe në Tiranë, por askush nuk guxonte të fliste hapur. Ata që ishin vënë në alarm më së shumti ishin Ministria e Brendshme dhe Sigurimi i Shtetit. Ishte arratisur një shqiptar, dhe jo një dosido, por një talent i futbollit dhe për më tepër “idhull” i Ministrit të Brendshëm të asaj periudhe, Kadri Hazbiut. Po, po, ky i fundit ishte i fiksuar pas Qemal Voglit, aq sa mbante në tryezën e tij të punës foton e Voglit. Ndonëse nuk gjen kërrkundi konfirmim, ishte pikërisht ky tifozllëk i Kadri Hazbiut që lejonte në një farë mënyre Qemal Voglin të kishte mundësi të udhëtonte edhe jashtë Shqipërisë. Kjo, pasi sipas rregullave të atëhershme, nëse një person kishte pasur ose kishte njerëz ose farefis në burg kundër regjimit, as që mund t’i shkonte ndërmend që të dilte jashtë shtetit. Por, Qemal Vogli, edhe pse kishte dy vëllezër në burg, përsëri kishte pasur mundësi që të luante si me Kombëtaren dhe me Dinamon jashtë Shqipërisë në turne të ndryshëm. Ndaj në kohën kur Vogli u arratis, ishte Kadri Hazbiu ai që u inatos ndoshta më shumë se cilido. Sipas Ismet Bellovës (ka shkruar një libër “portierë të mëdhenj”, ku ka një kapitull të tërë për Voglin), Kadri Hazbiu nuk e mbante dot inatin e arratisjes së Qemal Voglit. “Sapo hyra në zyrën e ministrit ai më ftoi të ulesha dhe menjëherë ngriti xhamin që zinte gjithë sipërfaqen e tavolinës së tij. Poshtë kishte foto, kalendarë, shënime që i mbante. Nga aty nxori një foto dhe duke ma treguar, më tha: ka ikur qeni, dhe unë e mbaj këtu në tavolinë, ku as fëmijët e mi nuk kam!, më tha gjithë inat. Gjithsesi, nuk e grisi fotografinë por e futi poshtë tavolinës në një sirtar”, pohon Bellova lidhur mbi këtë fakt. Me gjithë zemërimin e madh të një komunisti të asaj kohe ndaj një “të arratisuri”, i cilësuar menjëherë si armik i popullit, Kadri Hazbiu nuk mund të fshinte gjithçka sa hap e mbyll sytë. Kjo edhe për faktin se e pëlqente shumë lojën e Qemal Voglit. E megjithatë, thuhet (ende e pakonfirmuar) se ka qenë Kadri Hazbiu ai që nuk lejoi në 67-ën rikthimin e Voglit në fushën e lojës. Kjo, pasi ish-Ministri i Brendshëm i druhej ndonjë problematike që mund të vinte, më shumë për të sesa për Voglin, nga Komiteti Qendror.



Panorama Sporteonard Karaj

[Xhuxhumaku]

"Pse ika nga klubi i Mynihut dhe biseda me Bukovin e Pushkashin"

E martë, 16 Nentor 2010 08:06

[(Në rreth) Qemal Vogli Në ndeshjen Vllaznia-Besa 1946, sfida e parë e kampionatit]

(Në rreth) Qemal Vogli Në ndeshjen Vllaznia-Besa 1946, sfida e parë e kampionatit

Qemal Vogli ka pasur një shans të artë për të luajtur me një skuadër mjaft të njohur për atë kohë në arenën evropiane. I gjendur në mes të katër rrugëve, ai ka mundur të kontaktojë me presidentin e Mynih 1986, i cili, i ekzaltuar nga talenti i portierit, i dha atij menjëherë një vend ku të qëndronte, para dhe rroba të reja. Por as këto nuk i mjaftuan Voglit, i cili për të realizuar ëndrrën e quajtur "Itali" e braktisi këtë klub. Pas peripecish të ndryshme, atij iu desh që t'i lutej trajnerit të Hungarisë, Marton Bukovi dhe yllit të kësaj skuadre, Ferenc Pushkash, që të mund të shkonte më këtë të fundit deri në Budapest dhe më pas të kthehej për në Shqipëri.

Pyetje: U takuat prapë me atë amerikanin që fliste shqip?

Përgjigje: Po, në datën 8 shtator, në orën 10 paradite më bëzani dhe shkuam në zyrën e tij. Aty më dha nja dy letra dhe më tha të shkruaj të gjithë biografinë time, emrin e babës, vëllait, motrat, nënën, etj. Unë shkrova të gjithë biografinë time, ku kam punuar, vendet e punës, duke filluar prej vitit 1945 e këtej. U tregova se kam punuar deri në vitin 1949 në kantierin detar dhe prej 1949 e deri më sot në klubin "Dinamo". Shkrova se jam anëtar i PPSH-së, se kam qenë n/oficer e se këtë e kishim të gjithë sportistët si justifikim rroge. Tjetër gjë për vete nuk shkrova. Kam shkruar për anëtarët e familjes, për gruan time dhe fëmijën. U thashë se është shtëpiake dhe se me gruan jam në gjyq për t'u ndarë. Kam shkruar për vëllezërit, emrat, si edhe ku punojnë. Kam shkruar për motrat e mia dhe në fund e firmosa. Tjetër gjë nuk tha, vetëm më tha se ti nuk do të punosh këtu, prandaj do të shkosh në Nuremberg. Unë i thashë për në Itali, ai më tha se në Nuremberg do t'i bëjnë të gjitha veprimet gjermanët. Unë i thashë për ndonjë lek se nuk kisha, ai më tha "sigurisht ju japin amerikanët". Vetëm me përsëriti se në Itali ka dy milionë të papunë dhe do pendohesh kur të shkosh atje.

Pyetje: Po me atë dibranin, Shehatin, u takove? Çfarë të tha?

