Tema të ndryshme

[mujoislam]

Prej nga buron fuqia e Izraelit?
Fuqia e Izraelit pjesërisht rrjedh nga përpjekjet e tij por, në një përqindje të madhe prej kushteve negative të vendeve islamike dhe Lindjes së Mesme. 13.01.2010
Kliko këtu për ta parë foton në madhësi origjinale Ditët e fundit në rendin e ditës së Lindjes së Mesme gjendet tensioni për shkak të njëvjetorit të sulmeve të Izraelit në Gaza. Populli i Gazës pësoi humbje të mëdha në sulmet e vitit të kaluar; dhe ka një vit që mundohet të mbijetojë nën bllokadën intensive të Izraelit. Asnjë aktor zyrtar ose civil nuk mund ta ndalojë Izraelin në kryerjen e këtyre operacioneve, edhe pse ato janë në kundërshtim me të drejtat e njeriut dhe të drejtën ndërkombëtare. Duket sikurse Izraeli është i përjashtuar nga ligjet ndërkombëtare. Izraeli jo vetëm në ngjarjet e Gazës por, që prej themelimit e këtej është në një pozitë të privilegjuar dhe të paprekshme. Asnjë vendim (rezolutë) i OKB-së që kërkon dhënien fund pushtimeve dhe veprimeve të jashtëligjshme të Izraelit nuk aplikohet. Si shembull mund të japim vendimet (rezolutat) nr. 242 të vitit 1967 dhe nr. 338 të vitit 1973 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së. Këto vendime (rezoluta) kërkojnë prej Izraelit ti japë fund pushtimit të Gazës, Bregut Perëndimor dhe Lartësive të Golanit. Por, as Izraeli nuk u përmbahet këtyre vendimeve, e as Këshilli i Sigurimit të OKB-së nuk e bind dot Izraelin për këtë. Cili është sekreti i kësaj paprekshmërie apo privilegji të Izraelit? Ku e gjen Izraeli këtë forcë? ***** Nëse Izraeli krahasohet me shoqëritë myslimane që formojnë shumicën në rajon pra me arabët, turqit dhe iranianët, relativisht ka një popullsi të vogël në numër, territor më të vogël, një ushtri dhe ekonomi më të vogël. Por, kjo gjendje nuk nënkupton që Izraeli është i pafuqishëm. Sepse fuqia nuk është një faktor që ka të bëjë me cilësinë dhe jo sasinë. Fuqia e vendeve më tepër varet prej cilësisë kësaj, se sa prej shumicës së popullatës, territorit, ekonomisë dhe mundësive ushtarake. Parë nga ky këndvështrim mund të themi se Izraeli nuk është i fortë për shkak të shumicës, por për shkak të cilësisë. Dihet se Izraeli në krahasim me vendet e rajonit është në një nivel më të lartë në fushat e teknologjisë ushtarake, informacionit (know-how) dhe strategjisë së politikës së jashtme. Është shumë i zhvilluar në fushat e industrisë, bujqësisë, akademisë, shkencës dhe në fusha të tjera. Njëra prej burimeve kryesore të fuqisë së Izraelit është edhe diaspora çifute e shpërndarë në tërë botën. E dimë që çifutët në të gjitha vendet e zhvilluara të botës, me në krye SHBA dhe Anglinë, janë një burim serioz që transferojnë në Izrael njohuri, teknologji dhe para. Aq më tepër çdo çifut në diasporë është duke dhënë ndihmë financiare Izraelit, sikur paguan taksat e detyrueshme. Kjo fuqi e diasporës në të vërtetë është një fuqi lobimi. Pra, segmentet pro-izraelite në vendet Perëndimore rregullisht janë duke lobuar për të ndikuar në politikat e jashtme, në parlamente dhe qeveritë e vendeve ku jetojnë për të marrë vendime në favor të Izraelit. Dhe në shumicën e rasteve këto aktivitete lotimi përfundojnë në formë të përkrahjes së Izraelit. Mbështetja që qeveritë Perëndimore i japin Izraelit nuk vjen vetëm si rezultat i ndikimit të lotimit, por në të njëjtën kohë kjo mbështetje është në përputhje me interesat e tyre. Qeveritë perëndimore kanë dy interesa në mbështetjen që i japin Izraelit: Së pari, sigurimi i përkrahjes së lobit izraelit në vendin e tyre, dhe më pas rritja e interesave ekonomike, strategjike, kulturore dhe ushtarake në Lindjen e Mesme nëpërmjet Izraelit. Për këtë arsye Izraeli është "pjella e ndritur" e vendeve perëndimore në rajon. Por nuk është e drejtë nëse thuhet që forca e Izraelit rrjedh tërësisht nga përpjekjet e veta dhe nga përkrahja e vendeve Perëndimore. Sepse fuqia në politikën ndërkombëtare është një faktor relativ. Pra fuqia ose pafuqia e një aktori mund të kuptohet duke e krahasuar atë me aktorët tjerë. Si rrjedhim këtu mund të themi se "fuqia e një aktori është pafuqia e aktorit tjetër". Sipas këtij përkufizimi mund të themi që fuqia e Izraelit vjen si rrjedhojë e dobësive të të gjitha vendeve të rajonit, sidomos të palestinezëve. Në krye të këtyre dobësive vjen përçarja e palestinezëve mes tyre. Për arsye pjesërisht ideologjike dhe pjesërisht personale palestinezët kanë bërë gabime serioze gjatë periudhave kritike. Një shembull i rëndësishëm këtu është përkrahja që ish-lideri palestinez, Jaser Arafat i dha Saddam Hysejnit gjatë krizës së Gjirit në vitin 1990. Më vonë një përçarje e pabesueshme mes Al Fetahut dhe Hamasit solli humbje të fuqisë palestineze. Me këto shembuj, duke mos hyrë në debate se kush kishte të drejtë e kush jo, mund të shohim se kauza e Palestinës ka pësuar humbje. Dobësia e dytë ishte pamundësia e ndjekjes së një politike të qëndrueshme dhe të vazhdueshme në thelb të vendeve myslimane që "zyrtarisht" përkrahën palestinezët. Pjesërisht për shkak të pengimit të problemeve të tyre dhe pjesërisht për shkak të ngurrimit të gjitha vendet e Lindjes së Mesme me në krye arabët nuk ndikuan shumë në çështjen e Palestinës. Vendet e rajonit burimet e fuqisë edhe pse të kufizuara nuk i kanë përdorur në mënyrë të drejtë, racionale dhe kolektive. Aq më tepër pretendohet se disa vende të rajonit kishin deklaruar që janë të kënaqura me vazhdimin e problemit palestinez. Sipas këtij pretendimi, moszgjidhja e problemit palestinez është në interes të qeverisjeve të disa vendeve autoritare. Udhëheqësit ose politikanët e vendeve duke e përdorur problemin e Palestinës si retorikë marrin legjitimitet nga populli. Sipas neve shkaku më i rëndësishëm i ndikimit të dobët që vendet e rajonit kanë në çështjen palestineze janë interesat ndërkombëtare të këtyre vendeve. Sepse çdo vend i rajonit mundohet të përfitojë ose për rrisë interesat e veta kombëtare duke zhvilluar marrëdhëniet me vendet perëndimore dhe lobin izraelit në këto vende. Me qëllim të marrjes së përkrahjes ushtarake, teknologjike, financiare, ekonomike, diplomatike ose politike të vendeve perëndimore vendet e rajonit ngurrojnë në bërjen e asaj që është e nevojshme në çështjen e Palestinës. Janë të shqetësuar se një qëndrim i ashpër ndaj Izraelit ose përkrahja e avancuar e palestinezëve do të dëmtojë interesat e tyre politike, ekonomike, të sigurisë dhe stabilitetit. Si përfundim fuqia e Izraelit pjesërisht rrjedh nga përpjekjet e tij, por në një përqindje të madhe nga kushtet negative të vendeve islamike dhe atyre të Lindjes së Mesme. Këto janë arsyet përse Izraeli nuk ndjen shqetësim se do të ndëshkohet apo përballet me presione për çështjen e Gazës e as për çështje tjera.

[mujoislam]

A duhet te jesh i keq që të çmendesh apo duhet të çmendesh që të jesh i keq?
Erdhëm pa dëshirën tonë në botë, por nuk mund të jetojmë pa dëshira. Erdhëm nga mosqenia por nuk mund ta pranojmë mosqenien tonë dhe të botës. 28.12.2009
Kliko këtu për ta parë foton në madhësi origjinale Erdhëm pa dëshirën tonë në botë, por nuk mund të jetojmë pa dëshira. Erdhëm nga mosqenia por nuk mund ta pranojmë mosqenien tonë dhe të botës. Dëshiruam ta sundojmë botën, por bota na sundoi neve. Në çdo kohë ekzistuan dëshirat e njëjta, por çdo kohë kishte mjetet e ndryshme për t’i përmbushur ato. Ndërkaq, mungesa e mundësisë apo pafuqia për t’i realizuar dëshirat, solli çmendurinë si një lloj filozofie e të jetuarit e të gjithë mbretërve të robëruar nga mbretëritë e tyre, qofshin ata të lashtë apo postmodernë. Të gjithë mbretërit që luftuan për të marrë token, i mori toka, por çmenduritë e tyre nuk u varrosën për t’u kalbur por për të mbirë tek pasardhësit, prandaj ne u bëmë lloji i vetëm në tokë që luftuam pamëshirshëm llojin tonë, diçka që nuk e bëri asnjë lloj shtaze me llojin e vet. Megjithkëtë, çmenduria është pasojë e një shkaku ashtu siç janë veprimet pasojë e një besimi. Ajo nuk vjen thjesht nga mospërmbushja e një dëshire, por nga qëndrimi i dëshiruesit që nuk pajtohet me pafuqinë e tij, ose më mirë, me fuqinë e tij të kufizuar. Kush qëndron pas kësaj mospërmbajtje dhe qëndrimi shfrenues? A duhet të jesh i keq që të çmendesh apo duhet të çmendesh që të jesh i keq? Nëse jam i keq, mund të jap përgjigje të çmendur, nëse jam i çmendur, mund të jap përgjigje të keqe. Sido që të jem, pa juve jam vetëm një dorë, kështu që s’mund të duartrokas vetëm edhe po të jem mbret

[mujoislam]

Studentët myslimanë të tronditur nga artikulli i profesorit
Tani e kuptoj mosndërhyrjen. Është stimuluese, për ta thënë në një mënyrë më të arsyeshme, që kaq persona në të djathtën, qofshin fetarë apo fiskalë, e përdorin këtë metodë jologjike kundrejt çështjeve të njerëzve. 12.12.2009
Kliko këtu për ta parë foton në madhësi origjinale HAROON MOGHUL Po, unë po e demonizoj një popullatë, por ne kemi të drejtën e fjalës së lirë. Ajo që do të ndodhë pas botimit të esesë nuk është faji im. Po, unë tregtoj në borxhe, por ajo që i ndodh ekonomisë së gjerë nuk është puna ime. Dikush mund të thotë apo të bëjë gjëra moralisht të dyshimta, por largohet nga pasojat me ndërgjegje të pastër. Islamofobët nuk janë të ndryshëm, megjithëse mënyra në të cilën ata urrejnë ka ndryshuar. Sot islamofobia e akuzon fenë për keqdashje, por pretendon se i pranon ndjekësit e fesë. Ky është kërcënim: nuk ke pse të thuash se të gjithë myslimanët janë kërcënim – thjesht thuaj se “disa” janë, duke këmbëngulur fort se Islami është problemi. Çdokush mund t’i plotësojë pjesët bosh. Si i gjejmë këta disa? Si i vlerësojmë ata? Ku i vendosim? Fanatizmi i qytetëruar i “të jesh mysliman” Këtë të martë profesor Tunku Varadarajan i Stern School of Business të Universitetit të Nju Jorkut postoi një artikull në Forbes.com, “Going Muslim. Kjo pjesë sarkastike e publikuar në të përditshmen “going postal”—dhe kështu profesori vendosi të hidhte finesën pas së cilës fanatizmi i qytetëruar fsheh fytyrën e tij. Argumenti i tij: Myslimanët nuk mund të disiplinohen. Myslimani që duket se është integruar, ndonjë ditë mund të shkaktojë një masakër. Shfaqja e integrimit është farsë, është vetëm strategjia e fundit, pas së cilës fshihen terroristët. Dhe përderisa nuk mund ta përgënjeshtrosh, çdo mysliman është kërcënim për perëndimin. Ne amerikanët duhet të bëjmë pyetjen nëse zbatimi i barazisë na ka verbuar ndaj rrezikut që mund të përbëjë çdo mysliman: “një mysliman amerikan në dukje – një shitës miqësor petullash apo një oficer në ushtrinë amerikane në Fort Hood – heq dorë nga integrimi i tij në dukje në shoqërinë amerikane dhe vendos të hakmerret për fenë e tij me një akt dhune”. Myslimanë miqësorë! Në dukje të integruar! Kujdes Amerikë. Liria e fesë mund të të dëmtojë:A duhet të vazhdojmë të tregohemi asnjanës në trajtimin e njerëzve nga grupe të ndryshme megjithëse ne e dimë se ka rreziqe të ndryshme nga pjesëtarë të një grupi? Problemi këtu është një version i zmadhuar i një problemi sigurie në aeroport, ku kontrollojmë të gjithë njerëzit, duke përfshirë gjyshet kineze – pavarësisht nga profilet e rrezikut. Por a mund ta përballojmë këtë në shkallë kombëtare? (Dhe e bëj këtë pyetje jo vetëm me kuptimin financiar, por edhe në lidhje me çmimin që do të paguanim nëse nuk do të arrinim ta zbulonim një kërcënim në kohë.) Nuk ka artikull që mund ta llogarisë koston morale. Nëse kjo nuk është nxitëse e urrejtjes e pranoj se termi nuk është i dobishëm. Çdo organizatë kryesore myslimane amerikane ka dhënë gjykimin e vet pas vrasjeve të javës së fundit, dhe ka dënuar krimet e urryera kundër njerëzimit, një shkelje ndaj standardeve të qytetëruara që aspirojnë myslimanët. Është një gjë të thuash se njerëzit mëkatojnë dhe me papërsosurinë e tyre të tjerët lëndohen ose dëmtohen. Është një gjë tjetër të thuash se një ditë një mysliman mund t’i kthehet mikut të tij të ngushtë, kolegut apo fqinjit të tij, për të përmbushur atë që Varadarajani beson se është natyra e Islamit. Unë pyes sërish, si mund të ketë Islami një natyrë të pavarur nga myslimanët? Çështja është, për myslimanët shfaqet dallimi racial, në mënyrë që karakteristikat e tyre të fundit janë dhuna dhe mashtrimi. Është e vështirë të mendosh se çfarë e bën një person të kryejë veprime si vrasja, por edhe më e vështirë të kuptosh kur ai person në dukje ndan të njëjtin besim dhe mund të jetë frymëzuar nga një perversion i shtrembëruar i atij besimi. Kjo është dilema e myslimanëve në perëndim, arsyeja përse islamofobia konsiderohet me të drejtë një rrezik: ne jemi shumë të vetëdijshëm për pasojat e pozicionimit anësor. Zhgënjimi që nuk gjen asnjë rrugëdalje, derisa çlirohet nga moraliteti dhe kërkon vetëm një nivelim të padrejtë. Dekani thotë: “Unë nuk do ta censuroja apo ta qortoja atë”Po imagjinoni se si unë, një nxënës (dhe unë mendoj miqësor) në dukje i integruar i Universitetit të Nju Jorkut, u ndjeva kur lexova shkrimin e Varadarajanit? Vitet e shkollimit tim në universitetin e Nju Jorkut u shënuan nga një atmosferë e ngrohtë dhe mikpritëse, ku përziheshin komunitete të ndryshme dhe kishte një administrim me vizion largpamës, dhe sërish shumë i përfshirë dhe i interesuar për jetën e studentëve. Unë shpesh mburrem kur takoj miqtë që studiojnë në universitete të tjera dhe u tregoj sesa i veçantë është shkollimi im. Tani që universiteti mikpret një fanatik, gjuha e të cilit përfshin si më poshtë: “Myslimanët mund të jenë më ekstremistë sepse feja e tyre bazohet në pushtimin luftëdashës, në përbuzjen për të pafetë dhe detyrimin e përkushtimit, që është më i gjerë sesa në skemat e tjera". Disa studentë dhe pjesëtarë të stafit të interesuar, disa prej të cilëve myslimanë dhe disa prej traditave të tjera, kërkuan dekanin e universitetit Thomas Cooley, duke shpresuar t’ia komunikonin shqetësimin e tyre për atë artikull që ishte botuar dhe kishte në rreshtin e parë universitetin e Nju Jorkut. Përgjigja ishte e habitshme. Thomas Cooley nuk ishte fare i interesuar për dhimbjen që ndjenin nxënësit e universitetit në të cilin ai punon dhe ai pati guximin t’u postonte të gjithëve të njëjtin mesazh. Po e sjell të plotë:Ankesës tuaj i është kushtuar vëmendja e duhur. Unë e lexova artikullin e z. Varadarajanit ndryshe nga ju. Mendoj se është e gabuar ta quash atë fjalë urrejtjeje. Në asnjë rast nuk do ta censuroja apo ta qortoja atë pasi e lexova. Ne jemi ashtu siç thoni ju, një institucion që ruan si thesar fjalën e lirë dhe dialogun e hapur. Ju duhet të mendoni më shumë për kuptimin e kësaj përderisa duket se nuk e kuptoni. Sugjeroj që nëse kundërshtoni atë që thotë z.Varadarajan, ankohuni tek ai. Në faqen e Forbes ka hapësirë për të kthyer përgjigje. Bëni atë që bëni, pastaj largohuni nga pasojat. Përveç ironisë së madhe nga dekani i universitetit, i cili i akuzon nxënësit i këtij universiteti se nuk janë të aftë të kuptojnë idenë e shprehjes së lirë, ajo që ai thotë u sugjeron myslimanëve amerikanë se shqetësimet e tyre nuk vlejnë as për një përgjigje të sjellshme. Vitin e fundit, në Shkollën e Biznesit Stern erdhi një profesoreshë e jashtme, Thio Li-Anna, gjithashtu anëtare e parlamentit të Singaporit, e cila kishte argumentuar gjatë debatit parlamentar të vitit 2007 kundër ligjërimit të martesave ndërmjet burrave dhe kishte shprehur homofobi të fortë në shkrimet e saj online. Me të drejtë ajo u largua verën që shkoi, jo sepse universiteti nuk e lejonte shprehjen e lirë, por sepse ne kemi obligim moral të marrim parasysh pasojat e gjuhës tonë përtej angazhimeve të thjeshta ideologjike: Një universitet është një komunitet i qenieve njerëzore gjithashtu. Që një dekan t’u thotë nxënësve të tij se ndjenjat e tyre të pozicionimit anësor janë thjesht rezultat i mosarritjes për të kuptuar një artikull që dukej qartë se ishte nxitës dhe i pajustifikueshëm. Unë nuk dua që të censurohet liria e fjalës. Unë nuk dua që Varadarajani të mos shkruajë më. Sigurisht dëshiroj që ia të ndërrojë mendje. Unë jam shkrimtar dhe më janë bërë shumë kritika për disa prej artikujve të mi në të kaluarën. Disa prej kritikëve të mi më të mëdhenj kanë qenë myslimanë. Por për të mbrojtur shprehjen e lirë, kjo nuk do të thotë se je dakord me atë që thuhet – që Cooley nuk dëshironte të distancohej nga fjalët e Varadarajanit, kjo është e qartë. Akoma më keq, kjo lloj urrejtjeje mbrohet nga një zyrtar i lartë në një universitet të rëndësishëm global, interesat e të cilit janë të zgjerohet në botën myslimane. A do t’i ishte përgjigjur njëlloj Cooley mesazhit elektronik të dërguar nga një nxënës afro-amerikan apo hebraik? Unë dua të shoh konsistencë. Shpresoj që administrata e Universitetit të Nju Jorkut të jetë aq e interesuar për studentët, stafin dhe nxënësit e saj myslimanë që të na respektojë ashtu si e meriton çdo komunitet.

