Jetëgjatësia, shkencëtarët dhe përpjekja për të zbërthyer gjenin “magjik”

[sirena_adria]

Rini e përhershme me ushqimet e pasura me kolagjen

Kolagjeni është një proteinë që trupi e prodhon natyralisht. Ajo është e rëndësishme për ruajtjen e shëndetit dhe gjallërisë së lëkurës.

Përbërësi kolagjen gjendet në çdo organ të trupit, përfshirë kocka, lëkurë, ligamente dhe kërce.

Kolagjeni bashkëpunon me proteinën elastinë për të ruajtur elasticitetin e indeve. Ai ka nevojë për shumë aminoacide, ndërkohë që inflamacioni ka aftësinë ta shkatërrojë.

Fibrat e kolagjenit përfitojnë shumë nga dy aminoacide: lysina dhe prolina por edhe nga ushqyes të tjetër siç është vitamina C.

Kolagjeni gjendet poshtë shtresës së jashtme të lëkurës. Ai është baza e indeve lidhorë që mbështesin të gjithë strukturën e lëkurës, ndaj është thelbësor për një lëkurë rinore.

Me kalimin e moshës, trupi prodhon gjithnjë e më pak kolagjen, ndërkohë që lëkura hollohet duke i çelur rrugën rrudhave.

Dielli, ndotja, radilalet e lira dhe duhanpirja, janë gjithashtu përgjegjës për rënien e sasisë së prodhuar të kolagjenit.

Trupi prodhon vazhdimisht kolagjen për të riparuar dëmet, por pas moshës 35-40 vjeçare, prodhimi dhe cilësia e tij zbehet.

Lajmi i mirë është se, përveç trajtimeve kozmetike, ushqimi është një tjetër burim i pasur me kolagjen.

Ekspertët thonë se prodhimi i kolagjenit është në varësi të nivelit të përshtatshëm të aminoacideve, 9 prej të cilave nuk prodhohen nga trupi dhe duhen marrë nëpërmjet ushqyerjes.

Burimet shtazore siç janë shpendët, peshku, djathi, qumështi dhe vezët arrijnë të plotësojnë kërkesën për nëntë aminoacide.

Antocianidina-

Frutat e pasura me bioflavonoidinë dhe antocianidinë mbështesin indet lidhore dhe fibrën e kolagjenit. Ato gjenden në ushqimet me ngjyrë të kuqe ose vjollcë siç janë qershitë, manaferrat dhe boronicat e kuqe.

Antocianidina rrit nivelet e vitaminës C në qeliza, mbron kundër dëmeve të shkaktuara nga radikalet e lira dhe parandalon shkatërrimin e kolagjenit në lëkurë.

Ushqyesit e nevojshëm

Vitamina C dhe bakri janë të rëndësishëm për prodhimin e kolagjenit dhe riparimin e indeve. Konsumoni ushqime të pasura me vitaminë C siç janë kivi, brokoli, sallata e ujit, portokalli, speci, pjepri dhe lulerradhiqe.

10 ushqimet më të mira që përmirësojnë kolagjenin në lëkurë në mënyrë natyrale

Lakra
Produktet e sojës
Frutat dhe perimet e kuqe
Fasulet
Karrotat
Arrat dhe farat e linit
Ullinjtë e zinj ose jeshilë
Limonët dhe portokallet
Avokado
Mishi i gjeldetit


Koha Jone

https://kohajone.com/rini-e-perhersh...a-me-kolagjen/

[ATMAN]

1. Japonia - jetëgjatësia mesatare është 84.6 vjet.
2. Monako - jetëgjatësia mesatare është 84.1 vjet.
3. San Marino - jetëgjatësia mesatare është 83.4 vjet.
4. Andorra - jetëgjatësia mesatare është 83.1 vjet.
5. Singapori - jetëgjatësia mesatare është 83.1 vjet.
6. Hong Kongu - jetëgjatësia mesatare është 83.1 vjet.
7. Makao - jetëgjatësia mesatare është 82.2 vjet.
8. Svaziland - jetëgjatësia mesatare është 81.6 vjet.
9. Italija - jetëgjatësia mesatare është 81.6 vjet.
10. San Marino - jetëgjatësia mesatare është 81.5 vjet.

Këto të dhëna janë të fundit të disponueshme dhe mund të kenë ndryshime në të ardhmen, pasi jetëgjatësia ndryshon vazhdimisht nëpër botë.

Faktori i ushqimit ka një ndikim të rëndësishëm në jetëgjatësinë e një popullate. Ushqimi i shëndetshëm mund të ndihmojë në zvogëlimin e rrezikut të shumë sëmundjeve kronike si diabeti, sëmundjet kardiovaskulare dhe kanceri, të cilat janë disa nga arsyet kryesore të vdekshmërisë në botë. Një dietë e shëndetshme e përfshin një gamë të gjerë të ushqimeve të pasura me vitamina, minerale dhe antioksidantë që ndihmojnë në mbajtjen e trupit të shëndetshëm dhe funksionues.

Në anën tjetër, një dietë e dobët dhe e varfër në ushqime të shëndetshme mund të rrisë rrezikun e sëmundjeve kronike dhe mund të ulë jetëgjatësinë. Në disa raste, një mungesë e ushqimeve të rëndësishme mund të çojë në mungesë të vitaminave dhe mineraleve, dhe kjo mund të çojë në sëmundje dhe vdekje.

Në përgjithësi, një ushqim i shëndetshëm dhe i balancuar përbën një faktor të rëndësishëm në përshpejtimin e rritjes dhe zhvillimit të një popullate të shëndetshme dhe të gjatëjetësishme.

[sirena_adria]

Jetëgjatësia mesatare në vitin 2030?

2017


Vendet e pasura, si Japonia, Zvicra dhe Australia, kanë jetëgjatësinë më të lartë, edhe pse vlerësimet ndryshojnë në varësi të metodologjisë. Hulumtimi i ri në mesin e 35 vendeve të pasura, të autorizuar nga shkencëtarët në “Imperial College” në Londër dhe “Organizata Botërore 3 Shëndetësisë, të publikuar në revistën mjekësore “Lancet”, përdor një kombinim të 21 modeleve statistikore në vend. Autorët thonë se rezultatet janë më të besueshme, por edhe të habitshme.

Sipas tyre, deri në vitin 2030 në Korenë e Jugut jetëgjatësia do të zgjatet si për gra, ashtu dhe për burra. Në vitin 2030 ka të ngjarë që gratë të jetojnë më shumë se 90 vjet, 7 vjet më gjatë, në qoftë se janë të lindur në vitin 2010 pritet që edhe burrat të jetojnë më shumë se 84 vjet.

Vende të tjera konsiderohet se do t’i përmirësojnë rezultatet për arsye të ngjashme. Trashjet në mesin e grave në Francë dhe Zvicër ndodhin rrallë. Deri në vitin 2030 burrat hungarezë pritet të jetojnë një mesatare prej 7.5 vjet më shumë se në vitin 2010, pjesërisht për shkak se disa prej tyre përdorin alkool apo duhan.

Zelanda e Re, Australia dhe Kanadaja kanë nivele të ulëta të vdekshmërisë dhe vdekjeve nga aksidentet.
Autorët megjithatë presin shumë më pak përparim në vende të tjera. Në vendet më pak të pasura jetëgjatësia mesatare është e shkurtër dhe nuk pritet të bëhet më e gjatë. Suedia dhe Japonia kanë gjithashtu gjasa për të shënuar zgjatjet e jetëgjatësisë.

Të dhënat më të habitshme janë për SHBA-në. Ekonomia më e madhe në botë është në mesin e pesë shteteve në fund të listës për përmirësime të jetëgjatësisë për burrat dhe gratë, me një jetëgjatësi 77 vjet për burrat dhe 81 vjet për gratë në vitin 2010. Tashmë është ndër më të ulëtat në botën e pasur.

