Fitr Bajrami



pregaditja per festen, namazi i bajramit, disa gabime gjate festes dhe ēka pas festes?

Akrepat e orės punojnė palodhshėm, ditėt pandėrprerė pasojnė njėra-tjetrėn dhe kėshtu ēdo gjėje i afrohet fundi. Muaji i bekuar i Ramazanit sikur po na shpreh fjalėt lamtumirėse, pėr shkak se po ndahet prej neve. E ne me lotė nė sy i japin shpresė njėri-tjetrit pėr takim tė sėrishėm.

Vėlla i dashur, dije se Ramazani do tė dėshmojė para All-llahut [subhanehu ve teala] pėr ty ose kundėr teje. Ai qė ka bėrė vepra tė mira le ta falėnderojė All-llahun [subhanehu ve teala] dhe le tė shpresojė shpėrblimin e tij, i bindur se All-llahu [subhanehu ve teala] nuk humb veprat e bamirėsve. E ai qė ka bėrė mėkate ndaj All-llahut [subhanehu ve teala] le tė pendohet tek Ai sinqerisht, se All-llahu [subhanehu ve teala] pranon pendimin e robit tė vet, Ai ėshtė Mėshirėplotė.

All-llahu i Madhėruar ligjėsoi nė fund tė muajit tė Ramazanit festėn e Fitėr Bajramit, gėzim pėr muslimanėt ashtu siē ligjėsoi festėn e Kurban Bajramit nė ditėn e dhjetė tė muajit Dhul-Hixhxhe. Transmetohet nga Enesi [radijall-llahu anhu], i cili thotė: “Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] erdhi nė Medine dhe gjeti njerėzit duke festuar dy ditė tė caktuara. Ai pyeti: “Ēfarė janė kėto dy ditė”? Ata u pėrgjigjėn: Nė periudhėn e xhahilijjetit (injorancės), kėto ditė ishin festa pėr ne. Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] tha: “All-llahu ua zėvendėsoi me dy ditė mė tė mira, me Kurban Bajramin dhe Fitėr Bajramit.” (Ebu Davudi, Nesaiu, Ahmedi – hadith sahih)

Kėtyre dy festave vjetore u bashkangjitet edhe njė festė tjetėr javore, ajo ėshtė dita e Xhuma. Transmeton Ibėn Maxhe nga Ibėn Abbasi [radijall-llahu anhuma] se Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] pėr ditėn e Xhuma ka thėnė: “All-llahu kėtė ditė e ka bėrė festė pėr muslimanėt”. Pra, kėto janė festat tona. Nė Islam nuk ka festė tė ditėlindjes sė dikujt ose festė pėr shkak tė ndonjė fitoreje, pavarėsie apo ēlirimi, pėr kėtė arsye obligohemi tė pasojmė e jo tė shpikim.

Festa e Bajramit manifestohet duke falur namazin e Bajramit. All-llahu [subhanehu ve teala] nė Kur’anin Famėlartė thotė: “Ka shpėtuar ai qė ėshtė pastruar. Qė pėrkujton madhėrinė e Zotit tė vet dhe falet.” (A’la: 14-15) Po ashtu All-llahu [subhanehu ve teala] thotė: “Ti falu dhe prej kurban pėr hirė tė Zotit tėnd.” (Keuther: 2)


DY FJALĖ RRETH NAMAZIT TĖ BAJRAMIT


Namazi i Bajramit ėshtė vaxhib (obligim i domosdoshėm) pėr ēdo musliman. Muhammedi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] i ka kushtuar rėndėsi tė veēantė duke i urdhėruar muslimanėt qė tė falin kėtė namaz. Ummu Atijje thotė: “Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] urdhėronte edhe gratė qė tė dalin dhe tė falin namazin e Bajramit”. (Buhariu, Muslimi)

Koha e namazit tė Bajramit fillon me ngritjen e Diellit nga horizonti sa njė shtizė, derisa tė arrijė nė zenit. Ibėn Kajjimi [rahimehull-llah] thotė: “Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] vononte namazin e Fitėr Bajramit dhe shpejtonte namazin e Kurban Bajramit, e Ibėn Omeri pėr shkak tė pėrkujdesjes sė tij tė madhe nė pasimin e sunnetit, nuk dilte nė namaz derisa tė lindte Dielli.”

Namazi i Bajramit ka dy rekate dhe dallon prej namazeve tjera pėr nga mėnyra e faljes. Nė rekatin e parė pas tekbirit fillestar merren shtatė tekbire, mandej lexohet sureja Fatiha dhe ndonjė sure tjetėr (preferohet tė lexohet sureja A’la ose Kaf). Pas plotėsimit tė rukusė dhe sexhdesė sė rekatit tė parė, ngritet pėr nė rekatin e dytė dhe menjėherė merren pesė tekbire pas tė cilėve lexohet Fatiha dhe ndonjė sure (preferohet leximi i sures Gashije ose Kamer), mė pas shkohet nė ruku dhe sexhde e kėshtu pėrfundon namazi.