[mujoislam]

Planet e krahut të djathte të Izraelit kundër xhamisë Al-Aqsa
Përkundër akuzimit ndërkombëtare ndaj përpjekjes së Izraelit të shkatërrojë Xhaminë Al-Aksa, Izraeli me kokëfortësi vazhdon politikën e vet të shtytjes së grupeve religjioze çifute, edhe pse në fshehtësi, drejt xhamisë Al-Aksa, Xhamia e tretë e shenjtë në Islam. 04.12.2009
Kliko këtu për ta parë foton në madhësi origjinale Përkundër akuzimit ndërkombëtare ndaj përpjekjes së Izraelit të shkatërrojë Xhaminë Al-Aksa, Izraeli me kokëfortësi vazhdon politikën e vet të shtytjes së grupeve religjioze çifute, edhe pse në fshehtësi, drejt xhamisë Al-Aksa, Xhamia e tretë e shenjtë në Islam. Më 24 tetor, policia izraelite sulmoi Xhaminë Al-Aksa dhe hapi zjarr kundër besimtarëve muslimanë, të cilët u mblodhën brenda xhamisë për të mbrojtur një nga përpjekjet e shpeshta të krahut të djathtë izraelit për të sulmuar xhaminë dhe të kryhen rituale çifute me forcë brenda. “Forcat okupuese kanë përdorur gaz lotsjellës dhe plumba të gomës brenda Xhamisë Al-Aksa që t’i largojnë besimtarët muslimanë jashtë”, ka thënë Hashim Yakoub, koordinator për media i Institutit Ndërkombëtar të Kudsit. “Kjo është e paprecedentë. Është hera e parë që Izraeli ka shkëputur lidhjet elektrike për të parandaluar ezanin dhe besimtarët që të thirrin Allahu Ekber”, ka shtuar Yakoub. E drejta ndërkombëtare garanton që muslimanët të kenë qasje të plotë në çdo kohë në xhaminë Al-Aksa. Në këtë mënyrë, Izraeli me qëllim po shkel të drejtën ndërkombëtare në Kuds (Jerusalem). “Argumenti i veprimeve të sigurisë izraelite ndaj qyteteve palestineze dhe Al-Aksasë ka demonstruar se Izraeli ka shkelur të drejtën ndërkombëtare në një numër të rasteve duke përdorur forcë jo-proporcionale kundër besimtarëve, pengim të qasjes në lokacione të caktuara dhe ndërtimin e vendbanimeve çifute përreth Al-Aksas,” ka thënë Dr. Michael Lynk, profesor i të drejtës ndërkombëtare në Universitetin e Ontarios perëndimore në Kanada. “Sipas të drejtës ndërkombëtare, palestinezët dhe muslimanët janë të lejuar të kenë qasje të plotë në vendet e tyre të faljes, e cila mund të suspendohet përkohësisht në rastet e çështjeve të sigurisë,” ka shtuar Dr. Lynk. Plani i ndarjes së Al-AksësPalestinezët kanë dyshime të besueshme se Izraeli do të ndajë Al-Aksan sipas modelit të Al-Haram Al-Ibrahimi. Me një qeveri djathtiste izraelite, Izraeli jo vetëm përshpejton projektin e judaizimit të Kudsit, por poashtu mundohet të imponon kontrollin ndaj Al-Aksas në mënyrë që ta ndaj ndërmjet muslimanëve dhe çifutëve. Qeveria aktuale izraelite është djathtiste, nacionaliste, e përbërë nga partia Likud, partia shoviniste Yisrael Beitenu, partia ultra-ortodokse United Torah Judaism, partia ekstremiste Shas, partia nacional-ortodokse Jeëish Home, dhe për befasi edhe partia majtiste e punës, duke qenë kështu partia më djathtiste që ka pasur ndonjë qeveri izraelite në histori. Në gusht dhe tetor të vitit 2008 dhe 2009, të mbrojtur nga policia izraelite, grupet ultra-ortodokse dhe religjiozo-nacionaliste janë munduar shpesh t’ia mësyjnë Al-Aksas gjatë festave religjioze çifute. Qeveria izraelite është sa më shumë kokëforte pa fije turpi në zbatimin e projektit çifut për ndarjen e Xhamisë Al-Aksa si hap i parë në themelimin e të ashtuquajturës “Tempulli i Tretë” mbi gërmadhat e Al-Aksas në Judea dhe Samara (emri biblik i Bregut Perëndimor). “Mund edhe të jetë projekt për ndarjen e Al-Aksas. Çifutët besojnë se “Tempulli” është nën Xhaminë Al-Aksa,” ka thënë Iyad Barghouthi, drejtori gjeneral i Qendrës për studime të të drejtave njerëzore në Ramallah. “Kjo ëshët e paprecedentë,” thotë Kamal Al-Khateeb, zëvendës-shef i Lëvizjes islamike të Palestinës, duke komentuar sulmin dhe të shtënat e policisë izraelite drejt Al-Aksas. DyshimetPalestinezët në veçanti dhe muslimanët në përgjithësi, kanë dyshime të besueshme se Izraeli do të ndajë Al-Aksan sipas modelit të Al-Haram Al-Ibrahimi (Shpella e patriarkëve) sidomos me një qeveri djathtiste që gjithmonë ëndërron të krijojë një shtet vetëm të çifutëve. Pas marrëveshjes në Wye River (Australi), Izraeli në mënyrë të njëanshme dhe gradualisht filloi të copëtojë pjesë nga Al-Haram Al-Ibrahimi duke ua dhënë ato çifutëve. Me përsëritjen e përpjekjeve të tilla të çifutëve që të kryejnë lutjet brenda Al-Aksas, e ardhmja e errët qëndron në mundësinë se muslimanët në gjithë botën në fund do të mund të adaptohen me situatën e re të imponuar. Al-Khateeb frikohet se Izraeli mund të ndajë Al-Aksën pa ndonjë reagim të fortë nga bota muslimane. “Përsëritja e përpjekjeve të tilla synon të zbutë arabët dhe opinion muslimanë duke i mësuar në mënyrë graduale që të shohin përpjekje të shpeshta çifute për të hyrë dhe u lutur Brenda Al-Aksas,” ka thënë Al-Khateeb. “Izraeli mundohet të krijojë situatë de-fakto Brenda Al-Aksas duke u bazuar në taktikën që t’i bëjë arabët dhe muslimanët të pranojnë në heshtje lutjet e çifutëve Brenda Al-Aksas,” ka shtuar ai. Al-Khateeb parlajmëron botën muslimane se Izraeli po ec nga okupimi politik dhe ushtarak I Al-Aksas drejt imponimit të “sovranitetit ekskluziv të adhurimit.” Skema gjithëpërfshirëse çifute“Konventa e katërt e Gjenevës definon Jerusalemin (Kudsin) si territor të okupuar të vendosur nën të drejtën ndërkombëtare,” ka thënë Dr. Lynk. Projekti izraelit për të judaizuar Kudsin shkon paralelisht me përpjekjen për të marr Al-Aksan. “Të dy çështjet janë plotësuese për Izraelin,” ka thënë Yakoub. Ai ka shtuar: “Ndarja e Al-Aksas është plan real.” Sidoqoftë, Dr. Iyad Barghouthi mendon se edhe pse Izraeli mundohet të vë kontroll ndaj Al-Aksas, mbase veprimet e Izraelit mund të interpretohen si orvatje për të shmangur vëmendjen e opinionit ndërkombëtar nga rreziku aktual i judaizimit të Kudsit. “Ajo çfarë është më e rrezikshme është se mediat po shmangin vëmendjen nga ekspansioni i paprecedentë i vendbanimeve izraelite në Brengun perëndimor,” ka thënë Dr. Barghouthi, duke theksuar se në këtë drejtim, “sulmi ndaj Al-Aksas është pjesë e planit për judaizimin e Kudsit.” Lëvizja Peace Noë (Paqe tani) ka deklaruar se më shumë se 280,000 njerëz jetojnë në 121 vendbanime përgjatë Bregut perëndimor (duke mos përfshi pjesën lindore të Kudsit). Në Kuds, Izraeli planifikon të zgjerojë vendbanimet/kolonitë në kurriz të pjesës lindore të Kudsit, duke synuar që të rrisin përqindjen demografike të çifutëve. “Konventa e katërt e Gjenevës dhe shumë rezoluta të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, si rezoluta 446 dhe 465 e definojnë Jerusalemin (Kudsin) si territor të okupuar i vendosur nën të drejtën ndërkombëtare,” ka theksuar Dr.Lynk. “Kjo ndalon çfarëdo ndryshimesh të njëanshme demografike ndaj territoreve të okupuara. Interesimi i vetëm i sigurisë i forcave okupuese është të mbrojë popullatën e okupuar, dhe jot ë rrit interesin e forcave okupuese duke bërë ndryshime demografike,” ka shtuar Dr. Lynk. Sipas Institutit ndërkombëtar të Kudsit, ezksitojnë plane për ndërtimin e 33,500 shtëpive në Kudsin lindor për strehimin e 117,000 të ardhurve dhe të 140,000 në vitet e ardhshme ne Kudin lindor. Sipas Lëvizjes izraelit Peace Now, përfundimi i planit izraelit për ndërtimin e vendbanimeve në lagjet arabe, si Seik Jarrah, Silëan dhe Mali i Ullinjëve, do të ndryshojë në mënyrë drastike hartën e Kudit lindor dhe do të parandalonte marrëveshjen e përhershme dhe kompromisin për Kudsin. Paralelisht me judaizimin e Kudsit, Izraeli tani po ndërton tunel 200-metërsh që kalon nën “Kupën e gurit” dhe Al-Aksas. “Përkundër tërë punës së gërmimit dhe tunelit, Izraeli ka dështuar që të argumentojë se e ashtuquajtura “Tempull I Malit” është nën Xhaminë Al-Aksa,” ka theksuar Al-Khateeb. “Disa shkencëtarë izraelitë kanë theksuar se nuk kanë arritur të gjejnë asnjë dëshmi lidhur me ekzistimin e Tempullit. Disa grupe religjioze çifute besojnë së tempulli i Dytë është ndërtuar nën malin Gerizim, në afërsi të Nablusit, në të cilën disa grupe çifute akoma po vendosen për të jetuar,” ka shtuar Al-Khateeb. Ngritja e krahut djathtist ekstremistOpinioni publik izraelit po lëviz drejt të djathtës. Sidoqoftë, fuqia ligjore e pohimeve izraelite/çifute për Al-Aksan nuk është aq shumë e kontestuar nga Izraeli përderisa ata janë të punësuar nga qeveria izraelite për të ndaluar procesin paqësor dhe të përforcojnë ndikimin e të djathtëve, jo vetëm në aparatin politik, por poashtu në nivele të ndryshme të shoqëirsë. “Përderisa ka qeveri djathtiste në Izrael, ajo çfarë i ofrohet palestinezëve është vetëm sovraniteti i njerëzve, dhe jo i vendit,” ka thënë Dr. Emad Gad, kryeredaktori I revistës Al-Ahram. “Më e mirë për krahun djathtist të Izraelit është të ngrijë çfarëdo negociata apo propozime për zgjidhje përfundimtare, të përshpejtojë judaizimin e Kudsit dhe të imponojë fakte në terren,” ka vazhduar Dr. Gad, duke theksuar se “cilado qeveri djathtiste e Izraelit bën hapa të mëdha dhe serioze kundër Al-Aksas.” Më e keqja, opinioni publik sekular i Izraelit mbështet veprime të tilla të kryera nga grupet dhe partitë djathtiste. Ashtu siç shumë analistë bashkëkohor, Dr. Iyad Barghouthi konfirmon se e gjithë shoqëria izraelite po lëviz drejt të djathtës. “Netanyahu dhe Lieberman janë vetëm në qendër të së djathtës të spektrit politik. Të gjitha shtresat e shoqërisë izraelite tanimë po shkojnë drejtë të djathtës ekstreme dhe fashiste,” ka thënë ai. Ekziston një lidhje e vërtetë ndërmjet qeverisë izraelite dhe grupeve ekstremiste çifute. “Izraeli jep mbrojtje politike dhe të sigurisë, madje edhe koordinohet me këto grupe çifute të djathta që kanë simpati politike ndaj shumë partive në Knesset,” ka thënë Al-Khateeb. Në vitin 1996, Netanyahu ishte kryeministri i parë izraelit që inauguroi zyrtarisht tunelin nën Xhaminë Al-Aksa. Netanyahu ka histori të gjatë në shfrytëzimin e Kudsit dhe Al-Aksas për prishjen e përpjekjeve të paqes duke përforcuar projektin e djathtistëve për ndërtimin e “shtetit çifut” në kurriz të territoreve palestineze. Peace Noë thekson se menjëherë pas kthimit të Netanyahut nga negociatat për paqe në plantacionin Wye në vitin 1998, ai vendosi të ndërtojë vendbanimin Har Homa dhe në vitin 1996, ai hapi tunelin Hasmonean nën lagjen muslimane të qytetit të vjetër. “Netanyahu tani mundohet të vendos themelet e të ashtuquajturës “Tempulli i Tretë”,” ka thënë Al-Khateeb. “Jemi dëshmitarë të “adoptimit zyrtar izraelit” të judaizimit të Al-Aksas. Netanyahu është i vetmi kryeministër izraelit që ka thirrur për të drejtën e çifutëve të falen brenda Al-Aksas,” ka theksuar Yakhoub. Veprimet izraelite kundër Al-Aksas dhe Kudist janë larg nga interesimi përfitues politik sa I përket skenës politike vendore. Ato bazohen në besimet ideologjike të djathtistëve. Dr. Emad Gad nuk mendon se veprimet e Netanyahut të përkujtojnë sulmet ofensive ndaj Al-Aksas të Sharonit në vitin 2000 kur Sharon shfrytëzoi kartën e religjionit që të mobilizojë opinionin publik izraelit kundër Barakut-i cili negocionte paqe me Arafatin- për nevoja politike. Netanyahu motivohet nga besime ekstremiste religjioze. Sot, “faktori ideologjik është aq i qartë, madje edhe partia e punës që është parti e majtë është e përfshirë. Opinioni publik izraelit po lëviz drejt të djathtës ndërsa e majta po rrënohet,” ka thënë Dr. Gad. Shkeljet e Izraelit në kuadër të së drejtës ndërkombëtareMe shkelje të tilla aq të shpeshta, vendet muslimane dhe palestinezët mund të parashtrojnë process gjyqësor kundër Izraelit. Dr. Lynk thekson se ekziston një numër i madh shteteve që njohin të drejtën universale, e cila lejon proces gjyqësor për dëmtimet e shkaktuara nga shkelja e të drejtës ndërkombëtare. Hapi i parë është të fillohet me gjykatat vendore të atyre vendeve. “Është evidente se gjykatat izraelite nuk janë të interesuara të lejojnë dispozita të së drejtës ndërkombëtare për dëmtimet e shkaktuara nga okupimi,” ka thënë Dr. Lynk. “Është parësore të binden shtetet si Kanada, Franca, Australia, Anglia dhe shtete tjera që kanë pranuar Statusin e Romës për të gjykuar Izraelin,’ ka vazhduar ai.

[mujoislam]