Kjo është pjesërisht për shkak të faktit se SHBA-ja është i vetmi vend në OECD që nuk ka kujdes shëndetësor për të gjithë. Përveç kësaj, vendi ka vdekshmërinë më të lartë në mesin e nënave dhe fëmijëve, e më pak njerëz vërtet arrijnë moshën e vjetër.


https://www.albinfo.ch/jetegjatesia-...ne-vitin-2030/

[sirena_adria]

Sekretet e Jetëgjatësisë Fshihen tek Gjenetika – Zbuloni Faktet Interesante

Një shprehje e urtë popullore thotë që jetëgjati nuk bëhet jetëshkurtër.

Kjo rezulton të jetë e vërtetë, nëse u beson të dhënave të deritanishme të një studimi sipas të cilit, jetëgjatësia është e shkruar në gjene.

Njerëzit që jetojnë përtej të njëqindtave janë të rrallë ama gjithnjë janë në qendër të vëmendjes sepse mesa duket kanë një sekret.

Njeriu që ka jetuar më gjatë në botë (e dokumentuar), quhet Jeanne Calment.

Kjo grua jetoi plot 122 vjet dhe 164 ditë.

Në mars të vitit 2019, një grua japoneze, 116 vjec, u njoh si njeriu më i vjetër në botë.

Natyrshëm lind pyetja, çfarë kanë të përbashkët këta njerëz dhe çfarë i dallon nga popullata e gjerë?


Sa ndikojnë gjenet?

Pikërisht kjo i ka shtyrë ekspertët të ndërmarrin një studim, i pari i llojit të vet, mbi dëshifrimin e kodeve gjenetike të një burri dhe një gruaje që kanë jetuar përtej moshës 114 vjeç.

Studimi që vazhdon akoma deri më tani ka publikuar këto gjetje:

ADN-ja e njerëzve që jetojnë mbi 114 vjeç është shumë e ngjashme me njerëzit që nuk jetojnë aq gjatë.

Njerëzit që jetojnë mbi 114 vjeç, kanë të njëjtët tregues gjenetikë mbi sëmundshmërinë si popullata e gjerë.

Gjithësesi ata kanë mbi 50 variabla gjenetikë të lidhur me jetëgjatësinë, për disa prej të cilave as që është dëgjuar ndonjëherë.

Hipoteza e studiuesve është që gjenet që lidhen me jetëgjatësinë mund të jenë të prirura të bëhen pengesë për genet që lidhen me sëmundshmërinë.

Pra, është e gjitha një shorte.


Jetëgjatësia Në Shqipëri

Të dhënat më të fundit për jetëgjatësinë në vend, tregojnë se jetëgjatësia në Shqipëri luhatet tek 80.1 vjeç për femrat dhe 78 vjeç për meshkujt.

Ndërkohë, jetëgjatësia në Europë për gratë është mesatarisht 83.6 vjet, krahasuar me 78.2 vjet për meshkujt.

Këto të dhëna tregojnë se jetëgjatësia në vendin tonë është pak më e ulët se mesatarja evropiane.

Sipas të dhënave të revistës Monitor jetëgjatësia mesatare e shqiptarëve në vitin 1961 ishte 62.3 vite, që do të thotë se në periudhën e tranzicionit jetëgjatësia është rritur me pak vite.

Një hartë e përpiluar nga organizata HelpAge falë të dhënave të Organizatës Botërore të Shëndetësisë ka arritur në një konkluzion mbi jetëgjatësinë.

Sipas kësaj harte, një person 60 vjeçar në Shqipëri dhe në një pjesë të mirë të Ballkanit, pritet të jetojë edhe 18 deri në 20 vjet të tjera.

Hapat Drejt Jetëgjatësisë

Njeriu, thonë ekspertët, ADN-në dhe genet nuk i ndryshon dot, ama mund ta ndihmojë veten që të jetojë gjatë duke u siguruar që:

- të mos pijë duhan,
- të jetë aktiv çdo ditë,
- të ushqehet shëndetshëm me perime, shpendë, fruta, yndyrna të shëndetshme e drithëra të plota,
- të shmangë ushqimet e shpejta, me yndyrë dhe kripë,
- të marrë mjaftueshëm vitaminë D dhe kalçium,
- të kujdeset për peshën dhe formën e trupit,
- të sfidojë trurin,
- të ketë një rreth të fortë shoqëror,
- të mbrojë sytë dhe dëgjimin duke bërë shpesh kontrolle,
- të mbajë një higjenë të mirë të gojës,
- të marrë medikamentet e duhura në kohën e duhur për tensionin, osteoporozën dhe çdo problem tjetër shëndetësor.


/ AgroWeb.org

https://agroweb.org/ne-forme/trupi-s...t-interesante/

[sirena_adria]

Jetëgjatësia/ Dieta e qëndrueshme që ul rrezikun e vdekjes me 25%

Miratimi i një diete miqësore nuk është vetëm e mirë për planetin, por mund t’ju ndihmojë të jetoni më shëndetshme dhe më gjatë, sipas një studimi të ri.

Një grup shkencëtarësh zbuluan se njerëzit që ndjekin një dietë të qëndrueshme për mjedisin, përballen me një rrezik të reduktuar prej 25% të vdekjes. Gjetjet e reja u prezantuan në takimin vjetor të Shoqatës Amerikane për Ushqyerjen NUTRITION 2023 në Boston.

Studimi u bazua në hulumtimet e mëparshme, të cilat arritën në përfundimin se ushqimet që mbrojnë mjedisin janë të dobishme për shëndetin (drithërat, frutat, perimet pa niseshte, arrat, vajrat e pangopur dhe të tjera).

Për të krijuar Indeksin e Ushqimit të Shëndetit Planetar (PHDI), studiuesit shqyrtuan provat e disponueshme mbi marrëdhëniet midis grupeve të ndryshme ushqimore dhe kushteve shëndetësore. Më pas ata aplikuan indeksin për të analizuar rezultatet në më shumë se 100,000 pjesëmarrës të dy studimeve të mëdha të kryera në SHBA. Grupi i të dhënave përfshinte më shumë se 47,000 vdekje gjatë një periudhe pasuese prej më shumë se 30 vjetësh (1986-2018).

Përfundimi i arritur ishte se njerëzit me dietën më miqësore me mjedisin përballeshin me një rrezik 25% më të ulët të vdekjes nga çdo shkak. Në mënyrë të veçantë, rezultatet më të larta PHDI u shoqëruan me një rrezik 15% më të ulët të vdekjes nga kanceri ose sëmundjet kardiovaskulare, një rrezik 20% më të ulët të vdekjes nga sëmundjet neurodegjenerative dhe një rrezik 50% më të ulët të vdekjes nga sëmundjet e frymëmarrjes.

Gjetjet e reja janë në përputhje me hulumtimet e mëparshme që sugjerojnë se ushqimet me bazë bimore, janë të lidhura me një rrezik më të ulët të sëmundjeve kronike si sëmundjet e zemrës, kanceri i zorrës së trashë, diabeti dhe goditjet në tru dhe me ndikime të reduktuara mjedisore si ndotja nga lëndët ushqyese dhe emetimet e gazeve serrë, por edhe ndikimet në përdorimin e ujit dhe tokës.

Studimi i ri ofron një mjet të thjeshtë që profesionistët e shëndetit publik dhe politikëbërësit mund ta përdorin për të zhvilluar strategji për të përmirësuar shëndetin publik dhe për të adresuar krizën klimatike.

“Kufizimi i ndikimeve njerëzore në mjedis është një çështje serioze. Një model i qëndrueshëm ushqimor nuk është vetëm i shëndetshëm, por edhe në përputhje me kufijtë e planetit për emetimet e gazeve serrë dhe parametra të tjerë mjedisorë”, tha Linh Bui, një kandidat për doktoraturë në Departamentin e Ushqyerjes në Shkollën e Shëndetit Publik të Harvardit T.H. Çani.


Infokus.com

https://gazetainfokus.com/jetegjates...vdekjes-me-25/

[sirena_adria]

Bëj këto 8 ndryshime në jetë dhe jeto 20 vjet më shumë, thotë studimi i ri

Tetë ndryshime në stilin e jetesës, të tilla si ushqimi dhe gjumi i mirë, mund të shtojë më shumë se 20 vjet në jetën tuaj, sugjeron një hulumtim i ri.

