Ndrekë Zalli

[Anza61]

Ndrekë Zalli
U lind në Bushat të Shkodrës më 22 dhjetor 1961. Në vendlindje ai kreu shkollën 8-vjeçare dhe të mesme. Vetëm një muaj pas provimeve të maturës dëmton aksidentalisht shtyllën kurrizore. Megjithatë kjo fatkeqësi fizike nuk e pengon Ndrekën që të shprehë shpirtin e tij përmes krijimtarisë letrare. Krijimet e tij të para i gjejmë të botuara që në vitet ’80 në gazetën “Drita” e në revistën “Hosteni”. Vazhdon me materiale letrare për estradë, shkrime publicistike, etj.
KRIJIMTARI LETRARE
“Një ditë gjuetie” – skenar për film-pantomimë me metrazh të shkurtër (1990).
“Speciale me… spec!” – roman humoristik (2002).
“Të 99-tat e tre shokëve” – poezi humoristike (2001), në bashkëautorësi me dy shokët e tij, L. Lukaj e P. Rrotani.
“Tre shokët e të 99-ave” – poezi humoristike (2003), në bashkëautorësi me dy shokët e tij, L. Lukaj e P. Rrotani.
“TOP SEKRET – për përdorim të brendshëm …e ndërkombëtar” – libër me bejte e humor nga grupi “E shtuna gazmore” (2004).
“Burri i leshit” – poezi humoristike (2008).
“Tetë me dy” – tregime e novela (ende i pabotuar)
PËRKTHIME:
“Nënë Tereza, sfida më e madhe”
“Jetë me Nënë Terezën”
“Atë Pio, njeriu i shpresës”
Përveç këtyre Ndreka ka shkruar edhe mjaft artikuj publicistikë në gazetën lokale “Antena Z” si dhe në organe të tjera të shtypit. Është anëtar i Akademisë Europiane të Arteve të Bukura me seli në Bruksel.
Më poshtë po ju ofrojmë disa poezi nga krijimtaria e autorit:

S’ankohem
Egër përjashta terbohej acari,
por n’shtatin e ngroht’ nusja kishte vapë;
kur n’kulmin e qejfit zhurmoi celulari
e ajo rand e nami para se m’e hapë.


“Zemër, -ndjeu zanin e burrit n’aparat,
-dashnia për ty më mban me ngrohtsi,
jam n’pun’, përjashta, në t’gjashtin kat,
asht zero gadë e gadi jam t’u ngrí”...


“Je burrë, -tha nusja, -e s’t’shkon ankesa,
duhen sakrifica për t’amblën dashni,
prej vuejtjes e lodhjes dhe mue po m’del djersa
ktu jam nën nji e prap’ duroj pa u ndí”...

Gjynah!
Gati s’i ra pika kur hyni në shpi
lodh’ e mërzit’ prej rrugës së gjatë
e n’vend që t’gjente prehje e qetsi,
gjeti të shoqen me nji lypës në shtrat!

“Se je e pacipë kaher’ e kam ditë,
- shfreu n’mllef e shamje burri qyqar-
por s’e besoja se kaq posht’ ke mbrritë
sa me m’tradhtue me nji cop’ lypsar!”...

“Krejt kot nevrikosesh, mor i ngratë!
- ia pret e shoqja e qet’ e pa zor’-
Nuk kisha si e përcillja “duarthatë”
kur m’lypi “ndo’i gja që burri s’e përdor”.

Ia hodha!

“Burrë, e vë re sa her’ shkoj n’zyrë
e veshun leht’, me fund a fustan,
ai shefi jem e ka për detyrë
me m’ba me u njit’ deri n’tavan.

Për ndonji dosje pa vler’ që m’lypë
o thjesht, demek, për pluhna me pa
kambngulës m’urdhnon der’ nalt me hypë
e vetë m’mban shkallën për mos me ra”...

“Mir’ që u kënaqka veç sytë tu’ kullotë
edhe s’tenton me dorë ty me t’prekë,
por n’shkallë kur t’ven ka hall ai rrotë
me t’pa prej poshtë shalë edhe brekë”.

“E kam kuptua se çfar’ halli ka,
por sot ia hodha, keqas jam tallë,
edhe asgja ai s’mujti me pa
se hjekë i kisha pa hyp n’shkallë!”