Përgjigje: Në drekë u takova me Shehatin. Ai më pyeti dhe i tregova se si më morën biografinë dhe se do të shkoj në Nuremberg. Shehati më tregoi se atje është kamp i madh shumë. I thashë se amerikanët do më ndihmojnë, por ai më tha se është e pamundur, amerikanëve po nuk u shërbeve, nuk pyesin as për babën e tyre. Këtu me Shehatin i bëmë një letër Metit (Met Gjinalit) në Itali, ku unë i shkrova se fati më çoi këtu në Gjermani, megjithëse nuk njihemi së bashku, të më bënte një garanci e të më tërhiqte në Itali. Shehati më dha edhe adresën e vet, që unë t'i shkruaja në rast se do të mbetesha në Gjermani. Më datën 9 shtator qëndrova në Frankfurt, ku u takova me Shehatin, më dha nja 10 marka për të blerë diçka. Bëmë vetëm biseda sporti, ku kisha qenë jashtë, etj. Pasdite, ishim nja shtatë vetë që na thirrën e na thanë se do të ikim në Nuremberg. Të tjerët ishin një familje polake, një hungarez dhe një çek. Deri në mbrëmje nuk takova më ndonjë njeri, vetëm me Shehatin në mensë e nuk biseduam përveçse për punën e gjetjes së ndonjë skuadre që të luaja futboll.

Pyetje: Po te ky kampi i madh të çuan apo jo? Nëse po, çfarë të pyetën atje?

Përgjigje: Në datën 10 shtator 1956, në mëngjes u nisëm për në Nuremberg të gjithë sa përmenda. Mbërritëm rreth orës 13:30 pasdite. U vendosëm në një kamp me baraka prej dërrase, në të dalë të Nurembergut nja 12 km. Këtu ishin njëmijë e ca vetë, nuk takova asnjë shqiptar. Këtu, përgjegjës i barakës ku flija unë ishte një jugosllav. Këtij i thashë për në Itali, po ai më tha "mos thuaj për në Itali, po thuaj se kam ardhur me ndenj në Gjermani, se ndryshe nuk të japin që të hash gjermanët". Ata më thanë se ishte kamp gjerman dhe unë këtu nuk pashë amerikanë. Këtu në kamp u njoha me një jugosllav, që ishte nja 40 vjeç dhe quhej Vllado dhe me një jugosllav që ishte djalë i ri, me emrin Zoran Jovanoviç. Ky kishte dy javë që kishte ardhur nga Italia pa dokumente. Me këtë flija në një barakë. Zorani më tha se mund të ikja në Itali kur të doja. Më tregoi se nga Jugosllavia ikin djem dhe vajza plot për Itali e ktheheshin në Gjermani. Këto muhabete nuk i bëra ditën e parë, por pas dy ditësh.

Pyetje: Sa ditë qëndruat aty?

Përgjigje: Prej datës 10 shtator deri në datën 18 ose 19 shtator. Gjatë gjithë kësaj kohe nuk kam takuar njeri, vetëm në fillim që na morën emrin, mbiemrin dhe na nxorën fotografi, me qëllim që të kishim një dokument si emigrant. Ah, kur ikëm nga Frankfurti, amerikanët na patën dhënë nga 30 marka secilit. Në ditën e pestë, në kamp, duke biseduar me Zoranin, vendosa që të ikja në Itali pa pasaportë dhe prej këtu të shkoja në Ambasadën Shqiptare për t'u kthyer në Shqipëri, po këtë nuk ia thashë Zoranit. Mendoja të kaloja kufirin, duke pasur edhe skicën e rrugës për të shkuar nga ana e Austrisë në Itali. Nuremberg-Mirben-Frelasing, këtu duhej që të zbrisja në kufirin gjermano-austriak. Afër kufirit ishte Salzburgu. Nga aty do shkoja deri në kufi me Italinë dhe më pas do të kaloja në Trevizo.

Pyetje: Do ikje vetë në Italia apo do vinte edhe ndonjëri nga ata jugosllavët?

Përgjigje: Jo, do shkoja vetë. Atë ditë, me Zoranin shkuam në qytet për të prerë biletën me tren deri në kufi dhe më pas të kaloje në këmbë për në Austri. Ditën tjetër bisedova me një doktor rumun, që vinte në kamp për të sëmurët. I tregova se jam sportist, etj. Nuk e di si e quanin doktorin. Ky më tha se kam një të njohur në Mirer, që është president i klubit sportiv e po bisedoj me të. Kur erdhi doktori ditën tjetër më tha të shkoja në Mirer. Unë i thashë nuk kam lekë, ai më tha se mund të më shoqëronin. Aty bëri një copë letër për presidentin në Mirer, e futi në zarf dhe ma dha. Më dha adresën me një letër të vogël. Të nesërmen unë u nisa për në Mirer. Aty shkova direkt te klubi i Mynih 1860. Prita sa erdhi presidenti, i cili më pyeti dhe i tregova të gjitha ndeshjet ndërkombëtare. Ky më dha nja pesë marka që të haja në një restorant që ishte aty pranë. Të nesërmen dola në stërvitje, në prova. Sa dolëm prej provave, unë fillova që të dridhesha se isha vetëm me tuta. Presidenti më futi në makinë dhe më çoi në magazinë, ku më bleu këpucë dhe kostum të gatshëm. Ai më tha se do të më çonte të punoja në një fabrikë dhe do më paguante 500 marka në muaj: si sportist dhe për punën në fabrikë. Në fakt, qëllimi im ishte që të merrja ca marka dhe të ikja. Edhe te fabrika nuk shkova, se i thashë që jam dobësuar dhe se dua të rri disa ditë e të pushoj. Ato ditë unë vetëm bëja prova, ndërsa lojtarët e tjerë punonin edhe në fabrikë. Nuk e di nëse punonin pasdreke apo jo, po në rast se punonin, ata nuk dilnin në prova.

Pyetje: Çfarë bëre më pas? Si ike nga klubi?