Hulumtimi, i prezantuar në takimin vjetor të Shoqatës Amerikane për Ushqyerjen në Boston, u bazua te të dhënat nga pyetësorët dhe të dhënat mjekësore të mbledhura midis viteve 2011 dhe 2019. Të dhënat mbuluan më shumë se 700,000 veteranë amerikanë të moshës 40 deri në 99 vjeç.

"Gjetjet tona sugjerojnë se përqafimi i një stili jetese të shëndetshme është i rëndësishëm si për shëndetin publik ashtu edhe për mirëqenien personale," tha Xuan-Mai T Nguyen.

"Sa më herët, aq më mirë, por edhe nëse bëni një ndryshim të vogël në të 40-at, 50-at ose 60-at, ai është ende i dobishëm," shtoi ajo.

Ekipi theksoi se, kur kombinohen, faktorët e stilit të jetesës mund të kenë një ndikim thelbësor në jetëgjatësi, duke rritur jetëgjatësinë e një personi me dekada.

Tetë ndryshimet e stilit të jetesës që mund të zgjasin jetën tuaj:

1. Hani mirë.
2. Shmangni cigaret.
3. Bëni një gjumë të mirë gjatë natës.
4. Jini fizikisht aktiv.
5. Menaxhoni stresin.
6. Shmangni pirjen e tepërt.
7. Mos krijoni varësi ndaj opioideve.
8. Krijoni marrëdhënie pozitive shoqërore.


Bota Sot

https://www.botasot.info/life-style-...-studimi-i-ri/

[sirena_adria]

Sapo ka mbushur 101 vjeç dhe punon çdo ditë, neurologu tregon “sekretin” e jetës së gjatë

Neurologu Dr.Howard Tucker, shumë i njohur në Cleveland të Ohios ka mbushur muajin e kaluar plot 101 vjeç.

Mediat e huaja shkruajnë se Tucker ka lindur më 10 Korrik 1922 dhe ai pavarësisht moshës së thyer ende punon me kohë të plotë dhe është mjaft i lumtur me gruan e tij me të cilën ka 66 vite martesë.


Ai ka rrëfyer në një podcast “sekretin” e jetëgjatësisë së tij. Tucker beson se marrëdhëniet e shëndetshme me njerëzit dhe të ndjerit përherë i ri janë elementët që garantojnë një jetë shumë të gjatë. Por veç këtyre, ai jep dhe disa këshilla të tjera.

101-vjeçari është shumë aktiv me aktivitetet sportive, ai vrapon deri në 4.8 kilometra disa herë brenda një jave dhe nuk pi duhan. Tek ushqimi ai është mjaft selektiv!

Në mëngjes ai konsumon drithëra dhe fruta. Ai thotë se pjepri, bananet, luleshtrydhet dhe boronicat shoqëruar me drithëra nuk duhet të mungojnë kurrë në mëngjeset e verës. Po ashtu të dy, bashkë me gruan e tij pinë qumësht me 2% yndyrë të reduktuar dhe janë adhurues të çajit të zi e kafesë.

“Marrja e lëndëve ushqyese që trupi juaj ka nevojë mund t’ju mbrojë nga sëmundje të tilla si diabeti, kanceri dhe sëmundjet e zemrës”, shprehet neurologu.

Tucker thekson se ai zakonisht e anashkalon drekën sepse e bën atë të ndihet më efikas dhe e pengon atë të përgjumet në punë.

Në darkë, ai ushqehet me peshk dhe perime, duke përfshirë shumë brokoli e mish herë pas here. E pas këtyre, sipas tij është e domosdoshme të konsumosh fruta ose akullore.

Darka tipike e Tucker është e ngjashme me dietën mesdhetare, e cila është konsideruar prej kohësh “standardi i artë” për ushqim të shëndetshëm. Dieta fokusohet në perime, yndyrna të shëndetshme si vaji i ullirit, proteina pa yndyrë dhe karbohidratet komplekse si drithërat. Studimet tregojnë se plani i të ngrënit mund të zvogëlojë rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare dhe të promovojë shëndetin e trurit.

Këto sugjerime ndoshta do ju vijnë dhe ju në ndihmë për një jetë shumë të shëndetshme e të gjatë!


Gazeta Tema

https://www.gazetatema.net/lifestyle...retin--i401927

[sirena_adria]

101-vjeçarja që ende punon dhe i jep makinës jep 6 këshilla për jetëgjatësinë


101-vjeçarja, Jayne Burns, ka zgjedhur që të punojë akoma në zanatin e saj, dhe jo siç bëjnë shumë njerëz që pas daljes në pension nuk punojnë më. Ajo gjithashtu i jep edhe makinës.

Prej 25 vitesh ajo punon me kohë të pjesshme në dyqanin Joann në Mason, Ohio, e cila pret copa dhe pëlhura. Ajo thotë me plot bindje se puna është një nga sekretet e jetëgjatësisë së saj.

“Duhet të vazhdoni të lëvizni dhe të mos rrini ulur në shtëpi gjatë gjithë ditës. Thjeshtë më pëlqen të punoj dhe të kem kontakte të vazhdueshme në përditshmëri me njerëz të ndryshëm”, tha Burns.

Në "ditë normale", udhëtimi i saj me makinë zgjat 20 minuta. Orari i saj i punës në dyqan nuk ndryshon, por mund të ndodhë që 3 ditë në javë të ketë angazhim nga ora 9 e mëngjesit deri në 5 të pasdites. Puna e saj kërkon pak forcë fizike, por Burns është shprehur se nuk e ka fare problem këtë gjë.

Profesioni i saj i hershëm ishte kontabiliste, e cila më pas doli në pension, por kurrë nuk doli plotësisht në pension, raportojnë mediat e huaja.

Ajo ruan edhe format e saj trupore dhe kujdesin e saj për lëkurën, e cila ha pothuajse çdo gjë që dëshiron, duke përfshirë mishin, proshutën dhe gjalpin, ku dikur kujdesej shumë për konsumin e sheqerit, por tani jo më.

Kur u pyet nëse punën e bën për të plotësuar nevojat financiare apo për kënaqësi, ajo u shpreh se të dyja si arsye qëndrojnë.

Burns i ka mbijetuar sëmundjes së kancerit. Ajo u diagnostikua me kancer në zorrën e trashë në vitin 1995 dhe iu nënshtrua një operacioni. Mjekët e diagnostikuan shumë shpejt, kështu që ajo nuk iu nënshtrua kimioterapisë.

101-vjeçarja thotë se këshilla e saj kryesore për të jetuar gjatë dhe shëndetshëm është të kënaqeni duke qenë rreth njerëzve.

“Thjeshtë më pëlqen të jem e rrethuar nga njerëz, shumica prej tyre janë shumë miqësorë", tha Burns.

Një shkencëtar britanik, Andrew Steele, tha se jetëgjatësia e njerëzve varet 20% nga gjenetika e tyre dhe 80% nga stili i jetesës.


Shqiptarja.com

https://shqiptarja.com/lajm/101vjeca...-jetegjatesine

[sirena_adria]

E vërtetuar shkencërisht: Ja si e qeshura na zgjat jetën

Argëtimi përgjithësisht përkufizohet si një emocion lumturie që shkaktohet nga humori, na ndihmon të shoqërohemi (të lidhemi duke qeshur së bashku), të mësojmë (nxit interesin, veçanërisht te fëmijët që mësojnë përmes lojës) dhe të qetësohemi.

Carl Reiner, një komedian amerikan, me një eksperiencë 70-vjeçare në daljet e tij televizive është shprehur gjithmonë se, humori i ka shtuar jetën. Pikërisht në moshën 97 vjeçare ai tregon se nuk ka më asnjë dyshim se ka jetuar kaq gjatë vetëm falë humorit të mirë që e karakterizon.

