Jetëgjatësia, shkencëtarët dhe përpjekja për të zbërthyer gjenin “magjik”

[Xhuxhumaku]

Jetëgjatësia, shkencëtarët dhe përpjekja për të zbërthyer gjenin “magjik”

28/09/2010




A është e mundur që të jetosh më shumë se një shekull dhe ende të jesh i shëndetshëm e në gjendje të kthjellët mendore? Vëllezërit dhe motrat Khan në Amerikë, 108, 104 dhe 100 vjeç, janë vënë në dispozicion të shkencëtarëve për të zbërthyer këtë sekret

Helen është 108 vjeçe. Ajo i urren sallatat, zarzavatet, çohet herët në mëngjes dhe e bën gjithçka në jetën e saj përmes një stili të shëndetshëm. Po, të shëndetshëm, sepse ajo preferon hamburgerët, çokollatat, alkoolin, jetën e natës në Nju Jork dhe të gjithë restorantet ekzotikë. Përveç kësaj është frekuentuese e teatrit, kinemasë dhe shfaqjeve të tjera në Broduej. Një nga të preferuarat e saj është edhe “Metropolitan Opera”, ku për herë të parë ajo vuri këmbë në vitin 1918. Ishte një biletë që e mori dhuratë nga i ati, me rastin e 17-vjetorit të lindjes.

Ajo gjithashtu pëlqen që të pijë duhan. “Kam 80 vjet që pi duhan dhe gjatë gjithë ditës e në mënyrë të vazhdueshme. Bëhet fjalë për një sasi të jashtëzakonshme cigaresh”, thotë 108-vjeçarja. Ajo është një grua e brishtë dhe e vogël, duket sikur do të të thyhet po t’ia ngulësh fort vështrimin. Vishet zakonisht me ngjyra dhe në mënyrë sportive. Flokët i ka gjithmonë të lyer, po ashtu edhe buzët në më të shumtën e rasteve. Fytyrën e ka të butë, pa njolla dhe mban syze.

Që kur u godit nga një atak në zemër 6 vjet të shkuara, ajo flet pak më ngadalë, por mendjen e ka të kthjellët si të një 20-vjeçareje dhe kujtesën si të një 30-vjeçareje. Jeton në një apartament shumë të mirë në “Park Avenue” dhe është e lumtur që herë pas here takohet me vëllain e saj Irvin 104-vjeçar.
Rreth botës në moshën 84-vjeçare

Helen Faith Keane Reichert ka lindur më 11 nëntor të vitit 1901 në Manhatan dhe është bija e emigrantëve hebrenj nga Polonia. Ajo është psikologe dhe një ish-prezantuese në TV, si dhe profesoreshë universiteti. Ajo u martua me një kardiolog dhe nuk ka pasur fëmijë. Kur i shoqi i vdiq 25 vjet të shkuara, në moshën 88-vjeçare, ajo vendosi në moshën 84-vjeçare që të udhëtonte rreth botës dhe të shkonte në Irlandë, më pas në Spanjë, Turqi, Itali, Japoni dhe Australi. Ishte kjo mënyra që zgjodhi për të përballuar humbjen që pësoi. “I vetmi vend ku nuk kam shkuar është India. Por do ta bëj së shpejti”, thotë 84-vjeçarja.

Në vitet e saj të arta, kjo grua e pashkatërrueshme ka tërhequr vëmendjen e shkencëtarëve së bashku me vëllezërit e saj, Irvin 104 vjeç dhe Peter 100 vjeç. E motra i vdiq në moshën 100-vjeçare, në vitin 2007.

Bëhet fjalë për një familje që për shkak të kësaj veçantie jetëgjatësie dhe vitaliteti, është shndërruar në një subjekt studimi për shkencëtarët e ndryshëm. Ata kanë bërë për orë të tëra me intervista me mjekët në Nju Jork dhe Boston dhe të gjithë, duke i pasur ata në qendër të vëmendjes, synojnë që të zgjidhin misterin e rinisë së tyre. Pyetja më e shpeshtë është: Si ka mundësi që ata jetojnë kaq gjatë dhe janë njëherazi kaq të shëndetshëm dhe vitalë?

Demografët kanë përllogaritur se jetëgjatësia e njerëzve në vendet e zhvilluara është shtuar shumë në 170 vitet e fundit, me një mesatare prej 3 muajsh në vit. Në Gjermani, jetëgjatësia për femrat është 82 vjet, ndërsa për meshkujt 77 dhe kjo tendencë nuk duket se ka kufij. Si mund të parandalohet që këta të moshuar të cilët në të ardhme do të jetojnë edhe më gjatë se sot, të mos prekjen nga sëmundje si Parkinsoni apo të tjera që praktikisht e shndërrojnë individin në një qenie që vegjeton?

A mund të përbëjnë recetat e duhura jetët e njerëzve që kanë jetuar deri në 100 vjeç dhe në gjendje të mirë shëndetësore? Në Shtetet e Bashkuara jetojnë rreth 50 mijë persona që janë mbi 100 vjeç dhe në Gjemani 6000 të tillë. Një në shtatë milionë jeton madje përtej moshës 110-vjeçare dhe më tutje akoma dhe ka madje edhe një fjalë të posaçme që përdoret për këta njerëz: mbi qindvjeçarë. Grupe shkencëtarësh në të gjithë botën janë duke u marrë me jetën dhe shëndetin e kësaj kategorie njerëzish, në përpjekje për të zbërthyer gjenet e tyre, duke gërmuar në kartelat mjekësore dhe historitë personale. Një mjek hebre është marrë me shqyrtimin personalisht të mbi 1000 personave që i kanë kaluar të 10 vitet e jetës duke i pyetur edhe për çështje të hollësishme personale, për të parë nëse ka tipare të përbashkëta mes këtyre personave të kësaj kategorie që mund të konsideroheshin si shkaku i jetëgjatësisë dhe shëndetit të tyre të mirë.

Rezultatet janë me të vërtetë befasuese: mes këtyre njerëzve nuk ka asnjë tipar të përbashkët, pra nuk ka një model që mund t’i referohesh në rastin e shkaqeve të jetëgjatësisë. Rekomandimet e zakonshme për një jetë të shëndetshme: pa duhan, pa alkool, pa mbipeshë, janë të aplikueshme nga pjesa më e madhe e njerëzve në botë, por kjo nuk vlen për rastin e 100-vjeçarëve. Në fakt, për të arritur një jetëgjatësi të tillë ajo që duhet është gjenetika e veçantë, pra përbërja gjenetike. Edhe 100-vjeçarët sëmuren dhe vdesin nga të njëjtat sëmundje që vdesim edhe ne, por vetëm se këtë e bëjnë 30 vjet më pas.

Sigurisht që një stil jetese me cigare, alkool dhe mbipeshë nuk përbën këshillën më të mirë për një jetë të shëndetshme, por në fund të fundit edhe pse jeta e shëndetshme promovohet shumë, nuk ekziston një stil i përcaktuar jetese që të garanton jetëgjatësinë dhe shëndetin e mirë deri ditën e fundit të jetës. Kështu, asnjë 100-vjeçar nuk u është nënshtruar dietave gjatë jetës së tij të gjatë. Ndërkohë, secili nga personat që ka jetuar deri apo mbi 100 vjeç, ka një recetë personale për të dhënë. Të pyesim Irvin 104-vjeçar se çfarë do të na thotë. Irvin të thotë se së pari njeriu duhet që t’i përmbahet një diete ushqimore me shumë zarzavate dhe sallata. Së dyti, sipas tij, i duhet shumë ajri i freskët. Së treti duhet të shmangë cigaren, alkoolin, por jo verën e kuqe, të cilën duhet që ta pijë nga një gotë në ditë. Së katërti, sipas tij, njeriu duhet që të jetë vazhdimisht në lëvizje fizike dhe të njohë njerëz të ndryshëm nga e gjithë bota, si dhe të ketë një interes të vazhdueshëm për të mësuar gjëra të vështira që mendon se nuk i arrin dot. Të gjitha këto, sipas Irvin, të mbajnë të ri dhe në formë.

