Persosja dhe shendoshja e besimit orthodhoks

[ilia spiro]

Mesa di une,edhe ne vendet e tjera egzistojne urimet e tipit,"Per shume vjet o kryezot",apo te tjera dhe ky eshte nje problem qe duhet ta zgjidhin gjithe kishat orthodhokse te botes,duke diskutuar sebashku.

Sa per punen e ikonave ke te drejte,mund te kuptohet se ne vitet e para kur nuk kishte mundesi dhe ikonat vinin nga Greqia,por sot kur kisha ka punishten e saj te ikonave duhet qe te gjitha te behen ne shqip,me ka merzitur jashtezakonisht fakti qe para disa vitesh,kur u inagurua Katedralja e Shkodres,ikonat ishin te punuara ne punishten e kishes dhe ishin vetem ne greqisht(Kjo ishte fare skandal).
Ndersa ne Tirane,me duket se ikonat kane ardhur nga Mali i Shenjte dhe me pas eshte nderhyre per ti bere edhe ne shqip,por mendoj se edhe ne mozaiku pershembull,nuk duhet te perdoreshin vetem inicialet "IC XC" por duhej te ishte te pakten edhe ne shqip "JS KR".

Me shuaj nje kurreshtje,meqenese duhet te kesh ndonje informacion,kane filluar ne katedralen e Tiranes te pikturohen afreske neper mure apo jo?Mesa di absida eshte duke e mbushur me mozaik,nuk e di a ka mbarruar?Po ajo kisheza eshte plotesuar me afreske?

E shoh se ke dijeni ne fushen kanonike, bile dhe ne arkitekturen kishtare, kur thua "absida"...qe realisht une nuk e kuptoj,..por megjithate (sa te rrosh do mesosh), mendoj se absida eshte pjesa prapa ikonostasit, (pra pjesa me lindore) mbi ajodhime,...., ka filluar prej ndonja 2 muajsh a me shume, dhe here behet e here prishet,...ndoshta po e mendojne mire se si ta paraqesin,...skelat jane aty prej kaq kohesh, rreth 90 % e afreskut nuk ka levizur, eshte prishur dhe bere disa here ikona e se Tereshenjtes, e cila ze pjesen e siperme me duar te hapura, sikur perqafon gjithe Kishen, anash saj nje pjese eshte e prishur dhe e pa bere ende,..., Mozaiku i pergjigjet fteses se Jisu Krishtit thene apostujve, .."Shkoni ne te gjithe popujt e botes....etj", pra apostullimin, ku Kryepiskopi Anastas ka mbetur nder te paktet
Per Kishezen te them te drejten nuk jam kthyer te shikoj..
pershendetje!

[Archon]

per afresket po punohet per dite. ne katet e poshtme te katedrales ka nje ekip te madh me artista qe punojne perdite, deri tani me sa vura re une, kishte mbaruar kupola dhe disa dekorime anash. por ky proces do zgjasi, pasi artistet po perdorin tekniken e mozaikut me gure te vegjel te shndritshem si dhe copa qelqi per te krijuar ikonat e medha. nuk e di nese do behen edhe ajografi me teknika klasike ne vaj apo akuarel, por ne punishten e tyre poshte katedrales une pashe qe po punohej vetem me mozaike.

Edhe une kam degjuar qe i kane dhene shume perparesi mozaikut dhe bejne shume mire sepse eshte nje risi dhe i jep kishes nje stil unik.Une kam pare disa foto te projektit sesi do te jete nga brenda,megjithese projekti ka ndryshuar pak,dhe jam kurioz,a ka filluar ti ngjaje sadopak kesaj fotoje,megjithese besoj se do goxha pune te arrihet.

[Akili-A]

Edhe une kam degjuar qe i kane dhene shume perparesi mozaikut dhe bejne shume mire sepse eshte nje risi dhe i jep kishes nje stil unik.Une kam pare disa foto te projektit sesi do te jete nga brenda,megjithese projekti ka ndryshuar pak,dhe jam kurioz,a ka filluar ti ngjaje sadopak kesaj fotoje,megjithese besoj se do goxha pune te arrihet.

vetem te kupola dhe dekorimet ne buze te harqeve jane bere, pra as 10-15% e kesaj fotoje.

[Archon]

E shoh se ke dijeni ne fushen kanonike, bile dhe ne arkitekturen kishtare, kur thua "absida"...qe realisht une nuk e kuptoj,..por megjithate (sa te rrosh do mesosh), mendoj se absida eshte pjesa prapa ikonostasit, (pra pjesa me lindore) mbi ajodhime,...., ka filluar prej ndonja 2 muajsh a me shume, dhe here behet e here prishet,...ndoshta po e mendojne mire se si ta paraqesin,...skelat jane aty prej kaq kohesh, rreth 90 % e afreskut nuk ka levizur, eshte prishur dhe bere disa here ikona e se Tereshenjtes, e cila ze pjesen e siperme me duar te hapura, sikur perqafon gjithe Kishen, anash saj nje pjese eshte e prishur dhe e pa bere ende,..., Mozaiku i pergjigjet fteses se Jisu Krishtit thene apostujve, .."Shkoni ne te gjithe popujt e botes....etj", pra apostullimin, ku Kryepiskopi Anastas ka mbetur nder te paktet
Per Kishezen te them te drejten nuk jam kthyer te shikoj..
pershendetje!