“Të qesh është përparësi për mua në çdo gjë. Pothuajse çdo natë shikoj diçka që më bën për të qeshur, gjithashtu edhe kur jam me familjarët apo miqtë e mi gjithnjë i bëj për të qeshur ata. Mendoj se nuk ka ndonjë gjë më të rëndësishme se sa të jesh i aftë të qeshësh dhe t’i bësh të tjerët të qeshin. Kjo gjë na mban të rinj,” shkruan Reiner.

Gjithashtu, ai tregon se edhe shumë aktorë të tjerë të cilët janë të shëndetshëm dhe gjallë vetëm falë profesionit të tyre. Kjo nuk mund të duket e vërtetë por disa psikologë që kanë studiuar efektet e humorit, shprehen se këtë qasje e hasim në dy mënyra. Është e lehtë të qeshësh kur nuk ke probleme, por studimet tregojnë se njerëzit duhet ë përpiqen të qeshin edhe në momente të vështira, pasi e qeshura lehtëson stresin dhe ndihmon të sëmurët që të kalojnë më lehtë dhimbjet, duke zgjatur kështu jetën.

“Ndjenjat e humorit dhe të miqësisë do t’ju bekojnë me marrëdhënie më të mira shoqërore, si dhe aftësi për të përballur dhe rrezikun e zvogëluar të vdekjes së hershme,” shprehen Seven Svebak, profesor i Shkencës dhe Teknologjisë në universitetin Norvegjisë, i cili ka studiuar ndikimin e humorit tek shëndeti për më shumë se 50 vjet.

Ai shprehet gjithashtu se e qeshura vepron njëjtë si amortizuesi në një makinë, si një absorbues i jetës së përditshme që na ndihmon të përballojmë më mirë një sërë frustrimesh, shqetësimesh dhe acarimesh. Norman Cousins, një gazetar i vjetër në profesion, shkruajti për vetitë e të qeshurës në librin e tij të vitit 1979, me titull “Anatomia e një Sëmundje të Perceptuar nga Pacienti: Reflektime mbi Shërimin dhe Rigjenerimin”.

Në këtë libër ai pohon se filloi të qëndronte në humor të mirë gjatë gjithë kohës, në momentin kur u diagnostikua me sëmundjen “Spondilititi ankyloz”, një lloj artriti në të cilin ekziston një inflamacion afatgjatë i nyjeve të shtyllës kurrizore. Cousins, jetoi edhe shumë vite të tjera nga çka përjetuan doktorët. Për të qenë të sigurt përvoja e gazetarit nuk ishte një eksperiment shkencor i monitoruar vazhdimisht, megjithatë dëshmitë sugjerojnë se ajo çfarë ai përshkruan në librin tij janë të vërteta.
“Kur njerëzit janë të qeshur, ata tërheqin edhe njerëz të tjerë dhe kjo lidhje e komunitetit është monedha shoqërore për jetëgjatësi,” thotë Edward Cregan një profesor i onkologjisë në Kolegjin “Clinic of Medicine and Science” në Minesota.

“Askush nuk dëshiron të rrethohet nga njerëzit negative dhe të zymtë. Ne tërhiqemi nga njerëzit e qeshur,” shtoi ai. Që e qeshura është ilaçi më i mirë, kjo është një klishe e vjetër, por si shumë klishe të tjera edhe kjo gjë është bazuar edhe në të vërtetat. Efektet psikologjike të një humori të mirë janë të dukshme dhe mund të sjellin edhe përfitime fiziologjike. Për më tepër e qeshura është falas dhe nuk ka efekte anësore të këqija. Sipas ekspertëve e qeshura stimulon thithjen e oksigjenit në organe të ndryshme si mushkëri zemër dhe njëkohësisht stimulon trurin për të liruar më shumë endrofinë. Gjithashtu i ndihmon njerëzit të përballojnë stresin duke lehtësuar tensioni.

“E qeshura, zvogëlon nivelin e kortizolit të hormoneve të këqija të stresit. Kur jemi të stresuar niveli i kotizolit ngrihet dhe ndërhyn me pjesët e trurit duke rregulluar emocionet. Kur kjo gjë ndodh sistemi imunitar përkeqësohet, një faktor që mund të shkaktojë një sërë sëmundjesh si atë të zemrës, kancerit dhe demencias,” shprehet Creagan.

Rezultatet e një studimi të madh , 15 vjeçar norvegjez me 53.556 pjesëmarrës të kryer nga Svebak dhe koleget e tij, tregojnë se humori mund të vonojë ose parandalojë disa sëmundje kërcënuese për jetën. Shkencëtarët matën ndryshimet fiziologjike dhe e psikologjike tek të gjithë pjesëmarrësit, duke i’u kërkuar atyre vazhdimisht të përballonin pa stres dhe duke qeshur edhe situatat e vështira. Studimi tregoi se gratë kishin më shumë probabilitet se burrat për të menaxhuar situatat e vështira, duke bërë kështu që të jetojnë më gjatë, gjithashtu edhe duke qenë më pak të rrezikuara nga sëmundjet kardiovaskulare dhe ato infektive.

“Kjo nuk do të thotë se e qeshura është një “vaksinë” për t’iu mbrojtur nga vdekja e parakohshme, megjithëse do të rrisë probabilitetin për të pasur një jetë të gjatë dhe të shëndetshme,” shprehet Svebak. Një tjetër diçka të veçantë që ekspertët cilësojnë është edhe fakti se të qeshësh me një grup miqsh, apo të bësh humor për ta, mundëson përmirësimin e shëndetit mendor. “Përgjithësisht humoristët, ose komedianët shprehin batuta duke u bazuar në ngjarjet e tyre personale. Njerëzit më të mirë për të bërë humor, apo për të qeshur vazhdimisht, janë ata me të cilët keni ndarë shumë përvoja në jetën tuaj,” shton Svebak.

Duke shkruar Reiner tregon edhe sekretet për një jetë të gjatë.

“Një ndër gjërat më të rëndësishme që kam kryer është se nuk kam ngrënë kurrë ushqime të pjekura dhe nuk kam përdorur asnjëherë makina sportive, por gjëja më e mirë që mund të bëni pavarësisht të tjera është të qëndroi të qeshur gjatë gjithë kohës. Kjo do ju mbajë gjallë,” shtoi ai.


/ The Washington Post / Gazeta Express

https://www.gazetaexpress.com/e-vert...a-zgjat-jeten/

[sirena_adria]

Jetëgjatësia jonë nuk është vetëm një numër

Jetëgjatësia e njeriut është më shumë se një numër, dhe hulumtimet e reja zbulojnë se si sekuenca në të cilën shfaqen sëmundjet mund të formësojë në mënyrë dramatike shëndetin e një personi në vitet në vijim.

Më shumë se një e katërta e të rriturve në Britani kanë dy ose më shumë probleme afatgjate shëndetësore. Ky numër është edhe më i madh sa më i vjetër të jetë personi.

Studimi, i udhëhequr nga profesorja Rhiannon Owen nga Universiteti Swansea, shqyrtoi përparimin dhe ndikimin e kushteve të shumta shëndetësore afatgjata – psikoza, diabeti dhe dështimi kongjestiv i zemrës – në jetëgjatësinë e njerëzve. Kushtet e sipërpërmendura së bashku mund të shkurtojnë ndjeshëm jetën e njeriut.

Gjatë një periudhe 20-vjeçare, të dhënat nga baza e të dhënave SAIL u përdorën për të analizuar zhvillimin e kushteve shëndetësore afatgjata në 1.6 milionë të rritur të moshës 25 vjeç e lart në Uells. Janë marrë parasysh edhe intervistat me pacientët dhe publikun për të kuptuar më mirë jetën me kushte të tilla shëndetësore.

Duke përdorur modele statistikore, Owen dhe ekipi i saj hetuan rendin dhe kohën e zhvillimit të këtyre kushteve dhe se si ato ndikuan në jetëgjatësinë e individëve të së njëjtës moshë.

Rendi në të cilin u zhvilluan këto sëmundje ishte vendimtar, zbuluan shkencëtarët britanikë. Zhvillimi i diabetit, psikozës dhe më pas dështimi kongjestiv i zemrës rezultoi në uljen më të madhe të jetëgjatësisë (mesatarisht rreth 13 vjet).