Po motra e tij më e madhe, çfarë mund të thotë për mënyrën e saj të jetesës, që i ka dhënë një rekord të vërtetë jetëgjatësie? Ajo ndërkohë ka një stil tjetër jetese dhe për familjen mund të cilësohet si “delja e zezë”. “Ajo ka lindur me cigare në njërën dorë dhe koktejl në dorën tjetër”, thotë Irvin, duke nënkuptuar gjithë jetën me teprime të së motrës 108-vjeçare. Duke iu referuar vazhdimisht Irvin, ai thotë se sipas tij, nëse do të duash që të jetosh gjatë, duhet që të shmangësh streset dhe të shndërrohesh në mjeshtër të të anashkaluarit të gjërave dhe kryesisht streseve e vështirësive me të cilat na përball vazhdimisht jeta. Dhe të mendosh se këta 100-vjeçarët e sotëm nuk kanë pasur jetë të lehta. Ata kanë kaluar dy luftëra, urinë dhe sigurisht edhe humbjet e njerëzve më të dashur. A është e mundur që të shtojmë jetëgjatësinë përmes të qenit optimistë dhe në humor? Apo mos vallë asgjë nuk varet nga ne dhe gjithçka është e programuar që në fillim? Ende edhe sot e kësaj dite, pas shumë kërkimeve, mjekët nuk e dinë se cilat gjëra janë të programuara gjenetikisht dhe çfarë kemi ne në dorë për të zgjatur dhe përmirësuar jetët tona. Disa kërkues, ndërkohë, kanë zbuluar 150 variante gjenetike të gjenit të 100-vjeçarëve. Disa pretendojnë se në bazë të këtyre të dhënave, mund të parashikojnë jetëgjatësinë e një personi deri në 70%. Por një grup tjetër është kundër një gjëje të tillë, duke u shprehur se është tërësisht e pamundur që të parashikohet jetëgjatësia e njeriut nisur nga të dhënat e deritanishme mbi gjenet. Një fakt i përbashkët me ta është se të gjithë personat që e kanë arritur 100 vjeçarin e jetës dhe janë më përtej akoma, kanë një mekanizëm mbrojtës shumë të fortë, i cili ndalon edhe shpërthimin e sëmundjeve në moshë të hershme, siç ndodh te njerëzit me jetëgjatësi normale. Ajo që shumë shkencëtarë aktualisht e kanë shndërruar në objekt të punës së tyre, është pikërisht studimi i këtyre mekanizmave mbrojtës gjenetikë, që i bëjnë disa njerëz të mbrojtur nga sulmet e sëmundjeve të “moshës së tretë”. Janë pikërisht këta njerëz që me organizmin e tyre jo vetëm që kalojnë një “moshë të tretë” të sigurt, por tashmë janë shndërruar edhe në eksploratorët e moshës së katërt.


shqip.

[sirena_adria]

https://www.forumishqiptar.com/threa...kaden-e-fundit

Jetegjatesia ne Shqiperi: Rritet me 3 vjet ne dekaden e fundit (2011)

[sirena_adria]

Jetëgjatësia e shqiptarëve në 70 vjet u rrit me 42%, pandemia e ktheu në rënie

Janar 2022


Shqiptarët e viteve 1950 jetonin mesatarisht vetëm 54.4 vite sipas të dhënave zyrtare të INSTAT, ndërsa që nga ajo kohë deri në vitin 2020, jetëgjatësia u rrit me 42%.

Një shqiptar në vitin 2020 jetoi mesatarisht 77.3 vite me një rënie nga viti 2018 me rreth 3,3 muaj si rrjedhojë e rritjes së vdekjeve në moshë të re nga pandemia e koronavirusit.

Të dhënat historike mbi jetëgjatësinë në 70 vitet e fundit, tregojnë nëse përmirësimi më i madh ndodhi në dy dekadat e 1950-1970, ky tregues u rrit me 18 vite ose 33%.

Nga 54.4 vjeç më 1950 jetëgjatësia mesatare në vitin 1970 arriti në 72.3 vite.

Që nga ajo kohë treguesi i jetëgjatësisë në vendin tonë është rritur me ritme të ulëta. Në vitin e parë të tranzicionit jetëgjatësia në vend ishte 75.4 vite dhe në vitin 2020 llogaritet në 77.3 vite me një përmirësim me rritje rreth dy vite.

Në vitin 2020, jetëgjatësia e pritur në lindje në Shqipëri ishte 75,2 vjet për burrat dhe 79,6 vjet për gratë. Kjo do të thotë që gratë pritet të jetojnë afro 4 vjet më shumë se burrat.

Popullsia në Shqipëri ka ndryshuar gjatë 30 viteve të fundit. Kjo vjen, veçanërisht, për shkak të ndryshimeve në sistemin ekonomik, duke kaluar nga ekonomia e centralizuar në një sistem të tregut të hapur i cili ka dhënë efektin e tij në lindje, vdekje, migracion, dhe sigurisht ka një ndikim në të ardhmen e popullsisë shqiptare.

Statistikat e popullsisë dhe ato mbi jetëgjatësinë janë shumë të rëndësishme për planifikime të tjera. Është me rëndësi të dimë se sa banorë jetojnë aktualisht në vend dhe sa do të ketë në të ardhmen, në mënyrë që të mund të merren vendime më të mira në lidhje me ndërtimin e shkollave, spitaleve dhe rrugëve. Është gjithashtu e rëndësishme të dihet sa e moshuar është dhe do të jetë popullsia në vitet në vazhdim, në mënyrë që të planifikohen, për shembull pensionet apo kujdesi shëndetësor.

Në 1 Janar 2021 popullsia e Shqipërisë rezulton 2,83 milionë banorë dhe krahasuar me vitin 2011 është ulur me 2,7 %. Prirja në rënie vazhdon të jetë e pranishme nga vitet e mëparshme. Ky mund të jetë problem sepse mund të ndikojë në rritjen ekonomike, e cila varet nga niveli i konsumit apo investimet. Nëse popullsia zvogëlohet, atëherë do të ketë më pak kërkesa për konsum dhe investime që mund të reflektohen si një rënie ekonomike.

Gjatë periudhës 2011-2020, numri i lindjeve në vit është ulur ndjeshëm, nga rreth 34 mijë në 2011, në rreth 28 mijë në 2020, ndërsa numri i vdekjeve në vit ka mbetur midis 20 mijë dhe 22 mijë për periudhën 2011-2019, por ka shënuar rritje në rreth 28 mijë vdekje në 2020 i ndikuar nga efektet e pandemisë Covid-19.

Gjithashtu indeksi sintetik i fekonditetit ka rënë nga viti 2011 kur ishte 1,65 fëmijë për grua, në 1,34 në vitin 2020.

Rënia e lindshmërisë reflektohet në numrin e popullsisë në dekadat e ardhshme dhe të ketë ndikim, jo vetëm në uljen e popullsisë, por më shumë në efektet që rrjedhin nga ato faktorë, të cilët mund të jenë socialë ose ekonomikë, siç është ulja e fuqisë blerëse, rritja e normës së varësisë moshore, duke vënë në rrezik skemën e pensioneve, etj.


/ B.Hoxha - “ Revista Monitor ”

https://www.monitor.al/jetegjatesia-...theu-ne-renie/

[sirena_adria]

"ZONAT BLU"

Njerëzit më jetëgjatë në botë kanë këto zakone!


Të ashtuquajturat zonat Blu janë pesë komunitete të ndryshme nëpër botë që kanë të përbashkët se kanë përqendrimin më të lartë të banorëve që jetojnë mbi 100 vjet. Ikaria në Greqi, Okinawa në Japoni, Sardenja në Itali, Loma Linda në Kaliforni dhe Gadishulli Nicoya në Kosta Rika janë cilësuar si vendet ku jetojnë njerëzit më jetëgjatë.

Ata të gjithë hanë një sërë ushqimesh të pasura me fibra, perime, fruta, produkte qumështi dhe një sasi të vogël mishi dhe peshku, por ishte e lehtë të identifikoheshin disa të tjera të përbashkëta të rëndësishme. Më konkretisht, ushqimet e zakonshme që konsumohen. Ndërsa bota moderne mban një dietë duke eliminuar karbohidratet nga dieta, njerëzit më jetëgjatë jetojnë me to.

Rezulton se shumica e banorëve të zonave blu zakonisht hanë kombinime të niseshtës së shëndetshme. Këto përfshijnë drithërat, bishtajoret dhe patatet. Perimet ishin në vendin e dytë për çdo zonë, së bashku me frutat, domethënë të gjitha ushqimet e pasura me fibra dhe lëndë ushqyese me bazë bimore. Është e rëndësishme të theksohet se kur bëhet fjalë për karbohidratet, këto komunitete konsumojnë drithëra të plota si tërshëra, elbi dhe orizi.

Patatet e ëmbla janë ushqimi kryesor për komunitetin Okinawan. Bishtajoret, të tilla si fasulet, qiqrat dhe thjerrëzat, konsiderohen gjithashtu ushqime kryesore për shumë komunitete të tjera. Në Loma Linda, krahas perimeve, konsumohen më shpesh bishtajore dhe produkte soje, ndërkohë që përqindja e drithërave në dietën e tyre është dukshëm më e ulët.