Puthja e parë
“Eh!- shfryu grueja me nostalgji,
vështrimin n’at’ vend me mall tu’ hjedhë.-
N’kët stolin e parkut, dikur n’rini
ti puthjen e parë at’her’ m’pate vjedhë”....

“M’kujtohet, -tha burri pa msheh mërzinë,
-vedin mallkoj çdo ditë për gabimin,
prej ktij faji un humba lirinë
dhe ende sot po vuej dënimin”.


Lum si ti
Po i mburrej njani shokut përbri
ndërsa po ecnin nji rruge përpjetë:
“....Engjëll parajse në kjoftë njeri,
them, ime shoqe e para do t’jetë”...

Psherëtiu i dyti e ia ktheu fill
(por s’u kuptue serioz a tu’ tallë):
“Eh, lum si ti që e paske në qiell
se un’ i shkreti e kam ala gjallë”


“....Nji minutë!”
Nji besimtar, n’sa ishte tu’u lutë
e pyeti Hyjin me shum përulsi:
“Ç’vlerë ka për Ju, o Hyj, nji minutë?”
iu dha përgjigjja: “Nji përjetësi!”

“Po nji milion, o Hyj, sa ka vlerë?”
për euro e kam fjalën, jo për liret’ e markë”...
Përgjigja prej nalt s’vonoi dhe kët’ herë:
“Ma pak se nji qindarkë!”

“At’herë, Ju lutem, ma jepni nji milion”
iu lut besimtari me gaz e tu’ ngutë,
por dhe përgjigja prej Hyjit s’vonon:
“Mos u mërzit, -I tha, -prit nji minutë!”


Mbështetje
Ndodhi nji ditë mes Tiranës,
te Piramida, sa del nga ura
që hyn në rrugën përgjat’ Lanës
lehtas u përplasën dy vetura.

Doli prej njanës nji kolos djalë
e egër iu sul kolegut të gjorë,
e kapi për fyti, e mbyti me fjalë
dhe pse mâ s’shumti ai kje fajtor.

“E di ç’të bëj? Në qofsh djalli vetë
unë të thyej brirët, more gdhë”...
Përgjigjet gruaja e tjetrit fare qetë:
“Ti mund t’ia thyesh, por un’ prap’ ia vë”...

Ndryshimi
Takohen dy shoqe nji dit’ n’pazar,
nji orë rrok e puth aq shum’ ishin thà
mandej bisedës ia shtuen mbar’ e mbarë
se kishin plot nji vjet pa u ndi e pa pà.

“Ele? – pyet e para, -si shkon martesa?
burri çka thot’, a xuni ndopak mend?
se vjet, m’kujtohet, tundej ndërtesa
kur xheloz bahej pa shkak e pa vend”.

“Tash situata s’asht mâ si vjet,
përshtypje kam se ka ndryshue pak,
sot, n’pamje t’parë, duket mâ i qetë
e mâ nuk bahet xheloz pa shkak”...

“Vërtet s’asht mâ aq xheloz i marrë?!”
-e pyet e prej g’zimit shoqja u ngazëllye.
“Jo, xheloz ai asht mâ shum’ se mâ parë,
por tashti, t’paktën, ka shkak e arsye”...


Tre kulme
Kulmi, besoj, për nji hidraulik
që pun’ të arta prej duerve ai qet
e ka nam e zâ si mjeshtër e teknik
asht që t’i pikojë.... hunda e vet!

Kurse kulmi për nji kasap
(djalë i ri, sa i vumë kunorë)
do t’ishte urdhri që e ban zap
mos me prek’ “mish t’bardh’” me dorë!

Por besoj se kulmi i kulmit
për nji llogaritar do t’jetë
t’hyj’ e t’gjej’ n’dhomën e gjumit
gjysmën e tij me nji të tretë!


Në studion e gjinekologut
“Alo! –u ndi nji zâ femne n’receptor,
-Jam vajza që vizituet sot n’drekë;
deshta t’ju pyes për diçka, doktor:
Mos kam harrue te ju nji pal’ brekë?”

“Ktu s’ke lan’ gja”, tha mjeku me bezdi
se ndodhej n’shoqnin’ e nji artisti.
“M’falni për shqetësimin, po ku i lash’ s’e di,
... po pyes njëherë andej nga dentisti”


Puseta
Nji dit’ të bukur majit
nji vajz’ vesh’ holl’ e lehtë
po bridhte bulevardit
tue mbajt’ hundën përpjetë.