Sekuenca të ndryshme zhvillimi çuan në efekte të ndryshme. Për shembull, një burrë 50-vjeçar në një zonë mesatarisht të varfër mund të përjetojë më shumë se 10 vjet diferencë në jetëgjatësinë bazuar në rendin e shfaqjes së sëmundjeve afatgjata.

Ata që fillimisht zhvilluan diabetin, të ndjekur nga psikoza dhe dështimi kongjestiv i zemrës, ishin në rrezik më të madh për të zhvilluar probleme të mëtejshme shëndetësore ose për të vdekur brenda pesë viteve nga diagnoza e fundit.

Është interesante se prania e kushteve shtesë nuk tregonte gjithmonë një jetëgjatësi më të shkurtër. Individët e diagnostikuar me psikozë dhe diabet, pavarësisht nga radha, kishin një jetëgjatësi më të gjatë në krahasim me ata me vetëm psikozë. Supozimi ishte se ndërveprimi i rregullt me ​​profesionistët e kujdesit shëndetësor, për shembull në klinikat e diabetit, mund të përmirësonte mirëqenien e përgjithshme të pacientit.

Hulumtimi gjithashtu vuri në dukje se dështimi kongjestiv i zemrës, qoftë i vetëm ose i kombinuar me psikozë, ka një efekt të ngjashëm në jetëgjatësinë si kombinimi “rasti më i keq” i të tre kushteve në një sekuencë të caktuar.

Studimi i lartpërmendur është i pari që hulumton sesi sekuenca e zhvillimit të kushteve të shumta afatgjata ndikon në jetëgjatësinë. Gjetjet mund të informojnë pacientët, ofruesit e kujdesit shëndetësor dhe vendimmarrësit për identifikimin e sëmundjes dhe menaxhimin e kujdesit ndaj pacientit, duke përmirësuar potencialisht rezultatet si për pacientët ashtu edhe për sistemin e kujdesit shëndetësor.

Hulumtimi gjithashtu kontribuon në ofrimin më të mirë të kujdesit shëndetësor duke përcaktuar faktorët që rrisin rrezikun e sëmundjes dhe duke zbuluar mundësitë për zbulimin e sëmundjes dhe ndërhyrjen e hershme.

Duke hedhur shikimin përpara, kërkimet e ardhshme mund të vlerësojnë ndikimin e iniciativave dhe ndërhyrjeve për zbulimin e sëmundjeve në vonimin e shfaqjes së kushteve shtesë afatgjata dhe zgjatjen e jetës.

Megjithatë, mbështetja e studimit në të dhënat rutinë shëndetësore pranohet nga autorët e tij si një kufizim, sepse ato të dhëna mund të mos jenë gjithmonë të sakta ose në kohë për shkak të diagnozave të munguara ose të vonuara dhe pasaktësive në përshkrime.

Megjithëse studimi u fokusua në një kombinim të veçantë të kushteve të shumta afatgjata, qasja mund të përsëritet për kombinime të tjera sëmundjesh, të tilla si zhvillimi i problemeve shëndetësore afatgjata pas një infeksioni COVID-19 (COVID afatgjatë) dhe efekti i tij mbi cilësinë e jetës.

Ata që kanë të bëjnë me kushte të shumta afatgjata shpesh kanë rritje të kujdesit shëndetësor dhe përdorimit të ilaçeve, si dhe vështirësi në rritje me detyrat e përditshme, duke çuar në uljen e cilësisë së jetës dhe jetëgjatësisë.


/ Katror.info

https://katror.info/jetegjatesia-jon...tem-nje-numer/

[sirena_adria]

SHMANGINI

Veprimet e përditshme që vënë në rrezik jetëgjatësinë tonë


* Të fjeturit vonë

Shumë të rinj dhe të rritur nuk flenë mjaftueshëm. Mundohen ta kalojnë lodhjen duke parë një film e duke ngrënë ushqime të konservuara. Por trupi e ka të domosdoshëm atë 8-orëshin e gjumit; mjekët nuk lodhen duke e përsëritur. Nëse fjetja më pak se gjashtë orë ndodh shpesh, rrit gjasat e vdekjes së parakohshme.

* Të fjeturit më shumë se ç’duhet

Nga ana tjetër, edhe gjumi i tepërt është i dëmshëm. Ata që flenë më shumë se nëntë orë në ditë janë më të rrezikuar nga vdekja e parakohshme. E njëjta gjë vlen edhe për ata që flenë më pak se shtatë orë. Mesatarja e artë është mes 7-9 orë gjumë çdo natë.

* T’i lash duart më shpesh se ç’duhet

Duket sikur kjo na ruan ndaj mikrobeve, por nëse i lajmë duart më shpesh se ç’duhet ka efekt të kundërt. Në këtë mënyrë shtohen vetëm bakteret rezistente ndaj antibiotikëve dhe këto lloj mikrogjallesa janë shumë të vështira për t’i eliminuar. Ato krijojnë një sërë problemesh të rënda shëndetësore.

* Të mos punuarit

Puna e rëndë, e vazhdueshme të bën të mendosh se ora do të vijë më shpejt, por duke mos punuar nuk i bën vetes asnjë të mirë. Sipas kërkuesve, kjo ndodh sepse puna e mban organizmin dhe trurin në veprim. Në të kundërt, ato bien në gjendje të fjetur.

* Të jetuarit në një qytet të zhurmshëm

Ekspozimi i përditshëm ndaj zhurmave të trafikut ul jetëgjatësinë. Zhurma e trafikut shkakton ngritje të presionit të gjakut dhe të hormonit të stresit, çka mund të çojë në probleme të rënda shëndetësore.

* Të përdorurit të telefonit me orë të zgjatura

Teprimi me përdorimin e telefonit mund të shkaktojë dhimbje qafe, koke, shpine, për shkak të pozicionit jo të mirë të trupit, i cili njihet si një ndër faktorët që ulin jetëgjatësinë. Qëndrimi jo i mirë çrregullon enët e gjakut dhe organet e brendshme, madje edhe nervat. Ata që kanë dhimbje kronike kanë një jetëgjatësi më të shkurtër.


Burimi: Revista Psikologjia / Konica.al

https://konica.al/2023/09/veprimet-e...jatesine-tone/

[sirena_adria]

104-vjeçarja zbulon sekretet e jetëgjatësisë së saj: Gjërat që duhet të bëni

Çdo mëngjes, 104-vjeçarja Vivian Levy merr një taksi dhe shkon për një seancë 45-minutëshe noti.

Ajo ushtrohet duke përdorur shpinën dhe noton bashkë me një grup të vogël bashkëmoshatarësh.

Kur e pyetën sesi qëndron e motivuar për t’u ushtruar edhe në ditët që nuk i pëlqen, Vivian u përgjigj se ky koncept nuk ekziston në mendjen e saj. “Ngrihem çdo ditë dhe shkoj të notoj. Kam bërë stërvitje gjatë gjithë jetës sime,” thotë Vivian për Today.

E lindur në vitin 1919, Vivian ka notuar që kur ishte 6 vjeç. “Është një ushtrim i mirë dhe unë thjesht e shijoj atë. Më pëlqen uji,” thotë ajo.

Vazhdo të lëvizësh

Përveç notit gjatë gjithë jetës së saj, Vivian-it i ka pëlqyer ecja, biçikleta dhe shëtitja, sigurisht kur ishte në një moshë më të re. Ajo gjithashtu luante tenis dhe volejboll.

“Ushtrimet më bëjnë të lumtur dhe janë të mira për trupin tim. Gjithashtu, unë takoj dhe njihem me njerëz të rinj përmes stërvitjes. Aty ku shkoj për të notuar, kam bërë miq,” thotë ajo.

Mos lejoni që problemet shëndetësore t’ju pengojnë

Vivian ka një stimulues kardiak dhe tre stenta dhe ajo shkon tek mjeku i zemrës çdo tre muaj. Por, noti vazhdon të jetë një ushtrim ideal për të sepse është i lehtë për nyjet, stërvit zemrën në mënyrë të shëndetshme dhe e lejon atë të vazhdojë të lëvizë.