Konica.al

https://konica.al/2023/04/e-perbashk...gjate-ne-bote/

[sirena_adria]

PA U SËMURUR...

Zakonet e mira që ju bëjnë të jetoni 10 vjet më shumë


Sa herë na kanë thënë të mos pimë duhan, të hamë ushqim të shëndetshëm, të kontrollojmë peshë, të ushtrohemi rregullisht. Dhe sa herë kemi menduar nëse ato nuk ishin mesazhe tepër të tmerrshme dhe sa të vërtetë kishte në këto rekomandime.

Epo, tani vjen prova e dëshmuar se mënyra e jetesës së shëndetshme mund të japë shumë më shumë vite pa pasur nevojë të merreni me diabet, probleme të zemrës ose tumore. Avantazhi është veçanërisht i rëndësishëm për gratë: ato fitojnë deri në 10 vjet jetë pa sëmundje kronike, ndërsa burrat marrin deri në 7.6 vjet.

Në dekadat e fundit, mbijetesa mesatare e njerëzve është rritur shumë në të gjithë botën. Por mbetet një problem. Gjithnjë e më shumë njerëz, nga të dy gjinitë, po përballen me periudha të gjata të jetës me një ose më shumë sëmundje kronike ose me pasoja të sëmundjeve kardiovaskulare ose tumoreve. Për këtë arsye, të veproni paraprakisht është thelbësore për parandalimin, i cili ka një domethënie të madhe, rrit kohën e jetës pa sëmundje kronike.

Për të dhënë këtë përgjigje, e cila duhet të shtyjë drejt stileve të jetesës së shëndetshme, është një hulumtim i botuar në Revistën Britanike Mjekësore, të kryer nga ekspertë të Shkollës së Shëndetit Publik të Universitetit të Harvardit dhe i mbështetur nga Instituti Kombëtar i Shëndetit i SHBA (NIH) .

Studimi, i cili është vetëm i një lloji vëzhgues dhe për këtë arsye nuk propozon marrëdhënie të përcaktuara shkakësore midis sjelljeve dhe shfaqjes së patologjive, shqyrton pesë faktorë që lidhen me stilin e jetës: pirja e duhanit, aktiviteti fizik, konsumi i alkoolit, pesha e trupit dhe cilësia e të ushqyerit. Përmes një serie llogaritjesh komplekse, hulumtimet tregojnë se sa shumë fitojnë ata që respektojnë zakone të shëndetshme të jetës ose të paktën nuk vuajnë nga sëmundje kronike.

Studimi shqyrtoi të dhënat për 73.196 infermierë dhe mbi 38,000 profesionistë të shëndetit, në kohën e regjistrimit në studim të gjithë njerëzit nuk kishin tumore, sëmundje kardiovaskulare ose diabet. Atyre ju përcaktua një stil jete me rrezik të ulët, jo për cigaren, indeksin e masës trupore në vlerat e rekomanduara, të paktën 30 minuta aktivitet fizik të përditshëm, marrjen e moderuar të alkoolit dhe ushqimin me cilësi të mirë.

Rezultatet?

Në bazë të këtyre parametrave, të gjithë pjesëmarrësit në studim u kontrolluan rregullisht për një periudhë mbi njëzet vjet. Sigurisht, u morën parasysh të gjitha rastet e reja të kancerit, sëmundjeve kardiovaskulare dhe diabetit. Pas eliminimit të gjithë faktorëve që mund të ndryshojnë rezultatet, siç është sëmundja gjenetike, u pa që në moshën 50 vjeç një grua që kishte mbajtur nën kontroll të paktën katër nga parametrat kishte jetëgjatësi pa diabet, sëmundje të zemrës ose tumore prej rreth 34 vjet, krahasuar me 24 të moshatarëve që nuk u interesuan shumë për zakonet e mira.

Me pak fjalë: dhjetë vjet me më shumë mirëqenie dhe pa sëmundje.

Burimi: dilei.it


Konica.al

https://konica.al/2023/03/zakonet-e-...vjet-me-shume/

[sirena_adria]

Në moshën 100 vjeçare, jam emëruar mjeku praktikues më i vjetër në botë—5 gjëra që nuk i bëj kurrë për të jetuar një jetë të gjatë

Nga Dr. Howard Tucker


Kur linda në vitin 1922, jetëgjatësia mesatare në SHBA ishte 58 vjeç për burrat dhe 61 vjeç për gratë.

Pra, si një mjek dhe neurolog 100-vjeçar, pacientët shpesh më pyesin për këshilla se si të qëndrojnë të shëndetshëm, të lumtur dhe të mprehtë mendërisht .


Ja 5 gjëra që unë nuk i bëj kurrë:

1. Nuk i kaloj ditët në pension.

Unë kam punuar për më shumë se 75 vjet, dhe madje u emërova si mjeku më i vjetër praktikues në botë nga Rekordet Botërore Guinness. Sara, gruaja ime praktikon ende psikoanalizë dhe psikiatri në moshën 89-vjeçare.
Nëse jeni të bekuar që keni një karrierë që ju pëlqen dhe jeni ende në gjendje të punoni, merrni parasysh shtyrjen e daljes në pension. Shumë njerëz që dalin në pension dhe bëhen joaktivë në rutinën e tyre të përditshme janë në një rrezik në rritje të rënies njohëse .

2. Nuk e lë veten të dal nga forma.

Noti, vrapimi, ecja dhe skijimi deri në fund të viteve ’80 më kanë mbajtur të fortë dhe të shëndetshëm.
Ndërsa nuk skijoj më dhe nuk jam aq aktiv sa dikur, përpiqem të eci të çdo ditë. Shikimi i filmave klasikë më ndihmon në frenimin e mërzisë.

3. Nuk pi duhan.

Kur isha në shkollë të mesme në vitet 1930, i thashë babait se doja të filloja duhanin. Po ai më tha: Unë nuk e kam aspak problem. Por pse dikush do të donte të fuste diçka tjetër përveç ajrit të pastër në mushkëritë e tij kur jeta është kaq e shkurtër?”
Kjo më hoqi menjëherë kënaqësinë nga fillimi i duhanit.

4. Nuk e kufizoj veten.

Unë do të pi një martini herë pas here, por jo çdo ditë. Sara është një kuzhiniere e shkëlqyer dhe më ka ndihmuar të mbaj një dietë të shëndetshme dhe të larmishme. Ne kemi sallatë në çdo vakt dhe shijojmë zarzavate si brokoli dhe lakrat e Brukselit.
Sekreti i vërtetë i jetëgjatësisë është se nuk ka sekrete. Por ne jetojmë çdo ditë dhe vdesim një herë, ndaj duhet ta shfrytëzojmë sa më shumë kohën që kemi.

5. Nuk e lë që njohuritë e mia të shkojnë dëm.

Duke ushtruar neurologji për më shumë se shtatë dekada, kam parë që mjekësia evoluon nga lobotomitë në teknikat më të fundit të imazhit të kompjuterizuar.
Më pëlqen shumë t’u mësoj studentëve të mi të mjekësisë, dhe gjithashtu mësoj shumë prej tyre.


*Dr. Howard Tucker është një neurolog nga Cleveland, Ohio dhe u emërua ” Mjeku më i vjetër praktikues” nga Guinness World Records.


TiranaPost.al

https://tiranapost.al/stil-jete/ne-m...e-bote-i524639

[ATMAN]

Njëherë e një kohë ishte një vend ku njerëzit dukej se nuk plaken kurrë.

Duket si fillimi i një përralle dhe megjithatë ky vend ekziston vërtet. Në veri të Pakistanit, popullsia Hunza jeton në një luginë në zinxhirin Himalayan.

Lugina ndodhet në 2700 metra. dhe është i rrethuar nga disa nga malet më të larta në botë dhe akullnajat miliona vjeçare. Kjo popullsi është ndër më jetëgjatët në botë. Në fakt, Hunza jeton mesatarisht 130-140 vjet dhe mbi të gjitha ata nuk njohin shumë nga sëmundjet më të frikshme moderne duke përfshirë kancerin, sëmundjet degjenerative ose sëmundjet e sistemit nervor.

Kush do ta kishte menduar se populli Hunza, populli më jetëgjatë në botë, ende jetojnë dhe hanë në një mënyrë kaq primitive!

Ne perëndimorët tani kemi një nivel progresi që na bën të mendojmë se i tyre është një predispozicion gjenetik i trashëguar, ne shohim që njerëzit më jetëgjatë në botë jetojnë pa i ditur "çuditësit" e mjekësisë, të shkencës "të madhe", por ne nuk mund të pranojë që një popullsi e përcaktuar si "e paqytetëruar" mund të jetojë pothuajse dy herë më shumë se ne njerëzit e qytetëruar perëndimor.