Përgjigje: Pas provave i kërkova disa lekë presidentit (disa marka) që të shkoja deri në Nuremberg, me qëllim gjoja se do i jepja borxhin doktorit dhe të takoja shokët e mi jugosllavë. Kështu i thashë presidentit, ndërsa unë doja që të ikja në Itali. Atë natë, presidenti më dha 25 marka dhe 5 marka që m'i kishte dhënë më përpara m'u bënë 30 marka, të cilat unë i kisha ruajtur, nuk i kisha harxhuar se në restorant haja pa marka, pa paguar. Të nesërmen (ditën e pestë) u nisa për në Frellasing me tren, me qëllim që të shkojë në Itali në Ambasadën Shqiptare. Në Frellasing mbërrita nga ora 10:30. Prej andej jam nisur më këmbë për në Salsburg. U futa në një pyll, ishte ujë, nuk kaloje dot dhe i kam rënë nëpër katunde, duke kaluar në periferi të katundeve e kalova në Salsburgun, nga ora katër e ca pasdreke. Aty preva biletë direkt për në Filla, që ishte në kufi me Italinë. Paret e trenit i pagova në shilinga austriake, pse theva markat në shilinga. Treni u nis nga ora gjashtë, bëmë pesë orë rrugë me tren dhe mbërritëm nga ora 11. Atë natë fjeta në stacion. Të nesërmen preva biletë për në Itali. Pasi eca nja 10-12 km me tren, më kapi policia austriake, më pyetën për dokumentet që nuk kisha e më çuan në xhandarmëri.

Pyetje: Të morën prapë në pyetje edhe aty apo thjesht të kthyen mbrapsht?
Përgjigje: Në fillim u thashë emrin Zoran Ivanoviç, pastaj u dhashë emrin tim, se më prunë një jugosllav e unë nuk dija të flisja jugosllavisht. Kjo ndodhi në një zyrë policie te treni. Prej këtu më çuan në xhandarmëri. Ika prej xhandarmërisë, ngaqë pata frikë se do të më kthenin në Gjermani e do të më futnin në burg.
Pyetje: Si ike nga xhandarmëria?

Përgjigje: Isha në një dhomë lart, pa roje, u hodha nga penxherja e u largova në pyll. Kalova sërish kufirin italo-austriak, por më kapën karabinierët italianë dhe më kthyen mbrapsht duke më dorëzuar tek austriakët, të cilët më futën në burg. Më çuan në Filla, te burgu i madh ku kishte mjaft jugosllavë. Nuk më pyetën fare, vetëm emrin e mbiemrin, nga ke ardhur, se ata e kishin marrë emrin tim që më parë. Këta më thanë se do më çonin në kampe dhe se më pas do më bënin dokumentet. Në fillim mendova të qëndroja aty, me qëllim që të ikja më pas në Jugosllavi. Ishte mali përpara, që ma treguan disa jugosllavë që ishin aty. Më mbajtën disa ditë aty, nja gjashtëmbëdhjetë deri shtatëmbëdhjetë ditë dhe pastaj na çuan nja 40 vetë nja 12-15 km larg, në një kamp. Na futën të gjithëve brenda, na dhanë batanije, nga një copë bukë dhe asgjë tjetër. Këtu na bënë edhe nga një injeksion. Në këtë kamp takova edhe një shqiptar me emrin Ymer, nga Shkodra. Ky më tha se pati ikur në Jugosllavi nga viti 1948 e kishte vetëm dy muaj që kishte shkuar në Austri. Donte që të kthehej në Shqipëri, po kishte frikë se e futnin në burg. Mund të ishte nja 36-40 vjeç.

Pyetje: Takove shqiptar tjetër këtu në këtë kamp, që donte të vinte në Shqipëri?

Përgjigje: Jo. Takova një futbollist jugosllav me emrin Simonoviç, që kishte luajtur në Austri, në qytetin Linsk. Ky më tregoi fotografitë dhe gazetat që shkruanin për të. Ky më tha që mund të më prezantonte me drejtuesit e klubit, por në fakt nuk e bëri. Ditën tjetër në gazetë pashë se skuadra austriake do luante futboll me atë hungareze, në datën 14 tetor. Kështu që unë u nisa për në Linsk dhe preva biletën për në Vjenë. Në kamp, deri 20 e ca km larg kampit të linin me dalë, po ashtu dhe në Linsk, më larg nuk të linin. Nga ora 9:00 u nisa për Linsk e nga këtu në Vjenë. Zbrita prej trenit, pyeta një shofer taksie se ku flenë futbollistët hungarezë, ky më tha se duhej të shkoja te "Hotel Park". Kur mbërrita afër, pashë fëmijët që ishin grumbulluar dhe u merrnin firma (autografe) lojtarëve. Këtu takova Bukovin, trajnerin e Hungarisë, si dhe Pushkashin, të cilët më njihnin. Fola edhe me një të Ambasadës Hungareze, i cili më bëri një dokument fals dhe kështu shkova në Legatën Shqiptare në Budapest.

Pyetje: Kë takova në Budapest dhe çfarë të thanë?

Përgjigje: Përveç atyre të Legatës Shqiptare në Budapest, takova Sabri Peqinin, Cuf Pelingun dhe Ramazan Voglin. Këtyre u tregova të gjitha këto që po ju them këtu, veçse për ikjen nga Gjermania Lindore u thashë se u bashkova me një vajzë gjermane në kamp dhe bashkë me të, me makinë, shkova në Berlin. Të nesërmen nuk e pashë më vajzën. Ata nuk më pyetën si kalova kufirin nga zona në zonë në Berlin. Tjetër gjë nuk u kam treguar. (Fund)