Shume faleminderit per informacionin,besoj se do ta shohim ate qe kane bere artistet gjate pashkeve.(po ajo eshte absida,pjesa e harkuar prapa ikonostasit)

[Albo]

Ne temen perkatese, meqenese isha nxites, duhet te jap permbledhatzi mendimin tim per çeshtjet e herezive:
-Misionarizmi nuk eshte deshire, por detyrim, sipas Shkrimit te Shenjte, qe prej fillimi deri se fundi nga Kryepiskopi Anastas.
-Misionarizmi mund te behet ne menyra te shumellojshme, prandaj nuk paragjykoj asnje takim te orthodhokseve me cilindo qofte, nese behet per qellimin ne fjale.
-Misionarizmi eshte i veshtire, sidomos ne drejtim te skizmatikeve, deri ne piken qe Eterit e Kishes e ndalonin kontaktin me keta. Keshtu qe njerez te veçante, si Kryepiskopi Anastas,mund ta kryejne misionin qe ia kane vene vetes. Per te tjeret, lidhur ms skizmatiket, mendoj se me pare duhet te keshillohen me Atin shpirteror.
-Ne misionarizem duhet te jesh shume i pergatitur, se mund te kthehesh vete ne viktiktime te te tjereve dhe duhet shume dallim: "Mos hidhni margaritaret tuaj para derrave....."
-Misionarizmi pranon edhe pjesemarrjen ne organizata te perbashketa, ku gjithkush ruan identitetin e vet, si Komiteti Boteror i Kishave, ..etj., ose organizime te peraferta, edhe per qellime te tjera,..ruajtja e paqes, varferia, mjedisi dhe problematikat qe shqetesojne boten e sotme. Por ketu duhet kujdes, nuk u duhet dhene shume publikim ketyre takimeve, sepse ne çdo rast paragjykimet do te jene te medha, nga vete objekti i publikuar i takimeve, qe gjithmone jane krejt tjeter gje nga misoonarizmi.
-Misionarizmi eshte i papajtueshem me:
1.Lutjet e perbashketa.
2.Meshat e perbashketa
3.Komitetet e perbashketa (orthodhokso-katolik)
3.Ekumenizmin si qellim
4.Veprimet e Patriarkut Bartholomeu per: perkujtimin e 50 vjetorit te takimit Athinagora-papa Pavli Vi, per mesha te perbashketa, komitete te perbashketa, me qellim ekumenizmin (i bashkim mekanik me skizmatiket), jane HEREZI.

(edhe une e thashe fjalen time Albo, kush te doje le ta kuptoje)

Pershendetje ilia spiro

Problemi me kendveshtrimin tend, qe nuk eshte vetem yti por e gjen ne shume orthodhokse, eshte si pa dashur, ju e keni kthyer besimin e gjalle orthodhoks ne nje besim te vdekur, ne nje besim si ai judaik. Dallimi mes Judaizmit dhe Krishterimit eshte Perendia i dha popullit te tij te zgjedhur LIGJIN me anen e profetit Moisi. Dhe atij ligji jo vetem qe judenjte nuk e respektuan, por e kthyen ne nje mjet perfitimi duke e kthyer edhe Tempullin e Zotit ne Jerezualem ne nje treg matrapazesh. Kurse ne te Krishteret, nuk kemi ligjin, kemi Krishtin, Birin e Vetemlindur te Perendise qe mori mish e u be njeri dhe mori persiper qe jo vetem te na sjelli shpetimin qe ne nuk e fitonim dot vete, por na cliroi edhe nga barra e LIGJIT. Nese LIGJI i urdherimeve te Zotit dhene Moisiut, qe judenjte (e deri diku edhe muslimanet ndjekin sot), asnje njeri nuk do te shpetonte. Dhe Perendia nuk dha vetem Fjalen e Tij te misheruar, na dergoi dhe Frymen e Shenjte qe gjen strehe ne Kishe e na ushqen shpirtrat tane me ato dhuratat e shenjta e te mistershme te Kishes Orthodhokse, ne menyre qe edhe ne nje dite te behemi bij te hirit te Perendise.

Perse t'i shkruajta keto me lart?

Pasi edhe ju, si judenjte, e vini theksin tek "LIGJI", apo sic i quani: "Kanone te Kishes". Ne vend qe te sillni nder mend fjalet e Krishtit ju sillni nder mend "kanonet" e Kishes si nje menyre per te perligjur mentalitetin tuaj judaik e aspak te krishtere. Krishti cliroi trupin e shpirtin e nje protitute nga 7 demone. E kish emrin Mari nga zona e Magdalenes. Krishti shkoi si mik ne shtepine e taksambledhesit Zakeas, u ul e darkoi me njerezit me te pushtetshem e te uryer nga popullsia lokale. Cilat ishin fjalet e Tij kur farisejte i akuzuan dishepujt e tij se pse rabini i tyre ulet me keta njerez te pamoralshem? "I semuri ka nevoje per doktor dhe une nuk kam arrdhur qe te therras te drejtet, por kam ardhur te therras te padrejtet ne pendim!" A nuk ishte Sauli nje nga rabinet me te respektuar ne Izrael dhe persekutori me i hershem i te krishtereve ne Jeruzalem? Krishti iu shfaq Saulit ne rrugen per Damask dhe ai kryepersekutor u kthye ne Apostullin me te palodhur te tij qe derdhi gjakun e tij me koken e prere ne Rome ne menyre qe mijera pagane te mund te besonin e deshmonin besimin e vertete.