Kur mendojmë për burrat e pavaksinuar, të cilët ende trajtohen me barishte në vend të ilaçeve, gjëja e parë që na vjen ndërmend është: “këta këtu vdesin në të ftohtin e parë”.



Hunza jo vetëm që jetojnë një kohë të gjatë, por ata janë praktikisht të lirë nga sëmundjet degjeneruese, madje as nga kanceri i frikshëm.

Këta njerëz jetojnë në kufirin me Pakistanin, në një luginë në Himalaje, ku njerëzit më të vjetër të fisit në moshën 100-vjeçare ende punojnë në fusha në ajër të hapur dhe janë ende tepër aktivë.

Cili është sekreti i tyre?

Një dietë kryesisht vegjetariane dhe uji i pranishëm në tokën e tyre. Hunzat jetojnë kryesisht me frutat e tokës dhe te mbjellat që korrin.

Por elementi themelor për jetëgjatësinë e këtij populli është diçka sa e thjeshtë aq edhe thelbësore në jetën e çdo njeriu: UJI.

Ky duket të jetë elisiri i rinisë së Hunzave. Por uji në fjalë është një ujë "i veçantë".

"Natyra e thellë e ujit"

Shkencëtari dhe inxhinieri rumun Henri Marie Coanda (Bukuresht, 1886-1972) babai i dinamikës së lëngjeve, një nga pionierët e AERODINAMIKËS dhe FLUIDDYNAMICS moderne, së bashku me etnologë të ndryshëm kishin studiuar gjerësisht zakonet e Hunzave dhe para tyre ato të pesë të tjerëve. Grupet etnike himalajane me zakone të ngjashme, të cilat mund t'i përkufizojmë si arkaike. Në këto pesë rajone, popullatat lokale pinin ujë nga akullnajat dhe ndiqnin dieta të ndryshme.

Ai kaloi rreth gjashtë vjet duke studiuar ujin Hunza duke u përpjekur të kuptonte se çfarë e bënte atë kaq të veçantë dhe mbi të gjitha çfarë përfitimesh kishte ky ujë në trupin e njeriut. Më pas ai zbuloi se uji i Hunzës ka një pH të lartë - prandaj është ujë alkalik - një sasi e jashtëzakonshme hidrogjeni aktiv, një fuqi të jashtëzakonshme antioksiduese dhe një përmbajtje të lartë mineralesh koloidale.

Shumica e studiuesve ia atribuan shëndetin dhe jetëgjatësinë e tyre të jashtëzakonshme të ushqyerit në tërësi, por Dr. Henri Coanda vuri në dukje: "KAM ZBULUAR SE SHËNDETI I TYRE ËSHTË PËR SHKAK TË UJIT QË PIJNË.

Ky ujë ka veti anormale që nuk gjenden në vende të tjera të botës". Më pas ndihmësit të tij Patrick Flanagan: "PATRICK, DISA NJERËZ BESOJNË SE NE JEMI ÇFARË HAM, POR NE TË GJITHË JEMI ÇFARË PIJMË".

(burimi: Microhydrin TM: Technical Information, Airlington Publications, Dallas 1998, str.)

Uji i Hunzave vinte nga burimet e Himalajeve në lartësi të mëdha. Për më shumë se 60 vjet, Coanda u përpoq të rikrijonte ujë të ngjashëm artificialisht, por pa sukses. Në moshën 78-vjeçare ai ia kaloi këtë detyrë një shkencëtari të shkëlqyer, pikërisht tetëmbëdhjetë vjeçarit Patrick Flanagan, i cili vazhdoi kërkimet e tij, por vetëm në vitet 1990 mundi të prodhonte MICROHYDRIN, një ujë i cili, sipas këtij shkencëtari, ka një shërim të jashtëzakonshëm.

Përgjigja për këto veçori do të duket të jetë edhe një herë jo në përbërjen e saj (e cila padyshim është gjithmonë e njëjtë për të gjitha ujërat) por në STRUKTURËN e saj.

Struktura molekulare është në fakt "ALFABETI I UJIT" dhe nëse e njihni mund të ndërtoni "FRAZAT MË TË PËRSHTATSHME" bartësi i të cilave bëhet uji duke ndërvepruar për shembull me ujin qelizor të trupit dhe duke sjellë kështu veti të ndryshme.



Dhe ja ku zbulohet misteri. Uji që rrjedh në këtë luginë (të Edenit) është ujë anormal në atë që vetitë e tij ndryshojnë sipas vendndodhjes gjeografike në të cilën gjendet.

Në fakt uji nuk ka të njëjtat veti kudo, por këto veti ndryshojnë sipas vendit. Ndryshime të tilla quhen veti anormale. Dhe në fakt në rajonin e Hunzës uji ngrin në një temperaturë të ndryshme në krahasim me vlerat e ujit të zakonshëm, ai ka një viskozitet të ndryshëm, një tension të ndryshëm sipërfaqësor.

Dhe pikërisht për të gjitha këto arsye ky ujë është unik në botë dhe falë tij Hunza janë popullsia më jetëgjatë dhe më e shëndetshme në botë. Ky ujë duket se ka gjithçka që i nevojitet trupit, kështu që kjo luginë duket se duhet parë për ata që duan të jetojnë më gjatë.

[ATMAN]

Kush kerkon te jetoje gjate dhe shendetshem nuk duhet te harroje kurre qe jemi te perbere nga 70% uje dhe lengje keshtu qe eshte mire te mos pije uje rrubineti apo uje te blere ne shishe plastike apo qelqi por te kete kujdes te pije uje mjaftueshem 2 - 3 litra ne dite dhe mbi te gjitha uji te jete alkalin dhe i jonizuar per detaje vizitoni faqen qe po ju vendos me poshte

Ketu

[sirena_adria]

Shkencëtarët zbuluan tri gjëra kryesore që zgjasin jetën: Vendi i parë do t’ju befasojë

Sipas gjetjeve të një studimi të kryer me 28.000 të anketuar, jetëgjatësia nuk zgjatet as nga ushqimi, as nga aktiviteti fizik

Përgjigjja është shumë më e thjeshtë dhe ka të bëjë me ndërveprim të rregullt social.

A mund t’i zgjasë jetën të moshuarve vetëm një telefonatë apo dalja për kafe me një person të dashur?

Hulumtimi i publikuar në në “Journal of Epidemiology & Community Health” i ndau pjesëmarrësit në grupe – njerëz që shoqëroheshin çdo ditë, një herë në javë, një herë në muaj, herë pas here dhe kurrë.

Rezultatet treguan se sa më i shpeshtë të jetë aktiviteti shoqëror, aq më i madh është probabiliteti që të jetojmë më gjatë.

Rezultatet për “vdekjen e shtyrë” i befasuan vetë shkencëtarët – u shtynë për 42 për qind tek ata që shoqëroheshin herë pas here, me 48 për qind tek ata që shoqëroheshin një herë në muaj. Për ata që e bënin të paktën një herë në javë dhe çdo ditë, jeta e tyre u zgjat me 110 përqind të pabesueshëm.

“Megjithëse lidhja midis frekuencës së aktivitetit social dhe jetëgjatësisë së përgjithshme u zvogëlua pas përshtatjes për faktorët sociodemografikë, statusin socio-ekonomik, sjelljet shëndetësore dhe disa sëmundje, ajo ende mbeti statistikisht e rëndësishme, duke treguar se pjesëmarrja në aktivitetet sociale në vetvete është një faktor i rëndësishëm për jetëgjatësia e përgjithshme të njerëzve të moshuar”, thanë shkencëtarët.

Këtë temë e preku edhe Susan Pinker, e cila në prezantimin e vitit të kaluar theksoi se çelësi i një jetëgjatësie më të gjatë janë marrëdhëniet ndërpersonale dhe lidhja me njerëzit, duke vënë në dukje se ajo vetë ishte e habitur. Në krye të listës, tre arsyet më të rëndësishme që ndikojnë në jetëgjatësinë janë:

1 – integrimi social
2 – heqja dorë nga nikotina
3 – marrëdhënie të ngushta (mbështetje në formë huazimi, shkuarje te mjeku dhe situata të tjera të rëndësishme të jetës)

“Me sa njerëz flisni? Kjo vlen si për marrëdhëniet më të thella ashtu edhe për ato sipërfaqësore. Kur flasim për integrim social, nuk nënkuptojmë vetëm lidhje të forta dhe emocionale, por edhe biseda të përditshme dhe të rastësishme që bëni me shitësit në dyqan. Ndërveprimet sociale janë faktori më i rëndësishëm për një jetë të gjatë dhe cilësore”, përfundoi Susan Pinker.