Llojet e problemeve bashkëshortore
Lidhur me problemet e dukshme, një shembull më konkret për këtë është kur burri e rreh të shoqen. Të rrahësh dhe të qëllosh gruan padyshim që është një problem i madh, të cilin nuk mund ta fshehësh. 11.11.2009
Kliko këtu për ta parë foton në madhësi origjinale Amër Halid Problemet bashkëshortore, ndahen në katër lloje: 1 – Problemet e dukshme. 2 – Problemet e fshehta. 3 – Problemet kalimtare. 4 – Problemet e përhershme. Secili nga katër llojet e problemeve, kërkon një mënyrë të ndryshme reagimi dhe trajtimi. Diçka të tillë do të mundohemi ta sqarojmë dhe mësojmë në rreshtat në vazhdim. Lidhur me problemet e dukshme, një shembull më konkret për këtë është kur burri e rreh të shoqen. Të rrahësh dhe të qëllosh gruan padyshim që është një problem i madh, të cilin nuk mund ta fshehësh. Një shembull tjetër, është kur gruaja i bërtet, i kthen fjalën, e shan dhe ofendon të shoqin. Këtë ajo e bën para fëmijëve, familjes dhe njerëzve të tjerë. Padyshim që problemet e dukshme, janë të rënda dhe shkaktojnë plagë. Njeriu e ka të vështirë t'i përballojë dhe t'i durojë gjithmonë. Nëse pala agresive vazhdon të njëjtin avaz, pala mbi të cilën abuzohet do të shpërthejë një ditë dhe nuk do të durojë. Kjo, edhe pse pala abuzuese ka shumë të mira dhe aspekte pozitive. Burri mund të jetë bujar, i pashëm etj... por është i dhunshëm dhe i ashpër. Problemet e fshehta, ndodhin në raste kur dy bashkëshortët ose njëri prej tyre është i inatosur dhe zemëruar, por që nuk e shfaq. Shpesh herë, marrëdhëniet mes bashkëshortëve tensionohen, ashtu siç tensionohen mes dy shokësh, mes fëmijëve dhe prindërve etj..... Marrëdhëniet mes tyre i ngjajmë më shumë një lufte psikologjike. Në raste të tillë, secili nga bashkëshortët e trajton në aparencë palën tjetër si gjithmonë dhe normalisht, por nga brenda ata ziejnë dhe janë shumë të tensionuar. Problemet kalimtare, ndodhin kur p.sh njëri nga dy bashkëshortët i thotë një fjalë të papranueshme, e shan ose e ofendon palën tjetër, gjë të cilën nuk e kishte bërë më parë. Nëse gjëra të tilla ndodhin vetëm një herë ose shumë rrallë në gjithë jetën bashkëshortore, një problem i tillë quhet kalimtar. Problemet e përhershme janë ato që ndodhin çdo ditë. Nëse bashkëshorti/ja nevrikosen çdo ditë, shajnë çdo ditë, godasin çdo ditë... ky problem klasifikohet si i përhershëm. Prandaj, nëse duam t'i trajtojmë dhe t'i zgjidhim problemet, duhet që pikë së pari t'i klasifikojmë nëse janë të dukshme, të fshehta, kalimtare apo të përhershme. Nëse do të marrim problemet e dukshme – një burrë që rreh të shoqen, gruaja që e shan dhe i bërtet të shoqit etj... – ato janë probleme që shkaktojnë dhimbje dhe njeriu e ka të vështirë t'i durojë gjithë jetën. Do të vijë një ditë, kur ai shpërthen dhe i thotë "jo" një trajtimi të tillë. Kjo, edhe pse pala tjetër ka shumë tipare dhe virtyte pozitive. Në shumë raste, ka gra që kanë kërkuar divorcin pas dhjetë vitesh martesë. Kjo, për shkak se nuk e duronin dot dhunën që ushtronte ndaj tyre burri. Si trajtohen problemet e dukshme? Në një rast të tillë, burri i dhunshëm ose gruaja, duhet të vendosin që të ndryshojnë. Nëse ata janë të dhunshëm, duhet të vendosin që ta ulin masën e ushtrimit të dhunës. Nëse ai ose ajo janë mësuar të rrahin, duhet të tentojnë të mos e bëjnë diçka të tillë në të ardhmen. Nëse gruaja ka gjuhë të gjatë, shan dhe flet fjalë banale, ajo duhet të vendosë që ta reduktojë gradualisht këtë ves. Pra, hapi i parë në trajtimin e këtij problemi, është marrja e një vendimi. Hapi i dytë është që ky njeri që dëshiron të ndryshojë, të ndihmohet nga familjarët dhe të afërmit e tjerë. Nëse një person nevrikoset shpejt, familjarët e tij, fillimisht, studiojnë faktorët që e nervozojnë. Më pas, përpiqen që këto faktori t'i mbajnë larg tij. Nëse një burrë përdor dajakun me të shoqen ose fëmijët, fillimisht duhet të ndërgjegjësohemi mbi faktorët që e çojnë të përdorë këtë metodë. Më pas, përpiqemi sipas mundësive që ta mbajmë sa më larg këtyre faktorëve. Nëse një grua shan, ofendon dhe flet bajat, përpiqemi të zbulojmë shkakun dhe më pas ta mbajmë larg faktorëve stimulues. Nëse një burrë i dhunshëm ose një grua që shan dhe ofendon, arrijnë që për një muaj, dy ose më shumë, ta përmbajnë dhe kontrollojnë veten, do të fillojnë të ndryshojnë për mirë. Kështu, një që zemërohej dhe nevrikosej shumë shpejt, fillon të mësojë si ta përmbajë veten. Një i dhunshëm, mëson butësinë dhe vetëpërmbajtjen. Praktika dhe trajnime të tillë, secili prej nesh është mirë t'i përvetësojë. Unë e di që njeriu e ka të vështirë të ndryshojë karakter dhe të marrë formë tjetër. Vështirësia dyfishohet nëse ky njeri është rritur dhe edukuar në një familje ku prindërit kanë qenë të dhunshëm me të. Imagjinojeni një person që është bërë njëzet vjeç dhe gjatë këtyre viteve ka qëndruar në një ambient me një baba dhe nënë të dhunshëm me të. A është e mundur që ky njeri të ndryshojë, ta flakë tutje dhunën e cila e ka shoqëruar gjatë këtyre viteve? Përgjigja është "Po", por kjo kërkon kohë. Për mua, problemet më të rrezikshme janë ato të fshehtat. Kjo, pasi une nuk e di që pala tjetër është e zemëruar, nevrikosur, vlon nga urrejtja apo zilia, përderisa e mban atë të fshehtë. Shumë raste divorci ndodhin për shkak të problemeve të fshehta. Problemet e këtij lloji, kanë më shumë se një zgjidhje: E para dhe më e mirë është diskutimi i hapur. Nëse je burrë apo grua, nuk duhet të mbash gjë të fshehtë. Nëse ndihesh e ofenduar apo e shpërfillur nga një rast dhe nga kjo fillon të ndjesh zemëratë, është më e udhës që t'i hapesh bashkëshortit/es. Këtë mund ta bësh duke zgjedhur një kohë të përshtatshme, ku do bisedosh me atë që të zemëroi dhe nevrikosi. Kushdo qoftë ai njeri, babai, burri, gruaja, motra, nëna, vëllai, shoku etj... Me t'u ulur të diskutosh, ti duhet të fillosh me disa fjali të caktuara dhe të rëndësishme për një rezultat të mirë. Biseda nuk mund të fillojë me fjalë të tilla si:"Ti je shkaktari, ti nuk më kupton, ti je kokëfortë..." Përemri vetor "ti" tregon për akuzat që të adresohen. Edhe nëse personi i ka këto veti, fillon të kundërshtojë, madje të akuzon ty. Nëse dikujt i ka mbetur hatri, është hidhëruar, është zemëruar etj... fjalët e para duhet të jenë:"Unë ndjej se ti, filan ditë...." Në një rast të tillë, ti nuk e akuzon palën tjetër, por i kërkon të dialogësh dhe të bisedosh. Duke i kërkuar të nxjerrë atë që ka realisht në zemër, ti do të qetësohesh dhe sigurohesh. Nëse njëri nga bashkëshortët i thotë një fjalë jo të mirë tjetrit, nuk është mirë që mëria dhe hatri të mbetet në mendje dhe zemër. Është më mirë që shprehet pakënaqësia. Nëse qëndron e fshehtë, ajo veç shtohet derisa të shpërthejë një ditë, duke i përkeqësuar marrëdhëniet bashkëshortore. E dyta, është kur njeriu e ka të vështirë ta shprehë atë që ndjen dhe të diskutojë hapur me palën tjetër. Kjo mund të ndodhë, edhe ngaqë pala tjetër mund të reagojë ashpër. Në këtë rast, përdoren instrumente të tjerë, përveç bisedës direkte. Nëse personi ka talent për të shkruar, le ta bëjë duke i shkruar një letër. Një burrë që kishte shumë pakënaqësi ndaj të shoqes, por që nuk ia shprehte dot, këtë e bëri duke regjistruar një kasetë magnetofoni. Të gjithë pakënaqësitë e tij dhe hatër mbetjet që kishte, i regjistroi në këtë kasetë dhe ia dorëzoi të shoqes. Edhe kjo mënyrë, hyn tek e para, pasi kështu ti arrin ta shprehësh atë që ndjen dhe ta publikosh problemin dhe shqetësimin. Në rast se e kemi të pamundur si metodën e parë ashtu edhe të dytën, prej nesh kërkohet që hallin dhe problemin që na ka zënë, t'ia qajmë Zotit të madhëruar. Këtë e bëjmë duke u falur, duke e përkujtuar sa më shumë Zotin etj... Duke ia shprehur Zotit hallet dhe problemet tona, ne i shkarkojmë ato nga vetja jonë. Përsa i përket problemeve kalimtare, është normale që ato do të ndodhin, sidomos në jetën bashkëshortore. Nëse burri tregohet dorështrënguar një herë me të shoqen e tij, pas pesëmbëdhjetë vitesh martesë, nëse e qëllon vetëm një herë ose e shan pas njëzet vite martesë, kjo nuk ka nevojë që të trajtohet fare. Në kësi rastesh, pala tjetër fal dhe i tejkalon këto probleme, sepse janë probleme kalimtare, që nuk ndodhin shpesh. Problemet që kanë nevojë të trajtohen dhe të zgjidhen janë ato të përhershmet, ku burri është i ashpër dhe i dhunshëm çdo ditë, kur është gjatë gjithë kohës koprac dhe dorështrënguar, kur gruaja e ka në natyrë nervozizmin dhe inatin, kur ajo çdo orë e çast është llafazane etj... Unë i këshilloj të gjithë që sa herë të përballen me një problem në familja dhe kudo, ta klasifikojnë sipas ndarjes që i kemi bërë më lart, problem i dukshëm, i fshehtë, kalimtar apo i përhershëm. Pasi t'i klasifikoni, do e keni më të lehtë që t'i trajtoni dhe t'i zgjidhni. A duhet që të përpiqemi të zgjidhim çdo problem? Nuk është e thënë që ne të jepemi tërësisht pas çdo problemi dhe të përpiqemi që ta zgjidhim atë. Është e vërtetë që Profeti a.s thotë:"Për çdo sëmundje ka ilaç", por nëse vetë njeriu refuzon ta marrë ilaçin e ofruar nga doktori, atëherë nuk kemi përse të lodhemi me një çështje të tillë. Profeti a.s gjatë gjithë viteve të qëndrimit në Meke, e ftonte dhe e luste xhaxhain e tij të dashur që të pranojë islamin, por ai refuzonte. Edhe në shtratin e vdekjes, Profeti a.s nuk la rrugë dhe metodë pa përdorur që xhaxhai i tij të pranonte islamin, por ai sërish refuzoi. Ai vdiq si jobesimtar dhe idhujtar. Prandaj, ne duhet të përpiqemi sipas mundësive tona që problemeve t'ju japim zgjidhje. Por duhet të dimë që jo të gjithë problemet mund të zgjidhen. Disa probleme kërkojnë vetëm një orë përkushtim që të zgjidhen. Disa probleme familjare kërkojnë vetëm një ditë që të zgjidhen. Disa probleme familjare kërkojnë një javë, të tjera një muaj, të tjera një vit dhe të tjera kërkojnë gjithë jetën. Ne nuk posedojmë shkopin e Musait a.s që me një të goditur t'u japim fund problemeve. Ne nuk posedojmë as unazën e Sulejmanit a.s. Ne jemi njerëz të thjeshtë dhe problemet tona përpiqemi t'i zgjidhim duke u bazuar në realitetin dhe aktualitetin ku jetojmë. Kushdo që lexon jetëshkrimin e Profetit a.s, gjen se ai përdorte më shumë se një mënyrë në zgjidhjen e problemeve familjare. Para disa problemeve të caktuara, ai përdorte diskutimin dhe dialogun. Në disa probleme të tjera, ai braktiste shtëpinë, në disa të tjera zgjidhte rrugën e heshtjes. Trajtimi dhe zgjidhja e një problemi, varet nga shumë faktorë, nga personi, nga ambienti ku është rritur dhe edukuar, nga kultura prej të cilës vjen etj... Ne duhet të jemi të ndërgjegjshëm që jo të gjithë personave që vuajnë nga një problem u jepen të njëjtat këshilla për ta zgjidhur atë. Nëse një grua ankohet se i shoqi i saj është koprrac dhe ne i japim disa këshilla si ta zgjidhë këtë çështje, të njëjtat këshilla nuk mund t'ia japim një gruaje tjetër që ka të njëjtin problem Zgjidhja e problemeve familjare, nuk është si çështja e fetave fetare. Në çështjet fetare dhe rituale, përgjigja është e njëjtë për të gjithë. Nëse dikush ka harruar një rekat pa falur nga namazi i drekës, përgjigja se çfarë duhet të bëjë është njëlloj për të gjithë myslimanët nga të katër anët e globit. Kurse në çështjet shoqërore, trajtimi i problemeve varet nga shumë faktorë. Një burrë lindor dhe nevrik, ndryshon nga një perëndimor nevrik. Një i ri dhe inatçi, ndryshon nga një i moshuar inatçi. Një bashkëshort inatçi që e shfaq inatin, ndryshon nga një tjetër që e mban të fshehtë. Një bashkëshort që e mban inatin përkohësisht, ndryshon nga një tjetër që e ruan atë. Burri i një gruaje ishte tregtar floriri. Sa herë që kthehej nga aktiviteti, ai merrte me vete disa kallëpe floriri dhe i çonte në shtëpi. çdo ditë, e shoqja merrte një kallëp dhe e fshihte në një kasafortë në dhomën e tyre të gjumit. Pas disa kohësh, burri i saj vjen një ditë i zemëruar dhe tejet i dëshpëruar. Kur ajo e pyeti mbi shkakun, i tha:"Dyqani që kishim është djegur tërësisht dhe floriri që ishte brenda është dëmtuar. Sapo kam falimentuar." Gruaja i buzëqeshi dhe i tha:"Më ndiq pas! Nuk do të falimentosh përderisa unë të jem gruaja jote." Bashkë me të shoqin, vajti në dhomën e gjumit dhe hapi kasafortën, e cila ishte mbushur me kallëpe floriri. Kur i pa i shoqi, u gëzua dhe iu hoq i keqi që e kishte pushtuar gjer atëherë. Të nesërmen ai hapi një dyqan të ri dhe filloi tregtinë përsëri. Këtë histori, e dëgjon komshija e tyre e cila mendon që të njëjtën gjë të veprojë me burrin e saj. Fakti që edhe burri i saj ishte tregtar, do e ndihmonte në realizimin e këtij plani. çdo ditë, kur burri i saj kthehej në shtëpi, sillte me vete disa mallra nga ato që shiste gjatë ditës. E shoqja, merrte një pjesë të tyre dhe i fshihte. Pas disa vitesh, burri i saj hyn në shtëpi kokulur dhe shumë i dëshpëruar. Kur e pyeti e shoqja mbi shkakun, ai i tha:"Kam falimentuar në tregti" dhe filloi t'i rrëfejë si qëndronte puna. Ajo i buzëqeshi dhe i tha:"Mos u mërzit fare, përderisa ka një grua si unë" më pas u nis drejt dhomës së gjumit, ku hapi një kuti të madhe. Aty ajo kishte fshehur kalendarë dhe blloqe axhende, të cilat i tregtonte i shoqi. Duke qenë se ishin kalendarë të depozituar që para pesë vitesh, tashmë ato nuk kishin asnjë vlerë. Kur pa sasinë e mallit të fshehur, burrit iu shtua edhe më shumë dëshpërimi dhe hidhërimi. Prandaj, zgjidhja e problemeve familjare dhe shoqërore nuk mund të jetë sipas mënyrës copy paste njëlloj për të gjithë. Siç e pamë dhe në historinë e mësipërme, zgjidhja e të dy grave ishte e njëjtë, por rezultatet krejtësisht të kundërta. Nëse më vijnë dy gra dhe ankohen se bashkëshortët e tyre janë martuar me një të dytë, unë si konsulent shoqëror nuk u jap të njëjtat këshilla të dyjave. Prandaj, kur përmendëm ushtrimin e rrëzimit të avionit civil, thamë që para se të ndërmarrim një hap, duhet të vendosim të gjithë gjasat dhe më pas fillojmë të mendohemi rreth zgjidhjes më të përshtatshme. Ndonjëherë, zgjidhja është shumë e çuditshme, por ajo është gjasa e vetme. Kur Zoti e dërgoi Musain a.s tek faraoni, i cili njihej si diktator dhe i dhunshëm, e urdhëroi që t'i flasë me fjalë të buta. "dhe i thoni fjalë të butë". Është e vërtetë që faraoni vdiq si jobesimtar dhe se mënyra me të cilën i foli Musai a.s ishte e pafrytshme, por kjo metodë që përdori Musai, pati ndikim dhe influencë tek të pranishmit që ndodheshin me faraonin. Me mençuri dhe urtësi reagoi edhe Ibrahimi a.s para Nemrudit i cili i tha:"Meqë ti pretendon se Zoti yt jep dhe merr jetë, unë të them që edhe unë jap dhe marr jetë." Më pas urdhëroi që një të burgosuri t'i falej jeta kurse një tjetër të ekzekutohej në vend. Ibrahimi a.s nuk hapi debat nëse krahasimi ishte i drejtë apo i padrejtë. Jo. Ai hapi një front tjetër debati, të përshtatshëm për mentalitetin e këtij mbreti kokëbosh. Ai i tha:"Meqë edhe ti pretendon se jep dhe merr jetë, Zoti im e sjell diellin nga lindja, atëherë ti sille nga perëndimi." Mbreti mbeti pa fjalë nga kjo përgjigje. Sot, nga psikologët dhe sociologët, kjo mënyrë njihet me emrin "ilaçi me shokim". Prandaj, e theksoj edhe një herë që para një problemi familjar, konsulenti duhet të njohë personin që ka para, kulturën e tij, edukimin etj... Ndër problemet që më paraqiten, është se disa gra ankohen se burrat e tyre pothuaj nuk flasin fare. Në këtë rast, unë e pyes:"Është vetëm me ty i heshtur, apo është edhe me prindërit, vëllezërit, shoqërinë etj...?" Përgjigja e kësaj pyetjeje është shumë e rëndësishme. Nëse burri është i heshtur vetëm me gruan, problemi mund të qëndrojë tek burri por mund të qëndrojë edhe tek gruaja. Prandaj, kur na paraqitet ndonjë probleme, fillimisht ne vendosim të gjithë gjasat. Më pas ofrojmë zgjidhjet e mundshme dhe i provojmë të gjitha një e nga një. Si t'i zgjidhim problemet familjare në mënyrën më të zgjuar? Natyra njerëzore është e tillë se me tu përballur me një problem, menjëherë kërkon ta zgjidhë. Por ne nuk duhet të harrojmë se koncepti i zgjidhjes dhe trajtimit të problemeve ndryshon sipas rastit. Nëse unë kam dhimbje dhëmbi, shkoj tek doktori i cili më tregon se dhëmbët i kam të prishur. Para se të ndërhyjë, fillimisht ai më bën një grafi të nofullës me qëllim që të diagnostifikojë dhëmbin. Pasi sigurohet mbi gjendjen e dhëmbit dhe të nofullës, doktori më paraqet një raport duke më vënë para disa zgjedhjeve. Zgjidhja e parë, është ndërhyrja rrënjësore, ku pastrohet pjesa e prishur, hiqet nervi, pastrohen kanalet e infektuara dhe më pas fillon mbushja. Mundësia e dytë është përpunimi, ku dentisti e mjekon dhëmbin rreth e rrotull. Këtë ai e bën me qëllim që të evitojë dhimbjet e mundshme. Kjo është një zgjidhje e përkohshme sado që të zgjasë. Një mundësi tjetër është ajo e ambientimit, ku dentisti i kërkon pacientit të mësohet dhe ambientohet me dhimbjen që ka. Kjo, sepse edhe dy dhëmbët anash janë të dëmtuar, gjë që tregon se vetë nofulla ka probleme. Në këtë rast, dentisti i jep pacientit ilaçe qetësues deri në gjetjen e një zgjidhjeje tjetër. E njëjta gjë vlen edhe për problemet sociale dhe familjare. Si veprohet nëse gruaja zbulon se i shoqi e tradhton? Pas disa vitesh martesë, gruaja zbulon se burri i saj e tradhton. Në një rast të tillë, ajo gjendet para tre zgjidhjeve që i përmendëm më lart në rastin e dhimbjeve të dhëmbit. Ajo ose do të kërkojë një trajtim rrënjësor të problemit, ose do e përfshijë atë dhe ose do të ambientohet dhe mësohet duke e trajtuar herë pas here. Trajtimi rrënjësor bëhet duke u ulur me burrin të cilit i thotë:"Unë kam zbuluar se më tradhton. Unë e kam të pamundur ta duroj një fakt të tillë, prandaj ose të largohesh nga një vepër e tillë ose të divorcohemi." Në një rast të tillë, burri mund të frenohet dhe mund të distancohet nga tradhtia bashkëshortore. Ky është trajtimi rrënjësor i problemit. Nëse burri sheh që e shoqja e gënjen herë pas here, i thotë:"Ka pesë-gjashtë raste që ti më ke gënjyer. Unë e kam të pamundur të jetoj me një person që më gënjen. Prandaj, dua që të biem dakord që një problem të tillë ta shkulim nga rrënjët. Prej ditës së sotme, unë nuk dua të më gënjesh." Por ne jemi të ndërgjegjshëm që jo gjithmonë mund t'i zgjidhim dhe t'i trajtojmë rrënjësisht problemet tona. Pala tjetër shpesh herë nuk reagon fare nga kjo mënyrë. Unë njoh një grua të cilën e tradhtonte i shoqi. Ajo u ul me të shoqin dhe i tha:"Unë dua që këtë problem ta shkulim nga rrënjët. Unë nuk mund të hiqem sikur nuk di gjë ndërkohë që burri im fle me dikë tjetër." Burri i tha:"Edhe pse kemi pesëmbëdhjetë vite të martuar, ti nuk mi ke plotësuar nevojat e mia seksuale. Prandaj unë kam zgjedhur këtë rrugë." Gruaja i tha:"Mirë, unë të propozoj diçka tjetër më të mirë. Në vend që të më tradhtosh, më mirë martohu për herë të dytë. Është e vërtetë që nuk është e kollajtë për mua, por është më mirë se të më tradhtosh." Në këtë rast, trajtimi i problemit nuk bëhet duke e shkulur atë nga rrënjët, por duke e përpunuar. Një akt negativ të shoqit, gruaja e shndërroi në akt pozitiv. Një teknikë të tillë në trajtimin e problemeve, mund ta përdorim në të gjithë aspektet e jetës dhe jo vetëm në jetën familjare. Nëse një ves të gruas, p.sh koprracinë, e kemi të pamundur ta trajtojmë duke e shkulur nga rrënjët. Vetë gruaja mund të jetë e kënaqur me këtë ves. Kështu, kalojmë në planin b, duke e orientuar këtë ves në diçka pozitive. Atëherë i themi gruas:"Meqë ti e sheh si diçka të mirë koprracinë, ajo duhet të shfrytëzohet për mirë. Sa herë që djali ynë katërmbëdhjetë vjeçar të kërkojë para për të blerë cigare, mos ia jep. Një koprraci e tillë është pozitive." Gjatë një misioni, Halid ibnul Velidi ishte komandant i njësisë ushtarake. Kur u fal me ushtarët si imam, ai lexoi si në rekatin e parë dhe në të dytin, Fatihanë dhe suren Ihlas. Pas tij faleshin sahabët më të mëdhenj të Profetit a.s. Ata u habitën dhe e pyetën:"Si është e mundur që të falesh vetëm me këto dy sure?" Halidi iu përgjigj:"Për Zotin nuk di asnjë sure tjetër përveç këtyre të dyjave." Aftësitë ushtarake të Halid ibnul Velid, Profeti a.s i kishte vënë në shërbim të islamit dhe të myslimanëve. Por kjo ishte bërë në llogari të leximit të Kuranit dhe mësimit të tij përmendësh. Ndonjëherë, gruaja ose burri mund të kenë një ves i cili nuk hiqet me asnjërën nga teknikat e lartpërmendura. P.sh kur gruaja është llafazane. Burri përpiqet që ta trajtojë rrënjësisht këtë problem, por dështon. Përpiqet që ta shfrytëzojë për diçka pozitive përsëri dështon. Në këtë rast, atij i duhet të ambientohet dhe të mësohet. Ai duhet ta pranojë të shoqen ashtu siç është, por duke vazhduar me përpjekjet për ta reduktuar. Kjo i ngjan ilaçit që na jep dentisti për të eliminuar dhimbjen e dhëmbit. Një rast tjetër mund të jetë një burrë koprrac. E shoqja e duroi për vite të tëra duke u përpjekur ta trajtojë rrënjësisht, por dështoi. Tentoi ta shfrytëzojë për mirë për sërish dështoi. Në këtë rast, gruas i takon të filloj të ambientohet dhe të mësohet me këtë problem shoqëror. Në raste kur veset janë të vështirë për t'u trajtuar, - inatçi, fjalëshumë, shan, ofendon, sheh filma pornografikë, pi duhan etj...- është më e udhës që njeriu të fillojë trajtimin gradualisht. Është e vështirë që një fëmije të tillë t'i kërkosh të ndryshojë rrënjësisht. Unë nuk kam në dorë bastunin e Musait a.s që me një të prekur ta kthej djalin në një engjëll. Fillimisht, mund të përdor taktikën e ambientimit, si një periudhë për të kaluar më pas në trajtimin rrënjësor.

