Mjekėsi dhe shkencė: Terapia me hormone; Transplantimi i gjymtyrėve
Terapia me hormone
Shumė gra qė kalojnė nė periudhėn e menopauzės pėrjetojnė efekte anėsore si prishtje e gjumit me djersitjeve, vėshtirėsi nė frymėmarrje e skuqje lėkure. Pėr vite mjekėt kanė rekomanduar terapi me hormone estrogen e progestin pėr tė larguar kėto simptoma. Por nė vitin 2002 dhe pėrsėri mė 2004, mjekėt u kėrkuan grave pjesmarrėse nė njė studim nė shkallė tė gjėrė nė Amerikė qė tė mos marrin mė hormone sepse ato rrezikojnė shėndetin. Tani, njė fazė e dytė e tė njėjtit studim tregon se pėrdorimi vetėm i estrogenit nuk sjell ndonjė rrezik pėr gratė e reja qė ndodhen 10 vjet pėrpara periudhės sė menopauzės, ndėrsa terapia me hormone nuk rekomandohet pėr gratė e moshuara.
10 vjet mė parė, Xheri Bogs ndodhej nė fillim tė fazės sė menopauzės. Si pjesmarrėse nė Nismėn pėr Shėndetin e Grave, ajo pranoi tė merrte hormone. Ne tė gjitha mendonim se marrja e hormoneve do tė ndihmonte shėndetin e do tė mbronte zemrėn nga sėmundjet, thotė Xheri.
Por gjatė 15 vjetėve tė studimit me pjesmarrjen e 27 mijė grave amerikane, shkencėtarėt zbuluan se hormonet nuk mbronin zemrėn. Nė studimin e botuar kėto ditė nė revistėn e shoqatės amerikane tė mjekėsisė, thuhet se disa gra qė ndodhen mė pranė fazės sė menopauzės mund tė trajtohen me hormone pa shtuar rrezikun pėr sėmundje nė zemėr.
Doktor Zhak Rossou thotė se tė dhėnat deri-diku sigurojnė edhe njė herė pėr gratė e reja qė duan tė pėrdorin terapinė me hormone se kjo terapi parandalon efektet anėsore tė menopauzės pa shtuar rrezikun e sėmundjeve tė zemrės. Pėr gratė e moshuara qė vazhdojnė tė ndeshen me simptoma 10 vjet pas menopauzės, rreziku pėr sėmundje tė zemrės ėshtė mė i lartė kur pėrdoren hormonet. Doktor Rossou pranė institutit kombėtar pėr sėmundjet e Zemrės, Mushkėrive dhe Gjakut, nė Meriland thotė se rekomandimi pėr terapi me hormone ka tė bėjė vetėm me pėrdorimin e estrogenit dhe jo estrogen plus progestin. Doktor Rossou shton se terapia me estrogen plus progestin ėshtė mė shume e dėmshme pėr shėndetin sesa terapia vetėm me estrogen. Pėrsa i pėrket goditjeve nė tru, si terapia me estrogen plus progestin ashtu edhe terapia vetėm me estrogen, shtojnė rrezikun e goditjes. Ndėr probleme tė tjera shėndetėsore qė lidhen me terapinė me hormone pėrfshihen kanceri i gjirit dhe kanceri nė uter. Kjo ėshtė arsyeja qė ekspertėt rekomandojnė se tė gjitha gratė duhet ti peshojnė rreziqet dhe tė mirat e terapisė me hormone.
Transplantim i njė dore
Nė Luivill tė shtetit Kentaki, njė njeri me dorė tė transplantuar doli nga spitali pas njė qėndrimi prej disa muajsh. Ai erdhi nė spital me njė dorė, por sot shkon nė shtėpi me dy. David Savage e humbi dorėn e djathtė 30 vjet mė pare gjatė punės nė njė uzinė automobilėsh nė Miēigan.
Savage ėshtė personi i tretė nė mbarė vendin qė dora e dikujt tjetėr i ėshtė ngjitur suksesshėm nė vendin e prerė. Operacioni u krye nėntorin e kaluar dhe pėr disa muaj atij iu desh tė qėndronte nė spital. Operacioni pėr ngjitjen e dorės sė huaj zgjati 14 orė dhe nė tė morrėn pjesė 34 specialistė. David thotė se sapo i doli narkoza, menjėherė e ndjeu dorėn e re. Truri nuk i harron lehtė instinktet, thotė ai. Disa mendojnė se dora e re nuk do tė funksionojė 100 pėrqind. Po me kėmbėngulje e ushtrime tė pėrditėshme fizike asgjė nuk ėshtė e pamundur. David tani niset pėr nė shtėpinė e tij nė Miēigan, ku do ti nėnshtrohet njė terapie fizike intensive. Ai ka edhe njė djalė basketbollist. David nuk e pėrmban gėzimin kur mendon se pas 30 vjetėsh, ai do tė jetė nė gjendje tė duartrokasė pėr ti dhėnė kurajo djalit tė vet nė fushėn e basketbollit.
Krijoni Kontakt