Sic benin farisjte 2000 vjet me pare beni edhe ju sot, duke dashur ti pengoni peshkopet e Kishes Orthodhokse te bejne detyren e tyre. Detyra e tyre nuk eshte te kujdesen vetem besimtaret e krishtere orthodhokse ne grigjat e tyre, eshte te ndajne Ungjillin me gjithe popujt e botes. Dhe nuk eshte vetem detyra e peshkopeve orthodhokse, eshte detyra e gjithe orthodhokseve, besimtareve te thjeshte. Kjo eshte ajo qe ne orthodhokset kemi humbur nga 500 vitet e pushtimit osman, kemi humbur e harruar misionin qe na caktoi Krishti: shkoni e predikoni Ugjillin e beni dishepuj ne mbare popujt e botes! Dhe jo vetem qe nuk e bejme kete gje, por edhe ne ato pak kontakte e perpjekje qe kleri orthodhoks ben me boten heterodhokse, do te dalin "farisejte" te bertasin: po na perdhoset besimi orthodhoks se nje peshkop orthodhoks deshmoi besimin dhe traditen orthodhokse ne takime nder-fetare.

Qe te kuptoni se sa i demshem e gabuar eshte ky mentalitet anadollak mes orthodhokseve (muslimanet reagojne ne te njejten menyre), duhet ti hidhni syte nga tradita judaike. Judenjte asnjehere nuk e ndajne besimin e tyre me boten. Ata asnjehere nuk perpiqen qe te ndajne besimin e tyre me popuj te tjere duke predikuar e ndare traditen e ligjin e tyre me boten. Jude lind e nuk behesh dot i tille. Ne ato te pakta raste kur nje jude marton nje jo jo-jude, ata do te pranojne dike qe i bashkohet besimit te tyre, por asnjehere nuk e shohin kete si mision te tyre. E di pse sillen ne kete menyre? Sepse kujtojne se ata jane "populli i zgjedhur i Perendise" dhe per ta vertetuar kete ata kane LIGJIN qe profeti Moisi iu zbriti nga mali. Per ta, ky besim e ky LIGJ i ben ata te bekuar e ndricuar, e pjesa tjeter e botes jeton ne erresire. Pra mentaliteti i tyre eshte mentaliteti i nje njeriu cingun: une kam drite dhe e fsheh ate nen rrogoze qe te mos te ndricohet edhe fqinji im; une kam bekimin e Perendise, por dua te kem per vete, nuk dua ta ndaj me njeri tjeter. Me ke te ngjan kjo sjellje? Mos te ngjan gje me ata orthodhokset e zellshem qe kujton se u ka rrene atyre barra e madhe mbi supe per te mbrojtur Orthodhoksine e Kishen Orthodhokse nga herezite e heretiket? Apo nuk kemi ne qindra peshkope e mijera prifterinj e dhiake te thirrur nga Perendia per te sherbyer ne Kishe, e paska ngelur Orthodhoksia ne duart e disa murgjve te pabindur ne Malin e Shenjte? A nuk jeni duke bere ju mekatin e gjykimit te vellezerve tuaj ne Krisht, mekatin e gjykimit te peshkopeve te Kishes?

Orthodhokset duhet te shkundin mentalitetet anadollake te trasheguara nga 5 shekujt e pushtimit osman e bashkejeteses me muslimanet. Sic thosh Shen Kozma Etoliani: "Bota njeh tre ligje. Ligjin e natyres se judenjve. Ligjin e mishit te trupit te muslimaneve. Ligjin e frymes se te krishtereve. E nga keto te treja, ligji me i veshtire per te mbajtur eshte ai i frymes!" E di perse Ligji i Frymes eshte me i veshtiri per tu mbajtur? Sepse ne te krishteret nuk mbajme vetem trupin pastert nga ushqimi qe fusim ne goje, sic bejne judenjte; nuk mjaftohemi as me ligjet e Islamit se cfare duhet te hash, cfare duhet te pish e sa gra duhet te kesh; por ne gjykohemi edhe per fjalen qe nxjerrim nga goja, pasi goja nxjerr ate se cfare fsheh zemra e secilit prej nesh.

Me shume se kurre, bota ka nevoje per besimin e vertete, Orthodhoksine. Me shume se kurre, heterodhokset kane nevoje te zbulojne Orthodhoksine. Jetojme ne nje kohe ku njerezit kane humbur jo vetem shpirtin e tyre, por po humbasin edhe mendjen. Po vihet ne pikepuetje edhe ekzistenca e njeriut, po sulmohet familja, po sulmohet institucioni me i vjeter ne historine e njerezimit, po sulmohet martesa. Njeriu i pushtuar nga fryma e se keqes po shkaterron e del kunder natyres se tij njerezore, po veteshkaterrohet. Dhe kur te gjithe ne te krishteret orthodhokse ta gjejme veten para Fronit te Krishtit e te pergjigjemi per mekatet tona, Krishti nuk do ta pergezoje qe ruajtem pa humbur besimin tone, por do te tregoje me gisht nga legjionet e njerezve qe e humben kete besim e do te thote: Po te ishit bij Perendie, po te ishit bij te Drites, por te ishit bij te Dashurise, nuk do ti linit keta njerez te humbnin shpirtin e tyre por do ti ndihmonit ata duke ndare me ta ate besim te vertete qe Une ndava me ju! Nuk mjafton qe ne te ruajme besimin e te trashegojme besimin orthodhoks. Ky eshte vetem hapi i pare. Hapi i dyte eshte te ndajme kete besim me fqinjin tone e me mbare popujt e botes. Kjo eshte sprova e dashurise.