Bëhu njeri social

Mësuesja në pension thotë se ka qenë gjithmonë aktive fizikisht, shoqërisht dhe politikisht. “Jini të interesuar për gjërat që ndodhin rreth jush,” këshillon ajo. Kur Vivian mbushi 104 vjeç në korrik, ajo mori pjesë në tri ditëlindje: një në palestrën e saj, një në qendrën e të moshuarve dhe një me familjen.

Hani mirë, por edhe kënaquni

Vivian thotë se ajo u rrit me ushqime të shëndetshme që gatuante nëna e saj, duke përfshirë supë pule, mish dhe perime. “Kemi pasur tre vakte të mira në ditë,” kujton ajo. “Ne nuk kishim proshutë, salsiçe apo diçka të tillë”.


a.c. / dita

https://gazetadita.al/104-vjecarja-z...duhet-te-beni/

[sirena_adria]

Gjashtë sekretet për një jetë të gjatë dhe të shëndetshme

Nuk është më një sekret se regjimi ushqimor dhe stërvitja janë çelësi për të jetuar një jetë të gjatë të shëndetshme, por lista nuk ndalet me kaq.

AgroWeb.org bazuar në këshillat e ekspertëve më të mirë botërorë të shëndetit, ndan me ju këshillat e tyre për mënyrat më të lehta të cilat ndikojnë në jetëgjatësinë tuaj.


Mbroni shëndetin e zemrës

Nëse dëshironi të jetoni gjatë atëherë gjëja e parë që duhet të bëni është të mbroni dhe përmirësoni shëndetin tuaj kardiovaskular.

Këshillat për këtë janë:

Ndiqni një regjim ushqimor të pasur me fruta, perime dhe bishtajore.

Konsumoni më pak produkte shtazore dhe ushqime të përpunuara.

Jini fizikisht aktiv. Kryeni të paktën 150 minuta ushtrime gjatë gjithë javës.

Flini 7 ose 8 orë gjumë në natë.

Mbani një peshë të shëndetshme.

Mbani nën kontroll dhe në nivele optimale kolesterolin, sheqerin në gjak dhe presionin e gjakut. Të gjitha vijnë si rezultat natyral i aktivitetit fizik dhe ushqimit të shëndetshëm.

Ushtrohuni

Ushtroni të paktën 30 minuta çdo ditë. Sidomos nëse keni presion të lartë të gjakut ose diabet.

Gjithashtu ngritja e peshave ose përdorimi i shiritave të rezistencës, ushtrime që ndihmojnë për forcimin e muskujve, kanë treguar se reduktojnë rrezikun e vdekjes së parakohshme me 10- 17%”.

Lini duhanin

Një nga mënyrat më të thjeshta për të jetuar më gjatë është të lini duhanin.

Nëse nuk pini duhan, të jetosh më gjatë dhe më shëndetshëm zakonisht varet nga zgjidhja më e dukshme që është mënyra e të ushqyerit. Regjimi ushqimor mesdhetar është ai që të gjithë ekspertët sugjerojnë dhe preferojnë.

Konsumoni më shpesh kërpudha

Kërpudhat janë i vetmi burim ushqimor i një aminoacidi të fuqishëm me veti antioksiduese dhe anti-inflamatore me emrin L-ergothioneine (shkurtimisht ERGO).

Sipas disa studimeve, konsumi i lartë i kërpudhave ka të ngjarë të shpjegojë pse vende si Franca, Irlanda dhe Italia, kanë jetëgjatësi relativisht të lartë. Kjo ka bërë që disa shkencëtarë ta quajnë ERGO ‘vitamina e jetëgjatësisë”.

Kufizoni proteinat shtazore

Tashmë është e vërtetuar se duke reduktuar konsumin e proteinave që gjenden tek produktet shtazore, ju mund të jetoni më gjatë.

Duke u fokusuar në një regjim ushqimor me bazë bimore, ju mund të rrisni jetëgjatësinë tuaj.

Merrni fitonutrientët e nevojshëm për organizmin

Fitonutrientët si resveratroli dhe kuercetina mund të kenë efekte të fuqishme në shëndetin dhe jetëgjatësinë tuaj.

Resveratroli, i cili gjendet në ushqime si rrushi, vera, boronicat, kikirikët dhe kakao,ka treguar se përmirëson cilësinë e jetës.

Kuercetina, e cila gjendet në ushqime si mollët, qepët dhe lakra jeshile, shoqërohet me rritjen e jetëgjatësisë. Ajo gjithashtu ka efekte neuroprotektive dhe anti-inflamatore në trup.


/ AgroWeb.org

https://sinjali.com/gjashte-sekretet...e-shendetshme/

[ATMAN]

Këtu janë disa sekrete që mund t'iu ndihmojnë të jeni të shëndetshëm dhe të jeni në gjendje të mirë në moshë të vjetër:

1. Ushqimi i shëndetshëm: Konsumoni një dietë të balancuar dhe të pasur në fruta, perime, proteina të shëndetshme, grurë të plotë dhe yndyrna të shëndetshme. Përqendrohuni në ushqime të freskëta dhe minimizoni konsumin e ushqimeve të përpunuara dhe të yndyrshme. Sigurohuni që të keni një hidratim të mjaftueshëm duke pirë ujë të pastër.

2. Aktiviteti fizik: Ushtrimi rregullt është thelbësor për një jetë të shëndetshme. Provojani të jeni të aktivë dhe të ushtroni të paktën 150 minuta aktivitet fizik moderat në javë ose 75 minuta aktivitet fizik të rëndë në javë, në përputhje me rekomandimet e Organizatës Botërore të Shëndetit (WHO). Gjeni një aktivitet fizik që ju pëlqen dhe integroni atë në rutinën tuaj ditore.

3. Kontrolloni peshën tuaj: Ruani peshën tuaj në një nivel të shëndetshëm për trupin tuaj. Një indeks masë trupore (IMT) i shëndetshëm, që është midis 18.5 dhe 24.9, është i rekomanduar. Një peshë e shëndetshme zvogëlon rrezikun e sëmundjeve të ndryshme si diabeti, sëmundjet kardiovaskulare dhe tensioni i lartë.

4. Mbrojtja nga duhani: Evitoni duhanin dhe ndotjet e tjera. Duhani është një faktor kryesor i rrezikut për shumë sëmundje serioze, përfshirë kancerin, sëmundjet kardiovaskulare dhe sëmundjet e frymëmarrjes. Nëse jeni person duhanpirës, konsultohuni me mjekun tuaj për ndihmë në ndërprerjen e këtij zakoni.

5. Kontrolli i stresit: Mësoni teknika të menaxhimit të stresit, si meditimi, relaksimi, joga ose aktivitetet që ju sjellin gëzim dhe qetësi. Stresi i tepërt mund të ndikojë në shëndetin tuaj fizik dhe mendor, kështu që është e rëndësishme të gjeni mënyra për të mbajtur stresin nën kontroll.

6. Kontrolli i tensionit të gjakut dhe kolesterolit: Kontrolloni nivelin e tensionit të gjakut dhe kolesterolit tuaj. Një tension i lartë i gjakut dhe nivele të larta të kolesterolit mund të rrisin rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare. Konsultohuni me mjekun tuaj për monitorimin dhe kontrollin e këtyre faktorëve.

7. Kujdesi për shëndetin mendore: Kujdesja për shëndetin mendore është po aq e rëndësishme sa kujdesi për shëndetin fizik. Përfshini aktivitete që ju relaksojnë, ndihmojnë në menaxhimin e stresit dhe promovojnë mirëqenien emocionale. Nëse keni nevojë, konsultohuni me një profesionist të shëndetit mendor.

8. Kontrollii konsumit të alkoolit: Kufizimi i konsumit të alkoolit është një faktor i rëndësishëm për një jetë të shëndetshme. Nëse pi alkool, bëni këtë në mënyrë të moderuar dhe respektimi i udhëzimeve të sigurisë së konsumit të alkoolit. Pijet alkoolike të tepërta mund të shkaktojnë dëm të madh për shëndetin tuaj, përfshirë sëmundjet e mëlçisë, sëmundjet e zemrës dhe probleme të tjera shëndetësore.