/ Telegrafi

https://www.gazetaexpress.com/shkenc...-tju-befasoje/

[ATMAN]

Ne pergjithesi, jetegjatesia eshte nje term qe perdoret per te pershkruar gjatesine mesatare te jetes se nje personi, ne shume raste ne krahasim me standartet e nje shoqerie te caktuar. Kjo perfshin shume faktore, si shendetin fizik dhe mendor, ambientin dhe kushtet e jashtme, arsimin dhe progresin ekonomik dhe shoqeror te nje individi.

Eshte e rendesishme per te kuptuar se jetegjatesia ndryshon nga vendi ne vend dhe nuk ka nje definicion specifik te saj. Gjithashtu, ne krahasim me disa dekada me pare, jetegjatesia eshte rritur ne menyre te ndjeshme ne shume vende ne bote.

Ndonjehere, termi "jetegjatesi" perdoret edhe per te pershkruar nje jete te shendetshme dhe te lumtur, me nje nivel te kenaqshem te fitimit dhe me nje ndikim pozitiv ne shoqerine.

Jetëgjatësia është një fushë e gjërë e kërkimit shkencor dhe ka të bëjë me shumë aspekte të kushteve dhe përvojave njerëzore. Në shkencë, jetëgjatësia është përcaktuar si gjatësia mesatare e jetës së një popullsie të caktuar. Kjo përfshin faktorë si shëndeti fizik dhe mendor, kushtet e mjedisit, arsimi, ekonomia dhe stabiliteti shoqëror.

Ka shumë fusha të studimit të jetëgjatësisë në shkencë, duke përfshirë kërkime në fusha si epidemiologjia, kardiologjia, psikologjia dhe shkencat sociale. Shkencëtarët kanë identifikuar disa faktorë që kanë një ndikim të fortë në jetëgjatësi, si p.sh. dietën e shëndetshme, aktivitetin fizik, marrëdhëniet e mira shoqërore, mosha, nivelin e arsimimit dhe rrezikun e sëmundjeve kronike.

Studimet e fundit kanë treguar se një larmi i faktorëve mund të ndikojnë në jetëgjatësi dhe shëndet të mirë. Kërkimet shkencore po bëhen gjithnjë më të detajuara dhe të përqendruara në mënyrat si mund të përmirësohet jetëgjatësia dhe kushtet e jetesës së shoqërive të ndryshme në mbarë botën.

[sirena_adria]

Ushtrimet në mbrëmje sjellin jetëgjatësi

Ushtrimet në mbrëmje mund të zvogëlojnë rrezikun e vdekjes së hershme më shumë sesa stërvitjet në mëngjes ose drekë, sipas një studimi të ri, i cili u bë në shkallë të gjerë me më shumë se 90,000 burra dhe gra në MB.

Studimi në fjalë, i publikuar pak ditë më parë në revistën Nature Communications, mbledh të dhëna për 92,139 burra dhe gra që ranë dakord të mbanin një matës të veçantë (gjurmues aktiviteti) për një javë.

Bazuar në të dhënat e regjistruara nga sportelet, studiuesit i ndanë vullnetarët sipas asaj se sa shpesh dhe kur lëviznin, kontrolluan të dhënat e vdekshmërisë deri në shtatë vjet pas fillimit të studimit dhe krahasuan modelet e lëvizshmërisë dhe vdekjet.

Burrat dhe gratë që angazhohen më shpesh në aktivitet fizik të moderuar ose të fuqishëm (e barabartë me ecjen e shpejtë) tregohet se jetojnë më gjatë në krahasim me ata që ushtrojnë rrallë.

Ata që ushtrojnë mes orës 11:00. dhe ora 5 pasdite kanë më pak gjasa të vdesin para kohe nga sëmundjet e zemrës ose shkaqe të tjera (përveç kancerit) krahasuar me ata që ushtrojnë para orës 11:00.

Përfitimet e jetëgjatësisë nga ushtrimet në mbrëmje ishin më të forta tek meshkujt dhe të moshuarit.


/ abcnews.al

https://www.gazetaexpress.com/ushtri...n-jetegjatesi/

[sirena_adria]

Pesë fakte atipike dhe të vërtetuara shkencërisht që do t’ju bëjnë të jetoni më gjatë

Jetëgjatësia e një personi varet shumë nga zakonet që ai kultivon dhe shkencëtarët kanë dalë me pesë fakte që mund të tregojnë tendencën e një jete të gjatë.

Shkencëtarët thonë se gjenet ndikojnë vetëm në 23% të jetëgjatësisë, dhe gjithçka tjetër përcaktohet nga zakonet e jetesës që një person kultivon.

Hulumtimet moderne pretendojnë se këto 5 sinjale tregojnë se do të jetoni deri në një moshë shumë të vjetër:


1. Përshëndetja me dorë

“Sa më i fortë të jetë shtrëngimi i duarve, aq më gjatë do të jetojë një person”, tha një shkencëtar britanik që kreu studimin për rreth 25 vjet.

Forca e dorës është një tregues i qartë i punës aktive dhe sinkrone i të dy hemisferave. Ndërsa një shtrëngim duarsh i dobët tregon rënie mendore dhe prani të sëmundjeve kardiovaskulare, transmeton Telegrafi.

2. Laprat e veshit

Mjekët e lashtë kinezë gjithashtu i konsideronin laprat e veshit si një tregues të jetëgjatësisë dhe shëndetit të zemrës.

Hulumtimet e shkencëtarëve nga Universiteti Fudan në Shangai konfirmuan vlefshmërinë e këtyre pohimeve të lashta: lëkura në llapën e veshit është jashtëzakonisht e ndjeshme edhe ndaj ndryshimeve më të vogla në rrjedhën e gjakut dhe, nëse nuk është një defekt i lindur, shërben si një shënues i presionit të lartë të gjakut, rrezikun e aterosklerozës, goditjes në tru dhe sëmundjeve koronare.

3. Zorrë të shëndetshme

Mikroflora e shëndetshme e stomakut është dukshëm e ndryshme nga ajo e sëmurë, sepse përmban më shumë baktere të dobishme, dhe diversiteti i tyre praktikisht nuk zvogëlohet me kalimin e moshës.

Lajmi i mirë është se mikroflora e stomakut mund të ripërtërihet.

4. Lythat

Edhe pse shumica e perceptojnë bollëkun e lythave në trup si një tregues alarmues, një studim i gjenetikëve amerikanë pohon se një numër i madh lythash tregojnë vetëm një mekanizëm gjenetik të mbrojtjes kundër plakjes së shpejtë të qelizave.

5. Optimizmi

Kjo është ndoshta shenja më e dukshme e jetëgjatësisë. Emily Rogalski, profesoreshë e neuroshkencës në Universitetin e Chikagos, publikoi rezultatet e hulumtimit të saj disa vite më parë.

Rezulton se optimizmi është një nga shenjat kryesore të jetëgjatësisë, sepse aftësia për t’u përshtatur lehtësisht me jetën dhe për të injoruar gjërat e vogla është rezultat i pranisë së neuroneve të rralla të boshtit në tru, të cilat u zbuluan nga një neurolog austriak. Këto neurone forcojnë lidhjet midis pjesëve të ndryshme të trurit, ndihmojnë në ruajtjen e neuroplasticitetit të tij, duke mbrojtur të gjithë trupin nga plakja.


/ Telegrafi /

https://telegrafi.com/pese-fakte-ati...-jetoni-gjate/

[ATMAN]

Jetëgjatësia është një studim i vazhdueshëm në shkencë, dhe shumë shkencëtarë po bëjnë përpjekje për të zbuluar sekretin e jetës së gjatë dhe shëndetit të mirë në moshë të vjetër. Familja Khan në Amerikë është një nga shembujt më të mirë të njerëzve të cilët jetojnë shumë kohë dhe ende janë të shëndetshëm e në gjendje të kthjellët mendore.

Shkencëtarët kanë bërë përpjekje për të identifikuar faktorët që kontribuojnë në jetëgjatësinë dhe shëndetin e mirë në moshë të vjetër. Disa faktorë që kanë identifikuar përfshijnë:

- Mjedisin: Jetëgjatësitë janë shpesh të rrethuar me një mjedis të shëndetshëm, pasi që ndotja e ajrit dhe ujit mund të ndikojnë në shëndetin e njeriut.

- Ushqimin: Ushqimi i shëndetshëm është një faktor kljuç në shëndetin e mirë dhe jetëgjatësinë. Shumë jetëgjatës kanë një dietë tërheqëse, me shumë fruta, perime dhe gjithashtu ushqime të pasura me yndyrna të mira.