Pranohet akuza, hetuesia jep vendimin me burgim

Pas gati dy javësh hetuesi, hetuesi i Drejtorisë së Sigurimit të Shtetit në Ministrinë e Punëve të Brendshme, kapiten Gaqo Meçi, i lexon akuzën Qemal Voglit duke e çuar drejt gjyqit dhe dënimit të sigurt. Natyrisht, Vogli nuk do të kishte as shansin më të vogël që të mos i bindej hetuesit, paçka se në leximin e vendimit në disa prej akuzave, ish-portieri u doli kategorikisht kundër.
Hetuesi: Ju paraqitëm vendimin mbi njoftimin e akuzës, ç'keni për të thënë për këtë vendim, e pranoni akuzën?
Vogli: Unë e dëgjova dhe e kuptova mirë vendimi që m'u lexua me zë të lartë dhe jam dakord me këtë vendim.
Hetuesi: Akuzoheni se kur keni qenë me skuadrën në Berlinin Lindor, keni bërë përpjekje për t'u informuar në lidhje me kufirin midis zonave dhe për këto veprime kini pasur qëllim që të arratiseni, të tradhtoni atdheun, ç'keni për të thënë për këtë?
Vogli: Unë nuk kam pyetur njeri se ku janë zonat që ndajnë Berlinin, se nuk kam pasur qëllim për t'u arratisur në atë kohë. Kufirin e mësova nga një gjerman dhe e shoqja e tij që patën ardhur tek ne për të parë ndeshjen. Gruaja e gjermanit ishte imorale dhe me këtë femrën kam shkuar unë. Në fakt, kanë shkuar edhe të tjerët, por unë kam kryer marrëdhënie seksuale me të. Ndërsa ideja për arratisje më lindi kur isha në kamp.
Hetuesi: Akuzoheni se më datën 3 shtator 1956, u arratisët për në Gjermaninë Perëndimore, se keni qëndruar andej rreth një muaj e gjysmë deri sa jeni kthyer. Në këtë mënyrë ju kryet aktin e tradhtisë karshi atdheut. Ç'keni për të thënë në lidhje me këtë akuzë, e pranoni?
Vogli: Unë, jam dakord se duke qenë në kampin e pushimit me skuadrën "Dinamo", u arratisa dhe shkova në Gjermaninë Perëndimore, si edhe më vonë në Austri, etj., siç kam thënë gjatë në proces, si edhe për arsyet e mënyrën e arratisjes. Por unë kur kam shkuar andej, në moment jam penduar dhe kam menduar të kthehesha në atdhe.
Hetuesi: Ç'keni për të thënë tjetër në lidhje me akuzën ose për ta plotësuar akuzën?
Vogli: Unë pranoj se kam bërë faj shumë të rëndë që jam arratisur në vendet imperialiste. Kam dëmtuar shtetin, por për këtë faj unë jam penduar dhe jam kthyer.

Ekzekutimi

Pas leximit të akuzës, kryetari i degës së Hetuesisë, kolonel Nevzat Haznedari dha njoftimin e vendimit ku thuhej: Unë, hetuesi i Drejtorisë Sigurimit të Shtetit i Ministrisë së Punëve të Brendshme, kapiten Gaqo Meçi, pasi studiova materialet e dosjes hetimore nr.185, konstatova se materialet e Hetuesisë provojnë në mënyrë të mjaftueshme veprimtarinë armiqësore kundër RPSH që ka kryer i arrestuari, Qemal Vogli. Kështu, në bazë të sa u tha më lart, n/toger Qemal Vogli ka kryer krimin e paraparë nga neni 64 i Kodit Penal të RPSH-së, prandaj, në mbështetje të nenit 127, 128 të KP Penale të RP të Shqipërisë, vendosa:
N/togerin Qemal Vogli ta marr si të pandehur, duke e akuzuar për kryerjen e krimeve të parashikuar nga neni 64 i Kodit Penal.
Këtë vendim do t'ia njoftoj të pandehurit duke i marrë dhe firmën.

Kush ishte Adalbert Vetzel?

Ish-presidenti i Mynih 1860, Adalbert Vetzel, ka lindur më 18 shkurt 1904 në Baden-Vuertemberg, në Gjermani dhe është ndarë nga jeta në shkurt të 1990-s. Ai ka qenë Njëshi i këtij klubi prej 1952-shit deri më 1969. Vetzel konsiderohet si njeriu më i rëndësishëm dhe presidenti më rezultativ në gjithë historinë e klubit. Gjatë kohës së mbretërimit të tij te Mynih 1980, kjo skuadër luante në kampionatin e Gjermanisë së Jugut (Oberliga Sud), të cilin arriti ta fitojë më 1964. Më 1965, skuadra fitoi Kupën e Gjermanisë dhe mori pjesë në Kupat e Evropës (Kupën e Kupave), nga ku u eliminua nga skuadra angleze, Uest Ham. Më 1966, Mynih 1860 arriti të fitonte titullin e vetëm deri tani të Kampionit të Gjermanisë, pikërisht falë punës së Vetzel. Ishte ky president që i ofroi një rrogë të majme, "mercedes" në dispozicion dhe një shtëpi në Mynih, Qemal Voglit. Por ish-legjenda e portës shqiptare e pati refuzuar bujarinë e Vetzel, duke shpresuar se do të mund të shkonte në Itali, nga ku do të startonte një karrierë të lavdishme.