PĖRGATITJA PĖR FESTĖN E BAJRAMIT


1. Larja e trupit. Transmeton Nafiu nga Ibėn Omeri [radijall-llahu anhuma] se Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] lahej ditėn e Bajramit para se tė shkojė nė musal-la(Hapėsirė e madhe ku falet namazi i Bajramit.. (Bejhakiu dhe Maliku – hadith sahih)

2. Tė stolisurit me rrobe tė bukura. Transmeton Xhabiri [radijall-llahu anhu] se Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka pasur njė xhybe tė veēantė, qė e ka veshur nė dy bajramet dhe nė xhuma. (Ibėn Huzejme nė sahihun e tij)

3. Ngrėnia e hurmave para daljes pėr tė falur namazin e Bajramit. Enesi [radijall-llahu anhu] thotė: Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] para se tė shkojė pėr tė falur namazin e Bajramit hante hurma.

4. Shkuarja herėt nė musal-la pėr tė falur namazin e Bajramit.

5. Shkuarja nė musal-la kėmbas. Aliu [radijall-llahu anhu] thotė: Prej sunnetit ėshtė shkuarja nė musal-la pėr tė falė namazin e Bajramit kėmbas.

6. Ndėrrimi i rrugės nė shkuarje dhe kthyerje nga musal-la. Ibėn Kajjimi [rahimehull-llah] thotė: Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ditėn e Bajramit e ndėrronte rrugėn, shkonte nė njė rrugė dhe ktheheshte nga njė tjetėr.


KUNDĖRVAJTJET NĖ KĖTĖ FESTĖ


Shumė njerėz duke mos i ditur rregullat qė kanė tė bėjnė me festėn e Bajramit, bien nė gabime, qė duhet tėrhequr vėrejtjen nga ato:

1. Agjėrimi i ditės sė Bajramit. Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] e ka ndaluar kėtė vepėr, siē transmetohet nga Ebu Seid el-Hudriju nė Buhari dhe Muslim.

2. Mospjesėmarrja e grave nė faljen e namazit tė Bajramit. Duke patur parasysh faktin, se Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] ka urdhėruar qė gratė tė falin kėtė namaz. Ummu Atijje thotė: Pejgamberi [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] urdhėronte edhe gratė qė tė dalin dhe tė falin namazin e Bajramit. (Buhariu, Muslimi)

3. Mosdhėnia rėndėsi kėshillimit tė grave nė hutben e Bajramit.

4. Caktimi i vizitimit tė varrezave ditėn e Bajramit. Kjo vepėr bie nė kundėrshtim me praktikėn e Pejgamberit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem].

5. Shqiptimi i tekbireve bashkėrisht. Gjithashtu kjo ėshtė nė kundėrshtim me praktikėn e Pejgamberit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem].

6. Gėzimi pėr shkak kalimit tė muajit Ramazanit dhe kthyerjes sė jetės sė shfrenuar. Kjo nuk gjendet pėrveē se tek ata tė cilėve All-llahu [subhanehu ve teala] ua ka vulosur zemrat nė mėkate.


ĒKA PAS FESTĖS


Prej shenjave tė pranimit tė adhurimit ėshtė vazhdimi i bamirėsisė pas ēdo vepreje tė mirė. Tė parėt tanė [All-llahu i mėshiroftė], gjithmonė janė pėrpjekur qė adhurimin ndaj All-llahut [subhanehu ve teala] ta pėrkryejnė, janė kujdesur qė veprat e tyre tė jenė nė pėrputhje me sunnetin e Pejgamberit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem], e me kėtė tė jetė e pranuar tek All-llahu [subhanehu ve teala]. Ibėn Omeri [radijall-llahu anhu] thotė: Qė tė pranohet njė vepėr e imja tek All-llahu [subhanehu ve teala] ėshtė mė mirė pėr mua se sa tėrė bota.

Vetėm All-llahun [subhanehu ve teala] e lusim qė t’i drejtojė muslimanėt nė rrugė tė drejtė, t’i bėjė ata prej atyre qė shkojnė rrugės sė Muhammedit [sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem] dhe shokėve tė tij. Sepse tėrė e mira ėshtė nė pasimin e selefit )gjeneratave tė para tė muslimanėve), kurse e tėrė e keqja ėshtė nė pasimin e shpikjeve nė fe.