Jo vetem qe duhet te bejme kontakte me heterodhokset, por duhet te bejme kontakt e dialogojme me te gjithe popujt e botes. Dhe kjo nuk eshte detyra vetem e peshkopeve e patrikeve te Kishes, kjo eshte detyra e secilit prej nesh qe i themi vetes te krishtere orthodhokse. Dhe nuk mjafton qe te luten vetem peshkopet e Kishes Perendise, te gjithe ne besimtaret e thjeshte duhet ti lutemi Perendise per Kishen Orthodhokse, sherbetoret e saj qe sherbejne ne Te, dhe per gjithe popujt heterodhokse qe te mund te zbulojne Orthodhoksine, Flaken e Shenjte te Perendise mbi toke. Pasi per Kishen Orthodhokse, nuk vendosin as peshkopet, as besimtaret e thjeshte, vendos Perendia dhe eshte Vullneti i Tij qe vepron me anen e Frymes se Shenjte ne Kishe per gjithcka. Detyra jone si te krishtere eshte te lutemi per Kishen e t'i lutemi edhe Zotit qe te na beje te denje ne mekataret qe te shohim Vullnetin e Tij kudo.

Albo

[Albo]

-Per mendimin tim, duhet te khtehemi ne kanonet e Kishes Orthodhokse dhe te hiqet skeptri dhe mitra qe mbajne episkopet, e futur ne kohen e pushtimit turk...., nuk kane vend per mendimin tim, interpretimet qe behen dhe keto mua me duket se u interesojne vete episkopeve per t`u veshur me ar nga koka ne kembe dhe nuk kane asnje baze kanonike,... sepse ne kemi vetem NJE MBRET dhe vetem NJE BARI dhe ky eshte KRISHTI, ZOTI YNE...gjithcka tjeter eshte idhujtari, ngre me kot kultin e episkopeve,...keto afrohen me qendrimin papist "te pagabueshmerise", duke mos dale teresisht hapur,..satanai eshte i zgjuar,...

Shen Kozma Etoliani, ne shekullin e XVIII u predikonte shqiptareve keshtu:

"Kur te shikoni ne rruge nje gjykates e nje prift, mos nxitoni te puthni doren e gjykatesit, por nxitoni te puthni doren e priftit. Perendia i ka dhene gjykatesit (kadiut ne ate kohe) pushtet mbi jeten dhe vdekjen tuaj. Perendia i ka dhene pushtet priftit pushtet qe te lidhi e zgjidhi shpirtra njerezish me Mbreterine e Perendise!"

Veshja dhe skeptri kane per qellim te te kujtojne ty e mua si besimtare te thjeshte, ate pushtetin per te cilin shenjtori flet me lart: pushtetin qe Perendia u ka dhene peshkopeve e prifterinjve mbi shpirtin tim dhe tend! Dhe kjo eshte gje e mire, pasi mban te gjalle tek ne friken e Perendise dhe na ndihmon te fitojme perulesine.

I kemi pranuar deri me sot keto gjera, sepse nuk ka patur menyre tjeter, kishim nevoje pra dhe ikonat vinin nga Greqia, sic ka ndodhur ne Kishen "Ungjillezimi i Hyjlindeses"...Por, ne rastin e Katedrales ne qender, kjo eshte bere me vetedije te plote, pasi eshte vene edhe perkthimi poshte,..te krijohet ideja se Katedralja eshte greke dhe bere ne toke shqiptare dhe orthodhokset shqiptare jane "mysafire",,,,Por e theksoj edhe nje here me shume force:
Katedralja dhe gjithcka tjeter e KOASH-it eshte prone e popullit orthodhoks te Shqiperise...

Asnje kishe apo katedrale orthodhokse ne bote nuk eshte prone e nje populli. Kisha Orthodhokse vete nuk eshte prone e nje populli. Ajo eshte prezente ne shume popuj, por nuk eshte e asnje populli, pasi nuk eshte e kesaj bote. Te gjitha kishat e katedralet ngrihen per LAVDINE E PERENDISE dhe si te tilla, te gjitha i perkasin Perendise e Zotit tone Krisht qe e ngriti kete Kishe. Si apostujt e Krishtit, si brezat e peshkopeve deri ne ditet tona, nuk jane gje tjeter vecse punetore ne VRESHTIN E PERENDISE.

Mua nuk mi vrasin syte mbishkrimet greke ne ikonografine orthodhokse pasi ajo eshte tradita jone si popull, ajo eshte tradita bizantine orthodhokse, e levruar ne ate popuj me shekuj nga brezat e ikonografeve shqiptare. Ajo eshte nje tradite kishtare qe e ndan gjithe Kisha dhe ruhet me fanatizem nga popujt me tradite apostolike sic jane populli shqiptar e ai grek. Problemin mos e kerko tek mbishkrimet, mos e kerko as tek katedralja, problemin kerkoje tek kryenecesia qe jeton brenda teje. Kjo qe ti shpreh nuk eshte gje tjeter vecse nje forme e shfaqjes se nacionalizmit ne Kishe. Meqenese sot ekziston nje shtet shqiptar e nje shtet grek, ne duhet te shkelim me kembe nje tradite mijera vjecare per ti bere qejfin ketij brezi te fryre me frymen e kryenecesise se qofelargut?

A nuk me thua, cfare duhet te bejme valle me ato mijera punimet me mbishkrime greke ne ato kishat e manastiret shekullore orthodhokse qe gjen sot ne gjithe trojet ku banojne shqiptaret?!