SEKUESTRIMI

Vogli me duar në xhepa, shteti i merr gjithçka

Pas dënimit më 22 nëntor 1956, kapiten Gaqo Muçi, në prezencë të Pranvera Madhit, të dy efektivë të degës së Hetuesisë dhe Ministrisë së Punëve të Brendshme, nxjerrin një proces-verbal ku marrin në dorëzim (sekuestrim) të gjitha të mirat materiale të Voglit, sende të cilat i kishte marrë në kthim nga Budapesti. Ja lista:
1. Dy valixhe në gjendje të mirë.
2. Pesë copë kapele llastiku të reja
3. Tetëdhjetë copa kuti të vogla me krem për fytyrë
4. Nëntë copë kuti të mëdha me krem për fytyrë
5. Dy palë këpucë fëmijësh
6. Një kukull fëmijësh
7. Një kuti me një stilograf dhe një stilolaps
8. Një aparat fotografik (të vogël) të markës "Zeis-Ikon"
9. Një palë çizme llastiku për fëmijë
10. Një top ping-pongu
11. Njëqind e njëmbëdhjetë krehra koke, rreth 20 cm të gjatë
12. Këmishë të përdorura me mëngë të shkurtra, copë dy
13. Një palë pantallona tutash të vjetra me ngjyrë të kaltër
14. Dy copë këmisha të përdorura me mëngë të gjata
15. Dy këmishë (triko sporti) të vjetra me mëngë
16. Një komplet tuta sportive të papërdorura, me ngjyrë të kuqe (pantallona e xhaketë)
17. Një bluzë fëmijësh me ngjyrë të kuqe
18. Një komplet fëmijësh i papërdorur
19. Një shami dore e papërdorur
20. Një palë këpucë verore të përdorura
21. Dymbëdhjetë copë pako moline për qëndisje me njëzet e katër copë moline secila pako brenda
22. Dy copë sapunë fytyre
23. Njëqind gram kalobron
24. Një kuti cigaresh metale
25. Një palë vathë grash-të bardhë të vegjël
26. Një shishe kolonjë dhe një shishe kanfuro për masazh
27. Një rrjetë dore plaçkash prej llastiku
28. Një sasi basme sa për një fustan me ngjyrë blu me pika
29. Një copë nejlon të bardhë sa për një bluzë grash
30. Tre palë çorape burrash të papërdorura, si dhe dy palë çorape grash të shkurtra
31. Një palë gjyzlykë dielli me skelet çeluloit trasparent
32. Nëntë palë çorape fëmijësh, të reja
33. Dy copë triko të reja fëmijësh
34. Një fanellë sporti (burrash) e përdorur e vjetër
35. Dy palë çorape burrash të përdorura (të vjetra)
36. Një fustan fëmijësh leshi të përzier punuar në formë trikoje
37. Dy palë këpucë futbolli të përdorura
38. Dy palë brekë futbolli të përdorura
39. Një zymbyl për plaçka, mushama e kuqe
40. Një shall qafe burrash i papërdorur
41. Një xhaketë kadifeje e përdorur
42. Një portofol dore grash llastiku
43. Këmishë e re, e bardhë me mëngë të shkurtra e markës çeke
44. Një palë rruaza të bardha dhe ndërmjet disa rrathë me gurë të ndritur
45. Një rrip grash kauçuk me ngjyrë të kuqe
46. Një kravatë e përdorur e kuqe më pikë
47. Një pomadë e markës çeke e përdorur
48. Një fanellë sporti, e vjetër, e grisur dhe një kanotiere e vjetër sporti
49. Dy palë çorape të vjetra sporti dhe një copë lidhëse llastiku (mesi) futbollit





Per Panorama Sporteonard Karaj

[Xhuxhumaku]

"Qemali u arratis për 500 marka. I thyen nofullat se e morën për agjent"

E enjte, 11 Nentor 2010 08:35

Sulejman Maliqati,tashmë në moshën 82-vjeçare, të befason për thjeshtësinë dhe mënyrën e komunikimit. Ndonëse është larguar nga futbolli në vitin 1964, ai mbetet njëlloj i preferuar, por tani në rolin e heroit të shumë ngjarjeve, episodeve, dukurive që lidhen me historinë e futbollit shqiptar. Emri i tij është kthyer në legjendë jo vetëm për nofkën që i vuri shtypi gjerman në vitin 1958 në Laipsig, "macja e zezë", por edhe për mitin e krijuar të njeriut të "dorezave", të cilit pasuesit zor se i afrohen. Një burrë me shtat mesatar, me trup elegant për ta pasur zili, me një ecje të ngadaltë, nuk mungon në asnjë ndeshje që luan Teuta e Durrësit. Fama e tij është aq e madhe, saqë zor se mund të bindet kush se ky njeri kaq modest është Sulejman Maliqati. Ndonëse nuk u aktivizua qoftë edhe një orë në futbollin e këtij qyteti, ai ka lidhur jetën, pasurinë dhe katandinë e tij me Durrësin. Sa herë që i kthehesh retrospektivës së shumë ngjarjeve të bujshme, makineria e kujtesës së Sulejman Maliqatit vihet në lëvizje, për të nxjerrë prej saj fakte që për brezat e tanishëm përbën leksion të çmuar. Është ai që tregoi ngjarjen tepër interesante të vitit 1963, kur orientoi bandën daneze të ekzekutonte himnin tonë kombëtar kur Shqipëria luante në këtë shtet verior të Evropës. Dhe tani i kërkohet përsëri ndihmë "maces së zezë" për të zbardhur një nga dukuritë më spektakolare të futbollit shqiptar: arratisjen e bujshme të Qemal Voglit në Gjermani.


Në moshë si vinit me Qemalin?

Ishte në mos gaboj dy vjet më i madh nga unë. Në gazetë e pashë që ishte 1929 dhe unë 1928. Megjithatë le të mbetet ashtu siç po shkruhet. Por ai ishte më i madh se unë dhe këtë e di fort mirë. Në vitin 1950 do të shkonim të luanim në Hungari dhe ishim së bashku. Kombëtarja jonë për efekte të luftës së klasave u përgjysmua dhe ne ikëm atje si kokoshi katandisur një thelë. Kur u krijua Dinamo në vitin 1950, Qemalin e thërriten atje. Ndërsa kur u kthyem nga Hungaria, mua më kaluan me Partizanin. Me këtë ekip para meje kanë qenë portierë si: Ramazan Njala, Rexhep Gruda, Raqi Pisku etj. Megjithatë, miqësinë me Qemalin e ruajtëm gjithnjë. Pas Hungarisë vlen të kujtoj se trajneri Bukovi i Hungarisë nisi të na stërviste. Kam qëndruar disa ditë edhe me Pushkashin, që na gjuante në portë në ato ditë stërvitore. Me Qemal Voglin stërviteshim bashkë.

Si njeri, si ishte Qemali?

Njeri shumë i mirë. Nuk dinte të "hante" prapa shpine. Ishte i besuar i emrave të njohur si Kadri Hazbiu, Mihallaq Ziçishti, Maqo Çomo, Zoi Themelko dhe qëndronte gjatë me ta. Flas për vitin 1952-1953, por ishte shok shumë i mirë.

Kur e krijoi Qemali familjen?

Aty nga viti 1953 u fejua me Hyrmeten, motrën e futbollistit Fatbardh Deliallisi. Me të ka edhe një vajzë, Mimozën, të cilën unë e takoj edhe tani. Duhet të jetë 56-57 vjeçe. Por para se të iknim në turne me Dinamon, ai u divorcua me gruan dhe kjo padyshim i krijoi një ngarkesë të madhe shpirtërore.

Çfarë ishte ky turne i vitit 1956?