9. Kontrolloni rregullisht shëndetin tuaj: Bëni kontrollin e rregullt të shëndetit dhe vizitat e duhura te mjeku. Kjo mund t'ju ndihmojë të zbuloni dhe trajtoni herët çdo problem shëndetësor dhe të ndiqni një plan të përshtatshëm mjekësor për ju.

Mënyra më e mirë për të arritur një jetë të gjatë dhe të shëndetshme është të krijojmë zakone të shëndetshme dhe të mahnitshme që të jenë pjesë e rutinës sonë të përditshme. Në fund të fundit, çelësi i një jetë të shëndetshme dhe të gjatë është gjithmonë një kombinim i shëndetit fizik dhe mendor, i mbajtur në gjendje të mirë përmes zgjedhjeve të mira dhe kujdesit për veten.

[sirena_adria]

Japonezët sfidojnë dietën mesdhetare me këto 9 sekrete të jetëgjatësisë

Sekreti i jetëgjatësisë është një vakt në ditë. Hani vetëm një herë, dhe mundësisht në darkë. Për të jetuar për një kohë të gjatë duhet të mësohemi të kemi një stomak që bën zhurmë. E argumentojnë japonezët: Yoshinori Nagumo është president i Shoqërisë Ndërkombëtare Mjekësore Kundër Plakjes. Në librin e tij “Fuqia magjike e agjërimit” shpjegon metodën japoneze për mbajtjen e shëndetit, parandalimin e sëmundjeve dhe ngadalësimin e plakjes. “Studimet e fundit – thotë – kanë treguar se uria ka një ndikim themelor në mirëqenien fizike zhurma e stomakut është një shenjë që, në nivel qelizor, në organizëm ndodhin reaksione pozitive që madje edhe na rinojnë”. Dr. Nagumo shpjegon se ai gjithashtu e ka testuar metodën vetë. Prej shumë vitesh ai ha vetëm një vakt në ditë.

1. Si të fillosh të hash më pak

Të përdorësh pjata më të vogla me 20% në krahasim me ato normale, ndihmon për të pushuar së ngrëni kur e ke stomakun të mbushur në 8 të 10-at. Për shembull mund të përdoren pjatat e fëmijëve: porcionet do të jenë automatikisht të kufizuara, në krahasim me pjatat klasike.

2. Kalo mëngjesin

Sipas kësaj filozofie ushqimore – dhe ndryshe nga ajo që zakonisht pohojnë nutricionistët e zakonshëm – mëngjesi nuk është i nevojshëm. I vetmi lëshim ka të bëjë me lëngjet. Por kini kujdes, jo kafe, vetëm një lëng. Jo ushqime të pasura me sheqer, sepse këto edhe nëse merren në sasi minimale, stimulojnë hormonin e insulinës dhe rrisin depozitat e yndyrës. E sikur kjo të mos ishte e mjaftueshme, ato treten aq shpejt, saqë më pas të lënë më të uritur.

3. Për të shmangur përgjumjen

Për ata që nuk mund të kalojnë drekën, këshillimi është të hani pak. Më mirë të zgjidhni ushqim të ulët glicemik, për të shmangur kulmin e insulinës që ndodh menjëherë pas ngrënies. Karbohidratet integrale – oriz, makarona, bukë – janë më të mira se ato të bardha, por proteinat janë më të preferuara ndaj sheqernave dhe mielleve. Idealja? Një frut sezonal, ndoshta i ngrënë me lëkurë. Konsumi i lëkurës ndihmon në riparimin e plasaritjeve të membranës së sistemit të tretjes dhe epidermës, parandalon plakjen dhe na bën më tolerantë ndaj të ftohtit.

4. Kur të hahet vakti i vetëm

Vakti i vetëm duhet të hahet në darkë. Shumë kanë frikë të hanë shumë pak dhe mendojnë se konsumi i një vakti të vetëm në ditë, mund të shkaktojnë kequshqyerje. Por kequshqyerja nuk varet nga sasia, por nga cilësia e ushqimit. Nëse gjatë ditës ju ndjeni zhurmë stomaku, kjo është një shenjë e mirë: oreksi dhe stomaku që gërryen tregojnë një rritje të sekretimit të hormoneve të rritjes.

5. Jo kafesë me stomak të zbrazur

Konsumi i çdo gjëje – madje edhe çajit jeshil – me stomak bosh – është i keq. Efektet anësore të pirjes së kafesë të zezë e të fortë me stomak bosh përfshijnë të vjella, marramendje, prodhim të tepruar të pështymës dhe diarre. Dhe ato janë rezultat i stimulimit të sistemit nervor parasimpatik.

6. Si të shmangni sindromën metabolike

Njerëzit me sindromë metabolike rrezikojnë të preken nga arterioskleroza dhe sëmundjet e zemrës. Tre parametra për të mbajtur nën kontroll: kolesteroli, glukoza e gjakut dhe tensioni i gjakut. Për të kapërcyer sindromën metabolike ekzistojnë katër rregulla që duhen ndjekur: mos hani shumë, mos abuzoni me yndyrën, mos abuzoni me sheqerna, mos abuzoni me kripën.

7. Kujdes sheqerin

Ëmbëlsirat në përgjithësi rrisin përqindjen glicemike, duke nxitur një ndjenjë ngrohtësie, por edhe përgjumje. Por jo vetëm që sheqeri e plak trupin, por ai edhe shkurton jetëgjatësinë. Rreziqet e pirjes së duhanit janë tashmë të njohura, por shumë pak e dinë se sheqeri shkakton shumë më shumë dëmtime në shëndet, se sa cigaret. Toksiciteti i sheqerit jo vetëm ndihmon në rritjen e rrezikut të arteriosklerozës, atakut dhe sëmundjeve të zemrës, por gjithashtu rrit yndyrnat, duke e bërë atë gogolin e atyre që janë në dietë.

8. Si të forconi kockat

Kockat nuk forcohen duke marrë doza të larta të kalciumit. Nëse doni të forconi kockat, duhet të ecni dy herë më shumë se sa ecni mesatarisht. Graviteti aplikon një peshë në skelet dhe kjo shkakton një rritje të kalciumit në kocka. Në periudhat e urisë ekstreme, ose kur pini sasi të mëdha të ujit sepse është nxehtë, kalciumi eliminohet nga urina me natrium, dhe kjo është për shkak të mungesës së kalciumit, por këto janë raste të rralla. Mos harroni: fuqia e kockave përcaktohet nga aktiviteti fizik i kryer gjatë fëmijërisë dhe adoleshencës.

9. Në shtrat menjëherë pas ngrënies

Për të qenë të shëndetshëm dhe të pashëm, sekreti i parë është të flini dhe të ngriheni herët. Koha më e mirë për të fjetur mirë dhe gjithë natën është menjëherë pas darkës. Fjetja pas ngrënies është pjesë e ritmit të shëndetshëm dhe natyror. Shumë kanë frikë nga e kundërta. Por mos kini frikë, hormoni i rritjes ka detyrën e djegies së dhjamit të yndyrës që është prodhuar saktësisht gjatë orëve të arta, në gjumin e thellë, pra mes 22 dhe 2 në mëngjes.


/ Bota.al

https://bota.al/japonezet-sfidojne-d...jetegjatesise/

[sirena_adria]

Tipari numër 1 i personalitetit që lidhet me një jetë të gjatë

Numri i njerëzve që jetojnë deri në të paktën 100 vjeç në SHBA është dyfishuar gjatë dekadës së fundit.

Roslyn Menaker, 103 vjeç, i tha The Guardian se “lumturia, gëzimi, vlerësimi ... një këndvështrim pozitiv”, janë arsyeja pse ajo ka jetuar kaq gjatë. Ruth Sweedler, 103 vjeç, tha për CNBC Make It se ajo gjithmonë vlerësohej për qëndrimin e saj pozitiv. “Kur hyja në një klasë, mësuesi im më thoshte: ‘Mirëmëngjes, diell!’ Sepse isha shumë e gëzuar”, tha ajo.