[mujoislam]

Muhamed el Fatihu
Sulltani Muhamed el Fatihu i Dytë osmanlliu konsiderohet i shtati ne vargun e osmanllive, është mbiquajtur si el Fatih (Çlirimtari) dhe Babai i Mirësive. 03.11.2009
Kliko këtu për ta parë foton në madhësi origjinale Muhamed el Fatihu (i Dyti) 855-886 lunear ose 1451-1481 diellor Sulltani Muhamed el Fatihu i Dytë osmanlliu konsiderohet i shtati ne vargun e osmanllive, është mbiquajtur si el Fatih (Çlirimtari) dhe Babai i Mirësive. Ka gjykuar rreth 30 vjet që qenë mirësi dhe lavdi për muslimanët. Lindja e tij: “Muhamedi i Dytë” u lind në vitin (833 lunear/1421 diellor), dhe u vu në krye të qeverisjes në vitin (855 lunear/1451 diellor), pra mosha e tij asokohe qe 22 vjeç, e deshi të plotësojë atë që patë filluar i jati. Personaliteti i tij: Sulltani Muhamed el Fatihu dallohej me personalitetin e tij unik duke tubuar mes forcës dhe drejtësisë, ndërkohë që ai qe superior kundrejt moshatarëve të tij nga vegjëlia e tij në shumë prej diturive që mirrte në shkollën e prijësve në veçanti në njohuritë e tij mbi shumë prej gjuhëve të kohës së tij si dhe tendencën e tij të fuqishme në mësimin e librave të historisë, gjë që në vijim e ndihmoi atë në daljen në pah të personalitetit të tij në komandim dhe fushëbetejë saqë ai së fundmi u shqua në histori me titullin Muhamed el Fatihu-Çlirimtari, për çlirimin që i bëri Kostandinopojës (sot Stambolli). Politika e tij Muhamed el Fatihu pati për program programin mbi të cilin pati ecur i jati dhe të parët e tij në ekspeditat çlirimtare, u shqua pasi mori pushtetin në shtetin osman duke bërë riorganizimin e instancave drejtuese të mbarë shtetit, shumë rëndësi i dha çështjeve të ekonomisë duke punuar lidhur me përcaktimin e burimeve shtetërore dhe rrugët e nxjerrjes së tyre në një formë të tillë që të privonte shpërdorimin, teprimin dhe salltanetin. Gjithashtu u përqëndrua në zhvillimin e regjistrave të ushtrisë duke vendosur regjistra special për ushtarin, ua shtoi atyre rrogën si dhe i paisi me armatimet më moderne të asaj kohe. Punoi edhe për zhvillimin e instancës vendore, la në fuqi disa prej drejtuesve vendorë nëpër vilajete dhe shfuqizoi kë shfaqi mangësi dhe neglizhencë, zhvilloi pallatin sulltanor duke e pajisur me përvoja drejtuese dhe ushtarake të mira gjë që kontribuoi në stabilitetin dhe përparimin e shtetit. Pasi bëri shumë hapa frytdhënës në rregullimin e brendshëm depërtoi edhe në zonat krishtere në Evropë për çlirimin e tyre dhe përhapjen e Islamit në to, ndërkohë që faktorët që e ndihmuan atë në konkretizimin e objektivave të tij qenë disa, prej të cilave dobësia në të cilën arriti Perandoria Bizantine për shkak të konfikteve me shtetet e tjera evropiane, si edhe për shkak të përplasjeve të brendëshme që përfshinë mbarë zonat dhe qytetet e saj. Sulltan Muhamedi nuk u mjaftua vetëm me këtë por ai punoi seriozisht që të kurorëzojë fitoren e tij me çlirimin e Kostandinopojës kryeqytetit të perandorisë bizantine, dhe nyjes strategjike kyçe për lëvizjet kryqëtare kundër botës islame për një periudhë të gjatë kohore, periudhë me të cilën qe mburrur në veçanti Perandoria Bizantine dhe në përgjithësi ajo e krishtere, dhe el Fatihu e bëri Kostandinopojën kryeqytetin e shtetit osman, konkretizim ky që s’arritën t’a realizojnë krerët e parë të ushtrive islame. Jeta e tij Përgjatë viteve të sundimit të tij që qenë mbi tridhjetë, udhëhoqi njëzetëepesë luftëra, në të cilat e zgjeroi kufirin e shtetit osman tre fishin e sipërfaqes së saj në kohën e të jatit, ashtu që arriti afërsisht në 2.24 milion km². Puna e parë që bëri ishte kthimi i bashkëshortes së të jatit princeshës serbe Mara tek babai i saj. Vrau të vëllanë një të ri të quajtur Ahmed, që Ahmedi të mos lakmonte të mirrte pushtetin dhe prishte atë që patë ndërtuar Muhamedi. Pastaj ndërtoi një kala në në bregun evropian të ngushticës së Bosforit përkundrejt kalasë që ndërtoi Sulltan Bejaziti në bregun aziatik që të sundonte ngushticën dhe të ndalonte furnizimet për Kostandinopojën nga ana e mbretërisë Tarapzon Er Ruhije e gjendur në brigjet e Detit të Zi në veri-lindje të Anadollit, gjë që bëri që Kostandini të shikonte se Muhamedi i Dytë po angazhohej të hynte në qytetin e tij ndaj i sugjeroi që t’i pagonte Muhamedit të Dytë xhizjen, gjë që s‘e kish dashur më parë, por Sulltani refuzoi, gjithashtu pa të arsyeshme të martohej me të venë e Sulltan Muradit të Dytë ose të Sulltan Muhamedit që ishte ende e krishterë e cila refuzoi dhe u ngujua në ca kisha. Pas kësaj Sulltan el Fatihu synoi t’i drejtohej për t’i çliruar vendeve të Meuras, mbretit të së cilave u dërgoi një delegacion i cili i prezantoi atij pagesën e xhizjes vjetore vlera e të cilës ishte dymbëdhjetëmijë deuk flori. Paskëtaj Perandori filloi t’u kërkonte ndihmë vendeve të krishtera, ndërsa rrethimi dhe çlirimi i Kostandinopojës e realizua në vetëm dy vjet të sundimit të tij, (shpejt do bëjmë fjalë rreth këtij çlirimi madhështor). Me princin serb në vitin 857 bëri një pakt përkundrejt një xhizje me vlerë tetëdhjetëmijë deuk flori, dhe në vitin e dytë Sulltani hyri në serbi duke rrethuar Beogradin, porse Hungaria i erdhi ne ndihmë Serbisë ndaj osmanllitë nuk arritën t’a çlirojnë atë, për të qenë çlirues i saj më vonë midis (861-863) Es Sadrul Eadham Mahmud Pasha. Arriti të çlirojë vendet e Meuras (në vitin 863/1453), mbreti i të cilës u arratis në Itali, sikurse që çliroi edhe ishujt e Detit Egje pranë Ngushticës së Dardaneleve, dhe bëri pakt me Skënderbeun Princin e shqiptarëve. Fshehurazi iu drejtua Anadollit duke çliruar portin e saj (Amastrisin) në mbikqyrje të Xhanohut dhe që shumica e banorëve të saj ishin tregtarë. Gjithashtu hyri edhe në portin e Sejnubit dhe pushtoi pa rezistencë mbretërinë e Tarabzunit, ndërkohë që ndiqte Kostandinopojën. Marshoi në Evropë për të luftuar Princin e Eflekut nisur nga padrejtësia dhe armiqësia e tij kundër osmanllive, gjë që e bëri princin të kërkoj një pakt përkundrejt pagesës së një xhizje vjetore me vlerë dhjetëmijë deuk flori, gjë të cilën Sulltani e pranoi, porse ky princ s’e kishte kërkuar paktin përveçse që të bënte marrëveshje me Hungarinë për luftimin e osmanllive. Pasiqë ranë dakord dhe e mori vesh këtë Sulltani i dërgoi dy burra që të sqaronte lajmin të cilët princi i Eflekut i vrau dhe marshoi në invazionin e tij kundër posedimeve osmane në Bullgari duke bërë dëme të mëdha në to dhe tërhequr shumë robër. Sulltani i dërgoi atij një delegacion që i kërkonte të kthente robërit dhe mbetej mbi paktin e dhënë porse ai i masakroi keqazi ata. Sakaq Sulltani marshoi në drejtim të tij e ai u arratis tek mbreti i Hungarisë, për t’a tubuar kështu Sulltani Eflekun në anën e osmanllive dhe e caktoi vëllanë e princit të Eflekëve sundimtar mbi të. Princi i Bosnjës nuk denjoi të paguajë haraxhin, prandaj Sulltani marshoi drejt tij mbi të cilin dhe fitoi duke ja bashkangjitur edhe Bosnjën osmanllive, teksa mbreti i Hungarisë tentoi të ndihmonte boshnjakët gjë në të cilën dështoi. Pak pas kësaj u islamizuan shumë prej boshnjakëve. Papa filloi të thërriste në një luftë kryqëtare duke e nxitur Skëndërbeun Princin e shqiptarëve të prishte paktin me Sulltanin, si dhe thirri mbretërit dhe princërit e Evropës t’a përkrahnin, porse Papa vdiq dhe lufta kryqëtare nuk u realizua. Teksa Skënderbeu e theu paktin dhe i luftoi osmanllitë duke ndodhur midis tyre luftëra rivale. Skënderbeu vdiq në vitin 870. Sulltani iu drejtua Anadollit duke i bashkangjitur përfundimisht vetes principatën e Karmanit pasiqë djemtë e Princit të saj Ibrahimit i cili në vdekje i pati lënë udhëheqësinë njërit prej tyre Isakut, patën përplasje me të. Sulltani i ndihmoi vëllezërit e Isakut dhe e mundi atë duke emëruar në vend të tij një prej vëllezërve të tij. Kur u kthye Sulltani në Evropë Isaku pushtoi Kunijen dhe vendosi pushtetin e tij, por Sulltani iu kthye dhe e mundi duke ia bashkangjitur principatën osmanllive. Uzon Haseni një prej udhëheqësve të Tejmorlankut sulmoi lindjen e Anadollit duke pushtuar qytetin e Tukatit, por Sulltani ia nisi atij ushtrinë duke e mundur në vitin 1469/874, pastaj vetë Sulltani marshoi drejt tij në krye të ushtrisë duke sfiduar ç’i kishin mbetur prej ushtarëve. Sulltani i paraqiti Princit të Bagdanit, Stefanit të Katërt, xhizjen që të mos t’a luftonte, por princi nuk pranoi, ndaj i dërgoi një ushtri duke triumfuar mbi të pas disa luftrave të ashpëra, porse nuk mundi t’a çlironte këtë zonë, ndaj Sulltani u angazhua të hynte në Karam që të shfrytëzonte kalorësit e tij në luftimin e Bagdanit, për t’u mundësuar më tej të pushtojë posedimet e jugorëve të shtrira në brigjet e gadishullit të Karamit, ndërsa tatarët banorë të Karamit të osmanllive nuk i luftoi por ata i paguan një sasi parashë vjetore. I zhvendosi anijet luftarake osmane nga Karami për t’i futur në ngushticën e lumit Danub dhe Sulltani hyri në Bagdan nëpërmjet tokës për t’u mundur kështu Stefani i Katërt, ndërkohë që Sulltani vazhdoi t’a ndiqte atë në një rrugë të panjohur ku Stefani i Katërt e sulmoi duke e mundur Sulltanin, gjë që bëri t’i ngrihej fama Stefanit të Katërt kjo në vitin 881. Sulltani më tej bëri pakt me venecianët (Benedikët) teksa u mund nga ana e Hungarisë kur marshoi drejt çlirimit të Transilvanisë, ndërkaq në det ai çliroi ishujt midis Greqisë dhe Italisë, sikurse çliroi edhe qytetin e Otrantos në jugun e gadishullit Italian në vitin 885, vit në të cilin gjithashtu rrethoi edhe ishullin e Rodos porse që nuk arritit t’a çlironte. Gjatë rrethimit të Kostandinopojës mësoi varrin e Ebu Ejubit Khalid ibn Zejdit Ensariut -Allahu qoftë i kënaqur me të-, dhe aty ndërtoi xhami, duke u bërë caktimi i sulltanëve më pas në këtë xhami. Punët e tij më të rëndësishme 1- Vëmendja që u dha shkollave dhe kolegjeve: Ishte dashamir i diturisë dhe dijetarëve, ndaj dhe u intersua lidhur me ndërtimin e shkollave dhe kolegjeve në mbarë anët e shtetit të tij, duke qëndruar më lartë edhe se paraardhësit e tij lidhur me këtë, dhe ka dhënë kontribut të madh në përhapjen e diturisë dhe krijimin e shkollave dhe kolegjeve. Ai futi edhe disa përmirësime në arsim dhe mori përgjegjësinë e kultivimit dhe evoluimin e tij, dhe u angazhua në përhapjen e shkollave dhe kolegjeve në mbarë qytetet dhe fshatrat duke u vënë atyre në dispozicion vakëfe të mëdha. Ai shkollat i sistemoi në gradë dhe semestër, vendosi për to programet, përcaktoi shkencat dhe lëndët që mësohen në çdo semestër, vendosi për to dhe sistemin e provimeve të përpikta bartëse për në semestrin tjetër pasaradhës, dhe ndodhte të prezantonte dhe provimet e nxënësve dhe vizitonte shkollat duke mos treguar fodullëk kundrejt të dëgjuarit të mësimeve që jepnin profesorët, si dhe nuk e shtrëngoi dorën së dhëni gjenive prej profesorëve dhe nxënësve, dhe arsimimin e bëri falas në tërë shkollat e shtetit. Lëndët që mësoheshin në ato shkolla qenë: tefsiri, hadithi, fikhu, pedagogjia, retorika, shkencat gjuhësore dhe inxhinieria. Përbri xhamisë së tij që ndërtoi në Kostandinopojë bëri tetë shkolla në secilën anë prej katër anëve të xhamisë në qendër të të cilave gjendej një pjatelë e gjerë, në të nxënësi kryente semestrin (sezonin) e fundit të studimeve të tij. Këtyre shkollave u bashkangjiti konviktet e nxënësve ku flinin dhe hanin, si dhe atyre u vendosi bursë në vlerë monetare që u jipej mujore. Përbri tyre bëri biblotekë të dedikuar , drejtuesit të të cilit i kushtëyzohej të qe prej dijetarëve dhe të përkushtuarve fetarë si dhe të qe enciklopedik lidhur me emrat e librave dhe autorëve, ndërkohë që programet e shkollave përfshinin sistemin e specializimit, ashtu që për shkencat transmetive dhe teorike qe dedikuar një department i veçantë dhe për shkencat praktike gjithashtu një i veçantë. 2- Vëmendja e tij kundrejt shkencëtarëve: I afroi dijetarët, ngriti vlerat e tyre dhe i nxiti të punojnë dhe produktojnë si dhe në shërbim të tyre shpenzoi para, u dha atyre së shumti sende, shpërblime dhe dhurata dhe i nderoi në maksimum. Kur e mundi Uzon Hasenin, Sulltani urdhëroi të vriteshin të tërë të kapurit gjallë përveç shkencëtarëve dhe dijetarëve. Nga pozita e kryedijetarit Ahmed el Keuraniut qe se ai i drejtohej Sulltanit në emër, nuk i përkulej, nuk i puthte dorën porse ia shtrëngonte dorën, dhe nuk vinte tek Sulltani përveçse kur ai i sillte dikë. Ai i thoshte Sulltanit: Haram e ke ushqimin dhe haram e ke veshjen (e tepërt), bëju i rezervueshëm. 3- Vëmendja e tij kundrejt poetëve dhe letrarëve: Ai qe një poet i lavdishëm, i vëmendshëm kundrejt letërsisë në përgjithësi dhe poezisë në veçanti. Me poetët kishte shoqëri dhe i patë përzgjedhur, shumë prej tyre u patë ofruar ministri. Në pallatin e tij kishte tridhjetë poetë secili prej të cilëve merrte një rrogë mujore prej njëmijë dirhem e krahas kësaj e dënonte tek poetët shpërdorimin, pështjellimin dhe përdaljen duke e frenuar atë që dilte nga normat me burgim ose shpërngulje nga vendi i tij. 4- Vëmendja e tij përkundrejt përkthimit E njihte në detaj gjuhën romake dhe urdhëroi për bartjen në turqisht të shumë relikeve të shkruajtura në greqisht, arabisht dhe persisht. Gjithashtu e barti në turqisht edhe librin Manovrimi Mjekësor të Zahraviut dhe kur gjeti librin e Batlimosit në gjeografi si dhe një hartë të tij, i kërkoi shkencëtarit romak Xhorxh Emirotzusit dhe të bririt të tij të bënin përkthimin e tij në arabisht dhe riskicimin e hartës në të dy gjuhët, arabisht dhe latinisht, dhe për këtë punë që bënë atyre u dha shumë shpërblime ndërsa shkencëtari El Kushxhiu bëri përpilimin në persisht dhe bartjen në arabisht, projekt të cilin ia dhuroi el Fatihut. Gjithashtu qe i interesuar për gjuhën arabe ashtu që mësuesve të tetë shkollave u kërkoi të tubonin midis gjashtëshes së librave në mësimdhënien e tyre dhe midis shkencës së gjuhësisë nën standartin e të saktësuarve. El Fatihu e mbështeti nismën e përkthimit dhe përpilimit në shërbim të përhapjes së njohurive ndër qytetarët nëpërmjet shtimit të përhapjes së biblotekave të përgjithshme dhe në kështjellën e tij bëri një kasafortë të dedikuar për librat dhe shkencat suplementare, dhe kur ajo u dogj strehonte brenda saj dymbëdhjetëmijë volume. 5- Vëmendja e tij përkundrejt mirëqënies, ndërtimit dhe spitaleve: Sulltani Muhamed el Fatihu ishte i dhënë pas ndërtimit të xhamive, kolegjeve, kështjellave, spitaleve, lligjave, pazareve të mëdha, parqeve masive, dhe ai futi edhe ujin në qytet nëpërmjet rrjeteve specialë. Ministrat, krerët drejtues prej pushtetarëve, pasanikët dhe të shquarit ai i nxiti në konstruktimin e ndërtesave dhe hapjen e dyqaneve, lligjave etj, ndërtesave që i jepnin qyteteve lulëzim dhe freskim, dhe interes të veçantë tregoi për kryeqytetin (Stambollin) duke qenë i angazhuar t’a bënte atë (kryeqytetin më të bukur të botës) modernizmin e shkencave dhe arteve. Mirëqënia në kohën e El Fatihut u shtua dhe përhap, rëndësi u dha klinikave kuruese për të cilat vendosi një sistem të përsosur në kulminacionet e joshjes, detajimit dhe bukurisë, secilës nga këto klinika i vendosi nga një doktor -pastaj i shtoi në dy- prej doktorëve më të aftë të secilës gjini, të cilëve u vinin në ndihmë një okulist, një kirurg, një farmacist dhe një staf shërbyesish dhe portierësh. Të gjithë punonjësit e spitaleve kushtëzohej të ishin të bindur, të ndjeshëm dhe human, dhe për doktorët ishte kusht që të vizitonin të sëmurët dy herë në ditë dhe të mos i shpërndanin ilaçet vetëm se pas përgatitjes së përpiktë të tyre. Guzhinierit të spitalit i qe kushtëzuar të qe njohës i gatimit të ushqimeve dhe llojeve që u vinin për shtat të sëmurëve. Kurimi dhe medikamentet në këto spitale qenë falas dhe të trajtueshëm për mbarë njerëzit pa dallim race dhe feje. 6- Vëmendja përkundrejt tregtisë dhe prodhimit: Sulltani Muhamed el Fatihu i kushtoi vëmendje tregtisë dhe prodhimit dhe punoi për gjallërimin e tyre me të gjitha mjetet, faktorët dhe shkaqet. Osmanllitë ishin gjerësisht të informuar rreth vatrave tregtare të botës, itinerareve (rrugëve) detare dhe tokësore duke progresuar itinerarët e vjetër dhe me krijimin e masiveve të reja bënë të mundur lehtësimin e lëvizjes tregtare në tërë anët e shtetit, gjë që i detyroi shtetet e huaja të hapnin portet e tyre për mëvartësit e shtetit osman që të praktikonin mjeshtërinë e tregtisë nën sfondin e flamurit osman. Rezultat i ndikimeve të politikës së përgjithshme të shtetit në lëmin e tregtisë dhe prodhimit ishte mirëqenia që bëri të dominojë në të gjitha anët e shtetit lehtësimi dhe kamja dhe shteti tanimë kishte monedhën e tij specifike të florinjtë. Shteti nuk e la pas dore krijimin e ofiçinave dhe fabrikave të municionit dhe armatimeve, si dhe ngriti kala dhe kështjella në pozicionet strategjike ushtarake të qytetit. 7- Vëmendja përkundrejt sistemit organizativ: Sulltani Muhamed el Fatihu punoi për progresimin e shtetit të tij, ndaj dhe ligjëroi ligje që të mundte të strukturonte organizmat lokalë në shtetitn e tij, ligje këto që bazoheshin në urtësinë e Sheriatit. Sulltan Muhamedi formoi një komitet prej dijetarëve më të zgjedhur me përgjegjësinë e vendosjes së ligjit (Nama) me baza në Sheriatin Altar të cilin e bëri themel të gjykimit në shtetin e tij, kushtetutë kjo që qe e përbërë nga tre kapituj, dhe kishte lidhje me pozitat e punonjësve, si me disa prej traditave, nderimeve dhe festimeve sulltanore që i duhej të ndërmerte dhe gjithashtu ishte ai që vendoste mbi ndëshkimet dhe gjobitjet. Ai citoi qartayi bërjen e shtetit një shtet islam të ngritur mbi lartimin e individit islam pa dallim origjine dhe soji. Muhamed el Fatihu u interesua për vendosjen e ligjeve që sistemonin lidhjet e banorëve me jomuslimanët brenda shtetit, me fqinjët e tyre musliman dhe me shtetet që ai drejtonte dhe kishte në përgjegjësi. Drejtësia u përhap ndër qytetarët e tij dhe seriozisht ai ndoqi hajdutët dhe plaçkitësit mbi të cilët ndërmori penalitetet islame gjë që bëri të stabilizohen në vend siguria dhe sundojë qetësia në vatrën e shtetit osman. Kur shteti shpallte xhihadin (luftën çlirimtare) dhe thërriste prijësit e vilajeteve dhe të batalioneve atyre iu duhej t’i përgjigjeshin thirrjes dhe të bëheshin pjesmarrës në luftë me kalorës që i përgatisnin tërësisht në varësi të përkatësisë së deklaruar, ashtu që përgatisnin kalorës tërësisht të armatosur e të aftë të luftonte në komandim të pesëmijë ekixhëve të numërit ushtarak të bataljoneve, për shembull nëse numri ushtarak i bataljoneve ishte njëmijë ekixhe atij i duhej të merrte pjesë me njëqind kalorës. Ushtarët përbëheshin nga këmbësorët dhe kalorësit, ashtu që këmbësorët qenë nën komandën e pashallarëve të bataljonëve dhe flamurtarëve. Muhamed el Fatihu bëri spastrimin e gjithë punonjësve të vjetër jo kompetentë dhe në vendin e tyre vendosi kompetentë, dhe vendosi kompetencën si kriter unik në përzgjedhjen e burrave, ndihmësave dhe shpurës së tij. 8- Përkujdesja e tij përkundrejt ushtrisë dhe flotës detare: Epoka e Sulltanit Muhamed el Fatihu krahas forcës njerëzore të ushtrisë dhe epërsisë së saj numerike u shqua me ngritjen e kampeve ushtarake të shumta dhe larmishme. Ai ngriti fabrika ushtarake për përmbushjen e nevojave në rroba, municione dhe mburoja të ushtrisë si dhe fabrika për municionet dhe armët. Ai ndërtoi kala dhe kështjella në pozicionet strategjike ushtarake, bëri formacione të larmishme krejt të përpikta dhe mirëstrukturuara kalorësish, këmbësorësh, artilerisë dhe ekipeve të ndihmës që furnizonin forcat luftarake me pajimet, ushqimet dhe tagjitë për hajvanët si dhe sundukët e municioneve deri në fushëbetejë. Një kategori e ushtarëve quhej “lagmaxhije-minues” roli i të cilëve qe gërmimet minuese dhe tunelet nëntokësor gjatë rrethimit të kalasë që synohej të çlirohej, një tjetër kategori ishin ujëmbajtësit detyrë e të cilëve ishte furnizimi i ushtarëve me ujë. Universiteti ushtarak në kohën e El Fatihut progresoi ashtu që filluan të dilnin gjenerata të njëpasnjëshme inxhinierësh, mjekësh, veterinerësh, sinoptikanësh dhe xhenierësh. Ky Universitet e pajiste ushtrinë me dymijë specialist. El Fatihu meritoi qe historianët t’a konsideronin themeluesin e flotës elitare detare osmane duke përfituar në këtë drejtim nga shtete që kishin arritur në nivele të larta në produktimin e flotave detare si Republika e Italisë, sidomos Venecia për t’u bërë nga vendet më të mëdha detare asokohe. 9- Përkujdesja e tij përkundrejt drejtësisë: Vendosja e drejtësisë midis njerëzve qe prej detyrave të sulltanëve, dhe Sulltan Muhamedi në këtë çështje ishte sikurse parardhësit e tij -qe shumë i angazhuar në vendosjen e drejtësisë në rajonet e vendit tij, dhe që të bindej për këtë, herë pas here dërgonte ca priftërinj të krishterë të vërtiteshin dhe bredhnin anë më anë të shtetit, të cilëve u jepte një ferman të shkruar ku sqaronte detyrën e tyre dhe pushtetin e tyre të plotë në investigim, hetim dhe ekzaminim që të arrinin në konkludimin se si po udhëhiqeshin politikisht çështjet e shtetit dhe si po rridhte peshoja e drejtësisë midis njerëzve nëpër gjykata duke u dhënë këtyre të dërguarve lirinë e plotë në kritikimin dhe regjistrimin e asaj që shikonin të cilën më pas e bartnin tek Sulltani. Raporti i këtyre priftërinjve krishterë gjithmonë bënte armaturën e mirërrjedhjes së gjykatave dhe ecjen e drejtësisë drejtë dhe në detaj midis njerëzve, pa tendenca dhe dallime. Sulltan el Fatihu kur dilte në luftërat e tij ngujohej në disa vise dhe tendoste çadrën e tij që t’i bënte vetë qëndresë padrejtësive dhe që kush deshte prej njerëzve t’ia përcillte atij vetë ankesën dhe padinë që kishte. Në veçanti el Fatihu u përkushtua për gjykatësit që merrnin kryesinë e gjyqësorit dhe drejtësidhënies përfundimtare në çështjen e njerëzve, të cilët nuk mjaftonte të ishin vetëm prej maestrave të fikhut dhe sheriatit të etiketuar me pastërti dhe drejtëpeshim por duhej që krahas kësaj të ishin objekt dashurie dhe vlerësimi për të tjerët, teksa shteti u garantonte nevojat e tyre material ashtu që t’i mbyllte rrugët e joshjes dhe ryshfetit, duke ua zgjeruar atyre El Fatihu jetesën në kulm dhe duke e imunizuar prestigjin e tyre me një gjendje të respektuar imuniteti, lartimi dhe mbrojtje, ndërkohë që El Fatihu për kadiun (gjykatësin) e korruptuar nuk kishte gjykim tjetër veç vrasjes. Sulltan el Fatihu -pamvarësisht preokupimit të tij me xhihad dhe zgjerim territoresh- ndiqte me kujdes dhe interes gjithë sa ndodhte anëembanë shtetit të tij, gjë në të cilën i erdhi në ndihmë ajo çfarë i kish dhënë dashamirësia e Allahut prej zgjuarësisë së fortë, vështrimit të mprehtë, memorjes ngulitëse dhe fizikut të fuqishëm, dhe shumë shpesh zbriste natën nëpër rrugë dhe shtigje që të vetëhetonte gjendjen e njerëzve dhe të dëgjonte direkt ankesat e tyre teksa për njohjen e situatës së njerëzve e ndihmoi edhe aparati i sigurimit të shtetit që grumbullonte informacione dhe lajme lidhur me sulltanatin dhe që ngriheshin tek Sulltani i cili angazhohej të ishte vazhdimisht në kontakt direkt me situatat e qytetarëve, me informimin rreth cështjeve të tyre dhe prekjen e përfshirjen e anëve të problemit mes individëve dhe grupeve. Vdekja e tij Sulltani Muhamed el Fatihu vdiq ditën e 4 të muajit Rabijul Euel viti 886 lunear që korrespondon 2 shkurt Shubat viti 1481 diellor, në një moshë rreth 55 vjeçare, pasi udhëhoqi për 31 vjet. Ai u shpëtoi 14 tentativave vrasje, e pesëmbëdhjeta e të cilave pati sukses, në të cilën thuhet se doktori i tij qe atentatori që kreu futjen e helmit në ushqimin e tij. Me vdekjen e tij shtetet e krishtera evropiane u ngazëllyen pasi ai përbënte për to rrezik. Pyetja që parashtrojmë në fundin e kësaj biografie është: Më primare është… martesa me vajzën e të njëjtit shtet, arabe apo të huaj? E parashtrojmë këtë pyetje pasi mësuam se nëna e Muhamed el Fatihut ishte e krishterë, jomuslimane dhe kjo pyetje më është bërë kur gjendesha në një kuvend me ca shokë për t’u futur kështu në diskutimin nëse më primare është: Martesa me të afërmen apo të largëtën, me vajzën e shtetit tënd apo të huajën? Qe fat i mirë që grupi që po diskutonte çështjen i posedonte të gjitha këto eksperienca, dikush i martuar me të afërme, tjetri me të vendit të tij, i treti poligamist me një prej grave të huaj dhe i katërti i martuar me arabe nga një vend tjetër. Diskutimi qe i bukur dhe i pasur me informacion dhe realitete që ndoshta nuk mund të pikasen nga studimet dhe sondazhet. Kjo çështje në fakt na preokupoi shumë pasi ne nuk i dhamë zgjidhje kësaj çështje në një kuvendim të vetëm, por unë në vijim bëra kërkime lidhur me të për të arritur në disa realitete e që janë: 1- Islami është fe mbarëbotërore e hapur për të gjithë dhe që lejon martesën me palën tjetër karshi disa standartesh dhe kushtesh. 2- Profeti -lavdërimi dhe paqja e Allahut qoftë mbi të- [është martuar me të afërme dhe vendase, ndërsa e huaj qe vetëm një Marija nga Koptët (e Egjiptit).] 3- Origjina është që martesa të konkretizojë objektivat e saj që janë dlirësia, trashëgimi, ndërtimi i familjes së qëndrueshme dhe konkretizimi i ekuilibrit shpirtëror. 4- T’i jepet prioritet (me martesë) fetares dhe të moralshmes, qoftë ajo e afërme apo e largët, qoftë vendase apo e huaj dhe edhe poseduesja e Librit (çifutja ose e krishterja) duhet të jetë e ruajtur, pra e dlirë dhe e pastër. 5- Islami ka tërhequr vërejtje lidhur me atë se martesa me të afërmen mund të shkaktojë sëmundje të trashëgueshme të vërtetuara këto edhe shkencërisht, porse ai nuk e ka bërë të ndaluar martesën me vajzat e vatanit tënd. 6- Gjenden disa parime të fikhut që na ndihmojnë të marrim vendim sikurse: (shtyrja e të këqijave është primare karshi thithjes së të mirave, interesit të përgjithshëm i jepet prioritet karshi atij individual) gjë kjo që e komandoi Umarin që të ndaloj muslimanët të martohen me të huaja ndonëse kjo është e lejuar në bazë. Tani pas këtyre të vërtetave dhe duke parë tek studimet sociale dhe realiteti ku ne jetojmë ne bindemi për një numër principesh si në vijim: - Martesa me një vajzë vendase është më primare se martesa me një vajzë arabe (të një vendi prej viseve arabe). - Martesa me një vajzë arabe është më primare se me një vajzë të huaj. - Martesa me një vajzë të huaj muslimane është më primare se me një vajzë të huaj poseduese të Librit (çifute apo të krishterë). - Martesa me një vajzë të huaj poseduese të Librit lindore është më primare sesa me një vajzë të huaj poseduese të Librit perëndimore. - Martesa me një vajzë të huaj poseduese të Librit perëndimore duke jetuar me të në vatanin tënd është më primare se me një vajzë të huaj poseduese të Librit perëndimore duke jetuar me të në shtetet e huaja. Këto janë dhe principet e përftuara sipas prioriteteve për të qenë një parim i përgjithshëm, porse çdo situatë i nënshtrohet një gjykimi të veçantë duke ditur se rastet më të shumta të martesave që kanë ndodhur me të huajat kanë qenë gjatë arsimimit të të rinjve në Perëndim ose përgjatë kohës së qëndrimit të të perëndimorëzuarve në perëndim teksa ndonjëherë shtysa ka qenë për të mos rënë në devijancë ose për të marrë kombësinë e vendit në fjalë. Gjithashtu sa më brenda rrethit të martesës së të riut me vajzën vendase aq më i përafërt është harmonizimi kulturor, edukativ dhe ambiental, gjëra këto që nxisin një martesë të suksesshme krahas pakësimit të përqindjes së të pamartuarave në vetë atë vend. Kështu në Arabi Saudite numri i të pamartuarave është mëse 4 milion, e nëse do të hapnim krejtësisht derën e martesës me të huajën atëherë do përballemi me një problem të madh shoqëror, gjë kjo që ishte pikërisht ajo çfarë bëri Umari -Allahu qoftë i kënaqur me të- në kohën e tij. Dhe nëse do meditojmë në martesën e Profetit -paqja dhe lavdërimi i Allahut qoftë mbi të- do gjejmë se gratë e Profetit që të gjitha ishin prej Mekës, Medines dhe Gadishullit Arabik përveç njërës që qe Marija Koptase. Kjo vlen të thuhet edhe për sahabët. Çështja ka nevojë për shumë detaje që ndoshta shkrimi në fjalë nuk i cek, por unë propozoj të ndërmerren fushata sensabilizuese në shërbim të interesimit të vajzave tona për bukurinë formale dhe atë thelbësore (shpirtërore), gjë që kontribuon në shtimin e martesës me vajzën vendase. Pse jo duhen ligjëruar dhe nene ligjore pro kësaj (dhe njerëzit i gjen në fenë e mbretërve të tyre).