Ishte turne miqësor i Dinamos. Ekipi ishte përforcuar në nivelet e ekipit kombëtar. Edhe kur dilte jashtë Tirana, Shkodra a ndonjë ekip tjetër na merrnin ne. Turneu përfshinte Çekosllovakinë, Gjermaninë dhe Bashkimin Sovjetik. Turneu nisi në Çekosllovaki. Luajtëm me Bratislavën, në Pragë. Në ndeshjen e dytë luajta unë, sepse Qemali u dëmtua. Ishim të dy të një niveli. S'kishte rëndësi se cili vihej në portë: ikte një "mace", vendosej një "mace" tjetër.

Po më tej, si vijoi turneu?

Nga Çekosllovakia shkuam në Gjermaninë Lindore. Zhvilluam atje tri ndeshje. Të tretën e luajtëm me ekipin e Lajpcigut. Dinamo fitoi 1-0. Këtu është rasti të evidentoj një moment që mund të lidhet me ngjarjen e mëvonshme të arratisjes së Qemal Voglit. Pala gjermane, e mërzitur nga humbja, i propozoi palës sonë të luanim edhe një ndeshje tjetër dhe për këtë jepnin 500 marka për futbollist. Qemali insistoi që ndeshja të zhvillohej, natyrisht për këtë shpërblim financiar që u vendos. 500 marka ishin shumë për kohën. Mirëpo drejtuesit e ekipit nuk dëgjuan. Ishin shumë punonjës të Sigurimit si Gani Goxhi, Gani Kodra, Vasil Prifti etj. E kështu, u vendos të mos luhej. Qemali u mërzit shumë dhe filloi të nervozohej me të gjithë drejtuesit. Madje edhe me Zihni Gjinalin. U bë edhe mbledhja e organizatës bazë të partisë, ku nga lojtarët komunistë ishin Qemal Vogli dhe Xhevdet Shaqiri. Ishin pa dyshim edhe një qerre punonjësish të Sigurimit të shtetit që na shoqëronin. Dhe u vendos të mos luhej. Mbase kjo mund të ketë ndikuar në veprimin e mëvonshëm të arratisjes së Qemal Voglit.

Si ndodhi ngjarja dhe a kishit dijeni, siç ka deponuar Vogli në hetuesi?

Gjërat nuk janë kaq të thjeshta, sepse tani je i lirë të thuash çfarë të duash. Pasi mbaruam ndeshjen me ekipin e Lajpcigut ne u vendosëm në një kamp, që ngjasonte me kavalishencën e Ministrisë së Brendshme. Atje ishin sistemuar rreth 4000 veta. Në ditën që do të arratisej, po qëndronim në një pishinë të bukur, teksa po ndiqnim disa hedhje nga trompolina së bashku me Leonidha Dashin, Gani Goxhin, Gani Kodrën dhe me Vasil Priftin. Qemali vjen tek unë e më thotë të shkoja me të në një qytezë të vogël, ku ai kërkonte të kalonte disa orë. Nuk mund të them se kishte vendosur të arratisej dhe aq më pak të bënte ndonjë plan me mua, apo për kurthe, siç mund të mendohet.

Cila ishte përgjigja juaj?

Nuk vi, i thashë. E theksoj edhe njëherë, pa ditur se ç'kishte ndërmend të bënte. Ai u mërzit edhe me mua. Kur erdhi mbrëmja dhe futbollistë të ndryshëm po ktheheshin në qendrën e grumbullimit, Qemal Vogli nuk po dukej. Me sa më kujtohet, personi i fundit që kishte qenë me Qemalin ishte Miço Papadhopulli.

Veprimet që u bënë pasi u mësua mosardhja e Qemalit?

Ne nuk po kuptonin se çfarë kishte ndodhur. Policia gjermane u njoftua menjëherë. Berlini ishte ndarë në disa pjesë, sepse ishte edhe prezenca e aleatëve të Luftës së Dytë Botërore. Më kujtohet që erdhën 15 policisë të xhandarmërisë së Berlinit me 15 qen. Pa dashur të bëj humor, i ofrova qenve këpucët e Qemalit për t'i nuhatur, që ta kërkonin. Pastaj u besua se Qemal Vogli ishte arratisur. Policia e zonës lindore të Gjermanisë u lodh së kërkuari, por nuk gjetën gjë. Të nesërmen do të niseshim për në Bashkimin Sovjetik, por më parë duhej të merrnim vesh çfarë kishte ndodhur me Qemalin. Në mbrëmje vonë vjen në kampingun tonë zëvendësministri i Brendshëm i Gjermanisë Lindore dhe na informon se Qemal Vogli ishte parë në Gjermaninë Perëndimore. Mua m'i tregonte këto Zihni Gjinali.

Dini gjë, si mund të jetë orientuar Qemal Vogli për të shkuar në një vend të Gjermanisë ku të ndihej i qetë për arratisjen?

Me sa më ka thënë kur doli nga burgu, disa kalimtarë e kanë dërguar në ambasadën franceze. Atje është rrahur rëndë, derisa i kanë thyer nofullat. Të mos harrojmë që lufta e ftohtë ishte shumë e ashpër. Akuzat për depërtime agjentësh në të dy kampet ishin të kohës, për rrjedhojë Qemal Vogli u mendua se ishte në shërbim të Sigurimit shqiptar. Francezët më pas e dërguan në një ambasadë tjetër, derisa përfundoi në atë amerikane. Kur ishim në Bashkimin Sovjetik, krejt papritur e kemi dëgjuar Qemal Voglin duke folur në Zërin e Amerikës.

Dhe cilët ishin komentet e tij?

Kritikonte shumë regjimin për kushte të vështira jetese.

Dhe nga komunikimi me Voglin ç'gjë tjetër keni mësuar?

Pas ambasadës amerikane është dorëzuar tek autoritetet gjermane. Ato e kanë dërguar në një kamp, siç trajtohen të arratisurit.

Raportet me futbollin si janë ruajtur në Gjermani?

Gjithnjë sipas tregimeve të Qemalit, në kampin ku strehoheshin të arratisurit iu dha mundësia të kryente disa seanca stërvitore. Ata që e panë, u befasuan nga përgatitja e portierit tonë dhe i dhanë fjalën se shumë shpejt do ta kalonin në një ekip të Bundesligës. Por hijet e dyshimit ruheshin për Qemalin, gjithnjë është fjala për luftën e ftohtë.

Mund të na tregoni diçka për kthimin e tij në Shqipëri?