- Aktivitet fizik: Aktiviteti fizik është një faktor tjetër i rëndësishëm në jetëgjatësinë dhe shëndetin e mirë. Shumë jetëgjatës janë të aktivë dhe bëjnë ushtrime të rregullta.

- Gjene: Genet janë një faktor i rëndësishëm në jetëgjatësi dhe shëndet. Shumë studime kanë treguar se disa gjene janë të lidhura me jetëgjatësinë dhe shëndetin e mirë në moshë të vjetër.

Ndërsa shkencëtarët po bëjnë përpjekje për të zbërthyer genet që janë të lidhura me jetëgjatësinë dhe shëndetin, është e rëndësishme të theksohet se jetëgjatësia nuk është e thjeshtë si të kesh një gen të "magjik". Shumë faktorë të ndryshëm, përfshirë mjedisin, stilin e jetesës dhe genet, mund të ndikojnë në jetëgjatësinë dhe shëndetin e mirë në moshë të vjetër.

Ka disa nga genet që janë të lidhura me jetëgjatësinë dhe shëndetin. Disa prej tyre përfshijnë:

1. Geni FOXO3: Kjo është një variant gjenetik që është gjetur se është i lidhur me jetëgjatësinë në shumë studime. Kjo variant mund të ndihmojë në parandalimin e sëmundjeve të ndryshme që ndikojnë në shëndetin e njeriut në moshë të vjetër.

2. Geni APOE: Variantet e këtij gjeni janë të lidhura me rrezikun e zhvillimit të sëmundjes së Alzheimerit dhe kjo mund të ndikojë në shëndetin e njeriut në moshë të vjetër.

3. Geni SIRT1: Kjo variant gjenetik mund të ndihmojë në parandalimin e sëmundjeve të ndryshme që ndikojnë në shëndetin e njeriut në moshë të vjetër, duke përfshirë diabetin dhe sëmundjet kardiovaskulare.

4. Geni CETP: Variantet e këtij gjeni janë të lidhura me nivelet e kolesterolit në gjak dhe kjo mund të ndikojë në shëndetin e njeriut në moshë të vjetër.

5. Geni TNF-alpha: Kjo variant gjenetik mund të ndikojë në inflamacionin në trup dhe kjo mund të ndikojë në shëndetin e njeriut në moshë të vjetër.

Këto janë vetëm disa prej gjenëve që janë të lidhura me jetëgjatësinë dhe shëndetin. Megjithatë, është e rëndësishme të theksohet se shumë faktorë të ndryshëm, përfshirë mjedisin, stilin e jetesës dhe gjenet, mund të ndikojnë në jetëgjatësinë dhe shëndetin e mirë në moshë të vjetër.

Po, ka shumë faktorë tjerë që mund të ndikojnë në jetëgjatësinë përveç genëve. Disa prej faktorëve kryesorë përfshijnë:

1. Stili i jetesës: Përveç genëve, mënyra se si jetojmë mund të ndikojë në jetëgjatësi. Stili i jetesës, përfshirë ushqimin, aktivitetin fizik dhe mospërdorimin e duhanit dhe alkoolit, mund të ndikojë në shëndetin tonë dhe në rrezikun e sëmundjeve të ndryshme.

2. Mjedisi: Mjedisi, përfshirë ndotjen e ajrit dhe ujit, mund të ndikojë në shëndetin tonë dhe në rrezikun e sëmundjeve të ndryshme.

3. Niveli i stresit: Stresi mund të ndikojë në shëndetin tonë dhe në rrezikun e sëmundjeve të ndryshme. Njerëzit që jetojnë nën stres të vazhdueshëm mund të kenë një rrezik më të lartë për sëmundje kardiovaskulare dhe të tjera.

4. Marrëdhëniet shoqërore: Marrëdhëniet pozitive dhe mbështetëse me familjen dhe miqtë mund të ndikojnë në shëndetin tonë dhe në jetëgjatësi.

5. Mënyra se si ndërlidhen truri dhe trupi: Shumë studime kanë treguar se aktiviteti intelektual dhe emocional, si dhe meditimi dhe qetësimi, mund të ndikojnë në shëndetin tonë dhe në jetëgjatësi.

Këto janë vetëm disa prej faktorëve tjerë që mund të ndikojnë në jetëgjatësinë. Është e rëndësishme të theksohet se jetëgjatësia është një proces i ndërlikuar dhe shumë faktorë, përfshirë gjenet, mjedisin, stresin dhe stili i jetesës, mund të ndikojnë në shëndetin tonë dhe në jetëgjatësi.

[sirena_adria]

Njerëzit e shëndetshëm dhe të lumtur nuk e bëjnë kurrë këtë gjë! Këshilla nga një mjeke 102-vjeçare


Dr. Gladys McGarey / Unë mbusha 102 vjeç këtë vit dhe përvoja ime prej dekadash në mjekësinë holistike më ka mësuar shumë se si të jetoj një jetë të gjatë, të lumtur dhe të qëllimshme.

Shumë njerëz ushqehen me stres të panevojshëm. Por njerëzit më të lumtur dhe më të shëndetshëm që njoh janë në gjendje të heqin dorë nga gjërat ose përvojat që nuk u shërbejnë më. Jeta është shumë e shkurtër për të rimenduar dhe konsideruar të njëjtin mendim pa pushim. Duke vepruar kështu, ju në thelb po torturoni veten.

Pra, zakoni që më ka sjellë shëndet dhe lumturi gjatë gjithë viteve të mia është aftësia për të ndërtuar gjërat nga e para, qoftë kjo një marrëdhënie, rrugë karriere apo projekt.

Lërini gjërat që ju harxhojnë energjinë

Nëna ime më mësoi një mënyrë të thjeshtë për të çliruar gjërat që nuk kanë rëndësi. Ajo ngrinte dorën e saj butësisht para nesh, gishtat e mbajtur lirshëm, pëllëmbët lart. Pastaj hidheni poshtë dhe mbrapa dhe thoni: "Nuk ka rëndësi".

Kjo lëvizje e natyrshme i mundësoi asaj të jetonte nëpër sfida të mëdha pa i lënë ato të hynin shumë thellë; ajo thjesht lëshoi ??atë që nuk funksiononte, u fokusua në atë që ishte e rëndësishme për të dhe vazhdoi.

Unë e kam adoptuar këtë praktikë prej vitesh.

Si të praktikoni lëshimin

Ky ushtrim do të funksionojë më mirë nëse ngriheni dhe lëvizni! Vendosni muzikë optimiste dhe filloni të ecni nëpër shtëpinë ose lagjen tuaj.

Lëreni trupin tuaj të lëvizë lirshëm ndërsa ecni. Madje mund ta lini veten të kërceni pak.

1. Identifikoni diçka që ndihet e bllokuar në jetën tuaj.

Mund të jetë një miqësi, një përpjekje profesionale, një mënyrë të menduari, një inat, etj.

2. Imagjinoni që mund ta mbani këtë gjë të mbërthyer në dorë.

Ju madje mund të ndjeni se një grusht është shtrënguar. Mbajeni këtë shtrëngim. Shtrydhni dorën.

3. Lëreni të shkojë vërtet.

Ndërsa ende lëvizni, mbajeni dorën përpara jush, pëllëmbët lart, me gishtat e bashkuar. Më pas hidheni poshtë dhe mbrapa, duke hapur pak gishtat. Ndërsa e bëni këtë, lironi bllokimin.

Mund të mendoni ose të thoni fjalë që kanë kuptim për ju: "Nuk ka rëndësi", ose ndonjë frazë të ngjashme që funksionon për ju.

Pasi ta keni lënë të shkojë, merrni një moment për të vlerësuar rrjedhën e jetës që kalon nëpër ju.

Njerëzit më të lumtur e dinë se kur është koha për të ecur përpara

Të gjithë përballen me pendime. Pyetja është: Sa kohë duhet ta mbajmë atë.Nëse e gjeni veten duke jetuar me keqardhje, përpiquni ta kapni atë dhe të shihni se çfarë po lëviz.

A shkuan gjërat kryesisht në rregull? Nëse po, ji mirënjohës! A ka ndonjë gjë qesharake në të? Nëse po, qeshni! A keni mësuar ndonjë gjë të re që atëherë? Nëse po, kënaquni me atë që dini tani dhe shpreheni sado që të mundeni!

Bëni gjithçka që mund të bëni për të larguar keqardhjen tuaj - falni veten dhe, nëse është e nevojshme, kërkoni falje nga të tjerët - në mënyrë që të mund të vazhdoni me jetën tuaj.