Ndërsa të moshuarit mund të mendojnë se të qenit pozitiv ka luajtur një rol në jetëgjatësinë e tyre, marrëdhënia midis personalitetit dhe plakjes është më e nuancuar, thotë David Watson, një ish-profesor i psikologjisë së personalitetit në Universitetin e Notre Dame.

“Unë mendoj se efektet e të qenit pozitiv janë të mbivlerësuara,” thotë ai. Por ka edhe tipare të tjera që ai beson se janë të lidhura ngushtë me jetëgjatësinë.

“Njerëzit e ndërgjegjshëm nuk bëjnë marrëzira”
Ndërgjegjshmëria, ose sa i organizuar dhe i disiplinuar jeni, është më e lidhura me jetëgjatësinë, thotë Watson.

Kjo ka të ngjarë sepse njerëzit me shkallë të lartë të ndërgjegjes janë më të mirë në kujdesin për veten. Njerëzit e ndërgjegjshëm, për shembull, priren të pinë alkool në moderim dhe të hanë vakte më të balancuara, thotë ai.

“Njerëzit e ndërgjegjshëm nuk bëjnë marrëzira, kështu që ata kanë shkallë më të ulët të aksidenteve dhe gjendje më të mira shëndetësore,” thotë ai.

Kjo nuk do të thotë se një qëndrim pozitiv nuk bën asgjë, shton ai.

Pajtueshmëria mund të luajë një rol në jetëgjatësi, veçanërisht kur bëhet fjalë për përballimin e situatave stresuese.
“Njerëzit e shëndetshëm psikologjikisht kanë një kohë më të shpejtë rikuperimi,” thotë ai. “Ata gjejnë mënyra për ta rikthyer veten në atë ekuilibër.”


Tiranapost.al

https://tiranapost.al/stil-jete/tipa...-gjate-i528253

[sirena_adria]

https://gazetasi.al/sugjerime-te-cmu...kohe-te-gjate/

Sugjerime të çmuara kundër plakjes për të qëndruar të rinj për një kohë të gjatë

[sirena_adria]

Çfarë janë Zonat Blu? 5 Vendet Ku Njerëzit Jetojnë Mbi 100 Vite

Zonat Blu janë disa zona të veçanta të botës ku njerëzit jetojnë më gjatë dhe kanë një jetesë të shëndetshme. Këto zona janë bërë subjekt i vëmendjes së madhe për shkak të një dokumentaritë kohëve të fundit me titull “Sekretet e Zonave Blu”, që zbuloi sekretet e jetëgjatësisë së moshës së tretë në disa zona të ndryshme të botës, veçoritë, të përbashkëtat në stilin e jetesës dhe dietën e tyre të veçantë. Në këtë artikull, do të eksplorojmë më shumë rreth jetesës dhe dietës në Zonat Blu dhe do të nxjerrim disa mësime të rëndësishme për një jetë më të gjatë dhe më të shëndetshme.

Zonat Blu – Çfarë janë ato?

Zonat Blu konsiderohen si territoret me njerzit më jetëgjatë dhe të shëndetshëm në të gjithë botën. Ka jo më shumë se pesë zona blu kryesore në botë: Okinawa në Japoni, Ikaria në Greqi, Nicoya në Kostarika, Sardenja në Itali dhe Loma Linda në Kaliforni, SHBA. Banorët e këtyre vendeve kanë një mesatare jetëgjatësie shumë të lartë se pjesa e tjetër të botës dhe një stil jetese mjaft të veçantë që i karkaterizon secilin prej tyre.


Dieta e Zonave Blu

Dieta e banorëve të Zonave Blu është një pjesë e rëndësishme e jetesës së tyre të gjatë dhe të shëndetshme. Disa karakteristika kryesore të kësaj diete janë:

Përdorimi i shumë produkteve të freskëta: Frutat, perimet, dhe zarzavat janë ndër ushqimet kryesore në doetën e të gjithë banrovëve. Kjo i furnizon ato me vitaminat dhe minerat e nevojshme për trupin.

Përdorimi i proteinave cilësore: Në dietën e tyre banorët e zonave blu përdorin proteina nga burime natyrale, si peshku, mish i bardhë, dhe bimë proteinesh. Peshku është një burim i pasur me acidet yndyrore të mira Omega-3.

Konsumi i bishtajorëve: Bimët e thata, si fasulet, thelbi i misrit, dhe çdo lloj bimeje të tjera të pasura me fibra dhe proteina përdoren shpesh në dietën e tyre.

Përdorimi i vajit të ullirit: Ullinjë janë një burim i pasur me acid oleik dhe antioksidantë që janë të mira për shëndetin e zemrës.

Konsumi i kripës në mënyrë të kufizuar: Banorët e Zonave Blu kufizojnë konsumimin e kripës së detit, duke përdorur shumë më pak se shumica e njerëzve të tjerë.


Stili i Jetesës në Zonat Blu

Stili i jetesës në Zonat Blu është një faktor tjetër kyç për jetesën e gjatë dhe të shëndetshme. Disa karakteristika të rëndësishme të stilit të jetesës në këto zona janë:

Aktiviteti fizik i përditshëm: Banorët e Zonave Blu janë të përfshirë në aktivitete fizike të përditshme, si ecja, puna në kopshte, dhe bërja e punëve të shtëpisë. Aktiviteti fizik është një pjesë e natyrshme e jetesës së tyre.

Menaxhimi i stresit: Menaxhimi i stresit është një pjesë tjetër e rëndësishme e jetesës në këto zona. Shpeshherë ata praktikojnë meditimin dhe marrin kohë për relaksim të trupit dhe mendjes.

Familja dhe komuniteti: Krijimi dhe mbajtja e lidhjeve të ngushta me familjen dhe komunitetin janë vlera të rëndësishme në jetesën e tyre.


Zonat Blu janë një model perfekt i jetesës dhe ushqimit të shëndetshëm që mund të na ndihmojë të jetojmë më gjatë dhe më shëndetshëm. Në fund të fundit, një dietë e shëndetshme, aktiviteti fizik, menaxhimi i stresit, dhe lidhjet me familjen dhe komunitetin janë çelësi për një jetë të gjatë dhe të shëndetshme.


/ AgroWeb.org

https://agroweb.org/ne-forme/dieta-k...-mbi-100-vite/

[sirena_adria]

Qëndrimi ulur, armik i jetëgjatësisë

Qëndrimi ulur është zakoni i cili duhet të hiqet për të pasur jetë më të gjatë.

Një studim që është bërë në vitin 2018i publikuar në “Journal of the American Medical Association”, ka treguar se shumë njerëz shpenzojnë kohën më të madhe të ditës duke qëndruar ulur. Sipas studimit, ata që qëndrojnë ulur kanë jetë relativisht më të shkurtër se sa ata që kanë aktivitete ditore të çfarëdollojshme.

“Koha e qëndrimit ulur” çdo ditë përfshin çdo aktivitet të kryer në pozicion ulur ose të shtrirë që kërkon pak shpenzime energjie, si puna në laptop, shikimi i televizorit, luajtja e video-lojërave, ngasja e makinës, e madje edhe ngrënia e një vakti.

Në tërësi, mendohet se koha e qëndrimit ulur përbën më shumë se gjysmën e orëve të zgjimit të shumicës së të rriturve.

Qëndrimi ulur për tetë orë ose më shumë çdo ditë përbën rrezikun më të madh. Rezultatet nga një studim i vitit 2023, të botuar në “Journal of Diabetes Research” sugjerojnë gjithashtu se sa më e madhe të jetë koha e qëndrimit ulur, aq më e madhe është mundësia e rezistencës ndaj insulinës.

Rreziqet u rritën ndjeshëm kur koha ditore e qëndrimit tetë orë ose më shumë u shoqërua me pak ose aspak aktivitet fizik.


Gazeta EXPRESS

https://www.gazetaexpress.com/qendri...tegjatesise-2/