Edhe pasi doli nga burgu, Qemali mbeti një mik i ngushtë i imi. Një ditë po më tregonte se si kishte ndodhur që u kthye.
Është folur sikur Sigurimi i shtetit e ka sjellë në Tiranë të futur në një thes...
Në Austri do të vinte të luante përfaqësuesja hungareze. Qemali ishte natyrë e shkathët dhe i futur. I kërkon 200 dollarë rojës së objektit ku stërvitej, duke i thënë se së bashku me një gjerman do të shkonin të ndiqnin këtë ndeshje. I duhej të shpenzonte për taksi, për ushqim etj. Pasi i merr dollarët, niset për në Austri. Me sa më tha, ka kaluar shumë peripeci rrugës, sepse taksi nuk kishte gjetur. Qëllimi i Qemalit nuk ishte thjesht ndeshja. Ai kishte vendosur të kthehej në Shqipëri. Ndoshta ajo që kishte menduar se do t'i servirej në Gjermani, nuk i doli siç e mendoi. Njihte nga afër Pushkashin, Bukovin (trajnerin e Hungarisë), Groçiçin etj. Ne kemi qëndruar me hungarezët. Kemi pirë kafe me ta dhe lidhëm miqësi të ngushtë. Kur ata e kishin parë atje, e patën pyetur të habitur: "Vogli, si është e mundur që ndodheni këtu?". Dhe Qemali i ishte përgjigjur se e kishte rrëmbyer një vajzë gjermane dhe se donte të kthehej në Shqipëri.

Çfarë kërkonte nga hungarezët portieri ynë?

Qemali me zgjuarsinë e tij i kishte bërë mirë planet. Ai u kërkoi hungarezëve të udhëtonte me ta, për të shkuar në ambasadën tonë në Budapest. E në fakt ashtu ndodhi. Ata e morën në avionin e tyre, pasi atyre nuk u kërkohej pasaporta, e më pas e dorëzuan Qemal Voglin në ambasadën shqiptare.

Po në Budapest ku qëndroi?

Në shtëpinë e Sabri Peqinit, i cili studionte në këtë shtet. Atje qëndroi disa ditë dhe më pas me linjën Budapest-Tiranë mbërriti në Shqipëri.

Ju e keni ditur kur do të kthehej Qemal Vogli?

E si ta dija! Është koincidencë interesante. Unë kam qenë duke qëndruar me një Raqi, komandant aviacioni. Aeroporti ishte pranë klubit Partizani. Shikoj që mbi kokat tona po ulej një avion. Dhe ky Raqi më thotë: "Sule, po vjen ai shoku jot. - Cili shok, - i them? - Qemal Vogli". Provokimet ishin me zarar. Duhej të ishe shumë i kujdesshëm. "Është shoku jot, - i them këtij Raqit, - sepse Qemali është anëtar partie dhe oficer sigurimi. Ndërsa unë nuk i kam këto të dyja". Kujtoj që isha së bashku me Besim Fagun dhe Xhep Spahiun. Kur zbriti nga avioni pashë që shoku im i fëmijërisë ishte i prangosur. Kur filloi të ecë në pistë, i hodhën një batanije mbi kokë. Ky është ai thesi që u fol se e kanë sjellë Qemal Voglin në Shqipëri.

Ka shumë hipoteza se ai është shoqëruar me një grua gjermane, që besohet se ishte në shërbimin e fshehtë të këtij shteti?

Them se jo. Nëse qëndron ky version duhet të jetë i gabuar. Ajo grua që pëshpëritet mund të ketë qenë agjente, por me të Qemali ka luajtur tenis dhe pingpong në mjediset e këtij kampingu ku ne po qëndronim. Por kjo hipotezë edhe tani e kësaj dite nuk është vërtetuar. Gjykimi im është se Qemali e njihte mirë Berlinin, se ne kishim shkuar disa herë atje. Dinte mirë vendndodhjen e ambasadave të huaja dhe ndarjen territoriale të tyre brenda Berlinit. Kur bënim nxemjen në mjediset sportive, shumë studentë shqiptarë na ruanin se mos kalonim në pjesën perëndimore. Kështu i kishin urdhëruar.

Si shpjegohet fakti që në hetuesi Vogli ju ka përmendur edhe ju në planin e arratisjes?

Nuk është kështu. Ne flisnim shok me shok gjithmonë. Bisedonim gjëra të ndryshme, ndërmjet të tjerash bënim edhe shaka. Edhe në vitin 1950 Qemali më thoshte se sikur të kisha ikur edhe unë, kur u arratisën Bule Vathi me Bahri Kavajën. Po asnjëherë nuk janë marrë seriozisht.

Në gjyqin e Qemal Voglit jeni thërritur me cilësinë e dëshmitarit, mbani mend se çfarë keni thënë?

Kam qenë nga të paktit në atë gjyq. Mbaj mënd kur e futën Qemalin në sallën e gjyqit. Ai me shumë kujdes luajti gishtat e njërës dorë, për të treguar se nuk kam folur gjë. Sigurimi i shtetit mbase kishte dëshirë të më sakrifikonte edhe mua dhe mund të luante lojë të dyfishtë. Unë thashë hapur se nuk dija gjë për atë që kishte bërë Qemal Vogli. Nuk ia di emrin prokurorit, i cili mu hakërrua duke me thënë pse nuk tregon për atë që kishte vendosur të bënte Qemal Vogli. I thashë se kam ardhur me cilësinë e dëshmitarit dhe jo të akuzuarit.

Çfarë ju tha prokurori në gjyq?

Më foli me ton: Pse nuk ke denoncuar për arratisjen? Kush ju tha ju që unë e dija këtë gjë, iu përgjigja. Isha i bindur se Qemali nuk kishte shpifur dhe as mund të më rrezikonte për dukuri të tilla shumë me zarar për kohën. Unë për këtë isha plotësisht i bindur. Por në gjyq di që kam thënë edhe këtë: që Qemali është një "Haxhi pishman". E bën edhe pendohet. Dhe Koço Dilo, avokati i çështjes e shfrytëzoi këtë duke thënë se, Maliqati bëri dëshmi të sinqertë dhe se Qemal Vogli është vërtet "Haxhi pishman". Dhe fakti është se u kthye, pasi gaboi.