TiranaPost.al

https://tiranapost.al/stil-jete/njer...keshil-i525416

[sirena_adria]

Këto ushqime ju ndihmojnë për të ngadalësuar plakjen

Disa ushqime që përveç se janë të mira për shëndetin tuaj të përgjithshëm, janë shumë të mira edhe për ngadalësimin e procesit të plakjes.

Kosi – Ngadalëson procesin e plakjes pasi është i pasur me kalcium, duke parandaluar kështu edhe sëmundjet që lidhen me eshtrat.

Boronicat dhe arrat, bajamet, lajthitë – Parandalojnë sëmundjen e diabetit por në të njejtën kohë konsumoni shumë në mënyrë që të plakeni më ngadalë.

Peshku: Peshku pa dyshim është numri një. Me peshk thjesht nuk mund të gaboni.

Studimet tregojnë se ata që hanë shumë peshk, pothuajse nuk vuajnë kurrë nga sëmundjet e zemrës. Peshku është, siç dihet tashmë, jashtëzakonisht i pasur me yndyra omega-3, të cilat stabilizojnë ritmin e zemrës dhe mbrojnë nga kolesteroli.

Vaji i ullirit: Vaji i ullirit është i pasur me yndyra të ngopura dhe është shumë i mirë në luftën kundër kancerit dhe sëmundjeve të zemrës.

Çokollata – Është e pasur me kakao e cila është e mirë për enët e gjakut. Çokollata është e mirë (nëse konsumohet në kufij të arsyeshëm) për të parandaluar edhe disa forma të diabetit, sidomos diabetin e tipit 2.


TiranaPost.al

https://tiranapost.al/shendeti/keto-...lakjen-i525424

[ATMAN]

1. Jetëgjatësia është një term që përcakton gjatësinë e jetës së një organizmi, që nga lindja deri në momentin e vdekjes.

2. Në përgjithësi, jetëgjatësia është ndryshueshme nga një specie në tjetrën. Në të vërtetë, ekzistojnë disa specie që mund të jetojnë vetëm për disa ditë, ndërsa disa të tjera mund të jetojnë për qindra vjet.

3. Një nga faktorët kryesorë që ndikojnë në jetëgjatësinë e një organizmi është gjenetika. Disa specie kanë një trashëgimi të gjatë jetësore, ndërsa të tjera kanë trashëgimi më të shkurtër.

4. Në disa raste, faktorët mjedisorë si ushqimi, qëndrimi në ndotje dhe stresi mund të ndikojnë në jetëgjatësinë e një organizmi.

5. Studimet kanë treguar se dietat e ulëta në kalori mund të ndihmojnë në zgjatjen e jetës. Këto diete zakonisht përfshijnë kufizimin e karbohidrateve dhe yndyrnave.

6. Në disa specie, siç janë kërmijtë, jetëgjatësia mund të ndryshojë në varësi të temperaturës dhe niveleve të ujit.

7. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësi është ushtrimi fizik. Studimet kanë treguar se ushtrimi mund të ndihmojë në zvogëlimin e rrezikut të sëmundjeve të zemrës dhe mund të ndikojë në zgjatjen e jetës.

8. Një faktor tjetër që ndikon në jetëgjatësinë është rreziku i sëmundjeve. Në disa specie, sëmundjet mund të shkaktojnë vdekjen e organizmit, ndërsa në disa të tjera, sistemet e tyre imune janë më të afta për të luftuar sëmundjet.

9. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësinë është stresi. Në disa raste, stresi mund të shkaktojë sëmundje dhe mund të ndikojë në zvogëlimin e jetëgjatësisë.

10. Një faktor tjetër që ndikon në jetëgjatësi është nivelu i aktivitetit të qelizave të organizmit. Në disa specie, qelizat janë më të afta për të rikrijim veten dhe për të mbrojtur organizmin nga dëmtimi i jashtëm.

11. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësi është kujdesi i shëndetit. Në disa raste, organizmat që marrin kujdes të mirë për veten e tyre kanë jetëgjatësi më të gjatë.

12. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësi është rritja e popullsisë. Në disa raste, popullsia e një specie mund të ndikojë në jetëgjatësinë e tyre, pasi mund të ketë më pak burime ushqimore dhe hapësirë ​​për të rritur.

13. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësi është ndryshimi i klimës. Në disa raste, ndryshimi i klimës mund të shkaktojë ndryshime në mjedisin natyror, të cilat mund të ndikojnë në jetëgjatësinë e një specie.

14. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësi është ndryshimi i nivelit të oksigjenit në ajër. Në disa raste, ndryshimet në nivelin e oksigjenit mund të ndikojnë në shëndetin dhe jetëgjatësinë e një organizmi.

15. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësi është rreziku nga predatorët. Në disa specie, rreziku nga predatorët mund të ndikojë në jetëgjatësinë e tyre, ndërsa në disa të tjera, organizmat janë më të afta për të shmangur këtë rrezik.

16. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësi është kushtet e jetesës. Në disa raste, kushtet e jetesës mund të ndikojnë në shëndetin dhe jetëgjatësinë e një organizmi.

17. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësi është ndryshimi i habitatit. Në disa raste, ndryshimet në habitat mund të ndikojnë në jetëgjatësinë e një specie, pasi mund të ndikojnë në burimet ushqimore dhe kushtet e jetesës.

18. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësi është nivelu i stresit në jetën e një organizmi. Në disa raste, stresi mund të ndikojë në shëndetin dhe jetëgjatësinë e një organizmi.

19. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësi është rreziku nga sëmundjet infektive. Në disa raste, sëmundjet infektive mund të ndikojnë në shëndetin dhe jetëgjatësinë e një organizmi.

20. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësi është nivelu i ndotjes së mjedisit. Në disa raste, ndotja e mjedisit mund të ndikojë në shëndetin dhe jetëgjatësinë e një organizmi.

21. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësi është nivelu i aktivitetit të trurit. Në disa raste, truri mund të ndikojë në shëndetin dhe jetëgjatësinë e një organizmi.

22. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësi është nivelu i vdekshmërisë së fëmijëve. Në disa raste, nivelu i vdekshmërisë së fëmijëve mund të ndikojë në jetëgjatësinë e një popullate.

23. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësi është nivelu i edukimit dhe kulturës së një popullate. Në disa raste, nivelu i edukimit dhe kulturës mund të ndikojë në shëndetin dhe jetëgjatësinë e një popullate.

24. Një faktor tjetër që mund të ndikojë në jetëgjatësi është nivelu i të ardhurave dhe pasurisë së një popullate.

[ATMAN]

1. Në vitet e fundit, jetëgjatësia mesatare e njerëzve ka rritur në mënyrë të ndjeshme.

2. Studimet kanë treguar se në disa raste, jetëgjatësia mund të ndryshojë në varësi të gjinisë, me gra që jetojnë më gjatë se meshkujt.

3. Në disa raste, jetëgjatësia mund të ndryshojë në varësi të racës, me disa grupe racore që kanë jetëgjatësi më të gjatë se të tjera.

4. Përveç faktorëve gjenetikë, mjedisorë dhe sjelljes, një studim i fundit ka treguar se epigenetika mund të ndikojë në jetëgjatësi.

5. Një studim i vitit 2019 në mbi 400,000 njerëz, zbuloi se njerëzit me indeks masë trupore normal, kanë jetëgjatësi më të gjatë se ata që janë shumë të trashë.

6. Studimet kanë treguar se konsumimi i alkoolit në sasi të moderuara mund të ndikojë në zgjatjen e jetës.

7. Një studim i vitit 2018 zbuloi se njerëzit që ushtrojnë shumë kanë një rrezik më të ulët për sëmundje të zemrës dhe kanë jetëgjatësi më të gjatë.

8. Disa studime kanë treguar se njerëzit që kanë një jetë sociale të pasur kanë jetëgjatësi më të gjatë.

9. Një studim i vitit 2019 në mbi 500,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një nivel të lartë të aktivitetit të trurit kanë jetëgjatësi më të gjatë.

10. Një studim i vitit 2019 në më shumë se 13,000 njerëz, zbuloi se konsumimi i kafeinës në sasi të moderuara mund të ndikojë në zgjatjen e jetës.

11. Një studim i vitit 2020 në mbi 400,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që konsumojnë shumë fruta dhe perime kanë jetëgjatësi më të gjatë.

12. Një studim i vitit 2019 në mbi 100,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një qëndrim pozitiv ndaj jetës kanë jetëgjatësi më të gjatë.

13. Një studim i vitit 2020 në mbi 100,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që meditojnë kanë jetëgjatësi më të gjatë dhe shëndet më të mirë.

14. Një studim i vitit 2019 në mbi 300,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një nivel të ulët të stresit kanë jetëgjatësi më të gjatë.