Albo

[ilia spiro]

Problemi me kendveshtrimin tend, qe nuk eshte vetem yti por e gjen ne shume orthodhokse, eshte si pa dashur, ju e keni kthyer besimin e gjalle orthodhoks ne nje besim te vdekur, ne nje besim si ai judaik. Dallimi mes Judaizmit dhe Krishterimit eshte Perendia i dha popullit te tij te zgjedhur LIGJIN me anen e profetit Moisi. Dhe atij ligji jo vetem qe judenjte nuk e respektuan, por e kthyen ne nje mjet perfitimi duke e kthyer edhe Tempullin e Zotit ne Jerezualem ne nje treg matrapazesh. Kurse ne te Krishteret, nuk kemi ligjin, kemi Krishtin, Birin e Vetemlindur te Perendise qe mori mish e u be njeri dhe mori persiper qe jo vetem te na sjelli shpetimin qe ne nuk e fitonim dot vete, por na cliroi edhe nga barra e LIGJIT. Nese LIGJI i urdherimeve te Zotit dhene Moisiut, qe judenjte (e deri diku edhe muslimanet ndjekin sot), asnje njeri nuk do te shpetonte. Dhe Perendia nuk dha vetem Fjalen e Tij te misheruar, na dergoi dhe Frymen e Shenjte qe gjen strehe ne Kishe e na ushqen shpirtrat tane me ato dhuratat e shenjta e te mistershme te Kishes Orthodhokse, ne menyre qe edhe ne nje dite te behemi bij te hirit te Perendise.

Perse t'i shkruajta keto me lart?

Pasi edhe ju, si judenjte, e vini theksin tek "LIGJI", apo sic i quani: "Kanone te Kishes". Ne vend qe te sillni nder mend fjalet e Krishtit ju sillni nder mend "kanonet" e Kishes si nje menyre per te perligjur mentalitetin tuaj judaik e aspak te krishtere. Krishti cliroi trupin e shpirtin e nje protitute nga 7 demone. E kish emrin Mari nga zona e Magdalenes. Krishti shkoi si mik ne shtepine e taksambledhesit Zakeas, u ul e darkoi me njerezit me te pushtetshem e te uryer nga popullsia lokale. Cilat ishin fjalet e Tij kur farisejte i akuzuan dishepujt e tij se pse rabini i tyre ulet me keta njerez te pamoralshem? "I semuri ka nevoje per doktor dhe une nuk kam arrdhur qe te therras te drejtet, por kam ardhur te therras te padrejtet ne pendim!" A nuk ishte Sauli nje nga rabinet me te respektuar ne Izrael dhe persekutori me i hershem i te krishtereve ne Jeruzalem? Krishti iu shfaq Saulit ne rrugen per Damask dhe ai kryepersekutor u kthye ne Apostullin me te palodhur te tij qe derdhi gjakun e tij me koken e prere ne Rome ne menyre qe mijera pagane te mund te besonin e deshmonin besimin e vertete.

Sic benin farisjte 2000 vjet me pare beni edhe ju sot, duke dashur ti pengoni peshkopet e Kishes Orthodhokse te bejne detyren e tyre. Detyra e tyre nuk eshte te kujdesen vetem besimtaret e krishtere orthodhokse ne grigjat e tyre, eshte te ndajne Ungjillin me gjithe popujt e botes. Dhe nuk eshte vetem detyra e peshkopeve orthodhokse, eshte detyra e gjithe orthodhokseve, besimtareve te thjeshte. Kjo eshte ajo qe ne orthodhokset kemi humbur nga 500 vitet e pushtimit osman, kemi humbur e harruar misionin qe na caktoi Krishti: shkoni e predikoni Ugjillin e beni dishepuj ne mbare popujt e botes! Dhe jo vetem qe nuk e bejme kete gje, por edhe ne ato pak kontakte e perpjekje qe kleri orthodhoks ben me boten heterodhokse, do te dalin "farisejte" te bertasin: po na perdhoset besimi orthodhoks se nje peshkop orthodhoks deshmoi besimin dhe traditen orthodhokse ne takime nder-fetare.

Qe te kuptoni se sa i demshem e gabuar eshte ky mentalitet anadollak mes orthodhokseve (muslimanet reagojne ne te njejten menyre), duhet ti hidhni syte nga tradita judaike. Judenjte asnjehere nuk e ndajne besimin e tyre me boten. Ata asnjehere nuk perpiqen qe te ndajne besimin e tyre me popuj te tjere duke predikuar e ndare traditen e ligjin e tyre me boten. Jude lind e nuk behesh dot i tille. Ne ato te pakta raste kur nje jude marton nje jo jo-jude, ata do te pranojne dike qe i bashkohet besimit te tyre, por asnjehere nuk e shohin kete si mision te tyre. E di pse sillen ne kete menyre? Sepse kujtojne se ata jane "populli i zgjedhur i Perendise" dhe per ta vertetuar kete ata kane LIGJIN qe profeti Moisi iu zbriti nga mali. Per ta, ky besim e ky LIGJ i ben ata te bekuar e ndricuar, e pjesa tjeter e botes jeton ne erresire. Pra mentaliteti i tyre eshte mentaliteti i nje njeriu cingun: une kam drite dhe e fsheh ate nen rrogoze qe te mos te ndricohet edhe fqinji im; une kam bekimin e Perendise, por dua te kem per vete, nuk dua ta ndaj me njeri tjeter. Me ke te ngjan kjo sjellje? Mos te ngjan gje me ata orthodhokset e zellshem qe kujton se u ka rrene atyre barra e madhe mbi supe per te mbrojtur Orthodhoksine e Kishen Orthodhokse nga herezite e heretiket? Apo nuk kemi ne qindra peshkope e mijera prifterinj e dhiake te thirrur nga Perendia per te sherbyer ne Kishe, e paska ngelur Orthodhoksia ne duart e disa murgjve te pabindur ne Malin e Shenjte? A nuk jeni duke bere ju mekatin e gjykimit te vellezerve tuaj ne Krisht, mekatin e gjykimit te peshkopeve te Kishes?