[mujoislam]

Dy letra nga Beteja e Çanakalasë
Lexoni fjalët e fundit që i shkruan dëshmori Mehmed Tevfik prindërve të tij, i cili ishte plagos gjatë luftës në Çanakala. 02.11.2009
Kliko këtu për ta parë foton në madhësi origjinale Pa dyshim se ata që kanë dëgjuar apo lexuar për betejën e Çanakalasë e cila u zhvillua në Luftën Parë Botërore gjatë viteve 1915-1916: 1) në mes forcave detare angleze të përkrahura edhe nga anijet franceze me gjithë ushtrinë dhe makinerinë luftarake të fuqive aleate të Antantës, të cilëve me potencial njerëzor u arritën ndihma me vullnetar edhe nga vende shumë të largëta si Australia dhe Zelanda e Re, 2). në njërën anë dhe, nga ushtria Osmane në anën tjetër, pajtohen se kjo ishte një operacion i jashtëzakonshëm e cila përfundoi me fitoren e ushtrisë Osmane, përkundër viktimave të mëdha në të dy anët. Autori turk Mehmet Nijazi Ozdemir, në veprën e tij për Çanakalanë thekson se përveç forcave detare dhe ato këmbësore turqit kishin humbë 210.000 njerëz, duke përfshi me mijëra kuadro intelektuale, 3). Sipas përqindjeve jo zyrtare viktima të mëdha kishte në mesin e mësuesve, studentëve të mjekësisë, përgjithësisht nga mesi i njerëzve të arsimuar. 4). Këtu duhet të shtojmë se shifrat për viktimat e rënë dhe ata të plagosur nga literatura në literaturë lëvizin, (plotësim Sh. V.). Sipas një versioni, kjo betejë u zhvillua me motivin që Forcat e Antantës me çdo kusht dëshironin dominimin dhe pushtimin e tyre në Bosfor dhe Dardanele, qëllimi i të cilëve ishte ta shtien Stambollin nën kontrollin e vet, sipas skenarit të përgatitur që më parë nga vetë fuqitë aleate të Antantës për t'i ndarë territoret e mbetura të ish Perandorisë së fuqishme Osmane. Ndërkaq në versionin tjetër theksohet se forcat Aleate pretendonin që duke kontrolluar dhe kaluar nëpër Ngushticën e Dardaneleve, t'i çonin ndihmë Rusisë me ç'gjë dëshironin ta parandalonin revolucionin famëkeq komunist, (bëhet fjalë për revolucionin e tetorit 1917, pl. SH. V.) Mirëpo informata të shumta që u plasohen lexuesve kohëve të fundit nga literaturat e teorive të konspiracionit dhe të komploteve, versionin e dytë e hedhin poshtë, sepse revolucioni i tetorit i vitit 1917 në Rusi sipas këtyre ishte përgatitur në një shtet perëndimor dhe nga vetë njerëzit e perëndimit që vepronin nga prapaskena e politikës ndërkombëtare, të cilët veprojnë në vazhdimësi edhe tani dhe at mjaft aktiv. 5). Ka shumë shembuj të panumërta që na tregojnë se fitorja e Çanakalasë u arrit jo me forcën e armëve, por me forcën e besimit, të ndihmuar nga Allahu i Madhërishëm. Para se të prezantojmë pjesë fragmentare të dy letrave të dërguara nga beteja e Çanakalasë prej dy ushtarakëve turk pak para se të bien dëshmorë që njëherë është edhe synimi i këtij shkrimi, ne do t'i referohemi disa deklaratave të njerëzve me ndikim dhe grada të larta ushtarake që kishin thënë në lidhje me ballafaqimet dhe pamjet e tyre në këtë betejë. "... Po, është e vërtet se nuk mund të ngadhënjesh mbi shpirtin e njeriut. As një ushtri tjetër në botë kaq gjatë nuk do të mund të qëndronte mbi këmbët e veta. Vetëm sot kemi hedhur mbi 1800 granata. Anijet tanë me muaj të tëra i bombardojnë pozitat e tyre. Çka kishte mundur njeriu më tepër me bë që më në fund Turqit t'i largojë nga Allahu i tyre, i cili i mbron..." (Komandanti suprem i forcave aleate: gjenerali Jean Hamilton) ... "...Nuk më ka rastis të shoh ende asnjë popull sikurse ata (lexo turqit), të cilët duke u qeshur krah për krah shkojnë drejtë vdekjes..." (Komandanti i ushtrisë pestë osmane: mareshali Liman von Sanders). "Ne na mundi jo forca materiale e turqve, por forca moralo-shpirtërore e tyre! Sepse atyre s'u pati mbetur as baruti për të qëlluar! Kurse ne i vëzhguam forcat që zbrisnin nga qielli!" (Komandanti anglez, historiani Hamilton i cili kishte marrë pjesë në luftën e Çanakalasë). Me këtë rast është interesant të theksohen edhe deklaratat e ish ministrit anglez të luftës Vinston Çerçil, i cili gjerë atëherë ua kishte mbushur mendjen aleatëve, veçanërisht qeverisë angleze që lëkundej, për ta marrë vendimin e sulmit, duke u dhënë garanci pas garancie duke iu shprehur atyre që të mos bëhen merak "se pikërisht me ato rrobe marine që kishte mbi trup do të ulej mbi fronin e turqve", ndërsa ishte nxjerrë para gjykatës pas disfatës, në një çast kur ishte vënë shumë ngushtë nga pyetjet e rënda e qortuese të trupit gjykues, bërtiti kështu: "A nuk e kuptoni se në Çanakala ne luftuam jo me turqit, por me Zotin? Dhe, natyrisht që do të mundeshim!..." Tani i referohemi pjesës fragmentare të letrës së parë shkruar nënës së vet pak para se të binte dëshmorë, nënoficeri Mualim Hasan Et'hem: Nëna ime e nderuar! O nënë e famshme turke, krenare që ke lindur katër ushtarë! Letrën tënde plot këshilla e porosi e mora ndërsa po rija nën hijen e një dardhe në anë të përroit që kalon nëpërmes një lëndine të gjelbëruar e të bukur siç është fusha e Divrinës! Letra jote ma forcoi edhe njëherë më shumë shpirtin e dehur mes blerimit të natyrës. E këndova dhe, sa më shumë që e këndova, aq më shumë mësime mora! E këndova prapë. Dhe u gëzova nga që ndodhesha në një detyrë të tillë! I hapa sytë dhe vështrova në një largësi. Përkulja e dridhurave jeshile duke mos i bërë dot qëndresës së erës, m'u duk sikur ato po e përshëndesnin letrën që më kishte ardhur nga nëna! Të gjitha grunjërat, të gjitha të mbjellat hepoheshin nga unë dhe më uronin për letrën që më kishte ardhur nga nëna! I ktheva pak sytë në të djathtë: drurët e pishave madhështore në shpatet e një maje e të bukur ma jepnin lajmin e gëzuar me gjuhën e tyre të veçantë! Ktheva vështrimin nga e majta: përroi që rridhte me rrëmbim, më buzëqeshte pse më kishte ardhur letër nga nëna, luante, shkumëzonte...E ngrita kokën lartë dhe pashë nga gjethet e drurit nën hijen e të cilit po pushoja: të gjethet, me vallet e tyre kërkonin të më tregonin se merrnin pjesë në gëzimin tim! Pashë në një degë tjetër: një bilbil më gëzonte me zërin e tij të ëmbël dhe, duke e hapur sqepin, kërkonte të më tregonte se bashkohej me ndjenjat e mija! Më dukej sikurse këngën e tij, bilbili u bënte jehonë ndjenjave të mija: "Le të zemërohet nëna për fatin tënd, ç'të bëjmë? E dhe ajo, po të ishte burrë, do t'u merrte erë këtyre luleve, do të pinte nga ky qumësht, do ta shihte sexhden e këtyre të mbjellave, do ta shqyrtonte rrjedhën e vrullshme të përroit dhe do t'i dëgjonte tingujt që nxjerrë ai nga thellësia e vet vetes!" Në këtë çast, në njërën anë të këtij çairi në ngjyrë jeshile të thellë, janë radhë-radhë ushtarët e mi që lajnë teshat. Një ushtar trim me zë daudian këndon ezan ... Aman, o Zot! Ky zë hyjnor në këtë fushë, sikur vinte nga një botë tjetër, aq i bukur ishte! Bilbilat, madje heshtën, të mbjellat, madje e lanë përkundjen, përroi, madje, s'nxirrte më zë. Çdokush, çdo gjë,tërë qenia atë zë të shenjtë dëgjonte! Ezani i nderuar mbaroi! Edhe unë mora një abdes nga ai përrua dhe pastaj e falëm namazin së bashku. U përgjunja mbi ato çaire të jeshilja të bukura! I harrova të gjitha krenaritë e kësaj bote! I ngrita duart, i ngula sytë lartë, hapa gojën dhe thash: "O Zot i tokës dhe qiejve! O Zoti i këtij zogu që cicëron, kësaj deleje që shëtit dhe blegëron, i këtyre barërave dhe të mbjellave që përkulen duke rënë në sexhde para Teje, i këtyre maleve madhështorë! Ti na i dhe neve të gjitha këto! Prapë, neve na i le! Le të na jenë tonat këto vende të bukura dhe këto dhunti, le të na përkasin neve që të shenjtërojmë Ty dhe që e vërtetojmë madhështinë Tënde! Allahu im i lartë! Të gjitha dëshirat dhe lutjet e këtyre ushtarëve heronj ua bëjnë të njohur emrin tënd të lartë anglezëve dhe francezëve! Na e plotëso këtë dëshirë të shenjt dhe na i mprih bajonetat neve, ushtarëve që të lutemi ty në një vend të tillë të bukur e të qetë si ky! Dhe ashtu siç i dërmove gjerë tani armiqtë, shkatërroi për fare!" Kështu u luta dhe pastaj u ngrita. Tashmë nuk mund të përfytyrohej njeri i lumtur sa unë, i gëzuar sa unë! Nëna ime, edhe biri yt tjetër, Halidi, ndodhet, si unë, në një vend të bukur! Dasma s'bëhet vetëm! Dashtë Allahu e shkatërrojmë armikun, kthehemi tek ti me fitore dhe pastaj e bëjmë dasmën, apo jo! Nëna ime e mirë, mos na harro ne kur të lutesh! Allahu qoftë i kënaqur me ty! Yt bir, Hasan Et'hem. 6). Letra e dytë përmban fjalët e fundit të dëshmorit Mehmed Tevfik i cili ishte plagos gjatë luftës në Çanakala, nga një plumb anglez, dhe ai para se të vdiste e shkroi këtë letër: Të dashur prindër, Ju që më sollët në jetë dhe më rritët, Në betejën e tmerrshme të Ariburnusë ku mora pjesë për herë të parë, më hyri një plumb nga ana e majtë, por, lavdi Zotit, shpëtova. Por nga që nuk kam shpresë se do të shpëtoj i gjallë këtej e tutje nga betejat ku do të marrë pjesë, po ju shkruaj këto radhë që t'ju mbeten si kujtim prej meje! Lavdi Zotit që më lartësoi mua gjerë në këtë gradë! Gjithashtu, që si paracaktim hyjnor të Tij, më bëri ushtar! Edhe ju, si prindër, më rritët e më përgatitët ashtu siç duhej për t'i shërbyer vatanit dhe kombit tim! Ju më prutë në jetë dhe m'u bëtë frymëzim për gjithçka që ka arritur dhe merituar! Lavdi të pa kufi Zotit të madh dhe falënderime të pafund juve, prindër të mi! Sot është dita për t'ia shpërblyer kombit tim paratë që më ka dhënë gjerë tani. Unë po përpiqem ta çoj në vend detyrën e shenjtë ndaj vatanit! Po qe se arrij pozitën e dëshmorit, do të mendoj se jam robi më i dashur i Allahut! Meqë jam ushtar, kjo mund të më ndodhë çdo çast! Të dashur nënë e baba! Dritën e syve të mi, gruan time Munever, si dhe tim bir, Nezihun e vogël, po ia lë në mbrojtje dhe kujdes në fillim Zotit, pastaj juve! JU lutem të bëni ç'është e mundur për ta! Dihet se nuk kemi pasuri, prandaj dhe nuk kërkoj diçka jashtë mundësive. Edhe sikur të kërkoja, do të ishte e kotë! Letrën e mbyllur që ia kamë shkruar nuses, shokut tim të jetës, ju lutem t'ia jepni në dorë. Natyrisht që do të qajë dhe dëshpërohet, prandaj ngushëllojeni dhe qetësojeni. Kështu paska qenë vendimi i Allahut! Ju lutem t'i jepni rëndësi defterit të kërkesave dhe borxheve të mia që e kam futur në letrën për time shoqe. Edhe borxhet që mbanë në mend si dhe që i ka shënuar në defterin e saj Muneveri, janë të vërteta. Letra që i kam shkruar Muneverit, është më e gjatë e më e gjërë, prandaj pyeteni atë. Të dashur nënë e baba! Ndoshta, pa dashje, kam bërë gabime ose kam lënë shumë gjëra mangët ndaj jush, prandaj, ju lutem të më falni e të ma bëni hallall! Ju lutem të më jepni bekimin tuaj! Ndihmojeni time shoqe t'i vërë në rregull punët Motër e dashur, Lutfije! Ti e di se sa të kam dashur! Kam dashur gjithmonë për ty të bëjë gjithçka që ka pasur mundësi për të bërë, por ndoshta edhe ndaj teje kam lënë gjëra mangët, prandaj, të lutem të më falësh! Kështu paska qenë e shkruar prej Zotit! Ma bëjë hallall e më beko! Edhe ti ndihmoji kunatës Munever dhe tët nipi, Nezih! O të afërm dhe miq, të gjithëve lamtumirë! Të gjithëve ju lutem të ma bëni hallall! Edhe unë jua kam bërë hallall për gjithçka! Lamtumirë! Të gjithëve po ju lë në dorë të Zotit! I qofshi amanet Allahut për jetë të jetëve, të dashur nënë e baba!... Biri juaj, Mehmed Tevfik 7). Ja, pra, me anë të këtyre dy letrave dhe që nuk janë vetëm dy por ka me qindra e qindra letra me përmbajtje dhe mesazhe edhe ma të fuqishme, mund të kuptojmë se fitorja e Çanakalasë ishte një fitore, një dhuratë që e kanë dhënë heronjtë e tillë të mëdhenj në shkëmbim me gjënë më të shtrenjtë të kësaj bote-jetën, duke e përkushtuar veten e tyre në lutje dhe devotshmëri të sinqertë ndaj Krijuesit të çdo gjëje, Allahut xh.sh.