Deh’ keqas prej krenisë
dukej se s’prekte n’tokë,
por çante mes njerëzisë
pa kqyr’ bordur’ as gropë.

E n’fakt nji gropë, papritë,
e hodhi sa gjat’ gjanë
“sekretet” tue nxjerr n’dritë
spektakël n’shesh tue dhanë.

Shum’ “foto” vajza shkrepi
e t’gjith’ dolën tue qeshë,
se, ndoshta, nga i nxehti
jo t’gjitha i kishte veshë.

Policit që e mbuloi
për me u shfajsu’ e shkreta
i tha: “Diçka vërtet m’hutoi,
por fajin e pat’ puseta”.

Kqyr rrethn polici plak,
por n’shesh nuk pa pusetë,
leht’ qeshi nën mustak
e dy fjal’ tha ai qetë:

“Vërtet shum’ kam shetitë
kam ndí e pa shum’ n’jetë,
sot s’pari jam tu’e ditë
se i thokan dhe “pusetë”!

Atë, andej n’anë tonë,
që s’jan’ kaq me kulturë,
të paktën der’ tash vonë
e thirrshin .... si dikur”.


I njajti avaz!!!
Mbrapa kishte mbetë vend’ i huej, kurbeti,
përpara at’ po e priste e ambla shtëpi
dhe nusja e bukur për t’cilën i shkreti
prej ndamjes së gjatë ishte thà e shkrì.

Sa hyni n’dhom’ t’gjumit ia nisi duhia,
s’priti me hanger as priti me u lá,
prej zhurmës e ofshamave ushtonte shpija
se kishte pes’ muej ai t’shoqen pa e pá.

Por trokitjet n’mur i hodhen përpjetë
e zani i kojshis’ gjëmoi plot maraz:
“Tash pes’ muej rresht s’na leni me fjetë,
përdit’ e përnatë i njajti avaz!”...

Dhia

U bind e u serit Tushi i shkretë
me dhi për laku kur pa kojshin’ e vet,
por habis’ së Tushit ai iu përgjigj qetë.
“E bleva për fmi, për nji pik’ bylmet”.

“Po ti jeton n’pallat, në katin e tretë!
je vet’ i gjashtë e veç dy dhoma ke!”...
“Për fmi e bleva, me fmi ka me fjetë
në dhomën e gjumit, aty bashk’ me ne”.

“Ty t’lumtë për kurajon, mor kumbarë,
por n’psillek e qelbinë a mund t’jetohet?!”
“Do t’vuej’ e shkreta javën e parë,
mandej s’ka ç’ban, dhe kjo do t’msohet!”...

Policët në plazhin e Ulqinit

Me kap’ nji t’arratisun
që çau përtej kufinit,
mbas tij dy vet’ jan’ nisun
deri n’nji plazh t’Ulqinit.

“Ktu tash ia humbëm gjurmën
- i dhan’ qendrës mesazhin -
se ai u fut në turmën
që plot e ka mbush plazhin”

Mbrrin urdhni prej drejtuesit:
“Raport due për çdo gja;
Shikoni mir’ pushuesit,
janë burra apo gra?”

“Asht marre për m’e thanë,
por kshtu kurr’ s’kena ndeshë
e s’mund t’dallojm’ çka janë
se n’trup s’kan’ asgja veshë!”


Por ndodh…

Bujë bani anembanë
n’ekrane e gazetë
çudia se nji nanë
kish’ lind’ fmi’n e njëzetë!

Stafi i nji reviste
mâ t’mirën çoi n’terren
për marrjen e nji interviste
ksaj nane-fenomen!

“N’se shkakun don m’e gjet’,
ka vetëm nji spjegim:
Dit’-nat’ tash njizet vjet
s’jam nda prej burrit tim...”

“Zoj’, –nënqeshi gazetarja,
- luhet me rregulla loja;
dhe mue m’pëlqen cigarja,
por ndodh që e hjek nga goja”...



PROVA

Mbaroi dasma, ra qet’sia
e në paq’ u zhyt shtëpia
at’ mbramje të vonë;
kur polici, dhandrri i ri,
bashk’ me nusen si perri
u tërhoqën n’dhomë.