Orthodhokset duhet te shkundin mentalitetet anadollake te trasheguara nga 5 shekujt e pushtimit osman e bashkejeteses me muslimanet. Sic thosh Shen Kozma Etoliani: "Bota njeh tre ligje. Ligjin e natyres se judenjve. Ligjin e mishit te trupit te muslimaneve. Ligjin e frymes se te krishtereve. E nga keto te treja, ligji me i veshtire per te mbajtur eshte ai i frymes!" E di perse Ligji i Frymes eshte me i veshtiri per tu mbajtur? Sepse ne te krishteret nuk mbajme vetem trupin pastert nga ushqimi qe fusim ne goje, sic bejne judenjte; nuk mjaftohemi as me ligjet e Islamit se cfare duhet te hash, cfare duhet te pish e sa gra duhet te kesh; por ne gjykohemi edhe per fjalen qe nxjerrim nga goja, pasi goja nxjerr ate se cfare fsheh zemra e secilit prej nesh.

Me shume se kurre, bota ka nevoje per besimin e vertete, Orthodhoksine. Me shume se kurre, heterodhokset kane nevoje te zbulojne Orthodhoksine. Jetojme ne nje kohe ku njerezit kane humbur jo vetem shpirtin e tyre, por po humbasin edhe mendjen. Po vihet ne pikepuetje edhe ekzistenca e njeriut, po sulmohet familja, po sulmohet institucioni me i vjeter ne historine e njerezimit, po sulmohet martesa. Njeriu i pushtuar nga fryma e se keqes po shkaterron e del kunder natyres se tij njerezore, po veteshkaterrohet. Dhe kur te gjithe ne te krishteret orthodhokse ta gjejme veten para Fronit te Krishtit e te pergjigjemi per mekatet tona, Krishti nuk do ta pergezoje qe ruajtem pa humbur besimin tone, por do te tregoje me gisht nga legjionet e njerezve qe e humben kete besim e do te thote: Po te ishit bij Perendie, po te ishit bij te Drites, por te ishit bij te Dashurise, nuk do ti linit keta njerez te humbnin shpirtin e tyre por do ti ndihmonit ata duke ndare me ta ate besim te vertete qe Une ndava me ju! Nuk mjafton qe ne te ruajme besimin e te trashegojme besimin orthodhoks. Ky eshte vetem hapi i pare. Hapi i dyte eshte te ndajme kete besim me fqinjin tone e me mbare popujt e botes. Kjo eshte sprova e dashurise.

Jo vetem qe duhet te bejme kontakte me heterodhokset, por duhet te bejme kontakt e dialogojme me te gjithe popujt e botes. Dhe kjo nuk eshte detyra vetem e peshkopeve e patrikeve te Kishes, kjo eshte detyra e secilit prej nesh qe i themi vetes te krishtere orthodhokse. Dhe nuk mjafton qe te luten vetem peshkopet e Kishes Perendise, te gjithe ne besimtaret e thjeshte duhet ti lutemi Perendise per Kishen Orthodhokse, sherbetoret e saj qe sherbejne ne Te, dhe per gjithe popujt heterodhokse qe te mund te zbulojne Orthodhoksine, Flaken e Shenjte te Perendise mbi toke. Pasi per Kishen Orthodhokse, nuk vendosin as peshkopet, as besimtaret e thjeshte, vendos Perendia dhe eshte Vullneti i Tij qe vepron me anen e Frymes se Shenjte ne Kishe per gjithcka. Detyra jone si te krishtere eshte te lutemi per Kishen e t'i lutemi edhe Zotit qe te na beje te denje ne mekataret qe te shohim Vullnetin e Tij kudo.

Albo

Une nuk kam dale ne kundershtim me misionarizmin dhe menyrat e kryerjes se tij, prandaj me je drejtuar gabimisht, me akuzen per fariseizem dhe zbatim formal te kanoneve orthodhokse, ..nese nuk e ke me mua, dakord atehere,...nese e ke me mua atehere shoh se nuk ke lexuar me vemendje cfare kam shkruar,...dhe flet ne pergjithesi,....., nuk i kam shprehur shume haptazi qendrimet e mia , me mendimin se do te isha i kuptueshem,.., gjykimi dhe akuza jote nuk ka ngjyra orthdhokse, Albo..., me vjen keq por me duhet te ta them kete, dhe tjetra, ...meqe ti i do gjerat cope,..per mendimin tim takimet me heterortodokset sic i quan ti, nuk behen per qellime misionarizmi, por per ceshtje te tjera qe nuk kane lidhje me Kishen e Shenjte Orthodhokse,..ne takimet e tyre flitet per nje fe te pergjithshme (se paku keshtu nuhas), nje Kishe te perbashket me katoliket, protestantet, etj., pra kemi rene ne, dhe po kalojme tek heretiket, aspak ky nuk eshte misionarizem..ne te gjitha takimet e tyre flitet vetem per keto dhe aspak per gjerat thelbesore..., persa i takon akuzes per fariseizem,...nderhyrjen e kam bere me bindje se i sherbej Zotit Krisht dhe Kishes se Tij, pr ta ruajtur nga herezite qe jane pa fund,...por ty nuk te shqetesojne herezite..mua po..ky eshte ndryshimi,....Kisha Orthodhokse po rreshqet e ti nuk e ndjen kete,...dhe flet per misionarizem kur heretiket jane sulur per te na bere ne misionarizem alla perendimor dhe a kane arritur kete,.., nacionalizmi eshte semdundje e brendshme e Kishes Orthodhokse,..perzjerja ne pollitike saj,..et...etj....,
pervecse te beje misionarizem, Kisha Orthodhokse duhet te sheroje veten e saj nga brenda,...

megjithate kur njerezit nuk kuptohen nuk ke se cfare te bisedosh me,...une mendimin time e thashe,...