[mujoislam]

Halifeja El-Memun dhe fëmija
Nga cilësitë e e Memunit thuhet që ai ishte i mençur, i vendosur, i ditur, i zgjuar, trim, dinte të falë, mirëdashës dhe thuhet që gjatë muajit të Ramazanit ai e përfudonte leximin e Kuranit 33 herë. 02.11.2009
Kliko këtu për ta parë foton në madhësi origjinale Sot do të flasim mbi Memunin, i cili është një nga personalitet e dalluar. Megjithëse ishte Halife, ai ishte dhe një nga dijetarët e njohur të kohës së tij. Për këtë ne do të diskutojmë rreth historisë së tij si dijetar dhe nuk do diskutojmë rreth tij si politikan. Emri i tij ishte Abdullah ibnu Harun Reshid, pra djali i Halifes se njohur Harun Reshidit. Atë e thërrisnin dhe me emrin Ebu Xhafer dhe i kishin vënë nofkën Memun (i besuar). Ai u lind në vitin 170 hixhri dhe problemi shoqëror me të cilin u përball ishte vdekja e nënës së tij. Kështu në këtë emision do të flasim rreth fëmijës që ka humbur nënën. Memunit i kishte vdekur e ëma gjatë kohës që ishte lehonë. Kështu, ai u rrit pa nënën, kujdesin dhe dhembshurinë e saj. Këtu lind një pyetje: Nëse një fëmijë rritet pa nënën, a do të rritet normal? A mund të bëhet i ditur dhe i dalluar? Shumica e studimeve perëndimore pohojnë që tek këta fëmijë do të shfaqen probleme edukative. Dhe neve e mbështesim këtë studim që ka vërtetuar që tek këta fëmijë shfaqen probleme psiqike. Megjithatë, historia e personazhit tonë, Halifeja Elmemun, edhe pse i kishte vdekur e ëma, ai u rrit i qetë shpirtërisht dhe ishte i dalluar. Po kështu dhe profeti ynë Muhamedi a.s, i cili megjithëse i vdiq dhe atij nëna, u rrit pa probleme dhe ishte i dalluar. Kështu nëse studimet shkencore perëndimore arrijnë në të tilla rezultate, megjithëse ne i respektojmë dhe respektojmë konkluzionet e tyre, veçse duhet të kemi parasysh se këto studime dhe kërkime janë bërë në një ambient ku përgjegjësia e edukimit të fëmijëve është përgjegjësi vetëm e prindërve. Kurse tek ne në sistemin islam, kemi që në edukimin e fëmijës nuk merr pjesë vetëm babai dhe nëna e tij, por merr pjesë dhe gjyshi me gjyshen, xhaxhai me tezen dhe e gjithë shoqëria. Madje dhe komshinjtë marrin pjesë në edukimin e këtij fëmije. Nëse ky fëmijë vepron diçka jo të mirë dhe komshiu e shikon, ky i fundit ka të drejtë ta ndalojë dhe ta këshillojë se ç’farë është më e mirë. Kjo që përmendëm është një nga mënyrat e ndryshimit të së keqes në shoqëritë tona islame. Kurse sot në kohën tonë nëse komshiu flet me fëmijët, ka shumë mundësi që babai i fëmijës ti thotë:”Po ti ç’kërkon në këtë mes, a nuk është fëmija im ky?!” Dhe këtë lloj sjelljeje e kemi trashëguar nga kultura perëndimore. Por në origjinë, ne jemi një familje e vetme e madhe me gjithë ekzistencën e familjes së vogël. Kështu nga jetëshkrimi i Memunit, shohim që atij i vdiq nëna teksa ishte lehonë, por që babai i tij menjëherë arriti ta plotësojë këtë mangësi të tij me anë të njerëzve të ditur dhe të afërmve të tjerë. Nga cilësitë e e Memunit thuhet që ai ishte i mençur, i vendosur, i ditur, i zgjuar, trim, dinte të falë, mirëdashës dhe thuhet që gjatë muajit të Ramazanit ai e përfudonte leximin e Kuranit 33 herë. Gjithmonë urdhëronte që të zbatohej drejtësia. Ishte nga dijetarët e fikut, madje nga më të diturit e kohës në këtë fushë. Shiheni se si një fëmijë, megjithëse i përkëdhelur, i rritur në pallatin mbretëror, pa kujdesin e nënës së tij, ai ishte shumë i dalluar. Kjo do të thotë që të gjitha faktorët shoqërorë që e shtynin drejt rrugës së keqe ekzistonin, veçse ambjenti dhe edukimi i mirë që morri, e bënë të jetë i dalluar dhe nga njerëzit e ditur. Ai, i mori dijet nga imam El-kisaij, kurse letërsinë nga Jezidij. Gjatë sundimit të tij, njihej nga dëshira për t’i stimuluar njerëzit e ditur dhe për t’i pasur pranë. Periudha e kalifatit të tij zgjati njëzet vite e pesë muaj. Nga thëniet e tij është:”Njeriu fillimisht duhet të tregohet i drejtë me njerëzit e tij më të afërt dhe më pas me të tjerët.” El-memuni ka histori të bukura. Një nga këto është dhe ajo me mbretin romak i cili një herë kishte dashur t’i ofrojë një dhuratë të bukur. Kështu i dërgon El-memunit dyqind kafshë të ngarkuara me misk (parfum) dhe dyqind të tjera të ngarkuara me lëkura nga më të shtrenjtat. Me t’i arritur El-memunit kjo ngarkesë u tha vartësve:”Ia dyfishoni këtë ngarkesë dhe ia dërgoni mbretit romak që ta kuptojë krenarinë dhe karakterin e muslimanit.” Siç përmendëm më sipër, ai u kushtonte një kujdes të veçantë njerëzve të ditur dhe dijeve. Ne të gjithë e dimë hartën e tij të njohur me emrin “harta e Memunit” e cila përmban globin tokësor. Ai gjithashtu urdhëroi të themelohej dhe “Shtëpia e urtësisë” në Bagdad dhe ishte kjo shtëpi që ndërmorri hapin e vizatimit të hartës së mësipërme. Përgjegjës të kësaj shtëpie Memuni caktoi dijetarin e njohur Havarizmin. Shtëpia e urtësisë përbëhej nga disa departamente, ku një departament merrej me kopjimin e dorëshkrimeve, një tjetër merrej me librat që vinin nga Greqia dhe India dhe përktheheshin aty, një tjetër merrej me studimet e shkencave të natyrës etj... Vetë Havarizmi në hyrjen e librit të tij të Algjebrës pohon që ideatori i këtij libri është vetë Halifeja Memuni. Ishte hera e parë në historinë e shkencës dhe civilizimeve që shkruhej një libër në fushën e matematikës dhe idea dhe faktori shtytës ishin prej vetë Halifes Memunit. Ne po flasim rreth një fëmijë që ishte rritur pa nënën, megjithatë kur u rrit ai i shërbeu njerëzimit si rrallë kush dhe u bë i ditur, Halife dhe luftëtar në rrugë të së vërtetës. Gjithashtu ai njihte mirë artin e komunikimit me të tjerët. Ai ishte një gjeni dhe gjatë kohës së tij solli ndryshime të ralla. Të gjitha këto në një kohë që ishte rritur pa kujdesin e nënës. Vendin e rëndësishëm që zë nëna në jetën e secilit, askush nuk e zëvendëson dhe mohon. Një herë, një grua vajti tek dërguari i Zotit dhe i tha:”Ky është djali im, barku im qe vendi ku u zhvillua, prehëri im ishte prehja e tij, gjiri im ishte ushqimi i tij. Tani burri im kërkon të ma marrë”…. Pra duket që kishte mosmarrëveshje mes saj dhe burrit i cili kërkonte ta mbajë fëmijën për vete. Kjo grua u justifikua para profetit a.s me lodhjen dhe mundin që kishte hequr gjatë shtatzanisë dhe mëkimit dhe pas gjithë kësaj t’ia merrte burri?! Atëherë profeti a.s i tha:”E drejta jote për të mbajtur fëmijën është më e madhe përderisa nuk martohesh” Në këtë thënie profeti Muhamed a.s e vërteton dhe njëherë pozitën dhe vendin që zë nëna në jetën e fëmijëve. Ne nuk mund të bëjmë pa nënat në edukimin e fëmijëve, ajo është edukuesja e brezave. Por në këtë rast ne po flasim rreth një rasti të veçantë shoqëror ku një fëmijë humb nënën. Pyetja që lind në këtë rrethanë është: Një fëmijë i tillë që ka humbur nënën, a mund të bëhet i ditur dhe lider? Përgjigja e kësaj pyetje është: Po. Prej atyre që e kanë arritur të bëhen të tillë me gjithëse kishin humbur nënën është profeti ynë Muhamedi a.s dhe personaliteti rreth të cilit po flasim Halifeja Memun. Memuni gjithashtu dha një kontribut të veçantë dhe në përparimin e shkencës së astronomisë. Kështu, ai ishte i pari që i kushtonte rëndësi shkencës së astronomisë. Veçsa përmendëm ai ishte i pari në historinë e shkencës dhe civilizimit që ndërtoi një stacion vrojtimi të hapësirës në qytetin Shemasie. Gjithashtu ndërtoi një të tillë dhe në Damask. Memuni i dha një shtytje fushës së astronomisë dhe bëri që muslimanët më pas të dalloheshin në këtë fushë. Kjo për shkak të lëvizjes shkencore të cilën e nxiste e kishte për zemër. Një fushë tjetër të cilën e zhvilloi Memuni ishte dhe farmaceutika. Më parë farmacistët i shisnin ilaçet sipas recetave të mjekut. Por ajo që ndodhi ishte se farmacistët filluan të mashtronin njerëzit. Me qëllim që ta ndalë këtë fenomen Memuni futi sistemin e “Hisbes” dhe në farmaci. Me këtë u ndërpre mashtrimi i farmacistëve dhe u sigurua cilësia e ilaçeve. Akoma dhe sot në Spanjë termi “Muhtesib” përdoret për personat e caktuar nga shteti për kontrollin e farmacive. Deri në këto momente në të cilat po regjistrojmë këtë emision në muaj të Ramazanit të vitit 2002 ky term përdoret në Spanjë. Imagjinojeni qysh në kohën e Memunit. Pra një fëmijë që humb nënën, mund të bëhet i ditur dhe i dalluar. Ne nuk themi që kushdo që humb nënën mund të bëhet i tillë, por kjo varet nga edukimi dhe kushtet në të cilat rritet. Por ne u themi të gjithë atyre prindërve që u vdes gruaja duke u lënë fëmijë të vegjël, mos e humbisni shpresën dhe të thoni që meqë më vdiq gruaja fëmijët do të rriten pa pasur mundësi të bëhen dikush. Bëhu dhe ti si Harun Reshidi i cili është shembull që të mëson se si ta bësh fëmijën të rrallë. Ai i caktoi djalit të tij një edukator të mirë siç ishte Kisaij. Dhe ti o baba mund t’i caktosh djalit tënd një edukator të mirë nëse ke pasuri. Këtu mund të lindë një pyetje tjetër: Nëse është e mundur që burri ta zëvendësojë nënën e vdekur të fëmijëve me një nënë tjetër, e cila mund të jetë gruaja e dytë me të cilën martohet pas vdekjes së gruas së parë. A është e mundur që kjo grua e dytë, të luajë rolin e nënës? Përgjigja e kësaj pyetje është se do ishte gabim po të thonim “po” dhe do ishte gabim gjithashtu po të thonim “jo”. Përgjigja jepet sipas kushteve të çdokujt. Por kjo grua e dytë mund të mbushë një boshllëk të madh në edukimin e këtyre fëmijëve. Ajo sigurisht që mund të edukojë fëmijë që do të jenë liderë dhe dijetarë, por dashuria dhe dhembshuria e saj nuk do të jetë si e nënës. Ajo mund të jetë më e mirë se nëna në mënyrën se si planifikon, në edukimin e fëmijvem, në kulturën e përgjithshme etj.. por kur vijmë tek dhembshuria dhe dashuria ndryshojnë gjërat, megjithëse në njohuritë e përgjithshme ajo mund të jetë më e mirë. Për këtë para se të përgjigjemi nëse gruaja e dytë e prindit mund të luajë rolin e nënës duhet të kemi parasysh këto që përmendëm. Le t’i kthehemi përsëri historisë së Memunit dhe themi që ai hyri fuqishëm në studimin e këtyre shkencave dhe u shërbeu në mënyrë të rrallë. Atij, Zoti i kishte dhënë dhunti dhe kishte një kujtesë të fuqishme. Kishte raste që në kuvende të ndryshme mund të përmendeshin gjatë bisedës njëqind thënie të Profetit a.s, ai ishte në gjendje që në fund të kuvendit ti përsëriste të njëqind thëniet të detajuara. Megjithëse mund t’i kishte dëgjuar për herë të parë në jetën e tij. Mungesa e nënës. Teksa flasim mbi dhembshurinë dhe ndjenjat e nënës, shohim që ditët e sotme në shumë vende islame nëna mungon. Kjo mungesë mund të jetë formale dhe reale. Nëna mund të jetë nënpunëse dhe kjo është mungesë. Mund të ketë vdekur dhe kjo është mungesë. Mund që të jetë divorcuar dhe kjo është mungesë. Ka nëna të tilla që janë të pranishme me fëmijët por në të njëjtën kohë mungojnë, pasi gjithë proekupimi i saj janë shoqet dhe marrëdhëniet shoqërore pa u kushtuar aspak rëndësi fëmijëve. Prandaj këtu lind një pyetje e rëndësishme: Cili nga këto dy lloje mungese ka ndikim më të keq në edukimin e fëmijëve, mungesa e vërtetë apo formale? Cili ndikon më shumë tek fëmijët, mungesa e vërtetë apo formalja? Ajo që e prek më shumë fëmijën është mungesa formale e nënës. Kjo, pasi nëse nëna vdes fëmija pregatitet shpirtërisht që nuk e ka më nënën dhe fillon dhe mësohet me një jetë të tillë. Por nëse fëmija e ndjen që nëna ekziston, në një kohë që ajo mungon dhe nuk e ndjen prezencën e saj pranë, këtu ndikimi është shumë i madh tek fëmija si shpirtërisht ashtu dhe në nivel edukativ dhe shoqëror. Për këtë ne këmbëngulim fort që një fëmije të tillë i duhet kushtuar kujdes dhe mungesa e nënës të kompensohet me diçka tjetër. Unë kam disa libra të cilët të ndihmojnë rreth kësaj çështjeje. Një libër, autor i të cilit është Beshir Salih Reshidi, është shumë i dobishëm. Ai gjendet në libraritë tona këtu në Kuvajt dhe është botuar nga vetë autori i cili posedon një shtëpi botimi. Titulli i librit është “Administrimi i vetes” dhe flet mbi mënyrën se si të sillet njeriu me veten e ti dhe ta administrojë atë. Prandaj ky libër është i dobishëm për atë person që humbet nënën apo babanë, apo qoftë dhe për atë njeri që dëshiron të dijë si ta komandojë veten, si t’i zhvillojë aftësitë e tij dhe si t’i shfrytëzojë ato në jetën e tij të përditshme. Një libër që flet rreth të njëjtës temë mbi të cilën po flasim sot, është dhe libri “Komandimi i vetes dhe administrimi i saj” i dok. Nusejbe Abdul Azis Elmutava, libër i cili është botuar nga komiteti “Ndihmoje vëllanë tënd musliman kudo qoftë” me qendër në Kuvajt. Ai është libër i një serie librash që përbëhet nga 25 volume, të cilat përbëjnë një metodë edukative të plotë. Këto ishin mostra të disa librave që flasin rreth temës tonë. Veç këtyre librave ka dhe të tjerë të cilët ju i dini dhe i lexoni çdo ditë. Gjithashtu ka dhe faqe interneti të cilat japin udhëzime për prindërit se si ti edukojnë fëmijët në rast të mungesës së nënës dhe si plotësojnë boshllëkun që ndjen fëmija. Megjithëse ky boshllëk nuk mund të mbushet dhe kompensohet, por të paktën mund të lehtësohet. Këto faqe mund të ndihmojnë këdo që ka të tilla probleme. Kurse libri tjetër është një libër i librarisë “Xherir” këtu në Kuvajt dhe titulli i tij është “Si të rritësh një fëmijë që të ketë inteligjencë emocionale”. Ai është udhëzues për prindërit dhe është shkruar nga Lorenc. Ai flet se si prindërit ta shfrytëzojnë inteligjencën emocionale të fëmijës qysh në vegjëli dhe si ta zhvillojnë këtë zgjuarsi. Sidoqë të jetë këto studime dhe të tjera mund t’i ndihmojnë prindërit në rastin e mungesës së nënës ose të babait ose vdekjes së njërit prej tyre se si ti edukojnë fëmijët. E përsërisim dhe një herë që në edukatën islame ka më shumë se një palë, ku hyjnë gjyshi dhe gjyshja, halla, tezja etj….kjo me qëllim që të mbushin boshllëkun e lënë bosh nga e ëma. Vetë Halifeja El-memun ishte një personalitet i rrallë, megjithëse ishte rritur në një ambjent ku i mungonte nëna. Sot perëndimi vuan shumë nga ky problem, nëna prezente dhe në mungesë ose nëna që mungon formalisht. Për këtë unë kam gjetur një studim në perëndim ose më saktë në Francë. Sipas këtij studimi është zbuluar se në Francë ka shtatë milionë qen – mund të çuditeni nga ky studim – në një kohë ku popullsia e Francës arrin 52 milionë. Pra në 52 milionë njerëz ka shtatë milionë qenë. Gjithashtu studimi pohon që: Sot nuk është e çuditshme në Paris që të shohësh njerëz që hanë në një tavolinë me qenin e tyre. Kur u pyetën doktorin në institutin për kujdesin e kafshëve, se cili ishte shkaku që francezët i trajtonin qentë njëlloj siç trajtojnë veten, ata u përgjigjën: Kjo për shkak se ata nuk gjejnë dikë që ta duan nga njerëzit. Kjo ishte një pyetje e vështirë dhe përgjigja ishtë akoma më e vështirë dhe e rrezikshme. Vallë ku i kanë këto njerëz nënat e tyre? Ku i kanë baballarët? Për këtë në kohët tona po rriten breza që nuk kanë lidhje me nënën, megjithëse ajo ekziston. Por lidhjet mes këtij fëmije dhe nënës dhe babait janë shkëputur. Në një shoqëri si Franca, ku siç thamë më lart popullsia arrin në 52 milionë dhe në mes tyre jetojnë 7 milionë qenë është diçka shqetësuese. Këta njerëz zënë si miq dhe shokë qentë me qëllim që të plotësojnë një nevojë shpirtërore. Ata kanë nevojë për ngrohtësi, dhembshuri dhe të duan dhe të duhen. Të gjitha sa përmendëm, e kanë burimin nga nëna. Ajo është burimi i dhembshurisë, prej saj e mësojmë dhembshurinë dhe mëshirën. Nëse i biri do sillej ashpër ndaj saj gjatë gjithë jetës, ajo e fal në fund të jetës së saj. Nëna nuk e njeh zemërimin dhe hakmarrjen ndaj fëmijës saj. Zemra e saj është zemra e vetme që nuk e njeh hakmarrjen në këtë botë. Termi hakmarrje nuk ekziston në zemrën e saj. Fenomene të tilla në Francë dhe gjetkë shprehin ndjenja dhe nevoja shpirtërore. Në këtë temë po flasim rreth fëmijës që rritet në një kohë që i ka vdekur nëna. Nëse diçka e tillë do të ishte në perëndim do të përbënte problem të madh. Diçka e tillë është problem dhe në shoqërinë islame, por që mund të kalohet më kollaj me anë të sistemit shoqëror me të cilin karakterizohet ai dhe me edukimin shoqëror. Është kjo ajo që ndodhi me vetë Memunin. Nëse do vërenim me kujdes cilësitë e Memunit, do të shohim që ishte i mënçur, i vendosur, i shkathët, trim, zemërgjërë dhe njeri që e donte të mirën. Veç kësaj ishte i ditur dhe njihte mirë jurisprudencën islame. Vallë si kishte arritur që të përfitonte cilësi të tilla? Dëgjoni me vëmendje të dashur vëllezër dhe motra se pyetje të tilla janë shumë të rëndësishme. Ne dhe të gjithë ata që lexojnë në biografitë dhe historitë e personaliteteve, është mirë që ta lexojmë historinë duke nxjerrë mësime prej saj. Po të shohim në trashëgiminë islame, botimet që zënë vendin më të madh janë botimet në fushën e historisë. Ata zënë vendin më të madh në të gjitha dorëshkrimet dhe librat e botuar dhe të shtypur. Libra të historisë ne kemi më shumë se librat e fikut, jurisprudencës islame. Në libraritë tona libra historie kemi më shumë se libra të logjikës. Kemi libra të historisë më shumë se libra në fushën e gjeografisë etj…Kështu në gjithë civilizimin islam librat që zënë vend më të madh në librari janë ato të historisë. Kjo na bën të mendojmë se si të përfitojmë prej këtyre librave? Si t’i nxjerrim margaritarët që mbajnë në vetvete këto libra të cilët i ka mbuluar pluhuri dhe janë lënë pasdore? Sot, po të studiosh dhe të specializohesh në fushën e historisë do të dëgjosh nga prindërit fjalë të tilla: Ti po humb kohën kot o biri im. Çfarë do të përfitosh nga historia? As jetesën nuk e siguron dot pasi nuk ke rrogë të lartë. Por ky prind ka harruar që bërja e historisë dhe ndryshimi i historisë vjen më parë nga studimi i historisë. Për këtë ajo është një fushë e rëndësishme. Po të shohim një e treta e Kuranit është me tregime, të cilat nuk janë gjë tjetër veçse histori. Nëse një e treta e Kuranit është histori, kjo do të thotë që historia është e rëndësishme. Nëse do e lexonim historinë siç duhej duke nxjerrë dobi dhe përvojë në çështjet shoqërore dhe edukative do të përfitonim shumë. Është kjo ajo që po bëjmë me këtë cikël emisionesh në “shtëpitë e dijetarëve”ku mundohemi t’i nxjerrim në dritë këto perla. Në një rast si ky i Memunit, vallë sa dobi kemi përfituar teksa e treguam këtë histori pasi e studiuam mirë dhe analizuam çdo pikë të saj? Kjo bëhet me qëllim që këto dobi dhe përvoja, t’i marrim dhe t’i praktikojmë në jetën tonë të përditshme me qëllim që të dijmë si t’i pregatisim fëmijët tanë për të qenë brezi i ardhëshëm dhe të jenë të ditur. Memuni ishte i pari që ndërtoi stacion për vrojtime në hapësirë. Ishte i pari që nxiti për të shkruar në fushën e matematikës. Të gjitha këto, i pari që, i pari që … janë tregues që ai ishte iniciator dhe një gjeni i rrallë. Këto i kishte arritur megjithëse ishte rritur në një shtëpi ku i mungonte nëna e cila i kishe vdekur gjatë lehonisë. Është e ditur në islam që gruaja që vdes gjatë lehonisë konsiderohet dëshmore siç thotë dhe profeti a.s:”Lehona është dëshmore”. Megjithëse i vdiqe ëma, babai i tij Harun Reshidi përdori menjëherë një plan emergjence për edukimin e djalit të tij. Kështu ai vendosi strategji edukative afatgjatë se si mund të bëhet ky fëmijë njeri i ditur dhe çfarë i duhet që të jetë dhe udhëheqës i umetit. Megjithëse ai u rrit pa kujdesin e nënës, ai u bë Halife dhe udhëhoqi vendin për njëzet vite e pesë muaj dhe ishin vite të mbushura me sukses për shkak të rezultateve që arriti. Prandaj themi që me histori të tilla mund të mësojmë se si të nisim rrugën e suksesit. Në temën e ardhshme do të flasim mbi një personalitet tjetër që është Maruf El-kerhi. Ai do të jetë heroi i historisë së ardhshme dhe historia e tij është tepër e habitshme pasi ai lindi dhe u rrit me prindër të krishterë. Në moshën shtatë vjeçare ai pranon islamin dhe bëhet shkak që dhe prindërit e tij të pranojnë islamin. Në temën e ardhshme do të flasim për një ambjent të tillë shoqëror dhe se si mund të nxirret një i ditur dhe lider nga një ambjent i tillë. Në fund jemi të gëzuar që jemi në kontakt gjithmonë së bashku. Lus Zotin që të na japë ne dhe juve sukses. Derisa të bëhet lumturia tradita e jonë u përshëndes me përshëndtjen: Paqja qoftë mbi ju.