Qull prej djerset, lodh’ prej k’cimit,
deh’ prej qejfit, shend prej g’zimit;
gjaku tue iu vlue.
Pa e folun asnji fjalë,
hoqën teshat dal’ngadalë
ndër sy t’u shikjue.

Mbeti burri n’kamb’ i ngrimë,
harroi gati me marr’ frymë;
zemra kje tu’e lanë.
Tue pa gjithat’ mrekulli
ashtu t’zhveshun para tij
porsi nimf’ a zanë.

Por kjo gja zgjati krejt pak,
se shpejt ndjenjat bani zap
e nusen n’krah mori;
për habin’ ma t’madhe t’saj
s’e çoi n’shtrat, po drejt e n’banjë;
n’vask’ me uj’ e hodhi.

Ndërsa vet’ ai n’an’ u ul
e mbi t’shoqen u përkul
tu’e mbajt’ me kujdes;
me vëmendje tu’e kqyrë
jo në gjoks e as në f’tyrë,
por diku aty n’mes.

Nusja e shkret’ mbeti pa gojë;
se çka ishte gjith’ kjo lojë,
s’po merr vesht asgja;
Ashpër kqyr at’ rrot’ hajvanit
‘dhe e pyet me ‘i fije zanit:
“Burr’, çka je tue ba?!”.

Por polici hiç s’po flet,
vazhdon qetë punën e vet,
provën pa e ndalë;
kur u bind e u sigurue
edhe m’soi çka desht’ me m’sue,
ia ktheu me dy fjalë:

“Gjith’ kët’ prov’ që t’duket lojë,
do gomista me përvojë
mue mësue ma kan’;
Ba me ken’ goma e shpueme,
fute n’ujë, asht e provueme,
qet flluska se s’ban …”.


KUNORA

Goj’ më goj’ e sh’pi për sh’pi
u përhap ai lajm i zi
nëpër t’gjith’ qytetin:
se Rrumpalla, mjeku i ndìmë,
harrue kishte me marr’ frymë,
vdiq e na là sh’ndetin.

L’shuene njerz’t si mizat n’lis;
me shok’, miq e farefis
sheshi u mbush plot;
të gjith’ t’ardhun n’at’ kushtrim
e tue kjà k’ta papushim,
n’gjù e ban’ me lotë.

A thue lule kund ka mbetë,
gjith’ k’to lule ku jan’ gjetë
mjekun m’e nderue?!
Me dafina e marangjyla,
plot kunora ngjyra-ngjyra,
trupin ia kan’ mblue.

Përmbi t’gjitha binte n’sy
nji kunor’ e madhe n’krye,
thurun për marak;
në form’ zemre e punueme,
n’drandofile e mbulueme;
e kuqe si gjak.

Nji mjek tjetër, kët’ tue pa,
u shtërngue sa s’mujti ma
e n’fund n’gaz ka plasë;
Njerzit rrotull çudi bajnë
edhe hallin po ia kjajnë:
“E lanë mend’t me gjasë!”.

Nji koleg aty bri tij,
me tan’ forcën, me brryl n’ijë,
shokut ia ka ngjeshë;
“Der’ tash ishe n’terezi,
tash çka dreqin t’gjet’ s’e di;
kah po t’vjen me qeshë?!”.

Tjetri, gazin pa e ndalë,
po i përgjigjet me dy fjalë
k’tij që n’brryl e theri:
“Bash me m’vra, s’mund t’rri pa qeshë
qysh at’her’ kur syt’ m’kan’ndeshë
n’at’ kunor’ për serì!”.

Por kolegu, mjek i ndritun,
‘dhe ma fort mbet’ i habitun,
sa shokun s’po e njeh;
“Kardiolog kje n’nam e n’za
ndaj kunorën ia kanë ba
n’at’ form’ që po e sheh!”.

“Mos kij frik’, s’kam shkue për lesh;
kaq pak gja un’ po e marr vesh,
se s’jam aq i trashë;
por m’merr gazi tue mendue:
kur t’vdes unë, si kanë m’e prue,
që jam doktor grash?!”…



…PARA GJYQIT!