Sipas jush cilat duhet të kenë qenë arsyet e arratisjes?

Puna e ndarjes me gruan e vrau shumë. Qemali ka kaluar peripeci familjare. Pasi doli nga burgu u bashkua me të shoqen dhe u divorcuan sërish. Është martuar me motrën e futbollistëve Gjoci dhe në mos gaboj ka dy djem me të. Por edhe mospranimi për 500 markat që vendosen të na jepnin gjermanët për një ndeshje të dytë me Lajpcigun, duhet të ketë pasur pasojat e veta.

Me kë jetoi Qemali pas burgut?

Me të ëmën.

Sa u dënua?

15 vjet, por 5 vite burg bëri.

Ka pasur tentativa për rikthimin e Qemal Voglit përsëri në portë?

Koha e burgut kishte bërë punën e vet. Qemali kur doli nga burgu duhet të ketë qenë 32-33 vjeç. I vërtetë është edhe ky fakt që po tregoj tani. Në një 28 nëntor, kur Enver Hoxha ndodhej në Vlorë në vizitë tek një familje patrioti, i është thënë nga i zoti i shtëpisë që të ndikonte për rikthimin në futboll të Qemal Voglit. Enver Hoxha është shprehur që i thoni Kadri Hazbiut. Por kjo nuk do bëhej më kurrë. Kadri Hazbiu jo vetëm që nuk ndikoi për këtë, por na bëri thirrje ne që të mos qëndroni më me Qemal Voglin, mos i flisni dhe braktiseni.

Pse jeni lakuar nga Qemal Vogli në këtë deponim, sipas jush çfarë do të ketë shërbyer për këtë?

Pa qëllim. Vazhdimisht Qemali më prekte problemin e arratisjes. Kur pësuam 12 gola në Hungari dhe pas arratisjes së Bule Vathit dhe Bahri Kavajës, kishte raste që më ngacmonte me idenë e arratisjes. Nuk arrita ta kuptoj asnjëherë: e bënte për shaka me mua apo të më nxiste të mbështesja këtë ide. Dhe unë i thosha: kush të beson ty, ti je anëtar partie dhe oficer sigurimi.

Mendoni se ishte një vendim i menjëhershëm ai i arratisjes, apo i kishte bërë planet me kohë?

Nuk jam në gjendje ta shpjegoj.

Kishit konstatuar që Vogli e dëshironte arratisjen?

Edhe e kisha, pasi njëherë në Dardanele e pashë të vishte rrobat e banjës. Vathi dhe Kavaja ishin arratisur ndërkohë. Deti kishte shumë dallgë. Por shyqyr që u mbyllën dyert me çelës dhe nuk na lanë të dalim më. Por asnjëherë nuk e kam menduar se do të vinte një ditë, që ai do ta zbatonte versionin e arratisjes.

Si implikohet Maliqati në arratisjen e Qemal Voglit



Prej ditës së martë, 9 tetor, "Panorama Sport" ka nisur botimin e historisë së vërtetë të arratisjes së ish-portierit të Dinamos dhe ekipit kombëtar, Qemal Vogli, në 1956-ën. Gazeta ka mundur të sigurojë pyetësorin që hetuesi i Drejtorisë së Sigurimit të Shtetit i Ministrisë së Punëve të Brendshme, kapiten i I, Petrika Mushi dhe kapiteni i II, Gaqo Meçi, kanë bërë me Qemal Voglin. Ish-portieri tregon në vetë të parë të gjithë historinë, duke filluar që nga mëngjesi i ditës së arratisjes, kalimi në Gjermaninë Perëndimore, Austri, Hungari dhe deri tek kthimi në Rinas. Në hetuesinë e Voglit natyrisht nuk mungojnë edhe personazhe të panjohur, të cilët patën tentuar ta rekrutojnë në Gjermani, po edhe persona të botës së sportit dhe politikës, protagonistë të asaj periudhe, relativisht ndikues në veprimin që pati ndërmarrë ish-ylli i portës kuqezi.
Në pyetjet në hetuesi doli fillimisht edhe emri i Sulejman Maliqatit, shok i ngushtë i Qemal Voglit jo vetëm në Kombëtare por edhe në jetë. Implikimi i Maliqatit në arratisjen e Voglit vjen si rrjedhojë e një pohimi të këtij të fundit në hetuesi se i kishte thënë para se të largohej nga ekipi kombëtar, Maliqatit se do arratisjes. Madje edhe i kishte propozuar që të shkonte me të por ky i fundit nuk e kishte marrë seriozisht, duke mos pranuar. Kjo gjë vërtetohet edhe në pyetje-përgjigjet në hetisi si dhe nga vetë Maliqati në intervistë.

Maliqati, "macja e zezë" e kuqezinjve



Ai ishte 28 vjeç kur Qemal Vogli i kërkonte që të largohej me të drejt Gjermanisë Perëndimore. Asokohe, ca nga padituria e ca nga frika, ai nuk mori guximin për t'u larguar, duke vazhduar kështu karrierën e tij sportive jo vetëm në mbrojtje të katërkëndorit të Partizanit, por edhe të ekipit tonë përfaqësues. I lindur në vitin 1928, Maliqati u shqua për talentin e tij, ndaj edhe u rekrutua menjëherë nga Partizani. Me këtë skuadër ai luajti për më shumë se një dekadë, duke fituar titujt kampionë në vitet 1954, 1957, 1958, 1959, 1961, 1962-1963 dhe 1963-1964. Karrierën e nisi në vitin 1947-1948, me ekipin e sindikatave të Kavajës, ku luajti për tri sezone. Me Kombëtaren ka luajtur në ndeshje të tilla si ajo ndaj Hungarisë në 1950, kur përballë kishte Pushkashin e madh, kundër Çekisë, Rumanisë, Danimarkës, ku edhe ka qenë kapiten i ekipit. Ndërsa pas turnet, në Lajpcig të Gjermanisë, me Partizanin, gazeta "Deutche Sport Echo" do ta konsideronte Maliqatin si "macja e zezë" e portës shqiptare.



Panorama Sportujar Qesja