[Albo]

Ilia, po te shkruaj edhe une qarte qe me nje gjuhe qe ti e kupton:

1. Nuk eshte detyra jote apo ime, si besimtare te thjeshte, qe te ruajme besen orthodhokse nga herezite. Nuk eshte as detyra e murgjve ne Malin e Shenjte. Eshte detyra e Peshkopeve te Kishes Orthodhokse. Kur nje prej atyre peshkopeve bie ne herezi, peshkopet e tjere e gjithe Kisha dalin ne mbrojtje te Orthodhoksise, te asaj Orthodhoksie qe "besohet nga te gjithe e kudo". Kjo eshte tradita e Kishes Orthodhokse, tradita e Keshilleve Ekumenike te saj. Vetem kur peshkopet e Kishes Orthodhokse nuk e bejne kete gje, atehere eshte detyra e murgjve dhe besimtareve te thjeshte qe te dalin ne mbrojtje te besimit orthodhoks. Dhe ka patur raste ku Orthodhoksia eshte mbrojtur me vetemohim nga murgj sic ishte rasti i Shen Maksim Rrefimtarit ne shekullin e VI.

2. Krishti na meson qe te mos gjykojme njeri, bile te lutemi edhe per armiqte tane. Kujdes kur merr persiper qe te pergojosh Patrike apo Peshkope te Kishes Orthodhokse, se nuk je duke gjykuar nje njeri te thjeshte, je duke gjykuar sherbetorin e Perendise qe eshte thirrur qe te sherbeje ne Kishen Orthodhokse, dhe te cilin Perendia e ka veshur me Hirin e Shpirtit te Shenjte. Dhe kur gjykon apo akuzon nje peshkop apo prift pa te drejte, je duke bere ate mekatin qe nuk falet, je duke bere nje mekat ndaj Shpirtit te Shenjte.

3. Ekumenizmi si levizje ka me shume se 50 vjet qe vepron dhe Kisha Orthodhokse eshte perfaqesuar ne te me peshkope te ndryshem. Nese ti apo kushdo keni vene re se "herezi" kane hyre ne Kishen Orthodhokse apo keta peshkope kane shkelur doktrinen e Traditen orthodhokse per hir te ekumenizmit, jepni shembuj konkrete e fakte konkrete e mos spekulloni kot me kot. Asnje herezi nuk ka hyre ne Kishen Orthodhokse ne keto 50 vjet dhe nga kontaktet e prania e orthodhokseve ne keto takime, ka patur vetem fryte pozitive: mijera heterodhokse ne mbare boten jane njohur me traditen dhe perspektiven orthodhokse per nje mori te gjere problemesh qe has bota.

4. Hiresia e Tij, Patriku Athinagora, ishte me origjine shqiptare, arvanitas, dhe njihet si "Patriku i Dashurise". Mund te lexosh e mesosh me shume per jeten e tij ne lidhjen me poshte. Ne Kishe te dielave ne i lutemi Zotit per: Besim, Shprese, Dashuri. Por me e madhja nga keto te treja eshte Dashuria. Mund te kesh besim, mund te kesh shprese, po nuk pate dashuri, nuk ke asgje. Dhe Patriku Athinagora nuk "i bashkoi Kishat" por vetem sa hoqi aktin e ckisherimit mes Konstandinopojes dhe Romes. Ashtu si Roma hoqi aktin e ckisherimit ndaj Konstandinopojes. Dhe ky ishte nje akt dashurie, packa se njerezit qe nuk e njohin akoma dashurine nuk arrijne ta kuptojne kete gje.

http://www.forumishqiptar.com/thread...Dashuris%C3%AB

Sic te thashe edhe ne postimin me lart, ne besimtaret vetem mund te lutemi qe te behemi te denje qe te shohim Vullnetin e Perendise ne jeten tone dhe ne jeten e Kishes.

Albo

[ilia spiro]