Dy vet’ të porsambrritun
për n’gjyq me Shën Pjetrin,
në radh’ aty tue pritun,
po pyesin njani-tjetrin:

-A din me m’than’, lum miku,
çka bani n’ty vaki?
Si t’zuni k’shtu rreziku
e vdiqe kaq i ri?!

Vërtet po zehem ngusht’,
krejt t’drejtën me ta thanë;
veç n’mue ka ndodh’ që n’gusht,
prej t’ftohtit shpirt me dhanë!…

E, pa e sqarue ma gjatë,
me pyetje ia ktheu fill:
-Po ty, more krahthatë,
kaq shpejt çka t’pruni n’qiell?!

-Mbramë, pa u errë natë,
mbas pun’s, kur ktheva n’shpi,
tem shoqe gjeta ratë
e krejt pa terezi.

Kje zverdh’ e ba me vdekë
e djers’t e kishin mblue,
kur ballin ja kam prekë,
si zjermi m’ka përv’lue.

“Çou, t’shkojm’ te mjeku”,
i thash’, i bam’ marak,
tu’e ngrit’ un’ nga dysheku,
e shoh t’zhveshun picak!!!

At’her’ m’brejti dyshimi
e mendja m’shkoi për keq,
nga nervat e tërbimi
u nxiva e u bana dreq.

“Ku asht?”, egër bërtita,
“M’difto se ku e ke futë?”,
por hiç përgjigje s’prita,
veç kqyra bir’ e skutë.

Tan’ sh’pin’ e kontrollova,
pa mujt’ me gjet’ asgja,
e n’fund fort u pendova
se n’qafë i kisha ra.

Lot m’pshtuene prej idhnimit
se n’gruen kisha dyshue
e, rrok e puth prej g’zimit,
…”frrap” zemra m’ka pushue” …

Pak idht nënqeshi tjetri,
me tallje kët’ tu’e pa
e, si tue fol’ me vedi,
dy fjal’ i tha nën za:

“Tand’ shoqe mir’ s’e njihshe,
prandaj vdiqe budallë,
se n’frigorifer po t’shihshe,
të dy sot ishim gjallë.”


PRIT PAK !…

I pati ndodh’ nji ditë
nji vajz’s me shkoll’ n’Tiranë,
n’sa kje makin’ tue pritë,
nji “Benz” iu ndal ndër kambë.

Dhe pse s’e njihte aspak,
s’e prish kjo terezinë,
pa u step’, pa u ba marak,
qet’-qet’ hypi n’makinë.

Gjithçka shkoi mir’ e mbarë
me gaz e muhabet,
por djali tha dy fjalë
që e prishën at’ lezet:

“Kët’ jav’ e kam pas’ festë
tue shkue përdit’ n’Tiranë;
mendo, je vajza e pestë
që çoj n’qytet shtatzanë!”.

“Hej!!”-u hodh vajza përpjetë,
-po un’ nuk jam shtatzanë!!”.
“Kadal’, moj shpirt”-tha qetë,
“Ala s’ke mbrrit’ n’Tiranë!”…



QYPI

Kalonin nji nga nji vitet e rinisë
e ajo ngulte kamb’ si gomari n’baltë,
por befas nji dit’ i dha fund beqarisë
kur m’soi se martesa asht si qyp me mjaltë.

Dikur ishte yll, djemt’ i vinin varg,
po për té nuk gjendej djal’ në atë vend;
tashti mori t’parin që i erdh’ në prag,
shtat e hije kishte, por jo ‘dhe aq mend.

Kur, mbas nji muaji, doli prej shtëpisë,
-Hë, si t’duket mjalti? - nji shoqe e pyeti.
Ajo, tash e ngopun, u ngrys prej mërzisë;
“Mjaltin e përlava, tha, tash m’mbeti veç qypi!”


PREMTIMI

Krejt t’sakt’ vitin nuk e di,
gjithsesi ka mbi dhjet’ vjet
kur ka ndodh’ kjo histori
që e tregojn’ sot barceletë.

N’nji brigad’ me djem azgana
patën çue dhe ‘i piciruk,
kund ma t’mbapsht’ s’e bante nana,
n’daç për sherr e n’daç për dukë.

Shok’t çdo dit’ e vejshin n’lojë,
qeshu e tallu si mos ma keq;
por djali kurr’ nuk hapte gojë
veç prej inatit nxihej si dreq.