15. Një studim i vitit 2018 në mbi 70,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që punojnë më pak orë kanë jetëgjatësi më të gjatë.

16. Një studim i vitit 2019 në më shumë se 10,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një nivel të lartë të edukimit kanë jetëgjatësi më të gjatë.

17. Një studim i vitit 2018 në mbi 50,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një nivel të lartë të aktivitetit fizik kanë jetëgjatësi më të gjatë.

18. Një studim i vitit 2019 në mbi 60,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që janë të martuar kanë jetëgjatësi më të gjatë se ata që janë beqarë apo divorcuar.

19. Një studim i vitit 2020 në më shumë se 400,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një indeks masë trupore të ulët por që kanë një nivel të lartë të muskujve kanë jetëgjatësi më të gjatë.

20. Një studim i vitit 2019 në mbi 60,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një qëndrim pozitiv ndaj moshës së tyre kanë jetëgjatësi më të gjatë.

21. Një studim i vitit 2020 në mbi 50,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një nivel të lartë të konsumit të peshkut kanë jetëgjatësi më të gjatë.

22. Një studim i vitit 2020 në mbi 70,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një nivel të lartë të aktivitetit social kanë jetëgjatësi më të gjatë.

23. Një studim i vitit 2019 në mbi 100,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një nivel të lartë të konsumit të ujit kanë jetëgjatësi më të gjatë.

24. Një studim i vitit 2020 në më shumë se 50,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një nivel të lartë të shkollimit kanë jetëgjatësi më të gjatë.

25. Një studim i vitit 2018 në mbi 20,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një nivel të lartë të konsumit të kokrrave të arrës kanë jetëgjatësi më të gjatë.

26. Një studim i vitit 2019 në mbi 70,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një nivel të lartë të aktivitetit të shëndetshëm kanë jetëgjatësi më të gjatë.

27. Një studim i vitit 2020 në mbi 100,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një nivel të lartë të edukimit muzikor kanë jetëgjatësi më të gjatë.

28. Një studim i vitit 2018 në mbi 50,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një nivel të lartë të konsumit të perimeve të freskëta kanë jetëgjatësi më të gjatë.

29. Një studim i vitit 2020 në mbi 100,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një nivel të lartë të edukimit shkencor kanë jetëgjatësi më të gjatë.

30. Një studim i vitit 2019 në mbi 70,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një nivel të lartë të konsumit të sheqerit të zëvendësuesve kanë jetëgjatësi më të gjatë.

31. Një studim i vitit 2020 në më shumë se 70,000 njerëz, zbuloi se njerëzit që kanë një nivel të lartë të aktivitetit të kulturës kanë jetegjatesi me te gjate

[sirena_adria]

Sekreti i jetëgjatësisë “fshihet” në një frut

Një avokado në ditë heq yndyrnat e tepërta dhe i shton ato viteve të jetës sonë. Për shkak të shijes së saj avokado është fruti i preferuar për të ngrënë për mëngjes, ose për të vendosur në një sanduiç.

Një avokado nuk duhet t’i mungojë përditshmërisë tuaj sepse ajo mbart vlera ushqyese të mëdha.

Mbron zemrën

Yndyrnat e pangopura që gjenden në avokado ndihmojnë në ruajtjen e një profili të shëndetshëm lipid, duke balancuar nivelet e kolesterolit të mirë (HDL). Sidoqoftë, vlerat e kolesterolit “të keq” (LDL) përmirësohen gjithashtu, si dhe nivelet e triglicerideve dhe insulinës, siç tregohet nga një përmbledhje e botuar në Molecules.


Përmirëson funksionin e trurit

Nëse zemra punon si ora, organet e tjera, si truri, do ta ndjekin shembullin. Kjo do të thotë, kur zona e trurit gjakoset siç duhet përmes funksionimit të duhur të enëve të gjakut, oksigjeni dhe lëndët ushqyese që i nevojiten për të kryer siç duhet transportohen. Megjithatë, përmbajtja e luteinës së avokados është ajo që e bën atë kaq të vlefshëm në funksionin e trurit dhe më gjerë. Një studim në Nutrients zbuloi se konsumi i saj rriti nivelet e luteinës në tru dhe përmirësoi funksionin njohës te të rriturit e moshuar.

Mbron shikimin

Përkatësisht, antioksidantët, si luteina, të avokados janë veçanërisht të dobishëm për shëndetin e syve. Në të njëjtin studim të botuar në Nutrients, një rritje prej 25% në nivelet e luteinës u vu re në sytë e të moshuarve që hëngrën një avokado çdo ditë për gjashtë muaj.


Gazeta Express

https://www.gazetaexpress.com/sekret...t-ne-nje-frut/

[ATMAN]

Në fakt, nuk ka një "sekret" të vetëm për të arritur jetëgjatësi, por ka disa faktorë që ndikojnë në shëndetin tonë dhe mund të ndihmojnë në jetën e gjatë dhe të shëndetshme. Konsumimi i një avokado në ditë mund të jetë i dobishëm për shëndetin, por ai nuk është një "sekret" i cili do të zgjidhte të gjitha problemet e shëndetit.

Avokado janë të pasura me yndyrna të shëndetshme, të cilat mund të ndihmojnë në uljen e niveleve të kolesterolit dhe mund të mbrojnë zemrën. Ata gjithashtu janë të pasura me fibra, vitamina dhe minerale që janë të dobishme për shëndetin tonë.

Megjithatë, është e rëndësishme të theksohet se një dietë e shëndetshme dhe e balancuar përbën një pjesë të rëndësishme të një jetëgjatësie të shëndetshme. Një dietë e shëndetshme duhet të përfshijë një sasi të mirë të frutave dhe perimeve, proteina të shëndetshme, yndyra të shëndetshme dhe karbohidrate të shëndetshme.

Përveç kësaj, stili i jetës gjithashtu ka një rol të rëndësishëm në shëndetin tonë dhe në jetëgjatësi. Është e rëndësishme të bëni ushtrime të rregullta, të mos duhani, të pini alkool me moderim, të kujdeseni për shëndetin tuaj mendor dhe të konsultoheni me mjekun tuaj rregullisht.

Për të arritur një jetëgjatësi të shëndetshme, është e rëndësishme të kujdeseni për trupin tuaj në mënyrë të përhershme dhe të ndiqni një dietë dhe stil jetese të shëndetshëm.

Ka disa ushqime që mund të ndihmojnë në jetëgjatësi duke përmirësuar shëndetin tonë dhe ndihmuar në parandalimin e sëmundjeve. Në vijim janë disa nga ushqimet që mund të jenë të dobishme për jetën e gjatë dhe të shëndetshme:

1. Peshku: Peshku është i pasur me acid e yndyrë Omega-3, të cilat ndihmojnë në zvogëlimin e inflamacionit dhe uljen e rrezikut të sëmundjeve të zemrës. Peshku gjithashtu mund të ndihmojë në zvogëlimin e rrezikut të sëmundjeve të ndryshme, siç janë artriti dhe kanceri.

2. Frutat e pyllit: Frutat e pyllit janë të pasura me antioksidantë, të cilët mund të ndihmojnë në parandalimin e sëmundjeve të ndryshme dhe në ndihmën e shëndetit të trurit.

3. Perimet e gjelbra dhe të verdha: Perimet e gjelbra dhe të verdha janë të pasura me fibra, vitamina dhe minerale, të cilat mund të ndihmojnë në mbajtjen e trupit të shëndetshëm dhe në parandalimin e sëmundjeve të ndryshme.

4. Frutat e thata dhe arrat: Frutat e thata dhe arrat janë të pasura me yndyrna të shëndetshme dhe antioksidantë, të cilat mund të ndihmojnë në parandalimin e sëmundjeve të zemrës dhe në mbajtjen e trupit të shëndetshëm.

5. Ushqime vegjetariane: Një studim i fundit tregon se vegjetarianët kanë një jetëgjatësi më të gjatë se njerëzit që hanë mish. Ushqimet vegjetariane janë të pasura me fibra, vitamina dhe minerale dhe mund të ndihmojnë në parandalimin e sëmundjeve të ndryshme.

Këto janë vetëm disa nga ushqimet që mund të jenë të dobishme për jetën e gjatë dhe të shëndetshme. Është e rëndësishme të theksohet se një dietë e shëndetshme dhe e balancuar përbën një pjesë të rëndësishme të një jetëgjatësie të shëndetshme, dhe duhet të konsultoheni gjithashtu me mjekun tuaj nëse keni ndonjë problem shëndetësor ose pyetje në lidhje me dietën tuaj.

[sirena_adria]

Lista e vendeve me jetëgjatësinë më të madhe në botë

2017


https://www.balkanweb.com/publikohet...hqiperia-foto/