Kur kritikon nje Patrik je duke bere mekat ndaj Shpirtit te Shenjte dhe nuk kemi ne te drejte te themi fjalen tone per herezite, para klerikeve, thua Albo, dhe kete e bazon ne thenjet e Eterve tye Shenjte, kete nuk e di..., une e di se Patriku eshte i pari ne mes te barabarteve dhe nuk eshte shenjtor, qe te kryejme mekat ndaj Shpirtit te Shenjte...kjo llogjikisht..., nese ke ndonje thenje te Eterve per kete ceshtje na e sill qe te na bindesh,..., dhe ne qofte keshtu per mua nuk ka asnje problem te pendohem dhe te rrefehem,...,..por kam frike se ky eshte vetem mendimi yt,...., sepse une nuk kam hyre thjesht dhe me mendjen time te flas per herezite,..kaq mund te te them per kete..., kam frike se bej mekat ndaj Shpirtit te Shenjte, nese "laj duart si Pilati", siç thua ti dhe le te behet c`te doje me Kishen Orthodhokse..., Une nuk kam share njeri, as kam fyer,...nese jam i bindur se "ekumenizmi" eshte veper e Antikrishtit, per te krijuar nje fe te pergjithshme, ku Kisha orthodhokse, Kishe e vetme qe ekziston, do te humbiste "kripen" e saj, dhe per kete permend Patrike te ndryshem,..kjo eshte dashuri ndaj Kishes se Krishtit,... e cila kercenohet nga fryma e keqe e ekumenizmit,..Pra, une ne kete rast mbroj Shpirtin e Shenjte, nuk e shaj ate,...., nese e kam kritikuar Patrikun shume bute, pra kete e kam bere per faktin se nuk dua qe Shpirti i Shenjte te largohet nga Kisha e Shenjte Orthodhokse..., mekat ndaj Shpirtit te Shenjte do te ishte "te lash duart si Pilati", dhe te lejosh qe fryma e ndyre e Antikrishtit te hyje dhe ta çvleftesoje Kishen tone, sic ka filluar tashme prej shume kohesh. Athinagora, ai qe ti e quan patrik i dashurise, eshte hapesi zyrtar i kesaj rruge, ku fryma e ndyre do te hyje nepermjet "ekumenizmit" dhe do te shkaterroje te vetmen Kishe qe ekziston sot ne rruzull..Dhe vecanerisht ty dhe mua nuk do te na e falte Krishti po te heshtnim dhe te benim c`ka eshte me komode per ne...,
Albo, sic mund ta dish ti ka dogana te kritikes dhe te herezise,..une me mire po vuaj pak tek e para (edhe ketu nga shpifjet e djajve), se sa te me kerkohjet llogari ne doganen e herezise, se "pse nuk ngrite zerin"..Sepse Zoti nuk kerkon nga te gjithe njelloj....nje personi me te shkolluar dhe me te azhornuar me Kishen do t`i kerkoje shume me teper,...keshtu qe nuk eshte kaq e thjeshte sa thua ti..
Persa i perket Athinagores, realisht kam degjuar se nuk pranohet emri i tij dhe ka qendrim kunder tij ne Kishen tone, tek murgjit e Malit Athos, patjeter..., nese heq anatemat vetvetiu ke celur shtegun e bashkimit apo "ekumenizmit" me gjuhen e Antikrishtit..Kisha jone duhet te qendronte e ndare ne besimin e vertete,..heqja e anatemave eshte ne njefare menyre njohje e katolicizmit si KISHE,..., kjo nuk eshte Kishe, por vetem nje sekt heretik, sic jane te gjithe te tjeret, protestanizmi, ..etj..,
Bashkimi do te ndodhe atehere kur heretiket te behen orthodhokse dhe orthodhokset te behen me orthodhokse se c`jane sot..
Ndersa Athinagora ka dashur te bashkoje (mos qofte e thene) Kishe Orthodhokse me heretiken,..d.m.th. arin me kallajin sic thoshte At Paisi, dhe te na vinte te kungoheshim (o Zot larg) ,,ne te njejten kupe kungimi..

Megjithate, nese sjell ketu pjese te shkrimeve te Eterve ose thenjeve te tyre, per ate qe mendon se ke te drejte, do te te jem mirenjohes,...jam i hapur per gjithcka...

[Albo]

Ilia, te solla thenien e Shen Kozma Etolianit me lart dhe mund te te sjell shume citate nga eterit e Kishes, por keto nuk jane te nevojshme, pasi citatet mbi misterin e prifterise i gjen ne Ungjill, i gjen edhe ne Veprat e Apostujve. Hirotonisja e nje peshkopi behet nga peshkope te tjere kanonike, me "duart mbi krye". Behet ne kete menyre, ne menyre qe Shpirti i Shenjte dhe Hiri i Tij te kaloje nga peshkopet tek peshkopi i ri. Ashtu si Krishti u dergoi apostujve te tij gjuhet e zjarrta ne diten e te Pesedhjetave. Pushtetin qe prifterinjte e peshkopet kane mbi shpirtrat e besimtareve, per te lidhur e zgjidhur shpirtra, eshte po i dokumentuar ne Ungjill.

Gjeja tjeter qe duhet te mesosh pasi nuk e ke fort te qarte eshte se autoriteti shpirteror ne Kishen Orthodhokse nuk eshte Mali i Shenjte apo manastiret e murgjit e Malit te Shenjte, apo te cdo manastiri tjeter per ate pune ne bote. Autoriteti shpirteror ne Kishen Orthodhokse i takon vetem Peshkopit te dioqezes. Dhe c'thote peshkopi behet. Ai Patriku i Konstandinopojes ka pushtet qe te mbylli gjithe manastiret ne Malin e Shenjte e te ckisheroje gjithe murgjit, nese ata bien ne herezi apo behen te pabindur. Ta them qe ta mesosh kete gje, pasi te eshte krijuar pershtypja e gabuar sikur Mali i Shenjte e murgjit ne te jane "autoriteti shpirteror i Kishes Orthodhokse". Nje prift i thjeshte ne Kishen Orthodhokse ka me shume autoritet shpirteror mbi besimtaret orthodhokse e murgu me i shenjte ne Malin e Shenjte. Murgjit ne malin e shenjte jane ne te njejtin rang shpirteror me ne besimtaret e thjeshte qe jetojme e perpiqemi te praktikojme besimin tone ne bote.

Dhe te thashe edhe me lart, lexo e meso mbi jeten e Patrikut Athinagora, e pastaj fol, pasi ti nuk e ke idene se kush ishte ai dhe cfare pune e kontributi ka dhene ai ne Kishen Orthodhokse ne Greqi, Amerike e Konstandinopoje. Ai ka nje jete ne sherbim te Kishes Orthodhokse dhe ka qene dhe ngelet nje nga peshkopet me te dashur per te gjithe ata besimtare qe patin fatin ta njohin nga afer. Mos nxirr nga goja fjale qe do t'i rendojne shpirtit tend, pasi nuk je ti e une qe gjykojme punen e sherbetoreve te Perendise, eshte Ai lart.

Albo