[mujoislam]

Ebu Hanife dhe fëmija i vetëm
Imam Ebu Hanife siç e dini ka qenë fëmijë i vetëm i dy prindërve të tij dhe kjo është një situatë shoqërore e veçantë. Ndoshta shumë nga familjet muslimane sot mund të përjetojnë një situatë të tillë. 02.11.2009
Kliko këtu për ta parë foton në madhësi origjinale Sot do të flasim rreth imam Ebu Hanifes dhe do të studiojmë eksperiencën e tij edukative dhe shoqërore. Imam Ebu Hanife siç e dini ka qenë fëmijë i vetëm i dy prindërve të tij dhe kjo është një situatë shoqërore e veçantë. Ndoshta shumë nga familjet muslimane sot mund të përjetojnë një situatë të tillë. Kush është Ebu Hanife? Tani le të krijojmë një ide të përgjithshme rreth Imam Ebu Hanifes. Emri i tij i vërtetë është Numan ibnu Thabit El-muzban. Babai i tij Thabit, është takuar me shokët e profetit Muhamed a.s. Gjithashtu thuhet që edhe vetë Ebu Hanife, kur ishte gjashtëmbëdhjetë vjeç dhe shkoi në haxh me babanë e tij, u takua me një sahabi i cili e kishte parë Profetin a.s. Sido që të jetë, ajo që dihet mirë është se vetë babai i tij ishte takuar me shokët e Profetit a.s. Babai i tij Thabiti, e kishte pranuar islamin në kohën e Umer ibnul Hatabit. Numani (Imam Ebu Hanife) u lind në vitin 80 hixhri. A e dini se në ç’qytet u lind ai? U lind në Kabul. Në atë që sot njihet me emrin Afganistan. Kështu Imam Ebu Hanife u lind në Kabul në Afganistan, por që më pas ai udhëtoi shumë duke kërkuar dije derisa në fund u vendos në Bagdad të Irakut. Kurse në Kufe ai filloi rrugën e dijes dhe edukimit, sidomos pasi hyri në kontakt dhe me dijetarin e njohur Shabij Zoti e mëshiroftë. Ai e vazhdoi këtë rrugë derisa u bë një nga dijetarët (fakih) më të shquar të umetit musliman. Ai themeloi medh-hebin e tij, të cilin e pasuroi dhe e bëri të veçantë. Siç thuhet në librat e historisë, babai i Imam Ebu Hanifes kishte pranuar islamin në kohën e Umerit dhe kishte takuar dhe shokë të Profetit a.s. Ai ishte takuar dhe me Ali ibnu Ebi Talib i cili ishte lutur që Zoti t’i japë bereqet në pasardhësit e tij. Ndoshta vetë Imam Ebu Hanife erdhi si pasojë e asaj lutjeje të Aliut r.a. Si fillim, Imam Ebu Hanife filloi të mësojë lëndën e Usulit. Ai tregonte një interes të veçantë për të dialoguar me ateistët dhe ata që nuk besonin në ekzistencën e Zotit. Për këtë, argumentet logjika, forca bindëse dhe elokuenca e tij ishin tepër të fuqishme. Nëna dhe babai i tij që kur ishte i vogël i kushtonin rëndësi zhvillimit të dijeve dhe kulturës tek djali i tyre. Ai që lexon kërkimet dhe studimet perëndimore do gjejë që këto studime pohojnë që një fëmijë e vetëm, vuan nga shumë sëmundje psikologjike. Ka shumë sjellje negative që një fëmijë i vetëm i fiton dhe ekzistojnë tek ai. Ato thonë që një fëmijë i vetëm që nuk ka vëllezër dhe motra, personaliteti i tij do të jetë më shumë serioz dhe gjithmonë do jetë i mbyllur në vetvete. Ditën e parë që do të shkojë në shkollë, nuk përzihet me fëmijët e tjerë dhe nuk bashkëpunon me ta. Shpirti social nuk ekziston tek ai dhe të gjitha këto për shkak se ai është rritur i vetëm. Këtë e thonë studimet perëndimore dhe të huaja. Të njëjtën gjë pohojnë dhe disa nga studimet në botën arabe ku thonë që fëmija i vetëm është inatçi, nuk dëgjon dhe nuk bindet, këmbëngul në të tijën gjithmonë, disa prej tyre vuajnë nga depresioni dhe të tjerë nga stresi. Kjo është ajo që thonë studimet dhe kërkimet. Kurse unë dua të ndalem pak tek këta rezultate. A është e vërtetë që fëmija i vetëm jeton në një gjendje të tillë? Po vetë Imam Ebu Hanife, a vuante nga këto sëmundje psiqike? A vuante nga depresioni dhe stresi? Ai ishte i tillë që nuk e pranonte mendimin e kundërshtarit edhe nëse ishte mendim i drejtë? Unë do të përmend një histori nga historitë e Imam Ebu Hanifes i cili njihet për dialogjet me ateistët dhe mohuesit e ekzistencës së Zotit. Një ditë në Bagdad, Imam Ebu Hanife ishte duke dialoguar me një ateist. Imam Ebu Hanife dëshironte të vërtetojë që Zoti ekziston, kurse ateisti dëshironte të vërtetojë që Zoti nuk ekziston. Këtë dialog e dëgjonte një grup njerëzish. Dialogu vazhdoi për kohë të gjatë dhe u zhvillua në disa seanca. Imam Ebu Hanife i paraqiste argumente, fakte dhe prova rreth ekzistencës së Zotit. Në anën tjetër ateisti i paraqiste argumentet e tij që Zoti nuk ekziston. Në ditën e tretë del në pah zgjuarsia, gjenialiteti i Imam Ebu Hanifes dhe vizioni i tij për të vërtetën. Nëse e shihte që e drejta dhe e vërteta është me kundërshtarin e pranonte. Ky ishte qëndrimi i të gjithë njerëzve të ditur. Kështu Imam Ebu Hanife në fund i tha kundërshtarit ateist:”Unë kam një mendim tjetër. Ne kemi dy apo tre ditë që dialogojmë me njëri-tjetrin, çfarë mendon që nesër të jetë dita vendimtare dhe ose unë të besoj që Zoti nuk ekziston dhe ose ti të besosh që Zoti ekziston?” Kështu nesër në orën një në drekë të takohemi në këtë vend dhe të dialogojmë. Të dy palët ranë dakort. Të nesërmen në orarin e caktuar, Imam Ebu Hanife me qëllim u vonua një orë. Kur hyri, ateisti i tha:”Ne e lamë që të takoheshim në filan orë, kurse ti u vonove. Kjo do të thotë që unë jam fituesi i këtij dialogu dhe faktet flasin për mua. Imam Ebu Hanife i tha:”Unë jam me ty që faktet flasin për ty, por dëgjoje shkakun se përse u vonova.” “Pa hë – i tha ateisti – cili është shkaku që u vonove?” Imam Ebu Hanife i tha: “Për Zotin tek po prisja një varkë që të më nxirrte në bregun tjetër në brigjet e lumit Tiger, papritur pashë një çekiç, gozhda dhe dërrasa që fluturuan në qiell. Më pas dërrasat ranë mbi ujin e lumit, çekiçi i merrte gozhdat dhe mbërthente me ta dërrasat, duke formuar pas pak një varkë. Më pas pashë një pëlhurë që fluturoi në qiell, ra mbi varkë ku u ngjit pas një dërrase të gjatë dhe kështu formoi velat. Unë hypa në këtë varkë, kalova lumin dhe erdha tani këtu para teje dhe të kërkoj të falur për vonesën.” Ateisti i habitur i tha:“Ti dëshiron prej meje të besoj që një dërrasë fluturon bashkë me çekiçin dhe gozhdët dhe se çekiçi i mbërthen gozhdët në dërrasa duke formuar një varkë?! Mos më kujton të çmendur dhe dëshiron prej meje ta besoj?!” Imam Ebu Hanife ia ktheu:”Po ti a dëshiron prej meje të besoj që një hënë dritëplotë në qiell, një diell i vendosur në hapësirë, yje dhe galaktika, tokë dhe qiell janë krijuar pa dikë që është i ditur, rregullator dhe krijues i këtyre krijesave?!” Ateisti në çast mbeti i shtangur dhe filloi të mendojë. Më pas ai pranoi islamin dhe tha: “Dëshmoj që ekziston një Zot për këtë gjithësi” dhe u bë musliman. Ajo që na intereson nga kjo histori është se Imam Ebu Hanife nuk vuante nga strese, depresione dhe shqetësime të tjera psiqike. Një herë unë u takova me një doktor në filozofi. Ai menjëherë filloi të filozofojë dhe të thotë që dijetarët e umetit tonë kanë vuajtur nga sëmundje psiqike. Unë i thashë:”O doktor, ne kemi shembuj si Imam Ebu Hanife që megjithëse ishte fëmijë i vetëm nuk vuante nga këto sëmundje që thua. Dhe kjo është ajo që e dallon edukimin islam nga edukimi perëndimor.” Kur mund të ndodhë që djali im i vetëm, të vuajë nga sëmundje si depresioni, vetëmbyllja, kokëfortësia, nuk përzihet me njerëzit dhe nuk është shoqëror? Kur mund të ndodhë kjo? Kjo ndodh vetëm nëse edukimi i tij është edukim perëndimor. Është për të ardhur keq që shumica e familjeve të muslimanëve sot e praktikojnë këtë lloj edukimi. Kështu, fëmija i vetëm rritet duke gëzuar liri të plotë, pa ndërhyrjen e babait dhe të nënës në jetën e tij. Ky fëmijë rritet dhe edukohet me programet e ndryshme televizive, ose kërkuar në botën e pafundme të internetit. Edhe unë që kam pesë motra, sikur të jetoja dhe të edukohesha në këtë formë, do të vuaja nga probleme psiqike. Kurse edukata islame është plotësisht ndryshe o vëllezër dhe o motra. Imam Ebu Hanife nuk u rrit dhe u edukua i vetëm, edhe pse ishte fëmijë i vetëm. Misioni i edukimit në islam nuk i përket vetëm nënës dhe babait, por i përket dhe xhaxhait, gjyshit dhe gjithë shoqërisë. Kjo tregon që në një shoqëri të tillë ka unitet shoqëror. Po, ai është i vetëm në shtëpi, por jeton në një shoqëri të përsosur dhe të plotë. Dhe kjo është e veçanta e edukimit islam nga ai perëndimor. Kjo ishte pika e parë. Kurse pika e dytë është se edukimi islam, ka dhe fenë në përmbajten e tij. Nëse fëmija rritet me ndjenjën e fesë dhe lidhjet e fuqishme me Zotin, nuk ka si të ndihet i vetëm, pasi e ndjen që ka një Zot që e ngushëllon, që ka një Zot që e përkrah dhe i jep forcë. Kështu ai nuk ka përse të mërzitet nga jeta, pasi Zotin e ka gjithmonë. Gjithashtu ai nuk ndihet as i dobët, pasi forcën e tij e merr nga fuqia e Zotit. Kështu thënia:”Me mua është Zoti im i cili do më udhëzojë” është një fjalë që e tha Musai a.s i cili ndihej i vetëm në ato momente krize. Por ekzistenca e Zotit e bëri të ndjejë që nuk është i vetëm. Për këtë megjithëse Imam Ebu Hanife në çertifikatën e lindjes së tij është shkruar që është fëmijë i vetëm, por nga ana edukative dhe shoqërore ai përkundrazi është person gjeni dhe i dalluar. Libri që kam lexuar kohët e fundit, është një libër që përshkruan historinë e Adhamijes në Irak, qytetin e Imam Ebu Hanifes. Autori i këtij libri është Velid El’adhamij dhe është libër me shume vlera. Ai flet mbi historinë e Adhamijes si qytet dhe gjëja tjetër e bukur është se flet mbi varrezën në të cilën u varros Imam Ebu Hanife. Imam Ebu Hanife vdiq në vitin 150 hixhri dhe u varros në varrezën me emër Hajzeran. Autori i librit thotë që në vitin 150 hixhri vdiq Imami i madh Ebu Hanife Numan ibnu Thabit El-kufij dhe u varros në anën lindore të Bagdadit. Duke pasur parasysh pozitën shoqërore dhe si dijetar, kolegët e tij dijetarë dhe nxënësit e tij shkonin dhe e vizitonin tek varri. Varreza ku u varros Imam Ebu Hanife u quajt varreza Hajzeran, pasi është varreza në të cilën janë varrosur dijetarët më të njohur. Aty është varrosur Imam Ebu Hanife, është varrosur Muhamed ibnu Is’hak që është i njohur nga të gjithë për biografinë e Profetit a.s, është varrosur aty edhe El-hajzerani e cila është nëna e Harun Reshidit. Kështu varreza e morri emrin Hajzeran pas varrosjes në të, të nënës së Harun Reshidit. Imam Ebu Hanife pasi kishte vdekur, njëzet ditë më pas njerëzit dhe nxënësit e tij shkonin çdo ditë duke e lutur Zotin për të. Kjo ishte një histori shumë e shkurtër rreth Imam Ebu Hanifes. Për këtë ne flasim rreth fëmijës së vetëm dhe vazhdojmë të theksojmë që një fëmijë i vetëm në shtëpi me të vërtetë që është i vetëm, por kjo nuk është mangësi shoqërore për të. Në fillim të emisionit folëm rreth fëmijës së vetëm dhe rreth Imam Ebu Hanifes. Unë kam disa studime siç e përmenda dhe më sipër, ku një prej tyre është “Nel”. Ajo ka shkruar në studimin e saj rreth fëmijëve të cilët janë të vetëm dhe nuk kanë as vëllezër të tjerë dhe as motra. Ajo e quan një fëmijë të tillë “fëmija problematik” dhe thotë që fëmija i vetëm është shumë xheloz, egoist, mendon vetëm për vete, mbështetet tek të mëdhenjtë për çdo gjë, është armiqësor, kërkon të dominojë ai gjithmonë, i pëlqejnë zënkat etj… Me këto ajo nuk lë gjë pa thënë për fëmijën e vetëm. Me këto që thotë ajo, çdo baba dhe nënë që kanë vetëm një fëmijë do të jetonin në gjendje ankthi. Për këtë unë dua t’ju kujtoj atë që thamë më sipër mbi ndryshimin mes edukimit në islam dhe edukimit në perëndim. Le të biem dakord që babai dhe nëna e një fëmije të vetëm jetojnë të shqetësuar rreth tij. Kush do e ngushëllojë? Kush do të luajë me të, sidomos kur gjendet në shtëpi? Atij i duhet të flasë me veten ose me më të mëdhenjtë. Kjo shkakton strese tek fëmija i vetëm dhe e bën atë që t’i japë rëndësi vetëm vetes. Kudo që të lëvizë në shtëpi, ai kërkon që ta shohin të gjithë njerëzit. Nëna, babai, halla, gjyshja, tezja etj… kërkon që ta shohin të gjithë dhe të jetë numri një në shtëpi dhe në shoqëri. Ai gjithmonë jeton duke u krekosur dhe duke e parë veten më të madh se ç’është. Kjo na nxit për të studiuar rreth kësaj dukurie dhe më shumë. Le të kalojmë në një pikë tjetër: A ka fëmija i vetëm gjëra pozitive? Po negative?Sigurisht që ka gjëra negative. Një fëmijë i vetëm ka gjashtë gjëra pozitive dhe gjashtë negative. Gjëja e parë pozitive tek një fëmijë i vetëm është se ai ndjen kënaqësi gjithmonë kur është në shoqërinë e prindërve të tij. Kur dikush ka pesë apo gjashtë fëmijë asnjë prej tyre nuk e ndjen veten të veçantë tek prindërit. Kurse fëmija i vetëm e ndjen që është i veçantë. Ai është gjithmonë mes nënës dhe babait dhe jeton si mbret. Jeton i pasur dhe i qetë shpirtërisht. Ai ndjehet mirë nëse babai dhe nëna janë me të, pasi ndiehet i sigurtë. Gjëja e dytë pozitive është qetësia në familje. Ata që kanë pesë apo gjashtë fëmijë gjithmonë jetojnë në zhurmë dhe potere. Dikush vrapon, dikush thyen diçka, të tjerët zihen, dikush qan etj… kurse me fëmijën e vetëm, familja është e qetë. Babai është i qetë, nëna e qetë dhe vetë fëmija si personalitet është i qetë. Kjo është një gjë pozitive e dytë për një fëmijë të vetëm. Gjëja e tretë pozitive për një fëmijë të vetëm është se atij i kushtohet kujdes dhe rëndësi më shumë, me qëllim që të edukohet dhe të jetë i dalluar. Po të shohësh, babai gjithmonë i ka sytë tek ai, po kështu dhe nëna. Çdo të metë që gjejnë tek fëmija, menjëherë mundohen ta korigjojnë. Ky kujdes bën që të kemi një fëmijë të veçantë dhe të dalluar. Imam Ebu Hanifeja ndoshta është bërë i dalluar dhe i suksesshëm për shkak se ishte i vetëm. Ai ishte i suksesshëm në dije, në fikh, në logjikë, në dialog dhe debat. Për këtë ai arriti të ndërtojë medhhebin e tij dhe themeloi një shkollë të. Gjëja pozitive e katër është se fëmija i vetëm arrin të ketë për vete sasi të madhe dashurie dhe dhembshurie. Babai dhe nëna nuk kanë tjetër veç këtij fëmije të vetëm në shtëpi, kështu që e gjithë ana emocionale do të derdhet tek ky fëmijë. Si rezultat, ky fëmijë ndjen që është i pasur dhe i ngopur emocionalisht. Kur del në shoqëri një fëmijë i tillë, nuk ndihet i varfër emocionalisht. Një vajzë të vetme, e cila është e ngopur me të tilla ndjenja dhe emocion, nuk do të ndikohej aspak nëse do të ndalohej në rrugë nga një djalë, i cili do e ngacmonte duke lavdëruar flokët e saj, fytyrën etj… Kjo, pasi ajo është e ngopur me të tilla gjëra. Babai e lavdëron, nëna e ledhaton etj… dhe me këtë ata e kanë ngopur nga ana emocionale. Kështu që kur të dalë ajo është e ngopur emocionalisht dhe fjalë të tilla nuk ndikojnë aspak tek ajo. Kjo padyshim që është diçka tepër pozitive. Veçsa përmendëm, fëmija i vetëm ka shumë lojëra. Të gjitha lojërat grumbullohen dhe blihen për fëmijën e vetëm. Babai, nëna, gjyshi, gjyshja etj… kushdo që udhëton kur kthehet i blen atij një lojë. Me këtë atij i bëhet një grumbull lojërash dhe një gjë e tillë padyshim që është karakteristikë e fëmijës së vetëm. Gjëja e pestë pozitive e fëmijës së vetëm, është përkrahja në zhvillimin e dhuntive të tij. Babai dhe nëna kur kanë një fëmijë të tillë, interesohen më shumë për të. Ata kërkojnë dhunti të reja dhe i zhvillojnë ato. Ata kanë kohë të bollshme për ta përkrahur dhe për t’i zhvilluar dhuntitë dhe gjenialitetin e tij. Me këtë’ ky fëmijë arrin të bëhet i dalluar. Gjëja e gjashtë pozitive është se ai reagon dhe bashkëvepron me më të mëdhenjtë. Nëse do të merrnim dy fëmijë, njëri i vetëm, kurse tjetri ka pesë ose gjashtë vëllezër dhe të rrijmë të dëgjojmë fjalët e secilit prej tyre ne mund t’i dallojmë se kush është i vetëm dhe kush jo. Fëmija i vetëm përdor fjalë të mëdha, termat gjuhësorë janë më të zgjedhur, mënyra se si lëviz dorën, kokën dhe trupin, mënyra se si dialogon, diskutimet e tij, të bëjnë që të mendosh që ke të bësh me një fëmijë por të rritur. Kurse fëmija i dytë e ndjen që ai nuk është më shumë se një fëmijë. Fjalët, gjuha që përdor, mënyra etj… tregojnë që është vetëm një fëmijë. Kjo pasi ai jeton me fëmijë, flet me fëmijë, luan me fëmijë etj.. kështu që ambjenti në të cilin qëndron është ambjent fëmijësh. Kurse i pari me trup ishte fëmijë, por në përmbajtje dhe në brum ishte i madh. Saqë kur sheh një pesë apo gjashtë vjeçar të tillë habitesh me aftësitë e tij. Jo vetëm kaq, por t’i hyn dhe në dialog dhe në bisedë me të, pasi fëmija i vetëm bëhet pjesë e dialogut. Kurse një fëmijë që nuk është i vetëm nuk merr pjesë në biseda. Kjo pasi ai është mësuar që bisedat t’i bëjë në nivel fëmijësh. Kështu kjo është gjë pozitive për fëmijën e vetëm. Prandaj unë theksoj që fëmijën e vetëm duhet ta shfrytëzojmë pasi është diçka e mirë e cila na shtyn drejt fëmijës së ditur dhe gjeni. Libri që kam në dorë, autor i të cilit është Pol Kolman, është një libër shumë i dobishëm që përmban shumë ide të zgjuara. Titulli i tij është “Si të flasësh me fëmijët e tu”. Përmbajtja e librit e bën atë të rrallë për nga rëndësia. Autori në libër përmend problemin e divorcit dhe si t’u tregosh fëmijëve për divorcin. Aty ai paraqet pesëmbëdhjetë ide të ndryshme positive dhe pesëmbëdhjetë të tjera negative. Një problem tjetër është djallëzia dhe të qënit i prapë. Si të sillesh me një fëmijë të tillë? Autori paraqet dhjetë ide pozitive dhe dhjetë të tjera negative. Në të vërtetë ky është një libër shumë i dobishëm dhe ju këshillojmë që ta lexoni dhe të përfitoni prej tij. Kush konsiderohet fëmijë i vetëm? Teksa flasim rreth fëmijës së vetëm, lind një pyetje e rëndësishme: Kush konsiderohet fëmijë i vetëm? Unë jua bëj juve këtë pyetje. Kush është fëmijë i vetëm? Mos është fëmijë i vetëm ai fëmijë i cili është i vetëm? Çfarë kuptojmë kur themi i vetëm? Unë po ju flas rreth vetes time dhe u them që kam një vëlla dhe kam tre motra. Të gjithë ne jemi pesë persona. Kishim dhe një vëlla por ai ka vdekur. Tani jemi pesë, dy djem dhe tre motra. Unë si Xhasim, a konsiderohem i vetëm apo jo? Përgjigja është jo, pasi kam tre motra dhe kam një vëlla. Kështu nuk konsiderohem i vetëm pasi jetoj në një familje prej pesë personash. Por… a të përgjigjem dhe ta them? Unë në realitet jam i vetëm. Ju do të pyesni se si jam i vetëm? Unë ua them se si. Kush ka thënë që një fëmijë i vetëm është ai që nuk ka as vëllezër dhe as motra? Nëse një fëmijë ka dhjetë vëllezër dhe motra, por ky fëmijë është i vetmi nga të gjithë që përkëdhelet, a konsiderohet i vetëm apo jo? Unë e konsideroj të vetëm. Unë nuk po u them tani që unë jam i përkëdhelur por do ua tregoj se përse jam i vetëm. Kështu mund të jenë dhjetë vëllezër dhe motra, vetëm njëri prej tyre është i përkëdhelur kurse nëntë të tjerët trajtohen njësoj nga prindërit. Fëmijën e përkëdhelur këtu ne e quajmë fëmijë të vetëm. A t’jua tregoj se si jam unë i vetëm? Unë jam Xhasimi dhe kam tre motra që kanë lindur para meje. Pas tyre, nëna priti një kohë të gjatë dhe pastaj linda unë. Lindjen e një djali pas tre vajzash a nuk e konsiderojmë si fëmijë të vetëm? Vazhdova unë për pesë apo gjashtë vite të jem fëmija i vetëm. Kisha tre motra më të mëdhaja, unë isha i katërti, kështu që isha fëmija i vetëm. Vëllai im, fëmija e pestë, lindi pas meje pas gjashtë vitesh. Pasi lindi ai unë nuk konsiderohesha më i vetëm, pasi ishim dy djem tani. Ajo që duam të themi është se fëmija i vetëm nuk është domosdoshmërisht ai që nuk ka vëllezër dhe motra. Nëse do të kishim një familje me dhjetë fëmijë, njëri prej tyre është handikapat (Zoti na ruajt). I gjithë interesi dhe kujdesi i kushtohet këtij fëmije. Ky fëmijë konsiderohet i vetëm. Edhe një herë tjetër e themi që kjo çështje ka nevojë të diskutohet më gjerësisht. Ne gëzohemi me kontaktet tuaja me ne dhe derisa lumturia të bëhet tradita jonë ju themi: Paqja qoftë mbi ju.