Por kupën e mbushën kur me zor,
(mbasi asnjeni s’pranoi me shkue)
gjygymin e ujit i vune n’dorë
e me ‘i shqelm bythve e nisën n’krue.

E kjo nuk ndodhi nji her’ a dy,
por gjith’ at’ verë i njajti avaz;
n’sjelljen e djalit diçka binte n’sy:
shkonte turivar’ e kthehej buzagaz.

Deri nji dit’ kur ngjarja bani bujë
e gjith’ ai rreng u doli me bisht,
kur etjen e shuen n’gjygymin me ujë
e ndjes’ i lypën djalit sinqerisht.

“Na fal –i than’ –e kena teprue,
për çka ka shkue na e ban hallall;
kush ma sot e mbrapa s’ka me t’ngacmue,
as ka me t’prekë, as ka me t’tallë”.

“At’her’, –tha djali, –‘dhe un’ betohem
e, n’dalsha fjalet, u bafsha gjytrym;
për çka ka shkue fort s’po pendohem,
veç ma s’jua baj… shurrën n’gjygym!…”


PREMTIME ELEKTORALE

Erdhi
pjerdhi...


RRUFEJA

Nji rrufe, papritmas, ra ndër ne
të xuni ty
me mue çka ke?!


DONZHUAN MODERN

Vargje do t’thurja po t’isha poet,
piktor po t’isha do t’bëja portret.
Statujë do t’ngreja po t’isha skulptor,
himn do të bëja po t’isha kompozitor...

Por, aimé, vashë, s’qëllova artist,
fati e deshi që t’jem veç... “gomist”.



“KAM RRSHQITË...”

Njiherë, kallxon nji barceletë,
diku, n’nji fshat të Italisë,
priftin plak halli e kishte gjetë
me t’gjith’ grat’ e famullisë.

Nadje der’ n’mbramje i njajti avaz,
përdit’ secila po t’njajtat fjalë
që fratin e mbushnin plot me maraz:
“Kam shkel’ kunorën, padre, me m’falë”.

Deri nji dit’ që ma s’u durue,
i mblodhi grat’ e u tha me za t’naltë:
”Për shkelje kunore ma s’du me’u ndigjue,
m’thoni: “Kam rrshqitë” e Zoti ju faltë”.

Duket se n’paqe ra frati i shkretë
‘dhe pse me rr’fime vazhdonte përditë,
por vesh’ e mendje i kishte ma t’qetë,
tash s’ndiente tjetër veç: “Padre, kam rr’shqitë!”

Për plot nji vjet vazhdoi “arm’pushimi”
e k’shtu do t’shkonte gjat’ kjo histori,
por befas nji dit’ i erdh’ transferimi
e fratin e caktuan n’nji tjetër famulli.

Kryetarit t’komunës ia la amanet
(mbasi pasardhsin nuk mujt m’e takue)
që t’i tregonte për kët’ “marifet”
priftit që t’vinte m’e zavendsue.

“Dakord!” tha kryetari tue qesh’ me vedi,
përcolli priftin e prap’ u kthye n’vend
e n’pun’ e shkresa u zhyt i shkreti,
për çka i tha frati s’i ra ma n’mend.

Kaluen disa muej e prifti i ri
(që kryente detyrën e priftit t’parë)
grat’ ndër rr’fime çuditej tue ndi
kush rrshqiste ma shum’ thue ishin n’garë!

Nji dit’ s’duroi ma, kryetarit ia m’syu n’zyrë
”Zotni, -i tha,-m’vjen keq me t’thanë,
por pun’t e fshatit, që i ke për detyrë,
mbas dore m’duket se krejt i ke lanë.

Asht mir’ që t’merrni masa menjiherë
sa nuk ka mbet’ ndonjana shakull,
se rrshqasin grania si n’dimën n’verë
thue rrug’t e fshatit jan’ t’shtrueme n’akull!”

N’fillim kryetari ndejt tue shikjue,
habi e nerva i shprehte f’tyra,
por n’fund amaneti i fratit iu kujtue
e qeshi me t’madhe sa gjëmoi zyra.

“Nuk di çka ka me qesh, zotrote,
se grat’ e fshatit m’ankohen përditë!
gjykoni pak, se der’ gruaja jote
veç dje, e shkreta, tri herë ka rr’shqitë!!!”