[mujoislam]

Uthmani, model në marrëdhëniet bashkëshortore
Morali me të cilin njihej më shumë Uthmani, ishte turpi. Çdo popull që e ka pasur turpin si moralin kryesor, ai popull është lartësuar dhe nderuar. 29.10.2009
Kliko këtu për ta parë foton në madhësi origjinale Në këtë temë do të flasim mbi figurën e Uthman ibnu Affanit dhe marrëdhëniet e tij bashkëshortore. Ai ishte shumë i dashur dhe tejet miqësor me gruan e tij. Uthmani është një nga dhjetë të përgëzuarit me xhenet dhe është Halifeja i tretë musliman pas të dërguarit të Zotit. Emri i nënës së tij ishte Erva dhe ajo ishte halla e Profetit a.s. Cilësitë e tij të rralla, e bënë Profetin a.s t’a zgjedhë atë si dhëndër për dy vajzat e tij. Ishte ky fakt, ai që e bëri të njihej dhe me emrin “Me dy drita”. Si u konvertua në islam dhe kush ishte shkaku? Personi që u bë shkaktar për konvertimin e Uthman ibnu Affanit në islam, ishte Ebu Bekri. Kur pranoi islamin, Uthmani ishte 32 vjeç. Që në rini, Uthmani ishte aktiv dhe kishte ndërtuar marrëdhënie shoqërore të shëndosha dhe fitimprurëse. Ai ishte një nga muslimanët e parë që koknvertoheshin dhe pranonin islamin si fe të vetme të tyre. Duke qenë nga të parët që pranuan islamin, ai ka dhënë një kontribut të çmuar në përhapjen e islamit. Morali me të cilin njihej më shumë Uthmani, ishte turpi. Çdo popull që e ka pasur turpin si moralin kryesor, ai popull është lartësuar dhe nderuar. Ndërkohë që çdo populli që i ka munguar morali i turpit, është degjeneruar dhe shkatërruar. Është pikërisht morali i turpit një nga faktorët kryesorë për forcimin e marrëdhënieve me Zotin e madhëruar. Kjo, pasi turpi të pengon nga veprimi i gjynaheve të mëdha dhe të vogla. Për moralin e turpit thuhet që ai është kurora e të gjithë moraleve. Përse u quajt me dy drita? Dy vajzat e Profetit a.s para se të martoheshin me Uthmanin, ishin të fejuara me dy djemtë e Ebu Lehebit. Kur Profetit a.s iu shpall zbulesa hyjnore dhe filloi të publikojë fenë islame, Ebu Lehebi, gruaja dhe fëmijët e tij ishin nga armiqtë dhe kundërshtarët e tij. Madje Ebu Lehebi u kërkoi dy djemve të tij që t’a prishnin fejesën me dy vajzat e Profetit a.s. Me këtë, Ebu Lehebi kërkonte t’i shkaktojë dhimbje dhe t’i bëjë presion psikologjik dhe social Profetit a.s për ta braktisur fenë. Pikërisht për shqetësimet dhe keqtrajtimin ndaj Profetit a.s, Zoti shpalli një sure të veçantë për Ebu Lehebin. Thotë Zoti në Kuran:” “Iu thafshin duart Ebu Lehebit dhe u thaftë në gjithçka! Nuk do ta ndihmojnë atë as pasuria dhe as fitimet e tjera. Ai, me siguri, do të hidhet në zjarrin me flakë të tërbuara, po ashtu edhe gruaja e tij, që mbart drutë e zjarrit, në qafën e saj do të ketë një litar prej fijesh palme.” (Mesed 1-5) Pasi dy djemtë e Ebu Lehebit e prishën fejesën, Profeti a.s zgjodhi Uthman ibnu Affanin si dhëndër të tij dhe vajzën e tij Rukajen e martoi me të. Lidhja martesore mes tyre ishte një lidhje e bekuar dhe e lumtur. Kur Profeti a.s urdhëroi muslimanët që të emigronin për në Abisini, bashkë me muslimanët e tjerë ishte dhe Uthmani me gruan e tij Rukajen. Ata të dy, ishin çifti i parë që emigronin për hir të Zotit. Kur Profeti a.s emigroi bashkë me muslimanët e tjerë për në Medine, Uthmani dhe Rukaja u kthyen nga Abisinia dhe u vendosën në Medine. Pas disa kohësh në Medine, Rukaja sëmuret rëndë dhe për pasojë vdes. Kjo gjë e dëshpëroi shumë Profetin a.s dhe bashkëshortin e saj Uthmanin. Profeti a.s, duke e parë Uthmanin të mërzitur dhe të dëshpëruar, i tha:”Të shoh të mërzitur o Uthman!” “Po o i dërguari i Zotit - iu përgjigj Uthmani – me vdekjen e Rukajes, u ndërpre lidhja miqësore mes meje dhe teje dhe ç’është më e keqja nuk pata as fëmijë me të.” Profeti a.s i tha:”O Uthman! Më erdhi Xhibrili a.s dhe më propozoi që të të martoj me vajzën tjetër Umu Kulthumin.” Kështu u martua Uthmani me vajzën e dytë të Profetit a.s Umu Kulthumin. Por edhe kjo martesë e cila e gëzoi Uthmanin, përfundoi si e para me vdekjen e Umu Kulthumit. Kur Profeti a.s e pa të dëshpëruar Uthmanin për vdekjen e gruas së tij, i tha:”O Uthman! Për Zotin nëse do të kisha një vajzë të tretë do të kisha martuar me të.” Kjo tregon dhe një herë mbi marrëdhëniet dhe lidhjet e forta mes Uthmanit dhe Profetit a.s. Martesa e Uthmanit me Nailen Për shkak të martesës së Uthmanit me dy vajzat e Profetit a.s, u quajt Uthmani me dy drita. Është një nofkë që nuk e ka pasur asnjë njeri tjetër që nga Ademi a.s dhe nuk do e ketë njeri tjetër deri në Ditën e Kijametit. Askush tjetër përveç Uthmanit, nuk është martuar me dy vajza të një profeti. Diçka e tillë është një vlerë tjetër që i shtohet vlerave të Uthmanit. Pas vdekjes së Umu Kulthumit, Uthmani u martua me një grua tjetër Nailen. Ajo ishte një grua fisnike, e guximshme dhe e bukur, por jo më e bukur se Umu Kulthumi dhe Rukaja, e cila merrej se shembull dhe model për bukurinë e saj. Model i hijeshisë burrërore ishte dhe vetë Uthmani. Nga historitë që rrëfehen në këtë aspekt, është se Profeti a.s e dërgoi Usamen tek Uthmani t’i japë diçka. Usame vajti tek Uthmani, hyri në shtëpinë e tyre dhe i pëshëndeti por nuk ua dha porosinë e Profetit a.s. Ai u kthye tek Profeti a.s, i cili e pyeti duke buzëqeshur:”Çfarë pe që nuk ua dhe porosinë time?” Usame i tha:”Për Zotin pashë Uthmanin me Rukajen dhe mbeta i hutuar nga hijeshia dhe bukuria e të dyve.” Bujaria dhe zemërgjerësia e Uthmanit Uthman ibnu Affani njihet për bujarinë dhe zemërgjerësinë e tij. Me këtë rast, të gjithë ne e dimë kontributin e Uthmanin në përgatitjen e ushtrisë muslimane. Kur Profeti a.s u bëri thirrje muslimanëve që të kontribojnë në përgatitjen e ushtrisë, vetë Umeri solli gjysmën e pasurisë së tij. Ebu Bekri solli të gjithë pasurinë e tij, ndërkohë që Uthmani dhuroi 950 deve të ngarkuara me ushqimet dhe armatimet e nevojshme për luftë dhe pesëdhjetë kuaj. Diçka e tillë ishte një kontribut shumë i madh, gjë që e bëri Profetin a.s të thotë:”Nuk ka gjë që e dëmton imazhin e Uthmanin pas kësaj dite.” Profeti a.s e përgëzoi me xhenet dhe ai është nga dhjetë të përgëzuarit me xhenet. Kontributin me pasuri nuk mundet ta bëjë kushdo. Sa herë na ndodh që nëse duam t’i japim dikujt ca të holla, ne nxjerrim ato më të vjetrat edhe pse kemi të reja dhe në të njëjtën vlerë. Ka njerëz të cilët japin dhe kontribojnë me pasuritë e tyre pa i llogaritur ato që japin, siç ishte Uthman ibnu Affani. Uthmani dhe pusi RumaM Një rast tjetër të cilin vlen ta përmendim është dhe rasti kur Uthmani u dhuroi muslimanëve pusin Ruma. Ruma ishte një pus në pronësinë e një hebreu, nga i cili mbushnin ujë dhe furnizohej i gjithë qyteti i Medines. Profeti a.s, një ditë shprehu dëshirën që ky pus duhej të ishte pronë e muslimanëve. Uthmani e bleu këtë pus dhe e dhuroi vakëf për të gjithë muslimanët. Jo vetëm kontribut material Uthmani nuk dallohej vetëm nga kontributet materiale dhe pasuritë që jepte për mirëqenien e muslimanëve. Ai kishte një kontribut të çmuar dhe në morale dhe vlera shoqërore. Kur të gjithë muslimanët përgatiteshin për të marrë pjesë në luftën e Uhudit, edhe Uthmani deshi të marrë pjesë në këtë luftë. Ai vajti tek Profeti a.s dhe i tregoi se gruaja e tij ishte e sëmurë. Profeti a.s e urdhëroi që t’i qëndrojë tek koka dhe të mos marrë pjesë në luftë. Kështu, Uthmani i qëndroi tek koka duke i shërbyer dhe dhënë zemër. Me këtë, duam të themi që kontributi i tij nuk ishte vetëm material por edhe moral dhe social. Sa herë që flasim mbi kopracinë dhe babëzinë, flasim dhe mbi kopracinë emocionale. Kur gruaja e tij Rukaja vdiq, dhimbja e Uthmanit ishte e dyfishtë. Kjo, për shkak se i vdiq gruaja dhe e dyta për shkak se ai nuk morri pjesë në betejën e Uhudit bashkë me muslimanët e tjerë. Dhimbjen e parë Profeti a.s ia lehtësoi duke e martuar me vajzën e tij të dytë. Ndërkohë që dhimbjen e dytë ia lehtësoi duke i folur mbi qëllimin dhe nijetin e mirë. Ne të gjithë e dimë që kushdo që ka një nijet të mirë, por nuk e realizon atë, i shkruhet sikur e ka vepruar. Nëse një musliman vepron një vepër të mirë, i shkruhet sikur ka vepruar dhjetë të tilla. Nëse vepron një vepër të keqe, i shkruhet një e tillë. Një herë, morra një taksi dhe gjatë bisedës me shoferin, më tregoi se gruaja e tij ankohej gjithmonë dhe se kohët e fundit i kishte kërkuar dhe divorcin. Ai ndihej i dëshpëruar pasi me këtë grua kishte gjashtë fëmijë, të cilët i kishte ai nën kujdestari. Ai tregonte se çdo ditë dilte në mëngjes në punë, kthehej në drekë për t’u gatuar fëmijëve dhe dilte përsëri në punë deri natën vonë. Unë fillova ta pyes mbi hollësitë e marrëdhënieve të tyre bashkëshortore dhe zbulova që gruaja e tij ishte neglizhente dhe shpërfillëse. Në fund unë e pyeta:”Po përse pranove që t’ia japësh divorcin?” Ai më tha:”Po çfarë mund të bëja tjetër? A mund të jetohet me një grua që nuk të don dhe nuk të respekton?!” Nga kjo histori mësova se përveç marrëdhënieve bashkëshortore, ka edhe besnikëri bashkëshortore. Uthman ibnu Affani e kishte këtë besnikëri bashkëshortore, e cila buronte nga morali i turpit dhe shumë moraleve të tjera. Ai ishte model mbi kontributin me pasuri në udhën e Zotit dhe model në besnikërinë dhe marrëdhëniet bashkëshortore. Martiri Uthman ibnu Affani Tregohet që Uthmani e përfundoi leximin e gjithë Kuranit brenda një nate. Një moment tjetër i rëndësishëm është dhe rasti kur Profeti a.s ishte në shoqërinë e Uthmanit, Ebu Bekrit dhe Umerit në malin Uhud. Në atë çast, mali tronditet dhe Profeti a.s i flet me fjalët:”Qetësohu Uhud! Pasi sipër teje ndodhet një Profet, një i besueshëm dhe dy martirë.” Kjo ishte një dëshmi nga ana e Profetit a.s për Uthmanin. Kur shumë njerëz i kërkuan ta lërë postin e Halifes, ai u tha:”Jo. Nuk e heq një këmishë që e kam veshur një herë.” Uthmani ishte një nga dhjetë të përgëzuarit me xhenet. Ai ishte dhe mbetet simboli dhe modeli i rinisë muslimane dhe njëkohësisht është krenaria e këtij umeti. Uthman ibnu Affani kishte një djalë që quhej Iban ibnu Uthman. Ai u bë një nga dijetarët më të mëdhenj të Medines dhe përmendej bashkë me dhjetë fakihët më të mëdhenj të qytetit. Paqja e Zotit qoftë mbi ju!